Cynnwys
Datganiad o Gyfrifon
Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr • 2018-19
Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr Swyddfeydd Dinesig
Stryd yr Angel PEN-Y-BONT AR OGWR
CF31 4WB (01656) 643643
Cynnwys
Rhif tudalen | |
Adroddiad Naratif | 4 |
Datganiad o Gyfrifoldebau am y Datganiad o Gyfrifon | 10 |
Datganiadau Ariannol | |
Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr | 12 |
Datganiad ar gyfer y Symudiad mewn Cronfeydd wrth Gefn | 13 |
Mantolen | 14 |
Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx | 15 |
Nodiadau i’r Datganiadau Ariannol | 16 |
Adroddiad yr Archwilydd | 79 |
Datganiad Llywodraethu Blynyddol | 82 |
Geirfa | 98 |
Adroddiad Naratif
“Un cyngor, yn gweithio gyda'n gilydd i wella bywydau”
1. Pen-y-bont ar Ogwr fel lle
Mae Pen-y-bont ar Ogwr mewn lleoliad cyfleus rhwng Prifddinas Caerdydd i'r dwyrain ac Abertawe i'r gorllewin, tua 20 milltir oddi wrth y xxxxx a'r llall. Y mae ychydig i'r de o goridor yr M4, sy’n cynnig cysylltiad hawdd o'r ddwy ddinas fawr. I’r de ceir Môr Hafren, ac mae’r dref ei hun wrth galon llain ddiwydiannol ac arfordirol y de. Mae Pen-y-bont ar Ogwr, y fwrdeistref sirol, yn gartref i fwy na 140,000 ac yn parhau i dyfu. Mae trefi’r fwrdeistref yn cael eu hailddatblygu ac mae nifer o adeiladau hanesyddol a chanol trefi wedi cael eu hadfywio dros y blynyddoedd diwethaf. I'r gogledd y mae tref breswyl Maesteg, ac i'r de orllewin ceir tref arfordirol Porthcawl a Dwyrain Pencoed. Mae Pen-y-bont ar Ogwr yn un o'r 22 o gynghorau yng Nghymru, ac xxx xxx 9% o boblogaeth Cymru yn byw yn y sir.
Poblogaeth | 144,300 |
Arwynebedd y tir | 98.5 milltir sgwâr |
Aelwydydd | 61,484 |
Cyflogeion y Cyngor | 4,279 (cyfwerth ag amser llawn) |
Busnesau | 4,160 |
Cynghorwyr | 54 |
⮚ Cyllid Llywodraeth Cymru oedd i gyfrif am 55% o'r cyllid craidd yn 2018-19 (55% yn 2017-18)
⮚ Heb gynnwys y rhwydwaith ffyrdd, mae’r Cyngor yn rheoli cronfa o asedau gwerth £526 miliwn i gyflenwi ei wasanaethau.
⮚ Mae’r Cyngor yn cyflogi mwy na 5,700 o staff, yn rhan-amser ac yn llawnamser, i gyflenwi ystod xxxx o wasanaethau sy’n cynnwys addysg, gofal cymdeithasol, cynnal a chadw priffyrdd a datblygiad economaidd.
⮚ Mae'r boblogaeth yn heneiddio'n gynyddol, a bydd hynny'n parhau i roi pwysau ar gyllideb y Cyngor yn y blynyddoedd sydd i ddod.
Mae'r Cyngor wedi cytuno ar yr egwyddor o gyfeirio adnoddau mwyfwy prin yn bennaf tuag at gymunedau ac unigolion â'r mwyaf o anghenion. Y mae wedi nodi tair blaenoriaeth y bwriedir iddynt wella ansawdd bywyd pobl yn y sir a newid natur y Cyngor i raddau sylweddol ar yr un pryd:
Y tair blaenoriaeth hyn yw amcanion llesiant y Cyngor o xxx Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015, ac maent yn disgrifio'r modd y bydd y Cyngor yn cyfrannu at gyflawni saith nod cenedlaethol y Ddeddf:
• Cymru lewyrchus
• Cymru gydnerth
• Cymru iachach
• Cymru sy'n fwy cyfartal
• Cymru o gymunedau cydlynus
• Cymru â diwylliant bywiog lle mae'r Gymraeg yn ffynnu
• Cymru sy’n gyfrifol ar lefel fyd-xxxx.
2. Llywodraethu
Mae’r Cyngor yn gyfrifol am sicrhau bod ei fusnes yn cael ei gynnal yn unol â’r gyfraith a safonau priodol. Mae hyn yn cynnwys sicrhau bod arian cyhoeddus yn cael ei ddiogelu, ei gyfrifyddu’n briodol a’i ddefnyddio’n ddarbodus, yn effeithlon ac yn effeithiol. Mae dyletswydd ar y Cyngor hefyd xxx Fesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2009 i wneud trefniadau i sicrhau gwelliant parhaus yn y modd y mae'n cyflawni ei swyddogaethau, gan ystyried effeithiolrwydd strategol, ansawdd gwasanaeth, argaeledd gwasanaeth, tegwch, cynaliadwyedd, effeithlonrwydd ac arloesi. Mae’r Datganiad Llywodraethu Blynyddol a gynhwysir yn y Datganiad Cyfrifon hwn yn manylu ar drefniadau llywodraethu y Cyngor.
3. Perfformiad Ariannol
Cyd-destun ariannol y Cyngor
Y Cyngor:
• Yn rheoli llifoedd xxxxx xxxxx ac asedau gwerth mwy na £724 miliwn
• Yn meddu ar £536 miliwn o asedau hirdymor, gan gynnwys £528 miliwn o asedau gweithredol er mwyn cyflenwi gwasanaethau, a
£4 miliwn o asedau anniriaethol
• Yn cynhyrchu £35 miliwn o ffioedd, taliadau mewnol ac allanol ac incwm arall sy’n cael ei ddefnyddio i gyflenwi gwasanaethau.
Yn gyffredin â gweddill llywodraeth leol, mae'r Cyngor wedi gweld gostyngiad mewn termau real yn ei gyllid craidd ond mae wedi llwyddo i barhau i ddarparu ei wasanaethau trwy gyflawni arbedion effeithlonrwydd a dulliau arloesol o ddarparu gwasanaethau yn hytrach na thorri’r ddarpariaeth gwasanaethau.
Gwariant y Cyngor
Roedd gwariant y Cyngor fesul Cyfarwyddiaeth o fewn 99.81% o'r gyllideb yn achos pob adran, gan adlewyrchu rheolaeth ariannol a rheolaeth gyllidebol gadarn. Mae'r tabl isod yn dangos y gwariant net fesul Cyfarwyddiaeth gwasanaethau.
PRIF WEITHREDWYR
CYMUNEDAU GWASANAETHAU CYMDEITHASOL A LLESIANT ADDYSG A CHEFNOGAETH I DEULUOEDD
- 40 80 120
Miliynau
Sicrhaodd y Cyngor danwariant yn y flwyddyn o £0.429 miliwn, neu 0.19% o’i gyllideb net. Mae hyn yn dangos ei reolaeth ariannol gadarn gydol y flwyddyn a’i ymrwymiad i sicrhau nad yw’n gwario y tu hwnt i’w fodd. Gellir gweld adroddiad alldro'r Cyngor am y flwyddyn ar wefan y Cyngor.
4. Mynd i’r afael â heriau at y dyfodol
Mae'r Cyngor yn wynebu heriau sylweddol at y dyfodol. Mae'r rhain yn cynnwys pwysau demograffig, poblogaeth sy'n heneiddio a nifer cynyddol o bobl ifanc sydd ag anableddau cymhleth sy'n byw i fod yn oedolion ac yn raddol yn ychwanegu at y galw am ofal. Ar ben hyn, ceir pwysau ar ffurf chwyddiant sy'n deillio o ymrwymiadau penodol mewn contractau a chynnydd sylweddol mewn costau staffio sy'n deillio nid yn unig o’r cynnydd yn y cyflog byw cenedlaethol ond hefyd o’r fargen dwy flynedd y cytunwyd arni i weithwyr llywodraeth leol, ynghyd â chynnydd sylweddol yng nghyfraniadau cyflogwyr tuag at bensiynau athrawon. Er bod setliad Llywodraeth Cymru i Ben-y-bont ar Ogwr ar gyfer 2019-20 yn cynrychioli gostyngiad o 0.1%, mae effaith cyfrifoldebau newydd ar y Cyngor o ran cyfyngiadau cyfalaf uwch ar ofal preswyl, targedu rhyddhad penodol i gefnogi busnesau lleol ac xxxx digartrefedd yn golygu mai sefyllfa wirioneddol Pen-y-bont ar Ogwr yw ei bod yn wynebu gostyngiad o 0.61% o’r xxxxx flwyddyn i’r nesaf. Nid yw Llywodraeth Cymru wedi rhoi unrhyw awgrym o'r setliad i Gynghorau ar gyfer 2020-21, sydd yn ei gwneud hi'n anodd iawn cynllunio i'r dyfodol, yn enwedig yn y blynyddoedd y dilyn Brexit.
Er bod y Cyngor yn dal i wynebu pwysau cynyddol o ran ei gyllideb, y mae wedi cymeradwyo cyllideb gytbwys ar gyfer 2019-20.
Ar 29 Mawrth 2017, cyflwynodd y DU rybudd y byddai'n ymadael â'r UE yn unol ag Erthygl 50. Yn sgil sbarduno Erthygl 50 cychwynnwyd proses negodi ddwy flynedd o hyd rhwng y DU a'r UE. Ar 11 Ebrill 2019, cadarnhaodd y llywodraeth ei bod wedi cytuno â'r UE i ymestyn y cyfnod hyd 31 Hydref 2019 ar yr hwyraf, gyda'r dewis i ymadael ynghynt cyn gynted ag y byddai cytundeb wedi'i gadarnhau. Mae'n anochel y bydd yr ansicrwydd ynghylch ymadawiad y DU â Ewrop yn creu heriau i'r Cyngor a'r cymunedau y mae'n eu cynnal dros y misoedd a'r blynyddoedd i ddod. Mae'r Cyngor yn parhau i weithio gyda'i bartneriaid er mwyn paratoi hyd eithaf ei allu am Brexit ac ymadawiad y DU o'r Undeb Ewropeaidd. Mae'r Cyngor wedi sefydlu bwrdd prosiect sy'n cael ei gadeirio gan y Prif Weithredwr, ac sy'n cynnwys cynrychiolwyr x xxxx adrannau'r Cyngor. Mae'r bwrdd yn adolygu xxxx wasanaethau'r cyngor, ac mae 'cofrestr risg' wedi cael ei llunio ac yn cael ei diweddaru'n rheolaidd er mwyn sicrhau bod cynlluniau wrth gefn wedi'u sefydlu. Bydd busnesau, preswylwyr, staff ac aelodau etholedig yn derbyn y newyddion diweddaraf yn rheolaidd, ac mae'r cyngor yn codi ymwybyddiaeth ynghylch y Cynllun Preswylio'n Sefydlog i Ddinasyddion yr UE. Bydd y Cyngor yn parhau i weithio ochr yn ochr â phartneriaid i sicrhau atebion i gwestiynau pwysig, fel sut y bydd cyllid yn cael ei sicrhau ar ôl Brexit.
5. Y sefyllfa ariannol
Xxx xxx y Cyngor fantolen xxxx xx gwaethaf yr heriau ariannol.
Benthyca
Xxx xxx y Cyngor fenthyciadau hirdymor o £97.421 miliwn yn weddill ar 31 Mawrth 2019. Mae’r rhain yn gymysgedd o fenthyciadau oddi wrth y Bwrdd Benthyciadau Gwaith Cyhoeddus (PWLB) o
£77.617 miliwn a benthyciad Dewis Rhoddwr Benthyciadau, Dewis y Benthyciwr (LOBOs) o £19.795 miliwn, i gyllido gwariant cyfalaf. Ceir rhagor o fanylion am fenthyca yn nodyn 31. Dylid gweld y benthyciadau yng nghyd-destun cyfanswm gwerth asedau hirdymor y Cyngor, a ddangosir ar y fantolen yn £536 miliwn. Caniateir benthyca yn unol â rheoliadau’r Cod Darbodus ar gyfer Cyllid Cyfalaf mewn Awdurdodau Lleol cyn belled ag y bo’r costau refeniw, xx xxxx y Prif Swyddog Cyllid, yn gallu cael eu talu a’u bod yn gyson â dangosyddion a chanllawiau darbodus. O ystyried cryfder y fantolen, mae lefelau benthyca’r Cyngor yn rhesymol. Os bydd cyfle'n codi i'r Cyngor ad-dalu ei LOBOs ac y bydd hynny o fudd i'r Cyngor, bydd yn ystyried gwneud hynny. Fodd bynnag, o ystyried y cyfraddau llog isel cyfredol mae'n annhebygol y bydd y cyfle hwnnw'n codi yn y dyfodol agos.
Rhwymedigaeth Pensiwn: £264 miliwn
Mae gofynion Safonau Cyfrifyddu Rhyngwladol (IAS 19) ynglŷn â buddion ôl-gyflogaeth – hy, pensiynau, wedi’u hymgorffori’n llawn yn y Datganiad Cynhwysfawr ar Incwm a Gwariant, ac mae’r enillion a'r colledion actiwaraidd wedi’u cydnabod yn yr Incwm a’r Gwariant Cynhwysfawr Arall, fel yr esbonnir yn fanwl yn Nodyn 30.
Ymgorfforwyd cronfa bensiwn wrth gefn a rhwymedigaeth bensiwn o fewn cyfrifon y Cyngor, gan adlewyrchu i xx xxxxxx y xxx elfen Pen-y-bont ar Ogwr yng Nghronfa Bensiwn Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf wedi’i thanariannu o'i gymharu â’r rhwymedigaethau sydd wedi’u hasesu o ran taliadau i bensiynwyr nawr ac yn y dyfodol. Cyfanswm rhwymedigaeth pensiwn y Cyngor ar 31 Mawrth 2019 oedd £263.51 miliwn (£268.62 miliwn ar 31 Mawrth 2018).
6. Cyfalaf
Xxx xxx y Cyngor raglen gyfalaf deng mlynedd o £207.5 miliwn fel y nodir yn y tabl isod, sydd hefyd yn cynnwys alldro 2018-19.
Mae ysgolion cynradd Betws a Phencoed ymhlith y cynlluniau o bwys a gwblhawyd yn ystod y flwyddyn, ac agorwyd Ysgol Gynradd Gymraeg Calon y Cymoedd hefyd. Cefnogwyd y cynlluniau hyn drwy Raglen Ysgolion y 21ain Ganrif Llywodraeth Cymru, a byddant yn darparu cyfleusterau o xxxxx xx mwyn addysgu plant yn y Fwrdeistref. Gwelwyd cynllun Gofal Ychwanegol yn cael ei
gwblhau ym Mhen-y-bont ar Ogwr, drwy bartneriaeth rhwng y Cyngor a Linc Cymru. Pwrpas y cynllun yw helpu pobl hŷn i barhau i fyw'n annibynnol yn eu cymuned.
Mae'r rhaglen gyfalaf yn cynnwys nifer o brosiectau newydd a phrosiectau sy'n bodoli eisoes a fydd
yn helpu i gefnogi economi lwyddiannus, gan gynnwys buddsoddiad newydd sylweddol mewn priffyrdd a llwybrau troed er mwyn annog defnydd o wasanaethau lleol, datblygu canol trefi, gan gynnwys adfywio Porthcawl a datblygu Canolfannau Xxxxxx. Xxx'r rhain yn ategu cynlluniau presennol fel buddsoddiad Bargen Ddinesig Prifddinas-ranbarth Caerdydd a fydd yn cael ei dargedu tuag at gynyddu ffyniant economaidd, cynyddu cyfleoedd am swyddi a gwella cysylltiadau digidol a thrafnidiaeth. Bydd ail gynllun Gofal Ychwanegol yn agor yn fuan yn 2019, ac mae swm sylweddol o arian yn dal i gael ei fuddsoddi mewn Grantiau Cyfleusterau i'r Anabl er mwyn galluogi pobl i fyw mor annibynnol ag sy'n bosibl yn eu cartrefi eu hunain.
Ysgol Gynradd Gymraeg Calon Y Cymoedd
7. Paratoi’r cyfrifon
Mae’r cyfrifon hyn wedi’u llunio yn unol â’r Cod Ymarfer ar gyfer Cadw Cyfrifon Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig (y Cod) ar gyfer 2018-19, a seilir ar y Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol (IFRS). Y newid mwyaf sylweddol i'r Safonau Cyfrifyddu sy'n effeithio ar y cyfrifon hyn yw cymhwyso IFRS9 - Offerynnau Ariannol.
Mae’r cyfrifon yn cynnwys y datganiadau ariannol a ganlyn:
Datganiad o Gyfrifoldebau ar gyfer y Datganiad Cyfrifon
Mae hwn yn nodi cyfrifoldebau priodol y Cyngor a’r Swyddog Adran 151 am baratoi a chymeradwyo’r Datganiad o Gyfrifon.
Y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr
Mae hwn yn cofnodi xxxx incwm a gwariant y Cyngor yn y flwyddyn lle darparwyd gwasanaethau yn unol ag arferion cyfrifyddu a dderbynnir yn gyffredinol, yn hytrach na'r swm i'w ariannu drwy drethi. Bydd cynghorau'n codi trethu i dalu am wariant yn unol â gofynion statudol, a allai fod yn wahanol i'r gost gyfrifyddu. Dangosir y sefyllfa drethi yn y Dadansoddiad Gwariant a Chyllid a’r Datganiad Symudiad yn y Cronfeydd Xxxx Xxxx.
Datganiad Symudiad yn y Cronfeydd Xxxx Xxxx
Mae’r Datganiad Symudiad yn y Cronfeydd Wrth Gefn yn dangos y symudiad o ddechrau’r flwyddyn i’r diwedd yn y gwahanol gronfeydd wrth gefn a ddelir gan y Cyngor, wedi’u dadansoddi’n ‘gronfeydd wrth gefn defnyddiadwy’ - y rheiny y gellir eu defnyddio i ariannu gwariant neu ostwng trethi lleol - a chronfeydd wrth gefn ‘annefnyddiadwy’ y mae’n rhaid eu neilltuo i ddibenion penodol. Mae cronfeydd wrth gefn annefnyddadwy yn cynnwys enillion a cholledion nas gwireddwyd (er enghraifft y Gronfa Ailbrisio), lle na fydd symiau ond yn dod ar gael os caiff asedau eu gwerthu, ac asedau sy'n adlewyrchu 'addasiadau rhwng y sail gyfrifyddu a'r sail gyllido o xxx y rheoliadau’. Mae'r warged neu'r diffyg ar y llinell Darparu Gwasanaethau yn dangos cost economaidd wirioneddol darparu
gwasanaethau'r Cyngor. Ceir mwy o fanylion am hyn yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. Mae'r rhain yn wahanol i'r symiau statudol y mae'n ofynnol eu codi o Falans Cronfa'r Cyngor i ddibenion pennu'r dreth gyngor. Mae'r llinell Cynnydd/Gostyngiad Net yn dangos symudiadau balans statudol Cronfa'r Cyngor yn y flwyddyn yn dilyn yr addasiadau hynny.
Y Fantolen
Dyma gipolwg o asedau, rhwymedigaethau, balansau xxxxx xxxxx a chronfeydd wrth gefn y Cyngor ar ddyddiad diwedd y flwyddyn. Mae asedau net y Cyngor (asedau llai rhwymedigaethau) yn cyd- fynd â'r cronfeydd wrth gefn a ddelir gan y Cyngor.
Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx
Xxx'r Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx yn dangos y rheswm am newidiadau mewn xxxxx xxxxx a gwerthoedd cyfwerth ag xxxxx xxxxx o fewn y Cyngor yn ystod y cyfnod adrodd. Mae’r datganiad yn dangos sut mae’r Cyngor yn cynhyrchu ac yn defnyddio xxxxx xxxxx a gwerthoedd cyfwerth ag xxxxx xxxxx trwy ddosbarthu llifoedd xxxxx xxxxx fel gweithgareddau gweithredu, buddsoddi ac ariannu. Mae cyfanswm y llifoedd xxxxx xxxxx net sy’n deillio o weithgareddau gweithredu yn ddangosydd allweddol o’r graddau y caiff gweithrediadau’r Cyngor eu hariannu trwy incwm trethi a grantiau neu gan dderbynwyr gwasanaethau a ddarperir gan y Cyngor. Mae gweithgareddau buddsoddi yn cynrychioli i xx xxxxxx y xxx all-lifoedd xxxxx xxxxx wedi cael eu gwneud ar gyfer adnoddau y bwriedir iddynt gyfrannu at ddarpariaeth gwasanaethau’r Cyngor yn y dyfodol. Mae llifoedd xxxxx xxxxx sy’n deillio o weithgareddau ariannu yn ddefnyddiol i ragweld hawliadau llifoedd xxxxx xxxxx gan ddarparwyr cyfalaf (h.y. benthyciadau) i’r Cyngor yn y dyfodol.
Nodiadau'r cyfrifon
Mae'r rhain yn nodi’r Polisïau Cyfrifyddu a fabwysiadwyd ar gyfer y Datganiad o Gyfrifon a datgeliadau ynglŷn â’r datganiadau ariannol ac maent yn cynnwys datgeliadau ynghylch pensiynau ac offerynnau ariannol. Mae'r rhain yn cynnwys y Dadansoddiad Gwariant a Chyllid sy'n dangos sut mae’r gwariant blynyddol yn cael ei ddefnyddio a’i ariannu o’r adnoddau (grantiau’r llywodraeth, ffioedd a thaliadau, y dreth gyngor ac ardrethi busnes) gan y Cyngor o'i gymharu â’r adnoddau hynny a ddefnyddiwyd neu a enillwyd gan y Cyngor yn unol ag arferion cyfrifyddu a dderbynnir yn gyffredinol. Mae hefyd yn dangos sut y dyrennir y gwariant hwn rhwng cyfarwyddiaethau’r Cyngor at ddibenion penderfynu. Mae’r incwm a gwariant y cyfrifir amdanynt o xxx yr arferion cyfrifyddu a derbynnir yn gyffredinol yn cael ei gyflwyno’n llawnach yn y Datganiad Cynhwysfawr ar Incwm a Gwariant.
Datganiad Llywodraethu Blynyddol
Mae’r datganiad hwn yn cynnig adolygiad parhaus o effeithiolrwydd fframwaith llywodraethu y Cyngor gan gynnwys y system rheolaeth fewnol a systemau rheoli risg, er mwyn rhoi sicrwydd ynghylch eu heffeithiolrwydd a/neu i fynd i’r afael â gwendidau a nodwyd.
Datganiad o Gyfrifoldebau ar gyfer y Datganiad Cyfrifon
Cyfrifoldebau'r Cyngor
Mae'n ofynnol i'r Cyngor:
• Wneud trefniadau priodol i weinyddu ei faterion ariannol ac i sicrhau bod un o'i swyddogion yn gyfrifol am weinyddu'r materion hynny. Yn y Cyngor, y Pennaeth Cyllid yw'r swyddog hwnnw.
• Rheoli ei faterion i sicrhau defnydd darbodus, effeithlon ac effeithiol o adnoddau, a gwarchod ei asedau.
• Cymeradwyo'r Datganiad Cyfrifon.
Llofnod: 08 Awst 2019
Cadeirydd y Pwyllgor Archwilio
Cyfrifoldebau'r Prif Swyddog Cyllid
Mae'r Prif Swyddog Cyllid yn gyfrifol am baratoi Datganiad Cyfrifon y Cyngor yn unol â'r arferion priodol fel y maent wedi'u nodi yng Nghod Ymarfer CIPFA/LASAAC ar gyfer Cadw Cyfrifon Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig (y Cod).
Wrth lunio'r Datganiad o Gyfrifon hwn, mae'r Prif Swyddog Cyllid wedi:
• dewis polisïau cyfrifyddu addas a'u cymhwyso mewn modd cyson
• ffurfio barn ac amcangyfrifon rhesymol a darbodus
• cydymffurfio â Chod yr awdurdod lleol.
Mae'r Prif Swyddog Cyllid hefyd:
• wedi cadw cofnodion cyfrifyddu priodol a oedd yn gyfredol
• wedi cymryd camau rhesymol i xxxx a chanfod twyll ac anghysondebau eraill.
Tystysgrif y Prif Swyddog Cyllid
Rwy'n ardystio bod y Datganiad Cyfrifon yn rhoi darlun cywir a theg o sefyllfa ariannol Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr ar 31 Mawrth 2019, ac o'i incwm a'i wariant ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2019.
Llofnod: 08 Awst 2019
DATGANIAD O GYFRIFON 2018-2019
11
Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr
2017-18 wedi'I ailddatgan | 2018-19 | ||||||||
Gwariant Gros £'000 | Grantiau'r Llyw odraeth £'000 | Incwm Gros £'000 | Gwariant Net £'000 | Gwariant Gros £'000 | Grantiau'r Llyw odraeth £'000 | Incwm Gros £'000 | Gwariant Net £'000 | Nodiada | |
149,807 | (23,977) | (8,242) | 117,588 | Addysg a Chymorth I Deuluoedd | 140,656 | (26,415) | (9,223) | 105,018 | |
92,348 | (6,199) | (16,336) | 69,813 | Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant | 99,857 | (5,531) | (16,336) | 77,990 | |
56,339 | (7,923) | (7,091) | 41,325 | Cymunedau | 52,223 | (7,105) | (6,069) | 39,049 | |
26,994 | (9,257) | (1,667) | 16,070 | Gwasanaethau Gweithredol a Phartneriaethau | - | - | - | - | |
54,341 | (49,338) | (915) | 4,088 | Prif Weithredwyr a Chyllid | 80,514 | (55,580) | (2,439) | 22,495 | |
18,352 | - | (947) | 17,405 | Gwasaneathau Canalog | 22,826 | - | (1,642) | 21,184 | |
398,181 | (96,694) | (35,198) | 266,289 | Cost Gwasanaethau | 396,076 | (94,631) | (35,709) | 265,736 | |
Gwariant Gweithredu Arall | |||||||||
13,567 | 13,567 | Taliadau Praeseptau | 14,945 | 14,945 | 7 | ||||
6,968 | 6,968 | Xxxxxxxx Xxxxxxx | 7,070 | 7,070 | 7 | ||||
(Enillion)/colled ar waredu asedau (sefydlog) | |||||||||
1,815 | 1,815 | anghyfredol | 276 | 276 | |||||
22,350 | - | - | 22,350 | Gwariant Gweithredu Arall | 22,291 | - | - | 22,291 | |
Gwariant ac Incwm Cyllido a Buddsoddi | |||||||||
4,567 | 4,567 | Llog sy'n daladwy ar ddyled | 4,550 | 4,550 | |||||
60 | 60 | Elfen y llog mewn prydlesau cyllid (prydlesai) | 54 | 54 | |||||
1,352 | 1,352 | Llog sy'n daladwy at daliadau unedol PFI | 1,306 | 1,306 | 13 | ||||
6,350 | 6,350 | llog net ar Rwymedigaeth Buddion Diffiniedig Net | 6,760 | 6,760 | 30 | ||||
(959) | (959) | Llog Buddsoddiadua a Llog Arall sy'n Dderbyniadwy | (1,012) | (1,012) | 31 | ||||
(350) | (350) | Newidiadau yng ngwerth teg eiddo buddsoddi | (275) | (275) | |||||
12,329 | - | (1,309) | 11,020 | Gwariant ac Incwm Cyllido a Buddsoddi | 12,670 | - | (1,287) | 11,383 | |
Incwm Trethiant a Grantiau Amhenodol | |||||||||
(145,780) | (145,780) | Xxxxx Xxxxxx Refeniw | (145,780) | (145,780) | 8 | ||||
(45,680) | (45,680) | Ardrethi Annomestig Cenedlaethol | (45,680) | (45,680) | 9 | ||||
(90,018) | (90,018) | Y Dreth Cyngor | (90,018) | (90,018) | 10 | ||||
- | Grantiau a chyfraniadau cyfalaf a gydnabuwyd | - | |||||||
(13,024) | (13,024) | Grantiau'r llywodraeth heb gysylltiad â gwasanaethau | (9,494) | - | (9,494) | 11 | |||
- | (158,804) | (135,698) | (294,502) | Incwm Trethiant a Grantiau Amhenodol | - | (155,274) | (135,698) | (290,972) | |
(Gwarged) neu ddiffyg ar y Ddarpariaeth | |||||||||
432,860 | (255,498) | (172,205) | 5,157 | Gwasanaethau | 431,037 | (249,905) | (172,694) | 8,438 | |
(Gwarged) neu ddiffyg ar ailbrisio Eiddo, Peiriannau ac | |||||||||
(10,830) | (10,830) | Offer | (33,337) | (33,337) | 29a | ||||
Colledion amhariad ar asedau anghyfredol a godwyd ar | |||||||||
4,580 | 4,580 | y Gronfa Ailbrisio | 5,605 | 5,605 | 29a | ||||
(Enillion)/colledion Actiwaraidd ar rwymedigaethau | |||||||||
4,360 | 4,360 | pensiwn | (26,320) | (26,320) | 30 | ||||
(1,890) | (Incwm) a Gwariant Cynhwysfawr Arall | (54,052) | |||||||
3,267 | Cyfanswm (Incwm) a Gwariant Cynhwysfawr | (45,614) | |||||||
Ar ôl ad-drefnu gwasanaethau ar 1 Ebrill 2018, cafodd mwyafrif y Gwasanaethau Gweithredol a Phartneriaethol eu cynnwys yng nghyfarwyddiaeth y Prif Weithredwr.
Datganiad ar gyfer y Symudiadau yn y Cronfeydd wrth Gefn
Balans Cronfa'r Cyngor £'000 | Cronfeydd a Glustnodwyd £'000 | Cronfa Derbyniadau Cyfalaf £'000 | Derbyniad au Cyfalaf heb eu Defnyddio £'000 | Cyfanswm y Cronfeydd Defnydd- iadwy £'000 | Cyfanswm y Cronfeydd Annefynydd- iadwy £'000 | Cyfanswm Cronfeydd yr Awdurdod £'000 | |
Balans ar 31 Mawrth 2017 a gariwyd ymlaen | 7,960 | 51,159 | 21,364 | 183 | 80,666 | 58,197 | 138,863 |
Symudiad yn y Cronfeydd Xxxx Xxxx yn | |||||||
2018-19 Cyfanswm Incwm a (Gwariant) Cynhwysfawr | (14,519) | (14,519) | 1,890 | (12,629) | |||
Addasiadau rhwng y sil gyfrifydda a'r sail ariannu o xxx y rheoliadua (Nodyn 20) | 11,822 | (203) | 105 | 11,724 | (11,724) | - | |
Trosglwyddiadau I Gronfeydd a Glustnodwyd (Nodyn 28) | 3,084 | (3,084) | - | - | - | ||
Cynnydd (Gostyngaid) yn 2017-18 | 387 | (3,084) | (203) | 105 | (2,795) | (9,834) | (12,629) |
Balans ar 31 Mawrth 2018 a gariwyd ymlaen | 8,347 | 48,075 | 21,161 | 288 | 77,871 | 48,363 | 126,234 |
Balans | Cronfeydd a | Cronfa | Derbyniad | Cyfanswm y | Cyfanswm y | Cyfanswm | |
Cronfa'r | Glustnodwyd | Derbyniadau | au Cyfalaf | Cronfeydd | Cronfeydd | Cronfeydd yr | |
Cyngor | Cyfalaf | heb eu | Defnydd- | Annefynydd- | Awdurdod | ||
£'000 | £'000 | £'000 | Defnyddio £'000 | iadwy £'000 | iadwy £'000 | £'000 | |
Balans ar 31 Mawrth 2018 a gariwyd ymlaen | 8,347 | 48,075 | 21,161 | 288 | 77,871 | 48,363 | 126,234 |
Symudiad yn y Cronfeydd Xxxx Xxxx yn | |||||||
2017-18 | |||||||
Cyfanswm Incwm a (Gwariant) Cynhwysfawr Addasiadau rhwng y sil gyfrifydda a'r sail ariannu o xxx y rheoliadua (Nodyn 20) Trosglwyddiadau I Gronfeydd a Glustnodwyd (Nodyn 28) | 616 8,899 (32) | 32 | (3,239) - | 1,194 - | (8,438) 6,854 - | 54,052 (6,854) - | 45,614 - - |
Cynnydd (Gostyngaid) yn 2018-19 | 9,483 | 32 | (3,239) | 1,194 | (1,584) | 47,198 | 45,614 |
Balans ar 31 Mawrth 2019 a gariwyd ymlaen | 17,830 | 48,107 | 17,922 | 1,482 | 76,287 | 95,561 | 171,848 |
Mantolen
31 Mawrth 2018 £'000 | 31 Mawrth 2019 £'000 | Nodiadau | ||
Eiddo, Peiriannau ac Offer | 21c | |||
381,032 | Tir ac adeiladau eraill | 430,421 | ||
4,732 | Cerbydau, peiriannau, celfi ac offer | 5,078 | ||
63,702 | Seilwaith | 65,147 | ||
4,914 | Asedau cymunedol | 4,912 | ||
7,739 | Asedau sy'n cael eu hadeiladu | 662 | ||
15,128 | Asedua gormodol nad ydynt yn cae eu cadw I'w gwerthu | 17,530 | ||
220 | Asedau Treftadaeth - Regalia Dinesig | 220 | ||
4,360 | Eiddo Buddsoddi | 4,635 | 22 | |
4,109 | Ased anniriaethol | 3,593 | 21d | |
9,010 | Buddsoddiadau Hirdymor | 4,011 | 31 | |
1 | Dyledwyr Hirdymor | - | ||
494,947 | Asedau Hirdymor | 536,209 | ||
20,084 | Buddsoddiadau Byrdymor | 20,054 | ||
5,961 | Asedau sy’n cael eu cadw i’w gwerthu | 2,560 | 24 | |
583 | Stocrestrau | 725 | ||
31,058 | Dyledwyr Byrdymor | 32,300 | 23 | |
88 | Xxxxx xxxxx a Gwerthoedd Cyfwerth ag Xxxxx Xxxxx | 1,051 | ||
57,774 | Asedau Cyfredol | 56,690 | ||
(2,623) | Benthyciadau Byrdymor | (2,551) | 31 | |
(32,254) | Credydwyr Byrdymor | (31,782) | 25 | |
(1,979) | Darpariaethau sy'n ddyledus mewn 1 flwyddyn | (1,925) | 26 | |
(36,856) | Rhwymedigaethau Cyfredol | (36,258) | ||
(2,222) | Darpariaethau | (4,311) | 26 | |
(97,421) | Benthyciadau Hirdymor | (97,412) | ||
Rhwymedigaethau Hirdymor Eraill | ||||
(20,267) | PFI a Rhwymedigaethau Hirdymor Eraill | (17,054) | 27 | |
(268,620) | Rhwymedigaeth Bensiynau Net | (263,510) | 30 | |
(1,101) | Grantiau cyfalaf a dderbyniwyd o flaen llaw | (2,506) | ||
(389,631) | Rhwymedigaethau Hirdymor | (384,793) | ||
126,234 | Asedau Net | 171,848 | ||
Cronfeydd Defnyddiadwy Cronfa’r Cyngor Cronfeydd a Glustnodwyd Cronfa Derbyniadau Cyfalaf Grantiau Cyfalaf heb eu Defnyddio Cronfeydd Annefnyddiadwy Cronfa Ailbrisio Cronfa Bensiynau Cyfrif Addasu Cyfalaf Cyfrif Addasu Offerynnau Ariannol Cyfrif Absenoldebau Iawndaledig Cronnol Byrdymor | 28 | |||
8,347 | 8,776 | |||
48,075 | 48,107 | 28b | ||
21,161 | 17,922 | 28a | ||
288 | 1,482 | |||
29 | ||||
126,378 | 149,553 | 29a | ||
(268,620) | (263,510) | 29b | ||
194,640 | 213,123 | 29c | ||
(723) | (715) | |||
(3,312) | (2,890) | |||
126,234 | Cyfanswm y Cronfeydd Wrth Gefn | 171,848 | ||
Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | Nodiadau | |
14,519 (41,329) 13,598 | (Gwarged) / diffyg Net ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau Addasiadau i’r diffyg net ar y ddarpariaeth gwasanaethau ar gyfer symudiadau gwerthoedd heb fod yn xxxxx xxxxx Addasiadau ar gyfer eitemau a gynhwyswyd yn y diffyg net ar y ddarpariaeth gwasanaethau sy’n weithgareddau buddsoddi a chyllido | 8,438 (24,524) 11,378 | 34 35 36 37 |
(13,212) Llifoedd Xxxxx Xxxxx Net p Weithgareddau Gweithredu | (4,708) | ||
27,861 Gweithgareddau Buddsoddi (13,073) Gweithgareddau Cyllido | 14,565 (10,820) | ||
1,576 | Cynnydd Net mewn Xxxxx Xxxxx a Gwerthoedd Cyfwerth ag Xxxxx Xxxxx | (963) | |
(1,664) | Xxxxx Xxxxx a Gwerthoedd Cyfwerth ag Xxxxx Xxxxx ar ddechrau’r Cyfnod Adrodd | (88) | |
(88) | Xxxxx Xxxxx a Gwerthoedd Cyfwerth ag Xxxxx Xxxxx ar ddiwedd y Cyfnod Adrodd | (1,051) | |
Mae Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx yn dangos y newidiadau mewn xxxxx xxxxx ac xxxxx xxxxx cyfatebol y Cyngor yn ystod y cyfnod adrodd. Mae’r datganiad hwn yn dangos sut mae’r Cyngor yn cynhyrchu ac yn defnyddio’r arian a chyfwerthoedd xxxxx xxxxx drwy ddosbarthu llif arian yn weithgareddau gweithredol, buddsoddi ac ariannu.
DATGANIAD O GYFRIFON 2018-2019
16
Nodiadau ar y Datganiadau Ariannol
Nodyn | Rhif Tudalen | |
1 | Datganiad o Bolisïau Cyfrifo | 18 |
2 | Dyfarniadau Critigol wrth Gymhwyso Polisïau Cyfrifyddu | 32 |
3 | Rhagdybiaethau a wnaed ynghylch y dyfodol a ffynonellau mawr eraill o ansicrwydd a amcangyfrifir | 32 |
4 | Dadansoddiad Gwariant a Chyllid | 34 |
5 | Datganiad Gwariant a Chyllido | 35 |
6 | Gwariant ac Incwm a Ddadansoddwyd yn ôl Natur | 36 |
Nodiadau ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr | ||
7 | Praeseptau ac ardollau | 38 |
8 | Xxxxx Xxxxxx Refeniw | 38 |
9 | Ardrethi Annomestig Cenedlaethol (NNDR) | 38 |
10 | Y Dreth Gyngor | 38 |
11 | Grantiau’r Llywodraeth | 40 |
12 | Lesoedd | 40 |
13 | Y Xxxxxx Cyllid Preifat (PFI) | 41 |
14 | Trefniadau Cronfeydd Cyfun | 42 |
15 | Tâl y Swyddogion | 43 |
16 | Lwfansau’r Aelodau | 45 |
17 | Xxxxxx Xxxxxxxxx Allanol | 46 |
18 | Cymryd rhan mewn Cydbwyllgorau a Threfniadau ar y Cyd | 46 |
19 | Trafodiadau Partïon Cysylltiedig | 46 |
Nodiadau i’r Datganiad ar gyfer y Symudiadau yn y Cronfeydd wrth Gefn | ||
20 | Addasiadau rhwng Sail Cyfrifyddu a Sail Ariannu o xxx y Rheoliadau | 49 |
Nodiadau i’r Fantolen | ||
21 | Asedau anghyfredol | 52 |
22 | Eiddo Buddsoddi | 57 |
23 | Dyledwyr Byrdymor | 57 |
24 | Asedau a ddelir i’w Gwerthu | 57 |
25 | Credydwyr Byrdymor | 58 |
26 | Darpariaethau | 58 |
27 | PFI a Rhwymedigaethau Hirdymor Eraill | 59 |
28 | Cronfeydd Wrth Gefn Defnyddiadwy | 59 |
29 | Cronfeydd Xxxx Xxxx Annefnyddiadwy | 62 |
30 | Rhwymedigaethau Pensiynau, datgeliadau IAS 19 | 64 |
31 | Datgeliadau Offerynnau Ariannol | 71 |
32 33 | Digwyddiadau ar ôl y Fantolen Rhwymedigaethau Wrth Gefn | 77 77 |
Nodiadau i’r Llif Xxxxx Xxxxx | ||
34 | Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx - Addasiadau ar gyfer Symudiadau heblaw Xxxxx Xxxxx | 78 |
35 | Datganiad Xxxxx Xxxxx – Gweithgareddau Gweithredu | 78 |
36 | Datganiad Xxxxx Xxxxx – Gweithgareddau Buddsoddi | 78 |
37 | Datganiad Xxxxx Xxxxx – Gweithgareddau Ariannu | 78 |
1. Datganiad o Bolisïau Cyfrifo
1.1 Egwyddorion Cyffredinol
Mae’r Datganiad o Gyfrifon yn crynhoi trafodion y Cyngor ar gyfer blwyddyn ariannol 2018-19 a’i sefyllfa ar ddiwedd y flwyddyn, sef 31 Mawrth 2019. Mae’n ofynnol i’r Cyngor baratoi Datganiad o Gyfrifon blynyddol yn ôl Rheoliadau Cyfrifon ac Archwilio (Cymru) 2014, yn unol ag arferion cyfrifo priodol. Mae’r arferion hyn yn cynnwys Cod Ymarfer ar Gyfrifyddu Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig (y Cod) 2017-18 a Chod Ymarfer Adrodd y Gwasanaeth 2018-19 a gefnogir gan y Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol.
Y confensiwn cyfrifyddu a fabwysiadwyd yn y Datganiad o Gyfrifon yw cost hanesyddol yn bennaf, wedi ei addasu drwy ailbrisio gwerth rhai categorïau penodol o asedau anghyfredol ac offerynnau ariannol.
1.2 Safonau Cyfrifyddu sydd wedi’u Cyflwyno ond heb eu Mabwysiadu eto
O xxx y Cod Ymarfer ar Gyfrifon Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig 2018-19 (y Cod) mae’n ofynnol i’r Cyngor ddatgelu gwybodaeth sy’n ymwneud ag effaith ddisgwyliedig newid cyfrifyddu a fydd yn ofynnol yn xx xxxxx newydd sydd wedi’i chyhoeddi ond sydd heb ei mabwysiadu eto. Mae’r gofyniad hwn yn ymwneud â mabwysiadu’r safonau newydd neu ddiwygiedig a ganlyn yng Nghod 2018-19:
Safon | Dyddiad dod i rym | Rhagor o fanylion |
IFRS 16 Prydlesi | 2020-21 | Bydd IFRS16 yn ei gwneud yn ofynnol i awdurdodau lleol sy'n brydleswyr gydnabod y mwyafrif o brydlesi ar eu mantolenni fel asedau hawl i ddefnyddio gyda rhwymedigaethau prydles cyfatebol (ac eithrio prydlesi gwerth isel a byrdymor) Mae CIPFA/LASAAC wedi gohirio gweithredu IFRS16 ar gyfer llywodraeth leol hyd 1 Ebrill 2020. |
Diwygiadau i IAS 40 - Eiddo Buddsoddi: Trosglwyddo Eiddo Buddsoddi | 2019-20 | Mae'r diwygiad yn cadarnhau a ellir trosglwyddo eiddo sy'n cael ei adeiladu neu ei ddatblygu a oedd gynt wedi'i ddosbarthu'n eiddo rhestr stoc i fod yn eiddo buddsoddi, os oes newid amlwg yn y defnydd ohono. Ceir newid eiddo os bydd eiddo yn bodloni, neu os nad yw eiddo yn bodloni, y diffiniad o eiddo buddsoddi. Nid yw'r Cyngor yn tybio y bydd hyn yn effeithio ar ei arferion cyfrifyddu cyfredol. |
Cylch Gwelliannau Blynyddol i Safonau IFRS 2014-2016 | 2019-20 | Mae'r rhain yn cyflwyno diwygiadau i'r xxxx Xxxxx Adrodd Ariannol Rhyngwladol (IFRSs) yn sgil prosiect gwelliannau blynyddol yr IASB, sef IFRS 1 – Mabwysiadu'r IFRS am y tro cyntaf, IFRS 12 – Datgelu Buddiannau mewn Endidau Eraill, ac IAS 28 – Buddsoddiadau mewn Endidau Cysylltiol a Mentrau ar y Cyd. Nid yw'r Cyngor o'r farn y bydd y diwygiadau hyn yn effeithio ar y cyfrifon. |
IFRIC 22 Trafodion Arian Tramor ac Ystyriaeth Ymlaen Llaw | 2019-20 | Yn cadarnhau'r trefniadau cyfrifyddu ar gyfer trafodion lle derbynnir neu lle telir ystyriaeth ymlaen llaw mewn arian tramor. Nid yw'r Cyngor yn derbyn nac yn gwneud taliadau o'r fath, felly ni fydd y newid hwn yn cael unrhyw effaith. |
IFRIC 23 Ansicrwydd ynghylch | 2019-20 | Mae IFRIC 23 yn berthnasol i xxx agwedd ar gyfrifyddu treth incwm lle bo ansicrwydd ynghylch sut i drin eitem, gan gynnwys elw neu golled drethadwy, sylfaen trethi asedau a rhwymedigaethau, colledion a chredydau treth a chyfraddau treth. Nid yw'r Cyngor o'r |
Triniaethau Treth Incwm | farn y bydd hyn yn cael unrhyw effaith ar ei driniaethau cyfrifyddu yn sgil newidiadau i IFRIC 23. | |
Diwygio IFRS 9 | 2019-20 | Mae'r prif newidiadau i IFRS 9 yn gysylltiedig ag asedau ariannol |
Offerynnau | sydd â nodweddion rhagdalu â Iawndal Negyddol. Bydd iawndal | |
Ariannol: | negyddol yn codi pan fo telerau contract yn caniatáu i'r benthyciwr | |
Nodweddion | ad-dalu'r offeryn cyn iddo aeddfedu'n unol â'r contract, ond gallai'r | |
Rhagdalu gyda | swm a ragdelir fod yn llai na'r prifswm a'r llog sydd heb eu talu. Nid | |
Iawndal Negyddol | oes gan y Cyngor unrhyw drefniadau o'r fath, felly ni fydd y newid | |
hwn yn cael unrhyw effaith ar y cyfrifon. |
Gan mai 1 Ebrill 2019 yw dyddiad dechrau gweithredu’r rhain, nid ydynt yn effeithio ar Ddatganiadau 2018-19.
1.3 Croniadau incwm a gwariant
Rhoddir cyfrif am weithgarwch ariannol yn y flwyddyn y mae’n digwydd, nid yn unig pan dderbynnir neu pan wneir taliadau xxxxx xxxxx. Yn benodol:
• Xxxxx refeniw o werthu nwyddau ei gydnabod pan fydd y Cyngor yn trosglwyddo risgiau a manteision sylweddol perchnogaeth i’r prynwr a’i bod yn debygol y bydd y Cyngor yn elwa o fanteision ariannol y trosglwyddiad neu’r posibiliadau y mae’n ei gynnig o ran gwasanaethau.
• Caiff refeniw o ddarparu gwasanaethau ei gydnabod pan gall y Cyngor fesur yn ddibynadwy y canran o’r trosglwyddiad sydd wedi ei gwblhau a’i bod yn debygol y bydd y Cyngor yn elwa o fanteision ariannol y trosglwyddiad neu’r posibiliadau y mae’n ei gynnig o ran gwasanaethau.
• Cofnodir cyflenwadau fel gwariant wrth iddynt gael eu defnyddio - lle bo bwlch rhwng dyddiad derbyn cyflenwadau a'r defnydd ohonynt, cânt eu cynnwys fel stoc ar y Fantolen.
• Caiff treuliau sy’n gysylltiedig â derbyn gwasanaethau (gan gynnwys gwasanaethau a ddarperir gan gyflogwyr) eu cofnodi fel gwariant pan dderbynnir y gwasanaethau yn hytrach xx xxxx wneir taliadau.
• Rhoddir cyfrif am incwm a llog sy'n dderbyniadwy ar fuddsoddiadau, ac sy'n daladwy ar fenthyciadau fel incwm a gwariant ar sail y gyfradd log gyfredol ar gyfer yr offeryn ariannol xxx sylw, yn hytrach na'r llifoedd xxxxx xxxxx a osodwyd neu a bennwyd gan y contract.
• Pan gydnabuwyd refeniw a gwariant, ond na dderbyniwyd neu na thalwyd unrhyw xxxxx xxxxx, caiff dyledwr neu gredydwr ar gyfer y swm perthnasol ei gofnodi ar y Fantolen. Lle gallai amhariad fod ar ddyledion, bydd balans dyledwyr yn cael ei ostwng ar sail y gwahaniaeth rhwng y swm cario a llifoedd xxxxx xxxxx diwygiedig yn y dyfodol, a chodir tâl am yr amhariad hwnnw o refeniw.
1.4 Darpariaethau, Rhwymedigaethau Digwyddiadol ac Asedau Digwyddiadol
Darpariaethau
Os cynhelir digwyddiad gwneir darpariaeth sy’n rhoi rhwymedigaeth gyfreithiol neu ffurfiannol ar y Cyngor sydd yn ôl pob tebyg yn gofyn am setliad drwy drosglwyddiad sydd o fudd economaidd neu yn cynnig posibiliadau o ran gwasanaethau, a gellir gwneud amcangyfrif rhesymol am gyfanswm y rhwymedigaeth. Er enghraifft, gallai’r Cyngor fod yn rhan o achos llys a allai arwain yn y pen draw at setliad neu at dalu iawndal.
Codir tâl am ddarpariaethau fel xxxxx ar y llinell gwasanaeth priodol yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr yn y flwyddyn y daw’r Cyngor yn ymwybodol o’r rhwymedigaeth. Mesurir y rhain yn
unol â’r amcangyfrif gorau ar ddyddiad y fantolen o’r gwariant sy’n ofynnol i setlo’r rhwymedigaeth, gan ystyried unrhyw risg ac ansicrwydd perthnasol.
Pan wneir taliadau yn y pen draw, fe’u codir ar y ddarpariaeth a nodir ar y Fantolen. Caiff taliadau sydd wedi eu hamcangyfrif eu hadolygu ar ddiwedd pob blwyddyn ariannol, ac os yw’n annhebygol y bydd angen gwneud trosglwyddiad buddiannau economaidd (neu fod y setliad yn is na’r disgwyl) caiff y ddarpariaeth ei gwyrdroi a’i chredydu yn ôl i’r gwasanaeth perthnasol.
Os disgwylir y caiff cyfran neu’r cyfan o’r taliad sydd xx xxxxx ar gyfer darpariaeth ei adhawlio gan xxxxx arall (e.e. o hawliad yswiriant), caiff hyn ei gydnabod fel incwm ar gyfer y gwasanaeth perthnasol dim ond os oes sicrwydd pendant y derbynnir ad-daliad os yw’r Cyngor yn talu’r ddyled.
Rhwymedigaethau Digwyddiadol
Mae rhwymedigaeth ddigwyddiadol yn bodoli os cynhaliwyd digwyddiad sy’n rhoi rhwymedigaeth bosibl ar y Cyngor y caiff ei fodolaeth ei gadarnhau dim ond yn achos neu yn niffyg achos digwyddiadau yn y dyfodol nad ydynt yn llwyr xxx reolaeth y Cyngor. Mae Rhwymedigaethau Digwyddiadol hefyd yn bodoli mewn amgylchiadau lle y gwneid darpariaeth fel arall ond ei bod xxxxx xx’n annhebygol y bydd angen defnyddio llawer o adnoddau neu na ellir mesur swm y rhwymedigaeth yn ddibynadwy.
Ni chaiff rhwymedigaethau digwyddiadol eu cydnabod ar y Xxxxxxxx ond cânt eu datgelu mewn nodyn yn y cyfrifon.
Asedau Digwyddiadol
Mae ased digwyddiadol yn bodoli os cynhaliwyd digwyddiad sy’n rhoi ased posibl i’r Cyngor y caiff ei fodolaeth ei gadarnhau dim ond yn achos neu yn niffyg achos digwyddiadau yn y dyfodol nad ydynt yn llwyr xxx reolaeth y Cyngor.
Ni chaiff asedau digwyddiadol eu cydnabod ar y Fantolen ond cânt eu datgelu mewn nodyn yn y cyfrifon os yw’n debygol y daw manteision economaidd neu bosibiliadau o ran gwasanaethau i ran y Cyngor.
1.5 Cronfeydd Xxxx Xxxx
Mae’r Cyngor yn neilltuo symiau penodol fel cronfeydd wrth gefn at ddibenion polisïau’r dyfodol neu oherwydd digwyddiadau annisgwyl. Caiff cronfeydd wrth gefn eu creu drwy briodoli symiau o Weddill Cronfa’r Cyngor yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd. Os cyfyd gwariant sydd i’w dalu o gronfa wrth gefn, fe’i codir ar y gwasanaeth priodol yn y flwyddyn honno i’w nodi yn erbyn y Gweddill neu’r Diffyg yn gysylltiedig â’r Ddarpariaeth Gwasanaethau yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. Caiff y gronfa wrth gefn ei phriodoli wedyn yn ôl i Weddill Cronfa’r Cyngor yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd fel nad oes unrhyw daliadau net yn erbyn y dreth gyngor ar gyfer y gwariant.
Cedwir rhai cronfeydd wrth gefn i reoli’r prosesau cyfrifyddu ar gyfer asedau anghyfredol, offerynnau ariannol, buddiannau gweithwyr ac ymddeoliad. Mae’r rhain yn gronfeydd ‘na ellir eu defnyddio’ fel y disgrifir yn Nodyn 28 y cyfrifon.
1.6 Grantiau a chyfraniadau’r Llywodraeth
Boed grantiau llywodraeth a chyfraniadau trydydd parti yn cael eu talu ar gyfrif, mewn rhandaliadau neu ôl-daliadau, cânt eu cydnabod fel dyledion i’r Cyngor os oes sicrwydd rhesymol:
• y bydd y Cyngor yn cydymffurfio â’r amodau sydd ynghlwm â’r taliadau, ac
• y derbynnir y grant / cyfraniad.
Ni chaiff symiau y cydnabyddir eu bod yn ddyledus i’r Cyngor eu credydu i’r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr nes y bodlonir yr amodau sy’n gysylltiedig â’r xxxxx xxx’r cyfraniad. Mae’r amodau yn dynodi bod yn rhaid i’r manteision economaidd yn y dyfodol neu’r posibiliadau o ran gwasanaethau sydd ynghlwm â’r ased a brynir gyda’r xxxxx xxx’r cyfraniad gael eu defnyddio gan y xxxx xx’n ei dderbyn fel y nodwyd, neu bydd yn rhaid dychwelyd y manteision economaidd neu’r posibiliadau o ran gwasanaethau i’r rhoddwr.
Os rhoddwyd arian fel xxxxx xxx gyfraniad ac nas bodlonwyd yr amodau ar gyfer hynny, yna nodir hyn fel credydwyr ar y Fantolen. Os bodlonir yr amodau, caiff y xxxxx xxx’r cyfraniad ei gredydu i’r llinell gwasanaeth perthnasol (grantiau a chyfraniadau refeniw wedi eu priodoli) neu i Incwm Grant Amhenodol a Threthiant (grantiau refeniw heb eu clustnodi a phob grant cyfalaf) yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr.
Os caiff grantiau cyfalaf eu credydu i’r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr, cânt eu gwyrdroi o Weddill Cronfa’r Cyngor yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd. Os nad yw’r grant wedi ei ddefnyddio eto i ariannu gwariant cyfalaf, caiff ei symud i’r Gronfa Grantiau Cyfalaf Anghymwys. Caiff symiau yn y Gronfa Grantiau Cyfalaf Anghymwys eu trosglwyddo i’r Cyfrif Cymhwyso Cyfalaf ar ôl eu defnyddio i ariannu gwariant cyfalaf.
1.7 Buddion cyflogeion
Buddion sy’n Daladwy yn ystod Cyflogaeth
Buddion tymor byr i weithwyr yw’r rheini xxxx xxxxx eu talu o fewn 12 mis o ddiwedd y flwyddyn. Maent yn cynnwys buddion megis enillion a chyflogau, gwyliau blynyddol â thâl, tâl absenoldeb salwch a bonysau ar gyfer gweithwyr presennol. Fe’u cydnabyddir fel gwariant ar wasanaethau yn y flwyddyn y mae gweithwyr yn rhoi gwasanaeth i’r Cyngor. Os nad yw gweithiwr wedi defnyddio’r gwyliau sy’n ddyledus iddo cyn diwedd y flwyddyn, xxx xxxx cronni’r gwyliau a’u dwyn ymlaen i’r flwyddyn ariannol nesaf. Codir y croniad ar y llinell Cost Gwasanaeth priodol yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr yna caiff ei wyrdroi o Weddill Cronfa’r Cyngor yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd fel y codir buddion gwyliau ar y refeniw yn y flwyddyn ariannol lle bu’r absenoldeb gwyliau.
Buddion Terfynu
Buddion terfynu yw’r symiau sy’n daladwy oherwydd penderfyniad y Cyngor i derfynu cyflogaeth swyddog cyn y dyddiad ymddeol arferol neu benderfyniad swyddog i dderbyn ymddeoliad gwirfoddol. Fe’u codir ar sail croniadau ar y llinell Cost Gwasanaeth perthnasol yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr pan fo’r Cyngor yn amlwg wedi ymrwymo i ddiddymu cyflogaeth swyddog neu grŵp o swyddogion neu yn gwneud cynnig i annog diswyddiadau gwirfoddol.
Os yw buddion terfynu yn cynnwys cynyddu pensiynau, mae darpariaeth statudol yn gofyn bod xxxxx xxxx ar Weddill Cronfa’r Cyngor y swm sy’n ddyledus gan y Cyngor i’r gronfa bensiwn neu’r pensiynwr yn y flwyddyn honno, nid y swm y cyfrifir yn unol â’r safonau cyfrifyddu perthnasol. Yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd, xxx xxxxx gwneud dyraniadau i’r Gronfa Bensiwn xx xxxx wrthi er mwyn diddymu’r credydau a’r debydau tybiannol ar gyfer buddion terfynu sy’n cynnwys cynyddu pensiwn a’u disodli gan ddebydau am yr arian a delir i’r gronfa bensiwn a’r pensiynwyr ac unrhyw symiau cyffelyb sy’n daladwy ond heb eto eu talu ar ddiwedd y flwyddyn.
Buddion Ôl-gyflogaeth
Mae gweithwyr y Cyngor yn aelodau o ddau gynllun pensiwn gwahanol. Mae’r ddau gynllun yn cynnig buddion penodol i aelodau (cyfandaliadau ymddeol a phensiynau), a enillwyd pan oedd y gweithwyr yn gweithio i’r Cyngor.
• Y Cynllun Pensiwn Athrawon, a weinyddir gan Pensiynau Athrawon ar ran yr Adran Addysg (DfE). Mae trefniadau'r cynllun hwn yn golygu na ellir neilltuo rhwymedigaethau am fuddion yn benodol i'r Cyngor fel arfer. Gan hynny, rhoddir cyfrif am y cynllun hwn fel pe bai'n gynllun cyfraniadau diffiniedig ac ni chaiff unrhyw rwymedigaethau i dalu buddion yn y dyfodol eu cydnabod ar y Fantolen. Mae'r Llinell Addysg a Chymorth i Deuluoedd yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr yn cynnwys taliadau cyfraniadau'r cyflogwr sy'n daladwy i Bensiynau Athrawon yn y flwyddyn.
• Y Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol – xxx xxxx gan weithwyr eraill i fod yn aelodau o Gronfa Pensiwn Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf. Cyfrifir Cynllun yr Awdurdod Lleol fel cynllun xxxx diffiniedig:-
• Caiff ymrwymiadau’r cynllun pensiwn a briodolir i’r Cyngor eu cynnwys yn y Fantolen ar sail actiwaraidd gan ddefnyddio dull unedol arfaethedig h.y. asesiad o daliadau a wneir yn y dyfodol mewn cysylltiad â buddion ymddeol a enillwyd hyd yn hyn gan weithwyr. Mae hyn yn seiliedig ar dybiaethau ynglŷn â chyfraddau marwolaeth, cyfradd trosiant gweithwyr ac ati, ac amcanestyniadau enillion arfaethedig ar gyfer gweithwyr presennol.
• Caiff yr ymrwymiadau eu gostwng i’w gwerth i gyfateb i brisiau cyfredol, gan ddefnyddio cyfradd ddisgownt.
• Caiff asedau’r gronfa bensiwn a briodolir i’r Cyngor eu cynnwys ar y Fantolen yn unol â’u gwerth teg:-
• Gwarannau wedi eu dyfynnu – pris cynnig cyfredol
• Gwarannau heb eu dyfynnu – rhagamcan proffesiynol
• Eiddo – gwerth y farchnad
• Caiff y newid yn yr ymrwymiad pensiwn net ei ddadansoddi i’r cydrannau canlynol:-
• Cost gwasanaeth presennol – y cynnydd mewn ymrwymiadau oherwydd nifer y blynyddoedd y byddid wedi eu gweithio eleni - wedi eu dynodi yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr i’r gwasanaethau y bu’r gweithwyr yn gweithio iddynt.
• Cost gwasanaeth yn y gorffennol – y cynnydd mewn ymrwymiadau oherwydd addasu neu gwtogi’r cynllun mewn modd sy’n berthnasol i nifer y blynyddoedd a weithiwyd yn y gorffennol – nodir fel debyd i’r Gwasanaethau Canolog yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr
• Y llog net ar yr ymrwymiad xxxx net diffiniedig (ased), h.y. y draul llog net ar gyfer y Cyngor
- y newid yn ystod y cyfnod yn yr ymrwymiad xxxx net diffiniedig (ased) sy’n deillio o dreigl amser ac a godir ar y llinell Incwm a Gwariant Ariannu a Buddsoddi yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. Cyfrifir hyn drwy ddefnyddio’r gyfradd ddisgownt a ddefnyddir i fesur y rhwymedigaeth xxxx diffiniedig ar ddechrau’r cyfnod i’r ymrwymiad xxxx diffiniedig net (ased) - gan ystyried unrhyw newidiadau yn yr ymrwymiad xxxx diffiniedig net (ased) yn ystod y cyfnod oherwydd cyfraniadau a thaliadau buddion.
• Adfesuriadau yn cynnwys:-
• Yr enillion yn deillio o asedau’r cynllun – ac eithrio symiau wedi eu cynnwys yn y llog net a geir ar y ddyled xxxx diffiniedig (ased) – a godir ar y Gronfa Bensiwn ac ar yr Incwm a Gwariant Cynhwysfawr Arall.
• Enillion a cholledion actiwaraidd - newidiadau yn yr ymrwymiadau pensiwn net oherwydd ni ddigwyddodd pethau fel y rhagdybiwyd wrth lunio’r prisiad actiwaraidd diwethaf neu oherwydd bod yr actiwarïaid wedi diweddaru eu rhagdybiaethau - a godir ar y Gronfa Bensiwn fel Incwm a Gwariant Cynhwysfawr Arall:-
• Cyfraniadau i’r gronfa bensiwn - arian a delir fel cyfraniad y cyflogwr i’r gronfa bensiwn i setlo ymrwymiadau - ni chyfrifir hyn fel xxxxx.
• O ran buddion ymddeol, mae darpariaeth statudol yn gofyn bod y swm sy’n daladwy gan y Cyngor i’r gronfa bensiwn neu yn uniongyrchol i bensiynwyr yn y flwyddyn yn cael xx xxxx ar weddill Cronfa’r Cyngor, nid y swm a gyfrifir yn unol â’r safonau cyfrifyddu perthnasol. Yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd, golyga hyn fod trosglwyddiadau i’r Gronfa Bensiwn ac ohoni er mwyn diddymu’r credydau a’r debydau tybiannol ar gyfer buddion terfynu cynnydd pensiwn a’u disodli gyda debydau am yr arian a delir i’r gronfa bensiwn a’r pensiynwyr ac unrhyw symiau cyffelyb sy’n daladwy ond eto heb eu talu ar ddiwedd y flwyddyn. Mae gweddill negyddol y Gronfa Bensiwn felly yn mesur yr effaith lesol ar Gronfa’r Cyngor o fod angen cyfrifo buddion ymddeol ar sail llif arian yn hytrach na fel buddion a enillwyd gan y gweithwyr.
• Xxx xxx y Cyngor hefyd rymoedd cyfyngedig i ddyfarnu buddion ymddeol dewisol yn achos ymddeoliad cynnar. Caiff unrhyw ymrwymiadau a ragwelir oherwydd dyfarniad i unrhyw aelod o staff (gan gynnwys athrawon) eu cronni yn y flwyddyn y penderfynwyd gwneud y dyfarniad a’u cyfrifo gan ddefnyddio’r un polisïau sy’n berthnasol i Gronfa Bensiwn yr Awdurdod Lleol.
1.8 TAW
Caiff TAW sy’n daladwy ei gynnwys fel xxxxx dim ond i’r graddau nad oes modd ei adhawlio gan Gyllid a Thollau Ei Mawrhydi. Caiff TAW y xxx xxxx ei dderbyn ei eithrio o’r incwm.
1.9 Gorbenion a Gwasanaethau Cefnogi
Yn unol â newidiadau yn y Cod Ymarfer ar Gyfrifyddu Awdurdodau Lleol (Y Cod) dangosir gorbenion a gwasanaethau cefnogi yn y gwasanaeth perthnasol lle gwnaethant darddu ac ni chant eu hailgodi ar feysydd cefnogi gwasanaethau. Caiff unrhyw incwm mewnol a ddaw yn sgil trosglwyddiadau rhwng adrannau ei ddangos yn y llinell darparu gwasanaeth a dangosir y tâl cyfatebol yn y llinell derbyn gwasanaeth.
1.10 Xxxxxx Xxxxxxxxxxxx
Mae’r Cyngor yn cyfrifo meddalwedd yn asedau anniriaethol i’r graddau nad yw’r feddalwedd yn rhan greiddiol o system TG benodol ac y caiff ei chyfrifo fel rhan o eitem caledwedd Eiddo, Offer a Chyfarpar. Mae asedau anniriaethol yn berthnasol i gostau trwydded a datblygu meddalwedd System Wybodaeth Gofal Cymunedol Cymru
Rhoddir terfyn oes defnyddiol i xxx meddalwedd, yn seiliedig ar asesiadau o’r cyfnod y mae disgwyl y bydd y feddalwedd o ddefnydd i’r Cyngor. Y ffigur oes ddefnyddiol mae Cyngor System Wybodaeth Gofal Cymunedol Cymru yn ei ddefnyddio yw 8 mlynedd. Caiff yr ased anniriaethol ei amorteiddio ar sail xxxxxxx xxxx dros gyfnod yr oes ddefnyddiol ac fe’i codir ar y llinell Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr.
1.11 Eiddo, Offer a Chyfarpar
Mae gwariant ar gaffael, creu neu wella Eiddo, Offer a Chyfarpar yn cael ei gyfalafu ar sail croniadau, ar yr xxxx ei bod yn debyg y bydd y buddion economaidd yn y dyfodol neu’r potensial ar gyfer gwasanaeth sy’n perthyn i’r eitem yn llifo i’r Cyngor a bod modd i gost yr eitem gael ei mesur mewn
modd dibynadwy. Mae gwariant sy’n cynnal potensial ased i roi buddion economaidd yn y dyfodol neu’r potensial ar gyfer gwasanaeth ond nad yw’n ychwanegu ato (sef trwsio a chynnal-a-chadw) yn cael xx xxxx fel xxxxx pan fydd yn cael ei ysgwyddo.
Cydnabyddir yr xxxx wariant ar Eiddo, Offer a Chyfarpar, ni waeth xxxx am xx xxxxx. Bernir nad yw gwariant o xxx £40,000 yn peri gwelliant a’i fod wedi’i amharu ar unwaith, oni bai bod y gwariant dros gyfnod o fwy nag un flwyddyn yn adio’n gronnol i fwy na’r gwerth hwn.
Mesur
Mae asedau’n cael eu mesur ar y dechrau yn ôl eu cost, sef y pris prynu a’r xxxx wariant sydd i’w briodoli’n uniongyrchol i’r broses o ddod â’r ased i’r cyflwr sy’n angenrheidiol er mwyn iddo allu gweithredu yn y modd a fwriedir. Wedyn mae’r asedau’n cael eu cario yn y fantolen gan ddefnyddio’r seiliau mesur a ganlyn:
• Tir ac adeiladau – gwerth cyfredol, a bennir fel y swm a gâi xx xxxx am yr ased yn ei ddiben presennol (gwerth diben presennol – EUV)
• Eiddo gweithredol anarbenigol – gwerth diben presennol (EUV)
• Eiddo gweithredol arbenigol (megis ysgolion) – cost amnewid â dibrisiant (DRC)
• Cerbydau, offer a chyfarpar – cost hanesyddol â dibrisiant
• Asedau cymunedol – cost hanesyddol
• Asedau sy’n cael eu hadeiladu – cost hanesyddol (nes iddynt ddod yn weithredol)
• Asedau seilwaith – cost hanesyddol â dibrisiant
• Asedau gormodol ac eiddo buddsoddi – gwerth teg
• Asedau a ddelir i’w gwerthu – yr isaf o’r swm cario a’r gwerth teg llai costau gwerthu
Bernir mai xx xxxxx teg yw cost ased a geir heblaw drwy ei brynu, oni bai nad oes sylwedd masnachol i’r caffaeliad (h.y. na fydd yn arwain at amrywiad yn llif xxxxx xxxxx y Cyngor). Os felly, pan geir ased trwy gyfrwng cyfnewid, cost y caffaeliad yw swm cario'r ased a ildiwyd gan y Cyngor.
Nid yw'r cyngor yn cyfalafu costau benthyca a ysgwyddir tra bo asedau’n cael eu hadeiladu.
Ailbrisio
Mae asedau a gynhwysir yn y Fantolen yn ôl eu gwerth teg neu eu gwerth presennol yn cael eu hailbrisio’n ddigon rheolaidd i sicrhau nad yw eu swm cario yn sylweddol wahanol i’w gwerth teg neu eu gwerth presennol ar ddiwedd y flwyddyn. Mae asedau eiddo’r Cyngor yn cael eu hailbrisio ar sail rhaglen dreigl dros dair blynedd. Mae enillion drwy ailbrisio ers 1 Ebrill 2007 yn unig yn cael eu cydnabod yn y Gronfa Ailbrisio, sef dyddiad sefydlu’r gronfa honno. Mae enillion drwy ailbrisiadau blaenorol wedi'u cyfuno yn y Cyfrif Addasiadau Cyfalaf.
Amhariad
Mae asedau’n cael eu hasesu ar ddiwedd pob blwyddyn i weld a oes arwydd y gall fod amhariad arnynt. Os ceir arwyddion ac os amcangyfrifir bod unrhyw wahaniaethau posibl yn sylweddol, amcangyfrifir faint o’r ased a all gael ei xxxxx ac, os yw hyn yn llai na swm cario’r ased, mae colled oherwydd amhariad yn cael ei gydnabod ar gyfer y diffyg. Lle mae enillion drwy ailbrisiadau blaenorol wedi bod yn erbyn yr ased a ddelir yn y Gronfa Ailbrisio, mae unrhyw golled ddilynol yn cael ei hysgrifennu i ddechrau yn erbyn y Gronfa Ailbrisio gronedig a chodir unrhyw falans yn erbyn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr.
Dibrisiant
Darperir ar gyfer dibrisiant ar xxx ased Eiddo, Peiriannau ac Offer drwy fynd ati’n systemataidd i ddyrannu eu symiau dibrisiant dros eu hoes ddefnyddiol. Ceir eithriadau ar gyfer:
• Asedau treftadaeth
• Asedau heb oes ddefnyddiol feidraidd a all gael ei chyfrifo, megis tir rhydd-ddaliol
• Asedau nad ydynt ar gael i’w defnyddio eto h.y. asedau sy’n cael eu hadeiladu, ac asedau a ddelir i’w gwerthu.
Cyfrifir dibrisiant ar xxxxx yr ased ar ddechrau’r flwyddyn a hynny ar y seiliau a ganlyn:
Ased | Polisi | Oes |
Tir | Ni chodi dibrisiant | D/G |
Adeiladau | Dibrisiant xxxxxxx xxxx ar yr amcangyfrif o’r oes weddilliol | Yn unol â chyngor y Prisiwr (rhwng 1 a 79 mlynedd) |
Cerbydau, offer a chyfarpar | Dibrisiant xxxxxxx xxxx ar yr amcangyfrif o’r oes weddilliol | 3 - 10 mlynedd |
Seilwaith – Pontydd | Dibrisiant xxxxxxx xxxx ar yr amcangyfrif o’r oes weddilliol | 30 mlynedd |
Seilwaith – Ffyrdd | Dibrisiant xxxxxxx xxxx ar yr amcangyfrif o’r oes weddilliol | 15 mlynedd |
Seilwaith - Arall | Dibrisiant xxxxxxx xxxx ar yr amcangyfrif o’r oes weddilliol | 1 - 30 mlynedd |
Mae enillion drwy ailbrisio yn cael eu dibrisio hefyd, gyda swm sy'n hafal i'r gwahaniaeth rhwng y gwerth presennol a’r dibrisiant yn cael xx xxxx ar yr asedau a’r dibrisiant a fyddai wedi bod yn daladwy ar sail eu cost hanesyddol yn cael ei drosglwyddo xxx blwyddyn o’r Gronfa Ailbrisio i'r Cyfrif Addasiadau Cyfalaf.
Cydranoli
Mae asedau a brynir neu a ailbrisir yn ystod y flwyddyn yn cael eu hadolygu i gadarnhau a fydd i unrhyw ran o'r ased oes ddefnyddiol sy’n bur wahanol ac effaith sylweddol ar ddibrisiant. Os felly, bydd yr ased yn cael ei ‘gydranoli’ a phennir dibrisiant y rhannau gwahanol dros eu priod oes ddefnyddiol. O fewn portffolio asedau’r Cyngor ceir nifer o ddosbarthiadau o asedau lle nad ystyrir eu cydranoli, gan gynnwys:
• Cyfarpar – gan y bernir bod hwnnw’n amherthnasol
• Dosbarthiadau o asedau nad ydyn nhw’n cael eu dibrisio – megis tir, eiddo buddsoddi, asedau treftadaeth, asedau cymunedol ac asedau a ddelir i’w gwerthu.
Gwarediadau ac Asedau Anghyfredol a Ddelir i’w Gwerthu
Pan ddaw hi’n debygol y bydd swm cario ased yn cael ei adennill yn bennaf drwy werthiant yn hytrach na thrwy barhau i’w ddefnyddio, mae’n cael ei ailddosbarthu’n Ased a Ddelwir i’w Werthu. Dyma’r meini prawf ynglŷn a nodi asedau fel asedau sy’n cael eu dal i’w gwerthu:
• Ar gael i’w gwerthu ar unwaith yn eu cyflwr presennol
• Tebygol iawn o gael eu gwerthu
• Wrthi’n cael eu marchnata
• Disgwylir cwblhau’r gwerthu o fewn 12 mis.
Mae symiau a dderbynnir ar gyfer gwarediad o fwy na £10,000 yn cael eu categoreiddio fel derbyniadau cyfalaf.
1.12 Asedau Treftadaeth
Asedau Treftadaeth yw’r asedau hynny y bwriedir iddynt gael eu cadw mewn ymddiriedaeth ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol oherwydd eu cysylltiadau diwylliannol, amgylcheddol neu hanesyddol. Mae Asedau Treftadaeth yn cael eu cydnabod a’u mesur (gan gynnwys trin enillion a cholledion ailbrisio) yn unol â pholisïau cyfrifyddu’r awdurdod ar eiddo, offer a chyfarpar. Mae’r Cyngor yn cydnabod ei regalia dinesig a nifer o beintiadau fel asedau treftadaeth yn y Fantolen yn ôl y prisiad yswiriant. Ychwanegwyd gwerth y peintiadau at y Fantolen yn ystod 2017-18 ar sail prisiad yswiriant gan briswyr proffesiynol yn ystod y flwyddyn. Yn ôl y Cod, does dim isafswm cyfnod rhagnodedig rhwng prisiadau ac nid yw'r Cyngor yn bwriadu ailbrisio ei asedau treftadaeth yn y dyfodol agos oni fydd tystiolaeth o amhariad megis dirywiad neu niwed ffisegol, neu oni fydd amheuon ynglŷn â’u dilysrwydd yn codi.
1.13 Taliadau i refeniw am asedau anghyfredol
Caiff gwasanaethau eu debydu gyda’r symiau canlynol i gofnodi gwir gost dal asedau sefydlog dros y flwyddyn:
• Dibrisiant a briodolir i’r asedau a ddefnyddir gan y gwasanaeth perthnasol
• Colledion ailbrisio a diffygiant asedau a ddefnyddir gan y gwasanaeth os nad oes enillion cronedig yn y Gronfa Ailbrisio Wrth Gefn y xxx xxxx dileu’r ddyled yn eu herbyn.
Nid oes angen i’r Cyngor godi treth gyngor i ariannu dibrisiant, ailbrisio, colledion diffygiant neu amorteiddio. Fodd bynnag, mae’n rhaid iddo wneud darpariaeth flynyddol ddarbodus o’r refeniw i gyfrannu at y lleihad yn ei anghenion benthyca cyffredinol. Manylir ar hyn yn Natganiad Darpariaeth Isafswm Refeniw Blynyddol y Cyngor. Mae’n gwahaniaethu rhwng gwariant cyfalaf a gefnogir, gwariant cyfalaf nas cefnogir a Phrydlesi Ariannol / PFI. Caiff dibrisiant, ailbrisio a cholledion diffygiant ac amorteiddio eu disodli felly gan yr Isafswm Darpariaeth Refeniw hwn ar ffurf trosglwyddiad cymhwyso gyda’r Cyfrif Cymhwyso Cyfalaf yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd am y gwahaniaeth rhwng y ddau.
Bu'r Cyngor yn diwygio xx xxxxxx MRP yn ystod y flwyddyn i symud o gost balans gostyngol o 4% y flwyddyn i gost xxxxxxx xxxx dros 45 mlynedd. Bydd hyn yn sicrhau bod costau gwariant cyfalaf a gynhelir wedi'u gwasgaru'n fwy cyfartal dros oes yr asedau, a bod y ddyled wedi'i thalu o fewn 45 mlynedd yn hytrach na chael balans gweddilliol yn gysylltiedig â'r ddyled ymhell ar ôl hynny. Mae hyn wedi lleihau'r MRP a godir o refeniw yn y flwyddyn gyfredol
1.14 Gwariant Refeniw a Ariennir o Adnoddau Cyfalaf xxx Statud (REFCUS)
Caiff arian a wariwyd yn ystod y flwyddyn ac y xxx xxxx ei gyfalafu xxx ddarpariaethau statudol ond nad yw’n arwain at greu asedau anghyfredol xx xxxx fel gwariant ar y gwasanaeth penodol yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr ar gyfer y flwyddyn honno. Mae enghreifftiau o wariant o’r fath yn cynnwys grantiau gwella cartrefi, grantiau gwella trefi, dymchwel adeiladau ac astudiaethau dichonoldeb tir. Os yw’r Cyngor wedi penderfynu talu costau’r rhain o adnoddau cyfalaf sy’n bodoli eisoes neu drwy fenthyg, mae trosglwyddiad yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd o Weddill Cronfa’r Cyngor i’r Gronfa Cymhwyso Cyfalaf yn gwyrdroi’r symiau a godir fel nad oes effaith ar lefel y dreth gyngor. Os yw’r gwariant hwn wedi ei ariannu gan grantiau neu gyfraniadau, priodolir hyn i’r xxxx gwasanaeth perthnasol lle codwyd y gwariant.
1.15 Lesoedd
Caiff lesoedd eu cyfrif yn lesoedd cyllid os yw telerau’r les yn trosglwyddo bron iawn pob un o’r peryglon a’r manteision sy’n gysylltiedig â pherchnogaeth yr eiddo, offer neu gyfarpar, o’r lesydd i’r lesddeiliad. Caiff pob les arall eu cyfrif yn lesoedd gweithredol.
Os yw les yn ymwneud â thir ac adeiladau, caiff yr elfennau tir ac adeiladau eu hystyried ar wahân ar gyfer dosbarthiad.
Caiff trefniadau nad oes ganddynt statws cyfreithiol les, ond sy’n cydnabod hawl i ddefnyddio ased yn gyfnewid am dâl, eu cyfrifo yn unol â’r polisi hwn os yw cyflawni’r cytundeb yn ddibynnol ar ddefnyddio asedau penodol.
Y Cyngor fel Lesddeiliad
Lesoedd Cyllid
Caiff eiddo, offer a chyfarpar a ddelir xxx lesoedd cyllid eu nodi ar y Fantolen ar ddechrau’r les yn ôl eu gwerth teg a fesurir ar ddechrau’r les (neu xxxxx presennol yr isafswm taliadau les, os yw’n llai). Caiff yr ased a gydnabyddir ei baru ag ymrwymiad i’r rhwymedigaeth i dalu’r lesoedd. Caiff y costau uniongyrchol cychwynnol eu hychwanegu at swm yr ased a ddygir ymlaen. Caiff unrhyw bremiwm a delir wrth lofnodi les ei ddefnyddio i ddibrisio ymrwymiad y les. Caiff rhenti annisgwyl eu codi fel treuliau yn y cyfnodau y maent yn berthnasol:
Caiff taliadau les eu rhannu rhwng:
• tâl am gaffael y llog yn yr eiddo, offer neu gyfarpar – a ddefnyddir i ddibrisio ymrwymiad y les.
• tâl cyllid (a gaiff ei ddebydu i’r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr).
Caiff Eiddo, Offer a Chyfarpar a ddynodir xxx lesoedd cyllid eu cyfrifo gan ddefnyddio’r polisïau a gymhwysir yn gyffredinol i asedau o’r fath, a chodir am y dibrisiant dros gyfnod y les os yw hyn yn fyrrach nag amcan oes ddefnyddiol yr ased (os nad yw perchnogaeth yr ased yn trosglwyddo i’r Cyngor ar ddiwedd cyfnod y les).
Nid oes angen i’r Cyngor godi treth gyngor i ariannu dibrisiant neu ailbrisio a cholledion diffygiant sy’n deillio o asedau ar les. Yn hytrach, mae’n rhaid iddo wneud cyfraniad blynyddol darbodus o’r cronfeydd refeniw tuag at y buddsoddiad cyfalaf tybiedig yn unol â gofynion statudol. Caiff dibrisiant a cholledion ailbrisio a diffygiant eu disodli felly gan gyfraniad Refeniw yng Ngweddill Cronfa’r Cyngor, ar ffurf trosglwyddiad cymhwyso gyda’r Cyfrif Cymhwyso Cyfalaf yn y Datganiad Symudiad Cronfeydd am y gwahaniaeth rhwng y ddau.
Lesoedd Gweithredol
Caiff rhenti a xxxxx xxx lesoedd gweithredol eu codi ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr fel xxxxx o'r gwasanaethau sy’n elwa o ddefnyddio’r eiddo, offer neu gyfarpar sydd ar les. Codir ar sail xxxxxxx xxxx dros oes y les, hyd yn oed os nad yw hyn yn cyfateb i batrwm y taliadau (e.e. os oes cyfnod di-rent ar ddechrau’r les).
Y Cyngor fel Lesydd
Lesoedd Gweithredol
Pan fo’r Cyngor yn rhoi les weithredol ar eiddo neu ar eitem o offer neu gyfarpar, caiff yr ased ei chadw ar y Fantolen. Caiff yr incwm rhent ei gredydu i’r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. Gwneir credydau ar sail xxxxxxx xxxx dros oes y les hyd yn oed os nad yw’n cyfateb i batrwm y taliadau (e.e. y telir premiwm ar ddechrau’r les). Ychwanegir y costau cychwynnol uniongyrchol sy’n deillio o drafod a threfnu’r les at swm yr ased perthnasol a ddygir ymlaen ac fe’i codir fel traul dros gyfnod y les ar yr un sail ag incwm rhent.
1.16 Offerynnau Ariannol
Offeryn ariannol yw contract sy'n creu ased ariannol yn y xxxxx endid a rhwymedigaeth ariannol neu offeryn ecwiti yn yr endid arall. Nid yw trafodion heb gyfnewid, fel rhai sy'n gysylltiedig â threthi a grantiau'r llywodraeth yn creu offerynnau ariannol.
Asedau Ariannol
Ased ariannol yw'r hawl i gael buddion economaidd yn y dyfodol sydd o xxx reolaeth y Cyngor ac a gynrychiolir gan xxxxx xxxxx, offerynnau ecwiti, neu hawl mewn contract i dderbyn xxxxx xxxxx xxx asedau ariannol eraill, neu hawl i gyfnewid asedau a rhwymedigaethau ariannol ag endid arall a allai fod yn ffafriol i’r Cyngor. Dosberthir asedau ariannol ar sail dull dosbarthu a mesur sy'n adlewyrchu'r model busnes ar gyfer dal asedau ariannol a'u nodweddion o ran xxxxx xxxxx. Ceir tri phrif ddosbarth o asedau ariannol, wedi'u mesur ar sail:
• cost wedi'i hamorteiddio
• gwerth teg drwy elw neu golled (FVPL), a
• gwerth teg drwy incwm cynhwysfawr arall (FVOCI).
Model busnes y Cyngor yw dal buddsoddiadau i gasglu llifoedd xxxxx xxxxx contractiol. Mae asedau ariannol felly wedi'u dosbarthu'n gost amorteiddiedig am eu bod yn cael eu dal er mwyn talu prifswm a llog yn unig.
Asedau Ariannol a ddelir ar Gost Amorteiddiedig
Caiff asedau ariannol a fesurir ar sail cost amorteiddiedig eu cydnabod ar y Fantolen pan fydd y Cyngor yn xxxxx i ddarpariaethau contractiol offeryn ariannol, ac fe'u mesurir i ddechrau ar sail gwerth teg, sef cost y trafodyn fel arfer. Wedi hynny cânt eu mesur ar sail eu cost amorteiddiedig. Mae credydau blynyddol i'r Llinell Incwm a Gwariant Cyllido a Buddsoddi yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr (DIGC) yn cynrychioli buddsoddiadau a'r incwm sydd yn dderbyniadwy o ran llog. Ar gyfer asedau ariannol a ddelir gan y Cyngor, mae hyn yn golygu mai'r swm a gyflwynir ar y Fantolen yw'r prifswm gweddilliol sy'n dderbyniadwy (plws incwm llog a buddsoddiad cronedig).
Bydd unrhyw enillion neu golledion ar ôl dileu cydnabyddiaeth o ased wedi'u credydu neu eu debydu i'r llinell Incwm a Gwariant Cyllido a Buddsoddi yn y DIGC.
Model Colli Credyd Disgwyliedig
Mae'r Cyngor yn cydnabod colledion credyd disgwyliedig ar xx xxxx asedau ariannol a ddelir ar gost amorteiddiedig, xxxxx xx ar sail 12 mis neu ar sail oes. Dim ond colledion oes a gaiff eu cydnabod ar gyfer symiau derbyniadwy drwy fasnach (dyledwyr) a ddelir gan y Cyngor.
Cyfrifir colledion amhariad i adlewyrchu'r disgwyliad na cheir llifoedd xxxxx xxxxx yn y dyfodol oherwydd gallai'r benthyciwr fethu â chyflawni ei rwymedigaethau. Mae risg credyd yn ystyriaeth hollbwysig wrth asesu colledion. Os bydd risg wedi cynyddu'n sylweddol ers cydnabod offeryn yn wreiddiol, tybir colledion ar sail oes. Os nad yw'r risg wedi cynyddu'n sylweddol, neu os yw'n parhau'n isel, caiff colledion eu hasesu ar sail colledion disgwyliedig dros 12 mis.
Rhwymedigaethau Ariannol
Rhwymedigaeth ariannol yw rhwymedigaeth i drosglwyddo buddion economaidd a reolir gan y Cyngor a xxxx xxxx ei chynrychioli gan rwymedigaeth mewn contract i roi xxxxx xxxxx xxx asedau ariannol neu rwymedigaeth i gyfnewid asedau a rhwymedigaeth ariannol ag endid arall a allai fod yn anffafriol i’r Cyngor. Caiff rhwymedigaethau ariannol y Cyngor eu mesur i ddechrau ar sail eu gwerth teg a'u cario ar sail eu cost amorteiddiedig. Mae taliadau blynyddol i’r adran Incwm a Gwariant Cyllido a Buddsoddi yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr ar gyfer llogau sy’n daladwy yn cael eu seilio ar swm cario’r rhwymedigaeth, wedi’i luosi â’r gyfradd log sydd mewn grym ar gyfer yr offeryn. Ar gyfer y rhan fwyaf o’r benthyciadau sydd gan y Cyngor, mae hyn yn golygu mai’r swm a welir yn y Fantolen yw’r prifswm sy’n dal ar ôl i’w ad-dalu ynghyd ag unrhyw logau cronedig a llog a godir ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr am y flwyddyn yn unol â chytundeb y benthyciad.
Xxx xxx y Cyngor dri benthyciad Dewis Rhoddwr Benthyciadau Dewis y Benthyciwr (LOBO) a chanddynt gyfraddau llog grisiog. Defnyddiwyd y gyfradd log a oedd mewn grym ar gyfer y rhain fel eu bod yn symiau wedi'u hail-fesur ar gyfer y LOBOs ar y Fantolen.
Nid yw'r Cyngor yn dal unrhyw asedau na rhwymedigaethau ariannol ar sail Gwerth Teg, ond mae'n ofynnol iddo ddarparu gwybodaeth am xxxxx teg fel bo'n briodol. Mae'r mewnbynnau i'r technegau mesur wedi'u categoreiddio yn unol â'r tair lefel a ganlyn:
• Mewnbynnau Lefel 1 - dyfynbrisiau (heb eu haddasu) mewn marchnadoedd gweithredol ar gyfer asedau neu rwymedigaethau cyfatebol y gall y Cyngor eu cyrchu ar ddyddiad y mesuriad.
• Mewnbynnau Lefel 2 - mewnbynnau ar wahân i'r dyfynbrisiau sydd wedi'u cynnwys yn Lefel 1 sy'n arsylladwy ar gyfer yr ased neu'r rhwymedigaeth, boed hynny'n uniongyrchol neu'n anuniongyrchol.
• Mewnbynnau Lefel 3 - mewnbynnau na ellir eu harsyllu.
1.17 Rhestrau Eiddo a Chytundebau Hir Dymor
Caiff rhestrau eiddo eu cynnwys ar y Fantolen yn ôl y gost isaf a’r gwerth net sylweddoladwy. Bydd gwaith sydd ar y gweill yn destun prisiad interim ar ddiwedd y flwyddyn a chaiff ei gofnodi ar y Fantolen ar sail y gost ac unrhyw elw y xxx xxxx ei briodoli’n rhesymol i’r gwaith.
Caiff cytundebau hirdymor eu cyfrifo ar sail codi gwerth y gwaith a’r gwasanaethau a dderbynnir xxx y cytundeb yn ystod y flwyddyn ariannol ar y Gwarged neu’r Diffyg.
1.18 Mentrau Cyllid Preifat (PFI)
Contractau a chytundebau i dderbyn gwasanaethau yw Mentrau Cyllid Preifat, lle caiff y cyfrifoldeb o sicrhau bod yr eiddo, offer a chyfarpar sydd xx xxxxx i ddarparu’r gwasanaethau yn cael ei drosglwyddo i gontractwr y Mentrau Cyllid Preifat. Oherwydd y tybir mai’r Cyngor sy’n rheoli’r gwasanaethau a ddarperir xxx Xxxxxx y Mentrau Cyllid Preifat, ac oherwydd y trosglwyddir perchnogaeth yr eiddo, offer a chyfarpar i’r Cyngor heb dâl ychwanegol ar ddiwedd y cytundebau, caiff yr asedau a ddefnyddir xxx y cytundebau eu dwyn ymlaen gan y Cyngor ar ei Fantolen yn rhan o Eiddo, Offer a Chyfarpar.
Cafodd cydnabyddiaeth wreiddiol yr asedau hyn ei chydbwyso gan y gydnabyddiaeth o ymrwymiad am y symiau sy’n daladwy i weithredwr y cynllun er mwyn talu am y buddsoddiad cyfalaf.
Caiff Asedau Anghyfredol ar y Fantolen eu hailbrisio a’u dibrisio yn yr un modd ag eiddo, offer â chyfarpar sydd ym mherchnogaeth y Cyngor.
Caiff y symiau sy’n daladwy i weithredwyr y Mentrau Cyllid Preifat xxx blwyddyn eu dadansoddi fel a ganlyn:-
• gwerth teg y gwasanaethau a dderbynnir yn ystod y flwyddyn – wedi eu debydu i’r gwasanaeth perthnasol yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr.
• cost cyllido – tâl llog ar yr ymrwymiad sy’n weddill ar y Fantolen, wedi ei ddebydu i’r adran Incwm a Gwariant Cyllido a Buddsoddi ar y Datganiad o Incwm a Gwariant Cynhwysfawr
• taliad tuag at yr ymrwymiad – er mwyn lleihau’r ymrwymiad ar y Fantolen sy’n ddyledus i weithredwr y Mentrau Cyllid Preifat
Mae asedau Mentrau Cyllid Preifat yn dibynnu ar Ddarpariaeth Isafswm Refeniw. Xxx Xxxxxx Darpariaeth Isafswm Refeniw Blynyddol y Cyngor yn ystyried bod y tâl hwn yn gyfystyr ag ymrwymiad y les gyllid a gaiff ei lleihau ar gyfer y flwyddyn.
1.19 Trefniadau ar y Cyd
Mae'r Cyngor yn rhan o nifer o drefniadau ar y xxx xxx gynnwys Cydbwyllgor Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd (CCRCD) sy'n cynnwys 10 o awdurdodau partner: Blaenau Gwent; Caerffili; Caerdydd; Merthyr Tudful; Sir Fynwy; Casnewydd; Rhondda Cynon Taf; Torfaen; Bro Morgannwg a Phen-y-bont ar Ogwr. Sefydlwyd y Cydbwyllgor i oruchwylio gwaith i ddarparu amryw o raglenni sydd wedi'u cynllunio i gynyddu cysylltedd ac i wella’r seilwaith ffisegol a digidol. Dosberthir cyfraniadau i'r cydbwyllgor fel Gwariant Refeniw a Ariennir o Gyfalaf o xxx Statud (REFCUS). Nid yw’r Cyngor wedi cydgrynhoi asedau na rhwymedigaethau’r Cydbwyllgor. Mae'r Cyngor yn parhau i fod â chyfrifoldebau gweinyddol dros Amlosgfa Llangrallo ac mae datganiadau ariannol annibynnol yn dal i gael eu llunio a'u hadolygu ar gyfer y cydbwyllgor hwn. Mae gweithgarwch y trefniadau ar y cyd hyn wedi'u hepgor o ddatganiadau ariannol endid unigol y Cyngor ar sail perthnasedd yr asedau a'r boblogaeth.
1.20 Incwm y Dreth Gyngor
Caiff yr xxxx incwm o’r Dreth Gyngor ei ddangos yn Natganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr y Cyngor gydag archebiannau’r prif gyrff (yn bennaf Comisiynydd Heddlu a Throsedd De Cymru) yn cael eu cynnwys fel gwariant. Dangosir Incwm y Dreth Gyngor ar ffurf gros yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr, gydag unrhyw symiau wedi'u dyrannu yn sgil Cynllun Gostyngiadau'r Dreth Gyngor wedi'u cydnabod fel cost oddi mewn i gostau gwasanaethau net.
1.21 Addasiadau Cyfnod Blaenorol, Newidiadau mewn Polisïau Cyfrifyddu ac Amcangyfrifon a Chamgymeriadau
Mae’n bosibl y cyfyd addasiadau cyfnod blaenorol o ganlyniad i newid mewn polisïau cyfrifyddu neu i gywiro gwall sylweddol. Caiff newidiadau mewn amcangyfrifon cyfrifyddu eu cyfrifo ar sail arfaethedig, h.y. yn y presennol ac yn y blynyddoedd i ddod y mae’r newid yn effeithio arnynt ac nid ydynt yn esgor ar addasiad cyfnod blaenorol.
Caiff gwallau sylweddol a ddarganfyddir mewn ffigurau cyfnod blaenorol eu cywiro ar ôl eu darganfod drwy addasu’r balansau agoriadol a’r symiau cymharol ar gyfer y cyfnod blaenorol.
Ni newidir polisïau cyfrifyddu oni bai fod hynny’n ofynnol gan arferion cyfrifo priodol neu os yw’r newid yn cynnig gwybodaeth fwy dibynadwy neu briodol ynglŷn ag effaith y trosglwyddiadau, digwyddiadau ac amgylchiadau eraill ar sefyllfa neu berfformiad ariannol y Cyngor. Os gwneir newid, gwneir hynny yn ôl-weithredol (oni nodir yn wahanol) drwy addasu’r balansau agoriadol a symiau cymharol ar gyfer y cyfnod blaenorol fel pe bai’r polisi newydd wedi bod yn berthnasol erioed.
1.22 Xxxxx Xxxxx a Buddsoddiadau Cyfwerth ag Xxxxx Xxxxx
Caiff xxxxx xxxxx ei gynrychioli gan arian mewn llaw ac adneuon gyda sefydliadau ariannol y xxx xxxx eu had-dalu heb hysbysiad cosb o ddim mwy na 24 awr. Mae buddsoddiadau cyfwerth ag xxxxx xxxxx yn fuddsoddiadau sy’n aeddfedu mewn dim mwy na mis xxx xxx o’r dyddiad caffael ac y mae’n hawdd eu trosi i symiau gwybyddus o xxxxx xxxxx heb xxxxx o berygl o newid mewn gwerth.
Yn y Datganiad Llif Arian, caiff xxxxx xxxxx a buddsoddiadau cyfwerth ag xxxxx xxxxx eu dangos llai na gorddrafftiau banc y maent i’w had-dalu ar gais. Maent yn ffurfio rhan greiddiol o reolaeth ariannol y Cyngor.
1.23 Digwyddiadau ar ôl dyddiad y Fantolen
Digwyddiadau ar ôl dyddiad y Fantolen yw’r digwyddiadau ffafriol neu anffafriol hynny sy’n digwydd rhwng diwedd y cyfnod adrodd a’r dyddiad lle rhoddir awdurdod i ryddhau’r Datganiad o Gyfrifon. Xxx xxx xxxx o ddigwyddiad:
• digwyddiad sy’n darparu tystiolaeth o amgylchiadau a oedd yn bodoli ar ddiwedd y cyfnod adrodd – caiff y Datganiad o Gyfrifon ei addasu i adlewyrchu digwyddiad o’r fath
• digwyddiad sy’n arwydd o amgylchiadau a gododd ar ôl y cyfnod adrodd – ni chaiff y Datganiad o Gyfrifon ei addasu i adlewyrchu newidiadau o’r fath, ond pe bai categori o ddigwyddiadau yn cael effaith sylweddol, datgelir natur y digwyddiadau a’u heffaith ariannol tybiedig yn y nodiadau.
Ni chaiff digwyddiadau ar ôl dyddiad yr awdurdodi eu hadlewyrchu yn y Datganiad o Gyfrifon.
1.24 Eiddo Buddsoddi
Eiddo wedi ei fuddsoddi yw eiddo a ddefnyddir yn benodol i ennill rhent a/neu ar gyfer cynnydd yng ngwerth cyfalaf. Ni fodlonir y diffiniad os caiff yr eiddo ei ddefnyddio mewn unrhyw fodd i hwyluso darpariaeth gwasanaethau neu gynhyrchu nwyddau neu os yw’r eiddo yn cael ei ddal ar gyfer ei werthu. Caiff eiddo buddsoddi eu mesur yn y lle cyntaf ar sail eu cost ac yna ar sail eu gwerth teg, yn seiliedig ar y swm y gellid trosglwyddo’r ased rhwng partïon ymwybodol sy’n gweithredu hyd xxxxxx. Ni chaiff eiddo eu dibrisio ond eu hailbrisio xxx blwyddyn yn seiliedig ar amgylchiadau’r farchnad ar ddiwedd y flwyddyn. Caiff enillion a cholledion o ran ailbrisio eu nodi yn y llinell Incwm a Gwariant Ariannu a Chyllido ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. Caiff enillion a cholledion eu trin yn yr un modd wrth waredu eiddo.
Gofynnodd y Cyngor i’r priswyr allanol Xxxxx & Xxxxxxxxx ddarparu prisiad ar bopeth ym mhortffolio buddsoddi’r Cyngor yn unol ag IFRS13 fel roedd y sefyllfa ar 31 Rhagfyr. Os nad yw hi’n bosibl mesur gwerth teg Eiddo Buddsoddi, Asedau Xxxx Xxx ac Asedau a Ddelir i’w Gwerthu yn seiliedig ar ddyfynbrisiau mewn marchnadoedd gweithredol, (hynny yw mewnbynnau Lefel 1), mesurir eu gwerth teg gan ddefnyddio’r technegau prisio canlynol:
Mewnbynnau lefel 2: dyfynbrisiau ar gyfer asedau neu ymrwymiadau tebyg mewn marchnadoedd gweithredol ar ddyddiad y prisio.
Mewnbynnau Lefel 3: yn seiliedig ar y prisiadau diweddaraf, wedi'u haddasu os oes angen drwy ddefnyddio adolygiad mynegeio ac amhariad.
Prisiwyd y rhan fwyaf o’r eiddo buddsoddi gan ddefnyddio mewnbynnau Lefel 2 gyda nifer wedi eu prisio gan ddefnyddio mewnbynnau Lefel 3.
Caiff rhent a dderbynnir yn gysylltiedig ag eiddo buddsoddi ei gredydu i Gost Gwasanaethau net gan greu enillion xx Xxxxxx Cronfa'r Cyngor. Fodd bynnag, nid yw trefniadau statudol yn caniatáu i enillion na cholledion yn sgil ailbrisio a gwaredu gael effaith ar Falans Cronfa'r Cyngor. Caiff yr enillion a'r colledion felly eu gwrth-droi xx Xxxxxx Cronfa'r Cyngor yn y Datganiad Symudiad yn y Cronfeydd Wrth Gefn a'u trosglwyddo i'r Cyfrif Addasiadau Cyfalaf ac (ar gyfer unrhyw elw sydd yn fwy na £10,000 wrth werthu) i'r Gronfa Derbyniadau Cyfalaf.
1.25 Ysgolion yr Awdurdod Lleol
Mae’r Cod Ymarfer ar Gyfrifyddu Awdurdodau Lleol yn cadarnhau bod y cydbwysedd grym ar gyfer ysgolion lleol sy’n cael eu cynnal gan y Cyngor (h.y. y categorïau hynny o ysgolion a ddynodir yn Neddf Safonau a Fframwaith Ysgolion 1998, fel y’i diwygiwyd) yn gorwedd gyda’r Cyngor. Mae’r Cod hefyd yn gosod xxxx y caiff asedau, dyledion a llif arian yr ysgolion hynny eu cydnabod yn natganiadau ariannol y Cyngor (ac nid yn y Cyfrifon Grŵp). Xxxxx, caiff trafodion, llif arian a gweddill ysgolion eu dynodi ym mhob un o’r datganiadau ariannol fel petaent yn rhai a wnaed gan y Cyngor.
2. Dyfarniadau Critigol wrth Gymhwyso Polisïau Cyfrifyddu
Wrth gymhwyso’r polisïau cyfrifyddu uchod, bu’n rhaid i’r Cyngor wneud dyraniadau penodol ynghylch trafodion cymhleth neu’r rhai a oedd yn cynnwys ansicrwydd ynghylch digwyddiadau yn y dyfodol. Dyma’r dyfarniadau critigol a wnaed yn y Datganiad Cyfrifon:
Ceir llawer o ansicrwydd ynghylch lefelau cyllid llywodraeth leol yn y dyfodol. Er hynny, mae’r Cyngor wedi penderfynu nad yw’r ansicrwydd yn ddigonol eto i fod yn arwydd o amharu ar asedau’r Cyngor o ganlyniad i’r angen i gau cyfleusterau a lleihau lefelau’r ddarpariaeth gwasanaethau.
Bernir mai’r Cyngor sy’n rheoli’r gwasanaethau a ddarperir xxx y cytundeb allanol ynglŷn â darparu Ysgol Gyfun ym Maesteg a hefyd yn rheoli gwerth gweddilliol yr ysgol ar ddiwedd y cytundeb. Mae’r polisïau cyfrifyddu ar gyfer cynlluniau PFI a chontractau tebyg wedi’u cymhwyso at y trefniant ac mae’r ysgol (a brisiwyd yn £22.9 miliwn) wedi’i chydnabod fel Eiddo, Offer a Chyfarpar ar Fantolen y Cyngor.
Xxx xxx y Cyngor nifer o fuddiannau mewn endidau eraill. Er hynny, nid yw’r trefniadau’n ddigon sylweddol i haeddu llunio datganiadau ariannol wedi’u cydgrynhoi wrth adolygu gwybodaeth feintiol ac ansoddol. Er mwyn sicrhau y cydymffurfir â’r Cod, mae ystod o ddatgeliadau naratif wedi’u gwneud mewn adrannau eraill o’r cyfrifon.
3. Rhagdybiaethau a wnaed ynghylch y dyfodol a ffynonellau mawr eraill o ansicrwydd a amcangyfrifir
Mae’r Datganiad Cyfrifon yn cynnwys ffigurau wedi’u hamcangyfrif sy’n seiliedig ar ragdybiaethau a wnaed gan y Cyngor ynghylch y dyfodol neu sydd fel arall yn ansicr. Mae amcangyfrifon yn cael eu gwneud gan gymryd i ystyriaeth brofiad hanesyddol, tueddiadau cyfredol a ffactorau perthnasol eraill. Er hynny, am nad oes modd pennu’r balansau’n sicr, gallai’r canlyniadau gwirioneddol fod yn sylweddol wahanol i’r rhagdybiaethau a’r amcangyfrifon.
I ddilyn, mae’r eitemau ar Fantolen y Cyngor ar 31 Mawrth 2019 y ceir risg arwyddocaol o addasiad sylweddol ar eu cyfer yn y flwyddyn ariannol sydd i ddod:
Eiddo, Offer a Chyfarpar
Caiff asedau’r Cyngor eu hailbrisio ar raglen dreigl 3 blynedd. Mae gwerth yr asedau hyn wedi’i seilio ar gyfrifiadau a thechnegau amcangyfrif gan ddilyn canllawiau Sefydliad Brenhinol y Syrfewyr Siartredig (RICS), ac yn unol â’r IFRS. Mae ailbrisio yn ystyried gwerth a chyflwr yr ased, cydrannau perthnasol a hefyd ddileu cydnabyddiaeth lle bo hynny’n briodol.
Dibrisiant Eiddo, Offer a Chyfarpar
Mae asedau’n cael eu dibrisio dros oes ddefnyddiol sy’n dibynnu ar ragdybiaethau ynghylch lefel y gwaith trwsio a chynnal a chadw a geir ar gyfer yr asedau unigol. Gallai’r hinsawdd economaidd gyfredol arwain at orfod gwario llai ar waith trwsio a chynnal a chadw, gan godi amheuon ynghylch yr oes ddefnyddiol a ddyrannwyd i asedau. Os caiff oes ddefnyddiol asedau ei chwtogi, mae dibrisiant yn cynyddu a bydd swm cario’r asedau’n gostwng.
Eiddo Buddsoddi, Asedau Gormodol ac Asedau a Gedwir i’w GwerthuAmcangyfrifon gwerth teg
Rhoddodd y Cyngor gyfarwyddiadau i’r priswyr allanol Xxxxx & Xxxxxxxxx ddarparu prisiadau ar 31 Rhagfyr 2018 ar gyfer xxxx bortffolio buddsoddi’r Cyngor. Cafodd y rhain eu prisio yn unol â’r IFRS13.
Pan nad oes modd i werthoedd teg Eiddo Buddsoddi, Asedau Gormodol ac Asedau a Gedwir i’w Gwerthu gael eu mesur ar sail prisiau a ddyfynnir mewn marchnadoedd gweithredol (mewnbynnau Lefel 1), mae eu gwerth teg yn cael ei fesur gan ddefnyddio’r technegau prisio a ganlyn:
Mewnbynnau Lefel 2: prisiau a ddyfynnir ar gyfer asedau neu rwymedigaethau tebyg mewn marchnadoedd gweithredol ar ddyddiad y Fantolen;
Mewnbynnau Lefel 3: prisiadau wedi’u seilio ar y prisiadau mwyaf diweddar, wedi’u haddasu i’r prisiad cyfredol drwy ddefnyddio mynegeiad ac adolygiad o amhariadau.
Os oes xxxx, xxx’r mewnbynnau yn y technegau prisio hyn yn cael eu seilio ar y data sydd ar gael i’w weld, ond pan nad yw hyn yn bosibl, rhaid gwneud dyfarniad a mesur er mwyn sefydlu gwerthoedd teg. Mae’r dyfarniadau hyn fel rheol yn cynnwys ystyriaethau fel ansicrwydd a risg. Gallai newid yn y rhagdybiaethau a ddefnyddir effeithio ar y gwerth teg. Defnyddiodd y priswyr allanol y technegau prisio mwyaf priodol i bennu’r gwerth teg.
Rhwymedigaeth Pensiynau
Mae’r amcangyfrifon o’r rhwymedigaeth net i dalu pensiynau’n dibynnu ar nifer o ddyfarniadau cymhleth ynglŷn â’r gyfradd ddisgownt a ddefnyddir, ar ba gyfradd y darogenir y bydd cyflogau’n cynyddu, newidiadau i oedran ymddeol, cyfraddau marwolaeth a’r enillion a ddisgwylir ar asedau cronfeydd pensiwn. Mae ffyrm o actiwarïaid ymgynghorol yn cael ei defnyddio i roi cyngor arbenigol i’r Cyngor am y rhagdybiaethau i’w defnyddio.
4. Dadansoddiad Gwariant a Chyllid
2017-18 | 2018-19 | |||||
Gwariant Net Taladwy i Gronfa'r Cyngor | Addasiadau rhwng Sail Ariannu a Sail Cyfrifyddu, a throsglwyd diadau i Gronfeydd wrth gefn a glustnodwy d (Nodyn 5) | Gwariant Net yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr | Gwariant Net Taladwy i Gronfa'r Cyngor | Addasiadau rhwng Sail Ariannu a Sail Cyfrifyddu, a throsglwydd iadau i Gronfeydd wrth gefn a glustnodwy d (Nodyn 5) | Gwariant Net yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr | |
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
Addysg a Chymorth i | ||||||
108,387 | (9,199) | 117,586 | Deuluoedd | 110,544 | 5,526 | 105,018 |
Gwasanaethau Cymdeithasol a | ||||||
66,081 | (3,733) | 69,814 | Llesiant | 69,135 | (8,855) | 77,990 |
25,271 | (16,055) | 41,326 | Cymunedau | 27,822 | (11,227) | 39,049 |
Gwasanaethau Gweithredol a | ||||||
14,259 | (1,811) | 16,070 | Phartneriad | - | - | - |
3,746 | (342) | 4,088 | Prif Weithredwyr | 18,065 | (4,430) | 22,495 |
29,635 | 12,231 | 17,404 | Gwasanaethau Canolog | 29,866 | 8,682 | 21,184 |
247,379 | (18,909) | 266,288 | Cost net Gwasanaethau | 255,432 | (10,304) | 265,736 |
(247,966) | 3,803 | (251,769) | Incwm a Gwariant eraill | (250,332) | 1,437 | (251,769) |
(587) | (15,106) | 14,519 | Gwarged neu Ddiffyg | 5,100 | (8,867) | 13,967 |
7,960 | Balans Agoriadol Cronfa'r Cyngor | 8,547 | ||||
587 | Gwarged neu (Ddiffyg) ar Gronfa'r Cyngor ar gyfer blwyddyn | (5,100) | ||||
8,547 | Balans Cronfa Gyffredinol wrth gau ar 31 Mawrth | 3,447 | ||||
5. Datganiad Gwariant a Chyllido
Addasiadau rhwng Sail Ariannu a Sail Cyfrifyddu 2017-18 | ||||
Addasiadau gan Gronfa'r Cyngor i gyrraedd Symiau'r Datganiad Incem a Gwariant Cynhwysfawr | Addasiadau at ddibenion cyfalaf (Nodyn 1) | Newid net ar gyfer addasiadau pensiwn (Nodyn 2) | Gwahaniaet hau eraill (Nodyn 3) | Cyfanswm addasiadau |
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
Addysg a Chymorth i Deuluoedd | (4,957) | (2,215) | (2,027) | (9,199) |
Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant | (650) | (1,720) | (1,163) | (3,533) |
Cymunedau | (9,978) | (727) | (5,350) | (16,055) |
Gwasanaethau Gweithredol a Phartneriad | (816) | (572) | (423) | (1,811) |
Prif Weithredwyr | - | (226) | (116) | (342) |
Gwasanaethau Canolog | 5,343 | 6,888 | 12,231 | |
Cost net Gwasanaethau | (11,058) | (5,460) | (2,191) | (18,709) |
Incwm a Gwariant eraill o'r Dadansoddiad Gwariant a Chyllido | 11,558 | (6,350) | (1,405) | 3,803 |
Gwahaniaeth rhwng gwarged neu ddiffyg Cronfa'r Cyngor a gwarged neu ddiffyg Datganiad Icnwm a Gwariant Cynhwysfawr ar y Ddarpariaeth o Wasanauthau | 500 | (11,810) | (3,596) | (14,906) |
Addasiadau rhwng Sail Ariannu a Sail Cyfrifyddu 2018-19 | ||||
Addasiadau gan Gronfa'r Cyngor i gyrraedd Symiau'r Datganiad Incem a Gwariant Cynhwysfawr | Addasiadau at ddibenion cyfalaf (Nodyn 1) | Newid net ar gyfer addasiadau pensiwn (Nodyn 2) | Gwahaniaet hau eraill (Nodyn 3) | Cyfanswm addasiadau |
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
Addysg a Chymorth i Deuluoedd | 10,666 | (5,772) | 632 | 5,526 |
Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant | (2,560) | (4,531) | (1,764) | (8,855) |
Cymunedau | (7,943) | (2,036) | (1,248) | (11,227) |
Prif Weithredwyr | (962) | (2,111) | (1,357) | (4,430) |
Gwasanaethau Canolog | 3,184 | 5,498 | 8,682 | |
Cost net Gwasanaethau | 2,385 | (14,450) | 1,761 | (10,304) |
Incwm a Gwariant eraill o'r Dadansoddiad Gwariant a Chyllido | 9,494 | (6,760) | (1,297) | 1,437 |
Nodyn 1 – Addasiadau at Ddibenion Cyfalaf
Mae’r golofn ar gyfer addasiadau at ddibenion cyfalaf yn ychwanegu dibrisiant a lleihad yn y gwerth, ailbrisiad o enillion a cholledion, a Gwariant Refeniw a Ariennir gan Gyfalaf o xxx Statud (REFCUS) at y llinell gwasanaethau, ac ar gyfer:
• Gwariant gweithredu arall – mae’n addasu ar gyfer gwaredu cyfalaf drwy drosglwyddo incwm o waredu asedau a’r symiau a ddilëwyd o’r asedau hynny
• Incwm a gwariant cyllido a buddsoddi – mae’r ffioedd statudol ar gyfer ariannu cyfalaf (h.y. y Ddarpariaeth Isafswm Refeniw) a chyfraniadau refeniw eraill, yn cael eu tynnu o incwm a gwariant eraill gan nad yw’r rhain yn daladwy yn ôl arferion cyfrifyddu a dderbynnir yn gyffredinol
• Incwm a gwariant grant amhenodol a threthiant – mae grantiau cyfalaf yn cael eu haddasu ar gyfer incwm nad yw’n daladwy yn ôl arferion cyfrifyddu a dderbynnir yn gyffredinol. Mae grantiau refeniw yn cael eu haddasu o’r rhai hynny sy’n dderbyniadwy yn y flwyddyn i’r rhai hynny sy’n dderbyniadwy heb amodau neu y bodlonwyd eu hamodau yn ystod y flwyddyn. Credydir y llinell Incwm a Gwariant Grant Amhenodol a Threthiant â grantiau cyfalaf derbyniadwy yn y flwyddyn heb amodau neu y bodlonwyd eu hamodau yn ystod y flwyddyn.
Nodyn 2 – Newid net ar gyfer Addasiadau Pensiwn
Y newid net ar gyfer tynnu’r cyfraniadau pensiwn allan ac ychwanegu incwm a gwariant sy’n gysylltiedig â Buddion Pensiwn Cyflogeion IAS19:
• Ar gyfer Gwasanaethau mae hyn yn golygu tynnu xxxxx cyfraniadau pensiwn y cyflogwr a wnaed gan yr awdurdod fel y’i caniateir gan statud a’i ddisodli â chostau gwasanaeth cyfredol a blaenorol
• Ar gyfer Incwm a Gwariant Cyllido a Buddsoddi – y CIES sy’n ysgwyddo’r llog net ar y rhwymedigaeth buddiant diffiniedig.
Nodyn 3 – Gwahaniaethau eraill
Gwahaniaethau eraill rhwng symiau a ddebydir/credydir i’r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr a symiau sy’n daladwy/derbyniadwy i’w cydnabod o xxx statud:
• Ar gyfer incwm a gwariant cyllido a buddsoddi, mae’r golofn gwahaniaethau eraill yn cydnabod addasiadau i’r Gronfa Gyffredinol ar gyfer y gwahaniaethau amseru ar gyfer premiymau a disgowntiau
• Mae’r taliad o xxx incwm a gwariant grant amhenodol a threthiant yn dangos y gwahaniaethau rhwng yr hyn sy’n daladwy o xxx reoliadau statudol ar gyfer y dreth gyngor ac ardrethi annomestig y rhagamcanwyd y byddant ar gael ar ddechrau’r flwyddyn a’r incwm a gydnabyddir o xxx arferion cyfrifyddu a dderbynnir yn gyffredinol. Mae hwn yn wahaniaeth amseru oherwydd y caiff unrhyw wahaniaeth ei ddwyn ymlaen mewn Gwargedau a Diffygion ar y Gronfa Casgliadau yn y dyfodol.
6. Gwariant ac Incwm a Ddadansoddwyd yn ôl Natur
Mae’r tabl hwn yn nodi sut y defnyddiwyd y cyllid i’r Cyngor i ddarparu gwasanaethau yn unol ag arferion cyfrifyddu a dderbynnir yn gyffredinol. Cynhwysa hyn drafodiadau xxxxx xxxxx a rhai nad ydynt yn xxxxx xxxxx, gan gynnwys addasiadau cyfrifyddu yn unol â Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol. Cyflwynir dadansoddiad fesul segment o ffioedd, taliadau ac incwm arall yn gysylltiedig â gwasanaethau ar glawr y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr.
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
Gwariant | ||
180,687 | Treuliau cyflogeion | 192,855 |
193,043 | Treuliau gwasanaethau eraill | 198,758 |
24,451 | Dibrisiad, amorteiddiad, lleihad yng ngwerth | 4,463 |
12,329 | Taliadau llog | 12,670 |
20,535 | Praeseptau ac ardollau | 22,015 |
1,816 | Colled wrth waredu asedau | 276 |
432,861 | Cyfanswm Gwariant | 431,037 |
Incwm | ||
35,200 | Ffioedd, taliadau a godir, ac incwm gwasanaethau eraill | (35,709) |
130,505 | Incwm gan y Dreth Cyngor, cyfraddau annomestig | (135,698) |
(251,328) | Grantiau a chyfraniadau'r Llywodraeth | (249,905) |
(959) | Incwm llog a Llog Derbyniadwy arall | (1,012) |
(350) | Incwm arall | (275) |
(86,932) | Cyfanswm Incwm | (422,599) |
345,929 | (Gwarged) neu Ddiffyg ar y ddarpariaeth o wasanaethau | 8,438 |
Nodiadau i’r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr
7. Praeseptau ac ardollau
Praeseptau yw’r symiau sy’n cael eu talu i awdurdodau nad ydynt yn bilio (e.e. cynghorau cymuned) er mwyn iddyn nhw dalu eu costau. Ardollau yw’r symiau sy’n daladwy pan fydd gwasanaethau’n gweithio ar draws ardaloedd sy’n cynnwys mwy nag un Cyngor, xxxxx xx ar sail gwasanaeth ar y cyd, lle mae un Cyngor yn gweinyddu’r gwasanaeth a’r Cynghorau eraill yn cyfrannu at y costau, neu gan gyrff allanol sy’n codi ardoll ar y Cynghorau priodol. Roedd y symiau a dalwyd fel a ganlyn:
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
Praeseptau | ||
11,514 | Comisiynydd Heddlu a Throseddau De Cymru | 12,450 |
2,053 | Cynghorau cymuned | 2,495 |
13,567 | Cyfanswm Praeseptau | 14,945 |
Ardollau | ||
6,603 | Awdurdod Tân ac Achub De Cymru | 6,689 |
255 | Gwasanaeth y Crwner | 271 |
92 | Gwasanaeth Archifau | 92 |
18 | Awdurdod Iechyd Porthladd Bae Abertawe | 18 |
6,968 | Cyfanswm Ardollau | 7,070 |
20,535 | Cyfanswm Praesptau ac Ardollau | 22,015 |
8. Xxxxx Xxxxxx Refeniw (RSG)
Dyma brif ffynhonnell cyllid tuag at wariant refeniw oddi wrth Lywodraeth Cymru ac mae’r swm sydd i’w dderbyn yn cael ei bennu ar ddechrau pob blwyddyn ariannol. Y swm a ddaeth i law yn 2018-19 oedd £145.78 miliwn (£146.61 miliwn ar gyfer 2017-18).
9. Cyfraddau Annomestig Cenedlaethol (NNDR)
Trefnir NNDR ar sail genedlaethol. Mae Llywodraeth Cymru (LlC) yn pennu'r gyfradd sydd i'w chodi yn y bunt ac, yn amodol ar effeithiau trefniadau trosglwyddo, bydd busnesau lleol yn talu trethi wedi'u cyfrifo drwy luosi eu gwerth trethadwy â'r gyfradd yn y bunt. 51.4c oedd y gyfradd hon yn 2018-19 (49.9c yn 2017-18). £98,716,925 oedd cyfanswm gwerth trethadwy'r Cyngor ar 31 Mawrth 2019 (£98,259,179 ar 31 Mawrth 2018). Mae'r Cyngor yn gyfrifol am gasglu trethi sy'n ddyledus gan drethdalwyr yn ei ardal, ond yn talu'r enillion yn xxxx i'r gronfa NNDR ganolog a weinyddir gan LlC. Yna bydd LlC yn ailddosbarthu'r symiau taladwy yn ôl i awdurdodau lleol ar sail swm sefydlog fesul pen o'r boblogaeth.
Mae'r Cyngor yn derbyn cyfraniad uniongyrchol o'r gronfa NNDR. Dangosir yr incwm hwn ar wahân yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. £45.680 miliwn oedd y swm hwn yn 2018-19 (£45.888 miliwn yn 2017-18).
10. Y Dreth Gyngor
Mae Incwm y Dreth Gyngor yn deillio o’r taliadau sy’n cael eu codi yn ôl gwerth eiddo preswyl, sydd wedi’i ddosbarthu’n ddeg band prisio sy’n amcangyfrif gwerthoedd 1 Ebrill 2005 at y diben penodol hwn. Mae’r taliadau’n cael eu cyfrifo drwy ddefnyddio swm yr incwm y mae xx xxxxx ar Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr, pob Cyngor Cymuned ac Awdurdod Heddlu De Cymru a rhannu hynny â sail y Dreth Gyngor. Sail y Dreth Gyngor yw cyfanswm nifer yr anheddau ym mhob
band wedi’i addasu yn ôl cyfran er mwyn troi’r rhif yn rhif sy’n cyfateb i Fand D a’i addasu ar gyfer disgowntiau – 53,315.53 o anheddau ar gyfer 2018-19 (52,759.01 yn 2017-18). £1,675.82 yw swm cyfartalog eiddo xx Xxxx D yn 2018-19 (£1,592.58 yn 2017-18 ar gyfartaledd) ac mae hyn yn cael ei luosi â’r gyfran a bennir ar gyfer y band penodol i roi’r swm unigol sy’n ddyledus.
Cafodd biliau’r Dreth Gyngor eu seilio ar y lluosyddion a ganlyn ar gyfer bandiau A* i I ac roedd nifer yr anheddau ym mhob band fel a ganlyn:
Band | A* | A | B | C | D | E | F | G | H | I |
Llusydd | 5/9 | 6/9 | 7/9 | 8/9 | 9/9 | 11/9 | 13/9 | 15/9 | 18/9 | 21/9 |
Anheddau trethadwy | 29 | 10,134 | 14,846 | 14,068 | 10,472 | 7,441 | 4,174 | 1,398 | 280 | 90 |
Dyma ddadansoddiad o’r enillion net o’r Dreth Gyngor:
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
(84,617) | Treth Gyngor Gasgladwy | (90,018) |
Llai: | ||
2,053 | Taladwy i Gynghorau Cymuned | 2,495 |
11,514 | Taladwy i Heddlu De Cymru | 12,450 |
403 | Darpariaeth ar gyfer peidio â thalu’r Dreth Gyngor Cynnydd / (Gostyngiad) | 290 |
(70,647) | Enillion Net o’r Dreth Gyngor | (74,783) |
11. Grantiau
Yn ychwanegol at y Grant Cynnal Refeniw, credydodd y Cyngor y grantiau a'r cyfraniadau a ganlyn i'r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr. Mae 2017-18 wedi'i ailddatgan er mwyn dangos y Xxxxx Amddifadedd Disgyblion ar wahân.
2017-18 wedi'I ailddatgan £’000 | Grantiau Penedol wedi'u credydu I Wasanaethau | 2018-19 £’000 |
(47,980) | Cymhorthdal Xxxx-dal Tai | (46,357) |
(6,446) | Grant Ôl-16 | (6,022) |
(5,142) | Grant Gwella Addysg | (4,921) |
(4,239) | Grant Datblygu Disgyblion | (4,549) |
(3,366) | Addysg a Chymorth I Deuluoedd Arall | (5,837) |
(4,828) | Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant Arall | (3,140) |
(3,592) | Eraill | (3,323) |
(5,816) | Cefnogi Pobl | (6,074) |
(445) | Chwaraeon, Chwarae a Lles Egnïol | (929) |
(2,699) | Grant Gostyngiadau Teithio | (2,931) |
(3,301) | Dechrau’n Deg | (3,227) |
(2,650) | Grant Gwastraff Cynaliadwy | (781) |
(545) | Gweinyddu Xxxx-dal Tai/Xxxx-dal Treth Gyngor | (576) |
(995) | Cymunedau yn Gyntaf | - |
(1,690) | Teuluoedd yn Gyntaf | (1,858) |
(2,379) | Xxxxx Xxxxxxx Xxxxxxxxxxx | (2,394) |
(581) | Grantiau Cyfalaf Eraill | (1,712) |
(96,694) | Cyfanswm | (94,631) |
2017-18 £'000 | Grantiau Eraill y Llywodraeth a gredydwyd i Drethiant ac Incwm Grant Amhenodol | 2018-19 £'000 |
(13,024) | Grantiau a Chyfraniadau Cyfalaf | (9,494) |
(13,024) | Cyfanswm | (9,494) |
(109,718) | Cyfanswm | (104,125) |
12. Lesoedd
Y Cyngor fel Lesddeiliad
Lesoedd Gweithredol
Dyma isafswm y taliadau sy’n ddyledus yn y dyfodol ar lesoedd nad oes modd ei ddileu:
31 Mawrth 2018 £'000 | 31 Mawrth 2019 £'000 | |
(692) | Heb fod yn hwyrach na blwyddyn | (704) |
(1,698) | Hwyrach na blwyddyn | (1,794) |
(6,756) | Hwyrach a phum mlynedd | (7,094) |
(9,146) | Cyfanswm | (9,592) |
Y gwariant a godwyd yn y flwyddyn ar y meysydd gwasanaeth oedd £0.747 miliwn a oedd yn cynnwys isafswm taliadau ar lesoedd o £0.153 miliwn a £0.594 miliwn ar gyfer rhenti digwyddiadol (£0.776 miliwn yn 2017-18 a oedd yn cynnwys £0.232 miliwn o isafswm taliadau les a £0.544 miliwn o renti digwyddiadol).
Y Cyngor fel Lesydd
Lesoedd Gweithredol
Mae’r Cyngor yn lesio eiddo at ddibenion economaidd i ddarparu llety fforddiadwy i fusnesau lleol. Dyma’r rhenti a dderbynnir yn y dyfodol o xxx lesoedd gweithredol:-
31 Mawrth 2018 £'000 | 31 Mawrth 2019 £'000 | |
105 | Heb fod yn hwyrach na blwyddyn | 99 |
139 | Hwyrach na blwyddyn | 159 |
849 | Hwyrach a phum mlynedd | 1,719 |
1,093 | Cyfanswm | 1,977 |
13. Y Xxxxxx Cyllid Preifat (PFI)
Yn ystod blwyddyn ariannol 2008-09, dechreuodd y Cyngor dalu, o xxx drefniant y Xxxxxx Cyllid Preifat (PFI), am ddarparu ysgol uwchradd ym Maesteg, sef trefniant a wnaed yn 2007-08 ac a fydd yn rhedeg tan fis Awst 2033. Ceir ymrwymiad o £30.5 miliwn (Gwerth Presennol Net) dros oes y contract, sydd i’w ariannu drwy gyfuniad o Gredydau PFI, y cytunwyd arnynt gan Lywodraeth Cymru, ac adnoddau’r Cyngor/adnoddau dirprwyedig Ysgolion.
Rhennir cyfanswm y taliad unedol yn elfen tâl gwasanaeth, elfen ar gyfer ad-dalu’r rhwymedigaeth ac elfen ar gyfer llogau. Dangosir y taliadau isod:-
2017-18 £’000 | Tâl Unedol | 2018-19 £’000 |
660 | Elfen Tâl Gwasanaeth | 682 |
1,352 | Elfen Llog | 1,306 |
595 | Rhwymedigaeth Prydles Ariannol | 641 |
2,607 | Cyfanswm | 2,629 |
Gwneir y taliadau hyn dros oes y contract PFI ac mae’r amcangyfrifon ar gyfer y blynyddoedd dilynol i’w gweld isod yn ôl y prisiau cyfredol:-
Tâl Unedol | 2019-20 £’000 | 2020-21 i 2024-25 £’000 | 2025-26 i 2029-30 £’000 | 2030-31 i 2033-34 £’000 | Cyfanswm £’000 |
Elfen Tâl Gwasanaeth | 502 | 2,511 | 2,511 | 2,002 | 7,526 |
Elfen Llog Rhwymedigaeth Prydles Ariannol | 1,257 690 | 5,397 4,337 | 3,444 6,290 | 792 5,683 | 10,890 17,000 |
Cyfanswm | 2,449 | 12,245 | 12,245 | 8,477 | 35,416 |
14. Trefniadau Cronfeydd Cyfun
Mae rhywfaint o drefniadau ffurfiol ar gyfer cyfuno cyllidebau rhwng y Cyngor a Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg o xxx Xxxxx 33 o Ddeddf GIG (Cymru) 2006 a hefyd drefniad ar gyfer cyllid cyfun rhwng 3 Chyngor am y ddarpariaeth o Wasanaeth Integredig Cymorth i Deuluoedd o xxx Adrannau 166-169 o Ddeddf Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant (Cymru) 2014.
2017-18 | 2018-19 | ||||||
Incwm gros | Gwariant | Incwm gros | Gwariant | ||||
y | gros y | Cyfraniad yr | Diben y | y | gros y | Cyfraniad yr | |
bartneriaeth | bartneriaeth | awdurdod | Partner | bartneriaeth | bartneriaeth | bartneriaeth | awdurdod |
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | ||
(560) | 560 | 280 | Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro- Morgannwg | Darpariaeth Gwasanaethau Integredig yn defnyddio Cronfa Gyffredin. Darparu cyfleoedd dydd i bobl sy’n ymadfer ar ôl problemau iechyd meddwl. | (600) | 600 | 300 |
(2,646) | 2,734 | 609 | CBS Rhondda Cynon Taf CBS Merthyr Tudful BILI Cwm Taf Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro- Morgannwg | Comisiynu integredig o gronfa gyffredin i gaffael offer cymunedol penodol i bobl gymwys yn ardal weinyddol y bartneriaeth. Xxxxxxx Xxxxx Xxx yw’r partner arweiniol. | (2,831) | 2,712 | 594 |
(4,730) | 4,730 | 2,595 | Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro- Morgannwg | Darpariaeth gwasanaethau integredig yn defnyddio cronfa gyffredin i ddarparu gwasanaethau cymorth cymunedol | (4,930) | 4,930 | 2,678 |
(657) | 657 | 198 | CBS Xxxxxxx- xxxx Port Xxxxxx, Dinas a Sir Abertawe | Darparu Gwasanaeth Integredig Cymorth I Deuluoedd | (632) | 632 | 163 |
15. Tâl Swyddogion
Xxx xxxxx pedwar datgeliad gwahanol er mwyn sicrhau y cydymffurfir â xxxxx xx Reoliadau Cyfrifon ac Archwilio (Cymru) 2014, neu God CIPFA.
Datgeliad 1 – Cymhareb Tâl y Prif Weithredwr i dâl canolrifol xxxx weithwyr y xxxxx
Cymhareb tâl y Prif Weithredwr â thâl canolrifol xxxx gyflogeion y xxxxx oedd 6.64 (2017-18: 6.64). Canolrif cyflog yr xxxx gyflogeion oedd £20,541 (2017-18: £20,138), hy roedd Tâl y Prif Weithredwr
6.64 gwaith yn fwy xx xxxx canolrifol cyflogeion y Cyngor. Roedd cyflog y Prif Weithredwr wedi'i seilio ar gyfartaledd pwysoledig y Prif Weithredwr a oedd yn ymadael ar gyfer y cyfnod 1 Ebrill 2018 hyd 6 Ebrill 2019, a'r Prif Weithredwr dros dro o 7 Ionawr hyd 31 Mawrth 2019.
Datgeliad 2 : Tabl Tâl Swyddogion dros £60k
Mae nifer y gweithwyr (gan gynnwys athrawon) yr oedd eu tâl, heb gynnwys cyfraniadau pensiwn, yn
£60,000 neu ragor am y flwyddyn, fel a ganlyn:
2017-18 gan gynnwys Costau Dileu Swyddi | Band Tâl | Nifer y gweithwyr | |||
2018-19 gan gynnwys Costau Dileu Swyddi (Nodyn 1) | 2018-19 heb gynnwys Costau Dileu Swyddi (Nodyn 1) | Nifer yr Athrawon yn y Ffigurau heb gynnwys Dileu Swyddi (Nodyn 2) | Nifer y Swyddogion heblaw Athrawon yn y Ffigurau heb gynnwys Dileu Swyddi (Nodyn 2) | ||
22 | £60,000 - £64,999 | 32 | 27 | 23 | 4 |
11 | £65,000 - £69,999 | 12 | 12 | 12 | - |
4 | £70,000 - £74,999 | 6 | 4 | 3 | 1 |
7 | £75,000 - £79,999 | 4 | 3 | 3 | - |
9 | £80,000 - £84,999 | 10 | 8 | 3 | 5 |
1 | £85,000 - £89,999 | 6 | 2 | 2 | - |
2 | £90,000 - £94,999 | 5 | 2 | 2 | - |
- | £95,000 - £99,999 | 1 | 1 | 1 | - |
2 | £100,000 - £104,999 | 1 | 1 | - | 1 |
2 | £105,000 - £109,999 | 3 | 3 | 1 | 2 |
1 | £110,000 - £114,999 | 1 | 1 | - | 1 |
- | £120,000 - £124,999 | 1 | |||
1 | £125,000 - £129,999 | - | - | - | - |
1 | £130,000 - £134,999 | - | - | - | - |
- | £145,000 - £149,999 | 1 | - | - | - |
- | £195,000 - £199,999 | 1 | - | - | - |
£225,000 - £229,999 | 1 | ||||
- | £245,000 - £249,999 | 1 | - | - | - |
2 | £335,000 - £339,999 | - | - | - | - |
65 | 86 | 64 | 50 | 14 | |
Note 1: Mae'r costau hyn yn cynnwys costau afreidedd a thaliadau yn lle rhybudd adeg ymadael yn ogystal ag unrhyw gostau straen sy'n gymwys, sef costau talu’n gynnar y xxxx-dal sy'n daladwy gan y Cyngor i’r Gronfa Bensiwn pan fydd aelod o staff dros 55 oed yn cael ei wneud yn afreidiol.
Nodyn 2: Mae'r rhain yn swyddogion sydd yn dal yn eu swyddi, ac mae 64 o'r unigolion hynny yn derbyn tâl o £60,000 neu fwy, gan gynnwys: -
a) 50 o Benaethiaid a Dirprwy Benaethiaid, a
b) 14 o Uwch Reolwyr y Cyngor, gan gynnwys yr Uwch Swyddogion a ddangosir yn Datgeliad 3 isod, a Phenaethiaid Gwasanaeth.
Datgeliad 3 : Tabl Tâl Uwch-swyddogion (gan gynnwys Cyfraniadau Pensiwn)
Teitl Swydd | Cyflog | Iawndal am Golli Swydd | Cyfraniadau Pensiwn (nodyn 2) | Cyfanswm y Tal gan gynnwys Cyfraniadau | ||||
18-19 £ | 17-18 £ | 18-19 £ | 17-18 £ | 18-19 £ | 17-18 £ | 18-19 £ | 17-18 £ | |
Prif Weithredwr a Phennaeth y | 104,500 | 133,726 | - | - | 22,259 | 28,484 | 126,759 | 162,210 |
Gwasanaeth Cyflogedig (Nodyn 2) | ||||||||
Prif Swyddog Gweithredol Dros Dro | 29,766 | - | - | - | 6,340 | - | 36,106 | - |
a Phennaeth y Gwasanaeth â Thâl | ||||||||
(Nodyn 3) | ||||||||
Cyfarwyddwr Corfforaethol - Addysg | 105,982 | 184,220 | - | - | 22,574 | 39,239 | 128,556 | 223,459 |
a Chymorth I Deuluoedd (Nodyn 4) | ||||||||
Cyfarwyddwr Corfforaethol – | 82,959 | 106,160 | - | - | 17,670 | 22,612 | 100,629 | 128,772 |
Cymunedau (Nodyn 5) | ||||||||
Cyfarwyddwr Corfforaethol - | 122,108 | 103,682 | 93,903 | - | 147,424 | 22,084 | - | 125,766 |
Gwasanaethau Gweithredol a | ||||||||
Phartneriaethau (Nodyn 6) | ||||||||
Cyfarwyddwr Corfforaethol – | 108,283 | 106,160 | - | - | 23,064 | 22,612 | 131,347 | 128,772 |
Gwasanaethau Cymdeithasol a | ||||||||
Llesiant | ||||||||
Cyfarwyddwr Corfforaethol – | - | 61,562 | - | - | - | 13,113 | - | 74,675 |
Adnoddau a Swyddog Adran 151 | ||||||||
(Nodyn 7) | ||||||||
Pennaeth Gwasanaethau Cyfreithiol | 56,503 | - | - | - | 11,588 | - | 68,091 | - |
a Rheoleiddio (Nodyn 8) | ||||||||
Pennaeth Gwasanaethau | 59,923 | - | - | - | 12,764 | - | 72,687 | - |
Perfformiad a Phartneriaeth (Nodyn | ||||||||
9) | ||||||||
Pennaeth Gweithrediadau - | 20,708 | - | - | - | 4,411 | - | 25,119 | - |
Cymunedau (Nodyn 10) | ||||||||
Nodiadau
Nodyn 1 | Ni chafodd ‘Treuliau Trethadwy’ na ‘Buddion mewn da’ eu talu yn ystod y flwyddyn. Mae’r Cyfraniadau Pensiwn yn cyfeirio at daliadau gwirioneddol a wnaed. |
Nodyn 2 | Gadawodd y Prif Weithredwr y Cyngor ar 6 Ionawr 2019. Nid yw ei gyflog yn cynnwys taliadau am Ddyletswyddau Etholiad, sef y swm o £960 am 6 Etholiad Cyngor Tref a Chymuned. |
Nodyn 3 | Penodwyd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau yn Brif Weithredwr Dros Dro o 7 Ionawr 2019. |
Nodyn 4 | Gadawodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Addysg a Chymorth i Deuluoedd y Cyngor ar 7 Ionawr 2018. Cafodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Addysg a Chymorth i Deuluoedd dros dro a benodwyd i lenwi'r swydd honno ei benodi'n Gyfarwyddwr Corfforaethol ar 31 Awst 2018. Yn ystod 2017-18 aeth y Cyfarwyddwr Corfforaethol ar secondiad i Lywodraeth Cymru, ac adenillwyd y costau o £109,237 yn gysylltiedig â hynny gan Lywodraeth Cymru. |
Nodyn 5 | Penodwyd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau yn Brif Weithredwr Dros Dro ar 7 Ionawr 2019. Roedd swydd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau yn wag o'r dyddiad hwnnw hyd ddiwedd y flwyddyn ariannol. |
Nodyn 6 | Derbyniodd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Gwasanaethau Gweithredol a Phartneriaethol ddiswyddiad gwirfoddol ar 6 Gorffennaf 2018. Mae'r ffigurau ar gyfer cyflogau a phensiwn yn cynnwys costau diswyddo a chostau pensiwn yn gysylltiedig â hynny, a oedd wedi cronni yng nghyfrifon 31 Mawrth 2018. |
Nodyn 7 | Penodir y Pennaeth Cyllid a Swyddog Adran 151 drwy drefniant cytundebol â Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru. Y costau a ysgwyddwyd ar gyfer y trefniant hwn yn ystod y flwyddyn oedd £104,129 (2017-18: £26,355) |
Nodyn 8 | Cymerodd y Pennaeth Gwasanaethau Cyfreithiol a Rheoleiddio rôl Swyddog Monitro yn dilyn ymadawiad y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Gwasanaethau Gweithredol a Phartneriaethol, gan adrodd yn uniongyrchol wrth y Prif Weithredwr. Dim ond costau ers i'r swydd ddechrau adrodd yn uniongyrchol wrth y Prif Weithredwr sydd wedi'u cynnwys. |
Nodyn 9 | Yn dilyn ymadawiad y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Gwasanaethau Gweithredol a Phartneriaethol, adroddodd y Pennaeth Perfformiad a Gwasanaethau Partneriaeth yn uniongyrchol wrth y Prif Weithredwr, a dim ond costau ers i'r swydd ddechrau adrodd yn uniongyrchol wrth y Prif Weithredwr sydd wedi'u cynnwys. |
Nodyn 10 | Ar ôl penodi'r Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau yn Brif Weithredwr Dros Dro, cafodd y Pennaeth Gweithrediadau - Cymunedau ei benodi ar 1 Ionawr 2019, gan adrodd yn uniongyrchol wrth y Prif Weithredwr. |
Datgeliad 4: Tabl ar Becynnau Ymadael
Mae nifer y pecynnau ymadael gyda chyfanswm y gost fesul band (£oedd) a chyfanswm cost y swyddi a ddilëwyd yn orfodol ac fel arall wedi’u nodi yn y tabl isod:
Band Cost y Pecynnau Ymadael (gan gynnwys taliadau Arbennig) | Dileu Swyddi'n Orfodol | Ymadawiadau Eraill y Cytunwyd arnynt | Cyfanswm Nifer y Pecynnau Ymadael fesul Band Cost | Cyfanswm Cost y Pecynnau Ymadael fesul Band Cost | ||||
00-00 | 00-00 | 00-00 | 00-00 | 00-00 | 00-00 | 00-00 | 00-00 | |
£0 - £20,000 | 32 | 13 | 29 | 24 | 61 | 37 | 731,527 | 324,861 |
£20,001 - £40,000 | 34 | 4 | 16 | 18 | 50 | 22 | 1,446,731 | 576,770 |
£40,001 - £60,000 | 16 | 6 | 1 | 4 | 17 | 10 | 814,416 | 478,481 |
£60,001 - £80,000 | 4 | 1 | 1 | 1 | 5 | 2 | 329,394 | 125,264 |
£80,001 - £100,000 | 2 | - | - | - | 2 | - | 178,584 | - |
£100,001 - £150,000 | - | - | 1 | - | 1 | - | 141,821 | - |
£150,001 - £200,000 | 2 | - | - | - | 2 | - | 366,362 | - |
£200,001 - £250,000 | - | 1 | - | - | - | 1 | - | 233,281 |
£250,001 - £300,000 | - | 1 | - | - | - | 1 | 254,462 | |
90 | 26 | 48 | 47 | 138 | 73 | 4,008,835 | 1,993,119 | |
16. Xxxxxxxx’r Aelodau
O ganlyniad i’r adroddiad ym mis Rhagfyr 2011 gan Banel Tâl Annibynnol Cymru, daeth system newydd o daliadau ‘cyflog’ i aelodau i rym yn llawn o 16 Mai 2012 ymlaen. Erbyn hyn xxx xxx y Cyngor ‘Gyflog Sylfaenol’ i’r xxxx aelodau, ‘Cyflog Uwch’ a Chyflog Dinesig.
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
573 | Cyflog Sylfaenol (pob Aelod) | 557 |
465 | Uwch-gyflog | 481 |
25 | Cyflog Dinesig | 46 |
1,063 | Total | 1,084 |
Mae manylion llawn y trefniadau ‘cyflog’ ar gael ar wefan y Cyngor, ac mae manylion xxxx enillion yr aelodau hefyd yn cael eu cyhoeddi xxx blwyddyn ar wefan y Cyngor.
17. Costau Archwilio allanol
Yn 2018-19 ysgwyddodd Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr y ffioedd a ganlyn ar gyfer archwilio ac arolygu allanol. O’r swm a ysgwyddwyd, hawliwyd £Dim (2017-18 - £5,083) yn erbyn grantiau:
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
194 97 | Archwilio’r Datganiad Ariannol Archwilio’r Perfformiad | 192 97 |
291 | Gwasanaethau Archwilio Allanol | 289 |
78 | Hawliau a Ffurflenni Grantiau | 54 |
369 | Cyfanswm | 343 |
18. Cymryd rhan mewn Cydbwyllgorau a Threfniadau ar y Cyd
Cymerodd y Cyngor ran mewn nifer o Gydbwyllgorau a Threfniadau ar y Cyd yn ystod y flwyddyn. Mae'r symiau a gyfrannodd y Cyngor wedi'u nodi isod.
2017-18 £'000 | 2018-19 £’000 | |
Bargen Dinas Rhanbarth Prifddinas Caerdydd (CCRCD) | 2,285 | 1,257 |
Gwasanaeth Addysg ar y Cyd Consortiwm Canol De | 621 | 606 |
Gwasanaeth Cymorth i Deuluoedd Integredig (IFSS) | 198 | 163 |
Gwasanaeth Mabwysiadu ar y Cyd | 949 | 949 |
Gwasanaeth Rheoleiddio a Rennir | 1,621 | 1,505 |
Gwasanaeth Archwilio Mewnol a Rennir | 251 | 205 |
Gwasanaeth Cyfiawnder Ieuenctid ac Ymyrraeth Gynnar Western | ||
Bay | 275 | 287 |
Gorfodi Parcio Sifil | 213 | 185 |
Archifau Morgannwg | 92 | 92 |
Amlosgfa Coychurch | - | - |
Amlosgfa Margam | - | - |
Total | 6,505 | 5,249 |
19. Trafodiadau Partïon Cysylltiedig
Mae’n ofynnol i’r Cyngor ddatgelu trafodiadau perthnasol gyda phartïon cysylltiedig – cyrff neu unigolion sydd â’r potensial i reoli’r cyngor neu i ddylanwadu xxxx xxx i gael eu rheoli neu eu dylanwadu gan y Cyngor. Mae datgelu’r trafodiadau hyn yn caniatáu i’r darllenwyr asesu i xx xxxxxx y gallai'r Cyngor fod wedi’i gyfyngu yn ei allu i weithredu’n annibynnol neu y gallai fod wedi sicrhau’r
gallu i gyfyngu ar allu parti arall i fargeinio’n ddirwystr gyda’r Cyngor.
Llywodraeth Cymru
Xxx xxx Lywodraeth Cymru gryn ddylanwad dros weithrediadau cyffredinol y Cyngor – hi sy’n gyfrifol am ddarparu’r fframwaith statudol y mae’r Cyngor yn gweithio ynddo, yn darparu’r rhan fwyaf o’i gyllid ar ffurf grantiau ac yn rhagnodi telerau llawer o’r trafodion sydd gan y Cyngor gyda phartïon eraill (e.e. biliau’r dreth gyngor). Nodir y grantiau a gafwyd oddi wrth adrannau’r llywodraeth yn Nodiadau 4 a 5 uchod.
Aelodau
Xxx xxx aelodau'r Cyngor reolaeth uniongyrchol dros bolisïau ariannol a gweithredol y Cyngor. Cedwir buddiannau allanol yr aelodau ar gofrestr, sydd ar gael i'w harchwilio ar wefan y Cyngor. Dangosir cyfanswm y lwfansau a dalwyd i aelodau yn 2018-19 yn Nodyn 16. Roedd taliadau a wnaed i sefydliadau yr oedd Aelodau ymhlith eu huwch reolwyr yn cynnwys Gofal a Thrwsio (Pen-y-bont ar Ogwr) £1,365,954 (ni ddatganwyd unrhyw fuddiannau yn 2017-18), Cyngor ar Bopeth Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr £226,709 (£224,415 yn 2017-18) a Chymdeithas Sefydliadau Gwirfoddol Pen-y-bont ar Ogwr £92,322 yn 2018-19 (£104,500 yn 2017-18). Ym mhob achos, rhoddwyd ystyriaeth briodol i ddatganiadau buddiant wrth gyflwyno'r grantiau. Ni chymerodd yr aelodau perthnasol ran mewn unrhyw drafodaeth ma phenderfyniad yn gysylltiedig â'r grantiau. £293,576 oedd cyfanswm y taliadau eraill a wnaed i sefydliadau lle datganodd aelodau fuddiant (£426,230 yn 2017-18).
Prif Swyddogion
Yn ystod 2018-19, bu'r Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau yn eistedd ar Fwrdd Capita Glamorgan Consultancy Ltd hyd 4 Gorffennaf 2018, a'r Pennaeth Gofal Cymdeithasol Oedolion ar ôl y dyddiad hwnnw. Mae'r Cyngor yn berchen ar 14.7% o'r cyfranddaliadau yn y cwmni ac yn dal hawliau pleidleisio yn unol â hynny ar y Bwrdd. Yn ystod 2018-19, codwyd taliadau o £1,146,732 gan y Cyngor (2017-18: £1,038,722) yn gysylltiedig â nwyddau, gwasanaethau a gwaith cyfalaf. Yn ogystal â hynny, roedd y Cyfarwyddwr Corfforaethol yn eistedd ar Fwrdd CSC Foundry Ltd, sef xxxxx â dibenion arbennig sy'n is-gwmni sy'n perthyn yn llwyr i Gyd-bwyllgor y Fargen Ddinesig. Ceir manylion y taliadau a wnaed i Fargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd yn Nodyn 18 i'r cyfrifon. Roedd y Cyfarwyddwr Corfforaethol - Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant yn Aelod Bwrdd Cysylltiol o Fwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg. Xxx xxx y Cyngor a'r Bwrdd Iechyd amryw o drefniadau i gyfuno cronfeydd ariannol, fel y disgrifir yn nodyn 14 - Adran 33 o Ddeddf y GIG (Cymru) 2006.
Mae’r Pennaeth dros Adfywio, Datblygu a Gwasanaethau Eiddo yn Aelod Bwrdd dros Goleg Penybont ac yn Gyfarwyddwr hefyd i Ardal Gwella Busnes Pen-y-bont ar Ogwr, sydd newydd ei sefydlu. Yn ystod 2018-19 cyfanswm y taliadau i’r Coleg oedd £344,569 (2017-18: £295,640). Mae’r Cyngor yn gweithredu fel casglwr Ardrethi Busnes ar ran yr Adran Gwella Busnes ac yn trosglwyddo’r arian hwnnw i’r cwmni. Nid oes gan y Cyngor unrhyw drafodiadau busnes gyda’r cwmni Ardal Gwella Busnes. Ni chafodd unrhyw Gyfarwyddwyr unrhyw gydnabyddiaeth ariannol am y swyddi hyn.
Cyd-bwyllgorau eraill
Dangosir manylion y symiau a dalwyd o xxx Gyd-bwyllgorau yn Nodyn 18.
Cyd-bwyllgor Archifau Morgannwg
Rheolir a gweinyddir Swyddfa Cofnodion Morgannwg gan Gyd-bwyllgor Archifau Morgannwg o xxx bwerau a roddir gan Ddeddf Llywodraeth Leol (Cymru) 1994.
Amlosgfa Llangrallo
Mae Amlosgfa Llangrallo o xxx reolaeth Cyd-bwyllgor o Aelodau o Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y- bont ar Ogwr, Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf a Chyngor Bwrdeistref Sirol Bro
Morgannwg. Mae datganiadau ariannol y Cyd-bwyllgor hwn ar gael ar wefan Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (xxx.xxxxxxxx.xxx.xx).
Amlosgfa Margam
Cyrff Cyhoeddus Eraill
Xxx xxx y Cyngor nifer o drefniadau i rannu cyllidebau gyda Bwrdd Iechyd Prifysgol Abertawe Bro Morgannwg yn unol â’r manylion yn Nodyn 14. Mae hefyd yn talu ffi reoli i Ymddiriedolaeth Awen, sy’n sefydliad dielw, am wasanaethau diwylliannol. Y swm a dalwyd yn 2018-19 oedd £3,231,354 (2017-18: £3,226,540). Xxx xxx Fwrdd Ymddiriedolaeth Awen un Aelod ac aelod o deulu Aelod yn Gyfarwyddwyr.
Nodiadau i’r Datganiad ar gyfer y Symudiadau yn y Cronfeydd wrth Gefn
20. Addasiadau rhwng Sail Cyfrifyddu a Sail Ariannu o xxx y Rheoliadau
Mae’r nodyn hwn yn manylu ar yr addasiadau a wnaed yng nghyfanswm yr Incwm a’r Gwariant Cynhwysfawr a gydnabuwyd gan y Cyngor yn y flwyddyn yn unol ag arferion cyfrifyddu priodol ar gyfer yr adnoddau y mae darpariaethau statudol yn pennu eu bod ar gael i’r Cyngor i dalu gwariant refeniw a chyfalaf yn y dyfodol.
Mae’r canlynol yn disgrifio’r cronfeydd wrth gefn y gwnaed yr addasiadau ar eu cyfer.
Balans Cronfa’r Cyngor
Dyma’r gronfa statudol y mae’n ofynnol i xxxx dderbyniadau’r Cyngor gael eu talu iddi ac y xxx xxxx rwymedigaethau’r Cyngor i’w talu ohoni, ac eithrio i’r graddau y gall rheolau statudol ddarparu’n wahanol. Mae’r rheolau hyn hefyd yn cael pennu ym mha flwyddyn ariannol y dylai rhwymedigaethau a thaliadau effeithio ar Falans Cronfa’r Cyngor, heb gyd-fynd o reidrwydd â’r arferion cyfrifyddu priodol. Gan hynny, mae Balans Cronfa’r Cyngor yn crynhoi’r adnoddau y xxx xxx y Cyngor bŵer statudol i’w gwario ar ei wasanaethau neu ar fuddsoddiadau cyfalaf (neu’r diffyg neu’r adnoddau y mae’n ofynnol i’r Cyngor eu hadennill) ar ddiwedd y flwyddyn ariannol.
Cronfa wrth Gefn Derbyniadau Cyfalaf
Mae’r Gronfa wrth Gefn Derbyniadau Cyfalaf yn cadw’r enillion yn sgil gwaredu tir neu asedau eraill, y
mae’r statud yn eu cyfyngu rhag cael eu defnyddio heblaw i ariannu gwariant cyfalaf newydd neu i’w neilltuo i ariannu gwariant cyfalaf hanesyddol. Mae balans y gronfa’n dangos yr adnoddau sydd heb eu defnyddio at y dibenion hyn eto ar ddiwedd y flwyddyn.
Grantiau Cyfalaf heb eu Defnyddio
Mae’r Cyfrif Grantiau Cyfalaf heb eu Defnyddio yn cadw’r grantiau a’r cyfraniadau a gafwyd tuag at brosiectau cyfalaf y mae’r Cyngor wedi bodloni’r amodau ar eu cyfer a fyddai’n ei gwneud yn ofynnol i’r arian gael ei ad-dalu fel arall, ond sydd heb eu defnyddio eto i dalu am wariant. Mae’r balans yn cael ei gyfyngu gan delerau’r grantiau ynglŷn â’r gwariant cyfalaf y gellir ei ddefnyddio ar ei gyfer a/neu ynglŷn â’r flwyddyn ariannol y caniateir hynny ynddi.
Mae’r tablau isod yn manylu ar yr addasiadau ar gyfer 2016-17 at ddibenion cymharu â’r addasiadau ar gyfer 2017-18.
Cronfeydd wrth Gefn Annefnyddiadwy
Mae hyn yn cynnwys y Gronfa wrth Gefn Ailbrisio sy’n cadw’r enillion a wnaed gan y Cyngor yn sgil cynnydd yng ngwerth ei Eiddo, ei Beiriannau a’i Offer; y Gronfa Bensiynau wrth Gefn sy’n amsugno’r gwahaniaethau mewn amser sy’n codi yn sgil y gwahanol drefniadau cyfrifyddu ar gyfer buddion ôl- gyflogaeth ac ar gyfer buddion cyllid a hynny yn unol â’r darpariaethau statudol; y Cyfrif Addasu Cyfalaf sy’n amsugno’r gwahaniaeth mewn amser sy’n codi yn sgil y gwahanol drefniadau cyfrifyddu ar gyfer defnyddio asedau anghyfredol ac ar gyfer ariannu’r broses o gaffael, adeiladu neu wella’r asedau hynny o xxx ddarpariaethau statudol; y Cyfrif Addasu Offerynnau Ariannol sy’n amsugno’r gwahaniaeth mewn amser sy’n codi yn sgil y gwahanol drefniadau cyfrifyddu ar gyfer incwm a gwariant yn ymwneud ag offerynnau ariannol penodol ac ar gyfer dwyn colledion neu elwa ar enillion yn unol â darpariaethau statudol; a’r Cyfrif Absenoldebau Cronedig Byrdymor sy’n amsugno gwahaniaethau a fyddai’n codi fel arall ar Falans Cronfa’r Cyngor drwy gronni absenoldebau iawndaledig a enillwyd ond nas cymerwyd yn ystod y flwyddyn.
Mae'r tablau isod yn cynnwys manylion yr addasiadau ar gyfer 2017-18 i ddibenion cymharu, a'r addasiadau ar gyfer 2018-19.
2018-19 | Cronfeydd Defnyddiadwy | Cronfeydd wrth gefn Annefnyddiadwy £'000 | ||
Balans Cronfa'r Cyngor £'000 | Cronfa wrth gefn Derbyniadau Cyfalaf £'000 | Grantiau Cyfalaf heb eu defnyddio £'000 | ||
Addasiad i Adnoddau Refeniw | ||||
Symiau y mae incwm a gwariant, sydd wedi eu cynnwys yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr, yn wahanol i'r refeniw am y flwyddyn a gyfrifwyd gyda nhw, yn unol â'r gofynion statudol: | ||||
Costau pensiynau (wedi eu trosglwyddo i'r Gronfa Pensiynau, neu ganddi) | 21,210 | (21,210) | ||
Offerynnau Ariannol (wedi eu trosglwydd o Gyfrif Addasu yr Offerynnau Ariannol) | (8) | 8 | ||
Tâl gwyliau (wedi'i drosglwyddo i Gronfa wrth gefn Absenoldebau wedi eu Croni) | (422) | 422 | ||
Dirymu cofnodion wedi eu cynnwys yn y Gwarged neu'r Diffyg o'r Darpariaeth Gwasanaethau mewn cysylltiad a gwariant cyfalaf (codir yr eitemau hyn ar y Cyfrif Addasu Cyfalaf) | 8,377 | (8,377) | ||
Cyfanswm Addasiadau i Adnoddau Refeniw | 29,157 | - | - | (29,157) |
Addasiadau rhwng Adnoddau Refeniw a Chyfalaf | ||||
Trosglwyddo derbyniadau o refeniw o werthiant asedau nad ydynt yn gyfredol i'r Gronfa wrth gefn Derbyniadau Cyfalaf | (1,884) | 1,884 | ||
Darpariaeth statudol ar gyfer ad-dalu dyled (trosglwyddo o'r Cyfrif Addasiad Cyfalaf) | (4,958) | 4,958 | ||
Gwariant cyfalaf wedi'i ariannu gan falansau refeniw (trosglwyddo i'r Cyfrif Addasiad Cyfalaf) | (3,922) | 3,922 | ||
Cyfanswm Addasiadau rhwng Addasiadau Refeniw a Chyfalaf | (10,764) | 1,884 | - | 8,880 |
Addasiadau i Adnoddau Cyfalaf | ||||
Defnydd o'r Gronfa Derbyniadau Cyfalaf i ariannu gwariant cyfalaf | (5,123) | 5,123 | ||
Defnydd o grantiau cyfalaf i ariannu gwariant cyfalaf | (9,494) | 9,494 | ||
Taliadau xxxxx xxxxx mewn cysylltiad â derbyniadau cyfalaf gohiriedig | 1,194 | (1,194) | ||
Cyfanswm addasiadau i Gronfeydd Cyfalaf | (9,494) | (5,123) | 1,194 | 13,423 |
Cyfanswm Addasiadau | 8,899 | (3,239) | 1,194 | (6,854) |
2018-19 | Cronfeydd Defnyddiadwy | Cronfeydd wrth gefn Annefnyddiadwy £'000 | ||
Balans Cronfa'r Cyngor £'000 | Cronfa wrth gefn Derbyniada u Cyfalaf £'000 | Grantiau Cyfalaf heb eu defnyddio £'000 | ||
Addasiad i Adnoddau Refeniw | ||||
Symiau y mae incwm a gwariant, sydd wedi eu cynnwys yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr, yn wahanol i'r refeniw am y flwyddyn a gyfrifwyd gyda nhw, yn unol â'r gofynion statudol: | ||||
Costau pensiynau (wedi eu trosglwyddo i'r Gronfa Pensiynau, neu ganddi) | 11,810 | (11,810) | ||
Offerynnau Ariannol (wedi eu trosglwydd o Gyfrif Addasu yr Offerynnau Ariannol) | (8) | 8 | ||
Tâl gwyliau (wedi'i drosglwyddo i Gronfa wrth gefn Absenoldebau wedi eu Croni) | 519 | (519) | ||
Dirymu cofnodion wedi eu cynnwys yn y Gwarged neu'r Diffyg o'r Darpariaeth Gwasanaethau mewn cysylltiad a gwariant cyfalaf (codir yr eitemau hyn ar y Cyfrif Addasu Cyfalaf) | 30,199 | (30,199) | ||
Cyfanswm Addasiadau i Adnoddau Refeniw | 42,520 | - | - | (42,520) |
Addasiadau rhwng Adnoddau Refeniw a Chyfalaf | ||||
Trosglwyddo derbyniadau o refeniw o werthiant asedau nad ydynt yn gyfredol i'r Gronfa wrth gefn Derbyniadau Cyfalaf | (573) | 573 | ||
Darpariaeth statudol ar gyfer ad-dalu dyled (trosglwyddo o'r Cyfrif Addasiad Cyfalaf) | (7,179) | 7,179 | ||
Gwariant cyfalaf wedi'i ariannu gan falansau refeniw (trosglwyddo i'r Cyfrif Addasiad Cyfalaf) | (9,922) | 9,922 | ||
Cyfanswm Addasiadau rhwng Addasiadau Refeniw a Chyfalaf | (17,674) | 573 | - | 17,101 |
Addasiadau i Adnoddau Cyfalaf | ||||
Defnydd o'r Gronfa Derbyniadau Cyfalaf i ariannu gwariant cyfalaf | (783) | 783 | ||
Defnydd o grantiau cyfalaf i ariannu gwariant cyfalaf | (13,024) | 13,024 | ||
Taliadau xxxxx xxxxx mewn cysylltiad â derbyniadau cyfalaf gohiriedig | 105 | (105) | ||
Symiau eraill (gan gynnwys taliadau morgeisi) | 7 | (7) | ||
Cyfanswm addasiadau i Gronfeydd Cyfalaf | (13,024) | (776) | 105 | 13,695 |
Cyfanswm Addasiadau | 11,822 | (203) | 105 | (11,724) |
Nodiadau i’r Fantolen
21. Asedau anghyfredol
a) Ymrwymiadau cyfalaf
Ar 31 Mawrth 2019 nid oedd gan y Cyngor unrhyw ymrwymiadau cyfalaf o bwys.
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
3,890 | Darpariaeth Gynradd De Dyffryn Garw | - |
4,248 | Ysgol Gynradd Pencoed | - |
8,138 | Cyfanswm | - |
b) Nodiadau ar Asedau Anghyfredol
Ysgolion Gwirfoddol a Gynorthwyir ac Ysgolion Gwirfoddol a Reolir
Mae’r Cyngor yn cydnabod ei unig Ysgol Wirfoddol a Reolir ar ei Fantolen, sef Ysgol Gynradd yr Eglwys yng Nghymru Pen-y-fai. Nid yw’r pedair ysgol gynradd wirfoddol a gynorthwyir na’r un ysgol gyfun wirfoddol a gynorthwyir yn asedau i’r Cyngor ac felly nid ydynt wedi eu cynnwys yn y Fantolen.
c) Xxxxxx Xxxxxx Anghyfredol
Mae Asedau Anghyfredol wedi’u cynnwys yn y Fantolen ar y sail brisio a nodir yn y Datganiad Polisïau Cyfrifyddu. Mae’r xxxx asedau yn cael eu prisio ar sail 3 blynedd dreigl ar 31 Rhagfyr, a’u hadolygu ar 31 Mawrth, i gadarnhau na fu newidiadau sylweddol yn y gwerth yn ystod y cyfnod hwnnw. Gwnaed y prisiadau hyn gan Syrfewyr y Cyngor yn unol â’r Nodiadau Ymarfer a Chyfarwyddyd ar Ddatganiadau ar Brisio Asedau gan Sefydliad Brenhinol y Syrfewyr Siartredig, ar gyfer asedau nad ydynt yn rhai buddsoddi. Xxxxx asedau buddsoddi eu prisio’n annibynnol gan Xxxxx & Xxxxxxxxx.
Crynodeb o Eiddo, Peiriannau ac Offer (EPE) | Tir ac | Cerby Offer | Seilw | Ased | Ased | Ased Hadei | Cyfan | Ased yn y EP |
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
Cost neu brisiad | ||||||||
At 1 Ebrill 2018 | 399,145 | 9,364 | 214,177 | 4,951 | 15,130 | 7,739 | 650,506 | 24,142 |
Ychwanegiadau | 3,391 | 1,530 | 7,457 | - | - | 9,062 | 21,440 | - |
Dibrisiant ac Amhariadau Cronedig a ysgrifennwyd xxxxx I'r GCA | (19,417) | (1,123) | - | - | (502) | - | (21,042) | (2,783) |
Cynyddiadau/(gostyniadau) ailbrisio heb eu cydnabod yn y Gronfa Ailbrisio | 27,437 | 352 | - | (2) | (56) | - | 27,731 | 1,258 |
Cynyddiadau/(gostyngiadau) ailbrisio a gydnabuwyd yn y Gwarged/Diffyg ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau | 16,054 | - | - | - | (807) | - | 15,247 | 251 |
Dileu Cydnabyddiaeth - gwaredu | (234) | (532) | - | (100) | - | (866) | - | |
Asedau a ailddosbarthwyd (i)/o Asedau a Gedwir I'w Gwerthu | (195) | - | - | - | 1,761 | - | 1,566 | - |
Symudiadau eraill mewn Cost neu Brisiad | 13,850 | - | - | - | 2,289 | (16,139) | - | - |
At 31 Mawrth 2019 | 440,031 | 9,591 | 221,634 | 4,949 | 17,715 | 662 | 694,582 | 22,868 |
Dibrisiant ac Amhariadau | ||||||||
Cronedig | ||||||||
At 1 Ebrill 2018 | (18,113) | (4,632) | (150,475) | (37) | (2) | (1) | (173,260) | (1,858) |
Tal Dibrisiant am y flwyddyn | (10,947) | (1,530) | (5,878) | - | (55) | - | (18,410) | (928) |
Dibrisiant ac Amhariadau Cronedig a ysgrifennwyd xxxxx I'r gwarged/diffyg ar y ddarparieth gwasanaethau | 19,417 | 1,123 | - | - | 502 | - | 21,042 | 2,783 |
Colledion Ailbrisio/(Gwrthdroadau) a gydnabuwyd yn y Gronfa Ailbrisio | (612) | - | (134) | - | - | - | (746) | - |
Dileu Cydnabyddiaeth - gwaredu | 15 | 526 | - | - | - | - | 541 | - |
Symudiadau Eraill | 630 | - | - | - | (630) | 1 | 1 | - |
At 31 Mawrth 2019 | (9,610) | (4,513) | (156,487) | (37) | (185) | - | (170,832) | (3) |
Y Fantolen ar 1 Ebrill 2018 | 381,032 | 4,732 | 63,702 | 4,914 | 15,128 | 7,738 | 477,246 | 22,284 |
Y Fantolen ar 31 Mawrth 2019 | 430,421 | 5,078 | 65,147 | 4,912 | 17,530 | 662 | 523,750 | 22,865 |
adeiladau eraill
dau, Peiriannau ac
aith
au Cymunedol
ua Gormodol
au'n cael eu ladu
swm yr Asedua EPE
au PFI a gynhwyswyd E
Crynodeb o Eiddo, Peiriannau ac Offer (EPE) | Tir ac | Cerby Offer | Seilw | Ased | Ased | Ased Hadei | Cyfan | Ased yn y EP |
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
Cost neu brisiad | ||||||||
At 1 Ebrill 2017 | 393,381 | 8,572 | 209,507 | 5,052 | 8,250 | 4,068 | 628,830 | 24,142 |
Ychwanegiadau | 3,148 | 1,705 | 4,934 | - | 3,520 | 16,496 | 29,803 | - |
Dibrisiant ac Amhariadau | ||||||||
Cronedig a ysgrifennwyd xxxxx I'r | ||||||||
GCA | (6,949) | - | - | - | (12) | - | (6,961) | - |
Cynyddiadau/(gostyniadau) | ||||||||
ailbrisio heb eu cydnabod yn y | ||||||||
Gronfa Ailbrisio | 5,153 | - | - | 2 | 946 | - | 6,101 | - |
Cynyddiadau/(gostyngiadau) | ||||||||
ailbrisio a gydnabuwyd yn y | ||||||||
Gwarged/Diffyg ar y | ||||||||
Ddarpariaeth Gwasanaethau | (454) | - | - | (42) | 174 | - | (322) | - |
Dileu Cydnabyddiaeth - gwaredu | (2,601) | (503) | - | - | - | - | (3,104) | - |
Asedau a ailddosbarthwyd (i)/o | ||||||||
Asedau a Gedwir I'w Gwerthu | (2,101) | - | - | - | (2,380) | - | (4,481) | - |
Asedau a ailddosbarthwyd (i)/o Eiddo Buddsoddi | 850 | - | - | - | 200 | - | 1,050 | |
Symudiadau eraill mewn Cost | ||||||||
neu Brisiad | 8,718 | (410) | (264) | (61) | 4,432 | (12,825) | (410) | - |
At 31 Marwth 2018 | 399,145 | 9,364 | 214,177 | 4,951 | 15,130 | 7,739 | 650,506 | 24,142 |
Dibrisiant ac Amhariadau | ||||||||
Cronedig | ||||||||
At 1 Ebrill 2017 | (14,367) | (3,967) | (139,460) | (37) | (13) | (1) | (157,845) | (931) |
Tal Dibrisiant am y flwyddyn | (10,900) | (1,075) | (10,788) | - | (1) | - | (22,764) | (927) |
Dibrisiant ac Amhariadau | ||||||||
Cronedig a ysgrifennwyd xxxxx I'r | ||||||||
gwarged/diffyg ar y ddarparieth | ||||||||
gwasanaethau | 6,949 | - | - | - | 12 | - | 6,961 | - |
Colledion/(Gwrthdroadau) drwy | ||||||||
Amhariad a gydnabuwyd yn y Gronfa Ailbrisio | (376) | (56) | (227) | - | - | - | (659) | - |
Dileu Cydnabyddiaeth - gwaredu | 581 | 384 | - | - | - | - | 965 | - |
Symudiadau Eraill | - | 82 | - | - | - | 1 | 83 | - |
At 31 Mawrth 2018 | (18,113) | (4,632) | (150,475) | (37) | (2) | - | (173,259) | (1,858) |
Y Fantolen ar 1 Ebrill 2017 | 379,014 | 4,605 | 70,047 | 5,015 | 8,237 | 4,067 | 470,985 | 23,211 |
Y Fantolen ar 31 Mawrth 2018 | 381,032 | 4,732 | 63,702 | 4,914 | 15,128 | 7,739 | 477,247 | 22,284 |
adeiladau eraill
dau, Peiriannau ac
aith
au Cymunedol
ua Gormodol
au'n cael eu ladu
swm yr Asedua EPE
au PFI a gynhwyswyd E
d) Xxxxxx Xxxxxxxxxxxx.
Mae'r ased Anniriaethol yn cyfeirio at System Gwybodaeth Gofal Cymunedol Cymru, WCCIS. Ar 31 Mawrth 2019, gweddill oes yr ased oedd 4 blynedd.
Asedau anniriaethol | £'000 |
Cost neu brisiad Ar 1 Ebrill 2018 Ywchwanegiadau | 6,003 37 |
Ar 31 Mawrth 2019 | 6,040 |
Dibrisiant ac Amhariadau Cronedig | |
Ar 1 Ebrill 2018 | (1,894) |
Tâl Dibrisiant am y flwyddyn | (553) |
Ar 31 Mawrth 2019 | (2,447) |
Gwerth Llyfr Net ar 1 Ebrill 2018 | 4,109 |
Gwerth Llyfr Net ar 31 Mawrth 2019 | 3,593 |
Asedau anniriaethol | £'000 |
Cost neu brisiad Ar 1 Ebrill 2017 Ywchwanegiadau Symudiadau eraill mewn Cost neu Brisiad | 5,480 113 410 |
Ar 31 Mawrth 2018 | 6,003 |
Dibrisiant ac Amhariadau Cronedig | |
Ar 1 Ebrill 2017 | (1,105) |
Tâl Dibrisiant am y flwyddyn | (707) |
Symudiadau Eraill | (82) |
Ar 31 Mawrth 2018 | (1,894) |
Gwerth Llyfr Net ar 1 Ebrill 2017 | 4,375 |
Gwerth Llyfr Net ar 31 Mawrth 2018 | 4,109 |
e) Ffynonellau Cyllid ar gyfer Gwariant Cyfalaf
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
(9,853) | Benthyciadau | (6,163) |
(14,212) | Grantiau’r Llywodraeth | (12,037) |
(180) | Derbyniadau cyfalaf | (5,123) |
(9,922) | Cyfraniad refeniw | (3,922) |
(2,417) | Cyfraniad arall | (369) |
(36,584) | Cyfanswm | (27,614) |
f) Gwariant Refeniw a Ariennir gan Gyfalaf o xxx Statud
Mae a wnelo'r rhain â gwariant cyfalaf nad ydynt arwain at ased diriaethol anghyfredol. Maent yn cynnwys grantiau adnewyddu a chyfraniadau at wariant cyfalaf a ysgwyddir gan bartïon eraill. Yn 2018-19, roedd hyn hefyd yn cynnwys cyfraniad o £1.162 gan y Cyngor tuag at Fargen Ddinesig Prifddinas-ranbarth Caerdydd.
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
6,669 | Gwariant Refeniw a Ariannwyd o Gyfalaf o xxx Statud | 6,137 |
(2,960) | Grantiau a Chyfraniadau | (4,106) |
3,709 | Cyfanswm | 2,031 |
g) Y gofyniad ar gyfer cyllido cyfalaf a chyllido gwariant cyfalaf
2017-18 £'000 | Gofyniad Cyllido Cyfalaf | 2018-19 £'000 |
168,060 | Gofyniad Cyllido Cyfalaf Agoriadol Gwrthdroi'r Diwygiad I'r Gofyniad Cyllido Cyfalaf Benthyca heb Gymorth Gwrthdroi'r Diwygiad I'r Gofyniad Cyllido Cyfalaf Benthyca heb Gymorth MRP Addasiad Blwyddyn Flaenorol y Ganolfan Arloesi | 170,880 |
750 | - | |
(25) | - | |
(603) | - | |
168,182 | Gofyniad Diwygedig ar gyfer Cyllido Cyfalaf Agoriadol | 170,880 |
Buddsoddiad Cyfalaf | ||
29,916 | Eiddo, Peiriannau, Offer | 21,477 |
6,669 | Gwariant Refeniw a Ariannwyd o Gyfalaf o xxx Statud | 6,137 |
Ffynhonnell Cyllid | ||
(16,631) | Grantiau a chyfraniadau | (12,407) |
(180) | Derbyniadau Cyfalaf a defnyddiwyd | (5,123) |
(9,922) | Cyfraniadau Refeniw | (3,922) |
(5,056) | Darpariaeth Refeniw Isaf | (2,858) |
(1,364) | MRP Benthyciadau heb Gymorth | (1,459) |
(60) | MRP y Xxxxxxx Xxxxxxx | - |
(79) | MRP yr Amlosgaf | - |
(595) | MRP yr Ysgol PFI | (641) |
170,880 | Gofyniad Cyllido Cyfalaf Cau | 172,084 |
Esboniad y Symudiadau yn y Flwyddyn | ||
(Gostyngiad) yn yr Angen Isorweddol i Fenthyca (gyda chymorth | ||
(1,830) | ariannol y llywodraeth) | 1,077 |
Cynnydd/(Gostyngiad) yn yr Angen Isorweddol i Fenthyca (heb | ||
5,305 | gymorth ariannol y llywodraeth) | 768 |
(60) | Asedau a gafwyd o xxx brydlesau ariannol | - |
(595) | Asedau a gafwyd o xxx Gontract PFI | (641) |
2,820 | Cynnydd/(Gostyngiad) yn y Gofyniad Cyllid Cyfalaf | 1,204 |
22. Eiddo Buddsoddi
Mae’r tabl a ganlyn yn crynhoi’r symudiad yng ngwerth teg eiddo buddsoddi yn ystod y flwyddyn:
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
5,060 | Balans ar 1 Ebrill | 4,360 |
(1,050) | Trosglwyddwyd I asedau xxxx xxx | - |
350 | Enilliad/(colled) Net o addasiadau gwerth teg | 275 |
4,360 | Balans ar 31 Mawrth | 4,635 |
23. Dyledwyr Byrdymor
Yr xxxxx xx’n ddyledus i’r Cyngor ar ôl gwneud darpariaeth ar gyfer dyledion y mae’n bosibl na chânt eu hadennill yw hyn. Rhestrir y prif ddyledwyr isod:
2017-18 £’000 restated | 2018-19 £’000 | |
7,592 | Derbyniadau Masnach | 7,016 |
1,881 | Rhagdaliadau | 2,582 |
21,585 | Symiau Derbyniadwy Eraill | 22,702 |
31,058 | Balance as at 31 March | 32,300 |
Mae'r Cyngor yn casglu taliadau NNDR ar ran Llywodraeth Cymru. Gan fod y Cyngor wedi talu mwy o xxxxx xxx yr oedd wedi'i gasglu ar 31 Mawrth 2019, roedd y swm ychwanegol hwn wedi'i gynnwys ar y Fantolen fel dyled o £1.385 miliwn. Y swm cyfatebol ar gyfer 2017-18 oedd dyled o £0.154 miliwn.
24. Asedau a Gedwir i’w Gwerthu
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
1,730 | Balans ar 1 Ebrill | 5,961 |
Asedau nwydd eu dosbarthu fel Asedau a Gedwir i’w Gwerthu: Eiddo, | ||
4,661 | Peiriannau ac Offer | 195 |
Asedau a ddad-ddosbarthwyd fel Asedau a Gedwir i’w Gwerthu: Eiddo | ||
(180) | Peiriannau ac Offer | (1,761) |
Enilliad/(Colled) Ailbrisio | ||
(250) | Asedau a Werthwyd | (1,835) |
5,961 | Balans ar 31 Mawrth | 2,560 |
25. Credydwyr Byrdymor
Dyma’r xxxxx xx’n ddyledus gan y Cyngor ac fe’i dadansoddir fel a ganlyn:
2017-18 £’000 retated | 2018-19 £’000 | |
(3,705) | Taliadau Masnach | (5,131) |
(28,550) | Taliadau Eraill | (26,651) |
(32,255) | Balance as at 31 March | (31,782) |
26. Darpariaethau
Xxx xxx y Cyngor ddwy ddarpariaeth fel y’i nodir isod:
Yswiriant £'000 | Ymrwymiad Lleihau Carbon £'000 | Darpariaetha u Eraill £'000 | Cyfanswm £'000 | |
Balans ar 1 Ebrill 2018 | 2,888 | 253 | 1,060 | 4,201 |
Darpariaethau ychwanegol a | ||||
wnaed yn 2018-19 | 2,870 | 242 | - | 3,112 |
Symiau a ddefnyddiwyd yn | ||||
2018-19 | (482) | (253) | (342) | (1,077) |
Balans ar 31 Mawrth 2019 | 5,276 | 242 | 718 | 6,236 |
Darpariaethau < 1 yr | 965 | 242 | 718 | 1,925 |
Darpariaethau > 1 yr | 4,311 | - | - | 4,311 |
Balans ar 31 Mawrth 2019 | 5,276 | 242 | 718 | 6,236 |
Darpariaeth Yswiriant (Hunan-gyllido / MMI)
Hunan-gyllido
Xxx xxx y Cyngor gronfa hunan-yswirio. Mae’r Ddarpariaeth Yswiriant hon wedi’i neilltuo er mwyn talu’r gost a amcangyfrifir i’r Cyngor yn sgil rhwymedigaethau nad ydynt wedi eu talu ar gyfer y blynyddoedd polisi hyd at 2018-19
o ran Rhwymedigaeth Cyflogwr, Rhwymedigaeth Gyhoeddus ac Eiddo. Er hynny, ansicr yw union gost hawliadau unigol ac amser y taliadau. Xxx xxx y Cyngor hefyd gronfa wrth gefn sydd wedi’i neilltuo ar gyfer Yswiriant, sy’n gweithredu fel clustog ychwanegol ar gyfer y gronfa yn ychwanegol at gyfanswm y rhwymedigaeth sydd heb xx xxxx, er mwyn caniatáu ar gyfer digwyddiadau annisgwyl, dirywiad sy’n waeth na’r disgwyl yn y cronfeydd cyfredol a cholledion yn y dyfodol sy’n uwch na’r disgwyl o ran amlder a chost.
Cynllun Effeithlonrwydd Ynni’r Ymrwymiad Lleihau Carbon
Mae’r ddarpariaeth hon yn cynrychioli’r rhwymedigaeth i brynu Lwfansau’r Ymrwymiad Lleihau Carbon (CRC) ar gyfer allyriadau carbon deuocsid yn ystod 2018-19. Caiff y taliad ei wneud drwy brynu lwfansau’n ôl-weithredol yn ystod haf 2019. Daeth y cynllun hwn i ben ar 31 Mawrth 2019.
Darpariaethau eraill
Crëwyd darpariaeth newydd yn ystod y flwyddyn i ddarparu ar gyfer gwerth taliadau iawndal posibl yn y dyfodol yn deillio o ymgyfreitha sydd ar xx xxxxxx.
27. PFI a Rhwymedigaethau Hirdymor Eraill
2017-18 £'000 | Ychwanegi adau yn y Flwyddyn £'000 | Wedi’i symid i Gredydwyr Byrdymor £'000 | 2018-19 £'000 | |
17,000 | Rhwymedigaeth Prydles PFI Ysgol Maesteg | - | (690) | 16,310 |
537 | Ganolfan Arloesi | - | (90) | 447 |
300 | Contract Gwastraff | - | (50) | 250 |
30 | Escrow (Clwb Pêl-droed) | 17 | - | 47 |
2,400 | Benthyciad Llywodraeth Cymru – Cwm Llyfni | (154) | (2,246) | - |
20,267 | Balans ar 31 Mawrth | (137) | (3,076) | 17,054 |
Mae Rhwymedigaeth Les Cyllid y PFI yn cyfateb i xxxxx teg yr ased sefydlog ar gyfer y PFI Ysgolion ar y dyddiad y daeth yr ased i Fantolen y Cyngor, sef £21.898 miliwn (Gorffennaf 2008). Caiff hyn ei ddibrisio dros oes y contract PFI yn unol â gwerth y taliad unedol a gymerir fel yr elfen lesio cyfalaf xxx blwyddyn. Y swm a gofnodwyd ar gyfer 2018-19 oedd £640,000 ac mae £690,000 wedi’i drosglwyddo i Gredydwyr Byrdymor gan adael rhwymedigaeth hirdymor heb ei thalu o £16.3 miliwn ar ddiwedd y flwyddyn.
Cydnabuwyd Rhwymedigaeth Ariannol y Ganolfan Arloesi o £0.917 miliwn yn 2009-10 fel benthyciad o ran sylwedd. Mae hyn yn cael ei gofnodi ar gyfer y pedair blynedd ar ddeg o’r benthyciad sydd yn weddill. Y swm a gofnodwyd yn 2018-19 oedd £66,000, ac mae £90,000 wedi’i drosglwyddo i Gredydwyr Byrdymor gan xxxxxx at rwymedigaeth ariannol o £0.447 miliwn ar 31 Mawrth 2019.
Mae rhwymedigaeth y Contract Gwastraff i’w ad-dalu fesul rhandaliad o £50,000 y flwyddyn.
Mae’r rhwymedigaeth Escrow hirdymor yn gronfa a fydd yn cael ei chynnal a’i chynyddu i ganiatáu ar gyfer xxxxx caeau chwarae yng Ngholeg Pen-y-bont ar Ogwr – Pen-coed yn y dyfodol.
28. Cronfeydd wrth Gefn Defnyddiadwy
Mae’r nodiadau canlynol yn rhoi manylion Cronfeydd wrth Gefn Defnyddiadwy y Cyngor:
a) Cronfa wrth gefn Ddefnyddiadwy ar gyfer Derbyniadau Cyfalaf
Derbyniadau cyfalaf yw’r rhain sydd ar gael i gyllido gwariant cyfalaf yn y dyfodol.
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
21,364 | Balans ar 1 Ebrill | 21,161 |
573 | Derbyniadau Cyfalaf a Dderbyniwyd | 1,884 |
7 | Ad-daliadau Morgais (Cronfa’r Cyngor) | - |
(180) | Derbyniadau a ddefnyddiwyd i ariannu gwariant cyfalaf | 5,123 |
(603) | Addasiad blwyddyn flaenorol | - |
21,764 | Balans ar 31 Mawrth | 28,168 |
b) Cronfeydd wrth Gefn a Glustnodwyd
Rhoddir manylion y Cronfeydd wrth Gefn a Glustnodwyd ar 31 Mawrth 2019 yn y Fantolen isod:
Balans Agoriadol 2017-18 £'000 | Gwarchodfa | Symud yn ystod 2018-19 | Balans Cau 2018-19 £'000 | |
Ychwanegiada u / Ailddosbarthu £'000 | Tynnu i xxxx xxx Gyfarwyddiaet hau £'000 | |||
8,347 | Cronfa'r Cyngor | 429 | - | 8,776 |
Cronfeydd Wrth Gefn | ||||
Corfforaethol: | ||||
12,082 | Cyfraniad Rhaglen Gyfalaf | 6,102 | (4,112) | 14,072 |
Cronfa Wrth Gefn Hawliadau | ||||
8,022 | Mawr | 786 | (3,534) | 5,274 |
7,957 | Ailgyflunio Gwasanaeth | - | (2,383) | 5,574 |
11,094 | Cronfeydd Corfforaethol Eraill | 5,918 | (4,929) | 12,083 |
39,155 | Cyfanswm y Cronfeydd Wrth Gef | 12,806 | (14,958) | 37,003 |
Cronfeydd Wrth Gefn Eraill: | ||||
Xxxxxxxxx Xxxx Xxxx y | ||||
4,565 | Gyfarwyddiaeth | 3,093 | (1,763) | 5,895 |
1,088 | Gwarchodfa Bargen y Ddinas | 812 | - | 1,900 |
5,653 | Cyfanswm Cronfeydd Wrth Gefn | 3,905 | (1,763) | 7,795 |
360 | Balans Ysgolion Dirprwyedig | 254 | - | 614 |
45,168 | Cyfanswm y Cronfeydd Wrth Gefn ac eithrio Cronfeydd Cydraddoli | 16,965 | (16,721) | 45,412 |
2,907 | Cydraddoli a Chronfeydd Wrth Gefn Grantiau | 805 | (744) | 2,968 |
48,075 | CYFANSWM CRONFA'R CYNGOR | 17,770 | (17,465) | 48,380 |
56,422 | CYFANSWM CYNNWYS CRONFA'R CYNGOR | 18,199 | (17,465) | 57,156 |
Cronfa’r Cyngor
Trosglwyddwyd £0.429 miliwn i Gronfa’r Cyngor ar gyfer 2018-19. Cynyddodd hyn y balans ar y Gronfa i £8.776 miliwn ar 31 Mawrth 2019 (£8.347 miliwn ar 31 Mawrth 2018).
Cronfeydd wrth Gefn a Glustnodwyd eraill
Roedd y swm a drosglwyddwyd i Falansau a Glustnodwyd, heb gynnwys Balans Cronfa'r Cyngor, yn gynnydd net o £0.305 miliwn yn 2018-19 (gostyngiad net o £3.084 yn 2017-18). Ceir trosolwg o xxx cronfa sydd wedi'i chlustnodi isod.
Cronfeydd wrth Gefn Corfforaethol
Cyfraniad at Raglenni Cyfalaf
Sefydlwyd y gronfa hon sydd wedi’i chlustnodi fel cyfraniad refeniw at y rhaglen gyfalaf, er mwyn galluogi cynlluniau i symud ymlaen yn gynt er mwyn lleihau’r pwysau ar y gyllideb refeniw gan gyflymu gwaith i wireddu derbyniadau cyfalaf.
Cronfa a Glustnodwyd ar gyfer Hawliadau Mawr
Mae’r gronfa hon wedi’i chreu yn bennaf i dalu’r diffyg ar y gronfa bensiwn a hawliau o xxx gontractau cyfalaf mawr, ac i liniaru hawliadau posibl eraill yn erbyn y Cyngor.
Costau Ad-drefnu Gwasanaethau / Diswyddo
Sefydlwyd y gronfa hon i dalu costau posibl yn ymwneud ag ailfodelu gwasanaethau a chostau diswyddo o ganlyniad i hynny yn ogystal ag ad-drefnu gwasanaethau megis y ddarpariaeth Gofal Ychwanegol fel y’i hamlinellwyd yn Strategaeth Ariannol Tymor Canolig 2016-17.
Cronfeydd wrth Gefn y Cyfarwyddiaethau
Cronfa’r Fargen Ddinesig
Bwriad y gronfa hon yw darparu’r cyllid angenrheidiol ar gyfer cyfraniad cyfalaf y Cyngor i raglen Bargen Ddinesig Prifddinas-Ranbarth Caerdydd.
Materion y Cyfarwyddiaethau
Mae'r gronfa hon yn ymwneud â materion penodol yn y Cyfarwyddiaethau a ragwelir yn 2019-20, ac yn cynnwys rhai symiau a gariwyd ymlaen o 2018-19. Ymhlith yr enghreifftiau y mae cronfa i weithredu cynllun gweithredu ôl-arolygiad y Gwasanaeth Troseddau Ieuenctid, y costau atodol yn gysylltiedig â newid y ddarpariaeth ar gyfer Anhwylder ar y Sbectrwm Awtistig, cronfa wrth gefn i'w defnyddio ar gyfer unrhyw gostau ychwanegol sy'n deillio o Brexit a chefnogaeth ar gyfer amryw o brentisiaid newydd o fewn y Cyngor.
Balansau Dirprwyedig Ysgolion
Mae’r balansau hyn yn cynrychioli effaith gronnol gorwario a thanwario ar gyllidebau dirprwyedig yr ysgolion nad ydynt ar gael i’r Cyngor.
Dadansoddiad o Falans Dirprwyedig Ysgolion
2017-18 Cydbwysedd Cau £'000 | Mathau o Ysgolion | Niferoedd yn y categori | 2018-19 Cyllideb £'000 | 2018-19 Gwariant £'000 | 2018-19 Cydbwysedd Cau £'000 |
261 | Ysgolion Cynradd | 48 | 45,646 | 45,295 | 351 |
(437) | Ysgolion Uwchradd | 9 | 42,124 | 42,322 | (198) |
536 | Ysgolion Arbennig | 2 | 8,940 | 8,479 | 461 |
360 | Cyfanswm | 59 | 96,710 | 96,096 | 614 |
Mae Balans Cau 2017-18 wedi’i gynnwys yn y gyllideb ar gyfer 2018-19. Mae’r arfer cyfrifyddu hwn o gynnwys balans cau y flwyddyn flaenorol yng nghyllideb y flwyddyn bresennol yn berthnasol i ysgolion yn unig ac nid yw’n berthnasol i unrhyw faes arall o’r cyfrifon.
Cydraddoli a Grantiau wrth Gefn
Mae hyn yn cynnwys cronfeydd wrth gefn grantiau lle dylid dadansoddi'r xxxx grantiau a'r cyfraniadau o xxx arferion cyfrifyddu priodol, i weld a oes unrhyw amodau penodol yn gysylltiedig â hwy. Pan fo'r amodau wedi'u bodloni'n wirioneddol, caiff y xxxxx xx gredydu i'r Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr waeth a yw'r gwariant gwirioneddol wedi digwydd ai peidio. Yn yr achosion hyn, gall y Cyngor benderfynu trosglwyddo'r xxxxx xxxxx i gronfa wedi'i chlustnodi i ariannu gwariant yn y dyfodol. Yn 2018-19, roedd £805,000 (2017-18 - £604,000) o grantiau newydd wedi cael eu trosglwyddo i gronfeydd wrth gefn wedi'u clustnodi, er mwyn sicrhau bod cyllid wedi'i warchod yn unol â thelerau ac amodau gwreiddiol y xxxxx xxx'r cyfraniad. Yn ogystal â hyn, ceir ambell gronfa gydraddoli sy'n sicrhau bod gwariant a ysgwyddir mewn blwyddyn neilltuol yn y dyfodol wedi'i wasgaru ar draws cyfnod y Strategaeth Ariannol Tymor Canolig (SATC). Mae'r rhain yn cynnwys cronfeydd wrth gefn wedi'u clustnodi ar gyfer costau etholiadau, y Gronfa Adfywio Arbennig, paratoi'r Cynllun Datblygu Lleol a Rheoli Adeiladu.
29. Cronfeydd wrth Gefn Annefnyddiadwy
Mae’r nodiadau a ganlyn yn rhoi manylion Cronfeydd wrth Gefn Annefnyddiadwy’r Cyngor:-
a) Cronfa Ailbrisio wrth Gefn (RR)
Mae'r Gronfa Ailbrisio yn cynnwys yr enillion a wnaed gan y Cyngor sy'n deillio o'r cynnydd yng ngwerth Eiddo, Offer a Chyfarpar y Cyngor. Gostyngir y balans pan fydd asedau sydd wedi crynhoi enillion:
• yn cael eu hailbrisio i xxxx xxx eu hamharu, gan golli’r enillion;
• yn cael eu defnyddio wrth ddarparu gwasanaethau, gan golli’r enillion drwy ddibrisiant; neu
• yn cael eu gwaredu, gan wireddu’r enillion.
Dim ond enillion sydd wedi’u cronni drwy ailbrisiadau ers 1 Ebrill 2007 a geir yn y Gronfa Ailbrisio. Cyflwynwyd y gronfa yn 2007-08. Mae’r enillion cronedig a gododd cyn y dyddiad hwnnw wedi’u cydgrynhoi yn y balans ar y Cyfrif Addasiadau Cyfalaf.
2017-18 | 2018-19 | |||
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
124,703 | Balans ar 1 Ebrill | 126,378 | ||
10,830 | Blwyddyn flaenorol adj Ailbrisio Asedau i fyny | (32) 33,337 | ||
(4,580) | 6,250 (4,575) | Ailbrisio Asedau i xxxx ac Amhariadau Colledion nas codwyd ar y Gwarged/Diffyg ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau Gwarged neu ddiffyg ar ailbrisio asedau anghyfredol nas gosodwyd ar y Gwarged neu’r Diffyg ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau Y gwahaniaeth rhwng dibrisiant gwerth teg a dibrisiant cost hanesyddol Enillion cronedig ar asedau a werthwyd neu a sgrapiwyd Swm a ysgrifennwyd i ffwrdd i’r Cyfrif Addasu Cyfalaf | (5,605) | 27,700 (4,525) |
(3,803) (772) | (3,755) (770) | |||
b) Y Gronfa Pensiynau wrth Gefn
Mae’r Gronfa Bensiynau Wrth Gefn yn amsugno’r gwahaniaethau amseru sy’n codi yn sgil y gwahanol drefniadau cyfrifyddu ar gyfer buddion ôl-gyflogaeth ac ar gyfer buddion cyllid a hynny yn unol â’r darpariaethau statudol. Mae’r Cyngor yn cyfrif buddion ôl-gyflogaeth yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr wrth i’r buddion gael eu hennill gan y gweithwyr sy’n cronni blynyddoedd o wasanaeth, gan ddiweddaru’r rhwymedigaethau a gydnabyddir er mwyn adlewyrchu chwyddiant, newid yn y rhagdybiaethau a’r enillion buddsoddi ar unrhyw adnoddau a neilltuwyd i dalu’r costau. Er hynny, mae’r trefniadau statudol yn ei gwneud yn ofynnol i’r buddion a enillir gael eu hariannu wrth i’r Cyngor wneud cyfraniadau cyflogwr at y cronfeydd pensiwn neu wrth xxxx xxxx unrhyw bensiynau y mae’n uniongyrchol gyfrifol amdanynt yn y pen draw. Gan hynny mae’r balans debyd ar y Gronfa Bensiynau Wrth Gefn yn dangos cryn ddiffyg yn y buddion a enillwyd gan weithwyr y gorffennol a’r presennol a’r adnoddau y mae’r Cyngor wedi’u neilltuo i’w talu. Bydd y trefniadau statudol yn sicrhau bod cyllid wedi’i neilltuo erbyn y bydd y buddion i’w talu.
2017-18 £’000 | 2018-19 £’000 | |
(252,450) | Balans ar 1 Ebrill | (268,620) |
(4,360) | Enillion neu golledion actiwaraidd ar asedau a rhwymedigaethau pensiwn | 26,320 |
Gwrthdroad eitemau yn ymwneud â Buddion Ymddeol a ddebydwyd neu a | ||
(28,360) | gredydwyd i’r Gwarged neu’r Diffyg ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau yn y | (38,650) |
Datganiad Cynhwysfawr Incwm a Gwariant | ||
Cyfraniadau Pensiwn y Cyflogwr a Thaliadau Uniongyrchol i Bensiynwyr | ||
16,550 | yn Daladwy yn y Flwyddyn | 17,440 |
(268,620) | Balans ar 31 Mawrth | (263,510) |
c) Cyfrif Addasu Cyfalaf (CAA)
Mae’r Cyfrif Addasu Cyfalaf yn amsugno’r gwahaniaeth amseru sy’n codi yn sgil y gwahanol drefniadau cyfrifyddu ar gyfer defnyddio asedau anghyfredol ac ar gyfer ariannu’r broses o gaffael, adeiladu neu wella’r asedau hynny o xxx ddarpariaethau statudol. Mae’r cyfrif yn cael ei ddebydu am gost caffael, adeiladu neu wella wrth i ddibrisiant, colledion amharu ac amorteiddiadau gael eu codi ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr (gan gysoni o’r Gronfa Ailbrisio er mwyn trosi ffigurau gwerth teg i sail cost hanesyddol). Mae’r cyfrif yn cael ei gredydu â’r symiau a neilltuwyd gan yr Awdurdod fel cyllid ar gyfer costau caffael, adeiladu a gwella.
Mae’r cyfrif yn cynnwys enillion a cholledion cronedig ar Eiddo Buddsoddi.
Mae’r cyfrif hefyd yn cynnwys enillion ailbrisio a gronnwyd ar Eiddo, Offer a Chyfarpar cyn 1 Ebrill 2007, sef y dyddiad y cafodd y Gronfa Ailbrisio ei chreu i gadw enillion o’r fath.
2017-18 | 2018-19 | |||
£'000 | £'000 | £'000 | £'000 | |
189,468 | Balans ar 1 Ebrill | 194,640 | ||
Gwrthdroad eitemau yn ymwneud â gwariant cyfalaf a | ||||
ddebydwyd neu a gredydwyd i’r Gwarged neu’r Diffyg ar | ||||
y Ddarpariaeth Gwasanaethau yn y Datganiad | ||||
Cynhwysfawr: | ||||
(23,470) | Taliadau am ddibrisiant ac amhariad asedau anghyfredol | (18,964) | ||
(980) | Colledion ailbrisio ar Eiddo, Peiriannau ac Offer | 14,502 | ||
(3,709) | Gwariant Refeniw a Ariannwyd o Gyfalaf o xxx Statud | (2,031) | ||
(7) | Symiau eraill gan gynnwys Taliadau Morgais | |||
Symiau’r asedau anghyfredol a ysgrifennwyd i ffwrdd wrth eu | ||||
gwaredu neu eu gwerthu fel rhan o’r enilliad/colled wrth eu | ||||
(1,618) | gwaredu i’r Datganiad Cynhwysfawr Incwm a Gwariant | (1,357) | ||
(29,784) | (7,850) | |||
3,803 | Symiau addasu a ysgrifennwyd xxxxx i’r Gronfa Ailbrisio | 3,755 | ||
(25,981) | Swm net a ysgrifennwyd xxxxx x xxxx yr asedau anghyfredol a ddefnyddiwyd yn y flwyddyn | (4,095) | ||
Cyllid cyfalaf a ddefnyddiwyd yn y flwyddyn: | ||||
Defnydd y Gronfa Derbyniadau Cyfalaf i gyllido gwariant | ||||
180 | cyfalaf | 5,123 | ||
Buddion Ôl-gyflogaeth Eraill a godwyd ar y Datganiad Incwm | ||||
603 | a Gwariant Cynhwysfawr | - | ||
Grantiau a chyfraniadau cyfalaf a gredydwyd i’r Datganiad | ||||
Cynhwysfawr Incwm a Gwariant a ddefnyddiwyd ar gyfer | ||||
12,919 | cyllid cyfalaf | 8,300 | ||
Darpariaeth statudol ar gyfer ariannu buddsoddi cyfalaf a | ||||
7,179 | godwyd yn erbyn Cronfa'r Cyngor | 4,958 | ||
9,922 | Gwariant cyfalaf a godwyd yn erbyn Cronfa’r Cyngor | 3,922 | ||
30,803 | 22,303 | |||
350 | Symudiad yng ngwerth marchnad Eiddo Buddsoddi a gredydwyd i’r Datganiad Cynhwysfawr Incwm a Gwariant | 275 | ||
194,640 | Balans ar 31 Mawrth | 213,123 | ||
30. Rhwymedigaethau pensiynau, datgeliadau IAS 19
Yn rhan o delerau ac amodau cyflogaeth ei swyddogion, mae’r Cyngor yn cyfrannu at gost buddion ar ôl ymddeol. Er na fydd y buddion hyn yn daladwy nes bod y gweithwyr yn ymddeol, xxx xxx y Cyngor ymrwymiad i wneud y taliadau (ar gyfer y buddion hyn) a’u datgelu ar yr adeg y mae’r gweithwyr yn ennill eu hawl yn y dyfodol.
Mae’r Cyngor hwn yn cymryd rhan yng Nghronfa Bensiwn Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf, sy’n cael ei gweinyddu o xxx y Rheoliadau sy’n llywodraethu Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol. Cynllun buddion diffiniedig yw hwn, sy’n golygu bod y Cyngor a’r gweithwyr yn talu cyfraniadau i gronfa, yn ôl cyfradd a bennir gan Actiwari’r Gronfa ar sail prisiadau actiwaraidd xxx tair blynedd, gan anelu at gydbwyso 100% o’r rhwymedigaethau pensiwn ag asedau buddsoddi.
Ceir rhagor o wybodaeth yn Adroddiad Blynyddol Cronfa Bensiwn Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf sydd ar gael drwy wneud cais i’r Cyfarwyddwr Cyllid, Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf, Bronwydd, Porth, Rhondda, Rhondda Cynon Taf.
Trefniant xxxx diffiniedig heb ei gyllido yw unrhyw ddyfarniad buddion ar ôl ymddeol dewisol, ac o xxx y trefniant hwn mae rhwymedigaethau’n cael eu cydnabod pan wneir y dyfarniad. Nid oes asedau buddsoddi’n cael eu cronni i dalu’r rhwymedigaethau pensiwn hyn, ac mae’n rhaid cynhyrchu xxxxx xxxxx i dalu’r taliadau pensiwn eu hunain pan fo’r rheiny’n ddyledus. Prif risgiau’r cynllun i’r Cyngor yw’r rhagdybiaethau ynghylch hirhoedledd, newidiadau statudol yn y cynllun, newidiadau strwythurol yn y cynllun (hynny yw tynnu’n ôl o’r cynllun ar raddfa fawr), newidiadau mewn chwyddiant, enillion bondiau, a pherfformiad y buddsoddiadau ecwiti sydd gan y cynllun. Mae’r rhain yn cael eu lleddfu i raddau gan y gofynion statudol bod rhaid codi’r symiau sy’n ofynnol o xxx y statud o’r Gronfa yn unol â’r disgrifiad yn y nodyn ar y polisïau cyfrifyddu.
Mae’r Datgeliadau sy’n angenrheidiol ar gyfer 2018-19 yn cynnwys gwybodaeth a roddwyd gan weinyddwyr y pensiwn, Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf ac Aon Xxxxxx Associates Limited fel actiwari’r pensiwn.
Dyfarniad XxXxxxx
Xx mis Rhagfyr 2018, cadarnhaodd y Llys Xxxx fod darpariaethau amddiffyn wrth bontio a oedd wedi'u cynnwys yng nghynlluniau pensiwn diwygiedig barnwrol ac ymladdwyr tân, a gyflwynwyd yn rhan o ddiwygiadau pensiwn gwasanaethau cyhoeddus yn 2015, yn gyfystyr â gwahaniaethu uniongyrchol ar sail oedran, a'u bod felly'n anghyfreithlon. Ar 27 Mehefin 2019, gwrthododd yr Uchel Lys gais y Llywodraeth am hawl i apelio yn erbyn y penderfyniadau. Mae darpariaeth ar gyfer y rhwymedigaeth ychwanegol bosibl o £8.24 miliwn ar sail asesiad actiwaraidd wedi'i chynnwys yn y cyfrifon a'r nodiadau cysylltiedig.
Trafodiadau ynglŷn â Buddion ar ôl Ymddeol
Mae cost buddion ymddeol yn cael ei chydnabod yn y gost a gofnodir ar gyfer gwasanaethau pan xxxx eu hennill gan y gweithwyr, yn hytrach xx xxxx delir y buddion yn y pen draw ar ffurf pensiynau. Er hynny, mae’r taliad y mae’n ofynnol xx xxxx yn erbyn y Dreth Gyngor yn cael ei seilio ar yr xxxxx xxxxx sy’n daladwy yn y flwyddyn, xxxxx xxx cost wirioneddol buddion ar ôl ymddeol yn cael ei gwrth- droi xxxxx o Gronfa’r Cyngor drwy’r Datganiad ar y Symudiadau yn y Cronfeydd Wrth Gefn. Mae’r trafodion a ganlyn wedi’u gwneud yn y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr ac xx Xxxxxx Cronfa’r Cyngor drwy’r Datganiad ar y Symudiadau yn y Cronfeydd Wrth Gefn yn ystod y flwyddyn:-
Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | Buddion LGPS heb eu Cyllido | Buddion Athrawon heb eu Cyllido | Cyfanswm | Datganiad Cynhwysfawr Incwm a Gwariant Cost y Gwasanaethau: | Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | Buddion LGPS heb eu Cyllido | Buddion Athrawon heb eu Cyllido | Cyfanswm |
£m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | |
21.84 0.17 0.00 6.04 | 0.00 0.00 0.00 0.20 | 0.00 0.00 0.00 0.11 | 21.84 0.17 0.00 6.35 | Cost y gwasanaethau’n cynnwys: Cost y gwasanaeth cyfredol Cost y gwasanaeth yn y gorffennol (enilliad)/colled o setliadau Incwm a Gwariant Cyllido a Buddsoddi:- Cost net y llogau | 22.65 9.24 0.00 6.47 | 0.00 0.00 0.00 0.19 | 0.00 0.00 0.00 0.10 | 22.65 9.24 0.00 6.76 |
28.05 | 0.20 | 0.11 | 28.36 | Cyfanswm Taliadau Buddion Ôl- gyflogaeth i’r Gwarged neu’r Diffyg ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau | 38.36 | 0.19 | 0.10 | 38.65 |
Buddion Ôl-gyflogaeth Eraill a godwyd ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr | ||||||||
(13.42) | 0.00 | 0.00 | (13.42) | Ailfesuriadau’r rhwymedigaeth buddion diffiniedig net yn cynnwys: Enillion ar asedau’r cynllun (heb gynnwys y swm a gynhwyswyd yng nghost net y llogau) (Enillion)/colledion actiwaraidd oherwydd newidiadau yn y rhagdybiaethau ariannol (Enillion)/colledion actiwaraidd oherwydd newidiadau yn y rhagdybiaethau demograffig (Enillion)/colledion actiwaraidd oherwydd rhwymedigaethau | (40.76) | 0.00 | 0.00 | (40.76) |
13.85 | 0.07 | 0.03 | 13.95 | 46.24 | 0.19 | 0.07 | 46.50 | |
0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 | (32.89) | (0.33) | (0.20) | (33.42) | |
4.22 | 0.03 | (0.42) | 3.83 | 1.33 | 0.02 | 0.01 | 1.36 | |
4.65 | 0.10 | (0.39) | 4.36 | Cyfanswm taliadau’r Buddion Ôl- gyflogaeth i’r Datganiad Cynhwysfawr Incwm a Gwariant | (26.08) | (0.12) | (0.12) | (26.32) |
Datganiad ar y Symudiadau yn y Cronfeydd:- | ||||||||
(28.05) | (0.20) | (0.11) | (28.36) | Gwrthdroad y taliadau net a wnaed am fuddion ymddeol yn unol ag IAS 19 | (38.36) | (0.19) | (0.10) | (38.65) |
Swm gwirioneddol a godwyd yn erbyn Balans Cronfa’r Cyngor am bensiynau yn y flwyddyn:- | ||||||||
15.69 | 0.47 | 0.39 | 16.55 | Cyfraniadau’r Cyflogwr yn daladwy i’r cynllun | 16.58 | 0.48 | 0.38 | 17.44 |
(22.44) | (0.47) | (0.39) | (23.30) | Buddion Ymddeol a dalwyd xxxxx | (30.34) | (0.48) | (0.38) | (31.20) |
Asedau Pensiynau a Rhwymedigaethau a Gydnabyddir yn y Fantolen
Mae’r symiau a gynhwysir yn y Fantolen sy’n codi o rwymedigaeth y Cyngor mewn perthynas â’i gynllun buddion diffiniedig fel a ganlyn:-
Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | Buddion LGPS heb eu Cyllido | Buddion Athrawon heb eu Cyllido | Cyfanswm | Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | Buddion LGPS heb eu Cyllido | Buddion Athrawon heb eu Cyllido | Cyfanswm | |
£m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | |
814.56 | 7.64 | 3.87 | 826.07 | Gwerth presennol y rhwymedigaeth buddion diffiniedig | 856.10 | 7.23 | 3.47 | 866.80 |
(557.45) | 0.00 | 0.00 | (557.45) | Gwerth teg Asedau’r Cynllun | (603.29) | 0.00 | 0.00 | (603.29) |
257.11 | 7.64 | 3.87 | 268.62 | Rhwymedigaeth net sy’n codi o’r rhwymedigaeth buddion diffiniedig | 252.81 | 7.23 | 3.47 | 263.51 |
Cysoni’r Symudiadau yng Ngwerth Teg Asedau’r Cynllun
£m 2017-18 | £m 2018-19 | |
532.49 | Gwerth teg agoriadol asedau’r cynllun | 557.45 |
13.82 | Incwm o logau ar yr asedau | 14.38 |
Enilliad/(colled) ailfesuriadau: | ||
Yr enillion ar asedau’r cynllun, heb gynnwys y swm a gynhwyswyd yng | ||
13.42 | nghost net y llogau | 40.76 |
15.69 | Cyfraniadau gan y Cyflogwr | 16.58 |
4.47 | Cyfraniadau gan yr Aelodau | 4.46 |
(22.44) | Buddion Net a dalwyd xxxxx | (30.34) |
557.45 | Balans ar 31 Mawrth | 603.29 |
Cysoni Gwerth Presennol Rhwymedigaethau’r Cynllun (Rhwymedigaeth Buddion Diffiniedig)
Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | Buddion LGPS heb eu Cyllido | Buddion Athrawon heb eu Cyllido | Cyfanswm | Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | Buddion LGPS heb eu Cyllido | Buddion Athrawon heb eu Cyllido | Cyfanswm | |
£m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2017-18 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | £m 2018-19 | |
772.59 | 7.81 | 4.54 | 784.94 | Balans agoriadol ar 1 Ebrill | 814.56 | 7.64 | 3.87 | 826.07 |
21.84 | 0.00 | 0.00 | 21.84 | Cost Bresennol y Gwasanaeth | 22.65 | 0.00 | 0.00 | 22.65 |
19.86 | 0.20 | 0.11 | 20.17 | Cost Llogau | 20.85 | 0.19 | 0.10 | 21.14 |
4.47 | 0.00 | 0.00 | 4.47 | Cyfraniadau gan aelodau’r cynllun | 4.46 | 0.00 | 0.00 | 4.46 |
0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 | (Enillion) a cholledion ailfesuriadau: | 0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 |
Enillion/colledion actiwaraidd yn | ||||||||
codi o newidiadau yn y | ||||||||
13.85 | 0.07 | 0.03 | 13.95 | rhagdybiaethau ariannol | 46.24 | 0.19 | 0.07 | 46.50 |
Enillion/colledion actiwaraidd yn | ||||||||
codi o newidiadau yn y | ||||||||
0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 | rhagdybiaethau demograffig | (32.89) | (0.33) | (0.20) | -33.42 |
(Enillion)/colledion actiwaraidd | ||||||||
4.22 | 0.03 | (0.42) | 3.83 | oherwydd rhwymedigaethau | 1.33 | 0.02 | 0.01 | 1.36 |
Cost y Gwasanaeth yn y | ||||||||
0.17 | 0.00 | 0.00 | 0.17 | Gorffennol | 9.24 | 0.00 | 0.00 | 9.24 |
(22.44) | (0.47) | (0.39) | -23.30 | Buddion a dalwyd | (30.34) | (0.48) | (0.38) | -31.20 |
Rhwymedigaethau a ddilëwyd ar | ||||||||
0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 | setliadau | 0.00 | 0.00 | 0.00 | 0.00 |
814.56 | 7.64 | 3.87 | 826.07 | Balans ar 31 Mawrth | 856.10 | 7.23 | 3.47 | 866.80 |
Asedau Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol:
Gwerth Teg Asedau'r Cynllum 2017-18 £m | Rhaniad Asedau 2017-18 % | Gwerth Teg Asedau'r Cynllum 2018-19 £m | Rhaniad Asedau 2018-19 % | |
15.137 | 2.72 | Xxxxx Xxxxx a Gwerthoedd Cyfwerth ag Xxxxx Xxxxx | 6.80 | 2.72 |
Offerynnau Ecwiti: | ||||
Yn ôl y math o ddiwydiant (Sector FTSE) | ||||
11.347 | 2.04 | Olew a Nwy | 3.270 | 2.04 |
12.715 | 2.28 | Deunyddiau Sylfaenol | 7.920 | 2.28 |
54.757 | 9.82 | Diwydiannol | 26.080 | 9.82 |
49.085 | 8.81 | Nwyddau Defnyddwyr | 37.080 | 8.81 |
32.321 | 5.80 | Gofal Iechyd | 10.020 | 5.80 |
46.941 | 8.42 | Gwasanaethau Iechyd | 0.000 | 8.42 |
1.465 | 0.26 | Telathrebu | 0.670 | 0.26 |
2.325 | 0.42 | Cyfleustodau | 0.460 | 0.42 |
74.813 | 13.42 | Cyllid | 24.210 | 13.42 |
56.950 | 10.22 | Technoleg | 8.290 | 10.22 |
0.627 | 0.11 | Eiddo tiriog | 0.000 | 0.11 |
68.536 | 12.28 | Cyfryngau Buddsoddi Ecwiti Cyffredin | 285.680 | 12.28 |
411.882 | 73.88 | Is-gyfanswm ecwiti | 403.68 | 73.88 |
Bondiau: | ||||
Yn ôl sector | ||||
52.106 | 9.35 | Corfforaethol | 75.090 | 9.35 |
49.121 | 8.81 | Llywodraeth | 72.200 | 8.81 |
101.227 | 18.16 | Is-gyfanswm bondiau | 147.29 | 18.16 |
Eiddo: | ||||
Yn ôl y math | ||||
6.670 | 1.20 | Manwerthu | 7.240 | 1.20 |
4.036 | 0.72 | Swyddfeydd | 6.060 | 0.72 |
8.446 | 1.52 | Diwydiannol | 13.430 | 1.52 |
10.052 | 1.80 | Masnachol Arall | 18.800 | 1.80 |
29.204 | 5.24 | Is-gyfanswm eiddo | 45.53 | 5.24 |
557.450 | 100.00 | Cyfanswm yr asedau | 603.30 | 100.00 |
Y Sail ar gyfer Amcangyfrif Asedau a Rhwymedigaethau
Mae’r Rhwymedigaethau wedi’u hasesu ar sail actiwaraidd gan ddefnyddio dull amcanestyniad credydau unedol, sy’n amcangyfrif o’r pensiynau a fydd yn daladwy yn y dyfodol, gan ddibynnu ar ragdybiaethau ynghylch cyfraddau marwolaeth, lefelau cyflogau etc.
Mae rhwymedigaethau Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol a rhwymedigaethau buddion dewisol wedi’u cyfrifo gan Aon Hewitt, cwmni annibynnol o actiwarïaid, yn unol ag IAS 19.
Dyma’r rhagdybiaethau arwyddocaol a ddefnyddiwyd gan yr Actiwari:
2017-18 % pa | 2018-19 % pa | ||
2.60 | Cyfradd ddisgowntio | 2.40 | |
2.10 | Cyfradd codiadau pensiwn | 2.20 | |
3.35 | Cyfradd codiadau cyfloga | 3.45 | |
Years | Years | ||
22.90 | Rhagdybiaethau marwolaeth: Hirhoedledd yn 65 i’r pensiynwyr presennol:- Hirhoedledd yn 65 i bensiynwyr y dyfodol:- | Dynion Menywod Dynion Menywod | 22.20 |
25.00 | 24.10 | ||
25.10 | 23.90 | ||
27.30 | 25.90 | ||
Mae’r amcangyfrif o rwymedigaethau buddion diffiniedig yn sensitif i’r rhagdybiaethau actiwaraidd a nodir yn y tabl uchod. Mae’r dadansoddiad o’r sensitifrwydd isod wedi’i bennu ar sail y siawns resymol bosibl y bydd y rhagdybiaethau’n digwydd ar ddiwedd y cyfnod adrodd, gan ragdybio yn achos pob rhagdybiaeth bod y rhagdybiaeth a ddadansoddwyd yn newid tra bydd yr xxxx ragdybiaethau eraill yn aros yn gyson. Mae’r rhagdybiaethau hirhoedledd, er enghraifft, yn rhagdybio y bydd disgwyliad oes dynion a menywod yn cynyddu neu’n gostwng. Yn ymarferol, nid yw hyn yn debygol o ddigwydd, a gall newidiadau mewn rhai o’r rhagdybiaethau fod yn gysylltiedig â hyn. Mae’r amcangyfrifon yn y dadansoddiad sensitifrwydd wedi dilyn polisïau cyfrifyddu’r cynllun, hynny yw ar sail actiwaraidd gan ddefnyddio dull amcangyfrif credydau unedol. Nid yw’r dulliau na’r mathau o ragdybiaethau a ddefnyddiwyd wrth baratoi’r dadansoddiad sensitifrwydd isod yn wahanol i’r rhai a ddefnyddiwyd yn y cyfnod blaenorol.
Cynnydd yn y rhagdybiaeth 2017-18 | Gostyngiad yn y rhagdybiaeth 2017-18 | Cynnydd yn y rhagdybiaeth 2018-19 | Gostyngiad yn y rhagdybiaeth 2018-19 | |
£m | £m | £m | £m | |
(14.84) 2.98 12.12 24.53 | 15.12 (2.95) (11.92) (24.34) | Cyfradd ddisgowntio rhwymedigaethau’r cynllun (cynnydd neu ostyngiad o 0.1%) Cyfradd cynnydd cyflogau (cynnydd neu ostyngiad o 0.1%) Cyfradd cynyddu pensiynau (cynnydd neu ostyngiad o 0.1%) Hirhoedledd (cynnydd neu ostyngiad o 1 flwyddyn) | (15.60) 3.19 12.68 27.68 | 15.89 (3.16) (12.47) (27.39) |
Yr effaith ar lifoedd arian y Cyngor
Oherwydd y dull o ariannu’r LGPS, mae’n ofynnol i’r Cyflogwr a’i gyflogeion dalu cyfraniadau i’r gronfa, a gyfrifir ar lefel sy’n taro cydbwysedd rhwng y rhwymedigaethau pensiwn a’r asedau a fuddsoddir ynddynt. Bydd yr Actiwari yn cynnal y Prisiad Actiwaraidd nesaf ar sail yr wybodaeth ar 31 Mawrth 2019 yn ystod 2019-20. Bydd cyfradd gyfredol y Cyflogwr, i sicrhau ariannu 100% o rwymedigaethau’r cynllun yn cael ei hadolygu xxxx hynny. O ganlyniad, er y ceir diffyg sylweddol (rhwymedigaeth) rhwng y buddion a enillwyd gan gyn-gyflogeion a chyflogeion cyfredol a’r adnoddau a neilltuwyd gan y Cyngor i’w talu, bydd y trefniadau statudol yn sicrhau bod cyllid wedi’i neilltuo erbyn yr adeg pan fydd hi’n xxxx xxxx’r buddion hynny.
Dyma gyfraniadau disgwyliedig y cyflogwr i Gynllun Pensiwn Llywodraeth Leol ar gyfer y cyfnod cyfrifyddu sy’n dod i ben ar 31 Mawrth 2020:-
2019-20 £m | |
Cynllun Pensiwn Llywodraeth Leol | 29.80 |
Buddion LGPS heb eu Cyllido | 0.17 |
Buddion Athrawon heb eu Cyllido | 0.08 |
Cyfanswm | 30.05 |
Hyd cyfartalog pwysoledig y rhwymedigaeth buddion diffiniedig ar gyfer aelodau’r cynllun yw 18.4 o flynyddoedd, sydd yr un xxxx xx ar gyfer 2017-18.
Athrawon
Yn 2018-19, talodd y Cyngor £8.3 miliwn (£8.15 miliwn ar gyfer 2017-18) i’r Asiantaeth Pensiynau Athrawon ar gyfer costau pensiwn athrawon. Yn ogystal â hynny, mae’r Cyngor yn gyfrifol am yr xxxx daliadau pensiwn a ddyfarnwyd yn gysylltiedig â blynyddoedd ychwanegol, ynghyd â’r cynnydd cysylltiedig. Yn 2018-19, cyfanswm hyn oedd £0.420 miliwn (£0.415 miliwn ar gyfer 2017-18).
31. Datgeliadau Offerynnau Ariannol Categorïau Offerynnau Ariannol
Caiff y categorïau a ganlyn o offerynnau ariannol eu cario ar y Xxxxxxxx:
Asedau Ariannol
31 Mawrth 2018 | 31 Mawrth 2019 | |||||||
Cyfredol | Ddim yn gyfredol | Cyfredol | Ddim yn gyfredol | |||||
Buddsoddi adau £'000 | Dyledwyr £'000 | Buddsodd iadau £'000 | Cyfanswm £'000 | Buddsoddi adau £'000 | Dyledwyr £'000 | Buddsodd iadau £'000 | Cyfanswm £'000 | |
20,172 | 7,654 | 9,010 | 36,836 | Cost Amorteiddiedig | 21,105 | 7,016 | 4,011 | 32,132 |
20,172 | 7,654 | 9,010 | 36,836 | Cyfanswm yr asedau ariannol | 21,105 | 7,016 | 4,011 | 32,132 |
- | - | 4,360 | 4,360 | Asedau anariannol | - | - | 4,635 | 4,635 |
20,172 | 7,654 | 13,370 | 41,196 | Cyfanswm | 21,105 | 7,016 | 8,646 | 36,767 |
Mae'r ffigur uchod ar gyfer buddsoddiadau cyfredol yn cynnwys incwm cronedig sy'n dderbyniadwy am fuddsoddiadau hirdymor, yn ogystal â llog byrdymor.
Mae'r ffigur dyledwyr £7.016m (2017-18: £7.654 miliwn) uchod yn gysylltiedig â dyledwyr drwy fasnach am nwyddau a gwasanaethau a gyflenwyd, ac wedi'i gynnwys yn y cyfanswm ar gyfer dyledwyr o £32.3 miliwn (2017-18: £ 31.058 miliwn) a geir ar y fantolen. Ceir mwy o wybodaeth am ddyledwyr yn nodyn 2.
Rhwymedigaethau Ariannol
31 Mawrth 2018 | 31 Mawrth 2019 | |||||||
Cyfredol | Ddim yn gyfredol | Cyfredol | Ddim yn gyfredol | |||||
Benthyciad au £'000 | Credydwyr £'000 | Benthycia dau a Rhwymedi gaethau Tymor Hir Xxxxxx £'000 | Cyfanswm £'000 | Benthyciad au £'000 | Credydwyr £'000 | Benthycia dau a Rhwymedi gaethau Tymor Hir Xxxxxx £'000 | Cyfanswm £'000 | |
(2,623) | (4,225) | (117,688) | (124,536) | Cost Amorteiddiedig | (2,551) | (5,687) | (114,466) | (122,704) |
(2,623) | (4,225) | (117,688) | (124,536) | Cyfanswm | (2,551) | (5,687) | (114,466) | (122,704) |
Mae'r ffigur benthyciadau cyfredol uchod yn cynnwys £1.953 miliwn o log cronedig sy'n daladwy am y flwyddyn.
Mae a wnelo'r ffigur credydwyr cyfredol o £5.687 miliwn (2017-18: £4.225 miliwn) a chredydwyr drwy fasnach am nwyddau a wasanaethau a dderbyniwyd o £5.132 miliwn (2017-18: £3.704 miliwn) a £0.555 miliwn (2017-18: £ 0.521 miliwn) o arian a ddelir gan y Cyngor ar ran trydydd partïon ac wedi'i gynnwys yn y cyfanswm ar gyfer credydwyr o £31.509 miliwn (2017-18: £32.254 miliwn) ar y fantolen. Ceir mwy o wybodaeth yn gysylltiedig â chredydwyr yn nodyn 25.
Gwrthbwyso asedau a rhwymedigaethau ariannol
Caiff asedau a rhwymedigaethau ariannol eu gwrthbwyso y xxxxx yn erbyn y llall lle xx xxx y Cyngor hawl y gellir ei gorfodi yn gyfreithiol i wneud hynny, a'i fod yn bwriadu xxxxx xx setlo ar sail net, neu wireddu'r ased a setlo'r rhwymedigaeth ar yr un pryd. Mae'r tabl isod yn dangos yr offerynnau hynny sydd wedi cael eu gwrthbwyso ar y fantolen.
31 Mawrth 2018 Asedua (Rhwymedig- aethau) Gros | Cydbwyso Asedau a Rhwymedigaethau Ariannol | 31 Mawrth 2019 Asedua (Rhwymedig- aethau) Gros |
1,871 | Cyfrifon Banc mewn Credyd | 1,859 |
1,871 | Cyfanswm yr Asedau Ariaonnol | 1,859 |
(1,980) | Gorddrafftiau Banc | (1,982) |
(1,980) | Cyfanswm y Rhwymedigaethau Ariannol | (1,982) |
(109) | Sefyllfa Net ar y Fantolen | (123) |
Incwm, treuliau, enillion a cholledion
Mae'r incwm, y treuliau, yr enillion a'r colledion a gydnabyddir ar y Datganiad Incwm a Gwariant Cynhwysfawr ar gyfer offerynnau ariannol wedi'u dangos isod:
31 Mawrth 2018 | 31 Mawrth 2019 | |||||
Rhwymedi gaethau Ariannol Cost Amorteiddi edig £'000 | Asedau Ariannol Cost Amorteiddi edig £'000 | Cyfanswm £'000 | Rhwymedi gaethau Ariannol Cost Amorteiddi edig £'000 | Asedau Ariannol Cost Amorteiddi edig £'000 | Cyfanswm £'000 | |
5,979 | - | 5,979 | Treuliau Llog | 5,910 | 5,910 | |
- | (959) | (959) | Incwm Buddsoddi a Llog Eraill Derbyniadwy | - | (1,012) | (1,012) |
5,979 | (959) | 5,020 | Net (ennill) / colled am y flwyddyn | 5,910 | (1,012) | 4,898 |
Gwerthoedd Teg Asedau a Rhwymedigaethau Ariannol nad ydynt wedi'u mesur ar sail Gwerth Teg
Nid oes gan y Cyngor unrhyw asedau na rhwymedigaethau ariannol a gaiff eu cario ar sail gwerth teg. Ceir manylion y gwerthoedd teg a gyfrifwyd ar gyfer asedau a ddelir ar gost amorteiddiedig isod.
31 Mawrth 2018 | Asedau Ariannol | 31 Mawrth 2019 | ||
Swm cario £'000 | Gwerth Teg £'000 | Swm cario £'000 | Gwerth Teg £'000 | |
9,010 | 8,993 | Asedau ariannol a ddelir ar gost wedi'i hamorteiddio: Buddsoddiadau tymor hir | 4,011 | 4,010 |
9,010 | 8,993 | Total interest revenue | 4,011 | 4,010 |
Mae gwerth teg Asedau Ariannol yn is na'r swm cario gan fod y gyfradd llog ar fuddsoddiadau tebyg ar ddyddiad y fantolen yn uwch na'r hyn a gytunwyd pan wnaed y buddsoddiad gwreiddiol. Cyfrifir gwerth teg asedau ariannol drwy ddefnyddio mewnbynnau arsylladwy eraill o bwys (Lefel 2), sef cyfraddau llog ar gyfer offerynnau tebyg.
31 Mawrth 2018 | Rhwymedigaethau Ariannol | 31 Mawrth 2019 | ||
Swm cario £'000 | Gwerth Teg £'000 | Swm cario £'000 | Gwerth Teg £'000 | |
Rhwymedigaethau ariannol a | ||||
ddelir am gost amorteiddiedig: | ||||
(77,617) | (111,012) | PWLB | (77,617) | (110,769) |
(19,804) | (31,843) | LOBOs | (19,795) | (31,507) |
PFI a rhwymedigaethau tymor hir | ||||
(20,267) | (28,500) | eraill | (17,054) | (25,391) |
(117,688) | (171,355) | Total | (114,466) | (167,667) |
Mae gwerth teg Rhwymedigaethau Ariannol yn uwch na'r swm cario gan fod portffolio'r Cyngor o fenthyciadau yn cynnwys nifer o fenthyciadau lle bo'r gyfradd llog daladwy yn uwch na'r prif gyfraddau ar ddyddiad y Fantolen.
Cyfrifir gwerth teg rhwymedigaethau drwy ddefnyddio mewnbynnau arsylladwy eraill o bwys (Lefel 2), fel a ganlyn:
• PWLB - Y Bwrdd Benthyciadau Gwaith Cyhoeddus - cyfraddau'r farchnad ar gyfer benthyciadau awdurdodau lleol a chanddynt yr un cyfnod aeddfedu yn weddill ar ddyddiad y Fantolen
• XXXX - Xxxxx Rhoddwr Benthyciadau, Dewis y Benthyciwr - wedi'i gynyddu yn ôl gwerth yr opsiynau sydd wedi'u hymgorffori. Mae dewisiadau'r rhoddwr benthyciadau i gynnig codi'r gyfradd llog ar y benthyciad wedi'u prisio'n unol â model priodol ar gyfer cyfnewidiadau dileadwy Bermuda. Mae pris dewisiadau digwyddiadol y benthyciwr o ran derbyn y gyfradd uwch ynteu ad-dalu’r benthyciad wedi’i osod ar sero, ar y rhagdybiaeth mai dim ond pan fydd cyfraddau’r farchnad wedi codi uwchlaw’r gyfradd llog yn y contract y bydd rhoddwr y benthyciad yn arfer ei ddewisiadau.
• Rhwymedigaethau ariannol eraill - llifoedd xxxxx xxxxx cytundebol gostyngol am yr elw bond corfforaethol gradd AA priodol.
Natur a maint y risgiau sy'n deillio o Offerynnau Ariannol
Oherwydd ei weithgareddau, mae'r Cyngor yn dod i gysylltiad ag amrywiaeth o risgiau ariannol, gan gynnwys:
• Risg credyd - y posibilrwydd y gallai partïon eraill fethu â thalu symiau sy'n ddyledus i'r Cyngor;
• Risg hylifedd - y posibilrwydd na fydd gan y Cyngor arian ar gael i fodloni ei rwymedigaethau talu;
• Risg y farchnad - y posibilrwydd y gallai'r Cyngor wynebu colled ariannol nas cynlluniwyd ar ei chyfer yn sgil newidiadau i fesuriadau fel symudiadau cyfraddau llog.
Mae strategaeth rheoli risg gyffredinol y Cyngor wedi'i chymeradwyo gan y Cyngor a'i nodi yn ei Strategaeth Rheoli Trysorlys flynyddol. Mae'r Strategaeth yn nodi'r paramedrau ar gyfer rheoli risgiau sy'n gysylltiedig ag offerynnau ariannol. Mae hyn yn cynnwys meysydd penodol fel risg cyfradd llog, risg credyd a buddsoddi arian sydd xxxx xxx.
Risg Credyd
Mae arferion rheoli risg credyd y Cyngor wedi'u nodi yn y Strategaeth Fuddsoddi. Wrth benderfynu a yw'r risg credyd yn gysylltiedig ag offerynnau ariannol wedi cynyddu ers iddynt gael eu cydnabod yn wreiddiol, mae'r Cyngor wedi adolygu teilyngdod credyd ei fuddsoddiadau ac wedi casglu na chafwyd unrhyw gynnydd o bwys i'w risg credyd.
Prif amcan y Cyngor yw rhoi'r flaenoriaeth i sicrwydd a hylifedd cyn ystyried arenillion. Caiff terfynau gwrthbartïon eu hadolygu'n gyson a lle bo amodau'r farchnad yn mynnu, gostyngwyd y terfynau hynny. Ni chafwyd unrhyw newidiadau yn ystod y flwyddyn a oedd yn golygu bod angen i'r Cyngor ystyried cynnydd mewn risg credyd yn gysylltiedig ag unrhyw fuddsoddiadau.
Amlygiad risg credyd
Ar 31 Mawrth 2019, roedd gan y Cyngor yr amlygiad a ganlyn i risg credyd. Roedd £21.049 miliwn o'r £27.469 miliwn o fuddsoddiadau a oedd yn weddill ar 31 Mawrth 2019 wedi'u buddsoddi gydag Awdurdodau Lleol eraill, lle nad oes angen neilltuo ar gyfer colledion disgwyliedig. Ar gyfer yr asedau ariannol hynny lle gellir cyfrifo colledion credyd disgwyliedig dros gyfnod o 12 mis, y golled credyd a gyfrifwyd yw £3,693. Cyfrifwyd y swm hwn drwy gyfeirio at ddata diofyn o'r gorffennol a
gyhoeddwyd gan asiantaethau statws credyd, yn unol â chyngor ein Cynghorwyr Rheoli Trysorlys. Gan mai swm bychan yw'r golled credyd ddisgwyliedig, ni chafodd unrhyw addasiadau eu cynnwys ar gyfer hynny yn y cyfrifon.
Sgôr risg credyd (fel y'i defnyddir gan y Cyngor) | Swm xxxxx xxxx £'000 | |
Colledion credyd disgwyliedig 12 mis | AA- A Cymdeithas Adeiladu - Unedig | 2,013 3,407 1,000 |
Ymagwedd symlach | Awdurdodau Lleol - Unrated | 21,049 |
CYFANSWM 27,469 | ||
Nid yw'r Cyngor yn caniatáu credyd i'w gwsmeriaid (dyledwyr drwy fasnach) fel rheol, xxxxx xxx'r xxxx ddyledwyr drwy fasnach wedi'u cydnabod yn ddyledwyr byrdymor, ond mae balans o £4.271 miliwn o ddyledion wedi mynd heibio'r dyddiad talu. Nid yw'r rhain wedi'u cynnwys yn y tabl risg credyd uchod.
Risg Hylifedd
Mae'r Cyngor yn rheoli ei risg hylifedd drwy reoli ei lif arian i sicrhau bod xxxxx xxxxx ar gael pan fydd angen. Mae ganddo fynediad rhwydd at gyfrifon cadw mynediad ar unwaith, cyfleusterau gorddrafft a benthyciadau o'r Marchnadoedd Xxxxx xxx gan awdurdodau lleol eraill i dalu am unrhyw anghenion o ddydd i ddydd yn gysylltiedig â llif xxxxx xxxxx. Yn ogystal â hyn, mae'r Bwrdd Benthyciadau Gwaith Cyhoeddus (PWLB) yn cynnig mynediad at fenthyciadau ar gyfraddau ffafriol. Mae'r Cyngor yn trefnu benthyciadau a buddsoddiadau am gyfnod sefydlog a chanddynt ystod o ddyddiadau aeddfedu o fewn y fframwaith, a bydd dangosyddion yn cael eu cymeradwyo xxx blwyddyn. Ni chanfyddir unrhyw risg na fydd y Cyngor yn gallu canfod cyllid i dalu ei rwymedigaethau. Yn hytrach, mae a wnelo'r risg â'r angen i aildrefnu cyfran sylweddol o'i fenthyciadau ar adeg pan fo cyfraddau llog yn anffafriol. Mae'r Cyngor yn gosod terfynau ar strwythur aeddfedrwydd benthyciadau cyfradd sefydlog fel na fydd mwy na 50% o fenthyciadau'n aeddfedu yn yr un flwyddyn, drwy gynllunio benthyciadau newydd yn ofalus ac ad-dalu benthyciadau'n fuan (lle bo hynny'n fuddiol). Dyma'r dadansoddiad o aeddfedrwydd rhwymedigaethau ariannol:
31 Mawrth 2018 £'000 | Dadansoddiad Aeddfedrwydd Rhwymedigaethau Ariannol | 31 Mawrth 2019 £'000 |
(7,605) | Llai na blwyddyn | (11,314) |
(830) | Rhwng blwyddyn a dwy flynedd | (891) |
(5,277) | Rhwng dwy flynedd a phump | (3,092) |
(19,152) | Rhwng pum mlynedd a deg | (19,410) |
(31,236) | Mwy xx xxxx mlynedd | (29,888) |
(41,389) | Mwy nag 20 mlynedd | (41,390) |
(19,804) | Dyddiad ansicr* | (19,795) |
(125,293) | Cyfanswm y Rhwymedigaethau Ariannol | (125,780) |
*Mae hyn yn cyfeirio at fenthyciadau Dewis Rhoddwr Benthyciadau, Dewis y Benthyciwr (LOBO) y gellir eu hailamserlennu cyn eu dyddiad aeddfedrwydd yn 2054. Fodd bynnag, nid yw'r Cyngor yn rhagweld y bydd hynny'n digwydd oherwydd y cyfraddau llog isel a geir ar hyn x xxxx.
Disgwylir i'r xxxx symiau taladwy masnach a'r symiau taladwy eraill gael eu talu mewn llai na blwyddyn.
Risg y Farchnad
Xxx xxx y Cyngor amlygiad i'r risg o golled ariannol bosibl yn sgil newidiadau i fesuriadau fel symudiadau cyfradd llog, prisiau'r farchnad neu gyfraddau cyfnewid arian tramor.
Risg Cyfradd Llog
Xxx xxx y Cyngor amlygiad i risg symudiadau cyfradd llog yn gysylltiedig â'i fenthyciadau a'i fuddsoddiadau. Mae effaith symudiadau mewn cyfradd llog ar y Cyngor yn gymhleth. Er enghraifft, gallai cynnydd mewn cyfraddau llog greu'r effeithiau canlynol:
• benthyciadau ar gyfraddau amrywiol - bydd y gyfradd llog a godir ar y Warged neu'r Diffyg ar Ddarparu Gwasanaethau yn codi
• benthyciadau ar gyfraddau sefydlog - mae'r gyfradd sefydlog yn amddiffyn y Cyngor rhag taliadau llog uwch gan y byddai benthyciad cyfatebol xxxxxxx yn costio mwy. Bydd gwerth teg y benthyciad (y rhwymedigaeth) yn gostwng
• buddsoddiadau ar gyfraddau amrywiol - bydd yr incwm llog a gaiff ei gredydu i'r Warged neu'r Diffyg ar Ddarparu Gwasanaethau yn codi
• buddsoddiadau ar gyfraddau sefydlog - mae'r gyfradd sefydlog yn xxxx y Cyngor rhag derbyn incwm buddsoddi uwch o'r un prifswm a fuddsoddwyd. Bydd gwerth teg yr ased yn gostwng
Ni chaiff benthyciadau eu cario ar sail eu gwerth teg, felly ni fyddai enillion na cholledion enwol ar fenthyciadau cyfradd sefydlog yn effeithio ar y Warged neu'r Diffyg ar Ddarparu Gwasanaethau nac ar Incwm a Gwariant Cynhwysfawr Arall. Fodd bynnag, bydd newidiadau i'r llog sy'n daladwy ac sy'n dderbyniadwy ar fenthyciadau a buddsoddiadau cyfradd amrywiol yn cael eu cyfeirio i'r Warged neu'r Diffyg ar Ddarparu Gwasanaethau ac yn effeithio ar Falans Cronfa'r Cyngor.
Mae'r Cyngor yn monitro cyfraddau llog y farchnad a rhagolygon cyfraddau llog o fewn y flwyddyn er mwyn addasu ei amlygiad yn briodol, fel xx xxxx darparu ar gyfer unrhyw newidiadau andwyol. Er enghraifft, yn ystod cyfnodau pan fo cyfraddau llog yn gostwng, a lle bo amgylchiadau economaidd yn peri bod hynny'n ffafriol, mae'n bosibl y bydd benthyciadau cyfradd sefydlog yn cael eu had-dalu'n fuan i gyfyngu ar amlygiad i golledion. Yn ôl y strategaeth hon, ar 31 Mawrth 2019, pe bai cyfraddau llog wedi newid 1% a'r xxxx ffactorau eraill amrywiol wedi aros yn gyson, dyma fyddai'r effaith ariannol yn fras:
Amcangyfrif £’000 + 1% | Amcangyfrif £’000 -1% | |
Llog yn daladwy ar fenthyciadau cyfradd amrywiol | 133 | - |
Llog yn dderbyniadwy ar fuddsoddiadau cyfradd amrywiol | (156) | 156 |
Yr Effaith ar y Gwarged neu'r Diffyg ar y Ddarpariaeth Gwasanaethau | (23) | 156 |
Nid yw'r ffigurau ar gyfer effaith fras gostyngiad o 1% mewn cyfraddau llog ar gyfer benthyca yr un peth â'r ffigurau ar gyfer y cynnydd o 1% (ond wedi'u gwrthdroi) gan mai benthyciadau LOBO yw ein benthyciadau cyfradd sefydlog, lle tybir na fyddai'r rhoddwr benthyciadau yn arfer ei ddewis pe bai cyfraddau llog yn gostwng.
Risg pris
Gan nad yw'r Cyngor wedi buddsoddi mewn offerynnau sy'n agored i risg pris, fel tystysgrifau adneuon a Bondiau'r Llywodraeth gan y banc, nid yw'n agored i risg pris.
Risg Cyfnewid Arian Tramor
Nid oes gan y Cyngor unrhyw asedau na rhwymedigaethau wedi'u pennu mewn arian tramor, felly nid oes ganddo unrhyw amlygiad i golledion sy'n deillio o symudiadau mewn cyfraddau llog.
Trosglwyddo i IFRS9 Offerynnau Ariannol
Mabwysiadodd y Cyngor safon cyfrifyddu IFRS9 Offerynnau Ariannol, a ddaeth i rym ar 1 Ebrill 2018. Mae'r prif newidiadau yn cynnwys ailddosbarthu ac ail-fesur asedau ariannol, a chydnabod amhariadau ar asedau ariannol yn gynharach.
Oherwydd natur offerynnau ariannol y Cyngor, ni chafwyd unrhyw newidiadau i fantolen y Cyngor wrth drosglwyddo.
32. Digwyddiadau ar ôl y Cyfnod Adrodd
Awdurdodwyd y drafft o'r Datganiad Cyfrifon i'w gyhoeddi gan y Cyfarwyddwr Cyllid ar 28 Mai 2019. Nid yw'r digwyddiadau ar ôl y dyddiad hwnnw wedi'u hadlewyrchu yn y datganiadau ariannol nac yn y nodiadau. Lle'r oedd digwyddiadau cyn y dyddiad hwn yn darparu gwybodaeth am amodau a oedd yn weithredol ar 31 Mawrth 2019, byddai'r ffigurau yn y datganiadau ariannol a'r nodiadau yn cael eu haddasu ym mhob ffordd berthnasol i adlewyrchu effaith yr wybodaeth hon. Ni chafwyd unrhyw ddigwyddiadau ar ôl y dyddiad ar y fantolen a olygodd fod angen addasu'r datganiadau ariannol neu'r nodiadau.
33. Rhwymedigaethau wrth Gefn
Bydd rhwymedigaeth wrth gefn yn codi lle cafwyd digwyddiad sy’n rhoi goblygiad posibl ar y Cyngor, na fydd ei bodolaeth ond wedi’i chadarnhau pan geir digwyddiadau ansicr yn y dyfodol, neu pan na cheir y digwyddiadau hynny, nad oes gan y Cyngor reolaeth lwyr drostynt. Ar 31 Mawrth 2019 nid oedd gan y Cyngor unrhyw rwymedigaethau wrth gefn.
Nodiadau i’r Datganiad Llif Xxxxx Xxxxx
34. Addasiadau ar gyfer Symudiadau heblaw Xxxxx Xxxxx
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
(24,451) | Dibrisiant ac Amhariadau ar Asedau | (4,463) |
(2,493) | Symudiad yn y Stoc, Dyledwyr a Chredydwyr | 5,067 |
(11,810) | Addasiadau'r Gronfa Bensiwn | (21,210) |
(536) | Darpartiaethau | (2,034) |
(2,389) | Gwaredu asedau anghyfredol | (2,159) |
350.00 | Newidiadau yng Ngwerth teg Eiddo Buddsoddi | 275 |
(41,329) | Addasiadau i’r diffyg net ar y ddarpariaeth gwasanaethau ar gyfer symudiadau heblaw xxxxx xxxxx | (24,524) |
35. Gweithgareddau gweithredu
Mae’r llifoedd xxxxx xxxxx ar gyfer gweithgareddau gweithredu yn cynnwys yr eitemau a ganlyn:-
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
(16,564) | Llif Xxxxx Xxxxx ar Weithgareddau Refeniw | (9,577) |
2,889 | Llogau a dalwyd | 4,549 |
1,412 | Elfen log prydles ariannol a thaliadau rhent PFI | 1,360 |
(949) | Llogau a dderbyniwyd | (1,040) |
(13,212) | Llifoedd Xxxxx Xxxxx Net o Weithgareddau Gweithredu | (4,708) |
36. Gweithgareddau buddsoddi
Mae’r llifoedd xxxxx xxxxx ar gyfer gweithgareddau buddsoddi yn cynnwys yr eitemau a ganlyn:-
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
29,916 | Prynu Eiddo, Peiriannau ac Eiddo ac Eiddo Buddsoddi | 21,477 |
(1,482) | Prynu / (Enillion) o Fuddsoddiadau Hirdymor a Byrdymor | (5,028) |
(573) | Enillion o werthu Eiddo, Peiriannau ac Offer ac Eiddo Buddsoddi | (1,884) |
27,861 | Llifoedd Xxxxx Xxxxx Net o weithgareddau Buddsoddi | 14,565 |
37. Gweithgareddau cyllido
Mae’r llifoedd xxxxx xxxxx ar gyfer gweithgareddau cyllido yn cynnwys yr eitemau a ganlyn:-
2017-18 £'000 | 2018-19 £'000 | |
(5,660) | Derbyniadau xxxxx xxxxx o fenthyciadau byrdymor a hirdymor | (2,920) |
(11,413) | Derbyniadau Eraill o weithgareddau cyllido | (10,900) |
4,000 | Ad-daliadau benthyciadau byrdymor a hirdymor | 3,000 |
(13,073) | Llifoedd Xxxxx Xxxxx Net o weithgareddau Cyllido | (10,820) |
Adroddiad archwilydd annibynnol Archwilydd Cyffredinol Cymru i Aelodau Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr
Adroddiad yr archwiliad o’r datganiadau arionnol
Rwyf wedi archwilio datganiadau ariannol Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr ar y gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben 31 Mawrth 2018 o xxx Ddeddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004.
Mae datganiadau arionnol Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-Bont ar Ogwr yn cynnwys y Datganiad o Symudiadau mewn Cronfeydd Wrth Gefn, y Datganiad Cynhwysfawr o Incwm a Gwariant, y Fantolen, y Datganiad o Lif Xxxxx Xxxxx a’r nodiadau cysylltiedig, gan gynnwys crynodeb o bolisïau cyfrifyddu sylweddol.
Y fframwaith adrodd ariannol o ddefnyddiwyd wrth baratoi’r datganiadau hyn yw cyfraith gymwys a’r Cod Ymarfer ar Gyfrifyddu Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig 2018-19 ar sail Safonau Adrodd Ariannol Rhyngwladol (IFRS).
Yn fy marn i, mae’r datganiadau ariannol:
• yn rhoi darlun gwir a theg o sefyllfa ariannol Cyngor Bwrdeistref Sirol Peny-y-bont ar Ogwr ar 31 Mawrth 2019 ac o’i incwm a’i wariant ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ar y dyddiad hwnnw; ac
• wedi’u paratoi’n briodol yn unol â gofynion deddfwriaethol a’r Cod Ymarfer ar Gyfrifyddu Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig 2018-19.
Sail y farn
Rwyf wedi cynnal fy archwiliad yn unol â chyfraith gymwys a Safonau Archwilio Rhyngwladol yn y DU. Ceir disgrifiad manylach o fy nghyfrifoldebau o xxx y safonau hynny yn yr adran cyfrifoldebau’r archwilydd wrth archwilio’r datganiadau arionnol o fy adroddiad. Rwyf yn annibynnol ar Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr, yn unol â’r gofynion moesegol sy’n berthnasol i fy archwiliad o’r datganiadau arionnol yn y DU, gan gynnwys Safon Foesegol y Cyngor Adrodd Ariannol, ac rwyf i wedi cyflawni fy nghyfrifoldebau moesegol eraill yn unol â’r gofynion hyn. Rwy’n credu bod y dystiolaeth archwilio yr wyf wedi’i chael yn ddigonal ac yn briodol i ffufio sylfaen i fy marn.
Casgliadau sy’n ymwneud â busnes gweithredol
Nid oes gennyf ddim i’w adrodd ynghylch y materion canlynol y mae’r Safonau Archwilio Rhyngwladol yn ei gwneud yn ofynnol imi adrodd arnynt pan:
• nad yw’n briodol cyfrifyddu ar sail busnes gweithredol wrth baratoi’r datganiadau arionnol; neu
• nid yw’r swyddog ariannol cyfrifol wedi datgelu yn y datganiadau ariannol unrhyw ansicrwydd sylweddol a nodwyd a all beri amheuaeth arwyddocaol ynghylch gallu Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr i barhau i fabwysiadu sail busnes gweithredol wrth gyfrifyddu am gyfnod o ddeuddeng mis o leiaf o’r dyddiad pan awdurdodwyd y datganiadau ariannol i’w cyhoeddi.
Gwybodaeth arall
Y swyddog ariannol cyfrifol sy’n gyfrifol am yr wybodaeth arall yn yr adroddiad a’r cyfrifon blynyddol. Mae’r wybodaeth arall yn cynnwys yr wybodaeth sydd wedi’i chynnwys yn yr adroddiad blynyddol ac
eithrio’r datganiadau ariannol ac y mae fy archwilwyr yn adrodd arni. Nid yw fy marn ar y datganiadau ariannol yn cynnwys yr wybodaeth arall, ac oni nodir fel arall yn eglur yn ddiweddarach yn fy adroddiad, nid wyf yn mynegi unrhyw fath o gasgliad sicrwydd arni.
O ran fy archwiliad o’r datganiadau ariannol, fy nghyfrifoldeb yw darllen yr wybodaeth arall i nodi anghysondebau sylweddol â’r datganiadau ariannol sydd wedi’u harchwilio, a nodi unrhyw wybodaeth sy’n ymddangos yn sylweddol anghywir ar sail yr wybodaeth a roddwyd imi wrth gynnal yr archwiliad, neu’n sylweddol anghyson â’r wybodaeth honno. Os byddaf yn ymwybodol o unrhyw gamddatganiadau neu anghysondebau sylweddol, byddaf yn ystyried y goblygiadau ar gyfer fy adroddiad.
Adrodd ar ofynion eraill
Barn ar faterion eraill
Yn fy marn,i sail y gwaith a wnaed yn ystid fy archwiliad:
• mae’r wybodaeth sydd wedi’i chynnwys yn yr Adroddiad Naratif ar gyfer y flwyddyn ariannol y mae’r datganiadau ariannol yn berthnasol iddi yn gyson â’r datganiadau ariannol, ac mae’r Adroddiad Naratif wedi’i baratoi yn unol â’r Cod Ymarfer ar Gyfrifyddu Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig 2018-19; ac
• mae’r wybodaeth a roddir yn y Datganiad Llywodraethu ar gyfer y flwyddyn ariannol y mae’r datganiadau ariannol yn berthnasol iddi yn gyson â’r datganiadau ariannol ac mae’r Datganiad Llywodraethu wedi’i baratoi yn unol â’r canllawiau hyn.
Materion yr wyf yn adrodd arnynt drwy eithriad
Yn sgil yr wybodaeth a’r ddealltwriaeth o Gyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr a’i amgylchedd a gafwyd yn ystod yr archwiliad, nid wyf wedi nodi unrhyw gamddatganiadau sylweddol yn yr Adroddiad Naratif na’r Datganiad Llywodraethu.
Nid oes gennyf unrhyw xxxx i’w adrodd ynghylch y materion canlynol yr wyf yn adrodd arnynt os, yn fy marn i:
• nad yw cofnodion cyfrifyddu wedi’u cadw’n ddigonol;
• nid yw’r datganiadua ariannol yn cytuno â’r cofnodion a’r ffurflenni cyfrifyddu; neu
• nid wyf wedi cael yr xxxx wybodaeth ac esboniadau sydd eu xxxxxx arnaf ar gyfer fy archwiliad.
Tystysgrif cwblhau’r archwiliad
Rwyf yn ardystio fy mod i wedi cwblhau’r archwiliad o gyfrifon Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn unol â gofynion Deddf Archwilio Cyhoeddus (Cymru) 2004 a Chod Ymarfer Archwilydd Cyffredinol Cymru.
Cyfrifoldebau
Cyfrifoldebau’r swyddog ariannol cyfrifol o ran y datganiadau ariannol
Fel y caiff ei esbonio yn llawnach yn y Datganiad o Gyfrifoldebau ar gyfer y Datganiad o Gyfrifon a nodir ar dudalen 11, cyfrifoldeb y swyddog ariannol cyfrifol yw paratoi’r datganiad o gyfrifon, sy’n rhoi
darlun gwir a theg, a chyfrifoldeb y swyddog cyfrifol hefyd yw’r rheolaeth fewnol y mae’n penderfynu y mae xx xxxxx i allu paratoi datganiadau o gyfrifon heb unrhyw gamddatganiad sylweddol, boed drwy dwyll neu gamgymeriad.
Wrth baratoi’r datganiad o gyfrifon, cyfrifoldeb y swyddog ariannol cyfrifol yw asesu gallu Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr i barhau fel busnes gweithredol, gan ddatgelu fel y bo’n berthnasol, faterion sy’n ymwneud â busnes gweithredol a chyfrifyddu ar sail busnes gweithredol oni phennir bod hynny’n amhriodol.
Cyfrifoldebau’r archwilydd o ran archwilio’r datganiadau ariannol
Fy amcanion yw cael sicrwydd rhesymol ynghylch a yw’r datganiadau ariannol yn eu cyfanrwydd yn rhydd rhag camddatganiad sylweddol, boed drwy dwyll neu gamgymeriad, a chyflwyno adroddiad yr archwilydd sy’n cynnwys fy marn i. Mae sicrwydd rhesymol yn lefel uchel o sicrwydd, ond nid yw’n gwarantu y bydd archwiliad sydd wedi’i gynnal yn unol â Safonau Archwilio Rhyngwladol (DU) xxx amser yn canfod camddatganiad sylweddol pan fo’n bresennol. Xxxx camddatganiadau ddeillio o dwyll neu gamgymeriad ac ystyrir eu bod yn sylweddol os gellid disgwyl iddynt, yn unigol neu’n gyfunol, ddylanwadu ar benderfyniadau economaidd y mae defnyddwyr yn eu gwneud ar sail y datganiadau ariannol hyn.
Mae disgrifiad manylach o xxxxxxxxxxxxx’r archwilydd ar gyfer yr archwiliad o’r datganiadau ariannol ar gael ar wefan y Cyngor Adrodd Ariannol xxx.xxx.xxx.xx/xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx. Mae’r disgrifiad hwn yn ffurfio rhan o fy adroddiad archwilio.
Xxxxxxx X Xxxxxxx 24 Heol y Gadeirlan
Ar gyfer ac ar ran Archwilydd Cyffredinol Cymru Caerdydd 13 Awst 2019 CF11 9LJ
Mae Archwilydd Cyffredinol wedi ardystio ac adrodd ar y cyfrifon hyn yn y ffurf y cawsant eu drafftio’n wreiddiol. Cyfieithiad o’r fersiwn Saesneg gwreiddiol yw’r fersiwn hwn. Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr sydd yn gyfrifol am gywirdeb y cyfieithiad, nid yr Archwilydd Cyffredinol.
DATGANIAD O GYFRIFON 2018-2019
82
Rhagair
“Un Cyngor yn gweithio gyda'i gilydd i wella bywydau”
Dyma weledigaeth y Cyngor fel y nodwyd yn y Cynllun Corfforaethal ar gyfer 2018-2022 a adolygwyd ar gyfer 2019-20, sydd hefyd yn amlinellu ein hamcanion Llesiant hirdymor. Mae hynny'n golygu y gallwn gadw ffocws clir ar yr hyn sy'n wirioneddol bwysig i'n cymunedau, yng nghanol cymhlethdod y galw cynyddol a’r adnoddau mwyfwy prin.
Rydym am gyfrannu at le y mae pobl wrth eu bodd yn byw, yn gweithio, yn astudio ac yn gwneud busnes ynddo, lle mae pobl yn gymwys ac yn meddu ar y sgiliau angenrheidiol i wella eu cyfleoedd bywyd a mwynhau iechyd ac annibyniaeth.
Xxx xxxxx sicrhau bod gan ein cymunedau a'r rhai sy'n defnyddio ac yn talu am ein gwasanaethau, y rhai sy'n cyflenwi ein gwasanaethau a'n partneriaid a'n cyflenwyr, xxxxx yn ein trefniadau llywodraethu. Mae'n rhaid rhoi sicrwydd iddynt ynghylch bod ein gwasanaethau yn cael eu cyflenwi'n effeithiol ac effeithlon a hynny'n gyson, bod arian cyhoeddus wedi'i ddiogelu ac y rhoddwyd cyfrif priodol amdano; a bod penderfyniadau'n cael eu gwneud yn gyfreithlon ac mewn modd tryloyw.
Y mae dyletswydd ar y Cyngor hefyd i osod amcanion llesiant o xxx Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) ac o xxx Fesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2009 i wneud trefniadau i sicrhau gwelliant parhaus wrth gyflawni ei swyddogaethau o ran effeithiolrwydd strategol, ansawdd gwasanaethau, argaeledd gwasanaethau, tegwch, cynaliadwyedd, effeithlonrwydd ac arloesedd.
Mae ein trefniadau llywodraethu ar waith yn effeithiol er mwyn helpu'r Cyngor i wynebu ei heriau a chyflawni ei gyfrifoldebau. Mae gwelliannau'n cael eu cyflwyno'n barhaus a chyfleoedd wedi'u nodi ar gyfer gwella. Mae'r rhain yn cael eu monitro yn ystod 2019-20 er mwyn sicrhau bod y gwelliannau angenrheidiol yn cael eu cyflawni.
Xxxx Xxxxxxxx Cllr Xxx Xxxxx
Prif Weithredwr Arweinydd y Cyngor
Ysgol Gynradd Pencoed 2018
Xxxx yw Llywodraethu Corfforaethol?
Mae llywodraethu corfforaethol yn cynnwys y systemau, y prosesau, y diwylliant a'r gwerthoedd a ddefnyddir yn sail wrth gyfarwyddo a rheoli'r Cyngor, wrth ei arwain a'i ddwyn i gyfrif, a'r modd y mae'n ymgysylltu â rhanddeiliaid. Y mae hefyd yn ymwneud â ffordd Cynghorwyr a chyflogeion o feddwl a gweithredu.
Mae'r Fframwaith Llywodraethu yn galluogi'r Cyngor i fonitro cyflawniad ei amcanion strategol ac i ystyried a yw’r amcanion hynny wedi arwainat gyflenwi costau priodol a chost-effeithiol.
Yr hyn y mae'r Datganiad hwn yn dweud wrthych
Mae'r Datganiad yn disgrifio'r graddau y mae'r Cyngor wedi cydymffurfio â'i God Llywodraethu Corfforaethol a gofynion Rheoliadau Cyfrifon ac Archwilio (Cymru) 2014, ar gyfer y flwyddyn a ddaeth i ben ar 31 Mawrth 2019.
Y mae hefyd yn pennu sut mae'r Cyngor wedi ymateb i faterion llywodraethu a nodwyd yn ystod 2017-18, a'r camau sydd i'w cyflawni yn ystod 2017-18 yn dilyn adolygiad blynyddol o'r Fframwaith Llywodraethu.
Paratowyd y Datganiad yn unol â chanllawiau 2016: 'Fframwaith Cyflawni Llywodraethu Da mewn Llywodraeth Leol' a luniwyd gan y Sefydliad Siartredig Cyllid Cyhoeddus a Chyfrifyddiaeth (CIPFA) a Phrif Weithredwyr ac Uwch Reolwyr Cymdeithas Awdurdodau Lleol (SOLACE)
Cyfrifoldebau Llywodraethu'r Cyngor
Mae'r Cyngor yn gyfrifol am sicrhau bod ei fusnes yn cael ei gynnal yn unol â'r gyfraith a safonau priodol, a bod arian cyhoeddus yn cael ei ddiogelu gyda chyfrif priodol amdano, a'i ddefnyddio'n economaidd, yn effeithlon ac effeithiol.
Xxx xxx y Cyngor ddyletswydd hefyd i wneud trefniadau i sicrhau gwelliant parhaus wrth arfer ei swyddogaethau o ran effeithiolrwydd strategol, ansawdd gwasanaethau, argaeledd gwasanaethau, tegwch, cynaliadwyedd, effeithlonrwydd ac arloesedd1.
Mae'n rhaid i'r Cyngor ystyried effaith hirdymor unrhyw benderfyniad a wneir ganddo, a dylai gydweithio â chyrff cyhoeddus eraill i wella llesiant yng Nghymru.2
Fel xxxxx cyhoeddus mae'n rhaid i'r Cyngor sicrhau ei fod yn sicrhau canlyniadau economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol cynaliadwy fel ffocws allweddol o'i broses a'i strwythurau llywodraethu. Cyflawnir hyn drwy:
• Ymddwyn gydag uniondeb, dangos ymrwymiad cryf i werthoedd moesegol, a pharchu rheolaeth y gyfraith
• sicrhau ei fod yn ymgysylltu â rhanddeiliaid mewn modd agored a chynhwysfawr
Mae Cod Llywodraethu Corfforaethol y Cyngor yn pennu ei ymrwymiad i sicrhau bod system lywodraethu gadarn wedi'i sefydlu a'i gyfrifoldeb am hynny. Mae'r Cod ar wefan y Cyngor, neu gellir cael copi ohono gan y Swyddog Adran 151.
Mae Cod Llywodraethu Corfforaethol y Cyngor yn pennu'r saith egwyddor yn unol â Chod CIPFA.
Cod Llywodraethu Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr (2017) | |
Mae Egwyddorion Llywodraethu'r Cyngor yn seiliedig ar y canlynol: | |
A | ymddwyn gydag uniondeb, dangos ymrwymiad cryf i werthoedd moesegol, a pharchu rheolaeth y gyfraith |
B | Sicrhau ei fod yn ymgysylltu â rhanddeiliaid mewn modd agored a chynhwysfawr |
C | Diffinio canlyniadau yn nhermau buddion economaidd, cymdeithasol ac amgylcheddol cynaliadwy |
CH | Pennu’r ymyriadau sy’n angenrheidiol er mwyn sicrhau'r canlyniadau arfaethedig hyd yr eithaf |
D | Datblygu capasiti’r endid, gan gynnwys gallu ei arweinyddiaeth a’r unigolion y tu mewn iddo |
DD | Rheoli risgiau a pherfformiad drwy reolaeth fewnol gadarn a rheolaeth ariannol gyhoeddus gref |
E | Gweithredu arferion da o ran tryloywder, adroddiadau ac archwilio er mwyn sicrhau atebolrwydd effeithiol |
1Mesur Llywodraeth Leol (Cymru) 2009
2 Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015
Y Fframwaith Llywodraethu
Mae’r fframwaith llywodraethu yn cynnwys y cyfundrefnau y prosesau a'r gwerthoedd sy'n cyfeirio ac yn rheoli’r awdurdod a'r gweithgareddau a gyflawnir ganddo er mwyn rhoi cyfrif amdano'i hun i’r gymuned, yn ymgysylltu â'r gymuned, ac yn arwain y gymuned. Mae’n galluogi’r Cyngor i fonitro cyflawniad ei amcanion strategol ac i ystyried a yw’r amcanion hynny wedi arwain at gyflenwi gwasanaethau cost-effeithiol priodol.
Mae’r system rheolaeth fewnol yn rhan arwyddocaol o’r fframwaith hwnnw ac mae wedi’i dylunio i wneud defnydd priodol o gyllid cyhoeddus a’i xxxx rhag cael xx xxxxx. Y xxx hefyd o gymorth i reoli'r risg o fethu â chyflawni polisïau, nodau ac amcanion. Nid yw'r system rheolaeth fewnol yn cael gwared â'r xxxx risg. Ei phwrpas yw nodi a blaenoriaethu risgiau, gwerthuso'r tebygolrwydd y bydd y risgiau hynny’n ymddangos a rheoli eu heffaith.
Er mwyn adolygu effeithiolrwydd y fframwaith llywodraethu, rhoddir sicrwydd i'r Pwyllgor Archwilio, y Pwyllgorau Craffu, y Cyngor, y Cabinet a'r Bwrdd Rheoli Corfforaethol fel bo'n briodol, a bydd y sicrwydd hwnnw'n cael ei herio gan y pwyllgorau hynny. Yn ogystal â hyn, bydd y Swyddog Adran 151 yn hyrwyddo ac yn sicrhau bod arian yn cael xx xxxxx'n dda a'r Swyddog Monitro yn rhoi sicrwydd ynghylch agweddau cyfreithiol a moesegol.
Xxx xxxx o elfennau allweddol y fframwaith llywodraethu wedi'u hamlygu isod.
Mae'r Cyngor ymhlith deg Cyngor sy'n cyflawni Bargen Ddinesig Prifddinas-ranbarth Caerdydd. Mae'r cynghorau wedi sefydlu Pwyllgor Craffu a Chabinet ar y cyd er mwyn sicrhau trefniadau llywodraethu ar gyfer gweithredu'r cynllun. Nod y xxxxxx xx cynyddu ffyniant economaidd, gwella'r rhagolygon o ran swyddi a gwella cysylltedd digidol a thrafnidiaeth, ac mae'n fuddsoddiad o bwys yn economi De Cymru. Mae'r Cyngor wedi ymrwymo i gyfrannu at gyflawni'r amcanion hyn ar draws y rhanbarth er mwyn sicrhau y gall y gymuned a busnesau o fewn y Fwrdeistref elwa ar y buddsoddiad hwn.
Ym mis Mawrth 2018, daeth ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar newid ffiniau'r bwrdd iechyd i bobl yn ardal Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr i ben. O ganlyniad i'r ymgynghoriad hwnnw, o 1 Ebrill 2019, byddai gwasanaethau awdurdod lleol ac iechyd ym Mhen-y-bont ar Ogwr, a nifer o drefniadau partneriaeth rhanbarthol sydd gan yr awdurdod lleol yn cael eu symud o Fwrdd Iechyd Prifysgol Rhanbarth Bae'r Gorllewin/Abertawe Bro Morgannwg i Ranbarth Cwm Taf.
Yn ystod 2018-19, mae'r Cyngor wedi mabwysiadu dull strwythuredig o ddadgyfuno gwasanaethau rhanbarthol, ac er mwyn gwneud hynny bu'n rhaid cydweithio'n agos ag ystod o bartneriaid i sicrhau, lle bo cyllid rhanbarthol yn cynnal gwasanaethau integredig, y rhoddir cyfrif am y gwasanaethau hynny rhwng Bae'r Gorllewin, Bwrdd Iechyd Prifysgol ABM a Chyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr. Wrth gynllunio ar gyfer y newidiadau i ffiniau rhanbarthol, cafodd Rhaglen Bontio ei sefydlu a oedd yn cynnwys swyddogion ar lefelau amrywiol o'r ddau Fwrdd Iechyd, y Cyngor a'r trydydd sector. Sefydlodd y Bwrdd cyffredinol a'r ffrydiau gwaith cysylltiedig y strwythur llywodraethu i gefnogi'r Rhaglen Bontio. Dyma gynrychiolaeth y Cyngor:
• Y Cyd-fwrdd Pontio: yr Arweinydd/Aelod Cabinet ar gyfer Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant a'r Prif Weithredwr/Cyfarwyddwr Corfforaethol, Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant
• Cyd-grŵp y Rhaglen Bontio: Cyfarwyddwr Corfforaethol, Gwasanaethau Cymdeithasol a Llesiant
• Ffrydiau Gwaith: mae'r xxxx feysydd gwasanaeth perthnasol yng Nghyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr wedi'u cysylltu â'u cymheiriaid yn y gwahanol ffrydiau gwaith
O 1 Ebrill 2019 cynhelir y strwythur llywodraethu ar gyfer y trefniadau partneriaeth newydd drwy Fwrdd Rhaglen Ranbarthol Cwm Taf Morgannwg.
Y Cynllun Corfforaethol
Mae Cynllun Corfforaethol 2018-22, y cytunwyd xxxx xx mis Chwefror 2018, yn nodi gweledigaeth y Cyngor: ‘Un Cyngor yn gweithio gyda'i gilydd i wella bywydau’. Mae'r Cynllun yn diffinio tair blaenoriaeth y Cyngor - a elwir hefyd yn amcanion Llesiant - sy'n disgrifio sut mae'r Cyngor yn bwriadu eu cyflawni. Yn ôl diffiniad y Cyngor, ei bwrpas yw 'cyfrannu i le y mae pobl wrth eu boddau yn byw, gweithio, astudio a gwneud busnes ynddo, lle y mae pobl yn gymwys a bod ganddynt y sgiliau sydd eu xxxxxx arnynt i wella eu cyfleoedd bywyd a’u bod yn iach ac yn annibynnol'
Caiff egwyddorion Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 eu cymhwyso i danategu Cynllun Corfforaethol y Cyngor, a thrwy gydol xx xxxxxx benderfynu.
Tymor Hir: meddwl am genedlaethau'r dyfodol a'n hadnoddau naturiol.
Xxxx: xxxx problemau rhag codi - peidio creu problemau newydd.
Integreiddio a chydweithio: â chydweithwyr a phartneriaid. Sicrhau bod penderfyniadau wedi'u cydgysylltu ar draws gwasanaethau a chydweithio'n agosach â phartneriaid yn y sector cyhoeddus, y sector preifat a'r trydydd sector.
Cynnwys: ymgynghori a chynnwys pobl leol wrth gynllunio a chyflenwi gwasanaethau.
Y Gymraeg - xxx xxx Gymru ddwy iaith swyddogol - Cymraeg a Saesneg, a dylai gwasanaethau a gwybodaeth fod ar gael yn gyfartal yn y ddwy iaith. Saesneg yw iaith busnes fewnol y Cyngor, ond bydd yr xxxx wasanaethau a'r wybodaeth a ddarperir gennym i bobl leol ar gael yn gyfartal yn y xxxxx iaith xxx'r llall.
Mae'r Cynllun Corfforaethol yn nodi sawl egwyddor allweddol sy'n sail i'w amcanion llesiant, ac wedi mabwysiadu cyfres o werthoedd sy'n cynrychioli'r hyn y mae'r Cyngor yn sefyll drosto, ac sy'n dylanwadu ar y ffordd y mae'n gweithio.
Amcanion Llesiant Cyngor Pen-y-bont ar Ogwr | |
Cefnogi economi lwyddiannus Helpu pobl i ddod yn fwy hunanddibynnol Defnydd doethach o adnoddau | |
Egwyddorion Allweddol | Gwerthoedd |
Lle bo'n bosibl bydd y Cyngor yn cynorthwyo cymunedau a phobl i greu eu datrysiadau eu hunain a lleihau dibyniaeth ar y Cyngor Bydd y Cyngor yn canolbwyntio ar y cymunedau a’r unigolion â’r anghenion mwyaf wrth benderfynu sut i ddefnyddio adnoddau sy'n fwyfwy prin. Bydd y Cyngor yn defnyddio gwybodaeth dda gan ddefnyddwyr gwasanaeth a chymunedau i oleuo’i benderfyniadau Bydd y Cyngor yn annog ac yn datblygu gallu ymhlith y trydydd sector i adnabod anghenion lleol ac ymateb iddynt Ni fydd y Cyngor yn gadael i ansicrwydd ynghylch dyfodol gwasanaethau cyhoeddus xxxx cydweithio ystyrlon a phragmatig â chyrff eraill yn y sector cyhoeddus Bydd y Cyngor yn gweithio fel un Cyngor ac yn annog gwahanol rannau o’r sefydliad i beidio â datblygu prosesau lluosog neu ddulliau sy’n wahanol heb fod angen Bydd y Cyngor yn trawsnewid y sefydliad a llawer o’i wasanaethau ac wrth wneud hynny bydd yn cyflawni gostyngiadau i'r gyllideb ariannol yn ogystal â gwelliannau | Gweithio mewn modd teg – gan ystyried anghenion a sefyllfaoedd pawb Wastad yn uchelgeisiol – yn ceisio gwella’r hyn a wnawn ac yn anelu at ragoriaeth Er lles ein cwsmeriaid – eu gwneud yn ganolog a chofio ein bod yma i wasanaethu ein cymuned lleol Ddydd ar ôl dydd, yn effeithlon – drwy ddarparu gwasanaethau sy’n rhoi gwerth am arian |
Asesu Perfformiad
Adroddir ar berfformiad y Cyngor yn ei Adroddiad Blynyddol, ei hunanwerthusiad blynyddol o gynnydd yn erbyn Cynllun Corfforaethol y Cyngor.
Bydd Swyddfa Archwilio Cymru, ein Harchwilydd Allanol, yn asesu trefniadau'r Cyngor ar gyfer sicrhau gwelliant parhaus a'i berfformiad yn sgil hynny, a bydd canlyniadau'r asesiad hwnnw yn cael eu cyhoeddi yn ei Hadroddiad Gwella Blynyddol. Ar gyfer 2017-18, adroddwyd bod 'yr Archwilydd Cyffredinol o'r farn fid y Cyngor yn debygol o gydymffurfio â gofynion Mesur Llywodraeth Leol (2009) yn ystod 2018-19'. Er bod lle i wella mewn rhai meysydd o hyd, ni wnaeth yr Archwilydd Cyffredinol unrhyw argymhellion ffurfiol, sy'n dangos ymrwymiad y Cyngor tuag at sicrhau gwelliant parhaus.
Asesiadau Allanol o Berfformiad
Caiff y Cyngor hefyd ei arolygu gan sefydliadau eraill, gan gynnwys Arolygiaeth Gofal Cymru (AGC) ac Estyn. Yn gynnar yn y flwyddyn, cyflwynodd AGC adroddiad ar ei hadolygiad o'r Cydwasanaeth Mabwysiadu, a rennir â Chynghorau Abertawe a Xxxxxxxx-xxxx Port Xxxxxx. Gwnaed rhai argymhellion ar gyfer gwella, ac mae cynllun gweithredu wedi cael ei roi ar waith i fynd i'r afael â'r rhain. Serch hynny, asesiad cyffredinol yr adolygiad oedd bod mabwysiadwyr a phobl sy'n derbyn cymorth mabwysiadu yn derbyn gwasanaeth da.
Ym mis Tachwedd 2018, ymunodd arolygwyr o'r Heddlu, Iechyd, Gofal Cymdeithasol ac Addysg ag Arolygiaeth Prawf Ei Mawrhydi (APEM) i gynnal arolygiad pythefnos o hyd o'r Gwasanaeth Troseddau Ieuenctid (GTI) ym Mae'r Gorllewin. Mae'r adroddiad xxxxxxx wedi'i dderbyn barnwyd bod dyfarniad cyffredinol GTI Bae'r Gorllewin yn annigonol. Ceir deuddeg agwedd i'r fframwaith arolygu, a barnwyd bod naw o'r deuddeg yn annigonol. Barnwyd bod angen gwella un agwedd, bod agwedd arall yn dda, a bod yr agwedd ar gydweithio yn rhagorol. Roedd GTI Pen-y-bont ar Ogwr eisoes yn cynllunio i ddadgyfuno o Fae'r Gorllewin cyn yr arolygiad, gan fod y Cyngor am symud i Fwrdd Iechyd Prifysgol Cwm Taf Morgannwg ar 1 Ebrill 2019. Mae Pen-y-bont ar Ogwr felly wedi creu cynllun gweithredu ôl-arolygiad unigol er mwyn gwella. Bydd y cynllun yn cael ei fonitro xxx pythefnos gan Arweinydd Strategol a Rheolwr Gweithredol y GTI, a fydd yn cyfarfod â'r Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid.
Cynhaliwyd arolygiad gan Estyn o Wasanaeth Addysg y Cyngor ar ddiwedd mis Mawrth 2019. Adroddwyd ar ganlyniad yr arolygiad hwnnw gerbron y Cyngor ar 19 Mehefin 2019. Ar y cyfan, roedd yr adroddiad yn nodi bod disgyblion ym Mhen-y-bont ar Ogwr yn gwneud cynnydd da yn yr ystod oedran statudol, sef rhwng 5 ac 16 oed, ond bod perfformiad y chweched yn llai ffafriol o gymharu â'r cyfartaledd cenedlaethol. Bydd y Cyngor yn creu Cynllun Gweithredu Ôl-arolygiad er mwyn ymateb i'r argymhellion, a gaiff ei fonitro gan y Grŵp Gwella Ysgolion.
Gwneud Penderfyniadau a Chyfrifoldebau
Mae'r Cyngor yn cynnwys 54 Aelod etholedig, gydag Arweinydd a Chabinet etholedig sy'n cael eu cefnogi a'u dwyn i gyfrif gan Bwyllgorau Craffu. Mae cyfansoddiad y Cyngor yn nodi sut mae'r Cyngor yn gweithredu, sut mae penderfyniadau'n cael eu gwneud a'r gweithdrefnau ar gyfer sicrhau bod y Cyngor yn effeithlon, yn dryloyw ac yn atebol i bobl leol. Mae'n cynnwys rheolau sylfaenol sy'n rheoli busnes y Cyngor a rhestr o swyddogaethau y gall swyddogion eu cyflawni, a phenderfyniadau y xxxxxxx eu gwneud. Y mae hefyd yn cynnwys y rheolau a'r protocolau sy'n llywio gweithredoedd y Cyngor, Aelodau a swyddogion.
Drwy'r Cyfansoddiad, ynghyd â Chod Ymddygiad yr Aelodau, y Pwyllgor Safonau a'r rôl archwilio mewnol, mae'r Cyngor yn gweithredu gydag uniondeb, gwerthoedd moesegol ac o fewn ei bwerau cyfreithiol.
Gellir gweld agendâu, papurau a chofnodion xxxx gyfarfodydd y Cyngor a'r Pwyllgorau ar-lein, a mae'r cyfarfodydd ar agor i'r cyhoedd oni cheir trafodaeth ar faterion eithriedig neu gyfrinachol. Mae blaenraglen waith y Cyngor yn cynnwys gwybodaeth am yr xxxx faterion y mae'r Cyngor llawn neu'r Cabinet yn debygol o wneud penderfyniad yn eu cylch dros y cyfnod sydd i ddod. Maent hefyd yn cynnwys gwybodaeth am Bwyllgorau Craffu. I wella ymhellach didwylledd a ymgysylltiad cynhwysfawr â rhanddeiliaid xxx xxx y Cyngor Banel Dinasyddion, sy'n cymryd rhan mewn arolygon ar ystod o faterion. Mae'r Cyngor hefyd yn defnyddio cyfryngau cymdeithasol i hyrwyddo
gwasanaethau ac ymgysylltu â'r cyhoedd. Y mae hefyd yn sicrhau bod gwybodaeth ar gael mewn ystod o fformatau er mwyn sicrhau cynifer o gyfleodd ag sy'n bosibl i rannu gwybodaeth, ac i breswylwyr gyfathrebu â'r Cyngor.
Rheoli Risg
Mae'r Cyngor yn wynebu ystod o risgiau, ac mae hynny'n ddisgwyliedig o ystyried yr ystod xxxx o wasanaethau a gyflenwir ganddo a'r gweithgareddau y mae'n ymwneud â hwy. O ddydd i ddydd, bydd risg weithredol yn deillio o'r her o sicrhau capasiti a gallu digonol i gynghori ynghylch amcanion polisi allweddol y Cyngor a'u cyflawni.
Mae’r Cyngor wedi datblygu dull cadarn o reoli risg. Mae’r Polisi Rheoli Risg Corfforaethol yn cyd- fynd â Chynlluniau'r Cyfarwyddiaethau a fframwaith rheoli perfformiad y Cyngor. Dyma ddiffiniad y Cyngor o risg: 'Unrhyw ddatblygiad neu ddigwyddiad posibl a fyddai, pe bai'n dwyn ffrwyth, yn peryglu gallu'r Cyngor i:
• gyflawni ei amcanion Llesiant
• darparu gwasanaethau fel y cynlluniwyd
• cyflawni ei ddyletswyddau statudol, gan gynnwys y ddyletswydd i wneud trefniadau i sicrhau gwelliant parhaus.'
Caiff risgiau eu hystyried o safbwynt y Gwasanaethau ac o safbwynt y Cyngor cyfan, sy'n fodd i sicrhau bod y prif risgiau wedi'u crynhoi yn yr Asesiad Risg Corfforaethol. Mae'r Asesiad Risg yn dangos sut mae'r Cyngor yn mynd i'r afael â'r risgiau hyn, a'r camau lliniarol y bydd yn eu gweithredu i'w lleihau. Xxxxx ei adolygu a'i herio'n rheolaidd gan uwch reolwyr a'r Pwyllgor Archwilio. Mewn adolygiad strategol o'r fframwaith rheoli perfformiad, neu o 'iechyd' y Cyngor, nodwyd bod mwy nag un mecanwaith sgorio risg yn cael ei ddefnyddio. Mae'r Cyngor wedi gweithredu matrics cyson ar gyfer risg ar draws yr xxxx wasanaethau.
Nid yw'n bosibl cael gwared â'r xxxx risg o fethiant i gyrraedd y targedau ym mholisïau, nodau ac amcanion y Cyngor, ac ni all felly roi sicrwydd llwyr o effeithiolrwydd ond, yn hytrach, sicrwydd rhesymol.
Rheolaeth Ariannol
Ymgymerir â rheolaeth ariannol y Cyngor yn unol â’r xxxx ddeddfwriaeth berthnasol a’r Cyfansoddiad. Mae'r Cyngor wedi sefydlu Rheolau Gweithdrefn Ariannol a Rheolau Gweithdrefn Contractau, ac mae'r cynllun dirprwyo yn creu'r fframwaith ar gyfer rheolaeth ariannol. Mae'r Swyddog Adran 151 yn gyfrifol am sefydlu fframwaith eglur ar gyfer rheoli materion ariannol y Cyngor ac am sicrhau bod trefniadau’n cael eu gwneud ar gyfer eu gweinyddu’n briodol.
Mae'r Cyngor wedi hen arfer â sicrhau arbedion a chadw ei wariant oddi mewn i'w gyllideb gyffredinol. Serch hynny, mae'r Cyngor yn wynebu heriau sylweddol yn y dyfodol yn wyneb cynlluniau pellach gan y Llywodraeth i gwtogi gwariant cyhoeddus, a'r ansicrwydd mawr yn sgil Brexit ac effaith bosibl hynny ar wasanaethau'r Cyngor. Mae'r Cyngor yn amcangyfrif y bydd xxxxx xxxx gynhyrchu oddeutu £35 miliwn o arbedion dros y cyfnod 2019-20 hyd 2022-23. Yn y Strategaeth Ariannol Tymor Canolig ystyriwyd pwysau o ran costau a meysydd â blaenoriaeth yn unol â'r Cynllun Corfforaethol, ac fe gynhaliwyd ymgyngoriadau helaeth er mwyn sicrhau proses gadarn. Ar sail y cyllid blwyddyn sengl a ddarparwyd gan Lywodraeth Cymru, mae'r Cyngor wedi datblygu cyllidebau manwl ar gyfer blwyddyn gyntaf y Strategaeth a chyllidebau dangosol wedi hynny yn seiliedig ar ystod o senarios cyllido.
Xxx xxx y Cyngor drefniadau cadarn ar gyfer rheolaeth ariannol effeithiol, drwy weithdrefnau cyfrifyddu a systemau ariannol allweddol y Cyngor a'r Rheolau Gweithdrefn Ariannol. Mae hyn yn cynnwys sefydlu gweithdrefnau cynllunio cyllideb a chyflwyno adroddiadau monitro cyllideb rheolaidd i'r Cabinet a'r Pwyllgor Craffu, a chyflwyno gwybodaeth fanwl i ddeiliaid cyllideb. Mae'r Cyngor yn paratoi ei Gyfrifon Blynyddol fel sy'n ofynnol yn Rheoliadau Cyfrifon ac Archwilio (Cymru) ac yn unol â'r Cod Ymarfer ar gyfer Cadw Cyfrifon Awdurdodau Lleol yn y Deyrnas Unedig.
Mae'r Cyngor yn cadw at God Rheoli Trysorlys CIPFA a Chanllawiau Llywodraeth Cymru ar Fuddsoddiadau Awdurdod Lleol er mwyn sicrhau bod arian a fuddsoddir yn ddiogel, yn hygyrch pan fydd angen ac yn xxxx enillion priodol, a bod unrhyw fenthyciadau sydd eu xxxxxx yn gyson â Strategaeth Rheoli Trysorlys y Cyngor, fel y cymeradwywyd gan y Cyngor.
Archwilio a Sicrwydd Archwilio
Mae'r Pwyllgor Archwilio yn rhoi sicrwydd annibynnol ynghylch amgylchedd rheolaeth fewnol y Cyngor. Mae'n ofyniad statudol ac yn cynnwys 12 Cynghorydd ac 1 Aelod Lleyg. Dyma ei brif swyddogaethau:
• Adolygu a chraffu ar adroddiadau ac argymhellion yn gysylltiedig â Materion Ariannol y Cyngor
• Adolygu a chraffu ar adroddiadau ac argymhellion ynghylch priodoldeb trefniadau rheoli risg, rheolaeth fewnol a llywodraethu corfforaethol y Cyngor.
• Goruchwylio trefniadau archwilio mewnol ac allanol y Cyngor
• Bod yn gyfrifol am sicrhau craffu effeithiol ar Strategaeth a Pholisïau Rheoli'r Trysorlys
• Monitro Strategaeth Xxxx Twyll a Llwgrwobrwyo, Polisi Chwythu'r Chwiban a Pholisi Xxxx Gwyngalchu Arian y Cyngor.
• Adolygu a chymeradwyo Datganiad Llywodraethu Blynyddol y Cyngor a'r Datganiad Cyfrifon Blynyddol
• Adolygu ac ystyried adroddiadau gan yr Archwilydd Allanol a'r Arolygwyr
Caiff y Cyngor ei archwilio'n allanol gan Archwilydd Cyffredinol Cymru, gyda chefnogaeth Swyddfa Archwilio Cymru. Amcan hynny yw cael sicrwydd bod y datganiadau ariannol ar y cyfan yn rhydd rhag unrhyw gamddatganiad o bwys, boed hynny o ganlyniad i wall neu dwyll; bod y cyfrifon wedi'u paratoi yn unol â gofynion deddfwriaethol a'r Cod Ymarfer ar Gadw Cyfrifon Llywodraeth Leol yn y Deyrnas Unedig; a rhoi barn ar y cyfrifon hynny. Maent hefyd yn asesu ein trefniadau i sicrhau ein bod yn defnyddio adnoddau mewn modd darbodus, effeithlon ac effeithiol.
Yn 2018 rhoddodd yr Archwilydd Xxxxxxx farn archwilio ddiamod ar ddatganiadau ariannol 2017-18.
Mae Swyddfa Archwilio Cymru hefyd yn archwilio nifer o hawliadau grant ac yn ystod y flwyddyn cwblhawyd 11 archwiliad o grantiau a ffurflenni. Roedd yr archwiliad yn cadarnhau bod papurau gwaith yn gadarn ar y cyfan, a bod yr xxxx hawliadau wedi'u hardystio cyn y dyddiadau cau a bennwyd ar gyfer archwilio. Gwnaed un argymhelliad yn gysylltiedig â xxxx-daliadau tai, sef parhau i adolygu pa mor gadarn yw trefniadau'r Cyngor ar gyfer prosesu hawliadau xxxx-dal tai, ac mae Cyngor ar ganol gwneud hynny ar hyn x xxxx.
Yn ogystal â hynny, bydd Swyddfa Archwilio Cymru yn cynnal adolygiadau o wasanaethau amrywiol, a hefyd adolygiadau o berfformiad drwy gydol y flwyddyn. Adroddir canlyniadau'r xxxxxx xxxxxxx y Pwyllgor Archwilio.
Mae'r Gwasanaeth Archwilio Mewnol yn gyfrwng sicrwydd allweddol. Yn ystod 2018-19, roedd xxx Xxx-y-bont ar Ogwr wasanaeth ar y cyd â Chyngor Bro Morgannwg, a gweithredwyd y gwasanaeth yn unol â Safonau Archwilio Mewnol y Sector Cyhoeddus (PSIAS). Cymeradwyodd y Pwyllgor Archwilio y Siarter Archwilio Mewnol ar gyfer Cydwasanaeth Archwilio Pen-y-bont ar Ogwr a'r Fro ym mis Ebrill 2018. Mae'r Pwyllgor Archwilio hefyd yn cymeradwyo'r Cynllun Archwilio Mewnol Blynyddol ac yn derbyn y newyddion diweddaraf am gynnydd ym mhob cyfarfod. Dyma farn flynyddol y Pennaeth Archwilio Mewnol ynghylch effeithiolrwydd amgylchedd rheolaeth fewnol y Cyngor ar gyfer 2018-19:
'“Sicrwydd Rhesymol” ynghylch digonolrwydd ac effeithiolrwydd fframwaith llywodraethu, rheolaeth a rheoli risg.'
Ar sail y gwaith a gwblhawyd gan y Cydwasanaeth Archwilio Mewnol ar gyfer y flwyddyn ariannol, a'r cyfraniad i'r Cynllun Archwilio a wnaed gan Bartneriaeth Archwilio'r De Orllewin, ni nodwyd unrhyw faterion rheolaeth trawsbynciol o bwys (ar wahân i'r rhai hynny yr adroddwyd amdanynt yn yr adroddiad alldro) a fyddai'n effeithio ar amgylchedd cyffredinol y Cyngor o ran rheolaeth fewnol. Mae a wnelo'r gwendidau a nodwyd â gwasanaethau penodol.
Mae'r argymhellion a wnaed i wella'r amgylchedd rheolaeth fewnol yn gyffredinol wedi cael eu derbyn ac maent xxxxx xx'n cael eu gweithredu ar hyn x xxxx, xxx bwriedir eu gweithredu.
Mae'r diffyg adnoddau parhaus, ac effaith hynny ar y gallu i gyflawni Cynllun Archwilio ar Sail Risg 2018-19, yn broblem sylweddol i'r Cydwasanaeth Archwilio Mewnol. Dros y flwyddyn gyfan, mae'r Cydwasanaeth wedi cadw nifer o swyddi'n wag, ac o ganlyniad i hynny comisiynwyd gwasanaethau Partneriaeth Archwilio'r De Orllewin er mwyn helpu i lenwi'r bwlch. Mae 2018-19 wedi parhau i fod yn flwyddyn heriol i'r Cydwasanaeth, ac fel y rhagwelwyd, mae Partneriaeth Archwilio'r De Orllewin unwaith eto wedi cynorthwyo i gyflawni Cynllun ar Sail Risg 2018-19. O 1 Ebrill 2019 sefydlwyd Cydwasanaeth Archwilio Rhanbarthol newydd gyda dau Gyngor arall yn ymuno â'r bartneriaeth - Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf a Chyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful. Bydd angen rhywfaint o lacio o hyd yn ystod 2019-20 er mwyn hwyluso'r cyfnod trosiannol hwn i'r xxxx bartïon xxx sylw.
Yn ystod y flwyddyn gwnaed trefniadau dros dro yn gysylltiedig â dau o swyddogion statudol allweddol y Cyngor ac aelodau'r Bwrdd Rheoli Corfforaethol. Fodd bynnag, ym mis Mai 2019 mae swydd y Prif Weithredwr, fel Pennaeth Gwasanaeth Cyflogedig, wedi cael ei chadarnhau yn dilyn proses gystadleuol. Roedd yn arfer gweithio fel Cyfarwyddwr Corfforaethol - Cymunedau, ac roedd wedi cael ei benodi'n Brif Weithredwr dros dro ym mis Rhagfyr 2018. Hefyd yn ystod y flwyddyn, parhawyd â'r trefniadau dros dro i lenwi swydd statudol Swyddog Adran 151/Pennaeth Cyllid y Cyngor, ac mae hynny'n achosi xxxx xxxxxx o safbwynt xxxxxx a chapasiti. Ychydig o risg, os o gwbl, a geir yn y tymor byr gan fod y Swyddog Statudol yn eithriadol o brofiadol ac yn meddu ar fwy xx xxxxx o allu i gyflawni'r rôl, ond mae'n bwysig sefydlu trefniadau parhaol yn lle'r trefniadau dros dro cyn gynted ag sy'n bosibl, er mwyn sicrhau na cheir unrhyw effaith ar drefniadau llywodraethu corfforaethol y Cyngor yn y tymor canolig i'r tymor hir. Er mwyn helpu i wneud y swyddogaeth Gyllid yn fwy cydnerth, cafodd Dirprwy Bennaeth Cyllid a Swyddog Adran 151 dros dro ei benodi ym mis Mai 2019.
Cynhaliwyd adolygiad strategol o'r Cyngor gan Bartneriaeth Archwilio'r De Orllewin, gan gyflwyno adroddiad terfynol ym mis Ebrill 2018 y gellir ei weld yma. Adolygwyd pum thema:
• Llywodraethu
• Rheoli Risg
• Comisiynu a Chaffael
• Rheoli Rhaglenni a Phrosiectau
• Rheoli Gwybodaeth
Ar gyfer pob un o'r themâu corfforaethol hyn, cafodd cryfder y fframwaith rheolaeth a oedd ar waith ei asesu yn erbyn meincnod enghreifftiol, drwy ganfod a oedd rheolaethau allweddol yn bresennol ai peidio. Roedd hyn yn cynnwys defnyddio sicrwydd o ffynonellau eraill, fel archwilwyr allanol, yn ogystal ag adroddiadau archwilio mewnol. Roedd y sicrwydd cyffredinol a gafwyd o'r adolygiad strategol ac eithrio Rheoli Gwybodaeth, yn arddangos barn gyffredinol Sicrwydd Uchel. Mewn archwiliad dilynol o Reoli Gwybodaeth, nodwyd nifer o feysydd i'w gwella y mae'r Cyngor wedi mynd i'r afael â hwy, a rhoddwyd sicrwydd Canolig.
Gwella Llywodraethu
Dangosir isod y cynnydd a wnaed ar y materion o bwys a nodwyd yn Natganiad Llywodraethu Blynyddol y Cyngor ar gyfer 2017-18:
Dylai'r Cyngor ddatrys sut y bydd yn ymwreiddio'r egwyddor datblygu cynaliadwy yn y broses benderfynu | Er y bu'r Aelodau etholedig mewn gweithdy rhyngweithiol ym mis Tachwedd 2017, maent wedi gofyn am gael trefnu hyfforddiant pellach yn gysylltiedig â Deddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 er mwyn sicrhau eu bod yn cymhwyso egwyddorion datblygu cynaliadwy i'w xxxx benderfyniadau. Mae pecyn e-ddysgu hefyd wedi cael ei ddatblygu fel xx xxxx i swyddogion dderbyn hyfforddiant i gefnogi'r broses benderfynu. |
Dylai’r Cyngor nodi'n glir sut y bydd effaith newidiadau mewn gwasanaethau’n cael ei monitro adeg y penderfyniad, gan ystyried set glir o feini prawf a phroses cloriannu opsiynau fanwl wrth lunio adroddiadau ar benderfyniadau’r Cyngor | Mae'r Cyngor wedi sefydlu 'Ffurflen Asesu Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol' sy'n sicrhau bod y pum ffordd o weithio a saith nod Llesiant o Ddeddf Llesiant Cenedlaethau'r Dyfodol (Cymru) 2015 yn cael eu hystyried yn rhan o unrhyw broses benderfynu. Bydd defnyddio'r ffurflen yn fodd i sicrhau bod unrhyw effeithiau posibl yn sgil newid gwasanaethau yn cael eu nodi, a bod cynigion i gynyddu unrhyw effeithiau cadarnhaol neu i leihau unrhyw effeithiau negyddol hyd yr eithaf, yn cael eu cyflwyno lle bo'n briodol. |
Nid oes modd cael mynediad rhwydd at y Flaenraglen Gwaith Craffu ar y wefan, ac nid oedd y chwiliadur ar gyfer penderfyniadau gan swyddogion ac aelodau yn gweithio'n iawn ar y wefan. Nid oedd unrhyw gysylltiadau ag eitemau cyn 2014. Mae hyn yn cyfyngu ar dryloywder ac ar drefniadau mynediad | Mae tudalennau gwe'r Cyngor wedi cael eu hailddylunio, ac fe'u lansiwyd ym mis Ebrill 2018. Mae'r wefan yn llawer manylach ac mae'n xxxx llywio a chwilio drwyddi. Gellir gweld Blaenraglen Waith y Pwyllgorau Craffu ar dudalennau'r Pwyllgorau Craffu y gellir mynd atynt o wefan y Cyngor. |
Pryder ynghylch y gyfradd 50% o swyddi gwag o fewn y Gwasanaeth Archwilio Mewnol. Yn un o'i gyfarfodydd nesaf, y Pwyllgor Archwilio i ystyried cynnal adolygiad o adnoddau yn y gwasanaeth archwilio mewnol, yn rhan o'r broses o sefydlu'r Cynllun Archwilio Mewnol. | Mae 2018-19 wedi parhau i fod yn flwyddyn heriol i'r Cydwasanaeth, ac fel y rhagwelwyd, mae Partneriaeth Archwilio'r De Orllewin unwaith eto wedi cynorthwyo i gyflawni Cynllun ar Sail Risg 2018-19. O 1 Ebrill 2019 sefydlwyd Cydwasanaeth Archwilio Mewnol Rhanbarthol gyda dau Gyngor arall yn ymuno â'r bartneriaeth - Cyngor Bwrdeistref Sirol Rhondda Cynon Taf a Chyngor Bwrdeistref Sirol Merthyr Tudful. Bydd angen rhywfaint o lacio o hyd yn ystod 2019-20 er mwyn hwyluso'r cyfnod trosiannol hwn i'r xxxx bartïon xxx sylw. |
Pryder ynghylch gallu'r Adran Archwilio Mewnol i gyflawni'n unol â'i Chynllun Archwilio yn sgil diffyg adnoddau | Fel y nodwyd uchod, mae'r Cynllun Archwilio wedi'i gwblhau i raddau helaeth. Dyma feysydd gwaith nas cyflawnwyd yn ystod y flwyddyn: Rheoli Asedau a'r Gwasanaeth Troseddau Ieuenctid (sydd yn cael ei arolygu'n allanol). Bydd yr adolygiad Rheoli Asedau yn cael ei symud ymlaen i 2019-20. |
Mae'r wefan gorfforaethol wedi derbyn dyfarniad 1 seren. Gwaith sydd xx xxxxx i uwchraddio ac ailddylunio'r wefan | Mae'r wefan gorfforaethol wedi cael ei hailddatblygu ac fe'i hail-lansiwyd ym mis Ebrill 2018. Mae'r datblygiad yn parhau, ac yn cynnwys adolygu 'micro- wefannau' y xxxx xxxxx iddynt ar y wefan Gorfforaethol, a sicrhau bod yr xxxx wybodaeth ar gael yn ddwyieithog er mwyn cydymffurfio â Deddf yr Iaith Gymraeg. |
Angen sicrhau bod polisïau a gweithdrefnau allweddol yn destun proses adolygu reolaidd ac/neu yn unol ag amserlenni statudol | Caiff polisïau a dogfennau allweddol eu hadolygu a'u diweddaru xxx blwyddyn o leiaf, gan gynnwys y Cyfansoddiad, y Cynllun Corfforaethol, y Datganiad Llywodraethu Blynyddol, Strategaeth Rheoli'r Trysorlys a'r Strategaeth Ariannol Tymor Canolig. Mae nifer ohonynt wedi cael eu diweddaru yn ystod y flwyddyn, gan gynnwys y Xxxxxx Xxxx Twyll a Llwgrwobrwyaeth a'r Xxxxxx Xxxx Gwyngalchu Arian. Caiff nifer o ddogfennau eraill allweddol eu diweddaru ar sail gylchol, gan gynnwys y Cynllun Cydraddoldeb Strategol a'r Polisi Iechyd a Diogelwch Corfforaethol (xxx 4 blynedd). Fodd bynnag, ceir nifer y bolisïau y xxx xxxxx |
eu diweddaru er mwyn sicrhau eu bod yn effeithiol ac yn berthnasol. Bydd y rhain yn cael eu hadolygu dros y cyfnod sydd i ddod. |
Ar sail adolygiad o'r fframwaith llywodraethu, nodwyd y materion pwysig a ganlyn yn 2018-19 a byddwn yn mynd i'r afael â hwy yn 2019-20:
Strategaeth Ariannol Tymor Canolig - mae'r ansicrwydd economaidd a disgwyliadau cynyddol y cyhoedd a'r gofynion ar sefydliadau'r sector cyhoeddus yn parhau i herio'r Cyngor a rhoi pwysau arno, gan amharu ar ei allu i sicrhau'r arbedion effeithlonrwydd gofynnol. | Bydd y Cyngor yn parhau i fonitro gwybodaeth economaidd a chyllidol allanol er mwyn sicrhau y gall ymateb yn gyflym i ddigwyddiadau annisgwyl. Bydd hyn yn arbennig o bwysig yn y cyfnod ar ôl Brexit. Ochr yn ochr â hyn, bydd y Cyngor yn parhau i drawsnewid y dull o gyflenwi gwasanaethau ac i reoli disgwyliadau'r cyhoedd. Bydd yr xxxx gynigion arbed yn cael eu monitro'n agos a chamau lliniarol yn cael eu gweithredu er mwyn ymdrin ag unrhyw ddiffygion. |
Casgliad canfyddiadau adroddiad Arolygiaeth Carchardai Ei Mawrhydi ar Wasanaeth Troseddau Ieuenctid Bae'r Gorllewin oedd bod y dyfarniad cyffredinol yn annigonol a bod 'trefniadau llywodraethu ac arwain y gwasanaeth yn aneffeithiol. Nid oes gweledigaeth, dealltwriaeth o ddiben na strategaeth i ddarparu gwasanaeth wedi'i bersonoli sy'n ymatebol ac o ansawdd uchel i blant a phobl ifanc.' | Mae Gwasanaeth Troseddau Ieuenctid Bae'r Gorllewin wedi cael ei ddadgyfuno a Bwrdd Rheoli Cyfiawnder Ieuenctid Pen-y-bont ar Ogwr wedi cael ei sefydlu sy'n cynnwys cynrychiolwyr lefel uwch o wahanol asiantaethau, gan gynnwys yr Aelod Cabinet - Cymunedau a'r Aelod Cabinet - Gwasanaethau Cymdeithasol a Chymorth Cynnar er mwyn datblygu gwasanaethau ym Mhen-y-bont ar Ogwr. Mae'r Cyngor wedi creu Cynllun Gweithredu Ôl-arolygiad mewn ymateb i'r cyd- adolygiad llawn a gynhaliwyd gan Arolygiaeth Prawf EM. Mae hyn yn ychwanegu eto at y rhestr o flaenoriaethau a luniwyd ar ôl derbyn cofnodion y Panel Dyfarniadau, a gynhaliwyd ar 18 Rhagfyr 2018. Bydd y Cynllun Gweithredu'n cael ei fonitro xxx pythefnos gan Arweinydd Strategol a Rheolwr Gweithredol y Gwasanaeth Troseddau Ieuenctid, a'r Bwrdd Cyfiawnder Ieuenctid (BIC) |
Canlyniad Arolygiad Estyn o Wasanaethau Addysg | Cyflwynwyd yr adroddiad gerbron y Cyngor 19 Mehefin 2019. Bydd yr argymhellion a wnaed yn cael eu hymgorffori mewn Cynllun Gweithredu Ôl- arolygiad a gaiff ei fonitro gan y Grŵp Gwella Ysgolion |
Mae rôl y Swyddog a151 yn cael ei chyflawni dros dro tra'n disgwyl penderfyniadau ynghylch sut i symud ymlaen â'r swydd yn sgil penodi'r Prif Weithredwr. | Penodwyd y Prif Weithredwr ym mis Mai 2019, a byddwn yn ceisio penodi Swyddog a151 parhaol ar y cyfle cyntaf. Mae Dirprwy Bennaeth Cyllid a Dirprwy Swyddog a151 wedi cael ei benodi i gynyddu gwytnwch o fewn y swyddogaeth Gyllid. |
Effaith newid ffiniau'r Bwrdd Iechyd o Ranbarth Bae'r Gorllewin i Ranbarth Cwm Taf | Mae'r Cyngor wedi ymdrechu i leihau hyd yr eithaf unrhyw effeithiau yn sgil trosglwyddo i'r Awdurdod Iechyd newydd yn ystod 2018-19, a bydd yn parhau i fonitro'r trefniadau yn ystod 2019-20 er mwyn sicrhau bod yr xxxx brosesau wedi'u sefydlu'n gadarn. |
Gallai effaith Brexit ar wasanaethau a chyllid gynyddu'r pwysau ar adnoddau'r Cyngor. | Bydd y Cyngor yn datblygu strategaeth a chynllun gweithredu i nodi effeithiau posibl ar y cymunedau y mae'n eu cynnal, ac yn paratoi am unrhyw oblygiadau ariannol. Mae'r Cyngor wedi sefydlu Fforwm Trawsgyfarwyddiaethol mewnol ar gyfer Brexit wedi'i gadeirio gan y Prif Weithredwr. Ei bwrpas yw archwilio effaith bosibl Brexit ar ddarpariaeth gwasanaeth, a'r camau i'w cymryd er mwyn lliniaru unrhyw risgiau. Bydd y Fforwm hefyd yn archwilio unrhyw gyfleoedd posibl a allai ddeillio o Brexit. Cyflwynwyd adroddiad i'r Cabinet ym mis Mawrth a oedd yn cynnwys cofrestr risg Brexit. Byddwn yn ymroi i fonitro a diweddaru'r gofrestr honno fel bo'r angen. |
Dylai swyddogaethau craffu'r Cyngor geisio canfod ffyrdd i wella ei ffocws a'i weithgarwch craffu er mwyn sicrhau bod defnydd y Cyngor o'r adnoddau sydd ar gael mor effeithiol ag sy'n bosibl, a gwella effaith gweithgarwch craffu. 3 | Bydd Swyddogion Craffu yn cadw cofnod o effaith gweithgarwch craffu er mwyn cryfhau a dysgu yn sgil hynny i lywio gwaith y swyddogaeth graffu yn y dyfodol. Yn dilyn adolygiad diweddar 'Craffu Addas i'r Dyfodol?' mae adroddiad yn cael ei lunio ac ynddo gynigion i weithredu enghreifftiau o arfer gorau ac arloesi a ddefnyddiwyd mewn ardaloedd eraill. Er mwyn sicrhau bod swyddogaeth graffu'r Cyngor mor effeithiol a chynhwysol ag sy'n bosibl, bydd y Cadeiryddion Craffu yn cyfarfod xxx chwarter i rannu gwersi a ddysgwyd a chudd-wybodaeth, nodi meysydd sy'n gorgyffwrdd a thrafod bylchau posibl o ran ffocws. Rydym hefyd yn ystyried y sgiliau a'r hyfforddiant sydd xx xxxxx ar aelodau craffu er mwyn eu paratoi'n well am heriau cyfredol a heriau'r dyfodol, ac er mwyn datblygu rhaglen hyfforddi briodol. Mae'r swyddogaeth graffu yn parhau i weithio'n effeithiol â chyrff allanol fel CLlLC, awdurdodau cyfagos a'r trydydd sector i fanteisio i'r eithaf ar yr adnoddau sydd ar gael i graffu'n dda ar wasanaethau cyngor. |
Trawsnewid Digidol a newid sianelau - xxx xxxxx i'r Cyngor barhau i ddatblygu ei blatfformau ar-xxxx xx mwyn galluogi preswylwyr a busnesau i ryngweithio'n ddigidol â'r Cyngor. | Lansiwyd "y Wefan" a'r "Platfform Digidol" ymatebol newydd ym mis Ebrill 2018, ac maent yn parhau i aeddfedu a datblygu drwy ychwanegu sianelau digidol newydd sy'n rhoi dewis i'r Dinesydd ymgysylltu'n ddigidol â'r Cyngor ochr yn ochr â'r sianeli traddodiadol, fel "wyneb yn wyneb" a "theleffoni". Mae cynnydd a llwyddiant y "Platfform Digidol" yn ddibynnol ar barodrwydd y Cyngor o fabwysiadu technoleg ddigidol. Ar gyfer hynny bydd angen newid diwylliannol i gefnogi'r broses drawsnewid a'r arbedion effeithlonrwydd. |
Caiff y materion hyn eu monitro drwy gynllun gweithredu manwl yn ystod 2019-20, gan nodi swyddog cyfrifol a dyddiad terfyn ar gyfer pob gweithred, ac adrodd wrth y Cabinet/Bwrdd Rheoli Corfforaethol a'r Pwyllgor Archwilio.
Sicrwydd
Yn amodol ar ddatrys y materion uchod, gallwn roi sicrwydd rhesymol cyffredinol bod trefniadau llywodraethu Cyngor Bwrdeistref Sirol Pen-y-bont ar Ogwr yn parhau i fod yn addas i’r diben.
Cymerir camau i fynd i'r afael â'r materion y cyfeirir atynt uchod i wella ein trefniadau llywodraethu ymhellach.
Llofnod: 24 Gorffennaf 2019 (Prif Weithredwr)
Llofnod: 24 Gorffennaf 2019 (Arweinydd y Cyngor)
3Adroddiad Gwella Blynyddol Swyddfa Archwilio Cymru 2017-18 – Medi 2018
Geirfa
Actiwari
Mae actiwari’n xxxxxx xx’n cyfrifo premiymau yswiriant a phensiwn, gan gymryd i ystyriaeth ffactorau fel disgwyliad oes.
Addasiad blwyddyn flaenorol
Yr addasiadau perthnasol hynny sy’n gymwys i flynyddoedd blaenorol yn sgil newidiadau mewn polisïau cyfrifyddu neu yn sgil cywiro gwallau sylfaenol.
Ardrethi Annomestig Cenedlaethol (NNDR)
Yr NNDR, neu’r Ardrethi Busnes, yw’r tâl sy’n cael xx xxxx ar ddeiliaid mangreoedd busnes. Mae’r arian a gesglir yn cael xx xxxx i Lywodraeth Cymru a’i ailddosbarthu i’r awdurdodau unigol yn gymesur â’r oedolion yn eu poblogaeth.
Asedau cyfredol
Asedau byrdymor yw’r rhain sydd ar gael i’r Cyngor eu defnyddio yn ystod y flwyddyn gyfrifyddu nesaf.
Amorteiddio
Gostyngiad yng ngwerth gwariant cyfalaf nad yw wedi creu ased, drwy newidiadau mewn refeniw.
Archwiliad
Mae archwiliad yn golygu archwiliad annibynnol ar gyfrifon y Cyngor.
Asedau gweithredol
Asedau yw’r rhain sy’n cael eu defnyddio wrth redeg neu ddarparu gwasanaethau.
Balansau dirprwyedig ysgolion
O xxx ddarpariaethau Rheoli Ysgolion yn Lleol, mae unrhyw falansau sydd wedi cronni ar ddiwedd y flwyddyn yn cael eu dirprwyo i’r ysgolion unigol. Mae’r cronfeydd hyn yn cael eu cadw y tu xxxxx i falansau Cronfa’r Cyngor.
Benthyciad neu fuddsoddiad dros dro
Dyma arian sydd wedi’i fenthyca neu wedi’i fuddsoddi am gyfnod cychwynnol o lai na blwyddyn.
Blwyddyn ariannol
Dyma’r cyfnod cyfrifyddu. Yn achos awdurdodau lleol mae’n dechrau ar 1 Ebrill ac yn dod i ben ar 31 Mawrth yn y flwyddyn ddilynol.
Bwrdd Benthyciadau Gwaith Cyhoeddus (PWLB)
Un o asiantaethau’r Llywodraeth yw’r Bwrdd ac mae’n darparu benthyciadau hirdymor i awdurdodau lleol. Mae’n codi cyfraddau llog sydd ychydig yn unig yn uwch na’r cyfraddau y mae’r Llywodraeth yn cael cymryd benthyciad arnyn nhw.
Cod Ymarfer ar gyfer Adroddiadau ar Wasanaethau (SeRCOP)
Mae’r Cod Ymarfer ar gyfer Adroddiadau ar Wasanaethau yn fframwaith cyson ar gyfer adroddiadau ar ddata awdurdodau lleol. Adolygir SeRCOP xxx blwyddyn gan y xxxxx rheoleiddio priodol i sicrhau ei fod yn datblygu yn unol ag anghenion llywodraeth leol fodern, tryloywder, y gwerth gorau a diwygio gwasanaethau cyhoeddus.
Costau Annosbarthadwy (NDC)
Mae NDC yn gategori costau a ddiffinnir gan y Cod Ymarfer ar gyfer Cadw Cyfrifon y Gwerth Gorau. Mae’n cynrychioli:
• costau cyfleusterau TG sydd heb eu defnyddio,
• costau asedau na ellir eu realeiddio sydd heb eu defnyddio dros dymor hir,
• costau penodol cronfeydd pensiwn
Craidd Corfforaethol a Democrataidd (CDC)
Mae’r CDC yn wasanaeth a ddiffinnir gan y Cod Ymarfer ar gyfer Cadw Cyfrifon y Gwerth Gorau, sef costau sy’n ymwneud a gweithgareddau Aelodau (Cynrychiolaeth Ddemocrataidd a Rheoli) a chostau sy’n darparu’r isadeiledd i sicrhau bod modd i wasanaethau gael eu darparu (Rheoli Corfforaethol).
Credydwr
Credydwr yw sefydliad neu rywun y mae ar y Cyngor arian iddo ar ddiwedd y flwyddyn ariannol am nwyddau neu wasanaethau a gafwyd yn ystod y flwyddyn ariannol neu’r blynyddoedd blaenorol.
Croniad
Mae croniad yn swm a ddangosir yn y cyfrifon ac sy’n cynrychioli incwm neu wariant am y cyfnod cyfrifyddu ond nad oedd wedi’i xxxx xxx wedi’i dalu ar ddyddiad y fantolen.
Cronfa Ailbrisio
Mae hon yn cynrychioli’r cynnydd/gostyngiad annosbarthadwy ym mhrisiad asedau sefydlog.
Cronfa a Glustnodwyd
Cronfeydd wrth gefn sydd wedi’i neilltuo at ddiben penodol yw’r rhain.
Cronfa refeniw
Cyfrif yw hwn sy’n cofnodi’n gwariant a’n hincwm o ddydd i ddydd ar eitemau fel cyflogau misol ac wythnosol, costau rhedeg gwasanaethau ac ariannu gwariant cyfalaf.
Cronfa ymddiriedolaeth
Mae cronfeydd ymddiriedolaeth yn cadw arian ar ran unigolion neu sefydliad. Bydd ymddiriedolwyr yn gweinyddu’r cronfeydd ar ran y perchnogion.
Cyfrif Addasu Cyfalaf
Arian yw hwn sydd wedi’i neilltuo yng nghyfrifon y Cyngor ar gyfer gwariant cyfalaf ac i ad-dalu benthyciadau.
Cyfrif escrow
Trefniant cyfreithiol yw escrow, lle xxx xxxxx yn xxxx xx draddodi i drydydd parti (o’r enw asiant escrow) i’w gadw mewn ymddiriedolaeth hyd nes i ryw ddigwyddiad penodol godi neu nes y bodlonir xxxx xxx amodau mewn contract.
Cyllideb
Mae cyllideb (neu amcangyfrif) yn gynllun incwm a gwariant, y seilir y dreth gyngor arni. Wedyn mae’r gwariant a’r incwm gwirioneddol yn cael eu monitro yn erbyn y cynllun hwn.
Darpariaeth
Mae darpariaeth yn swm y byddwn yn ei neilltuo yn ein cyfrifon ar gyfer rhwymedigaethau a ddisgwylir na allwn eu mesur yn fanwl gywir.
Darpariaeth Refeniw Isaf (MRP)
Swm yw hwn sydd wedi’i neilltuo i ad-dalu benthyciadau. Dylai fod yn swm darbodus.