Contract
ความเปนโมฆะของสัญญาจางทนายความ
โดย x.xxxxx xxxxxxxเสนีย (กันยายน 2556)
การดําเนินคดีความในศาลน้ันโดยทั่วไปเปนเรื่องที่มีxxxxxxxxxxxxยุงยากและมีหลักกฎหมายที่ เก่ียวของกับวิธีพิจารณาความในชั้นศาลอีกมากมายจึงเปนเรื่องยากที่คูความจะดําเนินกระบวนพิจารณาดวย ตนเอง วิชาชีพทนายความจึงเปนวิชาชีพที่มีความสําคัญเปนอยางยิ่งสําหรับการเปนตัวแทนในการดําเนินคดี โดยผูที่จะประกอบวิชาชีพเปนทนายความตองไดรับการศึกษาอบรมและxxxภายใตการควบคุมขององคกร วิชาชีพคือสภาทนายความและเนติบัณฑิตยสภาอีกดวย
อยางไรก็ดีเมื่อวิชาชีพทนายความเปนวิชาชีพที่มีความสําคัญและเรียกไดวาเปนวิชาชีพที่มีลักษณะ ผูกขาด ผูที่เปนทนายความไดรับความคุมครองตามกฎหมายหลายประการ รวมทั้งการหามมิใหผูxxxxxxxจด ทะเบียนและรับใบอนุญาตใหเปนทนายความวาความในศาล หรือแตงฟอง คําใหการ ฟองอุทxxx แกอุทxxx ฟองxxxx แกxxxx คํารองหรือคําแถลงอันเกี่ยวแกการพิจารณาคดีในศาลใหแกบุคคลอื่นอยางผูxxxxxจดทะเบียน และรับใบอนุญาตใหเปนทนายความ จึงเปนการเปดโอกาสใหผูที่เปนทนายความxxxxxxเรียกเอาคาตอบแทน ไดมากกวาวิชาชีพอื่น ยิ่งกวานั้นบางกรณีทนายความบางคนก็ถึงกับเขา ไปมีสวนรวมในสวนไดเสียในคดีของตัว ความ ซึ่งอาจกอใหเกิดxxxxหรืออาจกอใหทนายความดําเนินคดีความเพื่อผลแพชนะแหงคดีจนไมคํานึงถึง ความยุติธรรม
โดยในเรื่องนี้พระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2477 มาตรา 12 (2) ไดxxxxxxxหาม “ทนายความคน ใดเขาเปนทนายความวาตางแกตางโดยวิธีสัญญาแบงเอาสวนจากทรัพยxxxxxxเปนมูลพิพาทอันจะพึงไดแก ลูกความ” แตตอมาเมื่อมีการประกาศใชพระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2528 แทนฉบับเดิมโดยไมมี บทบัญญัติหามเรียกคาวาความในลักษณะดังกลาวอีก อีกทั้งในขอบังคับมรรยาททนายความ พ.ศ. 2529 ก็ ไมไดกําหนดใหเรียกคาวาจางในลักษณะดังกลาวขัดตอมรรยาททนายความเชนกัน จึงมีปญหาวาสัญญาวาจาง ทนายความในลักษณะที่ใหทนายความเขาไปมีสวนไดสวนเสียทางการเงินโดยตรงในผลของคดีที่รับวาความจะ
xxxxxxใชบังคับไดตามกฎหมายหรือไม
กรณีดังกลาวนี้ไดมีคําพิพากษาxxxxxxx 1584/2555 ไดวินิจฉัยในกรณีสัญญาวาจางทนายความที่มี ลักษณะเปนขอตกลงที่ใหทนายความเขาไปมีสวนไดเสียในทางการเงินโดยตรงในผลของคดีที่รับวาความ ไม ตองดวยหลักจริยธรรมทางวิชาชีพของทนายความถือวาเปนสัญญาที่ขัดตอความสงบเรียบรอยและศีลธรรมxxx xxของประชาชน แมตามขอบังคับสภาทนายความวาดวยมรรยาททนายความ พ.ศ. 2529 ซึ่งออกตามความใน พระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2528 มาตรา 27 (3) (จ) และมาตรา 51 มิไดกําหนดใหการจางมนายความ โดยวิธีเอาสวนจากทรัพยxxxxxxเปนมูลพิพาทอันจะพึงไดแกลูกความของทนายความ เปนการประพฤติผิด มรรยาททนายความเชนเดียวกับพระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2477 ก็มีผลเพียงวาการทําสัญญาระหวาง
ทนายความและลูกความทํานองนี้ไมเปนการผิดมรรยาททนายความอันเปนมูลใหลงโทษตามพระราชบัญญัติ ทนายความ พ.ศ. 2528 มาตรา 52 เทาน้ัน หามีผลใหขอตกลงระหวางโจทกกับจําเลยทั้งเกาซึ่งขัดตอความ สงบเรียบรอยและศีลธรรมxxxxxของประชาชนกลับมีความสมบูรณไม สัญญาวาจางทนายความระหวางโจทก และจําเลยทั้งเกาจึงเปนโมฆะตามประมวลกฎหมายแพงและพาณิชย มาตรา 150
ดังนั้นจึงถือไดวาคําพิพากษาxxxxดังกลาวยังxxยืนยันวาการทําสัญญาวาจางวาความระหวาง ทนายความกับตัวความที่ตกลงกันใหทนายความเขาไปมีสวนไดเสียในผลแหงคดีนั้น แมจะไมตองหามตาม พระราชบัญญัติทนายความ พ.ศ. 2528 และขอบังคับสภาทนายความวาดวยมรรยาททนายความ พ.ศ. 2529 แตศาลฎีกาไดวินิจฉัยไวอยางชัดแจงวาเปนสัญญาท่ีมีวัตถุประสงคขัดตอความสงบเรียบรอยและศีลธรรมxxxxx ของประชาชนและมีผลเปนโมฆะ