GIDS OPLEIDING PSYCHODRAMA NVGP
GIDS OPLEIDING PSYCHODRAMA NVGP
2022 – 2024
Inhoud
Algemene informatie
Achtergrond opleiding
Beschrijving van psychodrama als methode
Doelstelling
Competenties/eindtermen
Doelgroep
Aanmeldingsprocedure
Groepsgrootte
Aan/afwezigheid
Docenten
Bestuur
Klachten en klachtencommissie
Klachtenreglement
Inhoud van de opleiding
Cursorisch deel (eerste twee jaar)
Supervisiedeel (derde jaar)
Evaluatie
Tijdsbesteding per onderdeel
Programma
Programma per cursusweekend
Programma 1e jaar
Programma 2e jaar
Supervisiejaar
Literatuurlijst
Algemene voorwaarden
A. Algemene informatie
1.Achtergrond
Het initiatief tot de opleiding Psychodrama NVGP is in 2005 genomen door leden van de Sector Psychodrama van de Nederlandse Vereniging voor Groepstherapie. Het werd een driejarige opleiding, die zich richt op toepassing van psychodrama in de geestelijke gezondheidszorg en aanverwante velden.
De oprichters namen dit initiatief enerzijds om hun kennis en ervaring met de “klassieke” psychodramamethode over te dragen en anderzijds om te leren, hoe psychodrama kan aansluiten bij hedendaagse erkende psychotherapiemodellen en kan worden toegepast bij verschillende doelgroepen.
De psychodramaopleiding is in 2006 gestart en bestaat sinds de oprichting uit een tweejarig theoretisch-technisch gedeelte gevolgd door een supervisiejaar. Vier groepen cursisten hebben sindsdien deze driejarige opleiding gevolgd.
Het toenmalige bestuur van de NVGP heeft vanaf 2006 de opleiding gecertificeerd. Zij kan worden gevolgd als specialistische module binnen de opleidingen tot groepswerker of groepstherapeut.
De opleiding is ondergebracht in een stichting, de "Stichting Psychodrama-opleiding NVGP" met een bestuur.
2. Beschrijving van psychodrama als methode
Psychodrama heeft als doel: bewustwording, acceptatie en verandering van patronen van voelen, denken, handelen en in samenhang daarmee van communicatiepatronen en sociale rollen.
Psychodrama is in de jaren twintig van de vorige eeuw ontwikkeld door Xxxxx Xxxxxx. Een ruime, maar volledige definitie van Xxxxx X. Xxxxxxxxx: “Psychodrama is een psychotherapeutische methode waarin cliënten aangemoedigd worden datgene wat hen bezig houdt en beweegt in scène te zetten middels rollenspellen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van zowel verbale als non-verbale communicatie. Verscheidene scènes kunnen neergezet worden. Bijvoorbeeld voorstellingen van specifieke gebeurtenissen in het verleden, situaties die onaf voelen, innerlijke conflicten, fantasieën, dromen, voorbereidingen op spannende toekomstige situaties of onvoorbereide uitingen van actuele mentale toestanden. Deze scènes zijn dan wel benaderingen van daadwerkelijke situaties of het zijn externalisaties van innerlijke mentale processen. De voor het drama benodigde rollen kunnen gespeeld worden door medegroepsleden of door levenloze objecten. Er worden verscheidene technieken toegepast, zoals rolwisseling, dubbelen, spiegelen, concretiseren, vergroten en alleenspraak. Doorgaans zijn de volgende fasen te onderscheiden: warming-up, actie, doorwerken, afsluiting en sharing.“
Met behulp van 'spel' worden de persoonlijke rollen, relaties en interacties onderzocht, vooral door te 'doen' en niet door erover te praten. Het spel levert essentiële, sensomotorische gewaarwordingen op, waarop wordt gereflecteerd. (‘The body knows.’). Psychodrama zou men tegenwoordig een actieve manier van 'mentaliseren' kunnen noemen (P. de Laat, 2004).
De psychodrama-methode biedt de psychodramatherapeut de mogelijkheid vanuit een theoretisch model werken, aansluitend bij evidence based onderzoek of richtlijnen voor cliënten met specifieke stoornissen en /of problematiek. Waar bij de methode van Xxxxxx een fundament voor die werkwijze vormt.
3. Doelstelling
Inhoudelijk is de opleiding gericht op het verwerven van de kennis, attitude en vaardigheden die nodig zijn om als zelfstandig werkend psychodramatherapeut te kunnen functioneren en bedoeld voor hen die willen leren werken met psychodrama of psychodramatechnieken.
4.Competenties /eindtermen
Na succesvolle voltooiing van de hele opleiding is men in staat tot:
psychodrama en daarvan afgeleide technieken zelfstandig toe te passen binnen de eigen werksituatie
-psychodrama toe te passen als monodrama met een individuele cliënt in het kader van individuele (psycho)therapie of coaching.
-psychodrama zowel als psychodramatherapeut en als co therapeut toe te passen in een psychodrama groep (groepstherapie, groep coaching of onderwijs) rekening houdend met daarin optredende groepsprocessen
psychodrama toe te passen in combinatie met minimaal één psychotherapeutisch model en / of toepassing bij een specifieke doelgroep
indicaties en contra-indicaties te stellen voor het toepassen van psychodrama en/of specifieke spelvormen en technieken
Na de eerste twee jaar is een deelnemer in staat om bovengenoemde vaardigheden onder supervisie toe te passen.
5.Doelgroep
In aanmerking komen:
Psychiaters, artsen
Klinisch psychologen, psychotherapeuten en GZ psychologen
Vak therapeuten
HBO-groepswerkers met een daartoe erkende opleiding
-Voor alle bovengenoemde beroepsgroepen geldt dat zij behalve erkende diploma’s in de genoemde disciplines aantoonbare ervaring moeten hebben in de behandeling of begeleiding van mensen met psychische problematiek dan wel stoornissen, of in het coachen van mensen met persoonlijke of aan werk gerelateerde problemen. Deze ervaring moet zijn opgedaan in een relevant werkveld (GGZ, eigen praktijk, forensische sector, verslavingszorg, coaching binnen organisaties en bedrijven) .
-Hierbij moet men tevens aantoonbare kennis en ervaring hebben van/met het werken met groepen (groepstherapie, coaching, begeleiding, onderwijs). (Bijvoorbeeld de cursus ‘Werken met groepen’ van de NVGP).
-Men moet basiskennis hebben op het gebied van psychologie en psychopathologie.
6.Aanmeldingsprocedure
Belangstellenden melden zich schriftelijk of per email aan bij:
Bureau ‘Xxxx’,
Xxxxxx xxx xxx Xxxxx,
Xx. Xxxxxxxxx 0, 0000 XX Xxxxxxxxx xxxxxxxxxxxxxxxxx@xxxxxx.xx
Voor inhoudelijke vragen:
Xxxxx xxx Xxxxxx: xxxxxxxxx@xx0xxx.xx
Daarna zal een toelatingsgesprek volgen met een van de docenten. Hierna wordt een besluit genomen over de toelating tot de opleiding.
Indicaties zijn:
Formele eisen betreffende vooropleiding, BIG-registratie en ervaring met groepswerk.
Werkervaring, werkomstandigheden en vooruitzichten om psychodrama in de werksituatie toe te passen.
Persoonlijke omstandigheden, persoonlijk functioneren en motivatie
7.Groepsgrootte
De opleidingsgroep zal bestaan uit 10 – 16 deelnemers. Bij uitzondering kan er besloten worden om met een kleinere groep te starten.
De cursusweekenden worden bij een groep van 12-16 deelnemers door twee docenten geleid. Bij een kleinere groep (8 - 11 deelnemers) zal er één docent aanwezig zijn gedurende het hele weekend en twee docenten op de vrijdag.
Aan/afwezigheid
Door de docenten wordt de aanwezigheid d.m.v. een presentielijst bijgehouden. Bij afwezigheid van meer dan 10% van de cursustijd dient men in overleg met de docent de gemiste uren te compenseren. Bij, naar het oordeel van de docent, teveel afwezigheid verkrijgt de cursist (nog) geen certificaat.
Wanneer de kandidaat-cursisten voor de opleiding zijn aangenomen, wordt hun door het stichtingsbestuur een "Opleidingsovereenkomst' toegestuurd, ter tekening. Daarin staan genoemd de doelstellingen en de inrichting van de opleiding, de relatie met de NVGP, plus de wederzijdse verplichtingen van het stichtingsbestuur, de docenten én van de cursisten.
10.Docenten en coördinator De docenten zijn:
Xxxxxxx Xxxxxxxx Xxxx, GZ psycholoog-psychotherapeut, supervisor groepstherapie NVGP, opleider en supervisor in Transactionele Analyse (TSTA), systeemtherapeut NVRG en psychodramatherapeut.
Xxxxxx Xxxxxx, klinisch psycholoog-psychotherapeut, supervisor groepstherapie NVGP en psychodramatherapeut
Xxx xxx Xxx, psychotherapeut , dramatherapeut, opleider en supervisor IPT, leertherapeut, supervisor en opleider groepstherapie NVGP, supervisor schematherapie en NtVP en psychodramatherapeut.
Xxxxx xxx Xxxxxx, Docent drama, BTA Transactionele Analyse en psychodramaturg.
Xxxxxxx xxx Xxxx, psychotherapeut, supervisor leertherapeut VGCT en Opleider/supervisor Schematherapie, Psychodramaturg.
Xxx xxx Xxxxx, Psychiater, Psychodramaturg.
Xxxxx xxx Xxxxxx, is coördinator van de opleiding.
11. Bestuur
Xxxxxxx xxx Xxxxxxx xxx xxx Xxxx, voorzitter.
Xxxxxx Xxxxxxxxx, penningmeester.
Kwaliteitsborging
De opleiding kreeg in mei 2018 voor de derde maal een kwaliteitscertificering door het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (CRKBO).
Klachten en klachtencommissie
Indien een cursist klachten heeft over de opleiding, een docent of bestuurslid van de Stichting Opleiding Psychodrama –NVGP kan deze worden ingediend bij de voorzitter van het bestuur mevr. P. ten Xxxxxxx v.d. Beek (mailadres:xxxxxxxxxxxx@xxxxx.xxx). Deze klacht zal worden behandeld door een onafhankelijke klachtencommissie (voorzitter mevr. X. Xxxxxxxxx-van der Sar).
Binnen de opleiding streven we ernaar om de klachten zoveel mogelijk intern met elkaar op te lossen. De opleiders en het bestuur kunnen van een klacht leren en klagers hebben baat bij een soepele oplossing. Een formele procedure kan de verhoudingen op scherp zetten. We adviseren onze cursisten om eerst rechtstreeks contact op te nemen met degene, op wie de klacht betrekking heeft. Mocht dit niet tot een oplossing leiden, dan kan een gesprek volgen met een derde (collega-docent van degene op wie de klacht betrekking heeft of een bestuurslid).
Dit laat onverlet dat te allen tijde de mogelijkheid bestaat een formele klacht in te dienen, die behandeld wordt door de onafhankelijke klachtencommissie. Het volgende klachtenreglement is dan van toepassing waarbij het oordeel van de beroepsinstantie voor de stichting Psychodrama Opleiding NVGP bindend is en waarbij eventuele consequenties door de stichting snel worden afgehandeld.
Zie ook artikel 20, algemene voorwaarden.
14.Klachtenreglement
Het reglement is bij de opleiding opvraagbaar xxx.xxxxxxxxxxx-xxxxxxxxx.xx
B. Inhoud van de opleiding
De opleiding bestaat uit een tweejarige theoretisch-technisch gedeelte van ruim 100 uur per jaargang dat cursorisch is opgezet. Daarna een jaar gesuperviseerd werken met (technieken van) psychodrama
1. Cursorisch deel (eerste twee jaar)
Het twee jaar durende theoretisch-technisch gedeelte bestaat uit drie onderdelen, te weten,
lessen over theorie en methode (1e jr.: 30 uur; 2e jr.: 40 uur ),
ervaringsgericht leren door zelf psychodrama te ondergaan (1e jr.: 25 uur; 2e jr.: 25 uur)
praktisch oefenen, vooral in het zelf leiden van een psychodramagroep (beide jaren 40 uur)
het maken van twee werkstukken, elk jaar één (2 x 20 uur)
In twee reeksen van elk acht weekends (vrijdagmiddag – en avond en zaterdag), van elk twaalf en een half uur, wordt psychodrama onderwezen, voorgedaan en getraind.
Theorie
Het onderwijs in de theorie geschiedt:
door presentaties van docenten van selecties uit diverse bronnen
het bestuderen van relevante literatuur, waarover theoretische reflectie, praktische oefening en toetsing plaatsvindt.
tijdens de opleiding worden twee werkstukken geschreven, aan het eind van het eerste jaar en aan het eind van het tweede jaar.
Tijdsinvestering: 2 x 35 u onderwijs = 70 u, literatuurstudie thuis 30 u.
Praktijk
In de praktijk oefenen cursisten met het doen van psychodrama door gedurende het eerste en tweede jaar:
Zelf als ‘cliënt’ – in psychodrama spreekt men van protagonist – aan de hand van eigen ervaringen deel te nemen aan psychodrama’s onder leiding van docenten.
Te oefenen in de rollen van psychodramatherapeut en co therapeut onder livesupervisie van docenten, waarbij medecursisten protagonist zijn.
.
Leerervaring
Op de vrijdagavond wordt psychodrama – of onderdelen daarvan – gedemonstreerd en
‘voorgedaan’. Alle psychodrama’s, zullen theoretisch en technisch worden nabesproken, zowel op het niveau van de leerervaringen van de protagonisten en rolspelers, evenals over de inhoud van de taak van therapeut, c.q. co therapeut en de praktijk van uitvoeren.
Een of twee cursisten zijn op de vrijdagsessie protagonist in psychodrama’s, die worden geleid door de docenten.
De leerervaring bestaat uit vier onderdelen:
persoonlijke ontwikkeling, zelfinzicht
bewustwording van wat het betekent om cliënt in psychodrama te zijn
ervaring van het groepsproces in psychodrama
het afkijken van de kunst van het psychodrama doen door de docenten als rolmodellen. Tijdsinvestering: 2 x 25=50 uur.
Oefenen als therapeut / co therapeut
Op de zaterdag oefenen de deelnemers zélf als therapeut en co therapeut onder directe supervisie van een docent. Vanaf het zesde weekend in het eerste cursusjaar wordt, bij voldoende aantal deelnemers, op zaterdagmorgen de groep gesplitst, zodat er nog meer gelegenheid ontstaat voor de cursisten om onder supervisie zelf te oefenen. Tijdens alle oefeningen, ook wanneer de cursisten de rol van 'director' (spelleider) vervullen voor medecursisten, houden de docenten de eindverantwoordelijkheid voor het hele proces.
Tijdsinvestering: 2 x 40 = 80 uur.
Het eerste jaar
In het eerste jaar ligt de nadruk van de opleiding op basale werkvormen en structuur van het psychodrama.
Het opdoen van technische én leerervaring door te oefenen met technieken, en spelvormen van psychodrama komt op de eerste plaats.
Op de tweede plaats komt het leiden van een complete psychodramasessie, onder livesupervisie, waarbinnen de verschillende onderdelen geïntegreerd zijn. De cursist leert in contact met de cliënt keuzes te maken en de verschillende aspecten van psychodrama geïntegreerd toe te passen.
Van elk weekend maken telkens twee cursisten een reflectieverslag, aan de hand van een set vragen. De reflectieverslagen worden door de docenten gelezen. In de volgende bijeenkomst geven de docenten hun commentaar.
Het tweede jaar
In het tweede jaar wordt dezelfde werkwijze gevolgd, maar wordt aandacht besteed aan theoretische verdieping en aan toepassing bij meerdere doelgroepen.
Omdat psychodrama eerder een methodiek is dan een persoonlijkheidstheorie, vinden de docenten het van belang dat iedere cursist die met psychodrama werkt op zijn minst één theoretisch model goed kent en zich met die theorie in zijn achterhoofd, hypothesen over de problematiek van de protagonist kan vormen.
In het tweede jaar komen aan de orde:
Behandeling van verschillende psychotherapeutische referentiekaders en hoe met behulp hiervan de psychodramatherapeut zich een scherp beeld vormt van de cliënt en zijn problematiek. Om vervolgens van daaruit doelgerichter – in samenwerking met de cliënt - richting te kunnen geven aan het psychodrama in de praktijk.
Behandeling van complexere problematiek, in het bijzonder persoonlijkheidsstoornissen en trauma, waarbij wordt behandeld:
hoe psychodrama bij complexere problematiek kan worden toegepast
wat dit betekent voor de attitude van de therapeuten
welke spelvormen en technieken worden gekozen en hoe ze worden toegepast
Behandeling van enkele speciale werkvormen binnen psychodrama
Hoewel dit tweede jaar het specialistische deel van de cursus is, zullen de basisvaardigheden steeds opnieuw geoefend worden.
Intervisie: Tussentijdse bijeenkomsten (“in between sessions”)
Een opleiding van twee maal honderd uren is niet veel om psychodrama onder de knie te krijgen. Daarom worden er tussen twee cursusdagen in, per jaargang vijf bijeenkomsten gepland, zonder opleiders, die door de deelnemers zelf worden georganiseerd en ingevuld. Deze kleine groep werkt aan het vóór en nabespreken van de opleidingsweekenden, discussiëren over de opgedane ervaringen, voorbereiden van voordrachten en werkstukken en zelf oefenen met technieken. Een 'woordvoerder' rapporteert tijdens elk werkweekend kort over de bezigheden. Tijdsinvestering 2 x 10 uur: 20 uur.
Werkstukken
In de eerste twee opleidingsjaren worden door de cursisten twee schriftelijke werkstukken gemaakt, die handelen ver een relevant psychodramaonderwerp. Het eerstejaars werkstuk behandelt een van de thema’s die in dat jaar aan bod komen en vraagt om reflectie aan de hand van een vraagstelling aan de hand van de in de opleiding gelezen literatuur en eigen leer- en praktijkervaring.
In het tweedejaars werkstuk wordt de cursisten gevraagd een “dilemma” met betrekking tot psychodrama als uitgangspunt te nemen, dat zij in de praktijk tegenkomen, om hierover op dezelfde wijze te reflecteren als boven beschreven bij het eerstejaarswerkstuk.
De werkstukken worden thuis en in de tussentijdse bijenkomsten van de cursisten voorbereid en persoonlijk door de docenten besproken en beoordeeld. Zij tellen mee bij de eindbeoordeling.
Tijdsinvestering: 2 x 20 = 40 u
2. Supervisiedeel (derde jaar)
In het derde jaar worden de cursisten geacht psychodrama en/of psychodramatechnieken toe te passen in hun eigen werksituatie of in een door de opleiding goedgekeurde stageplaats.
Tijdens dit jaar worden supervisiegroepen gevormd, die acht keer bijeenkomen onder supervisie van een van de docenten. De duur van de bijeenkomsten hangt af van het aantal deelnemers, maar elke cursist komt per keer 1 uur aan bod, in totaal acht uur. De supervisie wordt gegeven aan kleine groepen van cursisten (2-3 deelnemers), die aan het eind van het tweede cursusjaar worden ingedeeld.
De supervisie vindt plaats aan de hand van verslagen van eigen casuïstiek met een duidelijke vraagstelling voor de supervisor en medecursisten. Daarbij dient het ingebrachte materiaal bij voorkeur te bestaan uit video-opnamen van psychodramasessies (van een psychodramagroep of individueel monodrama). Daarnaast (of in plaats hiervan als de cursist ondanks inspanning hiertoe geen toestemming krijgt om te filmen) wordt gebruik gemaakt van psychodramatechnieken tijdens de supervisie. De ingebrachte psychodrama-issues worden nagespeeld, alternatieve mogelijkheden worden spelend onderzocht en nabesproken.
Tijdsinvestering groepssupervisie: 8 uur eigen aandeel plus 16-24 uur van de andere cursisten, afhankelijk of er twee of drie deelnemers zijn. Gemiddelde tijdsinvestering 20 uur.
3.Evaluatie
Na afloop van het tweede jaar (cursorisch deel) en na afloop van het supervisiejaar wordt de opleiding geëvalueerd. Hierbij wordt gebruik gemaakt van evaluatieformulieren.
4.Tijdsbesteding per onderdeel
Theorie onderwijs |
70 uur |
Literatuurstudie |
30 uur |
Leren door persoonlijke ervaring |
50 uur |
Praktisch oefenen |
80 uur |
Werkstukken |
40 uur |
Intervisie (in between groep) |
20 uur |
Groepssupervisie over eigen praktijk |
20 uur |
Totaaltijd opleiding |
310 uur |
C Programma
1. Programma per cursusweekend
Een weekendprogramma van het eerste jaar ziet er zó uit:
Vrijdag
16.00 – 17.00 Start.
Verslagbespreking Warming-up.
17.00 – 18.30 Theorie/oefenen technieken en onderdelen van psychodrama
18.30 – 19.15 Pauze/ maaltijd
19.15 – 21.15. Psychodramasessie met een cursist als protagonist.
21.15 – 22.00. Technische nabespreking.
Zaterdag.
09.00 – 09.20 Warming-up door cursisten.
09.20– 10.00 Theorie/oefenen technieken en onderdelen van psychodrama
10.00 – 10.15 Koffie
-
10.15 – 12.15
Gesuperviseerd psychodrama door cursisten
12.15 – 12.45
Nabespreking.
12.45 – 13.45
Middagpauze.
13.45 – 15.45
Gesuperviseerd psychodrama door cursisten.
15.45 – 16.00
Pauze.
16.00 – 16.30
Nabespreking middagsessie.
16.30 – 17.00 Evaluatie van het weekend. Huiswerk voor bespreken.
Programma van het eerste jaar
In het eerste jaar ligt de nadruk vooral op structuur en basisvaardigheden. Er zal, zeker in het begin, vaak uitsluitend gewerkt worden met basale technieken, spelvormen en vaardigheden in een reeks van acties die telkens een stapje complexer zijn.
Elke sessie wordt ingericht in overeenstemming met materiaal dat 'hier-en-nu' door een van de cursisten wordt ingebracht als voorbeeld om mee te werken. De docent zal beoordelen op welke wijze het ingebrachte materiaal zal worden bewerkt, gelet op de fase van de opleiding. De thema’s die in dit programma worden genoemd zijn bedoeld als leidraad voor de opleiders en oriëntatie voor de cursisten. De opleiders zullen het praktische werk afstemmen op het niveau, de geleidelijke verwerving en opbouw van de vaardigheden van de cursisten.
Thema’s per weekend:
Eerste weekend
Kennismaking (via spel)
Essentie van psychodrama (verschil tussen vertellen en laten zien in actie)
Structuur van de sessie: warming-up, actiefase, feedback en sharing
Accent: warming-up
Psychodramarollen:
Protagonist, antagonist, koor (publiek).
Xxxxx en inspreken van antagonist-rollen
Gebruik en inrichting van de ruimte
Basistechnieken: dubbelen, rolwissel en spiegelen
Accent: dubbelen
Tweede weekend
Structuur van de sessie: warming-up, actiefase, sharing Accent: Actiefase: Ensceneren
Oefenen met 1 scène
Werken met beelden en lichaamstaal
Basistechnieken: dubbelen, rolwissel en spiegelen
Accent: rolwissel
Psychodramarollen:
Director en co-director
Derde weekend
Basistechnieken: dubbelen, rolwissel en spiegelen
Accent: spiegelen
Structuur van de sessie: warming-up, actiefase, sharing
Accent: Sharing
Het psychodrama als verhaal: het narratieve model
Vierde weekend Overige technieken:
Terzijde en alleenspraak
Structuur van de sessie: warming-up, actiefase, sharing
Accent: Actiefase
Protagonist keuze
Interview
Contract van de sessie maken
Vijfde weekend Overige technieken:
Werken met stoelen
Werken met voorwerpen-symbolen
Structuur van de sessie: warming-up, actiefase, sharing
Accent: Actiefase
Vanuit contract naar plan van aanpak
Opbouw psychodrama van periferie naar centrum
Afsluiten actiefase
Zesde weekend
Spelvormen I
Interactiedrama : Uitbeelden van de externe realiteit
Sociaal atoom: Uitbeelden van familieverhoudingen / idem met vrienden / werk
Tijd en psychodrama
Zevende weekend
Spelvormen II
Intern atoom: uitbeelden van de interne realiteit Groepsdynamica:
Herkennen en beïnvloeden groepsprocessen tijdens psychodrama
Achtste weekend
Bijzondere spelvorm: De toverwinkel
Overdracht en tegenoverdracht
Vragen en losse eindjes.
Vooruitblik tweede jaar
Evaluatie en afsluiting eerste jaar.
3.Programma van het tweede jaar
In het eerste jaar is onderwijs en training gegeven in de basistechnieken en spelvormen van psychodrama. In het tweede jaar geldt dezelfde benadering, waarbij de cursisten – meer nog dan in het eerste jaar – maximaal als (co-) therapeuten onder live-supervisie werkzaam zullen zijn. Het globale rooster is gelijk aan die van het eerste jaar, maar het tweede jaar is een verdiepingsjaar waarbij psychodrama in verband gebracht wordt met enkele psychotherapeutische referentiekaders en speciale toepassingsgebieden. Daarnaast is er aandacht voor een paar bijzondere spelvormen.
Het tweede jaar is in te delen in drie blokken, verdeeld over zeven van de acht weekends.
Psychodrama en theoretische kaders (3 x)
Psychodrama toegepast bij verschillende doelgroepen (2 x) met relevante theorie 3. Speciale psychodramatechnieken en spelvormen (2 x )
Het achtste weekend is een afsluitend weekend, bestemd voor wat er nog is blijven liggen, vragen van cursisten, evaluatie en afscheid.
Nader uitgewerkt ziet het programma er als volgt uit (de volgorde kan variëren):
Blok theoretische referentiekaders
Transactionele Analyse en PD
Cognitieve Gedragstherapie, schematherapie en PD
Systeembenadering tijdens PD
Blok doelgroepen
Werken in PD met persoonlijkheidsstoornissen
In combinatie met mentalisation based treatment en in combinatie met het affectfobiemodel.
Werken in PD met trauma gerelateerde stoornissen: hechting, separatie en trauma.
Blok speciale technieken/thema’s
Psychodrama en Dramatherapie
Monodrama
Werken met dromen
Slotsessie: Capita selecta , losse eindjes, vragen van cursisten Afscheidspsychodrama ; afsluiting en evaluatie opleiding
4.Supervisiejaar
In het supervisiejaar zijn er uiteraard geen vooropgestelde thema’s. De supervisant laat kort de video-opname zien of vertelt zijn verhaal. Daarna kan een rollenspel worden opgezet, dat geleid wordt door de supervisor. Na elk rollenspel volgt een eerst een sharing en feedback. Van elke supervisie bijeenkomst wordt door de cursisten een kort reflectieverslag verslag gemaakt voor de opleider en de supervisiegroep.
D. Literatuurlijst Opleiding Psychodrama NVGP 2022 - 2024
Verplicht (door cursisten zelf aan te schaffen):
Boeken
Xxxxxxxx Xxxx, F. M. Psychodrama en Transactionele analyse. Xxxx, Stafleu, Xxx Xxxxxx, 2004.
Docentengroep Opleiding Psychodrama NVGP (redactie: X.Xxxxxxx, X.xx Laat, F.v.Hest): Psychodrama in de praktijk, therapie op de vloer. Hogrefe, Amsterdam, 2014.
Xxxx, X. de., Groepsbehandeling en Teambegeleiding in de Zorg. Boom, Amsterdam, 2020.
Xxxxxx, X.X. “En dan ben je nu weer Xxxxx.........” Klein Lexicon van Psychodrama, uitgegeven in eigen beheer november 2010.
Artikelen (worden digitaal en/of in klapper aangeleverd)
Xxxxxx, X. Tegenstellingen in psychodrama bij delinquente jongeren. Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica en groepspsychotherapie, 8-2, 2013, 42-52.
Burger C., xxx Xxxx, X. & Post, N. Mentaliseren in psychodrama, Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica en groepspsychotherapie, 5-3, 2010, 12-34.
Xxxxxxxx, X. Groepstherapie en drama. In: Praktijkboek groepspsychotherapie, 1993, 277-290.
Xxxxxx, X. Schaamte en psychodrama. Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica en groepspsychotherapie, 8-2, 2013, 34-42.
Xxxxxxx, X. xx xxx Xxxxxxx, X. Korte termijn focale groepspsychotherapie en psychodrama, Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica en groepspsychotherapie, 8-2, 2013, 6-19.
Xxxxxxx, X. Psychodrama door een T A bril gezien: Strook, Tijdschrift voor Transactionele Analyse, 22-2, juni 2000, 12-16.
Xxxxxxx, X. Show don’t tell, show and tell, de beeldende kracht van psychodrama, Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica en groepspsychotherapie, 2-1, 2007, 41-49.
Xxxxxxxxxxx, X. Serie vrouw en psychotherapie: Scènes uit het leven van dochters, psychodramagroepen voor vrouwen met autonomieproblematiek: Tijdschrift voor psychotherapie 1995 21(5), 371- 385.
Xxxxxxxxx, F.W. vertaling Xxxxxx, E.P. De therapeutische aspecten van psychodrama et getraumatiseerde mensen, uit: Psychodrama with Trauma Survivors, Acting out your pain, 2000, 23- 38.
Xxxxxxx, X. De kracht van het dubbelen bij jongeren met een internaliserende problematiek, Groepen, tijdschrift voor groepsdynamica en groepspsychotherapie, 8-2, 2013, 25-34.
Xxxxxxxx, X. Xxxxx en haar gitaar, bevorderen van het metalliserend vermogen in psychodrama, Tijdschrift voor Vaktherapie, 8-2, 2012, 19-24.
Xxxxxxx,X. Xxxxx Xxxx Xxxxxx, Handboek Groepspsychotherapie, hoofdstuk U-1, 2001, 1-29.
Treub, P. Metaforen, een onuitputtelijke bron voor psychodrama, Tijdschrift voor psychotherapie, 32-6, 2006, 436-444.
Verhofstadt – Denève, L. Hoe werkt de toverwinkel in psychodrama? Tijdschrift voor Psychotherapie 27-4, 2001, 263-277.
Verhofstadt – Denève, L. How to work with dreams in psychodrama, International Journal of Group Psychotherapie, 45-3, 1995, 405-435.
Xxxxxx, X.X. De handeling van de ziel, psychodrama voor (jong)volwassenen, zorgprogramma persoonlijkheidsstoornissen, bijlage tijdschrift NVCT. Producten in beeld, No.1, 2004, 6 – 7.
Aanbevolen boeken (door cursisten eventueel zelf aan te schaffen):
Xxxxxxx, X. Foundations of psychodrama, Springer, New York, 2000.
Xxxxxx, X. Good practice in Psychodrama, Whur. Publ Xxxxxx, 0000.
Xxxxxxxx, Xx. De kracht van groepen, Xxxx-Xxxxxxx, x.Loghum,.2001.
Xxxxx, M. de, De psychodramaturg deel I, Xxxxxxxxx Xxxxxx Xxxxxxxxxxx & de Jonge, Arnhem, 2012.
Xxxxxxxxx, X. X. Focus on Psychodrama,. Xxxxxxx Xxxxxxxx Xxxx. Xxxxxx, 0000.
Xxxxxxxxx, X. X. Acting out your pain, psychodrama with trauma survivors. Xxxxxxx Xxxxxxxx Xxxx. Xxxxxx, 0000.
Laat, P. de. Psychodrama: een actiegerichte methode voor exploratie, reflectie en gedragsverandering. Koninklijke van Gorcum B.V, Assen, 2005.
Xxxxxx X., Xxxxx, X. & Xxxxx, X. Oefeningenboek voor groepen. Xxxx-Xxxxxxx, x. Loghum, 1999.
Xxxxxx X., & Xxxxx, X. Drama in bedrijf. Thema, 2006.
Xxxxxx, X. Speels coachen, actief coachen met voice dialogue en psychodrama, Thema, Zaltbommel, 2011.
Xxxxxxxx, X. Interventies in behandelgroepen, Xxxx Stafleu Xxx Xxxxxx, Xxxxxx, 0000
Xxxxxxx, X. Psychodrama. Sage Publ. London, 1992.
Bestuur en docenten Psychodrama-Opleiding NVGP, Bijgewerkt in juli 2021.
15