Université Royale de Droit et des Sciences Économiques Royal University of Law and Economics
សាកលវិទាល័យភូមិនទនីតិសាស្ត្រ និងវិទាសាស្ត្ស្ដ្ឋកិច្ច
Université Royale de Droit et des Sciences Économiques Royal University of Law and Economics
3
សារណាបញ្ច ប់ការ្ិកា
តួនាទសា
រការកង
កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុ
រាវរាវចាប់ពីថ្ងងទី២៧ ខែមមា ឆ្ប ២
០២១ ដល់ថ្ងងទី២៥ ខែមិងុនា ឆ្ប ២
០២១
រាវរាវមោយ ាស្រ្ាថ ចារយខែនា
ម្ម ោះនិស្សត
៖ ក. អ˜ុច ស្ុ ែចន
ធណារ ី មោក កាន់ ស្ុ ទនប"ូលន
ថ្នប ក់បរញ្ញ
ដ បរត នីតិាស្រ្ស្ថ ឆ្ប ច
ូលស្ិក ២០១៧
ជាំនាន់ទី២៦ (អាហារបករែ៍ ) ឆ្ប ស្
រមស្រារណា ២០២១
ស្ច្កថ្
ថលងអំណរគុណ
3
នាងែាំុមញ ្ម ោះ អ˜ុច ស្ុែច័នធណារ ី ានិស្សត
បរញ្ញ
ដ បរតនីតិាស្រ្ស្ថ ជាំនាន់ទី២២ ថ្នាកលវទ
ាល័យភមន
នីតិាស្រ្ស្ន
ិងវទ
ាាស្រ្ស្មថ ស្ដក
ិចច ។ ស្ូមស្ខមង
នូវការដឹងគុែយ" រាវមរៅបាំផុតចាំមБោះ៖
អបកមានគុែទាំងពីរ ខដលបានផល
់កាំមែើ ត និងែិតែាំចិញ្ចឹមបីបាច់កូន មោយមន
ខ្លល ចមនឿយហត់ តងពី
តូចរហូតដល់ធាំ។ មោកទង
ពីរខតងខតមរបៀនរបមៅ មលើកទឹកចិតថ ផល
់នូវដាំបល
មានលៗ
និងបានផត
់ផង
់មអាយកូន
ស្ិក មរៀនស្ូរតតង
ពី ថ្នប ក់តូច រហូតដស្់បានថ្នប ក់បរញ្ញ
ដ បរត ខដលនឹងបញ្ចប់នាមពលខ្លងមែ
មនោះ ។
ឯកឧតថមបែិឍ ត លុយ ចណាត ខដលាស្កលវទ
ាធិការថ្នាកលវទ
ាល័យ ភម
ននីតិាស្រ្ស្ន
ិង វទា
ាស្រ្ស្មថ ស្ដក
ិចច ខដលបានផល
់ឳកាស្ឲ្យនាងែុាំបា
ន ចូលមរៀនថ្នប ក់នីតិាស្រ្ស្មថ នោះចាប់តង
ពីឆ្ប មល
ោឌ ន រហូតដល់
មានឳកាស្ស្រមស្រារណាបញ្ចប់ការស្ិក ថ្នប ក់ បរញ្ញ
ដ បរតផងខដរ។
មោក និងមោករស្ី ាស្រ្ាថ ចារយ ថ្នាកលវទ
ាល័យ ភម
ននីតិាស្រ្ស្ន
ិងវទ
ាាស្រ្ស្មថ ស្ដកិច
ខដលបាន បង្ហា ត់បមរងៀន នាងែាំចាុ
ប់តង
ពីឆ្ប មល
ោឌ ន រហូតដល់មពលបញ្ចប់ថ្នប ក់បរញ្ញ
ដ បរតមនោះ។
មោកាស្រ្ាថ ចារយខែនាាំ កាន់ ស្ុទនប"ូលីន ខដលបានចាំណាយមពលមវោដ៏មានតថ្មល កុងការចងលុ
បង្ហា ផូវ
ខែនាាំ រតួតពិនិតយ និង ខកតរមូវ មលើកកិចកា
រារណារបស្់នាងែាំុញ មដើមផឲ្
យាប ថ្ដមយ
មនោះកាន់ខតមាន
គុែភាពរបមស្ើរមAើង។
មិតថនិស្សត
និងស្ិស្សចផង ខដលបានចាំណាយមពលមវោដ៏មានតថ្មល ជួយបូន
កុង
ការផល
់ ាមតិមយបល់
កមាល ង
ចិតថ របភពឯការ រពមទង
បានរតួតពិនិតយកិចកា
ររបស្់បូន
មហើយបានជួយខកតរមូវនូវរាល់ កាំហុស្ឆង
របស្់
បូន
មដើមផមី អាយបាននូវារណាមយ
ខដលមានភាពរបមស្ើរមAើង។
នាងែាំុ
ស្ូមបង
ស្ួងដល់វតុស្
័កស្
ិទិខន ដលមានមៅកុង
មោកឲ្យជួយតមខងរក មោកឪពុក អក
មាថ យ
ស្កលវទ
ាធិការ មោក និងមោករស្ី ាស្រ្ាថ ចារយ មោកាស្រ្ាថ ចារយខែនាាំ និង មត
និស្សត
ស្ិស្សចផង ទង
អស្់ស្ូមមអាយជួបខតពុទព
រទង
៤របការគឺ អាយុ វែៈ ស្ុែៈ និង ពលៈ កាំុបីម្ៀល នឃ្លល តមAើយ៕
មោលបាំែងខដលនាងែាំុមញ រជើស្មរស្
អារមណ៍ កថា
3
របនបនបទ ” តួនាទីារការកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុទ” មោយ
ារខតនាងែាំុចា
ប់អារមរម ែ៍ មលើវា
ច ជីវៈារការ ី និងការលក់ទិ អចលនវតុមទ ៅកមុា
មទើបជរមុ មអាយនាងែាំុែ
ិតែាំ
ស្ិក ខស្ង
យល់មអាយ ស្ុីជមរៅ តមលទភា
ពខដលអាចមធើបា
ន មដើមផា
ទុន ស្រមាប់អភវិ វាំឌ្ណចាំមែោះដឹងរបស្់
ែួន។
មរៅពីមនោះ ែាំុមញ មល
ម្ើ អាំពីបញ្ញា ខដលទក់ទងនឹងារការគ
ឺ កាំពុងខតជួបនឹងបញ្ញា ដ៏ស្ាំខ្លន់ាមរចើនដូចា
ការែោះវ ខ្លតចាំនួនារការ ី និងការមន
រតូវបានរបាជនកមុា
ាគ ល់មរចើនមទ ស្ូមផខី ត និស្សត
ចាប់ មស្រ្នីរា
ជការែោះ ក៏
មនាគ ល់ផង កាំុថ្នមAើយរបាពលរដខដលមន
បានស្ិក ខផក
ចាប់ ឬរបាពលរដខឌ ដលមៅតមជនបទ។ ប"ខុ នវថ ា
ជីវៈមនោះពិតាមានារៈស្ាំខ្លនខ្លល ង
ណាស្់ស្រមាប់ស្ងម
នីតរិ ដដ
ូចាកមុា។
មបើមយើងពិនិតយមមល
មលើការលក់ទិ អចលនវតុមទ ៅកមុា
វ ិ គឺពិតាមានការមព និយមខ្លល ង
ណាស្់។
កុង
ការលក់ទិ ារការមីដើរត
ទីស្ាំខ្លន់ខ្លល ង
ណាស្់កុង
ការជួយដល់របាជន រគប់រស្ទប់វែត ៈមដើមផទ
ទួលបាន
នូវស្ុវតិភា
ពគតិយុតថ ។ ផុយ
មៅវ ិ កុង
ការអនុវតា
ក់ខស្ង
បចុប
ផនប ារការមន
បានមានវតមា
នកុង
ការមធើរវ គប់កិច
ស្នាលក់ទិ អចលនវតុមទ ៅកមាុ
។
មទ មទោះបីាចាប់បានខចងពីស្មតក
ិចរច បស្់ារការកងុ
កិចស្
នាមនោះក៏មោយ
ាងមនោះមៅមទៀតមនាោះ ស្រមាប់ឯការខដលទក់ទងមៅនឹងារការក៏មៅមាន តចតចមៅមAយ។ើួិ ដូមចោះ
ែាំុព
ិតាចង់ចូលរម
ចាំខែកកុង
ការ ស្រមស្រនូវាប ថ្ដមយ
ខដលពិតាអាចកាល យារបភពឯការជាំនួយដល់ អក
ស្ិក ខដលចង់ខស្ង
យល់ពីវា
ជ ជីវៈារការកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ។
នាងែុាំញ ស្ូមអភ័យមទស្ពីស្ាំណាក់មោករគូ អក
រគូ មត
ភកិា
ទីរាប់អាន និងអក
ស្ិក ពីរគប់មជឈោឌ នទុក
ាមន
នូវរាល់ កាំហុស្ទង
ឡាយខដលមកើតមAើង មោយអមចតនា។ មហើយនាងែាំុស្
ូមាវ គមន៍មោយមាម ោះស្រនូវ
រាល់មតិរោះិ គន់ពីអក
ស្ិក ពីរគប់មជឈោឌ នទង
អស្់ មដើមផផល
់នូវការាទ បនាមលើាប ថ្ដមយ
មនោះ មោយមស្ចកីមថ ា
មនស្សរគប់មពលមវោ៕
មាតិកា
ទំព័រ
ទិដ្ឋភាពច្ាប់ទូសៅនិងការអនុវតរជាក់ថ្្ងកងការបសងតកិច្ច្នាកើ លក់ទិញអច្លន
វតុថសៅកមពុជា ច្នាលក់ទិញអច្លនវតុថសៅកមជា
................................ ៤
ិញទូសៅ និងកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវត.ថុ ..៤
១.១ ការរពមមរពៀង ៤
១.២ ស្មតភា
ពគូភាគី ៥
១.៣ កមវម តុ ៧
១.៤ ថ្ងល
ក់ទិ ៨
ណឌ ពិស្្ននអានុភាពននកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុសោយលខ
២.១ ែឹម
ារថ្នមារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ថ្នរកមរដប
ផមវែី ឆ្ប ២
០០៧..................................................៩
២.២ របមភទថ្នលិែិតយថ្នភត ១០
ថ្ផនកទី២៖ សោលគំនិតននច្ាប់ និងការអនុវតរជាក់ថ្្ងកងការបសងតកច្្នាចិើក លក់ ទិញ
១.សោលគនិតននមារា៣៣៦កថាខណឌ ២ននរកមរដ្ឋបបសវណី ២០០៧ ១៣
១.១. ការБរអនុបផទនិក ១៤
១.២. ការБរអនុបផទយី ១៤
១.៣. អតិភា
ពថ្នភស្ុត
ង ១៤
២.១ កិចស្
នាលក
ិ អចលនវតុខទ ដលមធើមវ ោយបគល
មនមានស្មតក
ិច ១៥
.២.២ មល
មហតុខដលនាមាំ អាយមានការអនុវតផុយ
ពីចាប់ ១៦
ជំពូកទី២
បញ្ជា ក់កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុ
ថ្ផនកទី១៖ ការាក់ថ្តងកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុជាលខត
១. មុនសពលាកថ្់ តងកិច្្នារលកទិញអច្លនរទពយ ១៧
១.១ ការរបឹក មយបល់មោយារការ ១៧
១.២ ការមផៀធ ងផ្ទធ ត់ និងបញ្ជក់អតស្ញ្ញដ ែគភាគ...................ីូ ១៨
១.៣ ការតួតពិនិតយអចលនវតុ ១៩
ច្នាលក់ទិញអច្លនវតុថសោយសារការ ២០
២.១. ចាំែុ ចស្ាំខ្លន់ៗខដលមានកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ ២០
២.២. ទរមង់ថ្នកិចស្នាលកទិ់ អចលនវតមុទ ោយារការ.ី ២២
៣.១.ការចុោះហតមទ លខ្លរបស្់គូរភាគី ២២
៣.២.ការចុោះហតមទ លខ្ល និងរបថ្នប់រតរបស្់ារការ ២២
ថ្ផនកទី២៖ កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុជាលខត
ឯកជនថ្ដ្លបញ្ជា កស់ ោយសារការ ២៣
២ នីតិវិធីថ្នការបញ្ជា ករ់ ប្សារការ ី ២៣
២.១ ការពិនិតយមAើងវ ិ ២៤
២.២ ការចុោះហតមទ លខ្ល និងាប មមមថ្ដរបស្់គូភាគី ២៤
២.៣ ការចុោះហតមទ លខ្ល និងរបថ្នប់រតរបស្់ារការ.ី ២៤
ិច្ច្នារលក់ទិញអច្លនវតថុ
ថ្ផនកទី១.៖ ធានារប្ទធិភាពននកិច្ច្នា ២៥
៣. ការតមកល់ រកាទុក និងការរគប់រគងឯកសារ ជាភ្ាង ២៧
៦. សច្ញច្ាប់ច្មលងននកិច្ច្នាថ្ដ្លជាលខិតយថាភូត ២៨
ថ្ផនកទី២៖ ការទទលខ្រតវវជាិូុ ា ជវៈសី ពលមានពយ្នកមម ២៨
៣. រពហ្មទណឌ ២៩
ស្ច្ក្ននិោឋ ន ៣១
អនុសា្ន៍ ៣៣
ឯកសារសោង ឧប្មព័នធ
បញ្ជា ’
ស្ច្កីសរ ផើរម
មោយមយងតមស្ទធ នុរកមថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧ ខដលចុោះមៅថ្ងទ
ី៨ ខែធូប ឆ្ប ២
០០៧ បានផល
់និយ
មន័យមអាយារការថ្ន
ារការគ
ឺាមស្រ្នីា
នបរែៈខដល មានមែ
ង្ហរមធើល
ិែិតយថ្នភត
បញ្ញជ ក់ពីលកែែៈ
រតឹមរតូវ ពិតរបាកដ នបនារា" ប់រងពីកាលបរមិចទ
តមល
់រក ទុក និងមច មស្ចកីចមង
យថ្នភត
ថ្នលិែិតទង
ឡាយ
ខដលរតូវខតឲ្យមានការបញ្ញជ ក់។វា
ជ ជីវៈមនោះ គឺមផសងពីវា
ជ ជីវៈ កុង
វស្
័យចាប់មផសងមទៀត មហើយវា
ជ ជីវៈមនោះមន
ខមន
មទើបខតមានវតមា
នមៅកុង
របមទស្កមុា
ប"នា
ម ន ឆ្ប ច
ុងមរកាយមនោះមទ តមការពិតវា
ជ ជីវៈមនោះរតូវបានបមងើត
មAើង
តងពីឆ្ប ាំ ១៩៥៤ មកមមោះ
តមរយៈរពោះរាជរកមមលែ ៩១០ ន.ស្ ចុោះថ្ងទ
ី៤ ខែវច
ិកា
ឆ្ប ១
៩៥៤។ មបើតមមស្ៀវមៅ
វាជ ាវៈារការថ្ីនរពោះរាាណាចរកកមុា
កាលស្ម័យមនាោះ វា
ជ ជីវៈមនោះគឺរបរពឹតមថ ៅតមឥទិព
លថ្នចាប់ បារាង។
វាជ ជីវៈមនោះរតូវបានផ្ទអ កមៅកុងរបបរបល័យពូជាស្ន៍ មោយារស្ស្រ្ង្ហគ មអស្់រយៈមពលាមរចនឆ្ើ ប ។
រហូតដល់មពល ចាប់ភមបា
លឆ្ប ២០០១ដ៏ដូចារកមរដប
ផមវែី ឆ្ប ២
០០៧ បានបមងើត
មAើងមទើបមយើងម្ើ មាន
ការខចងទក់ទងនឹងារការកុង
របតិបតិកា
រគតិយុតមថ ផសងៗ។
ស្រមាប់ការលក់ទិ អចលនវតុវទ ិ គឺស្ាំមៅមៅមលើកិចស្
នាខដលភាគីមាខ ង មៅថ្នអក
លក់មានករែ
កិចរច តូវមផរធ កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
ឬស្ិទិមន ផសងមទៀតមលើអចលនវតុ
មអាយមៅភាគីមាខ ងមទៀតមៅថ្នអក
ទិ មហើយ
អកទិ មានករែី កិចរច តូវមច ថ្ងល
ក់ឲ្យអក
លក់។ មបើមយ
ង្ហកមកមមល
ការលក់ទិ អចលនវតុមទ ៅកុង
របមទស្
កមុា
បចុប
ផនវប ិ មនាោះគពឺ ិតាមានការមព និយមខ្លល ង
ណាស្់ ។ ស្រមាប់អចលនវតុក
ុងការលក់ទិ គឺស្ាំមៅមៅ
មលើ ដីធី
និងវតុ
មៅាប់មលើដីខដលមន
អាចផ្ទល ស្់បូរថ បាន ដីនិងស្មាស្ភាគថ្នដីាមដើម។ភាគីអាចទិ ឬលក់ដី
ទមទដីខដលមាន អោរ ចាំខែកឯកជនថ្នអោរស្ហកមស្
ិទិា
មដើម។
មោយមយងតមមារត៩ ថ្នចាប់ស្ីកា
រអនុវតរថ កមរដប
ផមវែី ២០០៧ បានបង្ហា ពីស្មតក
ិចា
រការ
កុង
ការមធើល
ិែិតយថ្នភត
ខដលាកិចស្
នាលក់ទិ ខដលមានអនុភាពតមមារត៣៣៦កថ្នែែឍ ២ថ្នរកមរដ
បផមវែី ។ មទោះបីាមាន បញ្ញដ តិទ
ក់ទងនឹងចាំែុ ចមនោះក៏មោយ ក៏កុង
ការអនុវតា
ក់ខស្ង
គឺ មានបញ្ញា ខដលបញ្ញ
មនាោះគឺ កិចស្
នាកុង
របតិបតិកា
រលក់ទិ អចលនវតុម
នបានមធើមវ ោយារការរីគប់ករែី មទ។មហើយអីខវ ដលស្ាំខ្លន់
ខដលរតូវស្ិក មទៀត មនាោះគឺ នីតិវធ
ីកុង
ការមធើក
ិចស្
នាមនាោះ ថ្នមតើារការោ
ត់រតូវមធើអីែ
ោះល កុង
ការមធកើ
ិចស្
នាលក់
ទិ អចលនវតុ
មដើមផឱ្
យកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
មានស្ុវតិភា
ពគតិយុត?
មដើមផមី អាយកិចស្
នាកុង
ករែ
និស្សតិ ៖ ក អច
ស្ុចន័ ណា
រ ី 1 ាស្រ្ាថ ចារយខែនា៖
កាន់ ស្ុទនបូ"លីន
ខដលកិចស្
នា ខដលមធើមវ ោយារការ ី មានភាពរតឹមរតូវ និងមានស្ុវតិភា
ពគតិយុត។
ការទទួលែុស្រតូវមលើវា
ជ ជីវៈ
របស្់ារការ។ី
⮚ មតើលិែិតយថ្នភត
កុង
មារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ ស្ាំមៅមលើលិែិតរបស្់ារការ
រយ" ងណា?មតើចាប់ពិតាតរមូវមអាយ កិចស្នាលកទិ់
អចលនវតុរទ តូវខតមធើមវ ោយារការរខីមនមទ?
⮚ មតើកុង
ការអនុវតថ្ថ នការមធើក
ិចស្
នាស្ពថ្វ ងង មគមធើយ
" ងណាខដរ រតឹមរតូវតមចាប់ខដរមទ?
របស្ិនមបើមន
បានមធើត
មចាប់មទ មហតុអីក
៏ខបបមនោះ?
⮚ មតើមដើមផប
មងើត
កិចស្
នាមយ
មអាយរស្បតមចាប់ មតើារការរីតូវមធើអីែ
ោះល ?
⮚ មតើារការរីតូវមធើអីែោះល ? មតោតរ់ើ តវទទលែស្រតវយូុូូ " ងដចមមចូ ?
⮚ មតើមានអតរទ បមយជន៍អីមវ ៅខដលរតូវមធើក
ិចស្
នាលក់ទិ ាលិែិតយថ្នភត?
ការរាវរាវមយ
មនោះនឹងមោោះរាយនូវចាំមណាទបញ្ញា ខ្លងមលើ មហើយក៏ជួយពរងីកចាំមែោះដឹងបខនម
ដល់
ែួនឯង ក៏ដូចាមត
និស្សត
ទក់ទងនឹងារការ ី កុង
ការបមងើត
កិចស្
នាលក់ទិ ជូនគូភាគី។ កងុ
ាប ថ្ដារណា
មនោះ នឹងបង្ហា ពីន
ិវធ
ី ក៏ដូចាតួនាទីកុង
ការបមងើត
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុទ របស្់ារការនា
មពលបចុប
ផន។
មាង
វ ិ មទៀត ការរាវរាវមនោះនឹងរកមអាយម្ើ ថ្នមតើមហតុអីបា
នាមែ
ង្ហារការ ី មន
អាចអនុវតមា
នមព
មល តមរកមរដប ខដរមទ?
ផមវែី ? មតើមានតួនាទីអីែ
ោះល ? ចុោះការអនុវតា
ក់ខស្ង
មតើបានបាំមព តមចាប់ ទង
រស្ុង
ិងថ្ដ្នកំណត់
ស្ិក ខតតួនាទីារការមីៅកុង
របមទស្កមុា
មទ ក៏មន
ស្ិក ពីបទោឌ នគិយុតអ
នរថ ាតិខដរ។
⮚ ពរងឹងចាំមែោះដឹងបខនម
ទក់ទងនឹងតួនាទីារការ ីកុង
កិចស្
នាលក់ទិ ។
⮚ បមងើតនវឯកាូ រស្រមាបស្ក រាិ់ វរាវ។
⮚ មលើកមAើងពីបញ្ញា ខដលទក់ទងនឹងរបនបនបទ និងផល់នវដមណាាំូ ោះរាយតមរយៈអនុាស្ន។៍
របមល
ទិន័យ
តមរយៈ
▪ របភពចមផង(ចាប់)
▪ របភពបនាធ ប់បនស(ាំ មស្ៀវមៅ អតប
ទ ស្ិកាខ ាាកុង
របព័នអីន
មធើខែត និងការាកស្ូរអក
ជាំនា )
ការរាវរាវមនោះរតូវខបងខចកាជាំពូកដូចខ្លងមរកាម៖
ជាំពូកទី១៖ ទិដឌភាពចាប់ទូមៅនិងការអនុវតថាក់ខស្ង កុបងការបមងកើតកិចចស្នាលកទ់ ិ មៅកមុពា
ខផក
ទី១៖ លកែ
ែឍ គតិយុតថ្ថ នកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុមទ ៅកមុា
ខផក
ទី២៖ មោលគាំនិតថ្នចាប់ និងការអនុវតា
អចលនវតុទ
ក់ខស្ង
កុង
ការបមងើត
កិចស្
នាលក់ទិ
ជាំពូកទី២៖ តួនាទីរបស្់ារការកុង
ខផក
ទី១៖ ការតក់ខតងកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុា
លិែ
យថ្នភត
មោយារការ
ខផក
ទី២៖ កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុា
លិែិតឯកជនខដលបញ្ញជ ក់មោយារការ
ជាំពូកទី៣៖ ការទទួលែុស្រតូវរបស្់ារការមីលើកិចស្នាលកទិ់ អចលនវតុ
ខផក
ទី១.៖ នបនារបស្ិទិភា
ពថ្នកិចស្នា
ខផក
ទី២៖ ការទទួលែុស្រតូវវា
ជ ជីវៈមពលមានពយស្នកម
ជំពូកទី១
ទិដ្ឋភាពច្ាប់ទូសៅនិងការអនុវតរជាក់ថ្្ងរ កង
ការបសងើកតកិច្ច្នា
លក់ទិញអច្លនវតុថសៅកមុពជា
ជំពូកទី១៖ ទិដ្ឋភាពច្ាប់ទូសៅ និងការអនុវតរជាក់ថ្្ងរ កង កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតុថសៅកមុពជា
ការបសងកើត
ការលក់ទិ គឹារបតិបតិកា
រាមញ្ដខដលមកើតមានរបចាថ្ាំ ង។
ការលក់ទិ ែោះល ពិតាមានភាពង្ហយរស្ួល
ខ្លល ង
ណាស្់ គឺភាគីអក
លក់រោន់ខតរបគល់វតុ
មហើយភាគីអក
ទិ រោន់ខតរបគល់លុយាការមរស្ច។ ប"ខុ នកា
រលក់
ទិ អចលនវតុព
ិតាមន
ង្ហយរស្ួលខបបមនោះមទ គឺមានលកែ
ែៈស្ុគ
ាម ពីមរБោះចាបថ្់ នរបមទស្កមុា
តរមូវ
ឱ្យ មាននីតិវធ
ីាមរចើនមដើមផឱ្
យការលក់ទិ បានស្មរមច មБលគឺអក
ទិ ទទួលបាននូវកមស្
ិទិមន លើ អចលនវតុខទ ដល
ាកមវម តុថ្ទ នកិចស្
នា មហើយអក
លក់ទទួលបានថ្ងល
ក់ទិ របស្់ែួន
។ ចាប់ថ្នរពោះរាាណាចរកកមុា
បាន
បញ្ញដ តិ
ពីលកែ
ែឍ ថ្នកិចស្
នាខដលមានភាគីមាខ ងមានករែី កិចមច ផរធ កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុមទ ៅមអាយភាគី មាខ ង
មទៀត មអាយមានអានុភាព។(ខផបកទី១) មទោះបីាមានចាប់ខចងយ" ងចាស្់ពីបញ្ញា មនោះក៏មោយ ក៏ការអនុវតាក់
ខស្ង
គឺមន
បានដូចចាប់ទង
រស្ុងមនាោះខដរ។(ខផបកទី២)
ណឌ គតិយត
រននកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតុថសៅកមុពជា
កិចស្
នាលក់ទិ មានអានុភាព កាលណាគូភាគីបានបង្ហា នូវឆនៈធ រពមមរពៀងកុង
ការលក់ទិ ។ ប"ខុ ន
ស្រមាប់កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុត
រមូវមអាយការបាំមព លកែ
ែឍ ពិមស្ស្បខនម
មលើការរពមមរពៀងតមទៀតមទើប
មានអានុភាព។
ណឌ ្ព
លភាពននកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុ
កិចស្
នាគឺាកិរយ
ថ្នបគល
ពីរនាក់ ឬមរចើននាក់មានឆនៈធ រពមោប កុង
ការបមងើត
ខកខរប ឬរល
ត់ថ្នកាតពកិច
។1 ាទូមៅមដើមផមី អាយក ស្
នាមយ
មានស្ុពលភាព លុោះរតខតមោរពតមមោលការែ៍ ទូមៅទង
បីដូចា ការ
រពមមរពៀងរវាងភាគី (១) ស្មតភា លក់ទិ អចលនវតុ។ទ
ពគូភាគី(២) និង កមវម តុទ (៣) មន
ថ្នាកិចស្
នា លក់ទិ ទូមៅ ឬក៏កិចច ស្នា
១.១ ការរពមសរពៀង
ការរពមមរពៀងគឺានបតុផសមយ
ដ៏ស្ាំខ្លន់កុងក ស្
នា។ ការរពមមរពៀងអាចមានការបង្ហា ឆនៈធ មច
មកមរៅមោយចាស្់ោស្់ ឬមោយមស្ៀង មាង ត់។ កិចរច ពមមរពៀងរតូវខតពិតរបាកដ មហើយវាអាចស្មរមចមៅបាន
មៅមពលខដលភាគីមាខ ងមធើស្
ាំមែើ មហើយភាគីមាខ ងមទៀតទទួលស្ាំមែើ ។2 មារត ៣៣៦ ថ្នែែឍ ១ថ្នរកមរដប
ផមវែ
1 មារត៣១១ និយមន័យថ្នកិចចស្នា រកមរដឌបផមវែី ២០០៧
2 មស្ៀវមៅនីតិកតវកិចចមរៀបមរៀងមោកាស្រ្ាថ ចារយ ឹក វធ
ឆ្ប ២
០០៧ បានខចងថ្ន”កិចចស្នាមានអានុភាពមោយស្ាំមែើ នងិ ស្ីកា
ររតូវោប ។” កុង
ការបមងើត
កិចស្
នាទង
អស្់
រតូវខត មានស្ាំមែើ និងស្ីកា
ររតវូ ោប ខដលា មោលការែ៍ ចាបា
ច់3 មោយមយងតមមារត៣៣៧ថ្នរកមរដប
ផមវែ
២០០៧ ស្ាំមែើ គឺាការរស្ុាំបមងើត
កិចស្
នា ខដលមធើមវ Aើង មោយមានឆនៈធ ភាជ ប់ែួ ន
ាមយ
នឹងចាំែងគតិយុតកុ ង
ករែី ខដលមានស្ីការរបស្់ ភាគមាី ខ ងមទៀតចមБោះស្មែាំាំ ើ រមនោះ។ របស្នមបស្មែាំើិ ើ មនាោះបានដងដល់ឹ ភាគមាី ខ ងមទៀត
មនាោះស្ាំមែើ មនាោះមានអានុភាព។4 ចាំខែកឯស្ីកា
រ គឺាការបង្ហា ឆនៈធ ខដលមានស្ីកា
រខដល អក
ទទួលស្ាំមែ
យល់រពមចាំមБោះស្ាំមែើ មនាោះ។5 មហើយស្ីកា
រមានអានុភាពមៅមពលខដល ស្ីកា
រមនាោះបានដល់អក
មស្ើ។
6 ការរពម
មរពៀងរតូវខតោម នវកា
រៈ មБលគឺោម នការភែឍ រចAាំ ការបនាំមល បាករបាស្់ និងហិង ។
ស្រប
មកកិចស្
នាខដលរស្បតមចាប់ គឺមន
អាចែោះវ ការរពមមរពៀងបានមទ មហើយការរពមមរពៀងរតូវខតោម ន
វកាិ ចាបា
រៈ ខដលអាចបង្ហា មAើងមោយចាស្់ោស្់ឬមស្ៀង មាង ត់។ ការរពមមរពៀងរតូវមានស្ាំមែើ និងស្ីកា ច់ផងខដរ។
១.២ ្មតថភាពគូភាគី
ររតូវោប ា
ស្រមាប់កិចស្
នាលក់ទិ ទូមៅក៏ដូចាកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
ភាគីថ្នកិចស្
នាស្ាំមៅមៅមលើអក
ទិ និងអក
លក់ខដលរតូវមានស្មតភា
❖ អបកលក់
ពតមចាប់តរមូវខដលាលកែ
ែឍ មយ
ដ៏ស្ាំខ្លន់។
ស្មតភា
ពទទួលស្ទ
ិ៖គឺាស្មតភា
ពរបស្់ភាគីថ្នក ស្
នាខដលារប
វនបគល
រគប់រប
ខដលអាចារបនបន
ថ្នស្ិទិន
ិងកាតពក
ិច។
7អក
លក់រតូវខតាមាច ស្់កមស្
ិទិរន ស្បចាប់មលើវតុខទ ដលែួន
លក់មនាោះ។ របស្ិនមបើភាគីណា
មាខ ងថ្នកិចស្
នាមន
មាន ស្មភា
ពទទួលស្ិទិមន ទមនាោះ កិចស្
នានឹងមន
មានស្ុពលភាពមទ ។មាង
មទៀតមបើោម នការ
រពមមរពៀងពីស្ហព័ទទ បានមទ ។8
ងស្ងខ្លងមទ ស្រមាប់រទពយស្មផតិរថ ម
របស្់ស្ហព័ទម
នអាចលក់មោយស្ហព័ទខន តមាខ ង
3 មារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ទី១ មារត៥១៦ ថ្នរកមរដឌបផមវែី ២០០៧
4 មារត៣៣៧ កថ្នែែឍ ២(និយមន័យស្ាំមែើ រនិងស្ីកាវ
5 មារត៣៣៧ កថ្នែែឍ ៣(និយមន័យស្ាំមែើ រនិងស្ីកា
6 មារត៣៣៧ កថ្នែែឍ ៤(និយមន័យស្ាំមែើ រនិងស្ីកាវ
រ) រកមរដឌបផមវែី ២០០៧ រ) រកមរដឌបផមវែី ២០០៧ រ) រកមរដឌបផមវែី ២០០៧
7 មារត៦ ថ្នរកមរដឌបផមវែី ឆ្ប ២០០៧
8 មារត៩៧៦ ថ្នរកមរដឌបផមវែី ២០០៧
ស្មតភា
ពកុង
ការមធើស្
មភា
ព៖ អក
លក់រតូវខតមានស្មតភា
ពកុង
ការមធើស្
កមមភាព9 តមចាប់ មានន័យថ្ន
រតូវខតានីតិជន។ តមមារត ១៧ ថ្នរកមរដបផមវែី ២០០៧ បានកែាំ តពអនតជនិីី់ គាជនខដលមានអាយុឺ
មរកាម១៨ឆ្ប ។
មនាោះនីតិជនាជន ខដលមាន អាយុចាប់ពី ១៨ឆ្ប មាំ Aើងមៅ។ មន
ខមនស្ុទខន តជនខដលមានអាយុ
១៨ឆ្ប ស្
ុទខន តមានស្មតភា
ពមធើស្
កមម ភាពមនាោះមទ។ ស្រមាប់ជនខដលរតូវបានករមត
ស្មតភា
ពតមចាប់ គឺមន
អាចមធើស្
កមភា
ពរតឹមរតូវតមចាប់បានមទ មБលគឺមន
អាចមធើក
ិចស្
នាបានមទ។ ផុយ
មៅវ ិ អនីតិជនខដល
ស្ិត
មៅកុង
អតទ ធិនភាព គឺអាចមធើក
ិចស្
នា បានស្រមាប់ជនខដលរតូវបានករមត
ស្មតភា
ពកុង
ការមធើស្
កមភាព
មានដូចា អនីតិជន ជនមៅ មរកាមអាណា ពាបាលទូមៅ និងជនមៅមរកាមហិតូបតម។
មានន័យថ្នជនមនាោះរតូវ
បានករមត
ស្មតភា
ព មធើក
ិចស្
នាខដល មានស្ុពលភាព។ ជនខដលមៅមរៅពីជនខដលបានករមត
ស្មតភាព
គឺាជនខដលមានស្មតភា
ពមព មល ។ មទោះបីាមានអក
លក់រតូវខតានីតិជនក៏មោយ ប"ខុ នស្
រមាប់អនីតិជន
ខដលទទួលបានអតថ ធិនភាព អាចចុោះកិចស្
នាបាន។10
ស្មតទភាពខ្លងឆនធៈ ៖ អក
លក់រតូវខតមានស្មតភា
ពអាចយល់ដឹង និងវន
ិច័យ
អាំពីលទផ
ល ថ្នស្កមភាព
របស្់ ែូន
តមផូវល ចាប់ ។ 11 ការបង្ហា របស្់អក
លក់ និងអក
ទិ មន
រតូវមាន វកា
ររៈមទ មБលគឺការ
បង្ហា ឆនៈធ មោយ ោម នការភាន់រចAាំ ោម នការឆរមបាក ោម នការគរមាមកាំខហង ោម នការបង្ហា ឆនៈធ មន
ពិត ឬោម ន
អាំមពើមឈលៀតឳកាស្ មោយមានមោលបាំែងមកងយកចាំមែ ហួស្មហតុ។ របស្ិនមបើការ បង្ហា ឆនៈ
មានវការៈ
មនាោះកិចស្
នាមាន ស្ុពលភាព ខតអាចលុបមចាលបាន។ 12
ដូចមនោះ គូភាគីកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
ក៏ដូចាកិចស្
នាលក់ទិ មផសងៗខដរ រតូវខតមាន ស្មត
ភាពទទួលស្ិទិស្
មភា
ពខ្លងឆនៈ
និងស្មភា
ពកុង
ការមធើស្
កមភា
ព។ មយ
វ ិ មទៀត ការបង្ហា របស្់អក
លក់
និងអក
ទិ មន
រតូវមានវកា
រៈមទ មБលគឺការបង្ហា ឆនៈធ មោយោម នការភាន់រចAាំ ោម នការឆរមបាក ោម នការគរមាម
កាំខហង ោម នការបង្ហា ឆនៈធ មន
ពិត ឬោម នអាំមពើមឈលៀតឳកាស្មោយមានមោលបាំែងមកងយក ចាំមែ ហួស្
មហតុ។ របស្ិនមបើការបង្ហា ឆនៈ
មានវកា
រៈមនាោះកិចស្
នាមានស្ុពលភាពខតអាចលុបមចាលបាន។
9 ស្កមមភាពស្ាំមៅមលើកិចចស្នា និងស្មមភាពឯកមតភាគី(មារត១៥ និយមន័យថ្នស្កមមភាព រកមរដឌបផមវែី ២០០៧)
10 មារត២២ រកមរដឌបផមវែី ឆ្ប ២
11 មារត១៤ថ្នរកមរដឌបផមវែី
០០៧
12 មមមរៀនភាគ១ ថ្នរកមរដឌបផមវែី និង រកមនីតិវធិ ីរដឌបផមវែី ទាំព័២១ និង២២
❖ អបកទិ ៖ស្រមាប់អក
ទិ លកែ
ែឍ ស្មតភា
ពដូចមៅនឹងអក
លក់ខដរប"ខុ នមន
ខមនរគប់បគល
ស្ុ
ទខន តអាចាកាល យាអក
ទិ បានមទ។ ចាប់បានហាមឃ្លត់បគល
មយចាំនួនមន
មអាយមធើកា
រទិ ដូចាកុង
ករែ
ជនបរមទស្ មោយមយងតមរដធ
មនុញ្ដថ្នរពោះរាាណាចរកកមុា
មារត៤៤ កថ្នែែឍ ១ បានខចងថ្ន មាន ខតរប
វនបគល
ឬនីតិបគល
ខដលមានស្ញ្ញជ តិខែរម មទមទើបមានស្ិទិា
មាច ស្់កមស្
ិទិមន លើដីធ។ី
ដូមចោះប មហើយ ជនាតិបរមទស្
មានន័យថ្នារប
វនបគល
ខដលោម នស្ញ្ញដ តិខែរ មន
អាចាមាច ស្់កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុខទ ដលាដីធីបា
នមទ ។
មរៅពីជនបរមទស្ មៅមានបគលមយ
ចាំនួនមទៀតខដលមន
អាចកាល យាអក
ទិ បាន មានដូចា៖13
⮚ អក
រគប់រគងរទពយស្មផតិត
មចាប់ តមផូវល តុោការ ឬតមកិចស្
នា មន
អាចកាល យាអក
ទិ ឬអកទិ
មោយការលក់មោយបងាំន
មAើយ។
ូវរទពយស្មផតិខថ ដលែួន
បានទទួលភារកិចល
ក់ មោយផ្ទធ ល់ែួន
ឬ តមរយៈអតរថ ការ
⮚ មស្រ្នីរា
ជការខដលទទួលបនុក
ចាត់ការការលក់មោយបងាំខ ឬទទួលបនុក
រគប់រគងការលក់មោយបងាំ
⮚ មៅរកម រពោះរាជអាញ រកឡាបញ្ជី ឬមស្រ្នីត
ុោការ មផសងមទៀត មន
អាចកាល ចាអក
ទិ ឬាអក
ទិ មោយ
ការលក់ មោយបងាំផ្ទ
ធ ល់ែួន
ឬតមរយៈអនរថ ការរន
ូវវតុ ទ ឬស្ិទិខន ដលាកមវម តុខទ ដលកាំពុងចាត់ការមៅតុោការ
ខដលែួន
បាំមព ភារកិចបា
នមទ។
⮚ មមនបវឬ
ារការកា
ល យាអក
ទិ មោយការលក់មោយបងាំន
ូវវតុ ទ ឬស្ិទិខន ដលទក់ទងនឹងមរឿងកីខថ ដលែួន
ទទួល
បនុក
។
១.៣ កមមវតថុ
កមវម តុថ្ទ នកិចស្ច
នាលក់ទិ មានពីររបមភទ គឺអាចាវតុទ និងអាចាស្ិទិ។
❖ ចាំមБោះវតុ
កមវម តុថ្ទ នកិចស្
នាលក់ទិ រតូវខតរម
បញ្ូចលនូវ៖
កមមវតុទាក់ោក់៖ វតុខទ ដលរតូវលក់ រតូវខតាវតុខទ ដលាក់ោក់ ខដលអាចមធើក
ិចស្
នាលក់បាន
មោយមធើកា
រស្មាគ ល់ឬកាំែត់ាក់ោក់នូវរប
រាង បរមា
ែនិងគុែភាព។ គឺវារតូវខតកាំែត់ ឬអាចកាំែត់បាន
13 មាត្រា៥២៥ និង៥២៦ ននត្ររមរដ្ឋប្បវេណី២០០៧
មានន័យថ្នភាគីកុង
កិចស្
នាមានលទភាន
ពវាស្់ស្ង
់ ទាំហាំថ្នកាតពក
ិចរច បស្់ពួកមគ។ កុង
ន័យមនោះ វតុអា
ចាចលន
វតុ ទ ឬអចលនវតុ។
ស្រមាប់កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុទ កមវម តុខទ ដលាវតុទ គឺអចលនវតុ។ 14
កមមវតុទអាចមធើវមកើត៖ គឺកមវម តុថ្ទ នកិចស្
នាខដលមនុស្សទូមៅ មន
អាចមធើមវ កើត បណាថ លឱ្យកិចស្នា
មមា្ៈ។ វតុខទ ដលមនអាចមធើវ មកតអាចបណាើ ថ លមកពគ៖ឺី
• ភាពខដលមន
• ភាពខដលមន
អាចមកើតបណាថ លមកពីអាំមពើ។ អាចមធើមវ កើតមោយារខតចាប់។15
រតូវស្ិត
កងុ
បចុប
ផន៖
កមវម តុថ្ទ នកិចស្
នារតូវស្តិ
កុង
បចុប
ផនប មានន័យថ្ន កុង
មពលខដល ឱ្យគូភាគីចុោះ
កិចស្
នាលក់ទិ វតុខទ ដលរតូវលក់រតូវខតមានយ" ងពិតរបាកដ មហើយកុង
បចុប
ផនផ
ងខដរ។ ប"ខុ នថ មានកិចស្នា
លក់ទិ មយ
ចាំនួនអាចមធើបា
នផងខដរ មទោះបីាវតុមទ នាោះមន
មៅកុង
បចុប
ផនក
៏មោយ មោយារខតកមវម តុថ្ទ ន កិច
ស្នាមនាោះវាមកើតមAើងមៅមពលអនាគត។16
កមមវតុរទ ស្បចាប់ រមបៀបមរៀបរយានបរែៈឬទាំមនៀមទាំោប់ដ៏លអរបថ្ព៖ កមវម តុថ្ទ នកិចស្
នាលក់ទិ
ខដលរស្បចាប់មន
ប"ោះБល់ដល់រមបៀបមរៀបរយានបរែៈ ឬទាំមនៀមទាំោប់ដ៏លរអ បថ្ព ទល់ខតកមវម តុថ្ទ នកិចស្នា
ស្ិត
កុង
Бែិ ជកម។
វតុខទ ដលមន
អាចមធើБ
ែិ ជក
មម គឺចាប់មន
អនុញ្ញដ តិឳ
យចរចារមៅមលើទីផ រ មោយារខត
កាណា វតុមទ នាោះចរចាមៅមលើទីផ វានាឲ្
យបាត់បង់នូវមស្រទ ភាពស្ងម
ឬបាត់បង់ស្ណាថ ប់នបប ប់ារនបរែៈ ឬ
បាត់បង់នូវ ស្ីលធម៌របស្់មនុស្ស ឬក៏មានការមរស្
មអើងពូជាស្ន៍។ដូចមនោះកិចស្
នាលក់ទិ ទង
អស្់រតូវមាន
កុង
Бែិ ជក
ម។17
❖ ស្ិទិ
ស្ិទិស្
ាំមៅមលើស្ិទិរន បស្់អក
លក់ រគបរ់ គងវតុល
ក ិ ខដលរតូវបានមផរធ មៅមអាយភាគីមាខ ងមទៀត មៅថ្នអក
ទិ (មារត ៥១៥)។ និងស្ិទិមន លវើ តុខទ ដលមន (មារត ១២១ និងមារត១២៥)។
១.៤ នថលលក់ទិញ
អាចបាំខបកបាន ឬមន
អាចផ្ទល ស្់បូរថ លកែ
ៈ មដើមថ្នស្មាស្នបតុ
14 មារត១២០ ថ្នរកមរដឌបផមវែី ឆ្ប ២០០៧
15 មស្ៀវមៅ និតិកិចចស្នាពិមស្ស្ មរៀបមរៀងមោយ មោកាស្រ្ាថ ចារយ យស្ បានចាំរងុ
16 មស្ៀវមៅ និតិកិចចស្នាពិមស្ស្ មរៀបមរៀងមោយ មោកាស្រ្ាថ ចារយ យស្ បានចាំរង
17 មស្ៀវមៅ និតិកិចចស្នាពិមស្ស្ មរៀបមរៀងមោយ មោកាស្រ្ាថ ចារយ យស្ បានចាំរងុ
និង ខ្លាំ ស្ុមករា ទាំព័រ១១ និង ខ្លាំ ស្ុមករា ទាំព័រ១១ និង ខ្លាំ ស្ុមករា ទាំព័រ១៣
កិចស្
នាលក់ទិ ារបមភទកិចស្
នាអញ្ដមញ្ដ ខដលតរមូវមអាយភាគីទង
ពីរ មានកាតពក
ិចមច ៅវ ិ មៅ
មក មានន័យថ្នភាគីមាខ ងមានកាតពក
ិចរច បគល់វតុ
មហើយភាគីមាខ ងមទៀតមានកាតពក
ិចរច បគល់លុយ ាងូរប នឹងវតុ
ខដលរបគល់។ មាង
វ ិ មទៀតមគអាចនិយយបានថ្ន កិចស្
នាលក់ទិ ាកិចស្
នាមោ
មរБោះកិចស្
នាមនាោះរតូវ
បានបមងើត
មAើង មរБោះកិចស្
នាមនាោះបមងើត
មAើងកុង
បាំែងខស្ង
រកផលរបមយជន៍ មៅវ ិ មៅមក។
កុង
ការលក់ទិ ថ្ងល
ក់ទិ គឺពិតាមានារៈស្ាំខ្លន់ណាស្់។ការកាំែត់តថ្មល
ក់ទិ អាចមយងមៅមលើ
ទីផ រ កុង
មពលបចុប
ផនន
ឹងកុង
មពលអនាគត ឬមោយខផក
មលើការវាយតថ្មល ឬមោយមធើមវ Aើងមោយតតីយជនតម
ការមរជើស្មរស្
តមរមបៀបកាំែត់មោយគូភាគ
មាង
មទៀតកាំែត់តថ្មល
ក់ទិ អាចមធើត
មការរពមមរពៀង របស្់
ភាគីទង
ស្ងខ្លង។18
ណឌ ពិស្្ននអានុភាពននកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុសោយលិខិតយថាភូត
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
ែុស្ពីកិចស្
នាធមត
ខដលទមទរខតលកែ
ែឍ ស្ុពលភាពខតប"មុ ណាត ោះ
ាការមរស្ច។ ប"ខុ នក
ិចស្
នាខដលមាន អក
លក់មានករែី ក ល
ទកមម នូវកមស្
ិទិមន លើអចលនវតុទ ចាប់តរមូវមអាយ
មធើា
លិែិតយថ្នភត
មទើបមានអានុភាពមបើមយងតមមារត ៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ ថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧ ។(២.១)
ស្រមាប់ លិែិតយថ្នភត (២.២)
មៅកុង
មារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ៣ រតូវបានពនយល់មៅកុង
ចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរទ កមផងខដរ។
២.១ ខលឹមសារននមារា៣៣៦ កថាខណឌ ២
មារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ បានខចងថ្ន” មទោះបីាមានបញ្ញដ តថិថ្នកថ្នែែឍ ១ ខ្លងមលើមនោះក៏មោយ ក៏កិចចស្នាខដល
ភាគីមាខ ងទទួលករែី កិចចមធើវអនុបផទននូវកមមស្ិទនិ មលើអចលនវតុ
ឬករែី កិចចលទនកមម នូវកមមស្ិទនិមលើអចលនវតុ
នឹងមានអានុ
ភាពលុោះរតខតបានមធវើលិែិតយថ្នភូត។” តមែឹមារថ្នមារតមនោះ មយងម្ើើ មានБកយថ្ន អនុបផទន ខដលា ការ
មផរធ កមស្
ិទិ
ឬរទពយស្មផតិរថ បស្់បគល
ណាមាប ក់ ខដលាអនុបផទយីមៅមអាយបគល
មាប ក់មទៀត ាអនុបផទនិក។
ឧទហរែ៍ អនុបផទនភាគហន
គឹាការលក់ភាគហុ˜ន។19 រឯ
លទនកមមគឺាការបានមAើងមធើា
មាច ស្់ស្ិទិន ណាមយ
មោយការង្ហររបស្់ែួនកី
មោយទិ ឬមោយដូរកី។
20 ស្រមាប់កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
គឹមានការមធើ
អនុ
បផទន នូវស្ិទិក
មស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
និងលទកន មក
មស្
ិទិមន លើអចលនវតុព
ីអក
លក់មៅមអាយអក
ទិ ។ ដូចមនោះ
18 មារត៥២១ថ្នរកមរដឌបផមវែី ឆ្ប ២០០៧
19 ស្ទធ នុរកមថ្នរកមរដឌបផមវែី មលែ១៨៩
20 ស្ទធ នុរកមខនរកមរដឌបផមវែី មលែ១៣០
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
រតូវអនុវតត
មមារតមនោះ មោយតរមូវមអាយមធើា
លិែិតថ្នភត
មទើបមាន អានុភាព
តមចាប់។ តមស្ទធ នុរកមរដប
ផមវែី លិែិតយថ្នភត
គឺាលិែិតខដលមធើមវ Aើងតមរប
មនច
ាប់ មោយមស្រ្នី
ានបរែៈ ខដលរតូវបានអនុញ្ញដ តមអាយ របតិប
តិម
ែង្ហរមនោះ។
ស្ូមទ ចាំណាប់អារមែ
៍ ថ្ន មទោះបីាមានកិចស្
នាលក់ទិ ខដលមានអានុភាព មន
មានន័យថ្ន
ការមផរ
កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុមា
នអានុភាពមទ។ តមមារត ១៣៥(ល័កែ
ែឍ មដើមផប
មងើកតអានុភាពថ្នការមផធរកម
ស្ិទិនមលើ អចលនវតុទ មោយការរពមមរពៀង) បានខចងថ្ន មទោះប នបញ្ញដ តថ្ិថ នមារត ១៣៣ (ការបមងើកត ការមផធរ និង
ការខកខរបនូវស្ទ
ិរន បតយកស មោយការរពមមរពៀង ) និងមារត១៣៤(ល័កែ
ែឍ តតង
ថ្នការបមងតើ
ការមផរធ និងការខកខរប
នូវស្ិទិរន បតយកសមោយការរពមមរពៀង ) ថ្នរកមមនោះ ក៏មោយ ការមផរធ កមស្
ិទិមន លអ
ចលនវតមទ ោយការរពមមរពៀងមន
មាន
អានុភាព មបើមនបានចុោះបញ្ជី មោយមយងតមបញ្ញដ តិថ្ថ នចាប់ និងបទោឌ នគតិយុតថមផសងមទៀត ស្ីថពីការចុោះបញ្ជី។
ដូចមនោះតមរយៈមារតមនោះ មយើងម្ើ ថ្នលកែ
ែឍ ខដលរតូវអនុវតមា
ន ការរពមមរពៀងរវាងគូរភាគី ខដលា លក
ែែឍ ដាំបង
មហើយមានការមផរធ អចលនវតុ
និងការមផរធ នូវកមស្
ិទិ
ខដលរតូវមានការចុោះបញ្ជីមទៀតមទើប ការមផរធ កម
ស្ិទិមន លើអចលនវតុមា
នអានុភាពតមបទបញ្ញដ តិ
និងចាប់ាធរមាន។ មាង
មទៀត មយើងអាចស្និោ
ឌ នបានថ្ន ការ
ចុោះបញ្ជីពីការមផរធ កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
មទោះបីាមានមដើមផមី អាយការមផរធ កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុមទ ោយការរពមមរពៀង
មានអានុភាព រតូវខតចុោះបញ្ជី។
២.២ របសភទននលិខិតយថា ភូត
ស្ញ្ញដ ែថ្នលិែិតយថ្នភត
រតូវបានខចងយ" ងចាស្់ោស្់មៅកុង
មារត៩ថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កមខដល
បញ្ញជ ក់ពីអតន
័យថ្នលិែិតយថ្នភត
គឺ លិែិតទង
ឡាយណាខដលមធើមវ Aើងមោយារការ ី ឬលិែិតខដលបាន
បញ្ញជ ក់ពីភាពរតឹមរតូវតម ចាប់មោយារការ ី និង លិែិតយថ្នភត ការចុោះបញ្ជី។
ខដលមធើមវ ោយមស្រ្នីមា
នស្មតក
ិចក
ុងនីតិវធ
ីថ្ន
❖ លិែិតយថ្នភូតខដលមធើវមោយារការ៖
តមអតន
័យថ្នមារត៩ ថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កម
រដប
ផមវែី បានផល
់ស្មតក
ិចដ
ល់ារការកុង
ការមធើល
ិែិតយថ្នភត
ខដលមានខចងកុង
មារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ២។
ប"ខុ នមថ យើងមន
ដឹងពីអតន
័យថ្នចាំែុ ចមនោះមអាយបានចាស្់មនាោះមទ។ ដូមចោះប មហើយមយើងរតូវមមល
ការពនយល់ថ្នចែុ ច
មនោះតមមារត៩ “អតន
័យថ្នលិែិតយថ្នភត
” ថ្នមស្ចកីក
ត់ចាំមБោះមារតនីមយ
ថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កម
រដប
ផមវែី ។ ាដាំបង
កាំែត់ពនយល់ បានពនយល់ពីការអនុវតមថ ៅអតីតកាល ខដលបញ្ញជ ក់ថ្ន តមាម រតីថ្នបញ្ញដ តិ
ថ្នមារត ៩៤៤ ថ្នរកមរដប
ផមវែី ចាស្់ និងចាប់ពីមារត២ថ្នចាប់ារការ ី ឆ្ប ១៩៥៤ ាអាទិ៍ លិែិតយថ្នភត
ស្រមាប់ការចុោះបញ្ជី គឺាលែិ ិតយថ្នភត
ខដលារការមីធើវ ឬឯការខដលមានស្រមស្រម្ម ោះ អតស្
ញ្ញដ ែដី ខដល
ាកមវម តុថ្ទ នការចុោះបញ្ជី ន
ចាំែុ ចមផសង មទៀតខដលរតូវស្រមស្រ ចូលកងុ
ទរមង់ាក់ោក់មយ
មហើយអនុបផទយី
អនុបផទនិក ាកសព
ីរប
ផិត
ាប មមមថ្ដ និងមម្ាំុមៅស្ង្ហក ត់ ឬមៅហាវ យរស្ុក-ែ័ែឍ ចុោះហតមទ លខ្លនិងរបថ្នប់
រតផូវល ការផងខដរ ចាំមБោះមែ
ការយ
ល័យចុោះបញ្ជី។ តមអតន
ថ្នមារតមនោះ បចុប
ផនប ល
ិតរបស្់ារការ ី បចុបផន
មនអាចយកមៅមផរធ កមស្
ិទិបា
នមទ។ ការពនយល់មនោះបានបញ្ញជ ក់បខនម
មទៀតថ្ន របស្ិនមបើមានកិចស្
នាខដលមធើ
មោយារការ ី មនាោះកិចស្
នាមផរធ កមស្
ិទិន
ឹងបមងើតអន
ពតមរកមរដប
ផមវែី ។ មនាោះអាចបញ្ញជ ក់បានថ្ន កិច
ស្នាលក់ទិ អចលនវតុខទ ដលក មានអានុភាពតមផូវល ចាប់។
ត់ពីស្ិទិ
និងកាតពក
ិចរច បស្់អក
លក់និងអក
ទិ ខដលមធើមវ ោយារការមីទើប
ការខដលមធើក
ិចស្
នាមយ
មផសងមទៀត គឺមដើមផក
ាំែត់ស្ិទិ
និងកាតពក
ិចរច បស្់គូភាគីមអាយបានចាស្់
ោស្់ កុង
ការលក់ទិ មជៀស្វាង មានបញ្ញា លាំបានមៅអនាគតមពលខដលគូភាគីមន
អនុវតកា
តពក
ិចនា
ឲ្យមកើតមាន
វវា
ទ។ រតង់ចាំែុ ចមនោះ មារត៩ថ្នមស្ចកីក
ាំែត់ចាំមБោះមារតន យ
ថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កមរដប
ផមវែី បាន
បញ្ញជ ក់មទៀតថ្ន របស្ិនមបើមានភាគីណាមាខ ង មន
ស្ហការកុង
ការចុោះបញ្ជីមទ ភាគីមាខ ងមទៀតអាចោក់Бកយបែឹថ ង
មៅតុោការខដលមានកមវម តុមទ អាយចុោះបញ្ជីបាន។ កងុ ករែី ខដលាស្រកមឬាលដការទទលាួី គ ល់ ការទម
ទររបស្់មដើមមចាទ ការចុោះបញ្ជីអាចមធើមវ Aើងមោយោម នការស្ហការពីភាគីមាខ ងមទៀត តមមារត៥២៩ ថ្នរកមនីតិវធ
រដប
ផមវែី ។
តមចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កមមារត១១ ស្រមាប់មស្រ្នីទ
ទួលបនុក
ារការឬ
ក៏បានផល
់ស្មតក
ិចមច អាយ
មស្រ្នីទ
ទួលបនុក
កិចកា
រារការមីធើល
ិែិតយថ្នភត
ដូចខដលមានកាំែត់មៅកុង
រកមរដប
ផមវែី និងចាប់ស្ីព
ីការ
អនុវតរថ កមខតប"មុ ណាត ោះ។ ដូចមនោះមស្រ្នីទ
ទួល បនុក
កិចកា
រារការក
៏អាចមធើក
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុមទ នោះខដរ។
ស្ូមបញ្ញជ ក់ថ្ន ចាំនួនមស្រ្នីទ
ទូលបនុក
កិចកា
រារការមីនោះរតូវបានកាំែត់មោយរកស្ួងយុតិធ
ម៌ មដើមផមី ធើក
ិចកា
ររបស្់
ារការា ខដរ។21
បមណាថ ោះអាស្នត
មតរមូវការចាបា
ច់ខតប"មុ ណាត ោះ។មាង
មទៀតមមនបវា
រការក
៏អាចមធើក
ិចស្
នាមនោះបាន
❖ កិចចស្នាខដលារការបា
នបញ្ញជ ក់ពីភាពរតឹមរតូវតមចាប់៖ ចាប់មន
រតឹមខតអនុញ្ដតមអាយ
ារការ ី អាចតក់ខតងនូវលិែិតនានាមនាោះមទ ចាប់ខងមទងផល
់ ស្មតក
ិចច ដល់ារការ ី កុង
ការបញ្ញជ ក់នួវលិែិត
21 អនុរកឹតយស្ីព
ីការផថល់ស្មតទភាពបខនទមាារការដ
ល់មមនបវ ី ថ្នគែមមនបវថ្ីនគែៈមមនបវថ្ី នរពោះរាាណាចរកកមុពា
ឯកជនមផសងៗ ថ្នវារតឹមរតូវតមចាប់ខងមមទៀតផង។ ចាំមБោះកិចស្
នាខដលមធើវ មAើងមោយឆនៈធ របស្់បគល
ឯកជន
មទោះារប
វនបគល
កី ថ ឬ នីតិបគល
កី ថ ស្ុទខន តអាច មៅរការការមីដើមផមី អាយោត់់ មផៀធ ងផ្ទធ ត់ ថ្នវារតឹមរតូវតមចាប់
មហើយ ោត់ នឹងរបថ្នប់រតនិងចុោះហតមទ លខ្ល ពីភាពរតឹមរតូវរស្បចាប់។ ស្រមាប់លិែិតឯកជនខដលារការ ី បាន
បញ្ញជ ក់ពីភាពរតឹមរតូវតមចាប់មនោះ ក៏មានអនុភាពដ
ខដលកិចស្
នាខដល មធើមវ ោយផ្ទធ ល់មោយារការខីដរ។
ប"ខុ នល
ិែិតខដលបញ្ញជ ក់មនោះ មន
អាចកាល យាលិែិតអនុវតបា
នមទ។ លិែិតខដលាលិែិតអនុវតល
ុោះរតខត មធើមវ ោយ
ារការ ី មានកមវម តុា
ការទមទរមអាយស្ងារបាក់មានកាំែត់ និង មានមស្ចកីខថ ងង
ការរបស្់កូនបែុ លថ្នរពម
មអាយអនុវតមទ ោយបងាំ22។ ស្ូមបញ្ញជ ក់ថ្ន មស្រ្នទី
ទួលបនុក
ារការ ី គឺមន
មានស្មតក
ិចក
ុងការមធើល
ិែិតខដល
បញ្ញជ ក់មស្ចកីខថ ងង
ការែ៍ ថ្ន កូនចាំែុ លនឹងទទួលការអនុវតមថ ោយបងាំភា
ល មៗតមខដលមានខចងកុង
រកមនីតិវធ
រដប
ផមវែី មទ។
❖ លិែិតខដលមស្រ្នមាី
នស្មតក
ិចមច ធើមវ ដើមផន
ីតវិ ធ
ីចុោះបញ្ជ
មារត៩ ចែុ ច ក ថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កមរដប
ផមវែី បានបញ្ញជ ក់ពីស្មតក
រច បស្់អាញ ធរខដលមាន
ស្មតក
ិចច កុង
ការមធើល
ិែិតយថ្នភត
មរៅពី ារការ។
ខដលលិែិតយថ្នភត
មនោះ ែុស្ពីលិែិតខដលមធើមវ ោយារការ
គឺលិែិត មនោះមធើក
ុងមោលបាំែងមដើមផច
ុោះបញ្ដីមផរធ កមស្
ិទិ។
តមមារត៩ “អតន
័យថ្នលិែិតយថ្នភត
” ថ្នមស្ចកី
កាំែត់ចាំមБោះមារតនីមយ
ថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កម រដប
ផមវែី បានបញ្ញជ ក់ថ្ន តមចាប់ភមបា
ល របស្ិនមបើ
មាន ឯការខដលរតូវបានមរៀបចាំមAើងតមមោយាទ ប័ន មានស្មតក
ិចច កុង
ការចុោះបញ្ជី ដូចមានកាំែត់កុង
ចាំែុ ច
ខដលកាំែត់ពី លិែិតយថ្នភត
កុង
ការចុោះបញ្ជីមផរ
កមស្
ិទិា
ឯការខដលមានស្រមស្រម្ម ោះ អតថស្ញ្ញដ ែ
ដីខដលាកមវម តុថ្ទ នការចុោះបញ្ជី និងចាំែុ ចមផសង មទៀត ខដលរតូវស្រមស្រ ចូលកុបងទរមង់ាក់ោក់មួយ មហើយ
អនុបផទយី អនុបផទនិក ាកសពីរូប ផិថត ាប មមមថ្ដ និង មម្ុាំមៅស្ង្ហក ត់ ឬមៅហាវ យរស្ុក-ែ័ែ
ចុោះហតទមលខ្លនិងរបថ្នប់រតផូលវការផងខដរ ចាំមБោះមុែការយល័យចុោះបញ្ជី។
មរៅពីារការ ី អាញ ធរខដលមានស្មតក
ិចច មធើល
ិែិតយថ្នភត
គឺមស្រ្នីខថ ដលមានស្មតក
ិចច មធើក
ុងនីតិវធ
ចុោះបញ្ជី។ មស្រ្នីខថ ដលមានស្មតក
ច មធើក
ុងនីតិវធ
ីចុោះបញ្ជី កុង
ការលក់ទិ អចលនវតុទ គឺស្ាំមៅមលើអាញ ធរស្ុរមិ យដី
ខដលោត់មច លិែិតលក់ផ្ទថ ច់(បញ្ញជ ក់មោយ មម្ុាំមៅស្ង្ហក ត់ ខដលោត់រតូវទទួលែុស្រតូវមលើ អតស្
ញ្ញដ ែអច
22 វាិ ជ ាវៈារការ៖
ស្ុវតិទភាពគតិយុតថ កុបងការអភិវឌ្ណស្ងគម មោយមោករស្ី ារការ ី មៅស្ុាត តមរយៈ
លនវតុ
ខដលាកមវម តុថ្ទ នកិចស្
នា និងអតស្
ញ្ញដ ែគូភាគីថ្នកិចស្
នា)23ស្រមាប់បាំមព ខបបបទមផរធ កមស្
ិទិ
មលើអចលនវតុទ ស្រមាប់អចលនវតុណា
ខដល មានប័ែត កមស្
ិ ន ឬប័ែត មភាគៈ(បង
់រង
)។ ស្រមាប់ដខី ដលោម នប័ែ
ស្មាគ ល់កមស្
ិទិ(ន បង
់ទន់) គឺមានអាញ ធរមូលោឌ ន ថ្ន្ាំុឬស្ង្ហក ត់ និង រស្ុកឬ ែែឍ ឬរកុង មធើល
ិែិតមផធរស្ិទ
ស្រមាប់បាំមព ខបបបទ មផរធ កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុ។24
ទរមង់ការចុោះបញ្ជីអាចមធមើវ ៅបាន មោយមន
ចាបា
ច់មាន លិែិតយថ្នភត
ខដលមធើមវ ោយារការមីទ។របស្ិន
មបើឯការរបមភទមនោះអាចមធើឲ្
យការចុោះបញ្ជីរបរពឹតិថ មៅបានខដរ គឺមន
មានបញ្ញា អីមវ ទ កុង
ការទទួលាគ ល់អានុភាព
ថ្ន ការមផរ
កមស្
ិទិ ន មោយទទួលាគ ល់ថ្នបានបាំមព លកែ
ែឍ ទរមង់។
ថ្ផនកទី២៖ សោលគំនិតននច្ាប់ និងការអនុវតរជាក់ថ្្ង អច្លនវតថុ
កងការបសងកើតកិច្ច្នាលកទិញ
មទោះបីាមាន ចាប់កាំែត់ខបបមនោះ ក៏មោយក៏មយើងម្ើ ថ្ន កុងការអនវតរុ ថ បចាខាំ ងង របាជនភាគមរចនើ
ខតងខតពឹងБក់មមនបវ ី មដើមផមី ធើក
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុទ ឬមហតុអីបា
នាគូភាគី មធើមវ ោយែួន
ោត់។
១.សោលគំនិតននមារា៣៣៦កថាខណឌ ២ននរកមរដ្ឋបបសវណី ២០០៧
តមរយៈមស្ចកីព
នយល់ថ្នមារតនីមយ
ៗរកមរដប
ផមវែី (គនី៤)ថ្នរកមរដប
ផមវែី បានពនយល់ពីមហតុផល
ថ្នមារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ខដលបានមលើកមAើងពី លកែ
ែឍ ពិមស្លថ្នការមធើក
ិចស្
នាាលិែិតយថ្នភត
មដើមផ
មអាយកិចស្នាមនាោះមានអានុភាព។ មារតមនោះអនវតខុ ថ តចមБាំ ោះកិចចស្នាស្ីថពីការមធើវអនុបផទន នូវ” កមមស្ិទិធមលើ
អចលនវតុ”
ខតប"មុ ណាត ោះ ប"ុខនម
នអាចអនវុ តច
ាំមБោះកិចស្
នាស្ិទិរន បតយកសមរបើរបាស្់ និងអារស្័យផលមលើអចលនវតុ
មទ។ មស្ចកីព
នយល់ថ្នមារតមនោះ បានបង្ហា ពីមហតុផលបីយ" ងស្ាំខ្លន់ៗ ថ្នមតើមហតុអីល
ិែិតយថ្នភត
គឺាលក
ែែឍ ចាបា
ច់ ស្រមាប់បមងើត
កិចស្
នាមាខ ងខដលភាគីមាខ ងទទួលករែី កិចមច ធើអ
នុបផទននូវកមស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
ឬករែី កិចមច ធើវ លទក
មម ស្ិទិមន លើអចលនវតុ
ខដលមានដូចា៖
23 របកាស្អនថររកស្ួងស្ីព
ី ការខករស្រមួលរបការ៩ ថ្នរបកាស្អនថររកស្ួងមលែ ២១៥ របក/ជនស្.ស្មផ ចោះុ ថ្ងងទី៩ ខែកញ្ញដ ឆ្ប ២
០០៥
ស្ីពីតនាទនងការទទលែស្រតវរបូុួិីួ ស្រដបាឌ់ ល្ាំុ ស្ង្ហក តនងការចោះុិ់ បញ្ដធីលីីជ
24 មស្ៀមៅស្ីអ
ាំពី ករមឯការБក់ព័ននារការ ី ឆ្ប ២
០១៧
១.១. ការពារអនុបបទាយ
ការការБអនុបផទ (អក
លក់) គឺាលកែ
ែឍ ទីមយ
ថ្នកិចស្
នាខដលភាគីមាខ ងទទួលករែី កិចមច ធើអនុ
បផទននូវ កមស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
ឬករែី ក
មច ធើល
ទកន
មម ស្
ិមន លើអចលនវតុទ រតូវមធើា
លិែិតយថ្នភត
។ តមការ
ពនយល់របស្់ មស្ចកីក
ាំែត់ពនយល់មនោះ គឺមដើមផកា
រБdកស្ិករ ាអាទិ៍ ពីការមធើអ
នុបផទនមោយោម នការគិតគូររគប់
រជុងមរាយ ឬការដកហូតដីធី។
ាទូមៅរបាកស្ិករខែរ
គឺោត់មន
មានចាំមែោះដ
ផូវល ចាប់ចាស្់ោស្់មនាោះមទ
មមាល ោះមហើយពួកោត់ង្ហយរស្
កុង
ការចា ់មបាកពីស្ាំណាក់អក
ទិ ខដលាជនែិលែូច ខដលនាមាំ អាយពួោត់ខ្លត
របមយជន៍។ មដើមផប
ង្ហក រនូវបញ្ញា មនោះកាំុឱ្យមកើតមAើងមៅមលើជនង្ហយរងមរោោះពីអាំមពើទុចរច ត
ណាមយ
កុង
ការលក់ទិ
អចលនវតុ
ចាប់តរមូវមអាយការលក់ទិ អចលនវតុ
រតូវឱ្យគូភាគី ពឹងБក់ារការមីដើមផមី អាយោត់មធើក
ិចស្នា
មយែខដលមានស្ុវតភាិ
ពគតិយុតថ មានន័យថ្នកិចស្
នាខដល រស្បមៅតមចាប់។
ដូចមនោះរបស្ិនមបើមធើក
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុមទ ោយារការ ី មនាោះគូភាគ
នបារមែ
៍ ពីការបាំБន់
អាំមពើទុចរច ត
ណាមយ
មAើង មទោះបីាោត់ោម នចាំមែោះដឹងខផក
ចាប់មល
រលក់ទិ អចលនវតុ។
ារការ ី នឹងជួយ
អកលក់ មោយការមធើត
មតួនាទី ខដលចាប់បានកាំែត់ ខដលរតូវនបនានូវស្ុវតិភា
ពគតិយុតជ
ូនោត់។
១.២. ការពារអនុបបទានិក
អនុបផទនិក មៅកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
គឺអក
ទិ ។ វាទň'ទងនឹងការមធើល
ទកមរម បស្់អក
ទិ បានន័យថ្នទក់ទងនឹងការមផរធ ស្ិទិក
មស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
ពីអក
លក់មៅអក
ទិ ។ ការមធើអ
នុបផទនមលើកម
ស្ិទិមន លើអចលនវតុ
ខដលារទពយដ៏ស្ាំខ្លន់ តរមូវឱ្យ មានកិចស្
នាខដលមានែឹម
ាររតឹមរតូវរស្បចាប់។ ា
ពិមស្ស្ការមធើ
កិចស្
នាស្ីអ
ាំពីការមធើល
ទកមម កមស្
ិទិ
នូវអចលនវតុ
មៅមពលខដលរកុមហុ˜ន អចលនវតុ មយ
រតូវលក់ដីAូត៍ មៅឳយអក
ទិ ខដលាអក
មរបើរបាស្់ រតូវមានការរបុងរបយ័តច
ាំមБោះែថ្នកិចស្
នា ខដលអាចរក
ម្ើ ពីភាពមន
រតឹមរតូវ មោយារការ។
បានន័យថ្នទក់ទងនឹងការមផរធ ស្ិទិក
មស្
ិទមិន លើអចលនវតុ
តួនាទី
ារការស្
ាំខ្លន់មោយារខត ោតជួយគូភាគីមលើការពិនិតយមលរើ គប់ទិដភា
ពចាប់កុង
ការលក់ទិ មហើយោត់ក៏
មមល
មលើែថ្នកិចស្
នា មនាោះោត់អាចដឹងថ្នមានបញ្ញា មហើយមធើកា
រខករតរមូវ។
១.៣. អតថិភាពននភ្ាង
មហតុផលទី៣មៅមពលខដលមានវវា
ទមកើតមAើង អាំពីកិចស្
នាថ្នការមធើអ
នុបផទននវូ កមស្
ិទិ ន មលើអចលន វតុ
អតិភា
ពថ្នភស្ុត
ងស្ងឃម
ថ្នមានភាពចាស្់ោស្់ មដើមផជ
ួយស្រមួលកុង
ការមោោះរាយជមមាល ោះ ឬការБរជមមាល ោះ
មនមអាយមកើតមAើង ។ តមមារត ៤ ចែុ ច៩ ថ្នអនុរកឹតយ ស្ីព
ីការបមងើត
មនីា
រការភ
មបាំ ព បានខចងពីការទទួល
តមល
់ និងរក ទុកចាប់មដើមថ្នកិចស្
នា ខដលារការបា
នតក់ខតង។ ដូចមនោះកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុខទ ដល
បានមធើមវ ោយារការមីហ
គឺរតូវបានរក ស្រមាប់ទុកាភស្ុត
ងដ៏រង
មាង
ស្រមាប់គូភាគី។
២. ការអនុវតរជាក់ថ្្រងកនុងការសធវើកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុ
មយើងម្ើ ថ្ន តមរយៈចាប់បានបង្ហា ពី អតិភា
ពថ្នស្មតក
ិចរច បស្់ារការ ី កុង
ការមធើក
ិចស្
នាលក់
ទិ អចលនវតុ
ខដលមធើមវ អាយកិចស្
នាមនាោះមានLនុភាព។ ផុយ
មៅវ ិ កុង
ការអនុវតា
ខស្ង
មយើងម្ើ មាន
ការអនុវតមទ ផសងមៅវ ិ ។ ដូមចោះប មហើយ មទើបមយើងរតូងរកមលមហតឱ្ុ យម្ើ មដមផមើ ី ោោះរាបញ្ញា មនោះ។
២.១ កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុថ្ដ្លសធវើសោយបុគគលមិនមាន្មតថកិច្ច
តមរយៈការរាវរាវកនង
មក របាពលរដក
មុា
ភាគមរចើននិយមពឹងБក់មមនបវ ី កងុ
ការមធើក
ិចស្
នាលក់
ទិ ឱ្យពួកោត់។ មនោះគឺាការផុយ
នឹងមារត ៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ ថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧ ខដលបានខចងយ" ង
ចាស្់ថ្ន កិចស្
នាខដលមានភាគីមាខ ងមានករែី កិចច មធើអ
នុបផទននូវកមស្
ិទិមន លើអចលនវតុ
ឬករែី កិចមច ធើលទ
កមន
ូវកមស្
ិទិមន លើអចលនវតុន
ឹងមានLនុភាពលុោះរតខតបានមធើា
លិែិតយថ្នភត
។ ផុយ
មៅវ ិ លិែិតខដលមមនបវ
មធើគ
ឺាលិែិតឯកជនខតប"មុ ណាត ោះ។ ការខដលអោះអាងថ្ន កិចស្
នាខដលមមនបវមីធើថ្ន
ាែិតឯកជន ពីមរБោះមោយ
ារខត តមស្ទធ នុរកមថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧ បានមអាយនិយមន័យ លិែិតឯកជនគា
លិែិតទង
ឡាយណា
ខដលបមងតើ
មAើងមោយ បុគល
ឯកជន មោយមានចុោះហតទមលខ្លឬាប មមមថ្ដ។ មាង
មទៀត មមនបវគ
ឺាវា
ជ ជីវៈមស្រ
និង ឯករាជយ ខដលមន
ស្ិត
មរកាមការរគប់រគងរបស្់ាទ ប័នរដណា
មយមទ ខដលចូលរម
បមរមវើ ស្
័យយុតិធ
ម៌ខផក
ចាប់ អាចរបរពឹតមថ ៅបានខតកុង
រកបែ័ែឍ ថ្នែែៈមមនបវខីតប"មុ ណាត ោះ។25 ដូចមនោះ លិែ
ឬកិចស្
នាមផសងៗ របស្់
មមនបវក
៏ាលិែិតឯកជនខដរ។ មយ
វ ិ មទៀតកិចស្
នាខដលមធើមវ ោយគូភាគីក៏ា លិែិតឯកជនខដរ។
ស្រប
មក កិចស្
នាឯកជនខដលមធើមវ ោយ មមនបវក
ី ថ មធើមវ ោយគូភាគីកីថ គឺមន
មានLនុភាពតមមារត ៣៣៦
ថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧ មទ។
២.២ មូលសហ្តុថ្ដ្លនាសំ អាយមានការអនុវតរផុទយ ពីច្ាប់
បនាធ ប់ពីបានដឹងពីការអនុវតា
ក់ខស្ង
ខដល ផុយ
ពីមារត៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ រច
មកមយើងរតូវដឹងពីមល
មហតុថ្នបញ្ញា ថ្នការអនុវតខថ បបមនោះមៅកុង
ស្ងម
កមុា
មយើង។
មលមហតុទីមយ
គឺ ការែោះវ ខ្លតនូវចាំនូនារការ។
មោយារខតាការពិតណាស្់ របមទស្កមុា
មទើបខតរច
ផុតពីស្ស្រ្ង្ហគ ម មហើយទទួលបាននូវស្ុែស្និភា
ព បនាធ ប់ពីរបបខែរ
រកហមដួលរលាំ ដូចមចោះប មហើយ របមទស្កមុា
25 មារត១ កថ្នែ័ែឍ ទី១ថ្នចាប់ស្ីពីលកែនកៈមមនបវខថិខ ីដលរបកាស្ឲ្យមរបមៅើ ថ្ងទីង ២២ ស្ហាី ឆ្ប ១៩៩៥
មយើង រតូវការមពលមវោ និងធននបនមនុស្ស កុង
ការ អភវិ ឌ្ណមលើរគប់ វស្
មAើងវ ិ ។ ស្រមាប់វា
ច ជីវៈារការ ី ក៏
រតូវបានបាត់បង់កុង
មភង
ស្ស្រ្ង្ហគ ម មទើបខតរតូវបានបមងើត
មកវ ិ មៅ កុង
ឆ្ប ២
០០១។26 មហើយមកដល់មពលបចុបផន
ចាំនួនារការកុង
របមទស្កមុា
គឺមៅមានករមត
មៅមAើយ មទោះបីាមានការផល
់ ស្មតក
ិចប
ខនម
ាារការា
មមនបវ ី តមរយៈ អនុរកឹតយ ស្ីព
ីការផល
់ស្មតក
ិចប
ខនម
ាារការដ
ល់មមនបវ ី ថ្ន គែៈមមនបវថ្ីនរពោះរាាណាចរក
កមុា
មហើយនិងមស្រ្នីទ
ទួលបនុក
ារការ ី ខដលកាំែត់តមរយៈរបកាស្ស្ីព
ី មស្រ្នី
ទទូលបនុកក កា
រារការ
របស្់រកស្ូងយុតិធ
ម៌ ក៏មោយ។ មាង
វ ិ មទៀត ាោភមនា
រការមីទើបខត បានបែុថ ោះ បណាថ លបានខត ២ជាំនាន់
មទ។ 27 មៅឆ្ប ២
០១៦ ារការខីដលទទួលបានការខតងតង
គតិ រតឹមថ្ងទ
ី ០១ ខែកុមៈ
ឆ្ប ២
០១៦ មានចាំនួន រតឹម
ខត២៨រប
និងមស្រ្នីទ
ទួលបនុក
កិចកា
រារការ៤១ រប
ខតប"មុ ណាត ោះ។28 ដូចមនោះមទោះបីាបចុប
ផនា
រការគ
ឺមន
ទន់
រគប់ចាំនួនកុង
ការ បមរមមើ ស្វារបស្់ែួន
ជូន របាពលរដទ
ូទង
របមទស្មទ ។
មាង
វ ិ មទៀត របាជនខែរ
ាពិមស្លខដលោត់រស្់មៅមែតោ
ច់រស្យលមានភាគតិចណាស្់ខដលយល់
ដឹងពីចាប់ ទក់ទងនឹងមារត ៣៣៦ កថ្នែែឍ ២ ថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧ ខដលខចងពីស្មក
ិចរច បស្់ារការកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ។
អីខវ ដលស្ាំខ្លន់ោត់មន
ាគ ល់ផងនូវអីខវ ដលាវា
ច ជីវៈារការ ី មហើយមពលែោះល ស្ូមផ
ខតមមនបវក
៏ោត់ខរបលាមន
ាគ ល់ផងខដរ។
អីខវ ដលស្ាំខ្លន់គឺ ទមាល ប់ថ្នការអនុវតខថ បបមនោះគឺបានចាក់រស្ មហតុមនោះមហើយ វាពិតា ពិបាកណាស្់ខដលផ្ទល ស្់បូរថ នូវទមាល ប់មនោះ។
យ" ងមរៅមៅកុង
ស្ងម
កមុា
រចមៅមហើយ
ដូមចោះ
ស្រមាប់កមុា
រតូវរងចារាំ ហូតដល់មានចាំនួនារការរីគប់រោន់ គរឺ តូវការមពលវាោ និងធននបន
មនុស្ស កុង ចាប់។
ការផសពផ
យនូវវា
ច ជីវៈមនោះមៅកាន់ របាពលរដមខ ដើមផមី អាយ ពូកោត់បានយល់ដឹង និងចូលរម
មោរព
26 មគហទាំព័ររបស្់មនធីារការថ្ីនរពោះរាាណាចរកកមុពា ដករាង់ពី link: CIVIL-LAW NOTARY (notarycambodia.com)
27 មគហទាំព័ររបស្់ាាភូមិនធារការ ី link:http://www.rajp.gov.kh/Notary.html
28 ករមងឯការБក់ព័ននារការ ី
កិច្ចការរប្សា
រការកង
ជំពូកទី២
ការាក់ថ្តង និងបញ្ជា ក់កិច្ច្នាលកទ
ិញអច្លនវតថុ
ជំពូកទី២៖
រការកង
ការាក់ថ្តង ន
បញ្ជា ក់កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុ
មយើងដឹងមហើយថ្ន ារការមា
នតូនាទីកុង
ការមធើវ កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុទ ប"ខុ នមថ យើងមន
ទន់បានដឹង
លាំអិតអាំពី ថ្នមតើារការោ
ត់រតូវមធើអីែ
ោះល កុង
ការមធើក
ិចស្
នារបមភទ មនាោះមទ។ ដួមចោះ
ាដាំបង
មយើងនឹងស្ិក ពី ភារ
កិចរច បស្់ារការ ី កុង
ការតក់ខតងកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុា
មនស្ិន។(ខផបកទី១ ) មរៅពីការតក់ខតង
កិចស្
នាជូនគូភាគីមោយែួន
ឯង ចាប់ក៏អនុញ្ញដ តឲ្យារការ ី អាចបញ្ញជ ក់នូវលិែិតឯកជន ខដលមធើមវ ោយមមនបវ
ឬបគល
ឯកជនថ្នរតឹមរតូវតមចាប់មផសងមទៀត បានផងខដរ (ខផបកទី២)។
ថ្ផនកទី១៖ ការាក់ថ្តងកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុជាលខ
ិតយថាភូតសោយសារការ
មៅកុង
ខផក
ទី១មនោះមយើងនឹងដឹងថ្ន មតើមន
មពលខដលារការចា
ប់មផើម
តក់ខតងកិចស្
នាលក់ទិ
អចលនវតុា
ទូមៅោត់រតូវមធើអីែ
ោះល ?(១) បនាធ ប់មកមតើមៅកុង
កិចស្
នាមនោះរតូវខចងពីចាំែុ ចស្ាំខ្លន់ៗ អីែ
ោះល ? (២)
មាង
វ ិ មទៀត មតើោត់រតូវបញ្ចប់កិចកា
រតក់ខតងមនោះ មោយរមបៀបណា? (កថ្នែែឍ ៣)
ិញអច្លនC ˛,
មនោះាដាំណាក់កាលដាំបង
បាំផុត ថ្នការមធើក
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុទ មហើយក៏ាដាំណាក់កាលដ៏ស្ាំខ្លន់
និងមានអតរទ បមយជន៍ ដល់គូភាគីផងខដរ។
១.១ ការរបឹកាសោបល
ាទូមៅ មន
នឹង្នចូលដល់ ការការតក់ខតងនូវកិចស្
នាមយ
គូរភាគីថ្នកិចស្
នា និងអក
ខដល
គូភាគី មជឿទុកចិតមថ អាយមធើា
ាកសី កុង
កិចស្
នារបស្់ពួកមគ ខតងខតមានការពិភាň ោប ាមន
ស្ិន។
មោយមយងតមមារត១ ចែុ ច២ កថ្នែែឍ ២ ថ្នរពោះរាជរកមមលែ៩១០ន.ស្ ចុោះថ្ងទ
ី៤ ខែវច
ិកា
ឆ្ប ១៩៥៤
បានខចងថ្ន “ករែី កិចចាមដើមរបស្់ារការ ី គឺ រតូវបាំភលឺ, ឲ្យដាំែឹ ងនិងទូនាម ន គូស្ញ្ញដ អាំពី លិែិតខដលអបកមនោះបានមធវើ ឬមាន
បាំែងនឹងមធវើ មហើយមោយែួលនាមស្រ្នថីានបរែ...។ ដូមចោះប កិចកា
រដាំបង
បាំផុតរបស្់ារការ ី គីរតូវផល
់មយបល់ផូវ
ចាប់
ដល់គូរភាគីទង
ស្ងខ្លង។ មោយារខតរបាជនភាគមរចើន ខដលាគូភាគីមៅកុង
កិចស្
នា មБលគឺអក
លក់
និងអក
ទិ គឺមន
ស្ូវមានចាំមែោះដឹងមរចើនខផក
ផូវល ចាប់មទ ដូមចោះ
របស្ិនមបើោម ន អក
ចាប់មធើកា
រខែនាាំ ពនយល់អាំពី
បញ្ញា ផូវល ចាប់ឲ្យបានចាស្់ោស្់មទ ពួកោត់អាចនឹងមានបញ្ញា តមៅថ្ងមង រកាយ។ មៅកុងឳកាស្ថ្ន ការពភាň មនោះិ
វាាឧកាស្ខដល អក
លក់ និង អក
ទិ បានបញ្ញា ឆៈធ របស្់ពួកមគមៅារការ ីផងខដរ។
ការពិភាក ក៏ដូចាការពិមរោោះមយបល់ ពិតាមានារស្ាំខ្លន់ចាំមБោះអក
លក់ និងអក
ទិ ពីមរБោះថ្ន
ារការ ី មានតួនាទីាទីរបឹក (ជូនដាំបនា
ម នខ្លងផូវល ចាប់)មហើយក៏ាអក
ឯកមទស្ខ្លងផូវល ចាប់ផងខដរ ាអកវា
ជីវៈខផក
ចាប់ ខដលមានចាំមែោះដឺងមរៅរជោះខផក
ចាប់ ាពិមស្ស្គឺខផក
រដប
ផមវែី ។29 គឺមោយារខតោត់
បានមរៀនចាប់ និងបានទទួលការបែុថ ោះបណាថ ល ខផក
ារការ ី មនោះ មន
រតឹមខតប"មុ ណាត ោះ ោត់អាចាអក
មានបទ
ពិមាធន៍មរចើន កុង
ការមធកើ
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុមទ នោះ។ ដូមចោះប ោត់អាច មធើកា
រពនយល់ឬខែនាដ
ល់គូភាគី
អាំពីអីខវ ដលគូភាគីរតូវពិរចារណា ឬ អីខវ ដលរតូវមធើ
ឬក៏រតូវតរមូវមអាយ ផល
់នូវឯការមផសងៗកុង
នីតិវធ
ីមធើក
ិចស្នា
មដើមផក
ុាំមអាយបាត់បងរបមយជន៍ខផក
ផូវល ចាប់ មហើយនិងបង្ហក រកាំុមអាយមានជមមាល ោះ មៅថ្ងមង រកាយ។ មហើយគូរភាគីក៏
អាចស្ួរនាា
ផងខដរ។
រការ ី នូវចមល
់ខដលែួន
មាន ឬមលើកពីចាំែុ ចខដល ភាគីចង់បានខដលទក់ទងនឹងកិចស្
នាមនាោះ
ារការរីតូវបាំមព មបស្កកមម ផល
់មយបល់ អនាគតិ ន
វតុវទ ស្
័យ ជូនចាំមБោះគូភាគីទង
អស្ថ្់ នកិចស្នា
មដើមផរី តួតពិនិតយតុលយភាពថ្នកិចស្
នា។ កុង
ន័យមនោះ ារការរីតូវខដល ផល
់មយបល់មោយមន
លាំមអៀងមៅអក
លក់ ឬក៏អក
ទិ គឺរតូវខតមៅចាំកណាថ លរវាងគូភាគី។
ាពិមស្ស្មៅកុង
មរឿងអចលនវតុ
ដូចាដីធីមល នោះាមដើម គឺវាពិតាមានភាពចាបា
ច់ណាស្់ស្រមាប់ការ
ទទួលបានការរបឹក មយបល់ និងទទួលបានការតរមង់ទិស្ពីារការ ី មននង្ឹ នមៅដណាាំ កកាលបនា់ ធ ប។់
មោយារខត អចលនវតុមា
នតថ្មែស្
់ និងR តិវធ
ីកុង
ការទិ មានលកែ
ៈស្ុគ
ាម មហើយក៏រតូវការមពលមវោ
យូរាងការលក់ទិ វតុមទ ផសងៗ អញ្ចឹងមហើយមបើគូភាគី មនបានយលចាស្ពចាបមទ់ី់់ គឺអាចនងមានហាឹ នភយមកតើ័ិ
មAើង។ ដូចមនោះ ជមរមស្
លបាំផុតគឺរតូវ មានអក
ខដលជាំនា ខផក
ចាប់ដូចាារការ ី ជួយបាំភផ
ូវ មទើបការទិ លក់
របកបមោយស្ុវតិភាព។
១.២. កាសផទៀងផ្ទទ ត់ និងបញ្ា ក់ អតរ្ញ្ជា ណរប្់គូភាគី
រតូវចាស្់ថ្នមតើនណាាអក
ទិ មតើនណាាអក
លក់។ មពលែោះល អក
លក់និងអក
ទិ អាចាភាគីមផសង
អាចា អកដណាាំ ង ឯអក
ទិ វ ិ មពលែោះ ោតរោនខតាឈួ់់
ខតភាគីាអកទិ ពតរបាកដិ ាអកមផសង ថ្នមផ
រមកមអាយឈួ
មនាោះស្ិន បនាធ ប់មកបានខបបបទមផរធ កមស្
ិទិ ន គឺមផរធ ោក់អកទិ ពតរបាកដិ មោយារខតអកទិ
ខដលាមាច ស្់លុយពិត ោត់មន
មានវតមា
នមៅខែរ
មៅមពលបចុប
ផនប ឬក៏ាប់នូវាទ នភាពណាមយ
ខដលោត់មន
29 មស្ៀវមៅវាិ ជ ជិវៈារការថ្ី នរពោះរាាណាចរកកមុពា(មោយស្មងខប) ទាំព័រទី៣០
អាចមក ចុោះកិចស្
នាបាន គឺោត់មអាយអក
មផសងមកទិ ជាំនួស្។ មតើដីមនាោះាដីខដលមានវវា
ទ ដីបង
់រង
ចុោះបញ្ជ
ាប់ បែឹថ ង ាប់ាមយ
អាញ រធរ។ ស្រមាប់់ដីបង
់រង
រតូវពិនិតយមមល
មលើដីកមស្
ិទិ
មៅពិនិតយមមល
ទងប័ែត កម
ស្ិទិ
មស្ៀវមៅមោលបញ្ជីដីធីទ
ាំហាំដី បង
់រង
បង់ទន់ មប
ង់ទន់ ទក់ទងនឹងទាំហាំដី ខដលអាចមានការរបរបួលទក់
ទង នឹងតថ្មល គីគូភាគីែោះល ថ្នអត់យកតមតថ្មមល នាោះមទ។ បង មហើយ។
់រង
អត់ខរបរបួលមទ មរБោះមគបានវាស្់ខវងចប់ស្ពរវ គប់អស្់
ារការ ី ាមស្រ្នីា
នបរែៈ ខដល រតូវបានបមងើត
មAើងមដើមផនប
នាពីភាពរតឹមរតូវមលើលិែ
ាប មមផសងៗ
ថ្នវាពិតាមានភាពរតឹមរតូវតមចាប់ ក៏ដូចាព័ត៍មានពិតាក់ខស្ង នងរតមរតវរបស្គភាគខដលាប់Бកd់ីូ់ូឹិ 'R
នឹងកិចស្
នា។30 មនោះគឺាកិចកា
រខដលមានារស្ាំខ្លន់មយ
ខដលារការរីតូវខតបាំមព កុង
នីតិវធ
ីថ្នការបមងើត
កិច
ស្នាមយ
មនោះ។ កុង
កិចស្
នាមនោះ ចាំែុ ចស្ាំខ្លន់ៗខដលារការរីតូវខតមផៀធ ងផ្ទធ ត់មោយខ្លនពុាំបាន មនាោះមាន ដូច
ា អតថស្ញ្ញដ ែគូភាគី ។ថ្នមតើ អក
លក់មានអតស្
ញ្ញដ ែដូចនឹងអតស្
ញ្ញដ ែបែត រមឺទ? រតូវចាស្់ថ្នមតើនណា
ាអក
ទិ មតើនណាាអក
លក់។ មពលែោះល អក
លក់និងអក
ទិ អាចាភាគីមផសង អាចាអក
ដាំណាង ឯអក
ទិ វ
មពលែោះ
ោត់រោន់ខតាឈួ
ខតភាគីាអក
ទិ ពិតរបាកដ ាអក
មផសង ថ្នមផរធ មកមអាយឈួ
មនាោះស្ិន បនាធ ប់
មកបានខបបបទមផរធ កមស្
ិទិ
គឺមផរធ ោក់អក
ទិ ពិតរបាកដ មោយារខតអក
ទិ ខដលាមាច ស្់លុយពិត ោត់មន
មានវតមា
នមៅខែរ
មៅមពលបចុប
ផនប ឬក៏ាប់នូវាទ នភាពណាមយ
ខដលោត់មន
អាចមកចុោះកិចស្
នាបាន គឺោត់
មអាយអក
មផសងមកទិ ជាំនួស្។
មៅកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
ារការខីដលាមស្រ្នីា
នបរែៈ រតូវខតពិនិរតមមល
ក៏ដូចា មផៀធ ង
ផ្ទធ ត់ មលើចាំែុ ច ខដលទក់ទងមៅនឹង អតស្
ញ្ញដ ែរបស្់គូភាគី ខដbាអក
លក់និងអក
ទិ ខដលាចែុ ច ចាាំ
បាច់ ស្រមាប់ខចងមៅកុង
កិចស្
នាទិ លň'អលនវតុទ ថ្នរតឹមរតូវតមការពិតាក់ខស្ង
តមឯការខដលោត់តរមូវ
ខដរមទ។ការមធើខវ បបមនោះគឺមដើមផ ី បមញ្ជៀស្បញ្ញា ខដលមកើតមAើងខដលទក់ទងនឹងអតស្
១.៣. ការរតួតពិនិតយអច្លនវតថុ
ញ្ញដ ែថ្នគូភាគីថ្នកិចស្
នា។
មរៅពីចាំែុ ចស្មាគ ល់គូភាគី បញ្ញា រទពយខដលាកមវម តុថ្ទ នកិចស្
នា ក៏ាមរឿងស្ាំខ្លន់ខដលារការមន
រតូវ
មមល
រលងខដរ។ ារការរីតូវពិនិតយមមល
ថ្នមតើ អចលនវតុខទ ដលាកមវម តុថ្ទ នកិចស្
នា មនោះមានាប់បនុក
អីខវ ដររមឺទ
30 មារត១ ចែុ ច២ កថ្នែែឍ រពោះរាជរកឹរតមលែ៩១០ន.ស្ ថ្ងងទី៤ ខែវចិ ិឆកា ឆ្ប ១៩៥៤
ដូចាមតើអចលនវតុមទ នាោះ ាប់ោក់បញ្ញជ ាំនបនា បែុ ល ាប់របវាb' ាប់ជួល ឬក៏ាប់ការហាមមន
មអាយលក់
មហើយរតូវរប
អស្
មោយាប់មស្ចកីស្
មរមចរបស្់តុោការខដរឬមទ។ មយង
មទៀត មតើអចលនវតុទ មនាោះមាន របមភទថ្ន
បែត កាន់កាប់ ាបង
់ រង
ឬបង
់ទន់ ាទ នភាពដី ថ្នមតើដីមភាň“ ឬដីកមស្
ិទិ ន មដើមផមី ជៀងវាងបញ្ញា ចរមូងចរមាស្់
ឬក៏ វវា
ទរវាងអក
លក់និងអក
ទិ ។ មតើដីមនាោះាដីខដលមានវវា
ទ ដីបង
់រង
ចុោះបញ្ជី ាប់បែឹថ ង ាប់ាមយ
អាញ រធរ
។ ារការមីធើកា
រ រាវរាវតមរយៈការរបមល
ឯការមយ
ចាំនួនដូចា31
⮚ អរតនុកូលោឌ ន៖
១. អតស្ញ្ញដ ែបែ
២. មស្ៀវមៅរគួារ
៣. ស្ាំបរុ តកាំមែើ ត
៤. ស្ាំបរុ តអាហ៍ពិБហ៍( មៅលីវ មБោះមា" យមមមា" )
⮚ បែត ស្មាគ ល់ស្ិទិមន លើអចលនវតុទ
⮚ របាយការែ៍ រតួតពិនិតយអចលនវតុ(ទ មបើតរមូវ)
⮚ ឯការបញ្ញជ ក់ការបង់ពនអ
ចលនរទពយ(មបើមាន)...។
រស្បមពលាមយ
ោប មនោះក៏អាចចd@ពីតថ្មអ
ចលនវតុ
និងរយៈមពលថ្នការមផរធ កមស្
ិទិផ
ងខដរ។
ដូចមនោះការចូលរម
របស្់ារការកុង
កិចស្
នា ពិតាស្ាំខ្លន់។ របស្ិនមបើមន
បានស្ិក ចាស្់ោស្់មទ
និងមានបញ្ញា មៅថ្ងង មែ
ា មន
ខ្លន។
២.ច្ណុ ច្្ំខាន់ៗ និងទរមង់ននកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុសោយសារការ
មោយារខតចាប់មន
បានខចង ចាំែុ ច និងទរមងាក់ោក់ថ្នកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
ខដលមធើ
មោយារការ ី ដូមចោះ
ពីកិចស្
នាមយ
មៅកិចស្
នាមយ
អាចមានភាពែុស្ោប តិចឬមរចើនអារស្័យតមការ អនុវត
ាក់ខស្ង
តមករែី នីមយ។
២. ១. ច្ំណុ ច្្ំខាន់ៗថ្ដ្លមានថ្ច្ងក
កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុ
31 បទបង្ហា អាំពីកិចចស្នាទិ លក់អចលនវតុទមោយមោការការកា
ន់ ស្ុទនបូ"លីនlink: https://youtu.be/4IcO4k0JcnM
មនោះាចែុ ចខដលមានខចងកុង
កិចស្
នាខដលមានកុង
ឧបស្ម័ន
ថ្នារណាប"មុ ណាត ោះ មន
ខមនស្ុទខន ត
រគប់កិចស្
នាខដលមធើមវ ោយារការស្
ុទខន តមានខចងចាំែុ ចខបបមនោះមទ។ ប"ខុ នច
ាំែុ ចនីមយ
ស្ុទខន ត ស្ាំខ្លន់មដើមផ
ស្ុវតិភា
ពកុង
ការលក់ទិ អចលនវតុ។
ចែុ ចទង
មនាោះមានដូចា៖32
១. ចាំែងមជើងថ្នកិចស្នា (គរតវោកឲ្យចាំ់ូឺ )
២. កាលបរមិចទថ្នកចស្ិ នា
៣. ព័ត៌មានថ្នគូភាគីថ្នកិចស្នា
៤. បពកថ្ន
៥. ចាំែុ ចខដលគ
គីរពមមរពៀងោ
❖ ការមរៀបរាប់ពីអចលនវតុ
❖ ថ្ងល
ក់ទិ អចលនវតុទ នងិ លកែ
ែឍ ថ្នការទូទត់
▪ តថ្មល
ក់ទិ ថ្នអចលនវតុ
៦. ពនន
៧. កាតពក
៨. កាតពកវ
ិចរច បស្់អក
ិចរច បស្់អកប
▪ ការទូទត់ថ្ងល
លក់ ទិ
ក់ទិ
៩. ការអោះអាង និងការស្នារបស្់អក
លក់
១០. ការអោះអាង និងការស្នារបស្់អកទិ
១១. ការស្មាង ត់
១២. ការជូនដាំែឹ ង
១៣. ចាប់់រគប់រគងនឹងការមោោះរាយវវាទ
១៤. កិចស្
នាទង
រស្ុង
១៥. វមិាធនកម
32 ស្ូមមមើលគាំរ”ូ កិចចស្នាលក់ទិ អចលនវតុទ”ឧបស្មព័នទី១
១៦. ស្នត
ិកម
១៧. ភាា
១៨. ការក ទុក
១៩. ការចុោះហតមទ លខ្លនិងាប មមមថ្ដ
២.២. ទរមង់ននកិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតុថសោយសារការ
វាគួរខតមានទរមង់មយាក
ក់ខដល ខចងមោយចាប់ ពីមរБោះវាាលិែិតយថ្នភត
ប"ខុ នប
ចុប
ផនម
នមាន
មទ មោយារចាប់ស្ីព
ីលកនិក
ៈមន
ទន់មានមៅមAើយ។ ទរមង់ថ្នកិចស្
នាគឺ ារការោ
ត់ាអក
តក់ខតង
មោយែួន
ឯងដូចមនោះ ក៏អាចែុស្ោប ពីមយ
មៅមយ
ខដរ។ មហើយទរមង់ខដលោត់តក់ខតងមនាោះខផកតម
ទរមង់និងបទពិមាធន៍របស្់ោត់ខដលោត់ទទួលបាន តមការស្ិក មរៀនស្ូរត និងរស្បមៅតមចាប់។
៣.សរកាយការាក់ថ្តង
៣.១.ការច្ុុះហ្តថសលខា និងសាន មសមនដ្រប្់គូភាគី
បនាធ ប់ពីារការបា
នតក់ខតងកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុរទ ច
រាល់ និងបនាធ ប់ពីាថ ប់ការពនយល់របស្់
ារការ ី រច
រាល់មហើយ និងបានរពមមរពៀង នូវរាល់រគប់ ចាំែុ ចថ្ន កិចស្
នារច
រាល់មហើយ។ គូភាគីតរមូវឲ្យចុោះ
ហតមទ លខ្ល និងផិត
មមថ្ដ មៅមលើកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុមទ នោះ មៅចាំមБោះមែ
ារការ ី មដើមផឲ្
យារការបាន
មផៀធ ងផ្ទធ ត់អតស្
ញ្ញដ ែថ្នរតឹមរតូវ។ ការចុោះហតមទ លខ្លមនោះាស្ែីភាព កុង
ការារការមីដើតួរាតតីយជន ាកស
អពារកឹត ខដលបញ្ញជ ក់មលើ ហតមទ លខ្ល មៅមលើឯការ ក៏ដូចាបញ្ញជ ក់ថ្នភាគី ទង មលើឯការមនាោះ មោយឆនៈធ ផ្ទធ ស្់និងមស្ររីបស្់ពួកមគ។33
៣.២.ការច្ុុះហ្តថសលខា និងរបថាប់រារប្់សារការ ី
អស្់ពិតា បានចុោះហតមទ លខ្ល
មរកាយពីកិចកា
រតក់ខតងរតូវបានបញ្ចប់ និងបានពិនិតយចប់ស្ពរវ គប់អស្់មហើយ រពមទង
បានចុោះហត
មលខ្លមោយ គូភាគីថ្នកិចស្
នារច
មហើយ ារការរីតូវ ចារក
និងរបថ្នប់រត នូវលិែិតាប មគតិយុតិឬ
កិចស្នា
ទងាំ
ឡាយ មដើមផា
បនាធ ល់ មព លកែ
ៈផូវល ចាប់ ខដលខតងខតមានលិែិតរបស្់រាជការានបរែៈ។ 34ារការ
33 អតទបទ អាំពីមនធីារការ ី របស្់មនធីារការអី ងគ ដករស្ង ី http://angkornotary.com.kh/km/about/
34 មារត៣ ចាំនុច ក ថ្នអនុរកឹតយស្ិពីការផលស្មតកិទ់ថ ចបខនទច មាារការដលម់ មនបវថ្ី នគែៈមមនបវថ្ី នរពោះរាាណាចរកកមាពុ
35បទបង្ហា អាំពីកិចចស្នាទិ លក់អចលនវតុទមោយមោការការកាន់ ស្ទបលនី"ូនុ link: https://youtu.be/4IcO4k0JcnM
រតូវចុោះហតមទ លខ្ល និងរបថ្នប់រតបនាធ ប់ព
ូរភាគី បានចុោះហតមទ លខ្ល និងផឹត
មមថ្ដរច
មហើយ។ ស្រមាប់កិចស្
នាលក់
ទិ រប
មនរថ បស្់ារការក
៏ដូចារប
មនរថ បស្់លិែិតទូមៅ ក៏ដូចាភស្ុត
ងខដលមន
អាចែោះវ បាន មដើមផប
ញ្ញជ ក់
ថ្នលិែិត ឬកិចស្នាមនាោះពតាបានមធមើិ វ ោយារការ។
ថ្ផនកទី២៖ កិច្ច្នាលក់ទិញអច្លនវតថុជាលខ
ិតឯកជនថ្ដ្លបញ្ជា ក់សោយសារការ
ារការ ី ក៏មានតួនាទី បញ្ញជ ក់មលើែិតឯកជន មដើមផមី អាយលិែិតមនាោះកាល ចាល
ិតយថ្នភត
។ មតើអីមវ ៅ
ាលិែិតឯកជន? (កថ្នភាគទី១) មតើមន
នឹងបញ្ញជ ក់ថ្នលិែិតឯកជនមយ
ថ្នរត
រតូវតមចាប់ មតើារការរីតូវមធើ
អីែ
ោះល ?(កថ្នភាគទី២) ស្ូមបញ្ញជ ក់ថ្នបចុប
ផនប គឺមន
ទន់ មានារការណា
ហា˜ ន បញ្ញជ ក់លិែិតឯកជនណាមយ
មនាោះមទ ប"ខុ នោ
ត់ស្ុែចិតត
ក់ខតង មោយែយ
នឯង មរБោះវាមានស្ុវតិភា
ពាង។35
មោយមយងមៅតមស្ទធ នុរកម ខផក
រដប
ផមវែី លិែិតឯកជនគឺា លិែិតទង
ឡាយណា ខដលបមងើត
មAើងមោយ បគល
ឯកជន មោយមានចុោះហតមទ លខ្លឬាប មមមថ្ដ។ មានន័យថ្នលិែិតឯកជន គឺមន
មធើមវ Aើងមោយ
មស្រ្នីា
នបរែៈ មនាោះមទ គឺមធើមវ Aើងមោយ រប
វនបគល
ឬនីតិបគល
ឯកជន ដូចា របាពលរដទ
ូមៅ ឬក៏មមនបវ។
ស្រមាប់មមនបវគ
វាជ ជីវៈមស្រ ី និង ឯករាជយ ខដលមន
ស្ិត
មរកាមការរគប់រគងរបស្់ាទ ប័នរដណា
មយមទ
ខដលចូលរម
បមរមវើ ស្
័យយុតិធ
ម៌ខផក
ចាប់ អាចរបរពឹតមថ ៅបានខតកុង
រកបែ័ែឍ ថ្នែែៈមមនបវខីតប"មុ ណាត ោះ
(មារត១ កថ្នែ័ែឍ ទី១ថ្នចាប់ស្ពី
ីលកែ
និក
ៈមមនបវខីដលរបកាស្ឲ្យមរបើមៅថ្ងទ
ី២២ ស្ីហា ឆ្ប ១៩៩៥)។ ដូចមនោះ
លិែិត ឬកិចស្
នាមផសងៗ របស្់មមនបវក
៏ាលិែិតឯកជនខដរ។
២ នីតិវិធីថ្នការបញ្ជា ក់រប្់សារការ ី
ការបញ្ញជ ក់ មលើលិែិតឯកជនដូចាការពិនិតយមAើងវ ិ នូវលិែិតឯកជនមនាោះមAើងវ ិ មហើយមធើកា
រ បញ្ញជ ក់
ថ្នវា រតឹមរតូវតមចាប់ ។36 ពីមរБោះារការ ី ោត់ាអកនបនាពភាពរតមរតវូឹី ថ្នលែតឯកជនមនាោះ។ិិ របស្នាោត់ិ
មធស្
របមហស្កុង
ការពិនិតយនូវលកែ
ែឍ ថ្នភាពរស្បចាប់ថ្នកិចស្
នា និងទាំនួលែុស្រតវូ មលើវា
ជ ជីវ“របស្់ែួន
ោត រតូវទទួលែុស្រតូវ មៅតមកាំហុស្មនាោះ។ ស្រមាប់ការអនុវតា
ក់ខស្ង
គឺមន
ទន់មានារការរីប
ណាខដល
បញ្ញជ ក់ មលើលិែិតឯកជនមនាោះមទ។
35បទបង្ហា អាំពីកិចចស្នាទិ លក់អចលនវតុទមោយមោការការកាី
36 បទបង្ហា អាំពីកិចចស្នាទិ លក់អចលនវតុទមោយមោការការកា
ន់ ស្ុទនបូ"លីនlink: https://youtu.be/4IcO4k0JcnM
ន់ ស្ុទនបូ"លីនlink: https://youtu.be/4IcO4k0JcnM
២.១ ការពិនិតយសPងវិញ
ារការោ
ត់រតូវពិនិតយមមល
នូវ លិែិតឯកជនមនាោះ ថ្នមតើវារតូវតមរប
មនច
ាប់ខដរឬមទ? ារការរីតូវ ពិនិតយ
មមល
នូវរគប់ទ ភា
ពចាប់ខដលБក់ព័នន មជៀស្វាងនូវកាំហុស្មផសងៗ។ លិែិតឯកជនខដលារការ ី ចុោះនិមទស្
ថ្ន
លិែិតមនាោះមានភាពរតឹមរតូវតមចាប់ ក៏ាលិែិតយថ្នភត
ខដរ ។
២.២ ការច្ុុះហ្តថសលខា និងសាន មសមនដ្រប្់គូភាគី
មទោះបីាកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុខទ ដលមន
រតូវបានមធើមវ ោយារការមីោយផ្ទធ ល់ក៏មោយ ក៏ការចុោះ
ហតមទ លខ្ល និងការផិត
មមថ្ដរបស្់គូរភាគីមៅចាំមБោះមែ
ារការ ី ាការចាបា
ច់ ដូចាករែី កិចស្
នាខដលមធើមវ ោយ
ផ្ទធ ល់មោយារការខីដរ។ មល
មហតុគឺដូចមៅនឹងករែី កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុខទ ដលមធើមវ ោយារការខីដរ។
២.៣ ការច្ុុះហ្តថសលខា និងរបថាប់រារប្់សារការ
មនមពលចុោះកិចស្
នា ារការរីតូវរបាកដថ្ន គូភាគីបានយល់រស្បនូវែឹម
ារទង
រស្ុងថ្នកិចស្
នា។
មរកាយពីបានពិនិតយ មមល
ស្ពរវ គប់ មហើយកិចកា
រចុងមរកាយបាំផុតរបស្់ារការគ
ឺ ចុោះហតមទ លខ្ល និង របថ្នប់រត។
គឺដូចខដលបានមធើវ មៅមពលមរកាយការតក់ខតងកិចស្នាលកទិ់ មោយផ្ទធ លខដរ។់
ជំពូកទី៣
ការទទួលខុ្រតូវរប្សា
រការសី លក
ិច្ច្នារលក់ទិញអច្លនវតថុ
រការសី លក
ិច្ច្នារលក់ទិញអច្លនវតថុ
ថ្ផនកទី១.៖ ធានារប្ទធិភាពននកិច្ច្នា
តូនាទីមយ
មទៀតរបស្់ារការ ី គឺ ការទទួលែុស្រតូវទង
រស្ុងមលើែឹម
ារពិតខដលបានមធើមវ Aើង។ ារការ
មធើា
អាញ កណាថ លខដលមន
លាំមអៀងមលើភាគីណាមយ
មAើយ រពមទង
ទទួលែុស្រតូវមលើលិែិតគតិយុតិថ ទង
ឡាយ
ខដលតក់ខតង តមបាំែងរស្បចាប់របស្់គូភាគី។
ារការមន
រតឹមខតមានតួនាទីជួយគូភាគីកុង
ការតក់ខតងកិចស្
នាមទ ខងមទង
អាចជួយគូភាគីកុង
ជីវត
កិចស្
នា ខងមមទៀតផង ពីមរБោះតួនាទីារការកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុមទ នោះ មន
បញ្ចប់រតឹមខតមៅមពល
ខដលគូភាគីផឹត
មមថ្ដមលើកិចស្
នាលក់ទិ អចនវតុខទ ដលាលិែិតយថ្នភត
មធើមវ Aើងមោយារការមីនាោះមទ។ ារ
ការអា
ច ជួយគូភាគឺ ស្មរមចមោលមៅថ្នកិចស្
នាមនោះ ដ៏រាបណាគូភាគីរពមមរពៀងោប កុង
កិចស្
នាថ្ន របគល់ស្ិទិ
មអាយារការ ី ោត់ជួយស្រមបស្រមួលក៏ដូចាអនរា
គមន៍ កុង
នីតិវធ
ីចុោះបញ្ជី បង់ពនរន បថ្នប់រត មដើមផមី ផរធ កមស្
ិទិ
(១) ការបង់របាក់(២) និង ការរក ទុកកិចស្
នាខដលាលិែិតយាភស្ុត
ង(៣) រហូតទល់ខតបាន ស្មរមចតម
កិចស្
នា មБលគឺអក
លក់ទទួលបានរបាក់ រឯអក
ទិ កាល យាមាច ស្់កមស្
ិទថ្ិន នអចលនវតុខទ ដលា កមវម តុថ្ទ នកិច
ស្នាលក់ទិ អចលនវតុមទ នោះ។ ផុយមៅវ ិ របស្នមបគភាគរពមមរពៀងោីូើិ ប ថ្ន មអាយារការ ី ស្រមបស្រមួល កងុ
នីតិវធ
ីថ្នការមផរធ កមស្
ិ ឬមន
បានបានខចងកុង
កិចស្
នាទក់ទងនឹងចាំែុ ចមនោះមទ មនាោះារការ ី ក៏មន
អាចលូក
ថ្ដចូលមរឿងមនោះបានខដរ។ របស្ិនមបើ ារការប
ញ្ចប់ តួនាទីរបស្់ោត់រតឹមខតការបមងើត
កិចស្
នាមនោះ មនាោះគូរភាគី
អាចនឹងមានបញ្ញា ាមរចើនមៅកុង
ដាំណាក់កាល បនប
នាធ ប់ដូចា នីតិវធ
ីថ្នការមផរធ កមស្
ិទិម
នអាច បញ្ចប់ ខដលា
មហតុមធើមវ អាយអក
ទិ មន
របគល់របាក់រគប់ មៅអក
លក់ាមដើម។ មន
ខមនរគប់ករែី ស្ុទខន ត ខបបមនោះមនាោះមទ មាន
ន័យថ្នក៏មានករែី ខដលគូភាគីអាចស្មរមច មោលបាំែងថ្នកិចស្
នា មោយមន
មានការអនរា
គម៍របស្់ារការ
ខដរ ប"ខុ នរថ បស្ិនមបើគូភាគីចង់បាននូវស្ុវតិភា
ព កុង
ដាំមែើ ការថ្នការអនុវតក
ិចស្
នា គួរផល
់ស្ិទិមន អាយារការ
ជួលស្រមបស្រមួលកុង
នីតិវធ
ីបនប
នាធ ប់ រហូតដល់បានស្មរមចតមកិចស្
នា។
កុង
នីតិវធ
ីមនោះ មានារការមា
នតួនាទីាអក
ជួយគូភាគីកុង
ការរតួពនិ ិតយ ឯការមផសងៗកុង
នីតិវធ
ីមនោះ
មដើមផក
ុាំឲ្យមានកុាំហុស្ឆង
ខដលនាឲ្
យនីតិវធ
ីមានការអាក់រអល
មានភាពយឺតយ" វ មហើយមន
បានស្មរមច6 លមៅ
ខដលនាមាំ អាយមានវវា
ទ។ គឺមន
មានន័យថ្នារការោ
ត់រតូវ មធើក
ិចកា
រមផរធ កមស្
ិទិ ន ជាំនួbមស្រ្នីស្
ូរមិយដីមទ។ ោត់
រតូវពិនិតយនូវឯការកុងករែី នមយី ៗ។
កុង
ចាំែុ ចមនោះ គឺស្ាំមៅមលើករែី ខដលគូភាគី រស្ោះុ រស្ួលោប កុង
កិចស្
នា ខដលអនញ្ញដ តឲ្យ ារការ
ោត់ជួយនបនាឲ្យបាននូវការមផរធ កមស្
ិទិ
ពីអក
លក់មៅអក
ទិ មអាយបានមាគជ័យ មБលគឺអចលនវតុខទ ដលា
កមវម តុថ្ទ នកិចស្
នា រតូវបានមផdធ មៅមអាយអក
ទិ បានស្មរមច របស្ិនមបើមន
មានបញ្ញា មផសងពីមនោះមទ។
តមមារត៥៥៥រកមរដប
ផមវែី ២០០៧ “អបកទិ គឺាអក
ខដលមានករែី កច
ចបង់ថ្ងលទិ ារបាក់ខដល
បានកាំែត់កុង
កិចស្
នា តមកាលបរមិចទ
និងទីកខនលងខដលបានកាំែត់កុបងកិចចស្នា”។ មាង
មទៀត ចែុ ច២
ថ្នមារតមនោះ បានបង្ហា ពី “ករែី ថ្នការលក់អចលនវតុខទ ដលមានខតកែ
ត់មពលថ្នការមធើស្
កមភា
ពចាាំបាច់មដើមផ
ចុោះបញ្ជីអចលនវតុ ទ ខដលាកមវម តុថ្ទ នការលក់ទិ ខតប"ុមណាត ោះ មនាោះរតូវស្នមត់ថ្ន មពលកាំែត់ថ្នការបង់ថ្ងលទិ ក៏ដូចមពលកាំែត់ថ្នការរបគល់ ឬការមធើវស្មកមមភាពថ្នការរបគល់ខដរ។
លកែ
ែឍ ទូទត់ថ្ងល
ក់ទិ គឺពិតាស្ាំខ្លន់ណាស្់ស្រមាប់ អក
លក់អចលនវតុ។
ដូមចោះប មហើយការខដល
មធើក
ិចស្
នាខដលមានអានុភាពតមចាប់ ពិតាគឺមានារស្ាំខ្លន់ កុង
ការអោះអាង ពីករែី កិចរច បស្់ភាគី ខដលា
អកទិ កុង
ការរបគល់ថ្ងល
ក់ទិ មៅមអាយភាគីមាខ ងមទៀត មБលគឺអក
លក់។
មៅកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុខទ ដលមធើមវ ោយារការ ី គឺមានខចងពីការទូទត់ថ្ងល
ក់ទិ អចលន
វតុ37។ ារការ ីោត់ជួយស្រមUស្រមួលថ្ន គូភាគី ោត់ជួយអក
លក់ ទទួលបានថ្ងល
ក់តមកិចស្
នា។
❖ ករែី ខដលអក
ទិ មន
អនុវតកា
តពកិច
របស្ិនមបើអក
លក់មន
ស្ហការកុង
ការរបគល់នូវ ថ្ងល
ក់ទិ អចលនវតុ
តមកិចស្
នាខដលបានខចង
មនាោះមទ កិចស្
នាខដលាលិែិតយថ្នភត
មនោះនឹងកាល យាលិែិតអនុវតថ តមមារត ៣៥០ (លិែិតអនវុ ត)
ចែុ ច ច
“លិែិតយថ្នភត
ខដលមធើមវ ោយារការ ីចាំមБោះការទមទរ ខដលមានមោលបាំែងមអាយស្ងារបាកក
ាំែត់។ ប"ុខន
មានករមត
ខតលិែិតខដលបញ្ញជ ក់មស្ចកីខថ ងង
ការែ៍ ថ្នកូនបែ
ុ ល នឹងទទួលការអនុវតមថ ោយបងាំភា
ល មៗ។ តមមារត
37 ឧប្ស្មព័ន១ ចាំណ៊ុ ច២.២
មនោះមយើងម្ើ ថ្ន មទោះបីាលិែិតយថ្នភត
ខដលមធើមវ ោយារការ ី អាចកាល ចាលិែិតអនុវតខថ មន ប"ខុ នមថ បើកុង
ករែ
ខដលអក
ទិ ខដលាកូនបាំែុ លមន
មធើមវ ស្ចកីខថ ងង
ការ ទទូលការអនុវតមថ ោយបងាំភា
ល មមទ គឺលិែិតមនាោះក៏ោម ន
អានុភាពអនុវតមថ ោយបងាំខខ ដរ។
៣. ការតមកល់ រកាទុក និងការរគប់រគងឯកសារ ជាភ្ាង
មនីា
រការ ី ទទួលតមល
់ និងរក ទុកចាប់មដើម ថ្នកិចន
ា លិែិតឯកមតភាគី មផសងៗ មរតកាស្ន៍ និង
លិែិាប ម រគប់របមភទ។ 38 ការរក ទុកមនោះគឺរតូវរក ទុកមៅមនីា
រការ ី ខដលគូភាគី មធើក
ិចស្
នាមនាោះ។ ការតមល
ទុកគឺដូចា ការរក ទុកាភស្ុត
ងស្រមាប
គីរងមរោោះ មដើមផទ
ុកាភស្ុត
ងមៅមពលមានវវា
ទ។ ដូចខដលមោល
បាំែងរបស្់ មាត៣៣៦ កថ្នែែឍ២ ខដលបាបបង្ហា មោលគាំនិតទី៣ថ្នមារតមនោះគឺ ចាប់តរមូវមអាយារការ
រក ទុកនូវ កិចស្
នាលក
ិ អចលនវតុខទ ដលាលិែិតយថ្នភត
មនោះ ស្រមាប់ាភស្ុត
ងកាdБរគូភាគីថ្នកិច
ស្នាមនោះ។ មាង
មទៀតការតមល
់ទុកនូវឯការខដលាលិែិតយថ្នភត
មនោះ រតូវអនុវតត
មចាប់ស្ីព
ីបណាត ារ
ខដលកុង
ចាប់មនោះ មារត១៤ ខដលបានកាំែត់ថ្នារៈការរីតូវតមល
់ឯការរយៈមពល៤០ឆ្ប ។
មបើមយើងរកមAកមៅមមល មារត១៣រពោះរាជរកមមលែ៩១០ ខដលខចងទកទងនងស្មផងរបស្ា់ឹ់ រការ
មននឹងចូលកាន់ដាំខែងខដលមានែឹមារថ្ន៖ ែាំុញស្ូមស្ចាច របែិ នបនថ្ន រាល់ខតឳកាស្ ែាំុញនងរបឹ រពឹតិថខតអាំមពើមួយ
លអនិងមោរពចាប់ និងោក់បាំបិទបាំបាងនូវការ ស្មាង ត់ ថ្នមរឿងខដលែុាំញទទួលាដរាប មបើទុកាែុាំញឈប់ខលងមធើវការ
មៅក៏មោយ។ ការរក ការស្b ត់គា
រកមស្ិលធ6^វា
ច ជីវៈ របស្់ារការ។
មា"ងមទៀត ារការរី តូវរក ការស្មាង ត់
ក៏ដូចាមិនរតូវទមាល យ នូវd' ^មានអាំពី អតិងិជនមៅបុគគលដ៏ថ្ទមទ មលើកខលងខតចាប់តរមូវ។ 39
ដូចខដលមយើងបានម្ើ នូវБកយស្មផងមនោះមហើយ ារការរីតូវខតមោរពមអាយបាននូវ ការស្មាង ត់របស្់អតិងិជន។
ារការមា
នតួនាទី រតូវការБរផលរបមយជន៍រស្បចាប់របស្់ភាគីទង
អស្់ថ្នលិែិត មោយឈរមលើមោល
ការែ៍ ឯករាជយ និងមាម ោះរតង់មង
លាំមអៀង មោរពចាប់ មោរពតមរកមស្ីលធម៌វា
ច ជីវ“ែស្
់មហតុមនោះមទើបរាល់លិែិត
38 មារត៤ ចែុ ច៩ ថ្នអនុរកឹតយស្ីពីការបមងតមនាីធើក រការភបាំមព ចោះុ ថ្ងទីង ០១ ខែតុោ ឆ្ប ២០១៥
39 បទបង្ហា ស្ីពី កចស្នាចិ ទិ លកអចលនវតទុ់ មោយមោការការ ី កានស្ទបលនីូ"នុ់ តមរយ Link: https://youtu.be/4IcO4k0JcnM
និងកិចស្
នា មធើមវ Aើងមោយារការ ី រតូវចាត់ទុកថ្ន ាលិែិតយថ្នភត
ខដលមានតថ្មា
ភស្ុត
ង ែស្
់និងមាន
កាលបរមិចទ
ាទ ពរ។40
៦. សច្ញច្ាប់ច្មលងននកិច្ច្នាថ្ដ្លជាលិខិតយថាភូត
មយងតម មារត៤ចែុ ច១០ ថ្នអនុរកឹតមលែ ១៧៨ អនរក.បក. ចុោះថ្ងត
ី០១ ខែតុោ ឆ្ប ២
០១៥ ស្ីព
ការបមងើត
មនីា
រការភ
មាំប ព ក៏ដូចាអនុរកឹតយបមងើត
មនី
ារការនា
នា ារការមា
នតួនាទីមច ចាប់ចមង
ថ្ន
លិែិត យថ្នភត
ជូនគូភាគី។ ការមច ចាប់ចមង
មនោះ គឺទល់ខតមានកាស្ុាំពីគូភាគីថ្ន កិចស្
នាមនោះមទើបារការ
ោត់មច នូវចាប់ចមងមនាោះ។
ថ្ផនកទី២៖ ការទទួលខុ្រតូវវិជាា ជីវៈសពលមានពយ្នកមម
មៅកុង
របតិប
តកា
ររបស្់ារការ ី អាចនឹងរបរព
កាំហុស្ មោយមចតនាកី
និង មោយអមចតនាកី
ខដលមធើ
មអាយមានការែូចខ្លតអតរទ បមយជន៍របស្់គូភាគីមБលគឺអក
លក់ និងអក
ទិ ។កុង
ករែី មនោះារការគ
ឺមន
រចែួន
មទមទោះបីោត់ាមស្រ្នីា
នបរែៈក៏មោយ ក៏ោត់រតូវទទួលែុស្រតូវនូវកាំហុស្ ខដលែូន
បានមធើខវ ដរ ។ កាំហុស្
មៅកុង
វាច ជីវ“មនោះរម
មាន កាំហុស្ខផក
រដបា
ល(១) កាំហុស្ខដលរតូវស្ងស្ាំែងាទឺករបាក់(២) និង
កាំហុស្ខដលមធើវ មអាយប"ោះБល់ដល់ស្ណាថ បនបប ប់ារនបរែៈ(៣)។
ចាំមБោះកាំហុស្ខដលទក់ទងនឹងខផក
រដបា
លមនោះ បចុប
ផនគ
ឺមន
ទន់មានចាប់ខចងាក់ោក់មៅមAើយមទ
ពីមរБោះថ្នចាប់ស្ីព
ីលកនិក
ៈារការមីៅមន
ទន់ចូលាធរមាន មБលគឺស្ិត
កុង
ដាំណាក់កាលថ្នការតក់ខតងមៅ
មAើយ។ប"ខុ នា
រការ ី ោត់ស្ិត
មៅមរកាមការរគប់រគងរបស្់នាយកោឌ នារការ ី ខដលស្ិត
មៅមរកាមឳវាទ របស្់
40 មោក បា" ន់វាស្នា ារការជី ាំនាន់ទី១ link: https://m.postkhmer.com/lift-
%E1%9E%99%E1%9E%BB%E1 %9E%9C%E1 %9E%9C%E1 %9F%90%E1%9E%99/%E1%9E%93%E1 %9E%B7%E1 %9E%9F
%E1%9F%92%E1%9E%9F%E1%9E%B7%E1%9E%8F%E1%9E%94%E1 %9E%89%E1%9F%92%E1 %9E%85%E1%9 E%94% E1%9F%8B%E1%9E%87%E1%9F%86%E1 %9E%93%E1%9 E%B6 %E1%9 E%89%E1%9E%95%E1 %9F%92%E1%9E%93%E 1%9F%82%E1%9E%80%E1%9E%85%E1%9F%92%E1%9 E%94%E1%9E%B6%E1%9E%94%E1 %9F%8B%E1 %9E%98%E1
%9F%92%E1%9E%93%E1%9E%B6%E1 %9E%80 %E1%9F%8B-
%E1%9E%85%E1%9F%82%E1%9E%80%E1%9E%9A%E1 %9F%86%E1%9E%9B%E1%9F%82%E1%9 E%80%E1%9E%85
%E1%9F%86%E1%9E%8E%E1%9F%81 %E1%9F%87%E1 %9E%8 A%E1%9 E%B9 %E1%9 E%84%E1%9E%9F%E1%9F%92% E1%9E%8F%E1%9E%B8%E1%9E%96%E1 %9E%B8-
%C2%AB%E1%9E%98%E1%9E%93%E1 %9F%92%E1%9E%91%E1 %9E%B8%E1 %9E%9A%E1%9 E%9F%E1%9 E%B6%E1
%9E%9A%E1%9E%80%E1%9E%B6%E1%9E%9A%E1 %9E%B8%C2%BB
អគនា
យកោឌ នអភវិ ឌ្ណន៍ថ្នវស្
័យយុតិធ
ម៌ ថ្នរកស្ួងយុតិធ
ម៌។41 មហើយនាយកោឌ នមនោះ ទទួលបនុក
ស្រមប
ស្រមួល និងមរៀបចាំខបបUទខតងតង
ោក់ពិន័យ និងបញ្ឈប់ការរបកបវា
ច ជីវៈារការរីស្បតមចាប់កាំែត់។ និង
រតួតពិនិតយ និងមរៀបចាំឯការ ស្រមាប់ការោក់ពិន័យ ឬបញ្ឈប់ការរបកបវា
ច ជីវៈារការ។
42 ដូមចោះប មៅមពលខដល
ារការ ី ោត់បានមធើមវ អាយមានកុាំហុស្រដបា
លមនោះគឺមានខតរដម
ស្រ្នីរថ កស្ួងយុតិធ
ម៌មទខដល អាចមធើ
6b d នាយក
រដម
ស្រ្នីមថ អាយមច អនុរកឹ Jបញ្ចប់វា
ច ជីវៈរបស្់ោត់បាន ពីមរБោះារការា
មស្រ្នីា
រនបរែៈខដលរតូវបានខតងតង
មោយអនុរកឹតយ។ ដូមចោះប មៅមពលបញ្ចប់វា
ជ ជីវៈរបស្់ោត់ក៏ រតូវបញ្ចប់មោយអនុរកឹតយខដរ។
មយងតមមារត៤ ថ្នអនុរកឹតយ ស្ីព
ីការបមងើត
មនីា
រការមីែមរា ចុោះថ្ងទ
ី១២ ខែមនា
ឆ្ប ២
០១៥ មៅមពល
ចាប់មផើម
របតិបតិកា
រស្កមភា
ពរបស្់ែួន
មនីា
រការមីែមរារតូវតមល
់របាក់ចាំនួន ៦០០.០០០.០០០(របាមយរយ
ោន)មរៀលមៅធនាោាតិថ្នកមុា
ស្រមាប់ការនបនាទទួលែុស្រតូវកុង
ការបាំមព មែ
ង្ហររបស្់ែួន។
មោលបាំែងថ្នការតមល
់របាក់មនោះ គឺស្រមាប់ស្ាំែងការែ
ខ្លតខដលមកើតមAើងពីកាំហុស្វា
ជ ជីវៈ ខដល
ារការបា
នមធើ។
ដូចាកុង
ករែី ខដលចាប់តរមូវ ឱ្យមានការរោ
យ មនីា
រការមីែមរា របាក់តមល
់ខ្លងមលើ
មនោះរតូវបងិល
ជូន ាទ បនិកនិងស្មាស្ភាត ខដលមានស្ិទិរន ស្បចាប
ុងការទទួលយក បនាធ ប់ពីបានកាត់កង
ទូទត់បាំែុ ល និងកាតពក
ិចទ
ងអស្់ មោយរាប់បញ្ូជលទង
មាហុ˜យនានា ខដលចាចា
ប់ស្រមាប់នបនានិរនរថ ភាព
ថ្នការ ការБរផលរបមយជន៍ របស្់អតិងិជនរបស្់ែួន
អនុមោមមៅតមខបបបទ និងនីតិវធ
ីាធរមាន។
មោយអនុមោមតមចាប់ និងបទោឌ នគតិយុទធ
រមាន ថ្នរពោះរាាណាចរកកមុា
មនីា
រការមីែមរា
អាចបមងើត
នូវយនកា
រហិរញ្ដបផទន ឬយនកា
រនបនាមផសងមទៀត ខដលែួន
យល់ថ្នស្មរស្ប ស្រមាប់បមងើន
ទាំនុក ចិត
របស្់ពលរដឌ វន
ិមយគគិនាតិ នងិ អនរថ ាតិ ចាំមБោះមស្វារបស្់ែួន។
ទាំនាក់ទាំនង គតិយុតិរថ វាងាទ បនិក នឹងស្ហភាត រតូវកាំែត់មោយលកនិក
ៈ និងបទបញ្ញជ ថ្ផកុង
ខដលរតូវ
អនុម័តមោយារការ ី ខដលទទូលបានការខតងតង
៣. រពហ្មទណឌ
តមអនុរកឹតយមនោះ។
41 មារត៣៣ ថ្នអនុរកឹតយស្ីព
ីការមរៀបចាំ និងការរបរពឹតថមៅរបស្់រកស្ួ ងយុតថិធម៌ ចុោះថ្ងងទី២៩ ខែស្ីហា ឆ្ប ២
០១៤
42 មារត៣៥ ចែុ ច៨ និង១៤ថ្នអនុរកឹតយស្ីព
ីការមរៀបចាំ និងការរបរពឹតថមៅរបស្់រកស្ួងយុតថិធម៌ ចុោះថ្ងងទី២៩ ខែស្ីហា ឆ្ប ២
០១៤
តមមារត៤ ថ្នចាប់ស្ីព
ីការរបឆ្ង
ការស្មាអ តរបាក់និងហិរញ្ដបផទនភាវរវកមា
រការា
បគល
រាយ
ការែ៍ មានន័យថ្នោត់ រតូវរាយការែ៍ ពីការស្មាអ តរបាក់ និងហិរញ្ដបផទនភារវកមខម ដលោត់បានដឹង។ មារត៥
បានកាំែត់ពីស្កមភា
ពអាជីវកមថ្ម នបគល
ខដលមានកាតពក
រាយការែ៍ ខដលកុង
មនាោះគឺមានការទិ និងលក់់
អចលនរទពយ អោរ និងដីធី។
មនាោះកុង
ការមធើក
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
មបើារការបា
នដឹងថ្ន មានករែ
ស្មាអ តរបាក់ ក៏ដូចាហិរញ្ដបផទនភារវកមម ោត់រតូវរាយការែ៍ ាបនាធ ន់។
ផុយ
មៅវ ិ មបើោត់របរពឹតិផុយ
ពីមនោះ ោត់រតូវទទួលទែឍ កមដ
ូចា ការរពមាន ការហាមឃ្លត ឬោក់
កាំហិតមន
ឲ្យមធើរវ បតិបតិកា
រែ៍ ណាមយ
ឬកុង
រយៈមពលណាមយ
តមការកាំែត់របស្់ាទ ប័នរតួតពិនិតយ ការដក
ហូតអាញ U'đ របកបអាជីវកម-ម ល-។ មលើងពីមនោះមៅមទៀត អាចបឹង
មៅតុោការ កុង
ករែី ខដលមានការរមាំោភមលើ
បញ្ដតិថ្ថ នចាប់ ចាប់ស្ីព
ីការរបឆ្ង
ការស្មាអ តរបាក់និងហិរញ្ដបផទនភាវរវកមម និងបទបញ្ញជ ទង
ឡាយមានភាព
ធន់ធរ
ខដលនាមាំ អាយមានភាពធន
់ធរ
ប"ោះБល់់ដល់របមយជន៍ានបរែៈជន និងស្និស្
ុែាតិ។ កុង
ករែី ខដល
ោត់ដឹងថ្នមានរបតិបតិកា រតូវរាយការែ៍ ។43
រខដលមានការាប់ស្ងសយ
ទក់ទងនឹងការស្មាអ តរបាក់ និងហរិ ញ្ដបផទនភារវកមម ោត់
43 មារត២៨ ថ្នចាប់ថ្នចាប់ស្ីព
ីការរបឆ្ង
ការស្មាអ តរបាក់និងហិរញ្ដបផទនភាវរវកមម
ស្ច្ក្នោឋ ន
ស្ច្ក្ននិោឋ ន
មរកាយពីបានស្ិក រាវរាវ អស្់រយៈមពលបុ"នាម នខែកនលងមក នឹងឆលងតមការបករាយតម
ែលឹមារខ្លងមលើរួចមក នាងែុញាំអាចស្មងខបបានថ្ន វាជ ជីវៈារការរី តូវបានបមងកើតាយរូ ណាស្ម់ កមហយើ
ខតរតូវ បាត់បង់មោយារស្ស្រ្ង្ហគ ម រួចមហើយមទើបរតូវបានចាប់មផើថមបមងកើតវ ិ មៅឆ្ប ២០០១។ កបុងការ
បមងកើតកិចចស្នាលក់ទិ អចលនវតុទតមការរពមមរពៀង តមរយៈមារត៣៣៦ ថ្នរកមរដឌបផមវែី ឆ្ប
២០០៧ មាន បង្ហា ពីលកខែែឍ ខដលរតូវមាន គឺ ស្ាំមែើ រនិងស្ីការរតូវោប និងរតូវមធើវាលែិិ តយថ្នភូត
ខងមមទៀតផង។ ខដលលិែិតយថ្នភូតមនោះ មយើងអាចមមើលមារត៩ថ្នចាប់ស្ីពីការអនុវតថរកមរដឌបផមវែ
និងមស្ចកីថពនយល់ ថ្នចាប់មនោះ ខដលបញ្ញជ ក់ថ្ន លិែិតយថ្នភូតថ្នមារត៣៣៦កថ្នែែឍ ២ (១) លិែិតយ ថ្នភូតខដលមធវើ មោយារការ ី ឬលិែិតខដលបញ្ញជ ក់មោយារការ ី ាកិចចស្នាលក់ទិ អចលនវតុទខដល មានអានុភាតម រកមរដឌបផមវែី ២០០៧។ (២) លិែិតយថ្នភូតខដលមធវមើ ោយមស្រ្នីថមានស្មតទកិចចកុបង
និតិវធ
ីថ្នការចុោះបញ្ជ ី មБល គឺរដឌបាលស្ូរមិ យដី ន
អាញ ធរខដនដី (លិែិតលក់ផ្ទថ ច់កុបងករែី អចលនវតុ
បានចុោះបញ្ជ ី និងលិែិត មផធរ ស្ិទនិ កាន់កាប់កុបងករែី អចលនវតុទខដលមិនទន់ចុោះបញ្ជ ី)។ ការមធើចកិចចស្នា
លក់ទិ អចលនវតុទមោយ ារការ ី មធើវមAើងកុបងមោលបាំែង មដើមផកាំែត់ស្ទិ និ និងកាតពវកិចច របស្គ់ ូភា
គី ខដលមិនបានខចងចាស្់ កុបងលិែិតលក់ផ្ទថ ច់ក៏ដូចាលិែិតមផធរស្ិទនិ កាន់កាប់អចលនវតុទខដលមិនទន
ចុោះបញ្ជ ី ពីមរБោះលិែិតទងមនោះ ។ កបុងការមផធរកមមស្ទិនិ មលអើ ចលនវតទុមោយការរពមមរពៀង។ មានកិចចស្នា
ខដលមានអនុភាពតម ចាប់ ខដលបានកាំែត់ពីស្ិទនិ និងកាតពវកិចចរបស្់គូរភាគីកុបងការលក់ទិ អចលន
វតុ
មិនអាចមធើវមអាយ អបកទិ ទទួលបានពីកមមស្ិទិនមលើអចលនវតុ
ខដលាកមមវតុទថ្នការលក់ទិ បានមទ
គឺទល់ខតភាគីមធវើការ ចុោះបញ្ជ ីតមចាប់ ក៏ដូចាបទបញ្ញដ តថិស្ីពីការចុោះបញ្ជ ី ដូចា របកាស្អនថររកស្ងួ
ស្ីព
រចុោះបញ្ជ ីអាំពីស្ិទិន របតយកសទក់ទងនឹងរកមរដ
ផមវែី ាមដើមមទើបការមផធរកមមស្ិទនិមានអានុភាព។
ការចុោះបញ្ជ ីកុបង ការមផធរកមមស្ិទនិមលើអចលនវតុទមោយការរពមមរពៀង អាចមធើ
នមោយមិនចាបា
ច់មាន
លិែិតរបស្់ារការ ី ។ នាងែុាំញស្មងកតម្ើ ថ្ន ការអនុវតថបចុចបផនប មានការមធើវកិចចស្នាលក់ទ
អចលនវតុថមោយារការមានតិចណាស្់ ក៏មោយារខតចាំនួនារការមី ៅមានករមិត និងការយលដឹ់ ង
របស្់របាជនកុបងបញ្ញា មនោះក៏ មៅមានករមឹតខដរ។ ដូចមចបោះគូភាគីខតងខតពឹងБក់មមនបវ ី កុបងការ
របឹក មយបល់ ក៏ដូចាបមងើថតកិចចស្នា លក់ទិ អចលនវតុទជូនោត់។ មទោះបីាមមនបវមិនមានស្មត
កិចចតម ចាប់ កុបងការមធវើកិចចស្នារបមភទ មនោះក៏មោយ ការខដរោត់មធវើគឺកុបងមានាាកសី ខតប"ុមណាត ោះ។ ចាំខែកឯអនុភាពថ្នកិចចស្នារបស្់ោត់គឺ មិនមានតមចាប់មទ។
ចាំមБោះតួនាទីារការក
ុបងការតក់ខតងកិចចស្នាលក់ទិ អចលនវតុ
វ ិ គឺ មុនមពលតក់ខតងកិច
ស្នាលក់ទិ អចលនវតុ ារការរី តូវ របឹក មយបលម់ ោយមិនលមាំ អៀងជូនគូភាគី ារការ ី ាមស្រ្ន
ានបរែៈ ខដលទទួលបានរបតិភូកមមពីរាជរោឌ ភិបាល កុបងការតក់ខតងលិែិតយថ្នភូត បញ្ញដ ក់ព
ែែៈពិតរបាកដរតឹមរតូវ នបនារា" ប់រងពីកាលបរមិ ចទឆ តមកល់ រក ទុកនិងមច មស្ចកថីស្មរមច ចមលងយថ្ន
ភូត ថ្នលិែិតទង
ឡាយខដលរតូវខតឲ្យមានការបញ្ញជ ក់។
មោារការ ី ាមស្រ្នីថានបរែៈខដលរដឌផថល់នូវការទុកចិតថមអាយោត់មធើវលិែិតយថ្នភូត រតូវ
ខតទទូលែុស្រតូវនូវកាំហុស្ខដលោត់បានមធវើកុបងកិចចស្នាលក់ទិ អចលនវតុ មហយទើ ាំនួលែុស្រតូវមនាោះ
គឺនបនានូវការមធើវកិចចស្នាខដលមានរបស្ិទនិភាពខដលរតឹមរតូវតមចាប់ និងការទទួលែុស្រតូវខផបកកាំហុស្
រដឌបាល រដឌបផមវែី និងរពហទ
ែឍ ។ អាចការទទួលែុស្រតូវខផបករដឌបាលខដលខផអកតមកាំហុស្ខដលោត
បានមធ
អាចាការស្ីប
មនាធ ស្ឬ អាចរហូតដល់ហូតដល់ការបញ្ច ប់វា
ជ ជីវៈមទៀតផង។ ារការក
៏រតូវទទូល
ែុស្រតូវខផបករដឌបផមវែី ខដលោត់រតូវ ស្ងការែូចខ្លតមៅមអាយភាគីរងមរោោះ។ ស្រមាប់ខផបករពហទែ ទក់ទងនឹងការមិនរាយការែ៍ ពីការ ស្មាអ តាច់របាក់ខដលោត់បានដឹងាមដើម។
អនុសា្ន៍
មរកាយពីបានបញ្ចប់ការរាវរាវមលើរបនបន “ តូនាទីារការកុង
កចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ” រច
មក នាងែាំុ
ស្មងត
ម្ើ ថ្ន តមចាប់ខដលមានាធរមានដូចារកមរដប
ផមវែី ក៏ដូចាចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កម បានបង្ហ
ពីស្មតក
ិចរច បស្់ារការ ី កុង
ការមធើក
ិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
មដើមផមី អាយកិចស្
នាមនាោះមានអានុភាពអនុវត
តមផូវល ចាប់ មហើយក៏មានមោលបាំែងកុងការការБរភាគខដលាអកី លក់ នងអកិ
ទិ ផងខដរ។ មនោះស្របញ្ញជ ក់
មអាយម្ើងថ្ន តូនាទីារការពិតាមានារៈស្ខ្លនណាាំ់ាំ ស្ស្់ រមាប់ នតរដដិី
ូចាកមុា។ បខ"ុ នមថ ទោះបាី មាន
មហតុផលមនោះក៏មោយ ក៏ស្មតក
អនុវតថ ។
ិចា
រការកុង
កិចស្
នាលក់ទិ អាចមានបញ្ញា ាមរចើនខដលមកើតមAើងមៅកុង
ការ
ដូចខដលបានមលើកមAើងខ្លងមលើមហើយថ្នចាប់ ផល
់ស្មតក
ិចមច អាយារការ ី មធើក
ិចស្
នាលក់ទិ
អចលនវតុខទ ដលមានអានុភាពតមផូវល ចាប់ ប"ខុ នខថ បា កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុភា
គមរចើន ស្ុទខន តាលិែិតឯក
ជនមៅវ ិ ។ មនោះមកពីបរប
ទស្ងម
ក៏ដូចាបញ្ញា ារការមីៅកុង
ស្ងម
កមុា
មយើងខដល មន
ទន់មានារការរីគប់
រោន់ កុង
ការ ផល
់មស្វាមនោះជូនអតិងិជនទូទង
របមទស្បាន។មាង
វ ិ មទៀត របាជនកមុា
ភាគមរចើនណាស្់ខដល
មនាគ ល់អីមវ ៅាារការផ
ង។ ាមហតុខដលកិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុភា
គមរចើនរតូវបានមធើមវ Aើងមោយ មមនបវ
មហើយកិចស្
នាមនាោះមន
មានអានុភាពតមផូវល ចាប់មទ។ ដូចមនោះ កិចស្
នាលក់ទិ អចលនវតុ
ខដលមធើ
មោយមមនបវ ី គួខតយកមៅមអាយារការប
លក់ទិ មនាោះ មានអានុភាពតមចាប់។
ញ្ញជ ក់ពីភាពរតឹមរតូវ ក៏ដូចាផល
់យថ្នភត
ភាពមដើមផមី អាយកិចស្នា
មាង
មទៀត ទក់ទងនឹងបទបញ្ញដ តិខដលរគប់រគងារការ ី មានខតអនុរកឹតយថ្នការបមងើត
ារការ ី ខតប"មុ ណាត ោះ
ខដលកាំែត់ពី តួនាទី ក៏ដូចាកាតពក
ិចរច បស្់ារការ។
ដូចមនោះគឺវាពិបាកកុង
ដឹងាក់ោក់ពី ចាំែុ ចលាំអិតកុង
ការរគប់រគងមលើារការ ី និងការអនុវតរថ បស្់ារការ។
នាងែាំុស្
ងណម
ថ្ន ចាប់ស្ីព
ីលកែ
និក
ៈារការន
ឹងរតូវបាន
អនុម័តមអាយមរបើឆ្ប់ៗមនោះ ពីមរБោះរបស្ិនមបើមានលកនិក
ៈមនោះ មនាោះតួនាទីារការ ី ក៏ដូចាស្មតក
ិចា
រការ
មយើងកាន់ខតដឹងចាស្់ មហើយមានភាពង្ហយរស្ួលនឹងរបមស្ើរាងមន។
ាចុងបញ្ជប់នាងែាំុស្
ាំុែូ មពរមអាយរាជរោឌ ភបា
ល រកស្ួងយុតិធ
ម៌ ក៌ដូចាាទ ប័នБក់ព័នន ារការ ី ែិត
ែាំអភវិ ឌ្ណន៍ បមងើត
នូវឯការ និងផសពផ
យនូវវា
ច ជីវៈមនោះបខនម
មទៀត មៅដល់ស្ិស្ នុស្ិស្ស មស្រ្នីរា
ជការ និងរបា
ពលរដឌ មអាយពូកោត់់មានចាំមែោះដឺងទូលាំទូោយមលើវា
ច ជីវមនោះ មហើយចូលរម
អនុវតត
មចាប់ មដើមផមី អាយ
របមទស្មយើង កាល យានីតិរដមយ
មព មល ។
ឯកសារសោង
ច្ាប់ និងលខ
ិតបទោឋ នគតិយត
រជាតិ
ឯកសារសោង
-រដធ
មនុញ្ដថ្នរពរាាណាចរកកមុា
ឆ្ប ១៩៩៣
-រពោះរាជរកមមលែ ៩១០ នស្.ចុោះថ្ងទ
កមុាព
ី៤ ខែវច
ិកា
រ ឆ្ប ១៩៥៤ ស្ីកា
របមងើត
មនីរធ ារការថ្ីនរពោះរាាណាចរក
-រកមរដប
ផមវែី ថ្នរពោះរាាណាចរកកមុា
ចុោះថ្ងទ
ី៦ខែធូ២
០០៧
-រកមរដប
ផមវែី ស្ងម
ចាស្់១៩៦២
-រកមនីតិវធ
ីរដប
ផមវែី ថ្នរពោះរាាណាចរកកមុា
ចុោះថ្ងទ
ី៦ កកោ
២០០៦
-ចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កមរដន
បផមវែី ចុោះថ្ងទ
ី៣១ ខែឧស្ភា ឆ្ប ២
០១១
-ចាប់ភមបា
ល ឆ្ប ២
០០១
-ចាប់ស្ីព
ីបណាត ារចុោះថ្ងទ
ី ២៣ ខែតុោ ឆ្ប ២
០០៥
-ចាប់ស្ីព
ីការរបឆ្ង
ការស្មាអ តរបាក់និងហិរញ្ដបផទនភាវរវកមម ចុោះថ្ងទ
ី ២៤ ខែមង
ុនា ឆ្ប ២
០០៧
-ចាប់ស្ីព
ីលកែ
និក
ៈមមនបវខីដលរបកាស្ឲ្យមរបើមៅថ្ងទ
ី២២ ស្ីហា ឆ្ប ១៩៩៥
-ចាប់ស្ីព
ីការរបឆ្ង
ការស្មាអ តរបាក់ និងហិរញ្ដបផទនភារវកមម របកាស្មអាយមរបើមៅថ្ងទ
ី ២៤ មង
ុនា
ឆ្ប ២០០៧
-អនុរកឹតយស្ីព រកកមុាព
ីការផល់ស្មតភាពបខនមាារការដលមមនបវថ្នគែី់ មមនបវថ្នគែី ៈមមនបវថ្នរពោះរាី ាណាច
-អនុរកឹតយស្ីព
ីការមរៀបចាំ និងការរបរពឹតមថ ៅរបស្់រកស្ួងយុតិធ
ម៌ ចុោះថ្ងទ
ី២៩ ខែស្ីហា ឆ្ប ២
០១៤
ថ្នអនុរកឹតយស្ីព
ីការមរៀបចាំ និងការរបរពឹតមថ ៅរបស្់រកស្ួងយុតិធ
ម៌ ចុោះថ្ងទ
ី២៩ ខែស្ីហា ឆ្ប ២
០១៤
-អនុរកឹតយមលែ០៩.អនរក.បក ស្ីព
ីការបបមងើត
មនីា
រការ ី មអស្ មែ រា" យ ចុោះថ្ងទ
ី៤ខែធូប ឆ្ប ២
០០១
-អនុរកឹតយមលែ១៣៨ អនរក.បក ស្ីព
ីការបបមងើត
មនីា
រការភ
មបាំ ព ២០១៥
-អនុរកឹតយមលែ១៨៨ អនរកចុោះថ្ងទី ២៣ កញ្ញដ ២០០៨
-របកាស្អនរថ រកស្ួង ស្ីព
ិនីតិវធ
ិចុោះបញ្ជីមលើស្ិទិរន បតយកសតមរកមរដប
ផមវែី ចុោះថ្ងទ
ី ០៣ ឧស្ភា ២០១១
-របកាស្មលែ ៧២.កយ.របក/១២ស្ីព
ីការកាំែត់មស្រ្នទី
ទួលបនុក
កិចកា
រារការច
ុោះថ្ងទ
ី២៣ ខែ ឧស្ភា
ឆ្ប ២០១២
-របកាស្អនរថ រកស្ួងមលែ ១៥៩ របក/ដនស្/មផ ស្ីពី ការខករស្រមលរបការ៩ួ ថ្នរបកាស្អនរថ រកស្ួងមលែ
២១៥ របក/ជនស្.ស្មផ ចុោះថ្ងទ ស្ង្ហក ត់និងការចុោះបញ្ជីដីធីល
ស្ៀវសៅនិងអតថបទសផេងៗ
ី៩ ខែកញ្ញដ ឆ្ប ២
០០៥ ស្ីព
ីតួនាទីនិងការទទួលែុស្រតូវរបស្់រដបា
ល្ុាំ
-មស្ចកីក
ែត់ចាំមБោះមារតនីមយ
ៗថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧
-មស្ចកីព
នយល់រកមរដប
ផមវែី ២០០៧
-មស្ចកីក
ាំែត់ចាំមБោះមារតនីមយ
ៗថ្នចាប់ស្ីព
ីការអនុវតរថ កមរដប
ផមវែី ២០១១
-ការបង្ហា ែ ឆនៈធ និងកិចស្នា
-ស្នាធ នុរកមថ្នរកមរដប
ផមវែី ២០០៧
-មមមរៀនភាគ១ ថ្នរកមរដប
ផមវែី និង រកមនីតិវធ
ីរដប
ផមវែ
-មស្ៀវមៅវា
ជ ជីវៈារការរីបស្់មោក អាង
មអងងុង
-មស្ៀវមៅ និតិកិចស្
នាពិមស្ស្ មរៀបមរៀងមោយ មោកាស្រ្ាថ ចារយ យស្ បានចាំរង
និង ខ្លាំ ស្ុមករា
-មស្ៀវមៅនីតិកតកិចមច រៀបមរៀងមោកាស្រ្ាថ ចារយ ឹក វធី
-ករមងឯការБក់ព័នា
រការឆ្ប ២
០១៧
សគហ្ទំព័រ
បទបង្ហា អាំពីកិចស្
នាទិ លក់អចលនវតុមទ ោយមោការការកា
ន់ ស្ុទប"ល
ីនlink:
មវទិកាតុមល
ស្ីអ
ាំពី ដាំមែើ រមឆ្ព ោះមៅភាពមាកជ័យរបស្់យុវជនកុង
អាជីពាអក
របកបវា
ជ ជីវចាប់
និងតុោការ link: https://youtu.be/iotbztJQjNg
មគហទាំព័ររបស្់មនីា
រការថ្ីនរពោះរាាណាចរកកមុា
ដករាង់ពី link: CIVIL-LAW NOTARY
អតប
ទ អាំពីមនីា
រការ ី របស្់មនីា
រការអ
ងគ ដករស្ង់ពី http://angkornotary.com.kh/km/about/
មគហទាំព័ររបស្់ាាភមនា
រការ ីlink: http://www.rajp.gov.kh/Notary.html
វាជ ាវៈារការ៖
ស្ុវតិភា
ពគតិយុតថ កុង
ការអភវិ ឌ្ណស្ងម
មោយមោករស្ី ារការ ី មៅស្ុាត តមរយៈ
ឧប្មព័នធ
ឧប្មព័នធ
១.កិចចស្នាលក់ទិ អចលនវតុទមោយារការ ី
២.កិចចស្នាលក់ទិ មោយមមនបវ ី
៣.លិែិតលក់ផ្ទថ ច់
កិច្ចសន្យាទិញ-លក់ដី |
រវាង |
លោកស្រី ... (អ្នកលក់) |
ន្យិង |
លោក … និងលោកស្រី ... (អ្នកទិញ) |
កាលបរិច្ច្េទ ៖ ថ្ងៃទី…ខែ… ឆ្ន …ាំ |
ឆ្ន …ាំ
ថ្ងៃទី… ខែ…
ច្ៅរាជធាន្យីភ្នាំច្េញ …
សារការី … ខដលជាសារការថ្ន្យ … ខដលមាន្យទីតងច្ៅ …
បាន្យផ្តល់យថាភ្ូតភាេច្លើកិច្ចសន្យាទិញ-លក់ដី (តលៅលៅថា “កិច្ចរនា”) រវាង៖
1) លោកស្រី … រញ្ជា តិ… លកើតនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… អ្តរញ្ជា ណប័ណណ រញ្ជា តិខែែរលលែ… ច្,ុះនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… មាន
អារយដ្ឋា នលៅផ្ុះលលែ… ផ្ូវលលែ… ភូមិ… រង្កា ត'… ែណឌ … រាជធានី/លែត... ស្ពុះរាជាណាច្ស្កកមជាព ថា “អ្នកលក'”)។
និង
(តលៅលនុះលៅ
2) លោក … រញ្ជា តិ… លកើតនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… កាន'អ្តរញ្ជា ណប័ណណ រញ្ជា តិខែែរលលែ … ច្,ុះនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… និង
លោកស្រី … រញ្ជា តិ… លកើតនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… កាន'អ្តរញ្ជា ណប័ណណ រញ្ជា តិខែែរលលែ … ច្,ុះនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… ទង ពីរនាក'មានអារយដ្ឋា នលៅផ្ុះទ លលែ… ផ្ូវល លលែ… ភូមិ… រង្កា ត'… ែណឌ … រាជធានី/លែត.ត .. ស្ពុះរាជាណាច្ស្កកមជាពុ (តលៅលនុះលៅថា “អ្នកទិញ”)។
អ្នកលក' និងអ្នកទិញ លៅលដ្ឋយខែកពីគ្នន ថា “ភាគី” និងលៅរួមគ្នន ថា “គូភាគី”។
បុេវកថា៖
ច្ោយច្េតុថា៖ អ្នកលក' ជាកមរិទធិករស្របច្ាប'ននដី ខដលមានទំហំ … ខម៉ែស្តកាលរ៉េ ខដលមានទីតំងរតលៅលលើកាលដលលែ…ី
ភូមិ… រង្កា ត'… ស្កុង… លែត… ខដលរមាា ល'លដ្ឋយវញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថលលែ … ច្,ុះនងទី…
ខែ… ឆ្ន ំ… ដូច្មានលរៀបរាប'លមតកនុងស្បការ1។
ច្ោយច្េតុថា៖ អ្នកលក'មានបំណងលក' លហើយអ្នកទិញមានបំណងទិញអ្ច្លនវតថដច្ខដលមានកំណត'កនុងស្បការ1។
ច្េតុដូច្ច្នេះ គូភាគីព្េមច្ព្េៀងគ្ននព្សបតមបញ្ញតតិ ន្យិងលកខែណ្ឌ ដូច្ខាងច្ព្កាម៖
1. ការច្រៀបរាប់អ្េីអ្ច្លន្យវតថុ
អ្នកលក' យល'ស្ពមលក'លៅឲ្យអ្ក
ទិញ លហើយអ្នកទិញយល'ស្ពមទិញពីអ្នកលក'នូវដី ខដលមានទំហំ …ខម៉ែស្តកាលរ៉េ ខដលមានទី
តំងរត
លៅលលើកាលដីលលែ… ភូមិ… រង្កា ត'… ស្កុង… លែត…
ខដលរមាា ល'លដ្ឋយវញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថ
លលែ … ច្,ុះនងទី… ខែ… ឆ្ន ំ… លច្ញលដ្ឋយមនីរទ លរៀបច្ំខដនដី នគរូបនីយកមែ រំណង' និងរ,រលញ្ញ ោដីលែត/ត ស្កុង… (តលៅលនុះ
លៅថា“អ្ច្លនវតថ”ុ ) លហើយច្ាប'ច្មង លនុះ។
ននវញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថលនុះមានភាា ប'ជាឧបរមន
ទី1 ននកិច្ចរនា
2. តថ្មៃលក់ទិញថ្ន្យអ្ច្លន្យវតថុ ន្យិងលកែណ្ឌ ទូទាត់តថ្មៃលក់ទិញ
2.1. តថ្មៃលក់ទិញថ្ន្យអ្ច្លន្យវតថុ
គូភាគីស្ពមលស្ពៀងថា តនមលក'ទិញននអ្ច្លនវតថកនុងតនមល USD … (…) លដ្ឋយរមបញ្លនូវរាល'លោហ˜,យចូួ និង
រាល'ពននា
នារស្មាប'លផ្រទ រិទធិកមរ
ិទធិ រួមមានជាអាទិ៍លរវារ,រញ្ញលោដី ពនស្ធ បថាប'ស្តរស្មាប'ការលផ្រកមរិទធ
លលើស្ទពយទិញ ពនលលើអ្ច្លនស្ទពយននស្ទពយទិញ ការច្,ុះវារ'ខវង កំនរលជើងោរ និងលោហ˜,យលផ្េងៗលទៀតខដល ពាក'ព័ននឹងស្បតិបតការទិញលក'លនុះ (តលៅលនុះលៅថា “តនមលក'ទិញ”)។
2.2. ការទូទាត់តថ្មៃលក់ទិញ
អ្នកទិញស្តូវទូទត'តនមលក'ទិញជូនអ្នកលក'ជា 02 (ពីរ) ដំណាក'កាល ដូច្ខាងលស្កាម៖
2.2.1 ការទូទត'លលើកទី1៖
អ្នកទិញ ស្តូវទូទត'ស្ាក'លលើកទី1 ជូនអ្កលក'ច្ំនួន … ននតនមលក'ទិញ ខដលមានច្ំនួនលរនឹង USD
… (…) លៅលពលខដលគូភាគីច្,ុះហតថលលខា និង/ឬផ្ិតោន មលមនដកិច្ចរនាលនុះ និងលៅលលឯកោរតស្មូវើ
ពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិពីអ្ក
លក'លៅអ្នកទិញ និងលៅលលើឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននានា
រស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិស្តលប'ពីអ្នកទិញលៅអ្កលក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ ពាកយរ,ំច្,ុះបញ្ីអ្ំពីការលផ្រា
កមរិទធិ លិែិតលក'ផ្តត ច្' និងរាល'ឯកោរលផ្េងលទៀតពាក'ព័ននឹងការលផ្រទ កមរិទធិខដលានបំលពញព័ត៌មាន
រួច្រាល'លៅច្ំលពាុះម,ែមន្តនីរត ដា
លរ,រញ្ញលោដី។ គូភាគី ស្ពមលស្ពៀងថា ឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'
ការលផ្រទ កមរិទធិស្តលប'ពីអ្កន ស្ាក'លលើកច្,ងលស្កាយ។
2.2.2 ការទទត'លលើកច្ងលស្កាយ៖
ទិញលៅអ្នកលក' ស្តូវរកាទ,កលៅមនីរទ ោរការី … រហូតដល'ការទូទត'
អ្នកទិញ ស្តូវទូទត'ស្ាក'លលើកច្,ងលស្កាយជូនអ្នកលក'ខដលលៅរល'ច្ំនួន … ននតនមលក'ទិញ ខដលមាន ច្ំនួនលរនឹង USD … (…) បនាទ ប'ពីផ្,តរយ់ៈលពលលផ្ៀទ ងផ្តទ ត' ដូច្មានខច្ងកនុងស្បការ 5.3 នន
កិច្ចរនាលនុះ និងលៅលពលខដលអ្កទិញទទួលាន៖
(ក) ច្ាប'លដើំមននវញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថនុ នអ្ច្លនវតថលស្កាមល្ែ ុះអ្នកទិញ។
(ែ) ច្ាប'លដើំមននលិែិតលក'ផ្តត ច្'ខដលមានស្បថាប'ស្តរបរ'រដាលពនដ្ឋរខដលពាក'ព័ន។ធ
(គ) ភរតត ងបង្កា ញថាអ្កលក'ានបង'ពនធ ខដលតស្មូវមានច្ប'រពស្វ គប' រួមមានជាអាទិ៍ច្ាប'
ច្មងននលិែិតបញ្ជា ក'អ្ំពីការបង'ពនស្ធ បថាប'ស្តលលើការលផ្រទ កមរិទធិ និងពនលលើអ្ច្លនស្ទពយនន អ្ច្លនវតថុ (ស្បរិនលបើមាន)
(ឃ) ឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិស្តលប'ពីអ្ក
ទិញលៅអ្នកលក'វញ្ញញ ខដលរកា
ទ,កលៅមនរទ ោរការី …។
3. េន្យធ
អ្នកលក'ស្តូវទទួលែ,រស្តូវច្ំលពាុះពនធ និងការច្ំណាយលលើពនស្បថាប'ស្តរស្មាប'ការលផ្រកមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថម ល្ែ ុះរបរ'អ្នកទិញ និងពនលលើអ្ច្លនស្ទពយននអ្ច្លនវតថុ (ស្បរិនលបើមាន)។
4. កាតេវកិច្ចរបស់អ្នកលក់
កលស្កាម
4.1. អ្នកលក' ស្តូវបញ្ចប'ការច្,ុះបញ្ាីលផ្រទ កមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថលុ ៅលអាយអ្នកទិញកនុងរយ់ៈលពលោ៉ែ ងយូរ … (…) នង
ស្បតិទិន គិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទការទូទត'លលើកទី1។
កនុងករណីអ្កលក'មានការយឺតោ៉ែ វកងការច្,ុះបញ្ីលផ្រាុន ទ កមរិទិធ អ្នកទិញយល'ស្ពមផ្ល'រយ់ៈលពលច្ំនួន … (…) នង
ស្បតិទិនបខនម
លដើមបីបញ្ចប'ការច្,ុះបញ្ាីលផ្រទ កមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថ។
ស្បរិនលបើអ្នកលក'លៅខតមិនអាច្បញ្ចប'ការច្,ុះ
បញ្ាីលផ្រទ កមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថក
នុងអ្ំែុងលពលបខនម
ខាងលដើមលនុះលទ អ្ក
លក'ស្តូវរងការែូច្ខាតច្ំនួន USD …
(…) កនុងមួយនងៃ លៅឱ្យអ្កទិញ។ ការយឺតោ៉ែ វលនុះ មិនស្តូវហួរពីរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន គិតចាប'ពីផ្ត,
កំណត'រយ់ៈលពលបខនមខាងលដើមលនុះលទ។
4.2. អ្នកលក'ស្តូវទទួលែ,រស្តូវនូវការទូទត'រាល'លោហ˜,យ និងការច្ំណាយនានាពាក'ព័ននឹងការលផ្រទ កមរិទធិលៅកាន'
អ្នកទិញ រួមមានជាអាទិ៍ លោហ,˜យលរវារ,រលញ្ញ ោដី ពនស្ធ បថាប'ស្តរស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិលលស្ើ ទពយទិញ ពនលធ លើ
អ្ច្លនស្ទពយននស្ទពយទិញ ការច្,ុះវារ'ខវង កំនរលជើងោរ និងលោហ˜,យលផ្េងៗលទៀតខដលពាក'ព័ននងស្បតិបតិការ ទិញលក'លនុះ។
4.3. អ្នកលក'យល'ស្ពមឱ្យអ្នកទិញោងរង'ជាប'ស្ពំដីរបរ'អ្នកលក'លដ្ឋយមិនតស្មូវឱ្យមានគមាល តរវាងស្ពដំ ី និងរំណង' និងលដ្ឋយគ្នែ នការតវា៉េ (អ្ន,វតដូច្គ្នន ច្ំលពាុះអ្នកលក')។
4.4. គិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទននកិច្ចរនា អ្នកលក'មិនស្តូវលក'អ្ច្លនវតថលៅឲ្យតតិយជនលែើយ។ កនុងន័យលនុះខដរ ស្បរិនលបើអ្នកលក'បរត ច្ិតមនលក'អ្ច្លនវតថឲ្យអ្កទិញ កនុងរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន គិតចាប'ពី
កាលបរញ្ញលច្ទននការបរត ច្ិតមិនលក'អ្ច្លនវតថលនុះ៖
4.4.1. អ្នកលក'ស្តូវស្បគល'រាល'ស្ាក'ខដលែលួនានទទួលដូច្ខដលមានខច្ងលៅកនុងស្បការ 2 ខាងលលើ និងបង' ស្ាក'ពិន័យលរនឹងទឹកស្ាក'ខដលអ្នកលក'ានទទួលពីអ្នកទិញ លៅឲ្យអ្នកទិញវញ្ញញ។
4.4.2. អ្នកទិញស្តូវច្,ុះហតថលលខា និង/ឬផ្ត
ោន មលមនដលលើឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិ
ស្តលប'ពីអ្ក
ទិញលៅអ្ក
លក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ពាកយរ,ំច្,ុះបញ្ាីលផ្រកមរិទធិ លិែិតលក'ផ្តត ច្' លហើយ
អ្នកលក'មានរិទធិដកយករាល'ឯកោរខាងលដើមពីមនរទ ោរការី … ស្បរិនលបើអ្ច្លនវតថស្តូវានលផ្រទ កម
រិទធិរួច្រាល'លស្កាមល្ែ ុះអ្នកទិញ លហើយអ្នកលក'ស្តូវទទួលបនកទុ ព័ននឹងការលផ្រទ កមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថមកលស្កាមល្ែ ុះរបរ'អ្ក រស្មាប'ពនស្ធ បថាប'ស្ត និងលរវារ,រញ្ញលោដី។
នូវរាល'លោហ˜,យ និងច្ំណាយនានាពាក' លក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ ច្ំណាយ
4.5. អ្នកលក'ស្តូវទទួលែ,រស្តូវកនុងការបំលពញ និងបញ្ចប'ការលដ្ឋុះស្ោយឲ្យរួច្រាល'នូវរាលបណត ឹង ឬការទមទរ ខដលល្លែើងលដ្ឋយតតិយជន ច្ំលពាុះរិទធិកមរិទធិ រិទធិកាន'កាប' រិទធិស្បតយកេ ឬរិទធិលផ្េងលទៀតច្ំលពាុះអ្ច្លនវតថ
ខដលលកើតមានលែើង និងអ្នកលក'ស្តូវទទួលបនកទុ រស្មាប'ការលដ្ឋុះស្ោយបណត ឹង ឬការទមទរទង
ខតមាន ក'ឯងគត' នូវលោហ˜,យ និងការច្ំណាយខដលលកើតលែើង លនុះ។
4.6. អ្នកលក'ស្តូវស្បគល'នូវឯកោរទងអ្រ'ខដលពាក'ព័ននងអ្ច្លនវតថុ រួមមានជាអាទិ៍ឯកោរដូច្ខដលមានខច្ងកនុង ស្បការ 2.2.2 ននកិច្ចរនាលនុះ។
4.7. កនុងករណីខដលអ្កលក'ែកខានមិនានបំលពញកាតពកិច្ចណាមួយរបរ'ែួលន ដូច្មានខច្ងកនុងតមកិច្ចរនាលនុះ អ្នកទិញស្តូវផ្លឲ្យអ្នកលក'នូវរយ់ៈលពលរមរមយមួយខដលមិនស្តូវតិច្ជាងរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន លដើមបី ខកតស្មូវការបំពានខដលានលកើតលែើង។ ស្បរិនលបើការបំពានលនាុះ មិនស្តូវានខកតស្មូវកនុងអ្ំែុងលពលកំណត'លនាុះលទ អ្នកទិញអាច្បញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះាន។ កនុងករណីលនុះ កនុងរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន គិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទេ ខដលអ្នកទិញានជូនដំណឹងអ្ំពីការបញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះ ៖
4.7.1. អ្នកលក'ស្តូវស្បគល'រាល'ស្ាក'ខដលែលួនានទទួលដូច្ខដលមានខច្ងលៅកនុងស្បការ2 ខាងលលើ និងបង'ស្ាក'
ពិន័យលរនឹងទឹកស្ាក'ខដលអ្នកលក'ានទទួលពីអ្នកទិញ លៅឲ្យអ្កទិញវញ្ញញ។
4.7.2. អ្នកទិញស្តូវច្,ុះហតថលលខា និង/ឬផ្ត
ោន មលមនដលលើឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិ
ស្តលប'ពីអ្ក
ទិញលៅអ្ក
លក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ពាកយរ,ំច្,ុះបញ្ាីលផ្រកមរិទធិ លិែិតលក'ផ្តត ច្' លហើយ
អ្នកលក'មានរិទធិដកយករាល'ឯកោរខាងលដើមពីមនរទ ោរការី … ស្បរិនលបើអ្ច្លនវតថស្ុ តូវានលផ្រទ កម
រិទធិរួច្រាល'លស្កាមល្ែ ុះអ្នកទិញ លហើយអ្នកលក'ស្តូវទទួលបនកទ នូវរាល'លោហ˜,យ និងច្ំណាយនានា
ពាក'ព័ននឹងការលផ្រកមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថម
កលស្កាមល្ែ ុះរបរ'អ្ក
លក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ច្ំណាយ
រស្មាប'ពនស្ធ បថាប'ស្ត និងលរវារ,រញ្ញលោដី។
4.8. កនុងករណីអ្នកលក'ែកខានមិនានបំលពញកាតពកច្របរ'ែួលន លដ្ឋយោរមូលលហត,លស្ៅឆន់ៈរបរ'អ្នកលក' និង មិនខមនជាកំហ,ររបរ'អ្នកលក' អ្នកលក'ស្តូវជូនដំណឹងជាោយលកខណ៍អ្កេរអ្ំពីបញ្ជា លនុះភាល មតមខតអាច្ល្ើវ លៅានជូនអ្កទិញ។ ភាល មបនាទ ប'ពីអ្នកទិញទទួលលិែិតជូនដំណឹងខាងលដើមពីអ្នកលក' គូភាគីស្ពមលស្ពៀងពិភាកា លលើការមិនបំលពញកាតពកិច្ចលនាុះ លដ្ឋយរ,ច្រញ្ញត និងលោែ ុះស្តង' ថាស្តូវបនត ឬបញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះ កនុងរយ់ៈលពល
… (…) នងស្បតិទិន គិតចាប'ពីលពលខដលអ្នកទិញទទួលានលិែិតជូនដំណឹងអ្ំពីការលកើតលែើងនូវបញ្ជា លនុះពី អ្នកលក'។ ស្បរិនលបើផ្,តរយ់ៈលពលកំណត'ខាងលលើ លហើយគូភាគីមិនមានការស្ពមលស្ពៀងណាមួយលទ លនាុះអ្នកទិញ
មានរិទធិបញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះ។ កនុងរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន គិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទ ដំណឹងអ្ំពីការបញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះ៖
ខដលអ្ក
ទិញានជូន
4.8.1. អ្នកលក'ស្តូវស្បគល'រាល'ស្ាក'ខដលែលួនានទទួលដូច្ខដលមានខច្ងលៅកនុងស្បការ2 ខាងលលើលៅឲ្យអ្នក ទិញវញ្ញញ។
4.8.2. អ្នកទិញស្តូវច្,ុះហតថលលខា និង/ឬផ្ត
ោន មលមនដលលើឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធ
ស្តលប'ពីអ្ក
ទិញលៅអ្ក
លក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ពាកយរ,ំច្,ុះបញ្ាីលផ្រកមរិទធិ លិែិតលក'ផ្តត ច្' លហើយ
អ្នកលក'មានរិទធិដកយករាល'ឯកោរខាងលដើមពីមនរទ ោរការី … ស្បរិនលបើអ្ច្លនវតថស្តូវានលផ្រកម
រិទធិរួច្រាល'លស្កាមល្ែ ុះអ្នកទិញ លហើយអ្នកលក'ស្តូវទទួលបនកនូវរាល'លោហ˜,យ និងច្ំណាយនានា
ពាក'ព័ននឹងការលផ្រកមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថមកលស្កាមល្ែ ុះរបរ'អ្កលក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ ច្ំណាយ
រស្មាប'ពនស្ធ បថាប'ស្ត និងលរវារ,រញ្ញលោដី។
5. កាតេវកិច្ចរបស់អ្នកទិញ
5.1. អ្នកទិញស្តូវបង'តនមលក'ទិញ ដូច្ខដលមានខច្ងកនុងស្បការ 2 ខាងលលើ ឲ្យានទន'លពលលវោ។
5.2. អ្នកទិញស្តូវរហការោ៉ែ ងលពញលលញជាមួយអ្ក
លក' តមរយ់ៈផ្ល'ឯកោរខដលចាំាច្'ពាក'ព័ននា
នាជូនដល'
អ្នកលក' លដើមបីលផ្រទ កមរិទធិលស្កាមល្ែ ុះអ្កទិញ។
5.3. អ្នកលក'ស្តូវស្បគល'ច្ាប'ច្មងននវញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថនុ នអ្ច្លនវតថលស្កាមល្ែ ុះអ្កទិញ លដើមបី ឲ្យអ្នកទិញល្ើវការលផ្ៀទ ងផ្តទ ត'។ អ្នកទិញ ស្តូវល្ើវការលផ្ៀទ ងផ្តទ ត'កនុងរយ់ៈលពល … (…) នងល្ើវការ គិតចាប'ពី
កាលបរញ្ញលច្ទខដលអ្នកទិញទទួលានច្ាប'ច្មងននវញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថលុ នុះ។
5.4. ស្បរិនលបើអ្នកទិញបរត ច្ិតឈប'ទិញអ្ច្លនវតថុវញ្ញញ អ្នកលក'មានរិទធិរឹបអ្ូររាល'ស្ាក'ខដលានបង'ជូនអ្នកលក'
លហើយកនុងរយ់ៈលពល … (…) នងស្ៃ បតិទិន គិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទ
ននការបរត ច្ិតឈ
ប'ទិញអ្ច្លនវតថលនុះ អ្នកទិញ
ស្តូវច្,ុះហតថលលខា និង/ឬផ្ិត
ោន មលមនដលលើឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិស្តលប'ពីអ្ក
ទិញ
លៅអ្កលក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ពាកយរ,ំច្,ុះបញ្ីាលផ្រកមរិទធិ លិែតលក'ិ ផ្តត ច្' លហើយអ្កលក'មានរិទិដកយកធន រាល'
ឯកោរខាងលដើមពីមនរទ ោរការី…ស្បរិនលបើអ្ច្លនវតថស្ុ តូវានលផ្រទ កមរិទធិរួច្រាល'លស្កាមល្ែ ុះអ្កទិញ។ លលើរ
ពីលនុះលទៀត អ្នកទិញស្តូវទទួលបនករាល'លោហ˜,យ និងច្ំណាយនានាពាក'ព័ននឹងការលផ្រកមរិទិលលើអ្ច្លនវតថធ
មកលស្កាមល្ែ ុះរបរ'អ្នកលក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទ ំណាយរស្មាប'ពនស្ធ បថាប'ស្ត និងលរវារ,រញ្ញលោដី។
5.5. ស្បរិនលបើអ្នកទិញែកខានអ្ន,វតតកាតពវកិច្ចណាមួយរបរ'ែលួន ដូច្មានខច្ងកនុងតមកិច្ចរនាលនុះ អ្នកលក'ស្តូវ ផ្ល'ឲ្យអ្កទិញនូវរយ់ៈលពលរមរមយមួយខដលមិនស្តូវតិច្ជាងរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន លដើមបីខកតស្មូវការ បំពានខដលានលកើតលែើង។ ស្បរិនលបើការបំពានលនាុះមិនស្តូវានខកតស្មូវកនុងអ្ំែុងលពលកំណត'លនាុះលទអ្នកលក'
អាច្បញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះាន។ បនាទ ប'ពីផ្,តរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិន គិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទខដលអ្នកលក'
ានជូនដំណឹងអ្ំពីការបញ្ចប'កិច្ចរនាលនុះ អ្កលក'មានរិទធិរឹបអ្ូររាល'ស្ាក'ខដលានបង'លដ្ឋយអ្នកទិញ លហើយ
អ្នកទិញស្តូវច្,ុះហតថលលខា និង/ឬផ្ិត
ោន មលមនដលលើលលើឯកោរតស្មូវពាក'ព័ននា
នារស្មាប'ការលផ្រទ កមរិទធិស្តលប'ពី
អ្នកទិញលៅអ្កលក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ពាកយរ,ំច្,ុះបញ្ីាលផ្រកមរិទធិ លិែតលក'ផ្តត ច្' លហើយអ្នកលក'មានរិទធិដក
យករាល'ឯកោរខាងលដើមពីមនរទ ោរការី … កនុងរយ់ៈលពល … (…) នងស្បតិទិនគិតចាប'ពីកាលបរញ្ញលច្ទខដលអ្ក
លក'ានជូនដំណឹងអ្ំពីការបញ្ចប'កិច្ចរនា លហើយអ្នកទិញស្តូវទទួលបនករាល'លោហ˜,យ និងច្ំណាយនានាពាក'
ព័ននឹងការលផ្រទ កមរិទធិលលើអ្ច្លនវតថមកលស្កាមល្ែ ុះរបរ'អ្ក ស្បថាប'ស្ត និងលរវារ,រញ្ញលោដី។
លក'វញ្ញញ រួមមានជាអាទិ៍ច្ំណាយរស្មាប'ពន
6. ការអ្េះអាង ន្យិងសន្យារបស់អ្នកលក់
លៅកាលបរញ្ញលច្ទននកិច្ចរនាលនុះ អ្នកលក'រូមអ្ុះអាង និងធានាថា៖
6.1 អ្នកលក'មានរមតថភាពតមផ្ូវល ច្ាប'កនុងការច្,ុះហតថលលខាលលើកិច្ចរនាលនុះ។
6.2 អ្នកលក'គឺជាកមរិទធិករស្របច្ាប'លលើអ្ច្លនវតថុ លហើយអ្ច្លនវតថលនុះ មិនមានពាក'ព័ននឹងការកាន'កាប' ការ
ជួល ការដ្ឋក'បនកទ
ឬស្ាតិលភាគណាមួយ ការដ្ឋក'បនកទ
ហ,ីប៉ែូខតក ឬមានជាប'ការហាមឃាត' ឬបណត ឹងកនុងទស្មង'
ណាមួយលែើយពាក'ព័ននឹងអ្ច្លនវតថ។ុ
7. ការអ្េះអាង ន្យិងសន្យារបស់អ្នកទិញ
អ្នកទិញរូមអ្ុះអាង និងធានាថា៖
7.1 អ្នកទិញមានរមតថភាពតមផ្ូវល ច្ាប'កនុងការច្,ុះហតថលលខាលលើកិច្ចរនាលនុះ។
7.2 អ្នកទិញមិនស្តូវជំទរ' ឬល្ឲ្យរាំងរុះ លទុះជាតមវញ្ញ្ីណាក៏លដ្ឋយ ដល'ការទូទត'តនមលក'ទិញឲ្យលៅអ្កលក'
ស្របតមបញ្តិត និងលកខែណឌ ននកិច្ចរនាលនុះ។
8. ការសមាៃ ត់
រាល'បញ្តិត និងលកខែណឌ ននកិច្ចរនាលនុះ ស្តូវរកាជាការរមាៃ ត'។ គ្នែ នព័ត៌មានណាមួយននកិច្ចរនាលនុះ ស្តូវានបលញ្ញច
ឲ្យដឹងដល'តតិយជន លស្ៅពីទីស្បឹកា ប,គាលិក ឬអ្នកស្គប'ស្គង របរ'គូភាគីលែើយ ស្បរិនលបើចាំាច្'រស្មាប'លគ្នលបំណង អាជីវកមខែ តប៉ែ,លណាណ ុះ។
9. ការជូន្យដាំណ្ឹង
រាល'ការជូនដំណឹង ស្របតមកិច្ចរនាលនុះ ស្តូវល្លែើងជាោយលកខណ៍អ្កេរ លហើយអាច្ស្បគល'ជូនលដ្ឋយផ្តទ ល'នដលៅ អ្នកទទួលតមអារយដ្ឋា ន ដូច្មានកំណត'ខាងលស្កាម។ ការជូនដំណឹងណាមួយស្តូវចាត'ទ,កានលផ្ស្តឹមស្តូវ (ក) ស្បរិនលបើ បញ្ូានលដ្ឋយផ្តទ ល'នដ (ែ) លៅនងលផ្ើញ ដូច្ានបង្កា ញកនុងស្បអ្ប'ោរលផ្លច្ញ ឬបង្កា ញដូច្គ្នន កនុងោរលអ្ែិច្ស្តូនិករបរ'អ្កន
លផ្ើញ ស្បរិនលបើលផ្ើតមោរលអ្ែិច្ស្តូនិក៖
ស្បរិនលផ្ជូនអ្ក
លក' ៖ ផ្ុះទ លលែ… ផ្ូវល លលែ… ភូមិ… រង្កា ត'… ែណឌ … រាជធានី/លែត…
ស្ពុះរាជាណាច្ស្ក
កមជាព ឬ ទូររ័ព៖ …
ស្បរិនលផ្ជូនអ្ក
ទិញ ៖ ផ្ុះទ លលែ… ផ្ូវល លលែ… ភូមិ… រង្កា ត'… ែណឌ … រាជធានី/លែត…
ស្ពុះរាជាណា
ច្ស្កកមជាព ឬ ទូររ័ពទ៖ …
រាល'ការជូនដំណឹង ឬការទក'ទងគ្នន ឬពាក'ព័ននឹងកិច្ចរនាលនុះ ស្តូវល្ើជាភាោខែែរ។
10. ច្ាប់ព្គប់ព្គង ន្យិងការច្ោេះព្សាយវិវាទ
កិច្ចរនាលនុះ ស្តូវានស្គប'ស្គង និងបកស្ោយតមច្ាប'ននស្ពុះរាជាណាច្ស្កកមជាព ។ កងករណីខដលមានជុន លមាល ុះលកើតមាន
លែើងពី ឬទក'ទងនឹងកិច្ចរនាលនុះ គូភាគីស្តូវែំស្បឹងខស្បងលដ្ឋយរ,ឆន់ៈ កនុងការលដ្ឋុះស្ោយជលមាល ុះលនាុះ លដ្ឋយការពិភាកា
គ្នន លៅវញ្ញញលៅមក។ កនុងករណីខដលជលមាល ុះមិនអាច្លដ្ឋុះស្ោយានលដ្ឋយរនិតវញ្ញ្ី កនុងអ្ំែុងលពល … (…) នងបនាទ ប'ពីទទួល
ានការជូនដំណឹងពីភាគីមាខ ងលៅភាគីមាខ ងលទៀត ជលមាល ុះលនាុះនឹងស្តូវបញ្ូានលៅត,ោការមានរមតថកិច្ចននស្ពុះរាជាណាច្ស្ក
កមជាលដើមបីលដ្ឋុះស្ោយ។
11. កិច្ចសន្យាទាងព្សុង
កិច្ចរនាលនុះ (រួមទង
ឧបរមនទ
ងអ្រ') បលងាើតានជាការស្ពមលស្ពៀង និងការយល'ដឹងទង
មូលរវាងគូភាគីទក''ទងនឹង
កមវែ តថននកិច្ចរនាលនុះ និងស្តូវជំនួរ និងខកខស្បការស្ពមលស្ពៀង ការរនា ឬការអ្ុះអាងពីម,នៗទក'ទងនឹងកមវែ តថ។
12. វិច្សានន្យកមម
ការខកខស្បលលើកិច្ចរនាលនុះមិនអាច្ច្ូលជា្រមានានលទ ស្បរិនលបើវាមិនស្តូវានល្លែើងជាោយលកខណ៍អ្កេរ និងច្,ុះ ហតថលលខាលដ្ឋយគូភាគីននកិច្ចរនាលនុះ។
13. សន្យតតិកមម
បទបបញ្តា
ខដលមានខច្ងលៅកនុងកិច្ចរនាលនុះស្តូវច្ងជាកាតពកិច្ចច្ំលពាុះទោទ រនតិជន អ្ន,បបទនិករបរ'គូភាគី។
14. ភាសា
កិច្ចរនាលនុះស្តូវានល្លែើងជាភាោខែែរច្ំនួន 0៣ (បី) ច្ាប' លហើយស្គប'ច្ាប'ទងអ្រ'បលងាើតជាលិែិតូបករណ៍ខតមួយ
និងដូច្ៗគ្នន ខដលមានតនមដូច្គ្នន ។ ភាគីនីមួយៗ ស្តូវរកាទ,កមាន ក'មួយច្ាប' និងមួយច្ាប'លទៀតស្តូវរកាទ,កលៅមន្យទីរសារ ការី …។
កិច្ចសន្យាលនុះ ស្តូវានល្លែើងលលើ 7 (ស្ាំពីរ) ទំព័រ។
អ្នកលក់ | សាន មច្មថ្ដសាត ាំ | អ្នកទិញ | សាន មច្មថ្ដសាត ាំ |
លោកស្រី … | លោក … | ||
អ្នកទិញ | សាន មច្មថ្ដសាត ាំ | ||
លោកស្រី … | |||
សារការី | |||
ច្ដើមបីជាសកខីភាេថ្ន្យការព្េមច្ព្េៀងរបស់ែន្យ សារការី។
គូភាគី ច្ុេះេតថច្លខា ន្យិងផ្តិតច្មថ្ដរបស់ែន្យ
ច្លើកិច្ចសន្យាច្ន្យេះច្ៅច្ាំច្8េះមុែ
ឧបសមព័ន្យធទី 1
វញ្ញញ្ជា បនបស្តរមាា ល'មាច រ'អ្ច្លនវតថនុ នអ្ច្លនវតថុ
ជាតិ សាសនា ព្រះម្ហារសព្ត
3
រិចចសន្យាលរ់ទិញអចលន្យវតថុ (ផ្ទះ)
កិច្ស
Rាលកទ
ិញអ្ច្លRវត្ុថ ត្ទៅទRេះទៅថា “កិច្សច
រវាង/ជាមយ
Rា” ទ្ើទវ ើងទៅថ្ងៃទី១៨ ខែកកដា Rឹង
ឆ្ន ២០២១
អនរលរ់៖ ទ្ម េះ ………… ទេទ………… ជRជាត្ិខែមរ ទកើត្ថ្ងទី……… ខែកកកដា ឆ្ន ១៩……… កាR
អ្ត្តសញ្ញា ណបណណសញ្ញា ត្ិខែមរទលែ …………… មាRអាសយដ្ឋា នបច្ុចបបRនផ្េះទលែ………
ផ្ូលវ………សង្កក ត្់ ……… ែណឌ ………… រាជធាRីេនទាំ េញ ត្ទៅទRេះទៅថា ភាគី”រ”។ ទលែ ទូរស័េទ៖ ០១១ (ទត្ទ ក្រកាម)
អនរទិញ៖ ទ្ម េះ ………… ទេទ………… ជRជាត្ិខែមរ ទកើត្ថ្ងទី……… ខែកកកដា ឆ្ន ១៩……… កាR
អ្ត្តសញ្ញា ណបណណសញ្ញា ត្ិខែមរទលែ …………… មាRអាសយដ្ឋា នបច្ុចបបRនផ្េះទលែ………
ផ្ូលវ………សង្កក ត្់ ……… ែណឌ ………… រាជធាRីេនទាំ េញ ត្ទៅទRេះទៅថា ភាគី”ខ”។ ទលែ ទូរស័េទ៖ ០១១ (ទត្ទ ក្រកាម)
ដោយដេតុថា
- ភាគី(ក) ជាមាច ស់កមមសិទធិក្រសបច្ាបទ់ លើអ្ច្លRវត្ុថ០១(មយ)កខRងល ខែលមាRវញ្ញា បRបក្រត្
សមាា ល់មាចស់អ្ច្លRវត្ុថទលែ .... ច្ុេះថ្ងៃទី.. ខែ... ឆ្ន ... ទច្ញទដាយ ក្របធាR មRទីទរៀបច្ាំខែRែី Rគ
រូបRីយកមម Rិងសាំណង់ ទាំហាំសរុប (ហាសិបក្ររបី) ខមក្រ៉ែ ត្កាទរ ៉ែ ត្ទៅទRេះទៅថា “ផ្ទេះ” RងមាRិ
បាំណងលកផ្ទេះខាងទលើទRេះទៅឱ្យភាគី(ែ)។
- ភាគី(ែ) មាRការចាបអា់
ជាកមមសិទិធរបស់ែួលR។
រមណ
៍ Rិងទេញច្ិត្ត ច្ងទ
ិញផ្ទេះខាងទលើទRេះេីភាគី“ក” ទែើមបយ
កមកទ្វើ
- ភាគីទងេរមាី RឆRទេះក្រត្ូវគ្នន កងការលកនុ ទិញ RិងរRក្រេមទក្រេៀងគ្ននបទងកើត្កិច្សRាលកទច ិញផ្ទេះ
មយទ ើង ទដាយកាំណត្អ្ាំេសិី ទធិ កាត្េវកច្ចិ Rងលិ កខែណឌ ទផ្េងៗរបស់ភាគថ្Rី កច្សចិ Rា ខែល
ក្រត្ូវទគ្នរេ Rិងអ្Rុវត្ត ែូច្មាRខច្ងកុនងកិច្ចសRាទRេះ។
ខលឹម្សារនន្យរិចចសន្យាមាន្យដូចខាងដព្ោម្៖
ព្រោរ ១.- រម្មវតុថនន្យោរលរ់ទិញ
ភាគី(ក) យល់ក្រេមលក់ ទហើយភាគី(ែ) យល់ក្រេមទិញ ផ្ទេះ០១(មយ)កខRលង ទែមបយើ កមកទ្ជាវើ
កមមសិទិធក្រសបច្ាបរ់ បស់ែួលR ខែលមាRវញ្ញា បRបក្រត្សមាា ល់មាច ស់អ្ច្លRវត្ទថុ លែ ...... ច្េះថ្ងៃុ ទ២១ី ខែ...
ឆ្ន ២០១៩ ទច្ញទដាយ ក្របធាRមRទរទី ៀបច្ខាំ ែRែី RគរបRយីូ កមម Rិងសាំណង់ ទហាំ ាំសរុប ... (ហាសិបក្ររ
បី) ខមក្រ៉ែ ត្កាទរ ៉ែខែលមាRទីតងសថិត្ទៅេមូ ិ ... សង្កក ត្់ .... ែណឌ ..... រាជធាRេនី ទាំ េញ។
ព្រោរ ២.- តនម្លលរ់ទិញ
ភាគី(ក)យល់ក្រេមលក់ ទហើយភាគី(ែ)យល់ក្រេមទិញផ្ទេះខាងទលើទRេះ កុនងត្ថ្មល ...( ) ែុល្លល អាទម
រកគត្់ ត្ទៅទRេះទៅថា “នលលលរ់”។
ព្រោរ ៣.- រដរៀរទូទាត់ព្ារ់ ន្យិងអាព្ាោរព្ារ់
ភាគីទងេររី Rក្រេមទក្រេៀងគ្នន ទ្កាើវ រការទទូ ត្ថ្់ ងលល កផ្ទេះទRេះ ជាែណាាំ កកាលែច្ខាូ ងទក្រកាម៖
៣.១ ការបងទ់ លើកទី១៖ ភាគី(ែ)រRបងក្រ់ រក់ ទហើយភាគី(ក) រRទទួលក្ររក់ ច្ាំRួR
៣០.០០០ (បីមុR ទRេះ។
) ែុល្លល អាទមរក
ទៅថ្ងៃទី១៨ ខែកកកដា ឆ្ន ២
០២១ ទៅថ្ងៃច្ុេះកិច្ចសRា
៣.២ ការបងក្ររកបRត៖ ភាគី(ក) រRយល់ក្រេមឱ្យភាគី(ែ) បងរ់ ទាំ ល្លេះថ្ងលលក់ ខែលទៅសល់
ច្ាំRួR១៧.០០០(មយមRុ ក្ររេីរពាR)់ ែល្លុ ល អាទមរក ទដាយគត្ចាិ បេីថ្ងទ០១ីៃ ខែសហាី
ឆ្ន ២០២១ ទRេះត្ទៅ។
៣.៣ ភាគី(ែ) យល់ក្រេមបងការក្ររកច្ាំRួR ០១(មយ
)ភាគរយ កុនងរយៈទេល០១(មយ)ខែ ថ្R
ក្ររកខែលទៅសល់ថ្ងលលក់ ទដាយក្រត្ូវបងការក្ររកក្រ់ បចាខាំ ែច្Rួាំ R១៧០(មយរយច្ិត្សិប)
ែុល្លល អាទមរក។ កងករណនុ ី ខែលភាគ(ែ)ី មាRក្ររកប
ងរ់ ទាំ ល្លេះថ្ងលលកខ់ ែលទៅសល់ ទៅ
ឱ្យភាគី(ក) ទÆេះការក្ររកខ់ ែលក្រត្ូវបងRឹងក្រត្វកាូ ត្បRយថ ទោងតមច្RRទÆួាំ េះ។
ព្រោរ ៤.- ោររិន្យ័យចំដ8ះោររង់ព្ារ់យតយ៉ា វ
ភាគី(ក) យល់ក្រេមឱ្យភាគី(ែ) បងក្ររកក្រ់ បចាខាំ ែយ៉ឺត្ោ៉ែ វច្ាំRួR០៧(ក្ររ)ាំ ថ្ងៃ ថ្Rការបរទិ ច្េទ
កាំណត្ក្រត្ូវបង់ បុខ៉ែ Rតទបើផ្ុត្រយៈទេលកាំណត្ទ់ Rេះ ភាគី(ែ) យល់ក្រេមបងក្ររកេិRយយ៉ឺត្ោ៉ែ វ ច្ាំRួR០១
(មយ)ភាគរយថ្Rក្ររកបងក្រ់ បចាខាំ ែ ទសើមRង....ឹ (....) ែុល្លល អាទមរក ទៅកង០នុ ១(មយ)ថ្ង។ៃ
ព្រោរ ៤.- សទធិ ន្យិងោតរវរិចចររសភា់
៤.១ សទធិ ន្យិងោតរវរិចចររសភា
គីនន្យរិចចសន្យា គី(រ)
៤.១.១ ភាគី(ក) ធាÆអ្ៈអាងថា ផ្ទេះខែលជាកមមវត្ុថថ្RការលកទិញទRេះ ជាមាច ស់កមសិម ទរបស់ធិ
ែួលR ទហើយែួលRមាRសិទធិក្រសបច្ាបកុនងការសទក្រមច្លកផ្ទេះទRេះឱ្យទៅភាគ(ែ)។ី
៤.១.២ ភាគី(ក) ធាÆអ្ៈអាងថា ផ្ទេះទRេះេុាំជាបពាកេRធជាមយបគលាុ ណាមយ មRមាRពាកយប
ណតឹ ងទៅត្ុល្លការ ការដាកជាក្រទេយបញ្ញច ាំ ការធាÆ ការទ្អ្ទណាាំើវ យ មរត្ក ឬអ្ច្ចយទR
ឬការហាមឃាត្េីអាជាា ្រមាRសមត្កច្ចិថ ទ ើយ។ កនុងករណី ខែលមាRការបងឹត ត្វា៉ែ េត្ី ត្ិ
យជR ច្ាំទពាេះការលកទRេះ ឬ អ្ាំេីសិទិធទលើកមមសិទធិផ្ទេះទRេះ ភាគី(ក) យល់ក្រេមទទួលែុស
ក្រត្ូវទង ក្រសុងច្ាំទពាេះមុែច្ាប់ រមទងទោហ˜ុយច្ាំណាយទផ្េងៗ ទហើយក្រត្ូវទដាេះក្រោយ
វវាទទRេះមRឱ្យទលើសេ០ី ១(មយ)ខែទ ើយ។ កងករនុ ណី ទRេះ ទេលទវល្លកណាំ ត្ក្រត្ូវបង
ក្ររកÆÆ ខែលមាRខច្ងកងនុ កច្សចិ RាទRេះ Rឹងក្រត្វេូ Rាទេលរហូត្ែល់ការទដាេះ
ក្រោយការបឹតងជាំទស់ ឬការត្វា៉ែ ទផ្េងៗរRច្បសេវក្រគប។
៤.១.៣ទបើថ្ងៃទក្រកាយមាRជRណាមយមកទមទរ ឬត្វា៉ែ ច្ទាំ ពាេះផ្េះខែលទ ភាគ(ែី ) រRទញិ ខាង
ទលើទRេះ ភាគី(ក) ក្រត្ូវទទួលែុសក្រត្ូវ Rិងទច្ញមុែទដាេះក្រោយតមផ្ូលវច្ាប។
៤.១.៤ភាគី(ក) យល់ក្រេមក្របគល់ផ្ទេះខែលជាកមមវត្ុថថ្RការលកទិញទRេះ ឱ្យទៅភាគ(ែី ) កាRកាប
អាក្រសយផ្ល Rិងទក្របើក្ររស់ ចាបេីថ្ងច្េះុៃ កច្សចិ RាទRេះ។
៤.១.៥ ភាគី(ក) យល់ក្រេមច្ុេះហត្ថទលខា Rិង/ឬផ្ិតត្ក្រមាមថ្ែទលើលិែិត្លកផ្តត ច្់ Rងឯកិ ោរពាក
េRធទផ្េងទទៀត្ ទែើមបទី ផ្ទរកមមសិទិធឱ្យទៅភាគី(ែ) លុេះក្រតខត្ភាគី(ែ) រRបងថ្់ ងលលកក្រ់ គប
ច្ាំRួR។
៤.១.៦កុនងករណី ខែលភាគ(ី ក) ខកខក្របមRលក់ ឬភាគី(ក) មRអាច្ទផ្រទ កមសិម ទមធិ កឱ្យភាគ(ែ)ី
រR ទÆេះភាគី(ក) ក្រត្ូវសងការែូច្ខាត្ឱ្យមកភាគី(ែ) ទសើមRឹង០២(េីរ)ែងថ្Rក្ររក់ ខែល ភាគី(ក)រRទទួលេីភាគី(ែ) Rិងសងការែូច្ខាត្ជាកខ់ សតងច្ាំទពាេះការច្ាំណាយខែល ទកើត្មាR។
៤.១.៧ភាគី(ក) មាRសិទធិរល្លយកច្សចិ RាទRេះទដាយឯកទតភាគី ទដាយក្រគ្នRខ់ ត្ជRូ ែណាំ ឹ ងទៅ
ភាគី(ែ) ក្របសិRទបើភាគី(ែ) យ៉ឺត្ោ៉ែ វមRរRបងក្រ់ រកច្ាំRួR០៣(ប)ី ខែជាបៗគ្នន។ កងនុ
ករណី ទRេះ ភាគី(ក) ចាត្ទុកថា ភាគ(ែ)ី ខកខក្របច្ិត្តឈបទិញផ្ទេះទRេះវញ ែទូ ច្េះន ក្ររកខែល
រRបងរ់ ច្Rងរឹ Rជាក្របទោជRែល់ភាគ(ក)ី ទដាយគ្នម Rការត្វា៉ែ អ្ទវី ងអ្ស់។
៤.២ សទធិ ន្យិងោតរវរិចចររសភាគី(ខ)
៤.២.១ភាគី(ែ) ធាÆអ្ៈអាង RិងសRាបងក្រ់ រកថ្់ ងលលក់ ខែលទៅសល់ឱ្យទៅភាគី(ក) តមការ
កាំណត្ទ់ ៅកុនងកិច្ RាទRេះ ទដាយមRមាRការយ៉ឺត្ោ៉ែ វ។ កងករណនុ ី ភាគ(ី ែ) ខកខក្រប
ឈបទិញវញ ទÆេះក្ររកខ់ ែលភាគ(ែ)ី រRក្របគល់ឱ្យទៅភាគ(ក)ី Rងឹ កាល យជា
ក្របទោជRសក្រមាបភាគ(កី )។
៤.២.២ភាគី(ែ) មRមាRសិទលធិ ក់ ដាកក្រ់ ទេយបញ្ញច ាំ ឬទ្អ្ាំវើ ទណាយផ្េះទRេះទ ទដាយមR
រRបងផ្ត
ត ច្
ថ្ងលលក់ Rិងគ្នម Rការយល់ក្រេមេីភាគី(ក)ទ ើយ។
៤.២.៣ភាគី(ែ) ក្រត្ូវទទួលបRុទកទងក្រសុង កងកានុ រច្ណាាំ យទោហុ˜យ RងេRទផ្េធិ ងៗកងកានុ រច្េះុ
បញ្ា ីទផ្ទរកមមសិទធិផ្ទេះខែលរRទិញេីភាគី(ក)។
ព្រោរ ៥.- ោររលាយរិចចសន្យា ន្យិងោររំ8ន្យរិចចសន្យា
៥.១ កិច្ចសRាទRេះមRអាច្រល្លយរRទ ើយ លុេះក្រតខត្មាRការក្រេមទក្រេៀងជាល្លយលកណ
អ្កេររវាងភាគីទងេ ឬទដាយការបពាាំ RមRទគ្នរេលកែណខ ឌ ឬក្របការណាមយរបស់គូ
ភាគីថ្Rកិច្ចសRា ឬមូលទហត្ុក្រសបច្ាបទ់ ផ្េងទទៀត្។
៥.២ ភាគីខែលបាំពាRកិច្ចសRាក្រត្ូវទទួលែុសក្រត្ូវច្ាំទពាេះការែូច្ខាត្ែល់ភាគីមាខ ងទទៀត្។
ព្រោរ ៦.- វិដសាធន្យរម្មរិចចសន្យា
កិច្ចសRាទRេះអាច្ទ្ើវវទិ ោ្RកមមរR ក្របសិRទបើមាRការក្រេមទក្រេៀងេីគូភាគី។ ភាគីខែលមាR បាំណងទ្វើវទិ ោ្Rកមម ក្រត្ូវសុាំការយល់ក្រេមេីភាគីមាខ ងទទៀត្ Rិងក្រត្ូវទ្វើជាល្លយលកខណ៍ អ្កេរ ទដាយ
បញ្ញា កអ្ាំេីច្ណាំ ុ ច្ Rិងមលូ ទហត្ុ ខែលច្ងខ់ កខក្រប។
ព្រោរ ៧.- ោរសងរន្យត ន្យិងអនរទទួលសទធិ
កិច្ចសRាទRេះច្ងសិទ Rងិ កាត្េកច្រចិវ បស់ភាគទី ងេរី អ្កត្ណាាំន ងជាបគលាុ Rិងតមផ្វច្លូ ាប
ទោទ Rិងអ្នកសនងបRត កែូច្ជាអ្កទន ទលួ សិទទិធ ងឡាយរបស់ភាគRមយីី ៗ។
ព្រោរ ៨.- ររណី ព្រធាន្យសរិ
៨.១ គ្នម Rភាគីណាមយថ្Rកច្ចិ សRាទRេះ ក្រត្វទូ ទលួ ែសុ ក្រត្វច្ទពាាំូ េះភាគមាី ខ ងទទៀត្ ច្ាំទពាេះការ
មRអ្Rុវត្តកិច្ចសRា ទដាយមូលទហត្ុក្របធាRសកិតទ ើយ។ កុនងករណី ក្របធាRសកិតទកើត្
ទ ើងភាគីខែលរងការបេះពាល់ក្រត្វជRែណាំូូ ឹ ងភាល មទៅភាគមាី ខ ងទទៀត្ Rងិ អាច្ផ្តា កការ
អ្Rុវត្តកាត្េវកិច្ច ទÆេះសិR។ ទក្រកាយករណី ក្របធាRសកិតរRបញ្ច បភាល ម ភាគខែី លរងការ
បេះពាល់ក្រត្វចាូ បទ់ ផ្មើត អ្Rវុ ត្កាត ត្េកច្ចិវ ទÆេះវញឲ្យរRឆ្បរហ័ស។
៨.២ ទហត្ុការណ៍ ក្របធាRសកិតមាRជាអាទិ៍ សង្រ្ង្កា ម ទក្រគ្នេះ្មមជាត្ិ ផ្ុទេះេនទាំ េលង រញ្ួា យែី ឬភាេ
វកវរទូទងក្របទទស។
ព្រោរ ៩.- ោរដោះព្សាយវិវាទ
ទៅទេលមាRវវាទទកើត្ទ ើង ភាគទី ងេរក្រត្វូី ែត្ែាំិ ច្រចាទដាេះក្រោយទដាយសRវ្ិត
ី។ កុនងករណ
ខែលមRអាច្ទដាេះក្រោយរR ភាគទី ងេីរក្រេមទក្រេៀងបញ្ូា RវវាទទRេះទៅត្ល្លុ ការមាRសមត្កច្ចិថ Rិងអ្Rុ
វត្តតមច្ាបថ្់ Rក្រេេះរាជាណាច្ក្រកកមុពជា ទដាយយកកិច្ចសRាទRេះទ្វើជាមូលដាា Rសទក្រមច្។
ព្រោរ ១០.- សរលភារនន្យរិចចសន្យា
១០.១ កិច្ចសRាទRេះទ្ើវទ ើងជាភាោខែមរច្ាំRួR០៣(េីរ)ច្ាប់ មាRែឹលមោរ Rិងសុេលភាេែូច្
គ្នន ទដាយរកាទុកទៅភាគី(ក) ច្ាំRួR០១ច្ាប, ភាគ(ី ែ)ច្Rួាំ R០១ច្ាប់ Rង០១ិ ច្ាបច្ុង
ទក្រកាយរការទុកទៅការោល័យទមធាវ។
១០.២ កិច្ចសRាទRេះមាRសុេលភាេ RិងមាRអាRុភាេអ្Rុវត្តច្ាំទពាេះគូភាគី ចាបេ់ ទលខា Rិងផ្ិតត្ក្រមាមថ្ែទRេះត្ទៅ។
អនរលរ់ អនរទិញ
ីថ្ងៃច្ុេះហត្ថ
រRទ4ើញ Rងិ បញ្ញា កថា់
ភាគីទងេររី Rផ្ត្ទតិ មថ្ែោត ាំ ច្ទពាាំ េះមែទុ មធាវក្រី រកែខមR។
ទ្ើវទៅរាជធាRីេនទាំ េញ, ថ្ងៃទី........ ខែ ឆ្ន ២
ហត្ទថ លខា Rិងក្រត
0២០