BTW

BTW

DOOR XX. XXXXXX XXX XXXXXXXXX-XXXXXX, VAN VILSTEREN BTW-ADVIES IN ARNHEM

KOSTENMAATSCHAP

OF TOCH NIET?

Een kostenmaatschap bestaat eigenlijk niet. Toch wordt hier in de praktijk veelvuldig over gesproken. Met name in de medische sector is dit een veelvoorkomend begrip. Hierin delen twee of meer partijen bepaalde vooraf overeengekomen kosten. Dit kunnen alle soorten kosten zijn, zoals het gebruik van een assistente of de kosten van de onderhoudsman. Een kostenmaatschap kan echter leiden tot een groot financieel nadeel, omdat in sommige sectoren de samenwerkende partijen de btw niet of slechts gedeeltelijk kunnen aftrekken. Wat zijn de risico’s en de mogelijke oplossingen?

EEN ALTERNATIEF IS ‘KOSTEN VOOR GEMENE REKENING’

I

n een kostenmaatschap worden de vooraf overeengekomen kosten die gezamenlijk worden gemaakt, via een vooraf over- eengekomen verdeelsleutel (‘winstverdeling’) onder de deel- nemers verdeeld. Aangezien het meestal alleen maar om

kosten gaat, is er eigenlijk geen sprake van een kostenmaatschap, maar van een overeenkomst waarbij twee of meer personen zich verbinden om iets in gemeenschap te brengen, met het oogmerk om het daaruit ontstane voordeel met elkaar te delen. Toch is het een algemeen begrip.

Een kostenmaatschap is meestal niet btw-plichtig. Om te bepalen of dit al dan niet zo is, moet men kijken of de maatschap kan wor- den aangemerkt als ondernemer voor de btw. Hiervan is sprake bij ‘een ieder die zelfstandig economische activiteiten verricht’.

Een ‘ieder’ kan zijn een enkele (rechts-)persoon of een samen- werking tussen verschillende (rechts-)personen. Met economische activiteit wordt bedoeld het deelnemen aan het economische ver- keer door het verrichten van leveringen of diensten tegen een ver- goeding. Deze handelingen moeten met enige regelmaat worden verricht.

Bij een kostenmaatschap is sprake van een samenwerkingsver- band die als zodanig (bijvoorbeeld onder één naam, één bankre- keningnummer) naar buiten toe optreedt. Een samenwerkings- verband kan als zelfstandige btw-ondernemer worden aangemerkt, waardoor een kostenmaatschap btw-plichtig zou zijn. Hier is echter geen sprake van het verrichten van prestaties tegen vergoeding en er wordt ook geen omzet gemaakt, zodat de kostenmaatschap over het algemeen geen ondernemer is voor de btw. Deze is dus vergelijkbaar met een gewone maatschap, met

het verschil dat als de kostenmaatschap verlies maakt, de maten via voorschotten en de jaarlijkse afrekening aan de maatschap be-

Bij een kostenmaatschap is sprake van een samenwerkingsverband die als zodanig naar buiten toe optreedt.

WW W.TIJDSCHRIFTADMINISTR XXXX.XX

43 TIJDSCHRIFT ADMINISTRATIE – NUMMER 6 – jUNi 2011

VOORBEELD

Een secretaresse en een receptioniste (medewerker 1 en 2) verrich- ten werkzaamheden ten behoeve van twee medisch specialisten (A en B). De beide medewerksters hebben een werkweek van veertig uur en staan op de loonlijst van specialist A. De werkelijke (salaris- en overige personeels-)kosten van deze twee werknemers bedragen

1.200 euro per week

De doorbelasting aan specialist B bedraagt dan in deze situatie: werknemer 1: 14/40 x 1.200 euro = 420 euro

werknemer 2: 12/40 x 1.200 euro = 360 euro

Tip: Het is raadzaam om een dergelijke regeling schriftelijk vast te leggen en, voordat de overeenkomst ingaat, voor te leggen aan de Belastingdienst. De praktijk laat zien dat de Belastingdienst - met enige terughoudendheid - belastingvrije doorbelasting van ‘kosten voor gemene rekening’ beoordeelt en accepteert.

talen. Op deze wijze is er geen sprake van een ‘vergoeding’ (voor een prestatie) in de zin van de btw.

WELKE RISICO’S?

Aan een kostenmaatschap kunnen verschillende risico’s verbon- den zijn:

– de Belastingdienst kan concluderen dat de kostenmaatschap wel degelijk tegen vergoeding presteert en dus btw-plichtig is;

	Werkbare uren	Ingezet voor A	Ingezet voor B
Werknemer 1	40	26	14
Werknemer 2	40	28	12

– het gevolg is dat de Belastingdienst de door de maten aan de kostenmaatschap betaalde bedragen niet worden gezien als (onbelaste) kapitaalstortingen, maar als vergoeding voor ver- richte diensten. Over de meeste diensten is 19 procent btw verschuldigd;

– de Belastingdienst kan concluderen dat de kostenmaatschap transparant is;

– het gevolg hiervan is dat de maten onderling aan elkaar presta- ties verrichten waarover meestal 19 procent btw is verschul- digd;

– de btw-heffing kan, met name in de vrijgestelde sector, tot een groot financieel nadeel leiden als de samenwerkende partijen de btw niet of slechts gedeeltelijk kunnen aftrekken.

OVEREENKOMST

In plaats van een kostenmaatschap kan men de overeenkomst kosten voor gemene rekening gebruiken. Deze overeenkomst is een in de rechtspraak ontwikkeld leerstuk, waardoor het geen wettelijke basis heeft. Wat betreft de kosten voor gemene rekening: hierover hoeft geen btw in rekening te worden gebracht. Voor het toepassen van de overeenkomst moet men een schriftelijke over- eenkomst opstellen die aan een aantal voorwaarden moet vol- doen:

– het moet gaan om kosten die voor alle partijen worden ge- maakt, maar die in eerste instantie door één partij wordt be- taald;

– de kosten voor het werkelijke bedrag worden volgens een van tevoren afgesproken verdeelsleutel over de partijen omgesla- gen;

– het risico van die kosten wordt verdeeld volgens de overeenge- komen verdeelsleutel;

– op basis van werkelijke inzet moeten de werkelijke, daarmee verband houdende kosten worden doorbelast.

Aan het vereiste risico wordt voldaan als, bijvoorbeeld ingeval van ziek- te van een werknemer, de kosten over een ziekteperiode naar evenre- digheid worden doorbelast.

De belangrijkste (en tevens de moeilijkste) voorwaarde bij de overeenkomst ‘kosten voor gemene rekening’ is dat gedurende de looptijd (of na afloop) van de overeenkomst de verdeelsleu- tel niet meer kan worden gewijzigd. Het is wel mogelijk om voor een opvolgende overeenkomst een andere verdeelsleutel af te spreken. Als het om twee partijen gaat die ieder bijdragen in de helft van de kosten van het personeel, betekent dit dat één partij het personeel weliswaar volledig in dienst neemt (de juridische werkgever), maar dat beide partijen voor de helft zijn aan te merken als economische werkgevers. Het komt overeen met de situatie dat zij ieder het personeel voor 50

procent zelf in dienst zouden hebben genomen. Dit verschilt niet zoveel met de kostenmaatschap. In dit voorbeeld hadden beide maten het personeel op gezamenlijke naam in dienst ge- nomen en hadden zij ieder de helft van de kosten betaald aan hun gezamenlijke kostenmaatschap.

Bij een overeenkomst ‘kosten voor gemene rekening’ moet u de kosten verdelen over de partijen. Een ieder moet een deel van de kosten vol- gens de verdeelsleutel voor zijn rekening nemen. Het is niet mogelijk om 100 procent door te belasten.

Omdat een overeenkomst ‘kosten voor gemene rekening’ geen terug- werkende kracht heeft, blijft voor het verleden het risico bestaan dat de Belastingdienst een naheffingsaanslag oplegt.

PARTAGE-OVEREENKOMST

Het is minder risicovol om een overeenkomst ‘kosten voor gemene rekening’ aan te gaan dan een kostenmaatschap. Aan een kostenmaatschap zitten namelijk meer btw-risico’s. Vergelijkbaar met de kostenverdeelovereenkomst is de ‘par- tage-overeenkomst’ (soms ook aangeduid met stille maat- schapsovereenkomst of pool-overeenkomst). Daarbij wordt de uitkomst (omzet of winst) van bepaalde activiteiten, die door en op naam van één partij plaatsvinden, volgens de overeenkomst verdeeld met een andere partij (de stille maat). Vaak wordt te gemakkelijk aangenomen dat de beta- ling op grond van een dergelijke overeenkomst geen vergoe- ding is in de zin van de btw. Het is belangrijk deze zaken goed schriftelijk vast te leggen, om later niet geconfronteerd te worden met naheffingsaanslagen.

TIJDSCHRIFT ADMINISTRATIE – NUMMER 6 – jUNi 2011 44 WW W.TIJDSCHRIFTADMINISTR XXXX.XX