Merkez Teşkilatı. Türk-İslam devletlerinde merkezi yönetim hükümdar, saray ve hükümetten oluşurdu. İslamiyet’in kabulüyle İslami anlam kazanmış ve ‘Allahın takdiri ve nasibi’ olarak değişmiştir. Kut’un belli bir hanedana verildiği anlayışı devam etmişti. Hanedanın erkek üyelerinin geçmesi usulü devam etmiştir. Ancak veraset usulünde belirli bir kural olmadığı için sık sık taht kavgaları yaşanmıştır. Tahta kimin çıkacağı konusunda devlet adamları etkili olmuştur. Türk- İslam devletlerinde hükümdar cesaret, kahramanlık, bilgelik ve fazilet gibi özelliklere sahipti. Ülkede huzur ve refahı sağlamak, devleti adaletle idare etmek, ülkenin birliğini korumak, devleti emniyete alıp fetihler yapmak hükümdarın görevleri arasındaydı. Geniş yetkilere sahip olan hükümdar saray, hükümet, ordu ve adalet kurumlarının başıydı. Xxxxxx, yürütme ve yargı yetkileri bulunuyordu. Sultanın bildirdiği emirler kanun hükmünde olup herkes itaat etmekle yükümlüydü. Orduya komuta etmek, vezir ve yüksek memurları atamak yetki ve görevleri arasındaydı. Divan-ı Mezalim’e başkanlık yapar ve halkın istek ve şikâyetlerinin doğrudan kendisine ulaşmasını sağlardı. Türk-İslam devletlerinde hükümdarlar; ilig, hakan, han, melik, emir ve sultan unvanlarını kullanmışlardır. Xxxxxxx Xxxxxx xxxxxx unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır. Türk-İslam devletlerinde hükümdarlık sembolleri, İlk Türk devletlerindeki sembollere ilave olarak hutbe, tıraz ve hilat eklendi. Hutbe okutmak Cuma ve bayram namazlarında hükümdarın adı, unvan ve lakaplarının zikredilerek kendisine dua edilmesidir. Tıraz halifenin hükümdara gönderdiği elbisedir. Sultanın erkek çocuklarına melik ya da şehzade denilmekte olup Selçuklularda hükümdarın erkek çocukları şehirlere vali olarak gönderilirdi. Buna atabeylik sistemi denir. Meliklerin öğretmenlerine atabey denirdi.
Merkez Teşkilatı. Osmanlı Devleti diğer Türk-İslam devletlerinden farklı olarak güçlü bir merkezi otoriteye sahiptir. Hükümet, ordu ve eyaletler doğrudan doğruya padişaha bağlıydı ve bütün birimler devletin merkezi olan İstanbul’dan idare edilirdi. Osmanlı merkez teşkilatı hükümdar, saray ve divan-ı hümayundan oluşmaktaydı. Osmanlı hükümdarları bey, gazi, hüdavendigar, sultan, han ve padişah unvanlarını kullanmışlardır. Osmanlı Devleti’nde yönetme gücü Al-i Xxxxx denilen Osmanlı Ailesi’nin erkek üyelerine aitti. Padişahlar bu aile üyelerinden seçilirdi. Kuruluş ve Yükselme dönemlerinde veraset usulünde belirli bir kural olmadığı için sık sık taht kavgaları yaşanmıştı. Padişah seçiminde kapıkulu ordusu ve devlet adamları etkiliydi. Taht kavgalarını önlemek için veraset sisteminde yapılan değişiklikler: − I. Xxxxx ‘Ülke hanedanın ortak malıdır’ anlayışı yerine ‘Ülke padişahın oğullarının malıdır’ anlayışını getirdi. − Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx padişah olan şehzadenin diğer kardeşlerini öldürmesini(kardeş katli) kanunlaştırdı. − I. Xxxxx xxxxx ve erşed usulünü(yaşı en büyük hanedan üyesinin tahta geçmesi) getirdi. Padişahlar cülus töreni ile tahta çıkar, Xxxx Xxxxxx Türbesi’nde kılıç kuşanırdı. Padişah yasama yürütme yargı güçlerini elinde toplamıştır. Padişahın erkek çocuklarına şehzade dexxxxx. Şehzadeler 12 yaşlarında lala(Padişah öğretmeni) adı verilen öğretmenler gözetiminde devlet tecrübesi kazanmak için sancaklara vali olarak gönderilirdi. Bu uygulamaya sancağa çıkma denilirdi. Sancağa çıkma III. Xxxxxx döneminde kaldırılınca devlet yönetimi tecrübesi olmayan padişahlar başa geçti. Xxxxx hem padişahın özel hayatının geçtiği evi hem de devlet işlerini yürüttüğü merkezdi. Divan toplantıları, cülus töreni, yabancı elçilerin kabulü, bayramlaşma törenleri sarayda yapılırdı. Topkapı Sarayı Xxxxx Xxxxxx Xxxxxx tarafından 1478 yılında yaptırılmış ve 19. yüzyıla kadar kullanılmıştır. Osmanlı sarayı Birun(dış saray), Enderun(iç saray ve devşirmelerin yetiştirildiği okul) ve Harem’den(hükümdarın özel hayatını geçirdiği bölüm) oluşmaktaydı. Hükümet sarayın Babüssaade denilen kısmında toplanırdı. Enderun’da devşirmelerin yetiştirildiği Enderun Mektebi bulunurdu. Devşirme; Hıristiyan kökenli çocukların Türkleştirilip Müslümanlaştırılması demektir. Balkanlardaki Hıristiyan ailelerden 8–20 yaşlarda toplanan çocuklar önce Anadolu’daki Türk ailelerin yanına verilerek Türk-İslam kültürüne göre yetiştirilirdi. Daha sonra bir kısmı eğitilmek üzere küçük saraylara (Edirne, Galata ve Xxxxx Xxxx ve ...
Merkez Teşkilatı. Genel Müdür, beş Genel Müdür Yardımcısı, Denetim Hizmetleri Başkanlığı, Hukuk Müşavirliği ile Başkanlıklardan; taşra teşkilatı ise Başmüdürlük hizmet birimlerinden oluşur.
Merkez Teşkilatı. Genel Müdür, beş Genel Müdür Yardımcısı ve hizmet birimlerinden; taşra teşkilatı ise taşra hizmet birimlerinden oluşur. Merkez ve taşra birimlerinin kurulması, kaldırılması, isimlendirilmesi, görev dağılımı, sayıları, bağlı olacağı organ veya hizmet birimi Yönetim Kurulunca belirlenir.
Merkez Teşkilatı. MADDE 6 – (1) Başkanlık merkez teşkilatı; 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanuna ekli (I) sayılı Cetvelde sayılmıştır.