Ĥèतावनाः बfद[या र कै लालk िजǐलामा के हk मुRत कमैयालाई पुनःèथापना गनˇ काय[ बाँकȧ नै रहेकोमा
भूिमǑहन मुÈत कमय
ालाई जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकमǑदने सàबōधी काय[fविध, २०६८
Ĥèतावनाः बfद[या र कै लालk िजǐलामा के हk मुRत कमैयालाई पुनःèथापना गनˇ काय[ बाँकȧ नै रहेकोमा
fतनीहVलाई जÊगा उपलÞध गराउन नसfकने देfखएको हु ँदा जÊगा खǐरद गन[ अनुदानको Vपमा रकम नै
fदई मुRत कमैयालाई यथाfशē पुनःèथापन गराउन र दाङ, बाके र कÑचनपुर िजǐलामा सबै मुRत
xxxxxxxx पुनःèथापन गरk एक पटक जÊगा fदई सfकएकोमा के हk मुRत कमैयाको जÊगा भूfमfहन
fकसान¸ सुकु àबासी¸ जोताहा fकसानले अfतĐमण गरेको¸ fनकु Ñज र कǐरडोर ¢ğमा परके ो¸ डु वान ¢ğमा
परेको वा बाढk पfहरोमा परेको हुदँ ा fतनीहVलाई सàभव भए सàम अकȾ जÊगा स͠ा भना[ fदन र सàभव नभएमा जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकम fदई मुRत कमैयाको समèया समाधान गन[ वाÛछfनय
भएकोले¸ नेपाल सरकारले यो "भूfमfहन मुRत कमय काय[fवfध¸ २०६८" बनाएको छ ।
ालाई जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकम fदने सàबÛधी
पǐरūछे द १ Ĥारिàभक
१. संि¢Üत नाम र Ĥारàभः (१) यो कायf[ वfधको नाम "भूfमfहन मुRत कमय
अनुदान रकम fदने सàबÛधी कायf[ वfध, २०६८" रहेको छ । (२) यो कायf[ बfध तुVÛत Ĥारàभ हु नेछ ।
२. पǐरभाषाः fवषय वा Ĥसंगले अकȾ अथ[ नलागेमा यस काय[fबfधमा-
ालाई जÊगा खǐरद गन
(क) "िजǐला सfमfत" भÛनाले मुRत कमैया पुनःèथापन समèया समाधान आयोग गठन आदेश, २०६७ वमोिजम गfठत िजǐला सfमfतलाई सàझनुपछ[ ।
(ख) "मÛğालय" भÛनाले भूfमसुधार तथा åयवèथा मÛğालयलाई सàझनुपछ[ ।
(ग) "आयोग" भÛनाले मुRत कमैया पुनःèथापन समèया समाधान आयोग सàझनु पछ[ ।
पǐरūछे द २
जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकम उपलÞध गराउने सàबōधी ēयवèथा
३. मुÈत कमैयाले जÊगा पǑहचान गनु [पनः (१) पुनःèथापन हु न बाँकȧ मुRत कमैयाले दफा १२
बमोिजम ĤाTत गनˇ रकमले पुÊने गरk आफू लाई पायक पनˇ èथानमा खǐरद गनˇ जÊगा आफू ले पfहचान गनु[ पनˇछ ।
(२) उपदफा (१) बमोिजम जÊगा पfहचान गदा[ सàभव भए सàम यातायात¸ fवदयुत¸ fश¢ा¸ èवाèȧय¸ रोजगारk र आय आज[नका अवसरहV भएको èथानलाई Ĥाथfमकता
fदनु पनछ ।
(३) उपदफा (१) बमोिजम सàभव भएसàम मुRत कमैयाले किàतमा दश पǐरवार बfसरहेको वा बèनfमǐने èथानमा जÊगा खोजी गनु[पनˇछ ।
४. जÊगा खǐरद गन[को लािग अनुदान रकम ĤाÜत गन[ िनवदे न Ǒदनु पनˇः मुRत कमैयाले दफा
३ बमोिजम आफू ले पfहचान गरेको जÊगा खǐरद गन[को लाfग अनुदान रकम ĤाTत गन[
अनु सूची (१) बमोिजमको ढाँचामा िजǐला सfमfत सम¢ fनवेदन fदनु पनछ ।
५. िनवेदन उपर छानfवनः (१) दफा ४ बमोिजम ĤाTत fनवेदन पेश भएपfछ िजǐला सfमfतले आवeयकता अनुVप सàविÛधत Ĥाfवfधकबाट èथलगत fनǐर¢ण तथा जाँचवुझ लगायतका आवeयक छानfवन गनु[ गराउनु पनˇछ ।
(२) उपदफा (१) वमोिजम èथलगत fनǐर¢ण तथा जाँचवुझ गदा[ सàविÛधत Ĥाfवfधकले जÊगाको एfकन गरk खǐरद गǐरने जÊगाको Ěेस नRसामा रेखाकं न समेत गरk पेश
गनु[ पनछ ।
(३) उपदफा (१) बमोिजम भएको छानfवनबाट सो जÊगा खǐरद गन[ िजǐला सfमfतले
जÊगाको मुǐय समेतको आधारमा उपयR सàझौता गराउनु पनˇछ ।
त देखेमा अनु सूची -२ बमोिजमको ढाँचामा
६. भूिमसुधार काया[लयलाई िसफाǐरस गनˇः (१) िजǐला सfमfतले मुRत कमया र जÊगाधनी
बीच दफा ५ को उपदफा (२) बमोिजमको सàझौता भएपfछ सो सàझौता सfहत जÊगा खǐरद गन[को लाfग रकम उपलÞध गराउन भूfमसधार काया[लयलाई fक×ता नंàबर र ¢ेğफल सfहत fसफाǐरस गनु[ पनˇछ ।
७. िजãला सिमित नभएको िजãलामा िजãला सिमितको काम भूिमसुधार अिधकारȣले गनˇः
िजǐला सfमfत नभएको िजǐलाको हकमा दफा ४¸५¸र ६ बमोिजम िजǐला सfमfतले गनˇ काम भूfमसुधार अfधकारkले गनˇछ ।
८. जÊगा रिजç?ेशन गन[ मालपोत काया[लयमा लेखी पठाउनु पनˇः (१) दफा ६ बमोिजम ĤाTत
fसफाǐरस उपर आवeयक जाँचबुझ गदा[ मुRत कमैयालाई जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकम
उपलÞध गराउन मनाfसव देखमा भfू मसुधार काया[लयले जÊगा खǐरद गरे वापतको रकम
xxXxxxx xx ने åयवèथा गरk जÊगा रिजçĚेशन गन[ मालपोत काया[लयमा लेखी पठाउनु पनˇछ
।
(२) उपदफा (१) बमोिजम जÊगा रिजçĚेशन गन[ भूfमसधार काया[लयबाट लखी आएमा
मालपोत काया[लयले ×यèतो जÊगा Ĥचfलत कानून बमोिजम रिजçĚेशन गǐरfदनु पनˇछ ।
(३) उपदफा (२) बमोिजम जÊगा रिजçĚेशन गदा[ रिजçĚेशन दèतुर fमनाहा हु नेछ ।
९. अǽलाई हक हèताōतरण गन[ नपाउनेः (१) मालपोत काया[लयले दफा ७ बमोिजम रिजçĚेशन गरk मुRत कमैयाले खǐरद गरेको जÊगाको जÊगाधनी दता[ İेèता र जÊगाधनी Ĥमाणपूजा[मा
हक हèताÛतरण गन[ नपाउने åयहोरा उǐलख गनु[ पनˇछ र मुRत कमैयाले ×यèतो जÊगा
कसैलाई रिजçĚेशन गरk हक हèताÛतरण गन[ पाउने छै न ।
तर Ĥचfलत कानून बमोिजम नामसारk गन[ बाधा पनˇ छै न ।
१०. अōय दèतुर भूिमसुधार काया[लयले ēयहोनˇ (१) दफा ७ बमोिजम मुRत कमैयाको नाममा जÊगा रिजçĚेशन गदा[ लाÊने दरखाèत दèतुर¸ fटकट दèतुर र fलखत तयार गरे वापत Ĥfत
fलखत दई सयका दरले भूfमसुधार काया[लयले åयहोनˇ छ ।
(२) उपदफा (१) बमोिजमको रकम भूfमसुधार काया[लयले अनुदान रकमबाट खच[ गन सRनेछ ।
११. अिभलखे रा™नुपनˇः (१) मुRत कमैयाले खरkद गरेको जÊगाको अfभलख काया[लय र भूfमसुधार काया[लयमा राÉनुपनˇछ ।
सàबिÛधत मालपोत
(२) उपदफा (१) बमोिजम अfभलेख राÉने Ĥयोजनको लाfग मालपोत काया[लयले जÊगा रिजçĚेशन गरेपfछ सो को fववरण भूfमसुधार काया[लयमा पठाउनुपनˇछ ।
पǐरūछे द ३
जÊगा खǐरद गन[ Ǒदइने अनुदान रकम सàबōधी ēयवèथा
१२. अनुदान रकमको हदः (१) पǐरÍछे द २ बमोिजम मुRत कमैयालाई जÊगा खǐरद गन[ एक
लाख पचास हजार Vपया सàम अनुदान रकम fदइनेछ ।
(२) मुRत कमयाले उपदफा (१) बमोिजमको रकमले खामे सàम जfतसुकै जÊगा खǐरद
गन[ सRनेछ ।
१३. रकमको ēयवèथाः मुRत कमैयालाई जÊगा खरkद गन[ देहाय बमोिजमको रकम उपयोग गǐरनेछः
(क) कृ fष fवकास बक
मा रहेको भूfम बक
को नामको खातामा रहेको रकम¸
(ख) नेपाल सरकारबाट ĤाTत रकम¸
(ग) कु नै दातृ fनकाय¸ संघ वा संèथाबाट नेपाल सरकारलाई यस Ĥयोजनका लाfग ĤाTत रकम¸
१४. भूिम बकɇ को नामको खातामा रहेको रकम भूिमसुधार कायाल[ यलाई उपलÞध गराउनु पनˇः (१)
मुRत कमैयाको लाfग जÊगा खǐरद गǐरfदने Ĥयोजनको लाfग कृ fष fवकास बक के Û5kय
काया[लयले मÛğालयबाट अनुरोध भए बमोिजम आÝनो काया[लयमा भूfम बकको नाममा
रहेको बक खाताको रकम सàबिÛधत भfू मसुधार काया[लयलाई उपलÞध गराउनु पनˇछ ।
(२) भूfम बकको नामको खातामा रहेको रकम èथानाÛतरण गन¸ˇ अनुदान रकम संचालन
गनˇ र खाता सÑचालन सàबÛधी अÛय åयवèथा मÛğालयले तोके बमोिजम हु नेछ ।
१५. रकमको भुÈतानी चेक माफ[ त गनुप[ नःˇ
भुRतानी गदा[ चेक माफ[ त गनु[ पनˇछ ।
मुRत xxxxxxxx जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकम
पǐरūछे द ४
जÊगा स͠ा भना[ Ǒदने सàबōधी ēयवèथा
१६. जÊगा स͠ा भना[ Ǒदने सàबōधी ēयवèथाः दाɨग¸ बाके र कÑचनपुर िजǐलामा एक पटक पुनःèथापन गरk fदइसfकएको जÊगा भूfमfहन fकसान¸ सुकु àबासी¸ जोताहा fकसानले
अfतĐमण गरेको¸ fनकु Ñज र कोǐरडोर ¢ेğमा परेको¸ डु वान ¢ğमा परेको वा वाढk पfहरोमा
परेको कारण उपभोग गन[ नपाएको देfखएमा मÛğालयले वन तथा भू-संर¢ण मÛğालय र
िजǐला वन काया[लय समेतको सहयोग fलई अकȾ जÊगा स͠ा भना[ fदने åयवèथा गन सRनेछ ।
१७. जÊगा स͠ा भना[ Ǒदन नसके मा अनुदान रकम Ǒदइनेः (१) दफा १६ बमोिजमका मRत
xxxxxxxx सो दफा अनुसार जÊगा स͠ा भना[ fदन नसfकने भएमा पǐरÍछेद २ र ३ बमोिजम जÊगा खǐरद गन[ अनुदान रकम उपलÞध गराईनेछ ।
(२) यसरk अनुदान रकम ĤाTत गनˇ मुRत कमैयाले साfवकमा ĤाTत गरेको जÊगाधनी
Ĥमाणपजा[ लगायतका Įेèता िजǐला सfमfतले बदर गरk नेपाल सरकारको नाममा
कायम गनु[ पनˇछ ।
पǐरūछेद ५
fवfवध
१८. थप जÊगा वा रकम माग गन[ नपाउनेः म¸Rत कमयै
ाल` यस काय[fवfध बमोfजम जÊगा ĤाTत
गǐरसक` पfछ जÊगा नपग भएको भनी Vप जÊगा वा रकम माग गन[ पा7न` छै न I
१९. घर िनमा[ण खच[ र काठ उपलÞध गराउनेः (१) जÊगा खǐरद गन[ म¸Rत कमैयालाई साfवक बमोfजम द`हायको घर fनमा[ण खЧ[ र काठ 7पलÞध गराइन`छ:
(क) भूfमस¸धार काया[लयबाट घर fनमा[ण खЧ[ दश हजार Vपया¸
(ख) fजǐला वन काया[लयबाट काठ 39 Rय. fफट
(२) भूfमस¸धार काया[लयल` 7पदफा (१) को खÖड (ख) बमोfजम आÝनो fसफाǐरस सfहत काठ कटान म¸छान गन[ लाÊन` रकम/Ïयाला fजǐला वन काया[लयमा पठा7न¸ पनˇछ
र ×यसरk fसफाǐरस र रकम/Ïयाला ĤाTत भएको fमfतल` दई मfहना fभğ fजǐला
वन कायालयल` म¸Rत कमैयालाई काठ 7पलÞध गरा7न¸ पनˇछ I
२०. उपसिमित गठन गन[ सÈनेः (१) fजǐला सfमfतल` यस काय[fवfधमा 7fǐलfखत क¸ नै काम गन[ आवeयकता अन¸सार 7प सfमfत गठन गन[ सRन`छ I
(२) 7प सfमfतको काम¸ कतå[ य र अfधकार fजǐला सfमfतल` तोक` बमोfजम ह¸ न`छ I
२१. साfवकको काममा िनरōतरता Ǒदनुपनˇः (१) म¸Rत कमैया प¸न:èVापन fजǐला सfमfतबाट गǐरन` प¸न:èVापनको काय[लाई fनरÛतरता fदन यस काय[fवfधल` बाधा प¸?याएको माfनन` छै न I
(२) यो काय[ Ĥारàभ ह¸ न¸ अfघ प¸न:èVपा नको fनण[य भैसक` को तर काया[Ûवयन ह¸ न
नसक` का म¸Rत कमैयाको हकमा ×यèतो fनण[य काया[Ûवयन गन[ सfकन` अवèVा
भएमा सोहk बमोfजम कायाÛवयन गन¸[ पनˇछ I
२२. काय[िबिध कायम रहने अबिधः यो कायf[ बfध नप प¸न:èVापन काय[ सàपÛन नभएसàम कायम रहनछ`
ाल सरकारबाट fèवक˛ त भएको fमfतल` I
२३. fववरण पेश गनु [ पनः म¸Rत कमैयालाई खǐरद गǐरएको जÊगाको fववरण तVा भूfम बक र
अन¸दान रकमबाट खЧ[ गरkएको खЧको fववरण सàबfÛधत भूfमसधार अfधकारkल` माfसक
Vपमा आयोग र मÛğालयलाई पठा7न¸ पनˇछ I
२४. बाधा अɬकाउ फु काउनः यो कायf[ बfध वमोfजम जÊगा खरkद गरk प¸न:èVापन गनˇ गरा7न
सàबÛधमा क¸ नै बाधा अ5का7 पर`मा भूfमस¸धार मÛğालयल` बाधा अडका7 फ¸ का7न`छ I
म¸Rत कमैया प¸न:èVापन fजǐला सfमfतबाट साfवकको fनण[य बमोfजम मR गन[ संभव भएमा सोहk बमोfजम प¸न:èVापना गǐरन`छ I
त कमैयाको प¸न:èVापन
(१) (२) भूfम वक
र अन¸दान रकमबाट खЧ[ गǐरएको रकम र म¸Rत कमय
ालाई खǐरद
गǐरएको जÊगाको fववरण fजǐला fèVत भूfमस¸धार अfधकारkल` क˛ fष fवकास वकल`
(२)
Ĥ×य`क मfहनाको १9 गत` सàबfÛधत भूfमस¸धार र मालपोत काया[लयलाई पठा7न¸ पनˇछ I
(3) भूfम वक
को रकम पǐरЧालन गरk प¸नèVापन काय[ शीē सàपÛन गन[ मR
त कमैया
प¸नèVापन fजǐला सfमfतको वैठक पटक पटक राÉन सàभव नभएमा सfमfतल` सfमfत मÚय`बाटै सानो आकारको एक जÊगा åयवèVापन 7पसfमfत गठन गरk गठन आद`श र काय[fबfध वमोfजम ĤाTत अfधकार मÚय` तोfकएको अfधकार Ĥयोग गनˇ
गरk तोfकएको काय[ सàपÛन गरा7न,`
(४) दफा ६(ज) वमोfजम 7पसfमfत गठन भएको अवèVामा 7पसfमfतल` Ĥ×य`क मfहना
काय[ Ĥगfत Ĥfतव`दन fजǐला सfमfत सम¢ प`श गन¸[पनˇ I 7पसfमfतमा fनणय ह¸ न
नसक` का fवषयहVमा fनण[याV[ fजǐला सfमfतमा प`श गरk fजǐला सfमfतबाट भएको fनण[यान¸सार काया[Ûवयन गन,ˇ
(9) जÊगा åयवèVापन 7पसfमfतको व७क आवeकता अन¸सार बèन` I 7पसfमfतल`
आÝनो कायf[ बfध आफै fनधा[रण गनˇ I