HAVA NƏQLİYYATI VASİTƏLƏRİNİN SIĞORTASI QAYDALARI
HAVA NƏQLİYYATI VASİTƏLƏRİNİN SIĞORTASI QAYDALARI
ÜMUMİ MÜDDƏALAR
Bu Qaydalar hava nəqliyyatı vasitələrinin sığortası növü üzrə hava nəqliyyatı vasitələrinin sığortası və hava nəqliyyatı vasitələri sahiblərinin mülki məsuliyyətinin sığortası siniflərinə aiddir.
1. ƏSAS ANLAYIŞLAR
1.1. Sığortaçı və ya Şirkət - Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq Nizamnamə əsasında fəaliyyət göstərən və müvafiq lisenziyaya xxxxx xxxx ASC “Standard Insurance” Sığorta Şirkəti.
1.2. Sığortalı - sığorta haqqı ödəyən, sığorta obyektinin sığorta etdirilməsində sığorta xxxxxx xxxx sığorta müqaviləsinin tərəfi.
1.3. Sığorta olunan - sığorta müqaviləsi əsasında əmlak mənafeləri sığortalanan şəxs.
1.4. Xxxxxxxxxx şəxs - sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığorta ödənişini almaq hüququ xxxx şəxs;
1.5. Sığorta müddəti - sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət.
1.6. Sığorta müqaviləsi - sığortalının müvafiq sığorta haqqı ödəməsi müqabilində sığorta obyektinin məruz qala biləcəyi risklərlə bağlı itkilərin, dəyən zərərin əvəzinin və ya razılaşdırılan pul məbləğinin müəyyən bir hadisənin baş verməsi əsasında ödənilməsinin sığortaçı tərəfindən öhdəlik kimi götürülməsi şərtlərinin təsbit edildiyi razılaşma.
1.7. Sığorta şəhadətnaməsi - sığorta müqaviləsinin bağlanması faktını təsdiq edən, sığortaçı tərəfindən sığortalıya və (və ya) sığorta olunana verilən sənəd;
1.8. Sığorta obyekti - sığortalının, yaxud sığorta olunanın qanuna zidd olmayan hər hansı əmlak mənafeyi;
1.9. Sığorta haqqı - risklərin qəbul edilməsi və ya bölüşdürülməsi müqabilində sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq, sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulan qaydada sığortalının sığortaçıya ödəməli olduğu pul məbləği;
1.10. Sığorta məbləği - sığortalanmış risklər üzrə sığortaçının öhdəliyinin qanunvericilik, yaxud müqavilə ilə müəyyənləşdirilmiş məbləğlə ifadə olunan son həddi;
1.11. Sığorta ödənişi - sığorta hadisəsi baş verdikdə, qanunvericiliyə, həmçinin sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığortaçı tərəfindən ödənilən maliyyə kompensasiyası;
1.12. Sığorta hadisəsi - sığorta ödənişinin ödənilməsi üçün əsas xxxx, sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində baş verən və təsadüflik əlamətlərinə xxxxx xxxx hadisə və ya yaranan hal.
1.13. Sığorta riski - sığorta obyekti ilə bağlı itkilərin və ya zərərlərin yaranmasına səbəb xxxx hadisənin baş verməsi və ya halın yaranması ehtimalı, həmçinin bu ehtimala qarşı sığortaçının üzərinə götürdüyü öhdəlik.
1.14. Tərəflər - sığortaçı və ya onun nümayəndəsi və sığortalı və ya onun nümayəndəsi.
1.15. İşlərin aparılması xərcləri - sığortaçı tərəfindən əmək haqları, rabitə və kommunikasiya xərcləri; ofisin saxlanması xərcləri; agent və broker mükafatları; nəqliyyatın saxlanması; blankların hazırlanması və sairəyə çəkdiyi xərclərinin məcmusu.
2. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİNİN PREDMETİ VƏ BAĞLANMA QAYDASI
2.1. Bu Qaydaların şətlərinə uyğun olaraq bağlanmış sığorta müqaviləsinə əsasən Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə nəzərdə tutulmuş sığorta haqqını almaqla sığorta hadisəsi zamanı Sığortalıya sığorta müqaviləsində müəyyən olunmuş sığorta məbləği həcmində (azadolma məbləğləri nəzərə alınmaqla) sığorta ödənişini verir.
2.2. Sığorta müqaviləsi bir tərəfdən sığortaçı, digər tərəfdən müvafiq əmlakın mülkiyyətçisi xxxx və ya etibarnamə əsasında müvafiq səlahiyyətə xxxxx xxxx şəxs tərəfindən bağlanılır. Sığortalının əmlaka münasibətdə sığorta marağı olmadığı halda bağlanmış sığorta müqaviləsi etibarsız sayılır. 2.3.Sığorta müqaviləsi, sığortalının (sığortaçı tərəfindən müəyyən olunmuş müvafiq məlumatları ərizədə göstərməklə) yazılı ərizəsi əsasında bağlanılır.
2.4. Tərəflər müqaviləyə qanunvericiliyinə zidd olmayan əlavə müddəaların daxil edilməsi barədə
razılığa gələ bilərlər. Sığorta müqaviləsi ilə bu qaydalar arasında ziddiyət yaranarsa, sığorta müqaviləsinin müddəaları tətbiq edilir.
2.5. Əgər sığorta müqaviləsi bağlanandan sonra sığortalının müqavilə bağlanarkən qəsdən yalnış məlumat verməsi aşkar olunarsa, sığortaçı sığorta müqaviləsinin etibarsız olduğu barədə sığortalıya yazılı bildiriş verə bilər və ya sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
2.6. Sığorta müqaviləsinin və bundan irəli gələn bütün sənədlərin rəsmiləşdirilməsini sığortalı və ya faydalanan şəxs həyata keçirir.
2.7. Bu Qaydalara əsasən, müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmadıqda, sığorta müqaviləsi Azərbaycan Respublikasının ərazisinə şamil olunur.
2.8. Sığorta müqaviləsi və ümumilikdə sığorta münasibətləri sığorta müqaviləsi, sığorta qaydaları, Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi, “Sığorta Fəaliyyəti Haqqında” Qanunu və digər qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir.
3. SIĞORTA MƏBLƏĞİ VƏ REAL DƏYƏR
3.1.1 Sığorta məbləği tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyənləşdirilir.
3.1.2 Sığorta ödənişinin verildiyi tarixdən etibarən, sığorta məbləği və sığortaçının məsuliyyəti verilmiş sığorta ödənişi həcmində azalmış olur. Sığorta məbləği tam həcmdə istifadə olunduğu təqdirdə sığortaçı öz öhdəliklərini tamamilə yerinə yetirdiyi üçün sığorta müqaviləsinə xitam verilir. Sığortaçının vermiş olduğu sığorta ödənişi ilə əlaqədar azalmış sığorta məbləğini yalnız əlavə sığorta haqqı ödəməklə artırmaq olar.
3.1.3. Müqavilənin müddəti bir ildən artıq müddətə bağlandığı hallarda, müqavilə imzalandığı andan hər sığorta ili başa çatdıqda, sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləği həmin xxx mövcud xxxx sığorta məbləğinin müqavilədə göstərilən həcmində azalır. Bu halda da azalmış sığorta məbləğini yalnız əlavə sığorta haqqı ödəməklə artırmaq olar.
3.2.1. Əmlakın real dəyəri, onun həmin dövrdə xxxx real bazar qiymətidir.
3.2.2. Əmlakın real dəyəri sığortaçı ilə sığortalı arasında qarşılıqlı razılaşma əsasında müəyyən edilir.
3.2.3. Əgər sığortalı yazılı ərizəsində müvafiq əmlaka əlavə quraşdırılmış hər hansı ünsürü təsvir edərək adını, markasını, miqdarını və qiymətini göstərmişdirsə, əmlakın faktiki dəyəri əlavə ünsürün qiyməti məbləğində artır. Əks təqdirdə əlavə quraşdırılmış avadanlıq sığorta ödənişi zamanı nəzərə alınmır.
3.2.4. Hər sığorta hadisəsi üzrə sığorta ödənişinin verilməsi zamanı sığorta ödənişi sığorta hadisəsinin baş vermə tarixində qüvvədə xxxx sığorta məbləğindən (azadolma məbləğləri nəzərə alınaraq) artıq ola bilməz.
3.2.5. Sığorta məbləği və ya sığortaçının ödəyəcəyi məbləğ əmlakın real dəyərindən artıq olarsa (sığorta hadisəsi zaman), sığorta məbləğindən artıq xxxx hissə etibarsız sayılır.
3.2.6. Əgər sığorta hadisəsinin baş verdiyi anda sığorta məbləği real dəyərdən azdırsa (qismən və ya natamam sığorta), sığortaçı zərərin əvəzini sığorta məbləği ilə real dəyərin nisbətinə müvafiq surətdə ödəyir, yəni sığorta məbləğinin real dəyərə nisbəti faiz şəklində sığorta ödənişindən çıxılır.
3.3. Sığorta müqaviləsi imzalandığı zaman əmlakın real dəyəri sığortalı və sığortaçının razılığı ilə və ya onların seçdikləri mütəxəssis və ya ekspert tərəfindən müəyyən edilmişdirsə və tərəflər bununla razılaşmışlarsa, sığorta hadisəsi zamanı tərəflərin heç biri razılaşdırılmış dəyərə etiraz edə bilməz. Razılaşdırılmış dəyərin etibarlılıq müddəti yalnız bir ildir.
4. SIĞORTA HAQQININ ÖDƏNİLMƏSİ VƏ MÜQAVİLƏNİN QÜVVƏYƏ MİNMƏSİ
4.1. Sığorta haqqının həm bütövlükdə həm də hissələrlə ödənilməsi razılaşdırıla bilər.
4.2. Sığorta haqqının hissələrlə ödənilməsi razılaşdırılmamışdırsa, sığorta haqqı bütövlükdə ödənilməlidir.
4.2.1. Sığorta haqqının bütövlükdə ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdursa, sığorta haqqı sığorta şəhadətnaməsi təqdim olunan zaman ödənilməlidir. Bu halda sığorta müqaviləsi sığorta haqqının tam ödənilməsi şərti ilə sığorta şəhadətnaməsi imzalandığı gün saat 24:00-da qüvvəyə minir.
4.2.2. Sığorta haqqının hissələrlə ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdursa sığorta haqqının birinci hissəsi sığorta şəhadətnaməsi təqdim olunan zaman ödənilməlidir. Bu halda sığorta müqaviləsi sığorta haqqının birinci hissəsinin ödənilməsi şərti ilə sığorta şəhadətnaməsi imzalandığı gün saat 24:00-da qüvvəyə minir. Sığorta haqqının növbəti hissəsi növbəti ödəmə günündən sonra 15 gün ərzində ödənilməzsə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina oluna bilər. Gecikdirilmiş 15 gün ərzində sığorta hadisəsi baş verərsə sığortaçı zərərin əvəzini, ödənilmiş sığorta haqqı ilə ümumi sığorta haqqının nisbətinə müvafiq surətdə ödəyə bilər, yəni ödənilmiş sığorta haqqının ümumi sığorta haqqına nisbəti faiz şəklində sığorta ödənişindən çıxıla bilər.
4.3. Sığorta hadisəsi baş verdiyi anda sığorta haqqının ödənilməyən (ödəniş vaxtının çatıb- çatmamasından asılı olmayaraq) hissələri sığorta ödənişindən çıxılır.
4.4. Sığorta ödənişinin verilməsi ilə əlaqədar azalmış sığorta məbləğinin artırılması zamanı, sığorta haqqı sığortalının razılığı ilə həm sığorta ödənişindən tutula bilər, həm də əlavə olaraq ödənilə bilər.
4.5. Sığorta müddəti, müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, müqavilədə göstərilən başlama və sona çatma tarixlərində (bu qaydaların 4.2.1. və 4.2.2. maddələri nəzərə alınmaqla) Azərbaycan vaxtı ilə saat 24:00-da başlayır və saat 24:00-da xxxx xxxxx. Sığorta müqaviləsi bağlandığı gün qüvvədə olmur.
5. AZADOLMA (SIĞORTA ÖDƏNİŞİNDƏN QİSMƏN AZADOLMA)
5.1. Azadolma - sığorta hadisəsi nəticəsində yaranan itkilərin və ya dəyən zərərin sığorta təminatı ilə əhatə olunmayan və sığortalının üzərində qalan hissəsidir. Tərəflər sığorta şəhadətnaməsində, sığorta hadisəsi zamanı sığorta məbləğinin müəyyən bir faizinin, dəymiş zərərin müəyyən bir faizinin və ya konkret məbləğin sığortaçı tərəfindən ödənilməməsini razılaşdıra bilərlər.
5.2.Azadolma şərtli və şərtsiz ola bilər.
5.2.1. Şərtli azadolma - nəzərdə tutulduqda, sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərərin həcmi həmin məbləğdən (azadolma məbləğindən) xxx olduqda, zərər məbləğindən azadolma çıxılmır və sığortaçı tərəfindən ödənilir.
5.2.2. Şərtsiz azadolma - nəzərdə tutulduqda azadolma məbləği hər bir halda zərər məbləğindən çıxılır və sığortaçı tərəfindən ödənilmir.
5.3. Müqavilədə müxtəlif növ azadolma həm konkret məbləğ həm faiz şəklində göstərildikdə, faiz çıxıldıqdan sonra konkret məbləğ çıxılır.
5.4. Azadolma hər bir sığorta hadisəsi üzrə tətbiq olunur.
5.5. Azadolmanın şərtli və ya şərtsiz olması müqavilədə göstərilmədikdə, şərtsiz kimi qəbul edilir.
5.6. Sığorta müqaviləsində şərtli azadolmanın digər formaları və şərtləri də nəzərdə tutula bilər.
6. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİNİN LƏĞVİ
6.1. Sığorta müqaviləsinə həm sığortaçının həm də sığortalının 30 gün qabaqcadan yazılı xəbərdarlığı ilə vaxtından əvvəl xitam verilə bilər.
6.1.1. Sığorta müqaviləsinə sığortalının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verildikdə, sığortaçı həmin müqavilə üzrə işlərin aparılması xərclərini çıxmaqla müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını ona qaytarır; əgər bu tələb sığortaçının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı sığorta haqlarını bütünlüklə sığortalıya qaytarır.Sığortalının müqavilənin xitamı barədə müraciəti daxil olduğu an, sığorta təminatı dayandırılır.
6.1.2. Sığorta müqaviləsinə sığortaçının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verildikdə o, sığorta haqlarını bütünlüklə sığortalıya qaytarır; əgər bu tələb sığortalının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı həmin müqavilə üzrə işlərin aparılması xərcləri çıxılmaqla, müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını qaytarır.
6.2. Əgər sığorta müddəti ərzində sığorta hadisəsi baş vermişdirsə, işlərin aparılması xərclərindən əlavə olaraq, ödənilmiş sığorta ödənişinin məbləği qaytarılacaq sığorta haqqından çıxılır.
6.3. Sığortalı, müqaviləyə xitam verərək sığortalı ilə başqa müqavilə imzalamaq niyətində olduqda həm işlərin aparılması xərcləri həm də ödənilmiş sığorta ödənişinin məbləği sığorta haqlarından çıxılmaya bilər.
6.4. Sığortaçı sığortalı qarşısında öz öhdəliklərini bu qaydaların 3.1.2 bəndinə uyğun olaraq tamamilə yerinə yetirdikdə sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilir. Bu halda tərəflər arasında əlavə hesablaşma aparılmır.
6.5. Sığorta müqaviləsinə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallarda da xitam verilə bilər.
7. SUBROQASİYA HÜQUQU
7.1. Sığortalının zərərin vurulmasında təqsirkar xxxx şəxsə zərərin əvəzini ödəmək tələbi hüququ verilmiş sığorta ödənişi həcmində sığortaçıya keçir.
7.2. Sığortalı təqsirkar şəxsə iddiadan və ya tələbi təmin edən hüquqlardan, yaxud lazımi sənədləri sığortaçıya verməkdən imtina etdikdə və yaxud təqsirkar şəxsdən dəymiş zərərin əvəzini və ya bir hissəsini aldıqda, sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən tam və ya müvafiq sürətdə qismən azad edilir. Artıq ödənilmiş hissə sığortalı tərəfindən xxxx qaytarılmalıdır. Əks təqdirdə sığortaçı məhkəməyə müraciət etmək hüququnu özündə saxlayır.
8. İKİLİ (ÇOXQAT) SIĞORTA
8.1. İkili sığorta zamanı dəymiş zərərin ümumi həcmi sığortaçılar arasında bərabər şəkildə bölünərək ödənilir. Eyni mənafeyi eyni vaxtda bir neçə sığortaçıda sığortalayan şəxs bu barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
8.2. Əgər eyni mənafeyi eyni vaxtda bir neçə sığortaçıda sığortalayan şəxs hər hansı bir səbəbdən bu halı sığortaçıya bildirməzsə (müqavilə bağlandığı zaman və ya hadisə baş verdiyi zaman öz ərizəsində qeyd etməzsə), sığortaçı öz vəzifələrini yerinə yetirməkdən azad olunur.
9. MÜBAHİSƏLƏRİN HƏLLİ
9.1 Sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrin yerinə yetirilməsi ilə bağlı yaranan mübahisələr tərəflər arasında danışıqlar yolu ilə həll olunur. Razılıq əldə edilmədikdə, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidmətinə və Azərbaycan Respublikasının aidiyyəti məhkəmələrinə müraciət oluna bilər.
10. SIĞORTA RİSKİNİN ARTMASI
10.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlandıqdan sonra meydana çıxan və sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən sığorta riskinin artması ilə bağlı bütün hallar sığortaçı ilə yazılı şəkildə razılaşdırılmalıdır.
10.2. Bu Qaydaların 10.1. maddəsinə riayət edilmədikdə sığortaçı sığorta müqaviləsinin şərtlərinin dəyişdirilməsini və ya onun tamamilə ləğv edilməsini tələb edə bilər və ya həmin hallarla əlaqəli sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
11. TƏRƏFLƏRİN HÜQUQ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
11.1.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortaçının müstəqil auditor tərəfindən təsdiqlənmiş illik balansı və fəaliyyətinin illik yekunlarına dair maliyyə nəticələri ilə xxxxx olmaq hüququna malikdir.
11.2.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalanma haqqında ərizə formasında göstərilən və özünə məlum xxxx, sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən bütün hallar barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
11.2.2. Sığortalı bu qaydaların və sığorta müqaviləsinin müddəalarına riayət etməlidir.
11.3.1. Sığortaçı sığortalı barədə, habelə onun keçmiş hadisə tarixi barəsində məlumat toplamaq hüququna malikdir.
11.4.1. Sığortaçı sığortalını müqavilənin əsaslandığı sığorta qaydaları ilə xxxxx etməlidir.
11.4.2. Sığortaçı bu qaydaların və sığorta müqaviləsinin müddəalarına riayət etməlidir.
12. MÜLKİYYƏT SAHİBİNİN DƏYİŞMƏSİ
12.1. Sığortalanmış əmlakın mülkiyyət sahibi dəyişdikdə, köhnə və yeni mülkiyyətçi tərəfindən 15 gün ərzində bu barədə sığortaçıya məlumat verilməli və müvafiq rəsmiləşdirmələr aparmalıdır.
12.2. Bu qaydaların 12.1. maddəsinə riayət edilmədikdə, əmlakın özgəninkiləşdirmə anından 15 günlük müddətdən sonra sığorta hadisəsi baş verərsə sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
13. MÜQAVİLƏNİN ÜÇÜNCÜ ŞƏXSİN XEYRİNƏ BAĞLANMASI
13.1. Sığorta müqaviləsi üçüncü şəxsin – faydalanan şəxsin xeyrinə bağlanıla bilər.
13.2. Sığortalı müqavilədə göstərilmiş faydalanan şəxsi yalnız sığortaçının və xxxxxxxxxx şəxsin (əgər əmlak bu şəxsin xeyrinə girov qoyulmuşdursa) yazılı razılığı ilə digər şəxslə əvəz edə bilər.
13.3. Müqavilənin faydalanan şəxsin xeyrinə bağlanması sığortalını sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrinin yerinə yetirməsi öhdəliyindən azad etmir.
XÜSUSİ MÜDDƏALAR
14. SIĞORTA TƏMİNATININ ƏHATƏ DAİRƏSİ (SIĞORTA RİSKLƏRİ)
14.1.Сыьорта щадисяляри сыьорта мцгавиляси xxx xxxxxxx едилир.
14.2.Сыьорта ашаьыдакылар нятиъясиндя сыьорта обйектинин мящв олмасына вя йа зядялянмясиня тяминат верир:
14.2.1. щава эямисинин гязайа уьрамасы;
14.2.2. xxxxxx, партлайыш, илдырым;
14.2.3.xxxxxxx, гасырьа вя йа диэяр тябии фялакятляр;
14.2.4.щава эямисинин мцщяррикинин вя йа тяъщизатларынын гязасы;
14.2.5. щава эямисинин иткин дцшмяси;
14.2.6. цчцнъц шяхслярин гейри-гануни гярязли щярякятляри.
14.2.7.müqavilədə göstərildiyi halda üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyət
15.SIĞORTA TƏMİNATINA DAXİL OLMAYAN ZƏRƏR (İSTİSNALAR)
15.1.Ашаьыдакылар нятиъясиндя сыьорта обйектинин мящв олмасы вя йа зядялянмяси сыьорта тяминатына дахил едилмир:
15.1.1.Сыьортаlının, щямчинин онун нцмайяндясинин гясди вя йа кобуд ещтийатсызлыьы; 15.1.2.нцвя партлайышынын тясири, радиасийа вя йа радиоактив шцаланма;
15.1.3.Мцщарибя, тяъавцз, щярби ямялиййатлар, хариъи дювлятлярин дцшмянчилик щярякятляри, елан едилиб-едилмямясиндян асылы олмайараг тяъавцзкар щярби ямялиййатлар, вятяндаш мцщарибяси, щяр ъцр халг ихтишашлары, тятилляр, гийам, тядриъян халг цсйанлары вя йа щярби гийамлара чеврилян халг ихтишашлары, щярби гийам, ингилаб, щярби щярякятляр;
15.1.4.Дювлят органларынын сярянъамы иля щава эямисинин ляьви, мянимсянилмяси, мцсадиря едилмяси, цзяриня щябс гойулмасы вя йа гачырылмасы;
15.1.5.Щава эямисинин зябт едилмяси вя йа гачырылмасы;
15.1.6. Щава эямисинин учуша бурaхылмасына гядяр онун учуша йарарсызлыьы щаггында сыьортаlının вя йа онун нцмайяндясинин хябярдар олмасы;
15.1.7. Зярбя дальасынын билаваситя вя йа vasitəli тясири;
15.1.8.Щава эямисинин сыьорта мцгавилясиндя нязярдя тутулмайан мягсядляр цчцн истифадяси; 15.1.9.Щава эямисинин пилот сертификаты (вясигяси), щямчинин мцяййян типли щава эямисинин мцстягил идаря етмяк цчцн лазыми щазырлыьы вя йа тяърцбяси олмайан шяхсляр тяряфиндян идаря едилмяси;
15.1.10.Там олмайан екипаж щейяти иля щяйата кечирилян мцлки щава эямисинин учушу;
15.1.11.Яэяр гаршысыалынмаз гцввянин xxxxxx xxxxxxx едилмирся, сыьорта олунмуш щава эямисинин ениши цчцн тяйин олунмамыш дцшмя мейданындан истифадя xxxxxxxx;
15.1.12.Щава эямисинин вя йа онун щиссяляринин кющнялмяси, ашынмасы;
15.1.13.Щава эямисинин онун учуш-техники хцсусиййятляриндя нязярдя тутулмайан шяртлярля истисмары; 15.1.14.Онун диэяр щиссяляринин зядялянмясиня сябяб олмайыбса, щава эямисинин щиссяляринин сынмасы;
15.1.15.Мцщяррик истисна олмагла, ейни заманда онун диэяр щиссяляринин зядялянмясиня сябяб олмайыбса, йер сятщиндя щярякят заманы вя йа дайанаркян щава эямисинин ишляйян мцщяррикиня йад яшйаларын дцшмяси.
16.SIĞORTA HADİSƏSİ ZAMANI SIĞORTALININ VƏZİFƏLƏRİ
16.1. Sığortalı sığorta hadisəsinin baş verməsi haqqında xəbər tutduğu və ya xəbər tutmalı olduğu andan sonra aşağıdakı tədbirləri görməlidir:
16.1.1. Müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, sığortalı dərhal, və ya ən geci 72 saat ərzində, bütün mümkün vasitələrlə sığortaçıya bu barədə məlumat verməklə sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə bağlı hallar haqqında ona məlum xxxx bütün məlumatı çatdırmalıdır. Sığortalı sığorta hadisəsi barədə məlumatı göstərilən müddətdə vermədiyi halda sığortaçının hadisənin səbəblərini və /və ya dəyən zərərin həcmini müəyyənlədirmək imkanından tam və ya qismən məhrum olması ilə əlaqədar onun mənafeləri əhəmiyyətli dərəcədə pozularsa, sığorta ödənişinin verilməsindən imtina oluna bilər.
16.1.2. Hadisə barədə sığortaçıya məlumat verildikdən sonra sığortalı onunla əlaqə saxlayan sığortaçının nümayəndəsinin bütün təlimatlarına riayət etməlidir.
16.1.3. Mümkün zərərlərin qarşısını almaq və ya həcmini azaltmaq üçün bütün ağlabatan və zəruri tədbirləri görməlidir.
16.1.4. Zərərin qarşısının alınması və ya azaldılması üçün hərəkətlər istisna olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verdiyi yer və əşyalararda heç bir dəyişiklik etməməlidir.
17. ZƏRƏRİN QARŞISININ ALINMASI VƏ HƏCMİNİN AZALDILMASI
17.1.Сыьорта щадисяси заманы сыьортаlı мцмкцн зярярин гаршысыны алмаг вя мигдарыны азалтмаг цчцн бцтцн аьлабатан вя мцмкцн тядбирляри эюрмялидир.
17.2.Беля тядбирляр щяйата кечириляркян сыьортаlı сыьортачыдан алдыьы тялиматлары йериня йетирмялидир.
18. SIĞORTAÇI TƏRƏFİNDƏN NƏZARƏT
18.1.Сыьортачы сыьорта щядисяси вя онун нятиъяляри иля ялагядар сыьортаlının бцтцн щярякятляри цзяриндя нязарят етмяк вя сыьорта юдянишинин щяйата кечирилмясиня тясир едя билян бцтцн мясяляляр щаггында гярар гябул етмяк имканына малик олмалыдыр.
18.2.Сыьортаlı сыьорта щадисяси нятиъясиндя зяряр ъякмиш сыьорта обйектини сыьортачы бахыш кечиряня гядяр сыьорта щядисясиндян сонра дцшдцйц вязиййятдя xxxxxxxxx xxxxxxxxx.
18.3.Тямирин йери тямир башланана гядяр сыьортачы иля разылашдырылмалыдыр.
18.4.Сыьортаlı сыьорта щадисясиня аид бцтцн сянядляри вя мялуматы сыьортачыйa xxxxxx xxxxx, щямчинин щадисянин диэяр иштиракчыларынын вя сыьорта щадисяси иля баьлы мясяляляря бахан сялащиййятли дювлят органларынын бцтцн щярякятляри барядя тяхиря салынмадан мялумат вермяк ющдялийи дашыйыр.
18.5.Сыьортаlı сыьортачынын илкин разылыьы олмадан онун мясулиййятинин танынмасына йюнялмиш щяр щансы бир щярякят етмяйя, сазиш имзаламаьа вя йа вяд вермяйя щаглы дейилдир.
18.6.Сыьорта щадисяси иля баьлы бцтцн рясми вя гейри-рясми тящгигатларда сыьортачы юз щесабына сыьорта етдирянин марагларыны тямсил вя мцдафия етмяйя щаглыдыр.
19.SIĞORTA HADİSƏSİNİN SÜBUT OLUNMASI
19.1.Сыьорта щадисяси фактынын мювъудлуьуну вя онун сябяб олдуьу зярярин юлъцсцнц сцбут етмяк сыьортаlının вязифясидир.
18.2.Сыьорта щадисяси фактынын вя шяраитинин, ейни заманда зярярин мигдарынын сцбут едилмяси цчцн сыьортаlı малик олдуьу вя щямчинин ганунвериъилийя вя ади тяърцбяйя мцвафиг олараг ялдя етмяли бцтцн сянядляри сыьортачыйа тягдим етмяйя борълудур.
20. ƏVƏZİ ÖDƏNİLƏCƏK ZƏRƏR
Сыьортачы сыьорта щадисяляри нятиъясиндя ортайа чыхан ашаьыдакы зяряри юдяйир: 20.1.Сыьорта обйектиня дяйян бирбаша зяряр:
20.1.1.xxxxxx xxxxx реал зяряр;
20.1.2.xxxxx xxxxxx xxxxxxx явязинин юдянилмяси цчцн сыьортаlının цзяриня гойулан мябляьи; 20.2.Сыьортачы тяряфиндян юдяниляъяк зярярин азадылмасы вя йа гаршысынын алынмасы мягсядиля чякилян зярури вя мягсядйюнлц хяръляри;
20.3.Сыьорта щадисясинин сябябини вя шяраитини арашдырмаг, щямчинин сыьортачы тяряфиндян юдянилмяли xxxx xxxxxxx мигдарыны мцяййян етмяк мягсядиля чякилян хяръляри.
21. HAVA GƏMİSİNƏ DƏYƏN ZƏRƏR
21.1.Xxxxxx xxxxx зяряр ашаьыдакы кими мцяййян едилир:
21.1.1.мящв олдугда (там вя йя конструктив) – сыьорта щадисяси баш верян андакы базар гиймяти щяъминдя;
21.1.2.xxxxx xxxxxxxxx -
21.1.2.1.xxxx xxxx там тямир едилярся – xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx;
21.1.2.2.xxxx xxxx xxxxxx xxxxx xxxxxxxx – xxxxx xxxxxxxx xxxxxxxx эяминин там xxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx, онун xxxxx xxxxxxxxx зядяляринин сябяб олдуьу базар гиймятиндяки уъузлашма щяъминдя.
21.1.2.3.яэяр сыьорта мцддяти ярзиндя эями тямир едилмяз вя хараб вязиййятдя сатылмазса – эяминин там xxxxxx xxxxxxxxxxxx xxxxx xxxxxxxxx, онун xxxxx xxxxxxxxx зядяляринин сябяб олдуьу базар гиймятиндяки уъузлашма щяъминдя.
21.1.2.Сыьорта мцддяти ярзиндя эяминин щяр щансы тямир олунмамыш зядядян иряли эялян там мящв олмасы (сыьорта щадисяси вя йа диэяр сябяб нятиъясиндя) щалында щямин зядяйя эюря сыьорта юдяниши верилмир.
21.1.3.Айры-айры щиссялярин дяйишдирилмяси зяруряти йарандыгда, зяряр кющнялмя дяйяри чыхылмагла, дяйишдирилян ейни щиссялярин базар дяйяри щяъминдя мцяййян едилир.
21.1.4.Сыьортачынын сечиминя эюря ямлакын тямир хяръляри йя ихтисаслашмыш експерт тяшкилаты тяряфиндян щазырланмыш, тяляб олунан тямирин (бярпанын) гиймятинин xxxxx xxxxxxx (щесабланмасы, гиймятляндирилмяси) ясасында, йа да реал тямир фактына ясасян мцяййян олунур.
21.1.5.Яэяр сыьорта мцгавилясиндя башга щал нязярдя тутулмамышдырса, ашаьыдакы зярярин явязи юдянилмир:
21.1.5.1.эцъ гурьуларына, системляриня вя аваданлыгларына дяймиш зярярин 10%;
21.1.5.2.эяминин эювdясиня, ганадларына, гуйруг щиссясиня вя шассисиня дяймиш зярярин 25%. 21.1.6.Сыьортачы сыьорта олунмуш ямлака дяймиш зярярин явязини йухарыда эюстярилдийи xxxx xxxxxxx едилмиш гайдада щяр бир сыьорта щадисяси цзря сыьорта мябляьи щяддиндя юдяйир.
22. ÜÇÜNCÜ ŞƏXSLƏR QARŞISINDA MƏSULİYYƏT
22.1.Вурдуьу зяряря xxxx Xxxxxxxxxxxx цзяриня гойулмуш мябляьи сыьортачы юдяйир.
22.2.Сыьортачы цчцнъц шяхся вурулмуш зяряря эюря мясулиййятля баьлы сыьортаlının цзяриня гойулмуш ашаьыдакы мябляьи юдямир:
22.2.1.ялдян чыхмыш файда вя йа диэяр долайы зяряр; 22.2.2.мяняви зяряр.
23. SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN HESABLANMASI
23.1. Сыьорталанмыш мараглара вурулан зярярин щяъми мцяййян олундугдан сонра, сыьорта юдянишинин щесабланмасы ашаьыдакы гайдада щяйата кечирилир:
23.1.1. Натамам сыьорта заманы – зярярин сыьорта мябляьини сыьорта дяйяриня xxxx xxxxxxxxx мцтянасиб щиссяси xxxxxxx xxxxxx.
23.1.2. Сыьорта müqaviləsində azadolma нязярдя тутулдугда – зярярин щяъми франшызанын мигдары чыхылмагла мцяййян едилир.
23.1.3. Сыьорта мцгавилясиндя мясулиййятин щяддляри нязярдя тутулмuшдuрса, щяр бир сыьорта щадисясиня эюря сыьорта юдянишинин максимум мигдары эюстярилмиш щядди аша билмяз.
23.1.4. Щяр бир сыьорта щадисясиня эюря сыьорта юдянишинин цмуми мигдары сыьорта мябляьини аша билмяз.
24. QALIQLARA XXXX HÜQUQUN KEÇMƏSİ
24.1.Сыьортачы сыьорталанмыш ямлакын мящв олмасынын явязини юдядикдя вя йа онун айры-айры щиссялярини башгасы иля явяз етдикдя сыьортаlının щямин ямлака вя дяйишилмиш щиссяляри олан щцгуглары сыьортачыйа кечир. Бцтцн галыглар сыьортачыйа верилмялидир. Сыьортаlı щямин щцгугларын сыьортачыйа кечмяси цчцн бцтцн зярури тядбирляри эюрмяйя борълудур.
24.2.Итмиш ямлакын сонрадан тапылмасы щалында сыьортачы юз ряйиня ясасян ямлакы юзцндя сахламаг вя йахуд сыьортаlıya гайтармаг щцгугуна маликдир. Икинъи щалда ямлака эюря алынмыш сыьорта юдяниши сыьортачыйа xxxx xxxxxxxxxxxxxxx. Яэяр ямлак корланмыш вязиййятдя ялдя олунарса, сыьортачы сыьортаlıya щямин зярярин явязини юдяйир.
25. SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN VERİLMƏSİNDƏN İMTİNA ÜÇÜN ƏSASLAR
25.1. Sığorta ödənişinin verilməsindən ümumi imtina əsasları aşağıdakılardır:
25.1.1. Sığortalının hadisəni qəsdən törətməsi, hadisənin baş verməsinə qəsdən şərait yaratması və ya zərərin miqdarının qəsdən edilən hərəkətlərlə artırması;
25.1.2. Sığortalının və ya onun nümayəndəsinin sığorta obyekti və hadisəsi barədə sığortaçıya qəsdən yalnış məlumat verməsi;
25.1.3. Sığortalı hadisə baş verdiyi zaman sığortalı əmlakın xilas edilməsi üçün xxxxx xxxx tədbirləri görməməsi və bununla bağlı öz vəzifələrini yerinə yetirməməsi (sığortalının hadisənin qarşısını almağa texniki imkanı olduğu ekspertiza tərəfindən müəyyən edilərsə, bu vəzifələrin yerinə yetirilməməsi kimi qiymətləndirilir);
25.1.4. Sığortalının əmlakı sığortaçıya bildirdiyi istifadə tərzinə, məqsədinə və təyinatına uyğun olmayan şəkildə istifadə etməsi;
25.1.5. Sığortalı və ya onun nümayəndəsi tərəfindən bu qaydaların və sığorta müqavilənin hər hansı bir müddəasına əməl edilməməsi;
25.1.6. Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallarda.
“Təsdiq Edirəm”
Hazırki “Qaydalar” la ətraflı xxxxx oldum. Bu qaydaların şərtlərini qəbul edirəm və bunu təsdiq etmək üçün aşağıda imza edirəm. Bu Qaydaların bir nüsxəsini sığortaçıdan aldım.
Sığortalı
(a.s.a.) (imza)