UNIVERZITA PALACKÉHO V OLOMOUCI FILOZOFICKÁ FAKULTA
UNIVERZITA PALACKÉHO V OLOMOUCI FILOZOFICKÁ FAKULTA
Právní podmínky podnikání v Evropské uni i
B a k a l á řs k á d i p l o m o v á p rá c e
S tu d i jn í p ro g ra m : A N G L I Č T I N A S E Z A M Ě Ř E N Í M N A A P L I K O V A N O U E K O N O M I I
V e d o u c í p rá c e : P h D r . J i ř í Ř e z n í k , P h D .
A u to r : M g r . E v a B a č i n s k á
O l o m o u c 2 0 0 8
UNIVERZITA PALACKÉHO V OLOMOUCI FILOZOFICKÁ FAKULTA
P r o h l á š e n í
P r o h l a š u j i , ž e j s e m t u t o b a k a l á ř s k o u d i p l o m o v o u p r á c i n a t é m a P r á v n í p o d m í n k y p o d n i k á n í v E v r o p s k é u n i i v y p r a c o v a l a s a m o s t a t n ě p o d o d b o r n ý m d o h l e d e m v e d o u c í h o b a k a l á ř s k é d i p l o m o v é p r á c e P h D r . J i ř í h o Ř e z n í k a , P h D . , a u v e d l a j s e m v š e c h n y p o u ž i t é p o d k l a d y a l i t e r a t u r u .
V O l o m o u c i , d n e 2 5 . 0 3 . 2 0 0 8
_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ M g r . E v a B a č i n s k á
D ě k u j i s v é m u v e d o u c í m u b a k a l á ř s k é d i p l o m o v é p r á c e , P h D r . J i ř í m u Ř e z n í k o v i , P h D . , z a v e d e n í m é d i p l o m o v é p r á c e , z a o d b o r n o u a m e t o d i c k o u p o m o c , c e n n é p o d n ě t y a r a d y , k t e r é m i v ě n o v a l p ř i z p r a c o v á n í t o h o d i p l o m o v é h o ú k o l u .
1 . 1 S V O B O D Y J E D N O T N É H O V N I T Ř N Í H O T R H U 9
1 . 1 . 1 V o l n ý p o h y b z b o ž í 10
1 . 1 . 2 V o l n ý p o h y b o s o b 16
1 . 1 . 3 V o l n ý p o h y b s l u ž e b 19
1 . 1 . 4 U z n á v á n í k v a l i f i k a c e 23
1 . 1 . 5 V o l n ý p o h y b k a p i t á l u 25
2 . S T R U Č N É S R O V N Á N Í P O D M ÍN E K P O D N IKÁ N Í V Č R A D A L Š ÍC H Z E M ÍC H E V R O P S KÉ U N I E 26
2 . 1 F O R M Y P O D N I K Á N Í V Č E S K É R E P U B L I C E 26
2 . 2 N A D N Á R O D N Í F O R M Y P O D N I K Á N Í 29
2 . 2 . 1 E v r o p s k é h o s p o d á ř s k é z á j m o v é s d r u ž e n í 29
2 . 2 . 2 E v r o p s k á a k c i o v á s p o l e č n o s t 31
2 . 2 . 3 E v r o p s k é d r u ž s t v o 32
2 . 3 V Y B R A N É Č L E N S K É Z E M Ě E V R O P S K É U N I E 33
2 . 3 . 1 V e l k á B r i t á n i e 33
3 . E U J A KO T V Ů R C E P R Á V N ÍC H P Ř E D P I S Ů 38
3 . 1 E U - z á k l a d n í i n f o r m a c e 38
3 . 2 H i s t o r i c k ý e x k u r s 38
3 . 4 I n s t i t u c i o n á l n í s l o ž e n í E v r o p s k é u n i e 40
3.4.6 DALŠÍ ORGÁNY EVROPSKÝCH SPOLEČENSTVÍ 44
4 . P R Á V N Í S YS T É M E V R O P S KÉ U N I E 45
4 . 1 P r á v o p r i m á r n í 46
4 . 2 P r á v o s e k u n d á r n í 46
4 . 3 T ř í p i l í ř e E v r o p s k é u n i e 47
5 . P O D P O R A P O D N IKÁ N Í 50
Seznam prameni a použité literatury 59
P o d m í n k y p o d n i k á n í v E v r o p s k é u n i i a s a m o t n á E v r o p s k á u n i e j e n e p o c h y b n ě a k t u á l n í a r o z h o d n ě z a j í m a v o u p r o b l e m a t i k o u . Č e š t í p o d n i k a t e l é m a j í t e ď o t e v ř e n o u c e s t u k r e a l i z a c i s v ý c h z á m ě r ů b e z n ě j a k ý c h v ě t š í c h o m e z e n í n a ú z e m í 2 7 e v r o p s k ý c h s t á t ů , p ř i č e m ž s e n a s k ý t á m o ž n o s t p o d n i k a t z a r e l a t i v n ě j e d n o d u š š í c h p o d m í n e k n e ž v d o b ě , k d y s e o č l e n s t v í Č e s k é r e p u b l i k y v E v r o p s k é u n i i p o u z e u v a ž o v a l o ( t a k é d í k y f i n a n č n í p o m o c i i r ů z n ý m p r o g r a m ů m n a p o d p o r u p o d n i k á n í z e s t r a n y E U ) . V z h l e d e m k t o m u j s e m p o v a ž o v a l a z a v h o d n é z p r a c o v a t t u t o o b l a s t v e f o r m ě s h r n u t í p o d m í n e k p o d n i k á n í a p o s k y t n u t í j a k é h o s i p ř e h l e d u a n a d h l e d u t ý k a j í c í h o s e t o h o t o t é m a t u .
Č e s k ý č t e n á ř m á m o ž n o s t s e d o s t a t k n ě k o l i k a p r ů v o d c ů m p o d n i k á n í v E v r o p s k é u n i i s t a r š í h o d a t a , t a k ž e s o h l e d e m n a s k u t e č n o s t , ž e s e j e d n á o o b l a s t r o z v í j e j í c í p o m ě r n ě r y c h l ý m t e m p e m , a z t o h o v y p l ý v a j í c í č e t n é z m ě n y , r o z h o d l a j s e m s e p o s k y t n o u t a k t u á l n í i n f o r m a c e t ý k a j í c í s e t o h o t o o d v ě t v í .
V e s v é p r á c i t a k é t e o r e t i c k y c h a r a k t e r i z u j i p r á v n í z á k l a d p r o p o d n i k á n í , a t o j e d n o t l i v é s v o b o d y j e d n o t n é h o t r h u v n á v a z n o s t i n a t o , j a k ý m a j í v l i v n a p o s t a v e n í e v r o p s k é h o p o d n i k a t e l e , s h r n u j i f o r m y p o d n i k á n í v Č e s k é r e p u b l i c e , a t a k é s e z a b ý v á m p o d m í n k a m i v e v y b r a n ý c h č l e n s k ý c h z e m í c h . Z á v ě r e m j s e m u v e d l a z á k l a d n í i n f o r m a c e o E v r o p s k é u n i i , v č e t n ě p o p i s u č i n n o s t i j e j í c h i n s t i t u c í v e v z t a h u k t o m u , j a k ý m z p ů s o b e m o v l i v ň u j í p o d n i k á n í v E v r o p s k é u n i i , p r á v n í s y s t é m E U a p r o c e s p ř i j í m a n í p r á v n í c h a k t ů a n e v y n e c h a l a j s e m a n i p ř í k l a d y p o s t u p ů , k t e r ý m i E v r o p s k á u n i e o b c h o d a p o d n i k á n í p o d p o r u j e .
Z d ů v o d u k v a n t i t a t i v n í h o o m e z e n í a o b s á h l o s t i t é t o p r o b l e m a t i k y j s e m s e n e z a b ý v a l a d a l š í m i t é m a t y s t o u t o o b l a s t í ú z c e s p o j e n ý m i , j a k o j e o c h r a n a h o s p o d á ř s k é s o u t ě ž e , o c h r a n a s p o t ř e b i t e l e , p r ů m y s l o v é v l a s t n i c t v í , p a t e n t y , o c h r a n n é z n á m k y a t y p y n e j č a s t ě j i o b c h o d n í c h s m l u v a j e j í m i n á l e ž i t o s t m i u z a v í r a n ý c h .
Z a j e d e n z n e j v ě t š í c h ú s p ě c h ů E v r o p s k é u n i e s e d á p o v a ž o v a t v y t v o ř e n í j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u ( s i n g l e m a r k e t ) , k t e r ý j e t v o ř e n ú z e m í m v š e c h č l e n s k ý c h s t á t ů E v r o p s k é u n i e . D l e č l . 1 4 o d s t . 2 S m l o u v y o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í „ J e d n o t n ý v n i t ř n í t r h z a h r n u j e p r o s t o r b e z v n i t ř n í c h h r a n i c , v n ě m ž j e p o d l e u s t a n o v e n í t é t o s m l o u v y z a j i š t ě n v o l n ý p o h y b z b o ž í , o s o b , s l u ž e b a k a p i t á l u . “ 1
E v r o p s k é s t á t y o p o s t u p n é o d s t r a n ě n í o m e z e n í o b c h o d u a v o l n é s o u t ě ž e u s i l o v a l y u ž o d p o l o v i n y m i n u l é h o s t o l e t í . J i ž S m l o u v a o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í z r o k u 1 9 5 7 u m o ž n i l a s p o l e č n ý t r h - z r u š e n í c e l n í c h p ř e k á ž e k a z ř í z e n í s p o l e č n é h o c e l n í h o s a z e b n í k u p r o z b o ž í p o c h á z e j í c í z e t ř e t í c h z e m í . T o t o b yl o p r a k t i c k y r e a l i z o v a n é 1 . č e r v e n c e 1 9 6 8 , c e l n í u n i e t e d y v z n i k l a d o k o n c e s j e d e n - a - p ů l r o č n í m p ř e d s t i h e m . V r o c e 1 9 8 5 v y p r a c o v a l a k o m i s e p o d v e d e n í m J a c q u e s e D e l o r s e t z v . B í l o u k n i h u k d o k o n č e n í v n i t ř n í h o t r h u , j i ž z a h r n u j í c i v o l n ý p o h y b d a l š í c h f a k t o r ů a o d s t r a n ě n í a d m i n i s t r a t i v n í c h , d a ň o v ý c h a t e c h n i c k ý c h p ř e k á ž e k ; t o t o d o s t a l o s v o u p r á v n í p o d o b u v J e d n o tn é m e v ro p s k é m a k tu v r o c e 1 9 8 6 .
„ T a t o n o v á s m l o u v a , n o v e l i z u j í c í p ů v o d n í t e x t z Ř í m a 1 9 5 7 , v s t o u p i l a v p l a t n o s t v č e r v e n c i 1 9 8 7 . O b s a h o v a l a z á v a z e k s j e d n o t i t t r h y č l e n s k ý c h z e m í d o k o n c e r o k u 1 9 9 2 . V t é t o d o b ě š l o j i ž o " E v r o p s k o u d v a n á c t k u " , p r o t o ž e v r o c e 1 9 8 1 b y l o d o E H S p ř i j a t o Ř e c k o a v r o c e 1 9 8 6 Š p a n ě l s k o s P o r t u g a l s k e m . R e f o r m o v a n é i n s t i t u c e v ě t š í n á p o r č l e n ů a a g e n d y z v l á d l y d í k y t o m u , ž e J e d n o t n ý e v r o p s k ý a k t z a v e d l d o r o z h o d o v á n í o l e g i s l a t i v ě j e d n o t n é h o t r h u ( v y j m a d a n í , s o c i á l n í c h s t a n d a r d ů a v o l n é h o p o h y b u o s o b ) s c h v a l o v á n í k v a l i f i k o v a n o u v ě t š i n o u h l a s ů v R a d ě . O d p a d l a n u t n o s t s o u h l a s u v š e c h , p r á v o d e m o k r a t i c k é k o n t r o l y r o z h o d o v á n í n a v í c p o p r v é v h i s t o r i i E H S z í s k a l E v r o p s k ý p a r l a m e n t . O b n o v e n á d y n a m i k a i n t e g r a c e b y l a t a k m o h u t n á , ž e d o k o n c e d e s e t i l e t í s e č l e n s k é z e m ě d o h o d l y i n a
1 Čl. 14 odst. 2 Smlouvy o založení Evropského společenství
t o m , c o J e d n o t n ý e v r o p s k ý a k t j e n n a z n a č o v a l n a v yt v o ř e n í h o s p o d á ř s k é a m ě n o v é u n i e , t j . j e d n o t n é m ě n y . “ 2
M a a s t r i c h t s k á s m l o u v a z r o k u 1 9 9 2 j i ž o b s a h o v a l a p r i n c i p y a h a r m o n o g r a m r e a l i z a c e h o s p o d á ř s k é a m ě n o v é u n i e – v yt v o ř i l a j e d n o t n ý t r h z a h r n u j í c t a k t ř í f á z o v ý p l á n p ř i j a t ý n a z a s e d á n í E v r o p s k é r a d y v M a d r i d u v č e r v n u 1 9 8 9 .
P r v n í f á z e t o h o t o p r o g r a m u b y l a z a h á j e n a v r o c e 1 9 9 0 a z a h r n o v a l a z r u š e n í d e v i z o v ý c h k o n t r o l , p o u ž i t í s t r u k t u r á l n í c h f o n d ů n a o d s t r a n ě n í n e r o v n o s t í v č l e n s k ý c h z e m í c h a z á v a z e k m n o h o s t r a n n é h o d o h l e d u n a d h o s p o d á ř s k o u s t r a t e g i í č l e n s k ý c h s t á t ů . S o u č á s t í d r u h é f á z e b y l o z ř í z e n í E v r o p s k é h o m ě n o v é h o i n s t i t u t u s e s í d l e m v e F r a n k f u r t u , n e z á v i s l o s t n á r o d n í c h c e n t r á l n í c h b a n k a z á r o v e ň b yl a d e f i n o v á n a p r a v i d l a p r o s n í ž e n í n á r o d n í c h r o z p o č t o v ý c h d e f i c i t ů . V r c h o l e m t é t o p y r a m i d y j e p o s l e d n í , t ř e t í f á z e , a t o z a v e d e n í m ě n o v é j e d n o t k y e u r a , t a b y l a u v e d e n a d o o b x x x x x č á t k e m r o k u 2 0 0 2 s t í m , ž e o d b ř e z n a 2 0 0 2 s e e u r o s t a l o j e d i n ý m o f i c i á l n í m p l a t i d l e m v e s t á t e c h e u r o z ó n y . P r o p o s t u p d o t ř e t í f á z e m u s í č l e n s k ý s t á t n a p l n i t t z v . k o n v e r g e n č n í k r i t é r i a , a t o n e p ř e k r o č i t l i m i t y s t a n o v e n é v o b l a s t i c e n o v é s t a b i l i t y a s t a b i l i t y s m ě n n é h o k u r s u , d e f i c i t u n á r o d n í h o r o z p o č t u ( m u s í b ý t n i ž š í n e ž 3 % H D P ) , ú r o k o v ý c h s a z e b a v e ř e j n é h o d l u h u ( t e n n e s m í b ý t v y š š í n e ž 6 0 % H D P ) .
P r o g r a m j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u z a z n a m e n a l s v é ú s p ě c h y u ž o d z a č á t k u . „ P o d l e a n a l ý z y p r o v e d e n é E v r o p s k o u k o m i s í ( 1 9 9 6 ) b y l v r o c e 1 9 9 4 H D P v z e m í c h E U o 1 , 1 a ž 1 , 5 % v y š š í n e ž b y t o m u b y l o b e z t o h o t o t r h u . B y l o v y t v o ř e n o a ž 9 0 0 t i s í c n o v ý c h p r a c o v n á c h p ř í l e ž i t o s t í , i n f l a c e b yl a n i ž š í o 1 , 0 - 1 , 5 % n e ž b e z j e d n o t n é h o t r h u . P r o d u k t i v i t a r o s t l a o 2 % r o č n ě , č í m ž U n i e p ř e d s t i h l a j a k U S A , t a k J a p o n s k o . P o d s t a t n ě v z r o s t l a v z á j e m n á o b c h o d n í v ý m ě n a m e z i č l e n s k ým i z e m ě m i : o 2 0 - 3 0 % . “ 3
P r o z a j i š t ě n í ú s p ě š n ě j š í k o o r d i n a c e h o s p o d á ř s k é s t r a t e g i e , a l e t a k é p r o k o n t r o l u s t r a t e g i í t ý k a j í c í c h s e r o z p o č t u a f i n a n c í z e m í
2 XXXXXXX, X. a kol. Obchod v rámci Evropské unie a obchodní operace mimo členské země EU.
Praha: ASPI Publishing, 2004, s. 21
3 XXXXXXX, V. a kol. Průvodce podnikatele Evropskou unií. Praha: MZV České republiky, 2000, s. 119
e u r o z ó n y , v z n i k l a n a v í c t z v . E u r o s k u p i n a j a k o n e f o r m á l n í o r g á n s k l á d a j í c í s e z m i n i s t r ů f i n a n c í s t á t ů p a t ř í c í c h d o e u r o z ó n y .
J e d n o t n ý v n i t ř n í t r h j e n e p o c h y b n ě n e s m í r n o u v ý h o d o u p r o s p o t ř e b i t e l e č l e n s k ý c h s t á t ů , a t o z e j m é n a o b r o v s k ý m r o z š í ř e n í m n a b í d k y z b o ž í a s l u ž e b a v d ů s l e d k u i z a j í m a v ý m i c e n a m i , n e h l e d ě n a t o , ž e E v r o p s k á u n i e p ř i j a l a ř a d u p r á v n í c h p ř e d p i s ů n a o c h r a n u s p o t ř e b i t e l e . N a d r u h o u s t r a n u p r o p o d n i k a t e l e t o z n a m e n á n á r a m n ě z v ýš e n ý k o n k u r e n č n í b o j – v e l k é p o d n i k y m a j í m o ž n o s t s e ú s p ě š n ě r o z p í n a t z a h r a n i c e s v é h o s t á t u , z a t í m c o d r o b n í a s t ř e d n í p o d n i k a t e l é s e s k o n k u r e n č n í m r i z i k e m m u s í v y p o ř á d a t d o b ř e p r o m y š l e n o u s t r a t e g i í , c o ž v k o n e č n é m d ů s l e d k u s o h l e d e m n a n e m a l é č á s t k y , v y n a k l á d a n é z r o z p o č t u E v r o p s k é u n i e n a p ř . n a p r o g r a m y n a p o d p o r u p o d n i k á n í v n o v ě p ř i p o j e n ý c h č l e n s k ý c h z e m í c h , n e m u s í b ýt a ž t a k v e l k ý m p r o b l é m e m .
M e z i n e o p o m e n u t e l n é p ř e d n o s t i p a t ř í t a k é č á s t e č n á h a r m o n i z a c e d a ň o v é h o s y s t é m u , s n a d n ě j š í p ř í s t u p k z a m ě s t n á n í v r á m c i c e l é E v r o p s k é u n i e t a k é d í k y u z n á v á n í k v a l i f i k a c e , c e s t o v á n í b e z v ě t š í c h k o m p l i k a c í z p ů s o b e n ý c h n u t n o s t í k o n t r o l y n a s t á t n í c h h r a n i c í c h , a c e l k o v ě r o z v o j o b c h o d u a p ř í l e ž i t o s t í p r o p o d n i k a t e l e .
1 . 1 S VOB ODY JEDNOTNÉHO VNITŘNÍHO TRHU
Z a ú č e l e m s j e d n o c e n í e k o n o m i c k é p o l i t i k y , d o s a ž e n í v y š š í ž i v o t n í ú r o v n ě , v ý z n a m n ě j š í m u p o s t a v e n í E v r o p y n a m e z i n á r o d n í m p o l i , a l e t a k é k v ů l i o d s t r a n ě n í p o m ě r n ě o m e z u j í c í o c h r a n y d o m á c í h o t r h u m e z i č l e n s k ý m i s t á t y , b y l y s p e c i f i k o v á n y c e l k e m č t y ř i z á k l a d n í s v o b o d y v n i t ř n í h o t r h u , a t o v o l n ý p o h y b z b o ž í , o s o b , s l u ž e b a k a p i t á l u . P o k u d s e t ý k á o b l a s t i p o d n i k á n í , n e s m í b ýt ž á d n ý s u b j e k t , p r a c u j í c í n e b o p o d n i k a j í c í v j i n é č l e n s k é z e m i , o m e z o v á n ž á d n ý m i n e s t a n d a r d n í m i p o v i n n o s t m i , p o k u d s e n e j e d n á o p ř e c h o d n á o m e z e n í o b v y k l e u v a l e n a n a n o v o u č l e n s k o u z e m i . K a ž d ý č l e n s k ý s t á t m ů ž e v y n u c o v a t j e d i n ě o p a t ř e n í , k t e r á u p l a t ň u j e v r á m c i h o s p o d á ř s k é p o l i t i k y v e s v é v l a s t n í z e m i . V ý j i m k o u j e n a p ř í k l a d v ý k o n p o v o l á n í
s o u v i s e j í c í c h s v ý k o n e m s t á t n í m o c i n e b o n á r o d n í r e p r e z e n t a c e v y h r a z e n a o b č a n ů m t o h o k t e r é h o č l e n s k é h o s t á t u .
S v o b o d y p o h y b u v r á m c i j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u s e a l e n e t ý k a j í p o u z e č l e n s k ý c h s t á t ů E v r o p s k é u n i e , a l e i t ř e t í c h z e m í – z e m í E F T A – E v r o p s k é h o s d r u ž e n í v o l n é h o o b c h o d u , t j . N o r s k a I s l a n d u , L i c h t e n š t e j n s k a a Š v ý c a r s k a . V ě t š i n u u s t a n o v e n í p r á v n í c h p ř e d p i s ů t ý k a j í c í c h s e s v o b o d j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u l z e p r o t o a p l i k o v a t i n a t y t o s t á t y .
P ř e c h o d n á o b d o b í s e u p l a t ň u j í u s t á t ů , k t e r é k E v r o p s k é u n i i p ř i s t o u p i l y v r o c e 2 0 0 4 a p o z d ě j i p o u z e u v o l n é h o p o h y b u o s o b a s l u ž e b . V o l n ý p o h y b p r a c o v n í k ů j e o m e z e n m o ž n o s t í v yž a d o v a t p o o b č a n e c h Č e s k é r e p u b l i k y , E s t o n s k a , L i t v y , L o t y š s k a , M a ď a r s k a , P o l s k a , S l o v e n s k a a S l o v i n s k a , p r a c o v n í p o v o l e n í , o v š e m n e j d é l e d o r o k u 2 0 1 1 . V o b l a s t i v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b j e v N ě m e c k u a R a k o u s k u u v y b r a n ý c h s l u ž e b , n a p ř . v e s t a v e b n i c t v í , p o v y s l a n ý c h p r a c o v n í c í c h t a k é p o ž a d o v á n o p r a c o v n í p o v o l e n í . Z a v y s l a n é p r a c o v n í k y s e p o v a ž u j í z a m ě s t n a n c i p o d n i k ů u s a z e n é h o v j e d n o m č l e n s k é m s t á t ě , k t e ř í p o o m e z e n o u d o b u v y k o n á v a j í s l u ž b u v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě s t í m , ž e n e d o j d e k z a l o ž e n í p r á v n í f o r m y p o d n i k á n í v t o m t o j i n é m č l e n s k é m s t á t ě .
1 . 1 . 1 VO L N Ý P O H Y B Z B O Ž Í
M o ž n o s t v o l n é h o p o h y b u z b o ž í ( f r e e m o v e m e n t o f g o o d s ) j e j e d n í m z e z á k l a d n í c h p ř e d p o k l a d ů p r o e x i s t e n c i a n e r u š e n é f u n g o v á n í v n i t ř n í h o t r h u . P r á v n í ú p r a v a j e o b s a ž e n a v č l á n k u 2 3 - 2 9 S m l o u v y o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í ( d á l e j e n „ S E S “ ) . V e s v é p o d s t a t ě z n a m e n á , ž e z b o ž í v yp r o d u k o v a n é v j e d n é č l e n s k é z e m i m ů ž e b e z j a k ý c h k o l i v o m e z e n í v s t o u p i t n a t r h y d a l š í c h č l e n s k ý c h s t á t ů ; a d á l e v ý r o b k y p o c h á z e j í c í z e t ř e t í c h z e m í , k t e r é s p l ň u j í d o v o z n í n á l e ž i t o s t i v č e t n ě z a p l a c e n é h o c l a a d a l š í c h d á v e k , s e v z e m í c h E v r o p s k é u n i e v y s k y t u j í v e v o l n é m o b ě h u . Z a t í m t o ú č e l e m s e z a k á z a l y n e j e n t z v . t a r i f n í p ř e k á ž k y ( d o v o z n í a v ý v o z n í c l a a d á v k y r o v n o c e n n ým ú č i n k e m ) u v n i t ř E v r o p s k é u n i e , a l e i d i s k r i m i n a c e p o d l e z e m ě p ů v o d u
a k v a n t i t a t i v n í o m e z o v á n í d o v o z u a v ý v o z u m e z i s t á t y E v r o p s k é u n i e , o v š e m s v ýj i m k o u p o t ř e b y z a c h o v á n í z e j m é n a v e ř e j n é h o p o ř á d k u ,
o c h r a n y b e z p e č n o s t i z d r a v í a ž i v o t a l i d í a z v í ř a t , n e b o o c h r a n y p r ů m y s l o v é h o n e b o o b c h o d n í h o v l a s t n i c t v í . V z á s a d ě s e r o z l i š u j e n ě k o l i k d r u h ů p ř e k á ž e k v o l n é h o p o h y b u z b o ž í , a t o z e j m é n a d o v o z n í a v ý v o z n í c l a a d á v k y s o b d o b n ý m ú č i n k e m , v n i t ř n í d i s k r i m i n a č n í z d a n ě n í d o v o z u a v ý v o z u z b o ž í , k v a n t i t a t i v n í o m e z e n í d o v o z u a v ý v o z u z b o ž í , s t á t n í p o d p o r y d o m á c í h o p o d n i k á n í n e b o s t á t n í m o n o p o l y o b c h o d n í p o v a h y .
S o u d n í d v ů r v e s v é j u d i k a t u ř e d e f i n o v a l p o j e m z b o ž í j a k o
„ v š e c h n y s t a t k y o c e n i t e l n é v p e n ě z í c h a z p ů s o b i l é b ý t p ř e d m ě t e m
o b c h o d n í c h t r a n s a k c í “ , t j . n a p ř . z e m ě d ě l s k é v ý r o b k y , u m ě l e c k é p ř e d m ě t y , v ý r o b k y d o d á v a n é s p o l u s p o s k y t o v a n o u s l u ž b o u , p ř e d m ě t y d u š e v n í h o v l a s t n i c t v í , a l e i o d p a d k y . N a o p a k r e s e x t r a c o m m e r c i u m , t j . v ý r o b k y , x x x x x x ý m i j e z a k á z á n o o b c h o d o v a t , n a p ř . d r o g y , n e b o v ě c i
o s v ě d č u j í c í p r á v a ( n a p ř . l o t e r i j n í l í s t k y ) , s e z a z b o ž í n e p o v a ž u j í .
Z b o ž í a j e h o v o l n ý p o h y b v r á m c i E v r o p s k é u n i e m ů ž e p o d l é h a t n ě k o l i k a t y p ů m o m e z e n í . P o d l e P a v l a S v o b o d y „ f i s k á l n í p ř e k á ž k y j s o u p ř e k á ž k y , k t e r é v y p l ý v a j í z p ř í m é n e b o n e p ř í m é f i n a n č n í p o m o c i č l e n s k ý c h s t á t ů p r o d e j i d o m á c í c h v ý r o b k ů , a ť u ž t í m , ž e f i n a n č n ě p o d p o r u j í d o m á c í v ý r o b u ( s t á t n í p o d p o r y ) a n e b o f i n a n č n ě z a t ě ž u j í d o v o z v ý r o b k ů z j i n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů . “ 4
K f i s k á l n í m p ř e k á ž k á m l z e z a ř a d i t c l a , o p a t ř e n í s r o v n o c e n n ý m ú č i n k e m c l ů m , z a k á z a n á v n i t r o s t á t n í z d a n ě n í a s t á t n í p o d p o r y . C l a p ř i t o m n e e x i s t u j í m e z i č l e n s k ým i s t á t y c c a o d p o l o v i n y r o k u 1 9 6 8 . K v a n t i t a t i v n í p ř e ká ž k y s p o č í v a j í n a p ř . n a o m e z o v á n í o b j e m u d o v o z u u r č i t ý c h v ý r o b k ů , u k l á d á n í z á v a z n ý c h n o r e m p r o v l a s t n o s t i z b o ž í n e b o j e h o o b a l u n e b o s t a n o v e n í p r a v i d e l p r o d e j e v ý r o b k ů .
V ý z n a m n ý m p o s u n e m v p ř e d a z á s a d n í m k r o k e m p r o u v o l n ě n í v o l n é h o p o h y b u z b o ž í x x x x x x ř n í m t r h u E v r o p s k é u n i e b y l a h a r m o n i z a c e t e c h n i c k ý c h , h y g i e n i c k ý c h , x x x x x x x á r n í c h a f y t o s a n i t á r n í c h p o ž a d a v k ů n a v ý r o b k y . O d s t ra n ě n í t ě c h t o n e ta r i f n í c h
44 XXXXXXX, X. Liberalizace obchodu zbožím v právu Evropské unie. 1. vydání. Praha: X.X.Xxxx, 2003, s. 18
p ře k á ž e k , x x . s j e d n o c e n í t e c h n i c k ý c h , z d r a v o t n í c h a j i n ý c h p o ž a d a v k ů , s e v e d l e z r u š e n í p ř e k á ž e k t a r i f n í c h u k á z a l o b ý t d a l š í m n e z b y t n ý m k r o k e m k u v o l n ě n í p o h y b u z b o ž í . T e c h n i c k é n o r m y b y l y p ů v o d n ě p r o s t ř e d k e m p r o o c h r a n u d o m á c í h o t r h u p ř e d k o n k u r e n c í z j i n ý c h s t á t ů . N a p o k y n E v r o p s k é u n i e b y l y s o u k r o m o p r á v n í m i n o r m a l i z a č n í m i i n s t i t u c e m i , j a k o j e n a p ř . C E N E L E C , C E N n e b o E T S I , v y p r a c o v a n é d o b r o v o l n é t e c h n i c k é n o r m y E N . P o k u d v ý r o b e k s p l ň u j e t yt o n o r m y , p l n í i p o ž a d a v k y s t a n o v e n é p ř e d p i s e m E U . P o ž a d a v k y n a v ý r o b k y j s o u t e d y z á s a d n ě v y j á d ř e n y v t e c h n i c k ý c h p ř e d p i s e c h n e b o s m ě r n i c í c h a j s o u p o v a ž o v á n y z a s p l n ě n é , p o k u d b y l a d o d r ž e n a t e c h n i c k á n o r m a .
P o u z e v o b l a s t e c h , x x x x x x ý c h m a j í v ý r o b k y p ř í m ý v l i v n a ž i v o t a z d r a v í , j a k o j s o u n a p ř í k l a d p o t r a v i n y , l é č x x x , m o t o r o v á v o z i d l a a c h e m i c k é v ý r o b k y , e x i s t u j e t e c h n i c k á r e g u l a c e v p o d o b ě t e c h n i c k ý c h n o r e m z á v a z n é h o t y p u . O b e c n ě b yl y h a r m o n i z o v a n é p ř e d e v š í m v ý r o b k y n á r o č n é z h l e d i s k a b e z p e č n o s t i a o c h r a n y ž i v o t a a z d r a v í . A s i č t v r t i n a v ý r o b k ů z h l e d i s k a H D P a t é m ě ř 9 0 % v ý r o b k ů z h l e d i s k a s o r t i m e n t u j s o u i n a d á l e v y r á b ě n y p o d l e n á r o d n í c h , o d s e b e s e l i š í c í c h , p x e d p i s ů č l e n s k ý c h s t á t ů . V o l n ý p o h y b n e h a r m o n i z o v a n ý c h v ý r o b k ů s e n a v n i t ř n í m t r h u E U ř í d í p o d l e t z v . p r i n c i p u v z á j e m n é h o u z n á v á n í .
P o s u z o v á n í s h o d y v ý r o b k u s e s t a n o v e n ý m i z á k l a d n í m i p o ž a d a v k y p r o v á d í v z á v i s l o s t i n a c h a r a k t e r u v ý r o b k u b u ď v ý r o b c e s á m , n e b o z a s o u č i n n o s t i a u t o r i z o v a n é ( n o t i f i k o v a n é ) o s o b y , k t e r o u j e p o d l e z á k o n a č . 2 2 / 1 9 9 7 S b . , o t e c h n i c k ý c h p o ž a d a v c í c h n a v ý r o b k y , „ … p r á v n i c k á o s o b a , k t e r á b y l a č l e n s k ým s t á t e m E U o z n á m e n a o r g á n ů m E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í a v š e m č l e n s k ý m s t á t ů m E v r o p s k é u n i e j a k o o s o b a p o v ě ř e n á č l e n s k ý m s t á t e m E v r o p s k é u n i e k č i n n o s t e m p ř i p o s u z o v á n í s h o d y v ý r o b k ů s t e c h n i c k ý m i p o ž a d a v k y . “ 5
„ V j e d n o t l i v ý c h p ř í p a d e c h m o h o u č l e n s k é s t á t y o m e z i t v o l n ý p o h y b j e d n o t l i v ý c h v ý r o b k ů , a t o n a z á k l a d ě t z v . o p r á v n ě n ý c h z á j m ů , k t e r ý m i m o h o u b ý t n a p ř . o c h r a n a z d r a v í , ž i v o t n í h o p r o s t ř e d í , k u l t u r y č i p r ů m y s l o v é h o v l a s t n i c t v í . D ů k a z n í b ře m e n o p ř i to m l e ž í n a o rg á n u d o t č e n é h o č l e n s k é h o s tá tu . M u s í d o k á z a t , ž e p o u ž i t á o p a t ř e n í j s o u s k u t e č n ě n e z b yt n á a z á r o v e ň o m e z u j í v o l n ý p o h y b z b o ž í v c o n e j m e n š í
5 §2 písm. i) zák. č. 22/1997 Sb., o technickjch požadavcích na vjrobky
m í ř e . S h l e d a j í - l i t e d y n a p ř . o r g á n y j i n é h o č l e n s k é h o s t á t u , ž e d o v á ž e n é z b o ž í n e n í d o s t a t e č n ě o z n a č e n o , n e s m í h n e d z a k á z a t j e h o p r o d e j , a l e m u s í n e j p r v e v yz v a t d o v o z c e k t o m u , a b y o z n a č e n í v ý r o b k ů d o p l n i l . J a k o ž t o o p r á v n ě n é o m e z e n í v o l n é h o p o h y b u z b o ž í l z e u v é s t n a p ř . p ř í k a z f r a n c o u z s k ý c h ú ř a d ů , k t e r ý m k o n c e m d e v a d e s á t ý c h l e t p o u r č i t o u d o b u z a k á z a l y d o v o z b r i t s k é h o h o v ě z í h o m a s a d o F r a n c i e v r á m c i z d r a v o t n i c k é p r e v e n c e p r o t i B S E a n e m o c i C r e u t z f e l d t - J a k o b . “ 6
Z a ú č e l e m m o n i t o r o v á n í o b c h o d n í c h v ý m ě n z b o ž í m e z i č l e n s k ý m i s t á t y b y l v yt v o ř e n s y s t é m I N T R A S T A T . „ P o d n i k a t e l s k é s u b j e k t y , k t e r é o b c h o d u j í s p a r t n e r y z j i n ý c h č l e n s k ý c h z e m í , m u s í p o v i n n ě v y p l ň o v a t s t a t i s t i c k é v ý k a z y I N T R A S T A T u . V r á m c i I N T R A S T A T u j s o u s t a n o v e n y l i m i t y v p o d o b ě a s i m i l a č n í c h p r a h ů , j e j i c h ž p ř e k r o č e n í m t a t o p o v i n n o s t v z n i k á ( n e v z t a h u j e s e t e d y p l o š n ě n a v š e c h n y s u b j e k t y ) . A s i m i l a č n í p r á h j e u r č e n v ý š í r o č n í h o o b r a t u - p r o o d e s l á n í z b o ž í v h o d n o t ě p ře s a h u j í c í č ty ř i m i l i ó n y K č a p ro p ř i j e t í z b o ž í v h o d n o t ě p ře s a h u j í c í d v a m i l i ó n y K č . U r č u j e s e z f a k t u r o v a n é h o d n o t y n e z á v i s l e n a s o b ě , z v l á š ť p r o p ř i j e t í a z v l á š ť p r o o d e s l á n í z b o ž í . “ 7
V ú n o r u 2 0 0 7 p ř i j a l a K o m i s e l e g i s l a t i v n í b a l í č e k t ý k a j í c í s e v n i t ř n í h o t r h u , k t e r ý m á m i m o j i n é z l e p š i t v o l n ý p o h y b z b o ž í a p o s í l i t p ř e d p i s y o b e z p e č n o s t i z b o ž í . S o u č á s t í „ b a l í č k u “ j s o u n á v r h y n a ř í z e n í t ý k a j í c í s e n a p ř í k l a d t e c h n i c k ý c h p r a v i d e l u v ý r o b k ů z á k o n n ě u v á d ě n ý c h n a t r h v j i n ý c h č l e n s k ý c h s t á t e c h n e b o r o z h o d n u t í o s p o l e č n é m r á m c i p r o u v á d ě n í v ý r o b k ů n a t r h .
N e d í l n o u s o u č á s t í o b l a s t i v o l n é h o p o h y b u z b o ž í j e úpr a v a d a n í , z e j m é n a n e p ř í m ý c h ( m a j í c í d o p a d i n a s l u ž b y ) , a l e t a k é ú p r a v a n ě k t e r ý c h p ř í m ý c h d a n í o v l i v ň u j í c í c h j e d n o t n ý t r h E v r o p s k é u n i e . J e n e z b y t n é p o d o t k n o u t , ž e r o z h o d n u t í t ý k a j í c í s e d a ň o v é o b l a s t i m u s í b ý t s c h v á l e n a v š e m i č l e n s k ým i s t á t y . D a ň o v o u d i s k r i m i n a c i p ř i d o v o z u s t a n o v u j e p ř í m o č l á n e k 9 0 S E S , k t e r ý s t a n o v u j e p o v i n n o s t č l e n s k ý c h
6 XXXXXXX, Xxxxx. Princip vzájemného uznávání na vnitřním trhu se zbožím [online]. 3. 1. 2006. Dostupnj z <xxxx://xxx.xxx.xx/xx/xx-x-xxxxxxx-xxx/xxxxx/#xxxxxxxx000>
7 Evropská unie a já jako podnikatel. Volnj pohyb zboží.[online]. [cit. 2008-02-10]. Dostupnj z
<xxxx://xxx.xxxxxxxx.xx/00000/000000/xxxxxx/xxxxxxxx-xxxx-x-xx-xxxx-xxxxxxxxxx/xxxxx- pohyb-zbozi>
s t á t ů n e p o d r o b i t p ř í m o n e b o n e p ř í m o v ý r o b k y j i n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů v y š š í m u v n i t ř n í m u z d a n ě n í j a k é h o k o l i v d r u h u , k t e r é b y b y l o v y š š í n e ž t o , j e m u ž j s o u p ř í m o n e b o n e p ř í m o p o d r o b e n y o b d o b n é v ý r o b k y t u z e m s k é . Č l e n s k é s t á t y d á l e n e p o d r o b í v ý r o b k y j i n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů t a k o v é m u v n i t ř n í m u z d a n ě n í , k t e r é b y p o s k y t o v a l o n e p ř í m o u o c h r a n u v ý r o b k ů m j i n ý m .
S y s t é m n e p ř í m ý c h d a n í z a h r n u j e d a n ě s p o t ř e b n í a d a n ě z p ř i d a n é h o d n o t y . S p o t ř e b n í d a n ě s e v z t a h u j í v s o u č a s n é d o b ě n a p ě t d r u h ů z b o ž í , a t o m i n e r á l n í o l e j e ( m o t o r o v é a t e c h n i c k é b e n z i n y , L P G p l y n , s t ř e d n í a t ě ž k é t o p n é o l e j e a j . ) , l í h , p i v o , v í n o , t a b á k a t a b á k o v é v ý r o b k y , p ř i č e m ž j e d n o t l i v é s t á t y s i m o h o u u v a l i t s p o t ř e b n í d a ň i n a d a l š í v ý r o b k y ( n a p ř í k l a d v D á n s k u n a č o k o l á d u , v N ě m e c k u n a k á v u a t d . ) . S p o t ř e b n í d a ň s e v y p o č í t á v á v ě t š i n o u z m n o ž s t v í z b o ž í ( s v ý j i m k o u t a b á k u a t a b á k o v ý c h v ý r o b k ů , k d e j e p r o v ý š i d a n ě u r č u j í c í i k o n e č n á c e n a ) .
P o v i n n o s t p l a t i t s p o t ř e b n í d a n ě v z n i k á p l á t c i d a n ě v ý r o b o u s h o r a u v e d e n ý c h v ý r o b k ů v t u z e m s k u n e b o j e j i c h d o v o z e m , o v š e m a ž o k a m ž i k e m u v e d e n í t ě c h t o v ý r o b k ů d o v o l n é h o o b ě h u .
D a ň z p ř i d a n é h o d n o t y j e u p r a v e n a v t z v . Š e s t é s m ě r n i c i E U , n a z á k l a d ě k t e r é , p o k u d j e p ř í j e m c e z b o ž í r e g i s t r o v á n v Č e s k é r e p u b l i c e p r o ú č e l y d a n ě z p ř i d a n é h o d n o t y a z b o ž í j e z á r o v e ň f yz i c k y p ř e p r a v e n o d o Č e s k é r e p u b l i k y , b u d e t a t o t r a n s a k c e p o d l é h a t D P H v e s t á t ě p ř í j e m c e , t j . v Č e s k é r e p u b l i c e . D P H b u d e v t o m t o p ř í p a d ě o d v á d ě t p ř í j e m c e z b o ž í . T e n t o p o s t u p s e o v š e m n e u p l a t n í , p o k u d j e p ř í j e m c e m z b o ž í o s o b a n e p o d l é h a j í c í d a n i , n a p ř . f yz i c k á o s o b a - n e p o d n i k a t e l . V t o m t o p ř í p a d ě z á v i s í z p ů s o b p l a c e n í D P H n a t o m , z d a d o d a v a t e l z b o ž í p ř e k r o č í l i m i t , o d p o v í d a j í c í p r o d e j n í c e n ě d o d á v a n é h o z b o ž í v d a n é m a p ř e d c h o z í m r o c e d o u r č i t é h o č l e n s k é h o s t á t u , č á s t k u 1 0 0 . 0 0 0 € . P o k u d t e n t o l i m i t n e n í p ř e k r o č e n , d o d a v a t e l b u d e u p l a t ň o v a t D P H v e s t á t ě , o d k u d z b o ž í o d e s í l á .
V o p a č n é m p ř í p a d ě , j e s t l i ž e b u d e č e s k ý p l á t c e d a n ě d o d á v a t z b o ž í o s o b ě r e g i s t r o v a n é k D P H v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě d o t o h o t o s t á t u , b u d e p l a c e n í D P H p r o b í h a t v e s t á t ě , k d e b y l a u k o n č e n a p ř e p r a v a . S p e c i á l n í p r a v i d l a s e u p l a t n í p r o p o s t u p , k d y j s o u
d o d á v a n ý m z b o ž í m n o v é d o p r a v n í p r o s t ř e d k y , n e b o p o k u d j e z b o ž í d o d á v a n é s p o l e č n ě s m o n t á ž í .
P r o u r č i t é o b l a s t i s e a l e a p l i k u j í s p e c i f i c k á p r a v i d l a , k d e m í s t o p l n ě n í , t j . m í s t o , k d e s e d a ň p l a t í , j e m í s t e m , k d e j s o u n á s l e d u j í c í s l u ž b y u s k u t e č ň o v á n y ( s v ý j i m k o u m í s t a , k d e s e n a c h á z í n e m o v i t o s t ) . J e d n á s e o p ř e p r a v n í s l u ž b y , s l u ž b y p ř í m o s o u v i s e j í c í s p ř e p r a v n í s l u ž b o u , s l u ž b y v z t a h u j í c í s e k n e m o v i t o s t i , s l u ž b y k u l t u r n í , u m ě l e c k é , s p o r t o v n í , v ý c h o v n é , z á b a v n í n e b o s l u ž b y o c e ň o v á n í m o v i t ý c h v ě c í n e b o p r á c e n a m o v i t ý c h v x x x x x .
V s o u č a s n o s t i m a j í č l e n s k é s t á t y E v r o p s k é u n i e r ů z n é s a z b y d a n ě z p ř i d a n é h o d n o t y . S a z b a D P H j e p r á v n í m i p ř e d p i s y E v r o p s k é u n i e u p r a v e n a t í m z p ů s o b e m , ž e j e s t a n o v e n a n e j n i ž š í m o ž n á ú r o v e ň z á k l a d n í s a z b y , a t o n a 1 5 % s t í m , ž e n a u r č i t é v ý r o b k y a s l u ž b y s i č l e n s k é s t á t y z e s o c i á l n í c h d ů v o d ů m ů ž o u s t a n o v i t s n í ž e n o u s a z b u . S a z b y D P H s e p ř i t o m u č l e n s k ý c h s t á t ů p o h y b u j í v ě t š i n o u v r o z m e z í 1 6 - 2 5 % v ě t š i n o u s j e d n o u a ž t ř e m i z v ý h o d n ě n ý m i s a z b a m i .
Akt uá l ní s a z b y D P H v j e d no t l i v ý c h č l e ns ký c h z e m í c h Ev r o p s ké uni e
ZEMĚ | ZÁKLADNÍ SAZBY | SNÍŽENÉSAZBY |
1. Belgie | 21 | 12/ 6 |
2. Bulharsko | 20 | 7 |
3. Česká republika | 19 | 5 |
4. Dánsko | 25 | 0 |
5. Estonsko | 18 | 5 |
6. Francie | 19,6 | 5,5 / 2,1 |
7. Irsko | 21 | 13,5 / 4,4 |
8. Itálie | 20 | 10/ 4 |
9. Kypr | 15 | 8/ 5 |
10. Litva | 18 | 9/ 5 |
11. Lotyšsko | 18 | 5 |
12. Lucembursko | 15 | 6/ 3 |
13. Maďarsko | 20 | 5 |
14. Malta | 18 | 5 |
15. Německo | 19 | 7 |
16. Nizozemí | 19 | 6 |
17. Polsko | 22 | 7/ 3 |
18. Portugalsko | 21 | 12/ 5 |
19. Rakousko | 20 | 10 |
20. Rumunsko | 19 | 9 |
21. Řecko | 19 | 9 / 4,5 |
22. Slovensko | 19 | 10 |
23. Slovinsko | 20 | 8,5 |
24. Španělsko | 16 | 7/ 4 |
25. Švédsko | 25 | 12/ 6 |
26. Velká Británie | 17,5 | 5 |
Z d r o j : E v r o p s k á k o m i s e
1 . 1 . 2 VO L N Ý P O H Y B O S O B
V o l n ý p o h y b o s o b ( f r e e m o v e m e n t o f p e r s o n s ) j e u p r a v e n v č l á n c í c h 3 9 - 4 8 S E S . Z a h r n u j e t a k é s v o b o d u u s a z o v á n í , p r á v o p r a c o v a t a p o d n i k a t v j a k é k o l i v j i n é č l e n s k é z e m i b e z o m e z e n í ( s v ý j i m k o u p r o f e s e , j e j í ž v ý k o n č l e n s k á z e m ě m ů ž e v á z a t n a s t á t n í o b č a n s t v í , j a k o j e n a p ř í k l a d p r á c e u p o l i c i e , v a r m á d ě , s o u d n i c t v í n e b o d i p l o m a c i i ) , t ý k á s e a l e i o s o b s n e e k o n o m i c k o u č i n n o s t í , j a k o j s o u n a p ř í k l a d d ů c h o d c i n e b o s t u d e n t i ( ř í m s k é s m l o u v y z r o k u 1 9 5 7 p ř i z n á v a l y v o l n ý p o h y b p o u z e o s o b á m e k o n o m i c k y a k t i v n í m ) . V n á s l e d u j í c í c h o d s t a v c í c h s e b u d u z a b ýv a t j a k v o l n ý m p o h y b e m p r a c o v n í k ů ( p r a c o v n í k = o s o b a , k t e r á p o u r č i t é č a s o v é o b d o b í v y k o n á v á z a o d m ě n u č i n n o s t p r o j i n é h o , a t o p o d j e h o ř í z e n í m , a l e t a k é t e n , k d o p r á c i z t r a t í , a l e j e s c h o p e n p ř i j m o u t p r á c i j i n o u ) , t a k s v o b o d o u u s a z o v á n í ( v o l n ým p o h y b e m p o d n i k a t e l ů ) . S v o b o d a
u s a z o v á n í s e p ř i t o m v z t a h u j e j a k n a o s o b y s a m o s t a t n ě v ý d ě l e č n ě č i n n é , t a k n a o b c h o d n í s p o l e č n o s t i .
J a k u ž v yp l ý v á z e s a m o t n é h o n á z v u , v o l n ý p o h y b p r a c o v n í k ů ( a t o i p o s k o n č e n í j e j i c h v ý d ě l e č n é č i n n o s t i ) z n a m e n á o d s t r a n ě n í d i s k r i m i n a c e m e z i p r a c o v n í k y č l e n s k ý c h z e m í n a z á k l a d ě s t á t n í p ř í s l u š n o s t i v o b l a s t i p r a c o v n í c h p o d m í n e k , o d m ě ň o v á n í a d a l š í c h s o u v i s e j í c í c h z á l e ž i t o s t e c h . V ý j i m k u z t o h o t o p r a v i d l a o p ě t t v o ř í j i ž v ý š e z m í n ě n á o c h r a n a v e ř e j n é h o p o ř á d k u , b e z p e č n o s t i a z d r a v í . D a l š í v ý j i m k o u j e v ý k o n p r á c e v e v e ř e j n é s p r á v ě . P r o n ě k t e r é n o v ě p ř i s t o u p e n é s t á t y E U ( k o n k r é t n ě v r o c e 2 0 0 4 Č e s k á r e p u b l i k a , E s t o n s k o , M a ď a r s k o , L o t y š s k o , L i t v a , P o l s k o , S l o v e n s k o a S l o v i n s k o a v r o c e 2 0 0 7 B u l h a r s k o a R u m u n s k o ) , p l a t í n a v í c t z v . p ř e c h o d n é o b d o b í , v r á m c i k t e r é h o s e p o o b č a n e c h t ě c h t o s t á t ů n a v í c v y ž a d u j e p r a c o v n í p o v o l e n í , t o t o o m e z e n í t r v á m a x i m á l n ě s e d m l e t p o p ř i s t o u p e n í , a v z t a h u j e s e i n a v o l n ý p o h y b s l u ž e b ( v t o m t o o h l e d u o v š e m p o u z e v R a k o u s k u a N ě m e c k u ) . P ř e c h o d n é o b d o b í v s o u č a s n é d o b ě u p l a t ň u j e 7 s t á t ů ( N ě m e c k o , R a k o u s k o , L u c e m b u r s k o , D á n s k o , F r a n c i e , B e l g i e a N i z o z e m í ) , z n i c h ž B e l g i e , F r a n c i e a L u c e m b u r s k o p o s t u p n ě u v o l ň u j í t r h z e j m é n a p r o n e d o s t a t k o v é p r o f e s e j a k o n a p ř í k l a d i n f o r m a č n í t e c h n o l o g i e n e b o n ě k t e r á ř e m e s l a .
P r o u s n a d n ě n í s i t u a c e p r o o s o b y h l e d a j í c í p r á c i v j i n é č l e n s k é z e m i E U , f u n g u j e m e z i j e d n o t l i v ý m i ú ř a d y p r á c e č l e n s k ý c h z e m í E U R E S , i n f o r m a č n ě - p o r a d e n s k á s í ť , k t e r á p o m á h á j e d n a k s h l e d á n í m p r á c e a j e d n a k s r ů z n ým i ž á d o s t m i n a p ř . o d á v k y v n e z a m ě s t n a n o s t i .
P o p r á v n í s t r á n c e j e v ý š e u v e d e n é u p r a v e n o n a p ř í k l a d v e s m ě r n i c i 2 0 0 4 / 3 8 / E S o p r á v u o b č a n ů E v r o p s k é u n i e a j e j i c h r o d i n n ý c h p ř í s l u š n í k ů s v o b o d n ě s e p o h y b o v a t a p o b ý v a t n a ú z e m í č l e n s k ý c h s t á t ů . B e z p o s t u p o v á n í j a k ý c h k o l i v f o r m á l n í c h n á l e ž i t o s t í m a j í o b č a n é E U a j e j i c h r o d i n n í p ř í s l u š n í c i p r á v o p o b ý v a t v j i n é m č l e n s k é m s t á t u p o d o b u a ž t ř í m ě s í c ů . V p ř í p a d ě d e l š í d o b y j e p o b y t p o v o l e n , p o k u d j s o u t yt o o s o b y v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě z a m ě s t n a n é n e b o t a m v y k o n á v a j í s a m o s t a t n ě v ý d ě l e č n o u č i n n o s t , n e b o j s o u d o s t a t e č n ě z a b e z p e č e n é , a ť u ž p o s t r á n c e f i n a n č n í n e b o z d r a v o t n í , a b y t a k z j e j i c h s t r a n y n e d o c h á z e l o k v y u ž í v á n í a p ř í p a d n ě i z n e u ž í v á n í s o c i á l n í h o
n e b o z d r a v o t n í h o s y s t é m u t o h o k t e r é h o č l e n s k é h o s t á t u . V p r a x i p r a c o v n í c i , k t e ř í s e u s a d i l i v j i n é č l e n s k é z e m i , p l a t í s o c i á l n í p o j i š t ě n í p o u z e v j e d n é z e m i – v t é , v e k t e r é p r a c u j í . D é l k y o b d o b í , p o k t e r é p o j i š t ě n í t r v á , s e s č í t a j í , p r a c o v n í k p ř i t o m m ů ž e p r a c o v a t v j a k é k o l i v č l e n s k é z e m i .
A m s t e r o d a m s k o u s m l o u v o u b yl z a v e d e n t z v . s c h e n g e n s k ý s y s t é m , k t e r ý n e p o c h y b n ě s p a d á d o o b l a s t i v o l n é h o p o h y b u o s o b . S c h e n g e n s k é d o h o d y b yl y p o d e p s a n é v r o c e 1 9 8 5 a z r u š i l y v e š k e r é c e l n í a p o l i c e j n í k o n t r o l y n a v n i t ř n í c h h r a n i c í c h m e z i j e d n o t l i v ým i s t á t y E U . 2 1 . p r o s i n c e 2 0 0 7 s e s c h e n g e n s k ý p r o s t o r r o z š í ř i l o 9 n o v ý c h s t á t ů , v č e t n ě Č e s k é r e p u b l i k y .
S o u č á s t í v o l n é h o p o h y b u o s o b j e i v ýš e u v e d e n á s v o b o d a u s a z o v á n í , n ě k d y o z n a č o v a n á j a k o s v o b o d a p o d n i k á n í ; m ys l í m e t í m v o l n ý p o h y b s a m o s t a t n ě v ý d ě l e č n ě č i n n ý c h o s o b j a k o f y z i c k ý c h o s o b – p o d n i k a t e l ů ( d á l e j e n „ O S V Č “ ) a v o l n ý p o h y b p r á v n i c k ý c h o s o b , z e j m é n a s p o l e č n o s t í .
P o k u d s e t ý k á O S V Č , j e n a r o z d í l o d v o l n é h o p o h y b u p r a c o v n í k ů ( v n ě k t e r ý c h č l e n s k ý c h s t á t e c h d í k y p ř e c h o d n é m u o b d o b í č á s t e č n ě o m e z e n ) , p r á v o u s a d i t s e v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě z a ú č e l e m p o d n i k á n í r e l a t i v n ě n e o m e z e n é . N a u s a z e n é h o p o d n i k a t e l e s e p o t o m v z t a h u j í s t e j n é p ř e d p i s y j a k o n a p o d n i k a t e l e d o m á c í h o .
S p o l e č n o s t m i s e r o z u m ě j í s p o l e č n o s t i z a l o ž e n é p o d l e o b č a n s k é h o n e b o o b c h o d n í h o p r á v a v č e t n ě s p o l e č n o s t í d r u ž s t e v n í c h , j a k o x x x x x é p r á v n i c k é o s o b y v e ř e j n é h o n e b o s o u k r o m é h o p r á v a s v ý j i m k o u n e v ý d ě l e č n ý c h .
P o d l e e v r o p s k é h o p r á v a s e z a u s a z e n o u p o v a ž u j e o s o b a , k t e r á z a h á j í s o u s t a v n o u p o d n i k a t e l s k o u č i n n o s t n a ú z e m í č l e n s k é h o s t á t u E U . P o d n i k á n í j e v § 2 o b c h o d n í h o z á k o n í k u d e f i n o v á n o j a k o s o u s t a v n á č i n n o s t p r o v á d ě n á s a m o s t a t n ě p o d n i k a t e l e m v l a s t n í m j m é n e m a n a v l a s t n í o d p o v ě d n o s t z a ú č e l e m d o s a ž e n í z i s k u .
„ E v r o p s k é p r á v o r o z l i š u j e d v a d r u h y u s a z e n í , p r i m á r n í a s e k u n d á r n í .
I n s t i t u t p r i m á r n í h o u s a z e n í z a h r n u j e p r á v o n a p ř í s t u p k s a m o s t a t n ě v ý d ě l e č n ým č i n n o s t e m a j e j i c h v ý k o n u , j a k o ž i z ř i z o v á n í
a ř í z e n í p o d n i k ů , z e j m é n a s p o l e č n o s t í ( č l . 4 3 o d s t . 2 S m l o u v y o E S ) . U s a z e n í s e k u n d á r n í j e p r á v e m n a z ř i z o v á n í z a s t o u p e n í , p o b o č e k n e b o d c e ř i n ý c h s p o l e č n o s t í j e d n o h o č l e n s k é h o s t á t u n a ú z e m í d r u h é h o č l e n s k é h o s t á t u ( č l . 4 3 o d s t . 1 S m l o u v y o E S ) . “ 8
S h o r a u v e d e n é s e o p ě t n e v z t a h u j e n a č i n n o s t i s p o j e n é s v ý k o n e m v e ř e j n é m o c i a t a k é z d ů v o d u v e ř e j n é h o p o ř á d k u , v e ř e j n é b e z p e č n o s t i a o c h r a n y z d r a v í .
1 . 1 . 3 VO L N Ý P O H Y B S L U Ž E B
P ř e d m ě t e m v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b ( f r e e m o v e m e n t o f s e r v i c e ) j e p r o d e j s l u ž e b p ř e s v n i t ř n í h r a n i c e E v r o p s k é u n i e b e z p ř e s í d l e n í d o z e m ě k l i e n t a n e b o j e n d o č a s n é p r o v o z o v á n í č i n n o s t i v z e m i k l i e n t a . S l u ž b y p ř e k r a č u j í c í h r a n i c e č l e n s k ý c h s t á t ů m a j í o p r o t i s v o b o d ě u s a z e n í n ě k o l i k v ý h o d , s p o č í v a j í c í c h n a p ř í k l a d v t o m , ž e p o s k yt o v a t e l s l u ž b y b y n e m ě l b ýt p o d r o b e n p ř e d p i s ů m p l a t n ý m p r o m í s t n í p o d n i k á n í . Z t o h o d ů v o d u j e p ř e s h r a n i č n í p o s k y t o v á n í s l u ž e b č a s o v ě o m e z e n o , p o s k yt o v a t e l s l u ž b y m ů ž e s i c e m í t v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě k a n c e l á ř , d í l n u a p o d . , a l e j e n p r o t o t o d o č a s n é p o u ž i t í . P ř e d p o k l á d á s e , ž e s l u ž b u b u d e v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě p o s k y t o v a t j e n p ř í l e ž i t o s t n ě a b e z t r v a l é h o z a m ě ř e n í n a n ě k t e r o u z e m i , s t í m , ž e p r o f e s n í z á k l a d n u , z e k t e r é b u d e v y s t u p o v a t v ů č i z á k a z n í k ů m , b u d e m í t v č l e n s k é m s t á t ě , k d e j e u s a z e n .
P r á v n í ú p r a v a v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b j e o b s a h e m č l á n k u 4 9 a n á s l . S E S . Z a s l u ž b y s e p ř i t o m p o v a ž u j í ú k o n y p o s k y t o v a n é z p r a v i d l a z a ú p l a t u , p o k u d n e j s o u u p r a v e n y u s t a n o v e n í m i S m l o u v y o E v r o p s k é m s p o l e č e n s t v í o v o l n é m p o h y b u z b o ž í , k a p i t á l u a o s o b . S l u ž b y z a h r n u j í z e j m é n a č i n n o s t p r ů m y s l o v é , o b c h o d n í , ř e m e s l n é a č i n n o s t v r á m c i s v o b o d n ý c h p o v o l á n í . V 7 0 . l e t e c h b yl a v r á m c i E v r o p s k é k o m i s e v y p r a c o v á n a j e d n o t n á n o m e n k l a t u r a , a b y s e u j a s n i l o , c o k t e r á s l u ž b a v p r a x i z n a m e n á . J e d n á s e o t z v . N A C E k ó d y , k t e r é d e f i n u j í j e d n o t l i v é e k o n o m i c k é a k t i v i t y .
8 XXXXXX, X. a kol. Ekonomické a právní aspekty podnikání v EU. 1. vydání. Praha: X.X.Xxxx, 2007, s. 35
P r i n c i p v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b s p o č í v á v t o m , ž e p o s k y t o v a t e l s l u ž b y m ů ž e z a ú č e l e m j e j í h o p o s k y t n u t í d o č a s n ě p r o v o z o v a t s v o u č i n n o s t v e s t á t ě , k d e j e s l u ž b a p o s k y t o v á n a , z a s t e j n ý c h p o d m í n e k , j a k o t e n t o s t á t u k l á d á s v ý m v l a s t n í m p ř í s l u š n í k ů m . J a k u ž j e u v e d e n o v ý š e , j e d n í m z h l a v n í c h z n a k ů v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b j e d o č a s n o s t n e b o o j e d i n ě l o s t j e j i c h p o s k yt o v á n í , v o p a č n é m p ř í p a d ě u ž b y c h o m m l u v i l i o s v o b o d ě u s a z o v á n í . O d l i š o v á n í s v o b o d y u s a z o v á n í o d v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b j e o b z v l á š ť p o d s t a t n é v z h l e d e m k t o m u , ž e v p ř í p a d ě s v o b o d y u s a z o v á n í j e u s a z e n á o s o b a p o d ř í z e n a p r á v n í m u ř á d u s t á t u , v e k t e r é m j e u s a z e n a . N a o p a k , o s o b a p o s k y t u j í c í s l u ž b y v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě s e ř í d í p r á v n í m ř á d e m č l e n s k é h o s t á t u , x x x x x x é m j e u s a z e n a , n e p r á v n í m ř á d e m s t á t u , v e k t e r é m s l u ž b y p o s k y t u j e . O s o b y , k t e r é p o s k y t u j í s l u ž b y v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě , j s o u v h o s t i t e l s k é m s t á t ě o s v o b o z e n y o d n ě k t e r ý c h p o v i n n o s t í , a t o z a ú č e l e m z a b r á n ě n í n a p ř . d v o j í m u z d a n ě n í .
E v r o p s k á u n i e o v š e m r e g u l u j e p o u z e p o s k y t o v á n í s l u ž e b d l e S E S , t j . s l u ž e b s k o m u n i tá rn í m p rv k e m . P o k u d b y s e j e d n a l o o p o s k yt n u t í s l u ž b y n a ú z e m í j e d n o h o č l e n s k é h o s t á t u m e z i d v ě m a o s o b a m i u s a z e n ý m i v j e d n o m č l e n s k é m s t á t ě , j e p r á v n í ú p r a v a v ý l u č n ě v k o m p e t e n c i t o h o č l e n s k é h o s t á t u , k d e j e s l u ž b a p o s k y t o v á n a . P ř í t o m n o s t k o m u n i t á r n í h o p r v k u z n a m e n á , ž e j e s l u ž b a p o s k y t n u t a o s o b o u u s a z e n o u v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě , n e ž v e k t e r é m j e p ř í j e m c e s l u ž b y .
S p ř e s h r a n i č n í m p ů s o b e n í m s o u v i s í v y s í l á n í p rac o v n í k ů č i O S V Č . S t e j n ě j a k o f i r m a č i s p o l e č n o s t m ů ž e v ys l a t s v é z a m ě s t n a n c e d o z a h r a n i č í , m ů ž e t a k é o s o b a s a m o s t a t n ě v ý d ě l e č n ě č i n n á s a m a v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě p o s k y t o v a t s l u ž b y . V y s l a n á o s o b a ( z a m ě s t n a n e c č i O S V Č ) v y k o n á v á č i n n o s t v z a h r a n i č í , p ř i č e m ž p o o m e z e n o u d o b u n e p o d l é h á p ř e d p i s x x x x x x x á l n í m z a b e z p e č e n í s t á t u , k d e p r a c u j e , a l e p ů v o d n í h o v y s í l a j í c í h o s t á t u . S t a n d a r d n í d o b a v y s l á n í n e s m í p ř e k r o č i t d v a n á c t m ě s í c ů . P ř i s p l n ě n í u r č i t ý c h p o d m í n e k j e m o ž n é t u t o z á k l a d n í d o b u p r o d l o u ž i t , m a x i m á l n ě v š a k o p ě t o d v a n á c t m ě s í c ů .
V s o u v i s l o s t i s v ý š e u v e d e n ý m j e n e z b y t n é z m í n i t a l e s p o ň n ě k o l i k z á k l a d n í c h p o ž a d a v k ů n a v y s í l a n o u o s o b u . S o h l e d e m n a ú č e l
t é t o p r á c e s e z a m ě ř í m n a s i t u a c i , k d y j e o s o b a ( p r a c o v n í k n e b o O S V Č ) v y s l á n a z Č e s k é r e p u b l i k y d o j i n é h o č l e n s k é h o s t á t u . P ř e d v y s l á n í m j e n u t n o z a ž á d a t n a Č e s k é s p r á v ě s o c i á l n í h o z a b e z p e č e n í o v ys t a v e n í s t a n d a r d i z o v a n é h o f o r m u l á ř e E - 1 0 1 , k t e r ý p o t v r z u j e p ř í s l u š n o s t k p r á v n í m p ř e d p i s ů m . V y s l a n á o s o b a t o t i ž n e p o d l é h á p o v y m e z e n o u d o b u p r á v n í m p ř e d p i s x x x x x x x á l n í m z a b e z p e č e n í s t á t u , k d e p r a c u j e , a l e i n a d á l e p r á v n í m p ř e d p i s x x x x x x x á l n í m z a b e z p e č e n í s t á t u , o d k u d b y l a v y s l á n a . T e n t o f o r m u l á ř m i m o j i n é d o k l á d á , ž e j d e o p o u h é " v y s l á n í " . D á l e j e n u t n o m í t z d r a v o t n í p o j i š ť o v n o u v y s t a v e n ý E v r o p s k ý p r ů k a z z d r a v o t n í h o p o j i š t ě n í . T e n t o p r ů k a z n a h r a d i l p ů v o d n ě p o ž a d o v a n ý f o r m u l á ř E - 1 2 8 , n a j e h o ž z á k l a d ě b y l o b ě h e m p o b y t u v e s t á t ě v y s l á n í z a j i š t ě n o p o s k y t n u t í n u t n ý c h v ě c n ý c h z d r a v o t n í c h d á v e k . V p ř í p a d ě n u t n o s t i p r o d l o u ž e n í d o b y v y s l á n í n e b o s a m o s t a t n é v ý d ě l e č n é č i n n o s t i j e p o t ř e b a o n í z a ž á d a t j e š t ě p ř e d s k o n č e n í m d v a n á c t i m ě s í č n í l h ů t y p r o s t ř e d n i c t v í m f o r m u l á ř e E - 1 0 2 .
V e s p o j e n í s n a ř í z e n í m 1 4 0 8 / 7 1 o a p l i k a c i s o u s t a v s o c i á l n í h o z a b e z p e č e n í n a o s o b y z a m ě s t n a n é , s a m o s t a t n ě v ý d ě l e č n ě č i n n é a j e j i c h r o d i n n é p ř í s l u š n í ky p o h y b u j í c í s e v r á m c i S p o l e č e n s t v í l z e d o v o d i t , ž e z a m ě s t n a n e c p o d o b u v y s l á n í p o d l é h á p ř e d p i s x x x x x x x á l n í m z a b e z p e č e n í v e s v é m d o m o v s k é m s t á t ě , a t o z a p ř e d p o k l a d u , ž e o č e k á v a n é t r v á n í t é t o p r á c e n e p ř e k r a č u j e d o b u 1 2 m ě s í c ů , a t a k é ž e n e n í v y s l á n , a b y n a h r a d i l j i n o u o s o b o u , k t e r é s k o n č i l a d o b a j e j í h o v y s l á n í .
S m ě r n i c e 9 6 / 7 1 / E S o v y s í l á n í p r a c o v n í k ů d á l e s t a n o v u j e u r č i t é p ra c o v n í p o d m í n k y p r o v y s í l a n é p r a c o v n í k y , j a k o j e n a p ř í k l a d m a x i m á l n í d é l k a p r a c o v n í d o b y , m i n i m á l n í d o b a o d p o č i n k u , m i n i m á l n í m z d a ( j a k o j e d n a z n e j č a s t ě j š í c h o b l a s t í k o n t r o l y z e s t r a n y s t á t u , k a m b y l a o s o b y v y s l á n a ) , p o d m í n k y p o s k y t o v á n í p r a c o v n í k ů p r o d o č a s n o u p r á c i , o c h r a n a z d r a v í b e z p e č n o s t i p ř i p r á c i , r o v n é z a c h á z e n í p r o m u ž e a ž e n y a d a l š í u s t a n o v e n í o z á k a z u d i s k r i m i n a c e a p o d .
Z a ú č e l e m z a b r á n ě n í m o ž n é h o z n e u ž i t í k o m u n i t á r n í h o p r á v a m ů ž o u č l e n s k é s t á t y v s o u v i s l o s t i s v o l n ý m p o h y b e m s l u ž e b z a v á d ě t u r č i t á o c h ra n n á o p a t ře n í , k t e r é a l e m u s í b ý t o s p r a v e d l n ě n a o b e c n ým z á j m e m , j e j i c h ú č e l e m m u s í b ýt z a j i š t ě n í d o d r ž e n í p r o f e s n í c h p r a v i d e l ,
a m u s í b ý t t a k é a p l i k o v a n á n a v š e c h n y o s o b y u s a z e n é v č l e n s k é m s t á t ě , k t e r ý o c h r a n n á o p a t ř e n í u p l a t ň u j e . Z a n e d o v o l e n é o c h r a n n é o p a t ř e n í b y s e d a l a p o v a ž o v a t n u t n o s t z n a l o s t i ú ř e d n í h o j a z y k a h o s t i t e l s k é h o s t á t u , n a o p a k n a p ř . p o v i n n o s t r e g i s t r a c e s e z a p o r u š e n í v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b n e p o v a ž u j e .
D á l e p r o Č e s k o u r e p u b l i k u u v yb r a n ý c h o d v ě t v í e x i s t u j í u r č i t é v ý j i m k y , a t o v p ř í p a d ě p ř e s h r a n i č n í h o p o s k y t o v á n í s l u ž e b v N ě m e c k u a R a k o u s k u . V t o m t o p ř í p a d ě b u d e m u s e t č e s k ý p o d n i k a t e l n a ú z e m í d v o u u v e d e n ý c h s t á t ů p r o s v é z a m ě s t n a n c e , k t e ř í b u d o u d a n o u z a k á z k u r e a l i z o v a t , v y ř í d i t p r a c o v n í p o v o l e n í . V N ě m e c k u s e t o t o t ý k á s t a v e b n i c t v í v č e t n ě s o u v i s e j í c í c h o b o r ů , č i š t ě n í b u d o v , z a ř í z e n í a d o p r a v n í c h p r o s t ř e d k ů a j i n ý c h s l u ž e b , v R a k o u s k u č i n n o s t í r o s t l i n n é v ý r o b ě , t e r é n n í c h ú p r a v z a h r a d , p a r k ů a s a d ů a j i n ý c h z e l e n ý c h p l o c h , x e z á n í , t v a r o v á n í a k o n e č n á ú p r a v a o z d o b n é h o a s t a v e b n í h o p ř í r o d n í h o k a m e n e , v ý r o b y k o n s t r u k c í a j e j i c h d í l ů , s t a v e b n i c t v í v č e t n ě s o u v i s e j í c í c h o b o r ů , p á t r a c í a o c h r a n n é č i n n o s t , č i š t ě n í b u d o v , z a ř í z e n í a d o p r a v n í c h p r o s t ř e d k ů , o s t a t n í c h č i n n o s t í s o u v i s e j í c í c h s e z d r a v o t n í p é č i a s o c i á l n í p é č e b e z u b y t o v á n í , j a k s e t a k é s t a n o v i l o v s o u l a d u s e s m ě r n i c í E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u a R a d y 9 6 / 7 1 / E S o v y s í l á n í p r a c o v n í k ů v r á m c i p o s k yt o v á n í s l u ž e b .
V s o u č a s n é d o b ě t v o ř í s l u ž b y p ř i b l i ž n ě 7 0 % H D P E v r o p s k é u n i e . S t a k o v ý m p r o c e n t u á l n í m p o d í l e m v y v s t a l a p o t ř e b a n o v o d o b ě u p r a v i t j e j i c h v o l n ý p o h y b , p r o t o b y l a p ř i j a t a S m ě rn i c e o s l u ž b á c h n a v n i t řn í m t rh u 2 0 0 6 / 1 2 3 / E S z e d n e 1 2 . p ro s i n c e 2 0 0 6 , k t e r á u k l á d á č l e n s k ým s t á t ů m p o v i n n o s t z j e d n o d u š i t d o r o k u 2 0 1 0 a d m i n i s t r a t i v n í p ř e k á ž k y o m e z u j í c í v o l n ý p o h y b s l u ž e b . S m ě r n i c e d á l e o m e z u j e n u t n o s t p ř e d k l á d á n í o r i g i n á l ů n e b o o v ě ř e n ý c h č i p ř e l o ž e n ý c h k o p i í d o k u m e n t ů o s v ě d č u j í c í c h n a b yt í o p r á v n ě n í k p o s k y t o v á n í s l u ž b y v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě p o u z e n a n e z b y t n é p ř í p a d y ( t o z n a m e n á , ž e b u d e n a p ř í s l u š n é m o r g á n u , a b y s i o v ě ř i l p r a v o s t l i s t i n y ) a s o u s t ř e ď u j e v e š k e r o u a d m i n i s t r a t i v n í a g e n d u d o t z v . j e d n o t n ý c h k o n t a k t n í c h m í s t . J e d n o t n á k o n t a k t n í m í s t a b u d o u p o d á v a t i n f o r m a c e , n a p ř . o p o ž a d a v c í c h n a p ř í s t u p k v ý k o n u s l u ž b y n e b o o m o ž n ý c h o p r a v n ý c h p r o s t ř e d c í c h p r o t i r o z h o d n u t í m s t á t n í c h o r g á n ů . V s o u l a d u s t o u t o
s m ě r n i c í b u d e z a v e d e n a p r o c e d u r a t i c h é h o s o u h l a s u , t o z n a m e n á , ž e p o k u d b u d e p o d n i k a t e l ž á d a t n a p ř . o p o v o l e n í k z a h á j e n í č i n n o s t i a ú ř a d v e s t a n o v e n é d o b ě n e v y d á r o z h o d n u t í o p o v o l e n í č i z a m í t n u t í , b u d e s e p o v o l e n í p o v a ž o v a t z a u d ě l e n é . D á l e b u d e d o o b l a s t i v o l n é h o p o h y b u s l u ž e b z a v e d e n a m e t o d a s c r e e n i n g u a n o t i f i k a c e , k d y v š e c h n y č l e n s k é z e m ě b u d o u m u s e t t r a n s p a r e n t n í m z p ů s o b e m z m a p o v a t , j e s t l i p ř í l i š n e z t ě ž u j í p o s k y t o v á n í s l u ž e b a j e s t l i j e j i c h p ř í p a d n é p ř e k á ž k y o d p o v í d a j í p o ž a d a v k ů m p ř i m ě ř e n o s t i , n e z b y t n o s t i a n e d i s k r i m i n a c e . K e z j e d n o d u š e n í p o s k y t o v á n í s l u ž e b n e p o c h y b n ě p ř i s p ě j e e l e k t r o n i c k á p r o p o j e n o s t ú ř a d ů č l e n s k ý c h s t á t ů . N o v ě b u d e z a k á z á n o v yž a d o v a t d v o j í p o j i š t ě n í p o s k y t o v a t e l e s l u ž b y - p o k u d b u d e p o s k y t o v a t e l p o j i š t ě n v d o m o v s k é m s t á t ě , n e b u d e m o ž n é p o n ě m v j i n ý c h č l e n s k ý c h z e m í c h v yž a d o v a t d a l š í p o j i š t ě n í .
S m ě r n i c e o s l u ž b á c h n a v n i t ř n í m t r h u o v š e m n e p o k r ý v á v š e c h n y t y p y s l u ž e b . Z j e j í p ů s o b n o s t i j s o u v y ň a t y z e j m é n a s l u ž b y a u d i o v i z u á l n í , z d r a v o t n i c k é , s o c i á l n í , s l u ž b y v o b l a s t i d o p r a v y , s l u ž b y a g e n t u r p r á c e a b e z p e č n o s t n í c h a g e n t u r , h a z a r d n í h r y , f i n a n č n í s l u ž b y n e b o s l u ž b y e l e k t r o n i c k ý c h k o m u n i k a c í . T y t o o b l a s t i s e i n a d á l e b u d o u ř í d i t s m ě r n i c í o v y s í l á n í p r a c o v n í k ů č . 9 6 / 7 1 / E S .
V r o c e 2 0 0 7 s e o r g á n y E S z a b ý v a l y z e j m é n a f i n a n č n í m i s l u ž b a m i . V r á m c i l e g i s l a t i v n í h o b a l í č k u , p ř i j a t é h o K o m i s í v ú n o r u 2 0 0 7 , b y l o p ř i j a t é n a p ř í k l a d r o z h o d n u t í t ýk a j í c í s e k o l e k t i v n í h o i n v e s t o v á n í d o p ř e v o d i t e l n ý c h c e n n ý c h p a p í r ů , Z e l e n á k n i h a o m a l o o b c h o d n í c h f i n a n č n í c h s l u ž b á c h , s t a n o v i s k o o h l e d n ě p o ž a d a v k ů n a t r h p r á c e a o c h r a n u s p o t ř e b i t e l e n e b o s m ě r n i c e , k t e r á u s n a d ň u j e p l a t b y n a ú z e m í E U u m o ž n ě n í m v y t v o ř e n í j e d n o t n é h o p r o s t o r u p r o p l a t b y v e u r e c h ( S E P A ) – s m ě r n i c e č . 2 0 0 7 / 6 4 / E S .
1 . 1 . 4 UZ N Á VÁ N Í K VA L IF IK A C E
J a k o i v j i n ý c h o b l a s t e c h , i p r o v ý k o n u r č i t ý c h č i n n o s t í n e b o p o v o l á n í m á k a ž d á z e m ě s v é v l a s t n í p o ž a d a v k y a p r a v i d l a . V ě t š i n a p o d n i k a t e l s k ý c h a k t i v i t a v ě t š i n a n a b í z e n ý c h z a m ě s t n á n í j e v j e d n o t l i v ý c h č l e n s k ý c h s t á t e c h s a m o s t a t n ě r e g u l o v a n á , t j . v á z a n á n a
s p l n ě n í u r č i t é k v a l i f i k a c e . V ě t š i n o u j d e o p r o f e s e , p r o j e j i c h ž v ý k o n n e b y l y n a ú r o v n i E v r o p s k é u n i e s j e d n o c e n é p o ž a d a v k y , a k d e t e d y r o z d í l n o s t p r á v n í c h ú p r a v č l e n s k ý c h s t á t ů p ů s o b í j a k o p ř e k á ž k a v o l n é h o p o h y b u o s o b č i p o s k y t o v a t e l ů s l u ž e b . E v r o p s k á u n i e p r o t o v s o u v i s l o s t i s v o l n ý m p o h y b e m o s o b a s l u ž e b a z a ú č e l e m j e j i c h z j e d n o d u š e n í v y t v o ř i l a s p o l e č n é p o d m í n k y p r o v z á j e m n é u z n á v á n í v y s o k o š k o l s k ý c h d i p l o m ů , r ů z n ý c h v y s v ě d č e n í a o s v ě d č e n í a d a l š í c h d o k u m e n t ů s t í m s o u v i s e j í c í c h . U z n á v á n í s e o v š e m n e t ý k á v y s o k o š k o l s k ý c h d i p l o m ů o u k o n č e n é m t ř í l e t é m s t u d i u , a n i v ys v ě d č e n í o d o k o n č e n é m s t ř e d o š k o l s k é m n e b o o d b o r n é m v z d ě l á v á n í , j e l i k o ž t yt o s e v j i n ý c h č l e n s k ý c h z e m í c h u z n á v a j í a u t o m a t i c k y .
S y s t é m v z á j e m n é h o u z n á v á n í d i p l o m ů , o s v ě d č e n í a j i n ý c h d o k l a d ů o k v a l i f i k a c i v y c h á z í z č l . 4 7 S E S , k t e r ý j e z á k l a d e m p r o p o m ě r n ě v e l k ý p o č e t t o m u o d p o v í d a j í c í c h n a ř í z e n í a s m ě r n i c . D o k l a d y o d o s a ž e n í o d b o r n é k v a l i f i k a c e j s o u r o z d ě l e n é d o č t y ř k a t e g o r i í , p ř i č e m ž d o t é n e j v y š š í p a t ř í d i p l o m z í s k a n ý p o v í c e n e ž č t y ř l e t é m s t u d i u n a v y s o k é š k o l e .
Ú p r a v a j e z a t í m h a rm o n i z o v á n a j e n v n ě k o l i k a o b l a s t e c h , t z v . s e k t o r o v ý s y s t é m u z n á v á n í o d b o r n ý c h k v a l i f i k a c í , j a k o j e n a p ř í k l a d z d r a v o t n i c t v í ( l é k a ř i , z u b n í l é k a ř i , f a r m a c e u t i , v e t e r i n á r n í l é k a ř i , v š e o b e c n é z d r a v o t n í s e s t r y a p o r o d n í a s i s t e n t k y ) , j a k o ž i v ý k o n p r á v n i c k é p r o f e s e n e b o p o v o l á n í a r c h i t e k t a . U s e k t o r o v é h o s y s t é m u u z n á v á n í , t j . u t ě c h t o o s m i h a r m o n i z o v a n ý c h p o v o l á n í b yl o s a m o t n é u n i v e r z i t n í s t u d i u m s j e d n o c e n o t a k o v ý m z p ů s o b e m , ž e p o a b s o l v o v á n í t a k o v ý c h s t u d i j n í c h p r o g r a m ů j i ž s t u d e n t i n e p o t ř e b u j í d a l š í u z n á n í k v a l i f i k a c e , p o s t a č í p ř e d l o ž e n í p ř í s l u š n é h o d i p l o m u .
V d a l š í c h , s h o r a n e u v e d e n ý c h o b l a s t e c h s i p o ž a d a v k y u r č u j í p ř í m o č l e n s k é s t á t y , t y t o r e g u l o v a n é č i n n o s t i p a k s p a d a j í d o o b e c n é h o s y s t é m u u z n á v á n í o d b o r n é k v a l i f i k a c e . V Č e s k é r e p u b l i c e j e t a t o o b l a s t u p r a v e n a v z á k o n ě č . 1 8 / 2 0 0 4 S b . , o u z n á v á n í o d b o r n é k v a l i f i k a c e .
„ U z n á n í p r o f e s n í k v a l i f i k a c e u r e g u l o v a n ý c h p o v o l á n í p r o b í h á p r o s t ř e d n i c t v í m n á ro d n í c h k o o rd i n á to rů p r o u z n á v á n í k v a l i f i k a c e . V p ř í p a d ě , ž e s e č i n n o s t , k t e r o u c h c e d o t y č n ý p r o v o z o v a t , s h o d u j e s č i n n o s t í , k t e r o u s m í p r o v o z o v a t v e s v é m d o m o v s k é m s t á t ě , a
v z d ě l á n í a p r a x e s e p o d s t a t n ě n e l i š í , d o c h á z í k u z n á n í n a z á k l a d ě d ů v ě r y . P o k u d e x i s t u j í p o d s t a t n é r o z d í l y m e z i k v a l i f i k a c í z í s k a n o u v d o m o v s k é m s t á t ě a p o ž a d a v k y d r u h é h o č l e n s k é h o s t á t u , m ů ž e b ý t p ř e d e p s á n o t z v . a d a p t a č n í o b d o b í č i z k o u š k a z p ů s o b i l o s t i . A d a p t a č n í o b d o b í p ř e d s t a v u j e v ý k o n č i n n o s t i p o d d o h l e d e m j i n é o s o b y . “ 9
V p ř í p a d ě p o t ř e b y p o u z e č á s t e č n é h o u z n á n í k v a l i f i k a c e u r e g u l o v a n ý c h p o v o l á n í ( u t z v . o b e c n é h o s y s t é m u u z n á v á n í k v a l i f i k a c e ) j s o u v yt v o ř e n a t z v . k o m p e n z a č n í o p a t ř e n í . V p ř í p a d ě a b s e n c e t e o r e t i c k ý c h z n a l o s t í z á j e m c e m á m o ž n o s t v y k o n a t r o z d í l o v o u z k o u š k u , z a ú č e l e m d o p l n ě n í p r a k t i c k ý c h z k u š e n o s t í m ů ž e z á j e m c e p o d o b u a d a p t a č n í h o o b d o b í p r a c o v a t p o d d o h l e d e m k v a l i f i k o v a n é o s o b y .
1 . 1 . 5 VO L N Ý P O H Y B K A P IT Á L U
P o k u d s e t ý k á v o l n é h o p o h y b u k a p i t á l u ( f r e e m o v e m e n t o f c a p i t a l ) , „ j e h o ú p r a v a n a b yl a n o v é h o v ýz n a m u p r o p r á v o s p o l e č n o s t í v d ů s l e d k u p r ů l o m o v é j u d i k a t u r y E v r o p s k é h o s o u d n í h o d v o r a v á ž í c í s e k t z v . z l a t ý m a k c i í m . E v r o p s k á s o u d n í d v ů r s e v n i c h v yj a d ř o v a l k e s l u č i t e l n o s t i n á r o d n í ú p r a v y z v l á š t n í c h d r u h ů a k c i í , k t e r ý m i s i č l e n s k é s t á t y z a j i š ť o v a l y k o n t r o l u n a d v y b r a n ý m i p r i v a t i z o v a n ý m i s p o l e č n o s t m i p r o s t ř e d n i c t v í m z v l á š t n í c h a k c i o n á ř s k ý c h p r á v , j e j i c h ž r o z s a h z d a l e k a n e o d p o v í d a l p o d í l u t ě c h t o s t á t ů n a z á k l a d n í m k a p i t á l u d o t č e n ý c h s p o l e č n o s t í . “ 10
V s o u č a s n o s t i j s o u v r á m c i j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u o d s t r a n ě n a v e š k e r á c l a , c e l n í k o n t r o l y , j a k o i j a k é k o l i v p o v i n n o s t i s p o j e n é s c e l n í m ř í z e n í m , s o h l e d e m n a p o h y b z b o ž í m e z i z e m ě m i E v r o p s k é u n i e . Č l á n e k 5 6 S E S s t a n o v u j e z á k a z o m e z e n í v o l n é h o p o h y bu k a p i tá l u a z á k a z o m e z e n í p l a t e b m e z i č l e n s k ý m i s t á t y n a v z á j e m a m e z i č l e n s k ým i s t á t y a t ř e t í m i z e m ě m i . T í m o v š e m n e n í d o t č e n o p r á v o č l e n s k ý c h s t á t ů u p l a t ň o v a t p ř í s l u š n á u s t a n o v e n í s v ý c h d a ň o v ý c h
9 Evropská unie a já jako podnikatel. Volnj pohyb osob a kapitálu [online]. [cit. 2008-02-10]. Dostupnj z <xxxx://xxx.xxxxxxxx.xx/00000/000000/xxxxxx/xxxxxxxx-xxxx-x-xx-xxxx- podnikatel/volny-pohyb-osob-a-kapitalu>
10 DĚDIČ, J., XXXX, P. Evropské právo společností. 1. vydání. Praha: RNDr. Xxxxx Xxxxxxxxx – BOVA POLYGON, 2004, s. 69
p ř e d p i s ů n e b o p r á v o u č i n i t n e z b yt n á o p a t ř e n í p r o z a b r á n ě n í p o r u š o v á n í s v ý c h v n i t r o s t á t n í c h p r á v n í c h p ř e d p i s ů .
2 . STRUČNÉ SROVNÁNÍ PODMÍNEK PODNIKÁNÍ V ČR A DALŠÍCH ZEMÍCH EVROPSKÉ UNIE
P ř e s t o ž e E v r o p s k á u n i e o d s t r a n i l a m n o h é p ř e k á ž k y p o d n i k á n í v j i n ý c h z e m í c h E v r o p s k é u n i e s p o č í v a j í c í z e j m é n a v r o z d í l e c h v p r á v n í c h s y s t é m e c h j e d n o t l i v ý c h z e m í , n ě k t e r é r o z d í l y v p o d n i k a t e l s k é o b l a s t i j s o u s t á l e v i d i t e l n é .
2 . 1 FORMY PODNIKÁNÍ V ČES KÉ REPUB LICE
V Č e s k é re p u b l i c e s e z a p o d n i k a te l e p o v a ž u j e o s o b a z a p s a n á v o b c h o d n í m r e j s t ř í k u , o s o b a , k t e r á p o d n i k á n a z á k l a d ě ž i v n o s t e n s k é h o o p r á v n ě n í n e b o j i n é h o o p r á v n ě n í p o d l e z v l á š t n í c h p ř e d p i s ů , n e b o t a k é
o s o b a , k t e r ý p r o v o z u j e z e m ě d ě l s k o u v ý r o b u a j e z a p s a n á d o e v i d e n c e p o d l e z v l á š t n í h o p ř e d p i s u . Z á k l a d n í m p ř e d p i s e m p r o ú p r a v u p o d n i k a t e l s k é h o p r o s t ř e d í z ů s t á v á o b c h o d n í z á k o n í k – z á k o n č . 5 1 3 / 1 9 9 1 S b . , a ž i v n o s t e n s k ý z á k o n č . 4 5 5 / 1 9 9 1 S b .
Z a ž i v n o s t s e p o v a ž u j e s o u s t a v n á č i n n o s t p r o v o z o v a n á s a m o s t a t n ě , v l a s t n í m j m é n e m , n a v l a s t n í o d p o v ě d n o s t , z a ú č e l e m d o s a ž e n í z i s k u a z a p o d m í n e k s t a n o v e n ý c h t í m t o z á k o n e m , p ř i č e m ž z a v š e o b e c n é p o d m í n k y p r o v o z o v á n í ž i v n o s t i s e p o v a ž u j e d o s a ž e n í v ě k u 1 8 l e t , z p ů s o b i l o s t k p r á v n í m ú k o n ů m a b e z ú h o n n o s t . P r o n ě k t e r é ž i v n o s t i s e v yž a d u j e o d b o r n á n e b o j i n á z p ů s o b i l o s t . Ž i v n o s t e n s k ý z á k o n p ř i t o m r o z l i š u j e ž i v n o s t i o h l a š o v a c í , k e k t e r ý m p a t ř í ř e m e s l n é , v á z a n é a v o l n é a m ů ž o u b ýt p r o v o z o v á n y n a z á k l a d ě o h l á š e n í , a ž i v n o s t i k o n c e s o v a n é , p r o v o z o v á n y n a z á k l a d ě k o n c e s e .
Z a h r a n i č n í f yz i c k á o s o b a , p o k u d j e p ř í s l u š n í k e m č l e n s k é h o s t á t u , n e m u s í p ř i t o m p ř e d k l á d a t ž i v n o s t e n s k é m u ú ř a d u p ř i p o d á n í ž á d o s t i o v y d á n í k o n c e s e p o v o l e n í k p o b y t u v Č e s k é r e p u b l i c e .
P r á v n i c k á o s o b a s e s í d l e m v j i n é m č l e n s k é m s t á t ě m ů ž e p r o v o z o v a t v Č e s k é r e p u b l i c e ž i v n o s t z a s t e j n ý c h p o d m í n e k j a k o o s o b a č e s k á , o v š e m j e j í o d p o v ě d n ý z á s t u p c e , k t e r ý j e k t a k o v é P O v e s m l u v n í m v z t a h u , m u s í s p l ň o v a t p o d m í n k y p r o v o z o v á n í ž i v n o s t i .
Č e s k ý p r á v n í s y s t é m r o z e z n á v á n ě k o l i k o b c h o d n í c h s p o l e č n o s t í , p ř i č e m ž z a o b c h o d n í s p o l e č n o s t i s e p o v a ž u j í p r á v n i c k é o s o b y z a l o ž e n y z a ú č e l e m p o d n i k á n í . J s o u t o j e d n a k s p o l e č n o s t i o s o b n í , t j . v e ř e j n á o b c h o d n í s p o l e č n o s t a k o m a n d i t n í s p o l e č n o s t a j e d n a k s p o l e č n o s t i k a p i t á l o v é , k e k t e r ý m p a t ř í s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ý m a a k c i o v á s p o l e č n o s t . E v r o p s k ý m p r á v e m j e t a k é u p r a v e n a e v r o p s k á s p o l e č n o s t a e v r o p s k é h o s p o d á ř s k é z á j m o v é s d r u ž e n í .
O b c h o d n í s p o l e č n o s t v z n i k á d n e m , k e k t e r é m u b yl a z a p s á n a v o b c h o d n í m r e j s t ř í k u ; n á v r h n a z á p i s d o o b c h o d n í h o r e j s t ř í k u p ř i t o m m u s í b ýt p o d á n d o 9 0 d n ů o d z a l o ž e n í s p o l e č n o s t i ( = p o d e p s á n í m s p o l e č e n s k é s m l o u v y v š e m i z a k l a d a t e l i ) n e b o o d d o r u č e n í p r ů k a z u ž i v n o s t e n s k é h o x x x x x é h o p o d n i k a t e l s k é h o o p r á v n ě n í .
V e ř e j n á o b c h o d n í s p o l e č n o s t j e s p o l e č n o s t , v e k t e r é p o d n i k a j í a l e s p o ň d v ě o s o b y p o d s p o l e č n o u f i r m o u a r u č í z a z á v a z k y s p o l e č n o s t i s p o l e č n ě a n e r o z d í l n ě c e l ý m s v ý m m a j e t k e m . V k o m a n d i t n í s p o l e č n o s t i j e d e n n e b o v í c e s p o l e č n í k ů r u č í z a z á v a z k y s p o l e č n o s t i d o v ýš e s v é h o n e s p l a c e n é h o v k l a d u z a p s a n é h o v o b c h o d n í m r e j s t ř í k u ( k o m a n d i t i s t é ) a j e d e n n e b o v í c e s p o l e č n í k ů c e l ým s v ým m a j e t k e m ( k o m p l e m e n t á ř i ) , p ř i č e m ž k o b c h o d n í m u v e d e n í s p o l e č n o s t i j s o u o p r á v n ě n i p o u z e k o m p l e m e n t á ř i .
N e j o b l í b e n ě j š í m a n e j r o z š í ř e n ě j š í m t y p e m s p o l e č n o s t i v Č e s k é r e p u b l i c e j e s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ý m , j e j í ž z á k l a d n í k a p i t á l j e t v o ř e n v k l a d y s p o l e č n í k ů a j e j í ž s p o l e č n í c i r u č í z a z á v a z k y s p o l e č n o s t i , d o k u d n e b y l o z a p s á n o s p l a c e n í v k l a d ů d o o b c h o d n í h o r e j s t ř í k u . S . r . o . m ů ž e b ý t z a l o ž e n a i j e d n o u o s o b o u , m ů ž e m í t v š a k n e j v í c p a d e s á t s p o l e č n í k ů . S p o l e č n o s t o d p o v í d á z a s v é z á v a z k y c e l ý m s v ý m m a j e t k e m , p ř i č e m ž j e j í z á k l a d n í k a p i t á l m u s í č i n i t m i n i m á l n ě
2 0 0 . 0 0 0 , - - K č a v ý š e v k l a d u k a ž d é h o s p o l e č n í k a a l e s p o ň 2 0 . 0 0 0 , - - K č . J m é n e m s p o l e č n o s t i j e d n a j í j e d n a t e l é j a k o j e j í s t a t u t á r n í o r g á n y ; j i m t a k é n á l e ž í o b c h o d n í v e d e n í s p o l e č n o s t i .
P r o s r o v n á n í s o s t a t n í m i č l e n s k ý m i s t á t y j e p r á v ě s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ý m u p r a v e n a v c e l k u p o d o b n ě .
„ Z á k l a d n í k a p i t á l s e z p r a v i d l a p o h y b u j e m e z i n ě k o l i k a t i s í c i a ž n ě k o l i k a d e s e t i t i s í c i e u r , n e j v ě t š í k a p i t á l o v o u n á r o č n o s t m á z a l o ž e n í s . r . o . v R a k o u s k u a N ě m e c k u , n a o p a k v ý r a z n ě m e n š í k a p i t á l j e t ř e b a n a p ř . v p o b a l t s k ý c h s t á t e c h a n a M a l t ě . V e V e l k é B r i t á n i i , n a K y p r u , v I r s k u a t a k é v e F r a n c i i n e n í m i n i m á l n í l i m i t k a p i t á l u s t a n o v e n a t e o r e t i c k y l z e z a l o ž i t s p o l e č n o s t s e z á k l a d n í m k a p i t á l e m v e v ý š i j e d i n é h o e u r a č i l i b r y . V p r a x i s e s t a k o v ý m i s p o l e č n o s t m i n e s e t k á v á m e , n e b o ť s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ým b e z v ýz n a m n é h o k a p i t á l u m á p o c h o p i t e l n ě p r o b l é m y s e s v o u d ů v ě r y h o d n o s t í v p o d n i k a t e l s k é m ž i v o t ě , n a p ř . p ř i z í s k á v á n í ú v ě r u a p o d . “ 11
A k c i o v o u s p o l e č n o s t í j e s p o l e č n o s t , j e j í ž z á k l a d n í k a p i t á l j e r o z v r ž e n n a u r č i t ý p o č e t a k c i í o u r č i t é j m e n o v i t é h o d n o t ě . S p o l e č n o s t o d p o v í d á z a p o r u š e n í s v ý c h z á v a z k ů c e l ým s v ý m m a j e t k e m , a l e a k c i o n á ř n e r u č í z a z á v a z k y s p o l e č n o s t i . Z a a k c i i s e p ř i t o m p o v a ž u j e c e n n ý p a p í r , s n í m ž j s o u s p o j e n a p r á v a a k c i o n á ř e j a k o s p o l e č n í k a p o d í l e t s e n a j e j í m ř í z e n í , j e j í m z i s k u a n a l i k v i d a č n í m z ů s t a t k u p ř i z á n i k u s p o l e č n o s t i . A k c i o v á s p o l e č n o s t m ů ž e b ý t z a l o ž e n a i j e d n o u o s o b o u , p o k u d j e t o o s o b a p r á v n i c k á , j i n a k d v ě m a n e b o v í c e z a k l a d a t e l i . V ý š e z á k l a d n í h o k a p i t á l u j e z á v i s l á n a z p ů s o b u z a l o ž e n í s p o l e č n o s t i , a č i n í b u ď 2 . 0 0 0 . 0 0 0 , - - K č n e b o , v p ř í p a d ě z a l o ž e n í s v e ř e j n o u n a b í d k o u a k c i í , 2 0 . 0 0 0 . 0 0 0 , - - K č . A k c i o n á ř i m a j í p r á v o n a p o d í l n a z i s k u s p o l e č n o s t i ( d i v i d e n d u ) , k t e r ý s e u r č u j e p o m ě r e m j m e n o v i t é h o d n o t y j e h o a k c i í k j m e n o v i t é h o d n o t ě a k c i í v š e c h a k c i o n á ř ů .
K p r á v n í ú p r a v ě o b c h o d n í c h s p o l e č n o s t í p a t ř í i d r u ž s t v o j a k o s p o l e č e n s t v í n e u z a v ř e n é h o p o č t u o s o b , z a l o ž e n é z a ú č e l e m p o d n i k á n í n e b o z a j i š ť o v á n í h o s p o d á ř s k ý c h , s o c i á l n í c h a n e b o j i n ý c h p o t ř e b s v ý c h
11 XXXXXXX, X. a kol. Pravidla pro volný pohyb služeb a svobodu usazování v EU. 1. vydání. Praha: Svaz obchodu a cestovního ruchu České republiky, 2006, s. 51
č l e n ů , k t e r é z a s v é z á v a z k y o d p o v í d á c e l ým s v ý m m a j e t k e m ; č l e n o v é a l e z a z á v a z k y d r u ž s t v a n e r u č í . D r u ž s t v o m u s í m í t m i n i m á l n ě p ě t č l e n ů , t o n a p l a t í , p o k u d j s o u č l e n y a l e s p o ň d v ě p r á v n i c k é o s o b y . M i n i m á l n í z á k l a d n í k a p i t á l d r u ž s t v a č i n í n e j m é n ě 5 0 . 0 0 0 , - - K č .
2 . 2 NADNÁRODNÍ FORMY PODNIKÁNÍ
2 . 2 . 1 EVR O P S K É H O S P O D Á Ř S K É Z Á J M O VÉ S D R U Ž E N Í
Z a n e j s t a r š í f o r m u n a d n á r o d n í k o r p o r a c e u p r a v e n o u n o r m a m i k o m u n i t á r n í h o p r á v a s e p o v a ž u j e E v r o p s k é h o s p o d á ř s k é z á j m o v é s d r u ž e n í . P r á v n í z á k l a d E H Z S n a l e z n e m e v n a ř í z e n í R a d y č . 2 1 3 7 / 8 5 o v y t v o ř e n í e v r o p s k é h o h o s p o d á ř s k é h o z á j m o v é h o s d r u ž e n í , k t e r é p ů s o b í p ř í m o n a ú z e m í č l e n s k ý c h s t á t ů , a l e p ř i t o m p o n e c h á v á n a s a m o t n é m č l e n s k é m s t á t u , z d a b u d e E H Z S p o v a ž o v a t z a p r á v n i c k o u o s o b u č i n i k o l i v . N a ř í z e n í o v š e m p ř e d p o k l á d á s u b s i d i á r n í a p l i k a c i n á r o d n í h o p r á v a v o t á z k á c h , k t e r é n e u p r a v u j e n a ř í z e n í n e b o s m l o u v a , k t e r o u s e E H Z S z a k l á d á .
T a t o n o v á f o r m a s p o l e č n o s t i v z n i k l a z n ě k o l i k a d ů v o d ů ; z e j m é n a o s o b y z č l e n s k ý c h z e m í j i ž n e m u s í z a k l á d a t s p o l e č n o s t i p o d l e n á r o d n í h o p r á v a č l e n s k ý c h s t á t ů , p r o t o ž e z a l o ž e n í E H Z S p o d l é h á p ř í m o e v r o p s k é m u p r á v u , č í m ž s e t a k é z n a č n ě z j e d n o d u š í s p o l u p r á c e m e z i p o d n i k a t e l i z r ů z n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů .
„ Č i n n o s t s d r u ž e n í m u s í m í t v ž d y p o m o c n ý c h a r a k t e r v z h l e d e m k h o s p o d á ř s k é č i n n o s t i j e h o č l e n ů , m u s í n a n i n a v a z o v a t , n e s m í j i v š a k n a h r a z o v a t . T a k n a p ř . s d r u ž e n í , j e h o ž č l e n y b u d o u a d v o k á t i n e b o d a ň o v í p o r a d c i , n e m ů ž e s a m o o s o b ě v y k o n á v a t a d v o k a c i i n e b o d a ň o v é p o r a d e n s t v í , a l e p o u z e p o m o c n é č i n n o s t i v e v z t a h u k t ě m t o č i n n o s t e m č l e n ů s d r u ž e n í , t e d y n a p ř . o r g a n i z o v a t š k o l e n í , v y h l e d á v a t k l i e n t y a p o d . “ 12
N e j v í c e E H Z S b y l o z a t í m z a l o ž e n o v o b l a s t i s l u ž e b , z e j m é n a p r á v n í a d a ň o v é p o r a d e n s t v í a a u d i t o r s k á č i n n o s t , n á s l e d u j e o b c h o d a p r ů m y s l , n a n e j n i ž š í p ř í č c e j e z e m ě d ě l s t v í . Ú č e l e m s d r u ž e n í b ýv á
12 DĚDIČ, J., XXXX, P. Evropské právo společností. 1. vydání. Praha: RNDr. Xxxxx Xxxxxxxxx – BOVA POLYGON, 2004, s. 76
n e j č a s t ě j i k o o r d i n a c e k o o p e r a č n í č i n n o s t i ú č a s t n í k ů , s p r á v n í o b l a s t , s p o j o v á n í p r o s t ř e d k ů j a k o n a p ř . k n o w - h o w n e b o v y b a v e n í , p o d p o r a p r o d e j e v ý r o b k ů a s l u ž e b , v ý z k u m a v ý v o j , p u b l i c r e l a t i o n s n e b o m a r k e t i n g .
J a k j e v ý š e u v e d e n o , ú č e l e m s d r u ž e n í j e u s n a d ň o v a t n e b o r o z v í j e t h o s p o d á ř s k o u č i n n o s t j e h o č l e n ů a z l e p š i t h o s p o d á ř s k é v ý s l e d k y t é t o č i n n o s t , v e v z t a h u h o s p o d á ř s k é č i n n o s t i s v ýc h č l e n ů m u s í m í t č i n n o s t s d r u ž e n í p o u z e d o p l ň u j í c í c h a ra k t e r . E H Z S t e d y n e s m í v y k o n á v a t p ř í m o n e b o n e p ř í m o ř í d í c í n e b o k o n t r o l n í p r a v o m o c i n a d č i n n o s t m i s v ý c h č l e n ů , z e j m é n a v o b l a s t i t ý k a j í c í s e z a m ě s t n a n c ů , f i n a n c í a i n v e s t i c , d á l e n e s m í p ř í m o n e b o n e p ř í m o d r ž e t z j a k é h o k o l i v d ů v o d u p o d í l n e b o a k c i e j a k é k o l i v f o r m y v č l e n s k é m p o d n i k u , z a m ě s t n á v a t v í c n e ž p ě t s e t o s o b .
V č e s k é m p r á v u s e E H Z S n e j v í c e p o d o b á v e ř e j n é o b c h o d n í s p o l e č n o s t i , o v š e m s v o u p o v a h o u j e s u p ra n á ro d n í f o rm o u s p o l e č n o s t i . T o z n a m e n á , ž e j e h o p r á v n í z á k l a d j e v e v š e c h s t á t e c h s t e j n ý , a l e s p o ň d v a j e h o č l e n o v é m a j í ú s t ř e d í ( v p ř í p a d ě s p o l e č n o s t í n e b o j i n ý c h j e d n o t e k s o u k r o m é h o č i v e ř e j n é h o p r á v a s e s í d l e m n a ú z e m í E U ) n e b o m u s í v y k o n á v a t h l a v n í č i n n o s t ( v p ř í p a d ě f yz i c k ý c h o s o b , k t e r é n a ú z e m í E v r o p s k é u n i e v y k o n á v a j í ž i v n o s t e n s k o u ,
o b c h o d n i c k o u , ř e m e s l n o u č i z e m ě d ě l s k o u č i n n o s t , p r o v o z u j í s v o b o d n é p o v o l á n í n e b o p o s k y t u j í j i n é s l u ž b y ) v r ů z n ý c h s t á t e c h E v r o p s k é u n i e , a m ů ž e p ř e m í s ť o v a t s í d l o m e z i v š e m i s t á t y E v r o p s k é u n i e , a n i ž b y d o c h á z e l o k j e h o z r u š e n í . P o k u d s e t ýk á p r á v n í ú p r a v y , v Č e s k é r e p u b l i c e j e o b s a ž e n a v z á k o n ě č . 3 6 0 / 2 0 0 4 S b . , o e v r o p s k é m h o s p o d á ř s k é m z á j m o v é m s d r u ž e n í , p o d l e k t e r é h o p o k u d m á E H Z S s í d l o n a ú z e m í Č e s k é r e p u b l i k y , j e p r á v n i c k o u o s o b o u , j e ž s e z a k l á d á p í s e m n o u s m l o u v o u o s d r u ž e n í a v z n i k á z á p i s e m d o o b c h o d n í h o r e j s t ř í k u .
E H Z S m á d v a p o v i n n é o rg á n y , a t o s p o l e č n ě j e d n a j í c í č l e n y a j e d n o h o n e b o v í c e j e d n a t e l ů . S p o l e č n ě j e d n a j í c í č l e n o v é j s o u n e j v y š š í m o r g á n e m s d r u ž e n í ; m ů ž o u p ř i j m o u t j a k é k o l i v r o z h o d n u t í t ý k a j í c í s e s d r u ž e n í . N e j v í c e s e t e n t o o r g á n p o d o b á v a l n é h r o m a d ě u k a p i t á l o v ý c h s p o l e č n o s t í , o v š e m s t í m r o z d í l e m , ž e n a r o z d í l o d v a l n é
h r o m a d y n e n í z a p o t ř e b í s p o l e č n é z a s e d á n í j e h o č l e n ů . R o z h o d n u t í j e m o ž n é p ř i j m o u t i t a k , ž e č l e n o v é z a š l o u s v é p í s e m n é s t a n o v i s k o . J e d n a t e l é m a j í p r á v o s d r u ž e n í z a s t u p o v a t a p ř í s l u š í j i m o b c h o d n í v e d e n í s d r u ž e n í . J e d n á n í m j m é n e m s d r u ž e n í z a v a z u j e k a ž d ý z j e d n a t e l ů s d r u ž e n í v ů č i t ř e t í m o s o b á m , i k d yž j e h o j e d n á n í n e s p a d á d o p ř e d m ě t u s d r u ž e n í , l e d a ž e s d r u ž e n í p r o k á ž e , ž e t ř e t í o s o b a v ě d ě l a n e b o s o h l e d e m n a o k o l n o s t i m ě l a v ě d ě t , ž e j e d n á n í p ř e s a h u j e p ř e d m ě t s d r u ž e n í .
E H Z S m ů ž e b ýt z a l o ž e n o i b e z v y t v o ř e n í v l a s t n í h o k a p i t á l u , j a k j e v e s k u t e č n o s t i z a l o ž e n o c c a 9 5 % s d r u ž e n í . Č i n n o s t s d r u ž e n í s e v t o m t o p ř í p a d ě v p r a x i n e j č a s t ě j i f i n a n c u j e p o m o c í č l e n s k ý c h p ř í s p ě v k ů . P o k u d E H Z S d o s á h n e z i s k u , i k d yž t o n e n í j e h o ú č e l e m , p o v a ž u j e s e t e n t o z a z i s k j e h o č l e n ů a t a k é s e m e z i č l e n y p o m ě r n ě r o z d ě l í .
V r á m c i E v r o p s k é u n i e j e n e j v í c e s d r u ž e n í r e g i s t r o v á n o v B e l g i i ( k o n c e m r o k u 2 0 0 3 b y l o v B e l g i i z a r e g i s t r o v á n o 3 6 8 s d r u ž e n í ) . Z á j e m o z a k l á d á n í E H Z S a l e o d 9 0 . l e t m i n u l é h o s t o l e t í p o s t u p n ě k l e s á .
2 . 2 . 2 EVR O P S K Á A K C IO VÁ S P O L E Č N O S T
P r á v n í ú p r a v a e v r o p s k é s p o l e č n o s t i j e o b s a ž e n a v n a ř í z e n í R a d y č . 2 1 5 7 / 2 0 0 1 z e d n e 8 . ř í j n a 2 0 0 1 o s t a t u t u e v r o p s k é s p o l e č n o s t i ( S E ) , i n k o r p o r o v a n é m d o č e s k é h o p r á v n í h o ř á d u z á k o n e m č . 6 2 7 / 2 0 0 4 S b . , o e v r o p s k é s p o l e č n o s t i . P o p r v é n a b í z í m o ž n o s t p ř e s h r a n i č n í f ů z e n á r o d n í c h a k c i o v ý c h s p o l e č n o s t í s e s í d l e m v r ů z n ý c h č l e n s k ý c h s t á t e c h , s n á s l e d k e m v z n i k u e v r o p s k é a k c i o v é s p o l e č n o s t i . N a b í z í d á l e m o ž n o s t z m ě n i t s í d l o s p o l e č n o s t i b e z n u t n o s t i p ř e d c h o z í h o z r u š e n í s l i k v i d a c í .
P o d l e v ý š e z m í n ě n é h o n a ř í z e n í e x i s t u j e n ě k o l i k z p ů s o b ů z a l o ž e n í e v r o p s k é s p o l e č n o s t i . J e d n o u z n i c h j e f ů z e d v o u č i v í c e a k c i o v ý c h n e b o e v r o p s k ý c h s p o l e č n o s t í , k t e r é j s o u z a l o ž e n y p o d l e p r á v č l e n s k ý c h s t á t ů a m a j í z a p s a n é s í d l o i h l a v n í s p r á v u n a ú z e m í E v r o p s k é u n i e , j e s t l i ž e s e a l e s p o ň d v ě z n i c h ř í d í p r á v e m r ů z n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů . E v r o p s k o u s p o l e č n o s t j a k o h o l d i n g o v o u s p o l e č n o s t n a d d v ě m a č i v í c e
s p o l e č n o s t m i n e b o s p o l e č n o s t m i s r u č e n í m o m e z e n ý m , k t e r é b y l y z a l o ž e n y p o d l e p r á v a n ě k t e r é h o z č l e n s k ý c h s t á t ů a m a j í z a p s a n é s í d l o i h l a v n í s p r á v u v E U , l z e z a l o ž i t , p o k u d a l e s p o ň d v ě z e s h o r a u v e d e n ý c h s p o l e č n o s t í j s o u z a l o ž e n y p o d l e p r á v a r ů z n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů n e b o m a j í n e j m é n ě d v a r o k y d c e ř i n o u s p o l e č n o s t č i o r g a n i z a č n í s l o ž k u p o d n i k u n a ú z e m í j i n é h o č l e n s k é h o s t á t u , n e ž j e s t á t , j e h o ž p r á v e m s e ř í d í . D a l š í m o ž n o s t í j e z a l o ž e n í j a k o d c e ř i n o u s p o l e č n o s t a l e s p o ň d v o u s p o l e č n o s t í , k t e r é b y l y z a l o ž e n y p o d l e p r á v a n ě k t e r é h o z č l e n s k ý c h s t á t ů a m a j í z a p s a n é s í d l o i h l a v n í s p r á v u v E U , z a l o ž e n í p ř e m ě n o u a k c i o v é s p o l e č n o s t i z a l o ž e n é p o d l e p r á v a n ě k t e r é h o z č l e n s k ý c h s t á t ů , n e b o j a k o d c e ř i n o u s p o l e č n o s t j i ž e x i s t u j í c í e v r o p s k é s p o l e č n o s t i . J e n e z b yt n é z m í n i t m o ž n o s t , d a n o u č l á n k e m 6 6 n a ř í z e n í o e v r o p s k é s p o l e č n o s t i , a t o p ř e m ě n u e v r o p s k é s p o l e č n o s t i n a b ě ž n o u a k c i o v o u s p o l e č n o s t p o d l e n á r o d n í h o p r á v a s t á t u , v e k t e r é m m á z a p s a n é s í d l o , a l e n e d ř í v e n e ž p o u p l y n u t í d v o u l e t o d v z n i k u t a k o v é e v r o p s k é s p o l e č n o s t i .
2 . 2 . 3 EVR O P S K É D R U Ž S T VO
K o n c e p c e e v r o p s k é h o d r u ž s t v a ( E u r o p e a n C o o p e r a t i v e S o c i e t y ) j e v m n o h a z n a c í c h p o d o b n á ú p r a v ě e v r o p s k é s p o l e č n o s t i . P o v i n n o u n á l e ž i t o s t í f i r m y e v r o p s k é h o d r u ž s t v a j e d o d a t e k „ S C E “ . Z á k l a d e m p r á v n í ú p r a v y j e n a ř í z e n í R a d y č . E S 1 4 3 5 / 2 0 0 3 , o s t a t u t u e v r o p s k é d r u ž s t e v n í s p o l e č n o s t i , v Č e s k é r e p u b l i c e z á k o n o e v r o p s k é d r u ž s t e v n í s p o l e č n o s t i č . 3 0 7 / 2 0 0 6 S b . .
S t e j n ě j a k o u e v r o p s k é s p o l e č n o s t i s e u z a l o ž e n í e v ro p s k é h o d ru ž s tv a v y ž a d u j e t z v . n a d n á r o d n í p r v e k , x x . v p ř í p a d ě z a l o ž e n í n o v é h o s u b j e k t u m u s í b ý t z a l o ž e n o n e j m é n ě p ě t i f y z i c k ým i o s o b a m i n e b o f yz i c k ý m i o s o b a m i a p r á v n i c k ý m i , k t e r é m a j í b y d l i š t ě n a ú z e m í n e b o s e ř í d í p r á v e m m i n i m á l n ě d v o u r ů z n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů , n e b o n e j m é n ě d v ě m a p r á v n i c k ý m i o s o b a m i z a l o ž e n ý m i p o d l e p r á v a č l e n s k é h o s t á t u , k t e r é s e ř í d í p r á v e m a l e s p o ň d v o u r ů z n ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů .
H l a v n í č i n n o s t e v r o p s k é h o d r u ž s t v a j e s p e c i f i c k á a s p o č í v á v „ … u s p o k o j o v á n í p o t ř e b č l e n ů a / n e b o v r o z v o j i j e j i c h e k o n o m i c k ý c h č i s o c i á l n í c h a k t i v i t , z e j m é n a p r o s t ř e d n i c t v í m u z a v í r á n í s m l u v n a d o d á v k y z b o ž í č i s l u ž e b a n e b o v ý k o n p r a c í , k t e r é e v r o p s k é d r u ž s t v o p r o v á d í n e b o z a j i š ť u j e . “ 13
E v r o p s k é d r u ž s t v o d á l e m ů ž e u s p o k o j o v a t p o t ř e b y s v ý c h č l e n ů p o d p o r o u j e j i c h ú č a s t i n a p o d n i k a t e l s k ý c h č i n n o s t e c h n e b o n a j e d n o m č i v í c e e v r o p s k ý c h a n e b o n á r o d n í c h d r u ž s t e v . E v r o p s k é d r u ž s t v o m ů ž e n a b í z e t s v é s l u ž b y t a k é j i n ým o s o b á m n e ž s v ým v l a s t n í m č l e n ů m p o u z e p o k u d t o v y p l ý v á z j e j i c h s t a n o v .
2 . 3 VYB RANÉ ČLENS KÉ ZEM Ě EVROPS KÉ UNIE
V s o u č a s n o s t i s e d í k y E v r o p s k é u n i i n a s k ýt á m o ž n o s t p o d n i k a t b e z n ě j a k ý c h v ě t š í c h o m e z e n í v e v ě t š i n ě e v r o p s k ý c h s t á t ů . V n á s l e d u j í c í c h o d s t a v c í c h s e b u d u z a b ý v a t m o ž n o s t m i a p o d m í n k a m i v n ě k t e r ý c h e v r o p s k ý c h s t á t e c h , k t e r é z h l e d i s k a p o d n i k á n í p a t ř í k t ě m n e j z a j í m a v ě j š í m a n e j d y n a m i č t ě j i s e r o z v í j e j í c í m .
2 . 3 . 1 VE L K Á BR IT Á N IE
V e l k á B r i t á n i e s e j a k o v ý j i m k a p r o z a t í m n e ú č a s t n í e v r o p s k é m ě n o v é u n i e . E k o n o m i k a V e l k é B r i t á x x x x x ř a d í k p ě t i n e j v ě t š í m n a s v ě t ě , a t í m s e t a t o z e m ě ř a d í k h o s p o d á ř s k y n e j v y s p ě l e j š í m n a s v ě t ě a p r o i n v e s t o r y k n e j a t r a k t i v n ě j š í m z e m í m E v r o p y . V e l k á B r i t á n i e s e t a k é v y z n a č u j e n í z k ým i o d v o d y n a s o c i á l n í a z d r a v o t n í p o j i š t ě n í a v e s r o v n á n í s p r ů m ě r e m E v r o p s k é u n i e i n í z k o u m í r o u z d a n ě n í . P o k u d s e t ý k á r e g u l a c e , j e d n á s e o n e j m é n ě r e g u l o v a n ý t r h v E v r o p ě , p r o p ř e v o d y z i s k ů d o z a h r a n i č í n a v í c n e p l a t í ž á d n á o m e z e n í . N a d r u h o u s t r a n u m u s í z a h r a n i č n í p o d n i k a t e l p o č í t a t s e s i l n o u k o n k u r e n c í . Z a j í m a v o s t i t é t o z e m ě j e , ž e s t a n o v i l a m i n i m á l n í m z d u p o d l e
13 článek 1 odst. 3 nařízení Rady č. ES 1435/2003
d o s a ž e n é h o v ě k u , c o ž c h r á n í z e j m é n a m l a d é p r a c o v n í k y p ř e d p ř í l i š n í z k ým i m z d a m i .
2 . 3 . 2 RA K O U S K O
R a k o u s k o s e v y z n a č u j e v y s o c e v y v i n u t ý m h o s p o d á ř s t v í m , z e j m é n a v o b l a s t i p r ů m y s l u a p o s k y t o v á n í s l u ž e b , k v ý h o d á m n e s p o r n ě p a t ř í i r o z v i n u t á i n f r a s t r u k t u r a , j a k o ž i v ýh o d n á ú z e m n í p o l o h a v r á m c i E v r o p y . T a t o z e m ě p a t ř í r o z h o d n ě k e s t a b i l n í m s t á t ů m p o h o s p o d á ř s k é i p o l i t i c k é s t r á n c e s r e l a t i v n ě n í z k ým z d a n ě n í m f i r e m , n a d r u h o u s t r a n u m u s í z a h r a n i č n í p o d n i k a t e l p o č í t a t s v y s o k ý m i n á k l a d y n a z ř í z e n í a p r o v o z f i r m y . Z a ú č e l e m p o m o c i z a h r a n i č n í m f i r m á m a i n v e s t o r ů m n a r a k o u s k ý t r h b y l a z ř í z e n a A u s t r i a n B u s i n e s s A g e n c y , k t e r á i n f o r m u j e v r ů z n ý c h o t á z k á c h o h l e d n ě p o d n i k á n í , p o m o c p o s k y t u j e t a k é ú t v a r r a k o u s k é H o s p o d á ř s k é k o m o r y – W i r t s c h a f t s k a m m e r Ö s t e r r e i c h – G r ü n d e r - S e r v i c e .
M e z i n e j r o z š í ř e n ě j š í f o r m u p o d n i k á n í p a t ř í r a k o u s k á s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ý m – G m b h .
J a k u ž b yl o u v e d e n o v p ř e d c h o z í c h k a p i t o l á c h , u p o d n i k á n í p l a t í v R a k o u s k u p r o n o v ě p ř i s t o u p i v š í z e m ě p ř e c h o d n é o b d o b í , c o ž z n a m e n á z n a č n á o m e z e n í v u r č i t ý c h o b o r e c h s l u ž e b , o d 1 . l i s t o p a d u 2 0 0 6 p l a t í o v š e m v ý j i m k a p r o p é č i a o š e t ř o v á n í o s o b v d o m á c n o s t i , k d e p l a t í v o l n ě j š í r e ž i m . N e j p ř í s n ě j š í r e ž i m p l a t í p o ř á d p r o o b l a s t s t a v e b n i c t v í , k d e j e z c e l a z a k á z á n o v y d á v a t p r a c o v n í p o v o l e n í a p o v o l e n í k v y s l á n í .
V p ř í p a d ě o d v ě t v í , n a k t e r é s e v z t a h u j e p ř e c h o d n é o b d o b í , j e n u t n é u z a v ř í t s m l o u v u o d í l o , n á s l e d n ě o b j e d n a t e l z a k á z k y p o d á v á ž á d o s t o p r a c o v n í p o v o l e n í k n e j b l i ž š í m u ú ř a d u p r á c e . P o k u d d o b a v y s l á n í n e p ř e s á h n e 4 m ě s í c e a n e j e d n á s e o v y s l á n í p r a c o v n í k ů v e s t a v e b n í m s e k t o r u , j e m o ž n o p o d a t ž á d o s t p o u z e o p o v o l e n í k v y s l á n í , k e k t e r é j e p o t ř e b a d o l o ž i t d o k l a d p o t v r z u j í c í p ř e d p o k l á d a n é t r v á n í p r a c o v n í s m l o u v y , n a p ř . s m l o u v u o d í l o , d o k l a d y p o t v r z u j í c í p ř í s l u š n o s t k p ř e d p i s x x x x x x x á l n í m z a b e z p e č e n í a d o k l a d o t o m , j a k á
b u d e v y s l a n ý m z a m ě s t n a n c ů m v y p l á c e n a n a ú z e m í R a k o u s k a p ř i v ý k o n u s l u ž b y m z d a .
P o k u d s e n a o d v ě t v í n e v z t a h u j e p ř e c h o d n é o b d o b í , p o s t a č í u z a v ř e n í s m l o u v y o d í l o a o d e v z d a t n a p ř í s l u š n é m ú ř a d u p r á c e o z n á m e n í o v y s l á n í ( p o d m í n k o u j e , a b y b y l v y s í l a n ý p r a c o v n í k z a m ě s t n á n u v y s í l a j í c í h o p o d n i k a t e l e m i n i m á l n ě j e d e n r o k , n e b o n a d o b u n e u r č i t o u ) , n e n í p o t ř e b a č e k a t n a r o z h o d n u t í ú ř a d u .
2 . 3 . 3 BE L G IE
B e l g i e p a t ř í n e j e n k n e j h u s t x x x x x í d l e n ý m s t á t ů m E v r o p y , a l e i k v y s o c e v y v i n u t ý m p r ů m y s l o v ým z e m í m s v e l m i d o b ř e v y b u d o v a n o u i n f r a s t r u k t u r o u . B e l g i c k ý p r ů m y s l m á m n o h o s t r a n n o u s t r u k t u r u , k n e j d ů l e ž i t ě j š í m o b c h o d n í m a r t i k l ů m p a t ř í s t r o j e a p ř í s t r o j e , k o v y , k o v o v é v ý r o b k y a c h e m i c k é p r o d u k t y . P o k u d s e t ý k á z e m ě d ě l s t v í , t o m á v B e l g i i p o n ě k u d p o d ř a d n o u r o l i , v t o m t o o h l e d u j e s p í š o d k á z á n o n a d o v o z . P o d l e I n s t i t u t u e k o n o m i c k é h o a s o c i á l n í h o v ýz k u m u v z r o s t e b e l g i c k á e k o n o m i k a o c c a 2 % n a H D P , o č e k á v á s e z v ýš e n í o b c h o d n í v ý m ě n y z b o ž í a s l u ž e b a i n v e s t i č n í č i n n o s t i p o d n i k ů . B e l g i c k á e k o n o m i k a j e t a k é z n á m á v e l k ý m p o č t e m p o d n i k a t e l s k ý c h s u b j e k t ů , a t o n e j v í c m a l ý c h a s t ř e d n í c h p o d n i k ů .
Z a h r a n i č n í i n v e s t i c e a p r o j e k t y j s o u z e s t r a n y b e l g i c k é v l á d y p o d p o r o v á n y , c o ž j e p r o z a h r a n i č n í p o d n i k a t e l e n e p o c h y b n ě p o z i t i v n í , p o d n i k y j s o u o v š e m d o v e l k é m í r y z a t ě ž o v á n y a d m i n i s t r a t i v o u , n a v í c B e l g i e p a t ř í k z e m í m s n e j v ě t š í m d a ň o v ý m z a t í ž e n í m v E v r o p ě ( d a ň z p ř í j m u p r á v n i c k ý c h o s o b n e p o h y b u j e v r o z m e z í 2 8 - 3 3 , 9 9 % ) .
„ P r o p r á c i č i p o b y t v B e l g i i d e l š í n e ž t ř i m ě s í c e j e n u t n é s e z a r e g i s t r o v a t d o 8 d n ů p o p ř í j e z d u n a R e g i s t r a č n í m o d d ě l e n í p r o c i z i n c e n a p ř í s l u š n é m m ě s t s k é m ú ř a d ě v m í s t ě b y d l i š t ě . K r e g i s t r a c i s e p ř e d k l á d a j í d o k l a d y t o t o ž n o s t i , a d r e s a p o b y t u v B e l g i i a p ř í p a d n ě o d d a c í l i s t . M ě s t s k ý ú ř a d v y p r a c u j e d o k u m e n t y p r o p o l i c i i a v y s t a v í z a m ě s t n a v a t e l s k ý c e r t i f i k á t . P o o v ě ř e n í v š e c h d o k u m e n t ů p o l i c i í
o b d r ž í ž a d a t e l p o z v á n k u s d a t e m a č a s e m k n á v š t ě v ě n a r e g i s t r a č n í
o d d ě l e n í p r o c i z i n c e n a m ě s t s k ý ú ř a d . “ 14
P o k u d s e t ýk á p r á v n í c h f o r e m p o d n i k á n í , v B e l g i i j e m o ž n é z a l o ž i t b u ď a k c i o v o u s p o l e č n o s t , s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ým , v e ř e j n o u o b c h o d n í s p o l e č n o s t , k o m a n d i t n í s p o l e č n o s t , p o b o č k u z a h r a n i č n í s p o l e č n o s t i , k o m a n d i t n í a k c i o v o u s p o l e č n o s t n e b o p o d n i k j e d n o t l i v c e - O S V Č .
N e j č a s t ě j š í f o r m o u b ý v á s p o l e č n o s t s r u č e n í m o m e z e n ý m . K t o m u p o t ř e b u j e f y z i c k á o s o b a v l o ž i t a l e s p o ň 2 0 % p o č á t e č n í h o k a p i t á l u , t o z n a m e n á m i n i m á l n ě 1 2 . 4 0 0 E U R , n a b l o k o v a n ý ú č e t u b e l g i c k é h o p e n ě ž n í h o ú s t a v u v č e t n ě o b d r ž e n í c e r t i f i k á t u . N u t n o s t í j e p o d p i s s p o l e č e n s k é s m l o u v y a n á s l e d n á r e g i s t r a c e u m í s t n í h o o b c h o d n í h o s o u d u . Z a l o ž e n í s p o l e č n o s t i s e m u s í u v e ř e j n i t v l i s t u M o n i t e u r B e l g e n e b o B e l g i í c h S t a a t s b l a d a k o b d r ž e n í č í s l a s p o l e č n o s t i j e p o t ř e b a s e j e š t ě z a r e g i s t r o v a t k D P H a s o c i á l n í m u z a b e z p e č e n í .
B e l g i e j e z a j í m a v á t a k é z t o h o h l e d i s k a , ž e v n í s í d l í v e l k ý p o č e t i n s t i t u c í E v r o p s k é u n i e , c o ž z n í d ě l á o t e v ř e n ý t r h n e j e n p r o p o s k y t o v á n í s l u ž e b p r á v ě t ě m t o o r g a n i z a c í m , n a p ř . t l u m o č e n í , p ř e k l a d a t e l s t v í , p o r a d e n s t v í , a l e s o h l e d e m n a v e l k ý p o č e t z a h r a n i č n í c h n á v š t ě v n í k ů i z h l e d i s k a p o s k y t o v á n í s l u ž e b p r á v ě t ě m t o
o s o b á m ( u b y t o v á n í , r e k r e a c e a p o d . ) .
2 . 3 . 4 ES T O N S K O
D a l š í m d y n a m i c k y s e r o z v í j e j í c í m , a p r o s v o u l i b e r á l n o s t a
o t e v ř e n o u e k o n o m i k u i r o z h o d n ě j e d n í m z n e j z a j í m a v ě j š í c h e v r o p s k ý c h t r h ů , j e t r h e s t o n s k ý . E s t o n s k o j e t r a d i č n ě a g r á r n í z e m í , z p r ů m ys l u p ř e v a ž u j e e l e k t r o t e c h n i c k ý a t e x t i l n í s v ý r a z n ý m e x p o r t e m d ř e v ě n ý c h v ý r o b k ů , k n e j r y c h l e j i r o z v í j e j í c í m s e o d v ě t v í m p a t ř í s t a v e b n i c t v í . C e s t o v n í r u c h m á z p o h l e d u p o d í l u n a H D P č í m d á l t í m v ě t š í v ýz n a m . E k o n o m i c k ý t r h j e v p o r o v n á n í s o s t a t n í m č l e n s k ý m i z e m ě m i v ý r a z n ě l i b e r á l n í , p r a v o m o c i v l á d y j s o u d o c e l a o m e z e n é .
14 MPO ČR, odbor vnitřního trhu a služeb. Příležitosti pro podnikání ve službách na evropských trzích
P r o p r á c i v E s t o n s k u j e n u t n é s e d o t ř í m ě s í c ů o d p ř í j e z d u z a r e g i s t r o v a t v r e j s t ř í k u o b y v a t e l , p ř i č e m ž p r a c o v n í p o v o l e n í s e n e v y ž a d u j e . P r á v n í f o r m y p o d n i k á n í j s o u s r o v n a t e l n é s B e l g i í , o v š e m v p ř í p a d ě z a l o ž e n í s p o l e č n o s t i s r u č e n í m o m e z e n ý m n e b o a k c i o v é s p o l e č n o s t i m u s í b ý t a l e s p o ň p o l o v i n a m a n a g e m e n t u e s t o n s k ý m i r e s i d e n t y , t o t o o m e z e n í a l e b u d e s ú č i n n o s t i i m p l e m e n t a c e S m ě r n i c e o s l u ž b á c h z r u š e n o . P r o z a l o ž e n í n e j b ě ž n ě j š í h o t y p u – s p o l e č n o s t i s r u č e n í m o m e z e n ý m , s e p o ž a d u j e v l o ž e n í k a p i t á l u v e v ý š i 4 0 . 0 0 0 E E K n a b a n k o v n í ú č e t a k o n t r o l a j e d i n e č n o s t i n á z v u u o b c h o d n í h o r e j s t ř í k u . P r o n á s l e d n o u r e g i s t r a c i d o o b c h o d n í h o r e j s t ř í k u j e p o t ř e b a n o t á ř s k y p o t v r d i t z a k l á d a j í c í s m l o u v y a d a l š í p ř e d p i s y s p o l e č n o s t i . R e g i s t r a c e u S t á t n í h o d a ň o v é h o a c e l n í h o ú ř a d u n e n í n u t n á , n a r o z d í l o d r e g i s t r a c e k D P H , p o k u d o b r a t p o d n i k u o d z a č á t k u k a l e n d á ř n í h o r o k u p ř e v ý š í č á s t k u 2 5 0 . 0 0 0 E E K , a r e g i s t r a c e z a m ě s t n a n c ů d o n e m o c e n s k é h o f o n d u d o s e d m i d n ů o d j e j i c h z a m ě s t n á n í .
2 . 3 . 5 ŠVÉ D S K O
H o s p o d á ř s t v í Š v é d s k a s e o p í r á o b o h a t é z d r o j e s u r o v i n , z č e h o ž p a k t a k é v y p l ý v á z a m ě ř e n í p r ů m y s l u n a z p r a c o v á n í d ř e v a a k o v u , a l e i s t r o j í r e n s t v í a a u t o m o b i l o v ý p r ů m y s l . T a t o z e m ě n a v í c o p l ý v á v e l m i b o h a t o u a v y v i n u t o u i n f r a s t r u k t u r o u . D á l e s e v yz n a č u j e n e j e n v y s o k o u v z d ě l a n o s t í o b y v a t e l s t v a a p r e c i z n ě f u n g u j í c í m p r á v n í m k o n t r o l n í m r e ž i m e m , a l e i v y s o k ý m s t u p n ě m l i b e r a l i z a c e a n í z k ý m i p o d n i k o v ý m i d a n ě m i ( i k d yž o b e c n ě j e d a ň o v é z a t í ž e n í v e Š v é d s k u p o m ě r n ě v y s o k é ) . Z a j í m a v o s t í j e n e z v y k l e d ů l e ž i t á r o l e o d b o r o v ý c h o r g a n i z a c í , k t e r é m i m o j i n é h l í d a j í d o d r ž o v á n í z á s a d y o p o s k y t o v á n í m i n i m á l n í v ý š e m z d y p r a c o v n í k ů m v y s l a n ý m n a ú z e m í Š v é d s k a .
P o k u d s e t ý k á p o d n i k a t e l s k ý c h p ř í l e ž i t o s t i , j e n u t n é z m í n i t c e s t o v a t e l s k é a k t i v i t y o b y v a t e l ů Š v é d s k a , k t e r é j s o u v p o r o v n á n í s o s t a t n í m i z e m ě m i n e j č a s t ě j š í .
3 . EU JAKO TVŮRCE PRÁVNÍCH PŘEDPISŮ
U v e d e n í z á k l a d n í c h ú d a j ů o E v r o p s k é u n i i s e p o s a m o t n é i n t e g r a c i Č e s k é r e p u b l i k y m ů ž e z d á t z b y t e č n é , p ř e s t o j e v z h l e d e m k t é m a t u t é t o p r á c e p o v a ž u j i z a n e z b y t n é z m í n i t n a z á v ě r a l e s p o ň v e z k r a t c e . S e z a m ě ř e n í m n a t o , j a k ý m z p ů s o b e m s e j e d n o t l i v é i n s t i t u c e E v r o p s k é u n i e p o d í l e j í n a t v o r b ě p r á v n í c h p o d m í n e k p r o p o d n i k a t e l e , j s e m n a k o n e c z a ř a d i l a p o j e d n á n í p r á v ě o č i n n o s t i j e d n o t l i v ýc h i n s t i t u c í a o r g á n u .
3 . 1 EU - Z Á K L A D N Í I N F O R M A C E
M a a s t r i c h t s k á s m l o u v a z r o k u 1 9 9 2 , k t e r o u s m l u v n í s t r a n y v y t v o ř i l y E v ro p s k o u u n i i , z a č l e n i l a d o e x i s t u j í c í c h E v r o p s k ý c h s p o l e č e n s t v í u r č i t é o b l a s t i m e z i n á r o d n í s p o l u p r á c e , t j . k r o m ě p o d p o r y h o s p o d á ř s k é h o a s o c i á l n í h o p o k r o k u a v y s o k é ú r o v n ě z a m ě s t n a n o s t i t a k é p r o s a z o v á n í i d e n t i t y n a m e z i n á r o d n í s c é n ě p r o v á d ě n í m s p o l e č n é z a h r a n i č n í a b e z p e č n o s t n í p o l i t i k y a p o s i l o v á n í o c h r a n y p r á v a z á j m ů p ř í s l u š n í k ů č l e n s k ý c h s t á t ů z a v e d e n í m o b č a n s t v í E v r o p s k é u n i e . E v r o p s k á u n i e n e m á p rá v n í s u b j e k t i v i tu , t u m á p o u z e E v r o p s k é s p o l e č e n s t v í , t o z n a m e n á , ž e i v p ř í p a d ě u z a v í r á n í m e z i n á r o d n í c h s m l u v t o t o p r o v á d í E v r o p s k é s p o l e č e n s t v í , n i k o l i v E v r o p s k á u n i e .
3 . 2 HI S T O R I C K Ý E X K U R S
H i s t o r i c k ý z á k l a d E v r o p s k é u n i e n a l e z n e m e j i ž v r o k u 1 9 5 1 , k d y b y l a p o d e p s á n a S m l o u v a o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í u h l í a o c e l i ( s c í l e m v y t v o ř i t s p o l e č n ý t r h p r o u h l í a o c e l , p ř i s p ě t k e k o n o m i c k é m u r o z v o j i a r ů s t u ž i v o t n í ú r o v n ě o b y v a t e l č l e n s k ý c h s t á t ů , a l e z e j m é n a z a b e z p e č i t v E v r o p ě m í r m e z i v í t ě z n ým i a p o r a ž e n ý m i s t á t y p o d r u h é s v ě t o v é v á l c e a p ř i v é s t j e k e s p o l u p r á c i ) , a v r o c e 1 9 5 7 , k d y b y l y p o d e p s a n é d a l š í d v ě s t ě ž e j n í s m l o u v y – t z v . ř í m s k é s m l o u v y , t j . S m l o u v a o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o h o s p o d á ř s k é h o s p o l e č e n s t v í ( k t e r á v y t v o ř i l a z á k l a d p r o c e l n í u n i i , j e d n o t n ý e v r o p s k ý t r h a H o s p o d á ř s k o u a m ě n o v o u u n i i ) a S m l o u v a o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o
s p o l e č e n s t v í p r o a t o m o v o u e n e r g i i E U R A T O M ( u z a v ř e n a z a ú č e l e m k o o r d i n o v á n í v ýz k u m n ý c h p r o g r a m ů č l e n s k ý c h s t á t ů o h l e d n ě m í r o v é h o v y u ž i t í a t o m o v é e n e r g i e ) .
Č l e n s k é s t á t y s e k 1 . č e rv e n c i 1 9 6 8 r o z h o d l y m e z i s e b o u z ru š i t c l a a v p r ů b ě h u š e d e s á t ý c h l e t n a v í c z a h á j i l y p r o v á d ě n í s p o l e č n é z e j m é n a z e m ě d ě l s k é a o b c h o d n í p o l i t i k y . N e j v i d i t e l n ě j š í m ú s p ě c h e m j e p o s t u p n é v y t v á ř e n í j e d n o t n é m ě n y ; v ro c e 1 9 9 9 b y l o z a v e d e n o e u ro j a k o z ú č t o v a c í j e d n o t k a p r o b e z h o t o v o s t n í t r a n s a k c e a v r o c e 2 0 0 2 b y l y v e 1 2 s t á t e c h e u r o z ó n y u v e d e n y d o o b ě h u b a n k o v k y a m i n c e .
S m l o u v a o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í u h l í a o c e l i j i ž v r o c e 2 0 0 2 p o z b y l a p l a t n o s t i a o b l a s t j e j í h o p ů s o b e n í p ř e š l a n a S m l o u v u o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í ; ř í m s k é s m l o u v y p ř e k o n a l y o d t é d o b y n ě k o l i k z m ě n , a t o z e j m é n a n o v e l i z a c í M a a s t r i c h t s k o u s m l o u v o u z r o k u 1 9 9 2 , A m s t e r o d a m s k o u s m l o u v o u z r o k u 1 9 9 7 n e b o S m l o u v o u z N i c e z r o k u 2 0 0 1 . D a l š í m v ýz n a m n ý m p o s u n e m p r o č l e n s k é s t á t y b yl o u z a v ř e n í L i s a b o n s k é s m l o u v y d n e 1 3 . p r o s i n c e 2 0 0 7 , j e j í m ž c í l e m j e z e j m é n a v y t v o ř i t ú č i n n ě j š í i n s t i t u c i o n á l n í r á m e c , a j e j í ž s o u č á s t í j e t a k é L i s t i n a z á k l a d n í c h p r á v o b č a n ů E v r o p s k é u n i e . L i s a b o n s k á s m l o u v a b é o o é y m ě l a v s t o u p i t v p l a t n o s t d n e 1 . l e d n a 2 0 0 9 p o r a t i f i k a c i v š e m i č l e n s k ý m i s t á t y .
O d p ů v o d n í h o p o č t u š e s t i č l e n s k ý c h s t á t ů ( n e j s t a r š í s m l o u v u - S m l o u v u o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í u h l í a o c e l i p o d e p s a l a B e l g i e , F r a n c i e , L u c e m b u r s k o , I t á l i e , N i z o z e m s k o a S p o l k o v á r e p u b l i k a N ě m e c k o ) s e t e n t o p o s t u p n ý m r o z š i ř o v á n í m z v ýš i l a ž n a d n e š n í c h 2 7 . V r o c e 1 9 7 3 s e p ř i p o j i l a V e l k á B r i t á n i e , D á n s k o , I r s k o , v r o c e 1 9 8 1 Ř e c k o , v r o c e 1 9 8 6 Š p a n ě l s k o a P o r t u g a l s k o , v r o c e 1 9 9 5 R a k o u s k o , Š v é d s k o a F i n s k o , 1 . k v ě t n a 2 0 0 4 Č e s k á r e p u b l i k a , E s t o n s k o , L i t v a , L o t y š s k o , M a ď a r s k o , P o l s k o , S l o v e n s k o a S l o v i n s k o , K y p r a M a l t a a p o s l e d n ě 1 . l e d n a 2 0 0 7 B u l h a r s k o a R u m u n s k o . P r o b u d o u c í i n t e g r a c i b yl a v ř í j n u 2 0 0 5 z a h á j e n a p ř í s t u p o v á j e d n á n í s T u r e c k e m a C h o r v a t s k e m . V l i s t o p a d u 2 0 0 5 u d ě l i l a E v r o p s k á u n i e
s t a t u s „ k a n d i d á t s k é z e m ě “ M a k e d o n i i ; d a l š í z e m ě , k t e r é b y l y v ě t š i n o u s o u č á s t í J u g o s l á v i e , j a k o j s o u A l b á n i e , B o s n a a H e r c e g o v i n a , Č e r n á H o r a a S r b s k o , s e d a j í p o v a ž o v a t z a b u d o u c í m o ž n é u c h a z e č e .
Č l e n s tv í j e p ř i t o m o t e v ř e n o v š e m e v r o p s k ým z e m í m , k t e r é j s o u p ř i p r a v e n y p ř e v z í t v c e l é m r o z s a h u p r á v o E v r o p s k é u n i e a z á r o v e ň s p l ň u j í t z v . K o d a ň s k á k r i t é r i a , s t a n o v e n a v r o c e 1 9 9 3 . T y z a h r n u j í z e j m é n a s t a b i l n í i n s t i t u c e , f u n g u j í c í t r ž n í h o s p o d á ř s t v í a s c h o p n o s t p l n i t z á v a z k y v y p l ý v a j í c í z č l e n s t v í .
3 . 4 IN S T I T U C I O N Á L N Í S L O Ž E N Í EV R O P S K É U N I E
V e s v é p o d s t a t ě f u n g u j e E v r o p s k á u n i e n a z á k l a d ě č i n n o s t i t ř í j e j i c h i n s t i t u c í , a t o R a d y E v r o p s k é u n i e , E v r o p s k é k o m i s e a E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u , k t e r é t v o ř í t z v . i n s t i t u c i o n á l n í t r o j ú h e l n í k , a l e r o z h o d n ě n e p ř e d s t a v u j í v š e c h n y j e j í i n s t i t u c e .
R a d a E v ro p s k é u n i e , z n á m á t a k é j a k o „ R a d a mi n i s t r ů “ , j e h l a v n í m r o z h o d o v a c í m o r g á n e m , m á v ý k o n n o u a z á k o n o d á r n o u p r a v o m o c , k t e r o u v u r č i t ý c h o t á z k á c h ( n a p ř . r o z p o č e t ) s d í l í s E v r o p s k ý m p a r l a m e n t e m . R a d a E U t a k t é ž u z a v í r á j m é n e m E v r o p s k é u n i e m e z i n á r o d n í s m l o u v y a p ř i j í m á r o z h o d n u t í t ý k a j í c í s e s p o l e č n é z a h r a n i č n í a b e z p e č n o s t n í p o l i t i k y . R a d a s c h v a l u j e p r á v n í a k t y v r á m c i E U n a z á k l a d ě n á v r h ů , k t e r é p ř e d k l á d á K o m i s e , v n ě k o l i k a o b l a s t e c h p r á v n í a k t y v y d á v á s p o l e č n ě s P a r l a m e n t e m . „ R o z h o d n u t í R a d y m a j í n e j č a s t ě j i f o r m u a k t ů s e k u n d á r n í h o p r á v a S p o l e č e n s t v í : s m ě r n i c , n a ř í z e n í , r o z h o d n u t í , s t a n o v i s e k a d o p o r u č e n í . “ 15
R a d a j e s l o ž e n a z e z á s t u p c ů v l á d v š e c h č l e n s k ý c h s t á t ů a j e d n á v p o d o b ě s t o v e k p r a c o v n í c h s k u p i n s e s t á v a j í c í c h s e z o d b o r n ý c h ú ř e d n í k ů n á r o d n í c h m i n i s t e r s t e v a V ý b o r u s t á l ý c h z á s t u p c ů t z v . C O R E P E R , s l o ž e n é h o z v e l v y s l a n c ů č l e n s k ý c h s t á t ů . Č l e n s k é s t á t y s e
15 XXX, X. Základy práva Evropské unie pro ekonomy. Praha: Linde, 2001. 3. aktualizované a doplněné vydání. s. 44
k a ž d ý c h š e s t m ě s í c ů s t ř í d a j í v p ř e d s e d n i c t v í R a d y ( t a t o p o v i n n o s t č e k á Č e s k o u r e p u b l i k u v p r v n í p o l o v i n ě r o k u 2 0 0 9 ) .
„ Č l e n o v é R a d y n a n ě k t e r ý c h z a s e d á n í c h R a d y p ř i j í m a j í u s n e s e n í j a k o z á s t u p c i s v ý c h s t á t ů , a n i k o l i j a k o č l e n o v é R a d y . P ř i j a t ý a k t p a k n e n í a k t e m R a d y , n ý b r ž a k t e m t ě c h t o z á s t u p c ů a b ý v á p o d l e t o h o o z n a č o v á n n a p ř . j a k o „ r o z h o d n u t í z á s t u p c ů v l á d č l e n s k ý c h s t á t ů , k t e ř í s e s e š l i v R a d ě “ . V n ě k t e r ý c h p ř í p a d e c h j s o u t yt o a k t y v ý r a z e m p r a v o m o c i s v ě ř e n é z p ě t n ě č l e n s k ý m s t á t ů m ( n a p ř . p ř i j m e n o v á n í č l e n ů K o m i s e ) . “ 16
E v ro p s k á k o m i s e s e s í d l e m v B r u s e l u j e v p o d s t a t ě v ý k o n n ý m o r g á n e m E v r o p s k é u n i e , a n a v í c „ … j e j e d i n á o p r á v n ě n a n a v r h o v a t n o v é z á v a z n é p ř e d p i s y E S . V e v y b r a n ý c h o b l a s t e c h ( f u n g o v á n í j e d n o t n é h o t r h u a c e l n í u n i e , o c h r a n a h o s p o d á ř s k é s o u t ě ž e , s p o l e č n á o b c h o d n í p o l i t i k a , s p r á v a r o z p o č t u E U ) m á v e l k é v ý k o n n é k o m p e t e n c e a p ř e n e s e n ě i p r a v o m o c i r o z h o d o v a c í h o o r g á n u . D o h l í ž í n a a p l i k a c i p r á v a E S v č l e n s k ý c h z e m í c h , j e o p r á v n ě n a v yz ý v a t č l e n s k é s t á t y k p l n ě n í j e j i c h z á v a z k ů a v k r a j n í m p ř í p a d ě j e ž a l o v a t u E v r o p s k é h o s o u d n í h o d v o r a . “ 17
K o m i s e j e t e d y z o d p o v ě d n á z a p ř e d k l á d á n í n á v r h ů l e g i s l a t i v n í c h a k t ů , k t e r é j s o u p o v i n n ě p o d k l a d e m p r o j e d n á n í R a d y ; t a m ů ž e n á v r h K o m i s e z m ě n i t j e n j e d n o m y s l n ý m r o z h o d n u t í m . Č l e n s k é s t á t y p ř i t o m m a j í i n i c i a t i v n í p r a v o m o c v e v ě c e c h a z yl o v é a m i g r a č n í p o l i t i k y . V o b l a s t i h o s p o d á ř s k é s o u t ě ž e K o m i s e n a v í c i n d i v i d u á l n í r o z h o d n u t í a n o r m a t i v n í n a ř í z e n í .
O d r o k u 2 0 0 4 m á k a ž d ý č l e n s k ý s t á t v K o m i s i j e d n o h o k o m i s a ř e .
„ K a ž d ý k o m i s a ř m á p ř i d ě l e n o u j e d n u n e b o n ě k o l i k o b l a s t í , z a n ě ž z o d p o v í d á ( r e s o r t y ) . I n s t i t u c i o n á l n í m v yj á d ř e n í m t é t o d ě l b y k o m p e t e n c í j s o u g e n e r á l n í d i r e k t o r á t y ( o z n a č o v a n é z k r a t k o u D G ) ,
16 XXX, X. Základy práva Evropské unie pro ekonomy. Praha: Linde, 2001. 3. aktualizované a doplněné vydání. s. 66
17 XXXXXXX, X. a kol. Obchod v rámci Evropské unie a obchodní operace mimo členské země EU.
Praha: ASPI Publishing, 2004, s. 24
k t e r é t y t o o b l a s t i o b h o s p o d a ř u j í . “ 18 E k o n o m i c k é a f i n a n č n í v ě c i m á n a s t a r o s t i o d b o r n ý ú t v a r D G I I , p o d n i k y a o b c h o d o d b o r n ý ú t v a r D G X X I I .
P o k u d s e t ýk á o b l a s t i p o d n i k á n í , v l e d n u r o k u 2 0 0 7 p ř e d l o ž i l a K o m i s e p r o g r a m , j e h o ž c í l e m j e d o r o k u 2 0 1 2 s n í ž i t z e j m é n a a d m i n i s t r a t i v n í z á t ě ž m a l ý c h a s t ř e d n í c h p o d n i k ů o 2 5 % . „ D n e 2 1 . z á ř í K o m i s e o f i c i á l n ě z a h á j i l a s l u ž b u i n t e r n e t o v é k o n z u l t a c e t ý k a j í c í s e s n í ž e n í a d m i n i s t r a t i v n í z á t ě ž e . T yt o n o v é s t r á n k y b y m ě l y v e d o u c í m p o d n i k ů u m o ž n i t p ř e d k l á d a t n á v r h y k e s n i ž o v á n í j e j i c h a d m i n i s t r a t i v n í z á t ě ž e . “ 19 N a v í c v č e r v e n c i 2 0 0 7 p ř i j a l a n á v r h P r o g r a m u m o d e r n i z a c e e v r o p s k ý c h s t a t i s t i k p o d n i k á n í a o b c h o d u M E E T S , j e h o ž c í l e m j e t a k é m o d e r n i z o v a t s t a t i s t i c k é m ě ř e n í o b c h o d u s e z b o ž í m m e z i č l e n s k ým i s t á t y ( j i ž v ý š e z m í n ě n ý I n t r a s t a t ) . D á l e K o m i s e p ř i j a l a v ú n o r u 2 0 0 7 l e g i s l a t i v n í b a l í č e k o b s a h u j í c í č t y ř i i n i c i a t i v y , k t e r é v y l e p š u j í f u n g o v á n í v n i t ř n í h o t r h u v e v z t a h u k j e d n o t l i v ý m s v o b o d á m j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u .
E v ro p s k ý p a r l a m e n t j e i n s t i t u c í , j e j í ž č l e n o v é j s o u o d r o k u 1 9 7 9 v o l e n i v p ř í m ý c h v š e o b e c n ý c h v o l b á c h n a o b d o b í p ě t i l e t . P o č e t p o s l a n c ů ( v s o u č a s n o s t i 7 8 5 ) z a j e d n o t l i v é č l e n s k é z e m ě s e ř í d í p o č t e m j e j i c h o b y v a t e l . J e d n á n í E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u s e k o n a j í v e Š t r a s b u r k u n e b o v B r u s e l u , a t o v e 2 0 o f i c i á l n í c h j a z y c í c h .
E v r o p s k ý p a r l a m e n t j e n e z b y t n ý m č l á n k e m p ř i l e g i s l a t i v n í m p r o c e s u , j e h o s o u h l a s j e z a p o t ř e b í , a b y m o h l a v ě t š i n a p ř e d p i s ů v r á m c i E v r o p s k é u n i e , t ý k a j í c í c h s e o b c h o d u a p o d n i k á n í , v s t o u p i t v p l a t n o s t . N a p ř i j í m á n í a k t ů s e k u n d á r n í h o p r á v a s e ú č a s t n í v p ř í p a d e c h p o d l e č l á n k u 2 5 1 ( 1 8 9 b ) a 2 5 2 ( 1 8 9 c ) S E S . J i n a k p ů s o b í j a k o k o n z u l t a t i v n í o r g á n R a d y a p o s k y t u j e s v á s t a n o v i s k a , k t e r á s i c e n e j s o u p r á v n ě z á v a z n á , a l e m u s í b ýt p o v i n n ě u v á d ě n a s a k t e m , a j e j i c h
18 XXX, X. Základy práva Evropské unie pro ekonomy. Praha: Linde, 2001. 3. aktualizované a doplněné vydání. s. 39.
19 EVROPSKÁ KOMISE. Souhrnná zpráva o činnosti Evropské unie 2007. Lucemburk: Úřad pro úřední tisky Evropskjch společenství, 2008. s. 22
n e v y ž á d á n í m ů ž e m í t z a n á s l e d e k n e p l a t n o s t t a k o v é h o p r á v n í h o a k t u . V t o m t o p ř í p a d ě j s o u p r á v n í a k t y s c h v a l o v á n y j e d n o m y s l n ě R a d o u a P a r l a m e n t e m .
P a r l a m e n t m á n a v í c p r á v o d o n u t i t R a d u , a b y s c h v á l i l a p o z m ě ň o v a c í n á v r h K o m i s e , k t e r ý b y l p ř i j a t ý a b s o l u t n í v ě t š i n o u a v r á c e n K o m i s i , j e d n á s e o t z v . p r o c e d u r u s p o l u p r á c e .
P o d l e č l á n k u 1 9 4 ( 1 3 8 d ) S E S j e P a r l a m e n t t a k é a d r e s á t e m p e t i c í n a e v r o p s k é ú r o v n i . D á l e m ů ž e p o ž á d a t K o m i s i , a b y p ř e d l o ž i l a j a k ý k o l i v v h o d n ý n á v r h t ý k a j í c í s e o t á z e k , u n i c h ž s e z d á b ýt n e z b y t n é v y p r a c o v á n í a k t ů S p o l e č e n s t v í .
E v ro p s k á ra d a n a z ý v a n á t a k é j a k o e v r o p s k ý s u m m i t , z a u j í m á m e z i e v r o p s k ý m i i n s t i t u c e m i z v l á š t n í m í s t o . J e s l o ž e n a z h l a v s t á t ů a v l á d č l e n s k ý c h z e m í a p ř e d s e d y E v r o p s k é k o m i s e . P ř e d s e d n i c t v í v y k o n á v á č l e n s k ý s t á t , k t e r ý v d a n é m p o l o l e t í p ř e d s e d á R a d ě m i n i s t r ů . E v r o p s k á r a d a ř e š í t y o b t í ž n é a s p o r n é o t á z k y , k t e r é s e n e p o d a ř í v y ř e š i t v R a d ě m i n i s t r ů .
„ V e š k e r á l e g i s l a t i v a j e d n o t n é h o t r h u E U v y ž a d u j e v n ě k t e r ý c h p ř í p a d e c h j e d n o m y s l n ý ( d a n ě a s o c i á l n í o p a t ř e n í ) a v o s t a t n í c h o t á z k á c h p o d n i k á n í a o b c h o d u v ě t š i n o v ý ( t z v . k v a l i f i k o v a n á v ě t š i n a v á ž e n ý c h h l a s ů ) s o u h l a s R a d y . T a m , k d e S m l o u v a o E S v yž a d u j e s p o l u r o z h o d o v á n í a E v r o p s k ý m p a r l a m e n t e m , n e m ů ž e R a d a p ř e h l a s o v a t n e s o u h l a s p o s l a n c ů s l e g i s l a t i v n í m n á v r h e m ( a n a o p a k ) . “ 20
E v ro p s k ý s o u d n í d v ů r s e s í d l e m v L u c e m b u r k u f u n g u j e j a k o ú s t a v n í s o u d E v r o p s k é u n i e , p r o t i j e h o r o z h o d n u t í m n e n í m o ž n é s e o d v o l a t . J e n a v í c a d r e s á t e m p ř í m ý c h ž a l o b č l e n s k ý c h s t á t ů , j e j i c h
o b č a n ů , p o d n i k a t e l ů , o r g a n i z a c í i f i r e m . „ Z p o h l e d u o b č a n ů i
20 XXXXXXX, X. a kol. Obchod v rámci Evropské unie a obchodní operace mimo členské země EU.
Praha: ASPI Publishing, 2004, s. 25
p o d n i k a t e l ů j e E S D ( r e s p . v p ř í p a d ě ž a l o b s u b j e k t ů s o u k r o m é h o p r á v a S o u d p r v n í i n s t a n c e j a k o j e h o s o u č á s t ) g a r a n t e m v l á d y p r á v a v p ř í p a d e c h , k d y j a k ý k o l i v e v r o p s k ý č i n á r o d n í ú ř a d o m e z í j e j i c h e v r o p s k á p r á v a a s v o b o d y . “ 21 S v o u j u d i k a t u r o u n a v í c E v r o p s k á s o u d n í d v ů r p o d r o b n ě j i s p e c i f i k u j e p ř e d p i s y a f o r m u l u j e p r á v n í p r a v i d l a , k t e r á n e j s o u v ý s l o v n ě o b s a ž e n a v p r á v n í c h p ř e d p i s e c h , a l e v y p l ý v a j í z n i c h .
3.4.6 DALŠÍ ORGÁNY EVROPSKÝCH SPOLEČENSTVÍ
K p o r a d n í m o r g á n ů m E v r o p s k é u n i e p a t ř í H o s p o d á řs k ý a s o c i á l n í v ý b o r ( m u s í b ý t k o n z u l t o v á n v l e g i s l a t i v n í m p r o c e s u z e j m é n a v o t á z k á c h h o s p o d á ř s k ý c h , s o c i á l n í c h , f i n a n č n í c h , p o d n i k a t e l s k ý c h a s p o t ř e b i t e l s k ý c h ) s p o l u s V ý b o re m re g i o n ů ( k o n z u l t o v á n v o t á z k á c h r e g i o n á l n í h o a m í s t n í h o z á j m u , n a p ř . v z d ě l á n í , m l á d e ž , k u l t u r a , z d r a v í a t d . ) .
Z a s p r á v u e u r a z o d p o v í d á E v ro p s k á c e n t rá l n í b a n k a s e s í d l e m v e F r a n k f u r t u , k t e r á z a h á j i l a s v o u č i n n o s t v r o c e 1 9 9 8 . Z h l e d i s k a o b c h o d u a p o d n i k á n í s t a n o v u j e r e f e r e n č n í ú r o k o v é s a z b y , a t í m p á d e m i c e n u p e n ě z . D a l š í m d ů l e ž i t ým ú k o l e m E v r o p s k é c e n t r á l n í b a n k y j e u d r ž o v a t s t a b i l i t u c e n , n a n í ž z á v i s í k u p n í s í l a e u r o ; t a j e d e f i n o v á n a j a k o m e z i r o č n í r ů s t s p o t ř e b i t e l s k ý c h c e n m e n š í n e ž 2 % .
V r o c e 1 9 5 8 b y l a z ř í z e n a E v ro p s k á i n v e s t i č n í b a n k a , k t e r á j e n e z i s k o v o u i n s t i t u c í E v r o p s k é u n i e a z á r o v e ň n e j v ě t š í m e z i n á r o d n í ú v ě r o v o u i n s t i t u c í n a s v ě t ě , d o k t e r é a l e o b č a n é n e u k l á d a j í s v é ú s p o r y . J e j í a k c i o n á ř i j s o u č l e n s k é s t á t y E v r o p s k é u n i e . E I B p o s k y t u j e i n v e s t i č n í ú v ě r y k p o d p o ř e v y v á ž e n é h o h o s p o d á ř s t v í r o z v o j e , f i n a n c u j e i n f r a s t r u k t u r á l n í p r o j e k t y j a k o ž e l e z n i č n í a s i l n i č n í k o r i d o r y , l e t i š t ě .
„ V r o c e 2 0 0 7 i n v e s t i č n í b a n k a p o s k y t l a f i n a n č n í p r o s t ř e d k y v e v ýš i 4 7 , 8 m i l i a r d E U R . “ 22
21 XXXXXXX, X. a kol. Obchod v rámci Evropské unie a obchodní operace mimo členské země EU.
Praha: ASPI Publishing, 2004, s. 25
22 EVROPSKÁ KOMISE. Souhrnná zpráva o činnosti Evropské unie 2007. Lucemburk: Úřad pro úřední tisky Evropskjch společenství, 2008. s. 234
E v ro p s k ý ú č e tn í d v ů r s e s í d l e m v L u c e m b u r k u m á 2 5 č l e n ů , k t e ř í z a s t u p u j í z á j m y d a ň o v ý c h p o p l a t n í k ů ; k o n t r o l u j e , z d a E v r o p s k á u n i e s k u t e č n ě v y n a k l á d á p r o s t ř e d k y z r o z p o č t u n a ú č e l y , p r o k t e r é b y l y u r č e n y a p ř e z k o u m á v á v š e c h n y v ý d a j o v é a p ř í j m o v é ú č t y E U .
E v ro p s k ý o m b u d s m a n p ř i j í m á s t í ž n o s t i o d f y z i c k ý c h a p r á v n i c k ý c h o s o b k t e r é h o k o l i v č l e n s k é h o s t á t u n a š p a t n é ř í z e n í n e b o n e s p r á v n é r o z h o d n u t í i n s t i t u c í E v r o p s k é u n i e , p ř i č e m ž s e s n a ž í d o s á h n o u t s m í r n é h o ř e š e n í s p o r u m e z i s t ě ž o v a t e l e m a o r g á n e m , k t e r ý s e v a d n é h o c h o v á n í d o p u s t i l . P ř i v y ř i z o v á n í s t í ž n o s t í s e o m b u d s m a n o b r a c í p ř í m o n a d o t č e n o u i n s t i t u c i , m ů ž e t a k é p ř e d l o ž i t d o p o r u č e n í , n a k t e r é j e d a n á i n s t i t u c e p o v i n n a o d p o v ě d ě t p o d r o b n o u z p r á v o u n e j p o z d ě j i d o t ř í m ě s í c ů .
4 . PRÁVNÍ SYSTÉM EVROPSKÉ UNIE
S o h l e d e m n a t o , ž e o b l a s t p o d n i k á n í j e p r á v n í m i p ř e d p i s y u p r a v e n a p o m ě r n ě p ř í s n ě , z a m ě ř í m s e v t é t o k a p i t o l e p r á v ě n a s t r u č n o u c h a r a k t e r i s t i k u t y p ů a d r u h ů p r á v n í c h n o r e m v y d á v a n ý c h v r á m c i E v r o p s k é u n i e z e j m é n a s o h l e d e m n a t o , j a k ý m z p ů s o b e m z a s a h u j í d o o b l a s t i p o d n i k á n í .
A c q u i s c o m m u n a u t a i r e n e b o l i e v r o p s k é k o m u n i t á r n í p r á v o z a h r n u j e v e š k e r o u p l a t n o u l e g i s l a t i v u k d y p ř i j a t o u v r á m c i E S . V z n i k e m E v r o p s k é u n i e j i ž m l u v í m e o t z v . t ře c h p i l í ř í c h E v r o p s k é u n i e p o d l e t o h o , k t e r o u o b l a s t e v r o p s k é p r á v n í p ř e d p i s y u p r a v u j í , M a a s t r i c h t s k o u s m l o u v o u b y l a z a č l e n ě n a o b l a s t z a h r a n i č n í a b e z p e č n o s t n í p o l i t i k y a s p o l u p r á c e v o b l a s t i j u s t i c e a v n i t ř n í p o l i t i k y . P r á v o E v r o p s k é u n i e s e t a k t é ž č l e n í n a p r á v o p r i m á rn í , t e d y a k t y č l e n s k ý c h s t á t ů ( z e j m é n a z a k l á d a j í c í d o k u m e n t y ) a s e k u n d á rn í , t e d y v y t v á ř e n é o r g á n y E v r o p s k ý c h s p o l e č e n s t v í n a z á k l a d ě z m o c n ě n í p r á v a p r i m á r n í h o ( n a ř í z e n í a s m ě r n i c e ) . N e m é n ě p o d s t a t n ým i j s o u r o z h o d n u t í E v r o p s k é h o s o u d n í h o d v o r a a z v y k o v é p r á v o ( n e p s a n é z á s a d y p ř e v z a t é z v n i t r o s t á t n í c h ř á d ů č l e n s k ý c h s t á t ů n e b o z á s a d m e z i n á r o d n í h o p r á v a ) .
4 . 1 PR Á V O P R I M Á R N Í
P rá v o p r i m á rn í p ř e d s t a v u j e z a k l á d a j í c í s m l o u v y a d a l š í p o z m ě ň o v a c í a p ř í s t u p o v é a k t y , v e š k e r é r e v i d u j í c í , m o d i f i k u j í c í , d o p l ň u j í c í a r o z š i ř u j í c í s m l o u v y .
„ M e z i t yt o s m l o u v y l z e z a h r n o u t S m l o u v u o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o h o s p o d á ř s k é h o s p o l e č e n s t v í z r o k u 1 9 5 7 , S m l o u v u o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í p r o a t o m o v o u e n e r g i i ( 1 9 5 7 ) , S m l o u v u o z ř í z e n í j e d n é R a d y a j e d n é K o m i s e E v r o p s k ý c h s p o l e č e n s t v í ( 1 9 6 5 ) , J e d n o t n ý e v r o p s k ý a k t ( 1 9 8 6 ) , S m l o u v u o E v r o p s k é u n i i ( 1 9 9 2 ) , k t e r o u b y l a m j . p o z m ě n ě n a S m l o u v a o E H S a p ř e j m e n o v á n a n a S m l o u v u o z a l o ž e n í E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í . D á l e s e j e d n á o A m s t e r o d a m s k o u s m l o u v u o r e v i z i z ř i z o v a c í c h s m l u v a M a a s t r i c h t s k é s m l o u v y ( 1 9 9 7 ) a S m l o u v u z N i c e ( 2 0 0 0 ) . “ 23
P o d l e S m l o u v y o E v r o p s k é u n i i v l á d a k t e r é h o k o l i č l e n s k é h o s t á t u n e b o K o m i s e m o h o u p ř e d k l á d a t R a d ě n á v r h y n a r e v i z i s m l u v , n a n i c h ž j e z a l o ž e n a U n i e . Z m ě n y v s t o u p í v p l a t n o s t p o t é , c o b y l y r a t i f i k o v á n y v š e m i č l e n s k ý m i s t á t y p o d l e j e j i c h p ř í s l u š n ý c h ú s t a v n í c h p r a v i d e l .
J a k j i ž b yl o z m í n ě n o v ý š e , v r á m c i R a d y m ů ž o u j e j í č l e n o v é p ř i j í m a t r o z h o d n u t í j a k o z á s t u p c i s v ý c h s t á t ů , j a k o n a p ř í k l a d z j e d n o d u š e n é m e z i n á r o d n í s m l o u v y , n e b o n e z á v a z n á s t a n o v i s k a .
4 . 2 PR Á V O S E K U N D Á R N Í
S e k u n d á rn í , o d v o z e n é p rá v o s p o č í v á n a p r á v u p r i m á r n í m a j e z v e ř e j ň o v á n o v Ú ř e d n í m v ě s t n í k u E U . J e d n á s e v p o d s t a t ě o p r á v n í a k t y , k t e r é b y l y p ř i j a t é j a k o p r o v á d ě c í u s t a n o v e n í s m l u v . T yt o z a h r n u j í a k t y S p o l e č e n s t v í ( t z v . C o m m u n i t y a c t s ) , v y d a n é E v r o p s k ým p a r l a m e n t e m a R a d o u n e b o , p o k u d s e j e d n á o p r o v á d ě c í p ř e d p i s y , t a k é E v r o p s k o u k o m i s í .
V s o u č a s n é d o b ě o b s a h u j e s e k u n d á r n í p r á v o v í c e n e ž j e d e n á c t t i s í c a k t ů , m e z i k t e r é p a t ř í n a ř í z e n í ( r e g u l a t i o n s ) , s m ě r n i c e ( d i r e c t i v e s ) , r o z h o d n u t í ( d e c i s i o n s ) , d o p o r u č e n í ( r e c o m m e n d a t i o n s ) a
23 XXXXXX, X. a kol. Ekonomické a právní aspekty podnikání v EU. 1. vydání. Praha: X.X.Xxxx, 2007, s. 3
s t a n o v i s k a ( o p i n i o n s ) . Na ř í z e n í n e v y ž a d u j í p ř e v z e t í d o v n i t r o s t á t n í h o p r á v n í h o ř á d u a z a v a z u j í p ř í m o č l e n s k é s t á t y , a l e i v n i t r o s t á t n í s u b j e k t y , t j . f yz i c k é a p r á v n i c k é o s o b y . N a ř í z e n í j e p ř í m o ú č i n n é b e z p o t ř e b y d a l š í h o z á s a h u z e s t r a n y č l e n s k ý c h s t á t ů . N a p r o t i t o m u s m ě r ni c e z a v a z u j í p o u z e č l e n s k é s t á t y - p o k u d č l e n s k ý s t á t n e p r o m í t n e s m ě r n i c e d o v l a s t n í h o p r á v n í h o ř á d u v e s t a n o v e n é l h ů t ě , j e E v r o p s k á k o m i s e o p r á v n ě n a p r o t i n ě m u z a h á j i t ř í z e n í o p o r u š e n í S m l o u v y o z a l o ž e n í E S . „ S m ě r n i c e p ř e d e p i s u j e j e n v ý s l e d e k , j e h o ž m á b ýt d o s a ž e n o , z a t í m c o f o r m y a m e t o d y d o s a ž e n í t o h o t o v í l e z ů s t á v a j í n a v ů l i s t á t u . “ 24 C í l e m s m ě r n i c j e a p r o x i m a c e j e d n o t l i v ý c h p r á v n í c h ř á d ů č l e n s k ý c h s t á t ů . S m ě r n i c e j s o u s c h v a l o v á n y R a d o u s p o l e č n ě s P a r l a m e n t e m n e b o s a m o t n o u K o m i s í . Ro z ho dnut í z p r a v i d l a z a v a z u j e p o u z e s u b j e k t y , k t e r ým j e a d r e s o v á n o , p r o t o ž e r o z h o d u j e o j e d n o t l i v ý c h p ř í p a d e c h . J e s c h v a l o v á n o R a d o u , R a d o u s p o l e č n ě s P a r l a m e n t e m a n e b o K o m i s í . D o p o r uč e n í a s t a no v i s ka n e j s o u p r á v n ě z á v a z n á , s l o u ž í p o u z e j a k o n e z á v a z n é n á v o d y p r o č l e n s k é s t á t y .
4 . 3 TŘ Í P I L Í Ř E EV R O P S K É U N I E
V r o c e 1 9 9 2 b y l a M a a s t r i c h t s k o u s m l o u v o u z a l o ž e n a E v r o p s k á u n i e , k t e r á m á t ř i p i l í ř e . „ E v r o p s k á s p o l e č e n s t v í t v o ř í p r v n í p i l í ř E v r o p s k é u n i e a p o u z e v n ě m s e p r o j e v u j e n a d s t á t n o s t . V z t a h y m e z i s t á t y v r á m c i p i l í ř e d r u h é h o a t ř e t í h o j s o u z a l o ž e n y n a m e z i n á r o d n í s p o l u p r á c i , t j . n a v z á j e m n é m s o u h l a s u č l e n s k ý c h s t á t ů “ 25
P rv n í p i l í ř E v r o p s k é u n i e n e b o l i k o m u n i t á r n í p r á v o ( p r á v o E v r o p s k ý c h s p o l e č e n s t v í ) b y l t v o ř e n t ř e m i e v r o p s k ý m i s p o l e č e n s t v í m i ( E S , E U R A T O M , E S U O ) a z a h r n u j e z a k l á d a c í s m l o u v y , p o z m ě ň o v a c í a p ř í s t u p o v é a k t y v č e t n ě z á v a z n ý c h p r o t o k o l ů a d o d a t k ů . P ů v o d c e m p r i m á r n í h o p r á v a j s o u č l e n s k é s t á t y E S j a k o ž t o s m l u v n í s t r a n y t ě c h t o d o k u m e n t ů .
24 XXX, X. Základy práva Evropské unie pro ekonomy. Praha: Linde, 2001. 3. aktualizované a doplněné vydání. s. 39.
25 XXXXXX, X. a kol. Ekonomické a právní aspekty podnikání v EU. 1. vydání. Praha: X.X.Xxxx, 2007, s. 2
P r v n í p i l í ř m á t z v . s u p r a n a c i o n á l n í n e b o l i n a d n á r o d n í c h a r a k t e r , t o z n a m e n á , ž e č l e n s k é s t á t y d e l e g u j í n a E v r o p s k á s p o l e č e n s t v í č á s t s v é n á r o d n í s u v e r e n i t y .
„ V r á m c i p r v n í h o p i l í ř e s e r e a l i z u j í p o l i t i k y E v r o p s k é h o s p o l e č e n s t v í – s p o l e č n á z e m ě d ě l s k á p o l i t i k a , s p o l e č n á o b c h o d n í p o l i t i k a , d o p r a v n í p o l i t i k a , o c h r a n a h o s p o d á ř s k é s o u t ě ž e , s t r u k t u r á l n í p o l i t i k a , s o c i á l n í p o l i t i k a , v ýz k u m v ý v o j , p r ů m y s l o v á p o l i t i k a , o c h r a n a ž i v o t n í h o p r o s t ř e d í , o c h r a n a s p o t ř e b i t e l e , v z d ě l á v á n í , k u l t u r a a d a l š í . O d r o k u 2 0 0 3 j e d o p r v n í h o p i l í ř e z a h r n u t a z t ř e t í h o p i l í ř e t é ž v í z o v á , a z yl o v á a m i g r a č n í p o l i t i k a a d a l š í p o l i t i k y v z t a h u j í c í s e k v o l n é m u p o h y b u o s o b a k o n t r o l a v n ě j š í c h h r a n i c E v r o p s k é u n i e . “ 26
D o p r á v a t z v . d r u h é h o a t ře t í h o p i l í ře E v ro p s k é u n i e , t z v . u n i j n í h o p r á v a , z a h r n u j e m e p r á v n í a k t y s p o l e č n é z a h r a n i č n í a b e z p e č n o s t n í p o l i t i k y ( I I . p i l í ř ) a j u s t i č n í s p o l u p r á c e v t r e s t n í c h v x x x x x ( I I I . p i l í ř ) .
D r u h ý a t ř e t í p i l í ř E v r o p s k é u n i e b y l z a v e d e n a ž M a a s t r i c h t s k o u s m l o u v o u z r o k u 1 9 9 2 , k t e r á p o p r v é k o n c i p o v a l a p r á v n í s y s t é m E v r o p s k é u n i e d o p i l í ř o v i t é s t r u k t u r y . R o z h o d n u t í s e v n ě m p ř i j í m a j í v R a d ě n a z á s a d ě j e d n o m y s l n o s t i . R a d a t a k é m ů ž e r o z h o d n o u t o p ř e ř a z e n í n ě k t e r ý c h o t á z e k z e t ř e t í h o d o p r v n í h o p i l í ř e .
P o d l e č l á n k u 2 4 9 ( 1 8 9 ) S E S a k t y s e k u n d á r n í h o p r á v a v y d á v á E v r o p s k ý p a r l a m e n t s p o l e č n ě s R a d o u , R a d a a K o m i s e . S E S r o z l i š u j e d v a z p ů s o b y p ř i j í m á n í p r á v n í c h a k t ů , j e d n a k s p o l u r o z h o d o v a c í l e g i s l a t i v n í p r o c e d u r a p o d l e č l á n k u 2 5 1 ( 1 8 9 b ) S E S a j e d n a k t z v . k o o p e r a č n í l e g i s l a t i v n í p r o c e d u r a d l e č l á n k u 2 5 2 ( 1 8 9 c ) S E S .
V ě t š i n o u s e u p l a t ň u j e p o s t u p p o d l e č l á n k u 2 5 1 ( 1 8 9 b ) S E S , k d y K o m i s e p ř e d l o ž í n á v r h E v r o p s k é m u p a r l a m e n t u a R a d ě . R a d a p o t é p ř i j m e k v a l i f i k o v a n o u v ě t š i n o u p o v y j á d ř e n í E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u s p o l e č n é s t a n o v i s k o . R a d a i K o m i s e p o d r o b n ě i n f o r m u j í E v r o p s k ý p a r l a m e n t o s v ý c h v y j á d ř e n í c h . P o k u d d o t ř í m ě s í c ů o d t o h o t o s d ě l e n í
26 HAD, M. a kol. Česká republika v Evropské unii, členství, přínosy a výzvy. Praha: Českj institut pro integraci v EU, 2005, s. 10
P a r l a m e n t s c h v á l í s p o l e č n é s t a n o v i s k o n e b o s e n e v y j á d ř í , R a d a s k o n e č n o u p l a t n o s t í n a v r h o v a n ý a k t p ř i jm e s h o d n ě s e s p o l e č n ým s t a n o v i s k e m . P o k u d P a r l a m e n t v ě t š i n o u h l a s ů s p o l e č n é s t a n o v i s k o o d m í t n e , m ů ž e R a d a s v o l a t S m í r č í v ý b o r , k t e r ý m á z a ú k o l d o s á h n o u t d o h o d y o s p o l e č n é m n á v r h u , a d ů k l a d n ě j i o b j a s n i t s v é s t a n o v i s k o . V p ř í p a d ě , ž e P a r l a m e n t v ě t š i n o u h l a s ů z n o v u p o t v r d í o d m í t n u t í s t a n o v i s k a , p o v a ž u j e s e p r á v n í a k t z a n e p ř i j a t ý . P a r l a m e n t m ů ž e t a k é n a v r h n o u t z m ě n y s p o l e č n é h o s t a n o v i s k a , k t e r é m ů ž e R a d a s c h v á l i t k v a l i f i k o v a n o u v ě t š i n o u , a n á s l e d n ě p r á v n í a k t p ř i j m o u t . T a t o t z v . p r o c e d u r a s o u h l a s u s e u p l a t n í z e j m é n a v p ř í p a d ě p ř i j í m á n í p r á v n í c h a k t ů z o b l a s t i p o s í l e n í s p o l u p r á c e , s t r u k t u r á l n í c h a k o h e z n í c h f o n d ů , p ř i s t o u p e n í n o v ý c h č l e n s k ý c h s t á t ů n e b o p o r u š e n í l i d s k ý c h p r á v .
V p ř í p a d ě k o o p e r a č n í p r o c e d u r y K o m i s e d o j e d n o h o m ě s í c e p ř e z k o u m á n á v r h , n a j e h o ž z á k l a d ě R a d a p ř i j a l a s v é s p o l e č n é s t a n o v i s k o , p ř i h l é d n e p ř i t o m k e z m ě n á m n a v r ž e n ým P a r l a m e n t e m . R a d a m ů ž e j e d n o m y s l n ě z m ě n y p ř i j m o u t . J i n a k R a d a p ř i j í m á k v a l i f i k o v a n o u v ě t š i n o u n á v r h , p o k u d b y l p ř e z k o u m a n ý K o m i s í , z m ě n i t h o m ů ž e j e n j e d n o m y s l n ě . P r o c e d u r a s e u p l a t n í n a p ř í k l a d p ř i ú p r a v ě v o l n é h o p o h y b u p r a c o v n í k ů , p r á v a u s a z o v á n í , v n i t ř n í h o t r h u , z a m ě s t n a n o s t i , c e l n í s p o l u p r á c e , v z d ě l á n í , k u l t u r y n e b o e k o n o m i c k é a s o c i á l n í s o u d r ž n o s t i .
„ V r o c e 2 0 0 7 K o m i s e v y p r a c o v a l a 1 0 0 n á v r h ů s p a d a j í c í c h d o p r o c e s u s p o l u r o z h o d o v á n í . E v r o p s k ý p a r l a m e n t a R a d a p ř i p o j i l y s v ů j p o d p i s n e b o d o s á h l y p ř e d b ě ž n é s h o d y o p o d p i s u v p ř í p a d ě 1 2 0 d o k u m e n t ů , z n i c h ž s e v ě t š i n a z a č a l a p r o j e d n á v a t j i ž p ř e d 1 . l e d n e m . “ 27 O d v s t u p u Č e s k é r e p u b l i k y d o E v r o p s k é u n i e v y d a l y i n s t i t u c e
n ě k o l i k p r á v n í c h a k t ů t ý k a j í c í c h s e o b c h o d u a p o d n i k á n í . P ř í k l a d e m t é t o l e g i s l a t i v n í č i n n o s t i m ů ž e b ýt r o z h o d n u t í K o m i s e 2 0 0 4 / 7 0 6 / E S o z ř í z e n í e v r o p s k é h o f ó r a o ř í z e n í p o d n i k ů , r o z h o d n u t í K o m i s e 2 0 0 5 / 3 8 0 / E S o z ř í z e n í s k u p i n y n e v l á d n í c h o d b o r n í k ů n a ř í z e n í p o d n i k ů a p r á v o s p o l e č n o s t í , s m ě r n i c e E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u a R a d y 2 0 0 5 / 5 6 / E S o p ř e s h r a n i č n í c h f ú z í c h k a p i t á l o v ý c h s p o l e č n o s t í ,
27 EVROPSKÁ KOMISE. Souhrnná zpráva o činnosti Evropské unie 2007. Lucemburk: Úřad pro úřední tisky Evropskjch společenství, 2008. s. 235
s m ě r n i c e E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u a R a d y 2 0 0 6 / 4 3 / E S o p o v i n n é m a u d i t u r o č n í c h a k o n s o l i d o v a n ý c h ú č e t n í c h z á v ě r e k n e b o s m ě r n i c e E v r o p s k é h o p a r l a m e n t u a R a d y 2 0 0 7 / 3 6 / E S o v ýk o n u n ě k t e r ý c h p r á v a k c i o n á ř ů v e s p o l e č n o s t e c h s k ó t o v a n ý m i a k c i e m i .
Č e s k á r e p u b l i k a m á j a k o č l e n E v r o p s k é u n i e m o ž n o s t v y u ž í v a t p r o s t ř e d k y z j e j i c h f o n d ů . „ J i ž v l e t e c h 2 0 0 4 - 2 0 0 6 m ě l a k d i s p o z i c i v í c e n e ž 2 , 6 m l d . e u r a v n á s l e d u j í c í m p r o g r a m o v a c í m o b d o b í ( 2 0 0 7 - 2 0 1 3 ) l z e o č e k á v a t n a v ý š e n í t ě c h t o p r o s t ř e d k ů n a 2 6 , 7 m l d . e u r , c o ž p ř e d s t a v u j e p ř í d ě l z h r u b a 1 0 0 m l d . K č n a r o k . “ 28
P o d l e E v r o p s k é k o m i s e z m ě n o u p o č t u č l e n s k ý c h s t á t ů E U n a 2 7 s e z v ýš i l a p l o c h a p o v r c h u E v r o p s k é u n i e o 3 4 % , p o p u l a c e o 2 8 % , a l e H D P j e n o 5 % . 29
S o h l e d e m n a v ý š e u v e d e n é a n a s k u t e č n o s t , ž e „ n e j b ě ž n ě j š í m u k a z a t e l e m p r o m ě ř e n í n á r o d n í e k o n o m i c k é a k t i v i t y j e h r u b ý d o m á c í p r o d u k t “ 30, j e j e d n o u z n e j v ýz n a m n ě j š í c h s t r a t e g i í E v r o p s k é u n i e j e p o l i t i k a h o s p o d á ř s k é a s o c i á l n í s o u d r ž n o s t i , n a k t e r o u s e v s o u č a s n o s t i v y n a k l á d á c c a t ř e t i n a z c e l k o v ý c h v ý d a j ů r o z p o č t u E U . Z a ú č e l e m p o d p o r y h o s p o d á ř s k é h o r o z v o j e b y l a s t a n o v e n á v í c e l e t á p r o g r a m o v a c í o b d o b í , a t o v l e t e c h 2 0 0 0 - 2 0 0 6 ( p r o Č e s k o u r e p u b l i k u s o h l e d e m n a d a t u m j e j í i n t e g r a c e z k r á c e n é p r o g r a m o v a c í o b d o b í – O p e r a č n í p r o g r a m P r ů m y s l a p o d n i k á n í O P P I ) , v s o u č a s n o s t i j e p r o g r a m v y p r a c o v a n ý p r o o b d o b í l e t 2 0 0 7 - 2 0 1 3 – O p e r a č n í p r o g r a m P o d n i k á n í a i n o v a c e O P P P .
V r á m c i p o l i t i k y s o u d r ž n o s t i s i E v r o p s k á u n i e s t a n o v i l a v l e t e c h 2 0 0 0 - 2 0 0 6 z a c í l p o d p o r u r o z v o j e z a o s t á v a j í c í c h r e g i o n ů , p o d p o r u
28 XXXXXX, X. a kol. Ekonomické a právní aspekty podnikání v EU. 1. vydání. Praha: X.X.Xxxx, 2007, s. 251
29 EUROPEAN COMMISSSION. Report on the High level group on industrial relations and change in the European Union. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2002. s. 12
30 EUROPEAN COMMISSSION. European business – Facts and Figures. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2007. s. 5
o b l a s t í p o t ý k a j í c í c h s e s r e s t r u k t u r a l i z a c í a p o d p o r u p o l i t i k y z a m ě s t n a n o s t i a s y s t é m ů v z d ě l á v á n í . O p e ra č n í p ro g ra m P rů m y s l a p o d n i k á n í b yl j e d n í m z p ě t i o p e r a č n í c h p r o g r a m ů , v e k t e r ý c h s e v y h l a š o v a l y d o t a č n í p r o g r a m y , a b y l z a m ě ř e n n a z v ý š e n í k o n k u r e n c e s c h o p n o s t i č e s k ý c h p o d n i k ů , k t e r é p ů s o b í v o b l a s t i p r ů m y s l u a p r ů m y s l o v ý c h s l u ž e b .
O p e ra č n í p ro g ra m P o d n i k á n í a i n o v a c e p r o o b d o b í 2 0 0 7 - 2 0 1 3 j e r e a l i z o v á n v r á m c i c í l e „ K o n v e r g e n c e “ a v z t a h u j e s e n a c e l é ú z e m í Č e s k é r e p u b l i k y s v ý j i m k o u h l a v n í h o m ě s t a P r a h y . J e f i n a n c o v á n z E v r o p s k é h o f o n d u p r o r e g i o n á l n í r o z v o j ( E R D F ) a E v r o p s k é h o s o c i á l n í h o f o n d u . O P P I b yl v y t v o ř e n v n á v a z n o s t i n a h l a v n í s t r a t e g i c k é d o k u m e n t y Č R ( S t r a t e g i e h o s p o d á ř s k é h o r ů s t u Č R , S t r a t e g i e r e g i o n á l n í h o r o z v o j e , N á r o d n í i n o v a č n í p o l i t i k a a p o d . ) , k t e r é u s i l u j í o p ř i b l í ž e n í Č e s k é r e p u b l i k y e k o n o m i c k é ú r o v n i h o s p o d á ř s k y r o z v i n u t ě j š í m z e m í m E v r o p s k é u n i e .
G l o b á l n í m c í l e m O P P I j e z v ý š i t d o k o n c e p r o g r a m o v a c í h o o b d o b í k o n k u r e n c e s c h o p n o s t č e s k é e k o n o m i k y a p ř i b l í ž i t i n o v a č n í v ý k o n n o s t s e k t o r u p r ů m y s l u a s l u ž e b n a ú r o v n i p ř e d n í c h p r ů m y s l o v ý c h z e m í E v r o p y .
S p e c i f i c k ý m c í l e m p r o g r a m u j e p ř e d e v š í m z i n t e n z í v n ě n í a k t i v i t y m a l ý c h a s t ř e d n í c h p o d n i k ů , z a v á d ě n í i n o v a c í , t e c h n o l o g i í , v ý r o b k ů a s l u ž e b , z v ýš e n í i n o v a č n í č i n n o s t i v p r ů m y s l u , v y u ž i t í o b n o v i t e l n ý c h z d r o j ů e n e r g i e , p o d p o r a s p o l u p r á c e s e k t o r ů p r ů m y s l u s v ýz k u m e m a v ý v o j e m , z e f e k t i v n ě n í v y u ž i t í l i d s k é h o p o t e n c i á l u v p r ů m y s l u n e b o z i n t e n z i v n ě n í r o z v o j e p o r a d e n s k ý c h a i n f o r m a č n í c h s l u ž e b p r o p o d n i k á n í .
O P P I s e z a m ě ř u j e p ř e d e v š í m n a s e k t o r z p r a c o v a t e l s k é h o p r ů m y s l u a s l u ž e b s p r e f e r e n c í t z v . h i g h - t e c h o b o r ů , a t o f o r m o u v y š š í h o b o d o v é h o o h o d n o c e n í p r o j e k t ů z a m ě ř e n ý c h n a t y t o o b o r y . S o u č á s t í p r o g r a m u j e t a k é t e c h n i c k á p o m o c , j a k o n a p ř í k l a d p s a n í p r o j e k t ů , d o t a c e a g r a n t y , v z d ě l á v á n í n e b o s t r a t e g i c k é p o r a d e n s t v í .
„ F i n a n č n í p r o s t ř e d k y z e s t r u k t u r á l n í c h f o n d ů n e j s o u p l a c e n y j a k o n e ú č e l o v á d o t a c e k r o z v o j i f i r m y , a l e j a k o s p o l u f i n a n c o v á n í p ř e s n ě v y m e z e n é h o p o d n i k a t e l s k é h o p r o j e k t u . V ý š e s p o l u f i n a n c o v á n í j e
s t a n o v o v á n a o d l i š n ě p r o j e d n o t l i v é p r o g r a m y , a l e v z á s a d ě p l a t í , ž e u p o d n i k a t e l s k ý c h p r o j e k t ů z p r a v i d l a n e p ř e v y š u j e 5 0 % v š e c h u z n a t e l n ý c h n á k l a d ů p r o j e k t u . “ 31
Z í s k á n í d o t a c e n e n í j e d n o d u c h o u z á l e ž i t o s t í . P o d m í n k y j s o u p r o j e d n o t l i v é d o t a č n í t i t u l y r o z d í l n é , n i c m é n ě s p o l e č n ý m p o s t u p e m j e v ý b ě r v h o d n é h o d o t a č n í h o t i t u l u , s e s t a v e n í p r o j e k t o v é h o z á m ě r u , z p r a c o v á n í a p ř e d l o ž e n í p r o j e k t o v é ž á d o s t i , a l e i r e a l i z a c e d o t a c e . P ř í j e m c e d o t a c e t o t i ž d o s t a n e s m l u v n í p ř í s l i b n a p o s k y t n u t í d o t a c e , s a m o t n á d o t a c e j e a l e p r o p l a c e n a a ž p o u k o n č e n í r e a l i z a c e p r o j e k t u . P o p r o p l a c e n í p r o j e k t u m u s í p ř í j e m c e p o s t a n o v e n o u p o v i n n o u d o b u u d r ž i t e l n o s t i p r o j e k t u p r o v o z o v a t p o d n i k a t e l s k o u č i n n o s t v o b l a s t i p o d p o ř e n é v r á m c i t o h o t o o p e r a č n í h o p r o g r a m u .
K e z k v a l i t n ě n í f u n g o v á n í t r h u E U a e k o n o m i c k é m u r ů s t u n e m a l o u m í r o u p ř i s p í v a j í m a l é a s t ře d n í p o d n i k y , k t e r é s e o v š e m p o t ý k a j í s e z á v a ž n ým i p r o b l é m y , j a k o j e z e j m é n a n e d o s t a t e k p r o v o z n í h o k a p i t á l u n e b o o m e z e n é i n f o r m a c e o h l e d n ě a n a l ý z y t r h u . P r o t o p r á v ě t y t o f i r m y s e s t a l y h l a v n í c í l o v o u s k u p i n o u p r o s í ť v í c e n e ž 5 0 0 p o r a d e n s k ý c h m í s t , k t e r é m a j í z a ú k o l n a p o m á h a t r o z v o j i p o d n i k á n í a i n o v a č n í h o p r o s t ř e d í v E U . V z n i k t ě c h t o c e n t e r j e j e d n í m z h l a v n í c h c í l ů c e l o e v r o p s k é h o p r o j e k t u E n t e r p r i s e E u r o p e N e t w o r k , k t e r é m u b y l a v ě n o v á n a k o n f e r e n c e k o n a n á v e d n e c h 6 . a 7 . ú n o r a 2 0 0 8 v B r u s e l u .
V Č e s k é r e p u b l i c e p ř i p a d á p ř i t o m n a 1 0 0 0 o b y v a t e l v p o r o v n á n í s o s t a t n í m i č l e n s k ý m i s t á t y n e j v í c p o d n i k ů v k a t e g o r i i d o 2 5 0 z a m ě s t n a n c ů ( 8 6 p o d n i k ů ) , n a o p a č n é m k o n c i t o h o t o ř e b ř í č k u s e o c i t l o s o u s e d n í S l o v e n s k o s p o č t e m 6 , 5 p o d n i k ů n a 1 0 0 0 o b y v a t e l . 32
31 XXXXXX, X. a kol. Ekonomické a právní aspekty podnikání v EU. 1. vydání. Praha: X.X.Xxxx, 2007, s. 266
32 EUROPEAN COMMISSSION. European business – Facts and Figures. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities, 2007. s. 29
C í l e m t é t o p r á c e b y l o s h r n o u t z á k l a d n í p r á v n í p o d m í n k y p r o p o d n i k á n í v E v r o p s k é u n i i , p o s k y t n o u t p ř e h l e d t ě c h t o p o d m í n e k a f o r e m p o d n i k á n í j a k v r á m c i Č e s k é r e p u b l i k y , t a k i v j i n ý c h č l e n s k ý c h s t á t e c h , a t e o r e t i c k y c h a r a k t e r i z o v a t p r á v n í z á k l a d p r o p o d n i k á n í . V y t ý č e n ý c h c í l ů j s e m p o d l e m é h o n á z o r u d o s á h l a .
V s o u l a d u s c í l e m j s e m v e s v é p r á c i c h a r a k t e r i z o v a l a j e d n o t l i v é s v o b o d y j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u a j e j i c h s o u č a s n ý v l i v n a p o s t a v e n í p o d n i k a t e l e n a t r z í c h E v r o p s k é u n i e , n á s l e d n ě j s e m p o p s a l a j e d n o t l i v é f o r m y p o d n i k á n í j a k v Č e s k é r e p u b l i c e , t a k n a d n á r o d n í f o r m y o b c h o d n í c h s p o l e č n o s t í , a t a k é j s e m s e v ě n o v a l a z v l á š t n o s t e m p o d n i k á n í v e v y b r a n ý c h č l e n s k ý c h z e m í c h . Z á v ě r e m j s e m s t r u č n ě o b e c n ě c h a r a k t e r i z o v a l a E v r o p s k o u u n i i s e z a m ě ř e n í m n a j e j í i n s t i t u c e a j e j i c h v l i v n a v y t v á ř e n í p o d m í n e k p r o p o d n i k á n í a p r á v n í p ř e d p i s y E v r o p s k é u n i e v ů b e c . N e v y n e c h a l a j s e m a n i a k t u á l n í i n f o r m a c e a u v e d l a j s e m p ř í k l a d y p o d p o r y p o d n i k á n í z e s t r a n y E v r o p s k é u n i e a p ř e d s t a v e n í O p e r a č n í h o p r o g r a m u P o d n i k á n í a i n o v a c e .
Z h l e d i s k a s o u č a s n é h o v ý v o j e s e z d á n e j r o z u m n ě j š í s t r a t e g i í p r o p o d n i k á n í v o l b a f o r m y m a l é h o n e b o s t ř e d n í h o p o d n i k u , a t o s o h l e d e m n a z a m ě ř e n í r ů z n ý c h f o r e m p o d p o r y z e s t r a n y E U ( n a p ř í k l a d z ř i z o v á n í p o r a d e n s k ý c h c e n t e r , t e c h n i c k á p o m o c j a k s e z a k l á d á n í m p o d n i k u , t a k s e ž á d o s t m i o p ř í p a d n o u d o t a c i ) p ř e d e v š í m n a t u t o f o r m u p o d n i k á n í a n a s k u t e č n o s t , ž e v s o u č a s n é d o b ě s e n a p o m o c d r o b n ý m a s t ř e d n í m p o d n i k ů m v y n a k l á d a j í f i n a n č n í p r o s t ř e d k y v t a k o v ý c h č á s t k á c h , k t e r é s e p r a v d ě p o d o b n ě v b u d o u c n u o p a k o v a t n e b u d o u . P o n a b y t í p l a t n o s t i s m ě r n i c e o s l u ž b á c h n a v n i t ř n í m t r h u n a v í c o d p a d n e d a l š í ř a d a p ř e k á ž e k , j a k o j s o u r o z s á h l á a d m i n i s t r a t i v n í o m e z e n í , a o d s t r a n í s e d a l š í r o z d í l y v ú p r a v ě a p o d m í n k á c h p r o p o d n i k á n í v j e d n o t l i v ý c h č l e n s k ý c h s t á t e c h , c o ž j e d a l š í c h v e l k ý m k r o k e m v p ř e d , a n a p o l i p o d n i k á n í n e p o c h y b n ě u m o ž n í v y u ž í t ř a d u n o v ý c h a z a j í m a v ý c h p ř í l e ž i t o s t í .
T h e t h e s i s d e a l s w i t h t h e c o n d i t i o n s f o r b u s i n e s s a c t i v i t i e s i n t h e E u r o p e a n U n i o n , e s p e c i a l l y l e g a l c o n d i t i o n s . T h e a u t h o r h a s h a d s e v e r a l r e a s o n s f o r c h o o s i n g t h i s t o p i c . F i r s t l y , t h e E u r o p e a n U n i o n i s d e f i n i t e l y a n a c t u a l a n d i n t e r e s t i n g i s s u e . S e c o n d l y , C z e c h b u s i n e s s m e n h a v e c u r r e n t l y a n o p e n r o u t e t o b r i n g t h e i r i n t e n t i o n s i n t o e f f e c t w i t h o u t a n y s e r i o u s r e s t r i c t i o n s a n d t h e y h a v e p o s s i b i l i t y t o r u n a b u s i n e s s u n d e r m u c h m o r e s i m p l e c o n d i t i o n s t h e n i n t i m e s w h e n t h e C z e c h R e p u b l i c w a s j u s t t h i n k i n g a b o u t j o i n i n g t h e E u r o p e a n U n i o n ; t h i s i s a l s o t h a n k s t o t h e f i n a n c i a l h e l p a n d v a r i o u s p r o g r a m s f o r b u s i n e s s s u p p o r t o n t h e p a r t o f t h e E U . T h e a u t h o r h a s f i n a l l y f o u n d u s e f u l t o w o r k u p t h e f a c t s c o n c e r n i n g t h i s f i e l d i n t h e f o r m o f s u m m i n g - u p t h e l e g a l c o n d i t i o n s f o r b u s i n e s s a c t i v i t i e s a n d p r o v i d e r e a d e r s w i t h b r i e f r e v i e w o f d o i n g b u s i n e s s i n t h e E U .
T h e l e g a l b a s i s f o r b r a n c h o f b u s i n e s s i s g i v e n b y s i n g l e m a r k e t a n d i t s f o u r l i b e r t i e s w h i c h a r e s p e c i f i e d i n o r d e r t o e l i m i n a t e r e l a t i v e l y r e s t r i c t i n g p r o t e c t i o n o f h o m e m a r k e t a m o n g t h e m e m b e r s t a t e s . T h e s i n g l e m a r k e t i n c l u d e s t h e a r e a o f 2 7 m e m b e r s t a t e s , w i t h o u t i n n e r b o r d e r s , i n w h i c h t h e s e l i b e r t i e s a r e s e c u r e d :
⮚ f r e e m o v e m e n t o f g o o d s ,
⮚ f r e e m o v e m e n t o f p e r s o n s ,
⮚ f r e e m o v e m e n t o f s e r v i c e ,
⮚ f r e e m o v e m e n t o f c a p i t a l .
T h e w h o l e s y s t e m o f a b o v e - m e n t i o n e d l i b e r t i e s m e a n s h u g e e n l a r g e m e n t o f g o o d s a n d s e r v i c e s u p p l y w i t h r a t h e r i n t e r e s t i n g p r i c e s a n d g e n e r a l d e v e l o p m e n t o f t r a d e a n d b u s i n e s s a c t i v i t i e s i n t h e E U . I n a d d i t i o n , t h e E u r o p e a n U n i o n h a s p a s s e d t h e n u m b e r o f l e g a l a c t s f o r c o n s u m e r p r o t e c t i o n b u t a l s o f o r e a s i e r a c c e s s t o e m p l o ym e n t w i t h i n t h e w h o l e E U . O n t h e o t h e r h a n d , f o r m a t i o n o f s i n g l e m a r k e t m e a n s t h e i n c r e a s e o f c o m p e t i t o r s f i g h t f o r b u s i n e s s m e n a s l a r g e - s c a l e e n t e r p r i s e s h a v e t h e p o s s i b i l i t y o f e x p a n d i n g b e h i n d t h e i r s t a t e
b o r d e r s w h i l e s m a l l b u s i n e s s m e n a r e f o r c e d t o h a v x x x x x - c o n s i d e r e d s t r a t e g y .
F r e e m o v e m e n t o f g o o d s m e a n s t h a t g o o d s p r o d u c e d i n a m e m b e r s t a t e c a n e n t e r t h e m a r k e t o f o t h e r m e m b e r s t a t e s w i t h o u t r e s t r i c t i o n s . F o r t h i s p u r p o s e , t a r i f f b a r r i e r s , d i s c r i m i n a t i o n b y t h e c o u n t r y o f o r i g i n a n d q u a n t i t a t i v e r e s t r i c t i o n o f e x p o r t a n d i m p o r t a m o n g t h e m e m b e r s t a t e s a r e f o r b i d d e n . T a x a d j u s t m e n t f o r m s a n i n t e g r a l p a r t o f t o p i c s r e l a t e d t o t h e f r e e m o v e m e n t o f g o o d s . C o n s u m p t i o n t a x c u r r e n t l y c o v e r s f i v e t y p e s o f g o o d s , n a m e l y m i n e r a l o i l s , s p i r i t s , b e e r , w i n e , t o b a c c o a n d t o b a c c o p r o d u c t s . V a l u e a d d e d t a x d i f f e r s f r o m s t a t e t o s t a t e , w i t h d e f i n e d l o w e r l i m i t o f 1 5 % i t r a n g e s f r o m 1 6 t o 2 5 % .
F r e e m o v e m e n t o f p e rs o n s c o m p r i s e s t h e r i g h t o f e s t a b l i s h m e n t , t h e r i g h t o f w o r k a n d r u n a b u s i n e s s i n a n y o t h e r m e m b e r s t a t e w i t h o u t r e s t r i c t i o n s w i t h t h e e x c e p t i o n o f t h e p r o f e s s i o n s b o u n d t o t h e c i t i z e n s h i p . T h e t h e s i s d e a l s w i t h t h e f r e e m o v e m e n t o f w o r k e r s a s w e l l a s w i t h t h e r i g h t o f e s t a b l i s h m e n t a s t h e f r e e m o v e m e n t o f b u s i n e s s m e n .
B y f re e m o v e m e n t o f s e rv i c e w e m e a n t h e s a l e o f s e r v i c e t h r o u g h t h e i n n e r b o r d e r s o f t h e E u r o p e a n U n i o n w i t h o u t r e s e t t l i n g t o t h e c o u n t r y o f t h e c l i e n t o r j u s t t e m p o r a l p u r s u i t o f a c t i v i t i e s i n t h e c o u n t r y o f c l i e n t . T h e s e r v i c e p r o v i d e r h a s t h e r i g h t t o a c t u n d e r t h e s a m e c o n d i t i o n s a s t h e c o u n t r y h a s f o r i t s o w n c i t i z e n s . H o w e v e r , t h e r e a r e s o m e t r a n s i t i o n a l p e r i o d s f o r t h e c o u n t r i e s t h a t e n t e r e d t h e E U i n 2 0 0 4 a n d l a t e r .
T h e f re e m o v e m e n t o f c a p i ta l m e a n s t h e b a n o f l i m i t i n g o f p a y m e n t s a m o n g t h e m e m b e r s t a t e s .
M o r e o v e r , t h e a u t h o r d e s c r i b e s c u r r e n t f o r m s o f b u s i n e s s a c t i v i t i e s i n t h e C z e c h R e p u b l i c l i k e p a r t n e r s h i p , l i m i t e d p a r t n e r s h i p , l i m i t e d c o m p a n y , s t o c k c o m p a n y o r s e l f - e m p l o y e d p e r s o n s a s w e l l a s t h e s u p r a n a t i o n a l f o r m s , f o r e x a m p l e E u r o p e a n C o o p e r a t i v e S o c i e t y .
S u b s e q u e n t l y t h e a u t h o r c o m p a r e s b u s i n e s s c o n d i t i o n s i n c h o s e n m e m b e r s ta t e s , n a m e l y t h e G r e a t B r i t a i n , A u s t r i a , B e l g i u m , E s t o n i a a n d S w e d e n .
T h e a u t h o r a l s o i n t r o d u c e s b a s i c f a c t s a b o u t t h e E u r o p e a n U n i o n , i t s c r e a t i o n a n d p o s t e r i o r i n t e g r a t i o n . O n e o f t h e s e c t i o n s d e s c r i b e s p a r t i c u l a r i n s t i t u t i o n s o f t h e E U w i t h f o c u s i n g o n t h e w a y h o w t h e y t a k e p a r t i n c r e a t i n g l e g a l c o n d i t i o n s f o r b u s i n e s s a c t i v i t i e s .
T h e C o u n c i l o f th e E u ro p e a n U n i o n a l s o k n o w n a s t h e C o u n c i l o f M i n i s t e r s i s t h e m a i n d e c i s i o n - m a k i n g b o d y a n d h a s e x e c u t i v e a n d l e g i s l a t i v e p o w e r s . T h e C o u n c i l a l s o c o n c l u d e s i n t e r n a t i o n a l c o n t r a c t s a n d a d o p t s d e c i s i o n s c o n c e r n i n g c o m m o n f o r e i g n a n d s e c u r i t y p o l i c y .
T h e E u ro p e a n C o m m i s s i o n a s t h e e x e c u t i v e b o d y i s t h e o n l y b o d y w h i c h i s a l l o w e d t o p r o p o s e l e g a l a c t s . T h e p r o p o s a l s m a d e b y t h i s i n s t i t u t i o n f o r m t h e b a s i s f o r p r o c e e d i n g s o f t h e C o u n c i l w h i l e t h e o n l y w a y h o w t o m o d i f y t h e s e a c t s i s a u n a n i m o u s d e c i s i o n o f C o u n c i l m e m b e r s . I n r e l a t i o n t o b u s i n e s s t h e C o m m i s s i o n i n J a n u a r y 2 0 0 7 i n t r o d u c e d a p r o g r a m w h o s e a i m i s t o l o w e r a d m i n i s t r a t i v e b u r d e n o f s m a l l e n t e r p r i s e s b y 2 5 % b y t h e y e a r 2 0 1 2 .
T h e a p p r o v a l o f t h e E u ro p e a n P a r l i a m e n t i s n e e d e d f o r t h e m o s t o f l e g a l a c t s t o b e c o m e v a l i d . M o r e o v e r t h e P a r l i a m e n t a c t s a s a n a d v i s o r y b o d y o f t h e C o u n c i l a n d p r o v i d e s i t s p o i n t s o f v i e w n e e d e d f o r l e g a l a c t s t o b e p a s s e d .
T h e E u ro p e a n C o u n c i l a l s o k n o w n a s t h e E u r o p e a n s u m m i t c o n s i s t s o f t h e h e a d s o f s t a t e s a n d g o v e r n m e n t s o f t h e m e m b e r s t a t e s . C o m m u n i t y l e g i s l a t i o n r e q u i r e s i n s o m e q u e s t i o n s u n a n i m o u s ( t a x e s a n d s o c i a l s e c u r i t y ) a n d i n o t h e r t r a d e a n d b u s i n e s s q u e s t i o n m a j o r a p p r o v a l ( s o - c a l l e d q u a l i f i e d m a j o r i t y ) .
T h e r e a r e o f c o u r s e o t h e r i n s t i t u t i o n s a f f e c t i n g b u s i n e s s c o n d i t i o n s . T h e E u r o p e a n C o u r t o f J u s t i c e i s t h e a d d r e s s e e o f t h e l e g a l a c t i o n s o f m e m b e r s t a t e s , t h e i r c i t i z e n s , b u s i n e s s m e n o r o r g a n i z a t i o n s .
N e x t s e c t i o n d e a l s w i t h t h e l e g a l s y s t e m o f th e E U , d e s c r i b e s t h e t y p e s o f a c t s a d o p t e d w i t h i n t h e E U – r e g u l a t i o n s , d i r e c t i v e s , d e c i s i o n s , r e c o m m e n d a t i o n s a n d o p i n i o n s . M o r e o v e r i t d e f i n e s t h e l e g i s l a t i v e p r o c e s s o f a d o p t i n g l e g a l a c t s i n t h e E U .
F i n a l l y t h e a u t h o r m e n t i o n e d t h e s u p p o r t p r o v i d e d b y t h e E u r o p e a n U n i o n t o m e m b e r s t a t e s i n t h e f i e l d o f t r a d e a n d b u s i n e s s , t h e a i m o f s p e c i f i c p r o g r a m s p r i m a r i l y i n t h e C z e c h R e p u b l i c a n d t h e p r o c e s s o f a l l o c a t i o n s .
C O N C L U S I O N
T h e a u t h o r s u p p o s e s t h a t t h e o b j e c t i v e s o f t h i s t h e s i s w e r e a c h i e v e d . T h e f a c t s c o n c e r n i n g f i e l d o f t r a d e a n d b u s i n e s s i n t h e E u r o p e a n U n i o n w e r e p r o v i d e d i n t h e f o r m o f s u m m i n g - u p t h e l e g a l c o n d i t i o n s f o r b u s i n e s s a c t i v i t i e s . T h e r e w e r e d e f i n e d t h e a d v a n t a g e s o f s i n g l e m a r k e t w i t h i t s f o u r l i b e r t i e s , l e g a l c o n d i t i o n s i n c h o s e n m e m b e r s t a t e s a s w e l l a s i n t h e C z e c h R e p u b l i c a n d t h e w a y h o w t h e E u r o p e a n U n i o n a f f e c t s t h e s e c o n d i t i o n s . T h e p a r t o f t h e t h e s i s w a s a l s o d e v o t e d t o t h e e x a m p l e s o f f i n a n c i a l a n d o t h e r s u p p o r t p r o v i d e d i n r e l a t i o n t o t r a d e a n d b u s i n e s s .
P ř í j m e n í a j m é n o a u t o r a : M g r . E v a B a č i n s k á N á z e v f a k u l t y: F i l o z o f i c k á f a k u l t a
N á z e v k a t e d r y : K a t e d r a a n g l i s t i k y a a m e r i k a n i s t i k y
N á z e v d i p l o m o v é p r á c e : P r á v n í p o d m í n k y p o d n i k á n í v E v r o p s k é u n i i V e d o u c í d i p l o m o v é p r á c e : P h D r . J i ř í Ř e z n í k , P h D .
P o č e t z n a k ů : 8 4 0 8 9 P o č e t t i t u l ů p o u ž i t é
l i t e r a t u r y: 2 3
K l í č o v á s l o v a : p o d n i k á n í , p r á v n í p o d m í n k y , v n i t ř n í t r h a s v o b o d y v n i t ř n í h o t r h u , s v o b o d a u s a z o v á n í , u z n á v á n í k v a l i f i k a c e p o d p o r a p o d n i k á n í
P r á c e c h a r a k t e r i z u j e p r á v n í p o d m í n k y p r o o b l a s t p o d n i k á n í v r á m c i E v r o p s k é u n i e . V ú v o d u a u t o r k a p o p i s u j e f u n g o v á n í j e d n o t n é h o v n i t ř n í h o t r h u a j e h o j e d n o t l i v é s v o b o d y ( v o l n ý p o h y b z b o ž í , o s o b , s l u ž e b a k a p i t á l u ) , n á s l e d n ě s e z a b ý v á p o d m í n k a m i p r o p o d n i k á n í v Č e s k é r e p u b l i c e v e s r o v n á n í s v y b r a n ý m i č l e n s k ý m i z e m ě m i , z á v ě r e m o b e c n ě p o j e d n á v á o E U s e z a m ě ř e n í m n a č i n n o s t j e d n o t l i v ý c h i n s t i t u c í a t v o r b u p r á v n í c h p o d m í n e k a z m i ň u j e p ř í k l a d y p o d p o r y p o d n i k á n í z e s t r a n y E U .
Seznam pramenů a použi té l iteratury
X XXXX, Xxx, XXXX, Pe tr. Evropské právo společností . 1 . v yd á n í . P r a ha : R N Dr . Iv a n a H ex ne r o v á – BO V A P OLY G O N , 2 0 04 , 37 6 s . IS BN 8 0 - 72 73 - 1 0 5 - X
EU ROPEA N COMMIS SSION . European business – Facts and Figures . Lu x e mb ou r g: O f f i c e fo r O f f i c i a l P ub l i c a t i on s o f t h e E u ro p e an C omm un i t i es , 20 07 . 43 1 s . IS BN 9 78 - 9 2 - 7 9 - 9 79 24 - 2
EU ROPEA N COMMISS SION . Report on t he High l evel group on i ndustrial r e l at i ons and change i n t he European Union . Lu x em bo u r g: O f f i ce f o r O f f i c i a l P ubl i ca t i ons o f t h e E u r op e an Com mu ni t i es , 2 00 2 . 50 s . IS BN 9 2 - 89 4 - 32 1 6 - 0
EV ROPS KÁ KOMISE. Souhrnná zpráva o č i nnosti Evropské unie 2007 . Xx c e m b u rk : Ú ř ad pr o ú ř ed ní t i sk y E v r o ps k ýc h s p o l e č en s t v í , 2 00 8 . 2 52 s . IS BN 9 7 8 - 9 2 - 79 - 070 9 8 - 3
XXX XXXXX, Pas cal. Evropa ve 12 l ekcích . Xx c e mb u rk: Ú ř ad p r o ú ř ed ní t i sk y E v r op sk ýc h sp ol e č en s t ví , 2 00 7 . 6 2 s . IS BN 92 - 79 - 02 8 60 - X
HA D, Mil os l av a kol. Česká r epublika v Evropské unii, č l enství, přínosy a výzvy. Pr a h a : Č es k ý i n s t i t ut p ro i n t e gr a c i v E U , 20 05 , 1 8 1 s .
JA N ATKA, Xxxxxxx ek a kol . Obchod v rámci Evropské unie a obchodní operace mimo č l enské z emě EU. Pra h a : ASP I P u bl i shi n g , 20 04 , 2 96 s . IS BN 8 0 - 73 57 - 0 0 6 - 8
XXXXXX Á , Xxxx xxxx a ko l . Pravidla pro volný pohyb s l užeb a s vobodu usazování v EU . 1 . v yd á n í . P r ah a : Sv az ob ch od u a c es t o vn í h o ru c hu Č e ské r e p ubl i k y, 2 00 6 , 7 0 s . IS BN 80 - 23 9 - 771 8 - 0
XXXXX, Xxxx x . The Single Market and Tomorrow`s Europe. Lo n d o n: K o ga n P a ge , 19 97 . 2 . v yd á n í . IS BN 0 - 7 4 94 - 2 26 6 - 1
MPO ČR, odbo r vni třního trhu a s luž eb. Příležitosti pro podnikání ve s l užbách na evropských t r z í ch
ON DŘEJ, Xxx a kol. Ekonomické a právní aspekty podnikání v EU. 1 . v yd á n í . P r a ha : C . H. Be c k , 20 07 , 34 8 s . IS BN 9 78 - 80 - 7 1 79 - 5 58 - 2
POILLOT- PERU ZETTO, Sy l v aine a kol. Evropské právo a podnik. Př e l . A . Kl í r ov á , R . P e l i ká n , J . P ř e vr á t i l . P ra h a : Li n d e , 2 00 3 . 7 6 9 s . IS BN 8 0 - 7 2 01 - 3 84 - X
S VOB OD A , Pav e l . L i beralizace obchodu zbožím v právu Evropské unie . 1 . v yd á n í . P r ah a : C. H . Be ck , 20 03 , 25 7 s . IS BN 80 - 71 79 - 81 5 - 0
Š MEJKAL, V áclav a kol. Průvodce podnikatele Evropskou unií. Pr a h a : M ZV Č e sk é r e pu bl i k y, 2 0 00 , 12 3 s . IS BN 80 - 85 86 4 - 8 3 - 5
TÝ Č, V l adi mí r. Dokumenty ke s t udiu práva Evropských společenství . Br n o: M a sa r yk o v a u ni v erz i t a , 2 00 0 . 1 . v yd . 1 19 s . IS BN 8 0 - 2 10 - 24 18 - 6 TÝ Č, V l adi mí r. Základy práva Evropské unie pro ekonomy . P r ah a : Li n d e , 2 0 01 . 3 . a kt u a l i z ova n é a do pln ě n é v yd á n í . 33 5 s . IS BN 80 - 72 01 - 29 6 - 7
Pl atné právní předpisy :
N a ř í z e ní R ad y č . ES 1 43 5 / 2 00 3
Sm l o uv a o z a l ož en í E vr op sk é ho s pol e če n s t ví
Zá k o n č . 30 7 / 20 06 S b . , o e vr op sk é d ruž s t e vn í sp ol e čn ost i Zá k o n č . 62 7 / 20 04 S b . , o e vr op sk é s pol e č nos t i
Zá k o n č . 36 0 / 20 04 S b . , o Ev ro ps k ém h os po d á ř s ké m z á jm ov ém sd r už e ní a o z m ě ná c h z á ko nů
Zá k o n č . 51 3 / 19 91 S b . , Ob c ho dn í z ák on í k
Zá k o n č . 45 5 / 19 91 S b . , o ž i vn os t e ns k ém p od ni ká ní
Inte rne to v é zdro je:
h tt p:// w w w. e ur os kop . cz / 40 13 0/1 16 24 3/c l a ne k/ e vr op sk a- uni e - a -j a -j ak o - p o dni k at el/ vo ln y- p o h yb - z b oz i
h tt p:// w w w. e ur os kop . cz / 40 13 0/1 16 24 6/c l a ne k/ e vr op sk a- uni e - a -j a -j ak o - p o dni k at el/ vo ln y- p o h yb - o so b -a - k api t al u >
h tt p:// w w w.m po . cz / cz / e u -a - vn it rni - tr h/z boz i /# c at e go r y2 6 7 h tt p:// w w w. bu sin e ss in f o. cz / cz /
h tt p:// w w w. e ur -l ex . e u ro p a. eu h tt p:// w w w. e ur os kop . cz