រេរៀបចេធបតកមេKយសនវ្តិ ិធី ២
មតិក
Ǖរមកថ i
ែផកទី ១ : នយមនយ េគលបណង នងវិdលភពៃនករអនវតន
១. និយមន័យ ១
២. េគលបំណង ១
៣. វbលភពៃនករអនុវត្តន៍ ១
ែផកទី ២ : នីតវិ ិធស្រមបក
រេរៀបចេធបតកមេKយសនវ្តិ ិធី ២
១. នីតិវធ
២. នីតិវធ
ីស្រមប់អនកដឹកនំបតុកមម ២
ីៃនករជូនដំណឹ ង ៣
៣. កែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈ ៥
ែផកទី ៣ : ករទទលខស្រតវរបសǕជញ ធរមនសមតកចច នងអកដឹកនបតកមម ៦
១. កតព្វកិចចរបស់Aជញ ធរមនសមត ិចចែដលទទលបនករជនដំូួ ណឹ ងអពីំ
ករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី ៦
២. កតព្វកិចចរបស់Aជញ ធរមនសមតថកិចចកុនងករណី មនព័ត៌មនចបស់bស់ ចងុ្អលបង្ហ ញថបតុកមមAចនឹងបb្ត លឲយមនេ្រគះថន ក់ ឬ Aចនឹង ប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ ៧
៣. កតព្វកិចចរបស់Aជញ ធរមនសមតថកិចចអំឡុងេពលបតុកមម ៩
៤. កតព្វកិចចរបស់អនកដឹកនំបតុកមមេñយសនិ្តវធី ១១
ែផកទី ៤ : នតវិ ិធេKះ្រdយបទេលស នងេទសបបញតិ្ត ១២
១. កតព្វកិចចរបស់ម្រនី្តមូលñ្ឋ នកុនងករណី មនអនកគំbមកំែហងឆរេឆបង្អ ក់
ដល់ករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី នងកងកនុិ រណី បតកមុ មេñយសនវ្តិ ធីបងជក
អំេពើហឹងǜ ១២
Ǖរមកថ
bជរñ្ឋ ភិបល ៃន្រពះbជbច្រកកមុពជ បនខិតខំបំេពញនិងបេងើកតសមិទធផលជេ្រចើន គួរឱយកត់សំគល់ទំងកុនង្រកបខ័ណ្ឌ ជតិនិងអន្តរជតិ។ទនឹទមនឹងេនះ ករព្រងឹងលទិធ្របជធិបេតយយ
និងនីតិរដ្ឋក៏កំពុង្រតូវបនយកចិត្តទុកñក់យ៉ ងហត់ចត់ផងែដរ ǂមរយៈករេរៀបចំេសចក្តី្រពង
និងករអនុម័តចបប់នន សំេ™ធនករអនុវត្តសិទិធ េសរភពរបស់្របជពលរដ្ឋ ្រសបǂម កររកចេ្រមើនរបស់្របេទសជតិកុនងកលៈេទសៈបចុចបបនន។
អនុវត្តǂមេគលនេយបយរបស់bជរñ្ឋ ភិបលកុនងនីតិកលទី៤ ៃនរដ្ឋសភ ្រកសួង
មHៃផទ បនសហករយ៉ ងជិតសិនទធជមួយសងគមសុីវល កនុងករកbងេសចក្តី្រពងចបប់សី្តពី
ករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី។ ចបប់សីពីករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី្រតូវបនរដ្ឋសភអនុមត័ នងិ
្រពឹទធសភយល់្រពម និងgយ្រពះហសេ្ត លខ្របកសឱយេ្របើេñយ្រពះមHកJ្រត ǂមរយៈ
្រពះbជ្រកមេលខ នស/រកម/១២០៩/០២៥ ចុះៃថងទី ០៥ ែខ ធូន ឆន ំ ២០០៩។ ចបប់េនះជំនួសចបប់
សីពីបតកមែដមុ លបន្របកសឱយេ្របេñយ្រកឹើ តយេលខ ១១៥ ្រក ចុះៃថងទ២៨ី ែខ ធូ ឆន ំ ១៩៩១
របស់្រកុម្របឹកǜរដ្ឋៃនរដ្ឋកមុពជ។
ចបប់េនះ មនេគលបំណងករពរករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធ ករករពរដល់សិទិធទំងgយរបស់្របជពលរដ្ឋដៃទេទៀត។
ី េñយផǜភជ ប់នឹង
សិទិធេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី គឺជសិទធិមួយ ែដលទទួលbគ ល់េñយម្រǂ៤១ ៃន
រដ្ឋធមមនុញញរបស់្រពះbជbច្រកកមុពជ និងកតិកសញញ អន្តរជតិសីពីសទធិិ ពលរដ្ឋ នងសទធិិិ
នេយបយ ែដល្រពះbជbច្រកកមុពជបនផ្តល់សចច ប័ន ។ សិទិធេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធីជ
មូលñ្ឋ ន្រគឹះមួយ ៃនលទិធ្របជធិបេតយយ ពីេ្រពះសិទិធេនះ ្រតូវផǜភជ ប់េទនឹងេសរភពខង
ករបេញច ញមតិ ។ ្រសបេពលជមួយគន េនះ អនកទំងgយែដលអនុវត្តសិទិ េសរភព
កុនងករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី្រតូវេគរពេទǂមបញញតចបប់្តិ េពលគេធើឺ ្វយ៉ ងbកឱយំុ បះពល់៉
ដល់សិទិធេសរភពរបស់អនកដៃទ ឬ េធើ្វឱយប៉ះពល់ដល់សនិ្តសុខជតិ សុវតិថភព ឬសb្ត ប់ធន ប់ bធរណៈ។
កុនងករអនុវត្តចបប់េនះ Aជញ ធរអនុវត្តចបប់ មនភរកិចច្របកន់ខជ ប់នូវេគលករណ៍
ែណនំ ដូចតេទ៖
-ចបប់េនះជចបប់ែដលផ្តល់លទធភពនិងធនថករេធើ្វបតុកមមAច្រប្រពឹត្តេទបនេñយ
សនិ្តវធ
ី។ ដូេចនះ Aជញ ធរអនុវត្តចបប់េនថន ក់bជធនី និងេខត្តគួរយល់្រពមឱយមនករេធើ្វបតុកមម
i
េñយសនិ្តវធី េលកើ ែលងែតមនករគំbមកំែហងជក់bក់ នងពត្រិិ បកដចេពះសន្តិំ សខជតិុ
សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ។
-កររតតបិតbមួយ ែដល្រតូវអនុវត្តចំេពះករេធើ្វបតុកមមទំងgយ គួរេធើ្វេឡើងកុនង លកខណៈសម្រសប។ Aជញ ធរគួរបង្ហ ញនូវភពអត់ធមត់មិនេ្របើកំbំង្របឆំងនឹងបតុករេហើយគួរ
បេងើកតឱយមនបរយ
កសងយ្រសួលកុងករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី។
-ចបប់េនះ្រតូវអនុវត្តេសើៗគន េលើ្រគប់បុគគលទំងអស់ និងកុនងលកខណៈលុបបំបត់ករេរស
េអើងេផJងៗ។ សិទិធេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី គជសទែដលមនុធិិឺ សJទងអសគួ់ំ រទទលបនេñួ យ
កី្តរកbយ េñយមិន្របកន់ពូជbសន៍ េភទ ទសJនៈនេយបយ ឬេហតុផលេផJងេទៀត។
-Aជញ ធរទំងgយ ្រតូវមនលកខណៈទន់ភ្លន់ចំេពះករេធើ្វបតុកមម ។ កុនងករអនុវត្តចបប់
េនះ Aជញ ធរ អនកេរៀបចំបតុកមម និងបតុករទំងgយ្រតូវសហករេធើ្វកររួមគន េដើមបីធនថ
បតុកមមAច្រប្រពឹត្តេទបន្របកបេñយសនិ្តវធី។
ចបប់ថីមេនះនឹងជួយ្របជពលរដ្ឋ និងAជញ ធរ្រគប់លំñប់ថន ក់ កុនងករករពរសិទិធេធើ្វបតុ
កមមេñយសនិ្តវធ ចបប់េនះ។
ី េហើយនឹងធនថAជញ ធរbជធនី/េខត្ត នឹងទទួលខុស្រតូវកុនងករអនុវត្ត
្រកសួងមHៃផទ រួមជមួយនឹងសងគមសីុវល
បនេរៀបេរៀងេសចកី្តែណនំសីព
ីនីតិវធ
ទំងgយទក់ទងនឹងករអនុវត្តចបប់សីពីបតកមមុ េñយសនិ្តវធីេនះ កងនុ េគលេ™ផ្តល់នវករូ
ែណនំដល់អនកទំងgយែដលយកចបប់េនះេទេ្របើ្របស់។
េសៀវេភែណនំអនុវត្តន៍ចបប់េនះ នឹងបរយយអំពីេគលករណ៍ ែណនំមួយចំនួនេដើមបី ជួយស្រមួលទំង្របជពលរដ្ឋទំងAជញ ធរឱយ្របតិបតិ្ត្រសបេទǂមចបប់។
្រកសួងមHៃផទ សងឃឹមថ Aជញ ធរbជធនី និងេខត្តទំងអស់ នឹងយកអស់bម រតី ទទួលខុស្រតូវអនុវត្តចបប់េនះឱយបនសម្រសបǂមបំណង្របថន របស់្របជពលរដ្ឋេយើង។
ii
ែផកទី ១ : នយមនយ េគលបណង នងវិdលភពអនវតន
១. និយមន័យ
ពកយ”បតុកមមេñយសនិ្តវធី ”សំេ™េលើករ្របមូលផគ្តំុ ន ឬករដែង្ហកបនួ េñយមនុសJមួយ
្រកុមេដើមបីទមទរ តa៉ ឬសែម្តងជbធរណៈនូវមេនសេញច តន គំនិត ឬឆនទៈរបស់្រកុមខួ្លន
េñយសនិ្តវធី ǂមរបភព ឬមេធយបយេផJងៗ ។ (ម្រǂ៤)
២. េគលបំណង
២-១. ចបប់េនះមនេគលបំណងធនករពរេសរភពខងករបេញច ញមតិរបស់
្របជពលរដ្ឋែខមរ្រគប់រូប ǂមរយៈករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី បុ៉ែន្តមន្រតូិ វេឆ្លȣតេ្របើសទធិិ
េនះេñយ រេbភនំឱយប៉ះពល់សិទិធេសរភពនិងកិតិ្តយសរបស់អនកដៃទ ដល់ទំេនៀម ទំbប់លរបស់ សងគមជតិ ដល់សb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ និងដល់សនិ្តសុខជតិេឡើយ។ (ម្រǂ ២)
២-២. ចំណុ ចបំភឺ៖្ល
២-២-១. ម្រǂ២ ចងុ្អលបង្ហ ញថ ចបប់េនះផ្តល់លទធភពដល់ជន
ទំងអស់ កុនងករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី។
២-២-២. កររតតបិតេទេលើករេធើ្វបតុកមម Aចេធើ្វបន កុនងករណី មន ផលប៉ះពល់ដល់សនិ្តសុខជតិ ឬសុវតិថភពbធរណៈ
សb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ និងដល់សិទិធ និងេសរភពរបស់ អនកដៃទប៉ុេb្ណ ះ ។
២-២-៣. អនកចូលរមបតុកមម មិន្រតូវេធើ្វឲយប៉ះពល់េñយមិន្រតឹម្រតូវ ដល់សិទិធទំងgយរបស់អនកែដលមិនចូលរួមបតុកមមេឡើយ ។
៣. វbលភពៃនករអនុវត្ត
៣-១. ចបប់េនះ មនវbលភពអនុវត្តេលើbល់ករ្របមូលផុំ្តគន ឬករដែង្ហកបួន
េñយសនិ្តវធីទងអំ ស់ េលកែលងើ ែត៖
៣-១-១. ករ្របមូលផុំ្តគន អំឡុងេពលយុទធនករេឃសនេបះេឆន ត bមួយ។
៣-១-២. ករ្របមូលផុំ្តទក់ទងនឹងវaទករងរ និងែដលេធើ្វេឡើងេន ខងកុនង និងខងេ្រក ែអប្របបរបងេbងច្រក ឬ សហ្រគស ឬ bថ ប័ននន។
៣-១-៣. ករេដើរែហកបួនពយុហយ្រǂ េដើរែហសព និងករ្របមូលផុំ្តគន ដៃទេទៀត កុនងេគលបំណងបេ្រមើbសន សិលបៈ វបបធម៌ ទំេនៀមទម្ល ប់ ្របៃពណី ជតិ ឬសកមមភពផJព្វផǜយអប់រ
េដើមបីផល្របេយជន៍សងគម។ (ម្រǂ៣)
៣-២.ចំណុ ចបំភឺ្ល ៖
៣-២-១. ឧទហរណ៍ អំពី ”ករ្របមូលផុំ្ត” ែដលមិន្រគបដណ្ត ប់េñយ ចបប់េនះ៖
ក. មនុសJជួបជុំគន កុនងេគលេ™មិនែមនេធើ្វករតa៉ជលកខណៈ bធរណៈ។
ខ. ករជួប្របជុំនន េដើមបីពិភកǜរៈរកវធ
េផJងៗ
ីេñះ្រbយបញ
គ. សកមមភពផJព្វផǜយអប់រេផJងៗ bប់បញូច លទំង៖
• ករបណុ្ត ះបb្ត ល
• សិកខ bb
• េវទិកbធរណៈ
• សនិនសីទbរព័ត៌មន។ ឃ. កូដកមម និងករេបះេឆន តសហជីព
ង. ករ្របមូលផុំ្តេធើ្វកូដកមមសិតេនខងេ្រកេbង្រចកកុនងចមង យ សម្រសប។
ែផកទី ២ : នីតវិ ិធស្រមបករេរៀបចេធបតកមេKយសនវ្តិ ិធ
១- នីតិវធិ ីស្រមប់អកដឹកនេធើបតុកមម
១-១. បុគគលទំងgយb ែដលមនបំណងេរៀបចំេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធ
េនទីកែន្លងbធរណៈbមួយ ្រតូវជូនដំណឹ ងជbយលកខណ៍ អកJរ
េទAជញ ធរែដនដីbជធនី ឬេខត្ត មនសមតថកិចច្រគប់្រគងទីកែន្លងេនះ។
( ម្រǂ ៥)
១-២. លិខិតជូនដំណឹ ង្រតូវផ្តល់ព័ត៌មនដូចខងេ្រកម៖
១-២-១. នម្រតកូល នមខួ្លន និងAសយñ្ឋ នអចិៃ្រន្តយ៍ ស្រមប់ ទំនក់ទំនងរបស់អនកដឹកនំចំនួនបី (៣)នក់ េñយភជ ប់មក
ជមួយនូវអត្តសញញ ណប័ណ្ណសញជ តិែខមរថតចម្លង។
១-២-២. េគលបំណងៃនករេធើ្វបតុកមម។
១-២-៣. កលបរេចឆទ េពលេវb និងរយៈេពល ៃនករេធើ្វបតុកមម ទីកែន្លង និងផូ្លវែដល្រតូវេ្របើ្របស់កុនងករេធើ្វបតុកមម ចំនួន
អនកចូលរមែដលបនេ្រគងទុក ្រពមទំងចំនួន និង្របេភទ
ៃនយនជំនិះនីមួយៗ។ (ម្រǂ៦)
១-៣. ចំណុ ចបំភឺ្ល
១-៣-១. បតុកមមAចេរៀបចំេឡើងចំេពះ្រគប់បញ្ហ ែដលចបប់អនុញញ ត។
១-៣-២. មិនមនករñក់ក្រមិតbមួយេទេលើចំនួនមនុសJ ែដល Aចចូលរួមកុនងបតុកមមជទូេទេឡើយ។
១-៣-៣. បតុកមមមួយ គួរ្រតូវបនអនុញញ តឱយេធើ្វបន្ត េបើេទះបីជអនក
ដឹកនំបតុកមមប៉ ន់្របមណខុសនូវចំនួនអនកចូលរម ឬ ចននួំ
្របេភទយនជំនិះនីមួយៗ តិចជងចំនួនចូលរមពិត្របកដ ក៏េñយ េលើកែលងែតចំនួនប៉ ន់bម នេនះខុសគន េ្រចើនេបើ
េ្របȣបេធៀបេទនឹងចំនួនពិត្របកដ ែដលចូលរួមកុនងបតុកមម
េហើយករេធើ្វបតុកមមេនះ គំbមកំែហងដល់សb្ត ប់ធន ប់ bធរណៈ។
១-៣-៤. លិខិតជូនដំណឹ ង មិនចំបច់បង្ហ ញឲយដឹងថេតើបតុករនឹង
េធើ្វដំេណើ រǂមមេធយបយbេនះេទ មកកន់កែន្លងេធើ្វ បតុកមម ។
២.នីតិវធិ ីៃនករជូនដំណឹ ង
២-១. ្របសិនេបើ ករេធើ្វបតុកមម មិន្រតូវបនេរៀបចំេឡើងេនកែន្លងបេញច ញមតិ ជbធរណៈ ឬ េនកែន្លងែដលជ្រទពយសមបតិ្តឯកជន ឬជ្រទពយសមបតិ្ត សមូហភព លិខិតជូនដំណឹ ង្រតូវñក់េទbbbជធនី ឬbbេខត្ត យ៉ ងេHចbស់ ្របំ (៥)ៃថង ៃនៃថងេធើ្វករងរ មុនេពលកំណត់ ៃន ករេធើ្វបតុកមម។ (ម្រǂ៧)
២-២. ្របសិនេបើករេធើ្វបតុកមមេនះ នឹង្រតូវេធើ្វេឡើងេនកែន្លងបេញច ញមតិជ bធរណៈ ឬ េនកែន្លងែដលជ្រទពយសមបតិ្តឯកជន ឬជ្រទពយសមបតិ្ត សមូហភព លិខិតជូនដំណឹ ង្រតូវñក់ជូនAជញ ធរែដនដីbជធនី ឬេខត្ត
មនសមតថកិចចយ៉ ងេHចbស់ឱយបនមុន ដប់ពីរ (១២) េម៉ ងកុនងៃថង ករងរ ឬ មុនbមសិប្របំមួយ (៣៦) េម៉ ង កុនងៃថងឈប់ស្រមក ។ េទះ យ៉ ងbក៏េñយ ចំនួនមនុសJេ្រចើនបំផុត ែដលAចេធើ្វបតុកមម
េនកែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈគឹ្រតឹម ពីររយ (២០០) នក់ ប៉ុេb្ណ ះ។
(ម្រǂ១៤)
២-៣. ្របសិនេបើមន្រកុមពីរ ឬេ្រចើនជងេនះ មនបំណងេរៀបចំបតុកមមេនចំេពល និងកែន្លងែតមួយ Aជញ ធរែដនដីមនសមតថកិចច ្រតូវសេ្រមចឱយ្រកុមអនក
ែដលបនñក់លិខិតជូនដំណឹ ងមុន ទទួលបនសិទិធេធើ្វមុន។ ឬមួយក៏ Aជញ ធរAចអនុញញ តឲយ្រកុមមួយេទៀត េរៀបចំេធើ្វបតុកមមេនកែន្លងមួយ
េផJងេទៀត ែដលមនចមង យយ៉ ងតិច ៥០០ ែម៉្រតពីគន ។ ( ម្រǂ ១៤)
២-៤. ចំណុ ចបំភឺ្ល ៖
២-៤-១. ្របសិនេបើករេឆើ្លយតបចំេពះលិខិតជូនដំណឹ ង ពុំ្រតូវបន ទទួលពីAជញ ធរមនសមតថកិចចេទ េនះបតុកមមAច្រប្រពឹត្ត
េទបនេñយគម នករបំែបកេឡើយ។
២-៤-២. bbbជធនី ឬេខត្ត គឺជ “ Aជញ ធរែដនដីមនសមតថកិចច”
ែដល្រតូវជូនដំណឹ ង េñយមិនគិតថ បតុកមមេនះេរៀបចំេន កែន្លងbេឡើយ។
២-៤-៣. លិខិតជូនដំណឹ ងេធើ្វបតុកមមេនកែន្លងបេញច ញមតិជbធ រណៈ ឬ េនកែន្លងែដលជ្រទពយសមបតិ្តឯកជន ឬជ
្រទពយសមបតិ្តសមូហភព ត្រមូវឱយមន្រតឹមែតហតថេលខឬ bន មេមៃដរបស់អនកដឹកនំបតុកមមបីនក់ និងអត្តសញញ ណ ប័ណ្ណសញជ តិែខមរថតចម្លងប៉ុេb្ណ ះ។
២-៤-៤. ្របសិនេបើបតុកមម្រតូវេធើ្វេនកែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈ
េហើយមនមនុសJេលើសពីចំនួន ២០០ នក់ បនិ្តចបនួ្តចបន
ចូលរម Aជញ ធរគួរែតអនុញញ តឱយបតកមុ មបនេធ្វើ្ត េទបន
្របសិនេបើបតុកមមេនះ មិនមនករគ្រមមកំែហងដល់ សb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ។
២-៤-៥. Aជញ ធរ គួរខិតខំឲយអស់លទធភពǂមែតAចេធើ្វបន េដើមបី ធនថ ្រកុមទំងអស់ែដលចង់េធើ្វបតុកមម Aចេរៀបចំ បតុកមម្រសបេទǂមែបបបទ េពលេវb និងទីកែន្លងែដល
បនេសើសុំ។
២-៤-៦. អងគករមិនែមនរñ្ឋ ភិបល Aចេរៀបចំបតុកមមេនកែន្លង
្រទពយសមបតិ្តឯកជនរបស់ខួ្លនបន។
៣-កែនងបេញច ញមតិជbធរណៈ
៣-១. កែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈគឺជកែន្លងស្រមប់េរៀបចំេធើ្វបតុកមមេñយ
សនិ្តវធី ឬ ស្រមប់បេញច ញមតិជbធរណៈ។ bជធនីនងេខតនី្តិ មួយៗ
្រតូវបេងើកតឱយមនកែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈឱយបន្រតឹមៃថង ទី ៦
ែខ មិថុន ឆន ំ ២០១០។ កែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈ្រតូវែតជបរេវណ ឬ មជឈមណ្ឌ ល ែដលbធរណជនទូេទងយb្ត ប់ឮ និង េមើលេឃើញ។ (ម្រǂ២៨)
៣-២. ករេធើ្វបតុកមមេនកែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈ្រតូវេធើ្វេឡើងចេន្ល ះេពល ពីេម៉ ង ៦ ្រពឹក ដល់េម៉ ង ៦ bង ច។ (ម្រǂ១៤)
៣-៣. ចំណុ ចបំភឺ្ល ៖
៣-៣-១. កែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈគួរសិតកុនងទី្របជុំជន bជធនី ឬេខត្ត។ កែន្លងបេញច ញមតិជbធរ-ណៈ
េនះ មិនគួរសិតេនកែន្លងមួយែដលbង ត់្រជងំ
េនះេទ។ បតុករមនសិទិធឲយេគដឹងឮនូវករទមទរ របស់ខួ្លន។
៣-៣-២. បតុកមមេនកែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈ ឬកែន្លង
្រទពយសមបតិ្តឯកជន ្រតូវបនក្រមិត្រតឹមែតចំនួន
២០០ នក់ប៉ុេb្ណ ះ។ េទះបីជយ៉ ងbក៍េñយ Aជញ ធរគួរែតពិចរbនិងថឹ្លងែថ្លងេទេលើករអនុវត្ត ចបប់េនះǂមbថ នភពជក់ែសង។ េទះបីជចបប់ កំណត់ចំនួនអនកចូលរួម្រតឹម ២០០នក់ ស្រមប់ បតុកមមេនកែន្លងបេញច ញមតិជbធរណៈ ឬេន កែន្លង្រទពយសមបតិ្តឯកជនក៍េñយ ក៍Aជញ ធរAច
្របកន់ជំហរទន់ភ្លន់ ្របសិនេបើករេធើ្វបតុកមមេនះ មិនបងកឲយេកើតមនចbចលជbធរណៈេនះេទ។
ែផកទី ៣ : ករទទលខស
្រតូវរបសǕជញ ធរមនសមតកច
ច នង
អកដឹកនេធប
តកម
១-កតព្វកិចរបសAជញ ធរមនសមតថកិចែដលទទួលបនករជូនដំណឹ ងអំពី ករេធើបតុកមេñយសនិ្តវធិ ី
១-១. េនេពលទទួលបនលិខិតជូនដំណឹ ងេហើយ bbbជធនី ឬbbេខត្ត
្រតូវ៖
១-១-១. េចញបងក ន់ៃដទទួលbគ ល់ជbយលកខណ៍ អកJរ ជូនអនក
ែដលបនñក់លិខិតជូនដំណឹ ង។
១-១-២. ផJព្វផǜយលិខិតជូនដំណឹ ងេនះជបនទ ន់ េនទីកែន្លងb
មួយែដលងយេមើលេឃើញកុនងអគររដ្ឋបល ឬ េនេលើេគហ ទំព័រផូ្លវកររបស់ខួ្លន។
១-១-៣. បញូជ នចបប់ថតចម្លង ៃនលិខិតជូនដំណឹ ងេនះ េទbន ក់ករ នគរបលមូលñ្ឋ ន bន ក់ករកងbជAវធហតថ និងAជញ ធរ មនសមតថកិចចពក់ព័នធដៃទេទៀត។ (ម្រǂ៨)
១-២. Aជញ ធរែដនដីbជធនី ឬេខត្ត មនសមតថកិចច ្រតូវេឆើ្លយតបជវជ
លិខិតជូនដំណឹ ងេនះជbយលកខណ៍ អកJរ េលើកែលងែត៖
ជមនចំេពះ
១-២-១. ករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធ
ី្រតូវចំេលើៃថង្របរពធ្រពះbជពិធី
បុណយចេ្រមើន្រពះជនម្រពះមHកJ្រត ្រពះbជពិធីbជភិេសក
្រពះមHកJ្រត ្រពះbជពិធីបុណយអំុទូក បែណ្ត ត្របទីប សំពះ្រពះែខ អកអំបុក ពិធីបុណយឯកbជយជតិ ពិធីបុណយ
ចូលឆន ំថីម្របៃពណី ជតិែខមរ ឬ ពិធីបុណយភុំជបិណ្ឌ ។ ឬ
១-២-២. មនព័ត៌មនចបស់ថករេធើ្វបតុកមមេនះនឹងAចបងកេ្រគះថន ក់ bមួយ ឬ Aចនឹងប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ។ (ម្រǂ៩)
១-៣. ករេឆើ្លយតបរបស់Aជញ ធរ ្រតូវេធើ្វេឡើងកុនងរយៈេពល បី (៣) ៃថង ៃនៃថង ករងរេñយគិតចប់ពីៃថងែដលលិខិតជូនដំណឹ ង្រតូវបនñក់ជូន។ ្របសិន
េបើAជញ ធរខកខនមិនបនេឆើ្លយតបរហូតដល់េពលកំណត់ែដលនឹង្រតូវេធើ្វ
បតុកមមេñយសនិ្តវធ
(ម្រǂ១០)
ី េនះមនន័យថ Aជញ ធរបន្រពមេ្រពȣងេហើយ។
១-៤. ចំណុ ចបំភឺ្ល
១-៤-១. អនកែដលបនñក់លិខិតជូនដំណឹ ង្រតឹម្រតូវដល់Aជញ ធរនឹង មនសិទិធកុនងករេធើ្វបតុកមមដូចមនែចងកុនងលិខិតជូនដំណឹ ង
េលើកែលងែតករណី ែដលAជញ ធរបនជូនដំណឹ ងពួកេគអំពី ត្រមូវករៃនករñក់ក្រមិតេផЈងៗ។
១-៤-២. ្រតូវចត់ទុកថមនករ្រពមេ្រពȣង ្របសិនេបើAជញ ធរែដនដី
bជធនី ឬេខត្ត ខកខនមិនបនេឆើ្លយតបេទនឹងលិខិតជូន ដំណឹ ងេធើ្វបតុកមមកុងរយៈេពល បី(៣) ៃថងៃនៃថងករងរ។
១-៤-៣. ៃថងឈប់ស្រមកផូ្លវកររបស់bជរñ្ឋ ភិបល មិន្រតូវបនbប់
បញូច លជែផនកមួយៃនរយៈេពលែដលAជញ ធរមនសមតថកិចច
្រតូវេឆើ្លយតបចំេពះលិខិតជូនដំណឹ ងេនះេទ។
១-៤-៤. ចបប់េនះ្រតូវបនេរៀបចំេឡើង េដើមបីជួយដល់ពលរដ្ឋ និង Aជញ ធរទំងgយកុនងករករពរដល់សិទិធជួប្របជុំេñយ
សនិ្តវធី និងេដើមបីធនថ Aជញ ធរbជធនី នងេខត្តិ ទទួល
ខុស្រតូវចំេពះករអនុវត្តចបប់េនះ។
២- កតពកិចរបសA់ ជញ ធរមនសមតកិចកុងករណី មន «ពតមន៌័ ចបសចងុល
បង្ ហ ញថបតុកមAចនឹងបb្ ត លឲយមនេ្រគះថន ក់ ឬ នឹងAចប៉ះពល់ ធងន់ធរដលសនិ្តសុខ សវតិភព និងសb្ ត ប់ធន ប់bធរណៈ»
២-១. កុនងករណី Aជញ ធរែដនដីមនសមតថកិចចbជធនី ឬេខត្ត មនព័ត៌មនចបស់
បង្ហ ញថបតុកមមAចនឹងបb្ត លឲយមនេ្រគះថន ក់ ឬ ប៉ះពល់ធងន់ធងរ ដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ Aជញ ធរbជធនី ឬេខត្ត ្រតូវជូនដំណឹ ដំណឹ ងជបនទ ន់ដល់អនកដឹកនំបតុកមម េដើមបីឲយពួកេគ មនេពលេវbជួបជមួយAជញ ធរមូលñ្ឋ ន និងAជញ ធរពក់ព័នធដៃទេទៀត
កុនងករពិភកǜរកដំេbះ្រbយ។ (ម្រǂ ១១)
២-២. េបើអនកដឹកនំេធើ្វបតុកមមនិងAជញ ធរមូលñ្ឋ នេនែតមិន្រពមេ្រពȣងគន េនះ
Aជញ ធរbជធនី-េខត្ត្រតូវេសើស
(ម្រǂ១២)
ុំេយបល់សេ្រមចពីរដ្ឋម្រនី្ត្រកសួងមHៃផទ។
២-៣. េសចកី្តសេ្រមចរបស់រដ្ឋម្រនី្ត្រកសួងមHៃផទ ្រតូវេធើ្វជbយលកខណ៍ អកЈរ និង្រតូវផ្តល់ជូនដល់អនកដឹកនំេធើ្វបតុកមមវញកុនងរយៈេពលយ៉ ងយូរៃមភបួន
(២៤) េម៉ ង មុនេពលកំណត់ ៃនករចប់េផើ្តមេធើ្វបតុកមេñយសនិ្តវធី។
ឯកbរថតចម្លង ៃនករសេ្រមចរមទំងព័ត៌មនលមិ្អត ៃនករែកែ្រប ែដល បន្រពមេ្រពȣងគន ្រតូវផ្តល់ជូនេទAជញ ធរមនសមតថកិចចពក់ព័នធ និងជូន
េទAជញ ធរដៃទេទៀត ែដលមនតំបន់Aចនឹងទទួលរងនូវករប៉ះពល់
េñយbរករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធ
២-៤. ចំណុ ចបំភឺ្ល៖
ីេនះ។ (ម្រǂ១៣)
២-៤-១. ្របសិនេបើAជញ ធរែដនដីbជធនី ឬេខត្ត េជឿជក់ថមន
“ព័ត៌មនចបស់បង្ហ ញថ ករេធើ្វបតុកមមមួយAចបងក
េ្រគះថន ក់ ឬAចប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ” Aជញ ធរ្រតូវ ៖
ក. ពិចរb និងaយតៃម្លព័ត៌មនេនះ េដើមបីកំណត់ថេតើមន មូលñ្ឋ នចបស់bស់ែដរ ឬេទ និង
ខ. ជូនដំណឹ ង និងសហករជមួយអនកដឹកនំបតុកមម េដើមបីរៈរក មេធយបយលុបបំបត់េ្រគះថន ក់ចមបងៗ េដើមបីឲយបតុកមម Aចដំេណើ រករបន។
២-៤- ២. Aជញ ធរ ្រតូវេធើ្វករaយតៃម្លឱយបន្រគប់្រជុងេ្រជយេទេលើ ព័ត៌មនែដលទទួលបនេហើយមិន្រតូវេចះែតយល់្រសបេនះ
េទ។ Aជញ ធរAចសេ្រមចថព័ត៌មនេនះ មិនបនបបង្ហ ញ ឱយេឃើញចបស់ពីករAចេកើតមនេ្រគះថន ក់ េហើយដូេចនះ
្រតូវបដិេសធព័ត៌មនេនះេចល។ ្របសិនេបើមនព័ត៌មន
ចបស់ថករេធើ្វបតុកមមAចបងកេ្រគះថន ក់ េនះអនកដឹកនំេធើ្វ បតុកមមនិងAជញ ធរមនរយៈេពល ៣ ៃថងកុនងករែសងរកករ
្រពមេ្រពȣងគន ។
២-៤-៣. ពកយចរចមAb៉ ម ករសងJ័យ ែដលមិនមន មូលñ្ឋ នពិត
្របកដ និងព័ត៌មនមិនជក់bក់ដៃទេទៀតមិនAចចត់ទុក ថជ ”ព័ត៌មនចបស់ែដលបញជ ក់ថបតុកមមេនះ Aចបងក
េ្រគះថន ក់ ឬ Aចប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ” េឡើយ។ ្របសិនេបើមិនមន ”ព័ត៌មនចបស់” េទេនះ បតុកមម្រតូវែតបនអនុញញ តឱយេធើ្វ។
២-៤-៤. បតុកមមតa៉ជំទស់ ឬគំ្រទេគលនេយបយ ឬេសចកី្ត សេ្រមចជក់bក់bមួយរបស់រñ្ឋ ភិបល មិនែមនសុទធែត ជករ “បងកេ្រគះថន ក់ ឬ ប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់bធណៈ ” េទ។
២-៤-៥. Hនិភ័យែដលថករេធើ្វបតុកមមមួយនឹងបb្ត លឱយមនករ កកសះចbចរ មិនែមនសុទធែតជករ ”បងកេ្រគះថន ក់ ឬ ប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព និងសb្ត ប់ធន ប់ bធណៈ” េទ។
២-៤-៦. Aជញ ធរ និងអនកដឹកនំេធើ្វបតុកមម គួរជួប្របជុំជបនទ ន់េដើមបី ពិភកǜគន រកដំេbះ្រbយ និងរកមេធយបយសហករ សម្រសបេផJងៗេដើមបីឱយបតុកមមAច្រប្រពឹត្តេទបន។
Aជញ ធរនិងអនកដឹកនំេធើ្វបតុកមម្រតូវខិតខំស្វះែសងរកឱយបន នូវដំេbះ្រbយរួមមួយ។
២-៤-៧. ្របសិនេបើAជញ ធរែដនដីbជធនី ឬេខត្ត និងអនកដឹកនំេធើ្វ បតុកមម មិនAចរកដំេbះ្រbយេផJងៗ េដើមបីលុបបំបត់
េ្រគះថន ក់ែដលAចេកើតមនេឡើងេទ Aជញ ធរbជធនី ឬ
េខត្ត ្រតូវេសើនសុំេយបល់សេ្រមចពីរដ្ឋម្រនី្ត្រកសួងមHៃផទ។
េនេពលេសើសុំេយបល់ Aជញ ធរbជធនី ឬេខត្ត គរផួ ្តល់នវូ
ព័ត៌មនែដលបងុ្អលបង្ហ ញថ បតុកមមេនះ Aចនឹងបងក
េ្រគះថន ក់ ឬ Aចប៉ះពល់ធងន់ធងរដល់សនិ្តសុខ សុវតិថភព
និងសb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ ដំេbះ្រbយែដលខួ្លនេសើ
េឡើង និងដំេbះ្រbយែដលអនកដឹកនំបតុកមមេសើេឡើង។
៣. កតព្វកិចរបស់Aជញ ធរមនសមតថកិចចអំឡងេពលបតុកមម
៣-១. ្របសិនេបើករេធើ្វបតុកមមនឹងមនករែហកបួនេលើផូ្លវbធរណៈ ម្រនី្ត មូលñ្ឋ ន្រតូវសហករជមួយម្រនី្តនគរបលនិងម្រនី្តកងbជAវធហតថ
េដើមបីេធើ្វករកំណត់ផូ្លវសម្រសបកុនងករបេញច ȣសកុំឱយមនកររខន ធងន់ធងរដល់ដំេណើ រករAជីវកមម េសaកមម ពណិ ជជកមម ឬសកមមភព
ជំនួញេផJងៗ។ (ម្រǂ ១៥)
៣-២. Aជញ ធរ ្រតូវចត់វធនករករពរដល់កបួនបតុកមម េហើយមិន្រតូវ
េ្រជȣតែ្រជកដល់ករ្រប្រពឹត្តេទ ៃនករេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធ
េឡើយ។ បែនថមេលើសពីេនះេទៀត ្របសិនេបើមនករេសើនសុំជំនួយពី
អនកដឹកនំេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី Aជញ ធរ្រតូវខតខំិ េឆើ្លយតបេដមបីើ
ធនថសិទិធេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធ
ីនិងេសរភ
ពបេញច ញមតិរបស់
បតុករ្រតូវបនរកǜករពរ។ (ម្រǂ ១៧ - ១៨)
៣-៣. Aជញ ធរ ែដល្រតូវបនចត់ǂំងឱយរកǜសb្ត ប់ធន ប់េនកែន្លងេធើ្វ បតុកមម្រតូវេសȣកពក់ឯកសb្ឋ នឱយបន្រតឹម្រតូវ ្រពមទំងមន
b្ល កេឈម ះ និងអត្តេលខសមគ ល់ខួ្លន។ (ម្រǂ ១៩)
៣-៤. Aជញ ធរ ្រតូវ្របកន់ខជ ប់នូវអត្តចរតអត់ធមត់ñច់ខតចំេពះករេធើ្វ បតុកមមេហើយមិន្រតូវបំែបកករេធើ្វបតុកមម ែដលមនករ្រពមេ្រពȣង
េនះេទ bប់ទំងករ្រពមេ្រពȣងេñយជក់bក់ ឬករ្រពមេ្រពȣង
េñយAជញ ធរមិនបនេឆើ្លយតបផង។ េទះជយ៉ ងbក៏េñយ កុនង
ករណី បតុកមមេñយសនិ្តវធីបនក្ល យជអំេពហងǜិើ Aជញ ធរ្រតូវ
ចត់វធនករសម្រសប េដើមបីទប់bក ត់អំេពើហិងǜ និងបញឈប់ បតុកមមេនះ។ េលើសពីេនះេទេទៀត េទះជបតុកមម្រប្រពឹត្តេទ
េñយសនិ្តវធីកេñយ៏ ក៏Aជញ ធរAចបញឈប់បតុកមមេនះបនែដរ
្របសិនេបើមិនបនេគរពǂមនីតិវធ
(ម្រǂ ១៩-២០)
ីñក់លិខិតជូនដំណឹ ងេទេនះ។
៣-៥. ្រតូវ្រពមនជbយលកខណ៍ អកJរ ចំេពះម្រនី្តAជញ ធរb ែដល បំពនកតព្វកិចចរបស់ខួ្លនដូចមនែចងកុនងម្រǂ ១៧, ១៨ និង១៩។ (ម្រǂ ២២)
៣-៦. ចំណុ ចបំភឺ្ល
៣-៦-១. Aជញ ធរែដនដី និងម្រនី្តែដល្រតូវបនចត់ǂំងជ តំbងគួរសហករជមួយអនកដឹកនំេធើ្វបតុកមម កុនង ករកំណត់ផូ្លវbធរណៈស្រមប់ករដែង្ហកបួន។
៣-៦-២. Aជញ ធរែដនដី និងម្រនី្តែដល្រតូវបនចត់ǂំងជ តំbង្រតូវជួយស្រមួលចbចរេដើមបីបេញច ȣសករ
រខនដល់ដំេណើ រករAជីវកមម។
៣-៦-៣. Aជញ ធរែដនដី និងម្រនី្តែដល្រតូវបនចត់ǂំងជ
តំbងមិន្រតូវេ្រជȣតែ្រជកកុនងដំេណើ រករេធើ្វបតុកមម និង ្រតូវជួយអនកដឹកនំបតុកមម ្របសិនេបើពួកេគេសើន
សុំជំនួយ។
៣-៦-៤. ករេធើ្វបតុកមម គួរ្រតូវបំែបកលឹកbែតគម នជេ្រមើស
េផJងេទៀតែតប៉ុេb្ណ ះ។ Aជញ ធរែដនដី និងម្រនី្ត
ែដល្រតូវបនចត់ǂំងជតំbង គួរអត់ធមត់កុំេធើ្វករ បំែបកបតុកមម េបើេទះបីជបតុករេ្របើ្របស់ពកយ សមី្តមិនគបបី យ៉ ងbក៏េñយ ។ ជបឋមAជញ ធរ គួរពយយមយកអនកបងកបញ្ហ ឱយេនñច់េñយែឡក
និង/ឬ ពយយមបញឈប់អំេពើហិងǜ មុនចប់េផើ្តមបំែបក បតុកមម។
៣-៦-៥. អន្តbគមន៍របស់នគរបល្រតូវសមម្រតនឹងbថ ន-
ករណ៍ េហើយ្រតូវេធើ្វ្រតឹមែតកុនងវbលភពមួយែដល ចំបច់េដើមបីេរៀបចំសb្ត ប់ធន ប់េឡើងវញឱយបនឆប់
រហ័សែតបុ៉េb្ណ ះ។
៣-៦-៦. ្របករែដលសំខន់ គឺ្រតូវយមករពរកំុឱយេកើតមន បតុភពbមួយ ែដលេនេពលេនះមនអនកខង
េ្រកពយយមបងកបញ្ហ េដើមបីេធើ្វឱយនគរបលបំែបក បតុកមម ឬចប់អនកដឹកនំេធើ្វបតុកមមឱយទទួលខុស
្រតូវចំេពះករខូចខត ឬរបួសbន មនន។
៣-៦-៧. េទះបីជបតុកមមមួយ្រប្រពឹត្តេទេñយសនិ្តវធីកេñយ៏
Aជញ ធរមនសមតថកិចច Aចបញឈប់បតុកមមេនះបន
្របសិនេបើពំុមនករជូនដំណឹ ងេទ។ កុនងករណី េនះ Aជញ ធរមនសមតថកិចច សេ្រមចǂមbថ នភព ជក់ែស្តង។
៤. កតព្វកិចរបស់អនកេរៀបចំបតុកមមេñយសនិ្តវធិ ី
៤-១. សិទិធេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី មិន្រតូវេ្របើ្របសេñយរេ់ bភនំឲយប៉ះពល់
ដល់សិទិធេសរភព និង កិតិ្តយសរបស់អនកដៃទ ដល់ទំេនៀមទំbប់្របៃពណី ល្អរបស់សងគមជតិ ដល់សb្ត ប់ធន ប់bធរណៈ និងដល់សនិ្តសុខជតិ
េឡើយ។ (ម្រǂ ២)
៤-២. អនកដឹកនំបតុកមមេñយសនិ្តវធី ្រតូវទទួលខុស្រតូវកុនងករចត់វធនករ
សម្រសបេផJងៗ េដើមបីឲយបតុកមម្រប្រពឹត្តេទេñយសនិ្តវធី និង ្រតូវ៖
៤-២-១. ជ្រមបអនកចូលរមបតុកមម ឲយបនដឹងអំពីករទទួលខុស្រតូវ របស់ពួកេគ ដូចមនែចងកុនងចបប់។
៤-២-២. េធើ្វករពិភកǜ និង សហ្របតិបតិ្តករជមួយម្រនី្តAជញ ធរ
មូលñ្ឋ ន េដើមបីធនថបតុកមម្រប្រពឹត្តេទេñយសនិ្តវធី នងិ
៤-២-៣. េរៀបចំបតុកមមឲយមនរេបៀបេរៀបរយល្អ និង ្រតឹម្រតូវǂម
េពលេវbនិងទីកែន្លងកំណត់។
៤-៣. អនកដឹកនំបតុកមមែដលរេbភេលើកតពក្វ ិចចរបស់ខួ្លន ្រតូវទទួលករ្រពមន ជbយលកខណ៍ អកJរ។ (ម្រǂ ២១)
៤-៤. ចំណុ ចបំភឺ្ល
៤-៤-១. េទះបីជអនកដឹកនំេធើ្វបតុកមម ្រតូវបន្រពមន្រសបǂម ម្រǂ២១ ក៏េñយ ក៏ករ្រពមនេនះ មិន្រតូវbbងំ
ជស័យ្របវតិ្តដល់ពួកេគកុនងករេធើ្វជអនកដឹកនំបតុកមមេន
េពលអនគតេឡើយ ្របសិនេបើពួកេគអនុវត្តǂមកតព្វកិចច
របស់ខួ្លន ដូចមនែចងកុនងចបប់េនះ។
៤-៤-២. ្របសិនេបើមនអនកេ្រកចូលមកអុកឡុកកុនងបតុកមម េហើយ
បងកជបញ្ហ េផЈងៗ អនកដឹកនំេធើ្វបតុកមមគួរេធើ្វករេសើស
ជបនទ ន់េទAជញ ធរឱយយកបុគគលេនះេចញ។ Aជញ ធរគួរ
េឆើ្លយតបǂមសំណូ មពរេនះ។
ែផកទី ៤ : នត
វិ ិធេី Kះ្រdយបទេលស
នងេទសបបញត
១. កតពកិចរបសម្រនមី ូលñ្ឋ នកុងករណី មនអកគំbមកែហងឆេឆបំ ង្អ កដល់
ករេធើបតុកមេម ñយសនិវ្ត ធី នងកុិ ងករណី បតុកមេម ñយសនិវ្ត ធីបងជអំេពើហងǜ
១-១. Aជញ ធរ្រតូវដកហូតឧបករណ៍ ែដលកន់េñយបតុករbមន ក់េហើយែដល Aចបងកទុកខេទសដល់អនកដៃទ។ Aជញ ធរក៏្រតូវHមឃត់បតុករមិនឲយេធើ
ករេ្រជȣតែ្រជកដល់សិទិ ឬេសរភពរបស់អនកដៃទផងែដរ។ ្របសិនេបើជន
េនះបដិេសធមិន្រពម្របគល់ឧបករណ៍ ឬ មិន្រពមឈប់្រប្រពឹត្តអំេពើេលើសម
េនះAជញ ធរ្រតូវេធើ្វករឃត់ខួនជនេនះជបេb្ត ះAសនន។ ្របសិនេបើជន
េនះមិនបន្រប្រពឹត្តអំេពើមិនគបបីេផЈងេទៀតេទ Aជញ ធរ្រតូវេñះែលងជន
េនះភ្ល មេ្រកយពីបតុកមមបនបញច ប់។ េទះជយ៉ ងbក៏េñយ កុនង
ករណី បតុករbមនកន់Aវធ ឬជតិផទុះ Aជញ ធរ្រតូវដកហតAវធូ ឬ
ជតិផុទះទំងេនះ និង្រតូវេធើ្វករឃត់ខួ្លនជនេនះ។ (ម្រǂ ២៣-២៤)
១-២. ជនbេឆ្លȣតឱកសកុនងេពលេធើ្វបតុកមមេñយសនិ្តវធី េដើមប្រប្រពឹី តអេពើំ្ត
លួច ប្លន់ ឬបងកឱយេកើតមនអន្តbយដល់្រទពយសមបតិ ្រតូវផ្តនទ េទសǂម ចបប់្រពហទណ្ឌ ជធរមន។ (ម្រǂ ២៥)
១-៣. ្របសិនេបើដំេណើ រករ ៃនករេធើបតុកមម បងកជអំេពើហិងǜបb្ត លឱយ
អន្តbយដល់្រទពយសមបតិ ជនេលសើ និងអកសមគំន និត្រតូវមនកតពកិ្វ ចច
ជួសជុលករខូចខត។ កុនងករណី អនកទំងេនះមិនមនលទធភពេធើ្វករ ជួសជុលករខូចខត បញ្ហ េនះគួរបញូជ នេទតុbករ។ (ម្រǂ ២៦)
១-៤. េបើបតុកមមបងកជអំេពើហិងǜ ជនbែដលបន្រប្រពឹត្តេលើសបb្ត លឱយ Aជញ ធរ ឬ បតុករដៃទេទៀតមនរបួសនឹង្រតូវផ្តនទ េទសǂមចបប់
្រពហទណ្ឌ ជធរមន។ (ម្រǂ ២៧)
១-៥. ចំណុ ចបំភឺ៖្ល
១-៥-១. ្របសិនេបើAជញ ធរមនសមតកថ ិចច រកេឃើញថ អនកដឹកនំ
បតុកមម មិនមនករជប់ពក់ព័នធកុនងបទេលើសែដល្រតូវ បន្រប្រពឹត្តអំឡុងេពលបតុកមមេទ េនះពួកេគពុំ្រតូវមន ករទទួលខុស្រតូវេឡើយ។