KIYMETLİ MADENLER BORSASI ARACI KURULUŞLARININ FAALİYET ESASLARI İLE KIYMETLİ MADENLER ARACI KURUMLARININ KURULUŞU HAKKINDA YÖNETMELİK BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
KIYMETLİ MADENLER BORSASI ARACI KURULUŞLARININ FAALİYET ESASLARI İLE KIYMETLİ MADENLER ARACI KURUMLARININ KURULUŞU HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç ve Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç ve kapsam
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Borsada faaliyet gösterecek kıymetli madenler aracı kurumlarının kuruluşları ile Borsada üye olarak faaliyet gösterecek kıymetli madenler aracı kuruluşlarına izin verilmesi ve faaliyet şartlarına ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Dayanak
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik 7/8/1989 tarihli ve 89/14391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanım
MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) (Ek:RG-11/9/2018-30532)(2) Bakanlık: Hazine ve Maliye Bakanlığını,
b) Borsa: (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Borsa İstanbul A.Ş.’yi,
c) Kıymetli madenler aracı kuruluşu: (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça Borsada üye olarak faaliyet göstermelerine izin verilen, kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına başkası hesabına işlem yapan, faaliyet esasları bu Yönetmelik ile düzenlenen kıymetli madenler aracı kurumları, bankalar, yetkili müesseseler, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler ile yurt dışında yerleşik şirketlerin Türkiye’deki şubelerini,
ç) Kıymetli madenler aracı kurumu: Borsada faaliyet göstermek üzere (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkçakuruluşuna izin verilen, kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına başkası hesabına işlem yapan, kuruluş ve faaliyet esasları bu Yönetmelik ile düzenlenen şirketleri,
d) (Mülga:RG-11/9/2018-30532)
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Kıymetli Madenler Aracı Kurumlarının Kuruluşu, Faaliyet İzni, Anasözleşme
Değişikliği, İştirak Edinmesi ve Şube Açması
Kıymetli madenler aracı kurumlarının kuruluş şartları
MADDE 4 – (1) Kıymetli madenler aracı kurumlarının;
a) Anonim şirket şeklinde kurulması,
b) (Değişik:RG-26/8/2009-27331) Ödenmiş sermayelerinin 500 bin TL’den az olmaması,
c) Hisse senetlerinin tamamının nama yazılı olması ve nakit karşılığı çıkarılması,
ç) Ticaret unvanında "kıymetli madenler" ibaresinin bulunması,
d) Xxx sözleşmelerinin bu Yönetmelik hükümlerine uygun olması,
e) Kurucularının bu Yönetmeliğin 5 inci maddesinde sayılan şartları taşıması,
f) (Ek:RG-26/8/2009-27331) Tüzel kişi veya gerçek kişi kuruculardan en az ikisinin en az üç yıl kıymetli maden üretimi veya ticareti konusunda tecrübeye sahip olması ve bu kişilerin toplam hisse oranının en az yüzde elli veya üzerinde olması,
şarttır.
Kıymetli madenler aracı kurumu kurucularının nitelikleri
MADDE 5 – (1) Kıymetli madenler aracı kurumu kurucularının;
a) 9/6/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre müflis olmamaları, konkordato ilan etmiş olmamaları, uzlaşma yoluyla yeniden yapılandırma başvurusunun tasdik edilmiş olmaması ya da haklarında iflasın ertelenmesi kararı verilmiş olmaması ve vergi borçlarının olmaması,
b) 14/1/1982 tarihli ve 35 sayılı Ödeme Güçlüğü İçinde Bulunan Bankerlerin İşlemleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameye göre haklarında tasfiye kararı verilmemiş olması,
c) 28/7/1981 tarihli ve 2499 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu, 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu ile ödünç para verme işleri hakkında mevzuata aykırılıktan ve/veya taksirli suçlar hariç olmak üzere affa uğramış olsalar dahi ağır hapis veya 5 yıldan fazla hapis yahut zimmet, nitelikli zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlar ile istimal ve istihlak kaçakçılığı dışında kalan kaçakçılık suçları; resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma veya Devlet sırlarını açığa vurma, vergi kaçakçılığı veya vergi kaçakçılığına teşebbüs suçlarından dolayı hüküm giymemiş olması,
ç) 12/4/1991 tarihli ve 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanununun 8 inci maddesine göre terörün finansmanı suçundan veya bu suça iştirakten hüküm giymemiş olması,
d) (Değişik:RG-3/9/2008-26986) 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 282 nci maddesinde düzenlenen suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçundan hüküm giymemiş olması
e) Şirketin kuruluşunda taahhüt ettikleri sermaye miktarını karşılayabilir düzeyde mali güç ve itibara sahip bulunması
zorunludur.
Kıymetli madenler aracı kurumu kuruluş ön izni
MADDE 6 – (1) Kıymetli madenler aracı kurumlarının kuruluşuna (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça ön izin verilir. (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık kurucuların 5 inci maddede sayılan özelliklerini tevsik eden belgeler dışında gerekli göreceği ilave bilgi ve belgeleri talep etmeye yetkilidir.
Kıymetli madenler aracı kurumu faaliyet izni
MADDE 7 – (1) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça kuruluş başvurusunun uygun görülmesi halinde kuruluş işlemlerinin tamamlanmasını müteakip kıymetli madenler aracı kurumlarınca;
a) Ana sözleşmenin Ticaret Siciline tescil edilip Ticaret Sicil Gazetesinde yayımlanmış olması,
b) İmza yetkisine sahip kişilerin belirlenmiş olması,
c) Lisans düzeyinde öğrenim görmüş ve finans veya işletmecilik alanında en az beş yıllık mesleki tecrübeye sahip bir genel müdür atanması,
ç) Yönetim kurulu üyelerinin, denetçilerinin ve imza yetkisini haiz çalışanlarının 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığının tevsik edilmesi
kaydıyla Borsada faaliyet göstermek amacıyla (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa izin için başvurulur.
(2) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça kuruluşu için ön izin verilen kıymetli madenler aracı kurumlarının ön izin tarihini takip eden 180 gün içerisinde faaliyet izni almak üzere başvuruda bulunmaması halinde kuruluş izinleri geçersiz sayılır.
(3) Faaliyette bulunmaları uygun görülenlere, (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça "Faaliyet İzin Belgesi" verilir. İzin belgesi, herkesin görebileceği şekilde, işyerinde asılı bulundurulur.
(4) Faaliyete geçilmesini müteakip faaliyete geçiş tarihinin bildirilmesi ve adres ve iletişim bilgilerinin (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa gönderilmesi zorunludur.
(5) Faaliyet izninin alınmasını müteakip 60 gün içinde Borsa Üyelik Belgesi alınmak üzere Borsa Başkanlığına müracaat etmeyen ve bir yıl içerisinde faaliyete geçmeyen şirketlerin faaliyet izni (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça iptal edilir.
Kıymetli madenler aracı kurumlarının anasözleşme değişikliği, iştirak edinmesi ve şube açması
MADDE 8 – (1) Kıymetli madenler aracı kurumlarının anasözleşmelerinin değiştirilmesini gerektirecek hususların söz konusu olması halinde, (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Ticaret Bakanlığına başvurulmadan önce (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532)Bakanlığın uygun görüşünün alınması ve yapılan değişikliğin yayımlandığı Ticaret Sicili Gazetesinin 30 gün içinde (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa gönderilmesi zorunludur.
(2) Hisse devirlerinde hisseleri devralacak kişilerin 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığının tevsik edilmesi zorunludur.
(3) Anasözleşme değişikliğinin yapılması öncesinde gerekli ön iznin alınmaması halinde, (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532)Bakanlık kıymetli madenler aracı kurumunun Borsadaki faaliyetini bir aydan altı aya kadar geçici olarak durdurabilir.
(4) Kıymetli madenler aracı kurumlarının yurt içinde ve yurt dışında şube açma veya iştirakte bulunmaları (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık iznine tabidir. (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık izin almaksızın şube açan veya iştirak edinen aracı kurumun Borsadaki faaliyetini bir aydan altı aya kadar geçici olarak durdurabilir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kıymetli Madenler Aracı Kuruluşları Faaliyet İzni, Yurt Dışında Yerleşik Kuruluşlar,
Borsa Üyeliği, Faaliyet Konuları, Yapamayacakları İş ve İşlemler
Kıymetli madenler aracı kuruluşlarına faaliyet izni verilmesi
MADDE 9 – (1) Bankalar, yetkili müesseseler, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler Borsada işlem yapmak üzere bir dilekçe ile birlikte faaliyet izni almak için (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa başvururlar.
(2) Yetkili müesseseler ile kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler Borsa üyesi olarak faaliyet göstermek üzere izin başvurusunda bulunmaları halinde, ortakları, yönetim kurulu üyeleri, denetçileri ve imza yetkisini haiz çalışanlarının 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığını gösteren belgeleri tevsik ederler. (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532)Bakanlık ilave bilgi ve belge istemeye yetkilidir.
(3) (Değişik:RG-26/8/2009-27331) Kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketlerin Borsa üyesi olarak faaliyet gösterebilmeleri için ödenmiş sermayelerinin en az 500 bin TL olması ve en az üç yıldan beri kıymetli maden üretimi veya ticareti konusunda faaliyet gösteriyor olması şarttır.
(4) Yetkili müesseseler ile kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketlerin ortaklarında meydana gelen değişiklikleri, değişiklik öncesinde 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığını gösteren belgelerle birlikte (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa bildirmeleri zorunludur.
(5) Kıymetli madenler aracı kurumları, yetkili müesseseler ile kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeleri, denetçileri ve imza yetkisini haiz çalışanlarında meydana gelen değişiklikleri, değişiklik öncesinde bu kişilerin 5 inci maddede belirtilen şartları taşıdığını gösteren belgelerle birlikte (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığabildirmeleri zorunludur.
(6) (Ek:RG-26/8/2009-27331) Yetkili müesseselerin Borsa üyesi olarak faaliyet gösterebilmeleri için ödenmiş sermayelerinin en az 500 bin TL olması şarttır.
Yurt dışında yerleşik kuruluşlar
MADDE 10 – (1) Yurt dışında yerleşik ve ilgili ülkenin yetkili otoritesinden kıymetli maden üretimi, ticareti veya alım satım aracılığı konusunda faaliyet izni almış olan kuruluşların Türkiye’de şube açmak suretiyle Borsa üyesi olarak faaliyet göstermeleri (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık iznine tabidir.
Borsa üyeliği
MADDE 11 – (1) Borsada işlem yapmak üzere, (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça faaliyet izni verilen kıymetli madenler aracı kuruluşlarına, Borsa Yönetim Kurulu tarafından, "Kıymetli Madenler Borsası Üyelik Belgesi" verilir. Faaliyet izin tarihinden itibaren 60 gün içinde Borsa Üyelik Belgesi alınmak üzere Borsa Başkanlığına müracaat edilmemesi halinde kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyet izni iptal edilmiş sayılır.
(2)Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Borsanın doğal üyesidir.
Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyet konuları
MADDE 12 – (1) Kendi mevzuatları ile verilen yetkiler ve sınırlamalar saklı kalmak üzere kıymetli madenler aracı kuruluşları, aracılık faaliyetleri kapsamında;
a) Standartları ve saflık dereceleri (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça belirlenen kıymetli madenler üzerinden ilgili mevzuatta belirlenen esaslar çerçevesinde, kendi nam ve hesabına, başkası nam ve hesabına, kendi namına başkası hesabına aracılık amacıyla; kıymetli maden alımı ve satımı işlemleri, kıymetli maden ödünç alınması ve ödünç verilmesi işlemleri ile kıymetli madenlere dayalı sermaye piyasası araçlarına ilişkin işlemleri,
b) (Ek:RG-14/9/2011-28054) İşlenmiş veya işlenmemiş kıymetli taşların Borsa bünyesinde alım satımını,
c)(1) İşlenmiş ve işlenmemiş kıymetli madenler ile işlenmiş veya işlenmemiş kıymetli taşların ve bunlardan mamul kıymetli eşyaların ihracat ve ithalat rejimi çerçevesinde ihraç ve ithalini,
d)(1) İşlenmiş ve işlenmemiş kıymetli maden ve taşlar ile bunlardan mamul eşyaların yapımında kullanılmak üzere kıymetli maden ve taşların geçici ithalini ve işlendikten sonra mamul ve yarı-mamul kıymetli eşya ve taş olarak ihracını,
e) (1) Borsa bünyesindeki faaliyetleri ile sınırlı olmak üzere efektif alım satımını,
f) (Değişik:RG-7/3/2013-28580) Kıymetli madenler ve taşların yurt içinde alım satımını,
xxxxxxx xxxxxxxxxxxxx.
(2) (Mülga:RG-26/8/2009-27331)
Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının yapamayacakları iş ve işlemler
MADDE 13 – (1) Kıymetli madenler aracı kuruluşları;
a) Aracılık amacıyla alıp sattıkları ve ödünç alıp verdikleri işlenmemiş kıymetli madenlere ilişkin menkul kıymet çıkaramazlar, sermaye piyasası araçları alıp satamazlar, ödünç para verme işlemlerinde bulunamazlar.
b) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıktan icrası için izin alınan faaliyetler ve bunlara ilişkin iş ve işlemler dışında hiç bir ticari, sınai ve zirai faaliyette bulunamazlar; faaliyetlerini yürütebilmek için gerekli olanın üstünde taşınmaz mal edinemezler.
c) 5411 sayılı Bankacılık Kanununda tanımlandığı üzere mevduat toplayamazlar.
ç) Kıymetli maden alım-satımında belli bir geliri sağlayacağı yolunda herhangi bir yazılı veya sözlü taahhütte bulunamazlar.
d) Gerçeğe uymayan, müşterilerini veya kamuoyunu yanıltıcı bilgileri içeren herhangi bir ilan ve reklam ile diğer yazılı ve sözlü açıklamalarda bulunamazlar.
e) Borsa saklama kasasında saklama hizmeti verilmesi dışında, müşterilerinden emanet ve saklama amacı ile işlenmemiş kıymetli maden kabul edemezler.
f) Herhangi bir şekilde yanlarında çalıştırdıkları kişilerin, mutad müşteri aracı kurum ilişkisi dışında imkanlarından yararlanmak suretiyle kendi nam ve hesaplarına işlem yapmalarına olanak sağlayamazlar.
g) İşlenmemiş kıymetli maden fiyatını yapay olarak yükseltmek, düşürmek, belli bir seviyede tutmak yahut işlenmemiş kıymetli maden alım ya da satım taleplerini yapay olarak etkilemek veya aktif bir piyasası olduğu izlenimini yaratmak amacıyla işlenmemiş kıymetli madenin mülkiyetinde gerçek anlamda değişme yaratmayan alım satım işlemi yapamazlar.
(2) Bu Yönetmelik kapsamındaki aracılık faaliyetlerinde bulunacak bankalar, bu maddenin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (e) bendleri hükümlerine tabi değildir.
(3) Bu Yönetmelik kapsamındaki aracılık faaliyetlerinde bulunacak kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden şirketler bu maddenin birinci fıkrasının (b) bendi hükümlerine tabi değildir.
(4) Bankalar ve yetkili müesseseler dışındaki kıymetli madenler aracı kuruluşları Borsa bünyesindeki faaliyetleri dışında efektif alım satımı yapamazlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Defter, Kayıt ve Belge Düzeni, Bilgi Verme, Denetim ve Xxxxxxx
Defter, kayıt ve belge düzeni
MADDE 14 – (1) Borsa üyesi kıymetli madenler aracı kurumları, yetkili müesseseler, kıymetli maden üretimi veya ticareti ile iştigal eden anonim şirketler ile yurt dışında yerleşik şirketlerin Türkiye’deki şubeleri 29/6/1956 tarihli ve 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu, 3/4/1993 tarihli ve 21541 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kıymetli Madenler Borsalarının Kuruluş ve Çalışma Esasları Hakkında Genel Yönetmelik ile 30/6/1999 tarihli ve 23741 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İstanbul Altın Borsası Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde, işletmenin ihtiyacına uygun birinci sınıf tacirlerin tutmak zorunda oldukları defter ve kayıtları tutmak, belgeleri düzenlemek ve aracılık faaliyetlerine ilişkin muhasebe kayıt, belge ve işlemlerinde Borsa tarafından belirlenen düzenlemelere uymak zorundadırlar.
Bilgi verme
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanması çerçevesinde kıymetli madenler aracı kuruluşları, (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık tarafından talep edilen her türlü bilgi ve belgeyi (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa göndermek zorundadırlar.
(2)Borsa;
a) Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının işlenmemiş kıymetli maden ithaline ilişkin bilgileri,
b) Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının Borsa bünyesindeki piyasalarda gerçekleştirdiği işlemlere ilişkin bilgileri üçer aylık ve yıllık dönemler halinde dönemi takip eden bir ay içinde (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa bildirir.
(3) Bankalar ve yetkili müesseseler dışındaki kıymetli madenler aracı kuruluşları yıllık bilanço ve kar/zarar tablolarını ilgili olduğu yılı takip eden 3 ay içinde (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa gönderirler.
(4) Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının adres değişikliklerini değişiklik tarihinden itibaren on beş gün içerisinde (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa ve Borsaya bildirmeleri zorunludur.
Gözetim ve denetim
MADDE 16 – (1)Kıymetli madenler aracı kuruluşları, (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığın gözetim ve denetimine tabidir. Gözetim ve denetim görevlerinin yerine getirilmesinde görevli denetim elemanlarına defter, kayıt ve belgelerin ibrazı, istenen bilgilerin verilmesi, düzenlenen tutanakların imzalanması ve her türlü kolaylığın gösterilmesi zorunludur.
Faaliyetler süresince uyulması gereken ilkeler
MADDE 17 – (1)Kıymetli madenler aracı kuruluşları;
a) Faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında işin gerektirdiği mesleki dikkat ve özeni göstermeleri, kaynakları etkin bir biçimde kullanmaları ve bu doğrultuda gerekli önlemleri almaları,
b) İşlemlerini gerçekleştirirken müşterilerinin çıkarını ve piyasanın bütünlüğünü gözeterek dürüst ve şeffaf davranmaları, müşterileriyle çıkar çatışmalarını doğuracak işlemlerden kaçınmaları ve buna uygun bir organizasyon oluşturmaları, herhangi bir çıkar çatışması olduğunda, öncelikle müşterilerinin menfaatini gözetmeleri ve adil davranmaları,
c) Müşterileriyle olan ilişkilerinde müşteri ismine saklama uygulaması ve yatırımcıyı korumaya ilişkin diğer düzenlemeler ile müşteriyi ilgilendiren tüm konularda yeterli bilgilendirme ve şeffaflığı sağlamaları,
gerekir.
(2) Kıymetli madenler aracı kuruluşları iyiniyet kurallarına göre davranmak, mevzuata, Borsa düzen ve disiplinine uygun hareket etmek zorundadır.
(3) Kıymetli madenler aracı kuruluşları müşterilerinin verecekleri alım ve satım emirlerini kısmen veya tamamen kabul etmeme hakkına sahiptirler; ancak, nedenini açıklamak zorunluluğu olmaksızın bu durumu müşterilerine veya onların temsilcilerine hemen bildirmekle yükümlüdürler.
(4) Kıymetli madenler aracı kuruluşları tarife dışı komisyon (kurtaj) alamaz veya teklif edemezler.
(5) Kıymetli madenler aracı kuruluşları kıymetli madenin teslimi ve bedellerinin ödenmesi de dahil olmak üzere Borsada yaptıkları işlemlerin tümünden sorumludurlar.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Müşteri Tanıma Kuralı, Çerçeve Sözleşme İmzalama Yükümlülüğü, Müşteri Hesap
Numarası, Aracı Kuruluşlarının Faaliyetinin Durdurulması ve Faaliyet
İzninin Xxxxxx, Yurtdışından Temin Edilecek Belgeler ve Xxxxx
Müşteri tanıma kuralı
MADDE 18 – (1) Kıymetli madenler aracı kuruluşları, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat hükümleri uyarınca hesap açmadan önce müşterilerinin kimlik bilgilerini tespit ederler.
Çerçeve sözleşme imzalama yükümlülüğü
MADDE 19 – (1)Kıymetli madenler aracı kuruluşları müşterileriyle işlem yapmaya başlamadan önce, yazılı bir sözleşme yapmak zorundadırlar. Bu sözleşme, aracı kuruluşla müşterisi arasındaki ilişkiyi genel olarak düzenleyen, başlangıçta bir kez aktedilen ve münferit işlemlerin esasını oluşturan bir çerçeve anlaşmasıdır.
Müşteri hesap numarası
MADDE 20 – (1)Aracılık çerçeve sözleşmesi yapılan her müşteriye ayrı bir hesap numarası verilir. Bir müşteriye verilmiş olan hesap numarası, alım satıma aracılık çerçeve sözleşmesinin sona erme tarihi üzerinden 10 yıl geçmedikçe bir başka müşteriye verilemez.
Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyetinin durdurulması ve faaliyet izninin iptali
MADDE 21 – (1) Bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesi ile yasaklanan faaliyetlerde bulunan veya faaliyetlerine kesintisiz bir yıl süre ile ara veren kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyet izni (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça iptal edilir.
(2) Ortakları faaliyet izni için aranan şartları kaybeden kıymetli madenler aracı kuruluşlarına durumlarını bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirmeleri için altı aya kadar süre tanınır. Bu süre zarfında durumlarını Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirmeyen şirketlerin faaliyet izni (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça iptal edilir.
(3) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık, mevzuata aykırı işlem ve hallerin tespiti durumunda, aykırılıkların mahiyet ve önemine göre, kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyetlerini sürekli yada altı aya kadar geçici olarak durdurmaya yetkilidir.
(4) Kıymetli madenler aracı kurumlarının kuruluş izinlerinin herhangi bir nedenden dolayı iptal edilmesi halinde, verilmiş bulunan aracı kuruluş faaliyet izni de iptal olunur.
(5) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık tarafından, faaliyeti aynı yıl içinde ikinci kez geçici olarak durdurulan kıymetli madenler aracı kuruluşunun faaliyet izni iptal olunur.
(6) Kıymetli madenler aracı kuruluşuna ait Borsa Üyelik Belgesinin Borsa Yönetim Kurulunca iptaline karar verilmesi halinde o aracı kuruluşa verilmiş bulunan faaliyet izni de iptal olunur.
(7) Faaliyetleri geçici olarak durdurulan veya faaliyet izni iptal edilen kıymetli madenler aracı kuruluşları ilan ve reklamlarında söz konusu faaliyetlerde bulundukları izlenimini yaratacak hiçbir kelime, deyim ve işaret kullanamazlar.
(8) Faaliyet izni iptal edilen kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyetlerine devam etmeleri veya verilen süre dahilinde Borsa Üyelik Belgelerini iade etmemeleri halinde haklarında 20/2/1930 tarihli ve 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna istinaden kovuşturmaya geçilir.
(9) Faaliyetleri geçici olarak durdurulan kıymetli madenler aracı kuruluşları, bu müeyyideyi gerektiren aykırılıkların giderildiğini tevsik etmeleri halinde (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığın uygun görüşü doğrultusunda yeniden faaliyetlerine başlayabilirler.
(10) Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının faaliyetlerinin (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça geçici olarak durdurulmasına ve yeniden faaliyetlerine başlamalarına veya faaliyet izinlerinin iptal edildiğine ilişkin kararlar, Borsa Yönetim Kurulu tarafından, günlük Borsa Bülteninde ve ülke çapında yayımlanan en az iki gazetede ilan edilir.
(11) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırılık olduğu tespit edilen durumlarda, aykırılıkla ilgili bir müeeyyide belirlenmemiş olması halinde ilgililer hakkında 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanuna istinaden kovuşturmaya geçilir.
Borsa üyelik belgesinin iptali
MADDE 22 – (1) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlıkça faaliyet izni iptal edilen kıymetli madenler aracı kuruluşlarının Borsa Üyelik Belgeleri, Borsa Yönetim Kurulu tarafından iptal edilir ve bu durum Borsa tarafından günlük Borsa Bülteninde ve ülke çapında yayımlanan en az iki gazetede ilan edilir.
(2) Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının, kendi istekleriyle Borsa üyeliğinden çıkmak için Borsa Başkanlığına müracaat etmeleri halinde, talepleri hakkında (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa da bilgi vermeleri zorunludur.
Yurtdışından temin edilecek belgeler
MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelikte yer alan başvurularla ilgili olarak temin edilecek belgelerle ilgili hükümler yabancı uyruklu kişiler hakkında da uygulanır.
(2) Yabancı uyruklu gerçek ve tüzel kişilerden istenilen belgelerin bu kişilerin yerleşik olduğu ülkede kayıtların tutulduğu bir merci ya da sistem olmaması nedeniyle temin edilememesi durumunda, bu durumun ilgili ülkenin yetkili mercilerinden alınacak bir belge ile (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlığa tevsik edilmesi zorunludur.
(3) Bu Yönetmelikte yer alan başvurularla ilgili olarak yurtdışından temin edilecek belgelerin ilgili ülkenin yetkili makamlarınca ve Türkiye’nin o ülkedeki konsolosluğunca veya Lahey Devletler Özel Hukuku Konferansı çerçevesinde hazırlanan Yabancı Resmi Belgelerin Tasdiki Mecburiyetinin Kaldırılması Sözleşmesi hükümlerine göre onaylanmış olması ve başvuruya belgelerin noter onaylı tercümelerinin de eklenmesi şarttır.
MADDE 24 – (1) (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Bakanlık bu Yönetmeliğin tatbikatını temin etmek ve tereddütlü durumları gidermek amacıyla gerekli göreceği her türlü tedbiri almaya yetkilidir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 25 – (1) 16/10/1993 tarihli ve 21730 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Kıymetli Madenler Borsası Üyelik Belgesi Verilme Esasları ile Kıymetli Madenler Borsası Aracı Kurumlarının Kuruluş ve Faaliyet Şartlarına İlişkin Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır.
İntibak süresi
GEÇİCİ MADDE 1 – (1) Kıymetli madenler aracı kuruluşları durumlarını, bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren bir yıl içerisinde, bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirmek zorundadır. Mücbir sebeplerin bulunması ve Müsteşarlıkça uygun görülmesi halinde bu süre bir yıl daha uzatılabilir.
Ödenmiş sermayeye ilişkin intibak süresi
GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-26/8/2009-27331)
(1) Kıymetli madenler aracı kuruluşlarının 26/8/2009 tarihinden itibaren bir yıl içinde ödenmiş sermayelerini 500 bin TL’ye yükseltmemeleri halinde faaliyet izinleri iptal edilir. Mücbir sebeplerin bulunması ve Müsteşarlıkça uygun görülmesi halinde bu süre bir yıl daha uzatılabilir.
(2) 26/8/2009 tarihi itibariyle Müsteşarlığa faaliyet veya kuruluş izni için yapılan başvurular hakkında bu maddenin birinci fıkrası dışında başvuru tarihinde yürürlükte bulunan Yönetmelik hükümleri uygulanır.
Yürürlük
MADDE 26 – (1)Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 27 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini (Değişik ibare:RG-11/9/2018-30532) Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.
__________
(1) 14/9/2011 tarihli ve 28054 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik değişikliği ile 12 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinden sonra gelmek üzere (b) bendi eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
(2) 11/9/2018 tarihli ve 30532 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklik ile Yönetmeliğin 3 üncü maddesinin birinci fıkrasına (a) bendi eklenmiş ve diğer bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.
|
Yönetmeliğin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
|
Tarihi |
Sayısı |
|
21/5/2007 |
26528 |
|
Yönetmelikte Değişiklik Yapan Yönetmeliklerin Yayımlandığı Resmî Gazete’nin |
||
Tarihi |
Sayısı |
|
1 |
3/9/2008 |
26986 |
2 |
26/8/2009 |
27331 |
3 |
14/9/2011 |
28054 |
4 |
7/3/2013 |
28580 |
5 |
11/9/2018 |
30532 |