នារបស់ អងគក្ខរ WasteForce
សក្ខ
ា សាលាបណត្ ុះបណ្ត្ ល និង សសនារយនា
នារបស់ អងគក្ខរ WasteForce
ថ្ងៃទី ២៤ - ២៦ ខែ កុម្ភៈ ឆ្ន ាំ ២០២១
១. សេចកីតស្ម្ អាំពីក្កបែណ្ឌ ចាប់អន្តរជាត
ឧក្កិដ្ឋកម្មបរស្ថា ន្ អាចក្តូវបាន្សេយលថា
ជា “ពាកយរម្ម្ួយខដ្លសេសក្បីសដ្ម្ី បពិី ពណ្៌ នាអព
ីេកម្ភាពសលេី
ចាប
ខដ្លស្ីវឱ្យប"៉ះពាល់ដ្ល់បរស្ថា ន្ ន្ិងសតត តសលីបេុ គល ឬក្កុម្ ឬក្កុម្ហន្នា˜ុ នាខដ្លទទល
្លក្បសោជន្ពីការសកង
ក្បវញ្ច ការស្ីវឱ្យែចូ ខាតការស្វីពាណ្ិ ជជកម្ម ឬការលួច្ន្ធាន្្ម្មជាតិ ខដ្លកុ នងសនា៉ះរម្ទងឧក្កិដ្កម្មកក្ម្ិត្ន្
ន្ិងឧក្កិដ្ឋកម្ឆ្លងខដ្ន្ខដ្លមាន្អងគការចាត់តង្ងខដ្រ” (UNEP/INTERPOL 2016, p.7) ។
បទបង្ហា ញសន្៉ះ ន្ឹងបង្ហា ញអពីជាំហាន្នានាកនុងដ្ាំសណ្ី រការថ្ន្ការខេវងរក ការសេីុបអសងេត ន្ិងការកាត់សទេបទ
សលីេខដ្លអាចសកតមាន្។ បទបង្ហា ញសន្៉ះ ក្តូវបាន្សរៀបចាំស ងសោយខ្កសលីសោលការណ្៍ ខណ្នាេក្មាប់ក្ព៉ះរាជ
អាជាា ខដ្លស្ការទក់ទងន្ឹងបទឧក្កដ្ឋកាកេាំណ្ល់ (Guidance for Prosecutors of Waste Crime) ខដ្ល
បសងេីតស ងសោយអងការ WasteForce ន្ិងចាប់ស្ីតម្សៅខែសម្ស្ថ ឆ្ន ២០២០។ ខ្កទី ១ បង្ហា ញែីលៗអព
ក្កបែ័ណ្ឌ ចាប់អន្តរជាតិ ន្ិងបញ្ហា េាំខាន្់ៗខដ្លក្តូវបាន្សលីកស ងសក្កាម្ក្កបែ័ណ្ឌ ចាប់អន្តរជាតេក្មាបពា
ណ្ិ ជ
កម្មកាកេាំណ្ល់។ ខ្នកទីពីរ េឺជាបណ្ុាំត ថ្ន្សេណារយូនា
នា។ សេណារយូន្ីម្យ
ៗ នាម្
ុែសោយការពិភាកាម្ួយ
ចាំន្ួន្អពីក្បធាន្បទខដ្លក្តូវសលកី ស ងសៅកនុងសេណារយូន្ីម្ួយៗ។ សេណារយូន្ីម្យៗសោងសលី្ន្ធាន្ស្េងៗ
ន្ិង្តលន្ូវអងគសហតុន្ងេណ្ួ រខដ្លក្តូវយកម្កពភាកាកនុងវេគខបងខចកជាក្កុម្។ សោលបណ្
ងថ្ន្វេគសន្៉ះ េឺសដ្ីម្ប
ពិភាកាន្ិងសឆ្លីយេណ្ួ រខដ្លបាន្េួរ សក្កាយសពលបង្ហា ញសេណារយូន្ីម្ួយៗ។
សោយស្ថរសពលសវលាមាន្កាំណ្ត់ អនកចូលរម្ ក្តូវបាន្សេឱ្ី
យអាន្បទបង្ហា ញសន្៉ះទងក្េុងម្ុន្ថ្ងៃដ្ាំបងូ ថ្ន្េកា
ស្ថលាបណ្ុត ៉ះបណាត ល។ ការស្វីដ្ូសចន៉ះ ន្ឹងធានាថាអកចូលរម្បាន្ដ្ងែល៉ះៗអាំពីសម្សរៀន្ ទេេន្ៈ អងគសហតុ សហយ
ន្ិង
េាំណ្ួ រេក្មាប់វេគខបងខចកជាក្កុម្។ វេគខបងខចកជាក្កុម្ ក្តវូ បាន្សរៀបចាំស ង
សដ្ីម្បឲ្
យេកា
ា កាម្ខចករខាំ លកបទ
ពិសស្ថ្ន្៍របេ់ពកួ សក្ោង
• េន្និបាត
ោត់សៅកុង
បរប
ទថ្ន្សេណារយ
ូន្
ីម្ួយៗ ជាម្ួយេមាជិកដ្ថ្ទសទៀតកុនងក្កុម្។
• សតីកាកេណ្ល់ជាអីវ?
• សតីចរាចរកាកេណ្ល់ែេុ ចាប់ជាអីវ?
• ការយល់ក្ពម្សោយបាន្ជូន្ដ្ណ្ឹ ងជាម្ុន្
• ន្ីតិវ្ីបញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ក្ត ប់សៅវញ
សេនារយ
ូនា
នា ម្ិន្សរៀបរាបអព
ីន្ីតិវ្
ីបញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ក្ត ប់សៅសទ។
ការក្បកាេម្ន្
ទទល
ែុេក្តូវ៖ រូបងតទង
អេ់ េជា
រូបភាពខដ្លមាន្អាជាា បណ្ណ ឬជាឯកស្ថរសោង សហយ
ក្តូវ
បាន្សក្បីសដ្ីម្បបង្ហា ញពីសេណារយ
ូន្
ីម្យ
ៗខតបុ"សណាណ ៉ះ សហយ
ម្ិន្មាន្ទាំនាក់ទាំន្ងជាម្ួយេកម្មភាពខដ្លជាក្បធាន្
បទថ្ន្បទបង្ហា ញសន្៉ះស យ។
២. ករណ្ី េិកា - សេណារយូចាំន្ន្បី
សេណារយូទងសន្៉ះ ន្ឹងបង្ហា ញសយង
អាំពកា
រដ្ឹកជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ពកាំពង់ខ្ម្ួយសៅេហភាពអឺរប (Port
Europa) សៅកាន្់កាំពង់ខ្ម្យសទៀតសៅទបអាេុី (Port Asia) ។ ក្បសទេអាេុី (Country Asia)េឺជាក្បសទេ
ខដ្លម្ិន្ខម្ន្ជាេមាជករបេ់អងគការ OECD។ តម្រយៈបទបង្ហា ញខដ្លខបងខចកជាបខី ្នកសន្៉ះ សយង
ន្ង
ពិន្តយ
សម្ីលជាំហាន្េាំខាន្់ៗខដ្លពាក់ព័ន្ធន្ងការស្ីវពាណ្ិ ជជកម្មកាកេណ្ល់សោយែុេចាប់។ សេណារយ
ូន្ម្ួយៗ ខ្ក
សលីេណ្ុាំ សរឿងជាក់ខេតង ប"ុខន្ត ក្តូវបាន្ខកខក្បសដ្ម្បដ្កសចញន្ូវលកណ្ៈេមាគ លនានា។ សេណារយូន្
ីម្ួយៗ ន្ឹង
ពិន្ិតយសម្លជាំហាន្ម្ួយថ្ន្ន្ីតវិ ្ីអន្ុសលាម្តម្ចាប់ សហយសោយសោងតម្សោលការណ្៍ ខណ្នាេក្មាប់ក្ព៉ះរាជ
អាជាា អាំពីឧក្កិដ្ឋកម្មកាកេាំណ្ល់ (Guidance for Prosecutors of Waste Crime) ខដ្លបាន្សចញ្ាយសៅខែ
សម្ស្ថ ឆ្ន ២០២០ ន្ិងសោងតម្សេៀវសៅខណ្នាេអាំពីការកាត់សទេចាំសពា៉ះចរាចរណ្៍ ែេចាប់ថ្ន្កាកេាំណ្ល់ុ
សក្ោ៉ះថាន ក់ឬកាកេាំណ្ល់ស្េងៗសទៀតឆ្ន ២០១២្ងខដ្រ (Instruction Manual on the Prosecution of Illegal Traffic of Hazardous Wastes or Other Wastes 2012)។
ខ្នកទី ១ – កាកេាំណ្ល់សចញពីអុឺរប
តម្រយៈទូកសលបឿន្យត
ម្កកាន្់អាេុ
មាន្ឯកស្ថរន្ិងលែ
ិតបង្ហា ញការយល់ក្ពម្សោយជូន្ដ្ណ្
ឹ ងជាម្ុន្។ សេចាប់បាន្សៅចាំណ្ុ ចចាកសចញ
ខ្នកទី ២ – កាកេាំណ្ល់ម្កដ្ល់សហយ សទីបសេរកសTញ
ចាបបា
ន្សៅសពលម្កដ្ល់ ន្ិង តម្រយៈការសេុីបអសងគតន្ង
ការក្បម្ូលភេុតតង
ខ្នកទី ៣ – ការសោ៉ះក្ស្ថយចសាំ ពា៉ះ្លវបា ការកាត់សទេ ន្ិងការតកពិន្យ័
កនានា
១. ក្កបែណ្ឌ ចាប់អន្តរជាតិ
- េន្និបាត Basel េអាំពីការក្េប់ក្េងការចល័តឆ្លងក្ពាំខដ្ន្ន្ងការសបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល់សក្ោ៉ះ
ថានក់ (១៩៨៩) (The Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Wastes and their Disposal (1989))
- េន្និបាត Rotterdam េតីអាំពន្ីតិវ្ីថ្ន្ការបង្ហា ញការយល់ក្ពម្សោយជន្ូ ដ្ណ្
ឹ ងជាម្ុន្ េក្មាប់
ថាន េមាល បេតលិត ន្ងស្ថរធាតុេីម្ីសក្ោ៉ះថាន កម្ួយចាំន្ួន្់ សៅកនុងពាណ្ិ ជកម្មអន្តរជាតិ (១៩៨៨)
( Rotterdam Convention on the Prior Informed Consent Procedure for Certain Hazardous Chemicals and Pesticides in International Trade (1988))
- េន្និបាត Stockholm េីតអពស្ថរធាតុពលុ សេររា
ងគ (២០០១)( Stockholm Convention on
Persistent Organic Pollutants (2001))
- ពិ្ីស្ថរ Montreal េតីអាំពស្ថរធាតុខដ្លស្ឲ្យបាតប
ង់ក្េទប់អូេូន្(Montreal Protocol on
Substances that Deplete the Ozone Layer)
- េន្និបាត Minamata េអ
ាំពស្ថ
រធាតុបារត (Minamata Convention on Mercury)
សតីកាកេាំណ្ល់ជាអីវ?
េន្និបាត Basel បាន្កណ្តន្ិយម្ន្័យ “កាកេាំណ្ល់” ថាជាស្ថរធាតឬុ វតាុខដ្លក្តូវបាន្សេសបា៉ះសចាល ឬមាន្
បាំណ្ងសបា៉ះសចាល ឬតក្ម្ូវឲ្យសបា៉ះសចាល តម្ការកាំណ្ត់សោយបទបបញ្ត
តិថ្ន្ចាបជា
តិ (មាក្ត២ កថាែណ្ឌ ១)
បទបបញ្ញតតិសន្៉ះ អន្ុវតច សទៀត"
ាំសពា៉ះអវីខដ្លក្តូវបាន្សេស្ថគ ល់ថាជាកាកេណ្
ល់ "សក្ោ៉ះថាន ក"
ន្ង
កាកេាំណ្ល់ "ស្េង
កាកេាំណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់៖
• កាកេាំណ្ល់ខដ្លេាិតកុង ក្បសភទណាម្ួយខដ្លមាន្ខចងសៅកុនងឧបេម្ន្
ធI ថ្ន្េន្បាតសន្៉ះ សលីកខលង
កាកេាំណ្ល់ទងឡាយណាខដ្លម្ិន្មាន្លកណ្
ៈណាម្យ
ខដ្លមាន្ខចងសៅកុនងឧបេម្ព័ន្ធ III ។ ន្ង
• កាកេណ្ល់ខដ្លម្ន្មាន្ខចងកនុងកថាែណ្ឌ (a) ប"ុខន្តក្តូវបាន្កាំណ្ត់ ឬក្តូវបាន្ចាត់ទកថាជាកាកុ
េាំណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់សោយចាប់កុនងក្េក
របេភា
េីខដ្លនាសាំ ចញ នាច
ូល ឬកាកេាំណ្ល់ឆ្លងកាត់។
ឧបេម្ន្
ធទី VIII ថ្ន្េន្និបាត Basel (តរាង A) ពព
ណ្៌ នាអាំពីកាកេណ្
ល់ខដ្លមាន្សក្ោ៉ះថាន ក។
ក្បសភទទី ២ ថ្ន្កាកេណ្ល់ខដ្លបាន្ខចងសោយេន្និបាតសន្៉ះ “កាកេាំណ្ល់ស្េងសទៀត” ក្តូវបាន្កាំណ្ត់ន្ិយម្
ន្័យសៅកុនងឧបេម្ព័ន្ទី II ។ កុនងសនា៉ះ រម្បញ្ូច លទងកាកេាំណ្ល់តម្្ទ៉ះេាំខបង ន្ិងកាកេាំណ្ល់ខដ្លសកតសចញ
ពីការដ្ុតកាកេាំណ្ល់តម្្ទ៉ះ។
សតីចរាចរកាកេាំណ្ល់ែុេចាប់ជាអីវ?
រាល់ការចល័តកាកេាំណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់ឬកាកេាំណ្ល់ស្េងសទៀតឆ្លងខដ្ន្៖
a. សោយោម ន្ការជូន្ដ្ាំណ្ឹ ងដ្លរ់ ដ្ឋទង
អេ់ខដ្លពាក់ពន្
b. សោយោម ន្ការយល់ក្ពម្ពីរដ្ពាក់ព័ន្ណាធ ម្ួយ
c. សោយមាន្ការយល់ក្ពម្ខដ្លទទួលបាន្ តម្រយៈការខកលងបន្លាំ ការបង្ហា ញព័តមា សបាកក្បាេ់
ន្ម្ន្ពត
ឬការ
d. ខដ្លម្ិន្អន្ុសលាម្តម្វធាន្ណាម្ួយទក់ទងន្ឹងឯកស្ថរនានា។
e. ខដ្លនាឱ្យមាន្ការសបា៉ះសចាលសោយសចតនា (ឧទហរណ្៍ ការចាក់សចាលកាកេាំណ្ល់)ន្ូវកាក
េាំណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់ឬកាកេាំណ្ល់ស្េងសទៀតសោយរសលាភបាំពាន្ចាំសពា៉ះេន្ិនបាតសន្៉ះ។
េន្និបាត Basel - ន្ីតិវ្ីខដ្លមាន្បួន្ជាំហាន្
សេៀវសៅខណ្នាាំ
សក្កាម្ជាំន្ួយពីសលខា្ិការោឋ ន្ថ្ន្េន្បាត Basel សេបាន្បសងីេតស ងសេៀវសៅខណ្នាខាំ ្នកបសចចកសទេម្ួយចាំន្ួន្។
សេៀវសៅទងសន្៉ះ អាចក្តូវចូលសម្ីលបាន្តម្ក្បព័ន្ធអន្ឡាញ (on-line)
កម្មវ្
ី PREVENT portal េឺជា េកម្មភាពរម្ោន ម្ួយសរៀបចាំសោយេសក្មាង the WasteForce project (ឧបតាម្ភ
ងវកាសោយម្លូ ន្ិ្េន្េុែថ្្ទកុនងរបេ់េហភាពអុឺរបុ
— Police (ISFP / ២០១៧ / Afi / ENV / ៨២១៣៤៥)
េសក្មាង the LIFE SWEAP project (ឧបតាម្ភងវកាសោយកម្មវ្ី LIFE Programme របេ់េហភាពអឺរបុ ) ន្ិង
េសក្មាង SPIDERWEB Project (្ល់ហរិ ញ្ញបបទន្រម្ ម្"ង់) ។
ោន សោយេហភាពអឺរប
ន្ិងស្ថធារណ្រដ្េ
ហព័ន្អាលឺ
ការយល់ក្ពម្សោយបាន្ជូន្ដ្ាំណ្ឹ ងជាម្ុន្
េន្និបាត Basel មាន្ន្ីតិវ្លម្ិែតអព
ីការយល់ក្ពម្សោយជូន្ដ្ណ្
ឹ ងជាម្ុន្ (PIC) រួម្ជាម្ួយន្ឹងលកាែណ្ឌ តឹងរង
េក្មាប់ការចល័តឆ្លងខដ្ន្ន្ូវកាកេណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់ន្ិងកាកេណ្
ល់ស្េងសទៀត។ ន្តិវ្ ងសនា៉ះ បសងតជាសប៉ះ
ដ្ូងថ្ន្ក្បពន្ធក្តួតពិន្ិតយរបេេន្ិនបាត Basel សហយ
ខ្ែកសលីដ្ាំណាក់កាលេាំខាន្ៗចាំន្ន្ បួន្៖
១. ការជូន្ដ្ាំណ្ឹ ង
២. ការយល់ក្ពម្ ន្ិងសចញឯកស្ថរសដ្ីម្បសី ្កា
៣. ការចល័តកាកេាំណ្ល់ឆ្ងក្ពាំខដ្ន្ ន្ិង
រចលត
កាកេាំណ្ល់
៤. ការបញ្ហជ កអាំពីការសបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល
បញ្ហា េាំខាន្់ខដ្លក្តូវចងចាាំ េឺថា ន្ីតិវ្ី PIC ក្តូវខតស្ីវស ង
ម្ុន្សពលកាកេណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់ក្តូវបាន្សេដ្ឹកជ
ញ្ូជ ន្។ អាជាា ្រមាន្េម្តាកិចថ្ច ន្ក្បសទេនាច
ូល ក្តូវខត្លការយល់ក្ពម្ជាលាយលកណ្
៍ អកេរចាំសពា៉ះការដ្ឹក
ជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ម្ុន្សពលនាសចញកាកេណ្
ល់សនា៉ះ។ រសបៀបថ្ន្ការអន្ុវតតបទបបញ្ញតតទ
ងសន្៉ះ ន្ឹងក្តូវបាន្
កាំណ្ត់សោយចាបជាតិរបេ់ក្បសទេនាចូល។
ន្ីតិវ្
ី PIC ក៏តក្ម្ូវឱ្យមាន្ការសបា៉ះសចាលេាំរាម្ស្វីស ង
សោយក្េបចាប់្ងខដ្រ។
ឯកស្ថរជូន្ដ្ណ្
ឹ ងេក្មាប់ការចល័ត/ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្កាកេណ្
ល់ឆ្លងក្ពាំខដ្ន្
អាជាា ្រជាតមាន្េម្តាកចចសៅកនុងរដ្ឋនាសាំ ចញន្ម្
ួយៗន្ងទទួលែេុ ក្តូវកងុ
ការ្ល់ន្ិងសចញសេចកីតជូន្ដ្ាំណ្ឹ ងន្ិង
ឯកស្ថរថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់ (ទងជាក្កោេន្ងជាលកាណ្ៈសអ ចក្តន្ិច) ។ សៅសពលស្ដ្វ ូសចន៉ះ សេ ន្ឹងសក្ប
ក្បព័ន្ធសលែសរៀងខដ្លអន្ុញ្ហញ តឱ្យសេអាចតម្ោន្ការក្បម្ូលយកកាកេាំណ្ល់ណាម្ួយជាក់លាក់ ។ ក្បព័ន្ធសលែ
សរៀង េួរខតក្តូវបាន្បញ្ូច លជាម្ួយសលែកូដ្ក្បសទេខដ្លអាចរកសTញ
៣១៦៦ ។
សៅកុង
បញ្ជ ីអកេរកាត់តម្បទោឋ ន្ ISO
ឯកស្ថរជូន្ដ្ណ្
ឹ ងសន្៉ះ មាន្សោលបណ្ង្តល់ជន្ូ អាជាា ្រមាន្េម្តាកិចចថ្ន្ក្បសទេខដ្លពាក់ពន្
ធន្ូវព័ត៌មាន្ខដ្ល
សេក្តូវការសដ្ីម្បវា
យតថ្ម្លលទធភាពថ្ន្ការទទួលស្ថគ ល់ការចល័តកាកេាំណ្ល់ខដ្លសេបាន្សេន
ុ។ ឯកស្ថរនានា រម្
មាន្ចសនាល ៉ះេក្មាប់ឲ្យអាជាា ្រមាន្េម្តាកិចចចុ៉ះហតាសលខាទទួលស្ថគ ល់ថាែួលន្បាន្ដ្ឹងអព
ីការជូន្ដ្ណ្
ឹ ងសហយ
សដ្ីម្ប្តលការយល់ក្ពម្ជាលាយលកាណ្៍ អកេរចាំសពា៉ះចល័តកាកេាំន្ល់ខដ្លសេបាន្សេេ
ុាំ។
ឯកស្ថរថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់សន្៉ះ ក្តូវខតភាជ ប់ជាម្ួយកាកេាំណ្ល់ក្េប់សពលសវលាចាប់ពីសពលខដ្លកាក
េាំណ្ល់េតា សៅជាម្ួយអនក្លតិ កាកេណ្ល់រហតូ កាកេាំណ្ល់សៅដ្ល់កខន្ងសបា៉ះសចាលឬស្ថត រស ងកាក
េាំណ្ល់ស ងវញសៅកនុងក្បសទេម្ួយស្េងសទៀត ម្ន្េុ េមាន ក់ៗខដ្លទទលបន្កុ ចាំសពា៉ះការចល័តកាកេាំណ្ល់ឆ្លង
ខដ្ន្ ក្តូវចុ៉ះហតាសលខាសលឯកស្ថរថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់ទងសពលដ្ឹកជញ្ូជ ន្ ឬសពលសេទទួលកាកេាំណ្ល់។
ចុងបញ្ច ប់ ឯកស្ថរ ន្ឹងក្តូវបាន្សក្បីសោយកខន្ងសបា៉ះសចាលឬការស្ថត រកាកេាំណ្ល់ស ងវញសដ្ីម្បប
ញ្ហជ ក់ថាសេ បាន្
ទទួលកាកេាំណ្ល់ សហយបញ្ហជ ក់ថាក្បតបតិដការស្ថត រឬសបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល់ ក្តូវបាន្បញ្ច ប់។
ជា្ម្មត អនកនាច
ូលកាកេាំណ្ល់អាចជាកខន្លងសបា៉ះសចាលឬស្ថត រកាកេាំណ្ល់ ខដ្លមាន្បង្ហា ញកុនងបុកសលែ១០
ថ្ន្ឯកស្ថរជូន្ដ្ណ្ឹ ងខដ្លមាន្សៅខាងសក្កាម្។ សទ៉ះជាោ" ងណាក៏សោយ កុនងករណ្ី ែល៉ះ អនកនាចូលកាកេាំណ្ល់
អាចជាម្ន្ុេេមាន ក់ស្េងសទៀតឧទហរណ្៍ ដ្ូចជាពាណ្ិ ជជករខដ្លក្តូវបាន្សេទទលស្ថគ ល់ ឈ្ួញជួញដ្ូរកាក
េាំណ្ល់ ឈ្ួញកណាត ល ឬក្កុម្ហ˜ុន្ស្ថជីវកម្ម ដ្ូចជាទស្ថន ក់ការកណាត ល ឬអាេ័យោឋ ន្ថ្ក្បេន្ីយថ្ន្កខន្លងខដ្ល
ទទួលយកកាកេាំណ្ល់ ឬកខន្លងសបា៉ះសចាល ឬស្ថត រកាកេាំណ្ល់ស ងវញសៅកងុ បលុកសលែ១០ ។ សដ្ីម្បសី ដ្ីរតជាអនក
នាចូលកាកេាំណ្ល់ ពាណ្ិ ជករអនកជួញដ្ូរកាកេាំណ្ល់ ឈ្ួញកណាត ល ឬក្កុម្ហន្ស្ថ˜ុ ជីវកម្ម ក្តូវខតេតិ សៅ
សក្កាម្ខដ្ន្យុតត ្ិការថ្ន្ក្បសទេនាចូលកាកេាំណ្ល់ សហយក្តូវមាន្ទក្ម្ង់ខបបបទស្េងៗសទៀតថ្ន្ការក្តួតពន្
ិតយ
តម្្ូលវចាប់សលីកាកេណ្លស់ ៅសពលទន្ិញកាកេណ្លម្កដ្ល់ក្បសទេនាចូល។ ។
ឯកស្ថរខាងសក្កាម្ េជាឧទហរណ្៍ ម្យ
ថ្ន្ឯកស្ថរជូន្ដ្ណ្
ឹ ងខដ្លសេក្តូវការេក្មាប់រាល់ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្កាក
េាំណ្ល់ខដ្លមាន្សក្ោ៉ះថាន ក់។
1. ឯកស្ថរជូន្ដ្ណ្
ឹ ងន្ិងឯកស្ថរស្េងសទៀត មាន្្ុទកព័ត៌មាន្ទង
អេអ
ាំពីការដ្ឹកជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ន្ិង
ក្បសភទកាកេណ្
លន្ិងទេសៅរបេ់កាកេាំណ្ល់។
2. ក្បេិន្សបព័ត៌មាន្សន្៉ះ ែុេ ឬខកលងបន្លាំ សនា៉ះអាចន្ឹងមាន្ការក្បក្ពឹតតបទសលីេ។
3. លិែិត PIC មាន្ទាំនាក់ទន្ងខតជាម្ួយន្ងកាកេណ្ល់សក្ោ៉ះថាន កបុ"សណាណ ៉ះ។ សរឿងសន្៉ះ ន្ឹងក្តូវទទលឥទ
ពលពី ចាប់វសិ ស្ថ្ន្កម្ម Ban Amendment ។
4. ទក្ម្ង់ខបបបទថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់ ក្តូវខតមាន្េក្មាប់កាកេាំណ្ល់ទងាំ អេ់ ន្ិងកាកេណ្ល
េក្មាប់ខកថ្ចន។ កាកេាំណ្ល់ខដ្លសេោក់ស្ថល កេញ្ហញ ែុេ អាចបងឱ្យមាន្បទសលេី ។
5. ការយល់ក្ពម្ពីអាជាា្រមាន្េម្តាកចច ក្តូវខតមាន្ម្ន្សពលុ ចាប់ស្ម្ី
ស្វីការដ្កជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់។
ក្បអប់សលែ១៩ ន្ង សលែ២០ មាន្ស្ថរៈេខា
ន្់ណាេ់សហយ
សេ ក្តូវខតបាំសពញន្ង
ចុ៉ះហតាសលខា។
ទក្ម្ង់ខបបបទថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់
សៅកុនងការអន្ុវតតជាក់ខេតង ចាប់ងតចម្ងល ថ្ន្ទក្ម្ង់ខបបបទថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់ ក្តូវបាន្សេទទួលយក ប"ុខន្ត
សេ ក្តូវការយកចិតតទុកោក់បខន្ាម្ ចាំសពា៉ះចាំន្ន្
២ ។
ថ្ន្ការដ្ក
ជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ខដ្លបាន្សរៀបរាប់សៅកុនងក្បអប់សលែ
សៅអឺរប រាល់ចល័តកាកេាំណ្ល់ទងអេ់ ចាបា
ច់ក្តូវជូន្ដ្ណ្
ឹ ងជាម្ុន្ដ្ល់អនកពាក់ពន្
ធទង
អេ់ េឺស្វីស ង
បីថ្ង
ម្ុន្ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្ជាក់ខេង
សកត
ស ង។
សេ ក្តូវសតត តការចាប់អារម្ណ្
៍ ពិសេេចាំសពា៉ះព័ត៌មាន្សៅកុនងក្បអប់សលែ ១៥ សលែ១៨ ន្ង
សលែ១៩។
ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្សោយែុេចាប់៖ ន្ីតិវ្ីថ្ន្ការបញ្ូជ ន្កាកេណ្លក្ត ប់សៅវញ់
កុនងករណ្ី មាន្ការចរាចរណ្៍ កាកេាំណ្ល់សោយែុេចាប់ េន្និបាត Basel តក្ម្ូវឱ្យរដ្ឋនាសចញធានាថាកាក
េាំណ្ល់ខដ្លមាន្បញ្ហា ក្តូវបាន្បញ្ូជ ន្ក្ត ប់សៅវញសោយអនកនាសាំ ចញឬក្កុម្ហន្˜ុ នាសាំ ចញកាកេាំណ្ល់ ឬ
ក្បេិន្សបចាបាច់ ក្តូវបញ្ូជ ន្ក្ត ប់សៅវញកុនងរយៈសពល ៣០ថ្ងៃ រាប់ចាប់ពីសពលខដ្លរដ្ឋខដ្លនាចូលកាកេាំណ្ល់
បាន្ដ្ឹងថាមាន្ចរាចរណ្៍ កាកេាំណ្ល់សោយែុេចាប់ចូលម្ក។
្លវបា
ក អាចសកត
ស ង
តួោ" ងដ្ូចជាការកាំណ្ត់រកមាច េ់ថ្ន្កាកេាំណ្ល់ជាសដ្ីម្។
ចាប់ថ្ន្ក្បសទេម្ួយចាំន្ួន្ តក្ម្ូវឱ្យមាន្ការ្តនាទ សទេឲ្យខាងខតបាន្ ម្ុន្សពលចាត់វធា
េាំណ្ល់ែុេចាប់ម្តងសទៀត។
ន្ការនាច
ូលទាំន្ិញកាក
សៅសពលចាប់បាន្ការដ្កជញ្ូជ ន្កាកេណ្
ល់សក្ោ៉ះថាន ក់សោយែុេចាប់ ក្បសទេនាច
ូល មាន្កាតពក
ិចចចាត់វធាន្
ការេក្មាប់ការសរៀបចាំបញ្ូជ ន្កាកេណ្
ល់ក្ត ប់សៅក្បសទេនាសាំ ចញវញ។
កិចចេហក្បតិបតិតការក្បកបសោយក្បេទ
ធភាពរវាងអាជាា ្រមាន្េម្តាកិចច េឺជាអាទិភាពចម្បងម្ួយ សដ្ីម្បធា
នាថា
ន្ីតិវ្ីបញ្ូជ ន្កាកេណ្ល់ក្ត ប់សៅវញ
អាចមាន្ក្បេិទភាព។
ក្បធាន្បទសន្៉ះ ម្ិន្ក្តូវបាន្យកម្កបង្ហា ញសៅកុនងសេណារយូនានាសទ។ េក្មាប់ពត៌មាន្បខន្ម្
អាំពីក្បធាន្បទសន្៉ះ
សលាកអនកអាចរកបាន្សៅកុនងសេហទាំព័រថ្ន្េន្និបាត Basel Convention WebSite។
សេនារយូ" ១ - ការដ្ឹកកាកេាំណ្ល់សចញពកាំពងខ្់ី Port Europe តម្ទូកសលបឿន្យត
សៅកាន្់ក្បសទេ Country Asia
ក្កម្ហ˜ុន្Clean Waste International Ltd (CWI) េឺជាក្កុម្ហ˜ុន្ខដ្លបាន្ចុ៉ះបញ្ជ ីសៅកុនងក្បសទេអឺរប" (Country Europe)ខដ្លនាសាំ ចញកាកេាំណ្ល់សៅកាន្់ក្បសទេអាេុី(Country Asia)។ ក្កុម្ហ˜ុន្សន្៉ះ បាន្ស្
ដ្ូសចន៉ះអេ់រយៈសពលជាសក្ចន្ឆ្ន ម្កសហយ។
• ក្កម្ហ˜ុន្ CWI បាន្សក្បីឈ្ួញម ក្កោេសៅកខន្លងខចកចាយចន្
កណាត លជាអន្តរការសី ដ្ីម្បក្ី េប់ក្េងកិចចក្ពម្សក្ពៀងបញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់
ួន្ពីរសៅ Country Asia ។
• ឈ្ួញកណាត លបាន្យកេាំសណ្ី ពអតិងជ
ន្របេ់ Country Asia ម្ួយ េឺក្កុម្ហ˜ុន្ Only Pure Waste Ltd
(OPW) សៅខែេីហាឆ្ន ាំ ២០២០ សដ្ម្ ពីក្កុម្ហ˜ុន្ CWI ។
បសី រៀបចាំដ្កជញ្ូជ ន្កាកេណ្ល់ក្កោេចក្ម្ុ៉ះចាំន្ួន្ ៥.០០០ សតន្
• សេ បាន្ក្ពម្សក្ពៀងនាសចញទន្
ិញកាកេណ្
ល់កុង
តថ្ម្លេរុប ៣០០.០០០ អឺរូ "។
• ឈ្ួញកណាត លបាន្សរៀបចាំដ្កជញ្ូជ ន្កាកេណ្
លចក្ម្ុ៉ះសលក
ទីពីរចាំន្ួន្ ៤.០០០ សតន្ កុនងកិចេ
ន្ា
ខដ្លមាន្តថ្ម្ល ២៩០,០០០ អឺរ។
• ក្កុម្ហ˜ុន្ CWI បាន្ដ្ក
ទូរកុងតឺន្័រជាម្យ
ក្កុម្ហ˜ុន្ដ្ក
ទាំន្ញ
We Ship Everything Ltd (WSE) ។
• ក្កុម្ហ˜ុន្ CWI បាន្អ៉ះអាងថាការនាសចញកាកេាំន្ល់របេ់ែួលន្ក្តូវបាន្ក្តួតពិន្ិតយជាសទៀងទត់សោយ
អាជាា ្រក្បសទេ Country Asia ន្ិងកពង់ខ្អាេីុ(Port of Asia)ខដ្លម្ន្ខដ្លបាន្បងតវា" ម្តងណា
ស យ សហយអតិងិជន្របេែួន្មាន្េម្តាភាពកុនងការបសងតបរមាណ្កាកេាំណ្ល់ក្កោេោ" ងសក្ចីន្ព
ការ្គត់្គង់ក្កោេេីប។
ក្កុម្ហ˜ុន្ Clean Waste International Ltd (CWI) បាំសពញសៅកុនងទក្ម្ង់ខបបបទេយន្ិងទក្ម្ង់ខបបបទខដ្ល
ពាក់ព័ន្ធេក្មាប់ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ សដ្ីម្បដ្កជញ្ូជ ន្កាកេណ្ល់ក្កោេចក្ម្ុ៉ះ។
ម្ុន្សពលោក់ចូលកុនងកបា" ល់ សេ ក្បទ៉ះសTញបញ្ហា ម្ួយចាំន្ួន្ សោយមាន្កិលន្ន្ង
មាន្ការសលចធាល យសចញពីទូរកុងត
ន្័រម្ួយចាំន្ួន្របេ់ក្កុម្ហ˜ុន្ We Ship Everything Ltd (WSE) ។
• សេបាន្ស្វីការខេវងរកទូរកុងតន្័រចាំណ្ុ ៉ះ ២៥ សតន្ចាំន្ួន្៧ ទូរសៅកាំពង់ខ្ Port Europa កុនងក្បសទេ
Country Europe ខដ្លន្ឹងក្តូវបញ្ូជ ន្សៅកាំពង់ខ្អាេុី(Port Asia) បនាទ ប់បាន្សTញ
មាន្ស្ថរធាតុកែវក់
សលចធាល យសចញពីេបក្កោេខដ្់ លម្ិន្ក្តូវបាន្សបកចាំហសោយម្ន្តន្ីតអ្ការកិច។
• ការសេុីបអសងតបឋម្ បាន្បង្ហា ញថាមាន្កសម្ទចកម្ីទខដ្លសេសបា៉ះបង់សចាលដ្ូចជាខេបកសជីង កាបបូ បាល េច
កាកេាំណ្ល់ម្ន្ុេេ សក្ស្ថម្សជីង កខន្េងថ្ដ្ សក្ស្ថម្អនាម្យខដ្លម្ន្ទន្់សក្បី ខែេអាត់វសី ដ្អូ េាំភារៈបន្ទប់
ទឹក ខែេសភង ន្ិង កន្ទបកូន្ខងតន្ិងកខន្េងអនាម្័យ។
សតីមាន្អវីសកីតស ងបនាទ ប់ម្ក?
• សតីសេបាន្ចាត់វធាន្ការអីវែល៉ះម្ុន្មាន្ការេងេយ?
• សតីអនកណាេួរខតជាអនកចាត់វធាន្ការ?
• សតីសេេួរការសេុបអសងគតពីអីវ?
• ចុ៉ះឯកស្ថរេក្មាប់ការដ្ក
ជញ្ូជ ន្វញ
ោ" ងដ្ូចសម្ច
ខដ្រ?
ន្ិសវទប័ណ្ណតម្េម្ុក្ទ
ឯកស្ថរខដ្លពាក់ព័ន្ធការដ្កជញ្ូជ ន្ថ្ន្ទន្
ិញកាកេណ្ល់ រម្
មាន្ឯកស្ថរខណ្នាថ្ាំ ន្ន្ិសវទបណ្ណតម្េម្ុក្ទ កិច
េន្ាខដ្លទក់ទងន្ឹងការដ្កជញ្ូជ ន្កាកេណ្ល់ ន្ិងវក័យបក្ត។ ឯកស្ថរទងអេ់សន្៉ះ អាចន្ឹងជាភេុតតងដ្
មាន្ក្បសោជន្៍សៅកុនងករណ្ី ខដ្លមាន្ការសចាទក្បកាន្់បទសលីេ
<iframe
ណាម្ួយ។
src="https://onedrive.live.com/embed?cid=E6CDF914E8B2DADD&resid=E6CDF914E8B2DADD%2
11149&authkey=APrKVgREfbDhhhM&em=2" width="476" height="288" frameborder="0" scrolling="no"></iframe>
ឧបេម្ន្ធ VII - ព័ត៌មាន្នានាខដ្លភាជ ប់ម្កជាម្ួយទាំន្ិញកាកេណ្ល់
ខ្នកទី ២ - ទាំន្ិញម្កដ្ល់កាំពង់ខ្ Port Asia - ការរកសTញ ន្ិងអ្ការកិិ ចច
សេ អាចរកសTញ
ទាំន្ិញែុេចាប់ដ្ឹកជញ្ូជ ន្សៅកាន្ក
ខន្លងចាក់កាកេណ្ល
• កុនងអាំ ុងសពលក្តួតពន្
ិតយការដ្ឹកជញ្ូជ ន្ (អ្ិការកិចចសៅកពង់ខ្ឬតម្្ូលវ)
• កុនងអាំ ុងសពលក្តួតពន្ិតយឯកស្ថររបេ់អក្លតកាកេាំណ្ល់។
• កុនងកាំ ុងសពលក្តួតពន្ិតយកខន្លងខកថ្ចនកាកេាំណ្ល់។
• កុនងកាំ ុងសពលស្វីអ្ិការកិចកខន្លងេកុ ទាំន្ញ/កខន្លងចតនាវា។
• សៅកុនងបរបទខដ្លសក្ោ៉ះថាន ក់ឬបញ្ហា សៅទតងតទ ល
• ខ្ែកសលីម្ូលោឋ ន្របាយការណ្៍ ម្កកាន្់អាជាា ្រឬបូ"លីេ
ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្ទាំន្ញ
កាកេណ្ល់ ន្ឹងក្តូវការលិែតយលក្់ ពម្ន្ិងលិែិតអន្ុញ្ហញ ត។ បទសលីេ
កាកេាំណ្ល់ភាេ
សក្ចីន្ េឺជាបទសលេី
ទកទងន្ឹងឯកស្ថរ សៅចាំណ្ុ ចនាសចញឬនាចូលខដ្លសៅកខន្លងទងសន្៉ះ សេសTញមាន្កាំហុេ
ឬបញ្ហា ទកទងន្ងឯកស្ថរ។ សន្៉ះ អាចបណាត លម្កពីការស្េក្បខហេ ឬម្ួយខ្នកសទៀតសោយស្ថរេកម្មភាព
សោយសចតនា ឬការខកលងបន្លាំ។
េូចនាករដ្ាំបូងថ្ន្ការដ្ឹកជញ្ូជ ន្ទាំន្ិញែុេចាប់ អាចសកតស ង សៅសពលខដ្លេយឬភាន ក់ង្ហរក្តួតពន្
ិតយក្ពាំខដ្ន្
ស្េងសទៀត ពន្ិតយសម្លឯកស្ថរខដ្លភាជ ប់ន្ឹងការដ្ ជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ ។
ការក្តួតពិន្តយឯកស្ថរខដ្លភាជ ប់សៅន្ឹងការដ្ឹកជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់ អាចតក្ម្ូវឱ្យមាន្កច
ចេហការោ" ងជិតេនិទ
រវាងេយន្ិងម្ន្តន្តីសេុបអសងេត ន្ិងម្ន្តន្អយយការន្ងអាជាា ្រមាន្េម្តាកិចដ្
ថ្ទសទៀតថ្ន្ក្បសទេខដ្លនាចូលកាក
េាំណ្ល់ / កាកេាំណ្ល់ឆ្ងល កាត់ / នាសចញកាកេាំណ្ល់។
ខាងសក្កាម្សន្៉ះជាតណ្ភាជ ប់សៅកម្មវ្
ី Watch-It app - េក្មាប់កាកេាំណ្ល់ - ឧបករណ្៍ ក្តួតពិន្ិតយកាកេណ្ល
ន្ិងស្ថរធាតុេីម្ី (Watch-IT)
កម្មវ្ីសន្៉ះ ក្តូវបាន្បសងីេតស ង
សដ្ីម្បជួយដ្លម្
ន្តន្ត ន្ុវតតចាប់ សៅសពលស្អ្ រកិចចចាំសពា៉ះការដ្កជញ្ូជ ន្កាក
េាំណ្ល់ន្ងស្ថរធាតេីុ ម្ីខដ្លេិាតសក្កាម្េន្បាត Basel, Rotterdam ន្ិង Stockholm ន្ិងកិចចក្ពម្សក្ពៀងថាន ក់
តាំបន្់ខដ្លពាក់ព័ន្ធនានា។ សន្៉ះ ក្ោន្់ខត្តល់ន្ូវការខណ្នាន្ងឯកស្ថរសោងខតប"សណាុ ណ ៉ះ សហយ
ម្ិន្មាន្បណ្
ង្តល
អន្ុស្ថេន្៍រម្ោន ឬអន្ុស្ថេន្៍ខ្នកចាបតម្វ្ី ទក្ម្ង់ ឬរូបរាង ណាម្ួយស យ។
<iframe
src="https://onedrive.live.com/embed?cid=E6CDF914E8B2DADD&resid=E6CDF914E8B2DADD%2 11148&authkey=ACLKiozKo7-PNiY&em=2" width="476" height="288" frameborder="0" scrolling="no"></iframe>
ការសេុីបអសងគតន្ិង ការក្បម្ូលភេុតតង
• ម្ន្តន្ីតេយ អាចចូលសម្ីលទិន្នន្យ
ជាសក្ចីន្ទក់ទងន្ឹងការដ្ក
ទាំន្ិញន្ង
ក្តួតពន្
ិតយវតុនា
នាសៅកុនងកុងតឺន្័រ
• ជាសរឿយៗ សេ អាចរកសTញ
ការដ្ ជញ្ូជ ន្កាកេណ្
ល់សោយែុេចាប់ សោយពិន្ិតយស ងវញន្ូវពត
៌មាន្
ខដ្លមាន្សៅកុនងបញ្ជ ីទាំន្ញ ហាន្ិភ័យ។
ន្ិងព័តមា
ន្ទទួលបាន្ពីទភាន ក់ង្ហរស្េងសទៀតសដ្ីម្បកស្ថងស្ថវតថ្ន្
• ទាំនាក់ទាំន្ងរវាងអាជាា ្រមាន្េម្តាកច កាត់។
ចថ្ន្ក្បសទេនាសាំ ចញ ក្បសទេនាច
ូល ន្ង
ក្បសទេកាកេាំណ្ល់ឆ្លង
• ការទាំនាក់ទន្ងជា្ូលវការន្ិងសក្ៅ្លូវការ - បណាត ញពក្ងឹងចាប់េយ (Customs Enforcement Network
WCO សៅកាត់ថា CEN) ឬការោ
ការក្បម្ូល ន្ិងការការពារភេុតតង
ល័យកណាត លថាន ក់ជាតិរបេ់ INTERPOL (NCB)
• ការក្បម្ូលឯកស្ថរទក់ទងន្ងការដ្ឹកជញ្ូជ ន្ឬទក់ទងន្ឹងការបសងីេតកាកេណ្លទក់ទងន្ឹងខ្ន្ការនា
សចញ/នាចូល ទក់ទងន្ឹងេកម្មភាពខកថ្ចនកាកេាំណ្ល់ កខន្លងសបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល់ ន្ិងឯកស្ថរស្េ
ងៗសទៀត។
• អ្ិការកិចចសោយខភនកតទ ល់សោយម្ន្តន្តីអ្ិការកចចខដ្លទទួលបាន្ការអន្ុញ្ហញ ត។ អ្ិការកិចចដ្ូចសន្៉ះ អាច
រម្បញ្ូច លទងការងតរូបពីសខាល ងទវ ររបេ់ទូរកុងតន្័រខដ្លបទភាជ ប់ជាម្យន្ឹងសលែកងុ តឺន្រ សស្ថរ seal រូប
ងតរយៈជតន្ឹងសស្ថរ seal ទដ្ឋភាពទូសៅថ្ន្ទាំន្ញ រូបងតរយៈជិតន្ងទាំន្ញ ន្ិងព័ត៌មាន្ពិពណ្៌ នាោ" ង
លាំម្ែិតអពីអីវខដ្លបាន្សTញន្ងិ ្ាំកិលន្។
• អតតេញ្ហញ ណ្កម្មថ្ន្កាកេាំណ្ល់ (ការស្វីចណាតថាន ក់) ន្ិងការកណ្តបរមាណ្កាកេាំណ្ល់
• ក្បេិន្សបចាបាច់ អាជាា ្រមាន្េម្តកិចច យកេាំណាកេាំរូសោយសោងតម្សោលការណ្៍ ខណ្នាពាក់ព័ន្ធ
ន្ិងតម្តាំរូវការរបេម្ន្តន្ីតអជាា ្រអយយការ តួោ" ងដ្ូចជាសេៀវសៅខណ្នារបេ់អងគការ INTERPOL េីតអាំព
ការសេុីបអសងតសកាេលយវចយចាំសពា៉ះឧក្កិដ្ឋកម្មបាំពលុ បរស្ថា ន្ ជាសដ្ម្(Pollution Crime Forensic
Investigation Manual, 2014)។
• ភេុតតងនានា រម្ទងកាំណ្ត់ក្ត េាំណាកេាំរូ ន្ងស្ថរធាតកាកេាំណ្ុ ល់ ក្តូវខតការពារន្ង
រកាទុក
ក្បកបសោយេុវតាិភាពកុនងសពលកាំពុងជាំន្ុាំជក្ម្៉ះកីតក្ពហទ
ណ្ឌ ។
• ខែេេង្ហវ ក់ថ្ន្ការរកាទុកភេុត
្ងខដ្រ។
ង ក៏ក្តូវខតបាន្ការពារក្េបតម្សោលការណ្៍ ខណ្នាកាំ ុង
ការកាត់សទេ
ការសេុីបអសងគតខ្នកហរិ ញ្ញវតុា
• បសចចកសទេសេុីបអសងេតខ្នកហរិ ញ្ញវតុា អាចមាន្ស្ថរៈេាំខាន្់េក្មាបកា ក្បកបសោយសជាេជ័យ។
របសងីេតយុទធស្ថន្តេតសេុីបអសងេត
• អងគការអន្តររោឋ ភិបាលដ្ូចជា Europol អាច្តល់ជន្
ួយតម្រយៈការ្ូគរ្គងក្បព័ន្ទិន្នន្យ ការវភាេសល
ក្បតិបតតិការក្បាក់ខដ្លេួរឲ្យេងេយ ការសរៀបចាំក្បតបតិតការឆ្លងក្ពាំខដ្ន្ ន្ិងដ្ាំសណា៉ះក្ស្ថយខ្នកបសចកវទា
ខកថ្ចនងមីៗ ដ្ូចជាឧបករណ្៍ សកាេលយវច័យជាេកល (Universal Forensic Extraction Device) ន្ង
ការោល័យចល័តរបេ់ Europol ជាសដ្ម្។
ជាំហាន្កុនងការសេុីបអសងគតខ្កហរិ ញ្ញវតាុ៖
• ការវភា
េអាំពកា
រទូទត់ក្បាក់ជាក់លាក់
• ការវភា
េអាំពចណ្ូ លន្ងចណាយ (វ្ីស្ថន្តេតបង្ហា ញក្បាក់ចាំណ្ូ លែេចាប់ុ សោយក្បសោល)
• ការវភា
េសលីក្បតិបតតិការហរិ ញ្ញវតុាខកលងបន្លាំ
• ការវភាេអាំពភាពែុេោន េខាន្់ៗរវាងតថ្ម្លសដ្ម្
ថ្ន្ការក្េប់ក្េងេាំរាម្ខដ្លសេបាន្ក្បកាេន្ិងតថ្ម្លសដ្ីម្ថ្ន្
ការក្េប់ក្េងកាកេាំណ្ល់តម្បទោឋ ន្
Asia
សេណារយ
ូទី ២ - ទាំន្ញ
ម្កដ្ល់កាំពង់ខ្ Port
- ការរកសTញ
ន្ិងអ្ិការកិច
ក្កម្
ហ˜ុន្ Clean Waste International Ltd (CWI) បាន្អ៉ះអាងថាទូរកុងតន្
័រទង
៣០ទូរ េក្មាប់កាក
េាំណ្ល់ខកថ្ចនសៅកុនងក្បសទេ Country Asia មាន្្ុទកេុទធខតជាកាកេាំណ្ល់ក្កោេចក្ម្ុ៉ះេក្មាប់ខកថ្ចន។
សៅសពលមាន្ការក្តួតពន្ិតយកាន្់ខតក្បុងក្បយតនន្ូវទក្ម្ង់ខបបបទថ្ន្ការចល័តកាកេាំណ្ល់ សហយ
ព័ត៌មាន្ខដ្ល
ទទួលបាន្ពីអកសេុីបអសងេតសៅក្បសទេ Country Europe សេរកសTញ ទងសនា៉ះ។
ថាមាន្កាំហុេម្ួយចាំន្ួន្សលីទក្ម្ង់ខបបបទ
សេ បាន្េសក្ម្ចចតតស្ីវការក្តតពិន្ិតយទូរកុងតន្័រម្ួយចាំន្ួន្របេ់ក្កុម្ហន្˜ុ We
Ltd (WSE)
Ship
Everything
ខដ្លសេដ្កសៅកាន្់ក្កុម្ហន្˜ុ Clean Waste International.។
Ship
Everything
សៅសពលម្កដ្លកាំពង់ខ្ Port Asia សេ ក្បទ៉ះសTញ
បញ្ហា ម្ួយចាំន្ួន្សោយមាន្កលិន្ន្ងការសលចធាល យម្កពទូី រ
កុងតឺន្័រម្ួយចាំន្ួន្របេ់ក្កុម្ហ˜ុន្ We
Ltd (WSE)។ ការខឆ្កសឆ្រទូរកុងតឺន្័រចណ្ុ៉ះ ២៥
សតន្ចាំន្ួន្ ៧ ទូរ ក្តូវបាន្ស្វីស ង បនាទ ប់ពីសេសTញ
មាន្ស្ថរធាតុកែវក់សលចធាល យសចញពីេីបក្កោេ់ខដ្លម្ន្
ក្តូវបាន្សបីកចាំហសោយម្ន្តន្តីអ្ិការ។
មាន្ទូរកុងតឺន្័រចន្ ពិន្ិតយ។
ួន្ ៣០ ទូរកុនងការដ្ឹកជញ្ូជ ន្ម្ួយសជង
។ មាន្ខតទូរកុងតឺន្័រម្ួយចន្
ួន្បុស" ណាណ ៉ះខដ្លក្តូវបាន្ក្តួត
ការសេុីបអសងតបឋម្ បាន្បង្ហា ញថាមាន្កសម្ទចកម្ីទខដ្លសេសបា៉ះបង់សចាលដ្ូចជាខេបកសជីង កាបូបបាល េក កាក
េាំណ្ល់ម្ន្ុេេសក្ស្ថម្សជីង កខន្េងថ្ដ្ សក្ស្ថម្អនាម្័យខដ្លម្ិន្ទន្់សក្បី ខែេអាត់វសី ដ្អូ េាំភារៈបន្ប់ទឹក ខែេសភីលង
ន្ិង កន្ទបកូន្ខង"តន្ងកខន្េងអនាម្័យ។
ការក្តួតពិន្តយស្េងសទៀត បាន្បង្ហា ញថាទូរកុងតឺន្័រែ៉ះ
្ុទកន្ូវ្លិត្លក្កោេចក្ម្ុ៉ះន្ង
ទូរកុងតឺន្័រស្េងសទៀត
ក្តូវបាន្បាំសពញសោយមា" េ់ន្ង
កាកេណ្
ល់សវជជស្ថន្តេតស្េងៗសទៀត។
សតីមាន្សរឿងអវីសកីតស ង
• សតីក្តូវចាត់វធាិ
បនាទ ប់?
ន្ការអវីែ៉ះ
បនាទ ប់មាន្ការេងេយ
ដ្ប
ូង?
• សតីេួរស្វីការសេុបអសងគតអីវែ៉ះល ?
• សតីក្តូវទក់ទងអនកណាែ៉ះ
ម្ុន្សពលចាត់វធា
ន្ការណាម្ួយ?
ខ្នកទី៣ - ការកាត់សទេ ន្ិងតកពិន្័យ
សោលន្សោបាយអន្ុសលាម្តម្ចាប់ េក្មាប់កម្មវតាុថ្ន្ឧក្កិដ្ឋកម្មបរស្ថ
ា ន្
សោលន្សោបាយអន្ុសលាម្តម្ចាប់េក្មាប់ការអន្ុវតតចាប់ចាំសពា៉ះឧក្កដ្
ឋកម្មបរស្ថ
ា ន្ អាចជួយធានាថាវធា
ន្ការ
អន្ុវតតចាបន្ឹងេមាមាក្តសៅន្ឹងស្ថា ន្ទម្ៃន្់សទេថ្ន្បទសលីេ ធានាថាសេចកីតេសក្ម្ចអាំពីវធា
ន្ការអន្ុវតតចាប់
ម្ិន្លាំសអៀងសោយខ្កសលីភេតុតងខដ្លមាន្ន្ិងកម្មវតាុជាយទធស្ថន្តេតុ របេ់អាជាា ្រអយយការ។
សោលន្សោបាយអន្ុវតតចាប់ចាំសពា៉ះឧក្កិដ្ឋកម្មបរស្ថា ន្ េបប៖
• ខណ្នាកុង
ការអន្ុវតតការទទល
ែុេក្តូវសលីការអន្ុវតតចាបន្
ិងការកាត់សទេ។
• ជូន្ដ្ណ្ឹ ងដ្ល់ភាេីពាកព
័ន្ធអព
ីទាំន្ួលែុេក្តូវថ្ន្ការអន្ុវតច
ាប់ រម្
ទងការអន្ុវតឆ្
នាទ ន្ុេិទិធកុនងការកាត
សទេ្ងខដ្រ។
• ពន្យល់អាំពីវ្ីកងុ ការកណ្ត់រកបុេគលណាមាន ក់ឬបេគលុ នានាសដ្ីម្បសី ្ីវការសចាទក្បកាន្់ ន្ង
រកវធា
ន្ការអន្ុ
វតតចាប់ កុងករណ្ី មាន្ការរសាំ លាភចាប។
• េូេបញ្ហជ ក់ពីវធា
ន្ការអន្ុវតន្
៍ខដ្លអាចសកីតមាន្
• សលីកទឹកចិតតឲ្យមាន្វធា
ន្ការវជ
ជមាន្មាន្េណ្សន្យយភាព ការពិសក្ោ៉ះសោបល់ ន្ង
កិចេ
ហក្បតប
តិតការ។
• ជាំរុញឲ្យមាន្វធា
ន្ការអន្ុវតតចាប់ខដ្លមាន្ភាពក្តម្
ក្តូវ អន្តរកម្ម ន្ង
ការេក្ម្បេក្ម្ួលោន។
មាក្ត ៤ (៤) ថ្ន្េន្បាន ត Basel តក្ម្ូវឱ្យភាេីនានា “ចាតវ់ ធា
ន្ការតម្្ូលវចាប់ ខ្ក
រដ្បាល ន្ងវធាន្ការស្េ
ងៗកុនងលកណ្ៈេម្ក្េប សដ្ម្បពក្ងឹង ន្ិងអន្ុវតតបទបបញ្ត
តិថ្ន្េន្បាតសន្៉ះ រម្ទងវធាន្ការកុនងការទបស្ថេ ត់ ន្ិង
្នាទ សទេចាំសពា៉ះសលីការរសាំ លាភបាំពាន្េន្និបាតសន្៉ះ” សហយមាក្ត ៩ (៥) តក្ម្ូវឱ្យភាេនា
នា្ួតចស្ម្
បសងត
ចាប
សដ្ីម្បទបស្ថេ ត់ន្ង្នាទ សទេចាំសពា៉ះការដ្កជញ្ូជ ន្កាកេាំណ្ល់សោយែេចាប់។ុ
បទបញ្ហជ េដីពីឧក្កិដ្ឋកម្មបរស្ថា ន្របេ់េហភាពអឺរប (EU Environmental Crime Directive) ក៏មាន្បទបបញ្ញតត
ពាក់ព័ន្ន្ឹងការកាត់សទេឧក្កិដ្ឋកម្កាកេាំណ្ល់ម សៅកងុ
េហេម្ន្៍អឺរប
្ងខដ្រ។
ការកាំណ្ត់ទាំន្ួលែុេក្តូវចាំសពា៉ះម្ុែចាប់េក្មាប់បទសលីេកាកេណ្ល់
សតី េរួ កាត់សទេអនកណា?
វាជាសរឿងចាបាច់កងុ ការកណ្ត់អតតេញ្ហញ ណ្ភាេីខដ្លទទួលែុេក្តូវទងអេ់ខដ្លជាបពា
ក់ព័ន្ក
ុនងការដ្ក
ជញ្ូជ ន្
ន្ិងសបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល់សោយែុេចាប់។
ចាំសពា៉ះឧក្កិដ្ឋកម្មកាកេាំណ្ល់ភាេសក្ចន្ សទេ៖
រូបវន្តបុេគល ន្ិងន្ីតិបុេល
ខដ្លពាក់ពន្
ធអាចជាក្បធាន្បទថ្ន្ការកាត
- អនកបសងតេ កាកេណ្ល
- អនកនាសចញ
- អនកនាចូល
- ក្កុម្ហ˜ុន្ដ្ក
ជញ្ូជ ន្
- បុេគលខដ្លបាំសពញឯកស្ថរក្កោេស្ថនម្ (អនកដ្ក
ជញ្ូជ ន្ទន្
ិញបន្ត ឈ្ួញ
កណាត ល អនកេក្ម្ប
េក្ម្ួលកុនងការដ្កជញ្ូជ ន្)
- អនកសបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល់
ក្ព៉ះរាជអាជាា ន្ឹងពចារណាដ្ចូ ខាងសក្កាម្៖
អនកខដ្លទទល
ែុេក្តូវចម្បងចាំសពា៉ះបទសលីេ
ខដ្លក្តូវបាន្សចាទក្បកាន្់ មាន្ន្័យថា៖
• សតីអនកណាជាអនកក្បក្ពឹតត?
• សតីអនកណាែល៉ះខដ្លមាន្សចតនាស្វីដ្ូសច៉ះ?
• សតីអនកណាខដ្លបាន្បសងីេតស្ថា ន្ភាពខដ្លនាឲ្
យមាន្បទសលីេ
ន្ម្
ួយៗខដ្លសេសចាទក្បកាន្់?
• សតីអនកណាខដ្លទទួល្លក្បសោជន្៍ពីបទសលេី ខដ្លសេសចាទក្បកាន្់?
• ក្បេិន្សបមា
ន្ជន្សលីេ
សក្ចីន្ជាងមាន ក់ សតីជន្សលីេ
ន្ម្
ួយៗ មាន្តួនាទីអីវែ៉ះ?
កុនងករណ្ី មាន្ការសចាទក្បកាន្់ក្កុម្ហ˜ុន្ស្ថជីវកម្មពីបទសលេី ពាក់ពន្ធន្ឹងបង្ហា ញធាតុ្េអតតសនាម្័ត ចាប់បញ្ញតិតប
រស្ថា ន្ភាេសក្ចន្ បាន្ខចងថា ស្ថា ន្ភាព្លូវចិតត អាចកស្ថងបាន្សោយមាន្អាំណ្៉ះអាំណាងថា ម្ន្តន្ីត ន្ិសោជិក
ឬភាន ក់ង្ហរ ខដ្លស្េកម្ភាពកនុងវស្ថលភាពថ្ន្ការង្ហររបេ់ពួកសេ មាន្សចតនាស្វីដ្ូសចាន ៉ះ។ បទសលេី បរស្ថា ន្ភា
េសក្ចីន្ េជាបទសលីេក្តូវទទួលែុេចាំសពា៉ះម្ុែចាប់ោ" ងតងរង្ងខដ្រ។
សោលបាំណ្ងថ្ន្ការកាត់សទេ
“សោលបាំណ្ងចុងសក្កាយសៅសពលកាត់សទេេាំណ្ុាំ សរឿងចរាចរកាកេាំណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់ន្ិងកាកេណ្ល់ស្េងសទៀត
សោយែុេចាប់ េឺសដ្ីម្បីការពារេហេម្ន្៍ន្ិងបរស្ថា ន្ពី្លវបាកខដ្លបងេស ងី សោយការចល័តឆ្លងខដ្ន្ន្ិងការ
សបា៉ះសចាលកាកេាំណ្ល់សក្ោ៉ះថាន ក់ ន្ិងកាកេណ្ល់ស្េងៗសទៀតសោយម្ន្ិ មាន្ការក្េប់ក្េងក្តឹម្ក្តូវ សោយស្វីការ
្តនាត សទេចាំសពា៉ះឧក្កិដ្ឋកម្មខបបសន្៉ះ សហីយន្ិងស្ីវឲ្យមាន្ការខាល ចរអា។ “ (Basel 2012, p.7)
• បញ្ឈប់បទសលីេ
= បញ្ឈប់េកម្មភាពែុេចាប់ម្ិន្ឲ្យបន្ត/សកីតស ង
/សកីតស ង
ដ្ខដ្លៗ
• ស្ថត រន្ិង/ឬខកេាំរល
= ស្វីឱ្យប៉ះ
ពាលឬ
ែូចខាតដ្ល់បរស្ថ
ា ន្កុនងកក្ម្ត
េម្រម្យ
• នាឱ្យេាិតសៅសក្កាម្ការក្េប់ក្េងខ្នកន្ិយតកម្ម = មាន្សោលបាំណ្ងស្ឲ្
យេកម្មភាពែុេចាប់មាន្ការ
អន្ុសលាម្តម្ចាប់
• ្តនាទ សទេ ន្ិង/ឬស្វីឲ្យខាល ចរអា = ្តនាទ សទេជន្សលេី ចាប់នាសពលអនាេតសទៀត។
ន្ិង/ឬស្ីវឲ្យខាល ចរអាកុឲ្យមាន្ការក្បក្ពឹតតសលេី
បុ"ខន្តក្បសភទន្ិងកក្ម្ិតថ្ន្សទេែុេោន ោ" ងខាល ងសៅកុនងចាំសណាម្ក្បសទេនានា (ន្ង ក្បសទេខតម្ួយ)
ការតកពិន្័យ
សពលែល៉ះេូម្បខី តសៅកុនង
កតត ខដ្លេបបក្ី តូវពចា
រណាសៅកុនងកក្ម្ត
ថ្ន្ការកាត់សទេ កុនងការសរៀបចកា
របញ្ូជ ន្ស្ថលក្កម្៖
1. ្លប"៉ះពាល់ឬ្លប"៉ះពាល់ខដ្លអាចសកីតស ង
ខដ្លបណាត លម្កពប
ទសលីេ
រួម្មាន្៖
• ភាព្ៃន្្
ៃរថ្ន្្លប"៉ះពាល់ឬហាន្ិភ័យថ្ន្្លប៉ះ
ពាល់សលប
រស្ថ
ា ន្
• េកាត ន្ុពលថ្ន្្លប៉ះ
ពាល់ខដ្លក្តូវខកតក្ម្ូវឬបន្ូធរបន្ាយ។
2. ពិរទ
ធភាពរបេ់ជន្សលេី
រម្មាន្៖
• ជាំហាន្នានារបេ់ចុងសចាទសដ្ម្បខី កតក្ម្ូវឬកាត់បន្ាយ្លប"៉ះពាល់នានា
• កក្ម្ិតថ្ន្ការេហការរបេ់ចុងសចាទ
• ការ្តនាទ សទេម្ុន្ៗរបេ់ចុងសចាទពាក់ពន្
ធន្ឹងបញ្ហា សន្៉ះ
• អតាក្បសោជន្៍ឬក្បាកច
ាំសណ្ញណាម្ួយខដ្លចុងសចាទទទល
បាន្ពប
ទសលេី ។
3. ថាសតីកក្ម្ិតថ្ន្ការតកពិន្យ
ក្េប់ក្ោន្់សដ្ីម្បសី ្វីឲ្យអនកដ្ថ្ទខាល ចរអាន្ង
ម្ិន្ក្បក្ពឹតតក្េសដ្ៀងោន សន្៉ះ ឬសទ។
4. ភាពទូសៅថ្ន្បទសលេី ។
5. វតតមាន្ ន្ិងភាពេម្រម្យថ្ន្ការស្ថលក្កម្បនាទ ប់បន្េ
6. ការតកពន្
័យអតិបរមា
េក្មាប់បទសលីេ
7. សរឿងកតីកាត់សទេពម្ុន្ៗ ឬេណ្ុាំ សរឿងក្េសដ្ៀងោន ស្េងៗ
១. ក្កុម្ក្បឹកាស្ថលក្កម្ បាន្បសងីេតសោលការណ្៍ ខណ្នាអ
ាំពីបទសលីេ
បរស្ថ
ា ន្។ សលាកអនក អាចទញយកឯកស្ថរសន្៉ះសៅទីសន្៉ះ
សេនារយូទី ៣ - ការកាត់សទេ ន្ងការតកពន្ិ ័យ
សតីមាន្សោលន្សោបាយអន្ុវតតចាប់បរស្ថា ន្ខដ្រឬសទ?
សតីអនកណា ជាអក
ស្វីសេចកេ
សក្ម្ចកុង
ការកាត់សទេ?
សតីេបបចា
ត់វធា
ន្ការអីវ? វធា
ន្ការខ្នករដ្ប
បសវណ្ី រដ្ឋបាល ឬ ក្ពហទ
ណ្ឌ ?
សតីេួរកាត់សទេភាេណា?
• ក្កុម្ហ˜ុន្នាសាំ ចញ- ក្កុម្ហ˜ុន្ Clean Waste International Ltd (CWI)
• អតិងិជន្សៅក្បសទេ Country Asia - ក្កុម្ហ˜ុន្ Only Pure Waste Ltd (OPW)
• ក្កុម្ហ˜ុន្ដ្ក
ជញ្ូជ ន្ - ក្កុម្ហ˜ុន្ We Ship Everything Ltd (WSE)
• កខន្លងកាកេាំណ្ល់ ឬកខន្លងខកថ្ចនកាកេាំណ្ល់
សតីមាន្ភេុតតងថ្ន្ការប"៉ះពាល់ឬការែូចខាតដ្ល់បរស្ថ
ា ន្ឬសទ?
សតីមាន្កតត អវីែ៉ះ ខដ្លទក់ទងន្ឹងការកាត់សទេ?
សសចក្ថ្្ លែងអំណរគតណ
បទបង្ហា ញសន្៉ះ ក្តូវបាន្សរៀបចាំសោយ Matthew Baird, Georgie Lloyd, Patti Moore, Huib van Westen, Vittoria Luda, Elise Veemeersch, Brett Classen, Federica Piovesana, Svetlana Popova.