Inleiding
ESSEN
2019 - 2024
Inleiding
De hiernavolgende tekst vormt het Bestuursakkoord voor de volgende zes jaren. Het is een samengaan van ambities, projecten en voorstellen waarover de meerderheidspartijen het eens zijn om de volgende jaren op in te zetten. Dit akkoord is alles behalve statisch:
• In de loop van de jaren zullen er zich nieuwe uitdagingen aandienen, en dan moeten we daarop efficiënt en flexibel kunnen inspelen;
• Dit Bestuursakkoord is de aanzet om vertaald te worden naar een meerjarenbeleidsplan en – financieel plan. Deze vertaling zal gebeuren in samenspraak met de ambtenaren, op basis van een omgevingsanalyse, resultaten van de bevolkingsbevraging, in samenspraak met adviesinstanties, enz.
• Het Bestuursakkoord is veelomvattend, maar zeker niet allesomvattend. Sommige thema’s of bestaande acties zijn evidenties zodat deze misschien niet meer vernoemd worden. Dat wil echter niet zeggen dat deze in het toekomstige beleid mogen wegvallen.
• Essen engageert zich voluit voor de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. We zijn ervan overtuigd dat we ook als lokaal bestuur een cruciale rol kunnen en moeten spelen op het vlak van duurzame ontwikkelingen. We engageren ons om bij de opmaak van het beleids- en financieel plan de 17 SDG’s op te nemen. We wensen dan ook de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te vertalen in ons gemeentelijk beleid en zetten systemen op om dit ook effectief te meten, op te volgen en bij te sturen waar nodig.
De coalitie tussen CD&V en sp.a legt de lat hoog. Ambitie en daadkracht moeten deel uitmaken van ons gemeentebestuur. De kernwoorden zijn: groen, ambitie, verbinden en gerust.
Groen: Essen moet een gezonde gemeente zijn die haar steen bijdraagt aan een toekomstgericht klimaatbeleid. Een open gemeente waar de betonstop in de praktijk wordt gebracht, een ‘passiefgemeente’ op het vlak van energie, met meer fietsmobiliteit, een groene gemeente waar mensen kunnen ontstrEssen!
Ambitie: de lat leggen we hoog. Ambitie koppelen we aan daadkracht en duidelijkheid. Essen moet kampioen worden in verschillende disciplines, geen grijze middelmaat maar de top. Zo moet Essen evolueren naar een gemeente waar iedereen fier op is! Een gemeente met de beste voetpaden, met spektakels als (N)iemandsland, met een schitterend nieuw Spoorpark, een Zorgpunt, een Cultuurpark, waar mensen graag naar toe komen! Om te winkelen, te ondernemen, te sporten of gewoon: om er te wonen!
Verbinden: arm of rijk, van welke wijk ook, van welke gezindte ook, met welk kleurtje ook, samen maken we Essen. Zo zal de meerderheidscoalitie in de gemeenteraad steeds trachten te streven naar zoveel mogelijk consensus. Een gedragen beslissing is de beste beslissing! In de plannen zullen ook goede ideeën van andere partijen worden meegenomen. Essen moet een gemeente zijn waar polarisatie wordt tegengegaan. Mensen tegen elkaar opzetten, een angstcultuur, dat kunnen we missen als kiespijn. We moeten inzetten op de integratie van Essenaren met een migratieachtergrond. We gaan op zoek naar verborgen armoede, en trekken iedereen mee. Verenigingen spelen een cruciale rol in deze verbondenheid. Zoals met
het Heuvelplein, zorgen we ervoor dat niet alleen politici, maar alle inwoners, plannen mee kunnen uitwerken.
Gerust: Essenaren moeten in Essen gerust kunnen zijn, zich veilig voelen, zich goed voelen! Dat geldt op het vlak van verkeersveiligheid, waar we hard aan blijven werken. De Essense voetpaden moeten aangepakt worden zodat na een paar jaar voor iedereen een metamorfose zichtbaar is. Camera’s zorgen mee voor veiligheid, de ambulancedienst werkt vooruitstrevend!
Xxxxxx Xxx Xxxxxxx Burgemeester Xxxx Xxxxxxx Eerste schepen
Xxxxxx Xxxxxxx Tweede schepen Xxxxxxxx Xxxxx Derde schepen
Xxxx Xxxxxx Vierde schepen Xxxxxxxx Xxx Xxxx Xxxxxxxxxx Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst
Xxxxx Xxxxx Fractievoorzitter CD&V Xxxxx Xxxxxxxx Fractievoorzitter sp.a
Xxxx Xxxxxx Gemeenteraadslid CD&V
Voorzitter gemeenteraad
Xxx Xxxxxxxxxx Gemeenteraadslid CD&V
Xxxxx Xxx Xxxxxxxx Gemeenteraadslid sp.a Liesje Van Loon Gemeenteraadslid CD&V
Xxxxxx Xxxxxxxx Gemeenteraadslid CD&V
Bestuursakkoord 2019 – 2024
1. Organisatie van de gemeente, communicatie en financiën 9
1.1. Communicatie 9
1.2. Codex 9
1.3. Gemeentelijke organisatie en dienstverlening 9
1.4. Integriteit 10
1.5. Samenwerken 10
1.6. Financiën 11
1.7. Werken met een extern verzelfstandigd agentschap – AGB 11
1.8. Archiefbeleid 11
2. Duurzaamheid en klimaat 11
2.1. Doelstellingen burgemeestersconvenant 12
2.2. Groendaken in de bouwcode 12
2.3. Duurzame energiebronnen zijn de norm 12
2.4. LED-verlichting op straat 13
2.5. Met de buurtbus van Horendonk naar Hoek 13
2.6. De gemeente deelt haar wagens en installeert deelfietsen 13
2.7. Papierophaling 13
2.8. Afval: beter voorkomen dan ophalen 13
2.9. Kringwinkel in Essen? Graag! 14
2.10. Repaircafé 14
2.11. Duurzame aankoopbestekken 14
2.12. Samen renoveren: alleen maar voordelen 14
2.13. Samentuinen is gezond! 15
2.14. Asbestverwijdering 15
2.15. Duurzaamheidspremie 15
3. Verkeer en verkeersveiligheid 15
3.1. Goede acties behouden 16
3.2. Het mobiliteitsvraagstuk lossen we op 16
3.3. We maken van onze Essen een echte fietsgemeente 17
3.4. De kwaliteit van voetpaden moet beter 19
4. Natuur 19
4.1. Een bos vlakbij 19
4.2. Rustpunten in centrumstraten 19
4.3. Verticaal ‘bijvriendelijk’ groen 19
4.4. Budget voor de aankoop van waardevolle stukjes groen 19
4.5. Bosbeheersplan 19
4.6. Kleine landschapselementen 20
4.7. Natuurverbindingsgebieden 20
4.8. Soortenbeschermingsacties 20
4.9. De samenwerking met natuurverenigingen en de landbouwsector wordt bestendigd 21
4.10. Bosherstel op Horendonk en Wildert 21
4.11. Acties rond natuur worden verdergezet 21
4.12. Bomenteller 21
4.13. Bebloemingsactie 21
4.14. Bermbeheersplannen worden geëvalueerd 21
4.15. Pesticidenverbod en onderhoud openbaar groen 22
4.16. Gemeentelijke grasperken worden bloemenveldjes 22
4.17. Betere handhaving 22
4.18. Moderne begraafparken, een afscheidsbos én een neutrale afscheidsaula 23
4.19. De voormalige grenssite wordt terug natuur. De Ringweg wordt teruggebracht tot tweebaansweg met natuurbuffer 23
4.20. Pachtgronden 23
4.21. Groen en meer biodiversiteit op De Rijkmaker 23
4.22. Amfibieënpoelen en ruilverkavelingsdriehoekjes 23
4.23. Trage wegen herstellen en onderhouden 24
4.24. Natuur- en gezondheid 24
5. De landbouw als partner van de gemeente 24
6. Welzijn 25
6.1. Strijd tegen (verborgen) armoede 25
6.2. Behoud afschaffing onderhoudsplicht 25
6.3. Iedereen aan het werk 26
6.4. Xxxxxxxx participeert 26
6.5. Xxxxx Xxxxxxx 00
6.6. Gezond Essen 26
6.7. Toegankelijk Essen 26
6.8. Dierenwelzijn 27
7. Integratie 27
8. Internationale samenwerking 28
9. Onderwijsbeleid 28
10. Economie 29
10.1. Een klantgedreven ondernemersbeleid 29
10.2. Een sterker Xxxxx Xxxxxxx 00
10.2.1. Sterk handelscentrum 29
10.2.2. Een woonzorgzone in het Xxxxxxx 00
10.2.3. Stationsomgeving 31
10.3. Spijker 31
10.4. Rijkmaker 31
10.5. Samenwerking met Nederlandse buren 31
11. Ruimtelijke ordening 32
11.1. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt herzien 32
11.2. Landbouwindustrie 32
11.3. Betonstop 32
11.4. Een RUP voor betere natuur 33
11.5. De handhavingsambtenaar moet handhaven 33
11.6. De GECORO heeft haar rol 34
11.7. Kwaliteitskamer voor grote bouwprojecten 34
11.8. Stedenbouwkundige verordening voor historische gebouwen 34
11.9. Woonkwaliteitsverordening 34
12. Wonen 34
12.1. Uitblinken in sociale huisvesting 34
12.2. Renovatie van oude sociale huurwoningen 35
12.3. Sociaal Verhuurkantoor is een krachtig instrument 35
12.4. Crisisopvang 35
12.5. Inzetten op woonkwaliteit en energiezuinig wonen 35
12.6. Geen discriminatie op woninghuurmarkt 35
12.7. Energiezuinig wonen is een basisrecht 36
12.8. Assistentiewoningen in alle wijken 36
13. Cultuur, sport en feesten: Essenaren kunnen niet zonder 36
13.1. Cultuur 36
13.2. Erfgoed 37
13.3. Culturele infrastructuur 37
13.3.1. Xxxx Xxxxxxxx 00
13.3.2. Investeren in een multifunctionele, culturele zaal 37
13.3.3. Kunst in de openbare ruimte 38
13.3.4. Het Karrenmuseum 38
13.3.5. Heemkundige Kring 39
13.4. Lokale organisaties worden ‘ontzorgd’ 39
13.5. Iedereen mee en Kom Bijeen in Essen 39
13.6. Vzw Kobie 39
13.7. Bibliotheek 40
13.8. Kunstonderwijs 41
13.9. Tatteljee 41
13.10. Paviljoen 42
14. Jeugdbeleid 42
14.1. Inleiding 42
14.2. Kinderopvang 42
14.3. Strijd tegen kinderarmoede 42
14.4. Breed jeugdbeleid 43
14.5. Participatie en informatie 43
14.6. Ondersteuning jeugdwerk 44
14.7. Ruimte 44
15. Toerisme: Buiten (be)leven en ontstrEssen 45
15.1. Inleiding 45
15.2. Toerisme faciliteren 45
15.3. Essen verbonden aan het grenspark 46
15.4. We zetten een parkmanagement op poten 46
16. Parken 47
16.1. Verdere uitvoering Landschapsbeheersplan Oude Pastorij en aantrekkelijker maken omgeving Paviljoen 47
16.2. Een landschapspark op Statie 47
16.3. Natuurbelevingspark Beekdal op Wildert 47
16.4. Sportpark Hemelrijk, Erfgoeddomein en site Rangeerstation 47
16.5. Paterstuin 48
17. Investeren in rioleringen loont 48
18. Patrimoniumbeleid 48
18.1. Masterplan openbare gebouwen 48
18.2. Parochiekerkenplan 49
19. Sportbeleid 49
19.1. Inleiding 49
19.2. Individuele sporter 49
19.3. Sportverenigingen 50
20. Veiligheid 51
20.1. Politie 51
20.2. Ambulance en brandweer 51
20.3. Veiligheid bij manifestaties 52
1. Organisatie van de gemeente, communicatie en financiën
1.1. Communicatie
We blijven een modern communicatiebeleid voeren. Facebook, Instagram en andere sociale media zijn alomtegenwoordig, en we blijven sociale media dan ook gebruiken. Ook voor het maken van meldingen maken we gebruik van moderne media, zoals WhatsApp, enz.
De briefwisseling moet in een verstaanbare niet-bureaucratische taal gebeuren. Hier gaan we streng op controleren. De huisstijl moet eenvormig worden toegepast over alle diensten heen.
Het huidige logo krijgt een opfrisbeurt en we breiden de hulpmiddelen uit om de bestaande huisstijl
zo veel mogelijk en zo creatief mogelijk te kunnen inzetten.
We gaan de werfcommunicatie maximaal in eigen handen nemen in plaats van dit over te laten aan de aannemer. Met bv. een infocontainer, open wervendag, mobiele applicaties enz. voeren we een intensieve communicatie bij werken met een belangrijke impact voor de bewoners.
‘EssenInfo’ is een succesvol magazine, maar we blijven zoeken naar vernieuwingen zodat het blad ook in de toekomst een gemakkelijk en goed medium blijft. We gaan wel meer inzetten op filmpjes. Die zijn toegankelijker, en zijn aanvullend aan wat gelezen kan worden.
Maar ook is het goed dat het kenbaar wordt gemaakt dat manifestaties financieel door de gemeente gesteund worden. Dit kan gebeuren door bv. een ‘sponsorlogo’, zoals dat ook al in bv. Antwerpen gebeurt.
Ook aan xxxxx.xx moet permanent gebouwd worden, met meer mogelijkheden voor filmpjes, meer mogelijkheden om met het e-loket van thuis uit het ‘digitale gemeentehuis’ te bezoeken, enz.
1.2. Codex
In de loop van de jaren werden er over allerlei zaken gemeentelijke reglementen opgemaakt. Het bijeenbrengen van deze reglementen, waarmee een aanvang is genomen, werken we verder uit en maken we gemakkelijk raadpleegbaar, zodat we dan kunnen spreken van een echte ‘gemeentelijke codex’.
1.3. Gemeentelijke organisatie en dienstverlening
De gemeente als bedrijf moet performant georganiseerd zijn zodat er doelmatig en krachtdadig kan gewerkt worden. Onze medewerkers moeten fier zijn om bij de gemeente te werken. Het gemeentelijk wagenpark moet proper zijn, onze ambtenaren moeten positief in beeld komen, al onze medewerkers worden aangemoedigd om actief mee na te denken en zaken uit te proberen, enz.
Met het oog op het behalen van de doelstellingen van het bestuursakkoord dient de personeelsorganisatie op een performante manier georganiseerd worden. De noden worden in kaart gebracht en op basis daarvan neemt de gemeente personeel mee aan of wordt er werk uitbesteed.
We investeren in middelen om kerntaken op te nemen. Zo moeten we opnieuw zelf in staat zijn om veegwerken uit te voeren met eigen materieel, wat niet wil zeggen dat dit niet kan gebeuren in combinatie met een uitbesteding zoals vandaag.
Er moeten meer allround ambtenaren komen, los van diensten en afdelingen, die projectmatig werken of werken in beleidsvelden die op dat moment belangrijk zijn. Aan de hand van de realisatie van de doelstellingen die uit dit bestuursakkoord zullen voorvloeien, bepalen we het aantal medewerkers. Het aantal statutairen laten we evolueren naar het gemiddelde op Vlaams niveau.
We zetten meer in op een competentiegericht personeelsbeleid. We stappen af van het ouderwetse systeem waarbij diploma’s het uitgangspunt vormen. Ook personen met een beperking moeten kansen krijgen om bij het gemeentebestuur te komen werken. We engageren ons dat er een stijging komt in het aantal medewerkers met een beperking, en proberen een dwarsdoorsnede van de Essense bevolking in ons personeelsbestand tot stand te brengen.
De inkanteling van het OCMW blijft organisatorisch en op het vlak van personeelsbeleid een belangrijk aandachtspunt. Deze operatie moet goed begeleid blijven. Er wordt een kerntakenanalyse gemaakt van de taken die het OCMW zich in de loop van de jaren heeft eigen gemaakt.
De openingsuren moeten maximaal afgestemd zijn op de verwachtingen van de bezoekers. We investeren verder in het digitale gemeentehuis (met bv. de invoering van een app), zodat 24/7 administratieve diensten kunnen aangeboden worden. Onze ‘Vliegende ambtenaar’ wordt gepromoot bij de bevolking.
De bibliotheek en het VVV kantoor worden meer ingezet als punten waarbij gemeentelijke producten
kunnen verkocht worden.
E-mails, brieven en meldingen van burgers gericht aan het gemeentebestuur, moeten steeds binnen
maximum 14 dagen beantwoord worden.
1.4. Integriteit
De medewerkers van gemeente, politie, brandweer, WIGO, Muzarto, ocmw, … staan dagelijks ten dienste van de Essenaar, de politici, de bedrijven en winkeliers, de bezoekers en iedereen die in onze gemeente werkt , woont of toevallig passeert. In hun ogen zijn de ambtenaren ‘de gemeente’.
Men verwacht van de politici, vertegenwoordigers in de adviesraden en van de medewerkers dat zij in iedere situatie iedereen gelijkwaardig helpen en bedienen en dat ze betrokken zijn bij hun gemeente. Dat ze klantgericht zijn en goed in team kunnen werken. Dat men met ieder individu professioneel omgaat, ongeacht de verschillen op het vlak van leeftijd, geslacht, afkomst, taal, cultuur, seksuele geaardheid, opleiding, burgerlijke staat, inkomen, …
Zowel politici als ambtenaren moeten onkreukbaar zijn. Burgers, collega’s, klanten, leveranciers: iedereen moet erop kunnen rekenen dat zij in gelijke gevallen gelijk worden behandeld en dat het algemeen belang van de gemeente Essen voorop staat.
1.5. Samenwerken
Essen heeft heel wat Nederlandse buren. Op sommige vlakken hebben deze Nederlandse buurgemeenten expertises in huis die wij wat missen. Nederlanders zijn bv. specialist in fietspaden. Waarom zouden we daar niet wat meer ons licht opsteken? Maar ook met onze Vlaamse buurgemeenten moeten we nog meer gaan samenwerken. Misschien kunnen we wel ambtenaren ‘delen’, zodat sommige specialisaties gezamenlijk in huis gehaald kunnen worden. Uiteraard mag dit
er niet toe leiden dat de voordelen voor onze lokale economie, bv. kleine plaatselijke aankopen, worden afgebouwd.
Ook met andere overheden (provincie, Vlaamse overheid, Europa) werken we nauw samen. We detecteren subsidiemogelijkheden en gaan regelmatig rond de tafel zitten om te zien welke thema’s voor Essen gezamenlijk kunnen aangepakt worden.
We zetten meer in op samenwerking met maatwerkbedrijven. Het zou daarbij extra mooi en efficiënt zijn wanneer een maatwerkbedrijf zich in Essen zou kunnen vestigen.
1.6. Financiën
Het zorgvuldige beleid van voorgaande jaren wordt voortgezet. De schuldenlast is de afgelopen zes jaar flink afgebouwd. Het is dan ook geen taboe om nieuwe leningen aan te gaan, zeker in tijden van lage rentevoeten. De financiële draagkracht van de gemeente, uitgedrukt in de autofinancieringsmarge, wordt hiervoor als maatstaf gehanteerd. Zowel aan de uitgavenzijde als aan de inkomstenzijde zal erover gewaakt worden dat onze gemeente financieel gezond blijft. De belastingen zullen niet worden verhoogd.
1.7. Werken met een extern verzelfstandigd agentschap – AGB
Reeds een aantal jaren voert het gemeentebestuur taken uit via het Autonoom Gemeentebedijf (AGB). We zullen evalueren of het AGB ook in de toekomst een meerwaarde vormt, en dit project per project beoordelen. De werking van het AGB is immers geen doel op zich, maar is eerder een instrument voor fiscale optimalisatie, inbreng van externe deskundigheid, enz.
1.8. Archiefbeleid
We voeren een professioneel archiefbeleid, zowel intern (m.b.t. de gemeentelijke administratie) als extern (m.b.t. sommige archieven van ‘buiten’ het gemeentebestuur). Het interne archiefbeleid kan desgevallend in samenwerking met andere gemeenten worden opgenomen, waarbij vertrokken wordt van de vaststelling dat een digitale documentenstroom een heel andere inslag geeft aan de klassieke archivering van documenten. We bekijken in hoeverre we ook een taakstelling kunnen opnemen naar andere instanties die historisch ‘dichtbij de gemeente’ stonden, zoals bv. de Gilden. Dit zullen we doen in samenwerking met de Heemkundige Kring.
2. Duurzaamheid en klimaat
Essen is als ‘bedrijf’ klimaatneutraal, maar het mag gerust wat ambitieuzer. De mondiale klimaatcrisis drukt ons met de neus op de feiten: als we niet duurzaam omgaan met onze energiebronnen en water- en luchtvervuiling niet bestrijden, wordt de schade enorm. Ook economisch. Bovendien betekent zorg dragen voor het leefmilieu in de buurt ook een aangename en gezondere omgeving om te wonen. Door vandaag aandacht te hebben voor groen, door geluids- of lichthinder te beperken en beter om te gaan met afval, kunnen we ook morgen nog van onze buurt genieten.
Leefmilieu en natuur mogen niet ondergeschikt zijn aan economische activiteit. Dat is het uitgangspunt. Anders betalen we vroeg of laat de prijs!
Essen kiest voor de eigen gebouwen voor 100 % groene stroom. Ze steunt de lokale productie van
hernieuwbare energie en initiatieven van burgers, verenigingen of coöperatieven die daartoe bijdragen. De gemeente streeft er naar om voor de eigen gebouwen en diensten zo veel mogelijk gebruik te maken van lokaal geproduceerde groene stroom.
Essen voert een progressief klimaatbeleid in de lijn van het tweede Burgemeestersconvenant ‘klimaat en energie’ en verbindt zich ertoe tegen 2030 minstens 40 % minder CO² uit te stoten, de lokale veerkracht ten opzichte van de klimaatverandering te verhogen.
2.1. Doelstellingen burgemeestersconvenant
We waarderen de functie van duurzaamheidsambtenaar op en breiden deze uit tot ‘duurzaamheids- en klimaatambtenaar’. Die werkt samen met IGEAN verder acties uit om de doelstellingen uit het burgemeestersconvenant te realiseren en om de gemeente als organisatie en grondgebied te verduurzamen/klimaatneutraler te maken. We denken daarbij minder aan kleinere acties en activiteiten, maar vooral aan het voorbereiden en implementeren van grotere beleidslijnen en – beslissingen die ertoe bijdragen dat Essen de klimaatdoelstellingen behaalt. De duurzaamheidsambtenaar zal tevens nauw betrokken worden bij andere beleidsdomeinen als ruimtelijke ordening en wonen, aankoopbeleid, openbare werken, leefmilieu en zeker ook mobiliteit.
Ook andere initiatieven kunnen genomen worden om de doelstellingen uit het burgemeestersconvenant te realiseren of om sensibiliserend op te treden. We denken daarbij aan de inrichting van een elektrische buurtbus tussen de verschillende wijken, het introduceren van een vegetarische dag in het Lokaal Dienstencentrum en in de scholen, milieucriteria nog meer laten doorwegen in de gemeentelijke bestekken, het verduurzamen van onze en private evenementen, woningrenovatie,…
2.2. Groendaken in de bouwcode
De aanleg van groendaken nemen we in de bouwcode op als een verplichting bij nieuwbouw en grondige renovatie.
We nemen initiatief om beter gebruik te maken van regenwater.
2.3. Duurzame energiebronnen zijn de norm
De toekomst is op het vlak van energiebeleid voor ons hernieuwbaar en betaalbaar. We halen de kracht van de natuur in huis. We willen zoveel mogelijk lokaal produceren uit hernieuwbare bronnen zoals zon en wind en daarbij ook erop inzetten dat zoveel mogelijk inwoners kunnen investeren in duurzame energiebronnen. Omdat de provincie niet langer groepsaankopen organiseert zoeken we naar andere mogelijkheden hoe we initiatieven kunnen nemen om gelijkaardige initiatieven ten nemen of te promoten. Ook bekijken hoe we via coöperatieve weg bijkomende initiatieven op het vlak van hernieuwbare energie kunnen nemen (bv. zonnedelen). Wind, zon, aardwarmte zijn immers van iedereen… en daarrond willen we ook initiatief nemen.
We gaan verder met het verduurzamen van de bestekken die we in de markt zetten en zullen ook de inschrijvers via voorwaarden in deze bestekken maatregelen opleggen om duurzamer te werk te gaan (bv. door een lage ecoscore van hun voertuigen op te leggen).
We moeten de transitie naar hernieuwbare energie ook op lokaal vlak verwezenlijken. Om de klimaatopwarming te stoppen moeten we het gebruik van fossiele brandstoffen uitfaseren en overstappen op hernieuwbare energie. Daarom onderzoeken we de oprichting van een Energie- coöperatie. Er zal overlegd worden hoe sommige evenementen milieuvriendelijk kunnen georganiseerd worden. Evenementen met een onredelijk grote uitstoot en andere vervuiling moeten omgevormd worden, of eventueel verboden worden.
2.4. LED-verlichting op straat
We maken werk van de versnelde omvorming van de straatverlichting naar slimme energiezuinige ledverlichting. Deze is energiezuiniger en geeft ook mogelijkheden om de lichten bv. na een bepaald uur te dimmen.
Het huidige lichtplan blijft daarbij het uitgangspunt voor het brandregime, maar blijft permanent
geëvalueerd worden met het oog op de veiligheid van bewoners en gebruikers van de straat.
De verlichtingspalen maken we uniform en waar nodig en mogelijk multifunctioneel (zodat ze ook dienstig zijn voor luidsprekers, vlaggenmasten, bloemenkorven, feestverlichting, enz).
Jaarlijks nemen we deel aan de ‘Nacht van de Duisternis’.
2.5. Met de buurtbus van Horendonk naar Hoek
Zowel om vervoersarmoede tegen te gaan, maar zeker ook omwille van klimaatredenen onderzoeken we of het inleggen van een buurtbus(je) tussen de verschillende wijken en de vervoersknooppunten (stations en belangrijkste bushaltes) mogelijk en haalbaar is.
2.6. De gemeente deelt haar wagens en installeert deelfietsen
Het gemeentelijk voertuigenpark wordt verder in autodelen opgenomen en ook worden initiatief genomen rond deelfietsen. Ook stimuleren we deelmobiliteit bij particulieren.
We breiden het netwerk van oplaadpunten voor elektrische voertuigen verder uit.
2.7. Papierophaling
Het huidige uitdoofscenario wordt verder gezet waarbij het veiligheidsaspect centraal staat.
2.8. Afval: beter voorkomen dan ophalen
We blijven het principe ‘De vervuiler betaalt’ hanteren, maar ook de volgehouden inspanningen op het vlak van preventie en recyclage. We zetten verder in op voorkoming van afval. Driejaarlijks organiseren we een kippenverkoop en zetten extra sensibliseringscampagnes op naar winkels om afval te voorkomen en naar burgers om hen aan te zetten afvalarm te winkelen, … . Initiatieven met als doel de transitie naar een ‘circulaire economie’ steunen we ten volle.
De eerlijkheid gebiedt ons om vast te stellen dat bepaalde straten en hoeken er te vaak te vuil bijliggen. Uit de bewonersenquête bleek dat de meeste overlast veroorzaakt wordt door zwerfvuil en hondenpoep. Dat moet dus anders. We investeren in voldoende mensen, in meer vuilbakjes en in een eigen veegmachine en zorgen ervoor dat zwerfvuil snel weggehaald wordt. We doen dat samen met
de Essenaren met initiatieven zoals buurtcontractjes en Mooimakers. Daarnaast krijgen enkele ambtenaren de bevoegdheid om GAS-pv’s op te stellen en schakelen we op hotspots ook camerabewaking in. Bij vaststelling van sluikstort wordt steeds getracht de kosten voor ophaling te recupereren op de ‘daders’ op basis van het retributiereglement.
De omgeving van glasbollen onderhouden we en fleuren we op. Stap voor stap brengen we glasbollen en afvaleilandjes ondergronds.
We stimuleren de omvorming naar duurzame evenementen en geven daarbij zelf zo veel mogelijk het goede voorbeeld. We streven daarbij naar maximaal gebruik van duurzame of biologisch afbreekbare materialen. Bij evenementen op eigendommen van de gemeente of het agb (spoorpark, Oude Pastorij, Paviljoen, …) leggen we het verplicht gebruik van herbruikbare bekers en eetgerei op.
We bepleiten bij Igean de gratis ontlening van een verhakselaar om de snoeifracties te verkleinen en het hergebruik als bodembedekker te promoten.
In het kader van het IGEAN-project rond smart-cities onderzoeken we hoe we ook de vuilnisbakjes slim maken zodat we vanop afstand kunnen zien wanneer ze bijna vol zijn.
2.9. Kringwinkel in Essen? Graag!
Zowel op milieu- als op sociaal vlak is een Kringwinkel een grote meerwaarde. Daarom zoeken we actief mee naar een ruimte voor het onderbrengen van een volwaardige Kringwinkel in Essen en stimuleren/ondersteunen deelinitiatieven (autodelen/consudelen/ruimte delen/ …). Net als de inzet van een mobiel recyclagepark om het percentage opgehaalde recycleerbare goederen nog te verhogen.
2.10. Repaircafé
De werking van het Repaircafé wordt verdergezet in samenwerking met Tatteljee.
2.11. Duurzame aankoopbestekken
De voorbije jaren werden de gemeentelijke aankoopbestekken reeds gedeeltelijk tegen het licht gehouden om ze duurzamer te maken. De komende jaren zullen we dit verderzetten en ook meer aandacht besteden aan het circulair aankopen van producten. In plaats van spullen steeds weg te werpen en te vervangen, zullen we dynamische en aanpasbare producten en oplossingen uitproberen. Samen met alle actoren (herstellers, leveranciers, fabrikanten, afvalverwerkers, …) bedenken we innovatieve oplossingen die bijdragen tot het sluiten van de kringlopen. We laten ons begeleiden door Vlaanderen Xxxxxxxxx en nemen op dat vlak ook initiatieven naar de intercommunale Igean.
2.12. Samen renoveren: alleen maar voordelen
We investeren in de eerste plaats op het realiseren van energiebesparing en schakelen een versnelling hoger op het vlak van diepgaande renovaties. Verdere ondersteuning (energieleningen, maar ook renovatie-advies en begeleiding) en actieve toeleiding naar wijkrenovaties/collectieve renovaties om de renovatiegolf te versnellen. Xxxxxxx renoveren kan immers leiden tot meer comfort en tot 75 % besparing op de energiefactuur.
2.13. Samentuinen is gezond!
Het succes van de ecologische samentuin Hemelrijk en de schooltuin in de Paterstuin willen we verder uitrollen. We zetten (naar het voorbeeld van de kompostmeesters) een systeem van ‘Moestuinmeesters’ op. Samentuinders die anderen opleiden in ecologisch tuinieren. Bovendien: vele jongeren hebben vaak geen tuintje of te weinig plaats voor een moestuin. Sommige oudere inwoners bezitten dan vaak wél nog een moestuin, maar kunnen die niet of onvoldoende onderhouden. Een kruisbestuiving tussen die twee kan kansen en voordelen bieden voor beiden.
2.14. Asbestverwijdering
Via IGEAN of andere bovenlokale organisaties initiëren we initiatieven rond de verwijdering van gebonden en ongebonden asbest.
2.15. Duurzaamheidspremie
Essen wil het gebruik van duurzame materialen, isoleren, enzomeer blijven aanmoedigen. De duurzaamheidspremie kan daarbij een stimulans zijn. Doch deze moet permanent mee evolueren in functie van nieuwe ontwikkelingen en de middelen moeten zo effectief en efficiënt mogelijk worden ingezet.
3. Verkeer en verkeersveiligheid
Essen is een gemeente op maat van de mensen, een gemeente met een hoge levenskwaliteit, een bruisend verenigingsleven, een gemeente waar mensen zich goed en veilig voelen.
Verkeer en verkeersveiligheid, inrichting van het openbaar terrein en mobiliteit zijn daarbij heel erg belangrijk: de mensen moeten zich altijd op een veilige, aangename manier kunnen verplaatsen.
De laatste jaren werd er hard gewerkt om de verkeersveiligheid te verbeteren. Het aantal verkeersslachtoffers daalde dan ook flink.
De ongevallencijfers van 2010-2017 zijn zeer bemoedigend, te weten een daling van 32 procent!
• in 2010: 221 ongevallen (53 gewonden en 1 dodelijk ongeval);
• in 2017: 150 ongevallen (38 gewonden en nog altijd 1 dodelijk ongeval).
Maar ook hier mogen we niet tevreden mee zijn want elk verkeersslachtoffer is er één te veel!
Een sturend beleid via het STOP-principe is ons uitgangspunt: we geven voorrang aan de Stappers, dan aan de Trappers, en vervolgens aan het Openbaar Vervoer en daarna de Personenwagens.
Samen bouwen we aan Mix wijken, betere wijken voor iedereen, door een verkeersluw circulatieplan in te voeren, 30 km/u wijken en lokale zijstraten waar de fietser centraal staat. Een veiligere Stationsstraat en Nieuwstraat voor de zwakke weggebruiker. Enkelrichtingsstraten en/of geknipte straten, fietsstraten zijn hierbij geen taboe. Het traject zal meteen opgestart worden onder begeleiding van verkeers- en communicatiedeskundigen en met participatie van een breed middenveld.
3.1. Goede acties behouden
De fluo-acties voor scholen en verenigingen hebben hun nut bewezen. Zichtbaarheid in het verkeer moeten blijvend gepromoot worden. Daarom blijven we steun geven aan de Strapdag, “10 op 10”- labels en de Verkeersweek voor de scholen.We behaalden het eerste label van het SAVE-charter.
We werken verder met de organisatie Ouders van Verongelukte Kinderen (OVK) om volgende jaren nog sterker in te zetten. Daarnaast werken we verder aan het behalen van het Zero-charter van de gouverneur, en worden hierin door het provinciebestuur ondersteund.
Meten is weten, regelmatige snelheidscontroles op diverse hoofd- en zijwegen geven ons een goed overzicht waar de knelpunten liggen; fietstellingen op fietspaden leren ons hoe intens het gebruik is.
We blijven sensibiliseren om te voet of/en met de fiets boodschappen te doen, te gaan werken, sporten en naar school te gaan in eigen gemeente.
De samenwerking met de politie, regelmatig overleg in de mobiliteitscel en sensibiliseringsacties voor veilig verkeer zijn van cruciaal belang.
De schoolbereikbaarheidskaart wordt regelmatig herzien om de meest aangewezen en veilige schoolroute aan te wijzen. In samenwerking met de scholen/verkeerswerkgroepen werd een actielijst opgemaakt, het Octopusplan. Een heleboel van deze maatregelen werden in de praktijk omgezet, dit blijven we doen!
De verkeerswerkgroep van de scholen komt regelmatig samen om met bevoegd schepen, gemeentelijke diensten en politie de verbeterpunten te bespreken.
Met de provincie en het Vlaams Gewest (AWV) houden we nauw contact met het oog op het onderhoud van de fiet-sos-trade en de fietspaden langs de gewestwegen. Conflictvrij maken van kruispunten is momenteel prioriteit. We blijven vragende partij voor de aanleg van een rotonde aan het Spijker.
Ook in de winter blijven we de wegen goed onderhouden: het strooiplan heeft als prioriteiten de hoofdstraten en schoolfietsverbindingen. We kopen een nieuwe borstelwagen die tevens gebruikt kan worden voor het sneeuw- en ijsvrij houden van de fietspaden.
3.2. Het mobiliteitsvraagstuk lossen we op
We maken in 2019 werk van de vernieuwing van het mobiliteitsplan waarbij betrokkenheid en inbreng vanuit inwoners en organisaties gevraagd zal worden. De sturing laten we uitvoeren door een gespecialiseerd bureau met communicatie- en verkeersdeskundigen. Een slim verkeersplan in het centrum met eenrichtingsstraten kan zorgen voor een ruimer gebruik door fietsers en een veiligere doortocht voor auto’s en openbaar vervoer.
We vervolledigen de hervormingen van het verkeersregime en hanteren in elke wijk dezelfde principes voor de 30/50/70 zones. Bestemmingsverkeer 30, doorgangsstraten blijven 50 en buitengebieden 70. Dit met als enig doel om de snelheid naar beneden te krijgen en zo het risico op ongevallen naar omlaag te halen!
De doortocht Xxxxxxx moet grondig vernieuwd worden. Zo dient ook het kruispunt Huybergsebaan – Middenstraat – Kalmthoutse Steenweg veiliger te worden aangelegd. Dit moet in samenspraak met het Vlaams Gewest (AWV).
We mijden zoveel mogelijk zwaar verkeer uit het centrum.
We evalueren het traject dat opgestart werd voor veerkrachtige dorpen. Het Heuvelplein moet een ontmoetingsruimte worden en niet louter een parking. We geven Essen terug een ‘hart’ en voorzien de nodige middelen om op basis van een gedragen ontwerp het Heuvelplein en de ruime omgeving heraan te leggen. Ook de verkeerscirculatie en parkeermogelijkheden in de ruimere omgeving worden hierbij bekeken.
We starten een studie voor een gedragen parkeerbeleid en onderzoeken de noodzaak aan parkeermogelijkheden. Een bewegwijzerd parkeerplan hoort hier zeker bij.
Enkele veelgebruikte wegen in het woonbos moeten een duurzaam herstel krijgen met waterdoorlatende materialen.
De invoeringen van de blauwe zone in de Stations- en Nieuwstraat was een goede zaak. We evalueren deze en onderzoeken of het uitbreiden van de zone naar bijvoorbeeld Nieuwstraat/Heuvelplein of andere kernen in wijken aangewezen is.
In het kader van het mobiliteitsplan onderzoeken we of een buurtbus aangewezen is.
3.3. We maken van onze Essen een echte fietsgemeente
Het fietspad langs de Huybergsebaan wordt afgewerkt en doorgetrokken tot aan de Collegelaan, hiervoor zijn nog enkele grondverwervingen nodig.
Het verbindingsfietspad langs de Spillebeek komt in een eindfase voor aanbesteding na noodzakelijke verwervingen van de grond.
De Sint-Jansstraat moet fietsvriendelijk worden met o.a. een nieuwe inrichting t.h.v. kerk en school. Het fietspad langs de beek van Cardijnstraat trekken we door tot in de Sint-Jansstraat.
Waar geen openbaar vervoer komt aan scholen maken we fietsstraten of een woonerf zodat de fietser daar centraal staat. Minstens zes fietsstraten is ons doel.
We voorzien op meer plaatsen beugel-stallingen i.p.v. spiraal-stallingen voor fietsen en voorzien genoeg plaats voor bakfietsen. Aan het station moet een extra parking komen voor fietsers met lockers en oplaadpunten voor elektrische fietsen.
Samen met Igean werken we een streekbeleid uit waarbij we samen zorgen voor :
• Bemande fietspunten;
• Ophaling, registratie, stockage en verwerking verloren/gestolen fietsen (+ eventueel gebruik na 6 maanden binnen andere initiatieven: zoals leren fietsen voor volwassenen);
• intergemeentelijke samenwerking rond uitleendienst fietsen/fietsmateriaal (voor specifieke doelgroepen, scholen…).
Aan het station in Essen komt een moderne verkeershub.
Extra bewaking door camera’s moet fietsdiefstallen voorkomen, het nut van deze aan de stations Essen en Wildert zijn al bewezen. Extra belichting op druk bezochte fietsenstalling zal ook doorgevoerd worden.
Trage wegen behoren aan stappers en trappers en investeren in het openstellen, benoemen, onderhoud en aanplanten van bijkomende trage wegen, verbindingspaadjes en akkerpaden die het gebruik van fiets en te voet gaan stimuleren.
De Lijn moet zorgen voor basismobiliteit, iedereen heeft recht op degelijk en frequent openbaar vervoer. We blijven ijveren voor een busverbinding naar Klina en De Mick.
Na het autodelen voeren we een elektrisch fiets-deelsysteem in. Zo zijn lange fietstochten voor iedereen mogelijk.
Buiten de promotie rond het dragen van fluo doen we sensibiliseringsacties rond het dragen van een fietshelm. Zeker voor diegenen die met een elektrische fiets rijden wordt dit meer en meer belangrijk!
Op belangrijke fietsassen moet de fietser voorrang krijgen.
We dagen lokale ondernemers en bedrijven uit om een fietsdeal met hun werknemers uit te werken, bv ‘maandag fietsdag’ waarop iedereen met de fiets naar het werk komt.
We zetten een gemachtigde opzichter in op kruispunten, oversteken die onveilig zijn.
Fietsherstelbeurzen, fietsteldagen en registratiemomenten voor fietsen worden ingericht in samenwerking met de lokale ondernemers en de politie.
We organiseren cursussen leren fietsen voor volwassenen en leren fietsen met een elektrische fiets.
De Fiet-sos-trade zal voltooid worden in Essen en bewegwijzerd over de ganse lengte zodat elk gemakkelijk de weg vindt voor een dagje Antwerpen met de fiets.
Missing links voor extra verbindingen worden onderzocht, waar mogelijk komt een fietspad, elders een andere veilige oplossing. We blijven ijveren voor een fietspad langs het Spijker.
In bouwdossiers zal ook de ruimte voor fietsen opgenomen worden als basisvoorziening. In woning of voortuin moet voldoende fietsenstalling voorzien worden, bij appartementsbouw zal per hoofdkussen voor bewoning ruimte moeten voorzien worden voor fietsenstallingen.
3.4. De kwaliteit van voetpaden moet beter
Vorige jaren werd er extra budget gestoken in de wegen, die liggen er netjes bij in Essen en zullen verder goed onderhouden worden. Nu gaan we sterk inzetten op extra middelen voor het heraanleggen van voetpaden.
Een vijfjarenplan met oplijsting van de staat van de voetpaden werd opgemaakt en zal de volgende jaren afgewerkt worden.
Bijkomende veelgebruikte zebrapaden krijgen puntverlichting o.a. oversteek Moerkantsebaan – Maststraat.
Kleine herstellingen moet binnen 5 werkdagen dagen hersteld zijn na de melding. Er wordt vooral aandacht besteed aan mensen met een beperkte mobiliteit.
4. Natuur
4.1. Een bos vlakbij
Elke inwoner van onze gemeente moet op wandelafstand een bos of natuurgebied hebben. Dat is niet alleen belangrijk voor de biodiversiteit maar ook als klimaatbuffer, bijvoorbeeld om het overtollige regenwater op te vangen bij hevige buien. Bovendien zijn bomen absoluut noodzakelijk om de lucht te zuiveren, bossen en parken zijn belangrijk om te onthaasten en tot rust te komen en zorgen tijdens hittegolven voor verkoeling. Dit en aandacht voor het inplannen van alternatieve energievormen moeten ook meegenomen worden in de herziening van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan.
4.2. Rustpunten in centrumstraten
We bekijken welke hoekpercelen we in de drukke, gemeentelijke centrumstraten als groene rustpunten kunnen inrichten. Dat bevordert niet alleen de luchtkwaliteit, maar zet mensen ook aan om te voet te gaan of om de fiets te gebruiken en bevordert bovendien de sociale contacten.
4.3. Verticaal ‘bijvriendelijk’ groen
Zowel om milieu-, maar ook om klimaatredenen stimuleren we ook de aanleg van verticale ‘groene ruimtes’, groene wanden en tegeltuintjes. Muren die men volledig laat begroeien met planten, zodat ook het verticale aspect van de publieke ruimte optimaal benut wordt. Elke Essenaar wordt gestimuleerd om zijn steentje bij te dragen in het vergroenen van de gemeente. Beginnend in z’n eigen tuin of een ‘vergroend’ terrasje, met speciale aandacht voor vlinder- en bijvriendelijke inheemse planten en het absoluut bannen van pesticiden. Een ‘groencoach’ zal mensen sensibiliseren en hen hierbij met goeie raad ondersteunen.
4.4. Budget voor de aankoop van waardevolle stukjes groen
We blijven een substantieel budget voorzien voor de aankoop van waardevolle stukken natuur- of bosgebied of weilanden en gronden om te bebossen of om bijkomende natuur te creëren.
4.5. Bosbeheersplan
Het bosbeheersplan wordt verder uitgevoerd met onder andere de verdere omzetting naar loofbos en
de aanplant van bosranden. Ingevolge de mogelijke wijziging van de toegankelijkheidsregeling op Vlaams niveau, zal op lokaal niveau de toegankelijkheidsregeling van de gemeentelijke bossen worden bekeken i.f.v. natuurontwikkeling. Xxx moet recreatief en toegankelijk zijn, maar sommige stukken hebben voor het behoud van de natuurlijke ontwikkeling ook rust nodig. Daarom komt er een nieuwe, evenwichtige toegankelijkheidsregeling. We dienen een aanvraag in voor het behalen van het FSC- label en vormen de bestaande bosbeheersplannen om naar nieuwe 'Natuurbeheersplannen'.
4.6. Kleine landschapselementen
In overleg met de landbouwsector zetten we een project op rond de aanleg en het onderhoud van Kleine Landschapselementen (KLE’s). Dat kan in samenwerking met het Regionaal Landschap en een Agrobeheerseenheid. Het doel moet zijn om de biodiversiteit terug te verhogen en ook terug heggen en houtkanten in het landschap te krijgen.
4.7. Natuurverbindingsgebieden
We bekijken of het Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan aan actualisatie toe is en maken een kaart op met noodzakelijke natuurverbindingsgebieden en een actieplan om missing links te herstellen. Daarnaast ontwikkelen we (in samenwerking met de natuurverenigingen) een gemeentelijk actieplan ter bescherming van specifieke fauna en flora. Natuur en educatie brengen we dichter bij elkaar door educatieve elementen aan te brengen.
Dit biodiversiteitsplan heeft als belangrijkste onderdelen de natuurlijke heraanleg van onze beken en beekvalleien (zie ook groen-blauwe RUP’s), realisatie van extra bos en natuur, het stimuleren van biodiversiteit in tuinen en op bedrijventerreinen (De Rijkmaker) en het versterken van de open ruimte. Daartoe stellen we een (externe) programmaregisseur biodiversiteit aan die dit meerjarenplan opmaakt en dat wordt geïmplementeerd in het meerjarenbudget, opvolging verzorgt en rapporteert.
4.8. Soortenbeschermingsacties
Er zijn nog maar weinig gunstige locaties waar zwaluwen hun nesten kunnen bouwen. Daarom blijven we acties die de aanwezigheid van zwaluwnesten bevorderen ondersteunen en besteedt ook de dienst omgevingsvergunningen hier bijzondere aandacht aan.
Essen doet er alles aan om bijvriendelijke gemeente te zijn. Zowel bij de keuze van openbare groenaanplantingen, maar ook het stimuleren van de aanleg van fauna-akkers, planten van drachtplanten, ecologisch beheer van bermen, inzaaien van bloemenveldjes, … Er komt een infocampagne naar tuincentra inzake nectarrijke, inheemse plantensoorten.
Er komen soortenbeschermingsmaatregelen voor kerkuilen en steenuilen door onder andere de promotie en plaatsing van nestkasten op zowel publieke (begraafplaatsen ?) als private plaatsen.
We adopteren minstens drie soorten: de egel, de rugstreeppad en de roodborsttapuit en voeren terzake een aantal inrichtingsmaatregelen uit (takkenrillen, aanplant specifieke struwelen en struiken,
…).
4.9. De samenwerking met natuurverenigingen en de landbouwsector wordt bestendigd
De bestaande samenwerking met natuurverenigingen zoals Natuurpunt, werkgroep gierzwaluwen, werkgroep Essense bermen, … wordt bestendigd. Er blijven voldoende middelen voor milieuprojecten. De gemeente ondertekent het ‘Charter voor biodiversiteit 2019’ van Natuurpunt-Noord en engageert zich tot de uitvoering ervan.
Ook met de landbouwsector wordt permanent overlegd zodat we tot gedragen beleid kunnen komen.
4.10. Bosherstel op Horendonk en Wildert
De weekendzone Horendonk bestaat vooral uit oud dennen- en sparrenbos. We zullen hier een project inzake bosherstel en omvorming naar gemengd loofbos opzetten om verdere teloorgang van het bosareaal daar te voorkomen. In het woonbos op Xxxxxxx zetten we het bosherstel zoals voorzien in het PRUP verder.
Wel bekijken we samen met de hogere overheden of een lichte bijsturing van het PRUP Woonbos
nodig is om functiewijzigingen én dus ook het noodzakelijke bosherstel nog meer kansen te geven.
4.11. Acties rond natuur worden verdergezet
De succesvolle acties i.s.m. de Bosgroep rond de aanplant van bosplantsoen en bosranden in de weekendzone Horendonk en het woonbos Wildert, alsook de behaagacties i.s.m. Natuurpunt worden onverminderd verdergezet.
4.12. Bomenteller
De komende jaren zetten we deze bomenteller verder en gaan nogmaals voor de substantiële aanplant van bijkomende bomen. We houden daarbij niet enkel rekening met de kwantiteit van de aanplant, maar ook met de kwaliteit en het ‘Plant van hier’-label. Het systeem van kapvergunningen zullen we herbekijken en verstrengen. Het is ambitie Essen groen te houden en nog groener te maken.
In sommige straten zijn in het verleden laanbomen geplant die eigenlijk niet geschikt zijn voor woonwijken. Daarom doen we verder met het planmatig vervangen van hinderlijke straatbomen door nieuwe, meer geschikte exemplaren.
4.13. Bebloemingsactie
Aan straten horen mooie voortuintjes. Net als bebloemde gevels. We willen echter ook inzetten op bijvriendelijke tuinen. Daarom organiseren we een initiatief/wedstrijd rond het bijvriendelijker maken van tuinen.
4.14. Bermbeheersplannen worden geëvalueerd
De gemeentelijke bermen zullen verder ecologisch worden gemaaid en beheerd. Het huidige bermbeheersplan zullen we evalueren en bijsturen waar nodig. Daarbij zal ook aandacht worden besteed aan bremstruiken, wilgenkatjes, alsook aan zeldzame vegetaties, insecten en dagvlinders die zich ophouden in de bermen. We bekijken of we sommige bermen slechts één maal moeten laten maaien. Anderzijds zorgen we ervoor dat de verkeersveiligheid wordt gewaarborgd (maaien en
terugdringen begroeiing door aankoop eigen veegwagen). Zo kijken we nauw toe of de breedte van fietspaden gehandhaafd blijft en of de bermen het zicht op kruispunten niet hinderen.
Nieuwe bermen of bermen die hersteld moeten worden zullen we systematisch inzaaien met bij- en vlindervriendelijke mengsels. Daarbij wordt ook beroep gedaan op de werkgroep Essense bermen.
Er zal worden opgetreden tegen de oneigenlijke inname van bermen en openbaar domein. Ruilverkavelingsplannen en andere plannen geven meestal perfect de originele bermbreedte aan. De gemeentelijke diensten meten de bermbreedte op. Bij discussie wordt een landmeter ingeschakeld op kosten van de aangelande die de berm ten onrechte in gebruik heeft genomen. Indien deze gronden niet (geheel) nuttig terug in openbaar gebruik kunnen komen, maken we afspraken met de betrokken aangelande, t/m een eventuele verkoop.
4.15. Pesticidenverbod en onderhoud openbaar groen
Pesticiden leiden tot kanker. Daarom is het verboden om pesticiden te gebruiken. Zelf gebruiken we geen chemische bestrijdingsmiddelen meer, maar ook het gebruik door particulieren en land/tuinbouwbedrijven moet worden ontmoedigd
We doen er alles aan om het algemeen straatbeeld netjes te houden. We zetten ook verder in op een goede mix tussen eigen diensten en uitvoering door sociale economieprojecten, maar onderzoeken ook hoe we op een positieve manier nog andere doelgroepen kunnen inzetten die baat hebben bij het opdoen van werkervaring. Buurtcontractjes tussen gemeente en geïnteresseerde actieve buurtschappen moeten ook verder mogelijk gemaakt worden.
Met de betrokken sociale werkplaatsen willen we overeenkomsten afsluiten om er Essenaren met een arbeidsbeperking gemakkelijker toe te leiden naar aangepast werk en bekijken we de mogelijkheden om een standplaats in onze gemeente in te richten.
Met het Vlaams Gewest onderhandelen we om op sommige locaties tegen betaling het onderhoud van aanplantingen en onkruidbestrijding langs gewestwegen over te nemen.
4.16. Gemeentelijke grasperken worden bloemenveldjes
Gemeentelijke grasperken, alsook verkeersgeleiders, worden op verschillende plaatsen omgezet van grasland naar bloemenveld, met de daaraan gekoppelde communicatie. Voor de groendienst betekent op dit op termijn ook minder maaiwerk.
4.17. Betere handhaving
Er komt een verhoogde handhaving op de aanplant van groenschermen en naleving van de inrichtingsplannen opgesteld door de Hooibeekhoeve.
Het huidige kapreglement wordt geëvalueerd.
De samenwerking met Igean op het vlak van milieuhandhaving wordt verdergezet. We wensen de komende jaren extra in te zetten op waterkwaliteit, luchtkwaliteit en geluidshinder. Net als nu gebeurt met snelheidsmetingen, zullen we ook hierrond metingen opzetten. Deze willen we monitoren, maar ook als factor meenemen in de besluitvorming op het vlak van o.a. mobiliteit,
ruimtelijke ordening en groenbeleid.
4.18. Moderne begraafparken, een afscheidsbos én een neutrale afscheidsaula
De begraafplaatsen Centrum en Wildert worden verder heringericht. Een volgende stap is de omvorming van de begraafplaatsen Statie, Heikant en Horendonk, waar we eveneens een modern afscheidspaviljoen bouwen en ook de nieuwste vormen van begraven mogelijk worden gemaakt. We zoeken een geschikte locatie waar we een natuurbegraafplaats / afscheidsbos inrichten. In overleg met de lokale begrafenisondernemers en Pontes willen we in Essen een neutrale afscheidsruimte inrichten.
4.19. De voormalige grenssite wordt terug natuur. De Ringweg wordt teruggebracht tot tweebaansweg met natuurbuffer
Met het Vlaams gewest zal worden overlegd over de toekomst van de zone van het voormalige grenskantoor aan de Ringweg. We pleiten voor een (minstens gedeeltelijke) ontharding in te richten als groene poort naar Essen. Dit gaat samen met de visie vanuit Nederland. Ook moet de situatie van de bestaande (zonevreemde) handelszaken in kaart gebracht worden. Ook zullen we overleggen met het Vlaams Gewest om, zoals in Nederland, de Ringweg terug te brengen tot in totaal een tweebaansweg (één rijstrook per rijrichting), zodat er ruimte komt om een groene natuurbuffer van ca 20 meter breedte aan te leggen. Hiervoor zal een inrichtingsplan worden opgemaakt verankerd worden in het GRS/Beleidsplan Ruimte.
4.20. Pachtgronden
De lopende pachtovereenkomsten worden kritisch bekeken en waar mogelijk opgezegd of omgezet in seizoenspacht met strengere voorwaarden op het vlak van bemesting, aanplant van houtkanten en andere natuurdoelstellingen. Sommige gebieden kunnen ook in aanmerking komen voor boscompensatie in natura.
4.21. Groen en meer biodiversiteit op De Rijkmaker
Voor het binnenklimaat van bedrijfsgebouwen en rond veiligheid op het werk is er vaak er een terechte aandacht bij bedrijven. Wat het buitenklimaat betreft wordt dit echter heel vaak over het hoofd gezien. Daarom zullen we het oudste gedeelte van het bedrijventerrein De Rijkmaker een grote ‘onderhoudsbeurt’ geven en het vergroenen om er zo ook de biodiversiteit te verhogen (Biodiva- scans, Green Deal bedrijven). We sporen ook de bedrijven aan hun percelen te vergroenen en meer biodiversiteit te verwezenlijken. Investeringen in biodiversiteit kunnen op korte en lange termijn trouwens ook goed zijn voor de bedrijven, de werknemers, de klanten, de relatie met relevante betrokken en zeker ook voor het imago van het bedrijf. Ook de braakliggende percelen op het industrieterrein kunnen tijdelijk aangepakt worden.
4.22. Amfibieënpoelen en ruilverkavelingsdriehoekjes
Er zijn in Essen op verschillende plaatsen nog padden- en amfibiepoelen aanwezig. Recent werden er nog aangelegd aan het Zandven en zullen er ook voorzien worden in het natuurbelevingspark ter hoogte van De Vondert. Voor deze en andere poelen wordt –net als voor de zogenaamde ruilverkavelingsdriehoekjes- een onderhoudsprogramma opgezet.
4.23. Trage wegen herstellen en onderhouden
Het trage wegenbeleid wordt aangestuurd door leefmilieu. We blijven investeren in het openstellen, benoemen, onderhoud en aanplanten van trage wegen, voormalige kerkwegels, verbindingspaadjes en akkerpaden die het gebruik van fiets en te voet gaan stimuleren. Ook willen we bekijken of het wettelijk realiseerbaar is om enkele trage verbindingen tussen de kern van Essen-Hoek en het Grenspark ‘De Kalmthoutse Heide’ te herstellen.
De bestaande inventarisatie van trage wegen zal tegen eind 2019 worden geactualiseerd in samenwerking met de vzw Trage Wegen en het Regionaal Landschap De Voorkempen. Dit gemeentelijk beleidsplan trage wegen zal geïmplementeerd worden in de BBC. Dit plan moet zorgen voor draagvlak en effectieve uitvoering van openstelling, onderhoud, aanplant met kleine landschapselementen, enz. De doelstelling is natuurverbindingsgebieden te creëren én de openstelling van de wegenis. Indien deze in gemeentelijke eigendom is, dan is het uitganspunt dat deze over de volledige breedte terug wordt opengesteld, aangeplant om de biodiversiteit te verhogen, sloten getrokken langs de perceelsgrenzen en hersteld. Dit alles in overleg met de aangelanden
Er wordt tezamen met de verschillende actoren (natuurbeweging, toerisme, landbouw, Regionaal Landschap De Voorkempen, …) een degelijk onderhoudsplan opgesteld en voldoende financiële middelen uitgetrokken voor inrichting en onderhoud van de trage wegen en aanplant.
Trage wegen zullen verder worden benoemd en opgenomen in wandel- en plattegronden van de gemeente.
4.24. Natuur- en gezondheid
In het kader van de ontwikkeling van de Woonzorgzone blijft het een optie om de gronden langsheen de grens te verwerven, ten einde het prachtige coulissenlandschap te behouden en er een wandelpad in aan te leggen. Voor bewoners van zorginstellingen is het van belang om nog te kunnen genieten van de buitenwereld en de natuur. We willen hier een Natuur-Zorgproject ontwikkelen al dan niet in samenwerking of onder auspiciën van andere actoren zoals Kempens Landschap, ANB …
5. De landbouw als partner van de gemeente
Het gemeentebestuur zal intensief overleg voeren met de landbouwsector, en hiervoor een Landbouwraad oprichten. Zodoende kunnen we samen onderzoeken op welke manier de landbouwsector evolueert en hoe de gemeente, binnen haar bevoegdheden, daarop kan inspelen. Het duurzaamheidsaspect van de sector, met een korte keten wordt volop uitgespeeld. We moedigen plukboerderijen aan en richten een korte ketenmarkt in op het Heuvelplein.
We maken afspraken over mogelijke beheersovereenkomsten, waarbij we ook in overleg bekijken hoe we gezamenlijk optrekken om natuur en landbouw met elkaar te verzoenen. Zoals ook in het bestaande gemeentelijk ruimtelijk structuurplan, zullen we ook via het nieuwe Beleidsplan Ruimte Essen voorzien in te behouden open ruimtegebied. We voeren een beleid dat inspeelt op landbouw, met bv. een beter onderhoud van de waterlopen en snoeien van bomen. We onderzoeken welke mogelijkheden er zijn en werken uit dat de landbouwbedrijven kunnen beschikken over een adequaat internet.
We trachten het beleid te volgen dat bv. in Wuustwezel wordt gevoerd, waarbij grootschalige agro- ondernemingen geweerd worden. De familiale landbouw staat voorop. Daarbij zijn we er ons van bewust dat de grondbestemming ‘landbouw’ dan ook moet gerespecteerd worden, waarbij bv. zonevreemde bewoning in landbouwgebied geen tegenstelling mag vormen met een normale evolutie van een landbouwbedrijf.
We onderzoeken hoe de gemeente intensiever kan samenwerken met agrobeheersgroepen.
We brengen de landbouw in nauwer contact met de toeristische sector, en zoeken naar mogelijkheden om landbouw en toerisme nog beter met elkaar te verbinden. We implementeren het project ‘verkeersveiligheid op den buiten’, wat eerder al in Wuustwezel van start is gegaan en dat tot doel heeft om de combinatie van landbouwverkeer en fietsers te versterken.
6. Welzijn
6.1. Strijd tegen (verborgen) armoede
We voeren een integraal lokaal sociaal beleid, waarbij we zoveel mogelijk willen ‘ontschotten’ om zodoende een zo efficiënt mogelijk welzijnsbeleid te kunnen voeren. Het welzijn van de Essenaren staat voorop, waarbij we inzetten om zoveel mogelijk preventief te werken, Essenaren die het moeilijk hebben doelmatig te helpen, en verborgen moeilijkheden en armoede te detecteren.
Om latere geldzorgen te vermijden, is het goed dat je je van jongsaf aan bewust bent van de waarde van geld. Soms is dat niet evident. Essense jongeren moeten de kans krijgen om, via de school, vereniging, … informatie op te doen over dit thema. Een ‘inleefhuis’ is daarvoor een goed initiatief: dit centrum geeft educatie aan jongeren hoe om te gaan met geld, belastingen, administratieve zaken, enz. Als we hiermee jongeren uit de spiraal van (generatie)armoede kunnen halen of kunnen vermijden dat jongeren later in de problemen komen, dan is dit al een geslaagd initiatief omdat het latere leeflonen vermijdt!
We gaan op zoek naar ‘verborgen armoede’. Alhoewel onze gemeente op het eerste gezicht een welvarende gemeente is, is het wel zo dat er achter heel wat gevels van woningen armoede heerst. Als we niet op tijd deze problemen onderkennen, kan deze armoede verergeren en leiden tot nog andere problemen (gezondheidsproblemen, verslaving, …). Daarom moeten we initiatieven nemen om deze verborgen armoede te detecteren. Daarvoor kunnen we samenwerken met (o.a) de scholen, die via onbetaalde schoolrekeningen of lege brooddozen merken dat er problemen zijn. Daarnaast kunnen we nog actiever oudere mensen benaderen.
6.2. Behoud afschaffing onderhoudsplicht
Ziek zijn mag niet arm maken. Mensen die zorgen nodig hebben, moeten daarom ook een financiële steun krijgen. Daarom behouden we de zorgpremie. Ook behouden we een status quo op het vlak van de regeling rond de onderhoudsplicht.
We werken actief samen met de VDAB, en met de Nederlandse instanties om meer Essenaren aan de slag te krijgen over de grens. Het hebben van een job is immers de beste bescherming tegen armoede.
6.3. Iedereen aan het werk
We voeren een stevig activeringsbeleid, waarbij het instrument van het wijkwerken zal worden aangewend. In de mate van het wettelijk mogelijke stellen we dan ook, daar waar aangewezen, activeringsvoorwaarden aan individuele ondersteuningstrajecten. Zodoende kan men vanuit een positieve benadering mensen helpen om het arbeidscircuit terug te vervoegen. Ook economisch is dit een troef, aangezien arbeidskrachten vandaag meer dan ooit het cruciale kapitaal vormen van vele bedrijven.
6.4. Xxxxxxxx participeert
Mensen die financiële zorgen hebben, moeten toch trachten een zo goed mogelijk sociaal leven te leiden. Dit helpt in hun strijd om er terug bovenop te komen. Daarom promoten we meer de participatiecheques die deze doelgroep kan krijgen om aan het sociale leven te participeren. We voeren overleg met de private initiatieven die in Essen actief zijn op het vlak van armoede: ’t Kabaske, Rode Kruis, ’t Schakeltje, ... We bekijken hoe zij zich verder op langere termijn kunnen ontwikkelen.
6.5. Xxxxx Xxxxxxx
We onderzoeken of Xxxxx Xxxxxxx in de huidige vorm nog wel beantwoordt aan de oorspronkelijke doelstelling van crisisopvang, en bekijken of er ook andere instrumenten zijn om deze nood in te vullen. Eventueel onderzoeken we of kunnen samenwerken met bovenlokale actoren (bv. Kina, LOGO, CAW
…) zodat het beheer ervan op grotere en meer specialistische schaal kan georganiseerd worden.
6.6. Gezond Essen
We ondertekenen het nieuwe gezondheidscharter. In samenwerking met LOGO Antwerpen zullen er meerdere gezondheidsinitiatieven worden genomen in het kader van het gezondheidscharter.
Naar het voorbeeld van succesvolle voorbeelden willen we de drugsproblematiek die onze gemeente kent aanpakken. We zullen een driesporenbeleid uittekenen met een preventief, curatief en repressief luik.
Bedrijven moedigen we aan om hun werknemers gezond te houden. Kleine inspanningen kunnen al leiden tot grote resultaten: wandelen, een fit-o-meter, een groene omgeving, …
Essen heeft het label van ‘dementievriendelijke gemeente’. We blijven ernaar streven om onze gemeente dementievriendelijk te houden.
We organiseren een zorgbeurs in samenwerking met andere gemeenten om alle zorginitiatieven samen in beeld te brengen. Zo krijgt men een duidelijk overzicht van het zorg aanbod.
We voorzien in de toekomst een zorgbalie/zorgloket waar alle mensen met zorgvragen terecht kunnen.
6.7. Toegankelijk Essen
Het G-beleid krijgt verder vorm met alle betrokken actoren.
We streven naar toegankelijkheid op alle gebied, zowel op het openbare domein als in openbare gebouwen. We belonen winkels met een rolstoelvriendelijk label wanneer ze hun toegankelijkheid verbeteren.
Blijven ijveren voor een betere toegankelijkheid van álle perrons in het station van Essen.
In samenwerking met de politie meer controleren van gehandicapte parkings en geldigheid gehandicapten parkeerkaarten.
Bij het oprichten van bouwwerven die een deel van het openbaar terrein innemen, moet de toegankelijkheid van het openbaar terrein gegarandeerd blijven.
6.8. Dierenwelzijn
We blijven investeren in de aanleg en het onderhoud van hondenloop- en hondenspeelzones en faciliteren verder het opgezette zwerfkattenbeleid.
Via de gemeentelijke communicatiekanalen wordt er regelmatig gesensibiliseerd over dierenwelzijn. We evalueren het vuurwerkgebruik in de oudejaarsperiode, en desgevallend sensibiliseren we of verplichten we het gebruik van zgn. ‘stil vuurwerk’.
De komende legislatuur komt er een dierenbeleidsplan. Dat zal bestaan uit drie pijlers:
• Het dierenwelzijn: het dier, dat meestal afhankelijk is van de mens, staat hierbij centraal. Basisvoorwaarde is hier dat de relatie dier-mens goed is voor het dier en in tweede instantie ook goed is (of kan zijn) voor de mens;
• Het welzijn van de mens in relatie tot het dier: deze relatie is van belang voor de mens, omdat (huis)dieren kunnen bijdragen tot een groter welzijn bij de mens. Basisvoorwaarde is dat deze relatie in eerste instantie goed is voor de mens en in tweede instantie ook diervriendelijk is;
• Het aanpakken van overlast: want er zijn ook dieren in onze gemeente die overlast veroorzaken, zoals insecten en ratten indien ze in onaangepaste concentraties voorkomen. Dit ongedierte moet op een zo diervriendelijk mogelijke manier bestreden worden. Daartoe zullen we een driesporenbeleid volgen: preventief (voorkomen), curatief (genezen) en repressief (handhaven). Contradictorisch genoeg maakt dit ook deel uit van het breder kader dat ‘dierenwelzijn’ wordt genoemd.
We bekijken de jachtplannen die door de WBE worden ingediend en weren daaruit de eigendommen van de gemeente Essen.
Het dierenasiel Canina krijgt een ondersteunende werkingssubsidie.
7. Integratie
We moeten stevig inzetten op de integratie van personen met een migratieachtergrond in het Essense gemeenschapsleven. Los van zichtbare goede voorbeelden, wordt dit vandaag toch duidelijk aangevoeld als een pijnpunt. We moeten gaan kijken in andere (vergelijkbare) gemeenten waar men reeds langer dit als beleidspunt heeft opgenomen.
De doelstelling is om personen met een migratieachtergrond beter bij het sociale leven in Essen te betrekken: de participatiegraad aan (grote) evenementen moet omhoog, ouders moeten meer betrokken zijn bij sportactiviteiten van bv. hun kinderen, enz. In het andere geval dreigen we in een gepolariseerde lokale samenleving terecht te komen, want ‘onbekend is onbemind’. Dit behelst dat er gewerkt wordt aan integratiemogelijkheden, maar ook aan een actief streven tot integratie bij de personen met een migratieachtergrond zelf.
We analyseren verder onze bevolkingsstromen met het oog op de beweegredenen om naar Essen te komen wonen. Indien het sociale voorzieningenniveau van onze gemeente in dat kader een doorslaggevend element zou zijn, dan moeten we ons beraden hoe we hier verder mee omgaan, zodat we het draagvlak van deze voorzieningen kunnen behouden.
8. Internationale samenwerking
Met Essen-Oldenburg hebben we reeds meer dan vijftig jaar een vriendschapsband. Deze is de laatste jaren wat verwaterd. Echter, er zijn zeker mogelijkheden om deze jumelage nieuw leven in te blazen en ook nuttig te maken: zo kunnen we leren van hun expertise in het groenonderhoud, ijzelbestrijding, landbouwbeleid, enz. Ook met Zilina en Hradistko zijn er opportuniteiten om samen te werken, op economisch vlak, toerisme, enz.
De samenwerking met Xxxxxxxxxx is gestart vanuit een andere invalshoek: een projectmatige stedenband die gesubsidieerd wordt door de Vlaamse en federale overheid. Het is nodig om deze stedenband te verbreden: mensen van Essen kennis laten maken met Xxxxxxxxxx door een inleefreis, uitwisseling van studenten, economische contacten uitbouwen zodat er meer wederkerigheid is, enz.
De samenwerking is tevens ideaal om zich bewust te worden van gelijke kansen en mensenrechten en zich samen in te zetten voor een duurzame toekomst. Naast deze stedenband willen we ook de problematiek van vrouwenrechten en arbeidsrechten in de aandacht brengen en terzake projectsteun voorzien.
We blijven voorstander van een actief ontwikkelingsengagement. Binnen het gemeentelijk aankoopbeleid is duurzaamheid een belangrijke beslissingsfactor (en dus zeker ook fairtrade, FSC- label, Schone Kleren, …). Het gemeentebestuur geeft ook het goede voorbeeld d.m.v. duurzame aankopen op gebied van herwinbare grondstoffen (bv. hout), eerlijke handel (koffie, fruitsap, ...) of producten met een sociaal label (kledij), of vanuit organisaties van mensen met een beperking (De Vlotter, Zorgboerderij, ...).
Verder zal Essen actief communiceren over duurzame ontwikkeling, noord-zuid initiatieven, mensenrechten, gelijke kansen, gendergelijkheid,… Initiatieven zoals Fairtradegemeente en Ecowijzer blijven behouden.
9. Onderwijsbeleid
Essen moet een scholencentrum blijven, en moet dat, waar het kan, nog versterken. Het gemeentebestuur zal als inrichtende macht blijven optreden voor WIGO en Muzarto. De evoluties in de onderwijswereld zullen nauwgezet opgevolgd worden, om eventueel in samenwerkingsverbanden tot een optimale invulling te komen.
Als gemeentebestuur zullen we ook de andere scholen op een regelmatige basis bijeen brengen om zodoende samen te werken aan Essen als een onderwijscentrum voor de ruimere regio, en om het
onderwijs in Essen stevig te verankeren. Het is immers belangrijk dat de Essense jongeren in een heel nabije omgeving tal van onderwijskansen aangeboden krijgen.
We willen gesprekken aangaan met de verschillende onderwijsinstellingen om hen te faciliteren bij het openstellen van hun infrastructuur na de schooluren (brede schoolgedachte).
10. Economie
10.1. Een klantgedreven ondernemersbeleid
De gemeente moet zich een natuurlijke ‘ondernemersreflex’ aanmeten, en een beleid voeren dat de focus legt op ondernemers, bedrijven en buurtwinkels. Eigenlijk zoals we al vele jaren een beleid voeren dat vriendelijk is voor verenigingen en vrijwilligers, moeten we dit nu bewust uitbreiden naar bedrijven en ondernemers.
We gaan daarom een intensief overleg voeren met de ondernemers. Via het nieuwe Participatiereglement, in uitvoering van het Decreet Lokaal Bestuur, ontwikkelen we een dynamische en efficiënte klankbord- en adviesgroep van ondernemers waarmee ‘online’ wordt samengewerkt. Het is bovendien belangrijk dat de gemeente een structureel overleg voert met de horeca ondernemers, bv. met de Vereniging van Essense Tappers (V.E.T.). Zodoende wordt er op tijd ingespeeld op ergernissen, op nieuwe kansen die zich aandienen, enz.
In de gemeentelijke organisatie zal dit leiden tot het installeren van een ondernemersloket, een lokale economiecel. Zo krijgen de ondernemers binnen de gemeente een aanspreekpunt, en wordt hen efficiënt de weg gewezen naar andere interne en externe diensten.
De samenwerking met het provinciebestuur op het vlak van lokale economie wordt versterkt, bv. op het vlak van het detailhandelsbeleid. Zo voeren we een toekomstgericht en breed beleid, waarbij bv. ook de ruimtelijke ordening en het mobiliteitsbeleid belangrijke aandachtspunten zijn.
De specifieke communicatie naar ondernemers en landbouwers wordt voortgezet en uitgebreid. We organiseren regelmatig een uitwisseling (bv. een korte stage) tussen ambtenaren en gemeentelijke beleidsvoerders enerzijds en ondernemers anderzijds. Zo leren zij van elkaar welke de noden zijn, de procedures, werkwijzen, enz.
Aankopen door de gemeente worden sterker gericht op Essense ondernemingen en bedrijven, door bijvoorbeeld aankoopbestekken op de gemeentelijke website te plaatsen.
We evalueren het belastingreglement op huis-aan-huisreclamebladen. De jobbeurs wordt voortgezet, ook met een avondopening.
10.2. Een sterker Essen Centrum
10.2.1. Sterk handelscentrum
Essen Centrum moet een sterker handelscentrum worden. Dat zal gebeuren met een reeks van maatregelen op korte, middellange en lange termijn. De ideeën die Unizo heeft bijeengebracht samen met haar leden en Essense winkeliers/zelfstandigen, zijn alvast erg waardevol en haalbaar. Op korte
termijn zullen we samen met de plaatselijke ondernemers een taskforce oprichten. Betere fietsenstallingen, bevlagging, uitbreiding van de blauwe zone en andere ‘kleine’ maatregelen zullen op korte termijn worden genomen. We gaan verder in het verfraaien van de nutskasten, en bekijken of we leegstand op korte termijn kunnen aanpakken via pop-upwinkels.
Samen met de provincie maken we een commercieel strategisch plan. We gebruiken het instrument van de ‘kleinhandelsconvenanten’ om zo goed mogelijk in te spelen op het creëren en bewaren van een goed evenwicht tussen verschillende belangen.
Op basis van een mobiliteitsstudie en parkeerbehoeftenplan voeren we een parkeerbeleid. We onderzoeken de mogelijkheid naar een ondergrondse parking, en verbinden bestaande parkings zodat ze efficiënter kunnen ingezet worden.
Er moeten mobiliteitsaanpassingen komen in het Centrum, door bv. eenrichtingsstraten en het aanpassen van het kruispunt Nieuwstraat-Stationsstraat. Dit zal zorgen voor een betere verkeersdoorstroming. Meer fiets- en wandelvriendelijke straten zullen het handelskarakter versterken. Zwaar verkeer wordt zoveel mogelijk geweerd.
De zone waar gefocust wordt op winkels moet een betere afbakening krijgen. Zo krijgen we een meer eenduidig ‘winkelcentrum’ in het centrum van Essen.
10.2.2. Een woonzorgzone in het Centrum
De welzijns- en gezondheidssector is een volwaardige economische sector. Bovendien is het voor een gemeente aantrekkelijk om deze sector dichtbij of zelfs ‘in huis’ te hebben: inwoners moeten zich dan minder ver verplaatsen.
Vandaar dat we voluit inzetten om deze voorzieningen te clusteren in het noordelijke deel van het Centrum. Via het reeds door de minister goedgekeurde Zorgstrategisch Plan zorgen we ervoor dat stap per stap wordt gebouwd aan een toekomstgerichte Woonzorgzone. Het nieuwe Lokaal Dienstencentrum heeft er reeds een nieuwe thuis gekregen, en ook De Bijster zal weldra starten met een omvangrijk project om te komen tot een nieuw woonzorgcentrum.
Voor de ontwikkeling van de voormalige Ipsam-site mikken we op een ontwikkeling die beantwoordt aan de noden van onze Essense samenleving enerzijds, en een doordacht gebruik van de ruimte anderzijds.
Samen met o.a. vzw Spectrum zorgen we ervoor dat Essen een thuis kan zijn voor mensen met een beperking. De werking vanuit de Vlotter laten we verder uitgroeien, en nieuwe woonvormen voor deze mensen krijgen een kans, zodat ook deze doelgroep volop gebruik kan maken van de Woonzorgzone.
Samen met Klina en de FOD Volksgezondheid werken we aan een nieuw ‘Zorgpunt’, een nieuw concept als nieuw model voor de huidige polikliniek. Het zorgpunt is een centrum dat antwoord biedt aan de lange verplaatsingstijd tussen Essen en Brasschaat (Klina), zowel voor de acute als niet acute zorg. Het zorgpunt moet een medisch centrum zijn voor eerste opvang, triage, behandeling en preventie en opleiding. Idealiter wordt dit grensoverschrijdend uitgewerkt, zodat er een voldoende kritische massa wordt bereikt om de rendabiliteit van het project te vergroten. Daarom wordt er ook samengewerkt met de Nederlandse buurgemeenten, de Nederlandse zorgactoren en de Benelux.
10.2.3. Stationsomgeving
De omgeving van het station heeft een economisch onderbenut potentieel. Door de bereikbaarheid per trein en de grensligging, moeten we inzetten op economische kansen die daarmee samenhangen. Zo denken we bv. aan een kantorenlocatie. Tot nu toe hebben we daarvoor in Essen nog geen geschikte locatie. Grotere kantoren kennen bouwtechnische beperkingen in het Centrum, en mogen er niet komen op de Rijkmaker. De omgeving van het station zou dan ook een geschikte locatie zijn voor grotere boekhoudkantoren, bedrijfszetels voor Belgisch-Nederlandse bedrijven, enz.
10.3. Spijker
Langs het Spijker zijn heel wat bedrijven gelegen. Ook in de toekomst willen we dat er bedrijvigheid
kan blijven op deze as. We moeten echter goed afwegen welk soort bedrijvigheid.
Het huidige bestemmingsplan voorziet dat er enkel ambachtelijke bedrijven op langere termijn mogen gevestigd zijn of blijven. In onze veranderende economische omgeving biedt de term ‘ambacht’ echter geen zekerheid op langere termijn. We moeten eerder gaan in de richting van grootwinkelbedrijven die in het centrum niet meer gewenst zijn, bedrijven die vervoer genereren, logistieke handel, enz. In deze zin moeten we een nieuw bestemmingsplan opmaken zodat het Spijker ook de volgende jaren economisch aantrekkelijk blijft.
10.4. Rijkmaker
Op Rijkmaker wordt er welvaart gegenereerd, wat ook leidt tot gunstige economische effecten elders in Essen (bv. horeca, verblijfsmogelijkheden). Het is belangrijk dat de Rijkmaker een up-to-date industrieterrein blijft, dat aansluit bij toekomstige noden van bedrijven. Daarom moet er een regelmatig overleg zijn tussen de bedrijven en het gemeentebestuur.
We breiden de Rijkmaker verder uit richting Schriek, zoals tijdens de vorige legislatuur werd vastgelegd. Deze uitbreiding moet maximaal een duurzaam karakter krijgen. Een mooie duurzame uitstraling van de zone als geheel werkt positief voor alle aanwezige bedrijven. Via een efficiënt parkmanagement moeten dan ook initiatieven genomen worden om de Rijkmaker als geheel verder op te waarderen zodat deze als geheel een mooiere uitstraling krijgt (glasvezel, wegennet, groenonderhoud, gezamenlijke parkings, enz.).
We geven als bestuur voorkeur aan bedrijven die een substantiële lokale tewerkstelling creëren.
De Rijkmaker richten we trouwens niet alleen op te herlokaliseren Essense bedrijven. Zeker ook bedrijven van elders, bv. die gericht zijn op activiteiten in Nederland, moeten we aantrekken. Zo bereiken we een extra economische input in onze gemeente.
10.5. Samenwerking met Nederlandse buren
Onze ligging aan de Nederlandse grens moeten we inzetten als een troef. Bedrijven die op de Nederlandse markt gericht zijn, kunnen in Essen een goede uitvalsbasis hebben.
We moeten ook extra inzetten op mogelijkheden om juist over de grens jobs te vinden. Vooral in de logistieke sector liggen er kansen die we moeten grijpen. Daarom moeten we samenwerken met de VDAB, de Grensinfopunten, en met de Nederlandse buren zelf. Essenaren die interesse hebben om
over de grens een job te vinden, moeten daarin begeleid en ondersteund worden om de administratieve verschillen (in de arbeids- en sociale wetgeving) te kunnen overbruggen.
Xxxxx contacten met onze Nederlandse buren zijn heel nuttig: om met elkaar samen te werken op het vlak van werkgelegenheid, maar ook om expertises te delen. In navolging van wat al gebeurt in enkele Limburgse gemeenten, kunnen we bv. bekijken of we gebruik kunnen maken van de expertise van de Nederlanders om goede bestekken samen te stellen voor fietspaden.
11. Ruimtelijke ordening
11.1. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan wordt herzien
Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan (GRS) is dringend aan herziening toe. Daarbij willen we extra inzetten op kernversterking, behoud van de open ruimten, het voorzien van ruime bouwvrije zones. Grootschalige verkavelingen willen we aan banden leggen, maar meer inzetten op renovatie en verdichting van de bestaande centra. Daar hoort uiteraard een nieuwe woonbehoeftestudie bij.
Verdichting hoeft niet altijd hoogbouw te zijn. Er kan ook creatief en innovatiever omgegaan worden met de beschikbare ruimte door compacter en efficiënter te bouwen. Of door vernieuwende projecten zoals co-housing of gezamenlijke buurtparkings in autoluwe wijken e.d. te voorzien. Gemeenschappelijke woonvormen zullen we dus mee verankeren in ruimtelijke uitvoeringsplannen. We willen co-housing stimuleren en ondersteunen. Inzetten op kernversterking betekent dat ook meer verplaatsingen te voet of met de fiets worden afgelegd en dat we minder afhankelijk worden van de auto. Daarnaast moet het GRS ook veel aandacht besteden aan het realiseren en verbinden van natuurgebieden.
In het nieuwe beleidsplan moet er meer ruimte zijn voor maatwerk en nieuwe sociale evoluties. Zo moeten we meer mogelijkheden creëren voor het opdelen van bestaande boerderijen of hele grote woningen, voor zorgwonen (zodat kinderen hun bejaarde ouders dichtbij zich kunnen hebben), enz. Dit vergt uiteraard maatwerk en een toetsing aan de specifieke omgeving. Ook de herziening van het GRS zal hierin duidelijkheid moeten scheppen.
11.2. Landbouwindustrie
Nieuwe, grote niet-grondgebonden landbouwconstructies in open ruimtegebied zullen niet worden toegelaten. Bestaande landbouwbedrijven stellen we veilig met de mogelijkheid om binnen aanvaardbare perken en binnen een economische realiteit te groeien. Eventueel begeleiden we deze bedrijven naar gebieden die meer opportuun zijn voor groeimogelijkheden. Er komt een verstrengde handhaving op de naleving van de aanplant van groenschermen en van in de vergunningen opgelegde erfbeplantingsplannen van de Hooibeekhoeve.
11.3. Betonstop
We brengen we het principe van de betonstop zoveel als mogelijk in de praktijk, door bv. met het Vlaams Gewest te overleggen om de Ringweg te herleiden tot één rijstrook, zoals gebeurd is op Nederlands grondgebied. Ook de grenssite zullen we op z’n minst voor de helft, zo niet volledig ontharden. Wat betreft nieuwe bouwprojecten, gelasten we een ‘bouwpauze’ in, minstens tot we een zicht hebben op de huidige woonbehoefte.
De Vlaamse regering stelt 2040 voorop om de betonstop door te voeren. Wat ons betreft is dat te laat, want dan zal alles volgebouwd zijn. Zolang Vlaanderen haar verantwoordelijkheid niet ten volle neemt, moeten we in het kader van de herziening van het GRS bekijken hoe we zelf deze betonstop sneller in de praktijk kunnen brengen. Dat is zowel vanuit ruimtelijk oogpunt, maar zeker ook in functie van klimaat en gezondheid belangrijk. Een belangrijke taak is daarbij weggelegd voor de omgevingsambtenaar, in nauw overleg en samenwerking met de duurzaamheids- en klimaatambtenaar.
Een eerste stap werd al gezet met op Wildert. Achter WIGO liggen thans elf hectare woonuitbreidingsgebied. De principiële beslissing om deze overstromingsgevoelige zone definitief om te zetten in landbouwgebied en gedeeltelijk natuurgebied werd reeds genomen. Maar we gaan onze gemeente ook screenen op andere slecht gelegen bouw- of woonuitbreidingsgebieden, alsook op grotere losstaande gebouwen die in onbruik raken. Deze omzetten naar landbouwgebied of ‘ontharden’ moet zeker bekeken worden.
Kenmerkend voor het Vlaamse landschap is (helaas) lintbebouwing. Ook in Essen zijn er een aantal woonlinten te vinden. Deze zullen in kaart worden gebracht en beoordeeld op hun wenselijkheid. Waar nodig en mogelijk zal er actie worden ondernomen om de ‘verlinting’ van het landschap tegen te gaan.
11.4. Een RUP voor betere natuur
Om ervoor te zorgen dat we meer en vooral betere natuur krijgen en in de toekomst ook houden komen er aparte RUP’s voor de groen-blauwe structuur rond onder andere de Spillebeek, de Kleine Aa, …
In het begin van de legislatuur zullen we dit juridisch verankeren door voor sommige strategische plekken, zoals de vallei van de Spillebeek en het beekdal van de Kleine Aa en voor sommige andere strategische plekken een ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken. Eveneens wordt er een ‘RUP Groen’ opgesteld waarmee we de bestaande waardevolle groengebieden, Kleine Landschapselementen en natuurverbindingsgebieden planologisch zullen beschermen en nieuwe ontwikkelingen als bosuitbreiding of natuurontwikkeling mogelijk willen maken.
11.5. De handhavingsambtenaar moet handhaven
De gemeente nam destijds een handhavingsambtenaar aan met het oog op de naleving van de uitgevaardigde vergunningen en om bouwovertredingen op te sporen. Het handhaven van het vergunningenbeleid is de afgelopen jaren juridisch erg complex geworden. In beginsel is het de bedoeling dat de handhavingsambtenaar uitsluitend wordt ingezet voor handhaving. In de praktijk blijkt dit vandaag niet langer haalbaar. Er wordt ‘gehandhaafd’, maar niet op de manier die het nieuwe bestuur voor ogen heeft. Het lijkt opportuun om te bekijken of er via een intercommunaal verband hulp kan worden geboden aan onze gemeente.
Het bestaande handhavingsplan moet onder de loep worden genomen en worden geactualiseerd. Dit plan dient als kader te worden gebruikt voor de handhaving. Bovendien moet de handhavingsambtenaar met dit plan onderscheid kunnen maken tussen die overtredingen die wezenlijk schadelijk zijn voor de ruimtelijke ordening enerzijds, en overtredingen die louter detailkwesties betreffen.
Bij het handhaven zal er prioriteit gegeven worden om voornamelijk in te zetten op bemiddeling en het versturen van waarschuwingen vooraleer een pv wordt opgemaakt en vervolgstappen worden ondernemen (zoals het opstellen van een herstelvordering). Wél zal de handhavingsambtenaar tijdens de werken controleren of deze worden uitgevoerd conform de afgeleverde omgevingsvergunning.
11.6. De GECORO heeft haar rol
De GECORO is een belangrijk adviesorgaan van de gemeenteraad en het gemeentebestuur. Het adviesorgaan werd in het leven geroepen om de kwaliteit van het gemeentelijk ruimtelijke ordeningsbeleid te bevorderen en een maatschappelijk draagvlak te creëren voor dat beleid.
De rol van de GECORO dient duidelijk omschreven en afgelijnd te worden. De primaire (en meest belangrijke) taken behelzen het adviseren van de gemeenteraad bij de opmaak van een ruimtelijk structuurplan en de ontwikkeling van concrete uitvoeringsplannen. Daarnaast dient ze advies te verstrekken over stedenbouwkundige verordeningen en bezwaarschriften.
11.7. Kwaliteitskamer voor grote bouwprojecten
Voor grotere bouwprojecten willen we de kwaliteit optrekken. Daarom stellen we grotere bouwprojecten een ‘Kwaliteitskamer’ of ‘welstandscommissie’ in met specialisten op het vlak van architectuur.
11.8. Stedenbouwkundige verordening voor historische gebouwen
Het gemeentebestuur maakt verder werk van de inventarisatie van de lijst van monumentale en historisch belangrijke gebouwen. En, naar het voorbeeld van buurgemeente Kalmthout, stellen we een hierover een stedenbouwkundige verordening op.
11.9. Woonkwaliteitsverordening
Met betrekking tot de kwaliteit van de woningen, voeren we een woonkwaliteitsverordening in dat de minimumvoorwaarden waaraan een woning en/of perceel moeten voldoen zullen vastleggen. Daarbij wordt uiteraard ook rekening gehouden met elementen zoals betonstop, klimaat, waterberging, …
12. Wonen
12.1. Uitblinken in sociale huisvesting
Essen is één van de weinige gemeenten uit de regio die op het vlak van sociale huisvesting haar verantwoordelijkheid nam en vlot het ‘bindend sociaal objectief’ behaalde. Er is de voorbije jaren veel geïnvesteerd in betaalbare sociale huur- en koopwoningen (Statievelden, Xxxxxxxxxxxxxx, Xxxxxxxxxxxxx, …). Onze gemeente heeft haar taak in het kader van sociale huisvesting de afgelopen jaren meer dan volbracht. We blijven als gemeente streven naar een betaalbaar dak voor alle inwoners.
12.2. Renovatie van oude sociale huurwoningen
Het gemeentebestuur blijft er bij De Ideale Woning op aandringen dat de oudere sociale huurwoningen grondig gerenoveerd en energiezuiniger gemaakt worden en dat sommige ook ingericht worden als ‘mee-groeiwoning’. We willen echter werk maken van een betere spreiding over de verschillende wijken. Daarbij kan het een optie zijn om sommige sociale woonwijken te ‘ontpitten’ en er een grotere sociale mix te realiseren. Dat kan door bescheiden woningen in de plaats te realiseren of sommige panden te verkopen op de private markt.
De gemeente zal via het Lokaal Woonoverleg verder haar taak als regisseur van het woonbeleid ten volle opnemen.
12.3. Sociaal Verhuurkantoor is een krachtig instrument
Essen heeft een Sociaal Verhuurkantoor dat momenteel zo’n 70 betaalbare, goede woningen verhuurt aan maatschappelijke kwetsbare mensen en hen ook begeleidt op het vlak van wonen. Het hebben van een eigen SVK betekent ook dat het zeer toegankelijk is. Door hun bemiddelende rol tussen huurders en verhuurders spelen ze een cruciale rol op de lokale woonmarkt en kan er kort op de bal gespeeld worden. En dat heeft zo z’n voordelen.
Daarom willen we de werking van het SVK absoluut behouden, maar wel evalueren. De werkingskosten beter in kaart brengen en ook een betere spreiding van het aanbod over de verschillende wijken realiseren.
12.4. Crisisopvang
We evalueren de noodopvang die Calmeyn is en bekijken eveneens of leegstaande sociale huurwoningen die gerenoveerd gaan worden in noodgevallen tijdelijk kunnen worden gebruikt als transitwoningen via ‘bezettingscontracten’.
12.5. Inzetten op woonkwaliteit en energiezuinig wonen
De volgehouden aandacht voor leegstand en verloedering werpt haar vruchten af en zal worden bestendigd.
Als gemeente hebben we niet de teugels in handen om de verkoop- en verhuurprijzen van huizen en appartementen op de private markt te bepalen. Maar, wat we wél kunnen is extra inzetten op een betere woonkwaliteit. In onze gemeente zijn er nog te veel woningen die illegaal opgesplitst werden en appartementen of studio’s die niet voldoen aan minimale kwaliteit en veiligheid die men zou mogen verwachten. De komende jaren zullen we daarom extra inzetten op het in kaart brengen van de huurmarkt en het verbeteren van de woonkwaliteit van de huurwoningen. Daartoe werd er samen met Wuustwezel, Brecht en Brasschaat al een wooninspecteur aangeworven. Streefdoel is dat alle huurwoningen binnen de gemeente over een kwaliteitslabel (conformiteitsattest) zouden beschikken.
12.6. Geen discriminatie op woninghuurmarkt
We merken dat er nog steeds discriminatie optreedt wanneer particulieren een woning trachten te huren en voor het betalen van de huurwaarborg beroep moeten doen op het OCMW. Zeker nu de waarborg terug van 2 naar 3 maanden huur wordt opgetrokken zullen we hiertegen extra inzetten en desnoods praktijktesten invoeren op de lokale woningmarkt.
12.7. Energiezuinig wonen is een basisrecht
Het gemeentebestuur wil de energiefactuur voor iedereen helpen verlagen met energiebesparingen. Door grondig te renoveren, kunnen Essenaren genieten van meer comfort en tot 75 % besparen op hun factuur. Zowel naar de private als naar de sociale huisvestingssector zullen we initiatieven opzetten.
De oudere sociale huurwoningen in de Burgemeester Dierckxsensstraat en Xx. X. Xxxxxxxxxxxxxxxxxx zijn energieverslinders en klimaatonvriendelijk. Ze zullen worden gerenoveerd of er komt een nieuwbouw. Daarbij wordt gestreefd naar een goede sociale mix, waarbij een gemengd systeem van sociale huur en bescheiden koopwoningen aangeraden kan zijn of zelfs een aantal woningen verkocht worden op de private woonmarkt. De oudere woningen in de Kapelstraat zullen via een systeem van ‘kluswoningen’ in erfpacht worden gegeven.
12.8. Assistentiewoningen in alle wijken
Het aantal 65-plussers steeg de laatste tien jaar met een derde tot zo’n kleine 3.500. Dat is goed nieuws, want dat betekent ook dat we langer leven. Anderzijds moet onze gemeente dringend werk maken van de bouw van bijkomende assistentiewoningen/serviceflats. Want op dat vlak scoort Essen nog niet de helft van het Vlaamse gemiddelde. Bij voorkeur zoeken we locaties in de verschillende wijken en bouwen we dergelijke assistentiewoningen zelf of in samenwerking met gespecialiseerde actoren, zoals het Zorgbedrijf van de stad Antwerpen. Een eerste realisatie, waarover er al eerste gesprekken werden gevoerd, betreft de site van de voormalige school in de Sint-Jansstraat op Wildert.
Het openbaar domein in de omgeving van deze aangepaste woonvormen wordt volledig toegankelijk ingericht.
We onderzoeken creatieve formules om mensen betaalbaar te kunnen laten bouwen. We denken hierbij bijvoorbeeld aan sociale bouwkavels en specifieke juridische constructies zoals erfpacht en opstalrecht op de grond waarop een woning kan gebouwd worden.
13. Cultuur, sport en feesten: Essenaren kunnen niet zonder
13.1. Cultuur
Kunst en cultuur geven kleur aan de samenleving. Cultuur troost, daagt uit, onderzoekt, verrast en shockeert, geeft plezier en zet aan tot denken, het raakt, ontroert en verbindt ons.
Cultuur is een zaak van en voor iedereen. Hoe meer Essenaren participeren in het culturele leven, hoe beter. We kiezen voor een cultuurbeleid waarbij iedereen gelijke kansen krijgt om deel te nemen en zich cultureel te ontplooien. Naar analogie van de jeugdactiviteiten, zal er ook voor culturele (en Kobie-
) activiteiten een sociaal tarief worden geïntroduceerd.
De verbeeldingskracht van cultuur heeft een socialiserende functie: het vermogen om te verbinden. In een samenleving die steeds meer gepolariseerd raakt, is het cruciaal dat we mensen in staat stellen zich in te leven in de wereld van een ander. Door cultuur samen te beleven en te beoefenen, deel je ervaringen, leer je elkaar beter kennen en krijg je uiteindelijk een hechte gemeenschap.
Cultuureducatie voor kinderen is belangrijk om hun emancipatie te bevorderen. Ons culturele imago maakt Essen tot een gemeente waar onze inwoners trots op zijn. Kunst en cultuur zijn dan ook niet alleen belangrijk voor individuele zingeving en gemeenschapsvorming, maar zorgen ook voor leven in de brouwerij, voor toerisme, een bloeiende horeca en werkgelegenheid.
13.2. Erfgoed
Essen is rijk aan zowel materieel als immaterieel erfgoed. En de mensen die het zich ter harte nemen, moeten op steun van het gemeentebestuur kunnen rekenen.
Digitaliseren van foto’s en oude documenten moet ervoor zorgen dat onze geschiedenis voor de toekomstige generaties bewaard blijft. Ook onze (vooralsnog) onbekende schatten die mogelijk in onze bodem verborgen zijn, dienen opgegraven en ontsloten te worden voor het grote publiek. Belangrijke sites worden geregistreerd op de dienst Ruimtelijke Ordening, zodat er bij de aflevering van Omgevingsvergunningen terdege rekening mee gehouden zal worden.
In samenwerking met IOED – Regionaal Landschap De Voorkempen brengen we het onroerend erfgoed (gebouwen, bomen, maar ook landschappen) in kaart en lijsten het op. We willen dit beter beschermen via de opmaak van een gemeentelijke stedenbouwkundige verordening. We willen het coulissenlandschap (gronden ter hoogte van de grens) ter hoogte van de Nederlandse-Belgische grens aan de Nieuwstraat beschermen.
Er wordt voortvarend werk gemaakt van verklarende onderschriften op straatnaamborden.
13.3. Culturele infrastructuur
Kunst en cultuur vragen om gedreven pleitbezorgers. We willen daarin opnieuw fors investeren. (o.a. uitbouw, renovatie en uitbreiding van Karrenmuseum, aankoop schoolgebouw of uitbreiding van het bestaande gebouw voor Tatteljee, opwaardering van GC Wildert en Oude Pastorij)
13.3.1. Oude Pastorij
We voeren het goedgekeurde landschapsbeheersplan met zowel werken aan de omgeving als aan het gebouw zelf nauwgezet uit. Een ambtelijke projectwerkgroep zal instaan voor de opvolging van de uitvoering en subsidiëring.
Het beheer van GC Oude Pastorij wordt geëvalueerd en er wordt bekeken hoe het gebouw op langere termijn best wordt bewoond en geëxploiteerd.
We spelen in op de opportuniteiten van het Stoerwoud, zoals op woensdagnamiddag het afstemmen van het filmaanbod of in de zomer de mogelijkheid tot het plaatsen van een terras
13.3.2. Investeren in een multifunctionele, culturele zaal
We clusteren cultuurbeleving zoveel mogelijk in de Statiewijk. Dat wordt de ‘cultuurwijk’ bij uitstek.
De Rex, Muzarto en Tatteljee zijn reeds bestaande initiatieven. Ook de kerk van Essen-Statie en de site van het parochiecentrum kunnen een belangrijke rol spelen om het geheel verder te doen uitgroeien tot een ‘Cultuurpark’.
Uit de bewonersenquête blijkt dat er nood is aan culturele infrastructuur.
In samenspraak met de verenigingen zoeken we dan ook op korte termijn waar de noden liggen. Daarbij wordt alvast concreet gedacht om binnen de ‘cultuurcluster’ een nieuwe, moderne, toekomstgerichte multifunctionele zaal te realiseren, op maat van Essen, en die voldoet aan de BEN- norm. We denken daarbij aan een podiumzaal die complementair is met de andere infrastructuur (bv. Rex, Oude Pastorij) met een capaciteit van 300 à 400 zitplaatsen (uitvouwbare tribune). Een ruimte die ook dienst kan doen als repetitie- en concertruimte voor muziek-, toneel- en andere socio-culturele verenigingen of voor de organisatie van een quizavond. We onderzoeken of de noodzakelijke, bijkomende ruimte voor Tatteljee kan in het gebouw zal tevens een plaats zijn voor de werking van Tatteljee en die voldoet aan de noden van de Essense verenigingen.
We richten ons in eerste instantie op de aankoop van de site van het Parochiecentrum Statie voor de realisatie van deze zaal. We onderzoeken welke financieringsvormen mogelijk zijn (eigen middelen, PPS, ….). Het gebouw wordt ontworpen in één geheel met het achterliggende -te realiseren- landschapspark en indien mogelijk in samenwerking met Pontes en/of de lokale begrafenisondernemers wordt bekeken of hier ook mogelijkheden zijn om het te gebruiken als afscheidsruimte.
13.3.3. Kunst in de openbare ruimte
Kunst in de publieke ruimte inspireert. De voorbije jaren werden er heel wat beelden geplaatst. Ook werd een aanvang genomen met de uitbouw van de Beeldentuin in het Park van de Oude Pastorij. Dat zetten we verder. We zullen dus ook in de toekomst inspanningen leveren om zowel figuratieve kunst, maar ook hedendaagse non-figuratieve kunstwerken, lichtinstallaties, stripmuren maar ook woordkunst in het straatbeeld te brengen. We engageren ons om in elke Essense wijk minstens één bijkomend kwaliteitsvol kunstwerk te voorzien.
We realiseren een openluchtkunstroute, waarbij kunstwerken in de publieke ruimte uniforme plakkaatjes krijgen met vermelding van de naam van het kunstwerk, de titel en eventueel een korte toelichting.
Voor de bestaande beelden wordt een onderhoudsplan opgesteld en uitgevoerd.
13.3.4. Het Karrenmuseum
Het Karrenmuseum wist zich te verankeren als regionaal museum. Niet alleen moet de collectie nog meer ontsloten worden, ook als expertisecentrum vervult het op Vlaams niveau een prominente rol. Het museum is zowel op het erfgoed- en cultureel vlak, maar evenzeer op het vlak van toeristisch beleid belangrijk voor onze gemeente.
Voor een groot deel draait de werking op de inzet van vele vrijwilligers. Dat verdient ons respect.
De huidige concessie met het Karrenmuseum loopt tot 2030. Het gemeentebestuur engageert zich om de hierin overeengekomen engagementen en verantwoordelijkheden inzake eigenaarsonderhoud op te nemen. Dit impliceert onder meer dat er een inhaaloperatie zal komen in het onderhoud en de renovatie van de tentoonstellingsloodsen.
De provinciale -en sinds de overheveling van de bevoegdheid cultuur- Vlaamse erkenning en subsidiëring vereist dat permanent gewerkt wordt aan de inrichting en werking van het museum en aan het verbeteren van de presentatie, conservatie en (digitale) ontsluiting van de collectie. De vzw
Karrenmuseum stelde hiertoe een ambitieus meerjarenplan 2019-2023. We bekijken samen met de dagelijkse leiding welke de noden zijn en stellen in gezamenlijk overleg een meerjarenplan en afsprakenkalender op. Daarnaast wordt –samen met de gemeente en de andere partners op de site- een overlegstructuur opgezet, zodat meer samengewerkt zal worden (zie hoger).
De gemeente zal ook in de toekomst een belangrijke financiële inspanning leveren als dotatie aan het Karrenmuseum. We verwachten dat het Karrenmuseum in elk geval sterk inzet op haar publiekswerking, en een afgesproken minimaal aantal bezoekers kan aantrekken. Misschien dat daarvoor creatief moet gekeken worden hoe een deel van het park opnieuw vrij kan opengesteld worden, of dat ook tijdens de winter een gedeeltelijke opening wordt nagestreefd.
13.3.5. Heemkundige Kring
De vzw Heemkundige Kring zal verder op onze ondersteuning kunnen rekenen en er komt ook een hogere financiële ondersteuning. Indien nodig ondersteunen we de verbouwingswerken aan het Heemhuis, uiteraard in nauw overleg met de Heemkundige Kring. De gemeente is geen vragende partij om deel uit te maken van het bestuur van de vzw Heemkundige Kring, maar zal via een samenwerkingsovereenkomst duidelijke afspraken maken. Zoals hierboven reeds aangegeven wordt bekeken hoe samengewerkt kan worden met de andere actoren die op de site Hemelrijk actief zijn.
13.4. Lokale organisaties worden ‘ontzorgd’
Om een evenement te organiseren dient er vaak een hele administratieve mallemolen te worden doorlopen vooraleer de organisatie kan beginnen aan de planning van het evenement zélf. De noden van de verenigingen worden in kaart gebracht. De uitleendienst speelt hier zoveel als mogelijk op in.
We blijven de sport-, culturele en jeugdverenigingen helpen bij het investeren in hun infrastructuur: door doorgeefleningen en subsidies moeten zij gemakkelijk in staat gesteld worden om hun noden aan te passen aan de tijd.
13.5. Iedereen mee en Kom Bijeen in Essen
Het verenigingsleven is voor de gemeente een kostbaar goed. Zij spelen een belangrijke rol om ‘iedereen mee’ te krijgen en moeten daarvoor zowel financieel als op logistiek en technisch vlak, maximaal ondersteund worden. De subsidies voor socio-culturele verenigingen, sport, jeugd en senioren zullen zoveel mogelijk vergelijkbaar gemaakt worden. Bovendien zullen de subsidiereglementen worden geëvalueerd en indien nodig verfijnd.
Iedereen die dat wil, moet toegang krijgen tot het volledige aanbod in zowel binnen als buiten onze gemeente. De ‘Cultuurbussen’ (voor zowel jeugdactiviteiten als voor andere) blijven behouden.
We zullen een ‘Buddy-systeem’ opzetten om specifieke doelgroepen te bereiken. Hiermee bedoelen we niet enkel kansarmen, maar ook jongeren, senioren, migranten en andere nieuwkomers.
13.6. Vzw Kobie
Vzw Kobie blijft voor ons de motor voor het aanvullend aanbod op zowel muzikaal als theatervlak. Het aanbod zal zich richten naar alle leeftijds- en doelgroepen en hebben oog voor de fysieke en financiële toegankelijkheid. Ook hedendaagse vormen van beeldende kunst, muziek, woord en dans moeten
daarbij voldoende aan bod komen. Cultuur kan mensen spontaan samenbrengen, verbinden. Daarom zal ook een mondiale programmatie meegenomen worden in het Kobie-aanbod.
En voor wie in de zomervakantie thuisblijft, organiseren we ook één of meerdere grotere activiteiten/optredens die vrij toegankelijk zijn. Zoals ’t Park Zomert of activiteiten zoals de Bink Bank- tour of Vlaanderen Muziekland. Ook initiatieven zoals Z.I.T. (Zomer in Tatteljee) kunnen worden ondersteund.
Er zal dus evenzeer meer samenwerking zijn met activiteiten als ’t Park Zomert of rond erfgoed én met het Karrenmuseum en de Heemkundige Kring. Bovendien kan er ook voor vzw Kobie een rol weggelegd zijn in projecten zoals Veerkrachtige Dorpen (Heuvelplein) of bij de ontwikkeling van een aanbod in de omgeving van de spoorwegloods Dat zullen we ook zo verankeren in de samenwerkingsovereenkomst met het gemeentebestuur. Net als het feit dat de vzw een gemeentelijk instrument is om de doelstelling ‘Kom Bijeen in Essen’ te verwezenlijken met onder andere de (mede)organisatie van culturele, sociale en sportactiviteiten. Dat betekent ook dat er duidelijke afspraken gemaakt worden tussen de vzw en de gemeentelijke administratie op het vlak van logistieke, financiële en andere ondersteuning.
Samenwerking tussen de verenigingen en Vzw Kobie die reeds meermaals zijn meerwaarde heeft bewezen, zal nog geoptimaliseerd worden.
Aan zowel de muziek-als de theaterverenigingen én aan Xxxxx zal gevraagd worden om voor elke voorstelling enkele vrijkaarten ter beschikking te stellen, die door de sociale dienst zullen bezorgd worden bij gezinnen, die daar zelf geen budget voor hebben. Ter compensatie zullen daar extra punten tegenover staan in het subsidiereglement.
In samenwerking met de vzw Kobie zal een muziek- of cultuurproject opgezet worden met en in de verschillende horecazaken.
13.7. Bibliotheek
Niettegenstaande sinds het nieuwe cultuurdecreet een Bib niet langer een must is zullen wij in Essen onze Bib blijven ondersteunen en steeds de nodige middelen voorzien om de Bibwerking te blijven garanderen op het gewenste niveau.
De gemeentelijke bibliotheek is een belangrijk centrum van cultuur en heeft een cruciale taak als informatieknooppunt. De voorbije jaren is actief vanuit de bib zelf nagedacht over de invulling van de bib van de toekomst. Dat proces moet voortgezet worden, en moet uitmonden in een moderne toekomstgerichte bibliotheekwerking, waar Essenaren naar toe komen om met de modernste middelen te genieten van een ‘leescultuur’.
De komende jaren zal er in het bijzonder geïnvesteerd worden in:
• het verder toegankelijk en up-to-date houden van de collectie. Hiertoe is een verhoging van het aankoopbudget aangewezen en komt er een duidelijk pictosysteem op de prentenboeken bij kinderen;
• een goed evenwicht tussen het digitale en fysieke aanbod. De collectie zal ook digitaal worden uitgebouwd. Dit vereist aanpassingen aan zowel hardware als software en de installatie van
snel internet. Samen met de ICT-verantwoordelijke van de gemeente wordt onderzocht hoe dit best wordt geïmplementeerd en wordt een opleidingstraject voor de medewerkers opgezet;
• Het verhogen van de bereikbaarheid van jongeren en promotie van activiteiten in samenwerking met de dienst cultuur en de communicatiedienst;
• De bibliotheek wordt verder uitgebouwd tot een laagdrempelig knooppunt, een open huis, dat uitnodigt tot ontmoeting. De lees- en babbelhoek wordt geoptimaliseerd en in de zomer komt er een mobiel terras. Er zullen ook producten van de Vrijetijdsbalie aangeboden worden in de bibliotheek (tickets, jeugd-, sport- en cultuurinfo, …);
• Er moet een betere coördinatie en afstemming gebeuren van het activiteitenaanbod tussen vzw Kobie, gemeente, LDC, bibliotheek…;
• We verbeteren de toegankelijkheid (optimaliseren parking, fietsenstalling voor personeel en klanten, …). Het optimaliseren van de openingsuren, personeelsinzet en klantgerichtheid zijn permanente aandachtspunten;
• Er wordt gewerkt aan een coherent vrijwilligersbeleid;
• De beheerraad blijft een voorname plaats behouden als belangenbehartiger van de bib en advies op het vlak van collectievorming en werking.
De jeugdwerking in onze Bib moet hetzelfde hoge niveau behouden en waar mogelijk worden uitgebreid. Aankoop voor de school-wisselcollecties gebeurt in overleg met de leerkrachten. Wisselwerking met de scholen en de kunstacademie wordt verder aangemoedigd.
We blijven voorstander van de uitbouw van een ‘Spel-o-theek’ en een zadenbib. We gaan daarvoor op zoek naar (financiële) ruimte. Eveneens zullen we, naar het voorbeeld van de buurtbanken, het maken en verdelen van boekenruilkastjes stimuleren en er in de verschillende wijken plaatsen.
Er zullen nog meer verbindingen gemaakt worden tussen de Heemkundige Kring en de bibliotheekwerking.
We blijven de laagdrempeligheid van de bib bewaken en zien er op toe dat álle doelgroepen worden bereikt.
13.8. Kunstonderwijs
Het spreekt voor zich dat MUZARTO, onze academie voor muziek, woord en dans, alle steun van het gemeentebestuur moet krijgen die nodig is om zich te wapenen tegen de gevolgen van de bezuinigingen ingevolge het nieuwe kunstdecreet.
Ook zal de gemeente de participatie van kansarme gezinnen mogelijk maken door, indien nodig, na onderzoek tussen te komen via het Bijzonder Comité voor de Sociale bijstand.
De samenwerking met Academie Noord zal tijdens het volgend schooljaar opnieuw geëvalueerd worden en indien nodig worden aangepast.
13.9. Tatteljee
We bekijken of we de werking van Tatteljee verder kunnen inbedden in de werking van de gemeente en voorzien intussen voldoende middelen voor de structurele ondersteuning en hun cursuswerking.
Er komt een waardig en duurzamer alternatief voor het huidige kleuterschooltje dat ze in gebruik hebben.
13.10. Paviljoen
Het Paviljoen op Heikant willen we absoluut behouden. Het is gelegen naast de scoutslokalen, wordt doorsneden door een trage verbinding en ligt op een mooi bosrijk perceel. Hier richten we een plek in voor creatieve kunsten- en jongereninitiatieven of andere publieke initiatieven.
Er zal bij belangrijke dossiers steeds een advies gevraagd worden aan de betreffende adviesraden.
14. Jeugdbeleid
14.1. Inleiding
Kinderen en jongeren vormen een groot deel van de Essense bevolking. Onze gemeente telt ongeveer
4.400 inwoners jonger dan 20 jaar. De Essenaren van 20 tot en met 29 jaar vormen daarnaast een groep van een 2.300-tal Essenaren. Ruim één derde van de Essenaren is dus jonger dan 30. Het belang van een sterk jeugdbeleid kan dus niet worden overschat.
14.2. Kinderopvang
Een goed aanbod aan kinderopvang is een essentiële schakel in de ondersteuning van jonge gezinnen. In huishoudens van vandaag werken (mee-)ouders vaak allebei buitenshuis. Voor hen is het essentieel dat hun jonge kinderen een plaats in de kinderopvang, in de eigen gemeente of op weg naar de werkplek vinden. Voor eenoudergezinnen is de nood aan kinderopvang zo mogelijk nog groter.
Kinderopvang is niet alleen belangrijk voor de ouders, het is ook goed voor de kinderen. Een goede crèche stimuleert hun algemene ontwikkeling en verruimt hun leefwereld. Kinderen leren er omgaan met andere kinderen, wennen aan structuur en bereiden zich voor op de stap naar de kleuterschool, Voor kinderen uit kansarme gezinnen zijn er nog een aantal bijkomende voordelen. De context van een crèche geeft hun een omgeving waar ze onder meer op het gebied van taal, voeding en leefomgeving een aanzienlijk deel van de achterstand die ze hebben opgelopen, kunnen inhalen.
Uit de laatste cijfers blijkt dat er momenteel voldoende opvangplaatsen zijn. 177 plaatsen aan inkomensgerelateerde kinderopvang (waarvan 62 in groepsopvang) en 135 vrije groepsopvangplaatsen. Dat moeten we via het ‘Lokaal Overleg Kinderopvang’ goed opvolgen en ervoor zorgen dat er voldoende plaatsen blijven in vooral de inkomensgerelateerde opvang.
De voor- en naschoolse kinderopvang blijft vooralsnog in gemeentelijke handen. Daarnaast bekijken we ook of de organisatie van de gemeentelijke kinderopvang beter en efficiënter kan. En wanneer onthaalouders ziek zijn of plots stoppen, wordt er noodopvang voorzien.
14.3. Strijd tegen kinderarmoede
(Verdoken) armoede –en kinderarmoede in het bijzonder- blijft één van de grote problemen. Ook in Essen. De strijd tegen kinderarmoede moet dan ook hoog op de lokale agenda staan. We maken werk van structurele armoedebestrijding in samenwerking en medewerking van alle mogelijke actoren en zowel interne gemeentelijke diensten, als externe actoren (onderwijs, welzijn, politie, …). De dienst
Welzijn moet inzetten op de snelle opsporing van het armoedeprobleem bij een gezin of alleenstaande. We zoeken actief naar manieren om dit proactief in kaart te brengen. Samen met Kind & Gezin, scholen, welzijnsorganisaties, Huis van het Kind, sportclubs, jeugdverenigingen, socio- culturele verenigingen, … werken we om signalen van armoede snel op te pikken. Zo richten we onder andere een meldpunt op waar je een vermoeden van armoede kan melden.
Op basis van dit onderzoek stellen in overleg met alle actoren we een actieplan op met gerichte acties in de strijd tegen (kinder)armoede.
14.4. Breed jeugdbeleid
Het jeugdbeleid wordt vaak verengd tot jeugdwerkbeleid, een beleid voor de jeugdwerkorganisaties in de gemeente. Het jeugdwerk in Essen is en blijft een onmisbare schakel in een goed lokaal jeugdbeleid. We zijn als gemeente dan ook ontzettend trots op het aanbod van jeugdverenigingen. Het jeugdwerk is in belangrijke mate een bindmiddel van onze Essense samenleving: het bereikt zeer veel kinderen en jongeren, en heeft daarin nood aan een degelijke ondersteuning op maat.
Een goed jeugdbeleid is evenwel breder dan enkel het jeugdwerk. Een goed jeugdbeleid is een ‘breed jeugdbeleid’. In beginsel bestaat er geen domein ‘jeugd’: het behelst vele domeinen. Het is sterk gelinkt met werk, onderwijs en welzijn, maar evengoed met financiën, verkeer en toerisme.
Het inbouwen van een jeugdreflex wordt een prioriteit: wat zijn de gevolgen van beleidsbeslissingen voor kinderen, jongeren en hun verenigingen en wat zijn de kansen voor kinderen, jongeren en hun verenigingen? Vele beleidsbeslissingen vallen niet te categoriseren onder ‘jeugdbeleid’, maar hebben weldegelijk een belangrijke invloed op kinderen en jongeren. Het belangrijkste voorbeeld hiervan is misschien wel het mobiliteitsbeleid. Kinderen zijn bij uitstek zwakke weggebruikers. We moeten daarom onder andere het speelweefsel in kaar brengen. De veiligheid van de kinderen in het verkeer moet dé norm zijn: de schoolomgevingen en de schoolroutes, maar ook de omgevingen van de speelpleintjes en jeugdlokalen, moeten absoluut verkeersveilig zijn. Bij het op te maken mobiliteitsplan is het uiteraard van belang dat ook kinderen en jongeren hierbij betrokken worden.
Op te merken valt dat het hier niet gaat om een louter administratieve reflex, doch dat de doelstelling moet zijn dat het gemeentepersoneel zich bij de te nemen beslissingen beraadt over het effect dat de beslissing zal hebben op kinderen en jongeren. Dat geldt trouwens niet enkel voor het personeel. Ook het college van burgemeester en schepenen moet zich dit automatisme eigen maken.
14.5. Participatie en informatie
Kinderen en jongeren worden op beleidsmatig vlak vaak bekeken als ‘buitenstaanders’. Het gaat dikwijls over kinderen, maar ze worden vaak niet echt betrokken bij het beleid. Heel zelden zijn kinderen het uitgangspunt van het beleid.
Er is maar één expert in kinderen en jongeren en dat zijn de kinderen en jongeren zelf. De gemeente moet haar expertise gebruiken om te komen tot een sterk lokaal jeugdbeleid. Kinderen, jongeren en verenigingen hebben immers (meer dan ooit) een mening over het beleid in hun gemeente.
De jeugdraad blijft als motor van de participatie een goed medium om meningen van jongeren te verzamelen. De jeugdraad heeft niet alleen de taak om reglementen te stemmen of advies te geven, ze kan ook zelf projecten in gang zetten.
De jeugdraad moet buiten zijn grenzen durven treden: samen met kinderen, jongeren en verenigingen kunnen er waardevolle initiatieven worden opgezet om alle kinderen en jongeren te betrekken bij het beleid in hun gemeente. De jeugdraad en de jeugddienst zouden idealiter op verschillende wijzen moeten trachten kinderen en jongeren te betrekken. Er mag wat dat betreft gerust geëxperimenteerd worden, met als doel om zoveel mogelijk jongeren te bereiken.
De -14-jarigen worden best bereikt via o.a. scholen, jeugdverenigingen en sportverenigingen. De werking van de kindergemeenteraad dient te worden geëvalueerd en hervormd te worden. We bekijken of er andere en efficiëntere inspraakmogelijkheden voor kinderen zijn.
Een basisvoorwaarde voor participatie is uiteraard informatie. Daarom is het erg belangrijk dat jeugdinformatie de nodige aandacht krijgt binnen lokaal beleid. Inzetten op jeugdinformatie overstijgt het communiceren over de activiteiten die de gemeente voor kinderen en jongeren aanbiedt. Inzetten op jeugdinformatie is ervoor zorgen dat kinderen en jongeren hun weg vinden binnen en vooral hun weg vinden naar informatie op maat rond levensthema’s die op dat moment een rol spelen in hun leven. Hen wegwijs maken binnen de sociale kaart van hun gemeente vertrekkende vanuit hun noden en de dagdagelijkse realiteit. Daarbij mag het digitaal (spel)element uiteraard niet ontbreken.
14.6. Ondersteuning jeugdwerk
Het ondersteunen van het lokale jeugdwerk blijft een basistaak voor een goed lokaal jeugdbeleid. Vlaamse subsidies waren vroeger geoormerkt. Dat is nu niet meer het geval. De afspraak blijft echter behouden dat de subsidiepot voor de Essense jeugdverenigingen nooit minder mag zijn dan het bedrag dat Essen van Vlaanderen krijgt, met een gegarandeerd minimum van € 30.000. Dit bedrag zal worden geïndexeerd bij het begin van de legislatuur.
De huidige subsidiebedragen aan jeugdverenigingen worden gevrijwaard. Het huidige puntensysteem zal worden geëvalueerd en wordt uitgebreid met initiatieven die jeugdwerk toegankelijker maken voor maatschappelijk kwetsbare jongeren.
De Essense jeugdraad stelt in haar memorandum dat er extra initiatieven moeten worden genomen om het jeugdwerk nog toegankelijker te maken voor kansengroepen. We bekijken in samenspraak met de jeugdverenigingen of bijvoorbeeld de aankoop van kampmateriaal voor diegenen die het niet kunnen betalen nuttig kan zijn.
Daarnaast hervormen we de infrastructuursubsidies en zetten volop in op het ondersteunen van initiatieven voor het ‘benoveren’ van de jeugdlokalen. Daarbij willen we ook de eigenaars van de lokalen (indien dit geen jeugdgebonden vzw of jeugdvereniging is) responsabiliseren, zodat ook zij hun verantwoordelijkheid zouden opnemen in het kader van eigenaarsonderhoud. Indien er een vraag komt tot herlokalisatie, dan bekijken we dit uiteraard en helpen we waar mogelijk.
14.7. Ruimte
Hoe zorgen we ervoor dat het in Essen aangenaam vertoeven is voor kinderen en jongeren? Vaak betekenen lokale beleidsdoelstellingen voor jeugd ook letterlijk een ingreep in de lokale ruimte. Wanneer er wordt ingegrepen in de lokale ruimte dient dat te gebeuren in samenspraak met kinderen en jongeren. Kinderen en jongeren zijn de gebruikers van de ruimte en de waakhond wanneer er kostbare speelruimte verloren dreigt te gaan.
De onverdraagzaamheid tegenover kinderen en jongeren in deze samenleving vindt deels een oorzaak in het feit dat we hun aanwezigheid in de publieke ruimte als ‘vreemd’ aanschouwen. Zo zouden ze zorgen voor een onveiligheidsgevoel of voor overlast. Dit betreft veelal normaal gedrag van jongeren mag niet worden gecriminaliseerd.
We moeten uitgaan van het principe dat als onze gemeente op maat gemaakt is van de jongsten, het ook op maat gemaakt is van de oudsten. Door kinderen en jongeren zichtbaar te maken voor de Essenaren, vergroot ook de tolerantie voor jongeren.
Door het wegvallen van aanbod op de private markt, ontstaat er een tekort aan kleine multifunctionele ruimtes, die ook gebruikt kunnen worden voor kleinere fuiven. De op te richten cultuurcluster in de statiebuurt leent zich waarschijnlijk het beste om een nieuwe multifunctionele ruimte op te richten waar ook kleinere fuiven gegeven kunnen worden. In afwachting van deze gloednieuwe ruimte, zoeken we naar een tijdelijk alternatief, bij voorkeur in Essen-Centrum.
15. Toerisme: Buiten (be)leven en ontstrEssen
15.1. Inleiding
Toerisme associëren we vaak met op reis gaan in het buitenland en ook met trips in eigen land. Op ontdekking vlakbij of wat verder weg, voor enkele uurtjes of voor een dag. Als groene gemeente hebben we voor iedereen heel wat te bieden zowel voor Essenaren, als voor Belgische én buitenlandse toeristen.
Naast het groene karakter is ook het aspect cultuur en geschiedenis sterk aanwezig. Essen als grensgemeente en haar rol in de oorlog, duidelijk naar voren gebracht tijdens Niemandsland en ‘Den doden draad’.
Toerisme is ook belangrijk voor de economie. Mensen van buiten Essen aantrekken om onze prachtige gemeente te ontdekken door te fietsen, wandelen, logeren, eten en drinken.
In samenwerking met de VVV Oase van Rust zal het gemeentebestuur plannen uitwerken.
15.2. Toerisme faciliteren
Toeristen hebben de keuze uit een groot aanbod van mogelijkheden in Essen. Met een frisse uitnodigende website kan je met enkele clicks een uitstap of een weekendje plannen in het aanbod dat onze gemeente te bieden heeft. Zo kan je cultuur combineren met natuur en een heerlijk etentje tussendoor. We zetten onze Essense troeven zoveel mogelijk in de kijker, zoals bv. de Fiets- en wandelknooppunten.
Essense evenementen worden mee in de kijker gezet en op de agenda geplaatst, zodat toeristen dit mee kunnen inplannen bij hun bezoek aan onze gemeente.
Een goede samenwerking en afspraken met onze plaatselijke horeca zijn heel belangrijk. Samen organiseren we een aanbod van daguitstappen met lekkere tussenpozen op een terrasje of een lekker hapje om het energiepeil weer op te krikken bij een mooie fietstocht. We voorzien oplaadpunten voor elektrische fietsen, auto’s.
Genieten van onze natuur tijdens een heerlijke wandeling waar je de natuur in al haar facetten kan beleven via groene functionele belevingstrajecten.
Iedereen verdient vakantie. Even er tussenuit, weg uit de dagelijkse sleur, maakt je gelukkiger en gezonder. We zetten daarom extra in op sociaal toerisme zodat er nog meer mensen van een vakantiegevoel kunnen genieten.
15.3. Essen verbonden aan het grenspark
We zetten in op de uitbouw van de recreatieve/toeristische poort van Essen, ‘van België’. Het Rangeerstation, het Sportpark, het Erfgoeddomein (Kiekenhoeve, Karrenmuseum, …) moeten met elkaar verbonden worden. Deze ruime omgeving (met bv. ook een nieuwe b&b in de Quarantainestallen) biedt enorm veel potentieel. We spelen in op de kansen die het Grenspark ons biedt om een poort te worden voor het Grenspark.
Ook aan het ‘Sluiske’ aan de Huybergsebaan maken we een aantrekkelijke toegang tot het natuurreservaat van de Kalmthoutse Heide. Hier komt een satelliet-poort waarmee we de verbinding maken met de Hemelrijksite enerzijds en het Grenspark anderzijds. We voorzien een belevingselement om de toeristen nog meer te prikkelen en uit te nodigen om het Grenspark in al zijn facetten te ontdekken.
We blijven grensoverschrijdend samenwerken met het Xxxxxxxxx Xx Xxxxxxxxxxx Xxxxx, xx Xxxxxxxxx Xxx, Xxxxxx, Xxxxxxxxxxx, Xxxxxxxx Xxxxxxxxx Xxxxxxxxx.
15.4. We zetten een parkmanagement op poten
Het Karrenmuseum, de Kiekenhoeve, het VVV kantoor, het Heemhuis, de Rangeerloods en het sportpark liggen op een boogscheut van elkaar. Momenteel werken ze los van elkaar, terwijl ze elkaar enorm zouden kunnen versterken. Samen leggen we onze visies bij elkaar om zo tot een sterk gedragen gezamenlijke visie te komen. De toerist zal deze samenwerking zeker kunnen smaken en krijgt hierdoor veel meer mogelijkheden om van deze prachtige erfgoedsite te genieten.
Samen bekijken we de mogelijkheid om boerderijdieren te integreren in het park.
De werken aan het Rangeerstation schieten goed op. Het wordt een knap visitekaartje voor Essen, dat ook economisch veel zal opbrengen en dat dus een duidelijke return geeft aan onze gemeente.
We verbinden deze zone met het stationsgebouw via een wandelbrug. We maken er een nieuwe parking en een hub voor bussen. Zo ontlasten we de kant van de Handelsstraat, en maken we het gemakkelijker voor de mensen die de trein nemen
Maar de omgeving is meer dan de loods alleen: de buitenruimte biedt tal van mogelijkheden. We gaan er voor een soort ‘Spoorpark Essen’. Met waterpartijen en fonteintjes en ook mogelijkheden om er te barbecueën, fitnessen of muziekfestivals te organiseren.
16. Parken
16.1. Verdere uitvoering Landschapsbeheersplan Oude Pastorij en aantrekkelijker maken omgeving Paviljoen
Het landschapsbeheersplan voor de Oude Pastorij zal nauwgezet worden uitgevoerd, zowel wat het park als wat de gebouwen betreft. In de toren wordt bekeken of er schuilgelegenheid voor vleermuizen kan komen en we doen onderzoek naar de ijskelder. We werken verder aan het project om de Magerbeek aan te sluiten op de vest van de Oude Pastorij.
De omgeving rond het Paviljoen op Heikant maken we aantrekkelijker. Het zal nog meer ingericht worden als een parkgebied met picknickruimte, een aantal speeltoestellen enzovoort.
16.2. Een landschapspark op Statie
De site van het voormalige zwembad is een groene vinger in de stationswijk. De gemeente is reeds eigenaar van gronden achter de begraafplaats Statie. We doen het nodige om ook de tussenliggende gronden te verwerven en ontwikkelen op deze site een landschapspark met ruimte voor speelnatuur. De bewoners zullen van bij aanvang actief betrokken worden bij de opmaak van de plannen. Deze groene long van de kerk van Essen-Statie over de voormalige site van het zwembad tot en met de gronden achter de begraafplaats Statie zal dus een co-creatie worden met de buurt.
16.3. Natuurbelevingspark Beekdal op Wildert
Het beekdal van de Kleine Aa op Wildert willen we maximaal behouden. Dat behoort immers tot één van de mooiste landschappen die ons nog resten in Essen. Op de gronden die eigendom zijn van de gemeente (achtergronden WIGO) richten we een natuurbelevingspark in, waarbij ook de school betrokken wordt en dat mee onderhouden kan worden via onder andere kleinschalige beheerslandbouw (begrazingsproject).
16.4. Sportpark Hemelrijk, Erfgoeddomein en site Rangeerstation
De parking aan de Kiekenhoeve/Karrenmuseum/Heemhuis wordt onthard en vernieuwd. Ze wordt eveneens uitgerust met voorzieningen voor mobilhomes, elektrische oplaadpunten, …
We verbinden het sportpark met het grotere geheel en met de site van het Rangeerstation. Daarbij zullen ook wandellussen worden gemaakt. Zoals voorzien in het beleidsplan van het Grenspark willen we van deze ‘Poort’ naar het ‘Grenspark De Kalmthout Heide’ nog meer een toeristisch trekpleister maken.
De buitenomgeving van de Rangeersite wordt een ontmoetingsplaats met veel aandacht voor natuur, publieke barbecues, om te spelen, …. Bovendien investeren we in de buitenomgeving, zodat er naast de Internationale Cyclocross en de Samentuin ook allerlei andere activiteiten kunnen plaatsvinden. Van concerten tot festivals of eetfestijnen…
We verwerven het bosje naast de viaduct en zullen het grootste deel van dit groengebied vrijwaren
van bebouwing en voorbehouden voor natuurontwikkeling.
We verbinden de zone met het stationsgebouw via een wandelbrug. We maken van de stationsomgeving een moderne vervoershub voor bussen, met parking, degelijke fietsstallingen, leenfietsen en willen het nemen van de trein promoten en gemakkelijker maken.
16.5. Paterstuin
Na de aankoop van dit domein door Kempens Landschap i.s.m. de gemeente gebeurde er al heel wat achterstallig onderhoud. Ook de volgende jaren blijven we op dezelfde weg verdergaan en wordt dit domein verder opgewaardeerd als een volwaardig park in een oase van rust.
Het kloostergebouw en de kerk zijn nog eigendom van de Paters Redemptoristen. We zijn bereid om samen met de Pater Redemptoristen te zoeken naar passende herbestemming.
We onderzoeken de mogelijkheid om er een natuurbegraafplaats aan te leggen.
17. Investeren in rioleringen loont
Het woonbos in Wildert krijgt een vuilwaterriolering en grachten voor het hemelwateropvang.
Bij de heraanleg van de Kammenstraat en Over d’Aa wordt het huishoudelijk afvalwater gescheiden van het hemelwater. En nadat aan de Kalmthoutsesteenweg werd geïnvesteerd in een nieuwe collector (hoofdriolering) zullen ook de woningen in de Schaapsbaan en omgeving aangesloten worden op het rio-netwerk.
Essen heeft trouwens altijd een vooruitstrevend beleid gevolgd op het vlak van riolering. In 2012 waren ongeveer 68 % van de huizen aangesloten op het rioleringsnet. Na de werken in Essen-Hoek steeg dat naar 73 %. De geplande uitbreidingsprojecten (Kalmthoutsesteenweg – Oude Baan en Wildert fase 1 (woonbos Wildert) zullen ervoor zorgen dat de aansluitingsgraad ongeveer 80 % zal zijn. 80 % is ook de zuiveringsgraad die Vlaanderen zich had opgelegd. Tegen 2024 willen we dat 85 % van de Essense huishoudens aangesloten is op het zuiveringsstation. Bovendien zullen we de bestaande grachtenstelsels renoveren, maar ook verdwenen grachten terug herstellen zodat ze langer regenwater bijhouden en de nog niet ontkoppelde riolen ontlasten.
Er wordt overlegd met de dienst Integraal Waterbeleid van het provinciebestuur om de waterlopen 3de categorie over te nemen.
18. Patrimoniumbeleid
18.1. Masterplan openbare gebouwen
Er zal een masterplan openbare gebouwen worden opgesteld. Een screening van de huidige gebouwen moet aantonen welke de noodzakelijke en duurzame verbeteringen zijn die moeten uitgevoerd worden.
De energierekeningen moeten dalen door duurzaam gebruik en installatie van led-verlichting, zonnepanelen enzovoort.
Gebouwen die te oud worden moeten ofwel afgestoten of grondig gerenoveerd worden.
18.2. Parochiekerkenplan
Zoals besproken in de gemeenteraadscommissie BBB van 24 mei 2016, zal het gemeentebestuur samen met vertegenwoordigers van de parochies en kerkfabrieken een Parochiekerkenplan opstellen. Dit zoals bepaald in de Omzendbrief van minister Xxxxxxxxx van 2011. Op een transparante wijze zullen we een draagvlak zoeken voor een visie over de toekomst van de kerkgebouwen: het behoud van de huidige bestemming, een onderzoek naar een neven- of herbestemming of een nieuwe ontwikkeling
19. Sportbeleid
19.1. Inleiding
“Een gezonde geest in een gezond lichaam,” is de kern van sport. Zalig wandelen met de hond, lekker fietsen met je haren in de wind, samen trainen in een sportvereniging en je grenzen verleggen… bewegen wordt door iedereen anders beleefd. Bij de term “sport” denken vele mensen onmiddellijk aan competitie, maar dat is te kort door de bocht. We onderscheiden twee groepen:
• Recreatief: focus is op ontspanning, spel en bewegen;
• Competitief: focus op doelen stellen, grenzen verleggen.
Daarnaast is het ook belangrijk om het onderscheid te maken tussen de individuele sporter en de sportverenigingen.
Als groene gemeente hebben we bovendien de extra troef dat vele sporten buiten, in de natuur, kunnen worden beoefend.
19.2. Individuele sporter
De benaming ‘individuele sporter’ is een breed begrip:
• Iedereen in beweging bv. te voet of met de fiets naar de lokale winkel, werk, school…;
• De individuele sporter die recreatief aan sport doet;
• Dee individuele sporter die zich bijvoorbeeld aan het voorbereiden is op een marathon, een competitieve sporter.
Voor de eerste categorie is stimuleren en aanzetten tot beweging het belangrijkst, en dit voor alle groepen van de Essense bevolking en voor elke leeftijdscategorie.
Via een digitaal platform geven we de individuele sporter de mogelijkheid om samen te kunnen afspreken om samen te sporten.
We streven naar levenslang fietsen en willen iedereen de kans geven om te leren fietsen. We organiseren fietscursussen voor de kleinsten ,ouderen en migranten waarin je kan leren omgaan met de nieuwe ontwikkelingen op gebied van elektrisch fietsen en andere nieuwe vormen van verplaatsing.
Zoveel mogelijk mensen in beweging brengen vereist een uitnodigende omgeving. Dit gaat van wandelen over toegankelijke voetpaden, naar veilig fietsen naar de lokale winkel, je werk of school. Wandellussen waarlangs je mooie plekjes in Essen kan herontdekken zijn daarbij een belangrijk hulpmiddel. De mountainbike route in de Horendonkse bossen wordt helemaal opgewaardeerd en
gekoppeld aan andere netwerken van Rucphen tot in Bergen op Zoom zodat er een grensoverschrijdend netwerk ontstaat.
Ook zal de Essenaar inspraak hebben door bevragingen per wijk naar de nood voor mogelijkheden om te bewegen en te sporten in de buurt. We bespreken en bekijken samen de mogelijkheden om je buurt te empoweren.
Zowel voor de recreatieve als competitieve individuele sporter is het belangrijk om een omgeving te vinden waarin de sportbeleving wordt aangemoedigd.
Enkele voorbeelden:
• Het Sportpark is vandaag al een pareltje. Dankzij de investeringen van de voorbije jaren hebben we het grauwe en onvriendelijke “bos met voetbalplein” omgevormd tot een eigentijds park waar elke Essenaar graag naar toe komt om te wandelen, te sporten. Verder zijn er mogelijkheden om het Sportpark te verbinden met het Karrenmuseum en het Rangeerstation zodat dit één groot gebied kan worden dat als geheel naar buiten kan komen, met sportieve en recreatieve mogelijkheden;
• Een goed onderhoud van de Wildertse duintjes is belangrijk, zodat alle sporters er ook in de toekomst goed kunnen blijven sporten;
• Wandelen op blote voeten prikkelt je zintuigen, een blote voetenpad geeft je de kans om op verschillende ondergronden al deze unieke ervaringen te beleven.
19.3. Sportverenigingen
Sportverenigingen kunnen in belangrijke mate uiteraard meegenieten van de initiatieven die genomen worden ter ondersteuning van de individuele sporter.
We blijven de sport- en jeugdverenigingen helpen bij het investeren in hun infrastructuur: met doorgeefleningen en subsidies moeten zij gemakkelijker in staat gesteld worden om hun noden aan te passen aan de tijd.
Indien er zich (grensoverschrijdende) opportuniteiten voordoen voor de oprichting van
sportinfrastructuur onderzoeken we dit.
Het ondersteunen van sportclubs en verenigingen blijft één van onze pijlers. Hierbij is het aanbieden van vormingen zeer belangrijk om met de tijd mee te gaan. Verder is samen zoeken naar oplossingen voor uitdagingen waar veel verenigingen mee te maken hebben, zoals onder andere het tekort aan vrijwilligers, inclusie of de armoedeproblematiek.
Naast de verenigingen faciliteert de gemeente zelf sportweken tijdens de vakantieperiodes waarbij de focus ligt op ‘genieten van beweging’.
Het staat buiten kijf dat Essen een sportgemeente is. Dat bewijzen de vele sportverenigingen die onze gemeente rijk is. Sportverenigingen blijven we zoveel mogelijk ‘soigneren’, financieel of materieel. De gemeente zal in ruil verzoeken dat er een reclamebord, een reclamespandoek, een vlag, … op een zichtbare plaats langs het sportveld wordt geplaatst. Citymarketing via de sportverenigingen!
20. Veiligheid
20.1. Politie
We voeren een actief veiligheidsbeleid, dat erop gericht is om Essenaren een gevoel van ‘geborgenheid’ te geven: gerustheid, zekerheid en veiligheid. Daarom werken we intensief samen met verschillende veiligheidspartners, en houden we de vinger aan de pols voor toekomstige ontwikkelingen.
De prioriteiten van de politie worden bepaald in het Zonale Veiligheidsplan dat in de loop van 2019 wordt opgesteld, in samenspraak met de andere partners in de Zonale Veiligheidsraad. Daarbij houden we rekening met de resultaten van de Veiligheidsmonitor en van de bevolkingsbevraging van 2017. Daarbij moeten we zeker oog hebben voor de drugsproblematiek, op alle aspecten. Ook hulpverleningsinstanties moeten hierbij betrokken worden. Ook woninginbraken moeten efficiënt worden aangepakt. De gemeentelijke subsidie op techno-preventieve maatregelen tegen inbraken in woningen zal worden uitgebreid naar tuinhuizen. De Buurt Informatie Netwerken (BIN’s) blijven we ondersteunen.
Het politiekantoor van Essen zal verhuizen naar het stationsgebouw, waar het centraler gelegen is. De wijkagent zal op regelmatige basis in de wijken aanwezig zijn op een ‘politietrefpunt’.
Camera’s zijn meer en meer een efficiënt hulpmiddel. Op verschillende plaatsen zullen ANPR camera’s worden ingezet, waarbij indien mogelijk ook trajectcontroles worden gekoppeld. Mobiele camera’s zorgen voor het in kaart brengen van tijdelijke fenomenen of wekken afschrikwekkend (zwerfvuil, overlast, …). Op bepaalde plaatsen zal de gemeente investeren in vaste camera installaties (bv. het Hemelrijkpark). Speelpleintjes worden grondig gescreend, en de nachtwinkels blijven we streng controleren. De evalueren het bestaande reglement op de nachtwinkels, om het zo mogelijk uit te breiden naar andere fenomenen die mogelijk overlast kunnen veroorzaken.
We evalueren het brandregime van openbare verlichting, zodat deze gerelateerd worden aan de veiligheid (bv. staat van de voetpaden), het veiligheidsgevoelen (bv. lange donkere stroken) en lichtvervuiling.
We onderzoeken de mogelijkheid om gemeenschapswachten in te zetten, die in de plaats komen van (duurdere) regulieren politiekrachten. Ook een systeem van burenbemiddeling wordt onderzocht, dat aanvullend kan werken aan de taak van de wijkagenten om privatieve conflicten te begeleiden.
We stimuleren iedereen om het huisnummer goed zichtbaar te maken. Bij een noodsituatie is elke seconde van levensbelang
20.2. Ambulance en brandweer
We houden de vinger aan de pols over de effecten van de federale hervorming van de dringende geneeskundige hulpverlening. Mogelijk kan het samen met Klina te ontwikkelen ‘Zorgpunt’ een antwoord bieden op de nieuwe eisen van ambulancewerking.
De gestarte uitbreiding van AED-toestellen wordt waar mogelijk en nuttig voortgezet en gefaciliteerd.
De huidige brandweerkazerne wordt gescreend met het oog op een lange termijnvisie: een ‘masterplan brandweerkazerne’, dat uiteraard samengaat met de huisvesting van de andere diensten op dezelfde locatie (gemeentelijke technische diensten, Infrax, Heuvelhal) moet perspectief bieden om op korte en middellange termijn een performante brandweerkazerne te behouden. We houden goed de vinger aan de pols bij de Brandweerzone Rand, opdat de post Essen blijvend goed geëquipeerd blijft. Eveneens bepleiten we acties om CO-vergiftiging tegen te gaan door preventieve maatregelen.
De zoeken naar waar er drempels liggen voor Essense werkgevers om vrijwilligers voor brandweer en ambulance vrij te stellen. Indien mogelijk trachten we deze drempels weg te werken. Ook zal er bij het gemeentepersoneel een campagne gevoerd worden om vrijwilliger te worden bij de brandweer of ambulance.
20.3. Veiligheid bij manifestaties
De opgelegde veiligheidsmaatregelen bij (risicovolle) manifestaties worden steeds zorgvuldig afgewogen. Maatregelen moeten steeds in verhouding liggen met het concrete veiligheidsrisico. Indien niet absoluut noodzakelijk, dan moeten er bij evenementen geen professionele veiligheidsstewards worden ingezet. We organiseren op regelmatige basis een trefmoment voor organisatoren van evenementen m.b.t. veiligheid. Mobiele camera’s van de politie worden ingezet voor manifestaties. We onderzoeken de mogelijkheid van een aanbod aan goedkopere professionele stewards.