BIJLAGE II

Raad van de Europese Unie

Brussel, 29 juni 2018 (OR. en)

7965/18

ADD 5

Interinstitutioneel Dossier:

0000/0000 (XXX)

WTO 69

SERVICES 18

COASI 86

WETGEVINGSBESLUITEN     EN     ANDERE     INSTRUMENTEN             

Betreft: Overeenkomst tussen de Europese Unie en Japan betreffende een                         economisch partnerschap                   

7965/18 ADD 0

XXX 0X

XXX/xxx

XX

BIJLAGE II

VOORBEHOUDEN IN VERBAND MET TOEKOMSTIGE MAATREGELEN

Lijst van de Europese Unie

Algemene aantekeningen

1. De lijst van de Europese Unie bevat, krachtens de artikelen 8.12 en 8.18, de voorbehouden van de Europese Unie met betrekking tot toekomstige maatregelen die niet in overeenstemming zijn met de verplichtingen die voortvloeien uit:

a) artikel 8.7 of 8.15;

b) artikel 8.8 of 8.16;

c) artikel 8.9 of 8.17;

d) artikel 8.10, of

e) artikel 8.11.

2. De voorbehouden van een partij laten de rechten en verplichtingen van de partijen uit hoofde van de GATS onverlet.

3. Elk voorbehoud bevat de volgende elementen:

a) "sector" verwijst naar de algemene sector waarvoor het voorbehoud wordt gemaakt;

b) "subsector" verwijst naar de specifieke sector waarvoor het voorbehoud wordt gemaakt;

c) "bedrijfstakkenclassificatie" verwijst, waar van toepassing, naar de activiteit waarop het voorbehoud betrekking heeft overeenkomstig de CPC, ISIC rev. 3.1 of zoals uitdrukkelijk anders omschreven in het voorbehoud van een partij;

d) "type voorbehoud" bepaalt de in punt 1 bedoelde verplichting waarvoor een voorbehoud wordt gemaakt;

e) "omschrijving" geeft de reikwijdte aan van de onder het voorbehoud vallende sector, subsector of activiteiten, en

f) "bestaande maatregelen", waarbij met het oog op de transparantie de bestaande maatregelen worden vermeld die gelden voor de onder het voorbehoud vallende sector, subsector of activiteiten.

4. Bij de interpretatie van een voorbehoud wordt met alle elementen van het voorbehoud rekening gehouden. Het element "omschrijving" heeft voorrang op alle andere elementen.

5. Een voorbehoud op het niveau van de Europese Unie is zowel van toepassing op een maatregel van de Europese Unie en van een lidstaat van de Europese Unie op centraal niveau als op een maatregel van een overheid binnen een lidstaat van de Europese Unie, tenzij in het voorbehoud een lidstaat van de Europese Unie wordt uitgesloten. Een voorbehoud van een lidstaat van de Europese Unie is van toepassing op een maatregel van een overheid op centraal, regionaal of lokaal niveau binnen die lidstaat. Voor de toepassing van de voorbehouden van België omvat het centrale bestuursniveau de federale overheid en de overheden van de gewesten en de gemeenschappen, omdat elk van hen gelijkwaardige wetgevende bevoegdheden bezit. Voor de toepassing van de voorbehouden van de Europese Unie en haar lidstaten worden de Ålandeilanden beschouwd als een regionaal bestuursniveau in Finland.

6. Overeenkomstig artikel 1.3, lid 1, onder a), is deze lijst uitsluitend van toepassing op de grondgebieden van de Europese Unie, en is zij enkel relevant in het kader van de handelsbetrekkingen van de Europese Unie en haar lidstaten met Japan. De lijst laat de uit het EU-recht voortvloeiende rechten en verplichtingen van de lidstaten onverlet.

7. Onderstaande lijst bevat geen maatregelen met betrekking tot kwalificatievereisten en - procedures, technische normen, en vergunningsvereisten en -procedures die geen beperking ten aanzien van markttoegang of nationale behandeling vormen in de zin van de artikelen 8.7, 8.8, 8.15 en 8.16. Die maatregelen (bv. een vergunningsverplichting, een universeledienstverplichting, een verplichte erkenning van kwalificaties in gereglementeerde sectoren, een verplichting tot het afleggen van specifieke examens (met inbegrip van taalexamens) en eventuele niet-discriminerende voorwaarden op grond waarvan bepaalde activiteiten niet in beschermde zones of gebieden mogen worden uitgeoefend) zijn in elk geval van toepassing, ook als zij niet in de lijst zijn opgenomen.

8. Voor alle duidelijkheid: de verplichting voor de Europese Unie om nationale behandeling toe te kennen houdt geen vereiste in van uitbreiding tot natuurlijke of rechtspersonen van Japan, van de behandeling die in een lidstaat, op grond van het VWEU of van uit hoofde van dat verdrag genomen maatregelen, met inbegrip van de implementatie ervan in de lidstaten, wordt toegekend aan:

i) natuurlijke personen of ingezetenen van een lidstaat van de Europese Unie, of

ii) rechtspersonen opgericht of georganiseerd naar het recht van een andere lidstaat of van de Europese Unie en die hun statutaire zetel, hun hoofdbestuur of hun hoofdvestiging in een lidstaat van de Europese Unie hebben.

Een dergelijke nationale behandeling wordt toegekend aan rechtspersonen die zijn opgericht of georganiseerd naar het recht van een andere lidstaat of de Europese Unie en die hun statutaire zetel, hun hoofdbestuur of hun hoofdvestiging in een lidstaat hebben, met inbegrip van de rechtspersonen die eigendom zijn van of onder zeggenschap staan van natuurlijke of rechtspersonen van Japan.

9. Voor de toepassing van deze lijst wordt onder "ISIC rev. 3.1" verstaan de Internationale industriële standaardclassificatie (International Standard Industrial Classification) van alle takken van economische bedrijvigheid zoals bedoeld in de "Statistical Office of the United Nations, Statistical Papers, Series M, No. 4, ISIC Rev. 3.1, 2002".

10. Voor alle duidelijkheid: niet-discriminerende maatregelen worden niet beschouwd als een beperking van de markttoegang in de zin van de artikelen 8.7 en 8.15 voor:

a) maatregelen volgens welke, met het oog op eerlijke mededinging, de eigendom van de infrastructuur moet worden gescheiden van de eigendom van de via die infrastructuur geleverde goederen of verleende diensten, bijvoorbeeld op het gebied van energie, vervoer en telecommunicatie;

b) maatregelen die, met het oog op eerlijke mededinging, de concentratie van eigendom beperken;

c) maatregelen die beogen het behoud en de bescherming van de natuurlijke hulpbronnen en het milieu te verzekeren, met inbegrip van een beperking van de beschikbaarheid, het aantal en de reikwijdte van de verleende concessies alsmede de instelling van een moratorium of een verbod;

d) maatregelen die het aantal verleende vergunningen wegens technische of fysieke beperkingen, bijvoorbeeld telecommunicatiespectra en -frequenties, aan banden leggen, of

e) maatregelen volgens welke een bepaald percentage aandeelhouders, eigenaars, vennoten of bestuurders van een onderneming over bepaalde kwalificaties moet beschikken of een bepaald beroep moet uitoefenen, zoals dat van advocaat of accountant.

11. Maatregelen die betrekking hebben op cabotage in het zeevervoer zijn niet opgenomen in deze lijst, aangezien zij op grond van artikel 8.6, lid 2, onder a), zijn uitgesloten van het toepassingsgebied van hoofdstuk 8, afdeling B, en op grond van artikel 8.14, lid 2, onder a), zijn uitgesloten van dat van hoofdstuk 8, afdeling C.

12. In de onderstaande lijst van voorbehouden worden de volgende afkortingen gebruikt:

EU De Europese Unie, met inbegrip van al haar lidstaten AT Oostenrijk

BE België BG Bulgarije CY Xxxxxx XX Xxxxxxxx XX Xxxxxxxxx

XX Xxxxxxxxxx XX Xxxxxxx

XX Xxxxxxxxxxx XX Xxxxxx

FI Finland FR Frankrijk HR Kroatië HU Hongarije IE Ierland

IT Italië

LT Litouwen LU Luxemburg LV Letland MT Malta

NL Nederland PL Polen

PT Portugal RO Roemenië SE Zweden

SI Slovenië

SK Slowaakse Republiek UK Verenigd Koninkrijk

Lijst met voorbehouden:

Voorbehoud nr. 1 — Alle sectoren

Voorbehoud nr. 2 — Vrije beroepen — rechtskundige diensten

Voorbehoud nr. 3 — Vrije beroepen — gezondheidszorg en detailhandel in geneesmiddelen Voorbehoud nr. 4 — Zakelijke diensten — onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten Voorbehoud nr. 5 — Zakelijke diensten — onroerendgoeddiensten

Voorbehoud nr. 6 — Zakelijke diensten — verhuur- of leasediensten Voorbehoud nr. 7 — Zakelijke diensten — incassobureaus en kredietrapportage Voorbehoud nr. 8 — Zakelijke diensten — arbeidsbemiddeling

Voorbehoud nr. 9 — Zakelijke diensten — beveiliging en opsporing Voorbehoud nr. 10 — Zakelijke diensten — overige zakelijke diensten Voorbehoud nr. 11 — Telecommunicatie

Voorbehoud nr. 12 — Bouw

Voorbehoud nr. 13 — Distributiediensten Voorbehoud nr. 14 — Onderwijs Voorbehoud nr. 15 — Milieudiensten Voorbehoud nr. 16 — Financiële diensten

Voorbehoud nr. 17 — Gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening Voorbehoud nr. 18 — Diensten in verband met toerisme en reizen Voorbehoud nr. 19 — Diensten in verband met cultuur, sport en recreatie Voorbehoud nr. 20 — Vervoer en hulpdiensten in verband met vervoer Voorbehoud nr. 21 — Landbouw, visserij en water

Voorbehoud nr. 22 — Energiegerelateerde activiteiten Voorbehoud nr. 23 — Overige diensten, niet elders ingedeeld

Voorbehoud nr. 1 — Alle sectoren
Sector:	Alle sectoren
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Meestbegunstigingsbehandeling
	Hoger management en raden van bestuur
	Verbod op prestatie-eisen
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Commerciële aanwezigheid

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang:

De EU: Diensten die op nationaal of lokaal niveau als openbare nutsbedrijven worden beschouwd, kunnen voorbehouden zijn aan overheidsmonopolies; ook kunnen hiervoor exclusieve rechten aan particuliere exploitanten zijn verleend.

Openbare nutsbedrijven bestaan onder meer in de volgende sectoren: aanverwante wetenschappelijke en technische adviezen, onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten (O&O) op het gebied van de maatschappij- en geesteswetenschappen, technische testen en toetsen, milieu, gezondheidszorg, vervoer en ondersteunende diensten bij alle vervoerswijzen.

Exclusieve rechten betreffende deze diensten worden vaak verleend aan particuliere exploitanten, bijvoorbeeld exploitanten met een vergunning van openbare instanties, die aan specifieke verplichtingen aangaande dienstverlening moeten voldoen. Er kan geen gedetailleerde en volledige lijst per sector worden opgesteld omdat openbare nutsbedrijven vaak tevens op lagere niveaus dan het centrale niveau bestaan. Deze beperking geldt niet voor de telecommunicatie en voor diensten in verband met computers.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In FI: Beperkingen, voor natuurlijke personen die niet in het bezit zijn van het regionale burgerschap van Åland en voor rechtspersonen, op het recht om op de Ålandeilanden onroerend goed aan te kopen en te bezitten zonder toestemming van de bevoegde autoriteiten van de Ålandeilanden. Beperkingen, voor natuurlijke personen die niet in het bezit zijn van het regionale burgerschap van Åland en voor rechtspersonen, van het recht van vestiging en het recht om economische activiteiten te verrichten zonder toestemming van de bevoegde autoriteiten van de Ålandeilanden.

Bestaande maatregelen:

FI: Ahvenanmaan maanhankintalaki (Wet inzake de verwerving van grond in Åland) (3/1975), §. 2, en

Ahvenanmaan itsehallintolaki (Wet inzake het zelfbestuur van Åland) (1144/1991), §. 11.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, verbod op prestatie-eisen, hoger management en raden van bestuur:

In FR: Soorten vestiging — op grond van de artikelen L151-1 en R153-1 van het Monetair en financieel wetboek is voor buitenlandse investeringen in Frankrijk in de in artikel R153-2 van het Monetair en financieel wetboek genoemde sectoren de voorafgaande toestemming van de minister van Economische Zaken vereist.

Bestaande maatregelen:

FR: Monetair en financieel wetboek, artikelen L151-1, R153-1.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur:

In FR: Soorten vestiging — beperking van buitenlandse participatie in recentelijk geprivatiseerde ondernemingen tot een bepaald deel van de uitgegeven aandelen, dat door de Franse regering van geval tot geval wordt vastgesteld. Wanneer een vestiging betrekking heeft op bepaalde commerciële, industriële of ambachtelijke activiteiten, is bijzondere toestemming vereist wanneer de algemeen directeur geen permanente verblijfsvergunning heeft.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang:

In HU: Een commerciële aanwezigheid kan zijn: een besloten of naamloze vennootschap of een vertegenwoordiging. Behalve voor financiële diensten is een eerste vestiging in de vorm van een filiaal niet toegestaan.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling:

In BG: Voor bepaalde economische activiteiten met betrekking tot de exploitatie of het gebruik van staats- of overheidseigendommen moet toestemming worden verleend krachtens de Wet inzake concessies.

In commerciële vennootschappen waarin de staat of een gemeente een aandeel in het kapitaal van meer dan 50 procent bezit, zijn alle transacties voor de vervreemding van vaste activa van de vennootschap, alle contracten inzake het verwerven van participaties, alle leasingcontracten en alle contracten voor de uitvoering van gezamenlijke activiteiten, kredieten en kredietverzekeringen, en alle verbintenissen uit wisselbrieven onderworpen aan een vergunning of toestemming van het privatiseringsagentschap of een andere nationale of regionale instantie, afhankelijk van welke instantie bevoegd is. Dit voorbehoud geldt niet voor de winning van delfstoffen, waarvoor in bijlage I bij bijlage 8-B bij de lijst van de Europese Unie een afzonderlijk voorbehoud is opgenomen.

In IT: De regering kan bepaalde bijzondere bevoegdheden uitoefenen in bedrijven die actief zijn op het gebied van defensie en nationale veiligheid, en met betrekking tot bepaalde activiteiten op het gebied van energie, vervoer en communicatie die van strategisch belang zijn. Dit heeft niet alleen betrekking op geprivatiseerde ondernemingen, maar op alle rechtspersonen die activiteiten uitoefenen die van strategisch belang worden geacht op het gebied van defensie en nationale veiligheid.

Wanneer een risico van ernstige schade aan de wezenlijke belangen van defensie en nationale veiligheid bestaat, heeft de regering de volgende bijzondere bevoegdheden:

i) zij kan specifieke voorwaarden voor de aankoop van aandelen vaststellen;

ii) zij kan haar veto uitspreken over de vaststelling van besluiten inzake bijzondere verrichtingen zoals overdracht, fusie, splitsing of verandering van activiteit, of

iii) zij kan de verwerving van aandelen weigeren wanneer de koper een niveau van participatie in het kapitaal nastreeft dat naar verwachting de defensie en de nationale veiligheid zal schaden.

Elk besluit, elke handeling of elke transactie (bv. overdracht, fusie, splitsing, verandering van activiteit, beëindiging) die strategische activa op het gebied van energie, vervoer en communicatie betreffen, wordt door het betrokken bedrijf meegedeeld aan het kabinet van de premier. In het bijzonder moeten acquisities door een natuurlijke of rechtspersoon van buiten de Europese Unie worden gemeld als die persoon daardoor zeggenschap over de onderneming verkrijgt.

De premier kan de volgende bijzondere bevoegdheden uitoefenen:

i) hij kan zijn veto uitspreken over elk besluit dat en elke handeling en elke transactie die een uitzonderlijk risico van ernstige schade voor het algemeen belang in verband met de veiligheid en de exploitatie van netwerken en diensten oplevert;

ii) hij kan specifieke voorwaarden opleggen met het oog op het algemeen belang, of

iii) hij kan een acquisitie weigeren in uitzonderlijke gevallen waarin sprake is van een risico voor de wezenlijke belangen van de staat.

De criteria om te beoordelen of een risico reëel of uitzonderlijk is, en de voorwaarden en procedures voor de uitoefening van de bijzondere bevoegdheden zijn vastgelegd in de wet.

Bestaande maatregelen:

IT: Wet 56/2012 inzake bijzondere bevoegdheden in bedrijven die activiteiten ontplooien op het gebied van defensie en nationale veiligheid, energie, vervoer en communicatie, en Besluit van de premier DPCM 253 van 30.11.2012 tot vaststelling van de activiteiten van strategisch belang op het gebied van defensie en nationale veiligheid.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, meestbegunstigingsbehandeling, verbod op prestatie-eisen, hoger management en raden van bestuur:

In LT: Ondernemingen die van strategisch belang zijn voor de nationale veiligheid en waarvan de staat eigenaar moet zijn (deel van het kapitaal dat overeenkomstig de nationale veiligheidsbelangen in handen mag zijn van binnenlandse of buitenlandse particulieren, met betrekking tot investeringen in ondernemingen, sectoren en voorzieningen van strategisch belang voor de nationale veiligheid, en procedure en criteria voor de bepaling van de conformiteit van potentiële nationale investeerders en potentiële deelnemers in de onderneming enz.).

Bestaande maatregelen:

LT: Wet inzake ondernemingen en voorzieningen van strategisch belang voor de nationale veiligheid en andere ondernemingen die van belang zijn voor de nationale veiligheid van de Republiek Litouwen van 10 oktober 2002 nr. IX-1132 (laatstelijk gewijzigd op 30 juni 2016 bij Wet nr. XII-1272).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — nationale behandeling en hoger management en raden van bestuur:

In SE: Discriminerende voorwaarden voor oprichters, hoger management en raden van bestuur wanneer in het Zweedse recht nieuwe verenigings- of vennootschapsvormen worden opgenomen.

b) Verwerving van vastgoed

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur:

In HU: Verwerving van staatseigendommen.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling:

In HU: De verwerving van landbouwgrond door buitenlandse rechtspersonen en niet in Hongarije wonende natuurlijke personen, onder meer wat de vergunningsprocedure voor de verwerving van landbouwgrond betreft.

Bestaande maatregelen:

HU: Wet CXXII van 2013 betreffende de overdracht van eigendomsrechten op land- en bosbouwgrond (hoofdstuk II (punt 6-36) en hoofdstuk IV (punt 38-59)), en

Wet CCXII van 2013 inzake overgangsmaatregelen en bepaalde voorschriften in verband met Wet CXXII van 2013 betreffende de overdracht van eigendomsrechten op land- en bosbouwgrond (hoofdstuk IV (punt 8-20)).

In LV: De verwerving van land in plattelandsgebieden door onderdanen van Japan of een derde land, onder meer wat de vergunningsprocedure voor de verwerving van land in plattelandsgebieden betreft.

Bestaande maatregelen:

LV: Wet inzake de privatisering van grond in plattelandsgebieden, ss. 28, 29, 30.

In SK: Buitenlandse ondernemingen of natuurlijke personen mogen geen landbouw- of bosgronden verwerven buiten de bebouwde kom van een gemeente, noch bepaalde andere terreinen (bijv. natuurlijke hulpbronnen, meren, rivieren, openbare wegen enz.). Met het oog op de transparantie is de regulering van het landgebruik, zoals die op het tijdstip van ondertekening van deze overeenkomst is voorzien in Wet nr. 44/1988 inzake de bescherming en exploitatie van natuurlijke hulpbronnen, geen niet-conforme maatregel.

Bestaande maatregelen:

SK: Wet nr. 229/1991 inzake de regulering van grondeigendom en andere agrarische eigendommen;

Wet nr. 460/1992 Grondwet van de Slowaakse Republiek;

Wet nr. 180/1995 betreffende een aantal maatregelen inzake grondbezit; Wet nr. 202/1995 inzake monetaire handel met het buitenland;

Wet nr. 503/2003 inzake restitutie van grondeigendom; Wet nr. 326/2005 inzake bossen, en

Wet nr. 140/2014 inzake de eigendomsverwerving van landbouwgrond.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In BG: Buitenlandse natuurlijke en buitenlandse rechtspersonen kunnen in Bulgarije geen grond verwerven (ook niet via een filiaal). Bulgaarse rechtspersonen met buitenlandse participatie kunnen geen landbouwgrond verwerven. Buitenlandse rechtspersonen en buitenlandse burgers die hun vaste verblijfplaats in het buitenland hebben, kunnen gebouwen en eigendomsrechten op onroerend goed (gebruiksrecht, bouwrecht, recht van bovenbouw en erfdienstbaarheden) verwerven. Buitenlandse burgers die hun vaste verblijfplaats in het buitenland hebben, buitenlandse rechtspersonen en vennootschappen met een buitenlands meerderheidsbelang kunnen in bepaalde, door de ministerraad aangewezen geografische regio's met toestemming onroerend goed verwerven.

Bestaande maatregelen:

BG: Grondwet van de Republiek Bulgarije, art. 22;

Wet inzake de eigendom en het gebruik van landbouwgrond, art. 3, en Wet inzake de bossen, art. 10.

In EE: Natuurlijke of rechtspersonen van buiten de Europese Economische Ruimte (EER) en de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling kunnen vastgoed waarin bos- en/of landbouwgrond is inbegrepen enkel verwerven met toestemming van de provinciegouverneur en de gemeenteraad, en zij moeten op een door de wet voorgeschreven wijze kunnen aantonen dat het vastgoed overeenkomstig zijn beoogde doel en efficiënt, duurzaam en doelgericht zal worden gebruikt.

Bestaande maatregelen:

EE: Kinnisasja omandamise kitsendamise seadus (Wet inzake beperkingen op de verwerving van vastgoed), hoofdstukken 2 en 3.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In LT: Alle maatregelen die in overeenstemming zijn met de verbintenissen die de Europese Unie in de GATS met betrekking tot de aankoop van grond is aangegaan en die van toepassing zijn in Litouwen. De procedure en de voorwaarden voor de verwerving van grond, en de beperkingen daarop, worden vastgesteld in de constitutionele wet, de wet inzake gronden en de wet inzake het verwerven van landbouwgrond. Plaatselijke overheden (gemeenten) en andere nationale entiteiten van leden van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling en de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie die in Litouwen economische activiteiten uitoefenen die in de constitutionele wet zijn gespecificeerd overeenkomstig de criteria van de Europese Unie en andere integratieprojecten waar Litouwen een aanvang mee heeft genomen, mogen in hun eigendom echter niet- landbouwgrond verwerven voor de bouw en de exploitatie van gebouwen en faciliteiten die zij voor hun directe activiteiten nodig hebben.

Bestaande maatregelen:

LT: Grondwet van de Republiek Litouwen;

Constitutionele wet van de Republiek Litouwen van 20 juni 1996 betreffende de tenuitvoerlegging van artikel 47, lid 3, van de Grondwet van de Republiek Litouwen, nr. I-1392, laatstelijk gewijzigd op 20 maart 2003, nr. IX-1381;

Wet van 27 januari 2004 inzake gronden, nr. IX-1983, en

Wet van 24 april 2014 inzake het verwerven van landbouwgrond, nr. XII-854.

c) Erkenning

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — nationale behandeling:

In EU: De richtlijnen van de Europese Unie betreffende de wederzijdse erkenning van diploma's en andere beroepskwalificaties zijn uitsluitend van toepassing op burgers van de Europese Unie. Het recht om in de ene lidstaat van de Europese Unie een gereglementeerd beroep uit te oefenen, geeft niet het recht tot uitoefening van dat beroep in een andere lidstaat.

d) Meestbegunstigingsbehandeling

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — meestbegunstigingsbehandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — meestbegunstigingsbehandeling:

De EU: Toekenning van een gedifferentieerde behandeling op grond van een internationale investerings- of andere handelsovereenkomst die vóór de datum van inwerkingtreding van deze overeenkomst van kracht was of werd ondertekend.

De EU: Aan een land een gedifferentieerde behandeling toekennen op grond van een bestaande of toekomstige bilaterale of multilaterale overeenkomst die:

i) een interne markt voor diensten en investeringen creëert;

ii) het recht van vestiging verleent, of

iii) de onderlinge aanpassing van de wetgevingen in één of meer economische sectoren vereist.

Een interne markt voor diensten en vestiging betekent een ruimte zonder interne grenzen waarin het vrije verkeer van diensten, kapitaal en personen gegarandeerd is.

Onder het recht van vestiging wordt een verplichting verstaan om in substantie alle belemmeringen voor vestiging op te heffen tussen de partijen bij de overeenkomst inzake regionale economische integratie door het van kracht worden van die overeenkomst. Het recht van vestiging houdt voor onderdanen van de partijen bij de overeenkomst inzake regionale economische integratie het recht in om ondernemingen op te richten en te exploiteren onder dezelfde voorwaarden als die welke in de wetgeving van het land waar een dergelijke onderneming wordt gevestigd voor eigen onderdanen zijn vastgesteld.

Onder onderlinge aanpassing van de wetgevingen wordt verstaan:

i) de afstemming van de wetgeving van één of meer partijen bij de overeenkomst inzake regionale economische integratie op de wetgeving van de andere partij of partijen bij die overeenkomst, of

ii) de opname van gemeenschappelijke wetgeving in de rechtsorde van de partijen bij de overeenkomst inzake regionale economische integratie.

Een dergelijke afstemming of opname vindt pas plaats, en wordt pas geacht te hebben plaatsgevonden, vanaf het ogenblik waarop deze is vastgesteld in de rechtsorde van de partij of partijen bij de overeenkomst inzake regionale economische integratie.

Bestaande maatregelen:

EU: Europese Economische Ruimte; Stabilisatieovereenkomsten;

Bilaterale overeenkomsten tussen de EU en de Zwitserse Bondsstaat, en Diepe en brede vrijhandelsovereenkomsten.

De EU: Aan onderdanen of ondernemingen wat betreft het recht van vestiging een gedifferentieerde behandeling toekennen op grond van bestaande of toekomstige bilaterale overeenkomsten tussen de volgende lidstaten van de Europese Unie: BE, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, en elk van de volgende landen of vorstendommen: Andorra, Monaco, Xxx Xxxxxx xx Xxxxxxxxxxxx.

Xx XX, XX, XX: Deense, Zweedse en Finse maatregelen ter bevordering van de noordse samenwerking, zoals:

i) financiële ondersteuning van projecten voor onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten (O&O) (het Nordic Industrial Fund);

ii) financiering van haalbaarheidsstudies voor internationale projecten (het Nordic Fund for Project Exports), en

iii) financiële bijstand aan ondernemingen1 die milieutechnologie gebruiken (de Nordic Environment Finance Corporation).

Dit voorbehoud laat de uitsluiting van overheidsopdrachten van een partij of subsidies in de leden 5 en 6 van artikel 8.12 en in lid 2, onder c) en e), van artikel 8.14, onverlet.

In PL: De preferentiële voorwaarden voor vestiging of grensoverschrijdende dienstverlening, waaronder eventueel de afschaffing of wijziging van bepaalde beperkingen die zijn vervat in de lijst van in Polen geldende voorbehouden, kunnen door handels- en scheepvaartverdragen worden uitgebreid.

In PT: Voor landen waar het Portugees de officiële taal is (Angola, Brazilië, Guinee-Bissau, Kaapverdië, Mozambique en Sao Tomé en Principe) wordt afgezien van de nationaliteitsvereisten voor de uitoefening van bepaalde activiteiten en beroepen door natuurlijke personen die diensten verlenen.

1 Dit geldt voor Oost-Europese ondernemingen die met één of meer noordse ondernemingen samenwerken.

e) Wapens, munitie en oorlogsmaterieel

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, meestbegunstigingsbehandeling, hoger management en raden van bestuur, verbod op prestatie-eisen en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling, meestbegunstigingsbehandeling:

In EU: Productie of verspreiding van, of handel in, wapens, munitie en oorlogsmaterieel. Oorlogsmaterieel is beperkt tot producten die uitsluitend zijn bestemd en vervaardigd voor militair gebruik in verband met oorlogsvoering of defensieactiviteiten.

Voorbehoud nr. 2 — Vrije beroepen — rechtskundige diensten
Sector:	Vrije beroepen — rechtskundige diensten: diensten van notarissen en deurwaarders, boekhoudkundige diensten; auditdiensten, diensten van belastingconsulenten, diensten van architecten en stedenbouwkundigen, diensten van ingenieurs en geïntegreerde diensten van ingenieurs
Bedrijfstakkenclassificatie:	Deel van CPC 861, deel van 87902, 862, 863, 8671, 8672, 8673, 8674, deel van 879
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Hoger management en raden van bestuur
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Rechtskundige diensten

De EU, met uitzondering van SE: behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de verstrekking van rechtskundig advies, juridische machtiging, documentatie en certificering door beoefenaars van juridische beroepen die met publieke taken zijn belast, zoals notarissen, "huissiers de justice" of andere "officiers publics et ministériels", en met betrekking tot diensten van deurwaarders die bij een officieel overheidsbesluit zijn benoemd (deel van CPC 861, deel van 87902).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — meestbegunstigingsbehandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — meestbegunstigingsbehandeling:

In BG: De volledige nationale behandeling wat de vestiging en exploitatie van ondernemingen en het verlenen van diensten betreft, kan alleen worden verleend aan ondernemingen die gevestigd zijn in landen waarmee preferentiële regelingen zijn of zullen worden gesloten en aan burgers van die landen (deel van CPC 861).

In LT: Advocaten uit andere landen mogen uitsluitend ingevolge bilaterale overeenkomsten inzake rechtsbijstand als advocaat voor de gerechtelijke instanties optreden (deel van

CPC 861).

b) Boekhoudkundige diensten (CPC 8621 andere dan auditdiensten, 86213, 86219 en 86220)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In HU: Grensoverschrijdende activiteiten voor accountancy en boekhouding.

Bestaande maatregelen: HU: Wet C van 2000, en Wet LXXV van 2007.

c) Auditdiensten (CPC — 86211 en 86212 andere dan boekhoudkundige diensten)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — nationale behandeling:

In BG: Een onafhankelijke financiële audit wordt verricht door geregistreerde auditors die lid zijn van het Instituut van registeraccountants. Onder voorbehoud van wederkerigheid registreert het Instituut van registeraccountants een auditorganisatie van Japan of een derde land wanneer deze bewijst dat:

i) drie kwart van de leden van de beheersorganen en de geregistreerde auditors die voor rekening van de organisatie audits verrichten, voldoen aan eisen die gelijkwaardig zijn aan die welke gelden voor Bulgaarse auditors en zijn geslaagd voor de desbetreffende examens;

ii) de auditorganisatie onafhankelijke financiële audits verricht overeenkomstig de eisen van onafhankelijkheid en objectiviteit, en

iii) de auditorganisatie op haar website een jaarlijks transparantieverslag publiceert of aan andere gelijkwaardige voorschriften voor informatieverstrekking voldoet wanneer zij een audit van organisaties van openbaar belang verricht.

Bestaande maatregelen:

BG: Wet inzake onafhankelijke financiële audits.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur:

In CZ: Enkel ondernemingen waarin ten minste 60 procent van het kapitaal of de stemrechten in handen is van onderdanen van Tsjechië of van de lidstaten van de Europese Unie kunnen worden gemachtigd in Tsjechië audits te verrichten.

Bestaande maatregelen:

CZ: Wet nr. 93/2009 Sb. van 26 maart 2009 inzake auditors.

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In UK: Grensoverschrijdende verlening van auditdiensten.

Bestaande maatregelen:

UK: Vennootschapswet 2006.

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In HU: Grensoverschrijdende verlening van auditdiensten.

Bestaande maatregelen:

HU: Wet C van 2000, en Wet LXXV van 2007.

In PT: Grensoverschrijdende verlening van auditdiensten.

d) Architectuur en stedenbouwkundige diensten (CPC 8674)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In HR: De grensoverschrijdende verlening van diensten inzake stedenbouwkundige planning.

Voorbehoud nr. 3 — Vrije beroepen — gezondheidszorg en detailhandel in geneesmiddelen
Sector:	Gezondheidsdiensten door vrije-beroepsbeoefenaren en detailhandel in geneesmiddelen en medische en orthopedische goederen, andere door apothekers verleende diensten
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 63211, 85201, 9312, 9319, 93121
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Verbod op prestatie-eisen
	Hoger management en raden van bestuur
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Medische en tandheelkundige diensten; diensten verleend door verloskundigen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, psychologen en paramedisch personeel (CPC 63211, 85201, 9312, 9319, CPC 932)

In FI: De verlening van alle gezondheidsdiensten van vrije-beroepsbeoefenaren, ongeacht of deze publiek of particulier worden gefinancierd, met inbegrip van medische en tandheelkundige diensten, diensten die worden verleend door verloskundigen, fysiotherapeuten en paramedisch personeel en de diensten van psychologen, met uitzondering van de diensten van verpleegkundigen (CPC 9312, deel van 93191).

Bestaande maatregelen:

FI: Laki yksityisestä terveydenhuollosta (Wet inzake de particuliere gezondheidszorg) (152/1990).

In BG: De verlening van alle gezondheidsdiensten van vrije-beroepsbeoefenaren, met inbegrip van medische en tandheelkundige diensten, diensten die worden verleend door verpleegkundigen, verloskundigen, fysiotherapeuten en paramedisch personeel en de diensten van psychologen (CPC 9312, deel van 9319).

Bestaande maatregelen:

BG: Wet inzake medische inrichtingen, Wet inzake de beroepsorganisatie van verpleegkundigen, verloskundigen en aanverwante medische specialisten.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang:

In UK: De vestiging van artsen in het kader van de National Health Service is afhankelijk van een bezettingsplan voor medisch personeel (CPC 93121, 93122).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang en nationale behandeling:

In CZ, MT: De verlening van alle gezondheidsdiensten van vrije-beroepsbeoefenaren, met inbegrip van diensten die worden verleend door artsen, tandartsen, verloskundigen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, paramedisch personeel, psychologen, en andere aanverwante diensten (CPC 9312, deel van 9319).

Bestaande maatregelen:

CZ: Wet nr. 296/2008 Sb. inzake de waarborging van de kwaliteit en veiligheid van menselijk weefsel en menselijke cellen bestemd voor gebruik bij de mens ("Wet inzake menselijke weefsels en cellen");

Wet nr. 378/2007 Sb. inzake geneesmiddelen en tot wijziging van een aantal aanverwante wetten ("Wet inzake geneesmiddelen");

Wet nr. 123/2000 Sb. inzake medische hulpmiddelen, en

Wet nr. 285/2002 Sb. inzake het doneren, wegnemen en transplanteren van weefsels en organen en tot wijziging van bepaalde wetten ("Transplantatiewet").

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

De EU, met uitzondering van NL en SE: Voor de verlening van alle gezondheidsdiensten door vrije-beroepsbeoefenaren, met inbegrip van de diensten van artsen, tandartsen, verloskundigen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, psychologen, paramedisch personeel en psychologen, is ingezetenschap vereist. Deze diensten mogen alleen worden verleend door natuurlijke personen die fysiek aanwezig zijn op het grondgebied van de Europese Unie (CPC 9312, deel van 93191).

In BE, UK: De grensoverschrijdende verlening van diensten van artsen, tandartsen en verloskundigen, verpleegkundigen, fysiotherapeuten, psychologen en paramedisch personeel (deel van CPC 85201, 9312, deel van 93191, daarnaast deel van 85201 in BE).

In UK: Voor dienstverleners die niet fysiek aanwezig zijn op het grondgebied van het Verenigd Koninkrijk (deel van CPC 85201, 9312, deel van 93191).

b) Dierenartsen (CPC 932)

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In BG: Een dierenartspraktijk kan worden opgericht door een natuurlijke of een rechtspersoon.

Voor de uitoefening van de diergeneeskunde moet de betrokkene de nationaliteit van een lidstaat van de Europese Unie of die van een lidstaat van de EER hebben; andere buitenlanders moeten in het bezit zijn van een permanente verblijfsvergunning (fysieke aanwezigheid is vereist).

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten markttoegang, nationale behandeling:

In BE, LV: Grensoverschrijdende verlening van veterinaire diensten.

c) Detailhandel in geneesmiddelen en medische en orthopedische goederen, andere door apothekers verleende diensten (CPC 63211)

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

De EU, met uitzondering van EL, IE, LU, LT, NL en UK: Beperking van het aantal leveranciers die het recht hebben om in een specifieke lokale zone of specifiek lokaal gebied op niet-discriminerende basis een bepaalde dienst te verlenen, teneinde in gebieden met een beperkte vraag overaanbod te voorkomen. Derhalve kan een onderzoek naar de economische behoefte worden verricht, waarbij rekening wordt gehouden met factoren zoals het aantal bestaande ondernemingen en de gevolgen daarvoor, de vervoersinfrastructuur, de bevolkingsdichtheid en de geografische spreiding.

De EU, met uitzondering van BE, BG, CZ, EE en IE: Postorderverkoop is alleen mogelijk vanuit lidstaten van de EER, zodat voor de detailverkoop van geneesmiddelen en specifieke medische goederen aan het publiek in de Europese Unie vestiging in een van die landen vereist is.

In BE: Postorderverkoop mag alleen worden verricht door voor het publiek toegankelijke apotheken, zodat voor de detailverkoop van geneesmiddelen en specifieke goederen aan het publiek vestiging in België vereist is.

In BG, EE en ES: De postorderverkoop van geneesmiddelen is verboden.

In CZ: Postorderverkoop is alleen mogelijk vanuit lidstaten van de Europese Unie.

In IE en LT: Postorderverkoop van geneesmiddelen waarvoor een doktersvoorschrift vereist is, is verboden.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur, verbod op prestatie-eisen en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In FI: Detailhandel in geneesmiddelen.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In SE: Detailhandel in geneesmiddelen en de levering van geneesmiddelen aan het publiek.

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In UK: De grensoverschrijdende detailhandel in geneesmiddelen en medische en orthopedische goederen en andere door apothekers verleende diensten.

Bestaande maatregelen:

AT: Arzneimittelgesetz (Wet op de geneesmiddelen), BGBl. nr. 185/1983 zoals gewijzigd,

§§ 57, 59, 59a, en

Medizinproduktegesetz (Wet op medische producten), BGBl. nr. 657/1996 zoals gewijzigd,

§ 99.

BE: Koninklijk besluit van 21 januari 2009 houdende onderrichtingen voor de apothekers, en Koninklijk besluit van 10 november 1967 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen.

FI: Lääkelaki (Wet inzake geneesmiddelen) (395/1987).

SE: Wet inzake de handel in geneesmiddelen (2009:336);

Verordening inzake de handel in geneesmiddelen (2009:659), en

het Zweedse geneesmiddelenagentschap heeft nog andere verordeningen vastgesteld, waarover nadere bijzonderheden te vinden zijn in (LVFS 2009:9).

Voorbehoud nr. 4 — Zakelijke diensten — onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten
Sector:	Zakelijke diensten — onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 851, 852, 853
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
Afdeling:	Grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

In RO: Met betrekking tot de grensoverschrijdende verlening van onderzoeks- en ontwikkelingsdiensten.

Bestaande maatregelen:

RO: Regeringsverordening nr. 6/2011;

Besluit van de minister van Onderwijs en Onderzoek nr. 3548/2006, en Regeringsbesluit nr. 134/2011.

Voorbehoud nr. 5 — Zakelijke diensten — onroerendgoeddiensten
Sector:	Zakelijke diensten — onroerendgoeddiensten
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 821, 822
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
Afdeling:	Grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

In CZ en HU: Grensoverschrijdende verlening van onroerendgoeddiensten.

Voorbehoud nr. 6 — Zakelijke diensten — verhuur- of leasediensten
Sector:	Zakelijke diensten — verhuur- of leasediensten zonder bedieningspersoneel
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 832
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
Afdeling:	Grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

In BE en FR: Grensoverschrijdende verlening van verhuur- of leasediensten zonder bedieningspersoneel voor persoonlijke en huishoudelijke goederen.

Voorbehoud nr. 7 — Zakelijke diensten — incassobureaus en kredietrapportage
Sector:	Zakelijke diensten — incassobureaus en kredietrapportage
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 87901, 87902
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
Afdeling:	Grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

De EU, met uitzondering van ES, LV en SE, met betrekking tot de verlening van diensten van incassobureaus en kredietrapportage.

Voorbehoud nr. 8 — Zakelijke diensten — arbeidsbemiddeling
Sector:	Zakelijke diensten — arbeidsbemiddeling
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 87201, 87202, 87203, 87204, 87205, 87206, 87209
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Hoger management en raden van bestuur
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

Met uitzondering van HU en SE: De verlening van diensten inzake arbeidsbemiddeling voor huishoudelijke hulp, andere arbeiders voor handel en bedrijf, verpleegkundig en ander personeel (CPC 87204, 87205, 87206, 87209).

Met uitzondering van BE, HU en SE: Vestiging vereisen en grensoverschrijdende arbeidsbemiddeling voor kantoorpersoneel en andere werknemers verbieden.

Xx XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX en SK: De vestiging van diensten inzake arbeidsbemiddeling voor kantoorpersoneel en andere werknemers.

In LT en LV: De verlening van diensten inzake arbeidsbemiddeling voor kantoorpersoneel. In DE en IT: Beperking van het aantal dienstverleners op het gebied van arbeidsbemiddeling. In FR: Voor deze diensten kan sprake zijn van een staatsmonopolie.

In DE: Het Bondsministerie van Werkgelegenheid en Sociale Zaken kan voor bepaalde beroepen een regeling uitvaardigen betreffende de plaatsing en aanwerving van personeel van buiten de Europese Unie en de EER (CPC 87202).

In AT, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX en SK: De verlening van diensten voor het leveren van kantoorpersoneel.

In FR, IE, IT en NL: Vestiging vereisen en de grensoverschrijdende verlening van diensten voor het leveren van kantoorpersoneel verbieden.

In IT: Beperking van het aantal dienstverleners op het gebied van de levering van kantoorpersoneel (87203).

In XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX en SK: De verlening van diensten voor het zoeken van directieleden.

In IE: Vestiging vereisen en grensoverschrijdende dienstverlening voor het zoeken van directieleden verbieden (87201).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang:

In ES: Beperking van het aantal dienstverleners op het gebied van het zoeken van directieleden, en beperking van het aantal dienstverleners op het gebied van arbeidsbemiddeling (CPC 87201, 87202).

Bestaande maatregelen:

AT: §§ 97 en 135 van de Oostenrijkse handelswet (Gewerbeordnung), BGBl. nr. 194/1994, zoals gewijzigd, en

Wet inzake de terbeschikkingstelling van arbeidskrachten (Arbeitskräfteüberlassungsgesetz/AÜG), BGBl. nr. 196/1988, zoals gewijzigd.

BG: Wet ter bevordering van de inzetbaarheid, artikelen 26, 27, 27a en 28.

CY: Wet op de particuliere arbeidsbureaus 150(I)/2013, uitgevaardigd op 6 december 2013, en Wet op de particuliere arbeidsbureaus N. 126(I)/2012.

CZ: Wet op de werkgelegenheid (435/2004).

DE: § 38 Werkgelegenheidsverordening (Beschäftigungsverordnung), en

§ 292 Sociaal Wetboek nr. III Bevordering van de werkgelegenheid (Drittes Buch Sozialgesetzbuch, SGB III).

DK: §§ 8a – 8f in wetsbesluit nr. 73 van 17 januari 2014 en uitgewerkt in besluit nr. 228 van 7 maart 2013 (werkgelegenheid voor zeevarenden), en

Wet op de werkvergunningen 2006. S1(2) en (3).

EL: Wet 4052/2012 (Staatsblad 41 Α), zoals gewijzigd in een aantal van haar bepalingen bij wet Ν.4093/2012 (Staatsblad 222 Α).

ES: Real Decreto-ley 8/2014, de 4 de julio, de aprobación de medidas urgentes para el crecimiento, la competitividad y la eficiencia, artículo 117 (tramitado como Ley 18/2014, de 15 de octubre).

FI: Lakijulkisesta työvoima- ja yrityspalvelusta (Wet inzake de openbare werkgelegenheids- en ondernemingsdienst) (916/2012).

HR: Wet op de arbeidsbemiddeling en de werkloosheidsrechten (OG 80/08, 121/10, 118/12 en 153/13);

Verordening inzake de uitoefening van activiteiten in verband met werkgelegenheid (OG 8/14); Arbeidswet (OG 93/14), artikelen 44 tot en met 47, en

Vreemdelingenwet (OG 130/11 en 74/12) voor de tewerkstelling van vreemdelingen in Kroatië.

IE: Wet op de werkvergunningen 2006. S1(2) en (3).

IT: Wetsbesluit 276/2003, artikelen 4 en 5.

LT: Litouws arbeidswetboek, Wet van de Republiek Litouwen van 19 mei 2011 nr. XI-1379 inzake uitzendbureaus, laatstelijk gewijzigd op 11 april 0000, xx. XXX-000

XX: Loi du 18 janvier 2012 portant création de l'Agence pour le développement de l'emploi) (wet van 18 januari 2012 inzake de oprichting van een bureau voor de ontwikkeling van de werkgelegenheid — ADEM).

MT: Wet inzake diensten op het gebied van werkgelegenheid en opleiding (Cap. 343) (artikelen 23 tot en met 25), en

Verordeningen inzake arbeidsbureaus (S.L. 343.24).

PL: Artikel 18 van de wet van 20 april 2004 tot bevordering van instellingen op het gebied van werkgelegenheid en de arbeidsmarkt (Dz. U. van 2015, punt 149, zoals gewijzigd).

PT: Wetsbesluit nr. 260/2009 van 25 september, gewijzigd bij Wet nr. 5/2014 van 12 februari (toegang en verlening van diensten door arbeidsbureaus).

RO: Wet nr. 156/2000 inzake de bescherming van Roemeense burgers die in het buitenland werken, opnieuw bekendgemaakt, en Regeringsbesluit nr. 384/2001 voor de goedkeuring van de methodologische normen voor de toepassing van Wet nr. 156/2000, met latere wijzigingen; Regeringsverordening nr. 277/2002, zoals gewijzigd bij Regeringsbesluit nr. 790/2004 en Regeringsverordening nr. 1122/2010, en

Wet nr. 53/2003 — Arbeidswetboek, opnieuw gepubliceerd met latere wijzigingen en aanvullingen, en Regeringsbesluit nr. 1256/2011 inzake de operationele voorwaarden en de vergunningsprocedure voor uitzendbureaus.

SI: Wet op de regulering van de arbeidsmarkt (staatsblad van de Republiek Xxxxxxxx, xx. 00/0000, 21/2013, 63/2013), en

Wet op de werkgelegenheid, zelfstandige activiteit en werk door vreemdelingen — ZZSDT (staatsblad van de Republiek Slovenië, nr. 47/2015).

SK: Wet nr. 5/2004 inzake arbeidsbemiddeling, en Wet nr. 455/1991 inzake handelsvergunningen.

Voorbehoud nr. 9 — Zakelijke diensten — beveiliging en opsporing
Sector:	Zakelijke diensten — beveiliging en opsporing
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 87301, 87302, 87303, 87304, 87305, 87309
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Verbod op prestatie-eisen
	Hoger management en raden van bestuur
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Beveiligingsdiensten (CPC 87302, 87303, 87304, 87305, 87309)

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur, verbod op prestatie-eisen en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX, XX en SK: De verlening van beveiligingsdiensten.

In DK, HR en HU: De verlening van diensten in de volgende subsectoren: bewaking (87305) in HR en HU, advies op het gebied van beveiliging (87302) in HR, bewaking van vliegvelden (deel van 87305) in DK en vervoer met gepantserde wagens (87304) in HU.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In BE: Voor leden van raden van bestuur van ondernemingen die bewakings- en beveiligingsdiensten (87305) verlenen en advies en opleiding op het gebied van beveiliging (87302) verzorgen, is de nationaliteit van een lidstaat van de Europese Unie vereist. Leden van het hoger management van ondernemingen die advies op het gebied van bewaking en beveiliging verlenen, moeten ingezeten onderdanen van een lidstaat van de Europese Unie zijn.

In FI: Vergunningen voor het aanbieden van beveiligingsdiensten mogen uitsluitend worden afgegeven aan in de EER woonachtige natuurlijke personen of aan in de EER gevestigde rechtspersonen.

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In BE, ES, FI, FR en PT: De grensoverschrijdende verlening van beveiligingsdiensten door een buitenlandse dienstverlener is niet toegestaan. Er zijn nationaliteitsvereisten voor gespecialiseerd personeel in PT, voor particulier beveiligingspersoneel in ES en voor directeuren en algemeen directeuren in FR.

Bestaande maatregelen:

BG: Wet inzake particuliere beveiligingsbedrijven.

CZ: Wet op de handelsvergunningen.

DK: Verordening betreffende de beveiliging van de luchtvaart.

FI: Laki yksityisistä turvallisuuspalveluista 282/2002 (Wet inzake particuliere beveiligingsdiensten).

LT: Wet nr. IX-2327 van 8 juli 2004 inzake de beveiliging van personen en objecten.

LV: Wet inzake de activiteiten van beveiligingspersoneel (afdelingen 6, 7, 14).

PL: Wet van 22 augustus 1997 inzake de bescherming van personen en eigendom (Pools staatsblad van 2016, punt 1432, zoals gewijzigd).

PT: Wet 34/2013, en Verordening 273/2013.

SI: Zakon o zasebnem varovanju (Wet inzake de particuliere beveiliging).

b) Opsporingsdiensten (CPC 87301)

De EU, met uitzondering van AT en SE: De verlening van opsporingsdiensten.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In LT en PT: De staat heeft een monopolie op opsporingsdiensten.

Voorbehoud nr. 10 — Zakelijke diensten — overige zakelijke diensten
Sector:	Zakelijke diensten — overige zakelijke diensten (vertalen en tolken, vermenigvuldigen van teksten, diensten in verband met de distributie van energie en diensten in verband met de maakindustrie)
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 87905, 87904, 884, 887
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Meestbegunstigingsbehandeling
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Vertalen en tolken (CPC 87905)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In HR: Grensoverschrijdende verlening van tolk- en vertaaldiensten voor officiële documenten.

b) Vermenigvuldigen van teksten (CPC 87904)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In HU: Vestiging vereisen voor diensten inzake het vermenigvuldigen van teksten.

c) Diensten in verband met de distributie van energie en diensten in verband met de maakindustrie (deel van CPC 884, 887 met uitzondering van advies- en consultancydiensten)

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In HU: Diensten in verband met de distributie van energie en met de grensoverschrijdende verlening van diensten in verband met de maakindustrie, met uitzondering van advies- en consultancydiensten in deze sectoren.

d) Onderhoud en reparatie van schepen, spoorwegmaterieel en luchtvaartuigen en delen daarvan (deel van CPC 86764, CPC 86769, CPC 8868)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In EU, met uitzondering van DE, EE en HU: Vestiging of fysieke aanwezigheid op het desbetreffende grondgebied vereisen en de grensoverschrijdende verlening van onderhouds- en reparatiediensten voor vervoermaterieel van buiten dat grondgebied af verbieden.

In EU, met uitzondering van CZ, EE, HU, LU en SK: Vestiging of fysieke aanwezigheid op het desbetreffende grondgebied vereisen en de grensoverschrijdende verlening van onderhouds- en reparatiediensten voor binnenschepen van buiten dat grondgebied af verbieden.

In EU, met uitzondering van EE, HU en LV: Vestiging of fysieke aanwezigheid op het desbetreffende grondgebied vereisen en de grensoverschrijdende verlening van onderhouds- en reparatiediensten voor zeeschepen van buiten dat grondgebied af verbieden.

In EU, met uitzondering van AT, EE, HU, LV, en PL: Vestiging of fysieke aanwezigheid op het desbetreffende grondgebied vereisen en de grensoverschrijdende verlening van onderhouds- en reparatiediensten voor luchtvaartuigen en delen daarvan van buiten dat grondgebied af verbieden (deel van CPC 86764, CPC 86769, CPC 8868).

In EU: Enkel in de Europese Unie gemachtigde erkende organisaties mogen namens lidstaten van de Europese Unie wettelijk voorgeschreven onderzoeken en certificaties van schepen verrichten. Vestiging kan vereist zijn.

Bestaande maatregelen:

EU: Verordening (EG) nr. 391/2009 van het Europees Parlement en de Raad van 23 april 2009 inzake gemeenschappelijke voorschriften en normen voor met de inspectie en controle van schepen belaste organisaties.

e) Overige zakelijke diensten in verband met de luchtvaart

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — meestbegunstigingsbehandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — meestbegunstigingsbehandeling:

De EU: Toekenning van een gedifferentieerde behandeling op grond van bestaande of toekomstige bilaterale overeenkomsten inzake de volgende aanvullende diensten:

i) verkoop en marketing van luchtvervoersdiensten;

ii) geautomatiseerde boekingssystemen (CRS);

iii) onderhoud en reparatie van luchtvaartuigen en delen daarvan, of

iv) verhuur of leasing van luchtvaartuigen zonder bemanning.

Voorbehoud nr. 11 — Telecommunicatie
Sector:	Telecommunicatiediensten
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot omroepdiensten. Een omroep is de ononderbroken transmissieketen die vereist is voor de distributie van televisie- en radioprogrammasignalen naar het grote publiek. Het begrip omvat niet de toeleveringskoppelingen tussen exploitanten.

Voorbehoud nr. 12 — Bouw
Sector:	Bouw
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 51
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

In LT: Het recht om documentatie inzake ontwerpen voor bouwwerken van uitzonderlijke betekenis op te stellen, wordt alleen verleend aan in Litouwen geregistreerde ontwerpbedrijven of aan buitenlandse ontwerpbedrijven die daarvoor goedkeuring hebben gekregen van een daartoe door de regering gemachtigde instelling. Het recht om technische activiteiten in de belangrijkste sectoren van de bouwnijverheid uit te oefenen, kan worden toegekend aan personen die geen Litouwer zijn en die daarvoor goedkeuring hebben gekregen van een door de regering van Litouwen gemachtigde instelling.

Voorbehoud nr. 13 — Distributiediensten
Sector:	Distributiediensten
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 62117, 62251, 8929, deel van 62112, 62226, 63107
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Hoger management en raden van bestuur
	Verbod op prestatie-eisen
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Distributie van geneesmiddelen

In BG: Grensoverschrijdende groothandel in geneesmiddelen (CPC 62251). In FI: Distributie van geneesmiddelen (CPC 62117, 62251, 8929).

Bestaande maatregelen:

BG: Wet inzake geneesmiddelen in de menselijke geneeskunde.

FI: Lääkelaki (Wet inzake geneesmiddelen) (395/1987).

b) Handel in alcoholhoudende dranken

In FI: Distributie van alcoholhoudende dranken (deel van CPC 62112, 62226, 63107, 8929).

Bestaande maatregelen:

FI: Alkoholilaki (Alcoholwet) (1143/1994).

c) Overige distributie (deel van CPC 621, CPC 62228, CPC 62251, CPC 62271, deel van CPC 62272, CPC 62276, CPC 63108, deel van CPC 6329)

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In BG: Groothandel in chemische producten, edele metalen en edelstenen, geneeskundige stoffen en producten en voorwerpen voor medisch gebruik; tabak en tabaksproducten en alcoholische dranken.

Bulgarije behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de diensten van makelaars in grondstoffen.

Bestaande maatregelen:

In BG: Wet inzake geneesmiddelen in de menselijke geneeskunde; Wet inzake de activiteiten van diergeneeskundigen;

Wet inzake het verbod op chemische wapens en het toezicht op giftige chemische stoffen en de voorlopers ervan;

Wet inzake tabak en tabaksproducten;

Wet inzake accijnzen en belastingentrepots, en Wet inzake wijn en gedistilleerde dranken.

Voorbehoud nr. 14 — Onderwijs
Sector:	Onderwijs
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 92
Type voorbehoud:	Markttoegang
	Nationale behandeling
	Hoger management en raden van bestuur
	Verbod op prestatie-eisen
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

De EU: Alle onderwijsdiensten waarvoor enige vorm van overheidsfinanciering of staatssteun wordt ontvangen en die derhalve niet worden geacht particulier gefinancierd te zijn. Wanneer de verlening van particulier gefinancierde onderwijsdiensten door een buitenlandse dienstverlener is toegestaan, kan de participatie van particuliere marktdeelnemers in het onderwijsstelsel afhankelijk worden gesteld van concessies die op niet-discriminerende wijze worden verleend.

De EU, met uitzondering van CZ, NL, SE en SK: Met betrekking tot de verlening van particulier gefinancierd overig onderwijs, d.w.z. onderwijs dat niet als lager, middelbaar, hoger of volwassenenonderwijs is ingedeeld (CPC 92).

In BG, IT en SI: Beperking van de grensoverschrijdende verstrekking van particulier gefinancierd lager onderwijs (CPC 921).

In BG en IT: Beperking van de grensoverschrijdende verstrekking van particulier gefinancierd middelbaar onderwijs (CPC 922).

In AT: Beperking van de grensoverschrijdende verstrekking van particulier gefinancierd volwassenenonderwijs via radio of televisie (CPC 924).

In CY, FI, MT en RO: De verstrekking van particulier gefinancierd lager, middelbaar en volwassenenonderwijs (CPC 000, 000, 000).

Xx XX, XX, XX, XX, XX en RO: De verstrekking van particulier gefinancierd hoger onderwijs (CPC 923).

In CZ en SK: De meerderheid van de leden van de raad van bestuur van een instelling die particulier gefinancierde onderwijsdiensten verleent, moeten onderdaan zijn van dat land (CPC 921, 922, 923 voor SK, andere dan 92310, 924).

In SI: De meerderheid van de leden van de raad van bestuur van een instelling die particulier gefinancierd middelbaar of hoger onderwijs verstrekt, moet de Sloveense nationaliteit hebben (CPC 922, 923).

In SE: Onderwijsdienstverleners die door de overheid als zodanig zijn erkend. Dit voorbehoud geldt voor particulier gefinancierde onderwijsdienstverleners die enige vorm van overheidssteun ontvangen, bijvoorbeeld door de staat erkende onderwijsdienstverleners, onderwijsdienstverleners onder staatstoezicht of onderwijs dat recht geeft op studieondersteuning (CPC 92).

In SK: Ingezetenschap van een lidstaat van de EER is vereist voor verleners van alle particulier gefinancierde onderwijsdiensten met uitzondering van postsecundair technisch en beroepsonderwijs. Een onderzoek naar de economische behoefte kan vereist zijn en het aantal scholen dat wordt opgericht kan door lokale overheden worden beperkt (CPC 921, 922, 923 met uitzondering van 92310, 924).

Bestaande maatregelen:

BG: Wet op het openbaar onderwijs, artikel 12;

Wet op het hoger onderwijs, punt 4 van de aanvullende bepalingen, en Wet op de beroepsopleiding en bijscholing, art. 22.

FI: Perusopetuslaki (Wet inzake het basisonderwijs) (628/1998); Lukiolaki (Wet inzake het hoger middelbaar onderwijs) (629/1998);

Laki ammatillisesta koulutuksesta (Wet inzake het beroepsonderwijs) (630/1998);

Laki ammatillisesta aikuiskoulutuksesta (Wet inzake het beroepsonderwijs voor volwassenen) (631/1998);

Ammattikorkeakoululaki (Wet inzake de hogere beroepsscholen) (351/2003), en Yliopistolaki (Wet inzake de universiteiten) (558/2009).

IT: Koninklijk besluit 1592/1933 (Wet inzake het middelbaar onderwijs); Wet 243/1991 (Incidentele overheidsbijdrage voor particuliere universiteiten);

Besluit 20/2003 van het CNVSU (Comitato nazionale per la valutazione del sistema universitario), en

Besluit van de president van de republiek (DPR) nr. 25/1998.

SK: Wet 245/2008 inzake onderwijs;

Wet 131/2002 inzake universiteiten, artikelen 2, 47, 49a, en

Wet 596/2003 inzake het overheidsbestuur in het onderwijs en zelfbestuur van scholen, artikel 16.

Voorbehoud nr. 15 — Milieudiensten
Sector:	Milieudiensten: afval- en bodembeheer
Bedrijfstakkenclassificatie:	CPC 9401, 9402, 9403, 94060
Type voorbehoud:	Markttoegang
Afdeling:	Grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

In DE: De levering van afvalbeheerdiensten, met uitzondering van adviesdiensten, en met betrekking tot diensten in verband met bodembescherming en het beheer van verontreinigde bodems, met uitzondering van adviesdiensten.

Voorbehoud nr. 16 — Financiële diensten
Sector:	Financiële diensten
Bedrijfstakkenclassificatie:
Type voorbehoud:	Markttoegang Nationale behandeling Hoger management en raden van bestuur
Afdeling:	Liberalisering van investeringen en grensoverschrijdende handel in diensten

Omschrijving:

De EU behoudt zich het recht voor om maatregelen vast te stellen of te handhaven met betrekking tot de volgende diensten:

a) Alle financiële diensten

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang:

De EU: Op niet-discriminerende basis van financiële instellingen (behalve van filialen) vereisen dat zij bij vestiging in een lidstaat van de Europese Unie een specifieke rechtsvorm aannemen.

b) Verzekeringen en aanverwante diensten

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

De EU, met uitzondering van CY, LV, LT, MT en PL: Voor verzekerings- en aanverwante diensten met uitzondering van:

i) directe verzekeringen (met inbegrip van medeverzekering) en bemiddeling voor directe verzekeringen voor het verzekeren van risico's in verband met:

− zeevervoer, commerciële luchtvaart, ruimtevaart en -vracht (met inbegrip van satellieten), waarbij de verzekering een of meer van de volgende onderdelen dekt: de vervoerde goederen, het vervoerende voertuig en elke eventuele daaruit voortvloeiende aansprakelijkheid, en

− goederen in het internationale douanevervoer;

ii) Herverzekering en retrocessie, en

iii) Hulpdiensten in de verzekeringssector.

In BG: Goederenvervoer, voertuigen en aansprakelijkheid ten aanzien van in Bulgarije gelegen risico's mogen niet door buitenlandse verzekeringsmaatschappijen worden verzekerd.

In CY: Voor verzekerings- en aanverwante diensten met uitzondering van:

i) directe verzekeringen (met inbegrip van medeverzekering) voor het verzekeren van risico's in verband met:

− zeevervoer, commerciële luchtvaart, ruimtevaart en -vracht (met inbegrip van satellieten), waarbij de verzekering een of meer van de volgende onderdelen dekt: de vervoerde goederen, het vervoerende voertuig en elke eventuele daaruit voortvloeiende aansprakelijkheid, en

− goederen in het internationale douanevervoer;

ii) Verzekeringsbemiddeling;

iii) Herverzekering en retrocessie, en

iv) Hulpdiensten in de verzekeringssector.

In FR: Risico's in verband met vervoer over land mogen uitsluitend door in de Europese Unie gevestigde verzekeringsmaatschappijen worden verzekerd.

Bestaande maatregelen:

FR: Artikel L 000-00 xxx xx Xxxx xxx xxxxxxxxxx.

Xx XX: Goederenvervoer, voertuigen en aansprakelijkheid ten aanzien van in Italië gelegen risico's mogen uitsluitend door in de Europese Unie gevestigde verzekeringsmaatschappijen worden verzekerd, tenzij het gaat om internationaal vervoer voor invoer naar Italië.

Bestaande maatregelen:

IT: Art. 29 van het Wetboek particuliere verzekeringen (Wetsbesluit nr. 209 van 7 september 2005).

In IT: Vestiging vereisen en de grensoverschrijdende verlening van actuariële diensten verbieden.

Bestaande maatregelen:

IT: Wet 194/1942 inzake het beroep van actuaris.

In MT, LT, en LV: Voor verzekerings- en aanverwante diensten met uitzondering van:

i) directe verzekeringen (met inbegrip van medeverzekering) voor het verzekeren van risico's in verband met:

− zeevervoer, commerciële luchtvaart, ruimtevaart en -vracht (met inbegrip van satellieten), waarbij de verzekering een of meer van de volgende onderdelen dekt: de vervoerde goederen, het vervoerende voertuig en elke eventuele daaruit voortvloeiende aansprakelijkheid, en

− goederen in het internationale douanevervoer;

ii) herverzekering en retrocessie, en

iii) hulpdiensten in de verzekeringssector.

In PL: Voor verzekerings- en aanverwante diensten met uitzondering van:

i) directe verzekeringen (met inbegrip van medeverzekering) voor het verzekeren van risico's met betrekking tot goederen in het internationale handelsverkeer, en

ii) herverzekering en retrocessie van risico's met betrekking tot goederen in het internationale handelsverkeer.

In PT: Verzekeringen voor lucht- en zeevervoer waarbij goederen, luchtvaartuigen, schepen en aansprakelijkheid worden gedekt, mogen uitsluitend door in de Europese Unie gevestigde ondernemingen worden aangeboden.

Alleen in de Europese Unie gevestigde personen of ondernemingen mogen in Portugal als tussenpersoon voor dit soort verzekeringen optreden.

Bestaande maatregelen:

PT: artikel 7 van Wetsbesluit 94-B/98, en artikel 7 van Wetsbesluit 144/2006.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In DE: Een buitenlandse verzekeringsmaatschappij met een filiaal in Duitsland kan daar uitsluitend via dat filiaal verzekeringscontracten voor internationaal vervoer afsluiten.

Bestaande maatregelen:

DE: § 43 Abs. 2 Luftverkehrsgesetz (LuftVG), en

§ 105 Abs. 1 Luftverkehrszulassungsordnung (LuftVZO).

In ES: Voor actuarissen is ingezetenschap vereist, of anders twee jaar ervaring.

In HU: Verzekeringsmaatschappijen die niet in de Europese Unie gevestigd zijn, mogen op het grondgebied van Hongarije slechts directe verzekeringen aanbieden via een in Hongarije geregistreerd filiaal.

Bestaande maatregelen:

HU: Wet LX van 2003.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In FI: De diensten van verzekeringsmakelaar mogen alleen worden aangeboden door ondernemingen met een permanente vestiging in de Europese Unie.

Alleen verzekeraars die hun maatschappelijke zetel in de Europese Unie hebben of over een filiaal in Finland beschikken, mogen directe verzekeringen (waaronder medeverzekeringen) aanbieden.

Minstens de helft van de leden van de raad van bestuur en de raad van toezicht en de algemeen directeur van een verzekeringsmaatschappij die een wettelijke pensioenverzekering aanbiedt, moeten in de EER wonen, tenzij de bevoegde instantie ontheffing verleent.

Buitenlandse verzekeraars kunnen in Finland geen vergunning verkrijgen voor de oprichting van een filiaal om wettelijke pensioenverzekeringen aan te bieden. Ten minste één auditor moet zijn vaste verblijfplaats in de EER hebben.

Voor andere verzekeringsmaatschappijen moeten ten minste één van de leden van de raad van bestuur, de raad van toezicht en de algemeen directeur in de EER wonen. Ten minste één auditor moet zijn vaste verblijfplaats in de EER hebben.

De algemeen agent van een Japanse verzekeringsmaatschappij moet een ingezetene zijn van Finland, tenzij de onderneming haar maatschappelijke zetel in de Europese Unie heeft.

Bestaande maatregelen:

FI: Laki ulkomaisista vakuutusyhtiöistä (Wet inzake buitenlandse verzekeringsmaatschappijen) (398/1995);

Vakuutusyhtiölaki (Wet inzake verzekeringsmaatschappijen) (521/2008);

Laki vakuutusedustuksesta (Wet inzake verzekeringsbemiddeling) (570/2005), en Laki työeläkevakuutusyhtiöistä (Wet inzake ondernemingen die wettelijke pensioenverzekeringen aanbieden) (354/1997).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In SK: Buitenlanders mogen een verzekeringsmaatschappij in de vorm van een naamloze vennootschap oprichten of via een filiaal met statutaire zetel in Slowakije verzekeringsactiviteiten verrichten. De toestemming daarvoor is onderworpen aan het oordeel van de toezichthoudende autoriteit.

Bestaande maatregelen:

SK: Wet 39/2015 inzake het verzekeringswezen.

c) Bankdiensten en andere financiële diensten

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In the EU: Alleen bedrijven met statutaire zetel in de Europese Unie kunnen als bewaarder van activa van beleggingsfondsen optreden. Voor het beheer van gemeenschappelijke beleggingsfondsen, met inbegrip van unit trusts en, indien zulks naar nationaal recht is toegestaan, beleggingsmaatschappijen, moet een gespecialiseerde beheermaatschappij worden opgericht waarvan de maatschappelijke zetel en de statutaire zetel zich in dezelfde lidstaat van de Europese Unie bevinden.

Bestaande maatregelen:

EU: Richtlijn 2009/65/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 juli 2009 tot coördinatie van de wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende bepaalde instellingen voor collectieve belegging in effecten (icbe's), zoals gewijzigd bij: Richtlijnen 2010/78/EU, 2011/61/EU, 2013/14/EU en 2014/91/EU van het Europees Parlement en de Raad, en

Richtlijn 2011/61/EU van het Europees Parlement en de Raad van 8 juni 2011 inzake beheerders van alternatieve beleggingsinstellingen, zoals gewijzigd bij Richtlijn 2013/14/EU en Richtlijn 2014/65/EU van het Europees Parlement en de Raad van 15 mei 2014 betreffende markten voor financiële instrumenten.

SK: Investeringsdiensten kunnen in Slowakije worden verleend door beheersmaatschappijen met de rechtsvorm van een naamloze vennootschap met eigen vermogen (geen filialen).

Bestaande maatregelen:

SK: Wet 566/2001 inzake effecten en beleggingsdiensten, en Wet 483/2001 inzake het bankwezen.

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In EE: Voor de aanvaarding van deposito's is een vergunning van de Estse dienst financieel toezicht vereist, alsmede registratie als naamloze vennootschap, dochtermaatschappij of filiaal naar Ests recht.

Bestaande maatregelen:

EE: Krediidiasutuste seadus (Wet inzake kredietinstellingen) § 206 en § 21.

In FI: Ten minste één van de oprichters, de leden van de raad van bestuur, de raad van toezicht, de algemeen directeur van de verleners van bankdiensten en de persoon die gemachtigd is namens de kredietinstelling te ondertekenen, moeten hun vaste verblijfplaats in de EER hebben. Ten minste één auditor moet zijn vaste verblijfplaats in de EER hebben. Voor betalingsdiensten kan een vestigingsplaats of woonplaats in Finland vereist zijn.

Bestaande maatregelen:

FI: Laki liikepankeista ja muista osakeyhtiömuotoisista luottolaitoksista (Wet inzake handelsbanken en andere kredietinstellingen in de vorm van een naamloze vennootschap) (1501/2001);

Säästöpankkilaki (1502/2001) (Wet inzake spaarbanken);

Laki osuuspankeista ja muista osuuskuntamuotoisista luottolaitoksista (1504/2001) (Wet inzake coöperatieve banken en andere coöperatieve kredietinstellingen);

Laki hypoteekkiyhdistyksistä (936/1978) (Wet inzake hypotheekverenigingen); Maksulaitoslaki (297/2010) (Wet inzake betalingsinstellingen);

Laki ulkomaisen maksulaitoksen toiminnasta Suomessa (298/2010) (Wet inzake het functioneren van buitenlandse betalingsinstellingen in Finland), en

Laki luottolaitostoiminnasta (Wet inzake kredietinstellingen) (121/2007).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang:

In IT: Diensten van "consulenti finanziari" (financieel consulent).

Bestaande maatregelen:

IT: Artikelen 91-111 van de Verordening van het Italiaanse beurscomité (Consob) inzake makelaars (nr. 16190 van 29 oktober 2007).

Met betrekking tot liberalisering van investeringen — markttoegang, nationale behandeling, hoger management en raden van bestuur en grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

In LT: Alleen banken met statutaire zetel of een filiaal in Litouwen en met een vergunning om beleggingsdiensten in een EER-land aan te bieden, kunnen als bewaarder van activa van pensioenfondsen optreden. Ten minste één directeur van de bank moet Litouws spreken en zijn/haar vaste verblijfplaats in Litouwen hebben.

Bestaande maatregelen:

LT: Wet van de Republiek Litouwen van 30 maart 2004 inzake het bankwezen, nr. IX-2085; Wet van de Republiek Litouwen van 4 juli 2003 inzake instellingen voor collectieve belegging, nr. IX-1709, en

Wet van de Republiek Litouwen van 3 juni 1999 inzake vrijwillige aanvullende pensioenopbouw, nr. VIII-1212.

Met betrekking tot grensoverschrijdende handel in diensten — markttoegang, nationale behandeling:

De EU, met uitzondering van BE, CY, EE, LT, LV, MT, RO en SI: Voor bankdiensten en andere financiële diensten, met uitzondering van:

i) de verstrekking en doorgifte van financiële informatie, en de verwerking van financiële gegevens en de bijbehorende software door verleners van andere financiële diensten, en

ii) adviesdiensten en andere ondersteunende financiële diensten met betrekking tot bankdiensten en andere financiële diensten zoals beschreven in punt a), onder ii,) van de definitie van bankdiensten en andere financiële diensten (behalve verzekeringen) in artikel 8.59 van afdeling E, onderafdeling 5, met uitzondering van bemiddeling zoals beschreven in dat punt.

In BE: Voor bankdiensten en andere financiële diensten, behalve de verstrekking en doorgifte van financiële informatie, en de verwerking van financiële gegevens en de bijbehorende software door verleners van andere financiële diensten.

In CY: Voor bankdiensten en andere financiële diensten, met uitzondering van:

i) transacties voor eigen rekening of voor rekening van klanten, hetzij op de beurs, hetzij op de onderhandse markt, hetzij anderszins, met betrekking tot verhandelbare effecten;

ii) de verstrekking en doorgifte van financiële informatie, en de verwerking van financiële gegevens en de bijbehorende software door verleners van andere financiële diensten, en

iii) adviesdiensten en andere ondersteunende financiële diensten met betrekking tot bankdiensten en andere financiële diensten zoals beschreven in punt a), onder ii,) van de definitie van bankdiensten en andere financiële diensten (behalve verzekeringen) in artikel 8.59 van afdeling E, onderafdeling 5, met uitzondering van bemiddeling zoals beschreven in dat punt.

In EE en LT: voor bankdiensten en andere financiële diensten, met uitzondering van:

i) de aanvaarding van deposito's;

ii) alle soorten leningen;

iii) financiële leasing;

iv) alle betalings- en geldovermakingsdiensten; garanties en verbintenissen;

v) transacties voor eigen rekening of voor rekening van xxxxxxxx, op de beurs of op de onderhandse markt;

vi) deelneming in de uitgifte van diverse soorten effecten, met inbegrip van het garanderen en plaatsen van effecten als agent (openbaar of particulier) en het verlenen van daarmee verband houdende diensten;

vii) financiële bemiddeling;

viii) beheer van activa, zoals beheer van contanten of portefeuillebeheer, alle vormen van beheer van collectieve investeringen, diensten aangaande bewaarneming, depositodiensten en fiduciaire diensten;

ix) vereffenings- en verrekeningsdiensten voor financiële activa met inbegrip van effecten, afgeleide producten en andere verhandelbare stukken;

x) verstrekking en doorgifte van financiële informatie, verwerking van financiële gegevens en bijbehorende software, en

xi) adviesdiensten en andere ondersteunende financiële diensten met betrekking tot bankdiensten en andere financiële diensten zoals beschreven in punt a), onder ii,) van de definitie van bankdiensten en andere financiële diensten (behalve verzekeringen) in artikel 8.59 van afdeling E, onderafdeling 5, met uitzondering van bemiddeling zoals beschreven in dat punt.

In LV: Voor bankdiensten en andere financiële diensten, met uitzondering van:

i) deelneming in de uitgifte van diverse soorten effecten, met inbegrip van het garanderen en plaatsen van effecten als agent (openbaar of particulier) en het verlenen van daarmee verband houdende diensten;

ii) de verstrekking en doorgifte van financiële informatie, en de verwerking van financiële gegevens en de bijbehorende software door verleners van andere financiële diensten, en

iii) adviesdiensten en andere ondersteunende financiële diensten met betrekking tot bankdiensten en andere financiële diensten zoals beschreven in punt a), onder ii,) van de definitie van bankdiensten en andere financiële diensten (behalve verzekeringen) in artikel 8.59 van afdeling E, onderafdeling 5, met uitzondering van bemiddeling zoals beschreven in dat punt.

In MT: Voor bankdiensten en andere financiële diensten, met uitzondering van:

i) de aanvaarding van deposito's;

ii) alle soorten leningen;

iii) de verstrekking en doorgifte van financiële informatie, en de verwerking van financiële gegevens en de bijbehorende software door verleners van andere financiële diensten, en

iv) adviesdiensten en andere ondersteunende financiële diensten met betrekking tot bankdiensten en andere financiële diensten zoals beschreven in punt a), onder ii,) van de definitie van bankdiensten en andere financiële diensten (behalve verzekeringen) in artikel 8.59 van afdeling E, onderafdeling 5, met uitzondering van bemiddeling zoals beschreven in dat punt.

In RO: Voor bankdiensten en andere financiële diensten, met uitzondering van:

i) de aanvaarding van deposito's;

ii) alle soorten leningen;

iii) garanties en verbintenissen;

iv) financiële bemiddeling;

v) verstrekking en doorgifte van financiële informatie, verwerking van financiële gegevens en bijbehorende software, en

vi) adviesdiensten en andere ondersteunende financiële diensten met betrekking tot bankdiensten en andere financiële diensten zoals beschreven in punt a), onder ii,) van de definitie van bankdiensten en andere financiële diensten (behalve verzekeringen) in artikel 8.59 van afdeling E, onderafdeling 5, met uitzondering van bemiddeling zoals beschreven in dat punt.