អតបទSចារណកថា
ទ�វាអនរជា�កាត់បន�យេ្រគាះមហន�រាយ
១៣ ែខតុលា ឆា� ២០១៦
អតបទSចារណកថា
រជធានីភំេ� ពញ ៃថទី១៣ ែខតុលឆា�ំ ២០១៦
អ�កេរៀបេរៀង: េលក Xxxxx Xxxxx, អងករ ភីពផលអុីននីត (PIN)
េលក Xxxxx Xx Xxxxxx, អងក
រជំនួយរបស់វហ
រដណឺមា៉ក (DCA)
េភ��ងធា� ក់ខ� ំងក�ុងអំឡុងបុណ្យភំ�បិណ� កន�ងេទថ�ីៗេនះ គឺជាកររំលឹកពីករជន់លិចទឹក ែដល ប៉ះពល់មកេលសហគមន៍េនក�ុង្របេទសកម�ុជា។ កម�ុជា ជា្របេទសមួយក�ុងចំេណាម
្របេទសែដលងយរងេ្រគាះបំផុតេទនឹងេ្រគាះមហន�រយធម�ជាតិ ែដលជាប់ចំណាត់ថា� ក់ទី៩
េនកុ�ងសន�ស្សន៍ហនិភ័យពិភពេលក ៃនសកលវទ្យោល័យអង�ករសហ្របជាជាតិឆា�ំ
២០១៦ ។
ករែ្រប្រប�លអកសធាតុេកតមានេឡងកន់ែតញឹកញាប់ ែដលបង�ឲ្យមានេ្រគាះមហន�រយ ធម�ជាតិកន់ែតញឹកញាប់ និងធ�ន់ធ�រជាងមុនេនទូទំង្របេទស។ ទឹកជំនន់ឆា� ំ ២០១១ និងឆា�ំ
២០១៣ កន�ងេទេនះបង�ឲ្យមនុស្ស ៤១៨នាក់បានស�ប់ និងខូចខត្រទព្យសម្បត�ិ ជិតមួយ ពន់លនដុល� រអេមរិក។
ទិវអន�រជាតិរបស់អង�ករសហ្របជាជាតិ ស�ីពីករកត់បន�យេ្រគាះមហន�រយ ែដល្របារព
េឡងេនៃថ�ទី១៣ ែខតុល គឺជាករេ្រកនរំលឹកដល់េយងទំងអស់គា� ពីករងរែដល្រត�វអនុវត�
េដម្បីធានាឲ្យបាននូវសុវត�ិភាព និងមុខរបរចិБ� ឹមជីវតរបស្រ់ បជាជនកម�ជាុ ។ ្របធានបទ
ស្រមាប់ឆា� ំ២០១៦េនះ គឺ "ជីវត និងករយលដឹ់ ង" ។ េនទូទំងសកលេលក ករបាត់បង់ជីវត
េដយសរែតេ្រគាះមហន�រយបានធា� ក់ចុះយា៉ ងខ� ំង េដយសរែតកររកចេរំ នកងុ ករ្រត�ត
ពិនិត្យនិងព្យោករណ៍ ភា�ប់េទករកសងែផនករេ្រត�មប្រម�ង និងេឆ�យតបេ្រគាះអសន� ទំង ថា� ក់ជាតិ និងថា� ក់មូលដ� ន។
្របព័ន�្របកសឲ្យដឹងមុន (EWS) គឺជាឧបករណ៍ សេ�ង� ះជីវតមួយសខំ ន់បំផុតស្រមាប់ ទឹក
ជំនន់ រំងសួត និងមុខសb�េ្រគាះថា� កេផ់ ្សងេទៀត។ េទះបីជា្របេទសកម�ជាុ បានេធ�ឲ្យ្រប េសរ
េឡងគួរឲ្យកត់សមា�ល់ េលករងរ្របព័ន�្របកសឲ្យដឹងមុននាប៉ុនា� នឆា� ំចុងេ្រកយេនះក៏
េដយ ក៏េនមានករងរជាេ្រចនេទៀតែដល្រត�វេធ�េលករងរេនះែដរ។
្របសិទ�ភាពៃនករងរកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហន�រយ និង្របព័ន�្របកសឲ្យដឹងមុន បាន បង� ញយា៉ ងច្បោស់ពីបទពិេសធរបស់អ�កភូមិ សំេរង េនេខត�េពធិសត់។ ភូមិេនះ្រត�វបាន រងប៉ះពល់េដយេ្រគាះទឹកជំនន់ឆា� ំ២០១៣ េនេពលែដល្របជាពលរដ�ជាងមួយលននាក់
បានរងផលប៉ះពល់ក�ុងេខត�ចំនួន២០ ទូទំង្របេទស។ ្រគ�សរជាេ្រចនមិនបានេរៀបចំ និង
េ្រត�មប្រម�ងមុនទឹកជំនន់មកដល់ ែដលេធ�ឲ្យមានករខូចខតយា៉ ងធ�ន់ធ�រ។ សព�ៃថ�អ�កភូមិ
េនះបានេ្រប ្របព័ន�្របកសឲ្យដឹងមុន ែដលជាករផ�ួចេផ�មរមគា� េដយរជរដ�ភិបាល និង្រក�ម
េធ�សកម�ភាពរមគា� េលករងរកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហនរ
DRR)។
យ (Joint Action Group for
្របព័ន�្របកសឲ្យដឹងមុនេនះ គឺជា្របព័នផ�ល់ព័ត៌មានតមរយៈសរជាសំេឡងដំបូងេគបំផុត
េន្របេទសកម�ុជា។ េដយករេ្រប្របាស់េលខ '១២៩៤' េនេលបណា� ញទូរស័ព�ចល័ត ្របព័ន
េនះនឹងេហេទអ�កែដលបានចុះេឈ�ះ េហយផ�ល់សរជាសំេឡងនូវពត៌មាន និងករែណនាំ
ស�ីពីករ្របកសឲ្យដឹងមុនពីទឹកជំនន់កុងតំបន់របស់ខ�ួន។ មកដល់ចុងឆា�ំ ២០១៥ ្របជា
ពលរដ�្របមាណ ៤២០០០ នាក់េនក�ុងេខត�ចំនួនបីបានចុះេឈ� ះក�ុង្របព័ន� '១២៩៤' ។ ឥឡូវ
េនះេនេពលែដលមានទឹកជំនន់ដល់ក្រមិត្របកសអសន� អកភូមិនឹងទទលួ បានសរយា៉ ង
ច្បោស់មួយពីអជា� ធរមូលដ� នរបស់ខ�ួនអំពីព័ត៌មានកម�ស់ទឹកេកនេឡងេនកុ�ងភូមិរបស់ពួកេគ
េហយពួកគាត់Nប់េផ�មករេរៀបចំសមា� រៈ និងេស្ប�ងអហរជាេtសចមុនទឹកជំនន់មកដល់។
េ្រគាះរងសួតប៉ះពលយា់ ៉ ងធ�ន់ធ�រដល់សហគមន៍េនក�ង្របេទុ សកម�ជាុ េដយបង�ករខូចខត
ដំណាំ និងបាត់បង់្របាក់ចំណូ លចិБ� ឹមជីវត ែដលេធ�ឲ្យប៉ ះពល់យា៉ ងខ�ំងដល់កសិករ្រកី្រក
និងកសិករខ�តតូច។ ្របព័ន�្របកសឲ្យដឹងមុន ក៏្រត�វបានែណនាំស្រមាប់ករតមដនេ្រគាះ
រំងសួតផងែដរ។ ឧបករណ៍ វស់ក្រមតិ ទឹកេភ��ងបានតេម�ង េនក�ងេខត�កពង់ំុ សឺ េហយគណៈ
កមា� ធិករ្រគប់្រគងេ្រគាះមហន�រយឃុំ បានទទួលករបណុ� ះបណា� លពីករតមដន និងកត់
្រតទិនន័យ និងកំណត់វធានករេឆ�យតប ស្រមាប់សហគមន៍របស់ពកួ គាត់។
រជរដ� ភិបាលកំពុងអនុវត�ករងរមួយចំនួន ែដលជាចំនុចគន�ឹះក�ុងករេបជា� ចិត�ជាអន�រជាតិ របស់ខ�ួនេឆ�យតបនឹង្រកបខ័ណ�ករងរេសនដយ ស្រមាប់ករកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះ
មហន�រយ ២០១៥-២០៣០ និងអនុសb� ្រកបខ័ណ�ករងរសហ្របជាជាតិសីពី ករែ្រប្រប�ល
អកសធាតុ។ ក�ុងនាមជាសមាជិកៃនកិច�្រពមេ្រព�ងអស៊ នសីពី ករ្រគប់្រគងេ្រគាះមហន
រយ និងេឆ�យតបេ្រគាះអសន� (AADMER) ្របេទសកមុ�ជា ក៏បានេប�ជា� ចិត� ព្រងឹង និងេធ�ឲ្យ មានករ្របេសរេឡងនូវសមត�ភាពខងករកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហន�រយរបស់ខួ�ន។
េទះជាយា៉ ងណាក៏េដយ េនមានករងរេ្រចនបែន�មេទៀតែដល្រត�វយកចិតទុកដក់េដម្បី
ធានាឲ្យមានករអនុវត�ករងរកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហនរ មុនេនទូទំង្របេទស។
យ និង្របព័ន�្របកសឲ្យដឹង
្រក�មេធ�សកម�ភាពរមគា� េលករងរកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហន�រយ (JAG) បានវយ
តៃម�ខស់ចំេពះកិច�សហ្របតបត�កិិ រយា៉ ងជិតសិទ� រវងគណៈកមា� ធិករជាតិ្រគប្រគ់ ងេ្រគាះ
មហន�រយ និងអង�ករសង�មសុីវល េលករងរកតបន់ �យហនិភយ័ េ្រគាះមហន�រយ។ ្រក�ម
េធ�សកម�ភាពរមគា� អំពវនាវឲ្យរដ� ភិបាលកមុ�ជាបន�អនុវត�ច្បោប់សីពីករ្រគប់្រគងេ្រគាះ
មហន�រយ ែដលបានអនុម័តេនែខកក�ដ ឆា�ំ២០១៥ និងកំណត់ពីតួនាទីនិងទំនួលខុស្រត�វ ច្បោស់លស់ដល់ស�ប័នថា� ក់ជាតិ ថា�ក់េ្រកមជាតិ និងថា�ក់មូលដ�ន។ ែផនករេ្រត�មប្រម�ង និងេឆ�យតបេ្រគាះអសន� ជាពិេសសេនថា� ក់េ្រកមជាតិ គឺវមានសរៈសំខន់ណាស់ដល់ករ ព្រងឹងសមត�ភាពេ្រត�មប្រម�ង និងេឆ�យតប រួមទំងែផនករសកម�ភាពលំអិត។ ករវភាជន៍
ថវក
ប្រម�ង្រគប់្រគាន់របស់រជរដ�ភិបាល ស្រមាប់េ្រត�មសេ�ង� ះជីវត
គឺមានសរៈសំខន់
ណាស់។
្រក�មេធ�សកម�ភាពរមគា� េលករងរកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហន�រយ ក៏បានអំពវនាវផង
ែដរដល់រជរដ� ភិបាលេដម្បីសមាហរណកម� ករកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះមហន�រយ និង
ករែ្រប្រប�លអកសធាតុេទកុងែផនករអភិវឌ្ឍន៍ជាតិនិងថា� ក់មូលដ� ន ព្រងឹងសមត�ភាព
បុគ�លិក និងេធ�យុទ�នាករេលកកមស់ករយល់ដឹងជាសធារណៈទូទំង្របេទសពីករករពរ
ករបាត់បង់ ជីវតេនេពលអនាគត។
ៃថ�ទី១៣ ែខតុល ឆា�ំ ២០១៦ ជាទិវអន�រជាតិស�ីពីករកត់បនយហនិភ័យេ្រគាះមហន�រយ ។
្របធានបទេនឆា� ំេនះគឺ "ជីវត និងករយលដឹង" អង�ករ ភីពផលអននតីីុ (PIN) និងអង�ករ
ជំនួយរបស់វហ
រដណឺមា៉ ក (DCA) ែដលជាសហ្របធានៃន្រក�មេធ�សកម�ភាពរម
ែដលជា
្រក�មអង�ករសង�មសុីវល មហន�រយ ។
ែដលេធ�ករេនក�ុង្របេទសកម�ុជាេលករកត់បន�យហនិភ័យេ្រគាះ