YÜKLƏRİN SIĞORTASI QAYDALARI
YÜKLƏRİN SIĞORTASI QAYDALARI
ÜMUMİ MÜDDƏALAR
Bu Qaydalar yüklərin sığortası növü üzrə yüklərin (nəqliyyat) sığortası sinfinə aiddir.
1. ƏSAS ANLAYIŞLAR
1.1. Sığortaçı və ya Şirkət - Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq Nizamnamə əsasında fəaliyyət göstərən və müvafiq lisenziyaya xxxxx xxxx ASC “Standard Insurance” Sığorta Şirkəti.
1.2. Sığortalı - sığorta haqqı ödəyən, sığorta obyektinin sığorta etdirilməsində sığorta xxxxxx xxxx sığorta müqaviləsinin tərəfi.
1.3. Sığorta olunan - sığorta müqaviləsi əsasında əmlak mənafeləri sığortalanan şəxs.
1.4. Xxxxxxxxxx şəxs - sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığorta ödənişini almaq hüququ xxxx şəxs;
1.5. Sığorta müddəti - sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət.
1.6. Sığorta müqaviləsi - sığortalının müvafiq sığorta haqqı ödəməsi müqabilində sığorta obyektinin məruz qala biləcəyi risklərlə bağlı itkilərin, dəyən zərərin əvəzinin və ya razılaşdırılan pul məbləğinin müəyyən bir hadisənin baş verməsi əsasında ödənilməsinin sığortaçı tərəfindən öhdəlik kimi götürülməsi şərtlərinin təsbit edildiyi razılaşma.
1.7. Sığorta şəhadətnaməsi - sığorta müqaviləsinin bağlanması faktını təsdiq edən, sığortaçı tərəfindən sığortalıya və (və ya) sığorta olunana verilən sənəd;
1.8. Sığorta obyekti - sığortalının, yaxud sığorta olunanın qanuna zidd olmayan hər hansı əmlak mənafeyi;
1.9. Sığorta haqqı - risklərin qəbul edilməsi və ya bölüşdürülməsi müqabilində sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq, sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulan qaydada sığortalının sığortaçıya ödəməli olduğu pul məbləği;
1.10. Sığorta məbləği - sığortalanmış risklər üzrə sığortaçının öhdəliyinin qanunvericilik, yaxud müqavilə ilə müəyyənləşdirilmiş məbləğlə ifadə olunan son həddi;
1.11. Sığorta ödənişi - sığorta hadisəsi baş verdikdə, qanunvericiliyə, həmçinin sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığortaçı tərəfindən ödənilən maliyyə kompensasiyası;
1.12. Sığorta hadisəsi - sığorta ödənişinin ödənilməsi üçün əsas xxxx, sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində baş verən və təsadüflik əlamətlərinə xxxxx xxxx hadisə və ya yaranan hal.
1.13. Sığorta riski - sığorta obyekti ilə bağlı itkilərin və ya zərərlərin yaranmasına səbəb xxxx hadisənin baş verməsi və ya halın yaranması ehtimalı, həmçinin bu ehtimala qarşı sığortaçının üzərinə götürdüyü öhdəlik.
1.14. Tərəflər - sığortaçı və ya onun nümayəndəsi və sığortalı və ya onun nümayəndəsi.
1.15. İşlərin aparılması xərcləri - sığortaçı tərəfindən əmək haqları, rabitə və kommunikasiya xərcləri; ofisin saxlanması xərcləri; agent və broker mükafatları; nəqliyyatın saxlanması; blankların hazırlanması və sairəyə çəkdiyi xərclərinin məcmusu.
2. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİNİN PREDMETİ VƏ BAĞLANMA QAYDASI
2.1. Bu Qaydaların şətlərinə uyğun olaraq bağlanmış sığorta müqaviləsinə əsasən Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə nəzərdə tutulmuş sığorta haqqını almaqla sığorta hadisəsi zamanı Sığortalıya sığorta müqaviləsində müəyyən olunmuş sığorta məbləği həcmində (azadolma məbləğləri nəzərə alınmaqla) sığorta ödənişini verir.
2.2. Sığorta müqaviləsi bir tərəfdən sığortaçı, digər tərəfdən müvafiq əmlakın mülkiyyətçisi xxxx və ya etibarnamə əsasında müvafiq səlahiyyətə xxxxx xxxx şəxs tərəfindən bağlanılır. Sığortalının əmlaka münasibətdə sığorta marağı olmadığı halda bağlanmış sığorta müqaviləsi etibarsız sayılır. 2.3.Sığorta müqaviləsi, sığortalının (sığortaçı tərəfindən müəyyən olunmuş müvafiq məlumatları ərizədə göstərməklə) yazılı ərizəsi əsasında bağlanılır.
2.4. Tərəflər müqaviləyə qanunvericiliyinə zidd olmayan əlavə müddəaların daxil edilməsi barədə razılığa gələ bilərlər. Sığorta müqaviləsi ilə bu qaydalar arasında ziddiyət yaranarsa, sığorta
müqaviləsinin müddəaları tətbiq edilir.
2.5. Əgər sığorta müqaviləsi bağlanandan sonra sığortalının müqavilə bağlanarkən qəsdən yalnış məlumat verməsi aşkar olunarsa, sığortaçı sığorta müqaviləsinin etibarsız olduğu barədə sığortalıya yazılı bildiriş verə bilər və ya sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
2.6. Sığorta müqaviləsinin və bundan irəli gələn bütün sənədlərin rəsmiləşdirilməsini sığortalı və ya faydalanan şəxs həyata keçirir.
2.7. Bu Qaydalara əsasən, müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmadıqda, sığorta müqaviləsi Azərbaycan Respublikasının ərazisinə şamil olunur.
2.8. Sığorta müqaviləsi və ümumilikdə sığorta münasibətləri sığorta müqaviləsi, sığorta qaydaları, Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi, “Sığorta Fəaliyyəti Haqqında” Qanunu və digər qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir.
3. SIĞORTA MƏBLƏĞİ VƏ REAL DƏYƏR
3.1.1 Sığorta məbləği tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyənləşdirilir.
3.1.2 Sığorta ödənişinin verildiyi tarixdən etibarən, sığorta məbləği və sığortaçının məsuliyyəti verilmiş sığorta ödənişi həcmində azalmış olur. Sığorta məbləği tam həcmdə istifadə olunduğu təqdirdə sığortaçı öz öhdəliklərini tamamilə yerinə yetirdiyi üçün sığorta müqaviləsinə xitam verilir. Sığortaçının vermiş olduğu sığorta ödənişi ilə əlaqədar azalmış sığorta məbləğini yalnız əlavə sığorta haqqı ödəməklə artırmaq olar.
3.1.3. Müqavilənin müddəti bir ildən artıq müddətə bağlandığı hallarda, müqavilə imzalandığı andan hər sığorta ili başa çatdıqda, sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləği həmin xxx mövcud xxxx sığorta məbləğinin müqavilədə göstərilən həcmində azalır. Bu halda da azalmış sığorta məbləğini yalnız əlavə sığorta haqqı ödəməklə artırmaq olar.
3.2.1. Əmlakın real dəyəri, onun həmin dövrdə xxxx real bazar qiymətidir.
3.2.2. Əmlakın real dəyəri sığortaçı ilə sığortalı arasında qarşılıqlı razılaşma əsasında müəyyən edilir.
3.2.3. Əgər sığortalı yazılı ərizəsində müvafiq əmlaka əlavə quraşdırılmış hər hansı ünsürü təsvir edərək adını, markasını, miqdarını və qiymətini göstərmişdirsə, əmlakın faktiki dəyəri əlavə ünsürün qiyməti məbləğində artır. Əks təqdirdə əlavə quraşdırılmış avadanlıq sığorta ödənişi zamanı nəzərə alınmır.
3.2.4. Hər sığorta hadisəsi üzrə sığorta ödənişinin verilməsi zamanı sığorta ödənişi sığorta hadisəsinin baş vermə tarixində qüvvədə xxxx sığorta məbləğindən (azadolma məbləğləri nəzərə alınaraq) artıq ola bilməz.
3.2.5. Sığorta məbləği və ya sığortaçının ödəyəcəyi məbləğ əmlakın real dəyərindən artıq olarsa (sığorta hadisəsi zaman), sığorta məbləğindən artıq xxxx hissə etibarsız sayılır.
3.2.6. Əgər sığorta hadisəsinin baş verdiyi anda sığorta məbləği real dəyərdən azdırsa (qismən və ya natamam sığorta), sığortaçı zərərin əvəzini sığorta məbləği ilə real dəyərin nisbətinə müvafiq surətdə ödəyir, yəni sığorta məbləğinin real dəyərə nisbəti faiz şəklində sığorta ödənişindən çıxılır.
3.3. Sığorta müqaviləsi imzalandığı zaman əmlakın real dəyəri sığortalı və sığortaçının razılığı ilə və ya onların seçdikləri mütəxəssis və ya ekspert tərəfindən müəyyən edilmişdirsə və tərəflər bununla razılaşmışlarsa, sığorta hadisəsi zamanı tərəflərin heç biri razılaşdırılmış dəyərə etiraz edə bilməz. Razılaşdırılmış dəyərin etibarlılıq müddəti yalnız bir ildir.
4. SIĞORTA HAQQININ ÖDƏNİLMƏSİ VƏ MÜQAVİLƏNİN QÜVVƏYƏ MİNMƏSİ
4.1. Sığorta haqqının həm bütövlükdə həm də hissələrlə ödənilməsi razılaşdırıla bilər.
4.2. Sığorta haqqının hissələrlə ödənilməsi razılaşdırılmamışdırsa, sığorta haqqı bütövlükdə ödənilməlidir.
4.2.1. Sığorta haqqının bütövlükdə ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdursa, sığorta haqqı sığorta şəhadətnaməsi təqdim olunan zaman ödənilməlidir. Bu halda sığorta müqaviləsi sığorta haqqının tam ödənilməsi şərti ilə sığorta şəhadətnaməsi imzalandığı gün saat 24:00-da qüvvəyə minir.
4.2.2. Sığorta haqqının hissələrlə ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdursa sığorta haqqının birinci hissəsi
sığorta şəhadətnaməsi təqdim olunan zaman ödənilməlidir. Bu halda sığorta müqaviləsi sığorta haqqının birinci hissəsinin ödənilməsi şərti ilə sığorta şəhadətnaməsi imzalandığı gün saat 24:00-da qüvvəyə minir. Sığorta haqqının növbəti hissəsi növbəti ödəmə günündən sonra 15 gün ərzində ödənilməzsə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina oluna bilər. Gecikdirilmiş 15 gün ərzində sığorta hadisəsi baş verərsə sığortaçı zərərin əvəzini, ödənilmiş sığorta haqqı ilə ümumi sığorta haqqının nisbətinə müvafiq surətdə ödəyə bilər, yəni ödənilmiş sığorta haqqının ümumi sığorta haqqına nisbəti faiz şəklində sığorta ödənişindən çıxıla bilər.
4.3. Sığorta hadisəsi baş verdiyi anda sığorta haqqının ödənilməyən (ödəniş vaxtının çatıb- çatmamasından asılı olmayaraq) hissələri sığorta ödənişindən çıxılır.
4.4. Sığorta ödənişinin verilməsi ilə əlaqədar azalmış sığorta məbləğinin artırılması zamanı, sığorta haqqı sığortalının razılığı ilə həm sığorta ödənişindən tutula bilər, həm də əlavə olaraq ödənilə bilər.
4.5. Sığorta müddəti, müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, müqavilədə göstərilən başlama və sona çatma tarixlərində (bu qaydaların 4.2.1. və 4.2.2. maddələri nəzərə alınmaqla) Azərbaycan vaxtı ilə saat 24:00-da başlayır və saat 24:00-da xxxx xxxxx. Sığorta müqaviləsi bağlandığı gün qüvvədə olmur.
5. AZADOLMA (SIĞORTA ÖDƏNİŞİNDƏN QİSMƏN AZADOLMA)
5.1. Azadolma - sığorta hadisəsi nəticəsində yaranan itkilərin və ya dəyən zərərin sığorta təminatı ilə əhatə olunmayan və sığortalının üzərində qalan hissəsidir. Tərəflər sığorta şəhadətnaməsində, sığorta hadisəsi zamanı sığorta məbləğinin müəyyən bir faizinin, dəymiş zərərin müəyyən bir faizinin və ya konkret məbləğin sığortaçı tərəfindən ödənilməməsini razılaşdıra bilərlər.
5.2.Azadolma şərtli və şərtsiz ola bilər.
5.2.1. Şərtli azadolma - nəzərdə tutulduqda, sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərərin həcmi həmin məbləğdən (azadolma məbləğindən) xxx olduqda, zərər məbləğindən azadolma çıxılmır və sığortaçı tərəfindən ödənilir.
5.2.2. Şərtsiz azadolma - nəzərdə tutulduqda azadolma məbləği hər bir halda zərər məbləğindən çıxılır və sığortaçı tərəfindən ödənilmir.
5.3. Müqavilədə müxtəlif növ azadolma həm konkret məbləğ həm faiz şəklində göstərildikdə, faiz çıxıldıqdan sonra konkret məbləğ çıxılır.
5.4. Azadolma hər bir sığorta hadisəsi üzrə tətbiq olunur.
5.5. Azadolmanın şərtli və ya şərtsiz olması müqavilədə göstərilmədikdə, şərtsiz kimi qəbul edilir.
5.6. Sığorta müqaviləsində şərtli azadolmanın digər formaları və şərtləri də nəzərdə tutula bilər.
6. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİNİN LƏĞVİ
6.1. Sığorta müqaviləsinə həm sığortaçının həm də sığortalının 30 gün qabaqcadan yazılı xəbərdarlığı ilə vaxtından əvvəl xitam verilə bilər.
6.1.1. Sığorta müqaviləsinə sığortalının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verildikdə, sığortaçı həmin müqavilə üzrə işlərin aparılması xərclərini çıxmaqla müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını ona qaytarır; əgər bu tələb sığortaçının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı sığorta haqlarını bütünlüklə sığortalıya qaytarır.Sığortalının müqavilənin xitamı barədə müraciəti daxil olduğu an, sığorta təminatı dayandırılır.
6.1.2. Sığorta müqaviləsinə sığortaçının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verildikdə o, sığorta haqlarını bütünlüklə sığortalıya qaytarır; əgər bu tələb sığortalının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı həmin müqavilə üzrə işlərin aparılması xərcləri çıxılmaqla, müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını qaytarır.
6.2. Əgər sığorta müddəti ərzində sığorta hadisəsi baş vermişdirsə, işlərin aparılması xərclərindən əlavə olaraq, ödənilmiş sığorta ödənişinin məbləği qaytarılacaq sığorta haqqından çıxılır.
6.3. Sığortalı, müqaviləyə xitam verərək sığortalı ilə başqa müqavilə imzalamaq niyətində olduqda həm işlərin aparılması xərcləri həm də ödənilmiş sığorta ödənişinin məbləği sığorta haqlarından çıxılmaya bilər.
6.4. Sığortaçı sığortalı qarşısında öz öhdəliklərini bu qaydaların 3.1.2 bəndinə uyğun olaraq tamamilə
yerinə yetirdikdə sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilir. Bu halda tərəflər arasında əlavə hesablaşma aparılmır.
6.5. Sığorta müqaviləsinə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallarda da xitam verilə bilər.
7. SUBROQASİYA HÜQUQU
7.1. Sığortalının zərərin vurulmasında təqsirkar xxxx şəxsə zərərin əvəzini ödəmək tələbi hüququ verilmiş sığorta ödənişi həcmində sığortaçıya keçir.
7.2. Sığortalı təqsirkar şəxsə iddiadan və ya tələbi təmin edən hüquqlardan, yaxud lazımi sənədləri sığortaçıya verməkdən imtina etdikdə və yaxud təqsirkar şəxsdən dəymiş zərərin əvəzini və ya bir hissəsini aldıqda, sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən tam və ya müvafiq sürətdə qismən azad edilir. Artıq ödənilmiş hissə sığortalı tərəfindən xxxx qaytarılmalıdır. Əks təqdirdə sığortaçı məhkəməyə müraciət etmək hüququnu özündə saxlayır.
8. İKİLİ (ÇOXQAT) SIĞORTA
8.1. İkili sığorta zamanı dəymiş zərərin ümumi həcmi sığortaçılar arasında bərabər şəkildə bölünərək ödənilir. Eyni mənafeyi eyni vaxtda bir neçə sığortaçıda sığortalayan şəxs bu barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
8.2. Əgər eyni mənafeyi eyni vaxtda bir neçə sığortaçıda sığortalayan şəxs hər hansı bir səbəbdən bu halı sığortaçıya bildirməzsə (müqavilə bağlandığı zaman və ya hadisə baş verdiyi zaman öz ərizəsində qeyd etməzsə), sığortaçı öz vəzifələrini yerinə yetirməkdən azad olunur.
9. MÜBAHİSƏLƏRİN HƏLLİ
9.1 Sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrin yerinə yetirilməsi ilə bağlı yaranan mübahisələr tərəflər arasında danışıqlar yolu ilə həll olunur. Razılıq əldə edilmədikdə, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidmətinə və Azərbaycan Respublikasının aidiyyəti məhkəmələrinə müraciət oluna bilər.
10. SIĞORTA RİSKİNİN ARTMASI
10.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlandıqdan sonra meydana çıxan və sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən sığorta riskinin artması ilə bağlı bütün hallar sığortaçı ilə yazılı şəkildə razılaşdırılmalıdır.
10.2. Bu Qaydaların 10.1. maddəsinə riayət edilmədikdə sığortaçı sığorta müqaviləsinin şərtlərinin dəyişdirilməsini və ya onun tamamilə ləğv edilməsini tələb edə bilər və ya həmin hallarla əlaqəli sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
11. TƏRƏFLƏRİN HÜQUQ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
11.1.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortaçının müstəqil auditor tərəfindən təsdiqlənmiş illik balansı və fəaliyyətinin illik yekunlarına dair maliyyə nəticələri ilə xxxxx olmaq hüququna malikdir.
11.2.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalanma haqqında ərizə formasında göstərilən və özünə məlum xxxx, sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən bütün hallar barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
11.2.2. Sığortalı bu qaydaların və sığorta müqaviləsinin müddəalarına riayət etməlidir.
11.3.1. Sığortaçı sığortalı barədə, habelə onun keçmiş hadisə tarixi barəsində məlumat toplamaq hüququna malikdir.
11.4.1. Sığortaçı sığortalını müqavilənin əsaslandığı sığorta qaydaları ilə xxxxx etməlidir.
11.4.2. Sığortaçı bu qaydaların və sığorta müqaviləsinin müddəalarına riayət etməlidir.
12. MÜLKİYYƏT SAHİBİNİN DƏYİŞMƏSİ
12.1. Sığortalanmış əmlakın mülkiyyət sahibi dəyişdikdə, köhnə və yeni mülkiyyətçi tərəfindən 15 gün ərzində bu barədə sığortaçıya məlumat verilməli və müvafiq rəsmiləşdirmələr aparmalıdır.
12.2. Bu qaydaların 12.1. maddəsinə riayət edilmədikdə, əmlakın özgəninkiləşdirmə anından 15 günlük müddətdən sonra sığorta hadisəsi baş verərsə sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
13. MÜQAVİLƏNİN ÜÇÜNCÜ ŞƏXSİN XEYRİNƏ BAĞLANMASI
13.1. Sığorta müqaviləsi üçüncü şəxsin – faydalanan şəxsin xeyrinə bağlanıla bilər.
13.2. Sığortalı müqavilədə göstərilmiş faydalanan şəxsi yalnız sığortaçının və xxxxxxxxxx şəxsin (əgər əmlak bu şəxsin xeyrinə girov qoyulmuşdursa) yazılı razılığı ilə digər şəxslə əvəz edə bilər.
13.3. Müqavilənin faydalanan şəxsin xeyrinə bağlanması sığortalını sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrinin yerinə yetirməsi öhdəliyindən azad etmir.
XÜSUSİ MÜDDƏALAR
14.SIĞORTA TƏMİNATININ ƏHATƏ DAİRƏSİ (SIĞORTA RİSKLƏRİ)
14.1. Бу сыьорта qaydaları иля, сыьорта мцгавилясинин мювзусуна дахил олан йцкцн, мцгавилядя xxxxxxxxxx xxxx вя йа дашыма мцддяти ярзиндя мцгавилядя эюстярилян дяниз, автомобил, щава, дямир йолу няглиййат васитяляри, щабеля digər васитяlər иля дашынмасы вя йахуд дашынмасы заманы олан щансыса бир анбарда мцвяггяти олараг сахландыьы заман мяруз галдыьы сыьорта щадисяляри нятиcясиндя дяйян зийан вя зярярляря тяминат верилир.
14.2. Сыьорта мцгавилясиндя истифадя xxxxxx Xxx термини, щяйата кечириляcяк дашыманын характериня уйьун олараг габлашдырылмыш коммерсийа малларыны ящатя едир. Бунунла бирликдя сыьортачы гябул етдийи щалларда истифадя едилмиш яшйалар, гцсурлу вя йа эери гайтарылан маллар, сыьорта етдирянин разылыьы иля эяминин эюйяртясиндя дашынан йцкляр, еляcя дя юртцксцз йцк машынында вя йа ачыг вагонда дашынан йцкляр, шяхси яшйалар вя йа ял йцкляри, cанлы щейван вя почт эюндяришляри дя, бу цмуми шяртляря ясасян Йцк сайылыр.
14.3.Сыьорта тяминаты баш вермиш щадися нятиcясиндя йцкя дяймиш зийан вя зяряри вя йахуд онларла ялагядар хярcляри ящатя едир. Зийан вя зярярин вя йахуд хярcлярин мигдары вя мащиййяти, тямината дахил едилян щадисяляр вя истисналар сыьорта mǧqaviləsinə ялавя едилян хцсуси шяртляря (клозлара) ясасян мцяййян едилир.
14.4.Сыьорта mǧqaviləsininн шяртляри дахилиндя ашаьыдакы щадисяляр нятиcясиндя дяйян зийан вя зяряр сыьорта тяминатына дахил олунур:
14.4.1. Фыртына, эяминин батмасы, сащиля тохунмасы, гуру вя йа гум цзяриня чыхмасы кими щалларла ялагядар сыьорталанмыш ямтяялярин, гисмян вя йа тамамиля зяряр чякмяси;
14.4.2. daşınma vasitəsinin отурмасы, тоггушмасы, щярякятсиз вя йа сяййар бир cисмя (буз да дахил олмагла) тохунмасы иля ямтяянин дянизя атылмасы;
14.4.3. Йаньын, партлайыш;
14.4.4. Капитан вя йа эями ишчиляринин фырылдаьы;
14.4.5. Xxxxxxx (йенидян йцклямя) вя бошалтма заманы бир вя йа бир нечя баьламанын дцшмяси;
14.4.6. Дяниз гяза тящлцкяляри иля ялагядар олан бцтцн нюв зийан вя зяряр.
15. ƏLAVƏ SIĞORTA HAQQI MǦQABİLİNDƏ SIĞORTA TƏMİNATINA DAXİL EDİLƏN TƏMİNATLAR
15.1. Мцяййян едилмиш вя йа тясдиглянмиш щярякят маршрутунун вя йа сон цнванын дяйишдирилмяси вя йахуд дашыма мцгавилясиня ясасян эями сащибиня вя йа эями иcарядарына верилян сялащиййятляриндян щяр щансы биринин дцзэцн йериня йетирилмямяси нятиcясиндя сыьорта
рискинин мащиййятиндя щяр щансы бир дяйишиклик баш верярся, вя йахуд сыьорталанмыш ямтяянин, эяминин вя йа сяфярин тариф вя йа cядвялиндя ня ися йаддан чыхарса вя йа бир йанлышlыг оларса, бу заман сыьорта, тяляб олунан ялавя щаггын юдянилмяси шярти иля гцввядя галыр.
15.2. Сыьорта мцгавиляси иля эями сащибиня вя йа эями иcарядарына верилмиш сялащиййятлярин щяр щансы биринин йериня йетирилмяси нятиcясиндя ямтяянин, щямин мцгавилядя эюстярилян лимана xxxxx, башга бир лимана апарылдыьы щалларда:
15.2.1. Ямтяяляр, бу лиман вя йа яразидя сатылыб гуртарана гядяр вя йа сыьорта мцддятинин баша чатмасы сыьортачыйа билдириляня гядяр, тяряфляр арасында разылашдырылараг ялавя сыьорта щаггы юдянилмяси шярти иля, сыьорта шящадятнамясиндя эюстярилян шяртляр дахилиндя, сыьорта тяминаты дахилиндядир. Сыьорта мцддятинин баша чатмасы иля ялагядар бу бянддя эюстярилян ики шяртдян щансы тез эерчякляшярся, сыьорта щямин шяртя ясасян баша чатмыш олур;
15.2.2. Ямтяялярин, йенидян сыьорта шящадятнамясиндя эюстярилян тящвил вермя йериня вя йа щансыса диэяр бир тящвил вермя йериня эюндярилмяси щалларында, йеня дя тяряфляр арасында разылашдырылаcаг ялавя сыьорта щаггынын юдянилмяси шярти иля, ямтяяляр щямин тящвил вермя йериня чатдырылана гядяр сыьорта шящадятнамясинин шяртляри дахилиндя сыьорта тяминаты алтында олурлар. Сыьортачы, дашыма мцгавиляси баша чатдыгдан сонра эеcикмя, сыьорта етдирян ямтяянин гцсурлу олмасы, нювц вя мащиййяти иля ялагядар xxxx xxxxx вя зяряря эюря cавабдещ дейилдир.
16. SIĞORTA TƏMİNATINA DAXİL OLMAYAN ZƏRƏR (İSTİSNALAR)
16.1. Ашаьыдакы щадисяляр нятиcясиндя дяйян зяряр вя зийанлар сыьорта тяминатына дахил дейилдир:
16.1.1. İtmə, мцсадиря, щябс, тясир эюстярмя, эеcикмя вя йа бунларла ялагядар щяр cцр тяшяббцсляр;
16.1.2. Дцшмянчилик вя мцщарибя характерли щярякятляр (мцщарибя елан едилиб-едилмямясиндян асылы олмайараг). Лакин бу шярт, тяcавцзкар бир дювлят тяряфиндян вя йа тяcавцзкар бир дювлят ялейщиня олан щярякятляр иля ялагядар (эяминин вя йа тоггушма заманы бу тоггушмайа гарышмыш диэяр бир эяминин щяйата кечирдийи сяфяр, хидмятин нювц вя йа мащиййятиндян асылы олмайараг) олмазса, тоггушма, (мина истисна олмагла) щярякятсиз вя йа щярякят едян бир cисмя тохунма, гуруйа отурма, фыртына вя йаньын сыьорта тяминатындан кянарда гала билмяз; (бу маддяйя ясасян, дювлят табечилийиндя вя сярянcамында xxxx xxxxx, гуру вя йа щава силащлы гцввяляри дювлят анлайышы иля ейниляшдирилир).
16.1.3. Вятяндаш мцщарибяси, иьтишаш, цсйан вя йа бунларын сябяб олдуьу дахили мцнагишя, щабеля дяниз гулдурлуглары;
(Бцтцн щалларда, мина, бомба вя диэяр щярби силащларын вя сурсатларын сыьорталанмыш ямтяяйя вурдуьу зийан вя зяряр сыьорта тяминатына дахил дейилдир.)
16.1.4. Тятил, мцяссисялярин сащибкар тяряфиндян баьланмасы, локаут, иьтишашлар вя халг щярякатлары;
16.2. Ашаьыдакы щалларын бирбаша вя йа долайысыйла сябяб олдуьу зийан вя зяряр сыьорта тяминатына дахил дейилдир:
16.2.1. Эизли вя йа гадаьан олунмуш тиcарят, гачагмалчылыг;
16.2.2. Xxxxx, ихраc вя транзит гайда вя ганунларынын позулмасы;
16.2.3. Сыьорта мцгавиляси баьланан заман йалан мялумат вермя сыьорта етдирянын, вякил вя йа нцмайяндясинин гясдян вя йа гцсурлу щярякятляри.
16.3. Ашаьыдакы хцсуси щаллар, сыьорта мцгавиляси хцсуси гязалар да дахил едилмякля баьланса да, сыьорта тяминаты хариcиндядир:
16.3.1. Ямтяя дашынмасында сябябиндян асылы олмайараг баш вермиш эеcикмяляр, зяманят вя йа дайанмалар;
16.3.2. Xxxxxxx вя йа бошалтма ямялиййатлары вя бунлара аид олан верэи, рцсум вя хярcляр;
16.3.3. Валйута мязянняси вя базар гиймятинин фяргляри вя йа фаиз иткиляри;
16.3.4. Тящвил вермяйя вя йа эеcикмяйя эюря юдянилян cяримя фаизляри, эялирдян мящрум олма;
16.3.5. Ямтяяляря тясир едя биляcяк бцтцн нюв гяза, зийан, даьылма вя иткиляр;
16.3.6. Ямтяялярин лазымi гайдада щазырланмамасы вя йа габлашдырманын кейфиййятсизлийиндян иряли эялян зийан вя зяряр;
16.3.7. Щава вя атмосфер шяраитинин тясири, чцрцмя вя ашынмалар, сичовул, эямириcи вя диэяр щяшяратларын вурдуьу зяряр;
16.4. Сыьортанын, дашыманы билаваситя юзц вя йа ишчиляри васитяси иля щяйата кечирдийи тягдирдя, капитанын вя эями ишчиляринин пис ниййятли щярякятляринин, диггятсизликляринин, ещтийатсызлыгларынын сябяб олдуьу зийан вя зяряр сыьорта тяминатына дахил дейилдир.
16.5. Сыьорта етдирян мялуматы олдуьу щалда, барыт, фулмикатон, кибрит, хам нефт, бензин, фосфор, кимйяви маддяляр, динамит, нитроглисерин вя бу кими тез реаксийайа эирян вя партлайа билян маддяляр вя сюнмямиш ящянэ, даьыдыcы майеляр, зящярляйиcи вя йахуд пис гохулу маддяляр, сыьорталанмыш ямтяялярля бир йердя йцкляниб вя йа бошалдылырса, бу cцр ямтяялярин бир йердя олмасы вя йа онлара йахын гойулмасы иля ялагядар мейдана эяляcяк зийан вя зяряр сыьорта тяминатына дахил олан щяр щансы бир щадисянин баш вериб-вермямясиндян асылы олмайараг сыьортачы тяряфиндян юдянилмир.
17. СЫЬОРТА ЩАДИСЯСИ БАШ ВЕРЯН ЗАМАН ТЯРЯФЛЯРИН ЩЦГУГ ВЯ ВЯЗИФЯЛЯРИ
17.1. Щяр ики тяряфин гаршылыглы сурятдя щцгугларынын горунмасы шярти иля, бцтцн нюв мцщафизя тядбирляринин эюрцлмяси вя йа бунларын щяйата кечирилмясинин аидиййаты цзря тяляб едилмяси, сыьорталанмыш ямтяялярин хилас едилмясиня нязарят вя йа хиласетмя ишини билаваситя тяшкил етмяк сыьортаlı цчцн мяcбуридир. Сыьортачынын ися бу ишлярдя иштирак етмяк сялащиййяти вардыр. Сыьортачынын бу ишлярдя иштиракы, онун сялащиййят вя щцгугларыn юз цзяриня алмасы вя юдяниш мясулиййятини гябул етмяси кими баша дцшцлмямялидир.
17.2. Сыьортачы юдяниш щцгугларыны мцдафия вя цмумиййятля щяр cцр арашдырмалар апармаьа тяшяббцс эюстяря биляр, эями зяряр чякярся вя йа сяфяря чыхмаг цчцн йарарсыз вязиййятя дцшярся, сыьортаlı ямтяянин башга бир няглиййат васитясиля сащибиня эюндярилмясиня cящд эюстяря биляр. Сыьортаlı беля щалларда сыьортачы иля там щямряй олмалы вя лазымы сяняд вя мялуматлары сыьортачыйа тягдим етмялидир.
17.3. Сыьортаlı дашыйыcы вя йа билаваситя cавабдещ xxxx xxxxxx шяхсляр ялейщиня xxxx xxxxxxxxx тяряфиндян галдырылмыш юдяниш иддиаларынын вя щцгугларынын мцдафия едилмяси цчцн лазыми тядбирляр эюрмяйя вя, лазым оларса, ишин арашдырылмасы цчцн сыьортачы xxx xxxx-шяртсиз ямякдашлыг етмяйя эюря мясулиййят дашыйыр.
17.4. Сыьортаlı мцщафизя тядбирляринин эюрцлмяси иля ялагядар, истяр юзц, истярся дя ямтяяни гябул едянлярин, експедиторларын онларын ишчиляринин вя йа юз йерляриня тяйин етдикляри сялащиййятли шяхслярин сящлянкарлыьына эюря, сыьорта етдиряня дяйян зяряр щяcминдя cавабдещдир.
17.5. Cавабдещ шяхсдян алынараг, сыьорта етдирян тяряфиндян, щабеля, ямтяяни гябул едян, експедитор, онларын нцмайяндяляри вя йахуд юз йерляриня тяйин етдикляри сялащиййятли шяхс тяряфиндян истифадя олунан вясаит сыьортачынын юдяйяcяйи юдяниш мябляьиндян чыхылыр.
17.6. Сыьорта юдяниши веридикдян сонра сыьорта етдирянин тягсиркар цчцнcц шяхсляря гаршы xxxx xxxxx xxxxxx сыьортачыйа кечир. Сыьорта етдирян, сыьортачынын тялябиня ясасян бу барядя сыьорта юдяниши гябзиндя вя йахуд ялагядар башга бир сяняддя мцвафиг гейд етмялидир.
17.7. Сыьортаlıya мяхсус щцгугун бу принсипя ясасян сыьортачыйа верилмяси сыьорта юдяниши мябляьи xxx xxxxxxxxxxx.
18. ZİYAN VƏ ZƏRƏRİN MǦƏYYƏNLƏŞDİRİLMƏSİ
18.1. Щадися заманы дяйян гисмян зийан вя зяряр, сыьорта mǧqaviləsinin цмуми шяртляри гцввядя галмагла, сыьортачынын щямин яразидяки гяза нцмайяндясинин иштиракы иля вя яэяр сыьортачынын щямин яразидя гяза нцмайяндяси йохдурса, йерли ганун вя гайдалара ясасян xxxxxxx xxxxxx. Бу ямялиййат ямтяянин бошалдылмасындан сонра 5 эцн ярзиндя вя mal сащибиня тящвил верилмямишдян яввял щяйата кечирилмялидир.
Йухарыдакы шяртлярин йериня йетирилмямяси мяcбури сябяблярдян иряли эялмиш xxxxxx xxxxxxxxx тяряфиндян сцбут олунмаса, сыьортачы юдяниш тялябини рядд етмяк щцгугуна маликдир;
18.2. Зийан вя зярярин мцяййян едилмяси иля ялагядар чякилян хярcляр вя експертляря юдянян щагглар ямтяя сащиби тяряфиндян юдянилир.
18.3. Мцяййян едилян зийан вя зяряр бцтювлцкдя вя йа гисмян сыьорталанмыш рискдян xxxxxxx xxxxxx xxxxxx, сыьортачы тяряфиндян юдянилир.
18.4. Сыьортачы, хцсуси гяза иля ялагядар юдяниш тяляб едилян заман ямтяялярин зяряр чякмиш щиссянин гиймятинин мцяййян едилмяси цчцн щямин malın бирjа йолу иля сатышыны тяляб едя биляр. Сыьортачынын бу щярякяти, онун сащибкарлыг щцгугуну гябул етмяси кими баша дцшцлмямялидир.
19. СЫЬОРТА ЮДЯНИШИНИН ЩЕСАБЛАНМАСЫ
19.1.Сыьортаlı йцкя дяймиш зярярин мябляьиni, щадися баш верян заман зядялянмиш йцкцн дяйяри иля щадися баш вермямишдян яввялки сон мянтягядя йцкцн дяйяри арасындакы фаиз нисбятинин сыьорта дяйяриня вурулмасы йолу иля мцяййян едир. Зядялянмиш йцкцн дяйяри, гиймятляндирмя йолу иля, вя йа сыьортачынын разылыьы иля щярраc йолу иля мцяййян едилир. Зядялянмиш йцкцн дяйяри щямин йцкцн сон тяйинат мянтягясиндяки базар гиймятиндян чох xxx xxxxxx.
20. СЫЬОРТА ЮДЯНИШИНИН VERİLMƏSİ
20.1. Сыьортачынын цмуми гяза cавабдещлийи пайлары вя цмуми гяза принсипляри чярчивясиндя юдямяли xxxxxx xxxxxx мябляьи, дашыма мцгавилясиндя эюстярилян яразидя сыьорта мцгавилясинин шяртляриня уйьун олараг мцяййян едилир. Яэяр, бу шяртин щяллолунма принсипи сыьорта мцгавилясиндя гейд олунмамышдıрса, юдяниш мябляьи сыьорталанмыш сяфярин баша чатдыьы яразидя мювcуд xxxx xxxxx вя гайдалара ясасян тянзимляняcяк диспаша васитяси иля мцяййян едилир.
20.2. Сыьортаlının цмуми гяза cавбдещлийи пайы юдядийи (юдямяйя мясул едилдийи) заман, xxxx xxxxxxxxxxxx дахил xxxx xxxxx, цмуми гязада иштирак пайынын щамысы иля сыьорта олунмушдурса, юдяняcяк юдяниш мябляьи cавабдещлик пайынын щамысындан ибарят олур. Xxxxx, ямтяя бцтювлцкдя дейил, гисмян сыьорта олунмушдурса, сыьортачы тяряфиндян юдяняcяк юдяниш мябляьи щямин нисбятя уйьун олараг азалдылыр. Яэяр иштирак гиймятиндян мцяййян чыхылма едилмякля сыьортачы тяряфиндян юдянилмяли олан бир хцсуси гяза баш верярся, сыьортачынын cавабдещлик пайынын мцяййян едилмяси цчцн бу мигдар сыьорта дяйяриндян чыхылыр.
20.3. Цмуми гяза принсипляри чярчивясиндя юдянилмяли олан билаваситя cавабдещлик пайлары мцяййян олунмасы цчцн дя бу шярт тятбиг едилир.
20.4. Эюйяртяйя вя йа эюйяртянин цзяриндя айрылмыш хцсуси йерляря йцклянмиш ямтяяляря xxxx xxxxxxxxxx бир шярт йохдурса, сыьортачы йалныз сыьортаlıya xxx xxxx xxxxx гяза cавабдещлик пайлары нисбятиндя, эяминин тамамиля гязайа дцшмяси вя йа щеч бир мялумат алынмадан йох олмасы нятиcясиндя дяйян зяряря эюря мясулиййят дашыйыр.
(Бу шяртля ки, йухарыда эюстярилян щаллар бу сыьорта xxx xxxxx xxxxxx рисклярдян биринин баш вермяси нятиcясиндя xxxxxxx xxxxxx xxxxx).
20.5. Сыьорта мцгавиляси хцсуси гяза франко (франко- сифаришчи мцштяри тяряфиндян юдянилян почт телеграф хярcляри) шярти иля имзаландыьы заман, сыьортачы, ашаьыдакы щадисяляр нятиcясиндя баш вермиш, истяр мадди, истярся дя хярcлярдян ибарят олан зийан вя зяряря эюря cавабдещ xxxxxxxx:
20.5.1. Эяминин батмасы вя йа сащиля чырпылмасы вя йахуд торпаг вя йа гум цстцня чыхмасы нятиcясиндя мейдана эялян тамамиля вя йа гисмян хараб олмалар;
20.5.2. Эяминин отурмасы, тоггушмасы, сабит вя йа щярякят едян бир cисмя (буз да дахил олмагла) тохунмасы;
20.5.3. Йаньын, партлайыш;
20.5.4. Йцкцн щансыса бир сыьынма лиманында бошалдылмасы, йцклямя, йенидян йцклямя вя бошалтма заманы бир вя йа бир нечя баьламанын тамамиля зяряря уьрамасы.
21. SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN VERİLMƏSİNDƏN İMTİNA ǦÇǦN ƏSASLAR
21.1. Sığorta ödənişinin verilməsindən ǧmumi imtina əsasları aşağıdakılardır:
21.1.1. Sığortalının hadisəni qəsdən törətməsi, hadisənin baş verməsinə qəsdən şərait yaratması və ya zərərin miqdarının qəsdən edilən hərəkətlərlə artırması;
21.1.2. Sığortalının və ya onun nǧmayəndəsinin sığorta obyekti və hadisəsi barədə sığortaçıya qəsdən yalnış məlumat verməsi;
21.1.3. Sığortalı hadisə baş verdiyi zaman sığortalı yǧkǧ xilas edilməsi ǧçǧn xxxxx xxxx tədbirləri görməməsi və bununla bağlı öz vəzifələrini yerinə yetirməməsi (sığortalının hadisənin qarşısını almağa texniki imkanı olduğu ekspertiza tərəfindən mǧəyyən edilərsə, bu vəzifələrin yerinə yetirilməməsi kimi qiymətləndirilir);
21.1.4. Sığortalı və ya onun nǧmayəndəsi tərəfindən bu qaydaların və sığorta mǧqavilənin hər hansı bir mǧddəasına əməl edilməməsi;
21.1.5. Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallarda.
“Təsdiq Edirəm”
Hazırki “Qaydalar” la ətraflı xxxxx oldum. Bu qaydaların şərtlərini qəbul edirəm və bunu təsdiq etmək ǧçǧn aşağıda imza edirəm. Bu Qaydaların bir nǧsxəsini sığortaçıdan aldım.
Sığortalı
(a.s.a.) (imza)