Samenwerkingsovereenkomst Topsector Water een feit

Samenwerkingsovereenkomst Topsector Water een feit

‘Van gouden driehoek naar kennisbal’

Xxx Xxxxxx in gesprek met Xxxxx Xxx xx Xxxx, TFDT, Xxxxx Xxxxx, HWBP en Xxxxx xxx Xxxxxx,

ambassadeur kennisinstellingen

Verbinden, vertrouwen, vakmanschap en co-creatie. Het zijn veelgehoorde woorden tijdens de markt- en kennisdag die in het teken stond van

‘het Nieuwe Deltawerken’. Volgens de gouden driehoek, gevormd door de overheid, markt en de kennisinstellingen, zijn dit namelijk dé sleutelwoorden tot succes. Maar wanneer is een deltaproject een succes? “Als het sneller, beter én goedkoper ten uitvoer wordt gebracht.”

Daar zijn Xxxxx Xxx xx Xxxx, voorzitter Taskforce Deltatechnologie (TFDT),

Xxxxx xxx Xxxxxx, ambassadeur kennisinstellingen, en Xxxxx Xxxxx van het Hoogwaterbeschermingsprogramma (HWBP) het over eens.

Strandpaviljoen Struin in het zonovergoten Schoorl vormde op dinsdag 29 september 2015 het podium voor de feeste­ lijke, maar bovendien zeer gewenste voltooiing van de samenwerkingsovereenkomst tussen het Hoogwater­ beschermingsprogramma en de Topsector Water. Hierin staat helder beschreven hoe projecten voortaan sneller, goedkoper en vooral ook beter uitgevoerd gaan worden.

Volgens Xxxxx Xxx de With is deze versnelling noodzakelijk, omdat “de huidige manier van werken te veel tijd vergt om de nationale veiligheidsopgaven uit te voeren. Zeker omdat, met de nieuwe inzichten in het achterhoofd, de aankomende opgaven nog groter zijn dan verwacht.” De maatschappelijke effecten van de vorige projectaanpakken zijn in zijn ogen groot. “De burger betaalt belasting­ en waterschapgeld,

maar krijgt niet voortvarend de bescherming die hij in ruil daarvoor verwacht. En die periode moet tot het verleden behoren, het is tijd om de krachten te bundelen”, aldus de voorzitter van de Taskforce Deltatechnologie.

TFDT

De TFDT, de rechterpoot van de driehoek, is in 2013 opge­ richt vanuit de Topsector Water. Voorzitter De With legt duidelijk uit waarom. “De belangen van het bedrijfsleven binnen de deltatechnologie kunnen elkaar overlappen met die van de andere bouwpartners. Daarom hebben brancheorganisaties met ondersteuning van Bouwend Nederland, NLingenieurs en de Vereniging van Water­ bouwers de handen ineengeslagen binnen de TFDT.

De TFDT heeL de verantwoordelijkheid om als vertegen­ woordiger van het bedrijfsleven in de Topsector Water te fungeren. Onze missie luidt als volgt; lerend vermogen, kostenefficiëntie, het beperken van de maatschappelijke kosten, ruimte voor innovatie èn onderling vertrouwen staan centraal in het samenwerkingsverband met Hoog­ waterbescherming, waterschappen en kennisinstellingen.”

Van gouden driehoek naar kennisbal

Om projecten sneller, beter en goedkoper ten uitvoer te brengen, is het tijd dat de driehoek transformeert in een kennisbal. “Die driehoek is naar mijn mening erg statisch”, zegt De With.

vlnr Xxxxx Xxx xx Xxxx, TFDT, Xxxxx xxx Xxxxxx, ambassadeur kennisinstellingen

en Xxxxx Xxxxx, HWBP

‘WE ZIJN KAMPIOEN IN WATERBOUW, KAMPIOEN BLIJVEN IS NOG EEN HELE UITDAGING’

“Dat moet een kennisbal worden die voortrolt over de projecten. Hoe? Door alle aanwezige kennis samen te bundelen en binnen die bal volledige gelijkwaardigheid uit te stralen. Naar elkaar, maar ook naar buiten toe.

We moeten het oude loslaten. Alle partijen, zowel de markt, de kennisinstellingen en de overheden (waterschap­ pen het Rijk, red.), zijn gelijk en van toegevoegde waarde.

Gezonde argwaan is goed, maar transparant samenwerken is de beste manier om ‘het Nieuwe Deltawerken’ te laten slagen. Het bedrijfsleven heeL recht op een gezond rendement. Om dit te bereiken moet de proceskant en

de onderzoeken veel efficiënter, zodat er meer budget vrij­ komt voor de uitvoering van projecten. Bovendien moeten we trots zijn op wat we doen en dat samen uitstralen.”

Kennisinstellingen

De kennisinstellingen, universiteiten en toegepaste onder­ zoeksinstellingen, vormen de linkerpoot van de driehoek. Kennisambassadeur Xxxxx den Heijer is het volkomen met De With eens. “We hebben in de branche nu eenmaal te maken met veel veranderingen en innovaties. Als je in deze tijd nieuwe projecten met elkaar wilt ondernemen, dan is het noodzaak om in het vroegste stadium van projecten samen te werken. De uitwerking van de projecten is dan samen te definiëren. Maar van elk project moet je de onderzoeksvragen al vroeg overzien en onderbrengen in een apart spoor. Dat onderzoek moet je niet doen op het moment dat je een dijk wilt gaan bouwen, want dan ben je al te laat. Bij nieuwe projecten werken we tegenwoordig

op deze wijze. En dat is een goede zaak voor versnelling van projecten. Als je in het begin al met elkaar om de tafel gaat zitten, dan toon je als partij je kwetsbaarheid aan de

anderen. En dat maakt kracht vrij bij de andere partijen, waardoor creativiteit de vrije loop krijgt. Iedereen heeL kennis en dat moeten we door middel van de samen­ werkingsovereenkomst optimaal benutten. Je moet durven uitproberen. Van fouten leren we alleen maar.”

Overheid

Xxxxx Xxxxx, teammanager Kennis en Innovatie van het programma­directie HWBP, onderdeel van het Nationale Deltaprogramma, ziet ook dat alleen een nauwe samen­ werking tot succes kan leiden.

“Het Nieuwe Deltawerken betekent voor de overheid, bestaande uit de waterschappen en Rijkswaterstaat, dat we de handen met de andere partijen ineen moeten slaan”, zegt Xxxxx. “We zijn eraan toe en moeten doen waar we goed in zijn: samenwerken. Nu is het zaak om aan de slag te gaan. Met pionieren en innoveren zijn we

in Nederland groot geworden. Daar geven we als overheid ook de ruimte voor. We hebben de middelen ervoor,

denk bijvoorbeeld aan de innovatieclausule in de financie­ ringsregeling van het HWBP. De waterschappen hebben een belangrijke rol als aanbestedende dienst.

Het Rijk en de waterschappen werken samen in het HWBP, die de waterschappen ondersteunt. We staan hier nu gezamenlijk, maar uiteindelijk moeten we het ook echt samen gaan doen. De opgaven nemen alleen maar toe, dus we moeten elkaar goed vasthouden. En elkaar vertrouwen is belangrijk, niemand heeL er bijvoorbeeld iets aan als private partijen omvallen wegens een gebrek aan vertrouwen. Nederland is kampioen in waterbouw.

Kampioen worden is moeilijk, maar kampioen blijven is een nog grotere uitdaging.”

Xxxxxxx Xxxxx

‘Tijd om ons DNA te herontdekken’

Xxxx. xx. Xxxxxxx Xxxxx, de Nederlandse landschapsarchitect en oprichter en eigenaar van het internationaal opererende ontwerpbureau West 8, trekt nog eens extra aan de bel. De ontwerper van onder meer het nieuwe Rotterdam Centraal, benadrukt de noodzaak om terug te grijpen naar de bestaande traditie.

“Het is inderdaad tijd om opnieuw de krachten te bundelen”, zegt Xxxxx, die de aanwezige partijen wakker schudt.

“Ik zeg ‘opnieuw’, omdat we moeten leven vanuit de traditie.

Je hebt heel veel soorten werk en tal van manieren om dat aan te pakken. Nederland is goed in land maken, dat hebben we al lang en breed bewezen. Het is een traditie, die hebben we niet per ongeluk. Nu is het de kunst om hier op een juiste manier op terug te vallen. Maar”, zegt hij duidelijk, “er is een sterke democratische overheid nodig

waar kennis, kunde en vakmanschap de boventoon voeren. We moeten erkennen dat we soms aan het knoeien zijn

nauw samenwerken. Zo ontstonden de eerste waterschap­ pen. Eerst deden we dat met twee emmers zand en een plan, daarmee gingen we naar de financiële beurs. Maar om goed samen te werken is overleg noodzakelijk. Zo ontstond er een democratisch bestuur.

De waterschappen zijn door de jaren heen enorm gegroeid. Een aantal keer mislukte de manier van werken volledig, maar gelukkig zijn we als land veel verder gekomen.

De pioniers van vroeger, staatsman en ingenieur Lely voorop, maar ook Nobelprijswinnaar Xxxxxxx en landbouwer en politicus Xxxxx Xxxxxxxx, hadden een groot sociaal­maat­ schappelijk én economisch verantwoordelijkheidsbesef.

Zij erkenden eind 19e en begin 20e eeuw al dat er een infra­ structuur rondom de werken moet ontstaan met boeren­ organisaties en landbouwscholen. Er kwamen duidelijke wetgevingen, waardoor projecten allemaal soepel verliepen. Dat vormde de basis en heeL zo’n jaar of 30 à 35 prima gefunctioneerd. In onze traditie van land maken staat samenwerken centraal.”

Weggegooid

“Die traditie van xxxx samenwerken hebben we in de jaren zeventig weggegooid”, zegt Xxxxx. “We moeten niet op zoek gaan naar een nieuwe traditie, want die ligt al binnen hand­

Xxxxxxx Xxxxx, Ontwerpbureau West 8

geweest. Dat is niet erg, maar je moet het als collectief wel aan durven geven. We moeten weer durven ‘knoeien’ (learning by doing). Het is tijd dat we ons DNA herontdekken.”

Om dit te illustreren duikt Geuze de tijdmachine in.

“De helL van Nederland hebben we terug moeten veroveren door middel van inpoldering. Dat is een wereldwonder, hoe je het wendt of keert. In het verleden hebben we veel land moeten maken, omdat de zee dit opat. In de dertiende eeuw gingen mensen die belang hadden bij een goed waterbeheer

bereik. We moeten terug naar de nauwe en juiste manier van samenwerken. De visies van verschillende marktpartijen dienen vertaald te worden in een gemeenschappelijke visie. Samenwerken zit in de ziel van Nederland. Dat doe je met liefde en bovendien met elkaar. Je moet elkaar kunnen ver­ dragen om projecten uit te rollen, of het nu gaat om kleine of grote projecten. Als je elkaar helpt en steunt in het proces, kun je samen problemen tackelen. Vervolgens is het zaak om onderling op een juiste manier om te gaan met kennis, techniek en geld. Met slimheid beperk je de overlast.”

Kennis moet duidelijkheid geven

Over de samenwerkingsovereenkomst

vlnr Xxx Xxxxxxx, Xxxxxxx Xxxxxxxx, Xxx Xxxx xxx Xxxxxxxx,

Xxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxx xx Xxxx, Xxxxx xxx Xxxxxx en Xxxxx Xxxxx

De samenwerkingsovereenkomst Hoogwaterbescherming die op deze zonnige dag ‘officieel’ aan Xxxxxxx Xxxxxxxx, programmadirecteur van het Hoogwater- beschermingsprogramma is overhandigd, richt zich vooral op het stimuleren van een samenwerking tussen marktpartijen, kennisinstellingen en overheid, gevormd door een alliantie tussen Rijkswaterstaat en de waterschappen.

Xxxxxxx Xxxxxx, voorzitter Vereniging van Waterbouwers

Maar ook over onder andere project-overstijgend leren en transparantie zijn afspraken gemaakt. Zo streven partijen binnen het samenwerkingsverband naar continuïteit van kennisontwikkeling en de toepassing van kennis en ervaring bij het voorbereiden van alle dijkversterkingsprojecten uit het Hoogwaterbeschermingsprogramma. En als het gaat om transparantie hebben de contractpartners afgesproken om alle adviseringsverzoeken, plannen van aanpak en adviezen met elkaar te delen. De samenwerkings- overeenkomst heeL een looptijd van drie jaar. Daarna kan de overeenkomst worden verlengd. Xxx Xxxxxxx benadrukt namens de waterschappen en publieke partijen het belang van de rol van kennisinstellingen. “Kennis is erg belangrijk, maar moet ook duidelijkheid geven. En geen vertraging.” Xxxxxxx Xxxxxx, voorzitter van de Vereniging van Waterbouwers, voegde daar namens het bedrijfsleven aan toe dat het voor het bedrijfsleven belangrijk is om zich in te leven in de positie van de opdrachtgever.

“Op deze manier begrijpen we elkaar beter en komen we tot oplossingen.”

Interviews

De samenwerkingsovereenkomst werd overhandigd aan programmadirecteur HWBP Xxxxxxx Xxxxxxxx, werkzaam bij Rijkswaterstaat. “Als we deze overeenkomst twee jaar gele­ den hadden getekend, dan denk ik dat er bij diverse partijen nog sprake zou zijn van argwaan. Dit is een ideaal moment, beter konden we ons niet wensen. We hebben de komende vijLien jaar 750 kilometer aan dijkversterking te doen.

Als we naar de komende 35 jaar kijken, dan moeten we 1800 kilometer aan dijken aanpakken. Eventuele hinder­ nissen nemen we samen en problemen lossen we ook gezamenlijk op. Zowel de 23 waterschapbeheerders als de partijen van De With en Den Xxxxxx hebben een eigen werkwijze, maar de kracht van deze overeenkomst is dat we het echt samen gaan doen. Dit is een prachtig ijkpunt waar we op terug kunnen vallen.”

“Het is een feest”, zegt een lachende Xxxxx Xxxxx, team­ manager Xxxxxx en Innovatie bij het HWBP. “We hebben lang naar deze overeenkomst toegewerkt. Het is de start van een nieuwe periode. Jaren geleden was er sprake van de één versus de ander. Door de jaren heen zijn we langzaam maar zeker naar elkaar toe gegroeid. De samenwerkings­ overeenkomst is helder, maar nu is het zaak er ook echt

wat mee te doen om projecten sneller, beter en goedkoper aan te pakken. Leven vanuit de traditie, zoals professor Xxxxx het benoemde, was voor mij opnieuw een eye­opener. Natuurlijk zal er sprake zijn van moeilijke momenten,

maar juist dan moet je elkaars hand niet loslaten.”

Xxxxxxx Xxxxxxxx, programmadirecteur HWBP

‘Een ideaal moment’

‘Start van nieuwe periode’

Xxxxx Xxxxx,

teammanager Kennis en Innovatie HWBP

Interviews

Louter blije gezichten na de overhandiging van de samen­ werkingsovereenkomst. “Hier moeten we even goed bij stilstaan”, zegt een lachende Xxxxx den Xxxxxx die bij de borrel een hap neemt van zijn snack. “Het is gewoon super dat we hier open en eerlijk met elkaar over kunnen praten. Transparantie staat ook centraal in de nieuwe samen­ werking. Iedereen xxxxX dat we elkaar nodig hebben om belemmeringen te overwinnen. Kijk maar naar de opkomst (180 man, red.), dat geeL absoluut aan dat men het belang hiervan inziet. Of dit een feestelijke dag is? Jazeker!”

“Fantastisch.” Zo vat Taskforce Deltatechnologie­voorzitter Xxxxx Xxx xx Xxxx, die een proost uitbrengt met Xxxxxxx Xxxxxxxx, deze dag samen. “Dit ontroert me ook. Het is het begin van een nieuwe start. De manier waarop de hand­ tekeningen door diverse partijen zijn gezet, zegt alles.

Ze staan zo dicht bij elkaar en laat dat nou symbool staan voor de toekomstige samenwerking. We weten exact wat we willen. In een relatief kort tijdsbestek hebben we al onze plannen en belangen helder aan elkaar in beeld gebracht. Bij iedereen is er sprake van een positieve drive. Daar geniet ik van en dit geeL mij en het hele team van de Taskforce Deltatechnologie positieve energie. Deze positieve energie is ook nodig om als team te werken aan de gestelde doelen. Open omgaan met kennis en geld in een verantwoorde tijdsperiode staat centraal in ‘het Nieuwe Deltawerken’.

Vroegtijdig samenwerken zal de bal doen rollen.”

Xxxxx xxx Xxxxxx, ambassadeur kennisinstellingen

‘Het besef is er’ ‘Dit ontroert me’

Xxxxx Xxx xx Xxxx, TFDT

Dit is een uitgave van de Taskforce Deltatechnologie, mede mogelijk gemaakt door de Vereniging van Waterbouwers.