Voor de eigen inrichtingsprojecten
Een grondenbank voor het Turnhouts Vennengebied
De Vlaamse Landmaatschappij voert voor haar opdrachten een
grondbeleid uit in de ‘open ruimte’:
Voor de eigen inrichtingsprojecten
Bv de ruilverkaveling Rijkevorsel
Voor opdrachten van de Vlaamse regering
Bv de lokale grondenbank Blue Deal
Voor opdrachten van andere overheden
Bv de lokale grondenbank SIGMA
De VLM staat ook in voor de behandeling van:
Voorkooprechten RvK, Natuur, IWB
Voorkeurrecht op gronden van Vlaamse overheden
‘Grondenbank’ opgenomen als maatregel in voorliggend
stikstofakkoord dd maart 2023
Oprichten van een lokale grondenbank voor het maatwerkgebied Nodig: duidelijke afbakening van het projectgebied
Eventueel: extra flankerend beleid om grondmobiliteit te
stimuleren
Voordelen:
Extra instrument voor landschappelijke sturing en herschikking van eigendom en gebruik
Respect voor de bedrijfsvoering
Nadelen:
Tijd nodig om grondreserve aan te leggen
Een lokale grondenbank kan ingezet worden om eigenaars en gebruikers, zoals landbouwers, uit een projectgebied uit te ruilen naar gelijkwaardige gronden buiten het projectgebied (maatwerk!)
Verwerven van gronden
In het projectgebied, voor de realisatie van het project in het ‘zoekgebied’ rondom projectgebied, voor ruilgronden = aanleg van de grondreserve
Projectgebied: het gebied dat ingericht en beheerd dient te worden in kader van bijvoorbeeld natuurdoelstellingen.
Zoekgebied: gebied rondom het projectgebied waar landbouwgebruik naar uitgeruild kan.
Praktisch: gronden met een landbouwbestemming in de omliggende gemeenten.
Zoekgebied
Projectgebied
Meerwaarde van een lokale grondenbank:
Mogelijkheid om in der minne aan te kopen in het projectgebied
Mogelijkheid voor de aanleg van een grondreserve aan ruilgronden (indien tijdig opgestart)
Werkt op basis van vrijwillige overeenkomsten, aankopen of
ruilingen, met eigenaars en gebruikers
Is een alternatief voor onteigening
Kan aangevuld worden met extra flankerende maatregelen Kan dus een hulpmiddel zijn bij de ontwikkeling van lokaal draagvlak door oplossingen te bieden voor grondmobiliteit
Ruilgronden in zoekgebied blijven in landbouwgebruik!
Wat is het plan of initiatief? Wat is de ruimtelijke visie?
Afbakening projectgebied en zoekgebied
Analyse van het gebied
Welke bedrijven zijn betrokken?
Wie bewerkt welke gronden, ligging bedrijfszetels,… Bevraging bereidheid tot ruil, verkoop,….
Opstarten van onderhandelingen op basis van marktconforme
schattingen:
Aankoop ruilgrond in zoekgebied = aanleggen grondreserve Ruil
Aankoop projectgebied
Afsluiten van overeenkomsten
Voorkooprechten in afgebakende gebieden
Voorkeurrechten op gronden van openbare besturen in de open
ruimte
Verwerving
In der minne Openbaar Ruil
Beheer-gebruik:
Ruilgronden steeds in landbouwgebruik via bv éénjarige pachten met teeltvrijheid
In projectgebied: mogelijkheid tot bv uitmijningscontracten in afwachting van inrichting
Momenteel reeds voorkooprecht natuur voor de VLM binnen:
Vlaams Ecologisch Netwerk Natuurinrichting
Visiegebieden natuurreservaten mits in groene bestemming
Hoofdzakelijk in groene bestemmingen én binnen SBZ-H
Voorstel TVG: Voorkooprecht binnen alle SBZ-H-gebieden binnen maatwerkgebied TVG
Voorkooprecht van de pachter heeft voorrang!
VLM heeft een voorkeurrecht op alle gronden in eigendom van Vlaamse overheden, voor zover de gronden gelegen zijn in de open ruimte
Bij verkoopsintentie: de eigenaar moet de gronden eerst aan de
VLM aanbieden vooraleer ze op de markt te brengen
Aankoop aan schattingsprijs
Bij voorkeur pachtvrij op korte termijn Eindepachtvergoeding voor pachter In onderlinge overeenkomst!
Aankoop van gronden:
In der minne/uit de hand: onderhandeling op basis van
schattingsprijs
Openbare verkoop
Ruil:
Op basis van de venale waarde: geld tegen geld In onderling overleg en overeenstemming Puzzelen voor meest geschikte ruil
Eindepachtvergoeding:
Steeds pachtvrij bij verwerving
Pachtbeëindiging in onderlinge overeenstemming
Een lokale grondenbank biedt een meerwaarde bij de realisatie van een project/initiatief
Ook in het Maatwerkgebied Turnhouts Vennengebied
Geen extra kost voor grondverwerving, wel extra tijd: om gronden in der minne aan te kopen, voldoende grondreserve op te bouwen en onderhandelingen te voeren met de eigenaars en landbouwers
Werking in vrijwilligheid