z dnia 2 marca 2000 r.
USTAWA Opracowano na pod-
z dnia 2 marca 2000 r.
Rozdział 1
Umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa
Art. 1.
1. Przedsiębiorca, który proponuje konsumentowi zawarcie umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, okazuje przed zawarciem umowy dokument potwierdzający prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokument tożsamości. W razie za- wierania umów w imieniu przedsiębiorcy zawierający umowę okazuje ponadto dokument potwierdzający swoje umocowanie.
2. Przez lokal przedsiębiorstwa rozumie się miejsce przeznaczone do obsługiwania publiczności i oznaczone zgodnie z przepisami o działalności gospodarczej.
3. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się także do umowy zawartej w wyniku zorganizowanego poza lokalem przedsiębiorstwa zbierania ofert konsumentów w czasie odwiedzin przedsiębiorcy lub osoby działającej w jego imieniu w miej- scu pracy konsumenta, w jego mieszkaniu albo w innym miejscu jego prywatne- go pobytu.
stawie: Dz.U. z 2000
r. Nr 22, poz. 271, z 2002 r. Nr 144, poz. 1204, z 2003 r. Nr 84, poz. 774, Nr 188, poz. 1837, z 2004 r. Nr 96, poz. 959, Nr 116, poz. 1204, z 2005 r. Nr 122, poz. 1021, z 2008 r. Nr 171, poz. 1056, z 2009 r. Nr 201, poz. 1540.
1) Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdrożenia następujących dyrektyw Wspól- not Europejskich:
1) dyrektywy 85/374/EWG z dnia 25 lipca 1985 r. w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych, wy- konawczych i administracyjnych państw członkowskich dotyczących odpowiedzialności za pro- dukty wadliwe (Dz.Urz. WE L 210 z 7.08.1985), zmienionej dyrektywą 1999/34/WE (Dz.Urz. WE L 141 z 4.06.1999),
2) dyrektywy 85/577/EWG z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie ochrony konsumentów w odniesie- niu do umów zawartych poza lokalem przedsiębiorstwa (Dz.Urz. WE L 372 z 31.12.1985),
3) dyrektywy 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umo- wach konsumenckich (Dz.Urz. WE L 95 z 21.04.1993),
4) dyrektywy 97/7/WE z dnia 20 maja 1997 r. w sprawie ochrony konsumentów w przypadku umów zawieranych na odległość (Dz.Urz. WE L 144 z 04.06.1997).
Dane dotyczące ogłoszenia aktów prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie - z dniem uzyskania przez Rzeczpospolitą Polską członkostwa w Unii Europejskiej - dotyczą ogłosze- nia tych aktów w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej - wydanie specjalne.
Art. 2.
1. Konsument, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni od zawarcia umowy. Do zachowania tego terminu wy- starczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
2. Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).
3. W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwro- towi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w ter- minie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.
Art. 3.
1. Kto zawiera z konsumentem umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, powinien przed jej zawarciem poinformować konsumenta na piśmie o prawie odstąpienia od umowy w terminie, o którym mowa w art. 2 ust. 1, i wręczyć wzór oświad- czenia o odstąpieniu, z oznaczeniem swojego imienia i nazwiska (nazwy) oraz adresem zamieszkania (siedziby); obowiązany jest także wręczyć konsumentowi pisemne potwierdzenie zawarcia umowy, stwierdzające jej datę i rodzaj oraz przedmiot świadczenia i cenę.
2. Konsument, na żądanie przedsiębiorcy, poświadcza na piśmie, że został poin- formowany o prawie odstąpienia i że otrzymał wzór oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
Art. 4.
Jeżeli konsument nie został poinformowany na piśmie o prawie odstąpienia od umo- wy, bieg terminu, o którym mowa w art. 2 ust. 1, nie rozpoczyna się. W takim wy- padku konsument może odstąpić od umowy w terminie dziesięciu dni od uzyskania informacji o prawie odstąpienia. Konsument nie może jednak z tego powodu odstą- pić od umowy po upływie trzech miesięcy od jej wykonania.
Art. 5.
Przepisów o umowach zawieranych z konsumentami poza lokalem przedsiębiorstwa nie stosuje się do umów:
1) o charakterze ciągłym lub okresowym, zawieranych na podstawie oferty sprzedaży lub przez odwołanie się do ogłoszeń, reklam, cenników i innych informacji skierowanych do ogółu albo do poszczególnych osób, jeżeli kon- sument mógł uprzednio zapoznać się z treścią otrzymanej oferty lub infor- macji pod nieobecność drugiej strony umowy, a zarazem w tej ofercie lub informacji, jak i w umowie zastrzeżono prawo konsumenta do odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni od dnia jej zawarcia,
2) sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprze- dawcę do miejsca zamieszkania konsumenta,
3) powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codzien- nego, o wartości przedmiotu umowy do równowartości 10 EURO,
4) o prace budowlane,
5) dotyczących nieruchomości, z wyłączeniem usług remontowych,
6) ubezpieczenia, w tym o członkostwo w otwartych funduszach emerytalnych, oraz reasekuracji,
7) dotyczących papierów wartościowych oraz jednostek uczestnictwa w fundu- szach powierniczych i inwestycyjnych (usługi inwestycyjne).
Rozdział 2
Umowy zawierane na odległość
Art. 6.
1. Umowy zawierane z konsumentem bez jednoczesnej obecności obu stron, przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, szczególności dru- kowanego lub elektronicznego formularza zamówienia niezaadresowanego lub zaadresowanego, listu seryjnego w postaci drukowanej lub elektronicznej, re- klamy prasowej z wydrukowanym formularzem zamówienia, reklamy w postaci elektronicznej, katalogu, telefonu, telefaksu, radia, telewizji, automatycznego urządzenia wywołującego, wizjofonu, wideotekstu, poczty elektronicznej lub in- nych środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz.U. 144, poz. 1204), są umowami na odległość, jeżeli kontrahentem konsumenta jest przedsiębiorca, który w taki sposób zorganizował swoją działalność.
2. Propozycja zawarcia umowy w postaci oferty, zaproszenia do składania ofert lub zamówień albo do podjęcia rokowań powinna jednoznacznie i w sposób zrozu- miały informować o zamiarze zawarcia umowy przez tego, kto ją składa.
3. Posłużenie się telefonem, wizjofonem, telefaksem, pocztą elektroniczną, automa- tycznym urządzeniem wywołującym lub innym środkiem komunikacji elektro- nicznej w celu złożenia propozycji zawarcia umowy może nastąpić wyłącznie za uprzednią zgodą konsumenta.
4. Posłużenie się środkami porozumiewania się na odległość w celu złożenia pro- pozycji zawarcia umowy nie może odbywać się na koszt konsumenta.
Art. 7.
1. Konsument, który zawarł umowę na odległość, może od niej odstąpić bez poda- nia przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie w terminie dziesięciu dni, ustalonym w sposób określony w art. 10 ust. 1. Do zachowania tego terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego upływem.
2. Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).
3. W razie odstąpienia od umowy umowa jest uważana za niezawartą, a konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwro- towi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach
zwykłego zarządu. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później niż w ter- minie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty.
Art. 8.
1. Umowa o świadczenie ciągłe lub okresowe może być zawarta na czas oznaczony albo nieoznaczony.
2. Umowę zawartą na czas dłuższy niż rok poczytuje się po upływie tego terminu za zawartą na czas nieoznaczony.
3. Jeżeli czas trwania umowy nie jest oznaczony, każda ze stron może ją wypowie- dzieć bez wskazania przyczyn, z zachowaniem terminu miesięcznego, chyba że strony zastrzegły krótszy termin wypowiedzenia.
Art. 9.
1. Konsument powinien być poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, o:
1) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębiorcy oraz organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany,
2) istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu,
3) cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, a w szcze- gólności cła i podatki,
4) zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia,
5) kosztach oraz terminie i sposobie dostawy,
6) prawie odstąpienia od umowy w terminie dziesięciu dni, ze wskazaniem wy- jątków, o których mowa w art. 10 ust. 3,
7) kosztach wynikających z korzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli są one skalkulowane inaczej niż wedle normalnej taryfy,
8) terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący,
9) minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe,
10) miejscu i sposobie składania reklamacji,
11) prawie wypowiedzenia umowy, o którym mowa w art. 8 ust. 3.
2. Informacje, o których mowa w ust. 1, powinny być sformułowane jednoznacznie, w sposób zrozumiały i łatwy do odczytania.
3. Przedsiębiorca jest obowiązany do potwierdzenia konsumentowi na piśmie in- formacji, o których mowa w ust. 1, najpóźniej w momencie rozpoczęcia spełnia- nia świadczenia.
4. Obowiązek określony w ust. 3 nie dotyczy jednorazowych świadczeń, które sa- me są spełniane przy użyciu środków porozumiewania się na odległość i za któ-
re rachunek wystawia osoba fizyczna lub prawna, która w ramach swojego przedsiębiorstwa udostępnia co najmniej jeden środek porozumiewania się na odległość, dostępny dla konsumenta i przedsiębiorcy (operator środków poro- zumiewania się), z wyjątkiem jednak informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1.
Art. 10.
1. Termin dziesięciodniowy, w którym konsument może odstąpić od umowy, liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia.
2. W razie braku potwierdzenia informacji, o których mowa w art. 9 ust. 1, termin, w którym konsument może odstąpić od umowy, wynosi trzy miesiące i liczy się od dnia wydania rzeczy, a gdy umowa dotyczy świadczenia usługi - od dnia jej zawarcia. Jeżeli jednak konsument po rozpoczęciu biegu tego terminu otrzyma potwierdzenie, termin ulega skróceniu do dziesięciu dni od tej daty.
3. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, prawo odstąpienia od umowy zawartej na odległość nie przysługuje konsumentowi w wypadkach:
1) świadczenia usług rozpoczętego, za zgodą konsumenta, przed upływem ter- minu, o którym mowa w art. 7 ust. 1,
2) dotyczących nagrań audialnych i wizualnych oraz zapisanych na informa- tycznych nośnikach danych po usunięciu przez konsumenta ich oryginalne- go opakowania,
3) umów dotyczących świadczeń, za które cena lub wynagrodzenie zależy wy-
łącznie od ruchu cen na rynku finansowym,
4) świadczeń o właściwościach określonych przez konsumenta w złożonym przez niego zamówieniu lub ściśle związanych z jego osobą,
5) świadczeń, które z uwagi na ich charakter nie mogą zostać zwrócone lub których przedmiot ulega szybkiemu zepsuciu,
6) dostarczania prasy,
[7) usług w zakresie gier i zakładów wzajemnych.]
<7) usług w zakresie gier hazardowych.>
Art. 11.
1. Umowa nie może nakładać na konsumenta obowiązku zapłaty ceny lub wyna- grodzenia przed otrzymaniem świadczenia.
2. Umowa powinna określać miejsce i sposób składania reklamacji, nie powodujące nadmiernych trudności lub kosztów po stronie konsumenta.
Art. 12.
1. Jeżeli strony nie umówiły się inaczej, przedsiębiorca powinien wykonać umowę zawartą na odległość najpóźniej w terminie trzydziestu dni po złożeniu przez konsumenta oświadczenia woli o zawarciu umowy.
2. Jeżeli przedsiębiorca nie może spełnić świadczenia z tego powodu, że przedmiot
nowe brzmienie pkt 7 w ust. 3 w art. 10 wchodzi w życie z dn. 1.01.2010 r. (Dz.U. z
2009 r. Nr 201, poz.
1540)
świadczenia nie jest dostępny, powinien niezwłocznie, najpóźniej jednak w ter- minie trzydziestu dni od zawarcia umowy, zawiadomić o tym konsumenta i zwrócić całą otrzymaną od niego sumę pieniężną.
3. W wypadku gdy przedsiębiorca nie może wykonać zobowiązania z powodu choćby przejściowej niemożności spełnienia świadczenia o właściwościach za- mówionych przez konsumenta, przedsiębiorca może, jeżeli zawarto takie za- strzeżenie w umowie, zwolnić się z zobowiązania przez spełnienie świadczenia zastępczego, odpowiadającego tej samej jakości i przeznaczeniu oraz za tę samą cenę lub wynagrodzenie, informując zarazem konsumenta na piśmie o jego pra- wie nieprzyjęcia tego świadczenia i odstąpienia od umowy, ze zwrotem rzeczy na koszt przedsiębiorcy.
4. W wypadku, o którym mowa w ust. 3, konsument ma prawo odstąpić od umowy w sposób i na zasadach określonych w art. 7. Zwrot rzeczy następuje w takim wypadku na koszt przedsiębiorcy.
Art. 13.
1. W wypadku odstąpienia od umowy przez konsumenta przedsiębiorca ma obo- wiązek poświadczyć na piśmie zwrot świadczenia.
2. Jeżeli świadczenie konsumenta ma być spełnione z wykorzystaniem kredytu lub pożyczki udzielonych przez przedsiębiorcę albo gdy umowa przewidywała wy- korzystanie kredytu udzielonego na podstawie porozumienia kredytodawcy z przedsiębiorcą, odstąpienie od umowy zawartej na odległość jest skuteczne tak- że wobec umowy kredytu lub pożyczki zawartej przez konsumenta.
Art. 14.
Konsument może żądać unieważnienia, na koszt przedsiębiorcy, zapłaty dokonanej kartą płatniczą w razie niewłaściwego wykorzystania tej karty w wykonaniu umowy zawartej na odległość. Nie uchyla to obowiązku naprawienia konsumentowi ponie- sionej przez niego szkody.
Art. 15.
Spełnienie świadczenia niezamówionego przez konsumenta następuje na ryzyko przedsiębiorcy i nie nakłada na konsumenta żadnych zobowiązań
Art. 16.
1. Przepisów o umowach zawieranych na odległość nie stosuje się do umów:
1) z wykorzystaniem automatów sprzedających,
2) z wykorzystaniem innych automatów umieszczonych w miejscach prowa- dzenia handlu,
3) (uchylony),
4) (uchylony),
5) (uchylony),
6) rent,
7) (uchylony),
8) zawartych z operatorami telekomunikacji przy wykorzystaniu publicznych automatów telefonicznych,
9) dotyczących nieruchomości, z wyjątkiem najmu,
10) sprzedaży z licytacji.
2. Przepisów art. 7, 9 i art. 12 ust. 1 nie stosuje się do:
1) sprzedaży artykułów spożywczych dostarczanych okresowo przez sprze- dawcę do mieszkania lub miejsca pracy konsumenta,
2) świadczenia, w ściśle oznaczonym okresie, usług w zakresie zakwaterowa- nia, transportu, rozrywek, gastronomii; w wypadku rozrywek na świeżym powietrzu przedsiębiorca może zastrzec także wyłączenie obowiązku za- wiadomienia o niemożności spełnienia świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 2, jednak tylko we wskazanych w umowie okolicznościach.
Rozdział 2a
Szczególne przepisy o umowach zawieranych na odległość dotyczących usług finansowych
Art. 16a.
1. Usługami finansowymi w rozumieniu ustawy są w szczególności:
1) czynności bankowe,
2) umowy kredytu konsumenckiego,
3) czynności ubezpieczeniowe,
4) umowy uczestnictwa w: funduszu inwestycyjnym otwartym, specjalistycz- nym funduszu inwestycyjnym otwartym, funduszu inwestycyjnym zamknię- tym, specjalistycznym funduszu inwestycyjnym zamkniętym i funduszu in- westycyjnym mieszanym.
2. Przepisów ustawy nie stosuje się do usług polegających na gromadzeniu środ- ków pieniężnych i ich lokowaniu, z przeznaczeniem na wypłatę członkom otwartego funduszu emerytalnego lub uczestnikom pracowniczego funduszu emerytalnego po osiągnięciu przez nich wieku emerytalnego w rozumieniu ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy eme- rytalnych (Dz.U. Nr 139, poz. 934, z późn. zm.2)) i ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz.U. z 2001 r. Nr 60, poz. 623 oraz z 2002 r. Nr 25, poz. 253 i Nr 141, poz. 1178).
2) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 98, poz. 610, Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 1999 r. Nr 110, poz. 1256, z 2000 r. Nr 60, poz. 702, z 2001 r. Nr 8, poz. 64 i Nr 110, poz. 1189, z 2002 r. Nr 25, poz. 253, Nr 153, poz. 1271 i Nr 241, poz. 2074, z 2003 r. Nr 124, poz. 1153, Nr 166, poz. 1609 i Nr 170, poz. 1651 oraz z 2004 r. Nr 96, poz. 959.
Art. 16b.
1. Konsument powinien być poinformowany, przy użyciu środka porozumiewania się na odległość, najpóźniej w chwili złożenia mu propozycji zawarcia umowy, o:
1) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) przedsiębior- cy, organie, który zarejestrował działalność gospodarczą przedsiębiorcy, a także numerze, pod którym przedsiębiorca został zarejestrowany, a w przy- padku gdy działalność przedsiębiorcy wymaga uzyskania zezwolenia, da- nych dotyczących instytucji udzielającej zezwolenia,
2) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przedstawiciela przedsiębiorcy, o ile taki wystę- puje,
3) imieniu i nazwisku (nazwie), adresie zamieszkania (siedziby) podmiotu in- nego niż przedsiębiorca świadczący usługi finansowe na odległość, w tym operatora środków porozumiewania się na odległość, oraz charakterze, w jakim podmiot ten występuje wobec konsumenta,
4) istotnych właściwościach świadczenia i jego przedmiotu,
5) cenie lub wynagrodzeniu obejmujących wszystkie ich składniki, w tym opła- ty i podatki, a w przypadku niemożności określenia dokładnej ceny, pod- stawie obliczenia ceny umożliwiającej konsumentowi dokonanie jej wery- fikacji,
6) ryzyku związanym z usługą finansową, jeżeli wynika ono z jej szczególnych cech lub charakteru czynności, które mają być wykonane, lub jeżeli cena bądź wynagrodzenie zależą wyłącznie od ruchu cen na rynku finansowym,
7) zasadach zapłaty ceny lub wynagrodzenia,
8) kosztach oraz terminie i sposobie świadczenia usługi,
9) prawie oraz sposobie odstąpienia od umowy, o którym mowa w art. 16c ust. 1 i ust. 2, albo wskazaniu, że prawo takie nie przysługuje, oraz wysokości ceny, którą konsument jest obowiązany zapłacić w przypadku, o którym mowa w art. 16c ust. 5,
10) dodatkowych kosztach ponoszonych przez konsumenta wynikających z ko- rzystania ze środków porozumiewania się na odległość, jeżeli mogą one wy- stąpić,
11) terminie, w jakim oferta lub informacja o cenie albo wynagrodzeniu mają charakter wiążący,
12) minimalnym okresie, na jaki ma być zawarta umowa o świadczenia ciągłe lub okresowe,
13) miejscu i sposobie składania reklamacji,
14) możliwości pozasądowego rozstrzygania sporów wynikających z umowy,
15) prawie wypowiedzenia umowy, o którym mowa w art. 8 ust. 3, oraz skut- kach tego wypowiedzenia, w tym o karach umownych,
16) istnieniu funduszu gwarancyjnego lub innych systemów gwarancyjnych, je-
żeli takie istnieją,
17) języku stosowanym w relacjach przedsiębiorcy z konsumentem,
18) prawie właściwym państwa, które stanowi podstawę stosunków przed- siębiorcy z konsumentem przed zawarciem umowy na odległość, oraz pra- wie właściwym do zawarcia i wykonania umowy,
19) sądzie właściwym dla rozstrzygania sporów związanych z wykonywaniem umowy,
20) pobieraniu od konsumenta oświadczenia o poddaniu się egzekucji, stano- wiącego podstawę do wystawienia przez bank bankowego tytułu egzeku- cyjnego stosownie do przepisów Prawa bankowego.
2. W wypadku przekazywania konsumentowi informacji w formie głosowych ko- munikatów telefonicznych nie stosuje się przepisów ust. 1 pkt 6-8 oraz pkt 10-
20. Przedsiębiorca jest obowiązany zamieścić w komunikacie informację o pra- wie konsumenta do żądania przedstawienia pozostałych informacji, o których mowa w ust. 1, oraz o sposobie uzyskania tych informacji.
3. Przed zawarciem umowy lub gdy umowa jest na życzenie konsumenta zawierana z zastosowaniem środka porozumiewania się na odległość, który nie pozwala na doręczenie warunków umowy, niezwłocznie po jej zawarciu, przedsiębiorca jest obowiązany do potwierdzenia konsumentowi na piśmie lub za pomocą innego statycznego nośnika informacji dostępnego dla konsumenta, w szczególności dyskietki, CD-Rom-u, DVD, informacji, o których mowa w ust. 1.
4. W czasie trwania umowy konsument ma prawo żądać doręczenia jej warunków na piśmie. Konsument ma także prawo żądać zmiany środka porozumiewania się na odległość, chyba że stosowanie takiego środka nie jest przewidziane umową lub nie odpowiada on charakterowi świadczonej usługi.
5. Obowiązek określony w ust. 1 nie dotyczy jednorazowych świadczeń, które sa- me są spełniane przy użyciu środków porozumiewania się na odległość i za któ- re rachunek wystawia osoba fizyczna lub prawna, która w ramach swojego przedsiębiorstwa udostępnia co najmniej jeden środek porozumiewania się na odległość, dostępny dla konsumenta i przedsiębiorcy (operator środków poro- zumiewania się), z wyjątkiem jednak informacji, o których mowa w ust. 1 pkt 1.
6. Obowiązek określony w ust. 1 nie dotyczy poszczególnych czynności (umów szczegółowych) wynikających z umowy (umowy ramowej).
7. W wypadku wykonywania poszczególnych czynności o tym samym charakterze pomiędzy tymi samymi stronami, jeżeli czynności te nie wynikają z wcześniej zawartej umowy (umowy ramowej), obowiązek określony w ust. 1 dotyczy tylko pierwszej z tych czynności. Jeżeli w ciągu roku od dnia wykonania pierwszej czynności nie wykonano żadnej czynności o tym samym charakterze pomiędzy tymi samymi stronami, to do pierwszej czynności wykonanej po tym czasie sto- suje się ust. 1.
Art. 16c.
1. Konsument, który zawarł na odległość umowę o usługi finansowe, może od niej odstąpić bez podania przyczyn, składając stosowne oświadczenie na piśmie, w terminie czternastu dni od dnia zawarcia umowy lub od dnia potwierdzenia in- formacji, o którym mowa w art. 16b ust. 3, jeżeli jest to termin późniejszy.
2. W wypadku umów, o których mowa w art. 16a ust. 1 pkt 3, termin, w którym konsument może odstąpić od umowy, wynosi trzydzieści dni od dnia poinformo- wania go o zawarciu umowy lub od dnia potwierdzenia informacji, o którym mowa w art. 16b ust. 3, jeżeli jest to termin późniejszy.
3. Nie jest dopuszczalne zastrzeżenie, że konsumentowi wolno odstąpić od umowy za zapłatą oznaczonej sumy (odstępne).
4. W wypadku odstąpienia od umowy, umowa jest uważana za niezawartą, a kon- sument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega zwrotowi w stanie niezmienionym, chyba że zmiana była konieczna w granicach zwykłego zarządu, w terminie trzydziestu dni:
1) od dnia odstąpienia od umowy – w przypadku świadczeń konsumenta albo
2) od dnia otrzymania oświadczenia o odstąpieniu od umowy – w przypadku
świadczeń przedsiębiorcy.
5. W wypadku rozpoczętego za zgodą konsumenta świadczenia usług przed upły- wem terminów, o których mowa w ust. 1 lub ust. 2, przedsiębiorca może żądać zapłaty ceny za usługę rzeczywiście wykonaną.
6. Przedsiębiorca nie może żądać zapłaty, o której mowa w ust. 5, jeżeli rozpoczął świadczenie usług bez zgody konsumenta, a także jeżeli nie wskazał, zgodnie z art. 16b ust. 1 pkt 9, wysokości ceny, którą konsument jest obowiązany zapłacić w wypadku, o którym mowa w ust. 5.
7. Prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje konsumentowi w wypadkach:
1) umów całkowicie wykonanych na żądanie konsumenta, przed upływem ter- minów, o których mowa w ust. 1 i ust. 2,
2) umów dotyczących instrumentów rynku pieniężnego, zbywalnych papierów wartościowych, tytułów uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwesto- wania, sprzedaży papierów wartościowych z zobowiązaniem do ich odkupu oraz terminowych operacji finansowych; przez terminowe operacje finan- sowe rozumie się operacje, w których ustalono cenę, kurs, stopę procentową lub indeks - a w szczególności nabywanie walut, papierów wartościowych, złota lub innych metali szlachetnych, towarów lub praw, w tym umowy ob- liczone tylko na różnicę cen, opcje i prawa pochodne - zawarte na umówio- ną datę lub umówiony termin, w obrocie rynkowym,
3) umów ubezpieczenia dotyczących podróży i bagażu lub innych podobnych, jeżeli zawarte zostały na okres krótszy niż trzydzieści dni.
8. Jeżeli do umowy jest dołączona kolejna umowa zawarta na odległość dotycząca usług świadczonych przez przedsiębiorcę lub podmiot inny niż przedsiębiorca na podstawie porozumienia pomiędzy tym podmiotem a przedsiębiorcą, odstą- pienie od umowy zawartej na odległość dotyczącej usług finansowych jest sku- teczne także wobec tej kolejnej umowy.
Art. 16d.
Jeżeli przedsiębiorca nie dopełni obowiązków określonych w art. 16b ust. 1-3, kon- sument ma prawo odstąpić od umowy w każdym czasie bez konieczności ponoszenia kosztów należnych przedsiębiorcy.
Art. 16e.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do umów zawieranych na odległość dotyczących usług finansowych stosuje się przepisy rozdziału 2.
Art. 17.
Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć praw konsumenta określonych w art. 1-16e, także w razie dokonania wyboru prawa obcego.
Rozdział 3
Zmiany w przepisach obowiązujących
Art. 18.
W ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93, z 1971 r. Nr 27, poz. 252, z 1976 r. Nr 19, poz. 122, z 1982 r. Nr 11, poz. 81, Nr 19,
poz. 147 i Nr 30, poz. 210, z 1984 r. Nr 45, poz. 242, z 1985 r. Nr 22, poz. 99, z 1989
r. Nr 3, poz. 11, z 1990 r. Nr 34, poz. 198, Nr 55, poz. 321 i Nr 79, poz. 464, z 1991
r. Nr 107, poz. 464 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 17, poz. 78, z 1994 r. Nr 27, poz.
96, Nr 85, poz. 388 i Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 114,
poz. 542, Nr 139, poz. 646 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 272, Nr 115, poz.
741, Nr 117, poz. 751 i Nr 157, poz. 1040, z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 117, poz.
758 oraz z 1999 r. Nr 52, poz. 532) wprowadza się następujące zmiany:
1) art. 384 otrzymuje brzmienie:
„Art. 384. §1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warunki umów, wzory umów, regulaminy wiążą drugą stronę, jeżeli zostały jej doręczone przy zawarciu umowy.
§2. W razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Nie doty- czy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżą- cych sprawach życia codziennego.
§3. Za konsumenta uważa się osobę, która zawiera umowę z przed- siębiorcą w celu bezpośrednio nie związanym z działalnością go- spodarczą.”;
2) po art. 384 dodaje się art. 3841 w brzmieniu:
„Art. 3841. Wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charak- terze ciągłym wiąże drugą stronę, jeżeli zostały zachowane wy- magania określone w art. 384, a strona nie wypowiedziała umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia.”;
3) art. 385 otrzymuje brzmienie:
„Art. 385. §1. W razie sprzeczności treści umowy z wzorcem umowy strony są związane umową.
§2. Wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały. Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta.”;
4) art. 3851 i art. 3852 otrzymują brzmienie:
„Art. 3851. §1. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obo- wiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naru- szając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
§2. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie.
§3. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontra- henta.
§4. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidu- alnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje.
Art. 3852. Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami do- konuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod u- wagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.”;
5) po art. 3852 dodaje się art. 3853 i 3854 w brzmieniu:
„Art. 3853. W razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi postanowie- niami umownymi są te, które w szczególności:
1) wyłączają lub ograniczają odpowiedzialność względem kon- sumenta za szkody na osobie,
2) wyłączają lub istotnie ograniczają odpowiedzialność wzglę- dem konsumenta za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania,
3) wyłączają lub istotnie ograniczają potrącenie wierzytelności konsumenta z wierzytelnością drugiej strony,
4) przewidują postanowienia, z którymi konsument nie miał możliwości zapoznać się przed zawarciem umowy,
5) zezwalają kontrahentowi konsumenta na przeniesienie praw i przekazanie obowiązków wynikających z umowy bez zgody konsumenta,
6) uzależniają zawarcie umowy od przyrzeczenia przez konsu- menta zawierania w przyszłości dalszych umów podobnego rodzaju,
7) uzależniają zawarcie, treść lub wykonanie umowy od zawar- cia innej umowy, nie mającej bezpośredniego związku z umową zawierającą oceniane postanowienie,
8) uzależniają spełnienie świadczenia od okoliczności zależnych tylko od woli kontrahenta konsumenta,
9) przyznają kontrahentowi konsumenta uprawnienia do doko- nywania wiążącej interpretacji umowy,
10) uprawniają kontrahenta konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez ważnej przyczyny wskazanej w tej umowie,
11) przyznają tylko kontrahentowi konsumenta uprawnienie do stwierdzania zgodności świadczenia z umową,
12) wyłączają obowiązek zwrotu konsumentowi uiszczonej za- płaty za świadczenie nie spełnione w całości lub części, jeżeli konsument zrezygnuje z zawarcia umowy lub jej wykonania,
13) przewidują utratę prawa żądania zwrotu świadczenia konsu- menta spełnionego wcześniej niż świadczenie kontrahenta, gdy strony wypowiadają, rozwiązują lub odstępują od umo- wy,
14) pozbawiają wyłącznie konsumenta uprawnienia do rozwiąza- nia umowy, odstąpienia od niej lub jej wypowiedzenia,
15) zastrzegają dla kontrahenta konsumenta uprawnienie wypo- wiedzenia umowy zawartej na czas nieoznaczony, bez wska- zania ważnych przyczyn i stosownego terminu wypowiedze- nia,
16) nakładają wyłącznie na konsumenta obowiązek zapłaty usta- lonej sumy na wypadek rezygnacji z zawarcia lub wykonania umowy,
17) nakładają na konsumenta, który nie wykonał zobowiązania lub odstąpił od umowy, obowiązek zapłaty rażąco wygóro- wanej kary umownej lub odstępnego,
18) stanowią, że umowa zawarta na czas oznaczony ulega prze- dłużeniu, o ile konsument, dla którego zastrzeżono rażąco krótki termin, nie złoży przeciwnego oświadczenia,
19) przewidują wyłącznie dla kontrahenta konsumenta jedno- stronne uprawnienie do zmiany, bez ważnych przyczyn, i- stotnych cech świadczenia,
20) przewidują uprawnienie kontrahenta konsumenta do określe- nia lub podwyższenia ceny lub wynagrodzenia po zawarciu umowy bez przyznania konsumentowi prawa odstąpienia od umowy,
21) uzależniają odpowiedzialność kontrahenta konsumenta od wykonania zobowiązań przez osoby, za pośrednictwem któ- rych kontrahent konsumenta zawiera umowę lub przy któ- rych pomocy wykonuje swoje zobowiązanie, albo uzależniają
tę odpowiedzialność od spełnienia przez konsumenta nad- miernie uciążliwych formalności,
22) przewidują obowiązek wykonania zobowiązania przez kon- sumenta mimo niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania przez jego kontrahenta,
23) wyłączają jurysdykcję sądów polskich lub poddają sprawę pod rozstrzygnięcie sądu polubownego polskiego lub zagra- nicznego albo innego organu, a także narzucają rozpoznanie sprawy przez sąd, który wedle ustawy nie jest miejscowo właściwy.
Art. 3854. §1. Umowa między przedsiębiorcami stosującymi różne wzorce umów nie obejmuje tych postanowień wzorców, które są ze so- bą sprzeczne.
§2. Umowa nie jest zawarta, gdy po otrzymaniu oferty strona nie- zwłocznie zawiadomi, że nie zamierza zawierać umowy na wa- runkach przewidzianych w § 1.”;
6) po tytule VI księgi trzeciej dodaje się tytuł VI1 w brzmieniu:
„Tytuł VI1. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebez- pieczny.
Art. 4491. §1. Kto wytwarza w zakresie swojej działalności gospodarczej (produ- cent) produkt niebezpieczny, odpowiada za szkodę wyrządzoną komukolwiek przez ten produkt.
§2. Przez produkt rozumie się rzecz ruchomą. choćby została ona po- łączona z inną rzeczą. Za produkt uważa się także zwierzęta i energię elektryczną.
§3. Niebezpieczny jest produkt nie zapewniający bezpieczeństwa, ja- kiego można oczekiwać, uwzględniając normalne użycie produk- tu. O tym, czy produkt jest bezpieczny, decydują okoliczności z chwili wprowadzenia go do obrotu, a zwłaszcza sposób zaprezen- towania go na rynku oraz podane konsumentowi informacje o właściwościach produktu. Produkt nie może być uznany za nie zapewniający bezpieczeństwa tylko dlatego, że później wprowa- dzono do obrotu podobny produkt ulepszony.
Art. 4492. Producent odpowiada za szkodę na mieniu tylko wówczas, gdy rzecz zniszczona lub uszkodzona należy do rzeczy zwykle prze- znaczanych do osobistego użytku i w taki przede wszystkim spo- sób korzystał z niej poszkodowany.
Art. 4493. §1. Producent nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny, jeżeli produktu nie wprowadził do obrotu albo gdy wprowadzenie produktu do obrotu nastąpiło poza zakresem jego działalności gospodarczej.
§2. Producent nie odpowiada również wtedy, gdy właściwości nie- bezpieczne produktu ujawniły się po wprowadzeniu go do obrotu, chyba że wynikały one z przyczyny tkwiącej poprzednio w pro- dukcie. Nie odpowiada on także wtedy, gdy nie można było przewidzieć niebezpiecznych właściwości produktu, uwzględnia-
jąc stan nauki i techniki w chwili wprowadzenia produktu do ob- rotu, albo gdy właściwości te wynikały z zastosowania przepisów prawa.
Art. 4494. Domniemywa się, że produkt niebezpieczny, który spowodował szkodę, został wytworzony i wprowadzony do obrotu w zakresie działalności gospodarczej producenta.
Art. 4495. §1. Wytwórca materiału, surowca albo części składowej produktu od- powiada tak jak producent, chyba że wyłączną przyczyną szkody była wadliwa konstrukcja produktu lub wskazówki producenta.
§2. Kto przez umieszczenie na produkcie swojej nazwy, znaku towa- rowego lub innego oznaczenia odróżniającego podaje się za pro- ducenta, odpowiada jak producent. Tak samo odpowiada ten, kto produkt pochodzenia zagranicznego wprowadza do obrotu krajo- wego w zakresie swojej działalności gospodarczej (importer).
§3. Producent oraz osoby wymienione w paragrafach poprzedzają- cych odpowiadają solidarnie.
§4. Jeżeli nie wiadomo, kto jest producentem lub osobą określoną w § 2, odpowiada ten, kto w zakresie swojej działalności gospodar- czej zbył produkt niebezpieczny, chyba że w ciągu miesiąca od daty zawiadomienia o szkodzie wskaże poszkodowanemu osobę i adres producenta lub osoby określonej w § 2 zdanie pierwsze, a w wypadku towaru importowanego - osobę i adres importera.
§5. Jeżeli zbywca produktu nie może wskazać producenta ani osób określonych w § 4, zwalnia go od odpowiedzialności wskazanie osoby, od której sam nabył produkt.
Art. 4496. Jeżeli za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny odpo- wiada także osoba trzecia, odpowiedzialność tej osoby i osób wy- mienionych w artykułach poprzedzających jest solidarna. Przepisy art. 441 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio.
Art. 4497. §1. Odszkodowanie za szkodę na mieniu nie obejmuje uszkodzenia samego produktu ani korzyści, jakie poszkodowany mógłby osią- gnąć w związku z jego używaniem.
§2. Odszkodowanie na podstawie art. 4491 nie przysługuje, gdy szko- da na mieniu nie przekracza kwoty będącej równowartością 500 EURO.
Art. 4498. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt nie- bezpieczny ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowią- zanej do jej naprawienia. Jednak w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od wprowadzenia produk- tu do obrotu.
Art. 4499. Odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebez- pieczny nie można wyłączyć ani ograniczyć.
Art. 44910. Przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasa- dach ogólnych, za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależy-
tego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rę- kojmi za wady i gwarancji jakości.
Art. 44911. Nie można w drodze umowy wyłączyć lub ograniczyć odpowie- dzialności określonej w przepisach niniejszego tytułu, także w ra- zie dokonania wyboru prawa obcego.”;
7) po art. 555 dodaje się art. 5551 w brzmieniu:
„Art. 5551. Rada Ministrów, w drodze rozporządzenia, określi szczegółowe warunki zawierania i wykonywania umów sprzedaży między przedsiębiorcami a konsumentami, mając na uwadze ochronę in- teresów konsumentów przed działaniami przedsiębiorców sprzecznymi z dobrymi obyczajami.”.
Art. 19.
W ustawie z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296, z 1965 r. Nr 15, poz. 113, z 1974 r. Nr 27, poz. 157 i Nr 39, poz. 231, z
1995 r. Nr 45, poz. 234, z 1982 r. Nr 11, poz. 82 i Nr 30, poz. 210, z 1983 r. Nr 5,
poz. 33, z 1984 r. Nr 45, poz. 241 i 242, z 1985 r. Nr 20, poz. 86, z 1987 r. Nr 21,
poz. 123, z 1988 r. Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 4, poz. 21 i Nr 33, poz. 175, z 1990
r. Nr 14, poz. 88, Nr 34, poz. 198, Nr 53, poz. 306, Nr 55, poz. 318 i Nr 79, poz. 464,
z 1991 r. Nr 7, poz. 24, Nr 22, poz. 92 i Nr 115, poz. 496, z 1993 r. Nr 12, poz. 53, z
1994 r. Nr 105, poz. 509, z 1995 r. Nr 83, poz. 417, z 1996 r. Nr 24, poz. 110, Nr 43,
poz. 189, Nr 73, poz. 350 i Nr 149, poz. 703, z 1997 r. Nr 43, poz. 270, Nr 54, poz.
348, Nr 75, poz. 471, Nr 102, poz. 643, Nr 117, poz. 752, Nr 121, poz. 769 i 770, Nr
133, poz. 882, Nr 139, poz. 934, Nr 140, poz. 940 i Nr 141, poz. 944, z 1998 r. Nr
106, poz. 668 i Nr 117, poz. 757, z 1999 r. Nr 52, poz. 532 oraz z 2000 r. Nr 22, poz.
269) wprowadza się następujące zmiany:
1) w art. 111 w § 1 w pkt 6 kropkę zastępuje się średnikiem i dodaje się pkt 7 w brzmieniu:
„7) strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone.”;
2) w art. 4791 w § 2 w pkt 3 kropkę zastępuje się przecinkiem i dodaje się pkt 4 w brzmieniu:
„4) przeciwko przedsiębiorcom o uznanie postanowień umownych za nie- dozwolone.”;
3) po rozdziale 2 działu IVa tytułu VII księgi pierwszej części pierwszej dodaje się rozdział 3 w brzmieniu:
„Rozdział 3
Postępowanie w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone
„Art. 47936. Sprawy o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone należą do właściwości Sądu Okręgowego w Warszawie - sądu an- tymonopolowego.
Art. 47937. W sprawach rozpoznawanych według przepisów niniejszego roz- działu art. 47912 i art. 47913 nie stosuje się.
Art. 47938. Powództwo w sprawach rozpoznawanych według przepisów ni- niejszego rozdziału może wytoczyć każdy, kto według oferty po-
zwanego mógłby zawrzeć z nim umowę zawierającą postanowie- nie, którego uznania za niedozwolone żąda się pozwem. Powódz- two może wytoczyć także organizacja społeczna, do której zadań statutowych należy ochrona interesów konsumentów, powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów oraz Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
Art. 47939. Z żądaniem uznania postanowienia wzorca umowy za niedozwo- lone można wystąpić również wtedy, gdy pozwany zaniechał jego stosowania, jeżeli od tego zaniechania nie minęło sześć miesięcy.
Art. 47940. Zaniechanie przez pozwanego, po wytoczeniu powództwa, stoso- wania zaskarżonego postanowienia wzorca umownego nie ma wpływu na bieg postępowania.
Art. 47941. W sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwo- lone sąd nie może wydać wyroku tylko na podstawie uznania po- wództwa. Niedopuszczalne jest też zawarcie ugody.
Art. 47942. §1. W razie uwzględnienia powództwa sąd w sentencji wyroku przy- tacza treść postanowień wzorca umowy uznanych za niedozwolo- ne i zakazuje ich wykorzystywania.
§2. Od wyroku sądu drugiej instancji przysługuje kasacja do Sądu Najwyższego.
Art. 47943. Wyrok prawomocny ma skutek wobec osób trzecich od chwili wpi- sania uznanego za niedozwolone postanowienia wzorca umowy do rejestru, o którym mowa w art. 47945 § 2.
Art. 47944. §1. Sąd zarządza publikację prawomocnego wyroku w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.
§2. Koszty opublikowania wyroku, o którym mowa w § 1, są zalicza- ne do kosztów procesu.
Art. 47945. §1. Odpis prawomocnego wyroku uwzględniającego powództwo sąd przesyła Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumen- tów.
§2. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów prowadzi, na podstawie wyroków, o których mowa w § 1, rejestr postano- wień wzorców umowy uznanych za niedozwolone.
§3. Rejestr, o którym mowa w § 2, jest jawny.
§4. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzór rejestru postanowień wzorców umowy uznanych za niedozwolone.”.
Art. 20.
W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 12, poz. 114, z 1981 r. Nr 24, poz. 124, z 1982 r. Nr 16, poz. 125, z 1983 r. Nr 6, poz. 35 i Nr 44,
poz. 203, z 1984 r. Nr 54, poz. 275, z 1985 r. Nr 14, poz. 60 i Nr 23, poz. 100, z 1986
r. Nr 39, poz. 193, z 1988 r. Nr 20, poz. 135 i Nr 41, poz. 324, z 1989 r. Nr 34, poz.
180, z 1990 r. Nr 51, poz. 297, Nr 72, poz. 422 i Nr 86, poz. 504, z 1991 r. Nr 75,
poz. 332 i Nr 91, poz. 408, z 1992 r. Nr 24, poz. 101, z 1994 r. Nr 123, poz. 600, z
1995 r. Nr 6, poz. 29, Nr 60, poz. 310 i Nr 95, poz. 475, z 1997 r. Nr 54, poz. 349, Nr
60, poz. 369, Nr 85, poz. 539, Nr 98, poz. 602, Nr 104, poz. 661, Nr 106, poz. 667,
Nr 111, poz. 724, Nr 123, poz. 779, Nr 133, poz. 884 i Nr 141, poz. 942, z 1998 r. Nr
113, poz. 717 oraz z 1999 r. Nr 83, poz. 931 i Nr 101, poz. 1178) po art. 138 dodaje się art. 138a i art. 138b w brzmieniu:
„Art. 138a. §1. Kto, zawierając umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, nie oka- zuje konsumentowi dokumentu potwierdzającego prowadzenie działalności gospodarczej oraz dokumentu tożsamości, podlega karze grzywny.
§2. Tej samej karze podlega, kto zawierając umowę w cudzym imie- niu poza lokalem przedsiębiorstwa, nie okazuje ponadto doku- mentu potwierdzającego swoje umocowanie.
Art. 138b. §1. Kto, będąc zobowiązany na mocy orzeczenia sądu do zaniechania wykorzystywania lub do odwołania zalecenia stosowania ogól- nych warunków umów albo wzoru umowy, nie stosuje się do tego obowiązku, zawierając w umowie niedozwolone postanowienia umowne, podlega karze grzywny.
§2. Jeżeli orzeczenie sądu, o którym mowa w § 1, dotyczy przedsię- biorcy nie będącego osobą fizyczną, odpowiedzialność przewi- dzianą w § 1 ponosi osoba kierująca przedsiębiorstwem lub osoba upoważniona do zawierania umów z konsumentami.”.
Art. 21.
Przepisy art. 1-17 oraz art. 18 pkt 1-5 stosuje się do umów zawartych i nie wykona- nych w dniu wejścia w życie ustawy.
Art. 22.
Przepisów Kodeksu cywilnego o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie stosuje się, jeżeli produkt został wprowadzony do obrotu krajowego przed dniem wejścia w życie ustawy.
Art. 23.
Do czasu wydania rozporządzenia, o którym mowa w art. 18 pkt 7, zachowuje moc rozporządzenie wydane na podstawie art. 384 Kodeksu cywilnego, nie dłużej jednak niż przez 2 lata.
Art. 24.
Ustawa wchodzi w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia.