AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
İcbari sığortalar haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ
Q A N U N U
Maddə 2. İcbari sığortalar haqqında qanunvericilik 6
Maddə 3. İcbari sığortanın prinsipləri 6
Maddə 4. İcbari sığortanın məqsədi, aparılması və tətbiq olunduğu ərazi 6
Maddə 5. Sığortaçı və sığortalı 7
Maddə 6. Sığorta olunan, faydalanan şəxs və zərərçəkən 7
Maddə 8. İcbari sığorta müqaviləsi 8
Maddə 9. İcbari sığorta şəhadətnaməsi 9
Maddə 10. İcbari sığorta məbləği 10
Maddə 11. İcbari sığorta haqqı 10
Maddə 12. Sığorta haqlarının bölüşdürülməsi 11
Maddə 14. Sağlamlığa dəyən zərər 12
Maddə 15. Əmlaka dəyən zərər 13
Maddə 16. Zərərin müəyyənləşdirilməsi 13
Maddə 17. Sığorta ödənişinin vеrilməsi üçün tələb olunan sənədlər 14
Maddə 18. Sığorta ödənişinin verilməsi və ya ödənişdən imtina edilməsi müddəti 16
Maddə 19. Sağlamlığa dəyən zərər üzrə sığorta ödənişinin verilməsi qaydası 17
Maddə 20. Əmlaka dəyən zərər üzrə sığorta ödənişinin verilməsi qaydası 18
Maddə 21. Sığorta ödənişindən imtinanın əsasları 19
Maddə 22. Sığortalının hüquqları və vəzifələri 20
Maddə 23. Sığortaçının hüquq və vəzifələri 22
Maddə 24. Zərərçəkənin hüquqları 23
Maddə 25. İcbari sığorta üzrə subroqasiya hüququnun yaranmasının əsasları 24
Maddə 26. Sığortaçının qarşısıalınma tədbirləri fondu 26
Maddə 27. İcbari Sığorta Bürosu 26
Maddə 28. Büroda iştirakın qaydası 27
Maddə 29. Büroda iştiraka xitam verilməsi 28
Maddə 30. İştirakçı sığortaçıların təminat depoziti və təqvim haqları 28
Maddə 31. İştirakçı sığortaçıların əlavə haqları 29
Maddə 32. Kompensasiya ödənişlərinin təyinatı 30
Maddə 33. Kompensasiya ödənişlərinin həyata keçirilməsi 30
Maddə 34. Büronun sığorta nəzarəti orqanı ilə qarşılıqlı münasibətləri 31
I Fəsil. Daşinmazəmlakin icba ri siğortasi 32
Maddə 35. Daşınmaz əmlakın icbari sığortasının məqsədi və təyinatı 32
Maddə 36. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi 33
Maddə 37. Daşınmaz əmlakını icbari sığorta etdirməli xxxx şəxslər 34
Maddə 38. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığortalı 34
Maddə 39. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri və azadolma məbləğləri
................................................................................................................................................................ 34
Maddə 40. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta haqları 35
Maddə 41. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta ödənişi 35
II Fəsil. Daşinmazəmlakin isti smari ilə bağli mülk i məsuliyyətin icbari siğortasi
Maddə 42. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortasının məqsədi və təyinatı 36
Maddə 43. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətini icbari sığorta etdirməli xxxx şəxslər 36
Maddə 44. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi 37
Maddə 45. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığortalı və sığorta olunan 37
Maddə 46. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə üçüncü şəxslər 38
Maddə 47. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri 38
Maddə 48. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqları 39
Maddə 49. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta ödənişi və subroqasiya hüququ 39
III Fəsil. Avtonəqliyyat vasitəs i sahiblərinin mülk i məsuliyyətinin icbari siğortasi 39
Maddə 50. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortasının məqsədi və təyinatı 39
Maddə 51. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta müqaviləsinə dair əlavə tələb və ona xitam verilməsinin əlavə əsası 40
Maddə 52. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi 41
Maddə 53. Mülki məsuliyyəti icbari sığorta etdirilməli xxxx avtonəqliyyat vasitəsi sahibləri, sığortalı və sığorta olunan 41
Maddə 54. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə üçüncü şəxslər 42
Maddə 55. Xxxxxx ölkədə qeydiyyata alınmış və Azərbaycan Respublikasına tranzit məqsədilə daxil xxxx avtonəqliyyat vasitələri ilə bağlı icbari sığorta müqaviləsinin müddəti 42
Maddə 56. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri 42
Maddə 57. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqları 43
Maddə 58. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta ödənişi 43
Maddə 59. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sistemi 44
Maddə 60. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sisteminin məlumatlarla təchiz edilməsi 45
Maddə 61. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sisteminin istifadəsinə dair əsas tələblər 45
Maddə 62. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sistemindən emal olunmuş məlumatların əldə edilməsi 46
Maddə 63. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə subroqasiya hüququ 46
IV Fəsil. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza siğortasi 47
Maddə 64. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortasının məqsədi və təyinatı 47
Maddə 65. Sərnişinləri fərdi qəza sığortası üzrə icbari sığorta etdirməli xxxx nəqliyyat vasitələrinin sahibləri 47
Maddə 66. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta hadisəsi 48
Maddə 67. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığortalı və sığorta olunan 48
Maddə 68. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta məbləğləri 49
Maddə 69. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqları 49
Maddə 70. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta ödənişi 49
Maddə 71. Qanunun qüvvədə xxxx icbari sığorta müqavilələrinə şamil edilməməsi 49
Maddə 72. Kompensasiya ödənişlərinin verilməsinin tətbiq edilməyə başlaması 50
Maddə 73. Büronun fəaliyyətə başlaması 50
Maddə 75. İcbari qaydada sığortalanmanın təmin edilməsinə nəzarət 51
Maddə 76. Mübahisələrin həlli 51
Maddə 78. Qanunun qüvvəyə minməsi 51
İcbari sığortalar haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU
Bu Qanun Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın icbari sığortası, avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası, daşınmaz əmlak sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası və sərnişinlərin icbari sığortası sahəsində sığortaçılar, sığortalılar, sığorta olunanlar və faydalanan şəxslər arasında hüquqi və iqtisadi münasibətləri tənzimləməklə, onların hüquq və mənafelərinin qorunması məqsəd i ilə Azərbaycan Respublikasında qeyd olunan icbari sığorta növlərinin həyata keçirilməsinin ümumi əsaslarını, həmçinin bu növlərin aparılması qaydalarını və şərtlərini müəyyən edir.
ÜMUMİ HİSSƏ
Maddə 1. Ümumi müddəalar
1.1. Ayrı-ayrı icbari sığorta nəörvinlə aid digər qanunlarda fərqli müddəaların nəzərdə tutulduğu hallar istisna olmaqla, bu Qanunun Ümumi hissəsi icbari sığorta növləri üzrə münasibətlərdə tətbiq edilməli xxxx əsas prinsipləri və müddəaları müəyyən edir.
1.2. Bu Qanunun Xüsusi hisəsinin müddəaları yalnız həmin hissənin müvafiq bölmələri ilə müəyyən olunan icbari sığorta növünə şamil edilir.
1.3. Bu Qanunda başqa cür nəzərdə tutulmadığı halda, istifadə olunan anlayışların izahı Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi və “Sığorta
fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu iəl edilir.
müəyyən
1.4. Bu Qanunda
ənzərdə tutulmuş icbari sığorta növlərinin həyata
keçirilməsindən irəli gələn münasibətlər bu Qanunla başqa cür müəyyən edilmiş hallar istisna olmaqla, Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsi və “Sığorta fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu ilə tənzimlənir.
Maddə 2. İcbari sığortalar haqqında qanunvericilik
Azərbaycan Respublikasının icbari sığortalar haqqında qanunvericiliyi Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasından, Azərbaycan
Respublikasının Mülki əcMəlləsindən, “Sığorta fəaliyyəti haqqında”
Azərbaycan Respublikasının Qanunundan, bu Qanundan, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı dövlətlərarası beynəlxalq müqavilələrdən və digər normativ hüquqi aktlardan ibarətdir.
Maddə 3. İcbari sığortanın prinsipləri
3.1. Bu Qanunda aşağıdakılardır:
ənzərdə tutulan i cbari sığortaların əsas prinsipləri
3.1.1. İcbari sığortaların müvafiq sığorta növü üzrə sığorta xxxxxx xxxx hər kəsə şamil edilməsi və məcburiliyi;
3.1.2. sığorta hadisələri nəticəsində sağlamlığına və (və ya) əmlakına zərər dəyən şəxslərin bu Qanunda müəyyən edilmiş həcmdə və qaydada müdafiəsinin təminatı;
3.1.3. sığorta hadisələrinə səbəb xxxx xx lların qarşısının alınmasının stimullaşdırılması;
3.1.4. sığorta hadisələrinin nəticələrinin aradan qaldırılması, habeəl sığorta ödənişlərinin məhz bu məqsədlər üçün istifadəsinin təminatı;
3.1.5. çoxqat maliəyy
təminatı mexanizmi vasitəsilə sığorta
əməliyyatlarında maliyyə sabitliyinin təmin edilməsi;
3.1.6. bu Qanunda nəzərdə tutulan icbari sığorta növləri üzrə əməliyyatların aparılmasına xxxx xxxxx metodoloji yanaşmanın təmin edilməsi.
Maddə 4. İcbari sığortanın məqsədi, aparılması və tətbiq olunduğu ərazi
4.1. Bu Qanunda nəzərdə tutulmuş icbari sığorta növləri fiziki və hüquqi şəxslərin əmlak mənafeləri ilə bağlı məruz qaldıqları zərərlərin əvəzinin ödənilməsini təmin etmək məqsədi ilə tətbiq edilir.
4.2. Sığorta hadisələri nəticəsində şəxslərin gəlir itkisi icbari sığorta təminatına daxil edilmir.
4.3. Bu Qanunun məqsədləri üçün qəza vəziyyətində və ya istismara yararsız vəziyyətdə xxxx hər hansı əmlakla (xxxx, xxxxxx, avtonəqliyyat vasitəsi, cihaz, qurğu, avadanlıqə sv. ) bağləımlak mənafelərinin sığortalanması qadağandır.
4.4. Bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hər hansı icbari sığorta növünün
aparılması sığorta ənzarəti orqanının sığortaçıya verdiyi müvafiq icazə
əsasında həyata keçirilir.
4.5. İcbari sığorta növəlrinin aparılmasına icazə verilməsi üçün əlavə tələblər sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
4.6. Bu Qanunun Xüsusi hisəssində digər hal nəzərdə tutulmamışdırsa, icbari sığorta müqavilələri üzrə sığorta təminatı Azərbaycan Rеspublikasının ərazisində qüvvədədir.
Maddə 5. Sığortaçı və sığortalı
5.1. Azərbaycan Respublikasında sığorta fəaliyyətini həyata keçirmək üçün lisenziyaya xxxxx xxxx və bu Qanunun Xüsusi hisəsin də nəzərdə tutulmuş müəyyən icbari sığorta növünü aparmağa müvafiq icazə almış hüquqi şəxs sığortaçı hesab edilir.
5.2. Bu Qanunun Xüsusi hissəsinin müvafiq bölməsinə uyğun olaraq, müvafiq əmlak mənafelərini icbari qaydada sığorta etdiərkm vəzifəsi müəyyən edilmiş və sığortaçı ilə bağlanan icbarı sığorta müqaviləsinin tərəfi xxxx fiziki və ya hüquqi şəxs sığortalı hesab edilir.
5.3. Sığortalılar sığorta müqaviləsi bağlamaq üçün müvafiq icbari sığorta növünün aparılmasına icəaszi xxxx hər hansı sığortaçını seçməkdə sərbəstdirlər.
Maddə 6. Sığorta olunan, faydalanan şəxs və zərərçəkən
6.1. İcbari sığorta müqaviəlsi əsasında əmlak mənafeləri sığortalanan - fərdi qəza sığortası müqaviləsində xeyrinə icbari sığorta müqaviləsi bağlanan (sığorta olunanlar kateqoriyasına daxil xxxx), əmlak sığortası üzrə mülkiyyətində və ya faktiki sahibliyində əmlakı xxxx və ya mülki məsuliyyət
sığortası üzrə bu Qanunun 6.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş əsasla müəyyən edilən şəxs sığorta olunan hesab edilir.
6.2. Mülki məsuliyyətin icbari sığortası müqaviləsində göstərilmiş əmlakı qanuni əsaslarla istismar edən istənilən şəxs , həmçinin sığortalı özü həmin əmlakı istismar etdiyi anda, sığorta olunan hesab edilir.
6.3. Bu Qanunun Xüsusi hissəsinin müvafiq müddəaları ilə hər bir icbari sığorta növü üəzrsığortalıların və ya sığorta olunanların konkret kateqoriyası müəyyən olunur.
6.4. Sığorta qanunvericiliyinə və (və ya) sığorta müqaviləsinin şərtlərinə uyğun olaraq, sığorta ödənişini almaq hüququna xxxxx xxxx şəxs faydalanan şəxs hesab edilir. Fərdi qəza sığortası üzrə sığorta olunan, onun öldüyü halda ailə üzvləri , mülki məsuliyyətin sığortası üzrə isə üçüncü şəxs , onun öldüyü halda ailə üzvləri (üçüncü şəxs hüquqi şəxs olduqda, onun hüquq varisi) faydalanan şəxs hesab edilir.
6.5. Bu Qanunun 6.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş, sığorta olunanın və ya üçüncü şəxsin faydalanan şəxs qismində çıxış edən ailə üzvləri sığorta ödənişinin alınmasında bərabər pay hüququna malikdirlər.
6.6. Fərdi qəza sığortası üzrə sağlamlığına zərər dəymiş sığorta olunan, mülki məsuliyyətin sığortası üzrə isə əmlakına və (və ya) sağlamlığına zərər dəymiş üçüncü şəxs zərərçəkən hesab edilir.
Maddə 7. Üçüncü şəxslər
Sığortalı və (və ya) sığorta olunanın ailə üzvlə ri istisna olmaqla, bu Qanuna görə mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta müqaviləsinin tərəfi olmayan, sığorta olunanın hərəkəti və ya hərəkətsizliyi nəticəsində zərər çəkən, eyni zamanda sığorta ödənişi almaq hüququna xxxxx xxxx fiziki şəxslər – fiziki şəxs öldüyü halda, onun ailə üzvləri – və ya hüquqi şəxslər, yaxud onların hüquq varisləri üçüncü şəxs sayılırlar.
Maddə 8. İcbari sığorta müqaviləsi
8.1. İcbari sığorta müqaviəlsi icbari sığortanın təmin edilməsi üçün
sığortaçı iəl sığortalı arasında, müvafiq icbari sığortaəhşadətnaməsinin
sığortalıya (müvafiq hallarda sığorta olunanlara) verilməsi yolu ilə bağlanan müqavilədir.
8.2. Bu Qanunun Xüsusi hissəsi ndə başqa cür müəyyən edilməmişdirsə , icbari sığorta müqaviləsi 1 il müddətinə bağlanılır.
8.3. Müvafiq əmlakla bağlı bu Qanunla nəzərdə tutulmuş icbari sığorta təminatının əldə edilməsi barədə icbari sığorta müqaviləsi bağlanmışdırsa, bu Qanunun Xüsusi hissəsində başqa cür nəzərdə tutulduğu hallar istisna olmaqla, həmin müqavilənin qüvvədə olduğu müddət ərzində əmlakın sahibi dəyişdikdə, o cümlədən əmlak qanuni əsaslarla icarəyə və ya digər qaydada başqa şəxsin istifadəsinə verildikdə, bu Qanunun 8.4-cü maddəsi nəzərə alınmaqla, müqavilə müddətinin sonunadək yeni icbari sığorta müqaviləsinin bağlanması tələb olunmur. Bu halda bu Qanunla sığortalıya aid ediəln bütün hüquql ar və vəzifələr əmlakın yeni sahibinə və ya istifadəçisinə şamil edilir.
8.4. Bu Qanunun Xüsusi hissəsində qeyd olunmuş hər hansı icbari sığorta
növü üzrə sığorta təminatının könüllü sığorta m üqaviləsində tam və ya qismən nəzərdə tutulması sığortalını müvafiq icbari sığorta müqaviləsini bağlamaq vəzifəsindən azad etmir.
8.5. Bu Qanunun Xüsusi hisəsində başqa cür nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, icbari sığorta müqavəislinə sığorta qanun vericiliyində nəzərdə tutulmuş müvafiq hallarda və qaydada xitam verilir. İcbari sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verildikdə, sığortalı müvafiq sığorta növü üzrə yeni icbari sığorta müqaviləsi bağlamalıdır.
8.6. Bu Qanunda başqa cür ənzərdə tutulmadığı xxx xxxxx icbari sığorta müqaviləsində azadolma məbləği müəyyən edilmir.
Maddə 9. İcbari sığorta şəhadətnaməsi
9.1. İcbari sığorta şəhadətnaməsi icbari sığorta müqaviləsinin bağlanması faktını təsdiq edən sənəddir.
9.2. İcbari sığorta müqaəvsil
sığortaçı
ətrəfind ən müvafiq sığorta
şəhadətnaməsinin sığortalıya və ya sığorta olunana verilməsi yolu ilə bağlanır.
9.3. İcbari sığorta əhşadətnaməsinin forması , onun çap olunma əv
doldurulma qaydaları sığorta əşhadətnaməsinin məzmunu ilə bağlı
Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş tələblər
nəzərə alınmaqla hər bir icbari sığorta növü üzrə ayrı-ayrılıqda sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
9.4. Sığorta şəhadətnaməsi sığorta haqqının ödənildiyi gün, qrup halında sığorta zamanı isə sığorta haqq ının ödənilməsindən 3 iş günü müddətində verilir.
9.5. Sığorta müqaviəlsinə uyğun olaraq sığorta hadisəsi üzrə sığorta ödənişi verildikdə, bu Qanunun Xüsusi həisində başqa cür nəzərdə tutulmadığı hallarda müvafiq icbari sığortəahaşdətnaməsi sığortaçı tərəfindən xxxx alınır və sığortalının sığorta məbləğini qanunvericiliklə müəyyənləşdirilmiş miqdarda bərpa etmək üçün tələb olunan məbləğə mütənasib olaraq əlavə sığorta haqqı ödəməsi şərtilə ona sığorta şəhadətnaməsinin son qüvvədə olma tarixinədək müddətə qüvvədə xxxx şəhadətnaməyə əlavə verilir.
9.6.İcbari sığorta müqaviləsinə vaxtından əvvəl xitam verilərkən, müvafiq icbari sığorta şəhadətnaməsinin əsli sığortaçıya qaytarılmalıdır.
Maddə 10. İcbari sığorta məbləği
10.1. Sığorta məbləği bu Qanuna uyğun olaraq sığor ta obyektinin sığortalandığı və sığortaçının öhdəliklərinin bu Qanunla müəyyənləşdirilmiş məbləğlə ifadə olunan son həddidir.
10.2. İcbari sığorta müqaviləsinin qüvvədə olduğu müddət ərzində sığortaçının bir sığorta hadisəsinə görə verdiyi sığorta ödənişlərinin ümumi məbləği icbari sığorta məbləğindən artıq ola bilməz.
10.3. Hər bir icbari sığorta növü üzrə sığorta məbləğləri bu Qanunun Xüsusi hissəsinin bölmələri ilə müəyyən olunur.
10.4. Bu Qanunun Xüsusi hissəsində başqa cür nəzərdə tutulmadığı halda icbari sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləği müvafiq sığorta ödənişləri həcmində azalmış hesab edilir və həmin ödənişlərin verildiyi tarixdən bu Qanunun 11.2-ci maddəsinə uyğun olaraq, bərpa edilməlidir.
Maddə 11. İcbari sığorta haqqı
11.1. İcbari sığorta haqqı sığortaçıya nağd və ya nağdsız hеsablaşma yolu ilə bu Qanunun Xüsusi hissəsində başqa cür nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, birdəfəlik ödənilir.
11.2. Bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hallarda sığortalıya sığorta ödənişi verilərkən, sığortalı sığorta müqaviəlsinə vaxtından əv vəl xitam vermək niyyətində olmadıqda, sığorta məbləğinin bərpa edilməsi üçün ödənilməli xxxx əlavə sığorta haqqı sığorta ödənişi məbləğindən çıxılır.
Maddə 12. Sığorta haqlarının bölüşdürülməsi
12.1. İcbari sığortalar üzrə hesablanmış sığorta haqlarından bu Qanunun 12.2-ci maddəsində göstərilmiş məcburi ayırmalar nəzərə alınmaqla, sığorta
qanunvericiliyi formalaşdırılır.
əil
müəyyən olunmuş qaydada sığorta ehtiyatları
12.2. İcbari sığorta müqaviəlləri üzrə d axil xxxx sığorta haqlarından qanunvericilikdə nəzərdə tutulanlardan əlavə , bu Qanunun 26-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş sığortaçının qarşısıalınma tədbirləri fonduna 1 faiz həcmində, habelə bu Qanunun Xüsusi hissəsində müəyyən edildiyi hallarda digər məcburi ayırmalar da həyata keçirilir.
12.3. Bu Qanunun 12.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş məcburi ayırmalar, qanunda başqa cür nəzərdə tutulmamışdırsa, maliyyə ilinin hər
rübü üzər həmin rüb başa çatdıqdan sonra 20 gün ərzində müvafiq
hesablara köçürülməlidir.
12.4. Sığortaçı daxil xxxx sığorta haqlarının 20 faəizdək hissəsini işlərin aparılması xərclərinə, o cümlədən 15 faizədək hissəsini sığorta vasitəçiliyi xidmətinə görə verilən komisyon muzdlara sərf edə bilər.
Maddə 13. Sığorta hadisəsi
13.1. İcbari sığorta növəl rində sığorta hadisəsi müvafiq icbari sığorta müqaviləsində göstərilmiş əmlakın istismarı və ya fəaliyyətin həyata keçirilməsi nəticəsində sığorta olunana və ya üçüncü şəxsə dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün əsas xxxx, həmin müqavilənin qüvvədə olduğu müddət ərzində baş verən, bu Qanunun Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş hadisələr və hallardır.
13.2. Bu Qanunun əqmsədləri üçün mülki məsuliyyətin icbari sığortasında müvafiq sığorta şəhadətnaməsində göstərilən əmlakın (binanın, tikilinin, avtonəqliyyat vasitəsinin, cihazın, qurğunun, avadanlığın və s.) sığorta olunan ətr əfindən istismar edilməsi nəticəsində üçüncü şəxslərin sağlamlığına və (və ya) əmlakına vurulmuş zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə sığortalının və ya sığorta olunanın mülki məsuliyyətinin yaranması faktı sığorta hadisəsi sayılır.
13.3. Bu Qanunun
əmqsədləri üçün fərdi qəzadan icbari sığortada
müvafiq sığorta müqaviəl sində müəyyən edilmiş hallarda baş verən fərdi qəza nəticəsində sığorta olunanın sağlamlığına zərər dəyməsi sığorta hadisəsi sayılır.
13.4. Sığorta
əhş adətnaməsinin kimin adına verilməsindən asılı
olmayaraq, fərdi qəza və ya mülki məsuliyyət üzrə sığorta təminatı, müvafiq sığorta müqaviləsində göstərilmiş əmlakı qanuni əsaslarla təyinatına uyğun istismar edən istənilən şəxsin hərəkəti və ya hərəkətsizliyi nəticəsində baş vermiş müvafiq hadisələrə və hallara şamil olunur.
13.5. Sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi barədə məlumat sığortaçıya şifahi qaydada verildikdə, şifahi məlumatın verildiyi vaxtdan 3 iş günü müddətində yazılı sığorta tələbi sığortaçıya təqdim olunmalıdır.
Maddə 14. Sağlamlığa dəyən zərər
14.1. Fərdi qəza sığortası üzrə sığorta olunanın və ya mülki məsuliyyət
sığortası üzər üçüncü şəxsin sağlamlığına dəyən zərər bu Qanunun
məqsədləri üçün aşağıdakı hallar hesab edilir:
14.1.1. şəxsin yüngül və ya ağır xəsarət xxxxxx;
14.1.2. şəxsin əmək qabiliyyətini tam və ya qismən itirməsi (əlillik);
14.1.3. şəxsin ölümü.
14.2. Sığorta hadisəsi nəticəsində sığorta olunanın və ya üçüncü şəxsin sağlamlığına vurulanərəzrin əvəzi sığorta məbləğinin aşağıdakı nisbətlərində ödənilir:
14.2.1. zərərçəkənin ölməsi, o cümlədən aldığı bədən xəsarəti, xəstələnməsi, zəhərlənməsi və ya kontuziya olması nəticəsində sığorta hadisəsi baş verdiyi tarixdən 3 il ərzində ölməsi — 100 faiz;
14.2.2. zərərçəkənin məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş qərarı ilə ölmüş elan edilməsi — 100 faiz;
14.2.3. zərərçəkənin bədən xəsarəti xxxxxx,
əzhərlənməsi, yaxud
kontuziya olması ənticəsində sığorta hadisəsi baş verdiyi tarixdən 3 il
ərzində ona qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada əlillik qrupu təyin olunması - I qrup əlilliyə görə 80 faiz, II qrup əlilliyə görə 60 faiz, III qrup əlilliyə görə 40 faiz;
14.2.4. əlillik qrupu təyin olunmadan ağır xəsarət xxxxxx – 30 faiz;
14.2.5. yüngül xəsarət xxxxxx – 5 faiz.
14.3. Bu Qanunun məqsədləri üçün ağır və yungül xəsarət növlərinin siyahısı qanunvericiliklə müəyyən еdilir.
Maddə 15. Əmlaka dəyən zərər
15.1. İcbari sığorta növəlrində əmlaka dəyən zərər həmin əmlakın zədələnməsi, məhv olması və ya hər hansı digər formada itkisi ilə bağlı onun əmlak mənafelərinə dəyən zərərlərdir.
15.2. Zərər dəymiş əmlakın təmiri və ya bərpası texniki və digər səbəblərdən mümkün olmadıqda, yaxud səmərəsiz olduqda, o, məhv olmuş hesab edilir.
15.3. Əmlaka dəyən zərərin məbləği aşağıdakılardan ibarətdir:
15.3.1. zərər dəymiş əmlakın təmiri və ya bərpası üçün birbaşa çəkilən xərclər, yaxud həmin əmlak məhv olmuş hesab edildikdə , onun sığorta hadisəsinin baş verməsindən bilavasitə əvvəlki dəyəri;
15.3.2. zərəri azaltmaq məqsədi ilə binaların, qurğuların, avadanlığın sökülməsi və başqa yerə köçürülməsi ilə bağlı xərclər;
15.3.3. zərər dəymiş əmlakın daşınması, habelə onun qalıqlarının yığılması və daşınması ilə bağlı xərclər;
15.3.4. sığorta hadisəsi zamanı zərəri azaltmaq məqsədi ilə görülən tədbirlər nəticəsində əmələ gələn digər zərərlər.
Maddə 16. Zərərin müəyyənləşdirilməsi
16.1. Sığorta hadisəsi nəticəsində dövlət və bələdiyyə əmlakına dəyən zərərin qiymətləndirilməsi belə əmlakın qiyəmtləndirilməsi üçün qanunvericiliklə müəyyən edilmiş xüsusi tələblər nəzərə alınmaqla sığortaçı, habelə sığortalı və ya faydalanan şəxs tərəfindən təmin edilməlidir.
16.2. Sığortaçı sığorta hadəisi nəticəsində dəymiş zərərin məbləğini bilavasitə özü və ya sığorta qanunvericiliyinin ətləblərini nəzərə almaqla təyin etdiyi sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən müvafiq şəxs vasitəsilə müəyyən edir. Zərərin sığortaçı tərəfindən müəyyən edilmiş həcmi barədə tərəflər arasında razılıq əldə edilmədikdə, zərərin miqdarının qiymətləndirilməsi sığorta qanunvericiliyinin tələbləri nəzərə alınmaqla tərəflərin qarşılıqlı razılığı ilə təyin olunan qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul xxxx müstəqil ekspert tərəfindən aparılır.
16.3. Sığortalı və ya sığorta olunan z ərər məbləğinin s ığortaçı tərəfindən və ya onun razılığı ilə bu Qanunun 16.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş
müddətdə qiymətləndirilməsinin başladığı aənkad sığorta
qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, zərər dəymiş əmlakı sığorta hadisəsindən dərhal sonrakı vəziyyətində saxlamadıqda və ya dəymiş zərərin qiymətləndir ilməsi üçün şərait yaratmadıqda, zərərin
sığortaçı ətrəfindən müvafiq şəkildə qiymətləndirilməsinin nəticələrini
qəbul etməlidir.
16.4. Sığortaçı sığorta hadiəsinin baş verməsi barə də qanunvericiliyin tələblərinə uyğun olaraq məlumatlandırıldığı tarixdən 7 iş günü müddətində əmlaka dəymiş zərərin məbləğinin qiymətləndirilməsini təşkil etmədikdə sığortalı və sığorta olunan, həmçinin zərər çəkmiş üçüncü şəxs təyin etdiyi qiymətləndirmə fəaliyyəti ilə məşğul xxxx müstəqil ekspert və ya mütəxəssis vasitəsilə əmlaka dəymiş zərərin ədalətli şəkildə qiymətləndirilməsinə və aradan qaldırılmasına başlaya bilər. Bu haldaəgər sığortaçı əmlaka dəymiş zərərin vaxtında qiymətləndirilməməsini əmlak sahibinin ölümü və ya xəstəliyi, həmçinin sığortalının, sığorta olunanın və ya zərər çəkmiş üçüncü şəxsin əmlakın qiymətləndirilməsi üçün şərait yaratmaması nəticəsində baş verdiyini sübut edə bilməsə, o, zərər çəkmiş üçüncü şəxs tərəfindən bu maddədə nəz ərdə tutulmuş qaydada həyata keçirilmiş qiymətləndirmənin nəticələrini qəbul etməlidir.
Maddə 17. Sığorta ödənişinin vеrilməsi üçün tələb olunan sənədlər
17.1. İcbari sığorta ödənişi aşağıdakı sənədlər əsasında həyata keçirilir:
17.1.1. aşağıdakı məlumatları əks etdirən sığorta tələbi:
17.1.1.1. icbari sığorta şəhadətnaməsinin tarixi və nömrəsi;
17.1.1.2. icbari sığortanın növü;
17.1.1.3. xxxxxxxxxxxx adı;
17.1.1.4. sığorta olunanın adı;
17.1.1.5. sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş vermə yeri, tarixi və vaxtı;
17.1.1.6. sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın təfsilatı və səbəbi;
17.1.1.7. sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi nəticəsində dəyən zərərin təsviri və əgər mümkündürsə, ehtimal olunan zərərin məbləği.
17.1.2. sığorta şəhadətnaməsinin surəti;
17.1.3. sığorta
əşhadətnaməsində göstərilən əmlakla bağlı mülkiyyət
hüququnu, yaxud ondan istifadə və ya ona sərəncam hüququnu təsdiqləyən sənədin notariat qaydasında təsdiqlənmiş surəti;
17.1.4. bu Qanunun Xüsusəisindhəiss
ayrı qayda nəzərdə
tutulmamışdırsa, sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi faktını təsdiqləyən, səlahiyyətli orqanın təqdim etdiyi arayış;
17.1.5. müvafiq hallarda sığorta hadəissi hesab ediəl
bilən halın baş
verməsi nəticəsində əmlakın zədələnməsi, məhv olması və ya hər hansı digər formada itkisi ilə bağlı zərərin məbləğini təsdiqləyən sənəd;
17.1.6. müvafiq hallarda sığorta hadəissi hesab ediəl
bilən halın baş
verməsi nəticəsində üçüncü şəxsin və ya sığorta olunanın sağlamlığına dəyən zərər üzrə xəsarətin dərəcəsi haqqında həkim arayışı, əlillik halında isə əlilliyin qrupunu, səbəbini və təyin edilməsi tarixini əks etdirən tibbi- sosial ekspert komissiyasının arayışının surəti;
17.1.7. müvafiq hallarda sığorta hadəissi hesab ediəl
bilən halın baş
verməsi nəticəsində üçüncü şəxs və ya sığorta olunan öldükdə ölümün səbəbi haqqında tibbi ekspertiza rəyi nin, ölüm haqqında əşhad ətnamənin, habelə ölənin ailə üzvlərinin onunla qohumluəqlaqəsini təsdiq edən müvafiq sənədlərin (doğum haqqında şəhadətnamənin, yaxud şəxsiyyət vəsiqəsinin, ərə (arvada) münasibətdə nikah haqqında əşhadətnamənin) notariat qaydasında təsdiq edilmiş surətləri;
17.1.8. müvafiq hallarda üçüncü şəxs və ya sığorta olunan sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi nəticəsində sağlamlığına zərər dəyməsi üzündən 3 il ərzində öldükdə, onun ölümünün hadisə ilə səbəb əlaqəsində
olmasını əstdiq edən tibbi ekspertiza rəyinin, ölüm haqqında
şəhadətnamənin, habelə ölənin ailə üzvlərinin onunla qohumluq əlaqəsini təsdiq edən müvafiq sənədlərin (doğum haqqında şəhadətnamənin, yaxud
şəxsiyyət vəsiqəsinin, ərə (arvada) münasibətdə nikah haqqında şəhadətnamənin) notariat qaydasında təsdiq edilmiş surətləri;
17.1.9. mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığortalı və ya sığorta olunan tərəfindən əmlaka vurulan zərərin əvəzi ödənilmiş olduqda və ya sağlamlığa vurulan zərərlə əlaqədar hər hansı ödəmə həyata keçirildikdə belə ödəməni təsdiq edən sənədin müvafiq qaydada təsdiq edilmiş surəti;
17.1.10. faydalanan şəxs fiziki şəxs olduqda onun şəxsiyyət vəsiqəsinin surəti, hüquqi şəxs olduqda isə onun nümayəndəsinə verilmiş müvafiq etibarnamə və həmin nümayəndənin şəxsiyyət vəsiqəsinin notariat qaydasında təsdiq edilmiş surəti;
17.1.11. bu Qanunun Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş digər sənədlər.
17.2. Sığorta hadisəsi hesab ediəl
bilən halın baş verməsi barədə bu
Qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada məlumat almış sığortaçı s ığorta tələbinin bu Qanunun 17.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qaydada təqdim edilməsi üçün müraciət edən şəxsi sığorta tələbi üzrə sorğu vərəqi ilə təmin etməli və lazım olduqda həmin vərəqin doldurulması üçün ona köməklik etməlidir.
17.3. Sığorta tələbi barədə müraciət sığortaçı tərəfindən qeydiyyata alınır.
17.4. Sığortaçı bu Qanunun 17.1.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş
arayışı almaq üçün səlahiyyətli orqana dərhal sorğu verməlidir.
17.5. Sığorta ödənişinin verilməsi üçün sığortaçı tərəfindən sığortalıdan,
sığorta olunandan əv (və ya) faydalanan şə xsdən bu Qanunla nəzərdə
tutulmuş sənədlərdən başqa digər sənədlər tələb edilə bilməz.
Maddə 18. Sığorta ödənişinin verilməsi və ya ödənişdən imtina edilməsi müddəti
Bu Qanunun 17.1-ci maddəsində göstərilən sənədlərdən sonuncusunun sığortaçıya təqdim edildiyi və (və ya) alındığı tarixdən 7 iş günündən gec olmayaraq sığortaçı sığorta öədnişini verməli, müvafiq hallarda zərərin qiymətləndirilməsi, əmlakın təmiri, bərpası və ya yenisi ilə əvəz edilməsi üçün yazılı qaydada ətsdiqlənən tədbir görməli , yaxud sığortalıya, sığorta olunana və ya faydalanan şəxsə sığorta ödənişinin verilməsindən imtina haqqında yazılı şəkildə əsaslandırılmış bildiriş verməlidir.
Maddə 19. Sağlamlığa dəyən zərər üzrə sığorta ödənişinin verilməsi qaydası
19.1. Sığortaçı sığorta olunanın və ya ü çüncü şəxsin sağlamlığına dəymiş zərərin əvəzini digər şəxsi sığortaya aid sığorta növləri və (və ya) sosial sığorta üzrə verilən sığorta ödənişlərini, həmçinin fərdi qəza sığortası üzrə zərərvuran şəxs tərəfindən ödənilən hər hansı vəsaiti nəzərə almadan bu Qanunda nəzərdə tutulmuş qaydada ödəyir.
19.2. Bu Qanunun 21-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq hallar
istisna olmaqla, sığortaçı mülki əmsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta
hadisəsinin baş verməsində sığortalının və ya sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsindən asılı olmayaraq, hər bir halda üçüncü şəxsin sağlamlığına dəyən zərərin əvəzini bu Qanunla müəyyən edilmiş qaydada ödəməlidir.
19.3. Mülki məsuliyyətin sığortası üzrə üçüncü şəxs onun sağlamlığına
dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsini sığortalıdan, sığorta olunandan əv
yaxud bu Qanunla müəyyən edilmiş sığorta məbləği həddində sığortaçıdan tələb edə bilər.
19.4. Mülki məsuliyyətin sığortası üzrə üçüncü şəxsin sağlamlığına zərər vurulması ilə əlaqədar sığortalı və ya sığorta olunan tərəfindən zərərçəkənin xeyrinə hər hansı ödəmə həyata keçirildikdə sığortaçı bu Qanuna uyğun olaraq hesablanan sığorta ödə nişini bu Qanunun 19.5-ci maddəsinin tələbi nəzərə alınmaqla, sığorta məbləği həddində sığortalıya və ya sığorta olunana verir.
19.5. Mülki məsuliyyət sığortası üzr ə üçüncü şəxsin sağlamlığına zərər
vurulması iəl əlaqədar sığortalının və ya sığorta olunanın zərərçəkənə
ödəmiş olduğu məbləğ bu Qanuna uyğun olaraq hesablanan sığorta ödənişi məbləğindən az olduqda, sığorta ödənişinin müvafiq fərqə bərabər xxxx hissəsi zərərçəkənə verilir.
19.6. Sığorta olunan və ya üçüncü şəxs sağlamlığına dəymiş zərərə görə bu Qanunla nəzərdə tutulmuş sığorta ödənişini sağlığında tam və ya qismən almamışdırsa, ona verilməli xxxx sığorta ödənişi nin məbləği və ya bu məbləğin qalan hissəsi faydalanan şəxs qismində onun ailə üzvlərinə ödənilir.
19.7. Sığorta olunan
əv ya üçüncü şəxs sığorta hadisəsi nəticəsində
sağlamlığına dəymiş zərərdən bu hadisənin baş verdiyi tarixdən 3 il müddətində ölərsə, onun almış olduğu müvafiq sığorta ödənişinin məbləği ilə sığorta məbləği arasındakı fərq ailə üzvlərinə ödənilir.
19.8. Sığorta olunanın bir sığorta hadisəsi nəticəsində iki və ya daha artıq üçüncü şəxsin sağlamlığına vurduğu zərərlər üzrə ayrı-ayrılıqda hesablanan sığorta məbləğinin ümumi həcmi müvafiq sığorta məb ləğini aşarsa, sığorta ödənişi üçüncü şəxslərə həmin sığorta məbləğinin hər bir üçüncü şəxsə dəymiş zərərə mütənasib xxxx həcmdə verilir.
19.9. Üçüncü şəxsin ölümü halında sığortalının və ya sığorta olunanın
qanunvericiliyə uyğun olaraq məbləğinə daxil edilmir.
əöddiyi dəfn xərcləri sı ğorta öədnişi
Maddə 20. Əmlaka dəyən zərər üzrə sığorta ödənişinin verilməsi qaydası
20.1. Əmlaka dəyən zərərə görə könüllü və icbari sığortanın bütün növləri üzrə verilən sığorta ödənişlərinin ümumi məbləği faktiki zərər məbləğindən artıq ola bilməz.
20.2. Bu Qanunun 21-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq hallar
istisna olmaqla, sığortaçı mülki əmsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta
hadisəsinin baş verməsində sığortalının və ya sığorta olunanın təqsirinin dərəcəsindən asılı olmayaraq, hər bir halda üçüncü şəxsin əmlakına dəyən zərərin əvəzini bu Qanunla müəyyən edilmiş qaydada ödəməlidir.
20.3. Əmlaka dəyən zərər üzrə sığorta ödənişi sığortaçının seçimi əsasında əmlakın təmirinə, bərpası na və ya yenisi ilə əvəz edilməsinə xərclərin
çəkilməsi, yaxud qiymətləndirilmiş zərər məbləğinin faydalanan birbaşa ödənilməsi yolu ilə həyata keçirilir.
əşxsə
20.4. Mülki məsuliyyətin sığortasında sığorta olunanın bir sığorta hadisəsi nəticəsində iki və ya daha artıq üçüncü şəxsin əmlakına vurduğu zərərə görə məsuliyyətinin məbləği müvafiq sığorta məbləğini aşarsa, sığorta ödənişi üçüncü şəxslərə həmin sığorta məbləğinin hər bir üçüncü şəxsə dəymiş zərərə mütənasib xxxx həcmdə verilir.
20.5. Üçüncü şəxs on un əmlakına dəymiş zərərin əvəzinin ödənilməsini sığortalıdan, sığorta olunandan, yaxud bu Qanunla müəyyən edilmiş sığorta məbləği həddində sığortaçıdan tələb edə bilər. Onlardan biri zərərin əvəzini tam ödədikdə, üçüncü şəxsin iddiası təmin edilmiş hesab olunur.
20.6. Sığorta hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxsin əmlakına vurulan zərərin əvəzi sığortalı və ya sığorta olunan, həmçinin üçüncü şəxsin bağlamış olduğu digər müvafiq sığorta müqaviləsinin tərəfi xxxx sığortaçı tərəfindən
tam ödənildikdə, sığortaçı sığorta ödənişini sığorta məbləği həddində sığortalıya və ya sığor ta olunana, yaxud da subroqasiya qaydasında tələb irəli sürmüş digər sığortaçıya verir. Bu halda sığorta öədnişinin məbləği sığortalının və ya sığorta olunanın, yaxud digər sığortaçının faydalanan şəxsə ödəmiş olduğu məbləğdən xxx xxx bilməz.
20.7. Sığorta hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxsin əmlakına dəymiş zərərlə əlaqədar sığortalı və ya sığorta olunan, həmçinin üçüncü şəxsin bağlamış olduğu digər müvafiq sığorta müqaviləsinin tərəfi xxxx sığortaçı tərəfindən zərərçəkənə ödənilmiş məbləğ zərər məbləğindən az olduqda, sığortaçı sığorta öədnişini ödənilmiş məbləğlə zərər məbləği arasındakı fərq həcmində zərərçəkənə, ödənilmiş məbləğin əvəzini isə sığortalıya və ya sığorta olunana, yaxud da subroqasiya qaydasında tələb irəli sürmüş digər sığortaçıya verməklə həyata keçirir.
Maddə 21. Sığorta ödənişindən imtinanın əsasları
21.1. Bu Qanunda müəyyən edilmiş subroqasiya hüququnun əsaslarına aid xxxx xxxxxx istisna edilməklə , sığorta ödənişindən imtinanın Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsində nəzərdə tutulmuş ümumi əsasları ilə yanaşı icbari sığorta müqavilələri üzrə aşağıdakı hallarda da sığorta ödənişi verilmir:
21.1.1. hadisə və ya hal hərbi əməliyyatlar, terrorçuluq, kütləvi iğtişaşlar, nüvə partlayışı, radioaktiv çirklənmə ilə bağlı olduqda;
21.1.2. sığorta
ətləbi üçüncü şəxsi n pul, qiyəmtli kağızlar, qiymətli
metallar və qiymətli daşlar, sənət əsərləri, o cümlədən rəsm əsərləri, qravüralar, heykəllər, həmçinin modellər, plan və eskizlər, ixtira patentləri, sənədlər, kitablar və yazılar şəklində xxxx əmlakına dəymiş zərərlə bağlı olduqda;
21.1.3. sığorta tələbi mənəvi zərərlə və ya gəlir itkisi ilə bağlı olduqda;
21.1.4. sığorta tələbi sığortalının və ya sığorta olunanın cərimə, dəbbə pulu, peniya ödəməsi üzrə əmlak mənafeləri ilə bağlı olduqda.
21.2. Bu Qanunun Xüsusi hisəssində icbari sığorta növl əri üzrə sığorta ödənişinin verilməsindən imtinanın digər əsasları da nəzərdə tutula bilər.
Maddə 22. Sığortalının hüquqları və vəzifələri
22.1.Sığortalının aşağıdakı hüquqları vardır:
22.1.1. sığortaçıdan sığortanın aparılması qaydaları və şərtləri, həmçinin sığortalının hüquq və vəzifələri barədə məlumat almaq;
22.1.2. sığorta şəhadətnaməsi itirildikdə, onun dublikatını almaq;
22.1.3. əmlaka və ya sağlamlığa dəymiş zərərin məbləğini müəyyənləşdirmək məqsədi ilə qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş qaydada müstəqil ekspertin xidmətlərindən istifadə etmək;
22.1.4. sığortaçı və ya müstəqil ekspert tərəfindən dəymiş zərərin miqdarının və sığorta ödənişinin məbləğinin müəyyən edilməsinin nəticələri ilə xxxxx olmaq;
22.1.5. bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hallarda və qaydada, o cümlədən məbləğdə və müddətdə sığorta ödənişini almaq;
22.1.6. qanunvericiliklə nəzərdə tutulmuş hallarda sığorta haqqı ilə bağlı güzəştlərdən istifadə etmək;
22.1.7. sığortaçının sığorta ödənişindən imtina barədə qərarından və ya sığorta ödənişinin məbləği ilə razılaşmadığı halda qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada şikayət etmək;
22.1.8. sığorta qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər hüquqlar.
22.2.Sığortalının vəzifələri aşağıdakılardır:
22.2.1. müvafiq icbari sığorta növünü aparmağa icazəsi xxxx, sərbəst
olaraq seçdiyi sığortaçı əil icbari sığorta müqaviləsi bağl amaq və sığorta
haqlarını bu Qanunla və müqavilə ilə müəyyən olunmuş qaydada ödəmək;
22.2.2. sığorta müqaəvsil
bağlanarkən, sığorta müqaviləsinin
məzmununa daxil edilməli xxxx, həmçinin özünə məlum xxxx və sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən, habelə müqavilə bağlandıqdan sonra sığorta riskinin dəyişməsi ilə bağlı bütün hallar barədə, o cümlədən
müvafiq icbari sığorta növüə üəzvrvəlki sığorta müqavilələri, bu
müqavilələr üzrə baş vermiş sığorta hadisələri və həyata keçirilmiş sığorta ödənişləri barədə məlumatları və müvafiq sənədləri sığortaçıya təqdim etmək;
22.2.3. sığorta predmetinə dair qüvvədə xxxx və ya sonradan bağlanan digər sığorta müqavilələri barədə sığortaçıya məlumat vеrmək;
22.2.4. bu Qanunla üzərinə məlumatlandırma vəzifəsi qoyulmuş digər şəxslər tərəfindən müvafiq məlumat verilməmiş olduqda sığorta hadisəsi
hesab edilə bilən halın baş verməsi və zərərçəkənlərin olması barədə , bu Qanunla müəyyən edilm iş qaydada və müddətdə aidiyyəti üzrə müvafiq dövlət orqanlarına, həmçinin sığortaçıya məlumat vermək;
22.2.5. sığorta hadəissi hesab edəil
bilən hal baş verdikəd ,
zərərçəkən(lər)ə müvafiq icbari sığorta müqaviəl sinin mövcudluğu barədə məlumat vermək;
22.2.6. sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi zamanı və ondan dərhal sonra zərərin qarşısının alınması və (və ya) onun azaldılması, həmçinin əmlakın xilas еdilməsi istiqamətində, eyni zamanda zərər çəkmiş və ya zərər çəkmə еhtimalı xxxx şəxslərin həyatını və ya sağlamlığını xilas еtmək üçün ağlabatan və mümkün xxxx bütün tədbirləri həyata keçirmək;
22.2.7. qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verdiyi yerdə və ya zərər dəymiş əmlakda sığortaçı və ya onun nümayəndəsi və (və ya) digər səlahiyyətli şəxslər onlara baxış keçirənədək heç bir dəyişiklik etməmək;
22.2.8. zərər dəymiş və (və ya) zərər dəyməsinə səbəb olmuş əmlaka baxış keçirilməsi, baş vermiş hadisənin səbəblərinin, nəticələrinin, zərərin dərəcəsi və ya miqdarının araşdırılması üçün imkanları daxilində sığortaçıya şərait yaratmaq, habelə sığorta ödənişi verildikdə və müvafiq hallarda subroqasiya hüququnun həyata keçirilməsi üçün xxxx xxxx bütün lazımi sənədləri sığortaçıya təqdim etmək;
22.2.9. baş vеrmiş, sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halla əlaqədar özünə qarşı irəli sürülmüş bütün tələblər və iddialar barədə sığortaçıya məlumat vеrmək;
22.2.10. dəymiş zərərə görə təqsirli xxxx digər şəxslər tərəfindən verilmiş ödəmələr barədə sığortaçını xəbərdar еtmək;
22.2.11. bu Qanunun Xüsusi hissəsinin tələblərinə uyğun olaraq, müvafiq hallarda sığorta ödənişini alarkən, əlavə sığorta haqqı ödəməklə sığorta məbləğini bərpa etmək;
22.2.12. sığorta qanunvericiliyi iəl
yerinə yetirmək.
nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri
22.3. Əgər icbari sığorta müqaviləsi üzrə sığortalı ilə sığorta olunan eyn i şəxs deyilsə, sığortalının bu Qanunun 22.1.1-ci maddəsində nəzərdə
tutulandan başqa dəirg hüquqları və 22.2.1, 22.2.2, 22.2.3, 22.2.11-ci
maddələrində nəzərdə tutulanlardan başqa digər vəzifələri sığorta olunanın hüquq və vəzifələrinə də aiddir.
Maddə 23. Sığortaçının hüquq və vəzifələri
23.1.Sığortaçının aşağıdakı hüquqları vardır:
23.1.1.sığorta müqaviləsi bağlayarkən, sığorta riskini qiymətləndirərkən xxxxx xxxx müvafiq məlumatları və sənədləri sığortalıdan və ya sığorta
olunandan
ət ləb etmək , habeəl
icbari sı ğorta müqaviləsinin aid olduğu
əmlaka baxış keçirmək;
23.1.2.icbari sığorta haqlarını sığorta qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada almaq;
23.1.3.sığorta müqaviləsinin aid olduğu sahələrə (binalara, tikililərə və s.) daxil olmaq, sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi barədə məlumat aldıqdan sonra hadisənin baş vermə səbəblərini araşdırmaq, o cümlədən hadisəyə səbəb olmuş əmlaka baxış keçirmək, yaxud şəxsdən izahat almaq və ya bu məqsədlə еkspеrtlər dəvət еtmək;
23.1.4.sığorta hadisəsi nəticəsində dəymiş zərərin məbləğini bilavasitə özü və ya sığorta qanunvericiliyinin tələblərini nəzərə almaqla təyin etdiyi sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən müvafiq şəxs vasitəsilə müəyyən еtmək, bu məqsədlə еkspеrtlər dəvət еtmək, bunun üçün sığortalıdan və (və ya) sığorta olunandan lazımi məlumatlar almaq;
23.1.5.sığorta öədnişi ver ilərkən, müvafiq hallarda icbari sığorta
şəhadətnaməsinin xxxx alınması üçün əhmin şəhadətnaməni n əslini
sığortalıdan və ya sığorta olunandan tələb etmək;
23.1.6.sığorta ödənişini vеrdikdən sonra mü vafiq şəxslərə qarşı sığorta qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş qaydada subroqasiya hüququndan istifadə etmək;
23.1.7.qanunvericilikdə yol verilən hallarda sığortalını və ya sığorta olunanı məhkəmədə təmsil еtmək;
23.1.8.sığorta qanunvericiliyində nəzərdə tutulmuş digər hüquqlar.
23.2.Sığortaçının vəzifələri aşağıdakılardır:
23.2.1. sığortalını və sığorta olunanı müvafiq icbari sığortanın şərtləri, onun icbarı sığorta müqaviəl sindən irəli gələn hüquq və vəzifələri ilə xxxxx etmək;
23.2.2. sığorta riskini özüə vya nümayəndəsi, o cümlədən sı ğorta qanunvericiliyinə uyğun olaraq sığorta sahəsində yardımçı fəaliyyət göstərən hüquqi şəxslər və ya müstəqil ekspertlər vasitəsilə qiymətləndirmək;
23.2.3. sığortalılardan sığorta haqqını aldıqdan sonra sığorta şəhadətnaməsini bu Qanunla müəyyən edilmiş müddətdə vеrmək;
23.2.4. bu Qanunla
dəyişikliklər etmək;
ənzərdə tutulmuş hallarda sığorta müqavəislinə
23.2.5. sığorta hadiəssi hesab ediəl
bilən halın baş verməsi barədə
məlumat aldıqda, onu dərhal qeydiyyata almaq;
23.2.6. sığorta hadiəssi hesab ediəl
bilən halın baş verməsi barədə
məlumat aldıqdan ən geci 3 iş günü ərzində bu hadisənin baş vеrməsi faktını təsdiq еdən sənədləri almaq üçün müvafiq səlahiyyətli orqanlara, idarə və ya təşkilatlara sorğu vеrmək;
23.2.7. müvafiq səlahiyyətli orqan, idarə, müəssisə və ya təşkilatlardan dəymiş zərərin dərəcəsi və ya miqdarı barədə arayışları və digər sənədləri almaq üçün yazılı müraciət etmək;
23.2.8. sığorta qanunvericiliyi ilə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə yetirmək.
Maddə 24. Zərərçəkənin hüquqları
24.1. Zərərçəkənin aşağıdakı hüquqları vardır:
24.1.1. nəticəsində ona zərər dəymiş sığorta hadisəsi hesab edilə bilən halın baş verməsi haqqında sığortaçıya məlumat vermək;
24.1.2. sığortalının və ya sığorta olunanın əvəzinə sığorta ödənişinin verilməsi üçün tələb olunan sənədləri yığmaq və onları sığortalı ilə icbari sığorta müqaviləsi bağlamış sığortaçıya təqdim etmək;
24.1.3. sığortaçı
ət rəfindən aparılan , sığorta hadisəsi hesab ediəl
bilən
halın araşdırılmasının və sığorta ənöişdi məbləğinin
müəyyənləşdirilməsinin gedişatı və nəticələri ilə xxxxx olmaq;
24.1.4. müvafiq hallarda, o cümlədən sağlamlığa və (və ya) əmlaka dəyən zərərin sığortaçı tərəfindən müəyyənləşdirilmiş həcmi ilə razılaşmadıqda, bu məqsədlə müstəqil ekspertin təyin edilməsini tələb etmək;
24.1.5. bu Qanunla müəyyən edilmiş hallarda və qaydada sığorta ödənişi almaq;
24.1.6. sığortaçının sığorta ödənişindən imtina barədə qərarından , zərərin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı müstəqil ekspertin təyin edilməsi tələbinin
sığortaçı ətrəfindən yerinə yetirilməməsindən və ya sığorta ödənişinin
məbləği ilə razılaşmadığı halda qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada şikayət etmək;
24.2. Bu Qanunla müəyyən edilmiş hallarda zərərçəkənin bu maddədə nəzərdə tutulmuş hüquqları digər faydalanan şəxslərə keçir.
Maddə 25. İcbari sığorta üzrə subroqasiya hüququnun yaranmasının əsasları
25.1. Sığortaçının mülki məsuliyyətin icbari sığortası üzrə verdiyi sığorta ödənişi məbləğində sığortalıya və (və ya) müvafiq hallarda sığorta olunana qarşı subroqasiya hüququ aşağıda göstərilən hallarda yaranır:
25.1.1. sığorta hadisəsi inzibati məsuliyyəti istisna edən və ya əməlin cinayət olmasını aradan qaldıran hərəkətlər istisna olmaqla, sığortalının və ya sığorta olunanın əhmin hadisənin baş verməsinə yönəldilmiş qəsdən etdiyi qanunazidd hərəkətlərinin nəticəsi olduqda;
25.1.2. bu Qanunun Xüsusi hissəsində hər hansı sığorta növü üzrə başqa cür nəzərdə tutulmamışdırsa, sığorta hadisəsi baş verərkən sığortalının və ya sığorta olunanın, yaxud onların nümaəyndəsinin , etibar etdikləri şəxsin əmlakı (binanı, tikilini, avtonəqliyyat vasitəsini, cihazı, qurğunu, avadanlığı və s.) alkoqoldan, narkotik vasitələrdən, psixotrop maddələrdən və ya güclü təsir edən digər maddələrdən istifadə olunması nəticəsində sərxoş vəziyyətdə istismar etməsi, həmçinin qeyd olunan maddələrdən istifadənin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı səlahiyyətli orqan tərəfindən aparılan müayinədən boyun qaçırması;
25.1.3. icbari sığorta şəhadətnaməsində göstərilən əmlakın onu istifadə etməyə, idarə etməyə, işlətməyə və digər qaydada istismar etməyə hüququ olmayan şəxs tərəfindən istismar edilməsi; bu zaman, müvafiq əmlak buna hüququ olmayan şəxs tərəfindən sığortalının və ya sığorta olunanın, bu barədə məlumatlı olmağa borclu olduğu hallar istisna olmaqla, xəbəri olmadan istismar edilərsə, subroqasiya hüququ həmin şəxsə qarşı yaranır.
25.1.4. sığorta hadiəssi icbari sığorta şəhadətnaməsində göstərilən əmlakın onun texniki təyinatına uyğun olmayan məqsədlərlə istifadə edilməsi zamanı baş verdikdə;
25.1.5. sığortalı (sığorta olunan) və ya onun nümayəndəsi sığorta hadisəsi zamanı əmlak a daha xxx zərərin dəyməsinin qarşısının alınması və (və ya) onun azaldılması istiqamətində, həmçinin zərər çəkmiş və ya zərər çəkmə
ehtimalı xxxx şəxslərin həyatını xilas etmək üçün mümkün xxxx ətdbirləri qəsdən görmədikdə; bu zaman subroqasiya hüququ oəhcmdə yaranır ki, qeyd olunan ətdbirlər görülmüş olsaydı, zərərin miqdarı həmin həcmdə azalmış olardı.
25.1.6. sığorta hadisəsi sığortalının
əv ya zərərçəkən olmayan sığorta
olunanın bu və ya digər fəaliyyət növü ilə məşğul olarkən , belə fəaliyyət növünü tənzimləyən qanunvericiliyin tələblərini pozmaqla qəsdən törədilən əməli ilə müşayiət olunduqda;
25.1.7. sığortalı və ya sığorta olunan sığorta müqaviləsi bağlanarkən, sığorta müqaviəl sinin məzmununa daxil edilməli xxxx, həmçinin özünə məlum xxxx əv sığortaçının müqavilədən imtina etmək, yaxud onu məzmunu dəyişdirilmiş şəkildə bağlamaq qərarına təsir göstərə bilən, habelə müqavilə bağlandıqdan sonra sığorta riskinin dəyişməsi ilə bağlı bütün hallar barədə sığortaçıya qəsdən məlumat vermədikdə, yaxud qəsdən yanlış məlumat verdikdə;
25.1.8. Bu Qanunun Xüsusi hissəsində nəzərdə tutulmuş digər hallarda.
25.2. Bu Qanunun 25.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hallarda subroqasiya hüququ sığorta hadisəsinin baş verməsində təqsirli xxxx şəxsə qarşı yaranır. Sığorta hadisəsinin baş verməsində təqsirli xxxx şəxs işlərin təhlükəsiz aparılmasına əmək müqaviləsi, mülki hüquqi müqavilə və ya muzd əsasında müəyyən tapşırığın yerinə yetirilməsi üçün müvafiq əmlakı işlətməsi, idarə etməsi və ya digər qaydada istifadəsi üçün ona verən sığortalının (sığorta olunanın) nəzarəti altında fəaliyyət göstərdiyi və ya fəaliyyət göstərməli olduğu halda, subroqasiya hüququ əhmin sığortalıya (sığorta olunana) qarşı da istifadə edilə bilər.
25.3. Bu Qanunun Xüsusi hisəssində icbari sığortanın ayrı-ayrı növləri üzrə sığortaçının subroqasiya hüququnun diəgr əsasları və hər bir halda müvafiq sığorta ödənişi məbləğindən xxx olmayan digər məbləğləri də nəzərdə tutula bilər.
25.4. Bu Qanunun 32.1.1-ci madədsində nəzərdə tutulmuş halda kompensasiya ödənişi həyata keçirildikdə, müvafiq icbari sığorta müqaviləsi üzrə faydalanan şəxsin sığortaçı və ya müvafiq hallarda sığortaçının ləğvetmə komissiyası qarşısındakı tələb hüququ verilmiş kompensasiya ödənişi həcmində Büroya keçir.
Maddə 26. Sığortaçının qarşısıalınma tədbirləri fondu
26.1.1. Sığortaçı baş verə biləcək sığorta hadisələri hesab edilə bilən
halların baş verəmsinin qarşısını almaq əmqsədi ilə həyata keçirilən
tədbirlərin, o cümədlən bununla bağlı təbliğat -təşviqat işlərinin maliyyələşdirilməsi, habelə belə hallar baş verdikdə zərərin qarşısının alınmasına və azaldılmasına yönələn lazımi xərclərin ödənilməsi üçün bu Qanunun 12.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq məcburi ayırmalar hesabına qarşısıalınma tədbirləri fondunu formalaşdırmalıdır.
26.1.2. Qarşısıalınma tədbirləri fondunda yığılan vəsaitlər bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hər bir icbari sığorta növü üzrə ayrılıqda hesablanmalı və sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən təyinatlar üzrə istifadə olunmalıdır.
Maddə 27. İcbari Sığorta Bürosu
27.1. İcbari Sığorta Bürosu (bundan sonra “Büro”)əzrərçəkən sığorta olunanların və zərər vurulan üçüncü şəxslərin maraqlarının müdafiəsini, icbari sığorta sisteminin sabitliyiəvinkişafını təmin etmək üçün, habelə aşağıdakı funksiyaların həyata keçirilməsi məqsədilə bu Qanunun tələbləri nəzərə alınmaqla Azərbaycan Respublikasının Mülki Məcəlləsinə uyğun olaraq hüquqi şəxslərin ittifaqı kimi təsis edilir və fəaliyyət göstərir:
27.1.1. Bu Qanunda nəzərdə tutulmuş icbari sığorta növlərinin həyata keçirilməsi zamanı iştirakçılarının qarşılıqlı fəaliyyətini təmin etmək;
27.1.2. iştirakçılarının bu Qanunda ənzərdə tutulmuş icbari sığorta növlərinin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar maraqlarının dövlət hakimiyyət və yerli idarəetmə orqanlarında, habelə digər orqan və təşkilatlarda təmsil və müdafiə etmək;
27.1.3. bu Qanunda əznərdə tutulmuş icbari sığorta növləri ilə əlaqədar qanunvericiliyin və təcrübi işin təkmilləşdirilməsi üzrə təkliflər vermək;
27.1.4. bu Qanunda nəzərdə tutulmuş icbari sığorta növləri üzrə hadisələrin araşdırılması və zərərlərin qiymətləndirilməsi ilə bağlı texniki ekspert müayinələrinin həyata keçirilməsi üçün metodoloji təlimatlar işləyib hazırlamaq və tətbiq etmək;
27.1.5. bu Qanunda
ənzərdə tutulmuş icbari sığorta növləri üzrə
fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatlarla münasibətlərdə Büronun iştirakçılarını təmsil etmək;
27.1.6. Azərbaycan Respublikasının ərazisində baş veərn ha disələr nəticəsində sağlamlığına zərər dəyən üçüncü şəxslərə bu Qanunda nəzərdə tutulmuş müvafiq hallarda kompensasiya ödənişlərinin verilməsini təmin etmək;
27.1.7. bu Qanunda nəzərdə tutulan elektron informasiya sisteminin mövcudluğunu, istifadəsini və onun digər elektron informasiya sistemləri ilə əlaqələndirilməsini təmin etmək;
27.1.8. nizamnaməsində müəyyən edilmiş məqsəd və vəzifələrinə uyğun digər funksiyaları həyata keçirmək.
27.2. Bu Qanunda nəzərdə tutulan hər hansı icbari sığorta növünü aparmağa icazə almaq və bu növ üzrə fəaliyyət göstərmək üçün sığortaçı Büronun iştirakçısı olmalı və müvafiq icbari sığorta növü üzrə müəyyən edilmiş məbləğdə təminat depoziti yerləşdirməlidir.
27.3. Büronun nizamnaməsinə edilən dəyişikliklər hüquqi şəxslərin dövlət qeydiyyatına alınması üçün bu dəyişikliklərin Büronun bu Qanunla müəyyən edilmiş məqsəd və funksiyalarına uyğunluğu baədə sığorta nəzarəti orqanının müsbət rəyi ilə birlikdə təqdim edilməlidir.
Maddə 28. Büroda iştirakın qaydası
28.1. Büronun iştirakçısı olmaq istəyən sığortaçı müvafiq icbari sığorta növünə icazənin verilməsi ilə bağlı sığorta nəzarəti orqanının ilkin razılığı ifadə olunan sənədin əlavə olunduğu rəsmi müraciətini Büroya təqdim etməlidir.
28.2. İştirakçı sığortaçı iəl
Büro arasındakı qarşılıqlı münasiəbtlər, o
cümlədən sığortaçının Büronun fəaliyyətindəki iştirakı, onun qarşısındakı hesabatlılığı, məlumatların təqdim edilməsi və digər məsələlər Büronun nizamnaməsində nəzərdə tutulur.
28.3. İştirak haqqı Büronun iştirakçısı olmaq üçün müraciət etmiş sığortaçının ödəməli olduğu məbləğdir.
28.4. İştirak haqqının müəyyən edilir.
əmbləği sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən
28.5. İştirak haqqının
ənöidlməsini və bu Qanunun 30.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş təminat depozitinin yerləşdirilməsini təsdiq edən sənədlərin Büroya daxil olduğu tarixdən sığortaçı Büronun iştirakçı sığortaçıların reyestrinə daxil edilir.
Maddə 29. Büroda iştiraka xitam verilməsi
29.1. Sığortaçının Büroda iştirakına aşağıdakı əsaslarla xitam verilir:
29.1.1. İştirakçı sığortaçıya sığorta fəaliyyətinə verilmiş lisenziya dayandırıldıqda və ya ləğv edildikdə;
29.1.2. İştirakçı sığortaçının bu Qanunda nəzərdə tutulmuş bütün icbari sığorta növləri üzrə fəaliyyəti məhdudlaşdırıldıqda.
29.2. Büroda iştiraka xitam verildiyi halda, Büro müvafiq sığortaçını iştirakçı sığortaçıların reyestrindən dərhal çıxarır və bu barədə özünün rəsmi internet səhifəsində məlumat yerləşdirməklə, 2 iş günü ərzində həmin sığortaçıya və sığorta nəzarəti orqanına bildiriş göndərir.
29.3. Büroda iştiraka xitam verilməsi sığortaçını xitam verilmə tarixinədək bağladığı müvafiq icbari sığorta müqavilələri üzrə bu Qanunda nəzərdə tutulmuş təqvim haqlarını və əlavə haqları ödəmək öhdəliyindən azad etmir.
29.4. İştirakçı sığortaçıya sığorta fəaliyyətinə verilmiş lisenziya ləğv edildikdə onun Büroda iştirakı ilə bağlı öhdəliklərinin icrası həmin sığortaçının müvəqqəti inzibatçısı və ya ləğvetmə komissiyası tərəfindən həyata keçirilir.
Maddə 30. İştirakçı sığortaçıların təminat depoziti və təqvim haqları
30.1. Təminat depoziti kompensasiya ödənişləri ehtiyatlarının
mənbələrindən biri kimi Büronun iştirakçısı olmaq Büroya birdəfəlik olaraq ödədiyi məbləğdir.
əisytən sığortaçının
30.2. Təminat depozitinin məbləği sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
30.3. Təqvim haqları kompensasiya ödənişləri ehtiyatlarının mənbələrindən biri kimi iştirakçı sığortaçıların bu Qanunda müəyyən edilmiş qaydada Büroya ödədikləri mütəmadi haqlardır.
30.4. Sığortaçı təqvim haqlarını Büronun iştirakçı sığortaçıların reyestrinə daxil edildiyi tarixdən bu Qanunun 29.3-cü maddəsinin tələbi nəzərə alınmaqla, Büroda iştirakına xitam verildiyi tarixədək ödəyir.
30.5. Təqvim haqlarının hesablanması üçün ilk hesabat dövrü sığortaçının Büronun iştirakçı sığortaçıların reyestrinə daxil edildiyi rübün birinci günündən növbəti rübün birinci gününədək xxxx dövr hesab edilir.
30.6. Təqvim haqları sığortaçının Büronun iştirakçı sığortaçıların reyestrinə daxil edildiyi gündən başlayaraq, icbari sığorta müqavilələri üzrə daxil xxxx sığorta haqlarının 5 xxxxx həcmində ödənilir.
30.7. Təqvim haqları hər ay üzrə həmin ayın son tarixindən 15 təqvim günü ərzində Büronun müvafiq hesabına köçürülür.
Maddə 31. İştirakçı sığortaçıların əlavə haqları
31.1. Kompensasiya ödənişlərinin verilməsi üçün Büronun kompensasiya ödənişləri ehtiyatı kifayət etmədikdə, belə ödənişlər üzrə öhdəliklərin yerinə yetirilməsi məqsədilə Büronun istifadə etdiyi öz vəsaiti iştirakçı sığortaçılar tərəfindən ödənilən əlavə haqlar hesabına kompensasiya olunur.
31.2. Büro tərəfindən tələb olunduğu halda əlavə haqların ona ödənilməsinə təminat yaratmaq məqsədi ilə sığortaçı sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən qaydada şərti öhdəliklər ehtiyatı formalaşdırır.
31.3. İştirakçı sığortaçının ödəməli olduğu əlavə haqların məbləği onun bu Qanunda nəzərdə tutulmuş icbari sığorta nöəvrlinə aid sığorta müqavilələri üzrə son bir il müddətində daxil xxxx sığorta haqlarının bütün iştirakçı sığortaçıların həmin növə aid sığorta müqavilələri üzrə həmin müddət ərzində daxil xxxx sığorta haqlarına nisbətinə mütənasib olaraq müəyyən edilir.
31.4. Əlavə haqların ödənilməsinə zərurət yarandıqda, bu haqların hər bir konkret hal üzrə ödənilmə üsulu və m üddətini sığorta nəzarəti orqan ı müəyyən edir.
Maddə 32. Kompensasiya ödənişlərinin təyinatı
32.1. Əmlaka və sağlamlığa dəyən zərərə görə bu Qanunda nəzərdə
tutulmuş sığorta
əöd
nişlərinin
əhyata keçirilməsi aşağıdakı hallarda
mümkün olmadıqda, Büro tərəfindən kompensasiya ödənişi verilir:
32.1.1. sığortaçı müvafiq icbari sığorta müqavilələri üzrə sağlamlığa və (və ya) əmlaka dəyən zərərlə bağlı öhdəliklərini ödəmə qabiliyyətinin olmamasına görə yerinə yetirə bilmədikdə;
32.1.2. ücüncü şəxsin sağlamlığına naməlum avtonəqliyyat vasitəsilə zərər vurulduqda;
32.1.3. mülki məsuliyyəti üzrə bu Qanunun Xüsusi hissəsinin III Fəslində tələb olunan icbari sığorta müqaviləsi mövcud olmayan əşxs tərəfindən avtonəqliyyat vasiət sinin istifadəsi nəticəsində ücüncü şəxsin sağlamlığına zərər vurulduqda, bir şərtlə ki, zərərçəkən zərərin əvəzinin ödənilməsi ilə bağlı zərərvurana qarşı tələb irəli sürməsinə baxmayaraq, bu tələb təmin edilməmiş olsun.
32.2. Bu Qanunun Xüsusi hissə sinin I Fəsli üzrə sığorta olunan, II və III Fəsilləri üzrə sığorta olunan və ya zərərçəkən üçüncü şəxs, IV Fəsli üzrə isə sığortalı və ya sığorta olunan kompensasiya ödənişini tələb etmək hüququna malikdirlər.
32.3. Bu Qanunun Xüsusi hissəsinin I Fəsli üzrə sığ xxxx olunan, II və III Fəsilləri üzrə zərərçəkən üçüncü şəxs, ona dəymiş zərəri ödəmiş olduğu halda isə sığorta olunan, IV Fəsli üzrə sığorta olunan, ona dəymiş zərəri ödəmiş olduğu halda isə sığortalı kompensasiya ödənişini almaq hüququna malikdirlər.
32.4. Büro bu Qanunun 25.4-cü və 63.3 -cü maddələrində nəzərdə
tutulmuş subroqasiya hüququnəuynata h keçirilməsi ilə bağlı
qanunvericiliklə sığortaçılar üçün müəyyən edilmiş bütün hüquqlarından istifadə edir.
Maddə 33. Kompensasiya ödənişlərinin həyata keçirilməsi
33.1. Kompensasiya ödənişi bu ödənişi tələb etmək hüququna xxxxx xxxx şəxsin yazılı müraciəti əsasında ödənilir.
33.2. Kompensasiya ödənişləri üzrə bu ödənişi almaq hüququna xxxxx xxxx şəxslə Büro arasındakı münasibətlərə müvafiq icbari sığorta ilə bağlı
faydalanan şəxs və sığortaçı arasındakı münasibətlər üzrə qanunvericiliklə müəyyən olunmuş tələblər tətbiq olunur.
33.3. Bu Qanunun 32.1.2-ci və 32.1.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş hallarda kompensasiya ödənişi o zaman verilir ki, üçüncü şəxsin sağlamlığına zərər dəyməsinə səbəb olmuş hadisə avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta müqaviləsinin mövcud olmasının şərti olaraq hesab edildiyi halda sığorta hadisəsi kimi qiymətləndirilə bilsin.
33.4. Kompensasiya ödənişləri müvafiq icbari sığorta növünə dair qanunvericilikdə sığorta ödənişlərinin verilməsi üçün nəzərdə tutulmuş qaydada və məbləğdə həyata keçirilir.
33.5. Kompensasiya ödənişləri hesablanarkən hər hansı sığortaçı və (və ya) zərərə görə məsuliyyət daşıyan şəxs tərəfindən müvafiq zərərin əvəzinin ödənilməsi üçün zərərçəkənə verilmiş məbləğ çıxılır.
Maddə 34. Büronun sığorta nəzarəti orqanı ilə qarşılıqlı münasibətləri
34.1. Sığorta nəzarəti orqanı Büronun fəaliyyətinin, o cümlədən kompensasiya ödənişlərinin həyata keçirilməsinin tənzimlənməsinə dair müvafiq normativ hüquqi aktlar qəbul edir.
34.2. Büro iştirakçı sığortaçıların bu Qanunla, həmçinin sığorta nəzarəti orqanının qayda və təlimatları ilə müəyyən olunmuş tələblərə riayət etməməsi, habelə öhdəliklərini bu Qanuna və ya Büronun nizamnaməsinə uyğun yerinə yetirməməsinə dair ona məlum xxxx faktlar barədə sığorta nəzarəti orqanına məlumat verir.
34.3. Sığorta nəzarəti orqanı iştirakçı sığortaçıda kompensasiya ödənişinin verilməsi üçün əsas ola biləcək halları aşkar etdikdə, habelə aşağıdakı qərarlardan hər hansı birini qəbul etdiyi tarixdən 1 iş günü müddətində bu barədə Büroya məlumat göndərir:
34.3.1. sığorta fəaliyyətinə lisenziyanın verilməsi;
34.3.2. sığortaçının yenidən təşkil olunması;
34.3.3. iştirakçı sığortaçının lisenziyasının bu Qanunda nəzərdə tutulmuş hər hansı icbari sığorta növü üzrə məhdudlaşdırılması və ya bərpası;
34.3.4. iştirakçı sığortaçının lisenziyasının qüvvəsinin dayandırılması və ya bərpası;
34.3.5. iştirakçı sığortaçıya müvəqqəti inzibatçının təyin edilməsi;
ləğvi.
34.3.6. iştirakçı sığortaçının sığorta fəaliyyətinə verilmiş lisenziyasının
34.4. Sığorta nəzarəti orqanı nəzarət funksiyalarını həyata keçirərkən,
iştirakçı sığortaçıların bu Qanuna uyğun olaraq Büro qarşısındakı öhdəliklərinin yerinə yetirilməməsi, o cümlədən Büroya ödənilməli xxxx məbləğlərin tam və ya düzgün ödənilməməsi hallarını aşkar etdikdə, belə halların aradan qaldırılması barədə həmin sığortaçıya icrası məcburi xxxx göstəriş verərək bu barədə Büronu məlumatlandırır.
XÜSUSİ HİSSƏ
I Fəsil.
Daşınmaz əmlakın icbari sığortası
Maddə 35. Daşınmaz əmlakın icbari sığortasının məqsədi və təyinatı
35.1. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası daşınmaz əmlakın yanğın və ya digər hadisələr nəticəsində zədələnməsi, məhv olması, yaxud hər hansı formada itkisi ilə bağlı dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsi məqsədi ilə tətbiq edilir.
35.2. Bu Fəslin m əqsədləri üçün hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus tikililərin, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin, yaşayış evləri və binalarının,
mənzillərin, habeəl siyahısı müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən
müəyyənləşdirilən dövlət əmlakının sığortası icbaridir.
35.3. Aşağıdakılar icbari sığortaya cəlb olunmur:
35.3.1. Sökülməsi barədə dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarının qərar verdiyi daşınmaz əmlak;
35.3.2. tikintisi başa çatmayan daşınmaz əmlak;
35.3.3. qəzalı vəziyyətdə xxxx daşınmaz əmlak;
35.3.4. Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə icazə verilməyən yerlərdə inşa edilmiş daşınmaz əmlak.
35.4. Yaşayış binalarının, yaşayış evlərinin və mənzillərin icbari sığortası onların konstruktiv elementəl rinə, otaqlarına, o cümlədən şüşələr də daxil olmaqla qapı əv pəncərə konstruksiyalarına, su, kanalizasiya və qaz təchizatına, habelə istilik sisteminə aid borulara, rabitə, elektrik və digər
naqillərinə, bəzək elementlərinə, o cümlədən bütün növ xarici, yaxud daxili mala və suvaq işlərinə, divar, tavan və döşəməyə dəyən zərərlərə təminat verir.
35.5. Yaşayış binası bu əFslin tələblərinə uyğun olaraq icbari sığorta
etdirilmiş olduğu halda, həmin binada yerləşən qeyri-yaşayış sahələrinin bu
Fəslin məqsədləri üçün icbari sığorta etdirilməsi tələb olunmur.
Maddə 36. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi
36.1. Daşınmaz əmlakın aşağıdakı hallar nəticəsində zədələnməsi, məhv olması, yaxud hər hansı digər formada itkisi sığorta hadisəsi hesab olunur:
36.1.1. yanğın, ildırım düşməsi;
36.1.2. məişətdə və istehsalatda istifadə olunan qazın partlayışı;
36.1.3. elektrik naqillərində baş verən qısa qapanma;
36.1.4. buxar qazanlarının, qaz anbarlarınınə, məqraləzrinikn, maşınların, aparatların və digər oxşar qurğuların və ya cihazların partlayışı;
36.1.5. su, istilik, kanalizasiyəamərklərinin və yanğınsöndürmə sistemlərinin qəzası, habelə qonşu tikililərdən, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrindən, yaşayış evlərindən və binalarından, mənzillərdən,otaqlardan daxil xxxx xx nəticəsində subasma;
36.1.6. hər hansı predmetin və ya onun hissələrinin düşməsi, atılması,
dəyməsi, dağılması, axıdılması və digər bu kimi formalarda təsiri;
36.1.7. yerüstü nəqliyyat vasitəsinin dəyməsi;
36.1.8. təbii fəlakətlər - zəlzələ, vulkan, fırtına, qasırğa, tufan, dolu, sel, daşqın, leysan, yer sürüşməsi;
36.1.9. üçüncü şəxslərin hərəkətləri.
36.2. Bu Qanunun 36.1-ci maddəsində nəzərdə tutul anlardan əlavə risklər üzrə sığorta təminatları tərəflər arasında bağlanan könüllü sığorta müqaviləsində müəyyən edilir.
36.3. Əmlakın aşağıdakı hallar nəticəsində zədələnməsi, məhv olması, yaxud hər hansı digər formada itkisi sığorta hadisəsi hesab olunmur:
36.3.1.sığortalının, xxxxxxxxxx şəxsin və ya onların rəhbər işçilərinin hadisənin baş verməsinə yönəldilmiş qəsdən etdiyi hərəkətlər;
36.3.2. sığortalanmış əmlaka təmir, emal və ya digər istehsalat məqsədləri üçün tətbiq olunan istehsal alovunun, yaxud istiliyin təsiri nəticəsində, eyni zamanda yanğın baş verməmişdirsə, belə əmlaka zərərin dəyməsi;
36.3.3.hadisə zamanı və ya hadisədən sonra əmlakın hər hansı hissəsinin oğurlanması;
36.3.4.qrunt sularının səviyyəsinin dəyişməsi;
36.3.5. suyun borulardan əv ya rezervu ardan şaxta vurma, aşınma, yeyilmə, tədricən xarab olma, borulaərınrezvervuarların təmiri, köçürülməsi və ya tutumunun artırılması nəticəsində axması.
Maddə 37. Daşınmaz əmlakını icbari sığorta etdirməli xxxx şəxslər
Mülkiyyətində bu Qanunun 35.2.-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hər hansı daşınmaz əmlak xxxx və ya ona faktiki sahibliyi həyata keçirən şəxslər həmin əmlakı bu Qanunun 8.3-cü maddəsini nəzərə almaqla, icbari qaydada sığorta etdirməlidir.
Maddə 38. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığortalı
Sahibi olduğu daşınmazəmlakın i cbari sığortası müqaviləsini bağlayan və müvafiq icbari sığorta şəhadətnaməsinin adına verildiyi şəxs sığortalı hesab edilir.
Maddə 39. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri və azadolma məbləğləri
39.1. Yaşayış evəlri və mənzillər istisna olmaqla, digər d aşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri aşağıdakı qaydada müəyyən olunur:
39.1.1. tikililər və binalar üzrə – sığorta predmeti xxxx əmlakın yerləşdiyi yerdə eyni cür tikilinin və binanın inşasının dəyəri – bərpa dəyəri məbləğində. Bərpa dəyəri müəyyən edilərkən materialların köhnəlmə əmsalı və sığorta predmeti xxxx əmlakın texniki vəziyyəti nəzərə alınır;
39.1.2. Qeyri-yaşayış sahələri üzrə – sığorta predmeti xxxx əmlakın yerləşdiyi yerdə eyni cür və həmin texniki vəziyyətdə xxxx əmlakın xxxx bazar dəyəri məbləğində.
39.2. Yaşayış evəlri və mənzillər istisna olmaqla, digər daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə azadolma məbləği müvafiq icbari sığorta müqaviləsində razılaşdırılır.
39.3. Yaşayış evəlri və mənzillərin icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri və şərtsiz azadolma məbləğləri aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
39.3.1. Bakı şəhərində yerləşən da şınmaz əmlak üzrə sığorta məbləği
25.000 manat, azadolma məbləği 250 manat;
39.3.2. Gəncə, Sumqayıt və Naxçıvan şəhərlərində yerləşən daşınmaz əmlak üzrə sığorta məbləği 20.000 manat, azadolma məbləği 200 manat;
39.3.3. digər yaşayış məntəqələrində yerləşən daşınmaz əmlak üzrə sığorta məbləği 15.000 manat, azadolma məbləği 150 manat.
39.4. Bu Qanunun 39.3-cü maddəsində müəyyən edilən sığorta məbləğləri əmlakın bazar dəyərindən az olduğu hallarda da sığorta hadisəsi nəticəsində dəyən zərər sığorta məbləğindən artıq olmamaq şərtilə tam həcmdə ödənilir.
Maddə 40. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta haqları
40.1. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta haqqının məbləği əmlakın təyinatından və xüsusiyyətindən asılı olaraq faiz dərəcəsi ilə ifadə olunan tariflərin sığorta məbləğinə tətbiq edilməsi ilə müəyyənləşdirilir.
40.2. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta tarifləri nin müəyyənləşdirilməsi qaydası, yaşayış evəlrinə və mən zillərə münasibətdə sığorta məbləğinin 0,2 faizindən artıq olmamaq şərtilə, sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
40.3. Ünvanlı dövəlt sosial yardımı almaq hüququna xxxxx xxxx aztəminatlı ailələrə məxsus yaşayış evlərinin və mənzillərin icbari sığortası üzrə sığorta haqları müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən qaydada dövlət büdcəsinin vəsaitləri hesabına ödənilir.
Maddə 41. Daşınmaz əmlakın icbari sığortası üzrə sığorta ödənişi
41.1. Daşınmaz ə mlakın icbari sığortası üzər sığortalanmış əmlaka
dəyən zərərə görə sığorta ödənişinin verilməsi bu Qanunun 39-cu maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq sığorta məbləğləri həddində bu
Qanunun Ümumi hisəsində müəyyən edilmiş ümumi əsaslarla həyata keçirilir.
41.2. Şəxs mülkiyyətində və (və ya) sahibliyində xxxx bu Qanunun 35.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hər hansı əmlakını sığorta etdirmək vəzifəsini yerinə yetirmədikdə, həmin əmlaka dəymiş zərərə görə dövlət vəsaiti hesabına kompensasiya verilməsi barədə səlahiyyətli dövlət orqanları
tərəfindən müvafiq əraq r verildiyi halda , ödənilə biləcək belə
kompensasiyanın məbləği zərər məbləğinin 20% -dən artıq ola bilməz.
II Fəsil.
Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası
Maddə 42. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətin
icbari sığortasının məqsədi və təyinatı
42.1. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası müvafiq əmlakın istismarı, o cümlədən həmin əmlakın ərazisində inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin həyata keçirilməsi zamanı
üçüncü əşxslərin sağlamlığına və əmlakına dəyən zərərin əvəzinin
ödənilməsi məqsədi ilə tətbiq edilir.
42.2. Təyinatı bu Qanunun 42.3-cü maddəsi ilə müəyyən edilmiş hər hansı əmlakın istismarı ilə bağlı üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyətin sığortası icbaridir.
42.3. Bu Fəslin məqsədləri üçün istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin sığortası icbari olaənmlak dedikdə, hüquqi şəxslərin öz fəaliyyətini, həmçinin hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul xxxx fiziki şəxslərin sahibkarlıq fəaliyyətini həyata keçirməsi üçün istismar etdiyi daşınmaz əmlak xxxx binalar, tikililər, qurğular, sahələr başa düşülür.
Maddə 43. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətini
icbari sığorta etdirməli xxxx şəxslər
43.1. Mülkiyyətində bu Qanunun 42.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hər hansı əmlak xxxx və ya belə əmlaka faktiki sahibliyi həyata keçirən, həmçinin onu icarəyə götürmüş və ya etibarnamə əsasında idarə edən, yaxud digər qanuni əsaslarla istismar edən müvafiq şəxslər bu Fəslin məqsədləri üçün həmin əmlakın sahibi hesab olunurlar.
43.2. Aşağıdakı şəxslər sahibi olduğu, bu Qanunun 42.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hər hansı əmlakın istismarı, o cümlədən müvafiq sahədə
inşaat, ət mir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparılması nəticəsində
üçüncü şəxslərə dəyə biləcək zərərlə xxxxx xxxxx məsuliyyətini, bu Qanunun 8.3-cü maddəsini nəzərə almaqla, icbari qaydada sığorta etdirməlidir:
43.2.1. hüquqi şəxslər;
43.2.2. hüquqi şəxs yaratmadan sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul xxxx fiziki şəxslər.
Maddə 44. Daşınmaz ə mlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi
44.1. Daşınmaz əmlakın istismar edilməsi, o cümlədən onun ərazisində inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparılması nəticəsində aşağıdakı hallarda zərərçəkən üçüncü şəxslərin sağlamlığına və (və ya) əmlakına dəyən zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə mülki məsuliyyətin yaranması faktı sığorta hadisəsi hesab olunur:
44.1.1. elektrik və ya qaz cihazlarından istifadə nəticəsində yaranan
yanğın, yaxud beəl nəticələri;
yanğının qarşısının alınma sı üçün görüəln tədbirlərin
44.1.2. qaz partlayışı;
44.1.3. elektrik naqillərində baş verən qısa qapanma;
44.1.4. su, istilik və kanalizasiya xətlərində baş verən qəza nəticəsində subasma;
44.1.5. hər hansı predmetin və ya onun hissələrinin düşməsi, atılması,
dəyməsi, dağılması, axıdılması və digər bu kimi formalarda təsiri.
Maddə 45. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətin
icbari sığortası üzrə sığortalı və sığorta olunan
45.1. Sahibi olduğu daşınmaz əmlakın istismarı, o cümlədən müvafiq sahədə inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparılması ilə bağlı üçüncü şəxslərə vurulan zərərə görə əmlak mənafelərinin sığortası üzrə sığortaçı ilə mülki məsuliyyətin icbari sığortası müqaviləsini bağlayan və müvafiq icbari sığorta şəhadətnaməsinin adına verildiyi şəx s sığortalı hesab edilir.
45.2. İcbari sığorta şəhadətnaməsinin kimin adına verilməsindən asılı olmayaraq, bu Fəslə uyğun olaraq istismarı, o cümlədən ərazisində inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparılması ilə bağlı sahibinin mülki məsuliyyəti sığortalanmış əmlakı qanuni əsaslarla istifadə edən və ya onun ərazisində belə əsaslarla fəaliyyət göstərən istənilən şəxs üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyətinə görə əmlak mənafeyi sığortalanmış sığorta olunan hesab edilir.
Maddə 46. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətin
icbari sığortası üzrə üçüncü şəxslər
Bu Qanunun 7-ci maddəsində müəyyən edilən istisna nəzərə alınmaqla, müvafiq icbari sığorta müqavəislinin tərəfi olmayan, sığortalının və ya sığorta olunanın hərəkəti və ya hərəkətsizliyi nəticəsində zərər çəkən şəxslər, o cümlədən bu Qanunun 42.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş hər hansı əmlakın olduğu yerə, həmçinin inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparıldığı əraziyə giriş müvafiq qaydada qadağan olunmadığı halda, həmin əraziyə daxil xxxx belə şəxslər, habеlə onların ailə üzvləri bu Fəslin məqsədləri üçün üçüncü şəxs sayılırlar.
Maddə 47. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətin
icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri
47.1. Sığorta hadisəsi nəticəsində üçüncü şəxslərə dəyən zərər üzrə sığorta məbləğləri aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
47.1.1. fiziki şəxslərin sağlamlığına dəyən zərər üzrə ümumi sığorta məbləği 50.000 manatdan xxx olmamaq şərtilə, bir fiziki şəxsin sağlamlığına dəyən zərər üzrə 5000 manat;
47.1.2. əmlaka dəyən zərər üzrə 50.000 manat.
Maddə 48. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətin
icbari sığortası üzrə sığorta haqları
Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məsuliyyətin icbari sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləği müvafiq əmlak ın təyinatından asılı olaraq, sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Maddə 49. Daşınmaz ə mlakın istismarı iəl xxxxx xxxxx məsuliyyətin
icbari sığortası üzrə sığorta ödənişi və subroqasiya hüququ
49.1. Daşınmaz əmlakın istismarı ilə xxxxx xxxxx məs uliyyətin icbari sığortası üzrə üçüncü şəxslərin sağlamlığına və (və ya) əmlakına dəyən zərərə görə sığorta ödənişinin verilməsi bu Qanunun 47-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq sığorta məbləğləri həddində bu Qanunun Ümumi hissəsində müəyyən edilmiş ümumi əsaslarla həyata keçirilir.
49.2. Sığortaçının sığortalıya və ya sığorta olunana qarşı subroqasiya hüququnun yaranmasının bu Qanunun 25.1.2-ci maddəsində müəyyən edilmiş əsası o halda tətbiq edilir ki, s ığortalının və ya sığorta olunanın, yaxud onların nümayəndəsinin əmlakı (binanı, tikilini, avtonəqliyyat vasitəsini, cihazı, qurğunu, avadanlığı və s.) alkoqol, narkotik və ya toksikoloji sərxoşluq vəziyyətində istismar etməsinin, o cümlədən inşaat, təmir, yenidənqurma və ya digər işlərin aparılmasının müvafiq hadisənin baş verməsinə şərait yaratması sübut edilmiş olsun.
III Fəsil.
Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası
Maddə 50. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortasının məqsədi və təyinatı
50.1.Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası mexaniki avtonəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasının ərazisində istifadəsi nəticəsində fiziki şəxslərin sağlamlığına, həmçinin fiziki və hüquqi şəxslərin əmlakına vurduğu zərərlərin əvəzinin ödənilməsi məqsədi ilə tətbiq edilir.
50.2.Aşağıdakı avtonəqliyyat vasitələrinin istifadəsi ilə bağlı üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyətin sığortası icbaridir:
50.2.1. Mühərrikinin silindrlərinin həcmi 50 sm3-dən artıq xxxx aşağıdakı avtonəqliyyat vasitələri:
50.2.1.1. minik avtomobiləl ri və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri;
50.2.1.2. xxx avtomobilləri və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri;
50.2.1.3. mikroavtobuslar, avtobuslar və onların bazasında istehsal edilmiş digər avtonəqliyyat vasitələri;
50.2.1.4. motosiklеtlər və motorollerlər;
50.2.1.5. traktorlar, yol-tikinti işlər ində, meşə və kənd təsərrüfatında istifadə olunan avtonəqliyyat vasitələri.
50.2.2. trollеybuslar və tramvaylar.
Maddə 51. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta müqaviəlsin ə dair əlavə tələb və ona xitam verilməsinin əlavə əsası
51.1. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta müqaviləsi yalnız bu Fəsildə nəzərdə tutulmuş informasiya sistemi vasitəsilə bağlandığı və həmin sistemin informasiya ehtiyatında mövcud olduğu halda etibarlıdır.
51.2. Bu Qanunun Ümumi hisəssində icbari sığorta müqaviləsinə xitam verilməsi ilə bağlı nəzərdə tutulmuş müddəalar avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta müqaviləsinə, bu Qanunun 51.3-cü maddəsi nəzərə alınmaqla şamil edilir.
51.3. Bu Qanuna uyğun olaraq bağlanmış avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətin icbari sığorta sı müqaviləsinin aid olduğu
əmlakın özgəninkiləşdirildiyi hər bir halda müqaviləsinə xitam verilir.
əhmin icbari sığorta
Maddə 52. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta hadisəsi
52.1. Avtonəqliyyat vasitəsinin Azərbaycan Respublikasının ərazisində istifadəsi nəticəsində zərərçəkən üçüncü şəxslərin sağlamlığına və (və ya) əmlakına dəymiş zərərin əvəzinin ödənilməsi üzrə mülki məsuliyyətin yaranması faktı sığorta hadisəsi hesab olunur.
52.2. Avtonəqliyyat vasitəsinin istifadəsi dedikdə avtonəqliyyat vasitəsinin hərəkəti ilə bağlı onun istismarı nəzərdə tutulur. Avtonəqliyyat vasitəsində quraşdırılmış, xxxxx onun yol hərəkətində iştirakı ilə birbaşa bağlı olmayan avadanlıqların istismarı avtonəqliyyat vasitəsinin istifadəsi hesab edilmir.
Maddə 53. Mülki əsmuliyyəti icbari sığorta etdir ilməli xxxx avtonəqliyyat vasitəsi sahibləri, sığortalı və sığorta olunan
53.1.Mülkiyyətində avtonəqliyyat vasitəsi xxxx, yaxud avtonəqliyyat vasitəsinə faktiki sahibliyi həyata keçirən, yəni onu icarəyə götürmüş və ya еtibarnamə əsasında idarə еdən, yaxud digər qanuni əsaslarla istismar еdən şəxslər bu Fəslin məqsədləri üçün avtonəqliyyat vasitəsinin sahibi hеsab olunurlar.
53.2.Avtonəqliyyat vasitəsinin sahibi mülkiyyətində xxxx, avtonəqliyyat vasitəsi lizinq predmeti olduqda, lizinq müqaviləsi əsasında istifadə etdiyi avtonəqliyyat vasitəsinin istifadəsi nəticəsində üçüncü şəxslərə dəyə biləcək zərərlə bağlı həmin avtonəqliyyat vasitəsinin sahiblərinin mülki məsuliyyətini, bu Qanunun 8.3-cü maddəsini nəzərə almaqla, icbari qaydada sığorta etdirməlidir.
53.3.Avtonəqliyyat vasitəsinin sahiblərinin mülki məsuliyyətini icbari sığorta etdirərək sığorta haqqı ödəyən və müvafiq icbari sığorta müqaviləsinin tərəfi xxxx şəxs sığortalı hesab edilir.
53.4.İcbari sığorta
əşhadətnaməsinin kimin adına verilməsindən asılı
olmayaraq, istifadə si ilə bağlı sahibinin mülki məsuliyyəti bu Fəslə uyğun olaraq sığortalanmış avtonəqliyyat vasitəsini qanuni əsaslarla istifadə edən
istənilən şəxs üçüncü şəxslər qarşısında mülki məsuliyyətinə görə əmlak mənafeyi sığortalanmış sığorta olunan hesab edilir.
Maddə 54. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə üçüncü şəxslər
Bu Qanunun 7-ci madədsind ə müəyyən edilmiş istisna ənz ərə
alınmaqla, müvafiq icbari sığorta müqaviləsinin tərəfi olmayan, sığortalının və ya sığorta olunanın hərəkəti və ya hərəkətsizliyi nəticəsində zərər çəkən şəxslər, o cümlədən avtonəqliyyat vasitəsindəki sərnişinlər, onlar öldükləri halda, ailə üzvləri bu Fəslin məqsədləri üçün üçüncü şəxs sayılırlar.
Maddə 55. Xarici öləkdə qeydiyyata alınmış və Azərbaycan Respublikasına tranzit məqsədilə daxil xxxx avtonəqliyyat vasitələri ilə bağlı icbari sığorta müqaviləsinin müddəti
Azərbaycan Rеspublikasının ərazisinə tranzit məqsədilə daxil xxxx xarici ölkədə qeydiyyata alınmış avtonəqliyyat vasitələrinin sahibəl ri ilə müvafiq icbari sığorta müqavilələri bir ay müddətinə bağlanılır.
Maddə 56. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta məbləğləri
56.1. Üçüncü şəxsə dəyə bilən zərər ə görə avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta məbləğ ləri aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
56.1.1. fiziki şəxslərin sağlamlığına dəyən zərərə görə sığorta məbləği bir hadisə üzrə 50.000 manatdan xxx olmamaqərştilə, bir fiziki şəxsin sağlamlığına dəyən zərər üzrə 5000 manat;
56.1.2. üçüncü şəxslərin əmlakına dəyən zərər üzrə 5000 manat.
56.2. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığorta müqaviləsi üzrə sığorta məbləğləri müvafiq sığorta ödənişlərinin
həyata keçirilməsindən asılı olmayaraq, həmin müqaviəl olduğu müddət ərzində dəyişmir.
nin qüvvədə
Maddə 57. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqları
57.1. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta haqq ı məbləğlərinin hesablanması qaydası sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyənləşdirilir.
57.2. Bir ay müddətinə bağlanmış icbari sığorta müqavilələri üzrə sığorta haqqı müvafiq illik sığorta haqqının 25 xxxxx nisb ətində ödənilir.
Maddə 58. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə sığorta ödənişi
58.1.Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari
sığortası üzər sığorta ödənişinin verilməsi üçün bu Qanunun 17.1-ci
maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq sənədlərlə yanaşı, sığorta olunanın sürücülük vəsiqəsinin surəti də tələb olunur.
58.2.Bu Qanunun 17.1.4-cü maddəsinə uyğun olaraq, sığorta hadisəsi
hesab ediəl bilən halın baş verməsi faktını təsdiqləyən müvafiq icra
hakimiyyəti orqanının verdiyi yol-nəqliyyat hadiəss i haqqında arayış
aşağıdakı şərtlərin hər birinin mövcud olduğu hallar da, habeəl hadisə
iştirakçılarının tərtib etdiyi və həmin şərtlərin mövcudluğunu təsdiq edən protokolu sığortaçıya təqdim etmələri şərtilə tələb olunmur:
58.2.1. Hadisə ikidən artıq olmayan avtonə qliyyat vasitəsinin iştirakı ilə baş verdikdə və hadisənin baş verdiyi anda hər iki avtonəqliyyat vasitəsinin sahiblərinin mülki məsuliyyəti bu Fəsildə nəzərdə tutulmuş qaydada sığortalanmış olduqda;
58.2.2. hadisənin baş verməsində təqsirli xxxx şəxsin müəyyən edilməsi üzrə tərəflər arasında mübahisə olmadıqda;
58.2.3. hadisə nəticəsində sağlamlığa zərər dəymədikdə;
58.2.4. hadisə nəticəsində dəymiş zərərin həcminin 1000 manatdan xxx
olmaması hadisə iştirakçıları və sığortaçı ehtimal edildikdə.
ətrəfindən ağlabatan şəkildə
58.3.Bir sığorta hadisəsi nəticəsində bir neçə üçüncü şəxsə dəyən zərərə görə sığortaçının bu Qanunun müvafiq olaraq 14.2-ci və (və ya) 15.3-cü
maddələrində nəzərdə tutulmuş qaydada zərərçəkənlərin hər birinə münasibətdə ayrı-ayrılıqda hesablanan öhəldiyinin ümumi hə cmi bu Qanunun müvafiq olaraq 56.1.1-ci və (və ya) 56.1.2-ci maddələrində müəyyən edilmiş sığorta məbləğlərini aşarsa, hər bir zərərçəkənə verilən sığorta ödənişi bir sığorta hadisəsi üzrə müəyyən edilmiş ümumi sığorta məbləğinin ona dəymiş zərərə mütənasib hissəsində həyata keçirilir.
58.4.Bu Qanunun 17.1.4-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş arayışın bu Fəslin məqsədləri üçün tələb olunan forması sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
58.5.Bu Qanunun 58.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş protokolun forması və tərtib edilmə qaydası sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.
Maddə 59. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sistemi
59.1. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə məlumat mübadiləsinin və bu sığortanın həyata keçirilməsinə nəzarətin səmərəli təşkili məqsədilə həmin icbari sığorta üzrə, o cümlədən icbari sığorta müqavəilləri və sığorta hadisələri, sığortaçılar, sığortalılar, sığorta olunanlar, zərərçəkən şəxslər və (və ya) zərərvurulan əmlak, avtonəqliyyat vasitələri və onların sahibləri haqqında, habelə müvafiq icbari sığorta müqavilələri üzrə statistik və digər məlumatları ehtiva edən vahid elektron informasiya sistemi (bundan sonra “informasiya sistemi”) qurulur və istifadəsi təmin edilir.
59.2. İnformasiya sistemi müvafiq məlumatların onun informasiya ehtiyatına internet vasitəsilə daxil edilməsi və ya qəbul olunmasını, orada aydın şəkildə , oxunaqlı vəziyyətdə saxlanılması və emalını təmin etmək imkanlarına malik olmalıdır.
59.3. İnformasiya sisteminin qurulması və istifadəsi ilə bağlı texniki - proqram kompleksinin formalaşdırılması əvona texniki xidmət sığorta nəzarəti orqanının nəzarəti altında Büro tərəfindən həyata keçirilir.
Maddə 60. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin
icbari sığortası üzər təchiz edilməsi
informasiya s isteminin məlumatlarla
60.1. İnformasiya sisteminin qurulması və istifadəsinin təmin edilməsi zamanı həmin sistemin funksiyalarının səmərəli və vaxtında həyata keçirilməsi üçün Büro fiziki və hüquqi şəxslərdən, həmçinin dövlət orqanlarından məlumatlar, o cümlədən sığorta sirrini təşkil edən məlumatlar almaq hüququna malikdir.
60.2. Müvafiq icra hakimiyəyti orqanları öz elektron informasiya ehtiyatlarında mövcud xxxx aşağıdakı məlumatların i nformasiya sisteminə avtomatik qəbul edilməsi üçün həmin ehtiyatların informasiya sistemi iəl əlaqələndirilməsini təmin etməlidirlər:
60.2.1. Azərbaycan Respublikası vətəndaşının şəxsiyyət vəsiqəsində əks olunan məlumatlar;
60.2.2. əcnəbilərin və vətəndaşlığı olmayan şəxslərin Azərbaycan Respublikası ərazisində müvəqqəti və ya daimi yaşamaq hüququnu təsdiq edən müvafiq icazə vəsiqələrində əks olunan məlumatlar;
60.2.3. hüquqi şəxslərin (filial və nümayəndəliyin) adı, VÖEN-i və hüquqi ünvanı;
60.2.4. avtonəqliyyat vasitələrinin qeydiyyat şəhadətnaməsində əks olunan məlumatlar.
Maddə 61. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin
icbari sığortası üzər dair əsas tələblər
informasiya sisteminin istifadə sinə
61.1. Sığorta nəzarəti orqanı, müvafiq icra hakimiyyəti orqanı, Büro və Büronun iştirakçısı xxxx sığortaçılar informasiya sisteminin istifaədçiləri hesab edilirlər.
61.2. İcbari sığorta müqaviləsi nin müvafiq məlumatları n informasiya
sisteminə daxil edilməsi yolu iəl bağlanması və müqavilədə əks olunan
bütün məlumatların həmin sistemdə saxlanılması sığortaçı tərəfindən təmin edilməlidir.
61.3. Sığortaçı və Büro baş vermiş sığorta hadisəsinin tənzimlənməsi
üçün xxxxx xxxx bütün əmlumatları informasiya sistemindən əldə etmək
imkanına malik olmaqla yanaşı, sığorta həasidniəs dair informasiya
sisteminin elektron qaydada ətləb etdiyi məlumatları ora daxil etməli və saxlanılmasını təmin etməlidirlər.
61.4. İnformasiya sistemi sığortalının bağladığı icbari sığorta
müqaviləsinin mövcudluğu barədə mobil rabiət və internet vasitəsilə
təsdiqləyici bilgi almaq və həmin müqavilədə əks olunan məlumatları əldə etmək imkanını təmin etməlidir.
61.5. İnformasiya sisteminə daxil edilmiş hər hansı məlumata yalnız
Büronun razılığı iəl düzəliş edilə bilər.
və həmin məlumatı daxil etmiş istifadəçi tərəfindən
61.6. Məlumatı informasiya sisteminə daxil edən istifadəçi həmin məlumatı aid olduğu şəxsin tələbi ilə ona təqdim etməlidir.
61.7. İnformasiya sisteminin istifadəçiləri həmin sistem vasitəsilə əldə etdikləri fərdi məlumatların, habelə sığorta sirri hesab edilən məlumatların
istifadəsi ilə bağlı qanunvericiliyin ətləblərinə əməl etməməyə görə
qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.
Maddə 62. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə informasiya sistemindən emal olunmuş məlumatların əldə edilməsi
62.1. Sığorta müqavilələri və sığorta hadisələri barədə informasiya
sisteminin informasiya ehtiyatından emal
əerədkil
ümumiləşdirilmiş
məlumatları yalnız aşağıdakı şəxslər əldə etmək imkanına malik olmalıdırlar:
62.1.1. Özlərinin bağladığı sığorta müqavilələri və öz tərəflərindən
verilmiş sığorta sığortaçılar;
əöndişlərinə münasibətdə Büronun iştirakçısı xxxx
62.1.2. İnformasiya sisteminin informasiya ehtiyatında xxxx bütün məlumatlara münasibətdə sığorta nəzarəti orqanı və Büro.
Maddə 63. Avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə subroqasiya hüququ
63.1. Bu Qanunun 63.2-ci maddəsi nəzərə alınmaqla, 25-ci maddəsinə əlavə olaraq avtonəqliyyat vasitələrinin sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası üzrə baş vermiş sığorta hadisəsi zamanı sürücü hadisə yerindən yayınmış olduqda da sığorta ödənişi vermiş sığortaçının hadisəni törətmiş şəxsə qarşı verilmiş sığorta ödənişi məbləğində subroqasiya hüququ yaranır.
63.2. Subroqasiya hüququnun bu Qanunun 25.1.5-ci, 25.1.6-cı və 25.1.7-ci maddələrində nəzərdə tutulmuş əsasları bu Fəslin məqsədləri üçün tətbiq edilmir.
63.3. Bu Qanunun 32.1.2-ci əv
32.1.3-cü madədlərində nəzərdə
tutulmuş hallarda kompensasiya öədnişi həyata keçirdikdə, zərərçəkənin
ona vurulmuş əzrərə görə məsuliyyət daşıyan şəxs qarşısındakı hüququ həmin ödəniş həcmində Büroya keçir.
IV Fəsil.
Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası
ətləb
Maddə 64. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortasının məqsədi və təyinatı
64.1. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası sərnişin daşımaları xidmətini həyata keçirən hava, su, dəmiryolu və avtomobil nəqliyyatı vasitələrində xxxx sərnişinlərin həyatına və sağlamlığına sığorta hadisəsi nəticəsində zərər dəyməsinə görə sığorta təminatının verilməsi məqsədi ilə tətbiq edilir.
64.2. Sərnişinlərin bu Fəs ildə nəzərdə tutulmuş qaydada fərdi qəza sığortası icbaridir.
Maddə 65. Sərnişinləri fərdi qəza sığortası üzrə icbari sığorta etdirməli xxxx nəqliyyat vasitələrinin sahibləri
65.1. Bu
əFslin məqsədləri üçün Azərbaycan Respublikasının
ərazisində, həmçinin xarici ölkələrə və ya xarici ölkələrdən qanunvericilikdə müəyyən edilmiş qaydada sərnişin daşıma xidmətlərini həyata keçirmək üçün mülkiyyətində nəqliyyat vasitəsi xxxx və ya belə nəqliyyat vasitəsinə faktiki sahibliyi həyata keçirən, həmçinin onu icarəyə götürmüş, yaxud digər
qanuni əsaslarla istismar edən fiziki vasitələrinin sahibləri hesab olunurlar.
əv hüquqi şəxslər nəqliyyat
65.2. Bu Qanunun 64.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş nəqliyyat vasitələrinin sahibləri müvafiq nəqliyyat vasitəsilə daşıdıqları sərnişinləri fərdi qəza sığortası üzrə icbari sığorta etdirməlidirlər.
65.3. Bu Fəslin tələbləri şəhərdaxili və ya qəsəbədaxili sərnişin daşıyan nəqliyyat vasitələrinin sahiblərinə şamil edilmir.
Maddə 66. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta hadisəsi
Nəqliyyat vasitəsi sərnişin daşıma xidmətini yerinə yetirməsi ilə əlaqədar hərəkətdə olarkən və ya bu məqsədlə dayanacaqlarda (hava limanlarında, dəniz, dəmiryolu və ya avtobus vağzallarında, stansiyalarında,
platformalarında və ya körpülərində) olarkən sığorta olunmuş əsrnişinin
nəqliyyat vasitəsində olduğu müddət ərzində nəqliyyat vasitəsinin istismarı ilə əlaqədar onun bədən üzvlərinin, toxumalarının zədələnməsi nəticəsində yüngül və ya ağır xəsarət xxxxxx, əmək qabiliyyətini tam və ya qismən itirməsi, yaxud ölməsi faktı sığorta hadisəsi hesab edilir.
Maddə 67. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığortalı və sığorta olunan
67.1. Müvafiq nəqliyyat vasitəsilə daşınan sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası müqaviləsini bağlayan və müvafiq icbari sığorta şəhadətnaməsinin adına verildiyi, bu Qanunun 64.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş hər hansı nəqliyyat vasitəsinin sahibi sığortalı hesab edilir.
67.2. Bu Fəsildə nəzə rdə tutulmuş istənilən nəqliyyat vasitəsində daşınan və fərdi qəzadan icbari sığortalanmış sərnişinlər sığorta olunanlar hesab edilirlər.
Maddə 68. Sərnişinlərin icbari məbləğləri
əfrdi qəza sığortası üzrə sığorta
68.1. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta məbləğləri aşağıdakı kimi müəyyən edilir:
68.1.1. nəqliyyat vasitəsində xxxx hər bir sərnişinə görə sığorta məbləği -
5000 manat;
68.1.2. hər bir nəqliyyat vasitəsi üzrə - bu Qanunun 68.1.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş məbləğin müvafiq nəqliyyat vasitəsindəki sərnişin yerlərinin sayına hasilindən alınan məbləğ.
68.2. Sərnişinlərin icbari sığorta müqavəilsi üzrə sığorta məbləğləri müvafiq sığorta ödənişlərinin həyata keçirilməsindən asılı olmayaraq, həmin müqavilənin qüvvədə olduğu müddət ərzində dəyişmir.
Maddə 69. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqları
Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta haqlarının məbləği sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən müəyyən edilən qaydada hesablanır.
Maddə 70. Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta ödənişi
Sərnişinlərin icbari fərdi qəza sığortası üzrə sığorta olunanların sığorta hadisəsi nəticəsində sağlamlığına dəyən zərərə görə sığorta ödənişinin verilməsi bu Qanunun 68-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş müvafiq sığorta məbləğləri həddində bu Qanunun Ümumi hissəsində müəyyən edilmiş ümumi əsaslarla həyata keçirilir.
KEÇİD MÜDDƏALARI
Maddə 71. Qanunun qüvvədə xxxx icbari sığorta müqavilələrinə şamil edilməməsi
Bu Qanunun qüvvəyə minməsindən əvvəl bağlanmış icbari sığorta müqavilələri həmin müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş, müqavilələrin başa çatma müddətinədək qüvvəsini saxlayır.
Maddə 72. Kompensasiya ödə nişlərinin verilməsinin tətbiq edilməyə başlaması
Bu Qanunun 33-cü maddə sində nəzərdə tutulmuş kompensasiya ödənişlərinin həyata keçirilməsi ilə bağlı müddəalar Qanunun qüvvəyə mindiyi tarixdən 6 ay sonra tətbiq edilir.
Maddə 73. Büronun fəaliyyətə başlaması
73.1. Bu Qanunun 27-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş Büronun təsis iclası bu Qanunun qüvvəyə mindiyi tarixdən 30 gün müddətində sığorta nəzarəti orqanı tərəfindən çağırılır. Büronun təsis iclasına bu Qanunun 28.3-
cü maddəsində nəzərdə tutulmuş iştirak haqqını əv 30.1-ci maddəsində
nəzərdə tutulmuş təminat depozitini ödəyəcəyi halda məcmu kapitalı qanunvericiliklə müəyyən edilmiş tələblərə uyğun gələn sığortaçılar çağırıla bilər.
73.2. Büronun təsis iclasında aşağıdakı məsələlər barədə qərarlar qəbul edilməlidir:
73.2.1. Büronun təsis edilməsi;
73.2.2. Büronun nizamnaməsinin təsdiq olunması;
73.2.3. Büronun fəaliyyətə başlaması üçün təşkilati işlərin həyata keçirilməsi, o cümlədən Büronun dövlət qeydiyyatına alınması məqsədilə müvəqqəti inzibatçının seçilməsi.
73.3. Büronun təsis iclasında təsisetmə və fəaliyyətin ilkin mərhələsi ilə bağlı zəruri hesab edilən digər məsələlər barədə də qərarlar qəbul edilə bilər.
YEKUN MÜDDƏALAR
Maddə 74. İddia müddəti
Sağlamlığa və əmlaka vurulan zərə rə görə sığorta tələbi, belə tələb hüququ yaranmış sığortalının, sığorta olunanın və ya üçüncü şəxsin sığorta
hadisəsinin baş verməsini bildiyi və ya bilməli olduğu tarixdən 3 il müddətində irəli sürülə bilər.
Maddə 75. İcbari qaydada sığortalanmanın təmin edilməsinə nəzarət
Bu Qanunun Xüsusi hissəsində icbari qaydada sığorta etdirmək vəzifəsi müvafiq olaraq müəyyən edilmiş şəxslərin icbari qaydada sığortalanmanı təmin etmələrinə nəzarət sığorta nəzarəti orqanı ilə birlikdə həm də hər bir icbari sığorta növünün özünəməxsus xüsusiyyətləri nəzərə alınmaqla müvafiq icra hakimiyyəti orqanları tərəfindən həyata keçirilir.
Maddə 76. Mübahisələrin həlli
Bu Qanundan irəli gələn mübahisələr, tərəflər arasında danışıqlar yolu ilə tənzimlənməsi mümkün olmadıqda, qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş qaydada səlahiyyətli orqanlar tərəfindən, o cümlədən məhkəmə qaydasında həll edilir.
Maddə 77. Məsuliyyət
77.1. Bu Qanunun ətləblərinin pozulmasına görə hüquqi və fiziki şəxslər qanunvericiliklə müəyyən edilmiş məsuliyyəti daşıyırlar.
77.2. Bu Qanunla müəyyən edilmiş hər hansı sığorta təminatının tam və ya qismən könüllü sığorta müqaviləsində nəzərdə tutulması bu Qanunun Xüsusi hissəsinin müvafiq müddəaları ilə üzərinə icbari qaydada sığorta etdirmək vəzifəsi qoyulmuş şəxsləri bu vəzifəni yerinə yetirməməyə görə məsuliyyətdən azad etmir.
Maddə 78. Qanunun qüvvəyə minməsi
78.1. Bu Qanun dərc edildiyi tarixdən 1 ay sonra qüvvəyə minir.
78.2. Bu Qanunun 78.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş qüvvəyə minmə tarixindən Azərbaycan Respublikasının “Azərbaycan
Respublikasında avtonəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası haqqında” 1996-cı il 31 may tarixli 113-IQ nömrəli, “İcbari ekoloji sığorta haqqında” 2002-ci il 12 mart tarixli 271-IIQ nömərli, "Azərbaycan Respublikasında nəqliyyat vasitəsi sahiblərinin mülki məsuliyyətinin icbari sığortası haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanununa əlavələr və dəyişikliklər edilməsi barədə ” 2003-cü il 25 mart tarixli 425-IIQD nömərli, "İcbari ekoloji sığorta haqqında" Aəzrbaycan
Respublikası Qanununun ət tbiqi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının
İnzibati Xətalar Məcəlləsinə əlavə edilməsi barədə” 2003-cü il 25 mart tarixli 427-IIQD nömrəli, “Sərnişinlərin icbari sığortası haqqında” 2003-cü il 17 iyun tarixli 474-IIQ nömrəli, “Yanğından icbari sığorta haqqında” 2004-cü il 6 yanvar tarixli 573-IIQ nömrəli , “Sərnişinlərin icbari sığortası haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunvericilik aktlarına əlavə və dəyişiklik edilməsi barədə” 2004-cü il 20 aprel tarixli 638-IIQD nömrəli , “Yanğından icbari sığorta haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiqi ilə əlaqədar Azərbaycan Respublikasının bəzi qanunlarına əlavə və dəyişiklik edilməsi barədə” 2004-cü il 10 sentyabr tarixli 752-IIQD nömrəli qanunları ləğv edilir.