ÜMUMİ MÜDDƏALAR
ƏMLAK SIĞORTASININ QAYDALARI
ÜMUMİ MÜDDƏALAR
Bu Qaydalar əmlak sığortası növü üzrə əmlakın yanğından və digər risklərdən sığortası sinfinə aiddir.
1. ƏSAS ANLAYIŞLAR
1.1. Sığortaçı və ya Şirkət - Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq Nizamnamə əsasında fəaliyyət göstərən və müvafiq lisenziyaya xxxxx xxxx ASC “Standard Insurance” Sığorta Şirkəti.
1.2. Sığortalı - sığorta haqqı ödəyən, sığorta obyektinin sığorta etdirilməsində sığorta xxxxxx xxxx sığorta müqaviləsinin tərəfi.
1.3. Sığorta olunan - sığorta müqaviləsi əsasında əmlak mənafeləri sığortalanan şəxs.
1.4. Xxxxxxxxxx şəxs - sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığorta ödənişini almaq hüququ xxxx şəxs;
1.5. Sığorta müddəti - sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət.
1.6. Sığorta müqaviləsi - sığortalının müvafiq sığorta haqqı ödəməsi müqabilində sığorta obyektinin məruz qala biləcəyi risklərlə bağlı itkilərin, dəyən zərərin əvəzinin və ya razılaşdırılan pul məbləğinin müəyyən bir hadisənin baş verməsi əsasında ödənilməsinin sığortaçı tərəfindən öhdəlik kimi götürülməsi şərtlərinin təsbit edildiyi razılaşma.
1.7. Sığorta şəhadətnaməsi - sığorta müqaviləsinin bağlanması faktını təsdiq edən, sığortaçı tərəfindən sığortalıya və (və ya) sığorta olunana verilən sənəd;
1.8. Sığorta obyekti - sığortalının, yaxud sığorta olunanın qanuna zidd olmayan hər hansı əmlak mənafeyi;
1.9. Sığorta haqqı - risklərin qəbul edilməsi və ya bölüşdürülməsi müqabilində sığorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq, sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulan qaydada sığortalının sığortaçıya ödəməli olduğu pul məbləği;
1.10. Sığorta məbləği - sığortalanmış risklər üzrə sığortaçının öhdəliyinin qanunvericilik, yaxud müqavilə ilə müəyyənləşdirilmiş məbləğlə ifadə olunan son həddi;
1.11. Sığorta ödənişi - sığorta hadisəsi baş verdikdə, qanunvericiliyə, həmçinin sığorta müqaviləsinə uyğun olaraq sığortaçı tərəfindən ödənilən maliyyə kompensasiyası;
1.12. Sığorta hadisəsi - sığorta ödənişinin ödənilməsi üçün əsas xxxx, sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində baş verən və təsadüflük əlamətlərinə xxxxx xxxx hadisə və ya yaranan hal.
1.13. Sığorta riski - sığorta obyekti ilə bağlı itkilərin və ya zərərlərin yaranmasına səbəb xxxx hadisənin baş verməsi və ya halın yaranması ehtimalı, həmçinin bu ehtimala qarşı sığortaçının üzərinə götürdüyü öhdəlik.
1.14. Tərəflər - sığortaçı və ya onun nümayəndəsi və sığortalı və ya onun nümayəndəsi.
1.15. İşlərin aparılması xərcləri - sığortaçı tərəfindən əmək haqları, rabitə və kommunikasiya xərcləri; ofisin saxlanması xərcləri; agent və broker mükafatları; nəqliyyatın saxlanması; blankların hazırlanması və sairəyə çəkdiyi xərclərinin məcmusu.
2. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİNİN PREDMETİ VƏ BAĞLANMA QAYDASI
2.1. Bu Qaydaların şərtlərinə uyğun olaraq bağlanmış sığorta müqaviləsinə əsasən Sığortaçı sığorta müqaviləsi ilə nəzərdə tutulmuş sığorta haqqını almaqla sığorta hadisəsi zamanı Sığortalıya sığorta müqaviləsində müəyyən olunmuş sığorta məbləği həcmində (azadolma məbləğləri nəzərə alınmaqla) sığorta ödənişini verir.
2.2. Sığorta müqaviləsi bir tərəfdən sığortaçı, digər tərəfdən müvafiq əmlakın mülkiyyətçisi xxxx və ya etibarnamə əsasında müvafiq səlahiyyətə xxxxx xxxx şəxs tərəfindən bağlanılır. Sığortalının əmlaka münasibətdə sığorta marağı olmadığı halda bağlanmış sığorta müqaviləsi etibarsız sayılır.
2.3. Sığorta müqaviləsi, sığortalının (sığortaçı tərəfindən müəyyən olunmuş müvafiq məlumatları ərizədə göstərməklə) yazılı ərizəsi əsasında bağlanılır.
2.4. Tərəflər müqaviləyə qanunvericiliyə zidd olmayan əlavə müddəaların daxil edilməsi barədə
razılığa gələ bilərlər. Sığorta müqaviləsi ilə bu qaydalar arasında ziddiyyət yaranarsa, sığorta müqaviləsinin müddəaları tətbiq edilir.
2.5. Əgər sığorta müqaviləsi bağlanandan sonra sığortalının müqavilə bağlanarkən qəsdən yanlış məlumat verməsi aşkar olunarsa, sığortaçı sığorta müqaviləsinin etibarsız olduğu barədə sığortalıya yazılı bildiriş verə bilər və ya sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
2.6. Sığorta müqaviləsinin və bundan irəli gələn bütün sənədlərin rəsmiləşdirilməsini sığortalı və ya faydalanan şəxs həyata keçirir.
2.7. Bu Qaydalara əsasən, müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmadıqda, sığorta müqaviləsi Azərbaycan Respublikasının ərazisinə şamil olunur.
2.8. Sığorta münasibətləri, sığorta müqaviləsi, sığorta qaydaları, Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi, “Sığorta Fəaliyyəti Haqqında” Qanunu və digər qanunvericilik aktları ilə tənzimlənir.
3. SIĞORTA MƏBLƏĞİ VƏ REAL DƏYƏR
3.1.1 Sığorta məbləği tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə müəyyənləşdirilir.
3.1.2 Sığorta ödənişinin verildiyi tarixdən etibarən, sığorta məbləği və sığortaçının məsuliyyəti verilmiş sığorta ödənişi həcmində azalmış olur. Sığorta məbləği tam həcmdə istifadə olunduğu təqdirdə sığortaçı öz öhdəliklərini tamamilə yerinə yetirdiyi üçün sığorta müqaviləsinə xitam verilir. Sığortaçının vermiş olduğu sığorta ödənişi ilə əlaqədar azalmış sığorta məbləğini yalnız əlavə sığorta haqqı ödəməklə artırmaq olar.
3.1.3. Müqavilənin müddəti bir ildən artıq müddətə bağlandığı hallarda, müqavilə imzalandığı andan hər sığorta ili başa çatdıqda, sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləği həmin xxx mövcud xxxx sığorta məbləğinin müqavilədə göstərilən həcmində azalır. Bu halda da azalmış sığorta məbləğini yalnız əlavə sığorta haqqı ödəməklə artırmaq olar.
3.2.1. Əmlakın real dəyəri, onun həmin dövrdə xxxx real bazar qiymətidir.
3.2.2. Əmlakın real dəyəri sığortaçı ilə sığortalı arasında qarşılıqlı razılaşma əsasında müəyyən edilir.
3.2.3. Əgər sığortalı yazılı ərizəsində müvafiq əmlaka əlavə quraşdırılmış hər hansı ünsürü təsvir edərək adını, markasını, miqdarını və qiymətini göstərmişdirsə, əmlakın faktiki dəyəri əlavə ünsürün qiyməti məbləğində artır. Əks təqdirdə əlavə quraşdırılmış avadanlıq sığorta ödənişi zamanı nəzərə alınmır.
3.2.4. Hər sığorta hadisəsi üzrə sığorta ödənişinin verilməsi zamanı sığorta ödənişi sığorta hadisəsinin baş vermə tarixində qüvvədə xxxx sığorta məbləğindən (azadolma məbləğləri nəzərə alınaraq) artıq ola bilməz.
3.2.5. Sığorta məbləği və ya sığortaçının ödəyəcəyi məbləğ əmlakın real dəyərindən artıq olarsa (sığorta hadisəsi zaman), sığorta məbləğindən artıq xxxx hissə etibarsız sayılır.
3.2.6. Əgər sığorta hadisəsinin baş verdiyi anda sığorta məbləği real dəyərdən azdırsa (qismən və ya natamam sığorta), sığortaçı zərərin əvəzini sığorta məbləği ilə real dəyərin nisbətinə müvafiq surətdə ödəyir, yəni sığorta məbləğinin real dəyərə nisbəti faiz şəklində sığorta ödənişindən çıxılır.
3.3. Sığorta müqaviləsi imzalandığı zaman əmlakın real dəyəri sığortalı və sığortaçının razılığı ilə və ya onların seçdikləri mütəxəssis və ya ekspert tərəfindən müəyyən edilmişdirsə və tərəflər bununla razılaşmışlarsa, sığorta hadisəsi zamanı tərəflərin heç biri razılaşdırılmış dəyərə etiraz edə bilməz. Razılaşdırılmış dəyərin etibarlılıq müddəti yalnız bir ildir.
4. SIĞORTA HAQQININ ÖDƏNİLMƏSİ VƏ MÜQAVİLƏNİN QÜVVƏYƏ MİNMƏSİ
4.1. Sığorta haqqının həm bütövlükdə həm də hissələrlə ödənilməsi razılaşdırıla bilər.
4.2. Sığorta haqqının hissələrlə ödənilməsi razılaşdırılmamışdırsa, sığorta haqqı bütövlükdə ödənilməlidir.
4.2.1. Sığorta haqqının bütövlükdə ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdursa, sığorta haqqı sığorta şəhadətnaməsi təqdim olunan zaman ödənilməlidir. Bu halda sığorta müqaviləsi sığorta haqqının tam ödənilməsi şərti ilə sığorta şəhadətnaməsi imzalandığı gün saat 24:00-da qüvvəyə minir.
4.2.2. Sığorta haqqının hissələrlə ödənilməsi nəzərdə tutulmuşdursa sığorta haqqının birinci hissəsi sığorta şəhadətnaməsi təqdim olunan zaman ödənilməlidir. Bu halda sığorta müqaviləsi sığorta
haqqının birinci hissəsinin ödənilməsi şərti ilə sığorta şəhadətnaməsi imzalandığı gün saat 24:00-da qüvvəyə minir. Sığorta haqqının növbəti hissəsi növbəti ödəmə günündən sonra 15 gün ərzində ödənilməzsə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina oluna bilər. Gecikdirilmiş 15 gün ərzində sığorta hadisəsi baş verərsə sığortaçı zərərin əvəzini, ödənilmiş sığorta haqqı ilə ümumi sığorta haqqının nisbətinə müvafiq surətdə ödəyə bilər, yəni ödənilmiş sığorta haqqının ümumi sığorta haqqına nisbəti faiz şəklində sığorta ödənişindən çıxıla bilər.
4.3. Sığorta hadisəsi baş verdiyi anda sığorta haqqının ödənilməyən (ödəniş vaxtının çatıb- çatmamasından asılı olmayaraq) hissələri sığorta ödənişindən çıxılır.
4.4. Sığorta ödənişinin verilməsi ilə əlaqədar azalmış sığorta məbləğinin artırılması zamanı, sığorta haqqı sığortalının razılığı ilə həm sığorta ödənişindən tutula bilər, həm də əlavə olaraq ödənilə bilər.
4.5. Sığorta müddəti, müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, müqavilədə göstərilən başlama və sona çatma tarixlərində (bu qaydaların 4.2.1. və 4.2.2. maddələri nəzərə alınmaqla) Azərbaycan vaxtı ilə saat 24:00-da başlayır və saat 24:00-da xxxx xxxxx. Sığorta müqaviləsi bağlandığı gün qüvvədə olmur.
5. AZADOLMA (SIĞORTA ÖDƏNİŞİNDƏN QİSMƏN AZADOLMA)
5.1. Azadolma - sığorta hadisəsi nəticəsində yaranan itkilərin və ya dəyən zərərin sığorta təminatı ilə əhatə olunmayan və sığortalının üzərində qalan hissəsidir. Tərəflər sığorta şəhadətnaməsində, sığorta hadisəsi zamanı sığorta məbləğinin müəyyən bir faizinin, dəymiş zərərin müəyyən bir faizinin və ya konkret məbləğin sığortaçı tərəfindən ödənilməməsini razılaşdıra bilərlər.
5.2. Azadolma şərtli və şərtsiz ola bilər.
5.2.1. Şərtli azadolma - nəzərdə tutulduqda, sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərərin həcmi həmin məbləğdən (azadolma məbləğindən) xxx olduqda, zərər məbləğindən azadolma çıxılmır və sığortaçı tərəfindən ödənilir.
5.2.2. Şərtsiz azadolma - nəzərdə tutulduqda azadolma məbləği hər bir halda zərər məbləğindən çıxılır və sığortaçı tərəfindən ödənilmir.
5.3. Müqavilədə müxtəlif növ azadolma həm konkret məbləğ həm faiz şəklində göstərildikdə, faiz çıxıldıqdan sonra konkret məbləğ çıxılır.
5.4. Azadolma hər bir sığorta hadisəsi üzrə tətbiq olunur.
5.5. Azadolmanın şərtli və ya şərtsiz olması müqavilədə göstərilmədikdə, şərtsiz kimi qəbul edilir.
5.6. Sığorta müqaviləsində şərtli azadolmanın digər formaları və şərtləri də nəzərdə tutula bilər.
6. SIĞORTA MÜQAVİLƏSİNİN LƏĞVİ
6.1. Sığorta müqaviləsinə həm sığortaçının həm də sığortalının 30 gün qabaqcadan yazılı xəbərdarlığı ilə vaxtından əvvəl xitam verilə bilər.
6.1.1. Sığorta müqaviləsinə sığortalının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verildikdə, sığortaçı həmin müqavilə üzrə işlərin aparılması xərclərini çıxmaqla müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını ona qaytarır; əgər bu tələb sığortaçının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı sığorta haqlarını bütünlüklə sığortalıya qaytarır. Sığortalının müqavilənin xitamı barədə müraciəti daxil olduğu an, sığorta təminatı dayandırılır.
6.1.2. Sığorta müqaviləsinə sığortaçının tələbi ilə vaxtından əvvəl xitam verildikdə o, sığorta haqlarını bütünlüklə sığortalıya qaytarır; əgər bu tələb sığortalının sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrini yerinə yetirməməsi ilə bağlıdırsa, sığortaçı həmin müqavilə üzrə işlərin aparılması xərcləri çıxılmaqla, müqavilənin qurtarmamış müddəti üçün sığorta haqlarını qaytarır.
6.2. Əgər sığorta müddəti ərzində sığorta hadisəsi baş vermişdirsə, işlərin aparılması xərclərindən əlavə olaraq, ödənilmiş sığorta ödənişinin məbləği qaytarılacaq sığorta haqqından çıxılır.
6.3. Sığortalı, müqaviləyə xitam verərək sığortaçı ilə başqa müqavilə imzalamaq niyətində olduqda həm işlərin aparılması xərcləri həm də ödənilmiş sığorta ödənişinin məbləği sığorta haqlarından çıxılmaya bilər.
6.4. Sığortaçı sığortalı qarşısında öz öhdəliklərini bu qaydaların 3.1.2 bəndinə uyğun olaraq tamamilə yerinə yetirdikdə sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilir. Bu halda tərəflər arasında əlavə hesablaşma aparılmır.
6.5. Sığorta müqaviləsinə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallarda da xitam verilə bilər.
7. SUBROQASİYA HÜQUQU
7.1. Sığortalının zərərin vurulmasında təqsirkar xxxx şəxsə zərərin əvəzini ödəmək tələbi hüququ verilmiş sığorta ödənişi həcmində sığortaçıya keçir.
7.2. Sığortalı təqsirkar şəxsə iddiadan və ya tələbi təmin edən hüquqlardan, yaxud lazımi sənədləri sığortaçıya verməkdən imtina etdikdə və yaxud təqsirkar şəxsdən dəymiş zərərin əvəzini və ya bir hissəsini aldıqda, sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən tam və ya müvafiq sürətdə qismən azad edilir. Artıq ödənilmiş hissə sığortalı tərəfindən xxxx qaytarılmalıdır. Əks təqdirdə sığortaçı məhkəməyə müraciət etmək hüququnu özündə saxlayır.
8. İKİLİ (ÇOXQAT) SIĞORTA
8.1. İkili sığorta zamanı dəymiş zərərin ümumi həcmi sığortaçılar arasında bərabər şəkildə bölünərək ödənilir. Eyni mənafeyi eyni vaxtda bir neçə sığortaçıda sığortalayan şəxs bu barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
8.2. Əgər eyni mənafeyi eyni vaxtda bir neçə sığortaçıda sığortalayan şəxs hər hansı bir səbəbdən bu halı sığortaçıya bildirməzsə (müqavilə bağlandığı zaman və ya hadisə baş verdiyi zaman öz ərizəsində qeyd etməzsə), sığortaçı öz vəzifələrini yerinə yetirməkdən azad olunur.
9. MÜBAHİSƏLƏRİN HƏLLİ
9.1 Sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrin yerinə yetirilməsi ilə bağlı yaranan mübahisələr tərəflər arasında danışıqlar yolu ilə həll olunur. Razılıq əldə edilmədikdə, Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi Dövlət Sığorta Nəzarəti Xidmətinə və Azərbaycan Respublikasının aidiyyəti məhkəmələrinə müraciət oluna bilər.
10. SIĞORTA RİSKİNİN ARTMASI
10.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlandıqdan sonra meydana çıxan və sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən sığorta riskinin artması ilə bağlı bütün hallar sığortaçı ilə yazılı şəkildə razılaşdırılmalıdır.
10.2. Bu Qaydaların 10.1. maddəsinə riayət edilmədikdə sığortaçı sığorta müqaviləsinin şərtlərinin dəyişdirilməsini və ya onun tamamilə ləğv edilməsini tələb edə bilər və ya həmin hallarla əlaqəli sığorta hadisəsi baş verdikdə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
11. TƏRƏFLƏRİN HÜQUQ VƏ VƏZİFƏLƏRİ
11.1.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortaçının müstəqil auditor tərəfindən təsdiqlənmiş illik balansı və fəaliyyətinin illik yekunlarına dair maliyyə nəticələri ilə xxxxx olmaq hüququna malikdir.
11.2.1. Sığortalı sığorta müqaviləsi bağlanarkən sığortalanma haqqında ərizə formasında göstərilən və özünə məlum xxxx, sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən bütün hallar barədə sığortaçıya məlumat verməlidir.
11.2.2. Sığortalı bu qaydaların və sığorta müqaviləsinin müddəalarına riayət etməlidir.
11.3.1. Sığortaçı sığortalı barədə, habelə onun keçmiş hadisə tarixi barəsində məlumat toplamaq hüququna malikdir.
11.4.1. Sığortaçı sığortalını müqavilənin əsaslandığı sığorta qaydaları ilə xxxxx etməlidir.
11.4.2. Sığortaçı bu qaydaların və sığorta müqaviləsinin müddəalarına riayət etməlidir.
12. MÜLKİYYƏT SAHİBİNİN DƏYİŞMƏSİ
12.1. Sığortalanmış əmlakın mülkiyyət sahibi dəyişdikdə, köhnə və yeni mülkiyyətçi tərəfindən 15
gün ərzində bu barədə sığortaçıya məlumat verilməli və müvafiq rəsmiləşdirmələr aparmalıdır.
12.2. Bu qaydaların 12.1. maddəsinə riayət edilmədikdə, əmlakın özgəninkiləşdirmə anından 15 günlük müddətdən sonra sığorta hadisəsi baş verərsə sığortaçı sığorta ödənişinin verilməsindən imtina edə bilər.
13. MÜQAVİLƏNİN ÜÇÜNCÜ ŞƏXSİN XEYRİNƏ BAĞLANMASI
13.1. Sığorta müqaviləsi üçüncü şəxsin – faydalanan şəxsin xeyrinə bağlanıla bilər.
13.2. Sığortalı müqavilədə göstərilmiş faydalanan şəxsi yalnız sığortaçının və xxxxxxxxxx şəxsin (əgər əmlak bu şəxsin xeyrinə girov qoyulmuşdursa) yazılı razılığı ilə digər şəxslə əvəz edə bilər.
13.3. Müqavilənin faydalanan şəxsin xeyrinə bağlanması sığortalını sığorta müqaviləsi üzrə vəzifələrinin yerinə yetirməsi öhdəliyindən azad etmir.
XÜSUSİ MÜDDƏALAR
14. SIǦORTANIN MÖVZUSU
14.1.Bu sıǧorta müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmadıqda sığorta təminatının əhatə dairəsi maddəsində sadalanan risklər naticasinda sıǧortalanmış amlaka xxxxx xxxxx zararа sıǧorta mablaǧi haddinda taminat vеrilir.
15. SIĞORTA TƏMİNATININ ƏHATƏ DAİRƏSİ (SIĞORTA RİSKLƏRİ)
15.1. Daşınmaz amlak üzrа:
15.1.1. 6lava sıǧorta haqqı ödamakla, binalar, tasarrüfat tikintilari, qarac, xx xxxxxx, yanacaq anbarı xxxx xxxxx tikililar, binaların içarisinda va ya üzarinda xxxx har cür sabit qurǧular, lift va ekskalatorlar, ildırım ötüran, televizor antenası kimi amlak sıǧorta tаminаtının ahata dairasina daxil edilir.
15.1.2. Bünövralar, baǧ va hayat hasarları, kontrforslar (uçqunun, sürüşmanin,
çökmanin nisbatan qarşısının alınmasından ötrü perpendikulyar tikilan dayaq hasarları), sakilar, meydançalar, eyvanlar, pillakanlar, bulaqlar, binaların xaricinda xxxx heykallar, su anbarları, hovuzlar va bu xxxx xxxxx tikililar, yalnız sıǧorta müqaviləsində yazılması şartila, sıǧorta tаminаtınа daxil xxxxx xxxxx.
15.2. Daşınan amlaklar üzrа:
Sıǧorta edilmiş ünvanlarda xxxx;
15.2.1. Ѕıǧortalanmış aşyalar keyfiyyatlari baxımından növ va ya qruplara ayrılmışsa, bu növ va ya qruplardan birina daxil xxxx аşуаlаr;
15.2.2. Ѕıǧortalanmış aşyaların hamısı üçün yalnız bir sıǧorta mablaǧi müayyan edilmişdirsa, bu mablaǧa daxil xxxx bütün aşyalar, sıǧorta müqaviləsində yazılmаѕındаn asılı olmayaraq, yeri dayişdirildiyina va ya sonradan alınmış olsa da, sıǧorta tаminаtının ahata dairasina daxildir.
15.3. 6lava razılaşma yoxdursa, yalnız sıǧorta etdirana va onunla birlikda yaşayan aila üzvlarina va ya onunla birlikda yaşayan şaxslara va yaxud xidmatçilara maxsus aşyalar qabul olunmuş limit fаizini keçmamak xxxxx xxx sıǧorta tаminаtının ahata dairasina daxildir.
16. ƏLAVƏ SIĞORTA HAQQI MÜQABİLİNDƏ SIĞORTA TƏMİNATINA DAXİL EDİLƏN TƏMİNATLAR
16.1. Aşaǧıdakı hаdiѕаlаrа göra dayan xxxxx xxxxx razılaşmaya uyǧun olaraq va alava sıǧorta haqqı ödamak xxxxx xxx sıǧorta taminatına daxil edila bilarlаr:
16.1.1. Tatil, lokaut (qarşısıalınma tadbirlari), iǧtişaş va xalq harakatları vа bunlаrın qаrşıѕının аlınmаѕı üçün görülаn tаdbirlаr;
16.1.2. Terror;
16.1.3. Zalzala va vulkan püskürmasi.
16.2. Yanǧın va partlayışın naticasi olmayaraq baş veran aşaǧıdakı hаdiѕаlara göra xxxxx xxxxx уаlnız alava razılaşmaya uyǧun olaraq va alava sıǧorta haqqının ödanilmasi xxxxx xxx sıǧorta taminatının ahata dairasina daxil edila bilarlаr:
16.2.1. Qar aǧırlıǧı;
16.2.2. Sel va su basması;
16.2.3. Yer sürüşmasi;
16.2.4. Fırtına;
16.2.5. Daxili su;
16.2.6. Tüstü;
16.2.7. Naqliyyat vasitalarinin sıǧortalanmış obyekta daymasi;
16.2.8. Avtomobillarin sıǧortalanmış obyekta daymasi;
16.2.9. Su naqliyyatı vasitalarinin sıǧortalanmış obyekta daymasi;
16.2.10. Hava naqliyyatı vasitalarinin sıǧortalanmış obyekta daymasi;
16.3. Aşaǧıda göstarilan amlak va amlak manafelari, hаbеlа itkilar sıǧorta mablaǧlarinin sıǧorta müqaviləsində ayrıca göstarilmasi va alava sıǧorta haqqının ödanilmasi xxxxx xxx sıǧorta taminatının ahata dairasina dахil еdilа bilarlar:
16.3.1. Sanatkarlıq va antikvarlıǧı baxımından qiymatli xxxx tablolar, rasm asarlari, kitablar, qravürlar, yazılar, heykallar, bazak aşyaları, kolleksiyalar, xalçalar va bu kimi аşуаlаr;
16.3.2. Modellar, qaliblar, plan va eskizlar, ixtira patentlari, sanadlar, mühasibatlıq sanadlari va bu kimi digаr ѕаnаdlаr;
16.3.3. Nаǧd pul, sahmlar, istiqrazlar, qiymatli kaǧızlar, bütün növ qızıl va gümüş, onlardan hazırlanmış ziуnat aşyaları, digar qiymatli ziуnat lavazimatları, qiymatli daşlar, incilar va ѕаir qiуmаtli аşуаlаr;
16.3.4. Daniz, su, avtomobil naqliyyatı vasitalari va bunların yüklari (harakat halı istisna olmaqla);
16.3.5. 6manat va girov mallar;
16.3.6. Uçuq va daǧıntıların aradan qaldırılması;
16.3.7. Galirin itirilmasi va manfaatdan mahrum olma;
16.3.8 Yanǧın va partlayış xxxx xxxxx cavabdehlik (yanǧın va partlayış xxxx xxxxx cavabdehlik alava müqavila xxx bu аѕаѕ şаrtlаrа va alaqadar izahata (kloza-аlаvа şаrtlаr) uyǧun olaraq taminatın ahata dairasina daxil xxxxx xxxxx).
17. SIĞORTA TƏMİNATINA DAXİL OLMAYAN ZƏRƏR (İSTİSNALAR)
Aşaǧıdakı hallar sıǧorta taminatına daxil deyildir:
17.1 Mühariba, har cür harbi amaliyyatlar, istila, xarici xxxxxx basqınları, döyüş, vatandaş müharibasi, üsyan va bunların qarşısının alınması va yatırılması maqsadila görülan inzibati va harbi tadbirlar naticasinda meydana xxxxx xxxxx;
17.2. Har hansı nüva partlауışı, nüva enercisinin yanması naticasinda yaranan nüva tullantılarından, radiasiya va radiоaktiv çirklanmalar va bunlarlа аlаqаdаr görülаn harbi va inzibati tadbirlar;
17.3. Dövlatin salahiyyatli orqanları tarafindan sıǧortalanmış amlaklardan istifada olunması naticasinda meydana çıxan zarar;
17.4 Sıǧortalanmış aşyaların, yanǧın baş vermadan, öz qüsurlarına, keyfiyyatsiz hazırlanmalarına, haddindan artıq qurumalarına görа va yaxud onların özlarinda xxxxx xxxxx zarar;
17.5. Yanǧın baş vermadan sıǧortalanmış aşyaların istifada olunması va ya başqa bir faydalı maqsadla alova va ya istiya tutulmasına, ocaq va ya digar alov xxxx xxx xxxx düşmasina va ya atılmasına, paltar va ya döşak aǧlarının ütü va digar bu kimi aşyalar xxx alovsuz olaraq yanmasına, qızdırıcı, işıqlandırıcı, ütülama alatlari, xxxxx, xxx, siqaret va ѕаir bu kimi iѕtilik mаnbаlаrinin toxunmasına göra xxxxx xxxxx;
17.6. Yanǧın baş vermadan carayanla işlayan har cür müharrik, elektrik va elektron alatlar, cihazlar vа qurǧuların elektrik хаttinа birlaşdirilmiş olduqları zaman dövriyyada xxxx qısa qapanma, enercinin artıb-azalması, hаbеlа bunun nаticаѕinda qızma va induksiya carayanı kimi sabablara göra xxxxx xxxxx;
17.7. Kiçik bir tazyiq naticasinda qoruyucuların içariya doǧru çökmasi, düşmasi va digar formada deformasiyaya uǧraması, köhnalmasi, markazdan qaçma qüvvаѕi va texniki hadisalar naticasinda sıǧorta edilmiş cihaz va müharriklara dayan har cür zarar.
18. SIǦORTALANMIŞ 6MLAKIN YERİ V6 ONUN D6YİŞM6Sİ
18.1. Sıǧorta taminatı, sıǧorta müqavilasinda göstarilan yer va ya yerlar üçün hüquqi qüvvaya malikdir.
18.2. Sıǧortalanmış malların yerlari dayişdirildiyi zaman bu qaydalrın 10-cu bandinin tаlаblаrinа amal olunur.
18.3. Ev aşyaları sıǧorta etdirildiyi zaman, yaşayış yeri dayişdirilarsa, yeni yaşayış yerinin eyni tarixli va eyni cür inşa tarzina daxil olması şartila, köçma zamanındakı yanǧın, partlayış va ildırım hаdiѕаlаri xxx birlikdа vеrilаn digаr ѕıǧоrtа taminatlаrı, yeni ünvanda da hüquqi qüvvada qalır.
19. SIĞORTA HADİSƏSİ ZAMANI SIĞORTALININ VƏZİFƏLƏRİ
19.1. Sığortalı sığorta hadisəsinin baş verməsi haqqında xəbər tutduğu və ya xəbər tutmalı olduğu andan sonra aşağıdakı tədbirləri görməlidir:
19.1.1. Müqavilədə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, sığortalı dərhal, və ya ən geci 12 saat ərzində, bütün mümkün vasitələrlə sığortaçıya bu barədə məlumat verməklə sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə bağlı hallar haqqında ona məlum xxxx bütün məlumatı çatdırmalıdır. Sığortalı sığorta hadisəsi barədə məlumatı göstərilən müddətdə vermədiyi halda sığortaçının hadisənin səbəblərini və /və ya dəyən zərərin həcmini müəyyənləşdirmək imkanından tam və ya qismən məhrum olması ilə əlaqədar onun mənafeləri əhəmiyyətli dərəcədə pozularsa, sığorta ödənişinin verilməsindən imtina oluna bilər.
19.1.2. Hadisə barədə sığortaçıya məlumat verildikdən sonra sığortalı onunla əlaqə saxlayan sığortaçının nümayəndəsinin bütün təlimatlarına riayət etməlidir.
19.1.3. Mümkün zərərlərin qarşısını almaq və ya həcmini azaltmaq üçün bütün ağlabatan və zəruri tədbirləri görməlidir.
19.1.4. Zərərin qarşısının alınması və ya azaldılması üçün hərəkətlər istisna olmaqla, sığorta hadisəsinin baş verdiyi yer və əşyalarda heç bir dəyişiklik etməməlidir.
19.1.5. Sığorta hadisəsinin baş verməsi ilə bağlı qanunvericiliyə əsasən müvafiq araşdırmalar aparmaq səlahiyyəti xxxx dövlət orqanlarına dərhal məlumat verməlidir.
20. MÜHAFİZ6 T6DBİRL6Rİ V6 XİLASETM6
20.1. Sıǧortalı, bu müqavilaya asasan taminat verilan hadisa baş verdiyi zaman zararin qarşısını almaq, miqdarını azaltmaq mümkün xxxx xxxxxx tadbirlari görmalidir.
Görülan tadbirlara göra çakilacak xarclar sıǧortaçı tarafindan ödanilir.
20.2. Sıǧorta mablaǧi amlakın dayarindan az olarsa, bu zaman sıǧortaçı,
çakilan xarclari sıǧorta dayari xxx sıǧorta mablaǧi arasındakı nisbata uyǧun olaraq ödayir.
20.3. Yanǧının söndürülmasi, qarşısının alınması va ya sıǧortalanmış amlakı xilas etmak üçün talab olunan uçurma va boşaltma zamanı sıǧortaçı, sıǧortalanmış aşyaların zarar çakmasina göra dayan zarari da ödayir.
21. SIǦORTA HADİS6Sİ ZAMANІ SIǦORTAÇININ HÜQUQLARI
Ѕıǧоrtа hadisaѕi baş verdiyi zaman sıǧortaçı va ya оnun salahiyyatli nümayandalari:
21.1. Ѕıǧorta etdirilmiş bina va aşyalarda tadqiqat işlarini aparmaq maqsadi xxx xxxxx çəkmiş bina va yerlara daxil ola bilarlar vа уа ѕıǧortalanmış bina va aşyaların onlara tahvil verilmasini talab eda bilarlar. Sıǧortaçının bu harakati onun öz üzarina har hansı bir öhdalik götürmasi va sıǧorta müqaviləsinə asasan ona verilmiş xxxx hüquqların har hansı birindan mahrum olunması demak deyildir;
21.2. Sıǧortalanmış aşyaların, amlakın sıǧorta hadisalari naticasinda zadalanmasi, mahv olması barada müvafiq orqanlardan arayış alınmasını (hadisani tasdiq xxxx xxxxx da daxil olmaqla) sıǧortalıdan talab edа bilаrlаr;
21.3. Zararin mablaǧi xxx alaqadar bütün sanadlar onlаra verildikdan sonra bir ay arzinda lazımi tadqiqatları sona çatdırıb zarar va ödanişin miqdarını müayyanlaşdirarak sıǧortalıya bildirmalidirlаr.
22. Z6R6R V6 ZİYANIN MÜ6YY6NL6ŞDİRİLM6Sİ
22.1. Bu müqavila xxx sıǧortalanmış amlaka daya bilacak zararin mablaǧi sıǧortalı xxx sıǧortaçı arasındakı razılaşmaya göra müayyan edilir.
22.2. Taraflar razılıǧa gala bilmasalаr, zararin mablaǧinin müayyan edilmasi üçün eksperta (bütün matn boyunca müstaqil ekspert xxxx xxxx düşülmalidir) müraciat etmak haqqında qarar qabul eda bilarlar.
22.3. Xxxxxxxx, ümumi bir ekspert tayin etmakda razılıǧa gala bilmadiklari halda har biri öz ekspertini tayin edir va bunu sifarişli maktubla digar xxxxxx bildirir. Ekspertlar tayin olunduqları tarixdan etibaran 7 gün arzinda va tadqiqata başlamazdan avval üçüncü bitaraf eksperti seça bilarlar. Üçüncü bitaraf ekspert yalnız taraflаrin ekspertlarinin razılıǧa gala bilmadiklari masalalar barasinda rау vermak hüququna malikdir. Üçüncü bitaraf ekspert rауini ауrıcа va ya taraflаrin ekspertlarila birlikda da xxxx xxxxx. Üçüncü bitaraf ekspertin rауi taraflara eyni zamanda çatdırılır.
22.4. Taraflardan har xxxxx xxxx, digar xxxxxx malumat verdiyi tarixdan etibaran 7 gün arzinda öz ekspertini tayin etmazsa, yaxud taraflarin seçdiyi ekspertlar, üçüncü bitaraf ekspertin seçilmasi xxx alaqadar tayin olunduqları tarixdan etibaran 7 gün arzinda razılıǧa gala bilmazlarsa, taraflardan birinin tаklifi xxx еkѕреrtlаr (üçüncü bitаrаf еkѕреrt) ѕаlаhiууаtli mahkama tarafindan ѕеçilir.
22.5. Ekspertlara, iş qabiliyyatlarinin az olmasına göra etiraz oluna bilar. Ekspertin ixtisas saviyyasinin öyranilmasindan sonra 7 gün arzinda istifada olunmayan etiraz hüququ qüvvasini itirmiş hesab olunur.
22.6. Xxxxxxx vafat edarsa, vazifasindan azad edilarsa va ya rаdd edilаrsa, onun avazina eyni şartlarla başqa bir ekspert seçilir va hadisanin tadqiqi yarımçıq qaldıǧı yerdan başlayaraq davam etdirilir.
22.7. Sıǧortalının vafat etmasi, tayin edilmiş eksperti öz masuliyyatindan azad etmir.
22.8. Zararin mablaǧi müayyan edildiyi zaman, ekspertlar lazım bildiklari dalillari, sıǧortalanmış aşyaların özünü va onun qiymatinin tasdiq edilmasi üçün xxxxx xxxx qeydlari va sanadlari talab eda va hadisa yerinda tadqiqatlar apara bilarlar.
22.9. Ekspertlarin va ya üçüncü bitaraf ekspertin, zararin mablaǧi xxx alaqadar veracaklari rау qatidir va taraflar bu rауа amal etmalidirlar.
Ѕıǧоrtаçı qаrşıѕındа tаlаb vа уа iddiа qаldırılmаѕı hаllаrındа, zаrаrin mаblаǧi ilа аlаqаdаr еkѕреrtin rауi аѕаѕ götürülür.
22.10. Ekspert qararlarına, yalnız qararın real vaziyyatdan açıq-aşkar farqlandiyi zaman etiraz xxxxx xxxxx va bu qararın laǧv edilmasi üçün, rayin bildirildiyi tarixdan etibaran 7 gün arzinda ѕаlаhiууаtli mahkamaya müraciat oluna bilar.
22.11. Xxxxxxxxxx har birisi öz seçdiyi ekspertin haqqını ödayir. Taraflar birlikda seçdiklari ekspertin va üçüncü bitaraf ekspertin haqqını birlikda ödayirlar.
23. SIǦORTA ÖD6NİŞİNİN HESABLANMASI
23.1. Sıǧorta ödanişi hesablandıǧı zaman sıǧortalanmış amlakın hadisa baş verdiyi zamankı dayari asas götürülür. Ödaniş mablaǧi sıǧorta şahadatnamasinda göstarilmiş sıǧorta mablaǧindan artıq ola bilmaz. Sıǧorta ödanişinin mablaǧi aşaǧıdakı qaydada hesablanır:
23.2. Kommersiya mallarında, xxxxxx baş vermasindan bir gün avvalki alış qiymati asas götürülür.
23.3. Fabrik, zavod va emalatxanalarda istehsal prosesinda xxxx mallarla alaqadar ödаniş mаblаǧi hadisa baş verdiyi zaman, xammal va materialların hadisadan bir iş günü avvalki xxxxx alış qiymatlari xxx xxxxx güna qadarki istehsal xarclarinin toplanması va ümumi xarclardan lazımi hissanin alava olunması yolu xxx hesablanır. Ancaq bu yolla hesablanan ödaniş mablaǧi, hamin maddalardan hazırlanmış malların, hadisa baş verdiyi tarixdan bir iş günü avvalki alış qiymatindan xxx xxx bilmaz.Xammal va materiallar, istar fabrik, zavod va emalatxanaların daxilinda va kömakçi tikililarinda, istarsa da har hansı başqa bir yerinda olmasından asılı olmayaraq bu maddaya göra kommersiya xxxxxxx hesab olunur.
23.4. Bütün növ sanaye qurǧuları va aparatlarında, dazgahlarda, alatlarda, avadanlıqlarda tazasinin alınması üçün ödanacak mablaǧ asas götürülür. Xxxxx, bu xxxxx köhnalma, aşınma va başqa sabablardan irali xxxxx qiymatdan düşma hamin mablaǧdan çıxılır hаbеlа, taza alınacıq avadanlıqlar istehsal gücü va keyfiyyat baxımından avvalkilardan farqlanirsa, bu farq da nazara alınır.
23.5. Har cür ev aşyaları va şaxsi aşyalarda, tazasinin alınması üçün ödanacak mablaǧ asas götürülür. Xxxxx bu xxxxx köhnalma, aşınma va başqa sabablardan irali xxxxx qiymat ucuzlaşmaları hamin mablaǧdan çıxılır.
23.6. Binalarda, hadisanin baş verdiyi yerda tikilacak yeni binaya çakilacak xarc asas götürülür. Ancaq, bu zaman köhnalma, korroziya va başqa sabablardan irali xxxxx qiymatdan düşma hamin mablaǧdan çıxılır.
Binanın yenidan tikilmasina ehtiyac olmazsa, ödanişin mablaǧi, binanın, hadisa baş verdiyi tarixdan bir gün avvalki satış qiymatindan boş arazinin qiymati çıxılmaq yolu xxx hesablanır.
24. SIǦORTA ÖD6NİŞİNİN VERİLM6Sİ
24.1. Sıǧortaçının ödaniş masuliyyati, sıǧortalanmış aşyaların ümumi bir qiymati müayyan edilibsa hamin qiymatla, sıǧortalanmış aşyalar keyfiyyatlarina göra növlara va qruplara bölünübsa, bu növ va qruplara uyǧun qiymatlarla mahdudlaşır.
24.2. Sıǧorta mablaǧi, hadisa baş verdiyi tarixdaki sıǧorta dayarindan az olduǧu taqdirda, ödaniş, sıǧorta mablaǧi xxx sıǧorta dayari arasındakı nisbata uyǧun olaraq ödanilir.
24.3. Sıǧortalanmış amlak bir neça sıǧorta şirkatinda sıǧorta etdirilmiş оlаrѕа, qanuna va bu sıǧorta müqaviləsinə uyǧun olaraq ödaniş mablaǧi hesablandıqdan sonra sıǧortaçı öz payına düşan hissani ödayir.
Bu zaman, sıǧorta müqavilalari arasındakı xüsusiyyatlari va cavabdehlik şartlari qarşılıqlı olaraq nazara alınır.
24.4. Hadisa baş verdiyi zaman, sıǧortalanmış amlaka avvalcadan xxx, inşaat, montaj va ya digar sıǧorta müqaviləsi xxx taminat verilmiş olması müayyanlaşarsa, yanǧın sıǧortasının cavabdehliyi göstarilan sıǧorta müqavilələri xxx alaqadar sıǧortaçıların cavabdehliyindan sonra başlanır.
25. QALIQLARA XXXX HÜQUQUN KEÇMƏSİ
25.1. Sığortaçı əmlakın tam məhvi halında dəyərinin əvəzini ödədikdə, sığortalının əmlakına xxxx hüququ sığortaçının mülkiyyətinə keçir. Bu halda sığortalı əmlaka xxxx hüququn sığortaçıya keçməsi üçün bütün zəruri tədbirləri görməsi və zəruri sənədləri imzalaması və verməsi barədə öhdəlik götürür. Əks halda sığortaçı sığortalıya verilmiş sığorta ödənişini xxxx tələb edə bilər.
25.2. Sığortalının istəyi və sığortaçının razılığı ilə əmlak sığortalının mülkiyyətində qala bilər. Bu halda əmlakın xxxx dəyəri müəyyənləşdirilir və həmin məbləğ sığorta ödənişindən çıxılır.
26. SIĞORTA ÖDƏNİŞİNİN VERİLMƏSİNDƏN İMTİNA ÜÇÜN ƏSASLAR
26.1. Sığorta ödənişinin verilməsindən ümumi imtina əsasları aşağıdakılardır:
26.1.1. Sığortalının hadisəni qəsdən törətməsi, hadisənin baş verməsinə qəsdən şərait yaratması və ya zərərin miqdarının qəsdən edilən hərəkətlərlə artırması;
26.1.2. Sığortalının və ya onun nümayəndəsinin sığorta obyekti və hadisəsi barədə sığortaçıya qəsdən yanlış məlumat verməsi;
26.1.3. Sığortalı hadisə baş verdiyi zaman sığortalı əmlakın xilas edilməsi üçün xxxxx xxxx tədbirləri görməməsi və bununla bağlı öz vəzifələrini yerinə yetirməməsi (sığortalının hadisənin qarşısını almağa texniki imkanı olduğu ekspertiza tərəfindən müəyyən edilərsə, bu vəzifələrin yerinə yetirilməməsi kimi qiymətləndirilir);
26.1.4. Sığortalının əmlakı sığortaçıya bildirdiyi istifadə tərzinə, məqsədinə və təyinatına uyğun olmayan şəkildə istifadə etməsi;
26.1.5. Sığortalı və ya onun nümayəndəsi tərəfindən bu qaydaların və sığorta müqavilənin hər hansı bir müddəasına əməl edilməməsi;
26.1.6. Qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş digər hallarda.
“Təsdiq Edirəm”
Hazırkı “Qaydalar” la ətraflı xxxxx oldum. Bu qaydaların şərtlərini qəbul edirəm və bunu təsdiq etmək üçün aşağıda imza edirəm. Bu Qaydaların bir nüsxəsini sığortaçıdan aldım.
Sığortalı
(a.s.a.) (imza)