សោកឪពុក ន្ិងអនកម្ដដ យ ខដលដោកទាំងដទេបាននែល់កាំដែើ តដល់រ្ូបដយើងែញ្ាំ ដNើយស្រពមទាំង

សារណាបញ្ច ប់ការ្កិ ា‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

្ទ្យិ ធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លអាើ គារ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ស្រាវស្រាវចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្ន ាំ ២០២២ ដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្ន ២ាំ ០២២‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

ស្រាវស្រាវដោយ‌‌‌‌

និសសតិ ដ្ម ោះ កញ្ញា សម៉េត ្ន្ូ ី‌‌‌‌

កញ្ញា ធីន្ លីមុយ

ាស្រ្ាា ចារ្យខែនាាំ

ដោក គង់ ្ភុ ័ស្តករ

ថ្នន ក់បរ្ញ្ញិ ា បស្រត ន្ីតិសាស្ត្រ

ជាំនាន់ទី២២

ឆ្ន ចូលសិកា

២០១៨

ឆ្ន សាំ រ្ដសរ្ារ្ណា ២០២២

សារណាបញ្ច ប់ការ្កិ ា

្ទ្យិ ធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លអាើ គារ

ស្រាវស្រាវចាប់ពីថ្ងៃទី២៣ ខែមីនា ឆ្ន ាំ ២០២២ ដល់ថ្ងៃទី២៣ ខែឧសភា ឆ្ន ២ាំ ០២២

ស្រាវស្រាវដោយ

និសសតដ្ម ោះ កញ្ញា សម៉េត ្ន្ូ ី

កញ្ញា ធីន្ លីមុយ

ាស្រ្ាា ចារ្យខែនាាំ

ដោក គង់ ្ភុ ័ស្តករ

ថ្នន ក់បរ្ញ្ញិ ា បស្រត ន្ីតិសាស្ត្រ

ជាំនាន់ទី២២

ឆ្ន ចាំ ូលសិកា

២០១៨

ឆ្ន សាំ រ្ដសរ្ារ្ណា ២០២២

នាងែញាំ្ សម៉េត ្ន្

ស្ច្កថ្ដ លែងអំណរគុណ

ី និងនាងែញាំ្ ធីន្ លីមុយ បចញចបបននានសិ សតិ

បញ្ច ប់ការ្សិកាថ្នន ក់បរ្ញ្ញ

ា បស្រតខននកនីតិ

ាស្រ្សាជាំនាន់ទី២២ ឆ្ន ស

ិកា២០១៨-២០២២ ថ្នាកលវទ

ាល័យភូមិនទនីតិាស្រ្សា និងវទ

ាាស្រ្សាដសដឋកិចច។

ដយើងែញ្ាំសូមសខមែងនូវការ្ដោរ្ពវនាទ ដ៏ែពង់ែពស់ជូនចាំដБោះ៖

សោកឪពុក ន្ិងអនកម្ដដ យ ខដលដោកទាំងដទេបាននែល់កាំដែើ តដល់រ្ូបដយើងែញ្ាំ ដNើយស្រពមទាំង

បានចិញ្ច ឹមបីបាច់ខងរ្កា អប់រ្ ាំ ដស្របៀនស្របដៅ ស្របកបដៅដោយស្រពNមវហារ្ធម៌ទាំង៤ គដមត្តឺ ា ករ្ញណា មញទត្តិ នងិ

ឧដបកាា ។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតដោកបានបញ្ូជ នដយើងែញ្ាំដៅសិកាដដើមបដី ស្រកបជញ្ជ ក់យកចាំដែោះវា

ជ ដដើមបា

ពញទធិ

យ៉ា ងសាំខាន់កញនងការ្ទទួលបាននូវអនាគតលអ និងដាគជ័យកញនងជីវត។

ឯកឧតរមសាកលវិទ្យាធិការ សាកលវិទ្យាធិការរង ព្ពឹទ្យធបុរ្ ន្ិងសោក សោកព្្ី

សាស្តសារ ចារយ ថ្នាកលវទ

ាល័យភូមិនទនីតិាស្រ្សា និងវទ

ាាស្រ្សាដសដឋកិចច ខដលដោកទាំងអសោន បាននែល

នូវដាំបនាម ន បទពិដាធន៍ ចាំដែោះដឹង បង្ហា ត់បដស្រងៀនឱ្យដយើងែញ្ាំដរ្ៀនវភាគអាំពបញ្ញី ា នានាដៅកងសនញ ងគម នាាមួយ

នឹងចាប់សស្រាប់ដោោះស្រាយបញ្ញា ដៅកញនងសងគម សស្រាប់ាស្របទីបដៅកញនងការ្បង្ហា នូលវដៅកាន់វស ខននកចាប់ ក៏ដូចាដៅកញនងចងស្រកងារ្ណាដនោះដAើងដោយដាគជ័យ។

័យវា

ជ ជីវៈ

សោកសាស្តសារ ចារយ គង់ ្ុភ័ស្តករ ខដលដោកបានជួលដស្រាមខស្រជងដល់រ្ូបដយើងែញ្ាំទាំងពីរ្ចងស្រកង

នូវារ្ណាដនោះដAើង ដោយដោកបាននែល់ការ្ខែនាាំ នែលា

គាំនិតដៅកញនងការ្វភា

គ ស្រពមទាំងដយបល់ រ្ម

ទាំង

នែល់ឯការ្នានា ខដលБក់ព័នធដដើមបា

ការ្សស្រមួលដៅដលកា

រ្ចងស្រកងនូវារ្ណាដនោះត្តាំងពីចែញ ចចាប់ដនែើម

រ្Nូតដល់ារ្ណាដនោះស្រតូវបានបញ្ច ប់ដោយដាគជយ។

ាទីបញ្ច ប់ដយើងែញ្ាំសូមដោរ្ពជូនពរ្ដល់ដោកឪពញក អនកាែ យ ឯកឧតាម ដោក ដោកស្រសី ាស្រ្ាា ចារ្យ ទាំងអស់ ស្រពមទាំងដោកាស្រ្ាា ចារ្យ គង់ សញភ័ស្រ្កា ឱ្យជួបខតដសចកែីសញែទាំងនូលវកាយ និងនូលវចិតា ទទួល ដាគជ័យស្រគប់តួនាទីភារ្កិចច ស្រពមទាំងជួបនូវពញទធពរ្ទាំង៤ស្របការ្គឺ អាយញ វែណ ៈ សញែៈ ពលៈ កញាំបីដ្លៀងឃ្លល ត ដAើយ។

អារមភកថា

ឆ្លងត្តមរ្យៈការ្សិកាដៅាកលវទ

ាលយ

ភូមិនទនីតិាស្រ្សា និងវទ

ាាស្រ្សាដសដឋកិចចអស់រ្យៈដពល៤

ឆ្ន រ្ាំ ច

មក ដយើងែញ្ាំបានដស្រកបជញ្ជ ក់នូវចាំដែោះដឹងាដស្រចើនរ្ម

ានទាំងជាំនា ទន់ ន

ជាំនា រ្ង

ទក់ទងដៅនឹង

ស្រទឹសីែចាប់ ស្រពមទាំងការ្អនញវតាចាប់ាក់ខសែងដៅកញនងស្របដទសកមញពា។ ដៅកញនងមហាវទាលយនតាស្រ្សិី ាមញែវា

ខដលដយើងែញ្ាំចូលចិតាសិកាខសេងយល់ គឺនីតិរ្ដឋបបដវែី ដស្រБោះនីតិរ្ដឋបបដវែី ានទាំនាក់ទាំនងយ៉ា ងជិតសិនទធ

ាមួយនឹងជីវភាពរ្ស់ដៅស្របចាាំថ្ងៃរ្បស់រ្ូបវនាបញគគល និងនីតិបញគគលស្រគប់រ្ូប។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតដយើងែញ្ាំាន

ចាំណាប់អារ្មមែ៍ យ៉ា ងស្រាលដស្រៅ ទក់ទងដៅនឹងសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ខដលាស្របធានបទថ្នការ្ស្រាវស្រាវ កញនងការ្បញ្ច ប់ការ្សិកាដនោះ។

ាក់ខសែងចាប់ភូមិបាលឆ្ន ២០០១ បានបញ្ា តាអាំពការ្ជួលរ្យីិ ៈដពលខវង ដោយមនទន់ានបញ្ិ ា តអាំពសិីិា ទិធ

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដAើយ។ ដស្រកាយមកដៅកញនងថ្ងៃទី០៨ ខែធូ

ឆ្ន ២

០០៧ ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ក៏

បានស្របកាសឱ្យដស្របើស្របាស់ ដោយដៅកញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ានបញ្ា តិាអាំពីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ដៅដពលដនាោះស្រកមរ្ដឋ- បបដវែី ស្រតូវបានស្របកាសឱ្យដស្របើស្របាស់ពិតខមន ក៏ប៉ាញខនាស្រកមរ្ដឋបបដវែី មិនទន់អនញវតាបានដនាោះដទ ដោយស្រតូវរ្ងចាាំថ្ងៃ អនញវតាដោយចាប់ដនសង។ ដៅដពលខដលចាប់សីែពីការ្អនញវតាស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្រតូវបានស្របកាសឱ្យដស្របើស្របាស់ដៅថ្ងៃទី

៣១ ខែឧសភា ឆ្ន ២

០១១ ចាប់ដនោះបានលញបជាំពូកទី៧ ខននកទី៤ ថ្នចាប់ភូមិបាលឆ្ន ២

០០១ ទាំងអស់ ដNយ

ជាំនួសមកវ ិ ផ្លល ស់បូែរ្សិទិធជួលរ្យៈដពលខវងមកាសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍វ ិ ។ ដៅកញនងារ្ណាបញ្ច ប់ការ្សិកាដស្រកាមស្របធានបទ ”សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្” ដនោះដយើងែញ្ាំបាន

ែិតែាំស្រាវស្រាវអស់ពីសមតថភាព និងបានដស្របើស្របាស់Бកយដពចន៍សស្រាយង្ហយយល់ ដទោះបីស្របាពលរ្ដឋខដលា

មិនខមនានិសសតចាប់ក៏អាចអានារ្ណាដនោះយល់បាននងខដរ្។

ដយើងែញ្ាំសងឃម

យ៉ា ងមញតាថ្ន

អនកអានារ្ណាដនោះស្រគប់រ្ូបនឹងទទួលបានចាំដែោះដឹងខដលដយើងែញ្ាំបាន

សរ្ដសរ្ចងស្រកងដៅកញនងារ្ណាដនោះ ដដើមបាពញទដៅធិ កងកានញ រ្យកដៅដស្របស្របាើ ស់ដៅកងជវភាីនញ ពរ្ស់ដៅស្របចាាំថ្ងៃនង

ខដរ្។ ដទោះបីាយ៉ា ងណាក៏ដោយដយើងែញ្ាំគិតថ្នារ្ណាដនោះអាចនឹងានកាំNញសឆ្គងដោយអដចតនាណាមយួ

មិនអាចដជៀសវាងបាន។ ដូដចនោះដNើយ ដយើងែញ្ាំសូមទទួលរ្ងនូវការ្តឹោះទនដៅកញនងន័យាថ បនា ពីសាំណាក់

អស់ដោកាស្រាា ចារ្យ ដរ្ៀមចបង និងអនកសិកាស្រាវស្រាវទាំងអស់ដដើមបា ដAើង។

ការ្អភិវឌ្ឍាន ថ្ដដនោះឱ្យកាន់ខតស្របដសើរ្

ម្ដតិកា

ទ្យំព័រ

ស្ច្កីដស្ើដម 1

ជំពូកទ្យី១

ការបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអាគារ

ថ្្នកទ្យី១៖ ្ញ្ញា ណទ្យូសៅ 3

កថាភាគទ្យី១៖ ន្ិយមន្័យន្តន្អាគារ ន្ិង្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 3

១. និយមន័យថ្នអាោរ្ 3

២. និយមន័យសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ 4

កថាភាគទ្យី២៖ ព្បសភទ្យន្តន្អាគារ 4

១. អាោរ្កមមសិទធិទូដៅ 4

២. អាោរ្សNកមមសិទធិ 4

៣. អាោរ្កមមសិទធិអវភា

ថ្្នកទ្យី២៖ លកខខណឌ ចាបាំ

គ 5

ច្់ន្តន្ការបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍សលើអាគារ 6

កថាភាគទ្យី១៖ លកខខណឌ ព្គឹឹះ 6

១. ការ្ស្រពមដស្រពៀង 6

២. ោម នមូលដNតញថ្នដា្ភាព 7

៣. ោម នវកា

រ្ៈថ្នការ្បង្ហា ឆ្នទៈ 8

៣.១ ការ្ភាន់ស្រចAាំ 8

៣.២ ការ្ឆ្ដបាក 9

៣.៣ ការ្គាំរាមកាំខNង 10

៣.៤ ព័ត៌ានមិនពិត 10

៣.៥ ការ្រ្ដាំ ោភបាំБនដលើាថ នភាព 11

៣.៦ អាំដពើដកងយកចាំដែ NួសដNតញ 11

៤.កមមវតញថស្រសបចាប់ 12

៥.សមតថជន 12

៥.១ ជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅ 12

៥.២ ជនដៅដស្រកាមNិតូបតថមភ 13

៥.៣ អនីតិជន 13

៦. អាំAញងដពលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយានអតភាិថ ព 14

៧.ថ្ងលឈ្នួល 14

កថាភាគទ្យី២៖ លកខខណឌ អាន្ុភាព ន្ិងលកខខណឌ តតង

.................................... 15

១. លកាែែឌ អានញភាព 15

២. លកាែែឌ តត្តាំង 15

២. ១ លកាែែឌ តត្តាំងកញនងករ្ែី បានចញោះបញ្ជ ី 16

២. ២ លកាែែឌ តត្តាំងករ្ែី ពញាំបានចញោះបញ្ជ ី 16

ជំពូកទ្យី២

ន្ីតិវិធីន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជីបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអាគារ

ថ្្នកទ្យី១៖ អនកដាក់ពាកយ្ំុច្ុឹះបញ្ជ ី ន្ិងអនកទ្យទ្យួលពាកយ្ំុច្ុឹះបញ្ជ ី 18

កថាភាគទ្យី១៖ អនកដាក់ពាកយ ន្ិងរសបៀបន្តន្ការដាក់ពាកយ្ំុច្ុឹះបញ្ជ ី 18

១. អនកានសិទិធចញោះបញ្ជ ី និងអនកានកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី 18

២. រ្ដបៀបថ្នការ្ោក់Бកយសញាំចញោះបញ្ជ ី 18

កថាភាគទ្យី២៖ អនកទ្យទ្យួលពាកយ្ំុច្ុឹះបញ្ជ ី ន្ិងន្តលែស្វាច្ុឹះបញ្ជ ី 20

១. ចាំដБោះរ្ូបវនាបញគគល 20

២.ចាំដБោះនីតិបញគគល 20

៣. ថ្ងលដសវាចញោះបញ្ជ ី 21

៣.១ ចាំដБោះអាោរ្ទូដៅ 21

៣.២ ចាំដБោះអាោរ្សNកមមសិទធិ 22

ថ្្នកទ្យី២៖ អនកច្ុឹះបញ្ជ ី រសបៀបន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជ ី ្ុពលភាពន្តន្វិញ្ញា បន្បព្ត្ម្ដា ល់្ិទ្យធិ ជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ ន្ិងការជូន្ដ្ំណឹ ងអំពីការផ្លែ ្់បូររ 23

កថាភាគទ្យី១៖ អនកច្ុឹះបញ្ជ ី រសបៀបន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជ ី 23

១. អនកចញោះបញ្ជ ី 23

២. រ្ដបៀបថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ី 23

កថាភាគទ្យី២៖ ្ុពលភាពន្តន្វិញ្ញា បន្បព្ត្ម្ដា ល់្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ ន្ិងការជូន្

ដ្ំណឹ ងអំពីការផ្លែ ្់បរូរ 24

១.សញពលភាពថ្នវញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទធិជល

អចិថ្ស្រ្នាយ 24

២. ការ្ជូនដាំែឹ ងអាំពីការ្ផ្លល ស់បូារ្ 24

ជំពូកទ្យី៣

្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់ភាគី

ថ្្នកទ្យី១៖ ្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់អនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 26

កថាភាគទ្យី១៖ ្ិទ្យធិរប្់អនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 26

១. សិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រស័យនល 26

២. សិទធិទមទរ្ឱ្យបញ្ញច ោះថ្ងលឈ្នួល 27

៣. សិទធិទមទរ្ដោយខនអកដៅដលើសិទធិស្របតយកស 27

៣.១ សិទធិទមទរ្ឱ្យស្របគល់វ ិ 28

៣.២ សិទធិទមទរ្ឱ្យបញ្ឈប់ការ្រារាង 28

៣.៣ សិទធិទមទរ្ឱ្យបង្ហា រ្ាមញននូវការ្រារាង 28

៤. សិទធិកញនងការ្ដធើេអនញបបទនសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ 28

៤.១ សិទធិកញនងការ្យកកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅជលបនា 29

៤.២ សិទធិកញនងការ្យកសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយា

កមមវតញថថ្នសនាតិកមម 29

៤.៣ សិទធិបដងាើតNញីប៉ាូខតក 30

៥. សិទធិរ្ោ

យកិចចសនា 30

កថាភាគទ្យី២៖ កាតពវកិច្ចរប្់អនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 31

១. កាតពេកិចចដស្របើស្របាស់ និងអាស្រស័យនលដោយខនអកត្តមវធ

ីដស្របើស្របាស់ 31

២. កាតពេកិចចកញនងការ្ខងរ្កាវតញថជួល 32

៣. កាតពេកិចចបង់ស្របាក់កក់ 32

៤. កាតពេកិចចបង់ពនធ 32

ថ្្នកទ្យី២៖ ្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 33

កថាភាគទ្យី១៖ ្ិទ្យធិរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 33

១. សិទធិទទួលបានថ្ងលឈ្នួល 33

២. សិទធិទមទរ្ឱ្យតដមើលងថ្ងលឈ្នួល 33

៣. សិទធិរ្ោ

យកិចចសនា 34

កថាភាគទ្យី២៖ កាតពវកិច្ចរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 34

១. កាតពេកិចចរ្បស់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ 34

២. កាតពេកិចចធានាចាំដБោះវកា

រ្ៈកាំបាាំងថ្នវតញថជួល 34

៣. កាតពេកិចចជួសជញល 35

៤. កាតពេកិចចបង់ពនធ 35

ជំពូកទ្យី៤

ការបញ្ចប់្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអគារ

ថ្្នកទ្យី១. មូលសេតុន្តន្ការបញ្ច ប់្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 37

កថាភាគទ្យី១. ការបញ្ច ប់តមការព្ពមសព្ពៀង 37

១.ការ្នញតអាំAញងដពលកាំែត់ 37

២.ការ្រ្ោាំ

៣.ការ្រ្ោ

យកាំែត់កញនងកិចចសនា 37

យកិចចសនាដោយការ្ស្រពមដស្រពៀង 38

កថាភាគទ្យី២៖ ការបញ្ច ប់សដាយគាា ន្ការព្ពមសព្ពៀង 38

១. ការ្បាត់បង់ ឬការ្ែូចខាតវតញថជួល 39

២. ការ្រ្ោ

យកិចចសនាដោយមិនអនញវតាកាតពេកិចច 39

២.១ ការ្មិនបង់ស្របាក់ឈ្នួល 40

២.២ ការ្អលទធភាពថ្នការ្អនញវតាកាតពេកិចច 41

ថ្្នកទ្យី២៖ អាន្ុភាពន្តន្ការបញ្ច ប់កិច្ច្ន្ាជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍សលើអាគារច្ំសពាឹះភាគី 41

កថាភាគទ្យី១៖ អាន្ុភាពច្ំសពាឹះអនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 42

១. កាតពេកិចចស្របគល់អាោរ្ 42

២. សិទធិទទួលបានស្របាក់កក់ 42

កថាភាគទ្យី២៖ អាន្ុភាពច្ំសពាឹះអនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ 42

១.កាតពេកិចចស្របគល់ស្របាក់កក់ 42

២.សិទធិទទួលបានកមមសិទិធដលើការ្យខកលមអ 42

ស្ច្កីដ្ន្និដាឋ ន្ 44

អន្ុសា្ន្៍ 46

ឯកសារសោង ឧប្មព័ន្ធ

ស្ច្កីស្មើដ

ស្ច្កស្មើដ

អាោរ្ដដើរ្តួនាទីសាំខានណាសសស្រាប់មនញសសាតិ វាអាចាទជស្រមកសី ស្រាប់មនញសសដូចានទោះ ឬ អាច

ាកខនលងសស្រាប់ដធេើБែិ ជជកមមដូចាដបើកមនីទរ្ដពទយ ាោដរ្ៀន សណាឋ ោរ្ ...ាដដើម។ អាោរ្ានាដស្រចើន

ស្របដភទដNើយស្រតូវបាននិងកាំពញងាងសងយ៉ា ងដស្រចើនរ្ក

រាលោលដូចនសត

ដៅកញនងតាំបន់ទូទាំងស្របដទស។ ាពិដសសគឺ

ដៅរាជធានីភនាំដព ខដលាដបោះដូងថ្នស្របដទសកមញពាដយើង និងស្រកុងថ្នដែតាចាំនួន៣ គឺស្រកុងថ្នដែតាកណាែ ល ស្រកុងថ្ន ដែតាដសៀមរាប និងស្រកុងថ្នដែតាស្រពោះសីNនញ។ រាជធានី និងស្រកុងទាំងដនោះសញទធខតាតាំបន់ខដលានសកាែ នញពលខននក

ដសដឋកិចចដោយារ្ខតង្ហយស្រសល ខដរ្។

ដៅកញនងការ្ដធើេБែិ ជជកិចច ដNើយស្រពមទាំងានស្របាពលរ្ដឋដស្រចើនរ្ស់ដៅនង

ចាំដБោះរ្ូបវនាបញគគល ឬ នីតិបញគគលមួយចាំនួនមិនានសមតថភាពដៅកញនងការ្ាងសង់អាោរ្ដោយែួលនឯង

ដទ ដូដចនោះដNើយពួកដគស្រតូវការ្ជួលអាោរ្ពីអនកដថ្ទ ាពិដសសដនាោះ គឺБែិ ជជករ្ ឬ វនិដយគន។ិ ាទូដៅចាំដБោះ

Бែិ ជជករ្ខតងខតចង់ជួលអាោរ្ានរ្យៈដពលខវងដោយារ្ខតង្ហយស្រសួលឱ្យអតិងិជនខសេងរ្កស្រកុមN˜ញន និង

មិនពិបាកដៅកញនងការ្រ្ញោះដរ្ពីកខនលងមួយដៅកខនលងមួយមនដូចភតសិិ នាស្រតូវដធារ្ាើេ ងីដម ស្រចនដងស្របសិើ នដបចង់ជួលើ

រ្យៈដពលយូរ្។ ដNើយម៉ាាងដទៀតБ ែិ ជជករ្ខដលានីតិបញគគលបរ្ដទសខដលចង់មកវនិដយគដៅកនញ ង

ស្របដទសកមញពាដយើង ប៉ាញខនាដោយារ្ខតមិនានសញ្ញជ តិខែមរ្ ដគមិនអាចដធេើាកមមសិ ទធិករ្ថ្នអាោរ្ដៅ កញ នង ស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពាបានដទ ដោយខនអកដៅដលើរ្ដឋធមមនញ្ា ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា។ ដូដចនោះដNើយត្តមរ្យៈ ការ្ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងនែល់នលស្របដយជនយ៉ា ងដស្រចើនដល់នីតិបញគគលបរ្ដទសខដលចង់មករ្កសញីដៅស្របដទសកមញពា។

ស្របាពលរ្ដឋភាគដស្រចើនបានយល់ដឹងអាំពីភតសិ

រ្យៈដពលខវងពញាំសូវានដនាោះដទ ដូដចនោះដNើយបានាពស

នា ចាំខែកឯសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដលាសិទិធជួល

ូវានអនកបដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ម៉ាាងវ ិ ដទៀតការ្

អនញវតាាក់ខសែងអាំពីនីតិវធីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទជួលអចថ្ស្រ្នាយិិធ ៍ ក៏ែញសោន ពអខដលានបញ្ីេី ា តដៅកងលិនញិា ែតបទោិ ឋ ន-

គតិយញតានងខដរ្។ ដោយារ្ដNតញដនោះដNើយដយើងែញ្ាំទាំងពីរ្រ្ូបដធើេការ្ពនយលយ៉ា ងដកាោះកាយ ថ្នដតើសិទិធជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ស្រតូវបានបដងាើតដAើងយ៉ា ងដូចដមែច? ដតើភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដលើ

អាោរ្ានសិទធិ និងកាតពេកិចចអីេែលោះត្តមរ្យៈការ្បដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្? ដតើអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវ

ដធេើខបបណាដដើមបអា

ចដធេើការ្អោះអាងអាំពីសិទធិរ្បស់ែួលនបានចាំដБោះតតិយជន? ដតើនីតិ វធ

ី ថ្នកា រ្ចញោះប ញ្ជ ី សិ ទធិ

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវដធេើដោយរ្ដបៀបណា? ដោលបាំែងថ្នការ្ស្រាវស្រាវដនោះ គឺដធើេដAើងដដើមបដី យ

ែញ្ផ្លទ ល់ែួលននង និងដដើមបអ

នកអានទាំងអស់រ្ម

ានទាំងសិសសបូអនជាំនាន់ដស្រកាយៗនងខដរ្ ដដើមបីឱ្យយល់ឱ្យកាន់ខតចាស់អាំពីការ្បដងាើតសិ ទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

ដលើ អាោរ្។ ដដើមបាចាំដែោះដងសឹ ស្រាប់ាការ្អនញវតាដៅដពលខដលានបាំែងចង់បដងតសិើា ទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ

ដលើអាោរ្ ឬ ក៏ាចាំដែោះដឹងដៅកញនងការ្ជួយស្របឹកាដយបល់ដល់ជន ខដលពស ដលើអាោរ្នងខដរ្។

ូវយល់ដឹងអាំពស

ិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

ស្របធានបទ សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ ដនោះគឺទាំNាំថ្នការ្ស្រាវស្រាវអាំពីខតការ្បដងើាតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

ដលើអាោរ្ខតប៉ាញដណាណ ោះ មិនБក់ព័នធនឹងសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើដីដនាោះដទ ដNើយានវា

លភាពខតដៅកញនង

ស្រកបែែឌ ថ្នចាប់កមញពាខតប៉ាញដណាណ ោះ។ ការ្បកស្រាយ និងការ្ពនយល់ ដៅកញនងកិចចការ្ស្រាវស្រាវដនោះដធេើដAើងដោយ

ពឹងខនអក និងដយងដៅត្តមស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ ចាប់ភូមិបាលឆ្ន ២

០០១ ស្រពមទាំងលិែិតបទោឋ នគតិយញតា

ដនសងៗខដលБក់ព័នធដៅនឹងសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅាធរ្ានដពលសរ្ដសរ្ារ្ណាដនោះខតប៉ាញដណាណ ោះ។

ការ្ស្រាវស្រាវដនោះពិតាានារ្សាំខានខាល ាំងណាស់ដៅកញនងការ្ដធើេឱ្យយលកាន់ខតសញីជដស្រៅអាំពសិី ទជួលធិ

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ ដយើងែញ្ាំទាំងពីរ្រ្ូបបានដធេើការ្សNការ្ោន ដៅកញនងការ្សេោះខសេងរ្កព័ត៌ានលមិអតខដលាន ស្របភពចាស់ោស់អាចទញកចិតាបាន។ ដយើងែញ្ាំបានដធេើការ្ដលើកយកទាំងស្រទឹសីែខននកចាប់ និងទសសនៈផ្លទ ល់ែួលន

ដោយឆ្លងកាត់នូវការ្វភា

គយ៉ា ងលិអតលអន់ដៅកញនងការ្ចងស្រកងាារ្ណាដនោះ។

ស្របធានបទ សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ ដនោះដយើងែញ្ាំបានបកស្រាយដោយដធេើការ្ខបងខចកដច ា៤ ជាំពូកដូចខាងដស្រកាម៖

− ជំពូកទ្យី១ “ការបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ”

ដៅកញនងជាំពូកដនោះដយើងែញ្ាំនឹងដធើេការ្បកស្រាយអាំពី

និយមន័យថ្នសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ ស្រពមលកាែែឌ នានាខដលБក់ព័នធដៅនឹងការ្បដងើាត កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

− ជំពូកទ្យី២ “ន្ីតិវិធីន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជ ី្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ”

ដៅកញនងជាំពូកដនោះដយើងែញ្ាំនឹងដធើេការ្

បកស្រាយអាំពីាថ ប័នានសមតថកិចចកញនងការ្ចញោះបញ្ជ ី អនកានសិទធិ និងកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី ឯការ្សាំខា- ន់ៗខដលស្រតូវការ្ដៅដពលចញោះបញ្ជ ី ការ្បង់ស្របាក់ដសវាចញោះបញ្ជ ី ស្រពមទាំងរ្យៈដពលចញោះបញ្ជ ី។

− ជំពូកទ្យី៣ “្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់ភាគី” ដៅកញនងជាំពូកដនោះដយើងែញ្ាំនឹងដធើេការ្បកស្រាយអាំពី

សិទធិ និងកាតពេកិចចរ្បស់ភាគីទាំងសងខាងកញនងអាំAញងដពលខដលសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយានអតភាិថ ព។

− ជំពូកទ្យី៤ “ការបញ្ច ប់កិច្ច្ន្ាជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអាគារ” ដៅកញនងជាំពូកចញងដស្រកាយដនោះ

ដយើងែញ្ាំនឹងដធើេការ្បកស្រាយអាំពីមូលដNតញខដលនាាំឱ្យបញ្ច បសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ស្រពមទាំងសិទិធ នងិ

កាតពេកិចចរ្បស់ភាគីដស្រកាយដពលកិចសនាជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវបានបញ្ច ប់។

ជំពូកទ្យ១ី

ការបសងកើត្ទ្យិ ធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើ

អាគារ

ជំពូកទ្យី១

ការបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអាគារ

ថ្្នកទ្យី១៖ ្ញ្ញា ណទ្យូសៅ

កញនងចាប់ភូមិបាលឆ្ន ២

០០១ មិនានការ្ខចងអាំពីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះដទ ានខតការ្ជល

រ្យៈដពល

ខវងចាប់ពី១៥ឆ្ន ដាំ Aើងដៅ។ ប៉ាញខនាដៅដពលខដលស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ស្របកាសឱ្យដស្របក៏ាើ នខចងបញ្ា តអាំពីិា

សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដលាស្របដភទមួយថ្នសិទិធស្របតយកសដស្របើស្របាស់ និងអាស្រស័យនល។ សិទិធស្របតយកសគឺាសិទិធខដល

ានលកាែៈផ្លែ ច់មញែ ដNើយអាចយកដៅអោះអាងចាំដБោះបញគគលដថ្ទដទៀតបានដោយស្រសបចាប់។ ម៉ាាងដទៀតស្របសិនដបើ ដធើេការ្ដស្របៀបដធៀបសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងសិទិធជួលធមមត្តពិតាានលកាែៈែញស

ោន មួយចាំនួនគួរ្ឱ្យកត់សាគ ល់គឺស្រតងថ្នអនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ានសិទចាធិ ត់ខចងសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដូចា៖ ការ្ជួល

បនា អនញបបទន ឬ ោក់ធានាបាំែញ លាអាទិ៍ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទធិចាត់ខចងសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដោយមិន

ានការ្យល់ស្រពមពីអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយបាន នយទញ ដៅវ ិ ចាំដБោះសិទជួលធិ ធមមត្តស្រតូវានការ្យល់ស្រពមពីភតបតីិ

ាមញនស្របសិនដបើភតិកៈចង់ដធេើការ្ជួលបនានូវកមមវតញថជួល។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតសិទធិជួលធមមត្តមិនអាចាន សញពលភាពដលើសពី១៥ឆ្ន ាំ ដូដចនោះដNើយស្រតូវបដងាើតភតិសនាងមីស្របសិនដបើចង់ជួលបនាដទៀត ដNើយវានឹងាការ្

ពិបាកស្របសិនដបើបនាភតិសនាង ភតបតដធកាើេីិ រ្តដមងថ្ងលឈ្លួនលើ ឬ មនិ ចង់ជួលឱ្យភតកៈបនាដទៀតវាិ នងនាឹ ាំឱ្យ

ប៉ាោះБល់ដៅដល់នលស្របដយជន៍រ្បស់ភតិកៈាមិនខាន។ ចាំដБោះសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍វ ិ ានរ្យៈដពលខវងគញែ នឹងបីដងថ្នសិទិធជួលធមមត្ត។

កថាភាគទ្យី១៖ ន្ិយមន្័យន្តន្អាគារ ន្ិង្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ស្រតូវ បដងើាតដAើងដោយកិចចសនាដូចាកាតពេកិចចដ៏ថ្ទដទៀតខដលាន

ស្របភពដកើតដច ពីកិចចសនាខដរ្។ ដដើមបង្ហ

យស្រសួលដៅកញនងការ្ខសេងយល់អាំពកា

រ្បដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

ដលើអាោរ្ដយើងស្រតូវយល់នយមន័យថ្នអាោរ្ាមញនសិន។

១. ន្ិយមន្័យន្តន្អាគារ

ដៅកញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ មិនបានកាំែត់អាំពីនិយមន័យថ្នអាោរ្ដនាោះដទ ក៏ប៉ាញខនាានខចង

បញ្ា តាិអាំពីនិយមន័យថ្នអចលនវតញថ។ ដយងដៅត្តមាស្រត្ត១២០ កថ្នែែឌ ទី២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧

“អចលនវតញថសាំដៅដៅដលើដីធលី និងវតញថាប់ដៅដលើដី ដNើយមិនអាចផ្លល ស់បូារ្ទកី ខនលងបានដូចាអាោរ្ សាំែង់ ដាំណាាំ រ្ញកាាតិ ាអាទិ៍។”

ម៉ាាងដទៀតដោយខនអកដលើនិយមន័យទូដៅអាោរ្គឺាសាំែង់ស្រគប់ស្របដភទខដលានរ្ូបរាងាទស្រមង់ណា មួយខដលអាចដមើលដ្ើ នឹងខភនក ដNើយានជញ្ញជ ាំងស្រពមទាំងដាំបូល។1 អាោរ្ានាដស្រចើនទស្រមង់នឹងដស្របើស្របាស

កញនងដោលបាំែងែញសៗោន ដូចា៖ ាោដរ្ៀន មនទីរ្ដពទយ នទោះ សណាឋ ោរ្ ការ្យល័យ...ាដដម។ើ

២. ន្ិយមន្័យ្ិទ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

មញនដពលខដលស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ស្រតូវបានស្របកាសឱ្យដស្របស្របាើ ស់ចាប់ នងលិិ ែតបទោិ ឋ នគតយិ ញតា

រ្បស់កមញពាដយើងមិនានខចងអាំពីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះដទ គឺានខតការ្ជួលរ្យៈដពលខវងដោយខនអកដៅដលើ

ចាប់ភូមិបាលឆ្ន ២

០០១។ ចាប់ភូមិបាលឆ្ន ២

០០១បានខចងបញ្ា តថ្ន

“ការ្ជួលរ្យៈដពលខវងគឺាការ្ជួល

ខដលានរ្យៈដពលជួលចាប់ពី១៥ឆ្ន ាំ ឬ ដលើស”។ 2 ដБលមិនបានបញ្ា តាិឱ្យបានចាស់ោស់អាំពីការ្កាំែត់ ដពលដវោសស្រាប់ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះដទ។

ដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ដៅកញនងកថ្នែែឌ ខាងដលើដយើងអាចសននិោឋ នបានថ្នសិទិធជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដលើអាោរ្

ានន័យថ្នគាសិទជួលធិ រ្យៈដពលខវងខដលានចាំដБោះអាោរ្ស្រគប់ស្របដភទ ដNើយការ្ជួលដនាោះានរ្យៈដពល

កាំែត់ចាប់ពី១៥ឆ្ន ដាំ Aើងដៅរ្Nូតដល់ដស្រកាម ឬ ដសើម៥០ឆ្ន ។ាំ

កថាភាគទ្យី២៖ ព្បសភទ្យន្តន្អាគារ

អាោរ្នាដពលបចញចបបននានដស្រចើនទស្រមង់ ខដលអាចដធើេការ្ខបងខចកាបីស្របដភទដោយខនអកដៅដលើចាំនួនថ្ន

កមមសិទធិករ្ខដលានដលើអាោរ្ទាំងមូល និងកមមសិទិធករ្ខដលានចាំខែកាាច ស់កមសិទអវភាធិ គ។

១. អាគារកម្ិទ្យធិទ្យសូ ៅ

“អាោរ្កមមសិទធិទូដៅ” ាអាោរ្ខដលានកមមសិទិធករ្ខតាន ក់ ឬ ពីរ្នាក់ខដលាស្រទពយសមបតិារ្មបស្របពនធែី ។

ចាំដБោះកមមសិទធិករ្ស្របដភទដនោះមិនានការ្លាំបាកដៅកញនងការ្ចាត់ខចង ដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយនលដលអាើ ោរ្ដនាោះ

ដៅដស្រកាមរ្ូបភាពដូចាការ្លក់ ការ្ជល ការ្ដធស្របទើេ នកមម...ណាមួយដទ ដោយារ្ខតានខតបញគគលាន ក់ ឬ

បញគគលាបែីស្របពនធខដលានសិទិធកមស

ិទធិខដលានលកាែៈផ្លែ ច់មញែ។ ដដើមបប

ញ្ញជ ក់ថ្នែួលនាាច ស់ថ្នអាោរ្កមម

សិទធិករ្ស្រតូវខតាន “វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ លាច ស់អចលនវតញថ” ដទើបអាចដធើេការ្អោះអាងាមួយតតយ

ជនបាន។

២. អាគារ្េកមា្ទ្យ

ដោយារ្ខតស្របដទសកមញពាដយើងាស្របដទសកាំពញងអភិវឌ្ឍ អាោរ្ាដស្រចើនស្រតូវបានាងសង់ដAើង ា- ពិដសស គឺកញនងតាំបន់ខដលសមបូរ្មនញសសរ្ស់ដៅដូចារាជធានីភនាំដព ស្រកុងថ្នដែតកណាែ ល ស្រកុងថ្នដែតាដសៀមរាប និងស្រកុងថ្នដែតាស្រពោះសីNនញ...ាដដើម។ អាោរ្មាងខដលអាចាងសង់ែពស់ ដNើយអាចឱ្យកមមសិទិធករ្រ្ស់ដៅ

1 xxxxx://xxxxxxxxxx.xxxxxxxxx.xxx/xxxxxxxxxx/xxxxxxx/xxxxxxxx?xxXxxxxxxxx

2 ាស្រត្ត ១០៦ វាកយែែឌ ទ ថ្នចាប់ភូមបាិ លស្របកាសឱ្យដស្របថ្ើ ងៃទ៣០ី ខែសហាី ឆ្ន ាំ២០០១។

ាសNគមន៍ដោយានកមស

ិទធិករ្ដស្រចើននាក់ ខដលស្របាពលរ្ដឋភាគដស្រចើនាគ ល់គឺ អាោរ្ាន ក់ដៅរ្ម

(ែញនដូ)។

អាោរ្ាន ក់ដៅរ្ម

គឺាស្របដភទមួយថ្នអាោរ្សNកមស

ិទិធខដលានការ្ដព និយមសស្រាប់យញវវយ

សម័យងីម

ទាំងបចញចបបនន និងនាដពលអនាគត ស្រពមទាំងាអាោរ្ខដលដព និយមដៅកញនងការ្ដធើេБែិ ជជកិចចនងខដរ្។

អាោរ្សNកមមសិទធិ គឺាអាោរ្ខដលានកមសិទករ្ដស្រចននាើធិ ក់រ្ស់ដៅ 3 ដNើយអាោរ្ស្របដភទដនោះ

ភាគដស្រចើនានទស្រមង់ាអាោរ្ាន ក់ដៅរ្ម

។ ក៏ប៉ាញខនាច ស់កមមសិទិធែញនដូានបែណ សាគ ល់កមស

ិទិធមិនដូចាប

ែណសាគ ល់កមសិទរ្បសិធ ់អាោរ្កមមសិទទូដៅធិ ដនាោះដទ។ ែញនដូានខននកែលោះាខននកឯកជនរ្បស់កមមសិទករ្ាធិ ន ក់ៗ

គឺ យូនីត (Unit) មួយសស្រាប់កមមសិទធិករ្ាន ក់ ចាំខែកឯខននកែលោះដទៀតខដលានលកាែៈាស្រទពយសមបតិារ្ម បញគគលស្រគបោន អាចដស្របើស្របាស់បានដូចា សួនចារ្ អាងខNលទឹក កលឹបហាត់ស្របាែាដដើម។

ខដល

យូនីតនីមួយៗថ្នអាោរ្ាន ក់ដៅរ្មានលកាែៈឯកជនខដលកមមសិទករ្ាធិ នបែណ កមមសិទខដលធិ ាន

ដ្ម ោះថ្ន“វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ លា

ច ស់ចាំខែកឯកជន” ត្តមរ្យៈបែណ កមមសិទិធដនោះកមមសិទិធករ្ានសិទិធកមមសិទធិ

ដូចាសិទធិចាត់ខចង ដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយ ធរ្ាន។

នល ស្រពមទាំងអាចដធើេការ្អោះអាងចាំដБោះតតិយជនស្រសបត្តមចាប់ា

៣. អាគារកមា្ទ្យធិអវភាគ

កមមសិទធិអវភា

គ គឺាាថ នភាពមួយខដលបញគគលដស្រចើននាកា

នកមមសិទិធដៅដលើវតញថខតមួយស្រសបដៅត្តម

ភាគចាំខែកខដលកាំែត់ដៅត្តមចាំនួនគិតដៅដលើស្រទពយសមបតិាខតមួយ។ 4 ាទូដៅដយើងអាចដធើេការ្សាគ ល់កមម-

សិទិធអវភា

គដោយារ្ខតកមមវតញថថ្នកមមសិទិធអវភា

គមិនអាចដធេើការ្ពញោះខចកោន បាន ដNយ

ដៅដពលខដលដធេើការ្ពញោះ

ខចកោន វតញថដនាោះនឹងធាល ក់តថ្មល ឬ ោម នតថ្មលខតមែង។ ចាំដБោះអាោរ្វ ិ ក៏ដូដចនោះខដរ្ ស្របសិនដបើដធើេកាត់អាោរ្ាចាំខែក តូចៗដៅត្តមសាាស្រត និងចាំនួនថ្នបញគគលានកមមសិទិធដៅដលើអាោរ្ ដនាោះអាោរ្នឹងែូចស្រទង់ស្រទយមិនអាចដស្របើ

ស្របាស់បាន។ ដទោះបីាយ៉ា ងដនោះកីែ អនកានកមមសិទិធអវភា

គថ្នអាោរ្កមមសិទិធអវភា

គក៏អាចដធេើការ្ខបងខចកអាោរ្

បានខដរ្ ក៏ប៉ាញខនាស្រតូវដធេើការ្លក់អាោរ្ដនាោះរ្ចយកស្របាក់ខចកោន ឬ អនកខដលាកមមសិទិធករ្ដថ្ទទិ ចាំខែករ្បស

កមមសិទធិករ្ខដលចង់លក់ចាំខែកថ្នអាោរ្កមមសិទិធអវភាគ។

ាទូដៅស្រកុមN˜ញននីមួយៗភាគដស្រចើនខតងខតានស្រទពយសមបតិារ្បស់ែួលន ស្របសិនដបើអាោរ្ខដលដស្របើសស្រាប់

ដធេើБែិ ជជកិចច ដនាោះាច ស់N˜ញនទាំងអស់គឺាអនកានកមស

ិទធិអវភា

គដៅដលើអាោរ្។ ក៏ប៉ាញខនាវាែញសម៉ាាងពីអនក-

ានកមមសិទធិអវភា

គារ្ូបវនាបញគគលស្រតង់ថ្ន សាជិកN˜ញន (អនកានកមស

ិទិធអវភា

គ) មិនអាចដធើេការ្ខបងខចក

3 ាស្រត្ត៤ កថ្នែែឌ ទី៣ ថ្នចាប់សែីពីការ្នែល់សិទិធកមមសិទិធដលើចាំខែកឯកជនថ្នអោរ្សNកមមសិទិធដល់ជនបរ្ដទស ស្របកាសឱ្យដស្របើ ថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភាឆ្ន ាំ២០១០។

4 ាស្រត្ត២០២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

អាោរ្បានដAយ

ដៅដពលខដលស្រកុមN˜ញនមិនទន់កសយ

ធន។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតអនកានកមមសិទិធអវភា

គមិន

អាចដធេើអនញបបទនភាគចាំខែករ្បស់ែួលនដៅអនកដថ្ទបានដទ ដលើកខលងខតលកាែនិាកៈស្រកុមN˜ញនខចងែញសពីដនោះ។

ចាំដБោះបែណ សាគ ល់កមស

ិទ វភា

គានដ្ម ោះថ្ន “វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ លាច ស់អចលនវតញថ” និងានចារ្ថ្នស្រទពយ-

អវភា

គ ដNើយដៅខាងដស្រកាយវញ្ញ

ា បនបស្រតានរាយនាមដ្ម ោះទាំងអស់រ្បស់សាជិកN˜ញន។

ថ្្នកទ្យី២៖ លកខណឌ ចាបាច្់ន្តន្ការបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអាគារ

ការ្បដងាើតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ចាាំបាច់ស្រតូវដោរ្ពលកាែែឌ ចាំនួន៣ (បី) ដូចា៖ លកាែែឌ ស្រគឹោះ លកាែែ

អានញភាព និងលកាែែឌ តត្តាំង ដដើមបដី ជៀសវាងការ្ានវវា

ទនាដពលអនាគត និងអាចការ្Бរ្ែួលនបានពកា

រ្រ្ដាំ ោភ

បាំБនរ្បស់តតិយជន ឬ ភាគីាា ងដទៀតថ្នកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

កថាភាគទ្យី១៖ លកខខណឌ ព្គឹឹះ

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ ស្រតូវបានបដងាើតដច ពីកិចចសនាដូចដៅនឹងសិទធិ និងកាតពេកិចចដនសងៗ

ខដលានស្របភពដច ពីកិចចសនាខដរ្។ ាទូដៅ ដដើមបឱ្យលកាែែឌ ស្រគោះថ្នឹ កចចសិ នាមួយានអានញភាពអនញវតា

ចាំដБោះភាគីទាំងសងខាង លញោះស្រត្តខតកិចចសនាស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយានការ្ស្រពមដស្រពៀងដោយោម នមូលដNតញ

ថ្នដា្ភាព ោម នវការ្ៈថ្នការ្បង្ហា ឆ្នទៈ នងស្រតូវបាិ នដធដAើេ ើងដោយសមតថជន។ 5 ដលើសពដនោះដៅី ដទៀត

លកាែែឌ ស្រគឹោះខតម៉ាាងមិនស្រគប់ស្រោន់ដនាោះដទ ក៏ស្រតូវាននូវលកាែែឌ ស្រគឹោះពិដសសសស្រាប់អនញវតាចាំដБោះកិចចសនា-

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ ដូចា អាំAញងដពលជល

១. ការព្ពមសព្ពៀង

និងថ្ងលឈ្នួលនងខដរ្។

កិចចសនា ស្រតូវបានបដងើាតដAើងដោយការ្ស្រពមដស្រពៀងរ្បស់ភាគីទាំងសងខាង ដNយការ្ស្រពមដស្រពៀងស្រតូវខត

ដកើតដច ពីឆ្នទៈពិតស្របាកដ និងដសរ្រ្ី បស់ភាគីទាំងសងខាង។ ដោយដយងដៅត្តមស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២ កិចចសនាស្រតូវបានានអានញភាពដោយសាំដែើ និងសីេការ្ស្រតូវោន ។

០០៧

សាំដែើ គឺាការ្សញាំបដងាើតកិចចសនាខដលដធេើដAើងដោយានឆ្នទៈភាជ ប់ែួលនាមួយចាំែងគតិយញតា កញនង

ករ្ែី ខដលានសីេការ្រ្បស់ភាគាា ងដទៀតចាំដБោះសាំដែើ ដនាោះ។ 6 សាំដែើ ានអានញភាពដៅដពលខដលសាំដែ

ដនាោះបានដៅដលភាគាី ា ងដទៀត។ 7 Бកយថ្នសាំដែើ ដៅដល់ភាគាី ា ងដទៀតដៅទដនោះី គមនខមនាិឺ នន័យថ្ន

ទល់ខតសាំដែើ ដនាោះបានដៅដល់ថ្ដរ្បស់ភាគាា ងដទៀតដនាោះដទ ឱ្យខតសាំដែើ បានដៅដល់កខនលងខដលអាចជូន

5 ទាំព័រ្ទី១២០ កថ្នែែឌ ទី១ ថ្នដសចកីែពនយល់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ១។

6 ាស្រត្ត៣៣៧ កថ្នែែឌ ទី១ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

7 ាស្រត្ត៣៣៧ កថ្នែែឌ ទី២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

ដាំែឹ ងអាំពីសាំដែើ បានដូចាដនើ្ារ្ត្តមទូរ្ស័ពទដទោះបីាអនកទទួលសាំដែើ មិនទន់បានដមើល ក៏ស្រតូវចាត់ទញកថ្ន

សាំដែើ បានដៅដលភាគាី ា ងដទៀតខដរ្។

ចាំខែកឯសីេការ្វ ិ គឺាការ្បង្ហា ឆ្នទៈខដលអនកទទួលសាំដែើ យល់ស្រពមចាំដБោះសាំដែើ ដនាោះ។8 ករ្ែ

ខដលបញគគលណាាន ក់ចង់ជលអាោរ្ោត់ស្រតូវដធេើសាំដែើ សញាំជួលអាោរ្ដៅកាន់ាច ស់ថ្នអាោរ្ សាំដែើ ខដលោត់ដធេើ

អាចដធេើាោយលកែ៍ អកសរ្ ឬ ដោយផ្លទ ល់ាត់កបា

ន។ បនាទ ប់មកដៅដពល ឬ ដស្រកាយដពលខដលាច សអា

ោរ្

បានទទួលសាំដែើ ាច ស់អាោរ្នឹងដធើេការ្នែល់សីកា ឬ មិនស្រពម។

២. គាា ន្មូលសេតុន្តន្សម្ដឃភាព

រ្តបដៅនឹងសាំដែើ ថ្នោត់យល់ស្រពមជួលអាោរ្ដៅឱ្យអនកដសើ

ដទោះបីាកិចចសនាមួយស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយភាគានឆ្នទៈស្រតូវោន ក៏ដោយ វាមនខមនាិ នន័យថ្ន

កិចចសនាសញទធខតានអានញភាពយកដៅអនញវតាបានដនាោះដទ។ ដស្រБោះកាលណាកិចចសនាស្រតូវបានដធេើដAើងដោយ

នញទយដៅនឹងបញ្ា តាិអនញវតាដោយបងាំ ឬ នយទញ នងសណាឹ ែ បធាន ប់ាធារ្ែៈ នងិ ទាំដនៀមទាល ប់ ស្របថ្ពែី លអរ្បស

សងគម ឬ នញទយនឹងទស្រមង់ខដលទមទរ្ឱ្យានដោយស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ឬ ចាប់ដនសងដទៀត កចចសិ នានងឹ

ស្រតូវចាត់ទញកថ្នដា្ៈ។ ាក់ខសែង ស្របសិនដបើានការ្ជួលអាោរ្ដដើមបស្រី បកបរ្បរ្ដពសា កិចចសនាជួលនឹងស្រតូវ

ដា្ៈដោយស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ដោយារ្ខតដោលបាំែងថ្នការ្បដងតកចចសិាើ នា គនយទញឺ ចាប់។

ដោយដNតញថ្នដោលបាំែងថ្នកិចចសនាខដលនញយនងបញ្ឹ ា តាអនញវតាដោិ យបងាំា ឬ សណាែ ប់ធាន ប់

ាធារ្ែៈ និងទាំដនៀមទាល ប់លអាននលប៉ាោះБលយ៉ា ងខាល ាំងដៅដលស

ណាែ បធា

ន ប់សងគមាតិ។ ដូដចនោះដNើយ

បានាស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ មនបាិ នដធកាេើ រ្កាំែត់អាំពីអនកខដលានសិទដាធិ ្ភាពកចចសិ នាខដលាន

មូលដNតញដា្ភាពដAើយ។ ជនណាក៏អាចដលើកដAើងពីដា្ភាព ដទោះបីាតតយជនមនБិ ក់ព័នធដៅនងឹ

កិចចសនាក៏ដោយ។ ដៅដពលខដលកិចចសនាស្រតូវបានដា្ៈ កិចចសនាដនាោះនឹងស្រតូវចាត់ទញកថ្នមិនធាល ប់ដកើតាន ដAើងត្តាំងពីដាំបូងដោយារ្ខតអានញភាពថ្នដា្ភាព។

ដា្ភាពស្រតូវបានដធេើការ្ខបងខចកាពីរ្គឺ ទីមួយដា្ភាពដៅដលើកិចសនាទាំងស្រសុង នងទពរ្គឺីីិ ា

ដា្ភាពដោយខននកថ្នកិចចសនា។ ដា្ភាពដោយខននកអាចដធើេដៅបាន ដៅកញនងករ្ែី ខដលដទោះាកិចសនា

ដា្ៈដៅដលើចែញ ចមួយចាំនួនដៅកញនងកិចសនាក៏ដោយ ក៏កចចសិ នាដៅខតានចែញ ចដនសងដទៀតខដលភាគី

ទាំងសងខាងគិតថ្នដៅានអានញភាពចាំដБោះភាគទាំងសងខាងអាចយកបនាអនញវតាតដៅដទៀតបាន។ ដា្ភាព

ដោយខននកអាចដកើតដAើងកញនងរ្ូបភាពាសកមមភាព ខដលភាគីទាំងសងខាងបានស្រពមដស្រពៀងបដងើាតកិចចសនាជួល-

8 ាស្រត្ត៣៣៧ កថ្នែែឌ ទី៣ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដស្រកាយមកកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏នឹងស្រតូវបញ្ច ប់ដោយរ្យៈដពលកាំែត់បានកនលងនញតកញនងរ្យៈ ដពល៣ខែខាងមញែ។ ប៉ាញខនាដោយដNតញថ្នភាគីចង់បនាកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍តដៅដទៀត ភាគីទាំងសងខាងបាន ស្រពមដស្រពៀងដធើេកិចចសនាងីមមួយដទៀតបខនថមរ្យៈដពលជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បនា២០ (ថ្មភ) ឆ្ន ដាំ ទៀត ដNើយបានស្រពមដស្រពៀង

ោន ដា្ៈស្របការ្មួយចាំនួនថ្នកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ខតដៅរ្កាទញកស្របការ្មួយចាំនួនឱ្យានអានភាពដខដរ្។

ដៅកញនងករ្ែី ដនោះត្តមរ្យៈកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បខនថម ស្របការ្មួយចាំនួននឹងស្រតូវដា្ៈ ចាំខែកឯស្របការ្មួយ ចាំនួននឹងដៅខតានអានញភាពចាំដБោះភាគីដខដរ្។

៣. គាា ន្វការៈន្តន្ការបង្ហា ញឆន្ទៈ

កិចចសនាមួយអាចានអានភាពអនញវតាដៅបាន លញោះស្រត្តខតកចចសិ នាដនាោះស្រតូវបានបដងាើតដAើងដច ពី

ឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់ភាគីទាំងសងខាង។ ដБលគឺ ការ្បង្ហា ឆ្នទៈមិនដកើតដច ពីការ្ភាន់ស្រចAាំ ការ្ឆ្ដបាក

ការ្គាំរាមកាំខNង ការ្នែល់ព័ត៌ានមិនពិត ការ្រ្ដាំោភដលើាថ នភាព អាំដពើដកងយកចាំដែ NួសដNតាដដមើ ។

វកា

រ្ៈថ្នការ្បង្ហា ឆ្នទៈនឹងានអានភា

ព ដធេើឱ្យភាគីាា ងថ្នកិចចសនាអាចដធើេការ្បង្ហា ឆ្នទៈលញបដចាលនូវកិចច

សនាដនាោះបាន។

៣.១ ការភាន្់ព្ច្ឡ

ការ្ភាន់ស្រចAាំ គឺាការ្អនកបង្ហា ឆ្នទៈបានដធេើដAើងែញសពីឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់ែួលន ដោយពញាំបានដឹង

ដAើយថ្នែួលនបានដធការ្បង្ហា ឆ្នទៈែញសពឆ្នទៈពតស្របាិី កដដៅដពលខដលែនដធកាេើលួ រ្បង្ហា ឆ្នទៈដAើង។ ការ្ភាន់

ស្រចAាំអាចដកើតដច ពីការ្ភាន់ស្រចAាំរ្បសភា ភាគីណាាា ងថ្នកិចចសនា។

គីទាំងសងខាងដៅកញនងកិចចសនា ឬ ដកើតដច ពីការ្ភាន់ស្រចAាំរ្បស

ការ្ភាន់ស្រចAាំពីសាំណាក់ភាគីណាាា ងថ្នកិចចសនា ានន័យថ្នភាគីាា ងោត់បានដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈ

ែញសពីឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់ែួលនខដលបណាែ លឱ្យដកើតដច ាការ្យល់ស្រចAាំ ឬ ការ្ភាន់ស្រចAាំ ដោយែួលនឯង

ផ្លទ ល់ ដNើយអនកបង្ហា ឆ្នទៈមិនបានដឹងថ្នោត់បានបង្ហា នូវឆ្នទៈនញទយពីឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់ែួលនដAយ។

ការ្ភាន់ស្រចAាំពីសាំណាក់ភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាានន័យថ្ន ភាគីទាំងសងខាងដៅកញនងកិចច- សនាសញទធខតបានដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈនញទយពីឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់ែួលន ដNើយមិនបានដងឹ ដAើយថ្នែួលនបានដធើេការ្ បង្ហា ឆ្នទៈមិនពិត។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀត ការ្ភាន់ស្រចAាំស្រតូវបានខចងខចកាពីរ្ដទៀតគឺ ការ្ភាន់ស្រចAាំអាំពី

ចែញ ចសាំខាន់ថ្នកិចចសនា និងការ្ភាន់ស្រចAាំដៅដលើចែញ ចខដលភាគយល់ដ្ើ ថ្នសាំខាន់។

៣.១.១ ការភាន្់ព្ច្ឡអព

ីច្ណុ ច្្ំខាន្់ន្តន្កច្

ច្ន្ា

ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ និងបទោឋ នគតិយញតិានានាមិនបានខចងបញ្ា តិាអាំពីនយ

មន័យ ឬ អតថន័យថ្ន

ចែញ ចសាំខាន់ៗថ្នកិចចសនាដនាោះដទ។ ប៉ាញខនាដទោះបីាយ៉ា ងដនោះកែីដយើងអាចគិតពិចារ្ណាអាំពីចែញ ចសាំខាន់ថ្ន

កិចចសនាដៅត្តមស្របដភទរ្បស់កិចចសនា និងដោលបាំែងថ្នការ្បដងើាតកិចចសនា ថ្នដតើភាគទាំងសងខាងាន

សងឃម

ឬ ការ្រ្ព

ឹងនលស្របដយជន៍ចាំដБោះែួលនឯងយ៉ា ងណាដៅដពលខដលភាគីទាំងសងខាងបដងើាតកិចចសនា

ដAើង។ ត្តមរ្យៈការ្ពិចារ្ណាដយើងនឹងដឹងថ្នចែញ ចណាែលោះាចែញ ចសាំខាន់ថ្នកិចចសនា។ ាក់ខសែងដៅកញនង កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាដដើមចែញ ចខដលដយើងស្រគបោន សញទធខតយល់ដ្ើ ថ្នសាំខាន់ដនាោះគឺ រ្យៈដពលជួល

ថ្ងលឈ្នួល និងអាោរ្ខដលស្រតូវជួល ដស្រБោះចែញ ចដនោះពិតាសាំខាន់ណាស់ដៅកញនងការ្បដង

កិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នា-

យ៍ដស្រБោះវានាាំឱ្យសិទធិ និងកាតពេកិចចស្រពមទាំងស្របដយជន៍រ្បស់ភាគីនញទយពីអេីខដលែួលនរ្ពឹងទញក។

៣.១.២ ការភាន្់ព្ច្ឡសំ ៅសលើច្ណុ ច្ថ្ដ្លភាគីម្ដខ ងយល់សឃើញថា្ំខាន្

ចែញ ចថ្នកិចចសនាខដលភាគីយល់ដ្ើ ថ្នសាំខាន់ ាចាំែញ ចខដលានារ្ៈសាំខាន់ណាសសស្រាប់

ខតភាគីាា ងថ្នកិចចសនាខតប៉ាញដណាណ ោះ។ ដបើនិយយឱ្យង្ហយស្រសួលយល់ដៅវាអាចាករ្ែី ខដលចែញ ចណាមយួ

ថ្នការ្បដងាើតកិចចសនាដនាោះពិតាសាំខានណា

ស់ដៅដល់ភាគណា

មួយថ្នកិចចសនា ស្របសិនដបើែេោះ ឬ ចាំែញ ច

ដនាោះែញសពីឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់អនកបង្ហា ឆ្នទៈ ដនាោះអនកបង្ហា ឆ្នទៈនឹងមិនស្រពមដស្រពៀងបដងើាតកិចចសនាដAើង

ដAើយ។ ាទូដៅដៅដពលបដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្មនញសសទូដៅគិតថ្នឱ្យខតអាោរ្ានសភាពលអាច

ាកមមវតញថថ្នការ្ជួលបានដNើយ ក៏ប៉ាញខនាានមនសសែលោះោត់គតពអាយីិ ញកាលរ្បស់អាោរ្ាដរ្ឿងសាំខាន់កងកានញ រ្

បដងាើតកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ដៅកញនងករ្ែី ខដល ដោក “ក” ាមនញសសចូលចិតាទិ ឬ ជួលអាោរ្ចាស់ៗពី

សម័យបញរាែ ដដើមបយកដៅដបកាើ សណាឋ ោរ្ ដោកបានដ្ើ អាោរ្រ្បស់ ដោក “ែ” ោក់ជួល ដNើយដោយ

ដមើលដៅត្តមរ្ចនាបទ និងសភាពរ្បសអាោរ្ដនាោះ ដោក “ក” នងដោកិ “ែ” សញទធខតគតថ្និ អាោរ្ដនាោះាអាោរ្

ខដលានអាយកា

លដលើសពី១០០ឆ្ន ាំ ស្រោន់ខតោត់មិនស្របាកដថ្នាងសង់ដៅកញនងឆ្ន ណា

។ ស្រាប់ខតដពល

បដងាើតកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្ចមក ដោក “ក” ក៏បានដងថ្នឹ ត្តមពតដៅិ អាោរ្ដនោះមនខមនាិ អាោរ្បញរាែដទ

ស្រោន់ខតាអាោរ្សមយងដNីម ើយានការ្តញបខតង នងាងសិ ង់ត្តមរ្ចនាបទបញរាែខតប៉ាញដណាណ ោះ។ ដូដចនោះដNើយ

ដៅកញនងករ្ែី ដនោះដោក “ក” អាចលញបកិចចសនាដនោះបានដោយារ្ខត ស្របសិនដបើដោកបានដឹងអាំពីស្របវតិាថ្ន

អាោរ្ដនោះចាស់ោសថ្នមនខមនាិ អាោរ្បញរាែ ដោកក៏មនជួលិ អាោរ្ដនោះខដរ្។

៣.២ ការឆសបាក

ការ្ឆ្ដបាក គឺាការ្ដស្របើស្របាស់នូវមដធាបាយណាមយ

កញនងដោលបាំែងដបាកបដញ្ញោ ត ដដើមបឱ្

យអនក-

បង្ហា ឆ្នទៈ ដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈនញទយពីឆ្នទៈពិតស្របាកដរ្បស់ែួលន ដNើយអនកបង្ហា ឆ្នទៈពបានដងដAឹ ើយថ្នែនស្រតូវលួ

បានដគដបាកបដញ្ញោ ត។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតការ្ឆ្ដបាកស្រតូវបានខបងខចកដច ាពីរ្គឺ ការ្ឆ្ដបាកដោយភាគីាា ង ថ្នកិចចសនា និងការ្ឆ្ដបាកដោយតតិយជន។

៣.២.១ ការឆសបាកសដាយភាគម្ដខ ងន្តន្កច្ច្ន្ា

ការ្ឆ្ដបាកដោយភាគា

ា ងថ្នកិចចសនា គឺាការ្ឆ្ដបាកដោយភាគា

ា ងថ្នកិចចសនាបានដធកាើ

រ្ដស្របើ

ស្របាស់មដធាបាយណាមួយដដើមបឆ្ដបាក អនកបង្ហា ឆ្នទៈ កងដោនញ លបាំែងដធឱ្យអនកបង្ហេើ ា ឆ្នទៈភាន់ស្រចAាំ នាាំឱ្យ

អនកបង្ហា ឆ្នទៈដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈមិនពិត។ ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ មនបាិ នកាំែត់ថ្នអាំដពណាើ ែលោះខដលចាត់

ទញកាមដធាបាយឆ្ដបាកដនាោះដទ។ ដូដចនោះដNើយមិនថ្នសកមមភាពណាដទ ឱ្យខតដធេើដAើងដោយភាគីាា ងថ្ន

កិចចសនា ខដលានដោលបាំែងទញចចរ្ត ស្របាកដរ្បស់ែួលន។

ដៅកញនងការ្ដធើេឱ្យអនកបង្ហា ឆ្នទៈដធើេការ្បង្ហា ឆ្នទៈែញសពីឆ្នទៈពិត

៣.២.២ ការឆសបាកសដាយតតិយជន្

ការ្ឆ្ដបាកដោយតតិយជន គឺាការ្ឆ្ដបាកពីសាំណាក់ជនដស្រៅពីភាគីថ្នកិចចសនា ខដលានបាំែងដធើេ

ឱ្យអនកបង្ហា ឆ្នទៈភាន់ស្រចAាំ នាាំឱ្យអនកបង្ហា ឆ្នទៈដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈមិនពិត ដNើយភាគាា ងដទៀតអាចដងឹ ឬ

បានដឹងពីការ្ឆ្ដបាកដនាោះ។ ដៅកញនងករ្ែី ខដលានការ្ឆ្ដបាកពីសាំណាក់តតិយជន អនកបង្ហា ឆ្នទៈអាចលញប ដចាលកិចចសនាបានស្របសិនដបើភាគីាា ងដទៀតថ្នកិចចសនាបានដឹង ឬ អាចដឹងថ្នអនកបង្ហា ឆ្នទៈបានបង្ហា

ឆ្នទៈដោយានវកា

រ្ៈ។ នញទយដៅវ ិ ដៅកញនងករ្ែី ខដលភាគីាា ងដទៀតថ្នកិចចសនាាជនខដលសញចរ្ត

វ ិ ដនាោះ

អនកបង្ហា ឆ្នទៈពញាំអាចបង្ហា ឆ្នទៈលញបដចាលកិចចសនាបានដAើយ ដស្រБោះថ្ន ដដើមបីកា រ្Бរ្ភាគីាា ងដទៀតថ្ន កិចចសនាខដល ោម នកាំNញសទល់ខតដាោះ។

៣.៣ ការគំរាមកំថ្េង

ការ្គាំរាមកាំខNង គឺាការ្ដស្របើស្របាស់នូវមដធាបាយណាមួយដធេើឱ្យអនកបង្ហា ឆ្នទៈានការ្ភ័យខាល ចនាាំឱ្យ

អនកបង្ហា ឆ្នទៈដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈែសពដោី លបាំែងពតិ ស្របាកដរ្បស់ែន។លួ ការ្គាំរាមកាំខNងអាចដធដAេើ ើងត្តម

រ្យៈភាគីាា ងថ្នកិចចសនា ឬ តតយ

ជន។ ការ្គាំរាមកាំខNងទាំងពីរ្ស្របភព សញទធខតអាចលញបដចាលបានពស

ាំណាក់

ភាគីអនកបង្ហា ឆ្នទៈ ដោយារ្ខតការ្គាំរាមកាំខNងបងាឱ្យអនកបង្ហា ឆ្នទៈានការ្ភ័យខាល ចដទើបបណាែ លឱ្យ

អនកបង្ហា ឆ្នទៈដធើេការ្បង្ហា ឆ្នទៈនញយពឆ្នទៈពតស្របាិី កដរ្បស់ែន។លួ កាលណាអនកបង្ហា ឆ្នទៈទទួលការ្

គាំរាមកាំខNងពីសាំណាក់តតិយជន ដទោះបីភាគីាា ងថ្នកិចចសនាមិនបានដឹង ឬ អាចដឹងក៏ដោយ កិចចសនាដៅ ខតអាចលញបបានដខដរ្ ។

៣.៤ ពត៌ម្ដន្មិន្ពិត

ព័ត៌មិនពិត គឺាដNតញណាមួយខដលស្រតូវបានដធេើដAើងដោយភាគាា ងថ្នកចចសិ នាសស្រាប់ាមូលោឋ ន

ថ្នការ្បដងាើតកិចចសនាដAើង គឺែញសពីការ្ពិត។ មូលោឋ នថ្នការ្បដងាើតកិចចសនាដៅទីដនោះសាំដៅដៅដលើដNតញ ឬ ព័ត៌ានខដលបណាែ លឱ្យអនកបង្ហា ឆ្នទៈចង់បដងាើតកិចចសនា ស្របសិនដបើមិនានដNតញ ឬ ព័ត៌ានដនាោះដទ ក៏មិន

ានកិចចសនាដកើតដAើងខដរ្។ ាដោលការ្ែ៍ អនកខដលបានដលើកដAើងអាំពីព័ត៌ាន ឬ ដNតញមិនពិតពញាំបានដឹង

ដAើយថ្នែួលនបាននល

់ព័ត៌ានមិនពិតាននយ

ថ្ន អនកនែល់ព័តា

នោម នដចតនានល

់ព័ត៌ានមិនពិតដទ គឺវាដកើត

ដAើងដោយអដចតនាខតប៉ាញដណាណ ោះ។

៣.៥ ការរសំ ោភបំពាន្សលសាា ន្ភាព

ការ្រ្ដាំ ោភបាំБនដលើាថ នភាព សាំដៅដៅដលើការ្ែ៍ ខដលភាគីាា ងថ្នកិចចសនាបានដធេើការ្ដឆ្លៀត

ឱ្កាសចាំដБោះភាគាា ងដទៀតខដលកាំពញងខតជួបស្របទោះនូវការ្លាំបាកខាងខននកដសដឋកិចច ឬ សងគម ឬ បានដស្របើាថ ន

ភាពណាមួយដោយមិនស្រតឹមស្រតូវដនសងដទៀត ខដលភាគីាា ងដទៀតមិនអាចស្របឆ្ងតបបានដទ ដោយារ្ខតអនក

បង្ហា ឆ្នទៈានឋានៈ ឬ តួនាទី ឬ ចាំដែោះដឹងទបាងភាគីាា ងដទៀត។ ដយើងអាចសនមត់ឱ្យង្ហយស្រសួលយល

បានថ្នការ្រ្ដាំ ោភដលើាថ នភាព គឺាការ្ភយ ខាងខននកណាមួយដូចដរ្ៀបរាប់ខាងដលើ។

ខាល ចខាងនូលវចិតាដោយារ្ខតអនកបង្ហា ឆ្នទៈានភាពទន់ដែាយ

ការ្រ្ដាំ ោភដលើាថ នភាពដនោះអាចសិថតដៅកញនងរ្ូបភាពដៅហាេ យបានស្របកាសស្របាប់ដៅបញគគលិកឱ្យជួលនទោះ

រ្បស់បងបូអនដៅហាេ យាដដើម។ ដៅកញនងករ្ែី ដនោះ ដទោះបីាអនកបង្ហា ឆ្នទៈមនិ ចង់ជួលនទោះរ្បស់បងបូអន ដៅហាេ យរ្បស់ែួលនក៏ដោយ ក៏ែួលនមិនហា˜ នដធើេការ្បដិដសធដAើយ ដោយារ្ខតែួលនានឋានៈតូចាងដៅហាេ យ

ានការ្បារ្មភដៅកញនងចិតខាល ចដធើេការ្បដិដសធដៅអាចបាត់បងកា ការ្ង្ហរ្។

រ្ង្ហរ្ ឬ ដៅហាេ យមិនដព ចិតាអាចប៉ាោះБល់ដល

៣.៦ អសំ ពើសកងយកច្សំ ណញេួ្សេត

ដទោះបីាមិនានវកា

រ្ៈថ្នការ្បង្ហា ឆ្នទៈក៏ដោយ កាលណាភាគា

ា ងថ្នកិចចសនាបានដធស

កមមភាព

ដកងយកចាំដែNួសដNតញដៅដលើភាគាា ងដទៀតថ្នកចចសិ នាដនាោះកចចសិ នាអាចលញបដចាលបាន។ អាំដពដកងើ

យកចាំដែNួសដNតញ គឺាករ្ែី ខដលភាគីាា ងបានដធេើកិចចសនាដឆ្លៀតឱ្កាសខដលភាគីាា ងដទៀតថ្ន កិចចសនាកាំពញងជួបស្របទោះការ្លាំបាកខននកដសដឋកិចច ឬ ភាពលៃង់ដលល ឬ ការ្ែេោះបទពិដាធន៍ ដNើយបានដកង យកចាំដែ យ៉ា ងដស្រចើនសនធឹកសនាធ ប់ពីកិចចសនាដនាោះ។ ស្របសិនដបើកញនងករ្ែី អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាជនបរ្ដទស ពញាំសូវយល់ដឹងអាំពីតថ្មលជួលដៅកញនងស្របដទសកមញពា អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ចង់ដកងចាំដែ ដៅដលើអនកជួលអចិថ្ស្រ្នា យ៍ដោយជួលអាោរ្ានតថ្មលថ្ងលគញែនឹងបី ដបើដធៀបនឹងតថ្មលជួលធមមត្តដៅកញនងតាំបន់ខដលអាោរ្ដនាោះសិថតដៅ។ ដូដចនោះដNើយ ដៅកញនងករ្ែី ដនោះអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធើេការ្បង្ហា ឆ្នទៈលញបដចាលកិចចសនាបានដោយារ្ខត

ភាគីអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដកងចាំដែ NួសដNតញដៅដលើែួលន ដោយារ្ខតែួលនមិនានចាំដែោះដឹង និង បទពិដាធន៍ជួលអាោរ្ដៅកមញពា។

៤.កមាវតុាព្្បច្ាប់

កិចចសនាទាំងអស់ស្រតូវខតានកមមវតញថស្រសបចាប់ ពញាំដូដចាន ោះ ដទកិចចសនានឹងស្រតូវចាត់ទញកាដា្ា

មិនខាន ដNើយាងដនោះដៅដទៀតកមមវតញថស្រតូវខតានភាពចាស់ោស់ដដើមបា

ការ្ការ្Бរ្កញាំឱ្យានវវាទ ឬ

នលវបា

កនានាដកើតដAើងនាដពលអនាគត។ ចាំដБោះកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្កមមវតញថថ្នកិចចសនា គឺា

អាោរ្ខដលានទត្ត

ាំងសិថតដៅកខនលងណាមយ

ចាស់ោស់ ដោយភាគីទាំងសងខាងបានស្រពមដស្រពៀងោន ដៅកញនង

ការ្បដងាើតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ស្រគប់ស្របដភទថ្នអាោរ្ទាំងអស់សញទធខតអាចាកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បាន ក៏ប៉ាញខនា

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតដឹងអាំពីាវត្តថ្នអាោរ្ឱ្យបានចាស់ោសថ្ន ដតើអាោ រ្ ខដលា ក មមវ តថញ ថ្ន កិ ចច -

ស នា ជួល អ ចិ ថ្ស្រ្នា យ៍ គឺាស្រទពយសមបតិារ្បស់បញគគលឯកជន ឬ ាស្រទពយសមបតិារ្បស់រ្ដឋ។

ាទូដៅអាោរ្ខដលាស្រទពយសមបតាិរ្បស់បញគគលឯកជនមិនថ្នាអាោរ្កមមសិទធិទូដៅ អាោរ្សNកមម-

សិទធិ ឬ អាោរ្កមមសិទិធអវភា

គដនាោះដទ សញទធខតាកមមវតញថជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍បាន។ នញទយដៅវ ិ ចាំដБោះស្រទពយសមបតាិរ្បស

រ្ដឋវ ិ គឺានការ្កស្រមិតដៅកញនងការ្ចាត់ខចង។ ស្រទពយសមបតិារ្បស់រ្ដឋស្រតូវបានដធេើការ្ខបងខចកាពីរ្ស្របដភទគឺ ស្រទពយសមបតាិាធារ្ែៈរ្បស់រ្ដឋ និងស្រទពយសមបតិាឯកជនរ្បស់រ្ដឋ។ ស្រទពយសមបតិាឯកជនរ្បស់រ្ដឋអាចាកមមវតញថ ជួល អចិស្រ្នាយ៍បាន ចាំខែកឯស្រទពយសមបតាិាធារ្ែៈរ្បស់រ្ដឋមិនអាចាកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដAើយ។

ាសរ្ញប អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតពិនិតយដមើលបែណ សាគ ល់កមមសិទិធថ្នអាោរ្ដនាោះឱ្យបានចាស់ោស

មញននឹងស្រពមដស្រពៀងជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដដើមបា

៥.្មតាជន្

ការ្ដជៀសវាងជួលកមមវតញថែញសចាប់។

កិចចសនាស្រតូវខតដធេើដAើងដោយរ្ូបវនាបញគគល ខដលានាម រ្តីយល់ដឹង និងអាចវនិចោ័យដលើលទធនលត្តម

នូលវចាប់ថ្នសកមមភាពខដលែួលនដធេើ។ ាពិដសស គឺការ្ដងាើតកិចចសនាខដលានកមមវតញថតថ្មលាស្របាក់ដស្រចើនដូច

កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ពីដស្រБោះថ្នវាពិតាាននលប៉ាោះБលខា

ល ាំងណាស់ដៅដលភា

គីាា ង ឬ ភាគីទាំង

សងខាងស្របសិនដបើកិចចសនាស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយជនខដលពញាំានសមតថភាពយល់ដឹង។ ដៅកញនងសទទនញ-

ស្រកមថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ ចាំែញ ចដលែ១៤៥ បានឱ្យនិយមនយ

សមតថជនថ្ន ាជនទាំងឡាយណាដស្រៅ

ពីជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាល ជនដៅដស្រកាមNិតូបតថមភ និងអនីតិជន។

៥.១ ជន្សៅសព្កាមអាណាពាបាលទ្យសូ ៅ

ជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅ គឺាជនទាំងឡាយណាខដលសិថតដៅកញនងភាពានិរ្នាន៍ខដលែេោះ

សមតថភាពកញនងការ្យល់ដឹង និងវន

ិចោ័យអាំពីលទធនលត្តមនូលវចាប់ថ្នសកមភា

ពរ្បស់ែួលនដោយារ្ខតានវប

តាិ

ខននកបញ្ញា ាម រ្តី។ ដБល គឺជនខដលានសតិមិនស្រគប់ានិរ្នាន៍ មិនាគ ល់សូមបខី តដ្ម ោះែួលនឯង។ ដដើមបឱ្

យជន

ខដលានវបតបញ្ញាិ ា ាម រ្តាី នរ្នា៍ស្រតូវិ កាល យាជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅបាន លញោះស្រត្តខតានការ្ោក់

Бកយសញាំស្របកាសការ្ចាប់ដនែើមអាណាពាបាលទូដៅពីសាំណាក់ ាមីែួលន សNព័ទធ (បីែ ឬស្របពនធ) ញាតិខដលសិថត កញនង៤ថ្នន ក់ អនកអាណាពាបាលសស្រាប់អនីតិជន អនកស្រតួតពិនិតយអនកអាណាពាបាលសស្រាប់អនីតិជន

Nិតូបតថមភកៈ ដម្ញាំ ឬ ដៅសង្ហា ត់ថ្នលាំដៅឋានរ្បស់ជនដនាោះ ឬ តាំណាងអយយការ្។ ក៏ប៉ាញខនាជនខដលានវបតិា

ខននកបញ្ញា ាម រ្តីស្រតូវខតានអាយញចាប់ព១៥ឆ្ន ដាំ Aើងដៅ។

រ្បបអាណាពាបាលទូដៅ គឺបដងើាតដAើងដដើមបការ្Бរ្សិទិធរ្បស់ជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅ

ខដលានដូចាជីវត

រ្ូបរាងកាយ ដសរ្ភា

ព ស្រទពយសមបតាិាដដើម។ អនកអាណាពាបាលទូដៅអាចដធសើ

កមមភាព

ជាំនួសជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅដដើមបាស្របដយជន៍សស្រាប់ជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅ។

ដៅដពលខដលជនដៅដស្រកាមអាណាពាបាលទូដៅដធេើសកមមភាពដោយមិនានការ្អនញ្ញា ត ឬ យល់

ស្រពមពីអនកអាណាពាបាលទូដៅសកមមភាពដនាោះអាចលញបដចាលបាន ដលើកខលងខតសកមភាពខដលទក់ទងនឹង

ជីវភាពរ្ស់ដៅស្របចាាំថ្ងៃ។ សកមមភាពទក់ទងនឹងជីវភាពរ្ស់ដៅស្របចាាំថ្ងៃអាចាការ្ទិ មូាបអាហារ្ ទឹកាដដើម ខដលានតថ្មលតិចតួច។

៥.២ ជន្សៅសព្កាមេតូបតាម

ជនដៅដស្រកាមNិតូបតថមភ គឺាជនខដលានសមតថភាពតិចតួចដពកកញនងការ្យល់ដឹង និងវនិចោ័យអាំពី

លទធនលត្តមនូលវចាប់ថ្នសកមភា

ពរ្បស់ែួលនដោយារ្ខតានវប

តិាខននកបញ្ញា ាម រ្តី។ ដដើមបកា

ល យាជនដៅ-

ដស្រកាមNិតូបតថមភ លញោះស្រត្តខតានការ្ោក់Бកយសញាំស្របកាសការ្ចាប់ដនែើមNិតូបតថមភពីសាំណាក់ ាមីែួលន សNព័ទធ (បីែ ឬ ស្របពនធ) ញាតិខដលសិថតកញនង៤ថ្នន ក់ អនកអាណាពាបាល អនកស្រតួតពិនិតយអនកអាណាពាបាល ដម្ញាំ ឬ ដៅ សង្ហា ត់ថ្នលាំដៅឋានរ្បស់ជនដនាោះ ឬ តាំណាងអយយការ្។

រាល់សកមមភាពរ្បស់ជនដៅដស្រកាមNិតូបតថមភស្រតូវខតានការ្យល់ស្រពមពNិតូបតថមភកៈ ដលើកខលងខតការ្

ដធេើសកមមភាពសស្រាប់ជីវភាពរ្ស់ដៅស្របចាាំថ្ងៃដូចាការ្ទិ បាយ ទឹក នាំចែី ាដដើម។ ស្របសិនដបើជនដៅដស្រកាម- Nិតូបតថមភដធេើសកមមភាពមិនខមនសស្រាប់ជីវភាពរ្ស់ដៅស្របចាាំថ្ងៃ ដោយោម នការ្យល់ស្រពមពីNិតូបតថមភកៈ

សកមមភាពដនាោះអាចលញបដចាលបាន ដស្រБោះថ្នភាគា

ដស្រកាម Nិតូបតថមភ។

ា ងដទៀតថ្នកិចចសនាអាចនឹងដកងចាំដែ ដៅដលើជនដៅ

៥.៣ អន្ីតជន្

អនីតិជន គឺាជនទាំងឡាយណាខដលានអាយញដស្រកាម១៨ឆ្ន ។ អនតជនមនខមនសញិិី ទធខតោម នការ្

យល់ដឹង ឬ មិនានសមតថភាពស្រគប់ស្រោន់ដៅកញនងការ្យល់ដឹងអាំពសកមមភាពរ្បស់ែនដនាលួ ោះដទ ដស្រБោះអនតជនែលោះិី

ោត់អាចានសមតថភាពយល់ដឹង និង្ល សថ្វអាចវន

ិចោ័យអាំពស

មតថភាពរ្បស់ែួលនបាន។ ដោយដNតញដូចដនោះ

ដNើយដទើបបានាស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ បាននល

់នូវរ្បបអត្តា ធីនភាពត្តមរ្យៈអាБN៍ពិБN៍ និងត្តមការ្

ស្របកាសរ្បស់តញោការ្សស្រាប់អនីតិជនស្របដភទដនោះ ដដើមបឱ្យោត់ានសិទដូចាធិ នតជនដៅិី កងកានញ រ្សដស្រមចចតាិ

ដធេើសកមមភាពដោយែួលនឯងដោយពញាំចាាំបាចា រ្បស់អនីតិជនដAើយ។

នការ្អនញ្ញា តពីអនកានអណា

ចដមបា ឬ អនកអាណាពាបាល

៦. អំឡង

សពល្ិទ្យជ

ួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ម្ដន្អតាិភាព

សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវដធេើដAើងដោយានការ្កាំែត់ដពលដវោចាស់ោស់ ដNើយដពលដវោជួលស្រតូវ

ានរ្យៈដពលចាប់ព១

៥ឆ្ន ាំ រ្Nូតដល់ដស្រកាម៥០ឆ្ន ។

ដទោះបីាយ៉ា ងដនោះកែីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចបនា

ងមីបាន

ដទៀតដស្រកាយរ្យៈដពលខដលបានស្រពមដស្រពៀងពីមញននញតរ្លត់។

ស្របសិនដបើ ដៅកញនងករ្ែី ខដលមិនានកាំែត់ដពលដវោថ្នការ្ជួលឱ្យបានចាស់ោស់ដៅកញនងកិចច-

សនាដទ វានឹងកាល យដៅាភតិសនាមិនកាំែត់អាំAញងដពល ដNើយភាគណាាា ងថ្នកចចសិ នានងអាឹ ចរ្ោយ

កិចចសនាជួលដនោះដៅដពលណាកបា

ន ដNើយភាគា

ា ងដទៀតពញាំានសិទិធតវា៉ា ដAយ។

ម៉ាាងដទៀតស្របសិនដបើ កិចចជួលស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយកាំែត់រ្យៈដពលជួលដស្រកាម១៥ឆ្ន ាំ ឬ ដលើស

៥០ឆ្ន ាំ ការ្ជល

ដនោះមិនអាចចញោះបញ្ជ ីសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដទ ដោយខនអកដៅដលើអតថន័យសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

ខដលបានកាំែត់ថ្នសិទធិជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ាសិទិធជល

រ្យៈដពលខវងចាប់ពី១៥ រ្Nូតដល់ដស្រកាម ឬ ដសើន៥០ឆ្ន ។

ត្តមរ្យៈការ្មិនអាចចញោះបញ្ជីបាន កិចចសនាជួលខដលានរ្យៈដពលដស្រកាម១៥ឆ្ន ាំ ស្រោន់ខតាភតសនាខដល

ានសិទធិជួលធមត្តខតប៉ាញដណាណ ោះ មនអាិ ចបដងតសិាើ ទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍បានដAើយ។ ចាំខែកឯកចចសិ នាជួលខដល

ានរ្យៈដពលដលើស៥០ឆ្ន ាំ នឹងស្រតូវបនថយមកស្រតឹម៥០ឆ្ន ដាំ ដើមបអា

៧.ន្តលែឈ្លួន

ចចញោះបញ្ជ ីសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍បាន។

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺាសិទិធខដលដកើតដច ពីកិចចសនាដទេភាគី ដNយក៏ាស្របដភទកចចសិ នាខដលយក

តថ្មលងូនរ្នងខដរ្។ ដូដចនោះដNើយភាគីទាំងសងខាងស្រតូវស្រពមដស្រពៀងកាំែត់នូវថ្ងលឈ្នួលឱ្យបានចាស់ោស់ដៅកញនង

កិចចសនារ្មានចាំនួនទកស្របាឹ ក់ខដលស្រតូវបង់ នងដពលិ ដវោខដលស្រតូវបង់ថ្ងលឈ្លួន ។

ដតើអេីាថ្ងលឈ្នួល? ថ្ងលឈ្នួល គឺាតថ្មលតបសនងសិទធិជួលខដលានតថ្មលាស្របាក់។ ចាំខែកឯБកយថ្ន ស្របាក់ដៅទីដនោះមិនខមនសាំដៅខតដៅដលើស្របាក់ដរ្ៀលប៉ាញដណាណ ោះដទ វាអាចារ្ូបិយវតញថាតិ ឬ រ្ូបិយវតញថបរ្ដទស ឬ មូល-

បបទនប័ស្រតនានាខដលានតថ្មលាស្របាក់។ ភាគីអាចកាំែត់ដស្រជើសដរ្សរ្ូបបយិ វតាថញ តខដលិ ាស្របាក់ដរ្ៀល ឬ រ្ូបយិ

វតញថបរ្ដទសខដលដព និយមាងដគដៅកញនងស្របដទសកមញពាដយើងដនាោះគឺ រ្ូបិយវតញថដោល រ្រ្បស់សNរ្ដឋអាដមរ្កក៏

បាន វាអាស្រស័យដៅដលើការ្ស្រពមដស្រពៀងរ្បស់ភាគីដៅកញនងកិចចសនា។

ចាំដБោះដពលដវោបង់ថ្ងលឈ្ួនលវ ិ ាដោលការ្ែ៍ ស្រតូវបានខបងខចកាពីរ្វធ

ីគឺ វធ

ីទីមួយបង់ថ្ងលឈ្នួល

ត្តមការ្កាំែត់ដៅកញនងកិចចសនា និងវធីទពរ្បង់ថ្ងលឈ្លនួីី ត្តមបញ្ា តរ្បសាិ ់ចាប់។ ការ្បង់ថ្ងលឈ្លួន ត្តមការ្

កាំែត់ដៅកញនងកិចចសនា គឺាការ្ស្រពមដស្រពៀងរ្បស់ភាគីទាំងសងខាងថ្ន ដតើស្រតូវបង់ស្របាក់ឈ្នួលដៅថ្ងៃណាថ្នខែ

នីមួយៗ ខដលសិថតដៅកញនងអA

ញងដពលខដលសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ានអាទភា

ព។ ចាំដБោះការ្បង់ថ្ងលឈ្នួលត្តម

បញ្ា តាិចាប់វ ិ គឺភាគីមិនបានស្រពមដស្រពៀងកាំែត់ដពលដវោចាស់ោស់ដៅកញនងកិចចសនាដទ។ ដូដចនោះដNើយ ថ្ងលឈ្នួលនឹងស្រតូវបង់ាដរ្ៀងរាល់ចញងខែចាំដБោះអាោរ្ស្រគប់ស្របដភទដោយខនអកដៅត្តមបញ្ា តិាចាប់។ ថ្ងលឈ្នួលស្រតូវខត

ានតថ្មលសមរ្មយខដលភាគីទាំងសងខាងអាចទទល ដពលអនាគត។

យកបាន ដដើមបដី ជៀសវាងនូវវវា

ទដោយស្របការ្ណាមួយនា

កថាភាគទ្យី២៖ លកខណឌ អាន្ុភាព ន្ិងលកខខណឌ តតង

កិចចសនាមួយចាំនួនដៅកញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ម

តស្រមូវឱ្យានការ្សរ្ដសរ្ាោយលកាែ៍ អកសរ្ ក៏ាន

អានញភាពអនញវតាចាំដБោះភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាខដរ្ ប៉ាញខនាកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍គឺស្រតូវខតដោរ្ពដៅត្តម

លកាែែឌ អានញភាពខដលានខចងដៅកញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ដទើបកិចចសនាានអានញភាពអនញវតាចាំដБោះភាគី។ ដលើស

ពីដនោះដៅដទៀត ដដើមបអាចតត្តាំងនងតតយិឹ ជនបាន ោច់ខាតស្រតូវខតដធកាើេ រ្ចញោះបញ្ជ ីសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍។

១. លកខខណឌ អាន្ុភាព

ចាំដБោះកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដទោះបីាស្រតូវបានដធេើដAើងដោយដោរ្ពត្តមលកាែែឌ ស្រគឹោះថ្នការ្បដងាើត

កិចចសនាកី ក៏មិនានអានញភាពអនញវតាត្តមនលូវចាប់ដAើយ ស្របសិនដបើកចចិ សនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មនិ បានដធាើេ

ោយលកាែ៍ អកសរ្។9

ដទោះបីាយ៉ា ងដនោះកែីពញាំានន័យថ្នកិចចសនាជួល មិនានអានញភាពទល់ខតដាោះដនាោះដAើយ វាស្រោន់ខត

បណាែ លឱ្យភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាជលមនទទួលបាិ ននូវសិទិធជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ខតប៉ាញដណាណ ោះ។ ដស្រБោះកាល

ណាសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយពបានសរ្ដសរ្ាោយលកែ៍ អកសរ្ វានងស្រតូវបានស្រកមរ្ដឋឹ -

បបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ចាត់ទញកថ្នាភតសនាខដលមនកាំែត់អាំAិិ ញងដពលដោយខនអកដៅដលើាស្រត្ត២៤៥ កថ្នែែ

ទី2 ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧។ ដលើសពដនោះដៅី ដទៀតដោយដយងដៅត្តមាស្រត្ត៩១៥ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែ

ឆ្ន ២

០០៧ ភតិសនាខដលមិនកាំែត់អA

ញងដពលអាចស្រតូវបញ្ច ប់ដោយភាគីណាាា ងថ្នកិចចសនាដៅដពលណា

ក៏បាន។

២. លកខខណឌ តតងំ

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺាសិទិធស្របតយកស។ ដោយារ្ខតដNតញដនោះដNើយដទើបស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧

ទទួលាគ ល់ខតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដលដធេើដAើងាោយលកែ៍ អកសរ្ខតប៉ាញដណាណ ោះ។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតសិទធិ

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតដធេើការ្ចញោះបញ្ជ ី ពញាំដូដចាន ោះដទដៅដពលខដលានការ្រ្ដាំ ោភបាំБនពីសាំណាក់តតយជនដៅដលើ

9 កថ្នែែឌ ទី១ ាស្រត្ត២៤៥ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

កមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអាចដធេើការ្អោះអាងអាំពីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួលនចាំដБោះតតិយជន បានដAើយ។

ដទោះបីាយ៉ា ងដូដចនោះកែ ៏មនខមនាិ នន័យថ្ន អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ខដលមនបាិ នចញោះបញ្ជ ីមនអាិ ចតត្តាំង

នឹងតតិយជនសញទធាធខដរ្។ ដូដចនោះដNើយដយើងែញ្ាំសូមដធេើការ្ខបងលកាែែឌ តត្តាំងាពីរ្ គឺលកាែែឌ តត្តាំងកញនង ករ្ែី បានចញោះបញ្ជ ី និងលកាែែឌ តត្តាំងកញនងករ្ែី ពញាំបានចញោះបញ្ជ ី។

២. ១ លកខ

ណឌ តតង

កនុងករណី បាន្ច្ុឹះបញ្ជ

ដោយដយងដៅដលើែលឹមារ្ាស្រត្ត២៤៦ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ លកាែែឌ តត្តាំងថ្នសិទជួលធិ

អចិថ្ស្រ្នាយ៍គឺការ្ចញោះបញ្ជ ី។ ស្របសិនដបើសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយដោរ្ពនូវលកាែែឌ ស្រគឹោះ លកា-

ែែឌ អានញភាព ក៏ដោយក៏ដៅមិនទន់ស្រគប់ស្រោន់ខដរ្។ ដោយារ្ខតវាាកាតពេកិចចរ្បស់ភាគីទាំងសងខាងកញនង

ការ្យកសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅចញោះបញ្ជ ី។ ដស្រБោះថ្នការ្យកសិទិធជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដៅចញោះបញ្ជីានអានញភាពនាាំឱ្យភាគី

ទាំងសងខាងានសិទធិស្រសបចាប់ដៅកញនងការ្អោះអាងចាំដБោះតតិយជនបាន។ តតិយជនដៅទីដនោះ គឺសាំដៅដៅ

ភាគីទីបីខដលមិនខមនាភាគីដៅកញនងកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ តតិយជនអាចាកមសិទករ្ងថ្នីមធិ អាោរ្ទាំនាក់

ទាំនងាមួយអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ប៉ាញខនាានបាំែងចង់រ្ដាំ ោភបាំБនដៅដលើកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ត្តមរ្យៈការ្

ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងអាចដធការ្តបតដៅនងអាំដពបាំБើឹ នរ្បស់តតយិ ជនដោយារ្

ខតែួលនានមូលដNតញត្តមនូលវចាប់ដៅកញនងការ្ទទួលបានសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដNើយកា

នអាា្ ធរ្ានសមតថកិចច

ដឹងឮនងខដរ្ត្តមរ្យៈ វញ្ញា បនបស្រតសាគ ល់សិទជួលិធ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ថ្នចាំខែកឯកជន (សស្រាប់អាោរ្សNកមមសិទ)ធិ

ឬ វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទធិជួលរ្យៈដពលខវង (សស្រាប់អាោរ្កមមសិទធិទូដៅ និងអាោរ្កមមសិទិធអវភា

គ)។

២. ២ លកខ

ណឌ តតង

ករណី ពុំបាន្ច្ុឹះបញ្ជ

ដោយខនអកដៅដលើាស្រត្ត២៤៦ កថ្នែែឌ ទី៣ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ដទោះបាី មនបាិ នចញោះបញ្ជ

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏ដោយ ក៏សិទិធជួលដៅខតអាចយកមកអោះអាងចាំដБោះតតិយជនបានដខដរ្ ស្រោន់ខតវាាការ្

អោះអាងសិទធិជួលធមមត្តមិនខមនាការ្អោះអាងសិទិធជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដAើយ ដNើយការ្អោះអាងដនោះានអានញភាពស្រតមឹ

ខតដស្រកាម១៥ឆ្ន ខាំ តប៉ាញដណាណ ោះ។ ដដើមបទទួលបានសិ ទិធជលួ អចថ្ស្រ្នាិ យ៍អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតយកសិទិធជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅចញោះបញ្ជីាោច់ខាត បនាទ ប់ពបានបដងតកិាើ ចចសនាជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍។

ដោយដយងដៅត្តមស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ និងស្របកាសសីែពីនីតិវធ

ីចញោះបញ្ជ ីសិទធិស្របតយកសសិទិធជួល ពញាំ

បានបញ្ា តាិចាស់ោស់ដAើងអាំពីរ្យៈដពលបនាម នថ្ងៃដស្រកាយបដងតកចចសិើា នាជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ តស្រមូវឱ្យយកសិទិធ

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅចញោះបញ្ជ ី។ ដូដចនោះដNើយកាលណាមិនទន់ានការ្ដស្រជៀតខស្រជកពសី ាំណាក់តតិជនកញនងអាំAញង

ដពលជួលដស្រកាម១៥ឆ្ន ាំ ភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដៅខតអាចយកសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដៅចញោះ

បញ្ជ ីបាន ដដើមបាការ្ការ្Бរ្ែនពកាីលួ រ្រ្ដាំ ោភបាំБនរ្បស់តតយិ ជន ឬ ភាគីាា ងដទៀតថ្នកចចសិ នា។

ជំពូកទ្យី២

ន្ីតិវិធីន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជ ្ី ទ្យិ ធិជួល

អច្ិន្តស្តន្រយស៍ លអាើ គារ

ជំពូកទ្យី២

ន្ីតិវិធីន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជីបសងកើត្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអាគារ

ថ្្នកទ្យី១៖ អនកដាក់ពាកយ្ច្

ុឹះបញ្ជី ន្ិងអនកទ្យទ្យួលពាកយ្ច្

ុឹះបញ្ជ

ការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ពិតាានារ្ៈសាំខានខាល ាំងណាស់ ដៅដល់ភាគទី ាំងសងខាងថ្ន

កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដូដចនោះដNើយវាាការ្ចាាំបាចខាល ាំងណាស់ដៅកងនញ ការ្ខសេងយល់ឱ្យបានចាស់ោស់អាំពី

នីតិវធ

ីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដដើមបអា

ចយកសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅអោះអាងចាំដБោះតតិយជន។

កថាភាគទ្យី១៖ អនកដាក់ពាកយ ន្ិងរសបៀបន្តន្ការដាក់ពាកយ្ំច្ុឹះបញ្ជ

ដោយដNតញថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានលកាែៈនាភាជ បោន រ្វាងអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និង អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដទើបភាគីទាំងសងខាងសញទធខតស្រតូវទទួលបនញទកដៅកញនងការ្ចញោះបញ្ជ ី។

១. អក

ម្ដន្្ិទ្យច្

ុឹះបញ្ជ ី ន្ង

អកម្ដន្កាតពក

ិច្ចច្ុឹះបញ្ជ

ដៅដពលខដលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានចញោះបញ្ជ ី អនកខដលទទល

ស្របដយជន៍ដោយផ្លទ ល់ពកា

រ្ចញោះបញ្ជ

គឺអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ បនាទ ប់ពីចញោះបញ្ជ ីអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងទទួលបានសិទិធជលអចថ្ិ ស្រ្នាយ៍ដូចខដលានខចងដៅ

កញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ នងលិិ ែតបទោិ ឋ នគតយិ ញតាដថ្ទដទៀតខដលБក់ព័នធ។ ចាំខែកឯអនកឱ្យជួល-

អចិថ្ស្រ្នាយ៍វ ិ នឹងបាត់បង់សិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយនលរ្បស់ែនដៅលួ កងអាំAនញ ញងដពលខដលសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ

ានអតថិភាព ដូដចនោះដNើយដទើបអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាអនកទទួលរ្ងនលប៉ាោះБល់ស្របដយជន៍ដោយផ្លទ ល់ពីការ្ចញោះ បញ្ជ ី ។

មាងដទៀតដោយខនអកដៅដលើស្របការ្៤ ថ្នស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីនីតិវធីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ី អាំពសិី ទស្របតយកសធិ

ទក់ទងនឹងស្រកមរ្ដឋបបដវែី បានឱ្យនិយមន័យអនកខដលទទួលស្របដយជន៍ដោយផ្លទ ល់ពការ្ចញោះបញ្ជ ី (អនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍) ដគដៅថ្ន ”អនកានសិទិធចញោះបញ្ជ ី” ។ ចាំខែកឯ អនកទទួលរ្ងនូវការ្ប៉ាោះБល់ស្របដយជន៍ដោយផ្លទ ល់ពី ការ្ចញោះបញ្ជ ី (អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍) ដគដៅថ្ន “អនកានកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី”។

២. រសបៀបន្តន្ការដាកពា

កយ្ច្

ុឹះបញ្ជ

ាដាំបូងអនកោក់Бកយសញាំចញោះបញ្ជ ី (ភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ឬ អនកតាំណាង) អាច

ាកសួរ្ព័ត៌ានអាំពីការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទិធជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដៅកខនលងនែល់ព័តានថ្នអងគភា៌ ពស្រចកដចចូលខតមួយថ្ន

រ្ដឋបាលរាជធានី ដែតា ដនាោះដោកនឹងស្របគល់Бកយសញាំចញោះបញ្ជ ីអចិថ្ស្រ្នាយ៍គាំរ្ូជូន។

បនាទ ប់ពីទទួលគាំរ្ូБកយសញាំចញោះបញ្ជ ីអាំពការ្បដងតសិើា ទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ អនកោក់Бកយសញាំស្រតូវសរ្ដសរ្ដៅកងនញ

កញាំពយូទ័រ្ដៅត្តមទស្រមង់Бកយសញាំគាំរ្ូ ស្រពមទាំងបាំដព រាល់ចែញ ចខដលស្រតូវបាំដព ដលើកខលងខតដលែវញ្ញ

ា បនបស្រត

សាគ លស

ិទធិជួលរ្យៈដពលខវង (ចាំដБោះអាោរ្កមមសិទិធអវភា

គ និងអាោរ្កមមសិទធិទូដៅ) ឬ ដលែវញ្ញ

ា បនបស្រត

សាគ ល់ សិទធិជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ថ្នចាំខែកឯកជនទូដៅ (ចាំដБោះអាោរ្សNកមមសិទ)។ធិ

ដៅកញនងБកយសញាំចញោះបញ្ជ ីសិទធិជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវសរ្ដសរ្ត្តមលាំោប់លាំដោយដរ្ៀបរាប់ដូចខាងដស្រកាម៖

− ដ្ម ោះស្របដទស (ស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា)

− បាវចនាាតិ (ាតិ ាសនា ស្រពោះមហាកសស្រត)

− Бកយសញាំចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

− ដយើងែញ្ាំ (ភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាជលួ អតាសញ្ញា ែរ្បស់អនកចញោះបញ្ជ ីទាំងសងខាង។

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ ឬ អនកតាំណាង) សរ្ដសរ្ដរ្ៀបរាប់អាំពី

− សូមដោរ្ពជូន ឯកឧតាមអភិបាល ថ្នគែៈអភិបាលរាជធានី ឬ ដែតា (អាស្រស័យត្តមទីត្តាំងខដលអាោរ្ ត្តាំងដៅ)

− កមមវតញថ៖ សាំដែើ សញាំចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

− ដយង៖ កិចចស្រពមដស្រពៀងបដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ចញោះថ្ងៃទី... ខែ... ឆ្ន .ាំ ..

− ចែញ ចខដលស្រតូវចញោះបញ្ជ ីរ្មានដូចា៖

ក. ដោលបាំែងថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ី៖ ការ្បដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

ែ. មូលដNតញ៖ ការ្បដងាើតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ចញោះថ្ងៃទី... ខែ... ឆ្ន .ាំ ..

គ. បញគគលានសិទធិចញោះបញ្ជ ី និងបញគគលានកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី (ស្រតូវសរ្ដសអតាសញ្ញា ែរ្បស់អនកទាំងពីរ្)

្. ចែញ ចដនសងៗខដលស្រតូវចញោះបញ្ជ ីរ្មាន៖ អាំAញងដពលខដលសិទជួលិធ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ានអតភាិថ ព នងថ្ងលិ

ឈ្នួលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍សរ្ញបាអាទិ៍។

ង. អតាសញ្ញា ែថ្នអចលនវតញថរ្ម

ាន៖ ទីត្តាំងដី ដលែកាលដី ឬ ដលែបែណ និងដលែវញ្ញ

ា បនបស្រត

សាគ លស

ិទធិជួលរ្យៈដពលខវង ឬ ដលែវញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ថ្នចាំខែកឯកជន

(ដលែដនោះមនទីរ្ាអនកដច និងបាំដព ជូន ដូដចាន ោះដNយើ អនកចញោះបញ្ជ ីទាំងសងខាងមិនចាបាច់បាំដព ដទ)

− អាស្រស័យដNតញដនោះ សូម ឯកឧតាមអភិបាល ដមត្តា ពិនិតយ និងសដស្រមចអនញ្ញា តឱ្យចញោះបញ្ជ ីត្តមសាំដែ ខាងដលើ ដោយកែីអនញដស្រោោះ។

បនាទ ប់ពីសរ្ដសរ្Бកយសញាំចញោះបញ្ជ ីរ្ចរាល់ស្រតូវត្តមទស្រមង់ដNើយ ស្រតូវចញោះកាលបរ្ដិ ចោទ នងទកខនលងីិ សរ្ដសរ្ឱ្យ

បានចាស់ោស់ និងស្រតូវានាន មស្រាមថ្ដ ស្រពមទាំងដ្ម ោះរ្បស់អនកានសិទិធចញោះបញ្ជ ី ឬ អនកតាំណាង និងអនក

ានកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី ឬ អនកតាំណាង។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀត ស្រតូវានដបាោះស្រត្តរ្បស់ស្រកុមN˜ញននងខដរ្ ស្របសិនដបើ

ាអនកចញោះបញ្ជ ីានីតិបញគគល។ (សូមដមើលឧបសមព័នធ៤)

សូមបញ្ញជ ក់ថ្នБកយសញាំចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវការ្ខតមួយចាប់ប៉ាញដណាណ ោះ ដូដចនោះ ដNើយភាគីណាាា ង ក៏អាចសរ្ដសរ្បានខដរ្ឱ្យខតសរ្ដសរ្ដៅត្តមទស្រមង់Бកយសញាំដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ខាងដលើ។

ដNើយដៅដពលខដលយកБកយសញាំដៅោក់ដៅអងគភាពស្រចកដច ចលខតមួយថ្នរ្ដឋបាលរាជធានី ដែតា ស្រតូវដៅទាំង

ពីរ្នាក់ (អនកានសិទិធចញោះបញ្ជ ី ឬ អនកតាំណាង និងអនកានកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី ឬ អនកតាំណាង)។

កថាភាគទ្យី២៖ អនកទ្យទ្យួលពាកយ្ំុច្ុឹះបញ្ជ ី ន្ិងន្តលែស្វាច្ុឹះបញ្ជ ី

អនកទទួលБកយសញាំចញោះបញ្ជ ី គឺអងគភាពស្រចកដច ចូលខតមយថ្នរ្ដឋបាលរាជធានី ដែតាខដលអាោរ្ត្តាំង

ដៅ។ ចាំដБោះឯការ្ខដលស្រតូវភាជ ប់មកាមួយនឹងБកយសញាំចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយា

ែញសោន មួយចាំនួនអាស្រស័យដៅដលើថ្ន ដតើអនកដសើនសញាំចញោះបញ្ជ ី ារ្ូបវនាបញគគល ឬ នីតិបញគគល។

នលកាែៈ

ម៉ាាងដទៀតការ្ចញោះបញ្ជ ីដនោះ ក៏ស្រតូវការ្ចាំណាយថ្ងលដសវាាធារ្ែៈនងខដរ្ ដោយខនអកដៅដលើស្របកាស អនារ្ស្រកសួងសីែពីការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់។

១. ច្សំ ពាឹះរបវន្របគាល

មញននឹង្នដៅដល់ការ្បកស្រាយដយើងគួរ្យល់អាំពីអតថន័យБកយថ្ន រ្ូបវនាបញគគលាមញនសិន។ រ្ូបវនា-

បញគគល គឺាមនញសសពិតត្តមធមមាតិខដលនញយពនតបញគគលិីី ។ ដៅកងករ្ែនញ ី ខដលរ្ូបវនាបញគគលមនាិ នដពល ឬ មនិ

អាចដធេើការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដោយមូលដNតញណាមួយ ោតអា

ចដស្រជើសដរ្ស

អនកតាំណាងបាន។

ឯការ្ខដលស្រតូវភាជ ប់ាមួយБកយសញាំចញោះបញ្ជ ីសស្រាប់រ្ូបវនាបញគគលរ្មាន៖ ឯការ្បញ្ញជ ក់ពីមូលដNតញ ថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ី គឺកិចចស្រពមដស្រពៀងបដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ (គួរ្ខតានការ្ស្របថ្នប់ស្រត្តដៅសនលឹកចញងដស្រកាយថ្ន កិចចស្រពមដស្រពៀងបញ្ញជ ក់ថ្នបានដ្ើ ដោយដម្ញាំ/ដៅសង្ហា ត់ ស្រពមទាំងានNតថដលខា ដ្ម ោះ និងចញោះកាលបរ្ដិ ចោទ

ចាស់ោស់) និងឯការ្ទាំងឡាយណាខដលអាចបញ្ញជ ក់ អាំពអី តាសញ្ញា ែរ្បស់បញគគលខដលោកБកយសញាំចញោះ

បញ្ជ ីដូចា៖ អតាសញ្ញា ែបែណ ឬ លិែិតឆ្លងខដន លិែិតស្របគល់សិទធិតាំណាងដៅកញនងករ្ែី ខដលБកយសញាំដធើេ ដAើងដោយអនកតាំណាងដោយអាែតាិ និងបែណ កមមសិទធិ។

២.ច្សំ ពាឹះន្ីតបុគាល

នីតិបញគគល គឺាស្រកុមមនញសស ឬ មូលនិធិខដលានបញគគលភាពគតិយញតា ដNើយាាច ស់ថ្នសិទធិ និង កាតពេកិចចស្រសបត្តមចាប់ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា។ នីតិបញគគលអាចានរ្ូបរាងាស្រកុមN˜ញន សាគម ឬ អងគការ្ាដដើម។ មិនថ្នដៅកញនងការ្ដធើេБែិ ជជកិចច ឬ ដធើេសកមមភាពត្តមនូលវចាប់ដនាោះដទ នីតិបញគគលតស្រមូវឱ្យាន អនកតាំណាងមួយរ្ូប ឬ ដស្រចើនរ្ូបអាស្រស័យដៅស្របដភទថ្ននីតិបញគគល ដNើយាទូដៅអនកតាំណាងរ្បស់នីតិបញគគល គឺា អភិបាល។

ឯការ្ខដលស្រតូវភាជ ប់ាមួយБកយសញាំចញោះបញ្ជ ីសស្រាប់នីតិបញគគលរ្មាន៖ ឯការ្បញ្ញជ ក់ពីមូលដNតញថ្ន

ការ្ចញោះបញ្ជ ី និងឯការ្ទាំងឡាយណាខដលអាចបញ្ញជ ក់អាំពីអតស

ញ្ញា ែរ្បស់បញគគលខដលោកБ

កយសញាំចញោះ

បញ្ជ ីដូចា៖ អតាសញ្ញា ែបែណ ឬ លិែិតឆ្លងខដន លកាែនិាកៈស្រកុមN˜ញន លិែិតបញ្ញជ ក់អាំពីសិទិធតាំណាង (ដៅកញនង ករ្ែី ខដលБកយសញាំដធេើដAើងដោយអនកតាំណាងដោយអភិបាលថ្ននីតិបញគគល) និងបែណ កមមសិទធិ។

៣. ន្តលែស្វាច្ុឹះបញ្ជី

បនាទ ប់ពីទទួលБកយសញាំចញោះបញ្ជ ី និងឯការ្ភាជ ប់ អងគភាពស្រចកដច ចូលខតមួយថ្នរ្ដឋបាលរាជធានី ដែតា ខដលអាោរ្ដនាោះត្តាំងដៅ មស្រ្នាីទទួលបនញទលទទួលឯការ្នឹងឱ្យអនកចញោះបញ្ជ ីបង់ថ្ងលដសវាដៅខាងដបឡាថ្នអងគ-

ភាពស្រចកដច ចូលខតមួយថ្នរ្ដឋបាលរាជធានី ដែតាខដលអាោរ្ត្តាំងដៅ ដោយានវក ដោកនឹងសញាំដលែទូរ្ស័ពទរ្បស់អនកចញោះបញ្ជ ីសស្រាប់ដធេើទាំនាក់ទាំនងដៅដពលខដលនីតិវធិ

័យបស្រតបង់ស្របាក់ ដNើយ

ីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីស្រតូវបានដធើេ

ដNើយរ្ចរាល់ (រាល់ឯការ្ភាជ ប់នងБឹ កយសញាំចញោះបញ្ជ ី ខដលមស្រ្នអងគភាីា ពស្រចកដច ចូលខតមួយបានទទួលដោក

នឹងស្របថ្នប់ស្រត្តទទួល ដោយានដា៉ា ង និងកាលបរ្ដិ ចោទចូលចាស់ោស់)។ ចាំដБោះដសវាថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងការ្ដច វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ លស

ិទិធជួល

រ្យៈដពលខវង ឬ វញ្ញា បនបស្រតសាគ ល់សិទជួលិធ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ថ្នចាំខែកឯកជនានចាំនួនទកស្របាឹ ក់ែញសពដៅត្តី ម

ទីត្តាំង ខដលអាោរ្ខដលាកមមវតញថថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីសិថតដៅ និងស្របដភទថ្នអាោរ្ដោយស្រតូវដធេើការ្ខបងខចកដូចខាង ដស្រកាម៖

៣.១ ច្សំ ពាឹះអាគារទ្យសូ ៅ

ស្របសិនដបើអាោរ្ានទីត្តាំងសិថតដៅកញនងរាជធានីភនាំដព ឬ កញនងស្រកុងរ្បស់ដែតាកណាែ ល ដែតាស្រពោះសីNនញ និងដែតាដសៀមរាបអនកចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបង់កថ្ស្រមាធារ្ែៈចាំនួន ៤០០.០០០ (ខសសិបមឺញន)

ដរ្ៀល។10 រ្ឯរ្យៈដពលថ្នការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដនគរ្ូបនយីី កមម នងសាំិ ែង់ គាឺ នរ្យៈដពល១០

(ដប់) ថ្ងៃ ឬ ៤-៥ (បួន-ស្របាាំ) សបាែ N៍ថ្នថ្ងៃដធេើការ្។

ស្របសិនដបើអាោរ្សិថតដៅកញនងស្រកុងស្រគប់ដែតា ដស្រៅពីដែតាកណាែ ល ដែតាស្រពោះសីNនញ និងដែតាដសៀមរាប គឺ

៣០០.០០០ (ាមសិបមញឺន) ដរ្ៀល ចាំដБោះរ្យៈដពលនែល់ដសវា ស្រពមទាំងសញពលភាពថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ី គឺានរ្យៈ-

10 ដលែដរ្ៀងដសវា ៣៤២ ថ្នឧបសមព័នធស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់ ចញោះថ្ងៃ ទី២៦ ខែមីនា ឆ្ន ាំ២០១៩។

ដពលដូចោន នឹងការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅដលើអាោរ្ខដលានទត្ត

ាំងសិថតដៅកញនងរាជធានីភនាំដព ឬ កញនង

ស្រកុងរ្បស់ដែតាកណាែ ល ដែតាស្រពោះសីNនញ និងដែតាដសៀមរាបខដរ្។11

ស្របសិនដបើអាោរ្សិថតដៅជនបទ ឬ ដស្រៅស្រកុង អនកចញោះបញ្ជ ីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបង់កថ្ស្រមាធារ្ែៈ សស្រាប់ការ្ចញោះបញ្ជ ីចាំនួន ២០០.០០០ (ថ្មភមញឺន) ដរ្ៀល។12 ចាំដБោះរ្យៈដពលនែល់ដសវា ស្រពមទាំងសញពលភាពថ្នការ្

ចញោះបញ្ជ ី គឺានរ្យៈដពលដូចោន នឹងការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅដលើអាោរ្ខដលានទីត្តាំងសិថតដៅកញនង រាជធានីភនាំដព ឬ កញនងស្រកុងរ្បស់ដែតាកណាែ ល ដែតាស្រពោះសីNនញ និងដែតាដសៀមរាបខដរ្។

៣.២ ច្សំ ពាឹះអាគារ្េកម្ិទ្យ

ដៅដពលខដលោក់Бកយដសើស

ញាំចញោះបញ្ជ ីសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍អនកចញោះបញ្ជ ីស្រតូវបង់ថ្ងលដសវាចញោះបញ្ជ ី និងដច

វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ថ្នចាំខែកឯកជន អនកចញោះបញ្ជ ីស្រតូវបង់ស្របាក់ថ្ងលដសវាាធារ្ែៈកញនង

ចាំនួនទឹកស្របាក់ ១.៦០០.០០០ (មួយោនស្របាាំមួយខសន) ដរ្ៀល។13 ចាំខែកឯរ្យៈដពលអតិបរ្ាថ្នការ្នែល់ដស វា គឺានរ្យៈដពល៥០ (ហាសិប) ថ្ងៃ។ រ្យៈដពល៥០ (ហាសិប) ថ្ងៃ គិតខតថ្ងៃដធើេការ្ខតប៉ាញដណាណ ោះដោយមិនរាប់

បញ្ូច លនូវថ្ងៃឈ្ប់សស្រាកដនាោះដAយ។ ដលើសពដនោះដៅី ដទៀតសញពលភាពថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ី គអចថ្ស្រ្នាយិឺ ៍ដោយ

អាស្រស័យដៅដលើកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ សូមបញ្ញជ ក់ថ្ន ចាំដБោះអាោរ្សNកមមសិទិធមិនានការ្ខបងខចកថ្ងល

ដសវាចញោះបញ្ជ ីដៅត្តមទីត្តាំងខដលអាោរ្សិថតដៅដAយ។

ដស្រកាយពីអនកចញោះបញ្ជ ីបានបង់ស្របាក់រ្ច

រាល់ដNយ

មស្រ្នាីខាងជួរ្មញែថ្នអងគភាពស្រចកដចចូលខតមួយរាជ

ធានី ដែតានឹងស្របគល់ឯការ្ដៅឱ្យមស្រ្នីាជួរ្ដស្រកាយ ទទួលបនញទកខននកដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់

ាអនកស្រតួតពិនិតយឯការ្ខដលអនកចញោះបញ្ជ ីបាននែល់ជូន។

បនាទ ប់ពីដធេើការ្ពិនិតយរ្ច

រាល់នឹងចាប់ដនែើមនីតិវធ

ថ្ី នការ្ចញោះបញ្ជ ីដោយដធេើការ្បញ្ូជ នБកយសញាំចញោះបញ្ជ ី និង

ឯការ្ភាជ ប់ដៅកាន់មនទីរ្ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និងសញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតា។

សូមបញ្ញជ ក់ថ្នបែណ កមមសិទធិដៅកញនងកថ្នភាគទី២ដនោះ គ ស្រមូវឱ្យយកខតពភាី គអនកាី នកាតពេកចចចញោះិ

បញ្ជ ី ឬ អនកតាំណាងខតប៉ាញដណាណ ោះ អនកានសិទិធចញោះបញ្ជ ី ឬ អនកតាំណាងមិនតស្រមូវឱ្យនែល់បែណ កមមសិទិធដនាោះដទ ដោយារ្ខតែួលនជួលអាោរ្ពីអនកានកាតពេកិចចចញោះបញ្ជ ី។

11 ដលែដរ្ៀងដសវា ៣៤៣ ថ្នឧបសមព័នធស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសែីពីការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់ ចញោះថ្ងៃ ទី២៦ ខែមីនា ឆ្ន ាំ២០១៩។

12 ដលែដរ្ៀងដសវា ៣៤៤ ថ្នឧបសមព័នធស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់ ចញោះថ្ងៃ

ទី២៦ ខែមីនា ឆ្ន ាំ២០១៩។

13 ដលែដរ្ៀងដសវា ៣២៥ ថ្នឧបសមព័នធស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសែីពីការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់ ចញោះថ្ងៃ ទី២៦ ខែមីនា ឆ្ន ាំ២០១៩។

ថ្្នកទ្យី២៖ អនកច្ុឹះបញ្ជី រសបៀបន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជី ្ពលភាពន្តន្វញ្ញា បន្បព្ត្ម្ដា ល់

្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ ន្ិងការជូន្ដ្ំណឹ ងអំពីការផ្លែ ្់បរូរ

ត្តមពិតដៅអនកចញោះបញ្ជ ី និងរ្ដបៀបថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីមិនខមនាដរ្ឿងខដលភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនា ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតដឹងដនាោះដទ ក៏ប៉ាញខនាស្របសិនដបើបានដឹងនឹងកាន់ខតស្របដសើរ្ដដើមបដី ជៀសវាងការ្ភាន់ស្រចAាំណា មួយដកើតដAើងដៅដពលដធេើការ្ដសើនសញាំចញោះបញ្ជ ី។

ចាំខែកឯសញពលភាពថ្នវញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ លស

ិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងការ្ជូនដ

ឹ ងអាំពីការ្ផ្លល ស់បូារ្

នានាБក់ព័នធដៅនឹងសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដលស្រតូវបានចញោះបញ្ជ ី ភាគីថ្នកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតដឹង ដស្រБោះវា

Бក់ព័នធនឹងសិទធិ ស្រពមទាំងកាតពេកិចចរ្បស់ែួលន។

កថាភាគទ្យី១៖ អនកច្ុឹះបញ្ជ ី រសបៀបន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជ ី

១. អកច្ុឹះបញ្ជ

ដោយខនអកដៅដលើស្របការ្៥ កថ្នែែឌ ទី២ថ្នស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទធិស្របតយកសទក់ទង នឹងស្រកមរ្ដឋបបដវែី អនកានសមតថកិចចដធេើការ្ចញោះបញ្ជ ីដៅទីដនោះ គឺមនីទរ្ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និង សញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតា។

២. រសបៀបន្តន្ការច្ុឹះបញ្ជី

ដៅដពលខដលទទួលបានБកយដសើនសញាំចញោះបញ្ជ ី មស្រ្នីាអនកទទួលឯការ្ដៅមនីទរ្ នឹងដធេើការ្ពិនិតយដៅដលើ ឯការ្ទាំងអស់ខដលបាននែល់ឱ្យដោយអនកសញាំចញោះបញ្ជ ី (រាល់ឯការ្ភាជ ប់នឹងБកយសញាំចញោះបញ្ជ ី ខដលមស្រ្នាីមនីទរ្ ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និងសញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតាបានទទួលដោកនឹងស្របថ្នប់ស្រត្តទទួល ដោយ

ានដា៉ា ង និងកាលបរ្ដិ ចោទចូលចាស់ោស់)។

បនាទ ប់មកឯការ្ទាំងអស់ទក់ទងនឹងការ្ចញោះបញ្ជ ី នឹងស្រតូវបញ្ូជ នបនាដៅកាន់អនញសញរ្ដិ យដីថ្នមនីទរ្ ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និងសញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតាដធើេការ្ស្រតួតពិនិតយ ស្របសិនដបើឯការ្សញទធខត

ស្រតឹមស្រតូវ ដនាោះនឹងស្រតូវបញ្ូជ នបនាដៅអនញស្របធានមនីទរ្ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និងសញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតាដដើមបដី ធើេការ្ស្រតួតពិនិតយបនា ាចញងដស្រកាយឯការ្នឹងបញ្ូជ នបនាដៅស្របធានមនទីរ្ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និងសញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតា ស្រតួតពិនិតយ ដNើយស្របសិនដបើដោកឯកភាពត្តមការ្ដសើនសញាំចញោះបញ្ជ ី ដនាោះមនីទរ្

ដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម សាំែង់ និងសញរ្ដិ យដី រាជធានី ដែតានឹងចារ្កដលើបែណ កមមសិទិធថ្នជួលអចថ្ស្រ្នាយិ

ដៅឱ្យរ្ូបវនាបញគគល ឬ នីតិបញគគលដ្ម ោះអេី ដោយខនអកដៅដលើកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្រពមទាំងដច វញ្ញា បនបស្រត

សាគ លស

ិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅឱ្យកមមសិទិធករ្ថ្នកមមវតញថសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

បនាទ ប់ពីចារ្ក

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើបែណ កមមសិទធិ ស្រពមទាំងដច វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទធិជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដនាោះខាងមនីទរ្នឹងបញ្ូជ នវញ្ញ

ា បនបស្រតសាា ល់សិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅឱ្យអងគភាពស្រចកដចចូលខត

មួយថ្នរ្ដឋបាលរាជធានី ដែតាចាត់ការ្ដៅត្តមនីតិវធ ដៅដពលខដលខាងអងគភាពស្រចកដច ចលូ

ីបនា។

ខតមួយថ្នរ្ដឋបាលរាជធានី ដែតាបានទទួលឯការ្ខដលខាង

មនទីរ្នែល់ជូនដោកនឹងដធើេការ្ទាំនាក់ទាំនងត្តមទូរ្ស័ពទដៅកាន់អនកចញោះបញ្ជ ីឱ្យមកដកបែណ កមមសិទិធានចារ្កសិទិធ

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្រពមទាំងវញ្ញ

កថាភាគទ្យី២៖ ្ពុ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

លភាពន្តន្វញ្ញា បន្បព្ត្ម្ដា ល់្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍ ន្ិងការជូន្ដ្ំណឹ ង

១.្ព

អំពីការផ្លែ ្់បូររ

លភាពន្តន្វញ្ញា បន្បព្ត្ម្ដា ល់្ទ្យ

ធិជល

អច្ន្តិ ស្តន្រយ៍

ដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ខាងដលើរ្ច

មកដNើយ វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានដធេើការ្ខបង

ខចកាពីរ្ គឺវញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជួលរ្យៈដពលខវង និងវញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ថ្នចាំខែក

ឯកជន អាស្រស័យដៅដលើស្របដភទថ្នអាោរ្ខដលស្រតូវចញោះបញ្ជ ីសិទិធជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍។ ដលើសពដនោះដៅី ដទៀត ចាំដБោះ

សញពលភាពថ្នវញ្ញ

ា បែណ បស្រតសាគ ល់សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយទ

ាំងពីរ្ស្របដភទដនោះានសញពលភាព គឺអាស្រស័យដៅដលើ

កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

២. ការជូន្ដ្ណឹ ងអព

ីការផ្លែ ្់បូររ

ដស្រកាយពីដពលខដលអនកចញោះបញ្ជ ីបានដធើេការ្ចញោះបញ្ជ ីអាំពកា

រ្បដងាើតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្ច

រាល់ដNយ

អាច

នឹងានការ្ផ្លល ស់បូែរ្មយ

ចាំនួនដូចា៖

− ការ្ដនទរ្សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

− ការ្ដនទរ្ចាំខែកសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អវភាគ

− ការ្បដងាើតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បនា

− ការ្ផ្លល ស់បូែរ្ ការ្ខកតស្រមូវអាំAញងដពល ថ្ងលឈ្ួនល ដពលដវោថ្នការ្បង់ថ្ងលឈ្នួល ឬ ការ្សនាពិដសស អាំពីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

− ការ្ខកតស្រមូវសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ឬ ចាំខែកសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

− ការ្លញបការ្ចញោះបញ្ជ ី អាំពសី ិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ល។

ដពលខដលានការ្ផ្លល ស់បូែរ្ ដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ដៅកញនងចែញ ចណាមួយខាងដលើអនកចញោះបញ្ជ ីស្រតូវដធើេការ្ ជូនដាំែឹ ងដៅកានាថ ប័នានសមតថកិចច ដដើមបដី ធើេការ្ចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្ផ្លល ស់បូែរ្ដូចាការ្ចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាតសិទធិ ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដរ្។

រ្ល

ឹកនងខដរ្ថ្ននីតិវធ

ីថ្នការ្អនញវតាាក់ខសែងដៅកញនងការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយអា

ចនឹងានភាព

ែញសោន បនាិចបនួាចពីអីេខដលបានបកស្រាយដៅកញនងដសៀវដៅដនោះអាស្រស័យដៅដលើការ្អនញវតាាក់ខសែង។

ជំពូកទ្យី៣

្ទ្យិ ធិ ន្ិងកាតពវកិច្រច ប្ភា់ គី

ជំពូកទ្យី៣

្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់ភាគី

ថ្្នកទ្យី១៖ ្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់អនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

មញននឹង្នដៅដល់ការ្បកស្រាយអាំពីសិទធិ និងកាតពេកិចចរ្បស់អនកជល

អចថ្ិ ស្រ្នាយ៍ គមបយ

ល់អតថន័យ

សិទធិ និងកាតពេកិចចាមញនសិន។ សិទធិដៅទីដនោះ គឺាការ្ទទួលបាននូវស្របដយជន៍ាក់ោក់ពីវតញថអីេមួយខដលា កមមវតញថថ្នកិចចសនា ឬ ក៏ានលស្របដយជន៍ខដលអាចទមទរ្ឱ្យអនកដថ្ទដធេើ ឬ មិនដធើេសកមមភាពអេីមួយ

ដោយខនអកដលើស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឬ បទោឋ នគតិយញតា ឬ កិចចសនា។14 រ្ឯចាំែងខដលដកតាើ នចាំដБោះែនកងកានញលួ រ្ដធើេ

ឬ មិនដធេើសកមមភាពអេីមួយដៅត្តមការ្ទមទរ្រ្បស់អនកដថ្ទដៅថ្ន “កាតពេកិចច”។ សិទធិ និងកាតពេកិចចាទាំនាក់

ទាំនងខដលានមញែពីរ្ ដោយារ្ខតកាតពេកិចចរ្បស់ភាគីាា ងថ្នកិចចសនាស្រតូវោន នឹងសិទិធរ្បស់ភាគាា ងដទៀតថ្ន

កិចចសនា។ 15 ដБល គឺស្របសិនដបើអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ទទួលបានសិទិធពីកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដនាោះអនកជួល អចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏ស្រតូវបាំដព កាតពេកិចចខដលានដៅកញនងកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នងខដរ្ ស្របសិនដបើអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

មិនបាំដព កាតពេកិចចរ្បស់ែួលន ដនាោះអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្ទមទរ្ឱ្យបាំដព កាតពេកិចបាន។

កថាភាគទ្យី១៖ ្ិទ្យធិរប្់អនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្រតូវបានបដងាើតដAើងដៅកញនងដោលបាំែងដដើមបឱ្យអនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ទទួល

បាននូវសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅដលើកមមវតញថថ្នកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ខដលាសិទស្របតយកសដស្របស្របាើធិ ស់ នងអាិ ស្រស័យ

នល ស្រពមទាំងសិទធិដនសងៗដទៀតខដលនែល់ឱ្យដោយស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២ ដថ្ទដទៀត។

០០៧ និងបទោឋ នគតិយញតាខដលБក់ព័នធ

១. ្ទ្យធិសព្បើព្បា្់ ន្ិងអាព្្័យ្ល

សិទធិខដលសាំខាន់បាំនញតខដលបានមកពីកិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺសិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយ

នល។

ដដើមបា

មូលោឋ នសិកាខសេងយល់អាំពស

ិទិធដស្របើស្របាស់ នងិ អាស្រស័យនលដយើងគមបយ

លថ្ន

ដតើអេីាសិទធិដស្របើស្របាស

និងសិទធិអាស្រស័យនលាមញនសិន។

សិទិធដស្របើស្របាស់ គឺាសិទធិរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍កញនងការ្ដស្របើស្របាស់វតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ (អាោរ្) ត្តមរ្យៈ

សិទិធដស្របើស្របាស់ដនោះអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដព ដល ស្រសបចាប់ដៅកញនងការ្ដស្របើស្របាស់អាោរ្ខនអកត្តមវធ ស្របាស់។

ីដស្របើ

14 ទាំព័រ្ទី២២ ថ្នដសៀវដៅដសចកែីដនើែមនីតិរ្ដឋបបដវែី និពនធដAើយដោយដោកាស្រ្ាា ចារ្យ ែូ ម៉ាូរា៉ា តូយ៉ាូNីញរ្ូ ៉ា ដបាោះពញមពដៅខែដមា ឆ្ន ាំ២០១៤។

15 ទាំព័រ្ទី១ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី និងស្រកមនីតិវធីរ្ដឋបបដវែី ភាគ១ ដបាោះពញមពដលើកទ១ី ខែធនូ ឆ្ន ាំ២០១៥។

សិទធិអាស្រសយនល គឺាសិទិធទទលបានដោយផ្លទ ល់នូវនលខដលបានមកពវតជួលថញី អចថ្ស្រ្នាយិ ៍។ នល

ខដលបានមកពីវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានពីរ្ស្របដភទគឺ នលសីញវល

និង នលធមមាតិ។ នលសីញវល

ានរ្ូបភាព ការ្

ជួលបនានូវវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ត្តមរ្យៈការ្ជួលបនាដនោះ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ទទួលបាននូវស្របាក់ថ្ងលឈ្នួលដោយ ផ្លទ ល់ពីអនកជួលបនា។ ចាំខែកឯនលធមមាតិវ ិ អាចាការ្ទទួលបាននូវនលខដលបានមកពីកមមវតញថថ្នសិទធិ-

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ធមមាតិដូចាការ្ទទល

បាននលដណា

ាំខដលដញោះដៅជញាំវ ិ អាោរ្ាដដើម។

២. ្ទ្យ

ធិទាមទារឱ្យបញ្ចុឹះន្តលែឈ្នួល

ដោយដNតញថ្នសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ គឺាសិទធិជលដលើអាោរ្ខដលានរ្យៈដពលខវង ខដលា

ដNតញអាចាននូវការ្ផ្លល ស់បូែរ្ាថ នភាពមួយចាំនួនខដលដធើេឱ្យថ្ងលឈ្នួលានការ្ខស្របស្របួល ដោយារ្ខតការ្វនាស

អាោរ្មួយភាគ។ ដៅកញនងករ្ែី ខដលវតញថជួលានការ្ខបកបាាំង ឬ ដែទចែទី ដោយារ្ខតស្របធានសកាិដូចាែយល

ពយញោះ រ្ញ្ួជ យដីាដដើម ឱ្យខតមិនានកាំNញសរ្បស់អនកជួលអចថ្ិ ស្រ្នាយ៍ ដនាោះអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចសញាំបនយថ្ងលឈ្លួន

បាន ក៏ប៉ាញខនាការ្បនថយថ្ងលឈ្នួលដនោះស្រតូវខតសិថតដៅកញនងកស្រមិតមួយខដលអាចទទួលយកបាន ដោយស្រសបដៅត្តម

សាាស្រតថ្នភាគខដលវតញថជួលស្រតូវបានវនាស។

វធីាស្រ្សាដៅកញនងការ្សញាំបញ្ញច ោះថ្ងលឈ្ួនលស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ ពញាំបានកាំែត់ចាស់ោស់ដនាោះដទ

ដូដចនោះដNើយអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្ជូនដាំែឹ ង អាំពីការ្ដសើនសញាំបញ្ញច ោះថ្ងលឈ្នួលដៅកាន់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

បាន ដNើយស្របសិនដបើានការ្យល់ស្រពមពីសាំណាក់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដនាោះការ្បញ្ញច ោះថ្ងលឈ្នួលនឹងបានសដស្រមច។

នញទយដៅវ ិ ដៅកញនងករ្ែី ខដលអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនយល់ស្រពមដៅនឹងការ្ដសើសញាំបនថយថ្ងលឈ្លួន ដទដនាោះ

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្បែឹងដៅកាន់តញោការ្ ខដលវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍សិថតដៅបានដដើមបឱ្ ដសចកែីសដស្រមចកាំែត់តថ្មលមួយខដលសមរ្មយ។

យតញោការ្ដច

៣. ្ិទ្យធិទាមទារសដាយថ្្ែកសៅសលើ្ទ្យធិព្បតយកស

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺាស្របដភទមួយថ្នសិទិធស្របតយកសខដលបានកាំែត់ដៅកញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧

ដោយសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គាស្របដភទមួយថ្នសិទស្របតយកសដស្របស្របាើធិ ស់ នងអាិ ស្រស័យនល។ សិទស្របតយកសធិ គាឺ

សិទធិស្រគប់ស្រគងដលើវតញថដោយចាំដБោះ ខដលអាចអោះអាងចាំដБោះបញគគលដថ្ទដទៀតបាន។ 16ដូដចនោះដNើយអនកជួលអចិថ្ស្រ្នា-

យ៍ានសិទធិដៅកញនងការ្អោះអាងអាំពីសិទធិស្របតយកសដូចាសិទទ

មទរ្ឱ្យស្របគល់វ ិ សិទទ

មទរ្ឱ្យបញ្ឈប់ការ្រារាង

និងសិទធិទមទរ្ឱ្យបង្ហា រ្ាមញននូវការ្រារាង។

16 ាស្រត្ត១៣០ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

៣.១ ្ទ្យធិទាមទារឱ្យព្បគលវិញ

សិទធិទមទរ្ឱ្យស្របគល់វ ិ អាចយកដៅអនញវតាបានដៅដពលខដលកមមវតញថសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានកាន់

កាប់ដោយតតិយជនខដលមិនានមូលដNតត្ត

មនូលវចាប់ដៅកញនងការ្កានកា

ប់កមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ មូលដNតញ

ត្តមនូលវចាប់តតិយជនអាចដធើេការ្កានកា

ប់កមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានត្តមរ្យៈកិចចសនាជល

កិចចសនាជួល-

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ សនាិកមម អនញបបទនាអាទិ៍ ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដនទរ្ដៅឱ្យតតិយជន។

៣.២ ្ទ្យធិទាមទារឱ្យបញ្ឈប់ការរារាង

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចអនញវតាសិទិធទមទរ្ឱ្យបញ្ឈបកា

រ្រារាង

ដៅដពលខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអាច

អនញវតាសិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រស័យនលត្តមមដធាបាយដស្របើស្របាស់ ដោយារ្ខតានសកមមភាពរារាងពសាំណាក់

តតិយជន។ សកមមភាពរារាងដនាោះអាចានរ្ូបភាពា ការ្ខដលតតយិ ជនដៅាន ក់ដៅកងកមមវតជួលថញនញ អចថ្ស្រ្នាយិ

ដោយមិនានការ្អនញ្ញា តពីសាំណាក់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាដដើម។ ត្តមរ្យៈសកមមភាពរ្បស់តតយជនអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្ទមទរ្ឱ្យតតិយជន ខដលាន ក់ដៅកញនងកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដរ្ឥ ស្រសបចាប់។

វា៉ា ន់ចាកដច បានដោយ

៣.៣ ្ិទ្យធិទាមទារឱ្យបង្ហក រជាមន្

ន្វ

ការរារាង

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធើេការ្ទមទរ្ឱ្យបង្ហា រ្ាមញននូវការ្រារាង កាលណាែនយលួ ល់ដ្ើ ថ្ននងាឹ ន

ដNតញណាមួយខដលបងាដAើងដោយសកមភាពរ្បស់តតយិ ជន ដNើយសកមមភាពដនាោះនងដធឱ្យប៉ាោះБើេឹ ល់ដៅដល

សិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយ

នលរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដទោះបីាការ្រារាង

មិនទន់ដលចដច ារ្ូបរាង

ចាស់ោស់ក៏ដោយ ដស្រБោះការ្រារាង តតិយជន។

នឹងដកើតានដAើងនាដពលខាងមញែដោយដយងដៅត្តមសកមភា

ពរ្បស

៤. ្ទ្យ

ធិកនុងការសធអ

ន្ប

បទាន្្ទ្យ

ធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅកញនងការ្ដធេើអនញបបទន ឬ ចាត់ខចងសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដោយខនអកដៅដលើ

ាស្រត្ត២៥២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧។ ដតអាេីើ អនញបបទន? អនញបបទន គាឺ ការ្ដនទរ្សិទិធ ឬ ស្រទពយសមបតិា

ខដលារ្បស់អនញបបទយីដៅអនញបបទនិក។ ដតើអីេាការ្ចាត់ខចង? ការ្ចាត់ខចង គឺាការ្ដធើេសកមមភាពកញនងរ្ូប ភាពា ការ្ជួលបនា ឬ ក៏ដធើេសនាិកមម និងបដងើាតNីញប៉ាូខតកាអាទិ៍។ សូមបញ្ញជ ក់ថ្នសិទិធចាត់ខចងសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នា- យ៍មិនខមនាសិទិធចាត់ខចងវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះដទ ដNើយការ្ចាត់ខចងវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានខតអនកឱ្យជួល អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដទខដលានសិទិធដោយខនអកដៅដលើសិទិធកមមសិទិធ។

៤.១ ្ិទ្យធិកងន

ការយកកមាវតុាជល

អច្ន្តិ ស្តន្រយ៍សៅជួលបន្

ដោយដយងដៅដលើាស្រត្ត ២៥២ កថ្នែែឌ ទី២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍អាចដធេើ

អនញបបទននូវសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួលនត្តមរ្យៈការ្ជួលបនាបាន ដNើយការ្ជួលបនាដនោះអាចដធេើដAើងដោយ យកថ្ងលកញនងតថ្មលណាមួយ វាអាស្រស័យដៅដលើការ្ស្រពមដស្រពៀងរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងអនកជួលបនា។ ការ្ជួលបនា ដនោះមិនានាប់Бក់ព័នធាមួយនឹងអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះដទ ដោយដNតញថ្នចាប់មិនតស្រមូវឱ្យអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍សញាំការ្អនញ្ញា តពីសាំណាក់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដៅកញនងការ្ជួលកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បនាដនាោះដទ ដោយារ្ខតការ្ជួលបនា គឺាសិទិធអាស្រស័យនលរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

មាងដទៀតការ្ជួលបនាអាចាការ្ជួលបនាខដលាការ្ជួលដស្រកាម១៥ឆ្ន ាំ ឬ ាការ្ជួលបនាខដលាន

រ្យៈដពលដលើសពី១៥ឆ្ន ាំ ដធ

៉ា ងណាក៏ដោយឱ្យខតរ្យៈដពលថ្នការ្ជួលបនាមិនដលើសពីអA

ញងដពលខដលសិទធិ-

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានអតថិភាព។ ដស្រБោះកាលណាអនកជលអចិថ្ស្រ្នាយ៍យកកមមវតជួលថញ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដៅជួលបនាដលសើ ពី

អាំAញងដពលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយា

នអតថិភាព វាន

នាាំឱ្យានវវា

ទដោយារ្ខតអនកជួលបនាបានជួលអាោរ្ពីអនក

ខដលមិនានសិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយនលដៅដលអាើ ោរ្។

៤.២ ្ិទ្យក

នុងការយក្ិទ្យធិជល

អច្ិន្តស្តន្រយ៍ជាកមវ

តុាន្តន្្ន្រតិកម

ដោយដយងដៅដលើាស្រត្ត២៥២ កថ្នែែឌ ទី៣ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ាន

សិទិធដៅកញនងការ្យកសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួលនដៅដធេើ ាកមមវតញថថ្នសនាតិកមមបានដោយោម ននរ្ណាានសិទធិ

ជាំទស់ដៅនឹងការ្ដធើេសនាតិកមមដនោះបានដAយ។

សនាតិកមម គឺាការ្ដនទរ្នូវសិទធិ និងកាតពេកិចចរ្បស់មតកជនដៅឱ្យសនាតិជនាន ក់ ឬ ដស្រចើននាក់ត្តម

មដធាបាយពីរ្គឺ ការ្បង្ហា ឆ្នទៈ ឬ ត្តមបញ្ា តិាចាប់។ ត្តមរ្យៈនិយមន័យដនោះាននយថ្ន ស្របសិនដបអនកជួលើ -

អចិថ្ស្រ្នាយ៍បង្ហា ឆ្នទៈដនទរ្សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួលនដៅដធេើាកមមវតញថថ្នសនាតិកមមត្តមរ្យៈមរ្តកាសន៍ ដនាោះ

សនាតិជននឹងទទួលបាននូវសិទិធជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ដNើយសនាតជនិ ក៏ានកាតពេកចចិ ចាំដБោះអនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដូច

ាអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ធាល ប់បានស្រពមដស្រពៀងដៅកញនងកិចចសនាខដរ្។ នញទយដៅវ ិ កាលណាអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានាល បបា

ត់បង់ជីវត

ដNើយពញាំានមរ្តកាសន៍ដទដនាោះ

សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងស្រតូវបានដនទរ្ឱ្យកូនរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដោយសយស្របវតាិ។ 17 ដលើសពដនោះដៅី ដទៀតដៅ

កញនងករ្ែី សនាតិជនមិនចង់ាប់ចាំែងសិទធិ និងកាតពេកិចចខដលដកើតដច ពីសនាតិកមមដទ សនាតិជនអាចដធេើការ្ បង្ហា ឆ្នទៈបដិដសធបាន។

17 ាស្រត្ត១១៥៦ កថ្នែែឌ ទី១ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមពញា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

៤.៣ ្ទ្យ

ធិបសងកើតេបុ

៉េូថ្តក

Nញីប៉ាូខតក គឺាសិទិធទទួលការ្សងចាំដБោះសិទិធដលើបែញ លរ្បសា

ច ស់បែញ ល ដោយានអាទភា

ពាង

ាច ស់បែញ លដនសងដទៀត ចាំដБោះអចលនវតញថ សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ឬ នលញបដភាគ ខដលបានធានាោកា ថ្នកាតពេកិចច ដោយកូនបាំែញ ល ឬ តតិយជន ដោយពញាំចាាំបាច់ដនទរ្ការ្កាន់កាប់។

ស្របាតិដភាគ

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អាចយកសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួលនដៅដធាកមមវតថ្នNថញ ញីប៉ាូខតកបានដដមបើ ដី ធកាេើ រ្ែចី

ស្របាក់ពីាថ ប័នNិរ្ញ្ា វតញថណាមួយ ឬ រ្ូបវនាបញគគលក៏បាន។ ដដើមបអាចបដងតNាើ ញីប៉ាូខតកបានដោយស្រតមស្រតូវត្តឹ ម

ដោលការ្ែ៍ ចាប់ និងអាចតត្តាំងនឹងតតយជនបាន អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវដធកាើេ រ្ស្រពមដស្រពៀងាមួយនងាឹ ច ស

បែញ ល ាោយលកែ៍ អកសរ្កញនងទស្រមង់ាលិែិតយថ្នភូត បនាទ ប់មកស្រតូវយកNញីប៉ាូខតកដៅចញោះបញ្ជ ី។ Nញីប៉ាូខតកនឹងស្រតូវរ្លត់ដៅដពល ខដលកូនបែញ លបានអនញវតាកាតពេកិចចចាំដБោះាច ស់បែញ លចប់សពេ

ស្រគប់។ ដោយខAកដៅកញនងករ្ែី ខដលកូនបែញ លមិនអនញវតាកាតពេកិចចរ្បស់ែួលន ាច ស់បែញ លអាចដធើេការ្បែឹងដៅ

កាន់តញោការ្ដដើមបឱ្

យតញោការ្លក់ដោយបងាំាសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់កូនបែញ លបាន។

៥. ្ទ្យ

ធិរោ

យកិច្្

ន្ា

ការ្រ្ោ

យកិចចសនា គឺាសកមភា

ពឯកដត្តភាគី ខដលដធើេឱ្យភាគីទាំងសងខាងរ្ច

នញតពីកាតពេកិចចដៅ

កញនងកិចចសនា ដលើកខលងខតកាតពេកិចចសងការ្ែូចខាត។18 សកមមភាពឯកដត្តភាគី គឺាសកមភាពខដលបដងតាើ

ខកខស្រប ឬ រ្លត់នូវកាតពេកចចិ ដោយការ្បង្ហា ឆ្នទៈថ្នការ្ចាត់ខចងស្រទពយ ដោយភាគខតាី ា ង ឬ ដោយអនញវតាសិទិធ

ខដលបានទទួលត្តមកិចសនា ឬ ត្តមបញ្ា តចាិា ប់។

ដោយខនអកដៅដលើាស្រត្ត ២៥១ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ កាលណាអនកជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនទទួល

បានចាំដែ ទល់ខតដាោះពីអចលនវតញថដៅកញនងរ្យៈដពល៣ឆ្ន ាំ ដោយារ្ាថ នភាពណាមួយខដលមិនអាច

ពាករ្ទញកាមញនបាន ឬ ដោយារ្ស្របធានសក

ឬ កញនងករ្ែី ខដលស្របាក់ចាំដែ ស្របចាឆ្

ន ខាំ ដលនឹងបានមកពី

អចលនវតញថពញាំានលទធភាពអាចដលើសថ្ងលឈ្នួលមយ

ឆ្ន បា

ន ដោយារ្ការ្ែូចខាតខននកណាមួយថ្នអចលនវតញថ

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចរ្ោយកចចសិ នាបាន។ ដបដយើ ើងដមលើ ដៅដលើែមារ្ថ្នាឹល ស្រត្ត២៥២ដនោះ ាកសម

ាមួយនឹងវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាដស

ស្រាប់ដធេើកសិកមម ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ោត់ព

ខនអកដៅដលើដទ

ាំងស្រសុងដៅ

កញនងការ្ោាំដញោះ។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតាស្រត្ត២៥២ គឺានដោលបាំែងការ្Бរ្កសិករ្ខដលជួលដីអនកដថ្ទដដើមប

ដស្របើស្របាស់ដីដនាោះដៅកញនងការ្ោាំដញោះដដើមបទទួលបានចែូ ល។ ដNើយស្របសិនដបដខស្របស្របួលីើ ដៅាអស់ជាី តមនិិ

អាចោាំដាំណាបា

ន ដនាោះអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅកញនងការ្រ្ោ

យកចិ ចសនា គឺសមដNតញនល។

18 ាស្រត្ត ៤១១ កថ្នែែឌ ទី១ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមពញា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

ប៉ាញខនានញទយដៅវ ិ ចាំដБោះកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ខដលានវតជួលថញ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ាអាោរ្ខដលអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្ខកថ្ចនអាោរ្ដៅាអាោរ្សស្រាប់ដធេើអាជីវកមម ឬ សណាឋ ោរ្ាអាទិ៍ដដើមបដី ធើេБែិ ជជកមម ឬ

ាន ក់ដៅ។ កាលណាអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដធេើអាជីវកមម ដនាោះមិនទទួលបានដាគជ័យនាាំឱ្យខាតបង់នូវស្របាក់កាក់

ដោយារ្ខតការ្ស្រគប់ស្រគងរ្បស់ែួលន អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអាចបង្ហា ឆ្នទៈរ្ោយកចចសិ នាជួលអចថ្ស្រ្នាយិ

ដោយខនអកដលើបញ្ា តាិចាបបានដAើយ។

ដោយខAកដៅកញនងករ្ែី ខដលភាគបានស្រពមដស្រពៀងដៅកងកចចសិនញ នាថ្ន ស្របសិនដបភាើ គអនកជួលី អចថ្ស្រ្នាិ

យ៍ស្របកបអាជីវកមមមិនចាំដែ ទល់ខតដាោះកញនងរ្យៈដពលណាមួយ ដនាោះអនកជលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធកាើេ រ្រ្ោយ

កិចចសនាបាន ចាប់នឹងដោរ្ពដៅត្តមឆ្នទៈរ្បស់ភាគទ ដោរ្ពនូវដោលការ្សេ័យភាពថ្នបញគគលឯកជន។

ាំងសងខាង ដោយារ្ខតស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧

កថាភាគទ្យី២៖ កាតពវកិច្ចរប្់អនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ

ាការ្ពិតណាស់កិចស

នាដទេភាគី គឺសញទធសឹងខតទាំងអស់ខដលភាគា

នសិទធិ និងកាតពេកិចចចាំដБោះោ

ដៅវ ិ ដៅមក។ កាតពេកិចចខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានដូចាកាតពេកិចចកញនងការ្ខងរ្កាវតញថជួល កាតពេកិចចដស្របើ

ស្របាស់ និងអាស្រស័យនលដោយខនអកត្តមវធីដស្របស្របាើ ស់ កាតពេកចចិ ដធបដទិេើ នវតជួលាថញ ដដម។ើ

១. កាតពវកច្

ចសព្បើព្បា្់ ន្ិងអាព្្័យ្លសដាយថ្្ក

តមវិធីសព្បើព្បា្

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានកាតពេកិចចដស្របើស្របាស់ និងអាស្រស័យនលខនអកត្តមវធ

ីដស្របើស្របាស់។ វធ

ីដស្របើស្របាស់ាន

ន័យថ្ន អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយនលដលើវតជួលថញ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដូចខដលានកាំែត់ ស្រពម

ទាំងបញ្ញជ ក់អាំពីវធីកងកានញ រ្ដស្របស្របាើ ស់ ដៅកងកចចសិនញ នាជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ឬ ដោយស្រសបដៅត្តមលកាែៈថ្នវតជួលថញ

ដនាោះ។ ដស្របើស្របាស់ត្តមលកាែៈថ្នវតញ គាឺ នន័យថ្នាការ្ដស្របស្របាើ ស់ដៅត្តមដោលគាំនតធមមត្តិ នងទូដៅិ ។

ស្របសិនដបើអាោរ្ដនាោះជួលដដើមបបដងតាាើ សណាឋ ោរ្ ដនាោះអនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍អាចខកថ្ចនអាោរ្ដនាោះបានស្រគបយ៉ា ង

ឱ្យខតសស្រាប់ដធេើាសណាឋ ោរ្។ ស្របសិនដបើានការ្រាងសទោះពសាំី ណាក់អនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ឬ តតយិ ជនខដលនា

ឱ្យអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអាចដស្របើស្របាស់អាោរ្ ខដលាកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដោយខនអកត្តមវធីដស្របើស្របាស់ដទដនាោះ

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅកញនងការ្បែឹងដដើមបប

ញ្ឈប់ការ្រាង

សទោះ។ នញទយដៅវ ិ ដៅកញនងករ្ែី ខដលអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ខបរ្ាយកអាោរ្ដៅដធើេាសួនកមានាវ ិ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតជូនដាំែឹ ងដៅកាន់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នា- យ៍ដស្រБោះវានញទយពីដោលការ្ែ៍ ថ្នការ្បដងើាតកិចចសនាជួលអចថ្ិ ស្រ្នាយ៍ ខដលភាគីទាំងសងខាងបានដធើេការ្ស្រពមដស្រពៀង ដៅកញនងកិចចសនា។

២. កាតពវកច្

ចកង

ការថ្លរកាវតាុជួល

ដោយដNតញថ្ន អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍កានកាប់ស្រទពយសមបតិាខដលាកមមសិទរ្បសធិ ់អនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍។

ដូដចនោះដNើយអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតានកាតពេកិចចខងរ្ការ្នូវវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដោយស្របុងស្របយ័តនបាំនញតកញនងនាម

ាអនកស្រគប់ស្រគងដ៏លអទញកែួលនឯងឱ្យដូចាកមមសិទិធករ្ខដលស្រសោ ់នូវស្រទពយសមបតាិរ្បស់ែួលន។ ដទោះបីាចាប់ ខចងបញ្ា តិយ៉ា ងដូដចាន ោះខមន មិនខមនានន័យថ្នដៅដពលខដលកមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ទទួលរ្ងការ្ែូចខាតដោយ

ារ្ខតការ្ដស្របើស្របាស់ត្តមមដធាបាយដស្របើស្របាសាធមមត្ត នងទូដៅិ អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវសងការ្ែូចខាតដនាោះដទ

ដោយារ្ខតជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាការ្ជួលរ្យៈដពលខវង។ ដូដចនោះដNើយវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចនឹងែូចខាត ឬ សឹករ្ច

រ្ល

ដៅត្តមដពលដវោ។ ដៅកញនងករ្ែី ឥដឋការ្ថ្៉ា នអាោរ្ខដលាវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវសឹករ្ច

រ្ល

ឬ ដស្របោះស្រាាំ

ដោយមិនបណាែ លមកពីកN

ែូចខាតដAើយ។

ញសរ្បស់អនកជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដទដនាោះ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនទទួលែញសស្រតូវចាំដБោះការ្

៣. កាតពក

ិច្ប

ង់ព្បាកកក

ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ មនបាិ នខចងបញ្ា តថ្នាិ អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ានកាតពេកចចិ ដៅកងកានញ រ្បង់ស្របាក់

កក់ដនាោះដទ ក៏ប៉ាញខនាភាគីទាំងសងខាងអាចដធេើការ្ស្រពមដស្រពៀងអាំពីស្របាក់កក់បាន។ ស្របាក់កក់ដធើេដAើងដដើមបធានាថ្ន

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ពិតាានឆ្នទៈដៅកញនងការ្ជលអាោរ្ពអនកឱ្យជួលី អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ពតស្របាិ កដខមន។ ចាំដБោះចាំនួន

ស្របាក់កក់វ ិ ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ក៏ពញាំបានកាំែត់ចាំនួនាក់ោក់ដនាោះខដរ្។

ដូដចនោះដNើយភាគីអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចទមទរ្ចាំនួនស្របាក់កក់ដៅកញនងតថ្មលសមរ្មយបាន។ ស្របាក់កក់ នឹងស្រតូវស្របគល់ជូនអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍វ ិ ដៅដពលខដលកិចចសនាជួលស្រតូវបានបញ្ច ប់។

៤. កាតពវកច្ចបង់ពន្

ដោយខនអកដៅដលើស្របកាសសីែពីការ្ស្រគប់ស្រគងស្របមូលពនធដលើឈ្នួលនទោះ និងដី ចញោះថ្ងៃទី២៣ ខែកញមភៈ ឆ្ន

១៩៩៤ ពនធឈ្នួលនទោះ និងដី គឺាពនធមួយស្របដភទខដលស្រតូវបានកាំែត់ដៅដលើស្របាក់ឈ្នួលខដលបានមកពីការ្ ជួលអាោរ្ខដលាងសង់ដៅដលើដីធលី មិនថ្នាអាោរ្សស្រាបាន ក់ដៅ អាោរ្Бែិ ជជកមម អាជីវកមម ឬ ឧសាNកមមដនាោះដទ។

កាតពេកិចចបង់ពនធដលើថ្ងលឈ្ួនលនទោះ និងដីាបនញទករ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្របសិនដបើអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ា

នីតិបញគគលាប់ពនធត្តមរ្បបសយ

ស្របកាសរ្ម

ានអនកាប់ពនធតូច អនកាប់ពនធមធយម និងអនកាប់ពនធធាំ។

ការ្បង់ពនធដលើថ្ងលឈ្នួនទោះ និងដី អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវកាត់ទញក១០%ថ្នថ្ងលឈ្នួលដញលស្របចាាំខែ។19 ចាំដБោះដវោថ្ន ការ្បង់ពនធកាត់ទញកចាំដБោះថ្ងលឈ្ួនលនទោះ និងដីស្រតូវបង់ាដរ្ៀងរាល់ខែដៅយ៉ា ងយូរ្បាំនញតស្រតឹមថ្ងៃទី២០ ថ្នខែនីមួយៗ។ ថ្្នកទ្យី២៖ ្ិទ្យធិ ន្ិងកាតពវកិច្ចរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

កថាភាគទ្យី១៖ ្ិទ្យធិរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

១. ្ទ្យ

ធិទ្យទ្យល

បាន្ន្តលែឈ្លួ

កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដធេើដAើងដៅកញនងដោលបាំែងចមបងរ្បស់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺទទួលបាននូវ ថ្ងលឈ្នួល។ និយមន័យថ្នថ្ងលឈ្ួនលដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ដៅកញនងចែញ ចថ្ងលឈ្នួលដៅកញនងជាំពូកទី១ថ្នដសៀវដៅ ដនោះ។ ត្តមរ្យៈការ្ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងបាត់បង់នូវសិទិធដស្របើស្របាស់ និងអាស្រស័យនលដៅដលើ

កមមវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ការ្បាត់បង់សិទិធទាំងពីរ្ដនោះមិនខមនាដរ្ៀងរ្Nូតដនាោះដទ ស្រោន់ខតបាត់បង់ដៅកញនងអាំAញង

ដពលខដលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានអតភាិ ពខតប៉ាញដណាណ ោះ។ អនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍នងាឹ នសិទកមមសិិធ ទដពធិ ដល

វ ិ ដៅដពលខដលកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍អស់សញពលភាព។

២. ្ទ្យ

ធិទាមទារឱ្យតសមែើងន្តលែឈ្លួ

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាសិទិធជួលមួយខដលានរ្យៈដពលខវង ដNើយស្របដទសកមញាដយើងាស្របដទសកាំពញង

អភិវឌ្ឍបណាែ លឱ្យដសដឋកិចចាតិានការ្ដកើនដAើងាបនាបនាទ ប់ពីមួយឆ្ន ដាំ ៅមួយឆ្ន ។ អាស្រស័យដNតញដនោះដNើយ

អាចាននូវការ្ផ្លល ស់បូែរ្ាថ នភាពមួយចាំនួនខដលដធើេឱ្យថ្ងលឈ្នួលានការ្ខស្របស្របួល ឬ ថ្ងលឈ្នួលខដលបានចញោះបញ្ជ ី ដូចខដលានខចងដៅកញនងកិចចសនា។ ថ្ងលឈ្នួលខស្របស្របួលដនោះសាំដៅដៅដលើថ្ងលឈ្ួនលខស្របដៅាទបដពកមិនអាច ទទួលយកបាន ឬ មិនសមរ្មយទល់ខតដាោះសស្រាប់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

ដដើមបដី ធេើការ្តដមើលងថ្ងលឈ្នួលបាន អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្ជូនដាំែឹ ងអាំពីការ្ចង់តដមើលងថ្ងលឈ្ួនល

ដៅកាន់ភាគីអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្របសិនដបើភាគីអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយយល់ស្រពមដៅនងសាំឹ ដែើ តដមងថ្ងលឈ្លួនើល

ភាគីទាំងសងខាងស្រតូវដធេើការ្ជូនដាំែឹ ងដៅកាន់ាថ ប័នានសមតថកិចចទទួលបនញទកចញោះបញ្ជ ី ខកខស្របថ្ងលឈ្ួនលា

ការ្ដស្រសច។ នញទយដៅវ ិ ដៅកញនងករ្ែី ខដលភាគីអនកជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍មនយិ ល់ស្រពមដៅនងសាំឹ ដែើ តដមងថ្ងលឈ្លួនលើ

ដទដនាោះ អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្បែឹងទមទរ្តដមើលងថ្ងលឈ្នួលដៅកាន់តញោការ្ានសមតថកិចចបាន។

ដស្រកាយពីតញោការ្ដច ដសចកែីសដស្រមចទទួលាគ លការ្ទមទរ្ អនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវយកដសចកសែី ដស្រមច

អាំពីតថ្មលឈ្នួលងមីដៅចញោះបញ្ជ ីដៅរ្ដឋបាលសញរ្ដិ យដីដដើមបដី ធើេការ្ចញោះបញ្ជ ី។

19 ាស្រត្ត ២៥ កថ្នែែឌ ទី១ ចែញ ចែ ចាប់សីែពីារ្ដពើពនធ ចញោះថ្ងៃទី២៤ ខែកញមភៈ ឆ្ន ាំ១៩៩៧។

៣. ្ិទ្យធិរោ

យកច្

ច្ន្ា

ការ្រ្ោ

យកិចចសនា អាចដធើេដៅបានដៅដពលខដលភាគីាា ងថ្នកិចចសនាបБ

នកិចចសនាយ៉ា ងធៃន់ធៃរ្

ដNើយត្តមរ្យៈអានញភាពថ្នការ្រ្ោ ខតកាតពេកិចចសងការ្ែូចខាត។

យដនោះភាគទ

ាំងសងខាង និងរ្លត់កាតពេកិចចចាំដБោះោន ដៅវ ិ ដៅមក ដលើកខលង

ដូចបានដរ្ៀបរាប់ដៅកថ្នែែឌ ខាងដលើ ដោលបាំែងថ្នការ្បដងាើតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់អនកឱ្យជួល-

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះគឺការ្ទទួលបាននូវស្របាក់ឈ្នួល។ ស្របសិនដបើមិនទទួលបានស្របាក់ឈ្នួលដទ វាហាក់បីដូចា

កិចចសនាដនោះោម នស្របដយជន៍អីេដនាោះដទសស្រាប់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ដូដចនោះដN ដៅកងករ្ែនញ ី អនកឱ្យជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនបានដធើេការ្បង់ស្របាក់ឈ្ួនលកញនងរ្យៈដពល៣ (បី) ឆ្ន ាបោន ដទអនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ានសិទដៅធិ កងនញ

ការ្រ្ោយកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះបាន ដោយការ្រ្ោ

យត្តមរ្យៈដនោះគឺាការ្រ្ោ

យត្តមបញ្ា តិាចាប់។

ដទោះបីាស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ ខចងដូដចនោះខមន ម

ខមនានន័យថ្នកិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍អាច

រ្ោយដោយសយស្របវតិាដនាោះដទ។ ាការ្ចាាំបាច់ស្រតូវានការ្បង្ហា ឆ្នទៈរ្បស់អនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ត្តមរ្យៈការ្

ជូនដាំែឹ ងដៅកាន់អនកជួលអចថ្ិ ស្រ្នាយ៍ឱ្យបានដឹងថ្ន ែួលនានឆ្នទៈចង់រ្ោ

យកិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនោះដោយ

ារ្ខតភាគីអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនបានអនញវតាកាតពេកិចចបង់ស្របាក់។ ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ពញាំបានខចងបញ្ា តិា

ឱ្យបានចាស់ោស់អាំពការ្ជូនដែាំ ឹ ងដោយដស្របស្របាើ ស់នូវមដធាបាយាោយលកាែ៍ អកសរ្ ឬ ផ្លទ ល់ាត់ ឬ

មដធាបាយណាមួយដនសងដទៀតាក់ោក់ដនាោះដទ។ ដូដចនោះដNើយអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដព ដល ដៅ

កញនងការ្ដស្រជើសដរ្សយកមដធាបាយណាមួយ ខដលសមស្រសបដៅកងកានញ រ្ជូនដែាំ ឹ ងក៏បានឱ្យខតការ្បង្ហា ឆ្នទៈ

អាំពីការ្រ្ោ

យក ចសនាដៅដលភា

គីាា ងអនកជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍។

កថាភាគទ្យី២៖ កាតពវកិច្ចរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ

១. កាតពវកច្ចរប្់អនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

ដស្រៅអាំពីសិទធិនានាដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ខាងដលើ អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏ាននូវកាតពេកិចចមួយចាំនួននង

ខដលដូចា កាតពេកិចចធានាចាំដБោះវការ្ៈកាំបាាំងថ្នវតថញ ជួល កាតពេកិចចមិនបБាំ នដៅដលើសិទិធរ្បស់អនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងកាតពេកិចចជួលជញលចាាំបាច់។

២. កាតពវកច្

ចធានាច្ំសពាឹះវិការៈកបា

ងន្តន្វតជុ ួល

ាទូដៅមញននឹងអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍សដស្រមចចិតាថ្ននឹងជួលអាោរ្រ្បស់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ខតងខតពិនិតយដមើលដោយខភនកទដទថ្ន ដតើអាោរ្ានកខនលងខដលខបកបាក់ែូចខាត ឬ ធញលោះធាល យខដរ្ ឬ ដទ

ដដើមបឱ្

យអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដធេ

រ្ជួសជញលកខនលងខដលែូចខាត។

ដៅកញនងករ្ែី ខដលវតញថជួលានវកា

រ្ៈកាំបាាំងណាមយ

ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអាចដមើលដ្ើ ដោយ

ខភនកទដទដឹងដទដនាោះ។ កាលណាអាោរ្ានវការ្ៈខដលបណាែ លឱ្យប៉ាោះБល់ដៅដល់សិទិធដស្របស្របាើ ស់ នងអាិ ស្រសយ

នលរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅកញនងការ្ទមទរ្ឱ្យអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ជួសជញល

កខនលងខដលានវកា

រ្ៈដនាោះ ឬ ទមទរ្សាំែងការ្ែូចខាត ឬ ការ្ទមទរ្បញ្ញច ោះថ្ងលឈ្នួល ឬ ការ្រ្ោ

យកិចចសនា

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ាដដើម ដៅកញនងករ្ែី ខដលក

ចសនាស្រតូវបានបដងាើតដAើងរ្ច

រាល់ដNើយ។

៣. កាតពកិច្ជួ្ជល

កាលណាវតញថជួលានការ្ែូចខាតអាោរ្ ដNើយនាាំឱ្យាននលប៉ាោះБលសិទដស្របស្របាើធិ ស់ នងអាិ ស្រស័យនល

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដនាោះអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវដធេើការ្ជួសជញលកខនលងខដលែូចដនាោះាចាាំបាច់។ ការ្ជួសជញល ដៅកញនងករ្ែី ខដលានការ្ធាល យដាំបូលថ្នអាោរ្ ឬ បាក់ជញ្ញជ ាំងាដដើម ដស្រБោះថ្នវាាការ្ជួសជញលចាាំបាច់ ដដើមប

បាំបាត់ឧបសគគកញនងការ្រាង

សទោះការ្ាន ក់ដៅ ដៅកញនងអាោរ្ដនាោះ។ ដាN˜ញយដៅកញនងការ្ជួសជញលចាបា

ច់ាបនញទក

រ្បស់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ក៏ប៉ាញខនាដទោះបីាស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ បានខចងបញ្ា តយិ ៉ា ងដូដចនោះកក៏ភាីែ គទី ាំង

សងខាងានសិទធិដៅកញនងការ្ស្រពមដស្រពៀងពិដសសដៅកញនងកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ថ្ន នរ្ណាាអនកទទួលបនកទញ

ដចដាN˜ញយជួសជញលចាាំបាច់ ដោយារ្ខតស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២ ថ្នបញគគលឯកជន។

០០៧ ដោរ្ពដៅត្តមដោលការ្ែ៍ សេ័យភាព

៤. កាតពវកច្ចបង់ពន្

អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានកាតពេកិចចដៅកញនងការ្បង់ពនធឈ្នួលនទោះ និងដីជូនរ្ដឋ។ ដតើអីេាពនធឈ្នួលនទោះ ដNើយវាស្រតូវបង់ដោយដរ្ៀបណា?

អនកខដលនឹងាប់ពនធដលើឈ្នួលនទោះ និងដីាប់ចាំដБោះខតថ្ងលឈ្នួលដលើសព៥០០០០០ (ហាសិបមន)ញឺ

ដរ្ៀលដៅកញនងមួយខែខតប៉ាញដណាណ ោះ។ ដៅកញនងករ្ែី ខដលទាំងអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍សញទធខតា

រ្ូបវនាបញគគលដូចោន ដនាោះអនកខដលានកាតពេកិចចដៅកញនងការ្បង់ពនធឈ្នួលនទោះ និងដី គ

ច ស់កមស

ិទិធថ្នអាោរ្

ដស្រБោះាច ស់កមមសិទធិទទួលបានថ្ងលឈ្នួលពីអនកជួលអាោរ្។ ក៏ប៉ាញខនាដៅកញនងករ្ែី ខដលកមមសិទធិករ្ថ្នអាោរ្មិនចង់ ដធេើការ្បង់ពនធដោយែួលនឯងដទដនាោះ អនកជួលអាោរ្អាចដធើេការ្បង់ជាំនួសបានដោយកាត់១០% ថ្នថ្ងលឈ្ួនលដញល ស្របចាាំខែទញកសស្រាប់បង់ពនធ។

ដដើមបដី ធេើការ្បង់ពនធបាន អនកាប់ពនធស្រតូវបាំដព Бកយសញាំការ្ចញោះបញ្ជ ីបង់ពនធដលើអចលនស្រទពយឈ្ួនលនទោះ និងដី។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតស្រតូវានឯការ្ភាជ ប់សាំខាន់ពីរ្គឺ អតាសញ្ញា ែបែណ រ្បស់អនកាប់ពនធ និងចាប់ ចមលងថ្នកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដNើយរាល់ឯការ្ខដលБក់ព័នធនឹងការ្ស្របកាសពនធស្រតូវខតានកាលបរ្ដិ ចោទ និងNតថដលខាឱ្យបានស្រតឹមស្រតូវ។ ការ្ស្របកាសពនធស្រតូវដធើេដAើងយ៉ា ងយូរ្បាំនញតរ្យៈដពល១៥ថ្ងៃ បនាទ ប់ពីកិចចសនា

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានបដងាើតដAើង។ ដោយខAកដៅកញនងករ្ែី ានការ្ខស្របស្របួលថ្ងលឈ្នួល ឬ បញ្ឈប់ការ្ជួលអនក

ាប់ពនធស្រតូវដធេើការ្នែល់ព័ត៌ានអាំពីការ្ខស្របស្របួលដនាោះដៅកាន់រ្ដឋបាលារ្ដពើពនធខដលអចលនវតញថដនាោះត្តាំងដៅកញនង

រ្យៈដពលយ៉ា ងយូរ្១៥ថ្ងៃដស្រកាយពានការ្ខស្របស្របួល។

ពនធដលើថ្ងលឈ្នួលនទោះ និងដីស្រតូវបង់ាដរ្ៀងរាល់ខែ យ៉ា ងយូរ្ស្រតឹមថ្ងៃទី២០ ថ្នខែនីមួយៗ ពញាំដូដចាន ោះដទនឹង

ទទួលរ្ងនូវការ្ផ្លកពិន័យ ដNើយងវកាខដលបានមកពកាី រ្បង់ពនធដនោះនងស្រតូវយឹ កាស្របដយជន៍សស្រាប់រ្ដឋបាល

ថ្នន ក់ដស្រកាមាតិខដលអាោរ្ដនាោះសិថតដៅ។

ជំពូកទ្យ៤ី

ការបញ្ច ប់កិច្ច្ន្ាជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

សលអាើ គារ

ជំពូកទ្យី៤

ការបញ្ចប់្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយស៍ លើអគារ ថ្្នកទ្យី១. មូលសេតុន្តន្ការបញ្ចប់្ិទ្យធិជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

ការ្បញ្ច ប់កិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ មនែញសិ ោន ពកាី រ្បញ្ច ប់កចចសិ នាដនសងៗខដលានបញ្ា តដៅិា កងនញ

ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ ដនាោះដទ ស្រោន់ខតការ្បញ្ច ប់កចចសិ នាជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ានលកាែៈពដសិ សមួយចាំនួន។

ការ្បញ្ច ប់កិចចសនាជល ស្រពមដស្រពៀងពីភាគី។

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ អាចដធើេដAើងដោយការ្ស្រពមដស្រពៀងរ្បស់ភាគី និងការ្បញ្ច ប់ដោយោម នការ្

កថាភាគទ្យី១. ការបញ្ច ប់តមការព្ពមសព្ពៀង

ាដោលកាែ៍ ការ្បញ្ច ប់សិទធិជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដោយការ្ស្រពមដស្រពៀងានមូលដNតញចមបងគឺ ការ្នញតអាំAញង

ដពលកាំែត់ខដលភាគីទាំងសងខាងបានស្រពមដស្រពៀងដៅកញនងកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានមកដល់។ ដNើយ

ដស្រៅពីដនោះ ក៏ានដូចដNតញមួយចាំនួនដទៀតដូចា៖ ការ្រ្ោយកាំែត់កញនងកិចចសនា និងការ្រ្ោ ដោយការ្ស្រពមដស្រពៀងនងខដរ្។

យកិចចសនា

១.ការ្ុតអឡងសពលកំណត

ការ្បដងើាតសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ រ្យៈដពលថ្នសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺាចាំែញ ចសាំខាន់កញនងការ្បដងាើត សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដោយារ្ខតភាគីទាំងសងខាងានសិទធិ និងកាតពេកិចចដៅកញនងខតអាំAញងដពលខដល

សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានអតថិភាពខតប៉ាញដណាណ ោះ។ អាំAញងដពលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយា រ្Nូតដល់៥០ឆ្ន ។ាំ

នអតថ

ពចាប់ព១

៥ឆ្ន ដាំ Aើងដៅ

យ៉ា ងណាមិ ការ្នញតអាំAញងដពលកាំែត់ថ្នសិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដូចោន ាមយ

នឹងភតិសនាខដលាន

កាំែត់អាំAញងដពលស្រតូវបញ្ច ប់ដោយការ្នញតអាំAញងដពលខដលបានកាំែត់។ 20 ាទូដៅស្របសិនដបើានការ្កាំែត់

អាំAញងដពលជួលដៅកញនងកិចចសនា ដNើយមិនានមូលដNតណា

មួយបណាែ លឱ្យានការ្រ្ោ

យ ឬ ការ្លញប

ដចាល ឬ ដា្ភាពកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅកញនងអAញងដពលជួលដទ ដនាោះសិទជិធ ួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍នងស្រតូវបឹ ញ្ច ប់

ដៅដពលនញតអាំAញងដពលជួលខដលបានកាំែត់ដៅកញនងកិចចសនា។

២.ការរោ

យកំណត់កង

កច្

ច្ន្ា

ការ្រ្ោ

យកិចចសនាខដលបានកាំែត់ដៅកញនងកចិ ចសនា គឺាការ្រ្ោ

យកិចចសនាខដលភាគា

ា ង ឬ

ភាគីទាំងសងខាងអាចរ្ោ

យក ស

នាបានដោយខនអកដលើកិចចសនាផ្លទ ល់ខតមែង។ 21 ករ្ែី ភាគីបានស្រពមដស្រពៀង

20 ាស្រត្ត៦១២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

21 ាស្រត្ត៤១៤ កថ្នែែឌ ទី១ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

ោន ដៅកញនងកិចចសនាាមញនថ្ន អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចរ្ោយកចចសិ នាាឯកដត្តភាគី ដបដៅើ ដពលណាខដល

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនបានបង់ថ្ងលឈ្នួលកញនងរ្យៈដពល១ឆ្ន ស្រាំ តូវចាត់ទញកថ្នអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយបា

នបញ្ច ប់ការ្ជួល។

ករ្ែី ដនោះដៅថ្ន “ការ្ស្រពមដស្រពៀងាមញនអាំពីលកាែែឌ ថ្នការ្រ្ោយកចចសិ នា”។

សិទធិរ្ោ

យខដលកាំែត់កញនងកិចចសនាកញនងករ្ែី ដនោះាសិទធិរ្បសភា

គី ស្របសិនដបើកិចចសនាបានខចងពី

លកាែែឌ កញនងការ្រ្ោយកចចសិ នា ដនាោះភាគថ្នកចចសិី នាស្រតូវដោរ្ព នងអនញវតាត្តិ មកចចសិ នា។ ស្របសិនដបភាើ គី

ណាមួយានបាំែងចង់រ្ោ

យកចិ ចសនា ភាគីដនាោះស្រតូវដធេើការ្បង្ហា ឆ្នទៈកញនងការ្រ្ោ

យកិចចសនាដោយ

អានញភាពថ្នការ្រ្ោ

យកិចចសនានាាំឲ្យភាគីរ្ច

នញតពីករ្ែី ក

ចកញនងកិចចសនា ដលើកខលងខតករ្ែី កិចចសាំែងការ្

ែូចខាត (ស្របសិនដបើការ្រ្ោយកចចសិ នាដនោះ នាាំឲ្យែូចខាតនលស្របដយជន៍រ្បស់ភាគណាី ាា ង ដនាោះភាគស្របស្រពតាឹី

កាំNញសស្រតូវសងសាំែងការ្ែូចខាតដល់ភាគីរ្ងដស្រោោះថ្នកិចចសនា)។

៣.ការរោ

យកិច្្

ន្ាសដាយការព្ពមសព្ពៀង

ការ្រ្ោ

យកិចចសនាដោយការ្ស្រពមដស្រពៀងានន័យថ្ន ាការ្រ្ោ

យកិចចសនាដោយខនអកដលើការ្ស្រពម

ដស្រពៀងងមីរ្បស់ភាគី ដៅកញនងករ្ែី ខដលភាគ

ិនបានខចងអាំពីការ្រ្ោ

យកិចចសនា។ ស្របសិនដបើអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នា-

យ៍បានចញោះកិចចសនាាមួយអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្រ្យៈដពល២០ឆ្ន ាំ ប៉ាញខនាជួលបានខត៥ឆ្ន ាំ ភាគីអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដសើនសញាំឈ្ប់ជួលមញនកាលកាំែត់ ដNើយអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍យល់ស្រពម និងបានស្រពមដស្រពៀងោន រ្ោយ

កិចចសនា។ កញនងករ្ែី ដនោះ ការ្ស្រពមដស្រពៀងងីមដដើមបរ្ី ោយកចចសិ នាស្រតូវបានចាត់ទញកថ្នបានបដងតដAាើ ើង។ ការ្

រ្ោ

យកិចចសនាដោយការ្ស្រពមដស្រពៀង គឺានលកាែៈែញសពកាី រ្រ្ោ

យកិចចសនាខដលកាំែត់ដៅកញនងកិចសនា

ស្រតូវបានអនញវតា ដោយខនអកដលើលកាែែឌ ថ្នការ្រ្ោ ដដើម។

យកិចចសនាខដលបានស្រពមដស្រពៀងោន ាមញនកញនងកិចចសនា

សិទធិរ្ោយកចចសិ នាត្តមការ្ស្រពមដស្រពៀងនងាឹ នអានញភាព ដបដទើ ោះបាី ោម នការ្កាំែត់សិទកងកានញធិ រ្

រ្ោយក៏ដោយ ក៏ភាគា

ា ងានសិទិធរ្ោ

យបានខដរ្ ស្របសិនដបើានការ្ស្រពមដស្រពៀងរ្បស់ភាគីាា ងដទៀតថ្ន

កិចចសនាដនាោះ។ ប៉ាញខនែចាប់បានបញ្ា តាិអាំពីការ្ការ្Бរ្ដល់នលស្របដយជន៍រ្បស់តតិយជនដោយមិនអនញ្ញា តឲ្យ

ការ្រ្ោយកចចសិ នាាដNតញដធឲ្យាេើ នការ្ែូចខាតដល់នលស្របដយជន៍រ្បស់តតិយជនដAើយ។ ដស្រៅពកាី រ្មក

ដល់ថ្នអាំAញងដពលសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ការ្ែេោះលទធភាពកញនងការ្បង់ថ្ងលឈ្នួលរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏ាមល

ដNតញ

នាាំឱ្យានការ្បញ្ច បស

ិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដទោះាការ្កាំែត់អាំAញងដពលមិនទន់មកដល់ក៏ដោយ។

កថាភាគទ្យី២៖ ការបញ្ច ប់សដាយគាា ន្ការព្ពមសព្ពៀង

ការ្បញ្ច ប់កិចចសនាដោយោម នការ្ស្រពមដស្រពៀងស្រតូវបានខបងខចកាពីរ្គឺ ការ្បញ្ច ប់ដោយារ្ខតកមមវតញថថ្ន

កិចចសនាស្រតូវបានបាត់បង់ និងការ្រ្ោយដោយារ្ការ្មនអនញវតាកាិ តពេកចច។ិ ដលើសពដនោះដៅី ដទៀតដោយខនអក

ដៅដលើការ្រ្ោ

យកិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដលានបញ្ា តដិ ៅកញនងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ ទាំងភាគីអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងភាគីអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍សញទធខតានសិទធិដៅកញនងការ្រ្ោ

យកិចស

នាក៏ប៉ាញខនាស្រតូវានដNតញនល

ចាស់ោស់ដៅកញនងការ្រ្ោ

យមិនអាចរ្ោ

យត្តមទាំដនើងចិតាដនាោះដទ ដស្រБោះវាអាចប៉ាោះБល់ដៅដល់សិទធិ និង

នលស្របដយជន៍រ្បស់ភាគីាា ងដទៀតថ្នកិចចសនា។

១. ការបាត់បង់ ឬការខូច្ខាតវតុាជួល

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អាចដលើកយកមូលដNតញថ្នការ្ែូចខាតខននកណាមយ

ថ្នអាោរ្ខដលាកមមវតញថជួល

មកដធេើាសាំអាងកញនងការ្ដសើស

ញាំរ្ោ

យកិចចសនា។ ដោយារ្ខតអាោរ្ គឺាកមមវតញថមួយាក់ោក់ខដលបាន

កាំែត់កញនងកិចចសនាស្រតូវបានែូចខាតដោយកត្តែ ដូចា ករ្ែី ស្របធានសក ឬ ដNតញការ្ែ៍ ណាមួយខដលមនិ

ខមនាកាំNញសរ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ាដNតនា

ាំឱ្យដោលបាំែងថ្នកិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអាចសដស្រមច

ដៅបាន។ ករ្ែី ស្របធានសកិា សាំដៅដល់បាតញភូត ឬ ាស្រពឹតិាការ្ែ៍ ខដលដកើតដAើង ដោយមិនដឹងាមញន មិនអាច បា៉ា នាម នាមញនបាន និងមិនអាចជាំនោះបាន ដូចាដស្រោោះធមមាតិ (ទឹកជាំនន់ ែយល់ពយញោះ រ្ញ្ួជ យដី) សស្រ្ង្ហគ ម កញបកមម

អគគីភ័យ ឬ ដស្រោោះមNនារាយាយថ្នដNតញ។ 22 ដោយNតញថ្នអាោរ្ គឺាកមមវតញថចមបងកញនងការ្បដងើាតកិចចសនា

ដNតញដូដចនោះស្របសិនដបើកញនងករ្ែី ខដលខននកមួយភាគថ្នអាោរ្ស្រតូវបានបាត់បង់ ឬ វនាសដោយមនខមនាិ កាំNស

រ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដទ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចទមទរ្ឱ្យបនថយថ្ងលឈ្ួនល ដៅត្តមសាាស្រតថ្នភាគខដល

ស្រតូវបានបាត់បង់ ឬ វនាសដនាោះបាន។ ខតដបអនកជួលើ អចថ្ិ ស្រ្នាយ៍ពញាំអាចសដស្រមចដោលបាំែងខដលបានដធេើ

កិចចសនាជួល ដៅដលើភាគខដលដៅដសសសល់ដនាោះដទ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចរ្ោ

យកិចស

នាបាន។23

នញទយមកវ ិ ស្របសិនដបើដៅដពល ខដលអាោរ្ជួលស្រតូវបានបាត់បង់ដោយារ្ខតកាំNញសរ្បសភាគណាី

មួយ ដនាោះភាគីខដលានកាំNញសស្រតូវទទួលែសស្រតូវសងសាំែងថ្នការ្ែូចខាតខដលដកតដAើ ើង។ ចាំខែកឯសិទិធ

ទមទរ្បដិទនានអAញងដពល៥ឆ្ន ាំ គតចាិ ប់ពដពលី ខដលកចចសិ នាស្រតូវបានរ្ោយ។

២. ការរោយកិច្ច្ន្ាសដាយមិន្អន្ុវតរកាតពវកច្

ាទូដៅការ្បាំБនដកើតានដៅដពលខដលភាគីមិនអនញវតាកាតពេកិចចខដលដកើតពីកិចចសនា។ ការ្មិនអនញវតា

កាតពេកិចចក៏ាដNតញនាាំឲ្យានការ្រ្ោយកចចសនាជួលអចថ្ស្រ្នាយិិ ៍នងខដរ្ ដោយារ្ខតអាចបណាែ លមកពកាី រ្មនិ

បង់ស្របាក់ឈ្នួល ការ្អលទធភាពកញនងការ្បង់ថ្ងលឈ្ួនល និងការ្បាំБនកិចស

នាយ៉ា ងធៃន់ធៃរ្។

22 ស្របការ្៤ ស្របកាសសីែពីការ្ស្របរ្មូលពនធស្របថ្នប់ស្រត្ត ដលែ៥០៧ សNវ.ស្របក ចញោះថ្ងៃទី២៦ ខែដមា ឆ្ន ាំ២០១៧

23 ាស្រត្ត៦០៧ ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមពញា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

២.១ ការមន្

បង់ព្បាក់ឈ្នួល

ខនអកដៅដលើាស្រត្ត២៥០ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២

០០៧ អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើការ្រ្ោ

យកិចចសនា

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដៅកញនងលកាែែឌ ខដលការ្ែកខានចាំដБោះការ្បង់ស្របាក់ឈ្លួ ានរ្យៈដពលចាប់ព៣ឆ្ី ន ដាំ Aើង

ដៅ។ ដូដចនោះដNើយបានាស្រកមរ្ដឋបបដវែី បញ្ា តិយ៉ា ងដូដចនោះដោយារ្ខតដដើមបការ្Бរ្នលស្របដយជន៍រ្បស

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដស្រБោះទាំងមញនដពល និងកញនងអាំAញងដពលបដងើាតកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

ានដោលបាំែងចមបងគឺទទួលបាននូវថ្ងលឈ្នួល។

ដស្រៅពីការ្មកដល់ថ្នអាំAញងដពលសិទធិជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ការ្មនអនញវតាកាិ តពេកចចិ កងកានញ រ្បង់ថ្ងលឈ្លួន រ្បស

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ក៏ាមូលដNតញនាាំឱ្យានការ្បញ្ច ប់សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នងខដរ្ ដទោះបីាការ្កាំែត់អាំAញង ដពលមិនទន់មកដល់ក៏ដោយ។ ការ្មិនអនញវតាកាតពេកិចចកញនងការ្បង់ថ្ងលឈ្នួលថ្នការ្ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺដូចោន កញនង

ករ្ែី ភតិសនា Бកយ “រ្ោ

យ” ដៅកញនងដនោះានន័យថ្ន ការ្ជូនដាំែឹ ងរ្ោ

យកិចចសនា។ 24 ានន័យថ្ន

អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចរ្ោយការ្ជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍បាន ដោយការ្ជូនដែាំ ឹ ងាមញនដៅឱ្យអនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍។

ការ្ជូនដាំែឹ ងអាំពីការ្បង្ហា ឆ្នទៈរ្ោ

យកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ចាំដБោះភាគា

ា ងដទៀត អាចដធើេដAើង

ដោយផ្លទ ល់ាត់ ឬលិែិតាោយលកែ៍ អកសរ្ក៏បាន។ ការ្បង្ហា ឆ្នទៈស្រតូវានអានញភាព ចាប់ពីដពលខដលការ្

ជូនដាំែឹ ងអាំពីការ្បង្ហា ឆ្នទៈរ្ោ

យបានដៅដល់ភាគា

ា ងដទៀត។ 25 ដៅដពលខដលការ្ជូនដាំែឹ ងអាំពីការ្

រ្ោ

យកិចចសនារ្បស់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដៅដល់ភាគីអនកជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដNើយ ដទោះបីាភាគីអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនចាប់អារ្មែ៍ នឹងការ្ជូនដាំែឹ ងដនាោះក៏ដោយ ក៏អាចសននិោឋ នបានថ្នការ្ជូនដាំែឹ ងដនាោះបានដៅ ដល់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខដរ្។

រ្យៈដពលខដលបានកាំែត់សស្រាប់សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានរ្យៈខវង ខដលអាចដធេើឱ្យអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍

ែូចស្របដយជន៍ខននកដសដឋកិចច ស្របសិនដបើអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនអនញវតាកាតពេកិចចកញនងការ្បង់ថ្ងលឈ្នួល។ ដូដចនោះចាប់

បាននែល់សិទធិឱ្យអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចរ្ោ

យសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានមញែដពលកាំែត់។ ការ្រ្ោ

យសិទធិ

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដធេើដAើងបានដោយការ្បង្ហា ឆ្នទៈដស្រៅស្របព័នធតញោការ្ ដោយដNតញថ្នវាាការ្ោក់បនញទកដៅ

ដលើតញោការ្ដស្រចើនដពក កញនងការ្ដច ដសចកែីសដស្រមចដៅស្រគប់ដពលខដលភាគីានបាំែងរ្ោយកចចសិ នា។ ការ្

រ្ោ

យកិចចសនាដៅដស្រៅតញោការ្អាចដធើេដៅបាន កញនងករ្ែី ខដលវវា

ទអាចដោោះស្រាយបាន។ នញទយដៅវ

ស្របសិនដបើភាគីាា ងដទៀតជាំទស់កញនងការ្រ្ោ

យកិចស

នា ភាគីខដលចង់រ្ោ

យកិចចសនាអាចបែឹងដៅតញោការ្

ានសមតថកិចចដដើមបទ

មទរ្ដសចកែីសដស្រមចអាំពីការ្រ្ោ

យបាន។

24 “ដសចកែីកាំែត់ចាំដБោះាស្រត្តនីមួយៗថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ាំ២០០៧” ភាគ១ គនីថទី១-ទី៣ ទាំព័រ្១៩៥ ឆ្ន ាំ២០០៩

25 ាស្រត្ត៣១០ កថ្នែែឌ ទី២ ថ្នស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមពញា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

២.២ ការអលទ្យធភាពន្តន្ការអន្វ

តរកាតពក

ិច្

ការ្ធាល ក់ចញោះថ្ននលចាំដែ រ្បស់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ាបញ្ញា មយ

សាំខាន់ខដលាមល

ដNតញនាាំឱ្យអនក

ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនានលទធភាពកញនងការ្បាំដព កាតពេកិចចបង់ស្របាក់។ វាាកត្តា ខដលនាាំឱ្យចាប់ ក៏ដូចាស្រកមរ្ដឋ-

បបដវែី បាននែល់ដាំដណាោះស្រាយមួយខដលអនញ្ញា តឱ្យអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដសើស អចិថ្ស្រ្នាយ៍បាន។

ញាំរ្ោ

យកិចចសនាជួល

ដទោះាយ៉ា ងណាក៏ដោយដដើមបដី ជៀសវាងការ្ដលើកយកការ្ធាល ក់ចញោះថ្នចែូ លមិនសមដNតញនលមកដធេើ

មូលដNតញកញនងការ្រ្ោ

យកិចចសនា ចាប់បានកាំែត់អាំពីលកាែែឌ កញនងការ្ដសើនសញាំរ្ោ

យកិចចសនាមញនការ្

កាំែត់។ កញនងករ្ែី ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនបានទទួលចាំដែ ដាោះពីអាោរ្ កញនងអាំAញងដពល៣ឆ្ន

ដោយារ្ាថ នភាពខដលម

អាចពាករ្ទញកាមញនបាន ឬ ដោយារ្ស្របធានសក

ឬ កញនងករ្ែី ខដល

ស្របាក់ចាំដែ ស្របចាឆ្ន ាំ ខដលនឹងបានមកពីអាោរ្ដៅដពលអនាគត ពញាំានលទធភាពអាចដលើសថ្ងលឈ្នួលសស្រាប់

មួយឆ្ន បា

ន ដោយារ្ការ្ែូចខាតខននកណាមួយថ្នអាោរ្អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចរ្ោ

យការ្ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ

បាន។26 អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដលើកយកបញ្ញា ណាមយដូចខដលបានដរ្ៀបរាប់ខាងដលើ ដNើយមូលដNតញស្រតូវБក់

ព័នផ្លទ ល់ាមយនងអាឹ ោរ្ ស្របសិនដបាើ ស្របស្រពតាកាឹ រ្ែ៍ ខាងដស្រៅពញាំБក់ព័នធនងអាោឹ រ្ ក៏អនកជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍មនិ

អាចដធេើការ្ដសើនសញាំរ្ោយសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍បានដទ។

ទទឹមនឹងដនោះដបើស្រកដAកដមើលនាដពលបចញចបបននមិនថ្នដៅកមញពាដយើង ឬ ក៏បណាែ លស្របដទសនានាដលើ

ាកលដោកដទសញទធខតទទួលរ្ងនូវការ្ែូចខាតដោយារ្ជមៃឺរាលតាតកូវដ១៩ ាកត្តា នាាំឱ្យអាជរ្កមមី ការ្

រ្កសញីមួយចាំនួនស្រតូវបិទទេ រ្ស្របឈ្មមញែនឹងការ្កសយ

ធនាបនែបនាទ ប់ ាលទធនលពួកដគពញាំានលទភា

ពកញនងការ្

បង់ថ្ងលឈ្នួលអាោរ្។ ស្រតង់ដនោះអាចចាត់ទញកថ្នវាាាថ នភាពខដលមិនអាចពាករ្ទញកាមញនាមល

ដNតញនាាំឱ្យ

អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដសើនសញាំរ្ោ

យកិចស

នា។

ថ្្នកទ្យី២៖ អាន្ុភាពន្តន្ការបញ្ចប់កិច្ច្ន្ាជួលអច្ិន្តស្តន្រយសលើអាគារច្ំសពាឹះភាគី

ដៅដពលបដងាើតកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អានញភាពថ្នកិចចសនាដទេភាគីនាាំឱ្យោគទ កាតពេកិចចចាំដБោះោន ដៅវ ិ ដៅមក ដូដចនោះដNើយដៅដពលខដលកិចចសនាស្រតូវបានបញ្ច ប់អានភាញ ស្រតូវរ្លត់នងខដរ្។

ាំងសងខាងាន ពថ្នកិចចសនាក៏

26 ាស្រត្ត២៥១ ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមពញា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី០៨ ខែធូន ឆ្ន ាំ២០០៧។

កថាភាគទ្យី១៖ អាន្ុភាពច្ំសពាឹះអនកជួលអច្ិន្តស្តន្រយ

១. កាតពវកច្ចព្បគល់អាគារ

ដោយដNតញថ្នអនកជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍កាន់កាបអា

ោរ្ខដលាកមមសិទិធរ្បស់អនកដថ្ទ ដូដចនោះដNើយដៅដពល

ខដលកិចចសនាស្រតូវបានបញ្ច ប់ដនាោះអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតស្របគល់អាោរ្ដៅឱ្យអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍វ ិ ។ ដៅ កញនងករ្ែី អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនយល់ស្រពមស្របគល់អាោរ្ខដលាកមមវតញថថ្នសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្រតAប់ដៅឱ្យអនក-

ឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដទ ដនាោះអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅកញនងការ្ទមទរ្ដៅតញោការ្ដដើមបឱ្ ដសចកីែសដស្រមចបាន។

យតញោការ្ដច

២. ្ទ្យធិទ្យទ្យួលបាន្ព្បាក់កក

ាទូដៅដៅដពលកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវបានបដងាើតដAើង អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ខតងខតតស្រមូវឱ្យអនក ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដធេើការ្កក់ស្របាក់សស្រាប់ធានាថ្ងលឈ្នួល ឬ ធានាដៅកញនងការ្ដធើេឱ្យែូចខាតវតញថជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ដូដចនោះដNើយដៅដពលខដលកិចចសនាស្រតូវបានបញ្ច ប់អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងទទួលបានស្របាក់កក់ស្រតAប់មកវ ិ ។

កថាភាគទ្យី២៖ អាន្ុភាពច្ំសពាឹះអនកឱ្យជួលអច្ិន្តស្តន្រយ៍

១.កាតពវកច្ចព្បគល់ព្បាក់កក

ដូចខដរ្បានដរ្ៀបរាប់កញនងកថ្នភាគទី១ខាងដលើរ្ចមកដNើយអនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវខតស្របគល់ស្របាក់កក់

ស្រតAប់ដៅអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍វ ិ ដោយារ្ខតអានញភាពថ្នការ្បញ្ច ប់កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

២.្ទ្យ

ធិទ្យទ្យល

បាន្កមា្ទ្យ

ធិសលើការយថ្កលម

ដស្រកាយដពលបញ្ច ប់សិទធិជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ អកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍នងឹ អាចទទួលបានកមមសិទដៅដលើិធ ការ្យខកលមអ

ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដធេើចាំដБោះអាោរ្ដោយោម នការ្សងសាំែងការ្ែូចខាតដAើយ។ ការ្យដៅទីដនោះ គឺ សាំដៅដៅដលើនលទាំងពួងខដលដកើតដAើងដោយាន ថ្ដាង ឬ សិលបករ្។ ដៅកញនងករ្ែី ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ បានជួលាងមកខកថ្ចនអាោរ្ឱ្យដមើលដៅដ្ើ ងីម ស្រពមទាំងបាំБក់នូវសាភ រ្ៈមួយចាំនួនដដើមបដី ធើេឱ្យអាោរ្ានភាព

ទន់សម័យ និងស្របែិ ត ដៅដពលបញ្ច ប់កិចចសនា អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចទទួលបានដោយឥតគិតថ្ងលនូវការ្

រ្ចនាដនាោះ ដទោះបីាការ្រ្ចនាអាោរ្ធាល ប់ាបនញទករ្បស់អនកជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ក៏ដោយ។

ដទោះបីាស្រកមរ្ដឋបបដវែី បានកាំែត់ថ្នអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍មិនានកាតពេកិចចសងការ្ែូចខាតដៅឱ្យ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ចាំដБោះការ្យខកលមអក៏ពិតខមន ប៉ាញខនាភាគីទាំងសងខាងថ្នកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅ

កញនងការ្ស្រពមដស្រពៀងពិដសសែញសពីអីេខដរ្ចាប់ខចងបាន។ ស្របសិនដបើដៅកញនងកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ភាគី

ទាំងសងខាងបានស្រពមដស្រពៀងថ្នដស្រកាយដពលបញ្ច ប់ការ្ជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ អនកឱ្យជួលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ស្រតូវសងសាំែង

ថ្ងលការ្យខកលមអ ដនាោះអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ស្រតូវខតសងសាំែងដៅត្តមអេីខដលានខចងដៅកញនងកិចចសនាជួល- អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅដពលខដលបញ្ច ប់កិចចសនា។

ដលើសពីដនោះដៅដទៀត អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏មិនានសិទធិដៅកញនងការ្ទមទរ្ឱ្យអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដធើេ

បដិទនកមមអាោរ្ឱ្យវលដៅរ្កសភាពដដមវើ ិ បានខដរ្ ដោយារ្ខតអាោរ្អាចនឹងចាស់ស្រទុឌ្ដស្រទមដៅត្តមដពល

ដវោ និងដោយខនអកដលើវធ

ីដស្របើស្របាស់ដៅត្តមលកាែៈថ្នអាោរ្។ ស្រសបាមយ

ោន ដនោះខដរ្ អនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍កបាន

បង់ថ្ងលឈ្នួលដៅកញង

អាំAង

ដពលសិទធិជល

អចថ្ិ ស្រ្នាយា

នអតថិភាពរ្ច

ដៅដNើយ ដដើមបទទល

បាននវសិទធិជល

អចិថ្ស្រ្នាយ

ដៅដលើអាោរ្ដនាោះ។ ដូដចនោះដNើយវាមិនខមនាការ្សមដNតញនលដនាោះដទ ស្របសិនដបើតស្រមូវឱ្យដធេើបដិទនអាោរ្ខដល

ាកមមវតញថថ្នសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដនាោះ។

នញទយមកវ ិ ស្របសិនដបើដៅកញនងករ្ែី ខដលអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដធេើឱ្យអាោរ្រ្ងការ្បាំនលិតបផ្លល ឬ បាំខបលងាារ្វនាថ្នលកាែៈរ្បស់អាោរ្ ដនាោះអនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ានសិទិធដៅកញនងការ្ទមទរ្ឱ្យអនកជួល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដធេើបដិទនបាន។ ស្របសិនដបើស្រកមរ្ដឋបបដវែី ឆ្ន ២០០៧ មនដធកាើេិ រ្បញ្ា តាខបបដនោះដទិ ដនាោះអនកជួល-

អចិថ្ស្រ្នាយ៍នឹងមិនខងរ្កាអាោរ្ឱ្យដូចាកមមសិទិធករ្ថ្នអាោរ្ដនាោះដទ ដNើយអាចនឹងបាំនិលតបផ្ល ខដលាដNតញបណាែ លឱ្យែូចស្របដយជន៍រ្បស់អនកឱ្យជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។

ល អាោរ្អស់ែិទចែទី

ស្ច្កី្ន្ដាឋ ន្

ស្ច្ក្ន្ដាឋ ន្

ឆ្លងត្តមរ្យៈការ្សិកាស្រាវស្រាវដលើស្របធានបទ “សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្” ដយើងែញ្ាំយលថ្ន់ សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ស្រតូវបានបដងាើតដAើងដោយកិចចសនាដូចាសិទធិ និងកាតពេកិចចដថ្ទដទៀតខដល បដងាើតដAើងដោយកិចចសនាខដរ្។

កិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ស្រតូវដោរ្ពលកាែែឌ មួយចាំនួនដូចាកិចចសនាទូដៅខដលានបញ្ា តាិដៅកញនង

ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ក៏ប៉ាញខនាក៏ានបញ្ា តាិពិដសសមួយចាំនួនថ្នកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ដដើមបអាចឱ្យកចចសិ នាជួល-

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ានអានញភាពយកដៅអនញវតាបានគឺដោរ្ពលកាែែឌ ស្រគឹោះ និងលកាែែឌ អានញភាពដោយមិនស្រតូវាន

វកា

រ្ៈថ្នការ្បង្ហា ឆ្នទៈដៅដពលបដងាើតកិចចសនា ដNើយស្រតូវសរ្ដសរ្ាោយលកែ៍ អកសរ្។ ចាំខែកឯលកាែែឌ មួយដទៀតដនាោះគឺ លកាែែឌ តត្តាំងាលកាែែឌ ខដលដធើេឱ្យភាគីទាំងសងខាងអាច

ដធេើការ្អោះអាងអាំពីសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួលនចាំដБោះតតិយជន។ លកាែែឌ តត្តាំង ដកើតានដAើងត្តមរ្យៈ

ការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍។ ចាំដБោះលកាែែឌ តត្តាំងដនោះដយើងែញ្ាំសដងាតដ្ើ ថ្ន ការ្ចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាត

សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅកញនងការ្អនញវតាន៍ាក់ខសែងែស

ពអី េី ខដលានខចងដៅកញនងលិែិតបទោឋ នគតិយញតារ្ម

ាន៖

រ្យៈដពលថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងាើតសិទ

ួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ខដលដៅកញនងស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីការ្នល

់ដសវា

រ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នរ្គរ្ូបនីយកមម និង សាំែង់ បានបញ្ា តាិថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយានរ្យៈ

ដពលយ៉ា ងយរ្១០ថ្ងៃចាំដБោះអាោរ្កមមសិទធិទូដៅ ក៏ប៉ាញខនាត្តមការ្អនញវតាាក់ខសែងគឺានរ្យៈដពល៤ ដៅ៥ សបាែ N៍។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀតដទោះបីាដៅកញនងស្របកាសដខដរ្ បានបញ្ា តាិអាំពីការ្ដច បែណ សាគ ល់សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏

ដោយ ប៉ាញខនាបចញចបបននមិនទន់ានដនាោះដទានខតបែណ សាគ ល់សិទធិជួលរ្យៈដពលខវង (ចាំដБោះអាោរ្កមមសិទិធទូដៅ)។

ដដើមបទទួលបានស្របដយជន៍ពសិី ទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ៍ដលើអាោរ្ ភាគទី ាំងសងខាងគួរ្ខតសិកាខសេងយល់ឱ្យ

បានចាស់ោស់អាំពស

ិទធិ និងកាតពេកិចចរ្បស់ែួលនខដលបានមកពីកិចចសនាជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ដជៀសវាងរ្ង

ការ្រ្ដាំ ោភបាំБនពីភាគីាា ងដទៀតថ្នកិចចសនា ឬ តតិយជន។ ដលើសពីដនោះដៅដទៀត អនកជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍អាចយក

សិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍រ្បស់ែួន

ដៅដធើេអនញបបទនបាន ដោយពចា

ាំបាចស

ញាំការ្អនញ្ញា តពីអក

ឱ្យជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ដAយ

ចាំខែកឯអនកឱ្យជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍កអា

ចដធអ

នញបបទនអាោរ្ខដលាកមមវតញថជល

អចិថ្ស្រ្នាយបា

ននងខដរ្ កញង

នាមាអនក

ានសិទធិកមមសិទិធដលើអាោរ្។

ត្តមរ្យៈការ្ជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ អាចនឹងានការ្ខាតបង់សស្រាប់កមមសិទធិករ្ងមីថ្នអាោរ្ដោយារ្ខតោត់

ាតតិយជនដៅកញនងកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍ ដNើយត្តមរ្យៈការ្ចញោះបញ្ជីសិទជួលធិ អចថ្ស្រ្នាយិ ាច ស់កមមសិទករ្ងីមធិ

មិនានសិទិធដៅកញនងការ្រាង

សទោះសិទធិដស្របើស្របាស់ និងអាស្រសយ

នលរ្បស់អនកជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍បានដAយ

។ ដូដចនោះ

ដNើយមញននឹងទិ អាោរ្ អនកទិ គួរ្ខតដសើញបសួរ្អាំពីាវត្តឱ្យបានចាស់ោស់ មញននឹងសដស្រមចចិតាទិ ដជៀស

វាងទិ អាោរ្ាកមមវតញថថ្នកិចចសនាជលអចថ្ស្រ្នាយិ ៍។

សរ្ញបមកវ ិ សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដលើអាោរ្ មិនស្រតឹមខតនែល់ស្របដយជន៍ចាំដБោះបញគគលឯកជនដនាោះដទ វាក៏

ដកើតាស្របដយជន៍ដៅកញនងការ្ចូលរ្មអភវឌ្ឍស្របដទសិ ាតិត្តមរ្យៈការ្ស្របមូលពនធដលើឈ្លនួ នទោះ នងដ។ីិ ដលើសពី

ដនោះដៅដទៀតក៏អាចទក់ទ វន

ិដយគិនបរ្ដទសមកដធ

ែិ ជជកិចចដៅកញនងស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពានងខដរ្ ដស្រБោះ

ពួកដគស្រតូវការ្ាន ក់ការ្ាក់ោក់ និងយូរ្អខងេង។ ដNើយដៅដពលខដលានវន សស្រាប់ស្របាពលរ្ដឋកមញពាបានដស្រចើនដៅត្តមនឹងខដរ្។

ិដយគិនដស្រចើន ក៏បដងើាតការ្ង្ហរ្

អន្ុសា្ន្៍

អន្ុសា្ន្៍

ដោយដNតញថ្នសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ គឺសិទិធមួយនែល់អតថស្របដយជន៍ឱ្យអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍អាចដស្របើស្របាស់

និងអាស្រស័យនលដលើអចលនវតញថកញនងរ្យៈដពលខវង ដNើយទាំនាក់ទាំនងរ្វាងអនកជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ និងអនកឱ្យជួល អចិថ្ស្រ្នាយ៍ក៏ខវងដៅត្តមដនាោះខដរ្។ ដូដចនោះដNើយដយើងែញ្ាំសូមឱ្យមតិដយបល់ថ្ន ភាគីទាំងសងខាងគួរ្ខតឱ្យដមធាវ

ាអនកត្តក់ខតងកិចចសនាជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ ដស្រБោះដដើមបដី ជៀសវាងដកើតានវវា

តស្រមូវឱ្យដធេើាលិែិតយថ្នភូតក៏ដោយ។

ទនាដពលអនាគត ដទោះបីាចាប់មិន

សិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍បានចូលរ្មចាំខែកយ៉ា ងសាំខាន់ កងដដែាំនញ ើ រ្ការ្អភវឌ្ឍន៍ស្របិ ដទសាតដឆ្ិ ព ោះដៅកាន់

អនាគតដ៏រ្កចដស្រមនើ ត្តមរ្យៈការ្ាងសង់សNស្រោសБែិ ជជកមម សាំែង់អោរ្ដនសងៗាដស្រចនដទៀតើ ខដល

សញទធសឹងខតជួយដលើកកមពស់ដល់វសយ

ដសដឋកិចចាតិ និងាកត្តា រ្ម

ចាំខែកខដលស្របដទសាតិពញាំអាចែេោះបាននង

ខដរ្។ ប៉ាញខនាត្តមរ្យៈការ្បកស្រាយនូវស្របធានបទខាងដលើមក ដយើងសដងាតទក់ទងនឹងសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ដៅ

ានភាពចែញ ចែេោះចដនាល ោះមួយចាំនួនខដលចាប់ ឬ បទោឋ នគតយ បានដលើកដAើងខដរ្ខតមិនានភាពទូលាំទូោយ។

ញតាមិនបានដលើកដAើង ដNយ

ក៏ានចែញ ចែលោះ

ដដើមបា

ការ្ដឆ្លើយតបនឹងបញ្ញា ទាំងដនាោះ ស្រកុមដយើងែញ្ាំសូមសាំែូ មពរ្ក៏ដូចានល

់នូវអនញាសន៍មួយ

ចាំនួនជូនអនកអានក៏ដូចាស្របមញែថ្នន ក់ដឹកនាាំ និងាថ នប័នБក់ព័នធថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពាដូចា៖

− ដធេើការ្នសពេនាយអាំពីការ្បដងើាត និងចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ឱ្យបានទូលាំទូោយ ត្តមស្រគប់ស្របព័នធ នសពេនាយាាធារ្ែៈ

− កាំែត់នីតិវធីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីខដលានខចងដៅកងបទោនញ ឋ នគតយិ ញតា នងកាិ រ្អនញវតាាក់ខសែងឱ្យានភាព

សីញសង្ហេ កោ

− មស្រ្នាីខដលБក់ព័នធនឹងការ្ចញោះបញ្ជ ីគួរ្ខតពនយល់អាំពីនីតិវធីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីជូនស្របាពលរ្ដឋខដលាន

បាំែងចង់ចញោះបញ្ជ ីសិទធិជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ឱ្យបានចាស់ោស់។

ឯកសារសោង

ឯកសារសោង

I. លិខិតបទ្យដាឋ ន្គតិយត

1. រ្ដឋធមមនញ្ា ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី២៤ ខែកញ្ញា ឆ្ន ១៩៩៣

2. ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទ០ី ៨ ខែធូន ឆ្ន ២

០០៧

3. ចាប់ភូមិបាលថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពា ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ឆ្ន ២

០០១

4. ចាប់សីែពីការ្អនញវតាស្រកមរ្ដឋបបដវែី ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី៣១ ខែឧសភា ឆ្ន ២០១១

5. ចាប់សីែពីការ្នែលស

ិទិធកមមសិទិធដលើចាំខែកឯកជនថ្នអោរ្សNកមស

ិទធិដល់ជនបរ្ដទស ស្របកាស

ឱ្យដស្របើ ថ្ងៃទី២៤ ខែឧសភាឆ្ន ២០១០

6. ចាប់សីែពីNិរ្ញ្ា វតញថសស្រាប់ការ្ស្រគប់ស្រគងឆ្ន ១

៩៩៤ ស្របកាសឱ្យដស្របើថ្ងៃទី២៨ ខែធូន ឆ្ន ១

៩៩៣

7. ចាប់សីែពីារ្ដពើពនធ ចញោះថ្ងៃទី២៤ ខែកញមភៈ ឆ្ន ១៩៩៧

8. ស្របកាសសីែពីការ្ស្រគប់ស្រគងស្របមូលពនធដលើឈ្នួលនទោះ និងដី ចញោះថ្ងៃទី២៣ ខែកញមភៈឆ្ន ១

៩៩៤

9. ស្របកាសសីែពីការ្ស្របមូលពនធស្របថ្នប់ស្រត្ត, ដលែ៥០៧ សNវ.ស្របក ចញោះថ្ងៃទី២៦ ខែដមា ឆ្ន ២០១៧

10. ស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីនីតិវធ ឧសភា ឆ្ន ាំ២០១១

ីថ្នការ្ចញោះបញ្ជ ីសិទិធស្របតយកសទក់ទងនឹងស្រកមរ្ដឋបបដវែី ចញោះថ្ងៃទី៣ ខែ

11. ស្របកាសអនារ្ស្រកសួងសីែពីការ្នែល់ដសវារ្បស់ស្រកសួងដរ្ៀបចាំខដនដី នគរ្ូបនីយកមម និងសាំែង់, ដលែ

៣៥៦ សNវ.ស្របក ចញោះថ្ងៃទី២៦ ខែមីនា ឆ្ន ២

II. វច្នាន្ុព្កមច្ាប់

០១៩

1. សទទ នញស្រកម ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ថ្នស្រពោះរាាណាចស្រកកមញពាឆ្ន ២

III. ស្ៀវសៅច្ាប់ទ្យូសៅ

០០៧

1. ដសចកែីកាំែត់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ១ គនីថ១-៣ ដរ្ៀបចាំដោយគែៈកមមការ្ទទួលបនញទកការ្Бរ្ដសចកីែ ស្រБងស្រកមរ្ដឋបបដវែី និងស្រកុមការ្ង្ហរ្ជប៉ាញនខដលទទួលបនញទកដធេើដសចកែីស្រБងស្រកមរ្ដឋបបដវែី , ស្រកសួង

យញតិាធម៌ ឆ្ន ២០០៩

2. ដសចកែីកាំែត់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ២ គនថី៤ ដរ្ៀបចាំដោយគែៈកមមការ្ទទួលបនញទកការ្Бរ្ដសចកែីស្រБង ស្រកមរ្ដឋបបដវែី និងស្រកុមការ្ង្ហរ្ជប៉ាញនខដលទទួលបនញទកដធេើដសចកីែស្រБងស្រកមរ្ដឋបបដវែី , ស្រកសួងយញតិាធម៌

ឆ្ន ២០១០

3. ដសចកែីកាំែត់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ៣ គនថី៥ ដរ្ៀបចាំដោយគែៈកមមការ្ទទួលបនញទកការ្Бរ្ដសចកែីស្រБង

ស្រកមរ្ដឋបបដវែី និងស្រកុមការ្ង្ហរ្ជប៉ាញនខដលទទួលបនញទកដធើេដសចកីែស្រБងស្រកមរ្ដឋបបដវែី , ស្រកសួងយញតិាធម៌

ឆ្ន ២០១០

4. ដសៀវដៅសីែពី ដសចកែីដនើែមនីតិរ្ដឋបបដវែី ន នធដAើយដោយដោកាស្រ្ាា ចារ្យ ែូ ម៉ាូរា៉ា តូយ៉ាូNីញរ្ូ ៉ាដបាោះពញមព

ដលើកទី៥ ដៅខែដមា ឆ្ន ២០១៤

5. ដសៀវដៅស្រកមរ្ដឋបបដវែី និងស្រកមនីតិវធ

ីរ្ដឋបបដវែី ភាគ១ ដបាោះពញមពដលើកទី១ ខែធូន ឆ្ន ២

០១៥

6. ដសៀវដៅដសចកែីពនយល់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ១ ដរ្ៀបដរ្ៀងដោយស្រកុមបែញែ ោះបណាែ លាោភូមិនទដៅស្រកម

ថ្នរាជបែិឌ តសភាវា

ជ ជីវៈតញោការ្ ដបាោះពញមពដលើកទី១ ដៅខែដមា ឆ្ន ២

០១៣

7. ដសៀវដៅដសចកែីពនយល់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ២ ដរ្ៀបដរ្ៀងដោយស្រកុមបែញែ ោះបណាែ លាោភូមិនទដៅស្រកម

ថ្នរាជបែិឌ តសភាវា

ជ ជីវៈតញោការ្ ដបាោះពញមពដលើកទី១ ដៅខែដមា ឆ្ន ២

០១៣

8. ដសៀវដៅដសចកែីពនយល់ស្រកមរ្ដឋបបដវែី ភាគ៣ ដរ្ៀបដរ្ៀងដោយស្រកុមបែញែ ោះបណាែ លាោភូមិនទដៅស្រកម

ថ្នរាជបែិឌ តសភាវា

ជ ជីវៈតញោការ្ ដបាោះពញមពដលើកទី១ ដៅខែមីនា ឆ្ន ២

០១៧

9. ដសៀវដៅនីតិកិចចសនាពិដសស ភាគ១ ដរ្ៀបដរ្ៀងដោយដោកស្រសី ប៉ាូលី បញ្ញា និងដោក ស្រពុាំ រ្ទធី ដបាោះពញមព

ដលើកទី១ ឆ្ន ២០២១

10. កស្រមងឯការ្ដមដរ្ៀននីតិកាតពេកិចច រ្បស់ាស្រ្ាា ចារ្យ គង់ សញភ័ស្រ្កា ឆ្ន ស

III. សគេទ្យំព័រ

ិកា២០២០-២០២១

1 https://dictionary.cambridge.org/dictionary/english/building?q=Building+, ចូលដមើលដៅថ្ងៃទី

២៣ ខែឧសភា ឆ្ន ២០២២

2 https://www.jica.go.jp/project/english/cambodia/025/materials/c8h0vm0000c54sbn-att/semi-

nar01_02.pdf, ចូលដមើលដៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្ន ២០២២

ឧប្មព័ន្ធ

ឧបសមព័នធទី១ ៖ វញ្ញ ឧបសមព័នធទី២៖ វញ្ញិ

បញ្ជ ីឧប្មព័ន្ធ

ា បនបស្រតសាគ លាច ស់អចលនវតញថ

ា បនប័ស្រតសាគ ល់សិទធិជួលរ្យៈដពលខវង

ឧបសមព័នធទី៣៖ វញ្ញ

ា បនបស្រតសាគ ល់សិទិធជល

អចិថ្ស្រ្នាយ៍ថ្នចាំខែកឯកជន

ឧបសមព័នធទី៤៖ Бកយសញាំចញោះបញ្ជ ីអាំពីការ្បដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ (គាំរ្ូ) ឧបសមព័នធទី៥៖ កិចចស្រពមដស្រពៀងបដងើាតសិទិធជួលអចិថ្ស្រ្នាយ៍ (គាំរ្ូ)