INHOUD

CONGRES- STUKKEN

VOOR HET CONGRES VAN 30 JUNI 2012

CONGRESSTUK 1 - BESCHRIJVINGSBRIEF

INHOUD

Aanbiedingsbrief 5

Van het Presidium 7

Praktische zaken 12

Agenda congres 30 juni 2012 13

Congresbesluit lijstverbinding GroenLinks en SP 15

Amendementen en preadviezen verkiezingsprogramma 2012-2016

Voorwoord (niet amendeerbaar) 17

Inleiding (niet amendeerbaar) 17

1. Onze keuzes voor een sterke economie 19

2. Onze keuzes voor goed onderwijs 44

3. Onze keuzes voor arbeid 71

4. Onze keuzes voor meedoen 101

5. Onze keuzes voor een veilig Nederland 119

6. Onze keuzes voor wonen 128

7. Onze keuzes voor de zorg 140

8. Onze keuzes voor duurzaamheid 156

9. Onze keuzes voor Europa 181

10. Onze keuzes voor een solidaire wereld 193

11. Onze keuzes voor democratie en bestuur 211

12. Onze keuzes voor cultuur en sport 224

13. Onze keuzes voor financiën (niet amendeerbaar) 230

Niet opgevoerde amendementen 232

Moties 247

Niet opgevoerde moties 263

Verantwoording ontwerpkandidatenlijst 269

Concept kandidatenlijst 272

Gegevens kandidaten 275

Lijstduwers 283

Alfabetische lijst 285

Beste partijgenoten,

Voor u ligt de congresbundel voor het partijcongres op zaterdag 30 juni 2012. Een dikke bundel voor een belangrijk congres aan de vooravond van de Tweede Kamerverkiezingen. De urgentie is ook wel af te meten aan de enorme hoeveelheid amendementen die alle afdelingen hebben ingediend.

We hebben een vol programma. Het belangrijkste agendapunt is het vaststellen van het verkiezings- programma. Een start voor een sterker en socialer Nederland. Een land waarin we banen creëren, talenten benutten en de motor van onze economie weer laten draaien. Een land waarin ouderen en zieken geen extra rekening betalen en leerkrachten, agenten en verpleegkundigen de beloning krijgen die ze verdienen. Ook stellen we de kandidatenlijst vast met de mensen die voor ons vanuit de Tweede Kamer gaan werken aan een sterker en socialer Nederland.

Voor de volgorde van de behandeling van de onderwerpen op het congres verwijs ik je graag naar de congresagenda. Ook wil ik je even wijzen op de mededelingen van het Presidium.

Zoals je weet houden we ons congres op zaterdag 30 juni. We starten om tien uur en hopen om zes uur aan de borrel te zitten. Locatie: Central Studios, Xxxxxxxxxxxxxxx 0-0 in Utrecht. Heb je jezelf al aangemeld?

Ik wil je namens het partijbestuur alvast veel bedanken en succes wensen bij alle voorbereidende werkzaamheden. We rekenen op je komst. Want samen maken we Nederland Sterker en Socialer.

Met hartelijke groet, namens het partijbestuur,

Xxxx Xxxxxxx

Voorzitter Partij van de Arbeid

5

6

VAN HET PRESIDIUM

1. Welkom op het PvdA verkiezingscongres in Utrecht

Het congres wordt gehouden op zaterdag 30 juni 2012 in Central Studio’s, Xxxxxxxxxxxxxxx 0-0, xx Xxxxxxx. Aanvang: 10.00 uur. De deuren gaan open om 9.00 uur. Het congres staat volledig in het teken van de Tweede Kamerverkiezingen op 12 september. Tijdens dit congres worden het verkie- zingsprogramma en de kandidatenlijst vastgesteld.

2. In ontvangst nemen van de congresmaterialen door de afgevaardigde

Op zaterdag kunt u vanaf 9.00 uur terecht bij de diverse balies. Afgevaardigden melden zich bij de afgevaardigden balie. De namen van de gewesten staan duidelijk aangegeven. Bij de balie van uw gewest overhandigt u als afgevaardigde aan de medewerker de geloofsbrief (wordt voor het congres apart gestuurd naar de afgevaardigden), waarna u een congresenvelop ontvangt, bevattende:

- Gekleurde stemkaart

- Stemkastje

- Stembriefjes

- Sprekersbriefjes

- Badge

Afgevaardigden: Wanneer uw afdeling recht heeft op méér dan één afgevaardigde, ontvangt de afgevaardigde die zich het eerst meldt een envelop met daarin tevens de stemmaterialen voor de andere afgevaardigde(n). Deze afgevaardigden worden verzocht de stemmaterialen gelijkelijk over hen te verdelen. De tweede en volgende afgevaardigde(n) ontvangt/ontvangen na overhandiging van hun geloofsbrief wél een uitdeelenvelop, maar deze bevat alleen een badge en sprekersbriefjes. Gelieve de badge duidelijk zichtbaar te dragen. Op die manier krijgt u ongehinderd toegang tot uw plaats in de zaal.

Plaatsvervangend afgevaardigden: dienen zich te melden bij de balie voor plaatsvervangend afge- vaardigden, alwaar zij na overhandiging van de op hun naam gestelde verklaring een badge krijgen uitgereikt.

Attentie: De stemmaterialen worden uitgereikt aan de afgevaardigde ná overhandiging van de geloofsbrief. De status van plaatsvervangend afgevaardigde is die van plaatsvervanger. Een plaats- vervangend afgevaardigde kan pas de functie van afgevaardigde bekleden indien de afgevaardigde vóór vertrek van huis diens geloofsbrief aan hem/haar heeft overhandigd, of indien de afgevaardig- de tijdens het congres zijn stemmaterialen en badge aan hem/haar heeft overhandigd. In het laatste geval bekleedt de (oorspronkelijke) afgevaardigde op dat moment de functie van plaatsvervangend afgevaardigde. Maak voor de overdracht van de stemmaterialen en badge onderling goede afspra- ken, zeker indien er tussentijds van functie wordt gewisseld.

Leden: alle leden die zich tijdig hebben aangemeld krijgen een toegangskaart thuis gestuurd. Deze dient u mee te nemen naar het congres. Leden dienen zich te melden bij de leden balie. Op vertoon van uw toegangskaart krijgt u een stemkaart uitgereikt. Uw stemkaart geeft u toegang tot de zaal. Leden die zich niet hebben aangemeld worden gecontroleerd op het hebben van ledenrechten. Dat kan soms rijen wachtenden veroorzaken. Na controle krijgen ze een stemkaart uitgereikt en toegang tot de zaal.

Genodigden: alle genodigden kunnen zich melden bij de genodigden balie. Naar gelang uw functie in de partij ontvangt u een envelop met bescheiden voor het congres.

3. Toegang tot de zaal

Voor de afgevaardigden zijn plaatsen in de zaal gereserveerd. De afgevaardigden worden verzocht om op de voor hen gereserveerde plaatsen zitting te nemen, onder andere vanwege het uitdelen van de mobiele stemkastjes.

Wij verzoeken iedereen die het congres niet actief volgt om in de foyer plaats te nemen. Datzelfde geldt voor aanwezigen die overleg willen voeren.

4. Vergaderorde

De congreszittingen worden voorgezeten door de leden van het congrespresidium. Tijdens dit con- gres zijn dat: Xxxxxx Xxxxxx(vz), Xxxx Xxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxx Xxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxx, Xxx Xx Xxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxx Xxx en Xxxxx xxx Xxxxx xx Xxxxx. Onder hun leiding vindt het debat en de besluitvorming plaats.

4.1. Verkiezingsprogramma

Vanwege de ervaringen met de besluitvorming rond amendementen tijdens eerdere congressen heeft het presidium met het partijbestuur (PB) nadere afspraken gemaakt over de preadvisering van amendementen. Afgesproken is dat het partijbestuur eenduidig adviseert: ‘overnemen’ of ‘afwijzen’. Echter, het PB heeft wel de mogelijkheid om een nieuw tekstvoorstel te doen wanneer zij een bepaald amendement voor een deel over wil nemen.

Er zijn dus drie categorieën:

Overnemen

Er zijn amendementen die het PB (die zich laat adviseren door de programma-commissie.) in zijn geheel wil overnemen. Dit overnemen betekent dat deze amendementen in zijn geheel onderdeel worden van het nieuwe (definitieve) voorstel dat het PB aan het congres voorlegt.

Het afhandelingsvoorstel hiervoor isdat stemming over deze amendementen niet meer noodzakelijk is , (omdat het PB deze amendementen in het definitieve voorstel heeft overgenomen,). Op 1 uitzon- dering na, en dat is, als er afgevaardigden zijn die tegen het overnemen van het amendement zijn, en die dus vinden dat de oorspronkelijke tekst moet worden gehandhaafd. Dit kan kenbaar worden gemaakt met een sprekersbriefje op het congres.

Afwijzen

Dit zijn de amendementen waar het PB niets in ziet. Deze worden gemotiveerd afgewezen. In tegen- stelling tot eerder congressen, zal in principe niet gestemd worden over afgewezen amendementen. Tenzij een afgevaardigde van mening is dat het toch echt stemming behoeft. Een afgevaardigde kan dit kenbaar maken door een sprekersbriefje in te dienen voor het betreffende amendement. Per onderdeel zal het presidium voorleggen of er stemming over gewenst wordt.

Nieuw tekst voorstel van het partijbestuur

Wanneer het PB een deel of de strekking van een amendement onderschrijft, maar niet in zijn geheel, dan kan het PB een nieuw tekstvoorstel doen. In het definitieve voorstel komen dan zinnen te staan, die 'geïnspireerd' zijn op die amendementen. Het amendement krijgt het pre-advies afwij- zen, maar de inhoud komt deels terug in het nieuwe tekstvoorstel.

In het afhandelingsvoorstel wordt vervolgens gehandeld zoals hierboven bij ‘afwijzen’ is beschreven. Indien u van mening bent dat toch over het oorspronkelijke amendement dient te worden gestemd, kunt u dit dus kenbaar maken door dit op het sprekersbriefje te noteren.

Het presidium verwacht dat door deze aanpak er meer duidelijkheid is tijdens de stemmingen en dat de discussie tijdens het congres zich toespitst op die onderdelen waar daadwerkelijk verschil van inzicht bestaat. Deze aanpak is overigens ook het uitgangspunt in de nieuwe statuten en bijbeho- rend reglement.

4.2.Kandidatenlijst

Vaststelling kandidatenlijst Tweede Kamer

De vaststelling van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer gebeurt conform artikel 1.12 lid, luiden- de: ‘het vaststellen van een kandidatenlijst gebeurt aan de hand van een ontwerpkandidatenlijst die aan de bevoegde vergadering wordt voorgelegd door het bestuur of door een onafhankelijke com- missie. Bij het vaststellen van een kandidatenlijst geschiedt de stemming plaats na plaats, te begin- nen bij de eerste plaats op de lijst.’

Tegenkandidaten kunnen zijn diegenen die op de ontwerplijst op een lagere plaats zijn voorgesteld, dan wel kandidaten die vermeld staan op de alfabetische lijst van niet-geplaatsten. Indien geen tegenkandidaten gesteld worden, wordt de voor die plaats voorgestelde kandidaat bij acclamatie verkozen verklaard, zonder dat stemming kan worden verlangd.

Bij twee of meer kandidaten voor één plaats vindt elektronische stemming plaats. Wanneer in de eerste ronde geen van de kandidaten meer dan 50% van de geldig uitgebrachte stemmen heeft behaald vindt herstemming plaats tussen de twee kandidaten die de meeste stemmen op zich heb- ben verzameld. Bij herstemming geldt dat de kandidaat die een eenvoudige meerderheid heeft behaald (meer dan 50%, waarbij blanco stemmen niet meetellen) is verkozen. Wanneer in de her- stemming de stemmen staken, beslist het lot. Indien een tegenkandidaat verkozen wordt verklaard, schuiven de voor de betrokken plaats op de ontwerplijst voorgestelde kandidaat en de daarop vol- gende kandidaten op naar de telkens volgende lagere plaats op de ontwerplijst.

De laatste positie(s) op de lijst is/zijn gereserveerd is voor de daarvoor speciaal geselecteerde lijst- duwer. Het partijbestuur wil graag dat deze lijstduwer als laatste op de kandidatenlijst blijft staan. Het partijbestuur wil bij de vaststelling van de agenda en de bespreking ‘van de orde’ aan het con- gres vragen of ze deze laatste positie een zogenaamde beschermde positie wil toekennen. Dat bete- kent dat de lijstduwer zeker is van de laatste plek op de lijst en er geen kandidaten tegen hem/haar kunnen worden ingezet. Dat betekent ook, dat indien er kandidaten van de alfabetische lijst succes- vol worden ingezet, waardoor de lijst langer wordt, de lijstduwer op de laatste plek blijft staan en dat degene op de voorlaatste plek als eerste van de lijst wordt afgevoerd indien het maximum aan- tal kandidaten wordt bereikt.

Kandidaten kunnen zich niet zelf tijdens het congres aan de vergadering presenteren. Kandidaten mogen wel voor aanvang van het congres en in de wandelgangen zichzelf promoten. Indien u een kandidaat inzet tegenover een andere kandidaat dan gaat het presidium er van uit dat de betreffen- de kandidaat hiervan op de hoogte is en hiermee instemt.

5. Spreek- en stemrecht

Leden van het partijbestuur hebben spreekrecht en stemrecht op het congres. Het partijbestuur als geheel heeft recht op het indienen van moties en amendementen. Afgevaardigden uit afdelingen hebben spreekrecht, stemrecht en recht op het indienen van moties en amendementen op het con- gres. Vertegenwoordigers van de JS, de neveninstellingen en de afgevaardigden uit door het partij- bestuur erkende groepen en netwerken hebben spreekrecht en recht op het indienen van moties en amendementen op het congres. Afgevaardigden uit door het partijbestuur erkende groepen en net- werken hebben geen stemrecht (, behalve als lid).

Individuele leden hebben spreekrecht en stemrecht bij inhoudelijke onderwerpen. Het presidium kent dit spreekrecht toe binnen de marges van de redelijkheid. Individuele leden hebben geen spreek- recht en stemrecht bij stemmingen over personen. Individuele leden hebben ook geen recht op het indienen van moties en amendementen.

Leden van de fracties van de Staten-Generaal, de PvdA-leden in het Europees Parlement, de PvdA- bewindspersonen, de PES-congresdelegatie hebben spreekrecht en nemen deel aan de vergadering met adviserende stem (maar hebben geen stemrecht, behalve als lid).

Ook de leden van de PLR of VR kunnen als ‘gewoon’ lid hun rechten uitoefenen

6. Sprekersbriefjes

Om te kunnen deelnemen aan het debat over een bepaald onderwerp verzoeken wij alle afgevaar- digden om tijdig een sprekersbriefje in te vullen en te deponeren in het daarvoor bestemde bakje op het podium. Vul het sprekersbriefje s.v.p. zo volledig mogelijk in. Dus vermeld duidelijk het onder- werp, het nummer van het amendement of de motie en de bladzijde van de congresbundel. Zo kun- nen we zorgen dat sprekers over hetzelfde onderwerp ook zoveel mogelijk na elkaar kunnen spre- ken.

Leden hebben geen sprekersbriefje nodig. Nadat de afgevaardigden aan het woord zijn geweest zal het presidium de leden de mogelijkheid geven om te spreken. Leden die het woord willen voeren worden verzocht zich tijdig naar het podium te begeven.

Het presidium heeft de bevoegdheid vanwege de vergaderorde om indien nodig het aantal sprekers te beperken als mede de spreektijd te bekorten.

7. Afgevaardigden en leden in discussie met partijbestuur

De debatten worden gevoerd aan de discussietafel (trapezium) en vinden plaats onder leiding van het presidium. Wanneer het desbetreffende onderwerp aan de orde is, worden de afgevaardigden door een lid van het presidium aan de hand van de ingediende sprekersbriefjes opgeroepen om naar de discussietafel te komen en daar het woord te voeren.

Bijdragen moeten kort en bondig zijn. Vermeld duidelijk over welk onderwerp het gaat en vermeld direct bij de start van uw betoog de betreffende bladzijde in de beschrijvingsbrief of het nummer van het amendement of de motie. Een goede bijdrage aan de discussie is:

- Het geven van een puntige toelichting, verduidelijking van een motie of amendement.

- Het geven van puntig commentaar op een voorstel van het partijbestuur.

- Een stemadvies over een motie/amendement aan het congres.

- Een concrete vraag aan het partijbestuur of het presidium.

- Een oproep richting het partijbestuur en/of fracties.

- Het positief aanbevelen van een kandidaat bij de behandeling van de kandidatenlijst.

Géén goede bijdrage aan de discussie is:

- Het vallen in herhalingen of het herhalen van eerdere sprekers.

- Het negatief afzetten tegen kandidaten op de kandidatenlijst.

- Het oplezen van de ingediende motie of amendement.

- Het aansnijden van niet ter zake doende of niet geagendeerde onderwerpen.

- Een oproep richting het kabinet of richting andere partijen dan de PvdA.

Het presidium heeft de mogelijkheid u te wijzen op de beschikbare tijd en kan indien nodig uw bij- drage afbreken. Wees daarom vooral to the point en houd het kort. Geef direct de kern van de boodschap en uw aanbeveling voor de stemming. Vervolgens is het de beurt aan het partijbestuur om te reageren. Zij zullen trachten zo veel mogelijk in te gaan op alle bijdragen van de afgevaardig- den en de leden. Daarna volgt stemming over het behandelde gedeelte.

8. Moties

Er is bij het partijbestuur een aantal reguliere moties ingediend. Deze worden op het congres aan de orde gesteld. Actuele moties dienen betrekking te hebben op politiek relevante gebeurtenissen en kunnen tot vrijdag 29 juni 12.00 uur worden ingediend via de amendeertool. Het presidium besluit over toelating van ingediende moties tot de agenda. Toegelaten moties worden voorzien van een pre-advies op het congres beschikbaar gesteld. De congresorganisatie zal zorgen voor vermenigvul- diging en verspreiding in de zaal.

9. De stemprocedure

Tijdens het congres zullen diverse stemmingen plaatsvinden. Stemmingen vinden plaats bij handop- steken, tenzij de stemming personen of persoonlijke belangen betreft, in welk geval geheime stem- ming plaatsvindt langs elektronische weg. Het presidium kan ook in andere gevallen elektronische stemming doen plaatsvinden, bijvoorbeeld als niet duidelijk is wat de uitslag van de stemming is.

Tenzij de reglementen anders bepalen, beslist de eenvoudige meerderheid (meer dan 50%) van de geldig uitgebrachte stemmen (zie voor de verhouding tussen afgevaardigden en leden hieronder); blanco stemmen tellen niet mee. Indien bij stemming over zaken de stemmen staken, wordt het voorstel verworpen. Indien bij stemming over personen de stemmen staken, beslist het lot.

Stemmen door afgevaardigden: Het aantal stemmen van een afdeling hangt af van het aantal leden van een afdeling. Afdelingen hebben per 0,8 % van het aantal leden van onze partij een afgevaardig-

de. Per 50 leden hebben afdelingen een stemwaarde van één. Dat betekent dat als iedere afdeling komt opdagen we op het congres ongeveer 1100 stemmen te verdelen hebben. Een afdeling als Nijmegen, met 600 leden heeft dus 2 afgevaardigden en 12 stemmen. De stemmen van de afgevaar- digden tellen voor 75% mee van het totaal aantal stemmen.

Stemmen door leden: Leden stemmen mee over de inhoudelijke onderwerpen. Bij het vaststellen van de kandidatenlijst voor de Tweede Kamer hebben leden géén stem- en spreekrecht. Bij de behande- ling van de moties hebben de leden wel stemrecht. Alle leden hebben een stemwaarde één. De stemmen van de leden tellen in totaal voor 25% van het totaal aantal stemmen mee.

Drie verschillende stem-wijzes

Er zijn drie manieren waarop de stemming kan plaatsvinden.

1. Stemmen door handopsteken met stemkaart

Daar waar het niet om personen gaat vindt het stemmen plaats door het opsteken van de gekleur- de stemkaarten (we noemen dat stemmen door handopsteken). De afgevaardigden vinden die gekleurde kaart in hun congresenvelop. De kleur hangt af van het aantal leden dat de afdeling telt. Er zijn drie kleuren: geel (voor afdelingen tot 100 leden), groen (voor afdelingen van 100-200 leden) en oranje (voor afdelingen van meer dan 200 leden).

Leden met ledenrechten zijn allemaal in bezit van een blauwe stemkaart waarmee ze kunnen stem- men. In de meeste gevallen zullen we bij stemming door handopsteken vaak direct zien hoe de stemverhoudingen liggen en of een besluit al dan niet wordt aangenomen.

2. Combinatie van elektronisch stemmen en handopsteken

Indien de uitslag niet eenduidig is vast te stellen wordt aan de afgevaardigden gevraagd om te stemmen met stemkastje en zullen de stemmen van de gewone leden per vak worden geteld. Ten behoeve van de elektronische stemming bevindt zich in de uitdeelenvelop van de afgevaardigden een stemkastje. Het stemkastje of bij meerdere afgevaardigden de stemkastjes vertegenwoordigt het exacte aantal stemmen van de afdeling. Op basis van de stemming met het stemkastje en het optellen van de stemmen van de leden wordt de uitslag van de stemming bepaald, waarbij de stem- men van afgevaardigden voor 75% tellen, en de stemmen van de leden voor 25%.

3. Elektronisch stemmen over de kandidatenlijst

Tijdens het congres vinden stemmingen over personen plaats (de kandidatenlijst). Aan deze stem- mingen kunnen alleen afgevaardigden meedoen. Indien er voor een bepaalde positie op de kandi- datenlijst een of meerdere tegenkandidaten zijn, vindt een elektronische stemming plaats. De afge- vaardigden dienen hiervoor gebruik te maken van het stemkastje. Bij twee of meer kandidaten voor één plaats vindt elektronische stemming plaats. Wanneer in de eerste ronde geen van de kandida- ten meer dan 50% van de geldig uitgebrachte stemmen heeft behaald, vindt herstemming plaats tussen de twee kandidaten die de meeste stemmen hebben verzameld. Bij herstemming geldt dat de kandidaat die een eenvoudige meerderheid heeft behaald (meer dan 50%, waarbij blanco stem- men niet meetellen) is verkozen. Wanneer in de herstemming de stemmen staken, beslist het lot.

Uw stemkastje en stemkaart is van cruciale waarde. Als u de zaal verlaat moet u deze altijd meene- men! Laat geen stemkastjes en –kaarten slingeren! Gelieve het stemkastje ná sluiting van het con- gres in te leveren!! De stemmaterialen en badge worden éénmalig verstrekt. Dat betekent dat bij ver- lies van een of meer onderdelen van de uitdeelenvelop er geen nieuw stemmateriaal of badge wordt verstrekt. De kosten van het verlies van een stemkastje bedragen 250 euro.

Afsluitend

Wij werken met z’n allen aan de voorbereiding van dit belangrijke verkiezingscongres. Wij kijken met u uit naar een plezierig congres met een duidelijke, sociaal-democratische uitkomst. Tot ziens in Utrecht!

PRAKTISCHE ZAKEN

Routebeschrijving Central Studios

Central Studios Xxxxxxxxxxxxxxx 0-0

0000 XX Xxxxxxx

Per openbaar vervoer: Vanaf NS station Utrecht Zuilen loopt u binnen 5 minuten naar Central Studios

Per Bus: Vanaf NS station Utrecht Centraal neemt u buslijn 14 richting bedrijventerrein Cartesiusweg. Na ongeveer 10 minuten stapt u voor de Central Studios uit bij de halte Gietijzerstraat.

Er kan voor de Central Studios gratis geparkeerd worden.

Eten en Drinken

Koffie en thee is tot 10.30 uur gratis, daarna kost de koffie en thee 1,00 euro. Munten hiervoor zijn te verkrijgen bij de kassa. Lunchbonnen zijn a € 7,50 per stuk te verkrijgen bij de kassa.

Wifi

Er is Wifi aanwezig in het gebouw.

Roken

Roken is nergens in het gebouw toegestaan.

Mobiele telefoontjes

In deze tijd van mobiele telecommunicatie gaan wij er vanuit dat u mobiel bereikbaar wilt zijn. Wel een dringend verzoek aan de bezitters van een mobiele telefoon: schakel in de zaal het geluid s.v.p. uit.

CONGRESAGENDA

Voor het congres van de Partij van de Arbeid op 30 juni 2012 te Utrecht

1. Opening door Presidium (10.00 uur)

2. Vaststellen agenda

3. Welkom in Utrecht Xxxx Xxxxxxx

4. Jonge Socialisten

5. Uitleg congres en de orde

6. Bespreking Verkiezingsprogramma deel I

7. Toespraak Xxxxxx Xxxxxxx, fractievoorzitter Socialisten & Democraten in het Europarlement

8. Pauze lunch (12.45 uur)

9. Heropening door Presidium

10. Bespreking Verkiezingsprogramma II

11. Toespraak Xxxx Xxxxxxx

12. Muzikaal intermezzo

13. Vaststellen kandidatenlijst Tweede Kamer

14. Actuele moties

15. Toespraak Xxxxxxxx Xxxxxx

16. Eind + borrel (ca. 18.00 uur)

CONGRESBESLUIT

LIJSTVERBINDING GROENLINKS EN SP

Congresbesluit 30 juni 2012

Het partijbestuur van de Partij van de Arbeid en partijbesturen van GroenLinks en de SP zijn voornemens om bij de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 een lijstverbinding aan te gaan. Zij zijn van mening dat hier- mee de kans op het binnenhalen van extra restzetels voor de gezamenlijke linkse en progressieve idealen zo groot mogelijk is.

Het partijbestuur verzoekt het congres in te stemmen met het voornemen om bij de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september 2012 als Partij van de Arbeid een lijstcombinatie aan te gaan met GroenLinks en de SP.

AMENDEMENTEN EN PREADVIEZEN VERKIEZINGSPROGRAMMA 2012-2016

VOORWOORD (NIET AMENDEERBAAR)

We hebben als partij een mooie traditie om geen halve verkie- zingsprogramma’s voor te leggen. Daarom heeft de programma- commissie xxxxxxx gewerkt om een complete, actuele stand van de partij op te halen en dat in een toekomstbestendig programma te vatten. Vele inspirerende gesprekken met partijgenoten en niet- partijgenoten, organisaties en belangstellenden hebben de com- missie gescherpt en de richting bepaald die leidend is voor onze plannen met Nederland.

De totstandkoming van ons verkiezingsprogramma is een dyna- misch en interactief proces geweest. We hebben de partijramen wijd open gezet, mensen uitgedaagd om mee te denken en met succes. Op een unieke manier hebben we de inbreng van de Nederlandse kiezer in ons programma verwerkt. Via twitter, face- book en andere social media hebben we meer dan duizend ideeën verzameld. En na onze Conferentie over de Toekomst van Nederland zijn er meer dan tachtig ideeën in het programma terecht gekomen! Een passend proces in een open partij met plaats voor iedereen.

Vol trots presenteren wij onze keuzes voor de toekomst van Nederland. Xxxxxx voor een sterker en socialer Nederland. Wij staan voor een Nederland waarin we kiezen voor groei en banen, voor menselijke maat in de zorg en het beste onderwijs voor onze kinderen. Een Nederland waar iedereen meetelt en iedereen de kans krijgt om mee te doen. Wij kiezen voor een sterke economie in een open, internationale omgeving. Met oog voor elkaar en vol trots op onze cultuur, diversiteit en waarden.

Namens de commissie wil ik iedereen bedanken voor zijn of haar bijdrage aan dit programma.

Xxxxx Xxxxxxx

Voorzitter Programmacommissie 2012

INLEIDING (NIET AMENDEERBAAR)

Nederland heeft behoefte aan vooruitgang, aan een nieuw per- spectief en aan nieuwe kansen. Nederland snakt naar een uitweg uit de crisis. Die weg uit de crisis loopt via een agenda die groei, nieuwe investeringen en meer banen in evenwicht brengt met verstandig en eerlijk sociaal economisch beleid.

Dat is de agenda van de PvdA.

Het is onze ambitie een open samenleving vol kansen voor onze kinderen achter te laten. Een samenleving waarin we meer zijn dan een verzameling individuen. Een land dat zijn kracht ontleent aan het beste onderwijs, fatsoenlijke werkomstandigheden, een degelijke financiële sector en een hoogwaardige infrastructuur. Een land waarin we samen de cruciale voorzieningen opbouwen, waardoor iedereen de kans krijgt het beste uit zichzelf te halen.

Dat land is de afgelopen twee jaar helaas niet dichterbij, maar ver- der weg komen te liggen. Nederland is in een recessie geraakt en het vertrouwen van gezinnen en bedrijven in de toekomst is snel- ler gedaald dan waar dan ook in Europa. Terwijl in de buurlanden de werkloosheid daalt, stijgt de werkloosheid hier.

Dat is niet iets dat Nederland zomaar is overkomen. Een falend recept van eenzijdige bezuinigingen en een taboe om de noodza- kelijke hervormingen door te voeren heeft ons land doen afglij- den. En als het aan de vijf partijen ligt die onlangs het begrotings- akkoord 2013 sloten, draait Nederland nog een rondje extra in de vicieuze cirkel van bezuinigingen die investeringen en aankopen doet uitblijven, banen verloren doet gaan en Nederland verder weg doet zakken in de recessie.

Aan dat falende recept maken wij een einde. Om Nederland uit de crisis te halen is een andere agenda nodig. Een agenda van groei en optimisme. Een agenda die nieuwe investeringen en meer banen in evenwicht brengt met verantwoorde overheidsfinanciën.

Dat doen we allereerst door de economie weer aan de praat te krij- gen. En dat kan. We zijn immers nog altijd een land met ongeken- de mogelijkheden. Wie kijkt naar de concentratie van techniekbe- drijven rond Eindhoven, de voedselindustrie rond Wageningen, de logistieke sector rond Venlo, de energiebedrijvigheid in het Noorden en de chemische innovatiesector rondom Emmen, weet dat dat kan. Wie op al die plekken ziet dat metaalbedrijven, trans- portondernemingen en creatieve ondernemingen de Nederlandse economie draaiende houden en werkgelegenheid realiseren op alle niveaus, die realiseert zich hoeveel kansen Nederland heeft om zich klaar te stomen voor de toekomst. Maar die kansen wor- den niet vanzelf benut. Daarvoor moeten actief ontwikkelingen

worden aangejaagd. Daarvoor moet soms een richting worden voorgeschreven, richting een duurzame economie, waardoor nieuwe groei mogelijk wordt gemaakt. Economische kansen xxxxxxxx vraagt om een visie.

Die inspirerende visie op de toekomst bieden wij in dit program- ma. Een visie die zicht biedt op een begrotingsbeleid dat zich niet blind staart op een incidenteel begrotingsresultaat in 2013, maar zich richt op snel structureel herstel van de overheidsfinanciën in 2017. Zo voorkom je het afknijpen van de koopkracht van gezin- nen en geef je ruimte aan economische groei.

Een visie die zicht biedt op investeringen in innovatie en onder- wijs, in vaklui en in ingenieurs, zodat we straks Made in Holland- producten kunnen exporteren. Dus schaffen we in samenwerking met het bedrijfsleven het collegegeld voor technische studies af, bestrijden we de uitval op technische universiteiten en creëren we in samenwerking met bedrijven meer opleidingsplekken in het bedrijfsleven voor MBO’ers.

Een visie die zicht biedt op een dienstbare financiële sector en op meer investeringen in de reële economie van bedrijven, ook van kleine bedrijfjes. Daarom maken we een einde aan de bonuscul- tuur en voeren we een belasting in op flitskapitaal. We verruimen de kredietverlening aan bedrijven, met name aan het MKB, maken investeringen door bedrijven aantrekkelijker te maken en vergroten de publieke private investeringen met hulp van onze pensioenfondsen.

Een visie die zicht biedt op investeringen in duurzame energie en infrastructuur. Na de afgelopen jaren van mislukt ”snoeien om te groeien” is het nu tijd voor een nieuwe trotse vorm van industrie- politiek, zodat we straks een nieuwe energievoorziening hebben wanneer de oude opraakt. En zo ook nieuwe banen creëren waar oude verdwijnen. We voeren een verplicht aandeel duurzaam in voor energiebedrijven, zodat 100% van onze energievoorziening in 2050 duurzaam is. Ook leggen we een elektriciteitsnet op de Noordzee aan. Dat maakt miljarden aan investeringen los.

Een visie die zicht biedt op een stevige basis van gezonde publie- ke voorzieningen. De kracht van Nederland en het vertrouwen van Nederlanders rust op die basis van een goede publieke sector. Op veilige straten, op betaalbare woningen, goede scholen en bereik- bare ziekenhuizen. Dat zijn de voorzieningen die samen de maat- schappelijke ladder vormen waarlangs iedereen omhoog klimt. Wie die ladder versterkt, versterkt de verheffende en verbindende kracht van de samenleving. Daarom is veiligheid zo ongelofelijk belangrijk en zorgen we dus dat de mensen die onze veiligheid bewaken op straat meer verdienen dan de mensen achter het bureau. We stoppen de uitdijende conglomeraten van scholen en investeren in opleidingen en salarissen van leraren. En we organi- seren zorg dichtbij mensen en maken een einde aan perverse marktprikkels die de zorg onnodig duur maken. We stoppen de oprukkende hyperflexibiliteit op de arbeidsmarkt door de positie van mensen met een flexibele baan te versterken en alles op alles te zetten om mensen van baan naar baan te helpen. We hervor- men de woningmarkt op een eerlijke manier die zekerheid biedt aan mensen voor een betaalbare huur of koopwoning. We zorgen er ook voor dat de lasten van onze publieke voorzieningen eerlijk worden gedeeld en vragen in krappe economische tijden van de

sterkste schouders een extra bijdrage. Dat is niet alleen eerlijk, zo kunnen we ook de koopkracht van gewone gezinnen beter op peil houden.

Deze toekomst staat niet op zichzelf, maar ligt in Europa. Een wel- varend Nederland kan niet zonder onze Europese omgeving. Een Europa dat groeit, laat Nederland groeien. Een Europa dat werkt, laat Nederland weer werken. En net als in Nederland is ook in Europa dringend behoefte aan een nieuwe agenda. Ook Europa heeft te lang doorgemodderd met het eenzijdige recept van bezui- nigen. Die benadering is inmiddels failliet: politiek failliet, econo- misch failliet en sociaal failliet.

Gelukkig lijkt er een nieuwe wind door Europa te waaien. Weg van de chagrijnige aaneenschakeling van top-overleggen met nieuwe bezuinigingsafspraken, maar gericht op perspectief, op groei en op bestrijding van de werkloosheid. Er is een grote toe- komst voor een sterk en sociaal Europa waarin landen steeds meer naar elkaar toe groeien, profiterend van elkaars kracht, en elkaars zwaktes opheffend. Een Europa dat veel meer is dan een markt en een munt. Een Europa waar samenwerking het wint van machtsuitoefening en waarin de toekomst van onze kinderen belangrijker is dan instant bevrediging. De verkiezing van presi- dent Hollande in Frankrijk en meer invloed van de sociaaldemo- craten in Duitsland maken ruimte voor een nieuwe sociaaldemo- cratische wind door Europa.

Op woensdag 12 september zijn er verkiezingen in Nederland en kan ook hier ruimte komen voor een nieuwe visie. Die verkiezin- gen gaan uiteindelijk niet over de Euro, over de BTW, over het PGB of over de AOW. De verkiezingen gaan in essentie over de keuze tussen twee visies op hoe we het Nederland voor onze kin- deren willen vormgeven. Welk land kunnen we onze kinderen laten zien over een of twee decennia? Wordt dat een land dat zich achter de dijken heeft verschanst, waarin de overheid zich heeft teruggetrokken? Een land dat probeert de concurrentie aan te gaan op de laagste lonen, de flexibelste arbeidscontracten, de karigste publieke voorzieningen of het snelste flitskapitaal? Of kunnen we onze kinderen met trots een open samenleving nala- ten, waarin we meer zijn dan een verzameling individuen? Een land waarin we samen de cruciale voorzieningen opbouwen, waardoor iedereen de kans krijgt het beste uit zichzelf te halen?

De PvdA heeft gekozen. Voor een alternatief dat Nederland ster- ker en socialer maakt. Een alternatief waarbij we al het talent benutten dat ons land rijk is. Zodat we banen creëren, de motor van onze economie weer laten draaien en we de lasten eerlijk delen. Wij kiezen voor een sterker en socialer Nederland. Want alleen zo stomen we ons land klaar voor de toekomst.

Xxxxxxxx Xxxxxx

1. ONZE KEUZES VOOR EEN STERKE ECONOMIE

Made in Holland

Nederland is een economische factor om rekening mee te hou- den. Dat blijkt al uit een vluchtige blik op de internationale rang- lijstjes. Zestiende economie van de wereld. Zevende op de lijst van buitenlandse investeerders.

Xxxxx ontvanger van buitenlandse investeringen. Vijfde exporteur van goederen. Derde landbouwexporteur ter wereld. Het op één na hoogste inkomen per inwoner van alle eurolanden.

Amendementen

1.1 Leeuwarden, Echt-Susteren, Ede, Zeevang, Oss/Maasdonk/Lith, Etten-Leur, Heerenveen,

Hellevoetsluis, Uithoorn

‘Made in Holland’ wijzigen in: ‘Made in The Netherlands’

Toelichting: Verkiezingsprogramma gaat niet over Holland, maar over Nederland. En Nederland is meer dan

Holland.

PREADVIES: AFWIJZEN

‘Made in Holland’ is het gangbare label voor producten van Nederlandse bodem en staat daarmee symbool voor onze productiviteit en handelsgeest. Dat symbool willen we hier benadrukken.

1.2 Wijchen, Sint-Michielsgestel

Wijzigen: Made in Holland vervangen door: Een sterk Nederland in een sterk Europa Toelichting: We willen een sterk Europa waarin Nederland een aantrekkelijke rol speelt. Nadruk op Nederland alleen speelt in op nationale sen- timenten die niet passen in een visie op een krachtig functionerend en sociaal Europa.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie het preadvies bij amendement 1.1.

Onze concurrentiepositie is sterk. De betalingsbalans, het saldo van export en import, vertoont een groot overschot. Die indruk- wekkende cijfers vertalen zich in een reeks aansprekende nationa- le kampioenen. Vier van onze universiteiten staan in de wereld- wijde top honderd. De Landbouw Universiteit Wageningen behoort tot de wereldtop op haar terrein. KLM is de meest duur- zame luchtvaartmaatschappij ter wereld.

Het Leiden Bioscience Park is één van de meest toonaangevende centra voor levenswetenschappen van Europa. De haven van

Rotterdam slaat jaarlijks 435 miljoen ton over en is daarmee dé haven van Europa, waarbij deze mainport nummer één van de wereld is qua duurzaamheid. Brainport Eindhoven is de meest innovatieve regio. Philips is internationaal het beste voorbeeld van innovatie. Waterbedrijf Vitens is het meest innovatieve drinkwa- terbedrijf ter wereld. Er is dus veel om trots op te zijn.

Een sterke economie staat aan het begin van de uitweg uit de cri- sis. Groei creëert banen. Banen zorgen voor inkomen en vertrou- wen. Inkomen en vertrouwen in de toekomst zetten consumenten aan tot besteden en bedrijven tot investeren. Groei zorgt voor gezonde overheidsfinanciën. Uitgaven, bijvoorbeeld aan sociale zekerheid, lopen terug terwijl belastinginkomsten toenemen. Zo ontstaat een stevig fundament voor goed onderwijs en toeganke- lijke zorg.

Amendementen

1.3 Leeuwarden

Na: ' Zo ontstaat een stevig fundament voor goed onderwijs en toegankelijke zorg.' toevoe- gen: en een fatsoenlijke sociale zekerheid.

Toelichting: Wij als PvdA hebben altijd gestre- den en ons ingezet voor een sociaal vangnet voor mensen die dat nodig hebben. Wij willen niemand in de steek laten, en voorkomen dat mensen onder de armoedegrens moeten leven of aan hun lot worden overgelaten. Het is dan ook een gemis dan alle onderwijs en zorg wor- den genoemd. Belangrijke onderwerpen, maar een 'fatsoenlijke sociale zekerheid' hoort daar absoluut bij.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.4 Wijchen

Na: ' Zo ontstaat een stevig fundament voor goed onderwijs en toegankelijke zorg.' toevoe- gen: Economische groei dient gericht te zijn op de kwaliteit van het leven met aandacht voor milieu en duurzaamheid en niet ten koste te gaan van producenten in ontwikkelingslanden Toelichting: Volgt uit kernwaarden van de soci- aal democratie

PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodig toevoeging, zie verder het hoofd- stuk over ‘een solidaire wereld’ en ‘duurzaam- heid’.

Er is volgens de PvdA maar één scenario. Nederland heeft econo- mische vooruitgang nodig. Dat bereiken we niet door overhaast achter zeepbellen aan te jagen die vervolgens in ons gezicht uit- eenspatten. We moeten ons niet richten op windhandel, maar op versterking van de reële economie.

'Made in Holland' moet op veel meer producten en innovaties komen te staan. Daarom moeten we ernaar streven de beste te zijn en te blijven.

Amendementen

1.5 Wijchen

Wijzigen: Made in Europe

Toelichting: Made in Holland was wellicht pas- send bij de opbouw van ons land rond 1950, maar past niet bij het gewenste Europa van 2012-2016.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie preadvies bij amendement 1.1.

1.6 Amsterdam West

Schrappen: 'Dat bereiken we niet door over- haast achter zeepbellen aan te jagen die ver- volgens in ons gezicht uiteenspatten. We moe- ten ons niet richten op windhandel, maar op versterking van de reële economie.' Toelichting: De metaforen over zeepbellen en windhandel klinken leuk, maar het is volstrekt onduidelijk waar ze betrekking op hebben.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zeepbellen en windhandel zijn heel gebruikelij- ke begrippen in de economie. Deze begrippen maken o.a. duidelijk dat niet alle economische activiteiten evenveel toegevoegde waarde heb- ben.

De knelpunten

Het gedoogakkoord van CDA, VVD en PVV werd gepresenteerd als één groot banenplan. Dat is een valse profetie gebleken. Nederland zou het beter gaan doen dan de ons omringende lan- den. Het tegenovergestelde is het geval. Nederland zit in een recessie en onze buurlanden groeien. Dat is niet de schuld van het buitenland of van de wereldhandel, maar het gevolg van falend kabinetsbeleid.

Amendementen

1.7 Leeuwarden, Zeevang, Tilburg, Hellevoetsluis

'Profetie' wijzigen in: 'Belofte' Toelichting: Gewone mensentaal. PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodig bij overnemen amendement 1.8.

1.8 Amsterdam Zuid

'valse profetie' wijzigen in: 'loze belofte' Toelichting: Een profetie is een voorspelling. Een belofte is wat je gaat doen c.q. presteren. Het gedoogakkoord heeft niets gepresteerd qua werkgelegenheid, dus is het een loze belof- te gebleken.

PREADVIES: OVERNEMEN

Nederland zit in een recessie. Het huidige financieel-economische beleid draagt daaraan bij. De fixatie op korte termijn tekorten leiden tot draconische bezuinigingen. Het Kunduzbeleid zet dit schadelij-

ke beleid van Rutte voort. Bezuinigingen zijn onvermijdelijk maar het tempo waarin en de wijze waarop zijn cruciaal.

Door de wijze waarop nu wordt ingegrepen, houden consumenten hun hand nog strakker op de knip en loopt de woningmarkt nog verder vast. Het consumentenvertrouwen is nergens harder gedaald dan in Nederland. Nederland zit inmiddels ver onder het EU-gemiddelde. Dat leidt tot een neerwaartse spiraal van lagere bestedingen en minder bedrijfsinvesteringen. In het eerste kwar- taal van 2012 zijn de bedrijfsinvesteringen nog eens 4% afgeno- men. Straks zit meer dan een half miljoen mensen zonder baan. Met name jongeren en zelfstandigen-zonder-personeel worden hard getroffen. 12% van onze jongeren zit zonder werk.

De huizenmarkt zit op slot. Huizenprijzen dalen al 5 jaar terwijl de omvang van de hypotheekschulden niet afneemt. Starters hebben het moeilijk en de beperking van de kredietverlening door banken heeft de zaak verergerd. Rechtse partijen hebben jarenlang een her- vorming van de woningmarkt tegengehouden. De aflossingsvrije hypotheken kosten de schatkist jaarlijks vele miljarden. De nieuw- bouw van woningen is op een historisch laag niveau beland met grote economische schade voor de bouwsector. De vastgelopen woningmarkt belemmert ook de arbeidsmarkt. Verhuizen voor een nieuwe baan betekent vaak een onverkoopbaar huis of dubbele las- ten.

De kredietwaardigheid van Nederland is sterk. Om dat zo te hou- den moeten we onze financiële sector gezond maken, ons voorbe- reiden op de vergrijzing en de economische structuur versterken. Dat betekent, naast het stabiliseren van de eurozone en structurele hervormingen van de woningmarkt, de arbeidsmarkt en van ons financiële stelsel, een ambitieuze groeiagenda voor onze economie.

De samenhang tussen de wijze waarop we de staatskas op orde brengen en het creëren van nieuwe economische groei is sterk. Wanneer we, op een moment dat het consumentenvertrouwen op een absoluut dieptepunt staat, opnieuw een grote aanslag plegen op de koopkracht, persen we de laatste lucht uit de economie. Wanneer we echter nieuwe groei en werkgelegenheid realiseren, dalen direct de overheidsuitgaven en stijgen de inkomsten, waar- door de begroting versneld naar een evenwicht gaat. Kortom, Nederland heeft een groeiagenda nodig.

Een nieuwe groeiagenda

Het is tijd voor een nieuwe, energieke aanpak van de crisis. Nederland heeft sterke en zwakke kanten. Die staan centraal in een nieuwe strategie voor groei. Anders dan het mislukte 'snoeien om te groeien' richt deze strategie zich op de lange termijn. De PvdA wil de economie langs drie lijnen versterken. Ten eerste moet het bedienen van de binnenlandse vraag met eigen, goede producten meer de boventoon gaan voeren.

Onze welvaart mag niet alleen van export afhankelijk zijn. Ten tweede moeten we voor onze export verder kijken dan de Europese buren. Nieuwe, dynamische economische machten duiken op in het verre Oosten, Latijns-Amerika en Afrika. Daar moeten we ons tijdig op richten. Ten derde moeten we zelf meer goede, innovatie- ve producten gaan maken en niet al ons heil vestigen op verganke- lijke diensten. De potentie van onze (kennisintensieve) maakindus- trie, die zich onderscheidt door een hoge toegevoegde waarde, moet beter worden benut.

Amendementen

1.9 Wijchen

Schrappen: 'en niet al ons heil vestigen op ver- gankelijke diensten'

Toelichting: te kreetachtig; veel diensten zijn innovatief en bieden juist mogelijkheden om ook meer innovatieve producten te maken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Sommige diensten waar we ons nu op toeleggen bieden geen mogelijkheden meer in de toe- komst, bijvoorbeeld door de hoge kosten van werkgelegenheid in ons land. De Nederlandse economie zal continu moeten innoveren om ver- zekerd te blijven van voldoende handel met het buitenland.

1.10 Amsterdam West, Tilburg

'Onze welvaart mag niet alleen van export afhankelijk zijn.' wijzigen in: 'Onze welvaart mag niet alleen van de doorvoer van goederen afhan- kelijk zijn.'

Toelichting: Onduidelijk hoe deze zin zich rela- teert tot de vorige. De goede intenties van deze passage worden overschaduwd door onduidelijk woordgebruik, we bieden de programmacom- missie graag de gelegenheid de tekst te verbe- teren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het gaat erom dat niet alleen de export, maar ook de binnenlandse vraag, de economie moet aanjagen.

1.11 Amsterdam Zuid

'Ten derde ..t/m.. diensten.' wijzigen in: 'Ten derde moeten we ons meer gaan toeleggen op het maken van goede, innovatieve producten en niet louter een diensteneconomie willen zijn.' Toelichting: Deze formulering behoudt de focus op de positieve verandering, namelijk innovatie- ve productie, en is minder denigrerend over diensten.

PREADVIES: OVERNEMEN

Onze oplossingen

1. Sterk de crisis uit

Bij de start van de VVD-CDA-PVV coalitie werd gesteld dat het gedoog&regeerakkoord een ‘banenplan’ was. Nederland zou het beter gaan doen dan de ons omliggende landen. Het tegenoverge- stelde is gebeurd. Nederland zit in een recessie en onze buurlanden groeien. Dat is niet de schuld van het buitenland of van de wereld- handel, de redenen zijn hoofdzakelijk binnenlands. Het is ons niet overkomen maar het is gevolg van verkeerd beleid.

Dit gaan we doen:

• We kiezen voor een begrotingsbeleid dat zicht biedt op structu- reel begrotingsevenwicht in 2017.

Amendementen

1. 12 Amsterdam Nieuw-West

Na: ' We kiezen voor een begrotingsbeleid dat zicht biedt op structureel begrotingsevenwicht in 2017.' Toevoegen: en structurele verlaging van de staatsschulden tot maximaal 60% BBP in 2022. Toelichting: Structurele verlaging van de staatsschuld is ook van belang.

PREADVIES: AFWIJZEN

Structureel begrotingsevenwicht is nu eerste prioriteit, verlaging van de staatschuldquote zal daar het gevolg van zijn.

1.13 Utrecht, Amsterdam Zuid

Na: ' We kiezen voor een begrotingsbeleid dat zicht biedt op structureel begrotingsevenwicht in 2017.' toevoegen: 'Daarnaast spreekt de PvdA uit dat bij het aangaan van staatsschuld de afspraak wordt vastgelegd dat deze binnen tien jaar dient te worden afbetaald. Tenzij de staatsschuld een investering is die zich over langer dan tien jaar terug betaalt. Zo wordt de rekening niet door te schuiven naar de toe- komst. De Kamer kan hier van afwijken in geval van investeringen die een langere termijn van afschrijving behoeven, maar stelt altijd een ter- mijn.'

Toelichting: Daarnaast spreekt de PvdA uit dat bij het aangaan van staatsschuld de afspraak wordt vastgelegd dat deze binnen tien jaar dient te worden afbetaald. Tenzij de staats- schuld een investering is die zich over langer dan tien jaar terug betaalt. Zo wordt de reke- ning niet door te schuiven naar de toekomst. De Kamer kan hier van afwijken in geval van investeringen die een langere termijn van afschrijving behoeven, maar stelt altijd een ter- mijn.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.12.

1.14 Utrecht

Na: ' We kiezen voor een begrotingsbeleid dat zicht biedt op structureel begrotingsevenwicht in 2017.' toevoegen: 'De PvdA wil dat Artikel 20 lid 1 van de Grondwet wordt aangepast naar: De bestaanszekerheid der huidige en toekom- stige bevolking en spreiding van de welvaart zijn voorwerp en aanhoudende zorg der over- heid.'

Toelichting: De overheid moet expliciet in haar beleid voor denken aan en kiezen voor de lange termijn en heeft tot taak ook met toe- komstige generaties rekening te houden.

Daarmee kan de PvdA een nieuwe invulling geven aan dit speciale sociale grondrecht. PREADVIES: AFWIJZEN

Het belang van een eerlijke verdeling van de

lasten over huidige en toekomstige generaties is onderdeel van ons programma en mede inzet van de verkiezingsstrijd. Dat leggen we niet vast in de grondwet maar in ons programma en in de wetten en regelingen die we scheppen en steunen.

• Noodzakelijke bezuinigingen dienen zodanig te worden geko- zen dat de economische groei zo weinig mogelijk wordt geschaad.

• Een eerlijke verdeling van de rekening tussen burgers naar draagkracht.

Amendementen

1.15 Tilburg, Oss/Maasdonk/Lith, Assen, Neder- Betuwe, Zeevang, Wijchen, Ede

Na: ' Een eerlijke verdeling van de rekening tus- sen burgers naar draagkracht.' toevoegen: 'Inkomens boven de 150.000 euro betalen 60% belasting.'

Toelichting: De PvdA heeft dit standpunt inge- nomen in 'keuzes voor de toekomst'. Xxx xxx- ten we ook het lef tonen om het hier op te nemen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur steunt de strekking van het amendement, zie de voorgestelde tekst in het hoofdstuk arbeid via amendement 3.121.

1.16 Gouda

Na: ' Een eerlijke verdeling van de rekening tus- sen burgers naar draagkracht.' toevoegen: Boven 150.000 euro aan jaarinkomen wordt een belastingschijf van 60 % ingevoerd.

Toelichting: Dit is een preciezere formulering van het amendement van Tilburg, om misver- standen te voorkomen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.15.

1.17 Amsterdam Zuid

Na: ' Een eerlijke verdeling van de rekening tus- sen burgers naar draagkracht.' toevoegen: 'De rekening van de crisis wordt eerlijk, dus naar draagkracht, verdeeld. Van inkomens boven de

150.000 euro vragen wij een solidariteitsbijdra- ge in de vorm van een extra belastingschrijf van 60%.'

Toelichting: De gewenste eerlijke verdeling wordt geconcretiseerd aan de hand van ons reeds bekende standpunt over solidariteit van de hoogste inkomens (dus niet: hogere mid- deninkomens).

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.15.

1.18 Noordoostpolder/Urk

Na: ' Een eerlijke verdeling van de rekening tus- sen burgers naar draagkracht.' toevoegen: 'Alle aftrekposten inkomstenbelasting tegen het tarief van de eerste schijf; een uitzondering wordt gemaakt voor de hypotheekrente aftrek.' Toelichting: Uit oogpunt van solidariteit en een eerlijke verdeling van de lasten van noodzakelij- ke bezuiniging is het onrechtvaardig dat men- sen met hogere inkomens een groter profijt van aftrekposten hebben dan lagere inkomens.

PREADVIES: AFWIJZEN

In dit programma worden de pensioenafspra- ken en hypotheekrenteaftrekhervormingen eer- lijker gemaakt. Dat zijn de grootste aftrekpos- ten, andere posten zijn bijvoorbeeld voor medi- sche kosten of giften voor goede doelen. De hier voorgestelde hervormingen kunnen zeer grote consequenties hebben. Dat zal niet beoogd zijn.

• Structurele aanpassingen van woningmarkt, arbeidsmarkt en de zorg; die niet alleen een bijdrage leveren aan ook op lange- re termijn houdbare overheidsfinanciën, maar ook het funda- ment van de Nederlandse economie versterken.

2. Bedrijfsinvesteringen bevorderen

De komende jaren is het cruciaal dat bedrijven weer gaan investe- ren. Dat kan de overheid stimuleren langs fiscale weg, door garantstellingen en door publiek-private samenwerking.

Dit gaan we doen:

• Herinvoering van de succesvolle regeling van fiscaal vrije afschrijving voor bedrijfsinvesteringen (tijdelijk voor 2013 en 2014).

• Het MKB loopt aan tegen hogere vermogenskosten. Dat belemmert investeringen. Daarom moet het Innovatiefonds MKB worden verdriedubbeld van 125 naar 375 miljoen per jaar ten behoeve van innovatiekredieten en het stimuleren van het verschaffen van langjarige eigen vermogen aan het MKB. Hiertoe wordt een nieuwe Nationale Investeringsbank opge- richt.

Amendementen

1.19 Hollands Kroon

Na: 'Hiertoe wordt een nieuwe Nationale Investeringsbank opgericht.' toevoegen: 'De PvdA zou het initiatief moeten nemen om een 'sociale' investeringsbank op te richten voor microkredieten speciaal gericht op het MKB, met name de ZZP-ers. De banken verstrekken momenteel geen leningen aan dergelijke star- ters.'

Toelichting: Veel ZZP-ers zijn zelfstandigen en vallen buiten de sociale verzekeringen. Velen zijn ook geen echte ondernemers maar zelf-

standig geworden uit noodzaak. Voor deze mensen zou de PvdA moeten streven naar een betaalbare collectieve verzekering.

PREADVIES: AFWIJZEN

Er komt een Nationale Investeringsbank die ook toegankelijk is voor ZZP’ers, zie punt 2, bullet 2 in deze paragraaf.

• De staatsborgstellingsregeling zal worden verruimd om de kredietverlening door banken aan hetMKB te verbeteren.

1.20 Heerenveen

Na: 'De staatsborgstelling zal worden verruimd om de kredietverlening door banken aan de MKB te verbeteren', toevoegen: 'De directeur/eigenaar van een kleine onderneming (MKB) dient gelijk te worden behandeld als de financieel verantwoordelijke van een grote onderneming. Als een directeur/eigenaar c.q. financieel verantwoordelijke van een bankkre- diet aan zijn onderneming meer heeft afgelost, dan de hoogte van dit krediet, dan dient als eerste zijn privé borgstelling door de bank te worden teruggegeven.'

PREADVIES: AFWIJZEN

De tekst van het verkiezingsprogramma gaat over de borgstellingsregeling van de overheid (de BMKB). De tekst heeft geen betrekking op privé-borgstellingen.

• De bouw, de motor van de economie, moet worden aange- jaagd met tijdelijke fiscale aftrekregelingen op het vlak van renovaties en voorzieningen op het terrein van energiebespa- ring.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

Na: 'De bouw, de motor van de economie, moet worden aangejaagd met tijdelijke fiscale aftrek- regelingen op het vlak van renovaties en voor- zieningen op het terrein van energiebesparing.' toevoegen: ‘Bovendien gaat de BTW in de bouw van 19% naar 6%.’

Amendementen

1.21 Landgraaf

Na: ' De bouw, de motor van de economie, moet worden aangejaagd met tijdelijke fiscale aftrekregelingen op het vlak van renovaties en voorzieningen op het terrein van energiebespa- ring.' toevoegen: De PvdA kiest voor nieuw instrumentarium om innovaties in de sector Toerisme en Recreatie te stimuleren en te ondersteunen.

Toelichting: De sector Toerisme en Recreatie (de Vrijetijdssector) is in ons land goed voor ruim 450.000 banen en is daarmee groter dan bijvoorbeeld de land- en tuinbouw en het bank- en verzekeringswezen. De sector is goed voor 4% van het Bruto Nationaal Product. In diverse regio’s van ons land is Toerisme een van de belangrijkste economische pijlers. Toch krijgt deze sector vanuit de landelijke overheid wei- nig aandacht. Als regel is het beleid onderge- bracht bij een staatssecretaris. Meestal bij Landbouw. In de afgelopen periode bij staats- ecretaris Bleker. We hebben veel van hem gehoord, maar niet over Toerisme en Recreatie. Zeker in een fase waarin de economie is een recessie verkeert kiezen veel mensen voor vakantie in eigen land. Voeg daar nog aan toe de toenemende vrije tijd als gevolg van de ver- grijzing. Dit rechtvaardigt een beleid dat is gericht op stimulering en ondersteuning van de innovatie op het gebied van Toerisme en Recreatie.

PREADVIES: AFWIJZEN

De PvdA hecht grote waarde aan het aanjagen van innovatie en investeringen om de groei te versterken. Dit amendement is echter onvol- doende specifiek om een plek te krijgen in het programma. Zie nieuwe tekstvoorstel partijbe- tuur.

• De wet op de Vennootschapsbelasting wordt zodanig aangepast dat investeren met eigen vermogen wordt bevorderd. De aftrek- baarheid van de kosten van vreemd vermogen wordt beperkt en gelijk belast met het eigen vermogen. Hierdoor gaan bedrijven die veel investeren minder belasting betalen en bedrijven die weinig investeren meer. En bedrijven met gezonde financiering worden beloond terwijl bedrijven die volgepompt worden met schuld daarvoor fiscaal niet meer worden beloond.

Amendementen

1.22 Zeevang

'De wet op de Vennootschapsbelasting wordt zodanig aangepast dat investeren met eigen vermogen wordt bevorderd. De aftrekbaarheid van de kosten van vreemd vermogen wordt beperkt en gelijk belast met het eigen vermo- gen. Hierdoor gaan bedrijven die veel investe- ren minder belasting betalen en bedrijven die weinig investeren meer. En bedrijven met gezonde financiering worden beloond terwijl bedrijven die volgepompt worden met schuld daarvoor fiscaal niet meer worden beloond.' wijzigen in: 'De wet op de Vennootschapsbelasting wordt aangepast zodat de aftrekbaarheid van rente die direct of indirect samenhangt met uitholling van het

eigen vermogen van een bedrijf na aankoop beperkt wordt dan wel afgeschaft. De gunstige fiscaliteit voor het aantrekken van vreemd ver- mogen wordt gehandhaafd voor het MKB zodat investeringen in deze ondernemingen aantrek- kelijk(er) worden.'

Toelichting: door dit onderscheid aan te bren- gen wordt een gelijk doel bereikt als met het oorspronkelijke voorstel, maar dan zonder het negatieve neveneffect voor het MKB. Immers: veel kleine ondernemers lopen tegen grenzen aan en willen hun bedrijf aanbieden voor over- name. Zonder aantrekkelijke omstandigheden is overname vrijwel onmogelijk of uitsluitend door het grootbedrijf hetgeen een negatief effect heeft.

PREADVIES: AFWIJZEN

Een gelijke behandeling van vreemd en eigen vermogen is juist ook goed voor het MKB. Daarna is het een grote hervorming doordat op deze manier de fiscale subsidie op schulden verdwijnt. De prikkel om te financieren met schulden moet worden geremd, dat is hoofd- lijn. Bovendien levert het uitzonderen van MKB een perverse prikkel om grote ondernemingen puur fiscaal te splitsen in kleine ondernemin- gen.

• Met publiek private samenwerking, in het bijzonder met onze eigen pensioenfondsen, kunnen extra investeringen bijvoor- beeld op het terrein van infrastructuur naar voren worden gehaald. Aldus kan tot 2020 per jaar 500 miljoen aan extra investeringsruimte worden gecreëerd. Publiek private samen- werking maakt een efficiencywinst van 10% in de realisatie en exploitatie van deze projecten haalbaar.

Amendementen

1.23 Delft/Midden-Delfland Amsterdam West, Zeevang

Schrappen: Gehele bullet schrappen. Toelichting: Achterhaald. Deze vorm van markt- benadering is in de jaren 90 geintroduceerd vanuit de Angelsaksaksische wereld, en gepro- pageerd vanuit de Londonse City. Inmiddels ziet het Verenigd Koninkrijk af van deze werk- wijze, omdat daar aangetoond is dat het op termijn juist duurder is, minder flexibel, en leidt tot verlies aan publieke waarden. Daarnaast dienen pensioenfondsen zelf hun investerings- beslissingen te nemen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur wil juist dat pensioenfondsen een actievere rol gaan spelen. Het publieke belang dient altijd geborgd te zijn en voorop te staan, maar de PvdA is niet tegen meer doel- matigheid. Het in sterkere mate investeren in

Nederland is goed voor onze economie en de zekerheid van onze toekomstige pensioenen.

1.24 Sint-Michielsgestel

Na: ' worden gecreëerd ' toevoegen: 'Belangrijk is hierbij wel het rendement van deze investe- ringen voor onze samenleving in het oog te houden.'

Toelichting: investeren betekent werkgelegen- heid, maar niet elke investering is even renda- bel. Een nieuw schoolgebouw, een kilometer spoorlijn, een tunnel voor een stuk snelweg of een nieuw natuurgebied hebben hele verschil- lende effecten op welvaart en welzijn.

Belangrijk is het nuttig rendement voor de samenleving goed mee te wegen. (via een MKBA, maatschappelijke kosten en baten ana- lyse)

PREADVIES: OVERNEMEN

3. Onderwijs als motor van economische groei

Een goed opgeleide bevolking is essentieel voor hernieuwde eco- nomische groei. Investeren in onderwijs is investeren in de toe- komst. Het gaat er daarbij niet om zoveel mogelijk mensen in het hoger onderwijs te krijgen maar om goed opgeleide mensen op alle niveaus. Zeker in de techniek waar een gebrek aan goedopge- leide mensen verdere groei van technologische sector en regio's bedreigt.

Amendementen

1.25 Amersfoort/Bunschoten

Wijzigen: Technische studies aantrekkelijker en 'cooler' maken

PREADVIES: AFWIJZEN

Toelichting: Het Partijbestuur kiest nadrukkelijk voor deze maatregel. Beleid gericht op aan- trekken van studenten in de techniek levert tot op heden veel te weinig op. Economische groeisectoren in de technologie in verschillen- de regio’s lopen vast op een zeer groot tekort aan technisch opgeleid mensen. Overigens is het afschaffen van het collegegeld onderdeel van een bredere aanpak van het tekort.

Aanpakken van uitval en studievertraging, die technische studies ook extra duur maken, is een cruciaal onderdeel. De vraag of het collegegeld na afronding van de studie of bij voorbaat wordt kwijtgescholden, is uitwerking.

Overigens evenals de vraag voor welke studies dit gaat gelden, voor hoeveel jaren deze stimu- lans zal worden ingezet en in welke mate het bedrijfsleven medeverantwoordelijk wordt.

1.26 Brussel/België

'Onderwijs als motor van economische groei'

wijzigen in: 'Onderwijs en kennis als motor van

duurzame economische groei'.

Toelichting: Deze paragraaf 3 behandelt ook onderzoek en innovatie. Ook de titel moet benadrukken dat het niet alleen gaat om over- dracht van kennis aan nieuwe generaties, maar ook om de productie van nieuwe kennis en ver- taling hiervan naar de markt. De toevoeging duurzaam legt de link met de prioriteiten elders in het programma.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.27 Zutphen

Na: 'Zeker in de techniek waar een gebrek aan goedopgeleide mensen verdere groei van tech- nologische sector en regio's bedreigt.' toevoe- gen: 'Daarnaast wordt voor elke scholier en stu- dent het aanleren 3 vreemde talen nage- streefd.'

Toelichting: De afgelopen 30 jaar is het taal onderwijs uitgekleed: hoeveel leerlingen ken- nen naast Engels ook Xxxxx? Duits? Spaans? En dat Engels is vaak ook nog van een laag niveau. Een goede beheersing van een aantal vreemde talen is evenzeer van belang voor studenten, die voor technische studies kiezen; terwijl ook de internationale positie van Nederland erom vraagt dat een beroepsbevolking hebben, die z’n vreemde talen goed beheerst.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur onderkent het belang van vreemde talenkennis, ook voor de positie van Nederland als handelsland. Het Partijbestuur wil zich echter niet per se vastleggen op het aantal van tenminste 3 vreemde talen.

Bovendien is lang niet voor elk beroep of func- tie de kennis van zo veel vreemde talen nood- zakelijk.

Dit gaan we doen:

• Het aantal techniekstudenten moet de komende jaren verdub- belen. We doen daarom, in aanvulling op het Masterplan tech- niek de volgende voorstellen:

• De uitval op de Technische Universiteiten is veel te heel hoog. In het eerste jaar verdwijnen er al 25% van de studenten. Dat is geen wetmatigheid. Daar is wat aan te doen. Goed gestruc- tureerd onderwijs en intensievere begeleiding moet de uitval versneld drastisch verminderen.

• We willen het collegegeld voor technische studies afschaffen. Samen met het bedrijfsleven zal dit worden uitgewerkt. Door het opruimen van financiële drempels en de grote kans op werk zal het aantal technische studenten verdubbelen. Deze aanpak is onmisbaar voor verdere groei van onze technologi- sche topregio’s.

Tekstvoorstel Partijbestuur:

Na: ' Samen met het bedrijfsleven zal dit wor- den uitgewerkt' toevoegen: ', waarbij bijvoor- beeld ook bezien zal worden hoe het achteraf kwijtschelden van collegegeld hetzelfde

gewenst van deze maatregel zal hebben'.

Tekstvoorstel Partijbestuur:

Na: ‘... technologische topregio’s.' toevoegen:

‘en onze kenniseconomie.’

Toelichting: (i) Zie toelichting bij amendement

1.25. (ii) in lijn brengen met amendement 2.73.

1.28 Neder-Betuwe, Zeevang, Oss/Maasdonk/Xxxx Xxxxxxxxx: 'We willen het collegegeld voor technische studies afschaffen'

Toelichting: Het probleem van de lage aantallen studenten techniek ligt geheel aan het loonge- bouw dat we in Nederland hebben gecreëerd waarbij commerciële functies hemelhoge sala- rissen ontvangen en de eigenlijke workforce daar ver onder blijft. Een weeffout in het bedrijfsleven kunnen we als overheid niet oplossen met iets simpels als het collegegeld schrappen voor specifieke studies. Dit wordt een eindeloos verhaal. In tegenstelling: laten we met het bedrijfsleven in overleg gaan om een beter op de markt en maatschappelijke behoef- te aangepast loongebouw te construeren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.29 Tilburg

Katwijk, Zeevang, Oss/Maasdonk/Lith, Assen, Wijchen, Harderwijk, Amsterdam West, Leeuwarden

Schrappen: 'We willen het collegegeld voor technische studies afschaffen. Samen met het bedrijfsleven zal dit worden uitgewerkt. Door het opruimen van financiële drempels en de grote kans op werk zal het aantal technische studenten verdubbelen. Deze aanpak is onmis- baar voor verdere groei van onze technologi- sche topregio’s.'

Toelichting: Dit is een maatregel die geheel tegen de sociaaldemocratie ingaat en ondoor- dacht is. Vier redenen:

1. de ene studie wordt voorgetrokken voor de andere. aangetoond is dat we over enkele jaren 50.000 leerkrachten tekort komen. wordt die studie dan ook gratis? en wat te denken van de verpleegkundigen?

2. er is geen enkel onderzoek dat aantoont dat studenten geen techniek gaan studeren van- wege de kosten, of juist geneigd zullen zijn techniek te gaan studeren als de kosten afnemen. het is dus een proefballonnetje, niet meer en niet minder. zonde!

3. de kans dat studenten 'even techniek gaan studeren om te kijken of het leuk is' neemt toe als je het gratis maakt. deze maatregel staat dus haaks op de regel die stelt dat uit- val voorkomen dient te worden, en staat ook nog eens haaks op een andere regel uit het

verkiezingsprogramma die zegt dat student en studiekeuze beter gematcht moeten wor- den. studiekeuze dient gemaakt te worden op basis van een intrinsieke motivatie en niet vanwege het kostenvoordeel!

4. techneuten hebben een bijna 100% kans op een baan met een flink salaris. de overheids- begroting opzadelen met juist hun studie- kosten is dus scheef. juist als er enorme krapte is en de kans op een baan en een goed salaris zeer hoog is, geldt de regel dat de student de studiekosten zelf zou moeten kunnen betalen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.30 Steenwijkerland, Sint-Michielsgestel, Zeevang, Etten-Leur, Kampen, Raalte, Enschede, Rijssen-Holten/Wierden

Hele bullet wijzigen in: We willen technische studies in zowel HBO als Wetenschappelijk Onderwijs stimuleren door het collegegeld bij succesvol afronden van de studie kwijt te schel- den. Dit zal samen met het bedrijfsleven wor- den uitgewerkt. Door het opruimen van financi- ële drempels en de grote kans op werk zal het aantal technische studenten verdubbelen. Deze aanpak is onmisbaar voor verdere groei van onze technologische topregio’s.

Toelichting: Door te kiezen voor kwijtschelding van de schuld na succesvolle afronding stimu- leer je dat mensen niet kiezen omdat het gratis is en stimuleer je ze ook de opleiding te vol- tooien.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25 en nieuwe tekstvoorstel partijbetuur.

1.31 Etten-Leur

Wijzigen: We willen het collegegeld voor tech- nische studies voor de duur van vijf jaar afschaffen. Dit gebeurt in de vorm van kwijt- schelding studielening na succesvolle afronding van de studie.

Toelichting: Zoals het nu geformuleerd is, is het een open-einderegeling die mogelijk gaat lei- den tot verworven rechten. Dat gaat ons te ver. Wij verwachten dat een tijdelijke regeling van vijf jaar de boel weer vlot kan trekken. Dit bete- kent dat de regeling voor studenten die in 2018 aan een technische studie beginnen, komt te vervallen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25 en nieuwe tekstvoorstel partijbetuur.

1.32 Leiden

Hele bullet wijzigen in:

We willen dat het aantrekkelijker wordt om technische studies te volgen. Samen met het bedrijfsleven zal dit worden uitgewerkt. Door het opruimen van financiële drempels en de grote kans op werk moet het aantal technische studenten verdubbelen. Deze aanpak is onmis- baar voor verdere groei van onze technologi- sche topregio’s.

Toelichting: We delen de wens dat het aantal studenten in de technische studies moet groei- en. Wij betwijfelen of het afschaffen van het collegegeld daarbij veel helpt, als het arbeids- marktperspectief nu al zo goed is. En waarom dan alleen bij de technische studies en niet ook in andere sectoren waar grote behoefte is aan geschoolde mensen (bv. de zorg).

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.33 Hollands Kroon

Hele bullet wijzigen in:

We willen samen met het bedrijfsleven het vol- gen van technisch onderwijs stimuleren en bevorderen. Toelichting: Voorkomen moet wor- den dat het afschaffen van collegegeld voor een bepaalde studie tot precedentwerking zal leiden. De keuze voor een studie zal moeten voortkomen uit de kansen op de arbeidsmarkt en de eigen intrinsieke motivatie.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.34 Brussel/België

'We willen het collegegeld voor technische stu- dies afschaffen. Samen met het bedrijfsleven zal dit worden uitgewerkt. Door het opruimen van financiële drempels en de grote kans op werk zal het aantal technische studenten ver- dubbelen. Deze aanpak is onmisbaar voor ver- dere groei van onze technologische topregio’s' wijzigen in: 'We willen het aantrekkelijker maken om technische studies te volgen en inte- resse in techniek stimuleren, te beginnen op de basisschool.

Toelichting: Als technische studies geheel gratis worden is dat negatief voor het beeld van tech- nische studies, met wellicht het omgekeerde effect als beoogd. Het bedrijfsleven is geen geschikte partij om over hoogte van college- geld te onderhandelen, dit is vooral een politie- ke keuze. Xxxxx zou het zijn om techniek aan te moedigen vanaf de basisschool in plaats van bijsturen op hogere leeftijd. De kans op werk zal door de voorgestelde maatregelen niet ver- anderen, zoals gesteld.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.35 Amsterdam West

'In het eerste jaar verdwijnen er al 25% van de studenten.' wijzigen in: 'In het eerste jaar valt al 25 procent van de studenten af.'

Toelichting: 'Verdwijnen' is een vreemde term in dit verband. Graag ook veranderen in het onderwijshoofdstuk (pagina 18).

PREADVIES: OVERNEMEN

1.36 Katwijk

Hele bullet wijzigen in:

De instroom van studenten bij natuurweten- schappelijke en technische opleidingen wordt bevorderd en de uitval wordt tegengegaan. dit gebeurt, zonodig in overleg met het bedrijfsle- ven, door een scala aan maatregelen, waaron- der stimulering en verbetering van de bèta- opleiding op de middelbare school.

Toelichting: De geringe populariteit van bèta- studies heeft complexere oorzaken dan in het concept wordt geschetst. Voor wat betreft de vrijstelling van collegegeld sluit Katwijk zich aan bij Tilburg. Dat is onzinnig en contrapro- ductief. Het ontwikkelen van bètastudenten moet veel eerder, op de middelbare school, ter hand worden genomen (waarbij ook wordt gewaakt tegen het teloorgaan van op de basis- school opgedane kennis en vaardigheden zoals spellen en rekenen). De kans op werk is con- junctureel en nauwelijks te sturen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.37 Borger-Odoorn

toevoegen: Werkgevers die structureel en aan- toonbaar hun medewerkers in alle groepen van het loongebouw en in elke loopbaanfase stimu- leren een opleiding te volgen en zorgen dat ze opgeleid worden, een korting te geven op hun WW premie.

Toelichting: Bij een goed opgeleide beroepsbe- volking is de risico van een rem op de innovatie kleiner en innovatie is de kans op economische groei hetgeen een basisvoorwaarde is om de overheidsfinanciën weer in evenwicht te krijgen

i.p.v. alleen bezuinigen.

Goed opgeleide mensen kunnen langer door- werken en zijn gemakkelijker inpasbaar op de arbeidsmarkt waardoor minder risico op (lang- durige) werkloosheid dus minder kans op het nodig zijn van rijks - en gemeentelijke uitgaven aan uitkeringen en re-integratiegelden plus ver- kleinen van het risico op schulden en sociale uitsluiting voor betrokkenen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur vindt de strekking van het amendement weliswaar sympathiek, maar acht het geen toevoeging op gedane voorstellen op dit terrein. Zie hiervoor het hoofdstuk arbeid.

1.38 Maastricht

'We willen het collegegeld … technische stu- denten verdubbelen.' wijzigen in: 'De Technische Universiteiten moeten een plan pre- senteren waardoor er minder uitval is en waar- door deze studies binnen het gepland curricu- lum kunnen worden afgemaakt. Daarna kan er worden overgegaan tot het afschaffen van het collegegeld voor deze studies.'

Toelichting: Xxx horen niet alleen geluiden over hoge uitval, maar ook sterke geluiden over het overschrijden van de geplande 5 jaar met 2 a 3 jaar, omdat er veel te veel in het curriculum wordt gestopt. Het verbeteren van dit type uni- versitair onderwijs kost tijd. Als je het nog niet verbeterd hebt, en je gaat toch het collegegeld afschaffen voor deze studies, dan vrezen wij dat er een nieuw soort parkeerstudie ontstaat met een nog hogere uitval tot gevolg.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

1.39 Soest

Na: ' Deze aanpak is onmisbaar voor verdere groei van onze technologische topregio’s.' toe- voegen: Het collegegeld voor technische stu- dies wordt na een succesvolle afronding volle- dig kwijtgescholden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25 en nieuwe tekstvoorstel partijbetuur.

1.40 Zeevang

Schrappen: laatste bullet.

Toelichting: Afschaffen collegegeld voor techni- sche studies is een miskenning van belang van andere noodzakelijke studies als bijvoorbeeld IT opleidingen; bovendien brengt dat mensen niet tot een studiekeuze die ze eigenlijk niet wilden. PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.25.

• Meer bedrijven moeten jongeren op mbo-niveau 2 aannemen, waarna zij verder worden opgeleid tot en met niveau 4. Jongeren moeten kunnen wisselen tussen BBL en BOL.

Amendementen

1.41 Zeist

Na: 'Jongeren moeten kunnen wisselen tussen BBL en BOL.' toevoegen: Ook in het bedrijfsle- ven geïntegreerde MBO-opleidingen moeten jongeren voldoende basis bieden voor kans op een baan elders.

Toelichting: Het is goed jongeren op te leiden in een bedrijf, maar het vergroot de afhankelijk- heid van jongeren ten opzichte van het bedrijf.

Voor een flexibele arbeidsmarkt, onafhankelijke werknemers en goede uitvoering van werkne- mersrechten moet ervoor gewaakt worden, dat de opleiding ook waarde heeft buiten het bedrijf waar de jongere opgeleid wordt. De onderwijs- inspectie moet daar o.a. via accreditering op toezien.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.42 Maastricht

Na: 'Meer bedrijven moeten jongeren op mbo- niveau 2 aannemen, toevoegen: 'en daarvoor fiscaal beloond worden,'

Toelichting: Hierdoor worden bedrijven daad- werkelijk geprikkeld om deze jongeren aan te nemen. Zonder deze fiscale prikkel is de kans groot dat het niet gebeurt.

PREADVIES: AFWIJZEN

De financiële gevolgen van dit voorstel zijn niet duidelijk.

• In het MBO moeten nieuwe dynamische technieken aangebo- den kunnen worden zodat de kloof tussen school en werkelijk- heid kleiner wordt. Een sprekend voorbeeld is de opleiding vliegtuigonderhoudtechniek. Bedrijfsleven en overheid dragen hiervoor een gezamenlijke verantwoordelijkheid en moeten gezamenlijk hiervoor zeer gericht middelen beschikbaar stel- len.

Amendementen

1.43 Echt-Susteren

'werkelijkheid' wijzigen in: 'arbeidsmarkt'. Toelichting: Zoals het beschreven staat lijkt school 'geen werkelijkheid' te zijn. Niets is min- der waar!

PREADVIES: OVERNEMEN

• Innovatiecontracten tussen het bedrijfsleven, onderzoek- en onderwijsinstellingen en de overheid moeten leiden tot een concrete investeringsagenda. Zo kunnen fundamenteel, toege- past en praktijkonderzoek elkaar versterken.

• De bezuiniging op het nationale onderzoeksbudget (voorheen uit de aardgasbaten) betekent dat we vanaf 2015 in totaal 2500 minder promotieplaatsen aan Nederlandse universiteiten en instituten zullen hebben. Dit zal zo spoedig mogelijk moeten worden ingelopen om weer op het niveau van Duitsland en Zwitserland te komen qua overheidsinvesteringen in weten- schappelijk onderzoek.

Amendementen

1.44 Brussel/België

toevoegen: Dit is ook van groot belang voor Nederlandse onderzoekers om goed te kunnen blijven deelnemen in EU onderzoeksprogram- ma's en zo toegang te krijgen tot nieuwe ken- nis'.

Toelichting: Deze investeringen zijn van groot belang om Nederlandse kennisinstellingen in staat te stellen aansluiting te houden bij Europese onderzoeksprogramma’s. Al jaren ver- werven Nederlandse onderzoekers meer Europese onderzoekssubsidies dan Nederland bijdraagt aan de EU begroting. Bezuinigingen op de Nederlandse onderzoeksbegroting draagt dus bij aan verslechtering van onze status als netto betaler aan Brussel.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De PvdA wil de komende jaren meer ruimte voor initiatieven als de werkschool, vakscholen en de beschrijfscholen waarin de praktijkopleiding tot vakmanschap centraal staat.

Amendementen

1.45 Steenwijkerland, Rijssen-Holten/Wierden

'De PvdA wil de komende jaren meer ruimte voor initiatieven als de werkschool, vakscholen en de beschrijfscholen waarin de praktijkoplei- ding tot vakmanschap centraal staat.' wijzigen in: 'De PvdA wil ruimte bieden aan experimen- ten en initiatieven die kansen voor vakmanschap vergroten. 'Toelichting: De gestelde voorbeelden moet je niet vermelden omdat je ruimte wilt bieden aan experimenten en initiatieven. Hierbij moet je geen voorbeelden noemen, omdat dit ertoe lijkt te leiden dat je initiatieven direct in de fuik van theoretisch of praktisch onderwijs lokt. PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur hecht juist belang aan het noemen van de werkschool.

1.46 Zwolle, Kampen, Deventer, Raalte, Rijssen- Holten/Wierden

Toevoegen extra bullet: Om het ICT-gebruik in het onderwijs te vergroten én om het leren op de werkplek te stimuleren worden leermiddelen, in het bijzonder e-books en e-learningomgevin- gen, net als schoolboeken belast met een BTW tarief van 6%.

Toelichting: Op die manier wordt gegarandeerd dat er geen verschil zit in het BTW tarief over schoolboeken en e-books etc. Het is onwenslijk dat indien je een gewoon boek aanschaaft je daar het lager BTW tarief over betaald maar indien je dezelfde tekst koopt in de vorm van

een ebook dat je er het hoger tarief over moet betalen. De PvdA zou er naar moeten streven dat ebooks etc ook kunnen worden aangeschaft tegen het lagere BTW tarief.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.47 Amsterdam Centrum, Netwerk Ruimte

Na: 'De PvdA wil de komende ... vakmanschap centraal staat.' toevoegen: 'Buurten blijven levendig en gemengd door leer-werk-combina- ties. Voor MBO'ers moeten meer verbindingen worden gelegd tussen kleinschalige ROC’s en ondernemers in buurten. Daarbij kan Rijksgeld worden ingezet om start-up locaties voor jonge ondernemers in buurten mogelijk te maken, door met fiscale en bouwregels te stimuleren dat leegstaande planden hiervoor worden gebruikt.'

Toelichting: hiermee maken we het begrip 'ruim- te' concreet. Het gaat niet alleen om beleids- ruimte maar ook om fysieke ruimte, het bestrij- den van leegstand en het verbinden van leren, wonen en werken in de buurt.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur ziet hier zeker kansen, maar vindt dit specifieke voorstel vooral een taak van gemeenten en onderwijsinstellingen.

4. MKB als bron van ondernemerschap, innovatie en banen Het MKB is de banenmotor van Nederland. De PvdA is trots op echte ondernemers die diensten verkopen. Die producten maken en exporteren. Die ontzettend veel werkgelegenheid bieden. Het grootste deel van de Nederlandse bevolking, 4,5 miljoen mensen, werkt in het MKB. In winkels, in de agrarische of toeristische sec- tor, in de IT, in de media of als boekhouder of administrateur.

Amendementen

1.48 Steenwijkerland, Xxxxxxx-Xxxxxx/Wierden, Raalte, Kampen, Hof Van Twente

Toevoegen extra bullet: 'BTW op ambachtelijke arbeid wordt maximaal op 6% gesteld.' Toelichting: Onderscheid tussen 6 en 19% is op dit moment nog steeds vrij willekeurig.

Ambachtelijke arbeid moet goedkoper en dus dient er nog eens kritisch gekeken te worden welke beroepen onder het 6% tarief moeten worden gebracht. Een tarief van 19% op ambachtelijke arbeid maakt zwart werken of inhuren van zelfstandigen uit goedkopere lan- den te aantrekkelijk en maakt het werk voor deze groep zelfstandigen minder aantrekkelijk. De groep moet dan ook worden uitgebreid.

PREADVIES: AFWIJZEN

Dit amendement is te veel omvattend. Ook de ambachtelijke productie van zeer luxe goederen zou er dan onder vallen.

1.49 Amsterdam Zuidoost

Toevoegen extra bullet: 'Verlaag de BTW voor arbeidsintensieve diensten zoals onderhouds- werkzaamheden en zzp-werk, zoals eerder de BTW voor de bouw tijdelijk werd verlaagd.' PREADVIES: AFWIJZEN

Dit amendement is te veel omvattend.

60 procent van de totale export komt voor rekening van het MKB. In het MKB treffen we de echte ondernemers, die nieuwe oplos- singen vinden, die nieuwe markten aanboren en die zelf risico’s durven lopen. Deze ondernemers worden gekoesterd door de PvdA. Overbodige regels willen we schrappen, complexe procedu- res vereenvoudigen.

Dit gaan we doen:

• Om echt ondernemerschap te stimuleren moet vreemd en eigen vermogen gelijk worden belast.

Amendementen

1.50 Amsterdam West

Extra bullet toevoegen:

'We stimuleren studenten en universiteiten om de opgedane kennis in de praktijk te brengen in nieuwe ondernemingen, die potentieel veel werkgelegenheid zullen gaan genereren.' Toelichting: Innovatie komt, ondanks de titel, niet echt terug in deze paragraaf.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.51 Zeevang

Schrappen: Hele bullet.

Toelichting: het gelijk belasten van eigen en vreemd vermogen is de doodsteek van veel MKB-ondernemingen. Op dit moment overleven veel MKB-ers de slechte tijd voor een deel op vreemd vermogen en (zoveel mogelijk) instandhouding van hun personeelsbestand, als de betere tijden aanbreken investeren ze weer als eerste.

Voor het overige wordt verwezen naar amende- ment nummer 1.1.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting amendement 1.22.

• Er starten elk jaar 40.000 nieuwe ondernemingen. Hen wil- len we stimuleren om van hun ideeën een succes te maken en door te groeien. Dat creëert werkgelegenheid. De zelfstandi- genaftrek en ondernemersfaciliteiten gaan op in een winstbox die meer wordt gericht op starters en groei.

• Door de bankencrisis komen bedrijven vaak moeilijk aan kre- dieten. We grijpen in als blijkt dat banken hun maatschappe- lijke verantwoordelijkheid niet nemen.

1.52 Wijchen

Na: 'We grijpen in als blijkt dat banken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid niet nemen.' toevoegen: De PvdA stimuleert de vor- ming van een bank die gericht is op het maat- schappelijke belang om veiligheid te kunnen bieden aan spaarders en kapitaal aan het MKB en waarvan de overheid eigenaar is.

Toelichting: Reactie op het functioneren van veel van de huidige (Nederlandse) banken die te weinig gericht zijn op een maatschappelijke taak en die ongegeneerd ten koste van klanten en belastingbetalers risico's nemen.

PREADVIES: AFWIJZEN

De PvdA ondersteunt een langdurig strategisch belang in ABN en wil de oprichting van een Nationale Investeringsbank.

1.53 Brussel/België

Schrappen: 'Door de bankencrisis komen bedrijven vaak moeilijk aan kredieten. We grij- pen in als blijkt dat banken hun maatschappelij- ke verantwoordelijkheid niet nemen.' Toelichting: Huidige tekst is onvoldoende con- creet, en elders is al aangegeven dat een nieu- we Nationale Investeringsbank zal worden opgericht die voorziet in het gesignaleerde pro- bleem. Mogelijk kan hiermee de verbinding worden gelegd, indien met het 'ingrijpen' het- zelfde is bedoeld.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur hecht er belang aan dat dit belangrijke punt wordt gemaakt.

1.54 Utrecht, Zeevang

Na: 'We grijpen in als blijkt dat banken hun maatschappelijke verantwoordelijkheid niet nemen.' toevoegen: Er moet een openbare banken-kredietmonitor komen. Hier wordt bij- gehouden en inzichtelijk gemaakt hoeveel kre- dieten banken verstrekken en of ze daarin beter of slechter presteren dan gemiddeld (dan de andere banken).

Toelichting: Het is heel goed dat dit punt wordt genoemd. Bedrijven komen heel vaak heel moeilijk aan kredieten. Banken nemen vaak hun verantwoordelijkheid niet. Het blijft echter wel vaag wanneer we dan ingrijpen en hoe we ingrijpen. Vandaar deze praktische uitwerking. Het moet duidelijk worden wanneer banken hierin niet hun maatschappelijke verantwoorde- lijkheid nemen. Dit gebeurt nu vaak nog in ach- terkamertjes. Laten we dan zorgen dat we de gemiddelde statistieken ook openbaar maken, om op die manier ook een tool

te hebben waarmee we de banken kunnen aan- spreken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Een openbare banken-kredietmonitor lijkt het

doel te moeten dienen om prestaties van indi- viduele banken op kredietverlening bloot te leggen. Dit zegt echter nog niets over de rede- nen van beperkte kredietverlening van een bank, zoals een te hoog risicoprofiel of stren- gere kapitaaleisen. Het PB houdt daarom vast aan het eigen voorstel van de Nationale Investeringsbank.

1.55 Den Haag

Extra bullet toevoegen:

De overheid ondersteunt kansrijke MKB'ers die starten met exporteren. Dit gebeurt onder andere door de internationale dienstverlening aan MKB'ers van het Ministerie van EL&I en van het buitenlandse postennetwerk uit te breiden. Speciale aandacht wordt gegeven aan export naar nieuwe economische machten in het verre Oosten, Latijns-Amerika en Afrika.

Toelichting: Het betreden van nieuwe groei- markten wordt in de inleiding van het hoofd- stuk Economie (terecht) als doelstelling genoemd. Dit punt is echter niet concreet uit- gewerkt in het stuk 'Oplossingen'. Het MKB in Nederland is verantwoordelijk voor bijna 60% van de totale Nederlandse export. Exporteurs zijn verantwoordelijk voor 44% van de werkge- legenheid, terwijl ze slechts 7% uitmaken van de bedrijven in Nederland. Met kleine investe- ringen van de overheid kunnen grote resultaten voor werkgelegenheid worden geboekt.

Exportvergroting, en met name export naar nieuwe groei-economieën is een zeer kansrijke banenmotor.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur ondersteunt de strekking van het amendement maar is van mening dat de uitbreiding van het buitenlandse postennet- werk een onuitgewerkte gedachte is, waarbij vooral gekeken zou moeten worden hoe we de positie van Nederlands MKB in de wereld in Europees verband kunnen versterken.

• We zijn voor particuliere initiatieven ter ondersteuning van kredietverlening aan en ter bevordering van vermogensvorming binnen het MKB onder meer in de vorm van durfkapitaal en microfinanciering voor starters.

• Het MKB moet toegang krijgen tot over- heidsaanbestedingen. Dat stimuleert innovatie en competitie met grotere bedrijven. De over- heid waakt voor een onnodige stapeling van ervaringsvereisten om innovatie te stimuleren.

Amendementen

1.56 Leiden, Amsterdam Zuid

'Het MKB moet toegang krijgen tot overheids- aanbestedingen.' wijzigen in: 'Het Besluit aan- bestedingsregels bij overheidsopdrachten is voor een klein bedrijf vrijwel onhaalbaar. Wij willen ervoor ijveren dat de Europese richtlij- nen worden vertaald in vereenvoudigde nor- men, zodat het MKB reële toegang krijgt tot overheidsaanbestedingen.'

Toelichting: De formulering in het conceptpro- gramma is onhelder. De nieuwe formulering geeft weer waar het ons om gaat.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur vindt de eigen formulering juist helderder. De techniek van de Aanbestedingwet en de Proportionaliteitsgids is op deze plek niet nodig.

1.57 Amsterdam Nieuw-West, Zeevang

' De overheid waakt voor een onnodige stape- ling van ervaringsvereisten om innovatie te sti- muleren.' wijzigen in: 'De overheid waakt voor een onnodige stapeling van ervaringsvereisten en het stellen van te hoge vermogenseisen om innovatie te stimuleren.'

Toelichting: Deze toevoeging (te hoge vermo- genseisen) is voor Amsterdam heel belangrijk. PREADVIES: OVERNEMEN

• De Winkelsluitingstijdenwet wordt veel rui- mer. Het is aan gemeenten zelf om te bepalen dat winkels op zondag open mogen zijn.

Amendementen

1.58 Neder-Betuwe, Sint-Michielsgestel

'De Winkelsluitingstijdenwet wordt veel ruimer. Het is aan gemeenten zelf om te bepalen dat winkels op zondag open mogen zijn.' wijzigen in: De Winkelsluitingstijdenwet blijft zoals deze nu is: op basis van toeristische en recreatieve noodzaak kunnen winkels enkele zondagen per jaar open zijn.

Toelichting: We hebben ook een zekere rust nodig in onze maatschappij waarbij kleine ondernemers en hun personeel niet door de markt worden gedwongen om ook zondag open te zijn.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur kiest ervoor om die afweging vanaf nu (nog meer) bij de gemeenten neer te leggen. Een gemeente(raad) kan er voor kie- zen de winkels op zondag te sluiten, als dat bijvoorbeeld in het belang van werknemers en/of kleine winkeliers wenselijk geacht wordt.

1.59 Hellevoetsluis

'De Winkelsluitingstijdenwet wordt veel ruimer. Het is aan gemeenten zelf om te bepalen dat winkels op zondag open mogen zijn.' wijzigen in: De Winkelsluitingswet in zijn geheel intrek- ken. Deze wet is betuttelend en onnodig regu- lerend.

Toelichting: Het is aan het bedrijfsleven, en daarin met name ook het MKB, zijn prima in staat om zelf te beoordelen welke winkeltijden in hun omgeving op hun plaats zijn en door de lokale bevolking aanvaard worden. Flexibiliteit van openingstijden bieden ook mogelijkheid tot differentiatie (waarmee ook kleine of fami- liebedrijven zich positief kunnen profileren) en extra werkgelegenheid.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.58.

1.60 Sint-Michielsgestel, Katwijk Schrappen: hele bullet.

Toelichting: Zowel voor een duurzame samen- leving, het welzijn van burgers als voor rusttij- den van werknemers (en zeker kleine onderne- mers) is het heel gezond dat er we niet 24/7 worden aangezet tot consumeren en dat als regel de winkels op zondag gesloten blijven.

Dit zal de volksgezondheid en het beperken van onze zorgkosten ten goede komen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.58.

1.61 Zeevang

'gemeenten' wijzigen in: 'ondernemers' Toelichting: Dit is niet iets wat van het rijk moet worden afgeschoven naar gemeenten. Winkeliers moeten vrij zijn om open te zijn als ze dat willen. De laatste jaren is het consumen- tengedrag sterk veranderd. Het grootste deel van de omzet in een week wordt door winke- liers in het weekend behaald. Vele onderne- mers zijn liever op maandag dicht dan op een zondag. Daar moeten ze vrij in zijn.

Zondagsopening wordt geen verplichting. Winkeliers hoeven niet open als ze dat niet wil- len. In gemeenten waar zondagsopening door de bevolking niet wordt gewaardeerd, zullen winkeliers wel uitkijken om toch op zondag open te gaan. Dat regelt zichzelf. Kleine onder- nemers geven steeds vaker aan dat ze abso- luut geen probleem hebben om gemotiveerd personeel te vinden dat graag op zondag wil werken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 1.58.

• De PvdA wil dat ondernemers hun procedurele zaken zoveel mogelijk kunnen regelen bij een digitaal loket om procedures

en wettelijke kosten te verminderen.

• Inspecteurs moeten samenwerken en gelijktijdig controleren. Bij gebleken goed gedrag wordt uitgegaan van vertrouwen in plaats van wantrouwen. Waar nodig moet gewoon worden opgetreden.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

Toevoegen als tweede zin: 'De inspectie wordt verbeterd, geïntensiveerd en beter gecoördi- neerd.'

Amendementen

1.62 Katwijk, Amsterdam Zuid

'Inspecteurs moeten samenwerken en gelijktij- dig controleren.' wijzigen in: De inspectie wordt verbeterd, geïntensiveerd en beter gecoördi- neerd.

Toelichting: De eerste zin van het concept is te gedetailleerd (gelijktijdige controle). Een ver- trouwensstelsel laat 'gebleken goed gedrag'snel vervallen in slecht gedrag. Zie de recente berichten over het 'vertrouwenssysteem' bij de belastingdienst dat de staat miljarden kost.

PREADVIES: AFWIJZEN

High trust staat inderdaad enigszins ter discus- sie. Soms moeten controles gewoon geïntensi- veerd worden. Dat hangt ook af van de (trans- parantie van) de sector. Zie tekstvoorstel Partijbestuur.

• De toelating van Kenniswerkers en internationale studenten moet enerzijds beter aansluiten op specifieke behoeften in bedrijfsleven en wetenschap aan hoogopgeleide medewerkers en anderzijds worden ontdaan van bureaucratische romp- slomp. Vertrouwen moet voorop staan. Bij misbruik wordt hard opgetreden.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

Extra bullet toevoegen:

‘We willen dat de belastingdienst de komende jaren intensiever verticaal toezicht en controles kan uitoefenen, zodat zo min mogelijk belas- tinginkomsten worden gemist.’

Amendementen

1.63 Oss/Maasdonk/Lith

'De toelating van Kenniswerkers en internatio- nale studenten moet enerzijds beter aansluiten op specifieke behoeften in bedrijfsleven en wetenschap aan hoogopgeleide medewerkers en anderzijds worden ontdaan van bureaucrati- sche rompslomp.' wijzigen in: 'De toelating van Kenniswerkers en (internationale) studenten moet enerzijds beter aansluiten op specifieke

behoeften in bedrijfsleven en wetenschap aan hoogopgeleide medewerkers en anderzijds worden ontdaan van bureaucratische romp- slomp.'

Toelichting: Te vaak wordt er door het bedrijfs- leven de voorkeur gegeven voor internationale studenten, daar waar er in de meeste gevallen ook Nederlandse studenten met dezelfde capa- citeiten voorhanden zijn. Eerst vissen in eigen vijver en dit ook stimuleren!

PREADVIES: AFWIJZEN

Het gaat in dit bolletje echt om mensen die uit het buitenland komen, en de rol van de IND hierin. Het gaat niet over 'toelating' in de brede zin van het woord.

1.64 Soest

Toevoegen extra bulletpoint: Wij stappen af van het Horizontaal Toezicht door de Belastingdienst op ondernemingen. In plaats daarvan zorgen wij voor een substantiële per- sonele versterking van de Belastingdienst.

Toelichting: Volgens klokkenluiders bij de belas- tingdienst is het HT een verkapte maar keihar- de bezuinigingsmaatregel die al in het invoe- ringsjaar 2008 leidde tot een tax-gap van 2,8 miljard. Zie voor een verdere toelichting de Volkskrant van 16 juni 2012, de interne website van de belastingdienst of informatie van de Abvakabo.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie tekstvoorstel Partijbestuur hierboven.

5. Groene groei

Duurzaam ondernemen is geen wens meer maar absolute nood- zaak in een economie waar grondstoffen steeds schaarser en daar- mee ook duurder worden. Maatschappelijk verantwoord onderne- men is al lang geen bijzaak meer, het is de kern van ondernemen. Anders blijf je simpelweg niet bestaan.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur: toevoegen: Daarbij bepleit ze dat de overheid het goede voorbeeld geeft door bij elke aan-

koop of aanbesteding zoveel mogelijk te kiezen voor een duurzame aanbieder, voor het bewus- te product of de betrokken dienst.

Amendementen

1.65 Eindhoven, Best, Waalre, Veldhoven toevoegen: Daarbij bepleit ze dat de overheid het goede voorbeeld geeft door bij elke aan- koop of aanbesteding te kiezen voor een duur- zame aanbieder, uit de top 5 van duurzaamheid voor het bewuste product of de betrokken dienst.

Toelichting: Doen wat je zegt (of practice what

you preach). Als duurzaamheid altijd een aan- dachtspunt is, is de kans groter dat duurzaam ondernemen ook economisch loont op korte termijn. Duurzaamheid is echter niet altijd het enige aandachtspunt,

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie tekstvoorstel Partijbestuur hierboven.

Een duurzame economie is niet alleen nodig vanwege het kli- maatprobleem en de uitputting van onze aarde, maar biedt ook grote economische kansen. Kansen op nieuwe groei, waar de oude stilvalt; op nieuwe banen, waar de oude verdwijnen. Op nieuwe innovatie, waar Nederland in kan uitblinken. Nederland heeft de beste ingenieursbureaus, offshore bedrijven, waterbou- wers en havens. Wij kunnen en willen wereldspeler zijn op het gebied van offshore energiewinning. En met Wageningen ook op het gebied van biogrondstoffen.

1.66 Zutphen

Toevoegen:

Maar Nederland heeft geen grootschalige ener- gieproductiebedrijven meer. Er ligt een grote kans voor nieuwe kleine decentrale energiepro- ductie die door particulieren en bedrijven kun- nen worden geëxploiteerd.

PREADVIES: AFWIJZEN

Nederland heeft wel degelijk grootschalige productiebedrijven (NUON, Essent, Delta, etc). De laatste is zelfs nog in overheidshanden (Zeeland).

Dit gaan we doen:

• De PvdA ondersteunt maatschappelijk ondernemen, inves- teert in duurzame energie, ondersteunt initiatieven en groene groei.

Amendementen

1.67 Zeevang

'groene groei' wijzigen in: 'duurzame groei' Toelichting: Groen is maar één aspect van duur- zaamheid. Xxxxx moet je niet alleen doen op een natuurvriendelijke manier maar ook liefst met investeren in bv je directe-onderneem- omgeving; de buurt.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur heeft een voorkeur voor 'groene groei'. Het geeft beter weer wat de bedoeling is dan de door de indiener genoem- de formulering, die een veel betere strekking kan hebben.

• Ook fiscale maatregelen ondersteunen onze groene agenda: rode diesel wordt afgeschaft, de afschaffing van de milieubelastingen draaien

we terug en de SDE-regeling bouwen we af en vervangen deze door een verplicht aandeel duurzame energie.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

Na: 'draaien we terug' toevoegen de regeling 'groen beleggen' blijft.

Amendementen

1.68 Utrecht, Zeevang

Na: 'draaien we terug', de regeling 'groen beleggen' blijft en wordt uitgebreid.

Toelichting: Het demissionaire kabinet heeft, ondanks grote bezwaren van natuur-en milieu- organisaties, boerenorganisaties, Bouwend Nederland, banken e.a., de Regeling Groen Beleggen gefaseerd willen afbouwen. Deze Regeling trok door het fiscaal voordeel 5,6 mil- jard euro uit de markt ten nutte van investerin- gen in groen, duurzame landbouw en energie. Deze mogelijkheid en bijdrage moet in stand blijven en uitgebreid naar nieuwe onderwerpen en terreinen, waar vergroening noodzakelijk is. PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur hierbo- ven.

1.69 Utrecht

'duurzame energie' Wijzigen: 'hernieuwbare energie uit wind en zon'

PREADVIES: AFWIJZEN

Er is meer dan alleen wind en zon.

1.70 Amsterdam Zuid, Zeevang, Amsterdam Nieuw- West

Na: 'rode diesel wordt afgeschaft' toevoegen: '(voor de binnenvaart zal het accijnsvoordeel op brandstof geleidelijk worden afgebouwd)' Toelichting: Het zonder meer afschaffen van rode diesel draait de binnenvaart de nek om: juist in die sector zijn duurzame alternatieven niet op stel en sprong voorhanden. De binnen- vaart moet dus een overgangsperiode worden gegund.

PREADVIES: AFWIJZEN

De huidige tekst geeft accuraat de bedoeling weer.

• Er komt een leveranciersverplichting voor groene energie. Leveranciers worden verplicht om elk jaar en stijgend aandeel van hun elektriciteit hernieuwbaar te leveren. Kolencentrales moeten verplicht duurzame biomassa bijstoken.

Amendementen

1.71 Utrecht

Schrappen: 'Kolencentrales moeten verplicht duurzame biomassa bijstoken.'

PREADVIES: AFWIJZEN

De bijstookverplichting is juist van groot belang om de doelstellingen te halen.

• We kiezen voor innovaties gericht op een duurzame econo- mie. Hiermee stimuleren we de ontwikkeling van groene energie via biomassa, windenergie en zonnepanelen.

Amendementen

1.72 Wijchen

toevoegen: 'en het verminderen van het ener- gieverbruik'

PREADVIES: OVERNEMEN

1.73 Utrecht

Schrappen: 'biomassa'

Toelichting: Biomassa is niet per definitie duur- zaam. Allesbehalve. Biomassa gebruiken als brandstof kan betekenen dat kostbare land- bouwgrond niet meer gebruikt wordt voor het verbouwen van voedsel maar voor het verbou- wen van bio-brandstof. Met een groeiende wereldbevolking en stijgende voedselprijzen is dit dus alles behalve duurzaam temeer daar de huidige wereld energiebehoefte (in theorie) prima gedekt kan worden uit zonne-energie. In ieder geval kan onze eigen elektriciteitsbehoefte prima gedekt worden uit zonne-energie.

Bovendien zal het massaal overschakelen op biomassa er zeer waarschijnlijk ook op neerko- men dat bio-massa uit andere werelddelen hier- heen getransporteerd gaat worden om te ver- branden wat mogelijk leidt tot uitputting van landbouwgrond daar en CO2 overschotten hier. PREADVIES: AFWIJZEN

De bijstookverplichting van biomassa is van groot belang om de doelstellingen te halen. Er zijn duurzaamheidscriteria voor biomassa om mogelijke nadelige bijeffecten te voorkomen.

1.74 EVS Landelijk, ZuidNoord Commissie toevoegen: Bij de productie van biobrandstof- fen zal rekening gehouden worden met de gevolgen voor de voedselvoorziening, vooral in ontwikkelingslanden.

Toelichting: Er mist een erkenning van de geva- ren die grootschalige productie van biobrand- stoffen kunnen betekenen voor de voedselvoor- ziening, terwijl biobrandstoffenproductie een groot beslag legt op land en water bijvoor- beeld. In Sub-Sahara Afrika heeft ongeveer

tweederde van alle grondaankopen te maken met de productie van bio-energie.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Netbeheerder Xxxxxx wordt verantwoordelijk voor de aanleg van een net op zee voor windenergie.

• Lokale initiatieven voor decentrale energieopwekking worden gestimuleerd. De energiebelasting op kleinschalige, decentra- le opwekking verdwijnt.

Amendementen

1.75 Steenwijkerland, Deventer, Hof Van Twente, Kampen, Raalte, Rijssen-Holten/Wierden 'Lokale initiatieven voor decentrale energieop- wekking worden gestimuleerd. De energiebe- lasting op kleinschalige, decentrale opwekking verdwijnt.' wijzigen in: Lokale initiatieven voor decentrale energieopwekking worden gestimu- leerd binnen het kader van een verantwoorde- lijke ruimtelijke ordening. De energiebelasting op kleinschalige, decentrale opwekking ver- dwijnt. Toelichting: de toevoeging binnen het kader van een verantwoordelijke ruimtelijke ordening dient ertoe om lokaal/regionaal een afweging te kunnen maken en bv. het plaatsen van solitaire windmolens niet toe te staan. PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodige toevoeging.

1.76 Etten-Leur

toevoegen: Lokale en particuliere initiatieven voor decentrale energieopwekking worden gestimuleerd. De energiebelasting op klein- schalige, decentrale opwekking verdwijnt. De PvdA wil burgers stimuleren op een vrije en democratische manier in hun energiebehoefte te voorzien.

Toelichting: Zoals het nu geregeld is, is de bur- ger voor het grootste deel afhankelijk van cen- traal geregelde voorzieningen. Zowel op natio- naal als op lokaal gebied. Wij willen ook parti- culiere initiatieven stimuleren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodige toevoeging.

1.77 Texel

toevoegen: Dit geldt voor particulieren, maar ook voor lokale energiebedrijven die lokaal energie opwekken en ter plekke leveren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Een dergelijke verbreding van de regeling zou tot onbedoelde effecten en perverse prikkels kunnen leiden.

1.78 Zutphen

Toevoegen extra bullets:

• Voor de productie van duurzame energie zijn ingrepen in het landschap onontkoombaar. De PvdA zal belemmeringen op het gebied van Ruimtelijke Ordening wegnemen ten behoeve van duurzame energieopwekking.

• De PvdA wil productie van kleinschalige duurzame energie, zoals door bijv. door windmolens en zonnepanelen in eigen land stimuleren. Daarnaast verdient de opwekking van elektriciteit en biogas door Nederlandse ondernemingen voorrang. Aanleg van grote vervuilende centrales door buitenlandse ondernemingen wordt niet gestimuleerd.

• Energietransitie (de overgang van een fossie- le naar een duurzame energievoorziening) is een ambitie van veel partijen in de samenle- ving. Geen partij is er echter voor verant- woordelijk. De PvdA zal deze taak bij de regionale beheerders van het energienet neerleggen. Zij zullen beleid en uitvoering van de energietransitie ter hand nemen, zoals de Waterschappen de verantwoording dragen voor de waterhuishouding.

Toelichting: De grootste bottleneck voor de ontwikkeling van duurzame energie is ruimtelij- ke ordening. De procedures voor een windmo- len kunnen nu al een decennium beslaan. Dit frustreert de ontwikkeling om windmolens en zonnepanelen te plaatsen en daardoor ook de productie van windmolens en zonnepanelen in eigen land te doen.

Door de verkoop van Nuon en Essent aan resp. Zweedse en Duitse bedrijven zijn in Nederland geen grote energieproducenten meer geves- tigd. Buitenlandse bedrijven plaatsen echter wel vervuilende kolen- en gascentrales in Nederland, terwijl er meer elektriciteit wordt geproduceerd dan wordt verbruikt in Nederland. Deze centrales dienen zo snel mogelijk gesloten te worden. De ontwikkeling van kleinschalige duurzame energie dient gesti- muleerd te worden omdat dit de regionale eco- nomie kan versterken. Met name voor de krimpregio’s ontstaan hierdoor kansen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Dit amendement strekt veel verder dan alleen procedures over Ruimtelijke Ordening.

• De PvdA wil zuinig omgaan met natuurlijke hulpbronnen. Energiebesparing, uitstootbeperking en recycling van produc- ten worden blijvend bevorderd.

Amendementen

1.79 Neder-Betuwe, Zeevang, Assen, Etten-Leur,

Amsterdam Zuid

toevoegen: Hierbij wordt uitgegaan van het principe: 'Afval bestaat niet' zodat volop wordt ingezet op een eindstadium van 100% recycling van afvalstaffen tot nieuwe grondstoffen.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.80 Landelijke werkgroep Milieu en Energie toevoegen: Daarbij worden middelen om bur- gers te stimuleren veel aan te leveren voor recycling, zoals systemen met retourpremies, uitgebreid naar meerdere materialen. Toelichting: Groene groei is niet mogelijk zon- der grondstoffen en materialen in het bedrijfs- leven en uit huishoudens steeds te recyclen. De tekst is nu weinig concreet.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.81 Landelijke werkgroep Milieu en Energie toevoegen: Zo wordt het statiegeldsysteem op flessen niet afgeschaft, maar wordt gekeken naar het

(gedeeltelijk) overnemen van het Duitse statie- geldsysteem.

Toelichting: Hoewel de frisdrankindustrie anders beweert is het huidige statiegeldsysteem op PET-flessen wel rendabel, leidt tot een hoger hergebruik van plastics en minder zwerfafval in de openbare ruimte. Belangrijk is ook dat het kan rekenen op een groot draagvlak onder de bevolking. Afschaffing ligt niet voor de hand.

Logischer zou het zijn om te kijken naar de ervaringen van het in Duitsland ingevoerde sta- tiegeldsysteem en te overwegen dit over te nemen.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Onze vervoersknooppunten de Rotterdamse haven, Schiphol en spoorlijnen zijn van onmisbaar belang voor de Nederlandse economie. Zo kan het Rotterdamse havencom- plex met forse groei een belangrijke herstelmotor voor de eco- nomie en werkgelegenheid worden. Om duurzaamheidsdoor- braken te krijgen bijvoorbeeld ten aanzien van restwarmte en afvalstoffen in het hele havengebied, is een gebiedsvergun- ning nodig. Economie en duurzaamheid gaan hand in hand. Reststoffen uit de haven worden hergebruikt in de kassen van het Westland.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur toevoegen: Bij de inkoop door het rijk wordt het criterium ingevoerd dat bij vergelijkbare prijzen zo veel mogelijk het meest duurzame alternatief wordt gekocht.

Amendementen

1.82 Brussel/België

Na: 'hand in hand' toevoegen: 'mits groei wordt geconditioneerd, om milieuschade te beperken.'

Toelichting: Er is in dit hoofdstuk een tegen- spraak tussen groene groei en versterking van de Rotterdamse Haven, Schiphol en spoorlij- nen. Om milieuschade te voorkomen, moeten passende condities gesteld worden.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.83 Utrecht

Toevoegen extra bullet:

Uitgangspunt van beleid moet zijn dat afval een grondstof is en dat gestreefd moet wor- den naar hergebruik. Met onze logistieke en technologische kennis kan Nederland het krin- gloopcentrum van West-Europa worden. Te beginnen in eigen huis met een hoge belasting op het verbranden en storten van afval. Dit bevordert immers recycling.

PREADVIES: AFWIJZEN

Recycling hoeft niet per se via een nieuwe, hoge belasting bevorderd te worden. Er bestaan al afvalstoffenheffingen per gemeen- te.

1.84 Utrecht

Toevoegen extra bullet:

Huishoudens moeten hun afval gratis bij het lokale afvalscheidingsstation kunnen afgeven om illegale stort te voorkomen. De prijs hier- van kan doorberekend worden in de algemene afvalheffing die bewoners al betalen.

Toelichting: Kringloop c.q. recycling van afval is in een wereld waarin grondstoffen steeds duurder worden economisch zeer wel levens- vatbaar. Het levert ook werkgelegenheid op, zowel hoog geschoolde arbeid voor het ont- werpen van logistieke stromen en afvalschei- dingsmachines als laaggeschoold omdat toch ook een deel handmatig gescheiden en gecon- troleerd moet worden. Uiteraard is storten en verbranden goedkoper totdat bepaalde grond- stoffen zo duur worden dat men geld gaat bie- den om afval te mogen verwerken; het lijkt wel zo verstandig om dat stadium te voorkomen. PREADVIES: OVERNEMEN

1.85 Maastricht

toevoegen: Niet alleen goederenvervoer maar ook het realiseren van grensoverschrijdende Intercityverbindingen zijn van cruciaal belang voor de verdere economische ontwikkeling van de randstad en de regio's.

Toelichting: De economie in grensregio's is veel sterker afhankelijk van de buurlanden dan

andere gedeelten van het land. Het is daarom van groot belang dat er goede verbindingen zijn.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.86 Moerdijk

Na: 'Onze vervoersknooppunten de Rotterdamse haven…….' toevoegen: 'Dit herge- bruik wordt ook gestimuleerd bij andere haven- gebieden.'

Toelichting: Bv in het havengebied Moerdijk is er de proeftuin ' Duurzame verbindingen Moerdijk', waarbij bedrijven in het havengebied restwarmte met elkaar uitwisselen voor herge- bruik. In de toekomst zal ook gekeken worden naar mogelijkheden van het gebruik van rest- warmte buiten het havengebied. Door het toe- voegen van de zin, worden ook deze belangrij- ke initiatieven ondersteund.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.87 Landelijke werkgroep Milieu en Energie Toevoegen extra bullet:

'Bij de inkoop door het rijk wordt het criterium ingevoerd dat bij vergelijkbare prijzen de meest duurzame alternatief wordt gekocht.' Toelichting: Het rijk heeft een voorbeeldfunctie en aanschaffingen door de overheid kan duur- zame oplossingen bevorderen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel.

1.88 Landelijke werkgroep Milieu en Energie Extra bullet toevoegen: 'Overheidsfinanciering wordt doorgelicht op

subsidies en belastingvoordelen die de groene groei belemmeren en deze worden afgebouwd.' Toelichting: Overheidsbezuiniging op verstoren- de subsidies zijn mogelijk waarmee betere overheidsfinanciën en groene groei samengaan. PREADVIES: OVERNEMEN

G. Innovatiebeleid

Ondernemers weten zelf het beste waar hun kansen liggen. Innovaties komen van mensen, bedrijven, de wetenschap, niet uit de Ministeries. Maar de overheid kan er wel voor zorgen dat ondernemers uitstekend opgeleide werknemers kunnen krijgen, dat de publieke voorzieningen op orde zijn en de infrastructuur goed functioneert. De rol van de overheid in het economisch beleid is dus cruciaal wat betreft de economische structuur.

Daarom kiest de PvdA voor gericht innovatiebeleid. Een beleid dat nauw aansluit bij de successen van economische netwerken rond zogenaamde 'talenttowns'. Hightech in de regio Eindhoven, agro&food in het netwerk rond Wageningen, biomedisch in Enschede en Nijmegen, biotech in Leiden, logistiek in Rotterdam- Schiphol, Energy in Groningen.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

Voorgaande alinea wijzigen in:

'Daarom kiest de PvdA voor gericht innovatie- beleid. Een beleid dat nauw aansluit bij de suc- cessen van economische netwerken rond zoge- naamde 'talenttowns'. Hightech in de regio Zuidoost Nederland rond Eindhoven en de campussen met Chemie&Materialen en Life Sciences&Health in Zuid-Limburg, agro&food in het netwerk rond Venlo en Wageningen, bio- medisch in Enschede en Nijmegen, biotech in Leiden, logistiek in Rotterdam-Schiphol, Energy in Groningen, watertechnologie in Leeuwarden, en de ontwikkeling van het cluster 'Smart Services' in Parkstad Limburg. Tevens zal de PvdA zich naast de al bestaande 'talenttowns' ook hard gaan maken voor de ontwikkeling van nieuwe netwerken, zoals een Medical Health Campus rond Oss en Boxmeer. Deze inzet sluit ook aan bij de Europese inzet op zogenaamde 'slimme specialisatie' die voortbouwt op sterk- ten van instellingen en regio’s. Tevens wordt het huidige topsectorenbeleid van het Ministerie van EL&I verder uitgebreid en gericht op exportbevordering. Overheid, top-universi- teiten en kansrijke sectoren werken samen (o.a. gebruikmakend van elkaars netwerken) om innovaties succesvol op buitenlandse markten te introduceren.'

Amendementen

1.89 Smallingerland

' Daarom kiest de PvdA voor gericht innovatie- beleid. Een beleid dat nauw aansluit bij de suc- cessen van economische netwerken rond zoge- naamde 'talenttowns'. Hightech in de regio Eindhoven, agro&food in het netwerk rond Wageningen, biomedisch in Enschede en Nijmegen, biotech in Leiden, logistiek in Rotterdam-Schiphol, Energy in Groningen.' wij- zigen in: 'Daarom kiest de PvdA voor gericht innovatiebeleid. Een beleid dat nauw aansluit bij de successen van economische netwerken. Kansrijke sectoren voor innovatie zijn sensor- technologie, watertechnologie, logistiek, water- stoftechnologie en biotech'.

Toelichting: Door het weglaten van steden en regio’s kunnen andere regio’s waar innovatieve ontwikkelingen plaats vinden zich herkennen in ons verkiezingsprogramma en een plaats krij- gen in de nadere uitwerking.

PREADVIES: AFWIJZEN

Toelizchting: zie nieuw tekstvoorstel.

1.90 Hilversum, Etten-Leur

toevoegen: , nieuwe media in de regio Amsterdam – Gooi – Utrecht.

PREADVIES: AFWIJZEN

Onduidelijk wat de betekenis van de amende- ment is.

1.91 Franekeradeel

toevoegen: , watertechnologie in Leeuwarden.

Toelichting: spreekt voor zich

PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

1.92 Leeuwarden, Heerenveen, Amsterdam Zuid toevoegen: ,en watertechnologie in Leeuwarden.

Toelichting: Het niet noemen van watertechnolo- gie is een gemis in deze paragraaf als het gaat om een uniek voorbeeld van typisch Nederlandse innovatie. Daarnaast heeft de PvdA zich volop ingezet voor steun aan Wetsus.

Leeuwarden, is met trots, de stad voor water- technologie. In Leeuwarden is Wetsus geves- tigd: een onderzoeksinstituut dat allerlei slimme technieken met water onderzoekt. Hierdoor komen er duurzame oplossingen voor schoon drinkwater, energie en voedsel. Wetsus werkt samen met heel veel bedrijven, universiteiten en laboratoria. In de regio liggen unieke kansen deze technologie verder te ontwikkelen, zoals bijvoorbeeld op of nabij de Afsluitdijk.

PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

1.93 Oss/Maasdonk/Lith, Etten-Leur, Amsterdam Zuid

Na: Higtech in de regio Eindhoven, agro&food in het netwerk rond Wagegingen, biomedisch in Enschede en Nijmegen, biotech in Leiden, logis- tiek in Rotterdam-Schiphol, Energy in Groningen. toevoegen: Tevens zal de PvdA zich naast de al bestaande 'talenttowns' ook hard gaan maken voor de ontwikkeling van nieuwe netwerken, zoals een Medical Health Campus rond Oss en Boxmeer.

Toelichting: Geen toelichting nodig.

PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

1.94 Brussel/België

toevoegen: Deze inzet sluit ook aan bij de Europese inzet op zogenaamde 'slimme specia- lisatie' die voortbouwt op sterkten van instellin- gen en regio’s.

Toelichting: Bij het voorgestelde gebiedsgerichte innovatiebeleid wordt de Europese agenda

gericht op 'smart specialisation’, dat onder meer door de inzet van de EU Structuurfondsen wordt gestimuleerd, ten onrechte niet genoemd. PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

1.95 Den Haag

toevoegen: Tevens wordt het huidige topsecto- renbeleid van het Min EL&I verder uitgebreid en gericht op

exportbevordering. Overheid, topuniversiteiten en kansrijke sectoren werken samen (o.a. gebruikmakend van elkaars netwerken) om innovaties succesvol op buitenlandse markten te introduceren.

Toelichting: Het ministerie van Economische zaken, Landbouw & Innovatie heeft recent een in potentie zeer kansrijk 'topsectorenbeleid' ingericht. Dit beleid is gericht op het stimuleren van een beperkt aantal (negen) kansrijke secto- ren waarin Nederland internationaal een sterke positie heeft: Tuinbouw en uitgangsmaterialen, Water, AgroFood, Life Sciences, Chemie, High Tech Systemen en Materialen, Energie, Logistiek, Creatieve Industrie. Overheid, wetenschap en bedrijfsleven werken samen om de internationa- le positie van Nederland in deze sectoren te ver- sterken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

1.96 Maastricht

'Daarom kiest de PvdA voor gericht innovatie- beleid … logistiek in Rotterdam-Schiphol, Energy in Groningen.' wijzigen in:

'Daarom kiest de PvdA voor gericht innovatie- beleid. Een beleid dat nauw aansluit bij de suc- cessen van economische netwerken rond zoge- naamde 'talenttowns'. Hightech in de regio Zuidoost Nederland rond Eindhoven en de cam- pussen met Chemie&Materialen en Life Sciences&Health in Zuid-Limburg, agro&food in het netwerk rond Venlo en Wageningen, biome- disch in Enschede en Nijmegen, biotech in Leiden, logistiek in Rotterdam-Schiphol, Energy in Groningen en de ontwikkeling van het cluster 'Smart Services' in Parkstad Limburg.' Toelichting: Door deze wijziging wordt duidelijk dat er op het vlak van Chemie & Materialen en Life Sciences & Health een enorm potentieel zit in Zuid-Limburg en dat de PvdA daar oog voor heeft. Daarnaast was er geen aandacht voor het succesvolle Agro & food netwerk rondom Venlo. PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

Innovatiebeleid dat tevens de basis legt voor antwoorden op toe- komstige uitdagingen. Immers, het zijn ook deze economische clusters die met technologische vernieuwingen ons in staat kun- nen stellen klimaatproblematiek, vergrijzing, een groeiende wereldbevolking of toenemende schaarste aan water en grond- stoffen het hoofd te bieden.

Dit gaan we doen:

• De groeistrategie heeft ook consequenties voor het beleid en de inrichting van de overheid. We moeten kiezen voor ver- sterking van de regionale samenwerking rond de 'talent- towns'. Economisch beleid, nieuwe industriepolitiek en innovatiebeleid wordt uitgevoerd door regionale samenwer- kingsverbanden waarin overheden, kennisinstituten en bedrijfsleven nauw samenwerken. Alle middelen moeten ten dienste staan van een gezamenlijke groeiagenda.

Amendementen

1.97 Amsterdam West, Utrecht, Sint-Michielsgestel Toevoegen:

De PvdA wil dat de aardgasbaten zullen wor- den gestort in een nieuw op te richten Nationaal Investerings Fonds (NIF), naar het Noorse sovereign wealth fund. Dit fonds kan onder andere investeringen doen gericht op de verduurzaming van de samenleving of ter ondersteuning van nieuwe high tech industrie. Niet langer zullen de aardgasbaten gebruikt worden voor de rijksbegroting of voor het dempen van de staatsschuld. Dit fonds staat op zichzelf, maar de Kamer stelt haar einddoe- len vast.

Toelichting: Nederland kan tot 2020 rekenen op de jaarlijkse aardgasbaten ter hoogte van

>1% van het BBP.

De baten van natuurlijke hulpbronnen behoren aan huidige en toekomstige generaties toe.

Deze baten dienen daarom verstandig uitgege- ven te worden. Het NIF verschilt van de FES- gelden door de nadruk op investeringen in plaats van uitgaven.

De aardgasbaten zijn te lang gebruikt om de rekeningen van de staat te kunnen betalen en subsidies uit te delen. Dit kabinet wil met de aardgasbaten de staatsschuld dempen. Dat rendement is echter te laag en lokt

het maken van nieuwe schulden uit zodra dat politiek als gewenst wordt gezien. Stop de ein- dige opbrengsten in een nationaal investe- ringsfonds en gebruik dat om strategische deelnemingen in veelbelovende Nederlandse bedrijven te financieren, zoals men dat in Noorwegen met de olie-opbrengsten doet.

Ook in geval van nood kan het Nationaal Investeringsfonds worden aangewend.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat het instel-

len van een Nationale Investeringsbank in dit kader voldoende is.

1.98 Den Haag

Na: Economisch beleid, nieuwe industriepolitiek en innovatiebeleid wordt uitgevoerd door regionale samenwerkingsverbanden waarin overheden, kennisinstituten en bedrijfsleven nauw samenwerken. toevoegen: Verder kiezen we ervoor om beleid te richten op de negen zogenaamde topsectoren.

Toelichting: Het ministerie van Economische zaken, Landbouw & Innovatie heeft recent een in potentie zeer kansrijk 'topsectorenbeleid' ingericht. Dit beleid is gericht op het stimuleren van een beperkt aantal (negen) kansrijke secto- ren waarin Nederland internationaal een sterke positie heeft: Tuinbouw en uitgangsmaterialen, Water, AgroFood, Life Sciences, Chemie, High Tech Systemen en Materialen, Energie, Logistiek, Creatieve Industrie. Overheid, weten- schap en bedrijfsleven werken samen om de internationale positie van Nederland in deze sectoren te versterken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Partijbestuur ondersteunt strekking amende- ment, zie daarom nieuw tekstvoorstel.

1.99 Borger-Odoorn

Na: ' Alle middelen moeten ten dienste staan van een gezamenlijke groeiagenda.' toevoegen: Afspraken maken met universiteiten, andere (onderwijs)instellingen en ondernemingen waaraan (in)direct onderzoekssubsidies worden verstrekt dat mogelijke productieactiviteiten die hieruit voortvloeien bij voorkeur in eigen land gelokaliseerd worden.

Toelichting: Xxxxxxx opwerpen dat belasting- geld niet ten volle ten goede komt aan de eigen economie doordat de productie en de daarmee samenhangende arbeid wegvloeit naar het buitenland en wel met name naar ‘goedkope lonen ‘ landen incl. opkomende eco- nomieën.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De strategie heeft ook consequenties voor de besteding van onderzoeksgelden aan universiteiten en onderzoeksinstellin- gen. De concurrentie in het hoger onderwijs heeft de afgelo- pen jaren vooral plaatsgevonden in de breedte en niet in de diepte. Specialisatie van universiteiten en hogescholen is noodzakelijk om internationaal tot de top te behoren. Dit pro- ces zal versneld moeten plaatsvinden.

Amendementen

1.100 Brussel/België

Na: versneld moeten plaatsvinden toevoegen 'en evenals vergaande strategische samenwer- king tussen Nederlandse universiteiten door de overheid worden aangemoedigd en zo nodig ondersteund'.

Toelichting: Specialisatie van universiteiten valt toe te juichen, en past in de Europese strategie gericht op modernisering van het Hoger Onderwijs. Echter, ook strategische samenwer- king zoals bijvoorbeeld die tussen de 3TU vormt een concreet antwoord om de Nederlandse universiteiten te versterken.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.101 Landelijke werkgroep Milieu en Energie

Na: versneld moeten plaatsvinden toevoegen: Er komt een kenniscentrum voor duurzame innovaties op basis van samenwerking tussen drie technische universiteit en het bedrijfsleven die jonge mensen bij duurzame innovaties faci- liteert.

Toelichting: Kenniscentrum duurzame innova- ties van de TU’s is nodig om valorisatie van de technologische kennis te bevorderen omdat er veel kennis is maar moeilijk door de markt wordt opgepakt.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Het Europese beleid gericht op economische ontwikkeling van regio's moet radicaal worden aangepast. De uitgaven van de structuurfondsen moeten effectief groei bevorderen. Middelen komen nu onvoldoende ter beschikking van het MKB en teveel geld gaat nog steeds naar het in standhouden van onrendabele agrarische bulkproductie in plaats van bij- voorbeeld de financiering van startende nieuwe ondernemin- gen, of verder ontwikkelen van duurzame energietechnologie.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur ter vervan- ging van bovenstaande bullet:

'Het Europese beleid gericht op economische ontwikkeling van regio's moet radicaal worden aangepast. De uitgaven van de Europese mid- delen moeten effectief groei bevorderen.

Middelen komen nu onvoldoende ter beschik- king van het MKB en teveel geld gaat nog steeds naar het in standhouden van onrendabe- le agrarische bulkproductie in plaats van bij- voorbeeld de financiering van startende nieuwe ondernemingen, of verder ontwikkelen van duurzame energietechnologie.'

Amendementen

1.102 Brussel/België

Schrappen: 'Middelen komen nu onvoldoende ter beschikking van het MKB en teveel geld gaat nog steeds naar het in standhouden van onrendabele agrarische bulkproductie in plaats van bijvoorbeeld de financiering van startende nieuwe ondernemingen, of verder ontwikkelen van duurzame energietechnologie'.

Toelichting: Deze tekst bevat meer analyse, dan actie, maar is bovendien onjuist.

Landbouwfondsen zijn volledig gescheiden van de structuurfondsen. De EFRO fondsen worden voor Nederland al ingezet op het versterken van concurrentie en werkgelegenheid.

PREADVIES: AFWIJZEN

De scheiding staat inderdaad verkeerd omschrijven. Dit is gecorrigeerd in bovenstaand nieuw tekstvoorstel.

1.103 Den Haag

Extra bullet toevoegen:

Financiële instrumenten voor het bevorderen van onderzoek en ontwikkelwerk worden uitge- breid. Dit beleid wordt gericht op innovaties die exportpotentie hebben.

Toelichting: Investeren in onderzoek en innova- tie is essentieel om de positie van de Nederlandse economie te versterken. Met beperkte investeringen kunnen grote resultaten worden geboekt.

PREADVIES: AFWIJZEN

1.104 Landelijke werkgroep Milieu en Energie

Extra bullet toevoegen:

'Startende bedrijven worden gestimuleerd door de publieke cofinanciering van duurzame inno- vaties beschikbaar te stellen waarmee de priva- te groene financiering wordt uitgelokt.' Toelichting: Publieke cofinanciering voor de groene innovatoren in MKB is gewenst om level playing field met vervuilende bedrijven te bevorderen.

PREADVIES: OVERNEMEN

7. Een gezonde financiële sector

Voor hernieuwde economische groei in Nederland is een gezonde financiële sector onmisbaar. Structurele weeffouten, gevolgen van decennia van liberalisering van de financiële sector, moeten ver- sneld worden aangepakt. Voor de PvdA is het cruciaal dat die maatregelen zoveel mogelijk internationaal worden genomen.

Dit gaan we doen:

• Er moet Europees bankentoezicht komen. Het toezicht op banken is primair nationaal geregeld en het 'redden' van ban- ken is een nationale verantwoordelijkheid, terwijl de grote banken internationaal zijn en de muntunie een Europese

Unie is. Die situatie is niet langer houdbaar. Het bankentoe- zicht dient Europees te worden. Banken in de Eurozone moe- ten allen voldoende gekapitaliseerd zijn en onder effectief toe- zicht staan. Ook in internationaal verband zal samen met de andere grote handelsblokken de financiële sector moeten wor- den gereguleerd.

1.105 Smallingerland

Extra bullet toevoegen:

Voor het verkrijgen van een sociaal gebalan- ceerde samenleving is het nodig om bij de investeringsbanken een onderscheid te maken tussen langdurige investeringen met een maat- schappelijk belang en kortlopende investerin- gen die uitsluitend een persoonlijk of zakelijk gewin nastreven.

Toelichting: De duurzame ontvlechting van de nuts- en de investeringsbanken wordt onder- schreven. Door het moeilijker te behalen finan- cieel rendement keert de rust op deze maat- schappelijk ongewenste investeringsmarkt in elk geval terug, kunnen de huidige maatschap- pelijke klaplopers hun slag niet meer slaan, kunnen headfunds geen vat meer krijgen op onze bedrijven en kunnen de maatschappelijke investeringsmaatschappijen, zoals de pensioen- fondsen, hun maatschappelijke functie weer zonder grote risico's gaan uitoefenen.

PREADVIES: OVERNEMEN

1.106 Oss/Maasdonk/Lith, Zeevang, Amsterdam Zuid Na: Ook in internationaal verband zal samen met de andere grote handelsblokken de finan- ciële sector moeten worden gereguleerd. toe- voegen: De Europese Unie moet zich tevens hard maken voor het afschaffen van de bonus- sen en het terugdringen of hoger belasten van de topsalarissen bij banken.

Toelichting: Een bankentoezicht is te vrijblij- vend. We kunnen de financiële situatie alleen oplossen wanneer we in Europees verband een einde maken aan het graaien!

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat deze zin- snede niet ook op deze plek nodig. Zoals al elders in het programma beschreven wordt er ingezet op het verbieden (beperken tot 20%) van bonussen in de financiële sector.

• De bankensector moet geherstructureerd worden. Winsten van banken zijn privaat, maar de risico's worden afgewenteld op de belastingbetaler. Banken mogen geen riskante avontu- ren ondernemen met de hen toevertrouwde spaargelden van burgers. Een verdergaande herbezinning op de structuur van de financiële sector is noodzakelijk.

Amendementen

1.107 Harderwijk, Wijchen

‘Een verdergaande herbezinning op de struc- tuur van de financiële sector is noodzakelijk’ wijzigen in:

‘Een strikte scheiding van banken in nutsban- ken en zakenbanken is noodzakelijk’.

Toelichting: Een strikte scheiding tussen ‘nuts- bank’ en ‘zakenbank’ is dé manier om besmet- tingsgevaar tussen het klanten- en zakendeel van een bank tijdens een kredietcrisis te voor- komen. Pas splitsen van een bank als die al in de problemen is gekomen, zoals minister Xxx Xxxx xx Xxxxx wil, is echt te laat.

PREADVIES: AFWIJZEN

Op mede-initiatief van de PvdA-fractie in de Tweede Kamer is er een commissie van wijzen in voorbereiding die structureel wil kijken naar een hervorming van de financiële sector. Het Partijbestuur is van mening dat het hier juist gaat om het feit dat de herbezinning plaats- vindt en er van daaruit een wijziging plaats gaat vinden. Kortom het Partijbestuur is het eens met de strekking van het amendement (er moet namelijk een hervorming van de financië- le sector plaatsvinden), maar vindt dit niet de juiste plek om dat aan te geven.

1.108 Zutphen

Extra bullet toevoegen:

'Splitsing van banken in een consumentenbank en een zakenbank is daarbij een serieuze optie. De herkapitalisatie van consumentenbanken zal voor een aanzienlijk deel plaats moeten vinden door middel van staatsdeelnames en of deelna- mes van Europese financiële instellingen.' Toelichting: Eerder nam de partij deze positie in, maar deze lijkt hier nu te vervagen. Is dit voortschrijdend inzicht? Het lijkt logisch dat de risico’s voor de gemeenschap van speculatief banken gedrag het best worden geminimali- seerd door de voorgestelde splitsing. En de controle op het beleid van de consumenten- bank (ook dat t.a.v. de bonussen) wordt ver- sterkt door de voorgestelde overheidsdeelna- mes. Deze kunnen monetair worden gefinan- cierd, omdat zij dienen tot herkapitalisatie en het geld dus bij de bank blijft en daarom geen inflatoire impuls geeft.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het is op dit moment niet verstandig extra belangen te nemen in financiële instellingen. Dat zou erg kostbaar zijn, terwijl onze staats- schuld al relatief hoog is. Het is beter de finan- ciële sector fundamenteel te hervormen. Dat kan onder andere door ABN Amro niet naar de beurs te brengen. Daarnaast zijn wij het eens

dat het scheiden van nuts- en zakenbankactivi- teiten zeer serieus tot de opties moet behoren. Op medeinitiatief van de PvdA-fractie is er daarom in de Tweede Kamer een commissie van wijzen in voorbereiding die structureel wil kijken naar een hervorming van de financiële sector. Daarbij is specifiek de opdracht te onderzoeken hoe nuts- en zakenbankactivitei- ten van elkaar gescheiden kunnen worden.

• ABN Amro gaat niet naar de beurs. Dienstbaarheid van de bank aan onze economie moet bepalend zijn en niet aandeel- houdersrendement en winstgroei op korte termijn. Een alter- natieve positionering en bestuursvorm van de bank bevordert bovendien de ‘biodiversiteit’ van onze financiële sector. Door diversiteit in organisatievorm van de grote financiële spelers neemt de stabiliteit van het bankwezen toe. Er wordt een alter- natief financierings- en bestuursmodel voor ABN Amro uitge- werkt, inclusief een mogelijke rol voor geduldig kapitaal van institutionele beleggers.

Amendementen

1.109 Den Haag

Schrappen: Hele bullet.

Toelichting: Dit komt geheel uit de lucht vallen. In welk beleid past dit, wat is het doel hiervan? PREADVIES: AFWIJZEN

Door ABN Amro niet naar de beurs te brengen wordt het hele Nederlandse bankenlandschap structureel hervormd. Er komt meer diversiteit tussen Nederlandse banken, waarbij ABN Amro een gezonde en degelijke bank zal zijn die niet op kortetermijnwinst gericht is. We verzetten ons niet tegen toetreding van andere partijen dan de staat in ABN Amro, maar daarbij komt er een ander financieringsmodel waarbij er een rol is voor geduldig kapitaal.

1.110 Hollands Kroon

'ABN Amro gaat niet naar de beurs. Dienstbaarheid van de bank aan onze econo- mie moet bepalend zijn en niet aandeelhou- dersrendement en winstgroei op korte termijn. Een alternatieve positionering en bestuursvorm van de bank bevordert bovendien de ‘biodiver- siteit’ van onze financiële sector. Door diversi- teit in organisatievorm van de grote financiële spelers neemt de stabiliteit van het bankwezen toe. Er wordt een alternatief financierings- en bestuursmodel voor ABN Amro uitgewerkt, inclusief

een mogelijke rol voor geduldig kapitaal van institutionele beleggers.' wijzigen in: ABN Amro gaat naar de beurs mits de opbrengst hiervan de aan ABN Amro verleende staats-

steun volledig terug vloeit naar de staat. De dienstbaarheid van banken aan onze economie moet bepalend zijn.

Toelichting: ABN Amro naar de beurs op het moment dat de markt hiervoor gunstig is, is een toezegging van Xxxxxx Xxx als vorige minister van financiën.

PREADVIES: AFWIJZEN

Door ABN Amro niet naar de beurs te brengen wordt het hele Nederlandse bankenlandschap structureel hervormd. Er komt meer diversiteit tussen Nederlandse banken, waarbij ABN Amro een gezonde en degelijke bank zal zijn die niet op kortetermijnwinst gericht is. We verzetten ons niet tegen toetreding van andere partijen dan de staat in ABN Amro, maar daarbij komt er een ander financieringsmodel waarbij er een rol is voor geduldig kapitaal. Het gaat daarbij niet om de opbrengst maar om het feit dat de structuur veranderd moet worden.

1.111 Lansingerland

'ABN Amro gaat niet naar de beurs' wijzigen in: 'ABN Amro gaat nog niet naar de beurs.' Toelichting: De PvdA moet geen commerciële staatsbank willen exploiteren. Voor een staats- bank is niet alleen een alternatief financierings- en bestuursmodel noodzakelijk, maar ook een andere manier van opereren in de financiële markt. Dat zal op gespannen voet komen te staan met de concurrentieverhoudingen in deze markt. Een staatsbank voegt bovendien niets toe aan de dienstverlening t.o.v. de private ban- ken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Door ABN Amro niet naar de beurs te brengen wordt het hele Nederlandse bankenlandschap structureel hervormd. Er komt meer diversiteit tussen Nederlandse banken, waarbij ABN Amro een gezonde en degelijke bank zal zijn die niet op kortetermijnwinst gericht is. We verzetten ons niet tegen toetreding van andere partijen dan de staat in ABN Amro, maar daarbij komt er een ander financieringsmodel waarbij er een rol is voor geduldig kapitaal.

• De financiële sector moet meebetalen. Nu de belastingbetaler is bijgesprongen om de banken te redden, is het redelijk dat deze sector zelf een significante bijdrage gaat leveren met een belasting op financiële transacties (FTT). Onze pensioenfond- sen worden hiervan nadrukkelijk uitgezonderd.

Amendementen

1.112 Amsterdam Nieuw-West, Zeevang

Na: 'De financiële sector moet meebetalen. Nu de belastingbetaler is bijgesprongen om de ban- ken te redden, is het redelijk dat deze sector zelf een significante bijdrage gaat leveren met een belasting op financiële transacties (FTT). Onze pensioenfondsen worden hiervan nadrukkelijk uitgezonderd.' wijzigen in: De financiële sector moet meebetalen. Nu de belastingbetaler is bij- gesprongen om de banken te redden, is het redelijk dat deze sector zelf een significante bij- drage gaat leveren met een effectieve belasting. Onze pensioenfondsen worden hiervan nadruk- kelijk uitgezonderd.

Toelichting: Het gaat om een effectieve belas- ting, ongeacht waarop.

PREADVIES: AFWIJZEN

Wij zijn voorstander van een FTT, in principe in Europees verband. Het gaat er inderdaad om dat het een effectieve belasting is. Dat kan via een FTT, over de grondslag kan dan uiteraard nog gesproken worden. Dat zal ook moeten aan- gezien het onderhandelingen zullen zijn in Europees verband. Het uitzonderen van de pen- sioenfondsen is echter wel van groot belang, omdat zij anders hoog aangeslagen zullen wor- den.

1.113 Utrecht, Zeevang

toevoegen: Na '…op financiële transacties (FTT).' Toevoegen 'Deze belasting wordt ingevoerd zodra de banken weer voldoende solvabel zijn'. Toelichting: In deze economisch zware tijden de banken nog meer belasten heeft ongewenste effecten. Kredieten worden nu reeds extreem moeilijk verstrekt. Dat heeft een negatief effect op de economie en verlaat de groei. Dat van de banken iets gevraagd moet worden staat buiten kijf. Belangrijk is echter wanneer dat ook oppor- tuun is. Op dit moment deze belasting invoeren betekent dat de kosten direct op de consument worden afgewenteld (hogere tarieven) en dat het nog moeilijker wordt om kredieten te verkrij- gen. Of dat nu is voor nieuwe investeringen, innovatie of het overleven van bedrijven die het moeilijk hebben. Weer een groei economie krij- gen en banenbehoud en banengroei staat nu voorop.

PREADVIES: AFWIJZEN

Wij zijn in principe voorstander van een FTT in Europees verband. Dat zal hoe dan ook nog wat tijd vergen. Daarnaast is de FTT een belasting die relatief weinig invloed heeft op de kapitaals- positie van banken en daarmee juist vrij snel ingevoerd zou kunnen worden, zonder dat het grote consequenties zal hebben voor de krediet- verlening.

1.114 Zeevang, Utrecht

Na: '…op financiële transacties (FTT).' toevoe- gen: 'Deze belasting wordt ingevoerd zodra de banken weer voldoende solvabel zijn'.

Toelichting: in deze economisch zware tijden de banken nog meer belasten heeft ongewenste effecten. Kredieten worden nu reeds extreem moeilijk verstrekt. Dat heeft een negatief effect op de economie en verlaat de groei. Dat van de banken iets gevraagd moet worden staat bui- ten kijf. Belangrijk is echter wanneer dat ook opportuun is. Op dit moment deze belasting invoeren betekent dat de kosten direct op de consument worden afgewenteld (hogere tarie- ven) en dat het nog moeilijker wordt om kre- dieten te verkrijgen. Of dat nu is voor nieuwe investeringen, innovatie of het overleven van bedrijven die het moeilijk hebben. Weer een groei economie krijgen en banenbehoud en banengroei staat nu voorop.

PREADVIES: AFWIJZEN

Wij zijn in principe voorstander van een FTT in Europees verband. Dat zal hoe dan ook nog wat tijd vergen. Daarnaast is de FTT een belas- ting die relatief weinig invloed heeft op de kapitaalspositie van banken en daarmee juist vrij snel ingevoerd zou kunnen worden, zonder dat het grote consequenties zal hebben voor de kredietverlening.

• Een einde aan de bonuscultuur. Er zijn 7 miljoen woekerpo- lissen verkocht in Nederland. Niet omdat klanten daar om vroegen, maar omdat de bonuscultuur van banken aanzet tot dit ongewenste gedrag. De bankensector moet weer een sec- tor worden waar medewerkers dienstbaar zijn aan hun klan- ten. De PvdA komt met een initiatiefwetsvoorstel dat bonus- sen voor bestuurders en anderen werkzaam in de financiële sector rigoureus aan banden legt. Bovenop vaste salarissen mag maximaal 20% variabele beloning worden betaald. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) gaat effectief toezicht houden op het ontwikkelen van nieuwe financiële producten, zodat nieuwe woekerpolissen worden voorkomen.

Amendementen

1.115 Den Haag

Na: ' Bovenop vaste salarissen mag maximaal 20% variabele beloning worden betaald.' toe- voegen: 'Het is de taak van de AFM om het belang van de consument in financiële markten te bewaken.'

Toelichting: Het moet expliciet duidelijk zijn dat de AFM de belangen van de consument dient, en niet slechts zorgt voor vrije-marktwerking in de financiële markten.

PREADVIES: AFWIJZEN

De huidige taakomschrijving van de AFM is als volgt. 'De AFM houdt toezicht op de manier waarop financiële instellingen met hun klanten omgaan en de manier waarop partijen met elkaar omgaan op de financiële markten.

Financiële instellingen mogen bijvoorbeeld geen foute of misleidende informatie geven aan hun klanten. Ook moet de informatie voor de klanten te begrijpen zijn. Anders gaan con- sumenten twijfelen aan de zorgvuldigheid van deze bedrijven.' De strekking van het amende- ment is daarom geen verandering ten opzichte van de huidige situatie. Het toezicht houden op de ontwikkeling van nieuwe financiële produc- ten wel. Dat is namelijk een additionele moge- lijkheid om toezicht te houden voor de AFM waardoor ze haar taak beter uit kan voeren.

1.116 Den Haag

Schrappen: 'Voor bestuurders en anderen werkzaam in de financiële sector.' Toelichting: Een initiatiefwet om excessieve bonussen aan banden te leggen is uiteraard

een goede zaak. Het zou echter vreemd zijn als een dergelijke wet alleen voor de financiële sector geldt en niet voor andere sectoren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Er is een groot verschil tussen de financiële sector en andere sectoren. Op de financiële sector rust namelijk een impliciet staatsgaran- tie, dat geeft de politiek de mogelijkheid in te breken op private contracten en paal en perk te stellen aan bonussen in die sector. Die redene- ring gaat niet op voor andere sectoren. Daarom is er hier specifiek gekozen voor de financiële sector.

• De accountants moeten hun werk goed doen. Op voorstel van de PvdA en anderen is onlangs door de Tweede Kamer beslo- ten dat accountants niet meer de boeken mogen controleren bij dezelfde banken en verzekeraars waar ze ook advieswerk verrichten. Zo wordt voorkomen dat de slager zijn eigen vlees keurt. Ook moet de accountant na 8 jaar rouleren om te voor- komen dat de controle sleets wordt. En de AFM heeft de bevoegdheden gekregen om hierop effectief toezicht te hou- den.

Amendementen

1.117 Hilversum

'de accountants' wijzigen in: 'accountants en actuarissen'

Toelichting: geldt ook voor de verzekeraars

PREADVIES: AFWIJZEN

Er is een groot verschil tussen accountants en actuarissen. Accountants controleren de boe- ken op een onafhankelijke manier. Accountants

vervullen daarmee een publieke functie. Die rol is voor actuarissen heel anders. De actuaris heeft in principe namelijk geen controlerende functie, wel vaak een adviserende. Daarom wordt er in deze tekst niet ingegaan op de rol van actuarissen.

1.118 Wijchen

' En de AFM heeft de bevoegdheden gekregen om hierop effectief toezicht te houden.' wijzi- gen in: 'De AFM krijgt de opdracht om hierop effectief toezicht te houden en over de resulta- ten van dat toezicht verantwoording af te leg- gen aan de Tweede kamer.'

Toelichting: Oude tekst te vrijblijvend.

PREADVIES: AFWIJZEN

De AFM is een onafhankelijke toezichthouder. Het zou niet logisch zijn de Tweede Kamer een direct controlerende rol daarbij te geven. De politiek verantwoordelijke is de Minister van Financien. Op die manier controleert dus ook de Tweede Kamer de AFM. Het is van groot belang dat de onafhankelijke rol van de AFM geborgd blijft. Het is namelijk van groot belang.

• Kapitaalseisen voor banken moeten worden verhoogd. Veel instabiliteit is ontstaan door te hoge hefboomwerking, specu- leren met geld dat men niet zelf had. De kapitaalseisen voor banken verhoogd. Nederland moet net als Zwitserland en Engeland, aanvullende eisen stellen. Zodat banken weer soli- de financiële instellingen worden.

2. ONZE KEUZES VOOR GOED ONDERWIJS

Onderwijs als motor van de kenniseconomie

De kwaliteit van het Nederlandse onderwijs staat voor de PvdA voorop. Naar internationale maatstaven is de kwaliteit van ons onderwijs op orde. De uitgaven voor onderwijs liggen zijn inter- nationaal gezien gemiddeld, terwijl onze prestaties bovengemid- deld zijn. Het aantal jongeren dat doorstroomt richting het hoger onderwijs blijft stijgen en het aantal voortijdige schoolverlaters nam de laatste jaren flink af.

Tegelijkertijd hebben we flinke ambities met het onderwijs. Onderwijs is en blijft cruciaal voor de kansen van kinderen, om de dromen en doelen van jongeren te helpen bereiken en bij te dra- gen aan een sterke en sociale samenleving. We houden vast aan de ambitie om internationaal tot de beste 5 landen van de wereld op onderwijs te horen.

Amendementen

2.01 Leeuwarden

Na: ‘… te horen.’ toevoegen: ‘Wij willen artikel 23 van de grondwet afschaffen.

Toelichting:

a: Het bespaart vele miljoenen in gebouwen en verwarming wanneer twee kleine schooltjes fuseren.

b: Samengaan tussen bijzondere en openbare scholen gebeurt nu ook al, dus de wet heeft zijn noodzaak verloren.

c: Er kunnen niet meer bijzondere scholen voor islamitisch onderwijs worden opgericht en dat is een stap voorwaarts voor integra- tie en assimilatie van moslims

d: Het bespaart vele miljoenen aan bestuurders en dubbel werk.

e: In kleine gemeenschappen en dorpen kun- nen scholen door samenvoeging blijven voortbestaan en op den duur zal het daar harmonie en gemeenschapszin bevorderen.

f: Het bespaart miljoenen aan leerlingenver- voer voor overheid en ouders.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat van afschaffing van de vrijheid van onderwijs geen sprake kan zijn.

2.02 Amsterdam Nieuw-West Amsterdam West

Na: ‘kosten van verwarming’ toevoegen ‘Om die ambitie verder vorm te geven benoemen we duidelijke kernwaarden en randvoorwaar- den en zorgen we voor financiering van die randvoorwaarden.’

Toelichting: Deze ambitie moet niet blijven ste-

xxx in mooie woorden, maar we moeten er ook de verantwoordelijkheid voor nemen en de financiering regelen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Amendement spreekt van kernwaarden en randvoorwaarden zonder dit concreet te maken.

2.03 Rotterdam

Schrappen: ‘De uitgaven voor onderwijs ... prestaties bovengemiddeld zijn.’

Toelichting: Deze zin is wel een erg positieve schets van de werkelijkheid. Er zijn echter ook onderzoekers die anders beweren. Ook zonder deze zin blijft deze paragraaf overeind staan. PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat deze zin de werkelijkheid recht doet.

Wat de PvdA betreft moet de politiek op basis van heldere afspra- ken vertrouwen geven aan het onderwijs en het onderwijs vanuit het geloof in eigen kracht de uitdagingen die de samenleving stelt offensief oppakken. Met trots op wat het onderwijs kan bie- den en ambitie om de ontwikkeling en ontplooiing van leerlin- gen en studenten verder te brengen. Wat de PvdA betreft maken politiek en onderwijs afspraken waarin ambitie en mogelijkhe- den bij elkaar worden gebracht. Dat zal gerichte extra investerin- gen vragen die aantoonbaar het onderwijs verbeteren, zodat meer tijd van beter opgeleide docenten ten goede komt aan leer- lingen die daardoor verder kunnen komen in hun maatschappe- lijke ontwikkeling.

Amendementen

2.04 Rotterdam

‘Wat de PvdA betreft ... offensief oppakken.’ wijzigen in: ‘Wat de PvdA betreft moeten er op basis van heldere afspraken weer vertrouwen gegeven worden aan de scholen en leerkrach- ten. En die moeten op hun beurt weer met her- nieuwd zelfvertrouwen de uitdagingen in de samenleving aangaan.’

Toelichting: De voorgestelde zinnen zijn korter, en beter leesbaar. ‘De politiek’ bestaat niet als entiteit die afspraken kan maken. En ‘het onderwijs’ bestaat ook niet, maar zijn dus de scholen en leerkrachten.

PREADVIES: AFWIJZEN

De betekenis van deze zin volgens het Partijbestuur inhoudelijk echt een andere dan de huidige formulering. Hernieuwd zelfvertrou- wen veronderstelt dat het onderwijs geen of onvoldoende zelfvertrouwen heeft en volgens het Partijbestuur valt zulks niet vast te stellen.

De knelpunten

Het onderwijs staat onder begrijpelijke druk om het nóg beter te doen. Dat vergt voldoende onderwijstijd van goede leraren die de ruimte krijgen maatwerk te bieden. Kwaliteit van onderwijs vraagt voortdurende aandacht. Er is aangetoond dat een docent voor 80% de onderwijskwaliteit bepaalt. Nu gaat er teveel aandacht uit naar grootschalige veranderingen van buiten het onderwijs en de zoveelste fusie of reorganisatie. Passend onderwijs wordt onmo- gelijk als tijd en geld ontbreken.

Nog teveel kinderen maken school niet af of blijven steken onder hun niveau. Tegelijkertijd ontstaan er grote tekorten op de arbeidsmarkt. Bezuinigingen hebben doorleren op tal van manie- ren moeilijker gemaakt. Terwijl ook in het hoger onderwijs de kwaliteit continu aandacht vraagt. Kortom, er staat ons nog het nodige te doen.

Onze oplossingen

1. Onderwijstijd voor kwaliteit

Onderwijstijd is kostbaar. Letterlijk en figuurlijk. De tijd moet daarom goed worden benut. Waar nodig moet er extra tijd worden geïnvesteerd in kinderen. Denk aan voorschoolse educatie, het verlengen van de schooldag voor gerichte extra lessen of een zomerschool. Het gaat ons uiteindelijk om kwalitatief hoogstaand onderwijs en daarvoor is maatwerk per persoon belangrijk. Daar moet dus ruimte voor worden geboden.

Amendementen

2.05 Smallingerland

‘Zittenblijven is tijdverlies. …op de zwakke vak- ken’, wijzigen in: ‘Zitten blijven is geen automa- tisme, maar een maatwerkkeuze waarbij de ontwikkeling van het kind leidend is. Niet zitten blijven kan opgevangen worden door bijvoor- beeld in te zetten op bijscholing (ook na school en in de vakantieperiode) op de zwakke vak- ken.’

PREADVIES: OVERNEMEN

Dit gaan we doen:

• We willen geen eenvormige oplossingen meer, opgelegd uit Den Haag. De norm van 1040 uur moet van tafel. Sommige leerlingen kunnen prima overweg met wat meer vrijheid, maar anderen hebben aan de wettelijk verplichte 1040 uur niet genoeg. Scholen krijgen daarom de ruimte om waar nodig meer of minder uren in te zetten en zo meer uit kinde- ren te halen. De scholen verantwoorden hun totale tijdsinzet, maar niet meer voor alle leerlingen dezelfde standaard hoe- veelheid uren.

Amendementen

2.06 Amsterdam Nieuw-West

Na: ‘… kinderen te halen.’ toevoegen: ‘Sturen op kwaliteit is immers belangrijker dan sturen op kwantiteit.’

Toelichting: Het eerste punt onder een para- graaf die gaat over onderwijskwaliteit zou eigenlijk niet moeten gaan over uren. Het gaat immers om de inhoud in het onderwijs. En daarvan moet de kwaliteit geborgd zijn. De kwantiteit, de uren, zijn van secundair belang. Door deze zin toe te voegen maken we duide- lijk dat het de PvdA in eerste instantie gaat om verantwoording voor kwaliteit, en dan pas om kwantiteit.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.07 Amsterdam West

Toevoegen als bulletpoint: ‘Toezicht op en de aanpak van (zeer) zwakke scholen is erg belangrijk, maar voor gemiddelde scholen biedt dit geen uitdaging om beter te worden.

Daarom zijn wij voor gedifferentieerd inspectie- toezicht, waarbij scholen ook als ‘goed’ of ‘zeer goed’ kunnen worden beoordeeld.’

Toelichting: In Nederland zijn internationaal gezien weinig zéér goede leerlingen; scholen voelen te weinig noodzaak om ook uit de goede leerlingen het allerbeste te halen. Door inspectietoezicht te differentiëren zouden scho- len een extra plusje kunnen verdienen als ze (veel) meer doen dan het het bieden van basis- kwaliteit. Die stimulans ontbreekt nu.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.08 Amsterdam West

Toevoegen als bulletpoint: ‘De tijd die kinderen op de kinderopvang doorbrengen kan goed beschouwd worden als onderwijstijd.

Kinderopvang is immers een plek waar kinde- ren zich kunnen ontwikkelen op cultureel, spor- tief, muzikaal, intellectueel en sociaal gebied.

Daarom hoort kinderopvang thuis onder het ministerie van Onderwijs en dient nauwere samenwerking tussen kinderdagverblijven en scholen en het vormen van brede scholen te worden gestimuleerd. De PvdA vindt dat uitein- delijk alle scholen zich als brede school moeten kunnen organiseren, met aandacht voor cultuur, sport en maatschappelijke vorming en moge- lijkheden voor 7-tot-7-faciliteiten, met goed geschoold personeel.’

Toelichting: Kinderopvang moet beter aanslui- ten bij onderwijs; integratie van onderwijs en opvang biedt een enorme meerwaarde. Onze eigen staatssecretaris Xxxxxx Xxxxxxx maakte zich indertijd sterk voor ‘de nieuwe school’, maar dit komt nu helemaal niet goed terug in

het verkiezingsprogramma. Weliswaar is de realisatie ervan in dit tijdgewricht te duur, maar in het verkiezingsprogramma hoort die stip op de horizon toch wel genoemd te worden, en komende periode kunnen er altijd eerste stap- pen worden gezet.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is met de indiener van mening dat onderwijs en kinderopvang goed op elkaar moeten zijn afgestemd, maar daar- voor is het niet noodzakelijk dat de kinderop- vang (inclusief toeslagenstelsel) weer wordt overgeheveld naar een ander departement.

2.09 Soest

Schrappen: bulletpoints 3 en 4.

Toelichting: Het eerste * is immers het niet door den Haag doen opleggen van éénvormige oplossingen. Vervolgens ontaardt dit program- ma onderdeel toch in allerlei uitwerkingen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat deze para- graaf in lijn is met het streven naar minder een- vormige ‘Haagse’ oplossingen.

• Zittenblijven is tijdsverlies. Nu betekent zittenblijven alles overdoen. Dat kost veel tijd die beter gericht kan worden inge- zet op bijscholing (ook na school of in de zomer) op de zwak- ke vakken.

• Omdat tijd kostbaar is moeten we ook prioriteiten stellen. De schooldag is snel gevuld. Daarom moet zeker zijn gesteld dat de elementaire vaardigheden op het gebied van taal en reke- nen voldoende aandacht krijgen door de hele schoolcarrière heen. Ook in het MBO en HBO. We moeten voorkomen dat ieder maatschappelijk probleem wordt doorgeschoven naar het onderwijs in de vorm van weer een lespakket.

Amendementen

2.10 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

Extra bullet toevoegen:

‘Het onderwijs in de Europese talen wordt ver- sterkt.’

Toelichting: Meer samenwerking in Europa vraagt om betere communicatie en dus om meer kennis van de talen in Europa.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is groot voorstander van betere Europese talenkennis, echter deze boodschap zit reeds ingebed in de eerder in deze paragraaf gestelde focus op taal en reke- nen.

2.11 Utrecht, Ede, Amsterdam Zuid

‘Omdat tijd’ t/m ‘weer een lespakket‘ wijzigen in: ‘Het onderwijs heeft verschillende functies. Naast het kwalificeren van leerlingen voor een

vervolgopleiding of een beroep heeft het onderwijs ook de functie om bij te dragen aan de maatschappelijke en persoonsvorming van leerlingen. Dat was zo en dat blijft zo.

Elementaire vaardigheden op het gebied van rekenen en taal moeten voldoende aandacht krijgen door de hele schoolcarrière heen. Ook in het MBO en HBO. Het verwerven van deze vaardigheden is echter geen doel op zich. Het is een middel voor leerlingen en studenten om steeds zelfstandiger te kunnen deelnemen aan de maatschappij. Omdat tijd kostbaar is moe- ten we ook prioriteiten stellen. De schooldag is snel gevuld. We moeten voorkomen dat ieder maatschappelijk probleem wordt doorgescho- ven naar het onderwijs in de vorm van weer een lespakket.’

Toelichting: Het onderwijs heeft een brede taak, naast het aanleren van de basisvaardigheden mag de maatschappelijke en persoonlijke vor- ming van leerlingen niet uit het oog worden verloren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat de brede taak van het onderwijs door deze passage niet onder druk komt te staan.

2.12 Amsterdam West, Utrecht

Na: ‘taal en rekenen’ toevoegen: ‘en sociale vaardigheden en vorming’

Toelichting: De elementaire vaardigheden die in het onderwijs worden aangeleerd omvatten stukken meer dan taal en rekenen alleen.

Onderwijs dient als kwalificatie en socialisatie, en dat tweede doel van onderwijs is minstens zo belangrijk voor leerloopbaankansen, succes- kansen later op de arbeidsmarkt, en kansen later in de maatschappij als volwaardige burger. In de internationale ranking van 38 landen bun- gelt Nederland helemaal onderaan (!) de lijst op het gebied van sociale en burgerschaps- competenties. Taal en rekenen zijn zeker belangrijk, maar meer aandacht voor en erken- ning van wat scholen doen op andere vlakken moet hoognodig op de agenda.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur steunt de keuze voor taal en rekenen als prioriteit. Als alles belangrijk is, is niets belangrijk. De ranking is niet bekend bij het PB maar het staat scholen altijd vrij om te werken aan de burgerschapscompetenties van hun leerlingen.

• We willen waar nodig onderwijstijd ook verlengen. Denk aan hele jonge kinderen met ontwikkelingsachterstanden. Via voor- en vroegschoolse educatie (vve) moeten de kansen van deze kinderen in hun vervolgonderwijs worden vergroot. Het opleidingsniveau van veel van de pedagogisch medewerkers

in de vve moet worden verhoogd. Nog lang niet alle kinderen die voor hun ontwikkeling gebaat zouden zijn bij deelname aan de vve, worden daarvoor aangemeld. Van Consultatiebureau tot huisarts tot Centra voor Jeugd&Gezin moet alertheid bestaan op ontwikkelingsachterstanden. Ouders moeten soms over een drempel worden geholpen.

Amendementen

2.13 Borger-Odoorn

Na: ‘.. worden geholpen’ toevoegen: ‘Het lande- lijk beleid en de wettelijke sturingsinstrumenten maken het mogelijk dat gemeenten gefaseerd zorgverantwoordelijk worden voor een basis- aanbod voor alle kinderen van 2.5 tot 4 jaar en op lange termijn voor een basisvoorziening voor alle kinderen van 0 tot 12.’

Toelichting: Het is één van de aanbevelingen van de ‘ De Kopgroep Wethouders voor Kindcentra ‘, die in een brief aan de Tweede Kamer woordvoerders de politiek oproept om het beleid rondom Integrale Kindcentra (IKC) zoals die in de afgelopen jaren zich in Nederland heeft ontwikkeld, verder te bevorde- ren en te borgen.

De Kopgroep is een initiatief van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten en het project Andere Tijden in Opvang en Onderwijs. Aan de basis van het initiatief liggen het rapport van de Taskforce Kinderopvang Onderwijs en de petitie van de VNG van januari 2010 aan de Tweede Kamer waarin gepleit wordt voor een ongedeelde voorziening voor alle kinderen van 0 – 4, respectievelijk 12 jaar.

Aanleiding voor deze aanbeveling van de ‘ De Kopgroep Wethouders voor Kindcentra ‘ is onderstaande achtergrond:

In 2005 is er voor gekozen de kinderopvang bij de ‘markt’ onder te brengen. De rechtstreekse inhoudelijke invloed van gemeenten op kinder- opvang is daardoor verdwenen.

Ook de directe invloed op het basisonderwijs is in de afgelopen tien jaar verdwenen als gevolg van het op

‘afstand zetten’ van het openbaar primair onderwijs.

Echter de gemeente is en blijft verantwoordelijk voor een op de wensen en behoeften afge- stemd integraal jeugdbeleid.

Ook is de gemeente wettelijk verantwoordelijk voor het organiseren van de doorlopende ont- wikkelingslijn voor kinderen met een risico op een onderwijsachterstand.

Binnen enkele jaren komt daar de lokale verant- woordelijk voor de jeugdzorg bij.

En uiteindelijk moet de gemeente zich inspan- nen dat alle kinderen een startkwalificatie voor de arbeidsmarkt verwerven.

De voorgestelde Wet Werken naar Vermogen maakt dat nog eens extra urgent.

Naast deze zorg voor de ontwikkeling van kin- deren zijn gemeenten verantwoordelijk voor het creëren van leefbare wijken en buurten met een gunstig vestiging- en woonklimaat voor gezinnen met kinderen.

PREADVIES: AFWIJZEN

De zinsnede is erg bestuurlijk en abstract. Een basisvoorziening van 0 tot 12 is bij de huidige financiële krapte niet realistisch.

2.14 Zutphen

Na: ‘..worden geholpen’ toevoegen: ‘En worden als zij dat willen in de gelegenheid gesteld aan hun eigen manco’s d.m.v. cursussen te verhel- pen.’

Toelichting: Kinderen lopen in veel gevallen een ontwikkelingsachterstand op, omdat de ouders een ontwikkelingsachterstand hebben. De kin- deren kunnen de ontwikkeling niet inhalen als niet tegelijkertijd iets wordt gedaan aan de ont- wikkelingsachterstand van de ouders.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het spreken over ‘manco’s’ van mensen die moeten worden verholpen, spreekt het Partijbestuur niet aan.

• Niet alle leerlingen zijn gebaat bij grote zelfstandigheid. Niet alle leeftijden zijn al in staat om zelf verantwoordelijkheid te dragen voor hun leerproces. Daarom moet er meer maatwerk komen in het onderwijs. Alle leerlingen en studenten hebben recht op een helder gestructureerd onderwijsaanbod en pro- fessionele begeleiding. Meisjes lijken beter met zelfstandig werken te kunnen omgaan dan jongens. Steeds vaker stro- men jongens af van bijvoorbeeld vwo naar havo. In het speci- aal onderwijs is inmiddels 7 van de 10 leerlingen een jongen. Deze ontwikkelingen moeten worden gekeerd.

Amendementen

2.15 Zutphen

‘Deze ontwikkelingen moeten worden gekeerd’ wijzigen in: ‘De ongewenste ontwikkelingen moeten worden gekeerd.’

Toelichting: Het woord ‘deze’ in deze zin impli- ceert dat alle ontwikkelingen, dus ook de posi- tieve voor meisjes moeten worden gekeerd.

Omdat het alleen gaat om de ontwikkelingen bij jongens, moet deze vervangen worden door ‘de’ en moet het woord ‘ongewenste’ worden toegevoegd in de zin.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Goede, objectieve toetssystemen zijn een hulpmiddel om ont- wikkeling verder te stimuleren en achterstanden tijdig te onderkennen. Leerlingvolgsystemen, breder dan taal en reke- nen alleen, moeten daarom actief worden gebruikt op de school zodat leraren en schoolleiding verbeteringen kunnen oppakken. Referentieniveaus zetten de standaard voor de toet- sen van het leerlingvolgsysteem. Scholen kiezen hun eigen leerlingvolgsysteem, hierbij hoort ook een eindtoets.

Amendementen

2.16 Utrecht

‘Leerlingvolgsystemen, breder dan’ t/m ‘leer- lingvolgsysteem’ wijzigen in: ‘Door gedegen en betrouwbare leerlingvolgsystemen, breder dan taal en rekenen alleen, systematisch te gebrui- ken kan de leraar goed zicht houden op de ont- wikkeling van zijn leerlingen en in het onderwijs aansluiten op het actuele ontwikkelingsniveau van de leerlingen. Duidelijk wordt welke leerlin- gen baat hebben bij meer ondersteuning of oefening en welke kinderen behoefte hebben aan een extra uitdaging of verdieping.

Referentieniveaus zijn een hulpmiddel voor de leraar, maar geen doel op zich, het leren en de ontwikkeling van kinderen volgt geen blauw- druk. Scholen kiezen hun eigen leerlingvolgsys- teem.

Toelichting: Leerlingvolgsystemen zijn een bruikbaar hulpmiddel voor de leraar om in het onderwijs goed aan te kunnen sluiten op het ontwikkelingsniveau van leerlingen. Dat is juist belangrijk omdat het leren en de ontwikkeling van kinderen niet volgens een blauwdruk ver- loopt. Er moet maatwerk geleverd worden, het is een illusie te kunnen werken met strikte stan- daarden en niveaus die voor alle kinderen gelijk zijn.

PREADVIES: AFWIJZEN

In de concepttekst is geen sprake van “strikte standaarden en niveaus die voor alle kinderen gelijk zijn”.

2.17 Franekeradeel

Na: ‘… verbeteringen kunnen oppakken.’ toe- voegen: ‘Managementlagen moeten verdwij- nen. Het geld dat hierdoor vrijkomt, moet wor- den besteed aan faciliteiten voor leerkrachten.’ Toelichting: Onderwijsmiddelen moeten zoveel mogelijk ingezet worden op de werkvloer, daar waar de leerling er het meest aan heeft.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur deelt de opvatting van de indiener, maar deze wordt al adequaat open andere plekken in dit programma verwoord zoals in het hoofdstuk over ‘Burger en Bestuur’.

2.18 Steenwijkerland, Zwolle, Hof Van Twente, Enschede, Raalte, Kampen, Utrecht, Rijssen- Holten/Wierden

Na: ‘… een eindtoets.’ toevoegen: ‘De professio- nal is en blijft de eerst aangewezene om de leerling te beoordelen.

Toelichting: Je wilt vertrouwen geven aan pro- fessionals. De eindtoets en leerlingvolgsyste- men zijn niet meer dan hulpmiddelen en gewaakt moet worden dat administratieve sys- temen de boventoon gaan voeren.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.19 Amsterdam Nieuw-West

Toevoegen als bulletpoint: ‘Alle scholen moeten brede scholen kunnen worden met aandacht voor cultuur, sport en maatschappelijke vor- ming en mogelijkheden voor 7-tot-7-facilitei- ten.’

Toelichting: Deze ontwikkeling mist in het pro- gramma. Niet alleen de visie beschrijven maar ook de stappen daar naartoe specifiek.

PREADVIES: AFWIJZEN

De ontwikkeling van brede scholen komt vol- gens het Partijbestuur al voldoende aan de orde bij paragraaf 3 van dit hoofdstuk.

Ambitieniveau moet passen bij de beschikbare financiële ruimte de komende jaren.

2.20 Amsterdam Nieuw-West

Toevoegen als extra bulletpoint: ‘Kinderopvang is in eerste instantie een plek zijn waar kinderen zich kunnen ontwikkelen op cultureel, sportief, muzikaal, intellectueel en sociaal gebied.

Daarnaast stimuleert het arbeidsparticipatie. Daarom hoort kinderopvang thuis onder het ministerie van onderwijs. De motie Bos van Aartsen die stelt dat elke school opvang moet verzorgen, wordt uitgebreid naar een situatie waar er voor ieder kind opvang is.’ Toelichting: Kinderopvang moet beter aanslui- ten bij onderwijs, de samenwerking tussen

school en kinderopvang moet beter. Destijds is er in de motie Bos van Aartsen aangegeven dat elke school opvang moet verzorgen, maar niet hoeveel.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is niet van mening dat de kin- deropvang erbij gebaat is als deze weer van het ministerie van SZW naar OC&W wordt overge- heveld.

2.21 Amsterdam Nieuw-West, Utrecht

Na: ‘Goede, objectieve toetssystemen’ t/m ‘te onderkennen.’ toevoegen: ‘Toetsen zijn een middel om het niveau te peilen: we willen voor- komen dat (oefen-) toetsen worden ingezet als middel om de inhoud te leren.’

Toelichting: Zelfs in het basisonderwijs worden

steeds meer oefentoetsen afgenomen en wordt van leerlingen verwacht dat ze leren voor deze toetsen. Dit diagnostische instrument schiet hiermee haar doel voorbij: een toets is primair voor de school om de vorderingen van de leer- ling bij te houden en indien nodig lacunes op te vangen: de toets is geen middel om de inhoud over te brengen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is het niet met de indiener eens dat toetsen vaak worden ingezet als mid- del om de inhoud te leren.

2.22 Amsterdam Zuid

‘Goede, objectieve’ t/m ‘te onderkennen’ wijzi- gen in: ‘Goede, objectieve toetssystemen zijn een hulpmiddel om achterstanden tijdig te onderkennen.’

Toelichting: Zelfs in het basisonderwijs worden steeds meer voorbereidende CITO-oefentoet- sen afgenomen en wordt van leerlingen ver- wacht dat ze leren voor deze toetsen om goed te scoren. Het diagnostische instrument 'toets' schiet hiermee haar doel voorbij: een toets is primair voor de school om de vorderingen van de leerling bij te houden en indien nodig lacu- nes op te vangen: de toets is geen middel om de inhoud over te brengen of om, zoals het ver- kiezingsprogramma nu stelt ‘ontwikkeling ver- der te stimuleren’.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het in kaart brengen van achterstanden via toetsing veronderstelt automatisch het stimule- ren van ontwikkeling, tenzij de indiener van mening is dat op geconstateerde achterstanden geen actie hoeft te volgen. Deze mening deelt het Partijbestuur niet.

2.23 Rotterdam

Schrappen: ‘Referentieniveaus zetten de stan- daard voor de toetsen van het leerlingvolgsys- teem.’

Toelichting: Leerlingvolgsystemen zijn program- ma's waarin informatie over de leerling kan worden opgeslagen (dus ook toetsresultaten), maar onduidelijk is wat hier wordt bedoeld met het toetsen van het leerlingvolgsysteem.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat deze passa- ge er door het schrappen van deze zin niet dui- delijker op wordt.

2. Voldoende goede leraren

Wij willen de beste mensen voor de klas. De komende jaren gaan er heel veel leraren met pensioen. Om zowel kwantiteit als kwali- teit in evenwicht te houden is er een stevig lerarenbeleid nodig. Stevige kwaliteitseisen en goed betalen, in die combinatie. Het Kabinet Xxxxx kwam niet verder dan de prestatiebeloning, feitelijk

een bonuscultuur in het onderwijs, en de Kunduzcoalitie wil de leraren nog eens twee jaar op de nullijn zetten.

Dit gaan we doen:

• Prestatiebeloning wordt definitief afgeblazen. Bij goed perso- neelsbeleid hoort het ondersteunen van verdere scholing en het actief bewaken van de kwaliteit van leraren

• De nullijn voor leraren gaat onmiddellijk van tafel. Jonge, goed opgeleide professionals moeten worden verleid zich in te zetten in het onderwijs. Als we goede leraren willen moeten we daar gewoon voor betalen. De lerarensalarissen moeten de loonontwikkeling in de markt volgen. De achterstand die nu is ontstaan zal moeten worden ingelopen omdat we anders straks gewoonweg niet voldoende goed opgeleide mensen voor de klas hebben.

Amendementen

2.24 Amsterdam Nieuw-West

Na: ‘… kwaliteit van leraren’ toevoegen: ‘Naast de beloning zijn het ook de overige voorwaar- den die werken in het onderwijs aantrekkelijk maken en aantrekkelijk houden. Het is van belang deze voorwaarden zo aantrekkelijk mogelijk te maken.’

Toelichting: Docenten kiezen niet voor het onderwijs vanwege de beloning, maar vanuit innerlijke gedrevenheid. Een goede beloning is van belang, maar ook de secundaire voorwaar- den spelen een grote rol. Niet alles hoeft te worden opgelost met geld.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat in de origi- nele tekst reeds duidelijk wordt gemaakt dat secundaire arbeidsvoorwaarden als scholing van belang zijn.

2.25 Amsterdam Zuid

‘Jonge, goede …’ wijzigen in: ‘Goed opgeleide professionals moeten worden verleid zich in te zetten in het onderwijs.’

Toelichting: Naast de jonge goed opgeleide professionals moeten we ook de oudere goed opgeleide professionals verleiden om zich in te zetten in het onderwijs. De vergrijzing neemt toe, de pensioengerechtigde leeftijd wordt hoger etc. Alle reden om daarom ook de oude- ren in dit proces te betrekken.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De lerarenopleidingen leggen de basis voor Meesterschap. Hun kwaliteit moet daarom volledig op orde zijn. De inspec- tie moet daar extra op toe zien.

Amendementen

2.26 Amsterdam Nieuw-West, Utrecht, Tilburg Na: ‘… extra op toe zien.’ toevoegen:

‘Initiatieven die de kwaliteit van lerarenopleidin- gen verder omhoog willen brengen, zoals de Universitaire Pabo’s, willen wij stimuleren. Er moet ruimte zijn voor excellentie.’

Toelichting: Hier mag wel wat meer ambitie uit- spreken. We willen de beste leraren voor de klas. In andere landen is de opleiding voor leer- kracht basisonderwijs alleen maar op universi- tair niveau te volgen en is er een strenge selec- tie op kwaliteit. Het beroep leraar heeft daar- door een hogere status en deze landen zijn er geen tekorten.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.27 Den Haag

Na: ‘… op orde zijn’ toevoegen: ‘De HBO-lera- renopleidingen krijgen centraal georganiseerde examens waarmee de kwaliteit van de opleidin- gen gewaarborgd blijft.’

Toelichting: Dit is al een idee uit het onderwijs- veld. De vakinhoud blijft nu vaak achter en voor kwalitatief betere leraren zijn goede examens op de opleiding noodzakelijk.

PREADVIES: AFWIJZEN

In het HBO organiseren de instellingen de exa- minering, dat hoeft niet centraal georganiseerd te worden om de kwaliteit te garanderen.

• Het aantal onbevoegde leraren voor de klas moet snel worden teruggedrongen. De, op initiatief van de PvdA, aangescherpte bevoegdheidseisen moeten worden nageleefd en gecontro- leerd. De eisen moeten omhoog.

Amendementen

2.28 Zaanstad/Wormerland/Oostzaan, Assen, Tilburg, Amsterdam Zuid

Na: ‘…wordt voortgezet.’toevoegen: ‘Er wordt een aanbod ontwikkeld om onbevoegde maar bekwame leraren bij te scholen.’

Toelichting:

- Onbevoegde leraren kunnen bekwaam zijn.

- Het wegwerken van bekwame maar onbe- voegde leerkrachten is niet effectief als bekend is dat er een tekort aan leraren zal ontstaan.

- Opleidingsbudgetten van de sector zelf kun- nen worden ingezet.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.29 Rotterdam

Na: ‘… wordt voortgezet’ toevoegen: ‘Onbevoegde leraren worden aangemoedigd hun bevoegdheid te halen.’ Toelichting: Veel

onbevoegde leraren zijn goede leraren. Die moet je willen behouden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodig in verband met overnemen amende- ment 2.28.

• Leraren en schoolleiders volgen verplichte bij- en nascholing. We maken daarbij gebruik van het beroepsregister voor lera- ren. Voor schoolleiders komt er ook een beroepsregister. De Lerarenbeurs, een initiatief van oud-minister Xxxxxxxx, wordt voortgezet.

Amendementen

2.30 Amsterdam West

Schrappen: ‘We maken daarbij gebruik van het beroepsregister voor leraren.’

Toelichting: Dit zou leiden tot een enorme administratieve rompslomp (bijhouden register, tuchtrechtcommissie, beroepscommissie etc.), en zou weinig toegevoegde waarde hebben.

Leraren dienen nu een Verklaring Omtrent Gedrag aan te vragen bij het solliciteren naar een nieuwe baan, dit is voldoende. Van een beroepsregister voor schoolleiders zien wij wel het nut in.

PREADVIES: AFWIJZEN

De verklaring omtrent het gedrag zegt niets over de bij- en nascholing waar deze passage over gaat.

• PvdA wil dat goed opgeleide leraren weer volop professionele ruimte krijgen om de verantwoordelijkheid voor hun werk zelf te dragen. Zij verantwoorden zich achteraf over de bereik- te resultaten.

• Het aantal mannen voor de klas neemt steeds verder af. Vooral in de omgang met jongens zijn mannelijke docenten van wezenlijk belang voor de ontwikkeling en fungeren zij als rolmodel. Daarom stimuleert de PvdA initiatieven om meer mannen voor de klas te krijgen.

Amendementen

2.31 Tilburg

Toevoegen als nieuwe bulletpoint: ‘Leraren die niet meekunnen in de kwaliteitsverbetering worden actief geholpen in het voortzetten van een alternatieve loopbaan.’

Toelichting:

PREADVIES: AFWIJZEN

Leraren die ongeschikt zijn voor hun vak krijgen dezelfde begeleiding naar nieuw werk als elke andere ontslagen Nederlander.

3. Meer menselijke maat, minder marktwerking

Wij willen meer kwaliteit en oog voor het individu in het onder- wijs. In het onderwijs heeft marktwerking geleid tot perverse effecten die de kwaliteit van het onderwijs en de aandacht voor het individu aantasten. Zo heeft de strijd om de leerling hier en daar tot een veelheid aan nietszeggende opleidingen geleid zonder dat de kwaliteit op orde is. Dat moet slimmer en beter.

Amendementen

2.32 Smallingerland

Na: ‘.. slimmer en beter’ Toevoegen:

‘De bezuinigingsmaatregel van 4 jaar geleden op het onderdeel Bestuur en management van het primair onderwijs wordt teruggedraaid.’ Toelichting: Deze maatregel treft scholen in het landelijk gebied harder dan in de stedelijke gebieden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Als scholen in het landelijk gebied in de proble- men komen door een generieke bezuiniging die de PvdA wel steunt, moeten er aanpassingen in die bezuinigingsmaatregel worden gemaakt, in plaats van de hele maatregel te schrappen.

2.33 Netwerk diversiteit

toevoegen: ‘De PvdA wil daarom de grote van de klassen aan banden leggen.

Toelichting: Uit de praktijk blijkt dat de grote van de klassen op scholen de kwaliteit niet bevorderd. Tevens is er hierdoor weinig aan- dacht voor het individu. Om de kwaliteit van het onderwijs te kunnen waarborgen is het noodzakelijk dat de klassen kleiner worden.’ PREADVIES: AFWIJZEN

De grootte van klassen wordt in de paragraaf 3 van dit hoofdstuk reeds aan banden gelegd.

Dit gaan we doen:

• De Minister neemt de leiding om een forse beperking van het aantal verschillende diploma’s, het aantal opleidingen en onderlinge afspraken binnen regio’s over wie zich in welke opleiding specialiseert, tot stand te brengen in MBO en HBO. De overheid is immers verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs èn voor een efficiënte inzet van belastinggeld ten behoeve van een compleet en samenhangend onderwijs- aanbod.

Amendementen

2.34 Amsterdam Nieuw-West

Na: ‘… MBO en HBO.’ toevoegen: ‘Ook opleidin- gen die niet aansluiten op een vraag vanuit de arbeidsmarkt, kunnen niet eindeloos studenten aannemen. De wildgroei aan opleidingen die niet voorzien in een behoefte van de arbeids-

markt wordt daarmee aan banden gelegd.’ Toelichting: Teveel studenten worden opgeleid tot werkloosheid. Onderwijsinstellingen lokken studenten met opleidingen die geen perspec- tief hebben op de arbeidsmarkt, terwijl andere sectoren kampen met een tekort. Dit moet wor- den tegengegaan.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat in de huidi- ge tekst reeds scherp genoeg wordt afgezet tegen de wildgroei van diploma’s. De arbeids- marktvraag naar personeel met een bepaalde opleiding is op de lange termijn niet accuraat te voorspellen.

2.35 Amsterdam West

‘...in MBO en HBO.’ wijzigen in: ‘Wij willen een forse beperking...’

Toelichting: Dat de minister dit uit moet voeren, is logisch. Als we dit hier noemen, moeten we dit bij bijna elk punt gaan noemen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Voor deze formulering is bewust gekozen, omdat de instellingen op dit moment zelf kie- zen welke diploma’s wel en niet worden aange- boden. De minister gaat hier, wat het Partijbestuur betreft, ingrijpen.

• Een gevolg van het schrappen van opleidingen is wel dat MBO-studenten vaker verder zullen moeten reizen. Dit is een extra argument om nu eindelijk samen met provincies de OV- trajectkaart voor MBO’ers (onder de 18) te regelen, te financie- ren uit de BDU-mobiliteitsgelden.

Amendementen

2.36 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

Extra bullet toevoegen:

‘De hoeveelheid management-f.t.e. versus de hoeveelheid onderwijs-f.t.e. mag niet hoger zijn dan 10%.’

Toelichting: In de loop der jaren is is de uitbrei- ding van het management eerder last dan steun geworden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Potentieel erg grote ingreep zonder goed zicht op de praktische uitwerking.

2.37 Harderwijk

‘… mobiliteitsgelden’ wijzigen in: ‘Een gevolg van het schrappen van opleidingen is wel dat MBO-studenten vaker verder zullen moeten rei- zen. Dit is een extra argument om nu eindelijk samen met provincies de OV-trajectkaart voor MBO’ers (onder de 18) te regelen. Deze kaart zal voor elke MBO’er die dit wil verkrijgbaar zijn tegen 50% korting. Het verschil wordt betaald

uit de BDU-mobiliteitsgelden.’

Toelichting: Veel MBO’ers hebben deze kaart niet nodig, omdat de fiets nog steeds het belangrijkste vervoermiddel is. Alle MBO’ers hiervan voorzien is daarom duur en onnodig (oud-kamerlid Xxxxxxxx Xxxxxxxxx was om deze reden ook tegen toen dit in haar portefeuille zat). Daarnaast is een eigen bijdrage van de student realistisch. Ten eerste omdat HBO en WO studenten ook een eigen bijdrage van meer dan tachtig euro per maand bedragen.

Daarnaast zit er in de BDU-mobiliteitsgelden ook niet dusdanig veel ruimte dat alle MBO’ers onder de 18 hier gratis van kunnen reizen en zorgt deze regel er voor dat de kaart alleen wordt aangevraagd door de studenten die hem daadwerkelijk gebruiken.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Aan de bezwaren van de indiener, is reeds tegemoet gekomen door hier te pleiten voor een trajectkaart.

• Het PvdA-voorstel voor een fusietoets is inmiddels tot wet ver- heven. Schoolbestuurders moeten zich vooral bezighouden met de geboden kwaliteit in eigen huis en niet met de zoveel- ste fusie. Verdere schaalvergroting is in het onderwijs niet gewenst.

• Het is opvallend en veelzeggend dat we in Nederland wèl de minimumomvang van een school hebben vastgelegd maar niet de maximumomvang. Wat de PvdA betreft wordt op basis van een maatschappelijke dialoog afspraken gemaakt met het onderwijs over de gewenste schaal van ons onderwijs. De schaalvergroting van zowel instellingen, schoolbesturen, schoollocaties als van klassen moet aan banden worden gelegd.

• Tegelijkertijd moet onafhankelijk beoordeeld worden of de scholen, gegeven de verplichte onderwijstijd en de maximale klassengrootte, voldoende bekostigd zijn.

Amendementen

2.38 Landgraaf

Na: ‘… bekostigd zijn’ toevoegen: ‘en voldoende presteren.’

Toelichting: Niet alleen de bekostiging onafhan- kelijk beoordelen maar ook een oordeel vellen over de geleverde prestaties.

PREADVIES: AFWIJZEN

De kwaliteit van scholen wordt reeds gecontro- leerd door de onderwijsinspectie.

2.39 Rotterdam

Schrappen: ‘...gegeven de verplichte onderwijs- tijd en de maximale klassengrootte...’ Toelichting: In paragraaf 1 van dit hoofdstuk als eerste staat dat de verplichte onderwijstijd van tafel moet.

PREADVIES: AFWIJZEN

Ook in onze voorstellen blijft er een wettelijke onderwijstijd maar scholen krijgen veel meer ruimte om te variëren en om maatwerk aan te bieden.

• Een bijzonder schaalprobleem doet zich voor in krimpgebie- den. In 2020 zullen er naar verwachting 100.000 leerlingen minder zijn in het primair onderwijs, een daling van 6%. Andere sectoren volgen snel daarna. Het is dus onafwendbaar om het onderwijs slimmer te gaan organiseren in regio’s waar dit speelt. Alle vormen van samenwerking moeten mogelijk zijn. Bestuurlijke blokkades om levensbeschouwelijke gren- zen te overschrijden moeten worden opgeruimd.

Amendementen

2.40 Middelburg, Heerlen, Borsele, Hulst, Noord- Beveland, Schouwen-Duiveland, Vlissingen,

Amsterdam Zuid

‘Bestuurlijke blokkades’ t/m ‘worden opge- ruimd' wijzigen in: 'Bestuurlijke blokkades om levensbeschouwelijke en landsgrenzen te over- schrijden moeten worden opgeruimd’ Toelichting: Hoewel bestuurlijke en levensbe- schouwelijke grenzen onvergelijkbaar zijn vra- gen wij aandacht voor de problematiek van grensoverschrijdend onderwijs voor kinderen en volwassenen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur kiest ervoor om amendement

2.41 over te nemen.

2.41 Alkmaar

‘… moeten worden opgeruimd.’ wijzigen in: ‘Bestuurlijke en grondwettelijke blokkades om levensbeschouwelijk grenzen te overschrijden moeten worden opgeruimd. Hiervoor is naast het duale onderwijsbestel een `derde weg’ noodzakelijk, waarbinnen besturen van verschil- lende denominaties echt kunnen samenwerken en een gezamenlijke en gemengde laatste school in stand kunnen houden.’

Toelichting: Artikel 23 Grondwet maakt het onmogelijk, ook niet via de samenwerkings- school, om in dunbevolkte gebieden nog mini- maal één school open te houden, waar ieder- een welkom is, alle krachten gebundeld worden om kwalitatief goed onderwijs overeind te hou- den en respect is voor alle gezindten. De derde weg maakt het mogelijk om de school van de toekomst te stichten, waarin alle denominaties zich thuis voelen. Ouders zijn denominatie allang voorbij en willen een kwalitatief goede school. Niets meer, maar ook niets minder PREADVIES: OVERNEMEN

• De ontwikkeling van brede scholen is een prima mogelijkheid om het voorzieningenniveau te behouden of zelfs te verster- ken. Samenwerking tussen school, kinderopvang, sport en cultuur wordt hiermee gestimuleerd.

Amendementen

2.42 Dordrecht

Na: ‘… wordt hiermee gestimuleerd.’ toevoe- gen: ‘De brede school is de wijkvoorziening voor kinderen en ouders met een activiteiten- aanbod van 7 uur 's morgens tot 7 uur 's avonds.’

Toelichting: De brede school is de meest laag- drempelige en essentiële basisvoorziening voor kinderen en hun ouders in de wijk. Ouders kie- zen zelf in hoeverre ze van het aanbod gebruik- maken. De facto heeft dit ook een gunstig effect op de arbeidsparticipatie van ouders.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.43 Ede

toevoegen: Samenwerking tussen school, kin- deropvang, zorg, sport en cultuur verder stimu- leren en de financiering ontschotten.

Toelichting: Op dit moment vormen de verschil- lende geldstromen een belemmering voor de samenwerking tussen, school, opvang, zorg, sport en cultuur.

PREADVIES: AFWIJZEN

Om goed samen te werken hoeven activiteiten niet noodzakelijkerwijs uit dezelfde geldstroom gefinancierd te worden.

2.44 Rotterdam

‘… wordt hiermee gestimuleerd’ wijzigen in: ‘De ontwikkeling van brede scholen is een prima mogelijkheid om het voorzieningenniveau te behouden of zelfs te versterken. De school is dé wijkvoorziening voor kinderen en hun ouders.

Elke school coördineert een dagelijks les-en activiteiten voor, tijdens en na de schooltijden.’ Toelichting: Veel mensen zijn in het doolhof van de ‘individuele keuzevrijheid’ de weg kwijt geraakt. In de wijk dienen ouders niet alleen te kiezen voor een school voor hun kind, maar ook voor het breed palet aan overige diensten en voorzieningen, zoals buitenschoolse opvang, kinderwerk, sociaal-cultureel jeugdwerk, aan- bod van verenigingen, etc.

De school is de meest laagdrempelige en essentiële basisvoorzieningen voor kinderen. De school dient dan ook de uitvalsbasis te zijn voor kinderen en hun ouders. Elke school wordt een brede school met een dagvullend les- en activi- teiten aanbod. De school kiest zelf in hoeverre zij het aanbod zelfstandig biedt, en wanneer gebruik gemaakt wordt van andere organisaties

in de wijk om een veelzijdig en compleet dag- programma voor elk kind te verzorgen. Ouders kiezen nog steeds of ze gebruik maken van het hele dagprogramma, of van onderdelen hiervan. Afhankelijk van individuele wensen en voorkeu- ren en de persoonlijke (werk)situatie. Wat ver- andert is dat die ouders niet meer bij allerlei verschillende organisaties voor een deelaanbod langs hoeven, maar dat de school hún aan- spreekpunt is voor het hele aanbod. Wat daar- mee verandert is dat de kwetsbaarheid van het arrangement dat veel ouders noodgedwongen voor hun schoolgaande kinderen hebben opge- tuigd via verschillende instanties, veel robuuster wordt. Dat maakt het voor kinderen duidelijker, maakt de verantwoordelijkheidsverdeling tussen professionals helder en stelt ouders in staat beter deel te nemen aan het arbeidsproces. De facto heeft dit een positief effect op de gemid- delde arbeidsparticipatie van vrouwen.

Overigens kan dit budgetneutraal worden uit- gevoerd. Ouders zetten hun kinderopvangtoe- slag e.d. in. Er zit efficiencywinst in meer aan- bod op en rond school organiseren en in het slim gebruik maken van reeds aanwezig aanbod dat gekoppeld kan worden aan de school. De coördinatietaak die de school krijgt kan worden bekostigd uit de efficiencywinst.

PREADVIES: AFWIJZEN

De nieuwe passage heeft dezelfde inhoudelijke strekking als de oude, is langer en minder dui- delijk geformuleerd.

• Er is ook een probleem met hele kleine scholen van minder dan 40 leerlingen. Scholen waar zo weinig leerlingen over zijn dat er geen kwaliteit meer geboden kan worden. Ook voor deze schoolbesturen geldt dat zij kwaliteit moeten leveren. Daar kunnen ze niet van worden vrijgesteld.

Amendementen

2.45 Hellevoetsluis

Na: ‘... kwaliteit moeten leveren.’ toevoegen: ‘De overheid zal hiertoe de noodzakelijke randvoor- waarden moeten scheppen.’

Toelichting: Om ook op kleine scholen de ver- eiste kwaliteit te kunnen leveren zullen extra voorzieningen beschikbaar moeten zijn. Bij het neerleggen van deze verantwoordelijkheid bij de betreffende schoolbesturen moeten dan ook de noodzakelijke middelen worden meegele- verd, anders blijft het een loze kreet. De PvdA moet dan ook uitspreken dat zij zich zal inzet- ten om hiertoe randvoorwaarden te scheppen. PREADVIES: AFWIJZEN

Extra middelen voor heel kleine scholen kan niet altijd de oplossing zijn.

2.46 Franekeradeel

Schrappen: Dit volledige punt schrappen Toelichting: Dit punt is overbodig. Of het nu gaat om een kleine school of om een grote school, kwaliteit zal altijd geleverd moeten wor- den. Tevens suggereert dit punt dat zeer kleine scholen per definitie slecht onderwijs bieden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Voor hele kleine scholen is kwalitatief onder- wijs bieden vaker problematisch, vandaar deze passage.

2.47 Den Haag

Toevoegen als bulletpoint: ‘Door de invoering van gratis schoolboeken zijn kleine aanbieders van schoolboeken volledig uit de markt gecon- curreerd door twee grote aanbieders. Dit komt doordat scholen de boeken Europees moesten aanbesteden. Daarom worden de gratis school- boeken afgeschaft. De lagere inkomens worden hiervoor gecompenseerd met een tegemoetko- ming schoolkosten uitgevoerd door DUO.’ Toelichting: De gratis schoolboeken hebben vele niet vooraf bekende neveneffecten gehad. Zo kunnen leraren veelal niet meer zelf hun boeken uitkiezen, mogen leerlingen niet in werkboeken schrijven en zijn er nog slechts twee aanbieders van schoolboeken op de Nederlandse markt. We willen meer menselijke maat, dat betekent dus ook dat de schoolboe- ken niet meer gratis zijn zodat deze nevenef- fecten verdwijnen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat de voorde- len van de gratis schoolboeken ruimschoots opwegen tegen de nadelen.

2.48 Texel

Na: ‘… worden vrijgesteld’ toevoegen: ‘Leerlingaantallen zijn niet zaligmakend. Juist ook kleine scholen kunnen kwaliteit bieden. We zetten in op innovatieve lesmethodes op basis- scholen, zoals tele-onderwijs. Daarmee kunnen we kwaliteit op kleinere scholen aanvullen, sti- muleren we de menselijke maat, en houden het onderwijs in landelijke gebieden op peil.’ PREADVIES: AFWIJZEN

De passage over onderwijs in krimpgebieden is duidelijk en het al dan niet aanbieden van tele- onderwijs is een zaak van schoolbesturen.

2.49 Middelburg, Borsele, Hulst, Noord-Beveland, Schouwen-Duiveland, Vlissingen

Toevoegen als bulletpoint: 'De PvdA neemt het initiatief om regels te wijzigen die perverse prikkels tot gevolg hebben bij kwaliteitsimpul- sen voor kleine scholen in plattelandsgebieden.' Toelichting: In gebieden waar leerlingenaantal- len dalen maakt denken in getallen plaats voor

denken in kwaliteit. Dat leidt tot een strategie die gericht is op:

1. een schaalsprong op schoolniveau

2. een antwoord op het spanningsveld tussen denominatieve verscheidenheid en kwaliteit en bereikbaarheid

3. nieuwe creatieve schoolconcepten. Deze strategie wordt gefrustreerd door:

- de regeling samenvoeging openbare basis- scholen (verlenging extra bekostiging bij fusie is noodzakelijk om wegvallen kleine scholentoeslag te compenseren)

- verschillende regelingen met betrekking tot nevenvestigingen en opheffingsnormen.

PREADVIES: OVERNEMEN

4. Passend onderwijs passend maken

De PvdA steunt het doel van passend onderwijs, namelijk zoveel mogelijk kinderen in het gewone onderwijs tot hun recht laten komen. Maar het onderwijs moet wel in staat worden gesteld deze taak op te pakken. En goed speciaal onderwijs zal altijd behouden moeten blijven.

Amendementen

2.50 Amsterdam Nieuw-West

Na: ‘… moeten blijven.’ toevoegen: ‘Leerlingen aan de onderkant en bovenkant van het spec- trum moeten altijd naar eigen scholen kunnen gaan. Die scholen moeten kunnen worden gesticht en beheerd.

Toelichting: Je kunt niet alle niveaus van leerlin- gen bij elkaar brengen.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Onwenselijk om leerlingen aan onder- en bovenkant er op deze manier uit te liften.

2.51 Alkmaar

Toevoegen als bulletpoint: ‘Om passend onder- wijs echt passend te maken is toegankelijkheid van onderwijsvoorzieningen een eerste verei- send. Het mag niet zo zijn dat een school met een passend ondersteuningsaanbod een leer- ling weigert, wegens denominatieve redenen. Voor leerlingen met een ondersteuningsbehoef- te moet algemene toegankelijkheid worden ingevoerd.’

Toelichting: Als we passend onderwijs echt pas- send willen maken, mag het niet zo zijn dat scholen in de buurt, die een passend aanbod hebben voor een leerling, deze toch mogen weigeren omdat de denominatie van de ouder niet past bij die van de school. Laten alsjeblieft we het belang van het kind prevaleren boven de denominatie van de school.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.52 Soest

Schrappen: punt 4 t/m 7

Toelichting: deze punten vormen een herhaling van pag. 11

PREADVIES: AFWIJZEN

Punt 4t/m 7 is de uitwerking in het hoofdstuk onderwijs zelf. De tekst op pagina 11 is een korte weergave van enkele kernpunten uit dat hoofdstuk. Schrappen van 4t/m7 is daarom onverstandig.

Dit gaan we doen:

• De bezuinigingen op passend onderwijs en op het speciaal onderwijs gaan definitief van tafel. Je kunt niet extra verant- woordelijkheid bij de scholen neerleggen en ondertussen het geld weghalen.

Amendementen

2.53 Werkgroep Handicap en Beleid

Na: ‘… geld weghalen.’toevoegen: ‘Zo nodig moet een schoolgebouw in het reguliere onder- wijs worden aangepast om kinderen met een fysieke beperking daar scholing te kunnen laten volgen.’

Toelichting: Het ontbreken van niet toegankelij- ke schoolgebouwen mag nimmer een reden zijn om leerlingen te verwijzen naar het passend onderwijs.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Alle scholen in één regio worden samen verantwoordelijk worden voor de zorg voor alle leerlingen. Het extra geld voor zorg en begeleiding moet ook daar aan worden besteed. Ouders en leraren moeten vanaf het eerste moment worden betrokken bij de opzet van de zorg.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur: toevoegen: Deze regio waar mogelijk samen laten vallen met de arbeidsmarktregio, RMC regio en de zorgregio.

Amendementen

2.54 Zaanstad/Wormerland/Oostzaan, Amsterdam Zuid

Na: ‘… van de zorg.’ toevoegen: ‘Gemeenten krijgen instemmingsrecht op het Zorgplan van het samenwerkingsverband in de regio in het verlengde van hun inzet van de (gedecentrali- seerde) jeugdzorgsmiddelen.’

Toelichting: Binnen passend onderwijs is de inzet van de jeugdzorg van belang. Gemeenten krijgen daarvoor na decentralisatie van de bud- getten de sturingsbevoegdheid. De inzet die

het samenwerkingsverband vraagt moet ont- wikkeld worden met instemming van de gemeenten.

PREADVIES: AFWIJZEN

Onnodige verzwaring van bestuurlijke controle. Onwenselijk.

2.55 Steenwijkerland, Amsterdam Zuid, Hardenberg/Ommen, Xxx Xxx Xxxxxx, Xxxxxxx (Xx), Xxxxxxxx, Xxxxxx, Raalte, Kampen, Enschede, Rijssen-Holten/Wierden

Na: ‘… opzet van de zorg.’ toevoegen: ‘Deze regio zoveel mogelijk samen laten vallen met de arbeidsmarktregio, RMC regio en de zorgregio.’ Toelichting: Onderwijs, arbeid en zorg gaan vaak samen. Voor een ieder is het goed deze regio’s zoveel mogelijk te laten samenvallen, zodat je in overleg steeds met dezelfde part- ners te maken hebt. Hierdoor worden krachten gebundeld en beperk je de bureaucratie.

PREADVIES: AFWIJZEN

zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

2.56 Middelburg, Borsele, Hulst, Noord-Beveland, Schouwen-Duiveland,

Toevoegen als nieuw bulletpoint: ‘Met gemeen- ten dient afstemming plaats te vinden over aan- sluiting op de jeugdzorg.’

Toelichting: De complete jeugdzorg wordt naar de gemeente gedecentraliseerd. Het is van groot belang dat de samenwerkingsverbanden passend onderwijs afstemmen met (samenwer- kende) gemeenten in hun werkgebied. Wanneer een kind naar een naastgelegen gemeente ver- huisd moeten daar niet totaal andere regels en werkwijzen gelden op het terrein van de jeugd- zorg.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.57 Sint-Michielsgestel

Na: ‘… voor alle leerlingen’ toevoegen: ‘De omvang van de regio dient zodanig te worden gekozen dat de energie niet gaat zitten in de extra bestuurslast in plaats van de in zorg voor de leerling.’

Toelichting: Waar in onze regio momenteel 3 gemeentes rond onderwijs samenwerken moe- ten dat er voor het passend onderwijs nu 8 worden met 32.000 leerlingen ipv 6000 en 19 schoolbesturen in plaats van 7. Dit leidt

tot nieuwe machtsstrijd, extra bureaucratie en een nog grotere afstand tussen ouders en bestuur

PREADVIES: OVERNEMEN

• Het onderwijs moet één jaar extra de tijd krijgen om de invoe- ring goed voor te bereiden en te voorkomen dat deze leerlin- gen tussen wal en schip vallen.

• Dat extra jaar moet tevens worden gebruikt om de expertise in de zorg voor leerlingen op alle scholen te versterken. Het geld beschikbaar voor de Lerarenbeurs, moet de eerstkomende jaren daarvoor gericht worden ingezet.

• Scholen moeten in hun beoordeling worden beloond voor het opnemen van zorgleerlingen en er zeker niet voor worden bestraft met een lagere waardering.

5. Samenleven begint op school

Op teveel plekken in ons land gaan kinderen van verschillende etnische afkomsten gescheiden van elkaar naar school. Ook in gemengde wijken kan een volledig witte school naast een zwarte school staan. Dat ouders een goede school zoeken is volstrekt terecht; kwaliteit moet altijd op orde zijn. Maar er worden zelfs goede scholen gesloten omdat er een witte vlucht op gang kwam; de school krijgt ineens een slechte naam omdat er teveel migran- tenkinderen op zouden zitten.

We leggen ons hier niet bij neer. Een basisschool moet een afspie- geling van de wijk zijn. Kinderen moeten samen opgroeien dwars door allerlei scheidslijnen heen. Er zijn verschillende praktische manieren om dit aan te pakken. Lokale experimenten moeten volop ruimte krijgen.

Amendementen

2.58 Amsterdam Nieuw-West

Na: ‘… ruimte krijgen’ toevoegen: ‘Maar ook landelijk moeten we invloed blijven uitoefenen zodat vrijheid van onderwijs niet kan betekenen vrijheid van slecht onderwijs en slechte school- bestuurders niet nogmaals een school kunnen stichten.’

Toelichting: Lokaal alleen is niet genoeg: de PvdA mag veel meer ambitie tonen op dit punt. Zorg er in ieder geval voor dat slechte school- bestuurders niet nogmaals een school kunnen stichten.

PREADVIES: OVERNEMEN

Dit gaan we doen:

• Initiatieven van ouders die gezamenlijk hun kinderen aan- melden om zo weer tot gemengde scholen te komen, juichen wij zeer toe en verdienen lokale steun.

• Een vast inschrijfmoment voor alle scholen in de gemeente kan ervoor zorgen dat alle kinderen een gelijke kans maken op inschrijving op alle scholen.

Amendementen

2.59 Amsterdam Nieuw-West

‘… op alle scholen.’ wijzigen in: ‘Een vast inschrijfmoment voor alle scholen bij een cen- traal gemeentelijk inschrijfpunt waarborgt dat

alle kinderen een gelijke kans maken op inschrijving bij de gewenste school.’ Toelichting: Om segregatie te bestrijden is vooral transparantie nodig met betrekking tot

de aanmeldprocedure. Een centraal inschrijfsys- teem (alleen registratie, geen drang of gedwongen spreiding) kan daar bij helpen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Meerwaarde van deze wijziging is onduidelijk. Kern van dit punt is centraal inschrijfmoment en eerlijke kans. Manier waarop dit moet gebeuren hier gedetailleerd opleggen richting gemeente is dan niet wenselijk.

• Een vaste leeftijd waarop kinderen kunnen worden ingeschre- ven op school voorkomt een steeds vroegere run op de ‘beste’ scholen.

• Met dubbele wachtlijsten kan een goede spreiding van kinde- ren met achterstanden worden bevorderd.

2.60 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

‘met dubbele wachtlijsten kan een goede sprei- ding van kinderen met achterstanden worden bevorderd’ wijzigen in: ‘Scholen met meer kin- deren met onderwijsachterstanden krijgen meer onderwijs-f.t.e.’

Toelichting: Dit is de meest directe aanpak en vermijdt hinderlijke bemoeizucht.

PREADVIES: AFWIJZEN

De keuze voor de oplossing via dubbele wacht- lijsten is een bewuste praktische keuze geweest. Meer onderwijs-f.t.e. operationalise- ren is een ingewikkelde opgave, zowel budget- tair en logistiek en bereikt niet het zelfde doel.

• Onderwijswethouders moeten doorzettingsmacht krijgen om met schoolbesturen afspraken te kunnen maken om geza- menlijk te werken aan gemengde scholen.

Amendementen

2.61 Leidschendam-Voorburg

‘… werken aan gemengde scholen’ wijzigen in: ‘In iedere gemeente dienen schoolbesturen onderling afspraken te maken om gezamenlijk te werken aan gemengde scholen. De onder- wijswethouders stimuleren dit waar mogelijk en hebben een regierol.’

Toelichting: De term ‘doorzettingsmacht’ roept verkeerde beelden op over bij wie bevoegd is inzake op onderwijsterrein en suggereert de mogelijkheid om te dwingen. Het is aan school- besturen om zwarte en witte scholen tegen te gaan en het lokale bestuur heeft een regierol . PREADVIES: AFWIJZEN

Amendement levert een afzwakking op ten opzichte van wat er nu staat.

2.62 Amsterdam West

'Doorzettingsmacht' wijzigen in: 'de bevoegd- heid'.

Toelichting: Het woord 'doorzettingsmacht' is buiten ambtelijke kringen niet algemeen bekend.

PREADVIES: AFWIJZEN

Is een afzwakking ten opzichte van wat er nu staat. De term ‘bevoegdheid’ levert daarnaast geen verduidelijking op.

G. Techniek heeft de toekomst

Onze toekomstige economische groei en banen zitten voor een flink deel in de technische sectoren. Denk aan de regio Eindhoven, groeimotor in het zuiden. Het grote knelpunt is het gebrek aan technisch opgeleide mensen. Dat gaat enorm oplopen. Op alle niveaus. Het aantal techniek studenten moet daarom de komende jaren verdubbelen. Om dit te bewerkstelligen doen we in aanvulling op het Masterplan techniek, de volgende voorstellen.

Dit gaan we doen:

• De uitval op de Technische Universiteiten is veel te hoog. In het eerste jaar verdwijnen er al 25% van de studenten. Dat is geen wetmatigheid, daar is wat aan te doen. Goed gestructu- reerd onderwijs en intensievere begeleiding moet de uitval versneld drastisch verminderen.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

'In het eerste jaar verdwijnen er al 25% van de studenten.' wijzigen in: 'In het eerste jaar valt al 25 procent van de studenten af.'

Toelichting: Zie amendement 1.35.

Amendementen

2.63 Zoetermeer, Leidschendam-Voorburg ‘Technische Universiteiten’ wijzigen in: ‘exact- wetenschappelijke opleidingen’.

Toelichting: Het doel van bèta- en techniekbe- leid is om meer studenten een exacte opleiding te laten kiezen en hen vervolgens zodanig te begeleiden, dat zij hun opleiding ook daadwer- kelijk afmaken. De term ‘techniekstudenten’ is te beperkt. Daarom dit voorstel om de bredere term ‘bètastudent’ te gebruiken. Het gaat namelijk niet alleen om studenten die een (toe- gepaste) technische opleiding volgen, maar ook om studenten die een fundamenteel- wetenschappelijke opleiding volgen. Het weten- schappelijke fundament is tenslotte van zeer groot belang voor de technische toepassing.

Vandaar ook de keuze voor de bredere term ‘exact-wetenschappelijke opleidingen’ i.p.v. ‘technische universiteiten’.

PREADVIES: AFWIJZEN

Maakt omschrijving van deze technische oplei- dingen niet helder en zelfs vager.

2.64 Amsterdam Zuid

‘… drastisch verminderen‘ wijzigen in: ‘De uitval op de Technische Universiteiten wordt tegenge- gaan door goed gestructureerd onderwijs, intensievere begeleiding en een bindend stu- dieadvies aan het eind van het eerste jaar. Zo wordt gewaarborgd dat Technische Universiteiten bevolkt worden door gemoti- veerde studenten.’

Toelichting: Een uitval van 25% in het eerste jaar is, hoezeer ook ongewenst, zeker niet bui- tensporig. De pabo kent hetzelfde percentage en bij rechten en economie is het circa 50%!

Wanneer technische studies worden vrijgesteld van collegegeld zal de uitval wel hoger worden doordat zo’n maatregel opportunistische stu- denten trekt, die later blijken niet geschikt/gemotiveerd te zijn. Intensievere begeleiding en een bindend studieadvies moe- ten hier een dam tegen opwerpen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur kiest nadrukkelijk voor deze maatregel. Beleid gericht op aantrekken van studenten in de techniek levert tot op heden veel te weinig op. Economische groeisectoren in de technologie in verschillende regio’s lopen vast op een zeer groot tekort aan technisch opgeleid mensen. Overigens is het afschaffen van het collegegeld onderdeel van een bredere aanpak van het tekort. Aanpakken van uitval en studievertraging, die technische studies ook extra duur maken, is een cruciaal onderdeel. De vraag of het collegegeld na afronding van de studie of bij voorbaat wordt kwijtgescholden, is uitwerking. Overigens evenals de vraag voor welke studies dit gaat gelden, voor hoeveel jaren deze stimulans zal worden ingezet en in welke mate het bedrijfsleven medeverantwoor- delijk wordt.

• We willen het collegegeld voor technische studies in zowel HBO als Wetenschappelijk Onderwijs afschaffen. Dit zal samen met het bedrijfsleven worden uitgewerkt. Door het opruimen van financiële drempels en de grote kans op werk zal het aantal technische studenten verdubbelen. Deze aanpak is onmisbaar voor verdere groei van onze technologische top- regio’s.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

Na: ' Samen met het bedrijfsleven zal dit wor- den uitgewerkt' toevoegen: ', waarbij bijvoor- beeld ook bezien zal worden hoe het achteraf kwijtschelden van collegegeld hetzelfde gewenst van deze maatregel zal hebben'.

Amendementen

2.65 Heerenveen

‘…Wetenschappelijk Onderwijs afschaffen’. wij- zigen in: ‘We ontwikkelen een set aan maatre- gelen die de samenhang verbeteren tussen opleidingenaanbod, keuzes van jongeren en vragen van de arbeidsmarkt.’

Toelichting:

• Er is meer dan een tekort aan technische studies. Dezelfde redenering valt te verdedi- gen voor opleidingen in de zorg.

• Een goede afstemming betreft niet alleen opleidingen op HBO en WO niveau, maar ook op MBO-niveau. •Het is te betwijfelen of de voorgestelde maatregel de juiste prikkel is om het keuzegedrag van jongeren te beïn- vloeden. Onderzoek doet vermoeden dat dit niet het geval is omdat financiële prikkels bij de keuzes van jongeren slechts een beperkte rol blijken te spelen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 2.64.

2.66 Amersfoort/Bunschoten

‘..technologische topregio’s’ wijzigen in: ‘We willen het volgen en afronden van technische studies stimuleren en verbeteren. Het imago van technische studies willen we verbeteren, het perspectief op werk beter promoten en de technische studies beter toegankelijk en aan- trekkelijker maken al op de middelbare en basisscholen.

Samen met het bedrijfsleven zal dit worden uit- gewerkt. Het aantal technische studenten willen we verdubbelen. Deze aanpak is onmisbaar voor verdere groei van onze technologische topregio’s.’

Toelichting: We vinden de inzet van het financi- ële instrument niet de juiste; cq het afschaffen van het collegegeld. Technische studies moeten vooral aantrekkelijker en ‘cooler’ worden gemaakt. De Technasia zijn goede voorbeelden van initiatieven op middelbare scholen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het ‘cooler’ maken van technische studies gebeurt al jaren, helaas met onvoldoende suc- ces. Het Partijbestuur is van mening dat in het licht van ernstige tekorten effectievere maatre- gelen noodzakelijk zijn.

2.67 Assen

Na: ‘… technologische topregio’s.’ toevoegen: ‘Ook de technische opleidingen op MBO-niveau worden ‘gratis’ voor de studenten.

Toelichting: Ook op MBO-niveau zijn er veel goed geschoolde mensen nodig in het bedrijfs- leven.

Mocht dit voorstel van afschaffen van college-

geld voor HBO en WO worden aangenomen, dan stelt afdeling Assen dit uit te breiden naar MBOstudenten.

PREADVIES: AFWIJZEN

Iemand op het MBO betaalt geen collegegeld.

2.68 Steenwijkerland

‘… technologische topregio’s.’ wijzigen in: We willen technische studies in zowel HBO als Wetenschappelijk Onderwijs stimuleren door net collegegeld bij succesvol afronden van de studie kwijt te schelden. Dit zal samen met het bedrijfsleven worden uitgewerkt. Door het opruimen van financiële drempels en de grote kans op werk zal het aantal technische studen- ten verdubbelen. Deze aanpak is onmisbaar voor verdere groei van onze technologische topregio’s.

Toelichting: Door te kiezen voor kwijtschelding van de schuld na succesvolle afronding stimu- leer je dat mensen niet kiezen omdat het gratis is en stimuleer je ze ook de opleiding te vol- tooien.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 2.64.

2.69 Leidschendam-Voorburg, Katwijk, Gouda, Venlo

Schrappen: geheel punt (of anders aansluiten bij amendement 2. Rhenen)

Toelichting: Het is belangrijk dat technische stu- dies aantrekkelijker worden gemaakt door kwa- liteit en toekomstperspectief. Maar met meer studenten, zonder extra aanbod van goede opleidingen qua mensen en middelen werkt dat niet. Dan wordt alleen de uitval uit het vorige punt verder versterkt. Het geld dat nodig is voor het afschaffen van het collegegeld kan beter aan goede docenten en faciliteiten wor- den besteed.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur stelt dat het voornemen juist is om het collegegeld technische studies te schrappen. Dit amendement maakt dat onge- daan.

2.70 Oss/Maasdonk/Lith Schrappen: gehele bullet.

Toelichting: Dit punt staat ook al in hoofdstuk 1. Of daar weghalen of hier, anders is het dubbel- op.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat dit punt aanvullend ook gewoon in het onderwijshoofd- stuk hoort.

2.71 Zoetermeer

‘Technische’ wijzigen in: ‘exact-wetenschappe- lijke’ resp. ‘exacte-wetenschaps-‘.

PREADVIES: AFWIJZEN

De term exact-wetenschappelijke etc. is geen verbetering tot de heldere term die nu gehan- teerd wordt met ‘technische’.

2.72 Zoetermeer

Na: ‘... technologische topregio’s. toevoegen:

‘en onze kenniseconomie.’

PREADVIES: OVERNEMEN

2.73 Zoetermeer

‘afschaffen’ wijzigen in: ‘teruggebracht met 60%.’

Toelichting: Het doel van bèta- en techniekbe- leid is om meer studenten een exacte opleiding te laten kiezen en hen vervolgens zodanig te begeleiden, dat zij hun opleiding ook daadwer- kelijk afmaken. De term ‘techniekstudenten’ is te beperkt. Daarom dit voorstel om de bredere term ‘bètastudent’ te gebruiken. Het gaat namelijk niet alleen om studenten die een (toe- gepaste) technische opleiding volgen, maar ook om studenten die een fundamenteel- wetenschappelijke opleiding volgen. Het weten- schappelijke fundament is tenslotte van zeer groot belang voor de technische toepassing.

Vandaar ook de keuze voor de bredere term ‘exact-wetenschappelijke opleidingen’ i.p.v. ‘technische universiteiten’.

Het doel van bèta- en techniekbeleid is om meer studenten een exacte opleiding te laten kiezen en hen vervolgens zodanig te begelei- den, dat zij hun opleiding ook daadwerkelijk afmaken. Er is een palet aan maatregelen nodig. Een financiële prikkel in de vorm van minder of geen collegegeld kan daarbij helpen, maar voorkomen moet worden dat ongemoti- veerde studenten zich aanmelden, die hun best niet doen omdat de studie toch ‘gratis’ is… Voorgesteld wordt om een flinke korting op het collegegeld te geven. Dat kan vooraf, maar ook achteraf door steeds het collegegeld terug te storten als een bepaald aantal studiepunten is behaald. Door afschaffing om te zetten in een korting, kunnen zowel zowel bèta- als tech- niekstudies bediend worden, zoals in een ander amendement wordt bepleit. Verder kunnen zo bezwaren worden weggenomen dat zware technische studies zullen inboeten aan kwaliteit door een toestroom van minder gemotiveerde studenten. Daarnaast kan het geld dat een reductie oplevert t.o.v. een afschaffing gebruikt worden om ook te kijken naar bijvoorbeeld de lerarenopleidingen, waar eveneens een tekort aan studenten dreigt.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur stelt dat het voornemen juist is om het collegegeld technische studies te schrappen. Dit amendement maakt dat onge- daan door te kiezen voor ‘terugbrengen tot 60%’.

2.74 Enschede

‘… technologische topregio’s. wijzigen in: ‘We willen het collegegeld voor technische studies in zowel HBO als Wetenschappelijk Onderwijs van een student die met succes de studie afge- rond, in mindering brengen op de studieschuld opgebouwd bij DUO.’

Toelichting: Er moet een prikkel zijn voor de student om de opleiding daadwerkelijk af te ronden. In tegenstelling tot het amendement van Steenwijkerland c.s. kiezen wij niet voor een volledige kwijtschelding van alle studie- schuld, maar voor het in mindering brengen. PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur.

2.75 Zutphen

‘… technologische topregio’s.‘ wijzigen in: ‘We willen het collegegeld voor technische studies in HBO en Wetenschappelijk onderwijs verlagen en na afronding met goed resultaat terugbeta- len aan de student. Door het creëren van finan- ciële prikkels zal het aantal technische studen- ten vergroot worden. Dit zal samen met het bedrijfsleven worden uitgewerkt waarbij de rol van het bedrijfsleven beperkt zal zijn tot advi- sering.’

Toelichting: Afschaffen van collegegeld leidt niet tot kwaliteitsverbetering. Wel tot grotere toeloop, met kans op grotere uitval. Verlaging met kans op terugbetaling van collegegeld geeft wel een juiste prikkel om studie ook af te xxxxxx.Xx het kader van het tegengaan van marktwerking dient de rol van het bedrijfsleven beperkt te blijven tot die van een klankbord.

Door teveel te richten op de vraag van het bedrijfsleven ontstaat er een kans op korte ter- mijn beleid, teveel gericht op snelle winsten en te weinig innovatiekracht van frisse blikken en dwarskijkers.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 2.64 en nieuw tekstvoorstel Partijbestuur.

2.76 De Jonge Socialisten

‘… technologische topregio’s.‘ wijzigen in: ‘Wij willen drempels wegnemen voor studenten om te kiezen voor technische studies in het HBO en Wetenschappelijk Onderwijs, en om die keuze te vertalen in goede perspectieven op de arbeidsmarkt. Daarom geven wij studenten de mogelijkheid om na succesvolle afronding van zo'n studie collegegeld terug te krijgen in de

vorm van een investerings- of onderzoeksbeurs. Dit zal samen met het bedrijfsleven worden uit- gewerkt. Deze aanpak is onmisbaar voor verde- re groei van onze technologische topregio’s.’ Toelichting: Gratis technische studies lossen in de optiek van de JS het probleem niet op, en hebben bovendien perverse en onwenselijke bijeffecten. Wij zien echter ook de noodzaak van het stimuleren van het aantal studenten in technische en bètastudies. We hebben echter niet alleen technische studenten nodig: we heb- ben werkende technici en natuurkundigen nodig, en dan vooral diegenen die opgebouw- de technische kennis om kunnen zetten in een succesvolle onderneming. Daarom kiest de JS voor een investering in de toekomst van die technische studenten, namelijk de mogelijkheid om op aanvraag het collegegeld terug te krij- gen als onderzoeksbeurs, of investering voor studenten die als ZZP'er verder gaan. Daarmee maken we het voor studenten aantrekkelijk om ofwel als ondernemer, ofwel als onderzoeker bij te dragen aan de ontwikkeling van technische kennis in Nederland, en geven we hen meer toekomstperspectief.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting bij amendement 2.64 en nieuw tekstvoorstel Partijbestuur.

2.77 De Jonge Socialisten

Toevoegen als nieuwe bulletpoint: ‘De Partij van de Arbeid stimuleert meer begeleiding op scholen bij vakken waar studenten op techni- sche opleidingen problemen bij ondervinden, om zo de leerling beter voor te bereiden op het technisch onderwijs en zodoende de drempel om daarvoor te kiezen te verlagen. Daarnaast gaan we vooropleidingen of summerschools gratis voor studenten ter beschikking stellen, in samenspraak met de universiteiten. Hierdoor kunnen aspirant studenten zich volledig voor- bereiden op het technisch onderwijs.’ Toelichting: De Partij van de Arbeid meent het probleem te constateren dat er te weinig tech- nisch geschoolde studenten zijn. Als oplossing biedt zij een gratis opleiding aan technische studenten aan. De Jonge Socialisten consta- teert dat hiermee ongelijkheid tussen studenten wordt gecreëerd. Er is immers ook een tekort aan docenten en verplegend personeel, die gewoon moeten betalen voor hun opleiding.

Aansluitend op het vorige voorstel ziet de JS meer mogelijkheden om het aantal studenten in technische studies te verhogen, als ook gekeken wordt naar het middelbaar onderwijs. Voor veel leerlingen is wiskunde een drempel bij het kiezen voor een bètastudie of een tech- nische studie – zowel leerlingen die meer bege- leiding nodig hebben, als leerlingen die juist

meer uitdaging nodig hebben. Wiskunde op maat, dat meer mogelijkheden aan leerlingen aanbiedt dan het huidige curriculum, kan dat gat dichten, en meer de aansluiting zoeken bij de eisen die HBO's en universiteiten aan hun studenten stellen. Daarmee maken we de over- gang naar een technische of bètastudie makke- lijker en aantrekkelijker.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur stelt dat het voornemen juist is om het collegegeld technische studies te schrappen. Dit amendement maakt dat onge- daan.

• Het moet makkelijker worden gemaakt dat bedrijven jonge- ren aannemen en zij kunnen wisselen tussen BBL en BOL. Het leidt tot een win-winsituatie: de betrokken bedrijven heb- ben belang erbij dat zij tijdig goed opgeleid personeel hebben en de jongeren hebben belang erbij dat zij via deze construc- tie zeker zijn van een baan.

Amendementen

2.78 Zoetermeer

Toevoegen als extra bulletpoint: ‘Versterken van het techniekonderwijs start aan de basis. Kinderen zijn van nature nieuwsgierig. Binnen het primair onderwijs moet daarom al vroeg gestart worden met aandacht voor wetenschap en techniek. Een vakdocent techniek per school is wenselijk. Vervolgens zal binnen het vmbo en het havo techniek onder de aandacht van de onderbouw leerlingen moeten worden gebracht, zodat deze weer kiezen voor de sec- tor techniek en exacte vakken in de boven- bouw. Hier ligt de basis voor de profiel keuze binnen het mbo.

Toelichting: Men vergeet in deze paragraaf dat het MBO wordt gevoed met vmbo- en havo- leerlingen. Binnen het vmbo kiezen na de onderbouw steeds minder kinderen techniek. We willen dat in de toekomst weer een verant- woord percentage leerlingen kiest voor tech- niek binnen het vmbo, zodat ze daarna ook binnen het mbo deze keuze maken.’ PREADVIES: AFWIJZEN

Ondanks dat de intentie sympathiek is legt dit amendement aandacht voor techniek en weten- schap op het primair onderwijs op en de wen- selijkheid van een vakdocent techniek op elke school. Dit schiet waarschijnlijk zijn doel voor- bij.

2.79 Zeist

Na: ‘… van een baan.’ toevoegen: ‘Ook de in het bedrijfsleven geïntegreerde MBO-opleidingen moeten jongeren voldoende basis bieden voor kans op een baan elders.’

Toelichting: Het is goed jongeren op te leiden in een bedrijf, maar het vergroot de afhankelijk- heid van jongeren ten opzichte van het bedrijf en de bedrijfsleiding. Voor een flexibele arbeidsmarkt, onafhankelijke werknemers en goede uitvoering van werknemersrechten moet ervoor gewaakt worden, dat de opleiding ook waarde heeft buiten het bedrijf waar de jonge- re opgeleid wordt. De onderwijsinspectie moet daar o.a. via accreditering op toezien.

PREADVIES: AFWIJZEN

MBO-opleidingen staan onder toezicht van de onderwijsinspectie.

2.80 Katwijk

Schrappen: na ‘... aannemen’.

Toelichting: De wisseling tussen BBL en BOL is zinloos. VMBO BOL zie je al nauwelijks meer. De laatste zin is een loos verkooppraatje en voegt niets toe aan het programmapunt.

PREADVIES: AFWIJZEN

De toelichting onderbouwt niet of nauwelijks beweerde overbodigheid van deze passage waarbij het PB juist van mening is dat de wisse- ling tussen BBL en BOL wel zinvol is en kansen biedt voor werkgevers en jongeren.

• In het MBO moeten nieuwe dynamische technieken aangebo- den worden, zodat de kloof tussen school en werkelijkheid kleiner wordt. Een sprekend voorbeeld is de opleiding vlieg- tuigonderhoudtechniek. Bedrijfsleven en overheid moeten hiervoor gezamenlijk zeer gericht middelen beschikbaar stel- len.

Amendementen

2.81 Katwijk

‘In het MBO… beschikbaar stellen’ wijzigen in ‘Voor het MBO wordt een gericht stimulerend beleid gevoerd om de verwachte behoefte aan technisch en zorgpersoneel in de nabije toe- komst op te vangen. Daarbij wordt de nadruk gelegd op praktische kennis en vaardigheden zoals voorheen op de LTS, MTS en HTS.’ Toelichting: ‘Nieuwe dynamische technieken’ is te beperkt. Juist het MBO is van groot belang in het voorzien van de technische noden van het bedrijfsleven. Het conceptverkiezingsprogram focust bijna uitsluitend op het hoger onderwijs en vergeet het MBO (behalve dat MBO'ers ook een OV-jaarkaart moeten krijgen).

PREADVIES: AFWIJZEN

Het amendement dekt niet de strekking van het huidige punt; namelijk dat bedrijfsleven en overheid gericht middelen beschikbaar moeten stellen.

• Innovatiecontracten tussen het bedrijfsleven, onderzoek- en onderwijsinstellingen en de overheid moeten leiden tot een concrete investeringsagenda. Zo kunnen fundamenteel, toege- past en praktijkonderzoek elkaar versterken.

• De bezuiniging van 500 miljoen structureel op het nationale onderzoeksbudget (voorheen uit de aardgasbaten) betekent dat we vanaf 2015 in totaal 2500 minder promotieplaatsen aan Nederlandse universiteiten en instituten zullen hebben. Dit zal zo spoedig mogelijk moeten worden ingelopen om weer op het niveau van Duitsland en Zwitserland te komen qua overheids- investeringen in wetenschappelijk onderzoek.

• De PvdA wil de komende jaren meer ruimte voor initiatieven als de werkschool, bedrijfsscholen en vakscholen, waarin de praktijkopleiding tot vakmanschap centraal staat.

Amendementen

2.82 Franekeradeel

Toevoegen nieuw bulletpoint: ‘Ook in het VMBO moet techniekonderwijs een prominente plaats krijgen.’

Toelichting: Om meer studenten in het technie- konderwijs te krijgen zullen we in het voortge- zet onderwijs het vak techniek al moeten aan- bieden. Tevens ondervang je zo ook het pro- bleem van te weinig lager opgeleide technische vakmensen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Met het verplicht aanbieden van techniek in het VO krijgen scholen een verzwaring aan te bie- den vakken. Dit is niet wenselijk aangezien dit ook ten korte kan gaan van andere vakken.

2.83 Noordoostpolder/Urk/Almere

Na: ‘.. centraal staat’ toevoegen: ‘De inzet van ervaren vaklieden in praktijkopleidingen willen we vergemakkelijken.’

Toelichting: Nederland heeft een schreeuwend gebrek aan goed opgeleide vakmensen.

Vakmensen uit de praktijk kunnen deze kennis en ervaring uit de praktijk het best overbrengen aan de leerlingen in het vakonderwijs. De PvdA wil de instroom van met name oudere xxxxxx- xxx in het vakonderwijs bevorderen.

PREADVIES: AFWIJZEN

In het verkiezingsprogramma wordt juist aange- geven dat we willen dat meer docenten een bevoegdheid behalen. Het vergemakkelijken van de entree als vakdocent techniek kan daar haaks op staan als en beidt in deze formulering onduidelijkheid over de kwaliteitseisen die we aan leraren stellen.

2.84 Tilburg

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Voor leerlingen op het MBO worden de te gebruiken materialen door de school verstrekt.’

Toelichting: Voor het MBO is één van de drem- pels voor doorleren de kosten die gemaakt wor- den voor het materiaal. Met name geldt dit voor de techniekopleidingen.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.85 Amsterdam Nieuw-West

toevoegen: Ook in het basisonderwijs moeten kinderen met techniek in aanraking komen. Het zelfvertrouwen en de kennis van leerkrachten op het gebied van techniek moet omhoog zodat zij leerlingen kunnen enthousiasmeren en stimule- ren voor de techniek.

Toelichting: Basisschooldocenten hebben over het algemeen weinig zelfvertrouwen en kennis op het gebied van techniek. Echter, om kinderen kennis te laten maken met natuur en techniek moet hier in het basisonderwijs ook aandacht aan worden besteed. Dit is de basis voor de ver- der in de tekst genoemde initiatieven.

PREADVIES: AFWIJZEN

De focus voor leraren ligt op kwaliteit. De onderbouwing of leraren nu onvoldoende hun leerlingen kunnen enthousiasmeren ontbreekt en bovendien ligt hier in de focus op leraren geen prioriteit op dit moment.

7. Doorgaan met leren

We kennen nog steeds veel vroegtijdige schoolverlaters in Nederland. Sinds in 2006 de aanpak daarvan tot topprioriteit werd verklaard is het aantal wel fors gedaald, van 56.000 naar circa 38.000 per jaar nu. Maar 38.000 vroegtijdige schoolverlaters zijn er nog steeds veel te veel. Daar moet dus nog het nodige aan gebeuren.

Amendementen

2.86 Noordoostpolder/Urk

Na: ‘.. aan gebeuren’ toevoegen: ‘In het kader van een ‘leven lang leren’ bevordert de PvdA de instelling van regionale, laagdrempelige volks- hogescholen. Professionals en vrijwilligers dra- gen op allerlei gebieden hun kennis en ervaring over. Zowel vakgerichte als opleidingen op het gebied van informatica, talen, sociale vaardighe- den etc. behoren in het aanbod aanwezig te zijn.’

Toelichting: In het verkiezingsprogramma is (terecht) veel aandacht voor onderwijs/oplei- ding van jongeren. Wij vinden dat er ook meer aandacht moet zijn voor oudere, werkenden en niet-werkenden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Dit voorstel heeft grotere gevolgen dan met dit amendement kan worden overzien, waaronder financiële gevolgen in de zin van mogelijke bekostiging voor dergelijke onderwijsinstellin- gen. Bovendien zijn er ook andere mogelijkhe- den voor deze oudere groep werkenden en niet- werkenden om dergelijke opleidingen en vaar- digheden op te doen.

Dit gaan we doen:

• Wij zetten onverminderd in op het tegengaan van vroegtijdig schoolverlaters. Dat begint met een goede registratie, een snel optreden tegen spijbelen en het betrekken van ouders, ook op het MBO. Langer op school betekent meer arbeidsproductivi- teit en minder gebruik van sociale voorzieningen.

Om uitval verder tegen te gaan is een goede 'match' met een opleiding en intensieve begeleiding op die opleiding van groot belang. De band tussen school en leerling of student moet intensiever worden.

Amendementen

2.87 Amsterdam West

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Het aanbod van Associate Degree programma’s in het hbo moet worden uitgebreid. De arbeidsmarkt vraagt om dit opleidingsniveau, en zo kunnen mbo-studen- ten op een aantrekkelijke manier verder leren’ Toelichting: Een Ad-programma is een tweejarig onderdeel van een vierjarige hbo-baheloroplei- ding en wordt afgesloten met een wettelijke graad, de Associatge degree. De arbeidsmarkt vraagt om leerlingen die een beroepsopleiding hebben gevolgd, maar ook een stevige kennis- basis hebben. De onderwijsinstellingen bieden die echter nu te weinig aan, dus hier ligt een taak voor de overheid om dat te stimuleren.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Het aanbod voor leerlingen die slecht theoretisch leren maar wèl praktisch kunnen leren moet beter. De PvdA wil daarom de komende jaren meer ruimte voor initiatieven als de Werkschool en Vakscholen, waarin de praktijkopleiding tot vakmanschap centraal staat.

• Jongeren die werkloos thuis komen te zitten moeten worden gestimuleerd door te leren. Bijvoorbeeld van een mbo2 niveau naar mbo4 niveau. Geld dat we daar in steken, is beter besteed dan aan uitkeringen.

Amendementen

2.88 Oss/Maasdonk/Lith

Schrappen: ‘Bijvoorbeeld van een mbo2 niveau naar mbo4 niveau.’

Toelichting: Het is duidelijk dat de jeugdwerk-

loosheid onder lager opgeleide jongeren het hoogst is, maar ook onder hoogopgeleiden neemt deze steeds verder toe. Wellicht is het een goed idee hoogopgeleiden wanneer zijn werkloos thuiszitten bij te scholen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Er wordt in de passage in het verkiezingspro- gramma gesproken over een voorbeeld. Gelet op de kwetsbaarheid van laagopgeleiden en het belang van verbetering van hun positie is dit een goed voorbeeld naar de mening van het Partijbestuur.

• De kosten mogen voor jongeren geen reden zijn te stoppen met onderwijs. We blijven dus zeer alert op stijgend schoolgeld en ouderbijdragen.

Amendementen

2.89 Zoetermeer

Na: ‘.. en ouderbijdragen’ toevoegen: ‘Ouderbijdragen zijn vrijwillig en wie de bijdrage niet kan betalen, moet kunnen terugvallen op een lief- en leedfonds van de school. Wij willen geen tweedeling in de klas op grond van inko- men. Alle kinderen hebben er recht op om mee te kunnen doen met extra activiteiten in en rond de school.’

Toelichting: Ieder kind heeft er echt op om mee te kunnen doen met extra activiteiten in en rond de school. Soms is de ouderbijdrage erg hoog omdat er bijvoorbeeld onnodig dure schoolreis- jes worden georganiseerd. De ouderbijdrage is weliswaar vrijwillig, maar niet iedere ouder kan deze betalen. Niet alle scholen gaan daar netjes mee om, soms wordt zelfs een incassobureau ingeschakeld. Dit is onacceptabel. Scholen moe- ten hierop worden aangesproken.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.90 Enschede

‘We blijven dus… ouderbijdragen’ wijzigen in: ‘De hoogte van het schoolgeld en ouderbijdra- gen mogen geen drempel vormen voor deelna- me aan het onderwijs’

Toelichting: 'Alert zijn op' is voor ons een te vrij- blijvende formulering.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Stapelen in het onderwijs moet volop mogelijk blijven. Alle blokkades en boetes hierop moeten worden opgeruimd. Dat betekent dat het eindexamen op de middelbare school van zodanige kwaliteit moet zijn dat leerlingen, eenmaal geslaagd, in principe recht hebben op toegang tot het vervolgonderwijs. Het diploma MBO moet toegang geven tot een aansluitende vervolgopleiding op het HBO. Enzovoorts. Waar nodig moet

dus het niveau omhoog om een goede aansluiting mogelijk te maken.

Amendementen

2.91 Zutphen

Na: ‘waar nodig… te maken’ toevoegen: ‘Onderzocht wordt of i.s.m. met het georgani- seerde bedrijfsleven een systeem kan worden opgezet, waarbij een vakman zich via een gezellen - meesters route zijn vakmanschap kan blijven ontwikkelen en verbreden.

Toelichting: Stoppen met leren na afronding van een vakopleiding is niet meer van deze tijd. Het gezellen – meester systeem heeft het Duitse bedrijfsleven en met name het midden- en klein- bedrijf aldaar geen windeieren gelegd en zou ook hier navolging moeten en kunnen vinden. Voorts zal zo’n systeem ertoe leiden dat minder flex-contracten worden aangebo- den.

PREADVIES: AFWIJZEN

Onduidelijk wat dit precies betekent en redelijk vaag qua intentie.

• Stapelen kan ook op latere leeftijd. Maar van ‘een leven lang leren’ komt in Nederland nog te weinig terecht. De flexibiliteit van de arbeidsmarkt maakt dat er te weinig geïnvesteerd wordt door werkgevers, zelfstandigen en werknemers in bij- en nascholing. Het regionaal inzetten van de middelen van de O&O fondsen, kan dat doorbreken.

Amendementen

2.92 Steenwijkerland/Kampen/ Raalte/ Rijssen- Holten/Wierden

Toevoegen extra bulletpoint: ‘We kiezen voor een periode van leerrecht voor elk persoon tot een jaar voor iemands pensionering.

Toelichting: Teveel wordt er gesproken over leerplicht ( de wet kent nu alleen leerplicht, helaas geen leerrecht), maar beter is er ook een leerrecht tegenover te zetten. Het komt nog teveel voor dat mensen thuis zitten en er geen of onvoldoende alternatief geboden wordt.

Daarnaast moet iedereen zich gedurende zijn leven recht hebben zicht te ontwikkelen. Dit kan je vastleggen in bv. een recht van een x aantal jaar. Wanneer iemand dat gebruikt is dan niet relevant en ook gunstiger voor laatbloei- ers.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Financiële gevolgen hiervan zijn niet goed te overzien.

2.93 Harderwijk

Na: ‘… kan dat doorbreken.’ toevoegen: ‘Ook dienen remmende maatregelen in het hoger onderwijs te worden teruggedraaid, zodat een leven lang leren ook hier daadwerkelijk van toe- passing is.’

Toelichting: In het hoger onderwijs zijn de laat- ste jaren veel drempels opgeworpen.

Instellingen veranderen steeds meer in leerfa- brieken waar studenten zo snel mogelijk hun diploma moeten halen. Daarnaast zijn de maat- regelen erop gericht dat studenten direct beho- ren te weten wat ze willen en een foute keuze financieel wordt afgestraft. Een volgende oplei- ding heeft geen bekostiging meer en is dus voor veel mensen onbetaalbaar, ook als de eer- ste opleiding toch niet biedt wat de student ervan verwacht had. Als de PvdA daadwerkelijk inzet op een leven lang leren, is het van belang dat deze drempels worden weggenomen, zodat studenten uiteindelijk beter gemotiveerd en toegerust op de arbeidsmarkt verschijnen. De bekostiging wordt in hoofdstuk 9 gelukkig ook genoemd, maar ook hier is het een nuttige toe- voeging.

PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodig want belemmering van hogere col- legegeld tweede studie wordt teruggedraaid in het PvdA verkiezingsprogramma. Daarnaast is omschrijving ‘remmende maatregelen’ te alge- meen en te weinig onderbouwd.

• Bezuinigen op 30-plussers in het MBO is met het oog op tekorten op de arbeidsmarkt heel onverstandig. De overheid moet toezien op goed en toegankelijk deeltijdonderwijs.

Amendementen

2.94 Hilversum

‘De overheid … deeltijdonderwijs’ wijzigen in: ‘De toegankelijkheid van MBO- onderwijs voor vluchtelingen die op latere leeftijd naar Nederland zijn gekomen en hier bescherming hebben gekregen is essentieel. Daarnaast is Volwasseneducatie bij uitstek van belang voor vluchtelingen, ook na het behalen van het inburgeringsexamen. Een inburgeringsdiploma heeft immers slechts beperkte invloed op de (economische) participatie van vluchtelingen.. De overheid moet toezien op goed en toegan- kelijk deeltijd onderwijs.’

Toelichting: Vluchtelingen die net een asielsta- tus hebben gekregen, hebben meestal een bij- standsuitkering. Voor hen is het van groot belang om de kwalificaties te behalen die nodig zijn voor een blijvende participatie op de arbeidsmarkt. Uit onderzoek blijkt dat de kan-

sen van vluchtelingen op de Nederlandse arbeidsmarkt enorm worden vergroot als ze een hoger taalniveau of een Nederlands diplo- ma kunnen behalen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur begrijpt de sympathie achter dit amendement. Toch kan impact van een der- gelijke passage en mogelijkheden voor vluchte- lingen niet goed worden overzien gelet op algemene formulering en de specifieke asiel- procedures die per vluchteling van toepassing kan zijn.

8. Zorgvuldige selectie

Ons stelsel van onderwijs moet samenhangend zijn. Dat wil zeg- gen dat schooltypen redelijk op elkaar aansluiten en dat het suc- cesvol afsluiten van de ene school in principe toegang geeft tot vervolgonderwijs. Dit geeft zekerheid over de mogelijkheden die voor je open staan als je hard werkt aan je opleiding. Het maakt stapeling van opleidingen mogelijk. Heel veel mensen in Nederland hebben bereikt wat ze nu zijn dankzij de mogelijkheid tot het stapelen van bijvoorbeeld vmbo-havo-HBO. En zo zijn er vele routes door het onderwijsgebouw. Ongebreidelde selectie door onderwijsinstellingen aan de poort kunnen dit principe onderuit halen.

Amendementen

2.95 Rotterdam

‘Dat wil zeggen dat schooltypen redelijk op elkaar aansluiten...’ wijzigen in: ‘Dat wil zeggen dat schooltypen goed op elkaar aansluiten...’ Toelichting: We gaan natuurlijk voor goede aan- sluiting tussen de schooltypen, niet voor een redelijke aansluiting, wat dat ook moge beteke- nen.

PREADVIES: OVERNEMEN

Dit gaan we doen:

• De PvdA zet zwaar in op degelijk funderend onderwijs tot en met een serieus examen, zodat een diploma in Nederland altijd wat voorstelt. Selectie vindt dan al plaats op de voorlig- gende school, in de keuze van het niveau, bij het overgaan naar een volgende klas en bij het eindexamen. Alleen op die manier kunnen we degelijk onderwijs combineren met de mogelijkheid om, als je je best doet en ambitie hebt, verder te studeren. Beiden zijn zowel voor het individu als de samenle- ving van cruciaal belang.

• Veel studenten switchen nog van studie en verliezen zo tijd en geld. Studenten moeten met ‘matching’ geholpen worden sneller bij de juiste studie terecht te komen. Laat studenten kennismaken met docenten van de opleiding die hen interes- seert, zodat ze advies kunnen krijgen over hun studiekeuze.

Amendementen

2.96 Tilburg/Oss/Maasdonk/Lith, Zeist Schrappen: ‘veel studenten… studiekeuze’

Toelichting: Wonderlijke passage. Het lijkt alsof studenten nu voor een studie kiezen die hen niet interesseert, omdat ze nog niet kennisgemaakt hebben met de docenten die lesgeven in de stu- die die hen wel interesseert. Het werkelijke pro- bleem is natuurlijk dat studenten op jonge leef- tijd andere interesses hebben dan een of twee jaar later, of dat ze de moeilijkheidsgraad van de desbetreffende opleiding onderschatten.

PREADVIES: AFWIJZEN

Dit amendement staat haaks op de inzet van de PvdA-fractie in de voorbije jaren waarbij ‘mat- ching’ ingezet kan worden om onnodige uitval te voorkomen door studenten eerst nadrukkelij- ker kennis te laten maken met een studie. Van diverse zijden wordt dit gezien als een van de in middelen die kunnen helpen bij het verminderen van uitval in het Hoger Onderwijs.

2.97 Lansingerland

‘Veel studenten switchen… hun studiekeuze’ wij- zigen in ‘Veel studenten switchen nog van stu- die of haken vroegtijdig af omdat de studie niet voldoet aan hun verwachtingen. De keuze voor een studie moet niet alleen afhangen van een promotioneel praatje tijdens open dagen maar juist door goede en duidelijke voorlichting op de middelbare scholen. Laat scholieren op een interactieve manier kennis maken met een studie door meeloopdagen, proefstuderen, kennis maken met docenten en oudere studenten van de opleiding waar zij interesse in hebben, zodat ze ruim de kans krijgen om een goede afweging te maken in hun studiekeuzes’

Toelichting: Nog steeds vallen te veel studenten uit in het eerste jaar van hun studie of besluiten om te switchen van studie. De voornaamste redenen zijn dat de studie niet aan hun verwach- tingen voldoet of dat zij iets anders hadden wil- len studeren.

Het is nog steeds niet vanzelfsprekend dat elke middelbare school op tijd en veel aandacht besteedt aan het begeleiden van scholieren in hun studiekeuzes. Hierdoor worden veel scholie- ren aan hun lot overgelaten of komen ze er te laat achter dat ze voor de opleiding van hun keuzes aan bepaalde selectiecriteria moeten vol- doen dan wel een andere vakkenpakket hadden moeten kiezen. Hierdoor zullen niet alleen de studenten geholpen worden maar zullen ook de kosten van studie-uitval minder worden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het aanbieden van proefstuderen en meeloop- dagen gebeurt al op grote schaal en het is aan de instellingen om daartoe te besluiten.

2.98 Lansingerland

Toevoegen extra paragraaf: ‘10. Aansluiting tus- sen de arbeidsmarkt en het onderwijs

Het onderwijs en de arbeidsmarkt zijn nauw met elkaar verbonden. Als er onvoldoende aan- sluiting is, kan dit aanleiding geven voor een mismatch op de arbeidsmarkt. In deze tijd kun- nen wij het ons niet veroorloven dat er jonge arbeidskrachten aan de kant komen te staan door onvoldoende aansluiting.

Dit gaan we doen:

- De PvdA wil dat stages ook op universiteiten verplicht worden. Dit is niet alleen goed voor meer aansluiting met de praktijk, maar zorgt er tegelijkertijd voor dat studenten ervaring kunnen opdoen.

- Werkgevers moeten een fundamentele bij- drage kunnen leveren aan de invulling van opleidingen, voornamelijk de beroepsoplei- dingen op het MBO en het HBO. Hiermee worden kennis er ervaring meegenomen in de vormgeving van de opleiding. Hierdoor kan er ook een bijdrage worden geleverd aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs.’

Toelichting: Door de wildgroei aan opleidingen en een neerwaarste spiraal in de kwaliteit van bepaalde opleidingen is er een kloof ontstaan tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt.

Afgestudeerden voldoen niet altijd meer aan wat er op de arbeidsmarkt van ze wordt ver- wacht, terwijl het grootste gedeelte niet in de wetenschap terecht komt, maar juist in de prak- tijk gaat werken. Het is daarom van belang dat de praktijk zoveel mogelijk een plek gaat krij- gen in de inrichting van een opleiding. Dit kan door bij universitaire opleidingen ruimte te bie- den aan stages. Bij de beroepsopleidingen kan dit door meer input vanuit de pratijk te betrek- ken bij de invulling van opleidingen. Als men- sen vanuit de praktijk input leveren, kunnen zij hun jarenlange ervaring overdragen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het verplicht stellen van stages rijmt slecht met het karakter van WO-opleidingen die een heel theoretisch karakter hebben. Samenwerking met de sector gebeurt vaak al in MBO- en HBO- opleidingen.

2.99 Rotterdam

Na: ‘.. studiekeuze’ toevoegen: ‘En geef ze vooral meer en betere begeleiding.’ Toelichting: Wat er staat lijkt me een leuk begin, maar nog absoluut onvoldoende om tot een goede studiekeuze te komen. Daar moet veel meer en betere begeleiding bij komen.

Graag aanvulling in die richting.

PREADVIES: AFWIJZEN

Deze toevoeging voegt vooral onduidelijkheid toe aan de passage; matching is al een vorm

van begeleiding en het is toch vooral aan de studenten zelf om zich goed te informeren over hun eigen toekomst.

y. Ambities voor het Hoger Onderwijs

De kwaliteit van ons hoger onderwijs moet boven alle twijfel ver- heven zijn en zelfs tot de internationale wereldtop behoren.

Amendementen

2.100 Utrecht/Tilburg

Na: ‘… wereldtop behoren’ toevoegen: ‘Bovendien moet het hoger onderwijs toegan- kelijk zijn voor iedereen die er de kwaliteiten voor heeft, ongeacht afkomst en inkomen.’ Toelichting: Dit lijkt vanzelfsprekend voor soci- aal-democraten, maar juist nu de toegankelijk- heid van het hoger onderwijs onder druk staat, is het nodig dit fundamentele uitgangspunt expliciet op te nemen in de algemene tekst van deze paragraaf.

PREADVIES: OVERNEMEN

2.101 Soest

Schrappen: punten 4 t/m 7

Toelichting: deze punten vormen een herhaling van pag. 11

PREADVIES: AFWIJZEN

Het gedeelte hier is een samenvatting op pun- ten, het is logisch dat verderop in het program- ma (deel)herhalingen te vinden zijn.

2.102 Soest

Schrappen: ‘ons stelsel… onderuit halen’ (para- graaf 7)

Toelichting: Dit is een herhaling van 7. Punt 9. kan worden geïntegreerd in de tekst op pag. 11 PREADVIES: AFWIJZEN

Het eerdere gedeelte is een samenvatting op punten, het is logisch dat verderop in het pro- gramma (deel)herhalingen te vinden zijn.

Dit gaan we doen:

• Wij willen dat instellingen in het Hoger Onderwijs gaan spe- cialiseren op verschillende opleidingsterreinen, zodat ze zich onderscheiden op de kwaliteit van het onderwijsaanbod in plaats van de kwantiteit. De wijze van financieren van de instellingen moet daarop worden aangepast.

Amendementen

2.103 Wijchen

Na: ‘… worden aangepast’ toevoegen: ‘Bij de subsidiëring van het onderwijs worden grenzen gesteld aan de hoogte van de middelen die door een instelling besteed kunnen worden aan huisvesting, overhead en ICT.’

Toelichting: Bij de besteding van subsidiemid- delen dient de functionaliteit voor de uitvoering van het onderwijs centraal te staan. Dat is niet in altijd het geval.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is niet van mening dat alle schoolbesturen preventief onder curatele moe- ten worden gesteld omdat de besteding van middelen in gevallen verkeerd verloopt.

2.104 Wijchen

Na: ‘… worden aangepast’ toevoegen: We wil- len dat onderwijsinstellingen van zo'n 10.000 leerlingen/studenten niet verder groeien door fusies en overnames en willen bevorderen dat het onderwijs ten behoeve van docenten en leerlingen kleinschaliger ingericht wordt.

Toelichting: Veel onderwijsinstellingen zijn in de afgelopen jaren uitgegroeid tot te grote organi- saties waarin de grootte niet meer functioneel is en geen schaalvoordelen oplevert.

PREADVIES: AFWIJZEN

Paragraaf 3, bullet 5 geeft al weer dat wij wil- len dat onderwijsinstellingen een maximumom- vang moeten krijgen, toevoeging van dit amen- dement is dus overbodig.

2.105 Amsterdam West

Na: 'aangepast' toevoegen: ‘Het streven is dat gangbare opleidingen, ondanks de specialisatie, goed bereikbaar blijven voor studenten in het hele land.’

Toelichting: Het risico van specialisatie is dat opleidingen uit een regio verdwijnen, zodat stu- denten die thuis (willen) blijven wonen, deze opleiding niet meer kunnen volgen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het garanderen van alle opleidingen voor alle thuiswonende studenten is niet de doelstelling van het Partijbestuur.

• Een verdere diversificatie van het onderwijs in het Hoger Onderwijs, zoals door de commissie Xxxxxxx bepleit, kan bij- dragen aan het qua niveau en leerstijlen beter inspelen op de diversiteit in de steeds grotere groep studenten.

Amendementen

2.106 Zeist /Sint-Michielsgestel

Na: ‘…grotere groep studenten’ toevoegen: ‘Bij differentiatie van collegegeld staat voorop dat een studie voor iedereen betaalbaar moet blij- ven.’

Toelichting: De Commissie Xxxxxxx doet een groot aantal voorstellen voor differentiatie (in onze tekst: diversificatie) van het Hoger Onderwijs. Inhoudelijke differentiatie is goed, omdat het keuzemogelijkheden van studenten en kwaliteit kan vergroten. Differentiatie in col- legegelden, zoals genoemd naar aanleiding van dit rapport, kan studies financieel onbereikbaar maken voor studenten. Het moet duidelijk zijn dat de PvdA niet achter dat deel van het rap- port van Commissie Veerman staat!

PREADVIES: AFWIJZEN

Diversificatie in het Hoger Onderwijs betekent

o.a. de introductie van Associate Degrees. Differentie van collegegeld wordt hier dus niet mee bedoeld.

• Het vertrouwen in de kwaliteit van het hoger onderwijs moet worden hersteld. Studenten worden zelf nadrukkelijk betrok- ken bij de kwaliteitsbeoordeling van het onderwijs. Waar nodig zal de onderwijsinspectie worden ingezet.

Amendementen

2.107 Franekeradeel

'Waar nodig zal de onderwijsinspectie worden ingezet' wijzigen in 'De onderwijsinspectie con- troleert de kwaliteit nauwgezet.'

Toelichting: Als de onderwijsinspectie 'waar nodig' wordt ingezet, betekent dat, dat er al tekortkomingen zijn geconstateerd. Een actie- vere rol lijkt zinvoller.

PREADVIES: AFWIJZEN

Helaas is de capaciteit van de onderwijsinspec- tie beperkt, preventieve inspectie van elke onderwijsinstellingen is daardoor een onhaal- bare doelstelling.

2.108 Jonge Socialisten

Na: ‘…worden ingezet’ toevoegen: ‘We vragen van studenten een groot verantwoordelijkheids- besef bij hun studiekeuze. Dat betekent echter ook dat zij moeten kunnen vertrouwen op de kwaliteit die zij geleverd krijgen. In te veel vak- gebieden is een Bacheloropleiding echter nog geen goede startkwalificatie, waardoor studen- ten geen vrije keuze hebben om wel of niet met een Master-opleiding door te gaan. De PvdA gaat in overleg met de betrokken sectoren

extra aandacht besteden aan de kwaliteit van het Bacheloronderwijs, zodat ieder diploma een startkwalificatie is.’

Toelichting: Wanneer we studenten de verant- woordelijkheid voor hun eigen keuzes in han- den geven middels het sociaal leenstelsel, moe- ten we ook zorgen dat die keuzes vrij zijn. In veel grotere studies, variërend van Rechten tot Medicijnen, is specialisatie via de Master vaak noodzakelijk omdat een Bachelordiploma nau- welijks perspectieven op de arbeidsmarkt biedt. Daarmee leggen we die studenten al een keuze op. Specialisatie moet een extra investering zijn, geen noodzaak, en daarom moeten Bachelor-opleidingen meer statuur krijgen op de arbeidsmarkt.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De PvdA wil een sociaal leenstelsel voor bachelor- en master- fase. Studenten lenen dan voortaan hun studiebeurs. Na afronding van de studie moet deze naar draagkracht worden terugbetaald. Na 15 jaar wordt een eventuele restschuld kwijt- gescholden. De aanvullende beurs voor kinderen van minder draagkrachtige ouders, blijft gewoon een gift. Het grootste deel van de kosten van het Hoger Onderwijs komt daarmee nog steeds voor rekening van de overheid, maar van studen- ten wordt op deze manier gevraagd zelf te investeren in hun studie en hun toekomst. Het geld dat hiermee vrij komt wordt in het PvdA-plan volledig geïnvesteerd in de kwaliteit van het onderwijs.

Amendementen

2.109 Steenwijkerland

Raalte, Kampen, Xxxxxxx-Xxxxxx/Wierden Na: ‘..kwijtgescholden’ toevoegen: ‘Voor stu- denten uit minder draagkrachtige gezinnen

wordt de kinderbijslag (naar inkomen, zie kind- regelingen) tot 24 jaar voortgezet.’

Toelichting: Deze groep moet je niet volledig afhankelijk maken van het sociaal leenstelsel en op deze wijze blijven ook de ouders betrokken en worden drempels verlaagd.

PREADVIES: AFWIJZEN

Met het ontvangen van kinderbijslag tot 24 jaar wordt de systematiek van kindregelingen door- kruist wat uitvoerbaarheid onmogelijk maakt. Bovendien doorbreekt dit amendement de doelstelling achter kinderbijslag en lijkt de leef- tijd van 24 random gekozen aangezien nu tot 30 jaar studiefinanciering verkregen kan wor- den voor een studie.

Studenten die minder draagkrachtig zijn wor- den in het sociaal leenstelsel al aanvullend ondersteund via de aanvullende beurs die als gift verstrekt wordt.

2.110 Harderwijk/ Tilburg, Sint-Michielsgestel Schrappen: ‘De PvdA wil… van het onderwijs’ Toelichting: Er is niks sociaal aan het leenstelsel wat de PvdA voorstaat. In de tekst wordt gesteld dat een studielening terugbetaald wordt naar draagkracht. Dit is correct, maar tevens misleidend. ‘Terugbetalen naar draag- kracht’ suggereert namelijk dat mensen met een laag inkomen ontzien worden in de terug- betaling. In de praktijk zijn de terugbetalingsre- gels zo dat iemand die nog geen €16.000,- euro per jaar verdient, beschouwd wordt als draagkrachtig genoeg om te beginnen met terugbetalen. Met de rekenhulp op de site van DUO is eenvoudig vast te stellen dat, ook bij een salaris dat ver beneden modaal ligt, meer dan honderd euro in de maand terugbetaald moet worden.

Dit betekent dat vrijwel iedereen zijn schuld volledig terugbetaalt, draagkracht ten spijt. Studenten die een goede baan vinden na hun studie, kunnen de keuze maken om versneld af te lossen, afhankelijk van wat handig is gezien de rentestand. Studenten die na hun studie minder gaan verdienen kunnen deze keuze niet maken. Studenten die echt weinig verdienen, voelen de molensteen om de nek steeds zwaar- der worden. De studieschuld loopt op door de rente en zodra ze eindelijk werk hebben, moe- ten ze alsnog afbetalen. Een student die wordt opgeleid tot verpleger en €30.000,- schuld heeft, heeft daar de eerste vijftien jaar van zijn of haar werkende leven last van, terwijl iemand die wordt opgeleid tot tandarts de schuld in een paar jaar lachend kan afbetalen. Dit is het eerlijke, sociale systeem wat geschetst wordt. Ook wordt volledig voorbij gegaan aan de leen- angst die momenteel al heerst onder studen- ten. Bij het afschaffen van de studiefinanciering zal de gemiddelde schuld stijgen tot rond de 30.000,-. Dat is enorm veel geld voor een star- ter, leidt tot problemen met het krijgen van een hypotheek na de studie en maakt studeren, ook gezien de huidige situatie op de arbeidsmarkt, tot een onzekere investering. Gemiddeld geno- men nog steeds een goede investering, maar mensen zijn geen gemiddelden. Je zult de stu- die maar niet af kunnen maken, of geen baan kunnen vinden… Uit wetenschappelijk onder- zoek blijkt dat het juist studenten zijn uit arme gezinnen, door wie een dergelijk risico minder makkelijk genomen wordt. ‘Terugbetalen naar draagkracht’ lost niets op, zoals hierboven aan- getoond. Xxxxxxxxx, mocht je toevallig een partner hebben die wel geld verdient, dan moet die je studieschuld terugbetalen. Zo zijn de regels dan ook weer.

Een alternatief zou kunnen zijn om de studie- beurs te handhaven (en eventueel zelfs te ver-

hogen, tot een niveau wat in verhouding staat tot de studiekosten) en afgestudeerden bij- voorbeeld 1% extra belasting te laten betalen 20 jaar lang (Het percentage en aantal jaren is slechts als voorbeeld bedoeld en niet doorgere- kend op haalbaarheid). Dit zorgt ervoor dat er daadwerkelijk naar draagkracht terugbetaald.

PREADVIES: AFWIJZEN

De PvdA stelt zich al langer op het standpunt dat er een sociaal leenstel ingevoerd dient te worden.

Er moet tijdig goede voorlichting worden geboden over het sociaal leenstelsel. Doordat de terugbetaling van de studielening plaats- vindt naar draagkracht voorkomen we financië- le problemen voor afgestudeerden. De aflos- sing zal niet meer dan een klein percentage van het maandinkomen zijn. Als iemand zonder inkomen zit wordt de afbetaling van de studie- schuld opgeschort. De eventuele restschuld aan het eind van de afbetalingstermijn wordt kwijt- gescholden. De reiskostenvergoeding

(OV-jaarkaart) blijft bestaan.

2.111 Rotterdam

Schrappen: ‘De PvdA wil… van het onderwijs’ Toelichting: Als sociaal-democratische partij moet je nooit een sociaal leenstelsel willen. Zeker voor mensen met minder geld gaat de drempel om te gaan studeren omhoog, terwijl wij juist voor iedereen onderwijs toegankelijk willen houden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie preadvies bij het amendement van Harderwijk.

• Op dit moment wordt het rentepercentage op studentenlenin- gen van de overheid vastgesteld aan de hand van de afstudeer- datum. Door dit rentepercentage per periode vast te stellen verdwijnt de willekeur en komen studenten later niet voor onaangename verrassingen te staan.

Amendementen

2.112 Amsterdam West

‘Op dit moment.. te staan’ wijzigen in: ‘Op dit moment wordt het rentepercentage op studen- tenleningen van de overheid vastgesteld aan de hand van de afstudeerdatum en staat daarna voor een aantal jaar vast. Door dit rentepercen- tage per periode vast te stellen verdwijnt de willekeur en betaalt iedereen hetzelfde over dezelfde periode.’

Toelichting: Xxxxxxxxx 'en staat daarna voor een aantal jaar vast', als verheldering.

Verwijderen: '... en komen studenten later niet voor verrassingen te staan', want als de rente

onverhoopt sterk stijgt, komen studenten als- nog voor verrassingen te staan, ook in ons voorstel.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Het hogere collegegeld voor een tweede studie leidt tot onbe- doelde problemen en wordt afgeschaft.

Amendementen

2.113 Hellevoetsluis

Na: ‘… wordt afgeschaft’ toevoegen: ‘Het vol- gen van een tweede studie moet uitsluitend voorbehouden blijven aan uitmuntende studen- ten. Deze zullen hiertoe in staat gesteld moeten worden door middel van een rijksbeurs.’

Toelichting: Studeren is een groot goed, en zal voor een zo groot mogelijke groep studenten bereikbaar moeten blijven. Om dit stelsel ook op langere termijn betaalbaar te houden, moet in alle redelijkheid voorkomen worden dat stu- denten zonder voldoende rechtvaardiging meerder studies aanvangen c.q. volgen.

Meerdere studies moet dan ook meer uitzonde- ring dan standaard zijn, en uitsluitend indien dat een specifieke meerwaarde heeft voor de maatschappij. Studenten waarvoor dit gerecht- vaardigd is, moeten dan ook niet ‘gestraft’ wor- den door hogere collegegelden.

PREADVIES: AFWIJZEN

PvdA wil dit geheel terugdraaien. Ook in oude regeling rond hogere collegegeld voor tweede studie werd geen onderscheid gemaakt tussen studenten. Totaal onwenselijk.

2.114 Tilburg

‘Het hogere… wordt afgeschaft’ wijzigen in: ‘De verhoging van het collegegeld voor een tweede studie leidt tot onbedoelde problemen en wordt teruggedraaid’

Toelichting: Ik las het eerst alsof we het colle- geld wilden afschaffen. Ik ben vast niet de enige.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De langstudeerboete kent vele onrechtvaardigheden en moet van tafel.

Amendementen

2.115 Groningen

Na: ‘.. van tafel’ toevoegen: ‘De harde knip zorgt voor onnodige studievertraging en wordt daarom afgeschaft.’

Toelichting: De harde knip zorgt er voor dat studenten die niet alle vakken in de bachelor fase hebben afgerond, nog niet aan de master- fase mogen beginnen. Dit betekent dat sommi- ge studenten dan in een

periode maar één vak kunnen volgen, omdat ze niet worden toegelaten tot de masterfase. Dit is zonde van de tijd en kan een vertraging veroorzaken van één jaar.

PREADVIES: AFWIJZEN

PvdA heeft invoering harde knip gesteund. Harde knip kent daarnaast in bepaalde geval- len hardheidsclausule en mogelijkheden om beperkte hoeveelheid vakken mee te nemen richting master. Terugdraaien is ongewenst.

• De door de vijfpartijencoalitie voorgestelde verkorting van het recht op een OV-jaarkaart gaat van tafel.

Amendementen

2.116 Tilburg/Dordrecht, Oss/Maasdonk/Lith, Sint-

Michielsgestel

‘De door… van tafel’ wijzigen in: ‘Studenten hebben recht op een OV-jaarkaart’ Toelichting: Onduidelijk wat de Kunduzcoalitie heeft voorgesteld. Het is beter aan te geven wat we zélf willen

PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodig. Tekst is duidelijk. Er staat in wat de Kunduzcoalitie wil en dat de PvdA dat van tafel veegt.

2.117 Venlo/Xxxx en Maas/Xxxxx aan de Maas/Venray

Toevoegen extra bulletpoint:

‘Om universitaire studie en arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen, dient er een verplich- te stageperiode in het universitair onderwijs geïntroduceerd te worden’

Toelichting: Vaak blijkt er een groot gat te zit- ten tussen de verwachtingen van de arbeids- markt en de kennis van een pas afgestudeerde universitair student. Om deze afstand te ver- kleinen is een stage een effectieve en goedko- pe oplossing.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het verplicht stellen van stages rijmt slecht met het karakter van WO-opleidingen die een heel theoretisch karakter hebben.

ONZE KEUZES VOOR ARBEID

Iedereen aan het werk!

Volledige werkgelegenheid – wij geloven dat het kan. En de PvdA wil het ook. Want werk emancipeert en geeft mensen zelfrespect. Een baan zorgt voor economische zelfstandigheid. Met de vruch- ten van hun werk dragen mensen bij aan een betere samenleving.

Amendementen

3.1 Leeuwarden

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Wij willen het jeugdminimumloon vervangen. Er moeten aan- loopschalen voor jongeren komen binnen CAO's.’

Toelichting: Het is ongewenst dat mensen die hun inkomen hard nodig hebben om in hun dagelijks onderhoud te voorzien, worden ver- drongen op de arbeidsmarkt door bijvoorbeeld iemand van 16 jaar die goedkoper is.

Bijvoorbeeld een kassajuffrouw van 23 wordt ontslagen, vanwege haar leeftijd, en vervangen door iemand van 16 die jonger is, omdat zij goedkoper is. Daarom moet het jeugdmini- mumloon worden afgeschaft.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat het vervan- gen van het jeugdminimumloon door een wet- telijk minimumloos negatief is voor de werkge- legenheid en zorgt voor een verhoging van de lasten voor het bedrijfsleven.

3.2 Heerenveen, Katwijk

Verwijderen: ‘De PvdA wil af van de UWV route voor ontslag. Er komt een eenduidige ontslag- route via de Kantonrechter, waarbij werknemers recht krijgen op een preventieve toets. In geval van collectief ontslag blijft het sociaal plan lei- dend.’

Toelichting: De kosten om het via de rechter te laten lopen zijn veel hoger dan de huidige goedwerkende ontslagcommissies. Deze doen dat in hun vrije tijd en krijgen alleen vakantie- geld. Daarnaast is het gerechtelijk apparaat er niet toe uitgerust om tweemaal zoveel ontslag- zaken te behandelen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Bij de UWV route staat de werknemer altijd met lege handen, via de route via de rechter krijgt de werknemer een ontslagvergoeding die ten goede komt aan het werk-naar-werk-bud- get. De preventieve toets, bijvoorbeeld in de vorm van een ontslagcommissie, bouwen we in in de toets, naast de rechter.

Een baan voor iedereen begint met economische groei. Die groei weer op gang brengen is daarom de topprioriteit van de PvdA. Groei is gebaat bij een open, internationale economie, met inbe- grip van de arbeidsmarkt.

We benutten het talent van mensen uit alle landen en sluiten ons niet af van de rest van de wereld.

Maar het gaat om meer dan dat mensen aan het werk zijn. Voor de PvdA gaat het ook om hoe mensen aan het werk zijn.

Wij willen dat mensen fluitend naar hun werk gaan. Dat ze zich betrokken voelen bij hun bedrijf.

Dat ze een fatsoenlijk loon verdienen, in de geruststellende zekerheid dat ze niet van de ene op de andere dag langs de kant komen te staan.

Dat de verschillen tussen het salaris aan de top en op de werk- vloer binnen de grenzen van het betamelijke blijven.

Dat het lange termijn belang van een mooi, gezond bedrijf de korte termijn belangen van aandeelhouders overtroeft.

Dat er zekerheid in het verschiet ligt voor mensen die noodge- dwongen van baantje naar baantje hoppen.

Dat ook buitenlandse werknemers recht hebben op een eerlijk loon en goede werkomstandigheden.

Amendementen

3.3 Wijchen, Oss/Maasdonk/Lith, Sint-

Michielsgestel

‘Dat de verschillen tussen het salaris aan de top en op de werkvloer binnen de grenzen van het betamelijke blijven.’ vervangen door: ‘Het salaris aan de top van organisaties blijft onder de Balkenende-norm en wordt onder andere zwaar belast.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Het amendement maakt geen onderscheid tussen publieke en marktsector. De Balkenende-norm geldt enkel voor de publie- ke sector

3.4 Gouda

Na: '…dat ze zich betrokken voelen bij hun bedrijf' toevoegen: ‘Dat ze vanuit hun vakbe- kwaamheid invloed hebben op de inhoud en kwaliteit van hun werk.’

Toelichting: Het is van belang dat werknemers invloed hebben op de inhoud en kwaliteit van hun eigen werk.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.5 Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘wij willen dat mensen fluitend naar hun werk gaan dat ze zich betrokken voelen bij hun bedrijf’

Toelichting: dit hoort niet thuis in een verkie- zingsprogramma en leidt af van de bood- schap; in verkeerde handen is dit 'ruis' PREADVIES: AFWIJZEN

‘fluitend naar het werk gaan’ is een ingebur- gerd begrip voor plezier hebben in het werk.

Voor die kwaliteit van arbeid maken wij ons vanaf 1946 hard, deze passage geeft daar uit- drukking aan.

Een baan heeft grotere betekenis voor het leven dan alleen maar een bron van inkomsten. Dat zal iedereen onderschrijven. Daarom staat de PvdA voor meer dan werk alleen.

Nederlandse werknemers vormen samen een enorme bron van kracht voor de economie. We zijn met z’n allen steeds beter opge- leid, steeds meer vakbekwaam. Jongeren betreden de arbeids- markt met steeds hogere dip werken. We spreken onze talen en kunnen goed omgaan met innovatie en technologische ontwikke- lingen. Onze arbeidsmarkt is flexibel, veel meer dan de ons omringende landen en veel meer dan rechts ons wil doen denken. En onze werknemers zijn loyaal, niet corrupt en toegewijd.

Amendementen

3.6 Tilburg, Geertruidenberg, Oss/Maasdonk/Lith, Sint-Michielsgestel

Schrappen: ‘niet corrupt’

Toelichting: Het woordje ‘niet’ doet teveel de indruk ontstaan dat er ook ‘wel’ corrupte werk- nemers bestaan. In België, of in Duitsland dan? Dat is een internationale partij als de PvdA onwaardig.

Of wordt er bedoeld dat werkgevers wél cor- rupt zijn? Als we dat vinden, moetren we dat zeggen. Maar schrappen maakt aan iedere onduidelijkheid een eind.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.7 Franekeradeel

‘Onze werknemers…toegewijd’ wijzigen in: ‘Onze werknemers zijn loyaal, toegewijd en niet corrupt.

Toelichting: De oorspronkelijke tekst wekt ver- warring. Je zou kunnen lezen dat onze werkne- mers niet toegewijd zijn.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Tekst is al aangepast door het overnemen van amendement 3.6.

Niet dat het overal hosanna is. Steeds meer werknemers hebben het zwaar in hun baan. Verpleegsters moeten met looplijsten de werkvloer op. Mensen in de thuiszorg moeten het stellen met een nul-urencontract.

Schoonmakers worden met een schamele beloning per 100 meter vloer door de gangen van kantoorgebouwen gejaagd. Postbodes moeten hun eigen ontslagbrief bezorgen. Agenten en ambulance- broeders krijgen steeds meer te maken met agressie. We hebben het de afgelopen jaren allemaal zien gebeuren.

Amendementen

3.8 Amsterdam West, Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘Postbodes moeten hun eigen ont- slagbrief bezorgen.’

Toelichting: Te melodramatisch.

PREADVIES: AFWIJZEN

Helaas was het vrij recentelijk de bittere praktijk het dat postbodes hun eigen ontslagbrief moes- ten bezorgen, deze schrijnende gebeurtenis mag dus ook opgeschreven worden.

Dit onrecht bestrijden vormt al meer dan honderd jaar de wortel van de sociaaldemocratie. De oude idealen van de PvdA zijn daar- om actueler dan ooit. De PvdA zet zich in voor goed werk en fat- soenlijke bescherming van werknemers.

Amendementen

3.9 Franekeradeel, Assen

Na: ‘… van werknemers.’ toevoegen: ‘, en onder- houdt daarvoor nauwe contacten met de vakbe- weging.’

Toelichting: Xxx xxxxxxx heeft de PvdA goede banden met de vakbeweging. De afgelopen jaren lijkt het erop dat de PvdA de link met de vakbonden heeft losgelaten. Xxxxxxx van die banden is zeer wenselijk, we heten toch niet voor niets Partij van de ARBEID??

PREADVIES: OVERNEMEN

Anno 2012 valt er een wereld te winnen voor de positie van flexibe- le werknemers en zelfstandigen zonder personeel. Voor jongeren, die het vaak moeten doen met tijdelijke banen waardoor zij onvol- doende zekerheid hebben om een gezin te stichten, een huis te kopen of hun pensioen te regelen. Voor ouderen die te vaak langs de kant staan omdat zij als te duur worden gezien. Voor de men- sen met een beperking of een handicap, wiens talent het bedrijfs- leven nog onvoldoende benut.

Al die mensen verdienen een kans. Pas dan kunnen we die grote vitaliteit van de Nederlandse arbeidsmarkt echt losmaken. Daarvoor zet de PvdA zich in.

Onze oplossingen

1. Werk voor jong en oud

Jongeren komen de laatste jaren met gemiddeld steeds betere diploma’s van school. Ouderen blijven gezonder en gemotiveerd. Ze kunnen en willen langer doorwerken. Twee fantastische troeven voor economie en samenleving. Maar door de crisis is er tegenslag. De jeugdwerkloosheid is twee keer zo hoog als gemiddeld. Honderdduizend jongeren tot 25 jaar komen niet aan de bak. Veel van hen hebben tijdens de kredietcrisis van 2008 doorgeleerd,

maar hun vooruitzichten op de arbeidsmarkt zijn nog altijd slecht. Trekt de economie straks aan, dan zal de generatie die net van school komt eerder aan de bak komen dan zij. Zo dreigt er een nieuwe, verloren generatie te ontstaan, met mogelijk honderddui- zend bijstandsklanten.

Daar legt de PvdA zich niet bij neer. We laten de jeugd niet los en zetten alle zeilen bij om jongeren aangesloten te houden bij de arbeidsmarkt.

Aan het andere uiteinde van de arbeidsmarkt is het tijd voor daad- werkelijke emancipatie van de zilveren generatie. Al jarenlang heb- ben politici en werkgeversorganisaties de mond vol over de nood- zaak van langer doorwerken. Maar op de werkvloer komen werkne- mers op leeftijd er nog steeds bekaaid af. Te vaak beschouwen werkgevers ze als te duur, te oud en te weinig productief. De oude- ren voelen zich afgedankt.

Het vijfpartijenakkoord heeft die indruk versterkt.

Amendementen

3.10 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

Extra bullet toevoegen:

‘Oudere werknemers moeten niet alleen ander, meer bij hen passend werk kunnen gaan doen, maar ze moeten ook minder kunnen gaan ver- dienen. In veel landen stijgen de lonen niet van- zelfsprekend in de loop van het leven, en zeker niet zo steil.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat de huidige verwoording betreffende oudere werknemers en een realistische kijk op hun toekomstige arbeidsverloop reeds voldoet.

3.11 Ede

toevoegen: ‘Daarom wordt het voor werkgevers fiscaal aantrekkelijk om 50-plussers in dienst te nemen.’ Toelichting: Ook de PvdA heeft ambitie om mensen die dat kunnen langer door te laten werken. Maar te veel vitale 'ouderen' (lees 50- plussers) staan aan de kant en krijgen geen kan- sen meer op de arbeidsmarkt. Door fiscale maatregelen kan de overheid werkgevers stimu- leren om hen in dienst te nemen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het is al staand beleid dat werkgevers fiscaal gestimuleerd worden om oudere werklozen in dienst te nemen.

Langer doorwerken – hoog tijd dat we er minder over praten en er meer aan gaan doen. De PvdA wil dat werkgever en werknemer samen fors investeren in bijscholing. Zo blijven ouderen breed inzetbaar en houden ze zekerheid op werk. Goed voor de eigen- waarde van oudere werknemers. Goed voor werkgevers die erva- ren, betrokken personeel in huis houden. En goed voor de over- heid, die niet de (financiële) last hoeft te dragen van ten onrechte afgeschreven personeel.

Amendementen

3.12 Neder-Betuwe, Harderwijk

toevoegen: ‘Het is voor de oudere werknemer ook prettig en dus langer vol te houden als er verlichting wordt geboden aan het einde van de arbeidsperiode. Seniorenregelingen speci- fiek toegesneden op de bedrijfstak, vormen daarvoor een goed instrument.

Indien de arbeidsmarkt krap wordt (na 2017 volgens huidige voorspellingen) valt te denken aan het verlengen van de werkweek voor alle werknemers. Rustig opvoeren van 36/38 nu naar uiteindelijk 40 uren per week. Dit, in com- binatie met het rustig opvoeren van de AOW leeftijd, lijkt een goede mix om de arbeidspro- ductiviteit van NL te vergroten.’

Toelichting: Arbeidstijd of arbeidsduur verkor- ting is ontwikkeld als middel om de werkeloos- heid te bestrijden; het beschikbare werk zou hiermee over een groter aantal personen ver- deeld worden. Als we dit nu omdraaien en iedereen gaat 2 of 4 uur meer werken, dan gaan we langer werken om de kosten van ver- grijzing te bestrijden. Er gaat wat druk af van de snelle toename van de AOW leeftijd zodat mensen hier beter op in kunnen spelen. Tot slot: het geeft onmiddellijk een push aan de economie omdat all loonstops van de baar zijn: aanpassen aan de inflatie is bij langer doorwer- ken zeer haalbaar.

PREADVIES: AFWIJZEN

Toelichting: seniorenregelingen verzwakken de positie van oudere werknemers op de arbeids- markt.

Dit gaan we doen:

• Stagemogelijkheden voor jongeren moeten worden uitge- breid. De overheid – lokaal en landelijk – geeft zelf het goede voorbeeld.

Amendementen

3.13 Geertruidenberg

Na: ‘geeft zelf het goede voorbeeld’ toevoe- gen: ‘Hierbij wordt tevens gedacht aan het uit- breiden van stagemogelijkheden bij de Nederlandse Krijgsmacht waarbij civiele-, tele- com, politie en muziekstages bij Marine, Lucht- en Landmacht een welkome aanvulling zijn.’ Toelichting: De slogan ‘De overheid - lokaal en landelijk - geeft zelf het goede voorbeeld’ is vaag en weinig concreet. Met dit voorbeeld wil- len we laten zien dat er daadwerkelijk andere mogelijkheden zijn. Dit probleem vraagt om een concrete en creatieve aanpak.

PREADVIES: AFWIJZEN

Er zijn tal van verschillende sectoren waar jon- geren een stage zouden kunnen volgen, dit allemaal opnemen bevordert niet de leesbaar- heid van de tekst.

• Als er geen stageplek beschikbaar is, biedt de opleiding een werkervaringsleerplek aan. Zodat de jongere wel het diploma kan halen.

• Er komt geld beschikbaar om te zorgen dat jongeren die werk- loos dreigen te worden, een jaar langer op school kunnen blij- ven.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

Er komt geld beschikbaar om te zorgen dat jongeren die direct werkloos dreigen te worden na het verlaten van de schoolbanken, een jaar langer op school kunnen blijven.

Toelichting: de tekstpassage was inderdaad onduidelijk. Helaas is het wel zo dat we bij sommige opleidingen nagenoeg zeker weten dat een ruime meerderheid géén baan zal kun- nen vinden. Deze jongeren willen we de moge- lijkheid bieden nog een jaar verder te leren om hun kansen op de arbeidsmarkt te verbeteren.

Amendementen

3.14 Zaanstad/Wormerland/Oostzaan

Na: ‘.. op school kunnen blijven’ toevoegen: ‘De gemeenten zien daarop toe en bieden onder- steuning.’

Toelichting: De gemeenten worden geconfron- teerd met de effecten van de jeugdwerkloos- heid dus moeten ze daar ook een rol bij spelen. PREADVIES: OVERNEMEN

3.15 Tilburg

Schrappen ‘Er komt geld beschikbaar om te zorgen dat jongeren die werkloos dreigen te worden, een jaar langer op school kunnen blij- ven.’

Toelichting: De bedoeling is onduidelijk. Het gaat blijkbaar niet om jongeren die al werken, want als die werkloos dreigen te worden, blíj- ven ze blijkbaar niet een jaar langer op school maar gaan ze terug naar school. Dat staat er niet. Verder heeft de afdeling Tilburg graag inzage in de kristallen bol van de programma- commissie, die in het laatste jaar van een oplei- ding kan voorspellen dat iemand werkloos dreigt te worden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

• Er komt een budget voor individuele ondersteuning om lang- durig werklozen weer aan het werk te helpen.

• Voor werkloze jongeren geldt: terug naar school of aan het werk. De gemeenten zien daar op toe en bieden ondersteu- ning.

• Om de jeugdwerkloosheid aan te pakken maken we gebruik van Europese Structuurfondsen.

Amendementen

3.16 Zaanstad/Wormerland/Oostzaan

‘We’ wijzigen in: ‘de gemeenten’

Toelichting: in de tekst lijkt het alsof de PvdA toeziet.

PREADVIES: AFWIJZEN

Overbodig specifiek

• Het wettelijk leeftijdsontslag, dat nu automatisch geldt voor iedereen die de leeftijd van 65 bereikt, schaft de PvdA af.

Amendementen

3.17 Tilburg, Assen

Na: ‘..schaft de PvdA af’ toevoegen: ‘Als com- pensatie voor de werkgever kan deze bij door- betaling bij ziekte een beroep doen op een No- Riskpolis, zoals die nu ook voor arbeidsgehan- dicapten bestaan.’

Toelichting: Met name voor het MKB kan het een grote last zijn als een oudere werknemer op zijn 67e een levensbedreigende ziekte krijgt. Formeel geldt dan twee jaar loondoorbetaling. De No-riskpolis kan worden gefinancierd uit de besparingen op de AOW.

PREADVIES: AFWIJZEN

De sociale zekerheid loopt mee tot de nieuwe pensioengerechtigde leeftijd, loondoorbetaling bij ziekte wordt ingekort naar 1 jaar.

3.18 Utrecht

Schrappen: ‘het wettelijk … PvdA af.’ Toelichting: Leeftijdsontslag bij de pensioenge- rechtigde leeftijd of daaromtrent dient gehand- haafd te blijven. De mogelijkheden van ouderen om door te werken moeten vergroot worden, maar tevens mag niet uit het oog verloren wor- den dat met de ouderdom soms ook gebreken komen die het doorwerken soms niet mogelijk maken. Het moet niet zo zijn dat een werkgever een oudere werknemer die vanwege zijn of haar leeftijd niet meer functioneert in de bedongen arbeid niet of slechts met de grootst mogelijke moeite c.q kosten kan ontslaan.

Anderzijds kan het ook niet de bedoeling zijn dat een goed functionerende oudere werkne-

mer ontslagen wordt enkel en alleen om een jonger iemand neer te zetten.

PREADVIES: AFWIJZEN

Oudere werknemers moeten daadwerkelijk in staat gesteld worden om langer door te kunnen werken ook tot na de eerste mogelijkheid dat de AOW in kan gaan. PvdA kiest immers voor flexibele AOW.

3.19 Katwijk

Schrappen: ‘het wettelijk … PvdA af.’

Toelichting: Er bestaat geen wettelijk leeftijd- sontslag. De bepaling kan dus vervallen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Er bestaat veel behoefte aan een duidelijk statement dat oudere werknemers in staat wor- den gesteld om langer door te werken.

• Werknemers moeten makkelijker kunnen veranderen van baan. Dat geldt des te meer voor mensen aan het einde van hun carrière. Aan hun kennis en ervaring moeten we ons laven, in plaats van dat kapitaal te laten verstoffen in de WW. Daarom komt er een nieuwe werk-naar-werk regeling:

o Werkgevers betalen de eerste zes maanden van de WW loon door. Dit geldt ook voor flexwerkers.

Amendementen

3.20 Tilburg, Katwijk, Geertruidenberg, Landgraaf, Steenwijkerland, Utrecht, Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘Werkgevers betalen.. flexwerkers’. Toelichting: Levert meer vragen op dan ant- woorden. De eerste zes maanden van de WW krijgt men dan blijkbaar geen WW (70% van het laatstgenoten inkomen) , maar een loon- doorbetaling van 100% van het laastgenoten loon. En de flexwerker maakt het niet gemakke- lijker. Als een werkgever iemand voor een tijde- lijk contract van drie maanden aantrekt, moet hij deze dan negen maanden betalen? Bij ont- slag in proeftijd moet je als werkgever zeven maanden salaris betalen? Het lijkt de beste manier om dearbeidsmarkt volkomen op slot te zetten (d.i. niemand wordt meer ergens aange- nomen).

PREADVIES: AFWIJZEN

Flexibele werknemers zijn de groep met de grootste instroom in de WW, werkgevers kun- nen nu hun ondernemersrisico’s afwentelen op het collectief. Daarom dienen flexwerkers ook onder de loondoorbetalingplicht van de WW te vallen. Duur en hoogte van de loondoorbeta- ling zijn het hetzelfde als in de WW.

3.21 Steenwijkerland, Raalte, Kampen, Xxxxxxx- Xxxxxx/Wierden

Toevoegen extra bulletpoints: ‘De WW premies worden verhoogd en afhankelijk gemaakt van de ‘WW-vervuiling’ die de werkgever percentu- eel veroorzaakt.

• Bij flexwerk wordt een extra percentage (bv. 8%) aan loon gereserveerd voor scholing. Bij niet gebruik wordt dit bij het einde van het dienstverband aan een scholingsfonds voor flexwerkers toegevoegd.’

Toelichting: Werkgever de eerste 6 maanden WW te laten doorbetalen heeft geen oog voor het verschil in maat en mogelijkheden bij werk- gevers. Kleine werkgevers komen eerder in pro- blemen. Door werkgever meer premies te laten betalen als zij zorgen voor een hogere instroom in de WW laat je de vervuiler betalen. Mensen hebben recht op begeleiding naar ander werk en recht op scholing.

Flexwerkers worden niet altijd meegenomen in de bedrijfsscholing. Door hier een vast bedrag voor te reserveren maak je de kans groter dat ook de flexwerkers beter geschoold raken.

PREADVIES: AFWIJZEN

De loondoorbetaling zorgt ervoor dat de werk- gever meebetaalt aan de ww van de ontslagen werknemer. Flexwerkers krijgten naar rato een werk-naar-werkbudget. Beide toevoegingen zijn dus overbodig.

3.22 Amsterdam Nieuw-West

Na: ‘Dit geldt ook voor flexwerkers.’ toevoegen: ‘De mate waarin is afhankelijk van type organi- satie en soort contract.’

Toelichting: Een nadere differentiatie is volgens ons op zijn plaats, anders kan dat negatieve gevolgen hebben.

PREADVIES: AFWIJZEN

Nadere differentiatie leidt weer tot vermijdin- gen van de werkgever en tot een verzwakking van de positie van de werknemer.

3.23 Katwijk

‘Werkgevers.. loon door’ vervangen door: ‘De WW wordt deels geprivatiseerd, zoals dat eer- der met de Ziektewet gebeurde. De duur van loondoorbetaling (tot een maximum van de WW-uitkering) is 6 maanden.’

Toelichting: De bepaling is onduidelijk. Wordt bedoeld dat de werkgever 6 maanden WW betaalt? Of 6 maanden volledig loon? In dat laatste geval gaat de ontslagen werknemer er briljant op vooruit. De voorgestelde tekst maakt duidelijk dat wordt bedoeld de WW te privati- seren zoals eerder de Ziektewet is geprivati- seerd (wat we nu overigens kennelijk deels weer willen terugdraaien).

PREADVIES: AFWIJZEN

De passage is glashelder: werkgevers betalen de eerste zes maanden van het ww-loon door.

3.24 Zeevang

‘Werkgevers’ vervangen door: ‘Middelgrote en grote ondernemingen’.

Toelichting: een uitzondering op deze regel voor kleine ondernemingen en starters is echt nodig. Zij kunnen dit vaak helemaal niet opbrengen. Zij hebben vaak minder ‘vet op het bot’. Als ze een medewerker moeten ontslaan (om welke reden ook) en ook nog het WW- loon 6 maanden moeten doorbetalen, terwijl ze mogelijk ook het loon van de/een nieuwe medewerker moeten betalen, is dat een zeer forse belasting voor kleinere bedrijven. Het gevaar bestaat dan juist dat ze dat financieel niet trekken en er uiteindelijk meer mensen gedwongen op straat komen te staan. Er is in het verkiezingsprogramma een onderscheid nodig tussen kleine bedrijven en starters aan de ene kant en middelgrote en grote aan de ande- re. Een argument dat een werkgever zich moet verzekeren tegen het doorbetalen van WW loon, betekent dat ze dure verzekeringen moe- ten afsluiten. Iets wat ook een forse belasting is voor die groep. De ex-werkgever heeft lang niet altijd alle controle over of de ex-medewerker wel zijn/haar best doet een nieuwe baan te vin- den of zich om te scholen. Daar mag de werk- gever, en daarmee de overige medewerkers, niet de dupe van worden. Op pagina 24 staat ook dat gemeenten mensen het beste van werk naar werk kunnen helpen. In subbullet 3 staat dat na 6 maanden wordt getoetst of de ex- medewerker of werkgever wel genoeg gedaan hebben en dat het geld anders moet worden terugbetaald. De vraag is door wie. Door de gemeente? Door de ex-medewerker die mis- schien helemaal geen geld heeft. Hoe lang duurt het tot het geld terug is? Zijn daar juridi- sche procedures voor nodig.

PREADVIES: AFWIJZEN

Kleine bedrijven kunnen niet failliet gaan door de loondoorbetalingverplichting, daarvoor komt een collectief vangnet. Kleine bedrijven zullen meer moeten gaan samenwerken, om begeleiding van werk-naar-werk mogelijk te maken, zoals we bv. ook hebben gezien bij de Poortwachterscentra bij de loondoorbetaling bij ziekte.

o De hoogte en duur van de WW blijft gelijk.

Amendementen

3.25 Amsterdam Nieuw-West/Amsterdam Zuidoost Na: ‘..WW blijft gelijk’ toevoegen: ‘Werknemers moeten sneller recht hebben op een WW-uitke- ring:na 13 weken werk, recht op 4 weken WW.’ Toelichting: Op dit moment hebben werknemers na 26 weken werk recht op 13 weken WW. Wij vinden dat dat sneller moet.

PREADVIES: OVERNEMEN

o Werkgever en werknemer stellen bij werkloosheid een ver- plicht werk-naar-werk plan op.

Amendementen

3.26 Utrecht, Katwijk, Amersfoort/Bunschoten Schrappen: ‘werkgever… plan op’ Toelichting:

1. De WW wordt reeds volledig betaald door werkgevers. De eerste zes maanden boven- dien via de sectorpremie zodat die sectoren die de meeste instroom in de WW kennen

c.q. het meeste gebruik maken van tijdelijke contracten ook de hoogste kosten hebben. Aandachtspunt 1 is dus slechts een aanscher- ping van staand beleid en aandachtspunt 5 bestaat al en heet sectorpremie c.q. Awf in geval van faillissement. (zie artikel 104 lid 1 Wfsv). Macro-economisch levert het voor de schatkist dus geen cent op.

2. Daar komt bij dat nu de werkgever de eerste 6 maanden WW rechtstreeks moet betalen de werkgever ook belanghebbende is bij een beslissing van UWV omtrent WW. Werkgever kan dus bezwaar maken tegen toekenning van WW en eventueel ook nog beroep en hoger beroep aantekenen. Alleen al dit gege- ven levert een verdere juridisering op en bovendien, in geval van bezwaar en beroep, lange tijd onzekerheid voor de werknemer of ie wel of niet recht heeft op WW.

3. Ik zie graag concreet voorgesteld waarvan de werknemer die te weinig doet z'n WW moet gaan terugbetalen. Werkgevers zitten niet echt te wachten op een incassotraject van een paar jaar zoals UWV of SVB dat mis- schien wel willen uitvoeren. En wie draait op voor het risico dat een ex-werknemer über- haupt niet kan (of wil) terugbetalen? Kan de werkgever net als bij ziekte een ‘loon’sanctie opleggen? Zo niet dan moet ie een verzoek

doen aan UWV en is ie daarin belanghebben- de, zo ja, dan kan de werknemer een deskun- digenoordeel vragen bij UWV en/ of de rech- ter. Nog meer juridisering.

4. In geval van ontslag op staande voet kan nu vaak nog een deal gesloten worden; een vaststellingsovereenkomst waarbij werknemer een WW uitkering krijgt en werkgever een procedure (met een dure advocaat) vermijdt. Afschuiven is dat zeker, maar efficiënt is het ook; het vermijdt een kostbare rechtszaak. Met dit voorstel zal een werkgever eerder de hakken in het zand zetten, want nu heeft ook de werkgever iets te verliezen, namelijk een half jaar WW. Bovendien valt bij zo'n ontslag moeilijk te zijn hoe partijen samen gaan wer- xxx op zoek naar een nieuwe baan.

5. Meestal is een ontslag geen leuke gebeurte- nis en de motivatie om bij elkaar te gaan zit- ten om ander werk te vinden zal veelal ont- breken. Hooguit in het geval van ontslag om bedrijfseconomische redenen lijkt zulks aan- nemelijk. In dat geval is echter ook de vraag gerechtvaardigd of werkgever überhaupt die 6 maanden WW kan betalen.

6. Voor kleine werkgevers is dit niet te betalen. Steken we elders in het program de loftrom- pet over het MKB (zie bijv. pagina 12, para- graaf 4) of de ZZP'er; laat ze het echter niet in hun hoofd halen personeel in dienst te nemen dat ze eventueel zouden moeten ont- slaan. Xxxxx kans dat ze dat namelijk de kop kost.

PREADVIES: AFWIJZEN

Werkgevers en werknemers hebben veel te win- nen door serieus aan de slag te gaan met bege- leiding van-werk-naar-werktrajecten. De werk- gever hoeft minder lang de WW door te betalen en de werknemer heeft een nieuwe baan en kan een gedeelte van het niet opgebruikte van- werk-naar-werkbudget verkrijgen.

o Aan het eind van de eerste zes maanden werk- loosheid wordt getoetst of beide partijen genoeg gedaan hebben om nieuw werk te vin- den. Heeft de werkgever te weinig gedaan, dan moet hij langer loon doorbetalen en extra bud- get voor bijscholing beschikbaar stellen. Heeft de werknemer te weinig gedaan, dan krijgt hij een korting op zijn uitkering of moet hij zijn doorbetaalde loon terugstorten.

Amendementen

3.27 Tilburg, Katwijk, Geertruidenberg, Utrecht, Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘Aan het eind… terugstorten’

PREADVIES: AFWIJZEN

Werkgever en werknemer moeten maximaal inzetten op begeleiding van werk-naar-werk, daarbij horen ook sancties bij onvoldoende inspanningen.

3.28 Breda, Baarle-Nassau/Alphen-Chaam, Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘heeft de werknemer… loon terug- storten’

Toelichting: Bij wie ligt de bewijslast? wie gaat dit toetsen, wat is de definitie van ‘te weinig gedaan’? Laat dit over aan sociale partners (bij collectief ontslag) omdat er altijd maatwerk moet zijn en dat wordt in sociale plannen ook gedaan. Scholing moet ook niet pas beginnen bij dreiging van werkloosheid maar dient onderdeel uit te maken van het bedrijfsbeleid. Permanente scholing en functietraining zorgt voor een betere positie op de arbeidsmarkt en niet pas tijdens beëindiging van een dienstverband.

Bedrijfstakken hebben daarvoor O&A fondsen en bij CAO onderhandelingen is veel aandacht door vakbonden voor om, her- en bijscholing via

o.a. opstellen POP (persoonlijk ontwikkelings- plan) en het toekennen van een ‘rugzakje’.

De noodzaak tot een leven lang leren moet tot uitdrukking komen in levensfasebewust perso- neelsbeleid met in dat beleid aandacht voor die scholing tijdens het dienstverband en niet pas aan het einde.

PREADVIES: AFWIJZEN

Werkgever en werknemer moeten zich geza- menlijk maximaal inzetten op begeleiding van werk-naar-werk, daar horen ook sancties bij onvoldoende inspanningen

o Voor het MKB wordt sectorale en/of regionale samenwer- king nog belangrijker. Er ontstaan mogelijkheden om het werkloosheidsrisico sectoraal te herverzekeren, daarbij wordt nog gekeken naar de conjuncturele component van het werkloosheidsrisico. Het introduceren van een loondoorbe- talingsperiode in de WW vergt een collectief vangnet voor werknemers van wie de werkgever failliet dreigt te gaan.

Amendementen

3.29 Utrecht

Schrappen: ‘Voor het MKB… failliet dreigt te gaan’

PREADVIES: AFWIJZEN

Het MKB verdient bijzondere aandacht als motor van groei en werkgelegenheid.

o Werk is nooit te min. Dat moet gelden voor elke werkloze, rekening houdend met de persoonlijke omstandigheden.

Amendementen

3.30 Tilburg, Assen, Oss/Maasdonk/Lith

Na: ‘Werk is nooit te min’ toevoegen: ‘een baan is de kortste weg naar een ideale baan’ Toelichting: De huidige passage is te negatief gesteld. De toevoeging probeert dit te verhel- pen door er een toekomstperspectief aan te verbinden. Per slot van rekening zijn we de par- tij van de verheffing.

PREADVIES: AFWIJZEN

Helaas bevinden we ons niet allemaal in de situatie dat we kunnen kiezen voor een ideale baan. Maar ook dat mag geen reden zijn om dan maar niet te werken.

o Werk moet lonen. Ook dat moet gelden voor elke werklo- zen. Het kan niet zo zijn dat werklozen erop achteruit gaan als ze werk aanvaarden. Daarom wil de PvdA voort- aan daadwerkelijk verdiend loon verrekenen met de WW- uitkering, in plaats van de gewerkte uren.

o Geen voorkeursbehandeling voor ambtenaren. Ook zij zijn het meest gebaat bij de werk-naar-werk regeling en gaan hieronder vallen. Voordelen uit de bestaande wacht- geldregelingen komen ten goede aan de budgetten voor bijscholing.

Amendementen

3.31 Hilversum, Assen

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Gemeenten wor- den gestimuleerd om specifiek re-integratiebe- leid te ontwikkelen ten behoeve van de arbeidsparticipatie van vluchtelingen. Ook wordt het aan vluchtelingen mogelijk gemaakt om een opleiding te voltooien met behoud van uitkering. Voor anderen geldt dat zij de kans krijgen om een hoger taalniveau te halen.’ Toelichting: De kansen van vluchtelingen op een langdurige arbeidsparticipatie worden enorm vergroot als ze, in vervolg op het inbur- geringsprogramma, een hoger taalniveau of een Nederlands diploma kunnen behalen. Een inburgeringsdiploma heeft namelijk slechts beperkte invloed op de (economische) partici- patie van vluchtelingen. Het geeft immers geen toegang (kwalificatie) tot een vervolgstudie of de arbeidsmarkt. Uit het SCP-onderzoek onder vluchtelingen (2011) en de VluchtelingenWerk IntegratieBarometer 2012 blijkt dat de arbeids- participatie van vluchtelingen zorgelijk is en structureel achterblijft bij die van de rest van de bevolking: 36% van de vluchtelingen een

betaalde baan heeft, tegenover 65% van de autochtone bevolking en 45% van de overige niet Westerse allochtone bevolking. Uit onder- zoek blijkt verder dat de kansen van vluchtelin- gen op de Nederlandse arbeidsmarkt enorm word vergroot in het geval ze een hoger taalni- veau of een Nederlands diploma kunnen beha- len.

PREADVIES: AFWIJZEN

Ze nieuw tekstvoorstel Partijbestuur, in hoofd- stuk Meedoen.

3.32 Steenwijkerland, Rijssen-Holten/Wierden, Kampen, Raalte, Enschede, Sint-Michielsgestel Toevoegen extra bulletpoint: ‘Ambtenaren behouden hun bijzondere status. Wel zullen er meer prikkels worden ingebouwd om ook hen van werk naar werk te bewegen.’

Toelichting: Ambtenaren zijn niet te vergelijken met gewone werknemers. De ambtenarenstatus moet behouden blijven onder verwijzing naar het advies van de Raad van State:

http: /xxx.xxxxxxxxxx.xx/xxxxxxx/xxxxxx/000000 4/raad-van-state-kraakt-afschaffen-ambtena- renstatus.html

De bijzondere positie van de overheid vertaalt zich in de positie van de ambtenaren. Formeel zijn politieke bestuurders verantwoordelijk voor alles wat ambtenaren doen. Feitelijk is de poli- tieke controle op het dagelijks handelen van ambtenaren om praktische redenen beperkt.

Dát is volgens de RvS de reden dat de overheid geen civielrechtelijke arbeidsovereenkomst sluit met haar werknemers, maar hen in dienst neemt met een eenzijdig besluit (ambtelijke aanstelling)

PREADVIES: AFWIJZEN

De tekst gaat niet over de ambtenarenstatus, maar over de voorkeursbehandeling van amb- tenaren.

3.33 Oss/Maasdonk/Lith

‘geen voorkeursbehandeling… hieronder vallen’ wijzigen in ‘De wachtgeldregeling zal in zijn geheel worden afgeschaft. Een ambtenaar zal van dezelfde WW-diensten gebruik moeten maken als elke andere gewone burger.’ ‘Voordelen uit de bestaande wachtgeldregelin- gen komen ten goede aan de budgetten voor bijscholing’, wijzigen in: ‘De wachtgeldregeling zal in zijn geheel worden afgeschaft. Een amb- tenaar zal van dezelfde WW-diensten gebruik moeten maken als elke andere gewone burger.’ Toelichting: Er wordt uitgesproken dat er geen voorkeursbehandeling meer zal zijn voor amb- tenaren, maar toch blijft de wachtgeldregeling (ondanks dat deze (deels) gebruikt gaat wor- den voor bijscholing) bestaan. Er is dan nog steeds sprake van een voorkeursbehandeling.

PREADVIES: AFWIJZEN

In overheidsland vallen momenteel veel ontsla- gen door de bezuinigingen. Het is voor de betreffende werknemer en voor de belasting- betaler van groot belang dat deze mensen zo snel mogelijk weer een baan vinden.

2. Een gelukkige oude dag

Nederlanders worden generatie na generatie gelukkig steeds ouder. Na een werkzaam leven kunnen veel mensen langer dan voorheen genieten van een fijne oude dag met een goed inkomen dankzij onze AOW en ons sterke pensioenstelsel.

De Partij van de Arbeid stond aan de wieg van dat stelsel. Dankzij onze Xxxxxx Xxxxx gaan al bijna zestig jaar oud en arm niet lan- ger hand in hand. In al die decennia is er echter veel veranderd. Zoals gezegd worden we steeds ouder, het aantal ouderen ten opzichte van het aantal jongeren groeit fors en we moeten alles op alles zetten om ook in de toekomst voldoende handen aan bed en docenten voor de klas te houden.

De pensioengerechtigde leeftijd moet daarom omhoog. De PvdA stelde daarbij altijd als voorwaarde

dat deze leeftijdsverhoging niet ten koste gaat van mensen die lang voor een laag inkomen gewerkt hebben en dat deze niet ten koste gaat van mensen die op latere leeftijd werkloos raakten en die niet meer aan het werk komen. Tenslotte dienen de overheids- financiën op orde te worden gebracht en vragen we van alle Nederlanders daarvoor een bijdrage, langer werken vormt daarvan een noodzakelijk onderdeel.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur: ‘pensioenleeftijd’ wijzigen in: ‘AOW-gerechtig- de leeftijd’.

Toelichting: in de toelichting van het amende- ment van de afdeling Leidschendam-Voorburg wordt terecht gewezen op de verwarring die kan ontstaan tussen het AOW-pensioen en het aanvullende pensioen als er wordt gesproken over ‘pensioenleeftijd’. Het aangedragen alter- natief ‘ingangsleeftijd AOW’ kan wederom voor verwarring zorgen in het geval van een flexibe- le ingangsdatum van het AOW-pensioen.

Daarom een alternatief waarbij duidelijk wordt dat het om het AOW-pensioen gaat en om de leeftijd waarbij het recht op AOW ontstaat.

Amendementen

3.34 Leidschendam-Voorburg

‘pensioenleeftijd’ hier en in volgende alinea's telkens wijzigen in: ‘ingangsleeftijd AOW’.

Toelichting: De regeling waar het hier om gaat is de AOW, niet de bedrijfs(tak)pensioenen. Dat het om de AOW gaat blijkt uit de volgende punten onder ‘dit gaan we doen’.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

Nu het pensioenakkoord dat voldeed aan al deze voorwaarden door de vijf partijencoalitie van tafel is getrokken en het geld dat was gereserveerd voor een zorgvuldige invoering helemaal is geschrapt dreigt een ondoordachte verhoging van de pensioen- leeftijd. Vanaf volgend jaar zou de pensioenleeftijd al omhoog moeten zonder enige voorziening voor mensen, die daardoor in grote problemen komen. Dat is onacceptabel voor de PvdA. De PvdA kiest voor een sterk en sociaal alternatief dat zowel recht doet aan de belangen van werknemers als aan de belangen van de schatkist. Er moet een goede regeling komen voor mensen die al van jongs af aan hebben gewerkt voor een laag loon en mensen die op latere leeftijd nog werkloos werden. Tegelijkertijd zullen we in het licht van de financieel-economische omstandigheden al in 2017 beginnen met de verhoging van de pensioenleeftijd.

Amendementen

3.35 Sint-Michielsgestel

Toevoegen nieuwe bulletpoint: ‘Als 60-plussers buiten hun schuld zonder werk raken dient er een sociaal vangnet te komen zodat ze niet afhankelijk worden van een uitkering van de sociale dienst.’

Toelichting: Het mag niet zo zijn, dat ouderen als gevolg van de verhoging van de pensioen- gerechtigde leeftijd buiten hun schuld tussen wal en schip komen en in armoede vervallen. PREADVIES: AFWIJZEN

Dit amendement is overbodig. Het Partijbestuur verwijst hierbij naar het eerste punt van de numerieke opsomming op pagina 24 van het concept-verkiezingsprogramma. ‘Er komt een vervroegde AOW voor mensen die na hun 61e onvrijwillig aan de kant komen te staan.’

Dit gaan we doen:

• We koppelen de AOW aan de levensverwachting. De AOW leeftijd gaat in 2017 omhoog met een half jaar, in 2020 opnieuw met een half jaar en in 2025 naar 67 jaar. Dat biedt toekomstige gepensioneerden ruimschoots de tijd zich voor te bereiden op verandering.

Nieuw Tekstvoorstel Partijbestuur

‘We koppelen… op verandering’ wijzigen in ‘We koppelen de AOW aan de levensverwach- ting. De AOW leeftijd gaat in 2017 omhoog met een half jaar, in 2020 en 2022 opnieuw met een half jaar en in 2025 naar 67 jaar. Dat biedt toekomstige gepensioneerden ruim- schoots de tijd zich voor te bereiden op veran- dering.

Toelichting: het Partijbestuur is het eens met de afdeling Enschede dat invoering zorgvuldig en geleidelijk plaats moet vinden. De stapjes van een half jaar vinden we echter aan deze voorwaarden voldoen. We trekken deze staps-

gewijze verhoging in stapjes van steeds een half jaar consequent door in het voorgestelde tekstvoorstellen.

Amendementen

3.36 Steenwijkerland, Rijssen-Holten/Wierden, Sint- Michielsgestel

Schrappen: ‘We koppelen de AOW aan de levensverwachting. De AOW leeftijd gaat in 2017 omhoog met een half jaar, in 2020 opnieuw met een half jaar en in 2025 naar 67 jaar. Dat biedt toekomstige gepensioneerden ruimschoots de tijd zich voor te bereiden op verandering.’

Toelichting: De PvdA heeft steeds op het stand- punt gestaan dat het akkoord met de sociale partners leidend is. Hierbij wordt uitgegaan van het verhogen van de leeftijd per 2020. Als we hiervan af willen wijken kan dat alleen na over- leg met de sociale partners.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het zorgvuldig afgewogen pensioenakkoord is door de coalitie van vijf partijen helaas van tafel geveegd en ingeruild voor een onbesuisde AOW-verhoging die mensen geen tijd gunt zich voor te bereiden. Hiermee neemt het Partijbestuur geen genoegen en presenteert dan ook een sterk en sociaal alternatief.

Tegelijkertijd zullen we in het licht van de financieel-economische omstandigheden al in 2017 moeten beginnen met de verhoging van de AOW-gerechtigde leeftijd.

3.37 Amsterdam Nieuw-West, Amsterdam West,

Amsterdam Zuidoost

‘De AOW leeftijd gaat in 2017 omhoog met een half jaar, in 2020 opnieuw met een half jaar en in 2025 naar 67 jaar’ wijzigen in: ‘De AOW leef- tijd gaat met ingang van 2013 omhoog met 3 maanden per jaar.’

Toelichting: Gezien de problematiek waarvoor we staan zal dit traject sneller moeten.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat een verho- ging van de AOW-gerechtigde leeftijd zorgvul- dig moet plaatsvinden, en geen overhaaste beslissing mag zijn. Mensen moeten voldoende tijd krijgen om zich op een nieuwe situatie voor te bereiden. Een verhoging van de AOW- gerechtigde leeftijd al per 2013 doorvoeren, geeft mensen onvoldoende voorbereidingstijd. Het Partijbestuur kiest voor een sterk en sociaal alternatief dat zowel recht doet aan de belan- gen van werknemers als aan de overheidsfinan- ciën.

3.38 Breda/Baarle-Nassau/Alphen-Chaam, Sint-

Michielsgestel

‘De AOW… 67 jaar’ wijzigen in: ‘De AOW gaat in 2020 omhoog met een jaar naar 66 jaar en in 2015 met een jaar naar 67 jaar.’

Toelichting: Dit sluit aan bij wat steeds het standpunt van de PvdA is geweest n.a.v. het akkoord tussen sociale partners over de AOW en de pensioenen. Het openbreken van die overeenkomst moet de PvdA niet willen.

PREADVIES: AFWIJZEN

zie toelichting bij amendement 3.37.

3.39 Enschede

‘De AOW… 67 jaar’ wijzigen in: ‘De AOW leef- tijd gaat in 2013 jaarlijks met twee maanden omhoog tot en met het bereiken van 67 jaar in 2025.’

Toelichting: Een verhoging van twee keer een half jaar ineens vinden wij een te grote stap. Door de AOW-leeftijd jaarlijks met 2 maanden te verhogen is de verandering geleidelijker en kom je op hetzelfde eindpunt uit.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

3.40 Borger-Odoorn

Toevoegen extra bulletpoint:’ Initiatief nemen tot wetgeving ter oplossing van de z.g. ‘ omge- keerde solidariteit ‘ bij uitkering van het pensi- oenen d.w.z. de onrechtvaardigheid dat mensen in de lagere inkomensgroepen (veelal de laag- opgeleiden en veelal werkzaam in de lichame- lijk zwaardere beroepen ) gemiddeld zo’n 20 procent minder pensioen ontvangen en de hoger opgeleiden ten onrechte gemiddeld zo’n zes procent meer dan waarop ze recht hebben op grond van de door hen betaalde premies.’ Toelichting: a. Werknemers met een lagere opleiding en inkomen leven gemiddeld een aantal jaren korter dan hoger opgeleide / beter verdienende werknemers als gevolg van slech- tere arbeid- en leefomstandigheden.

Doordat alle werknemers een vast percentage van hun salaris aan pensioenpremie betalen (de zogenaamde doorsnee premie) ontvangen mensen met lagere opleidingen minder pensi- oen dan waarop zij recht hebben op grond van de door hen betaalde premies.

Het probleem van de ‘ omgekeerde solidariteit ‘ wordt alleen maar groter als de pensioenleef- tijd wordt verhoogd immers zij (de mensen met een lagere opleiding) gaan langer sparen terwijl de tijd om er nog van te kunnen profiteren al korter was dan de mensen met een hogere opleiding .

b. Het rendement op de jaarlijks ingelegde pre- mie neemt in de richting van de pensioensge-

rechtigde leeftijd af omdat deze minder lang heeft kunnen worden belegd.

Om voornoemde reden is de opbrengst over de ingelegde premie van het eerste deel van iemands werkzame leven normaliter dus hoger dan over het tweede, afsluitende deel alvorens met pensioen te gaan.

Bij de uikering van het pensioen wordt door pensioenfondsen gerekend met een constant (lager) rendement over de hele periode.

De hoger opgeleiden maken in vergelijking met laag opgeleiden, relatief laat carrière d.w.z. door promotie groeien zij in hun inkomen lan- ger door dan de lager opgeleiden. De laagop- geleiden zijn immers in hun promotie mogelijk- heden erg beperkt en die er al zijn, worden reeds in een vroeg stadium (eerste deel) van hun loopbaan bereikt.

Het ‘ maximum ‘ inkomen van de hoger opge- leiden vindt in tegenstelling met die van laag opgeleiden dus vooral plaats in het tweede, en meestal zelfs vooral tegen het einde hun loop- baan, terwijl de daarvan afgeleide-en te betalen premie het minste rendement oplevert omdat haar tijd om te beleggen kort en steeds korter wordt.

Juist doordat de pensioenfondsen rekenen met een methode welke uitgaat van een constante rendement over de hele periode, leidt het ver- schil van een positievere inkomensontwikkeling als functie van de tijd bij de hoger opgeleiden in vergelijking met de laagopgeleiden tot een voor hen ten onrechte hogere- en voor de laag- opgeleiden lagere pensioen uitkering dan zij op grond van de werkelijk behaalde rendement recht op zouden hebben.

Een financiële oplossing ten gunste van de mensen met lagere inkomens kan bv. worden bereikt door de doorsnee premie los te laten en mensen met hogere inkomens een relatief hogere premie te laten betalen en / of mensen met lagere inkomens een iets hogere pensioen uitkering te garanderen c.q. de hogere inko- mens juist een iets lagere.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur onderschrijft de noodzaak om het pensioensysteem eerlijker te maken. Op dit moment ligt het Financiële Toetsingskader pen- sioen bij de Tweede Kamer ter verbetering. De solidariteit tussen generaties, maar zeker ook binnen generaties (laag opgeleid / hoog opge- leid) is hét uitgangspunt waarmee de PvdA- fractie de regels zal bekijken en beoordelen.

Indien de regels hier niet voldoende aan tege- moetkomen, dan zal de Tweede Kamerfractie hier initiatieven op nemen. Daarom is dit amen- dement overbodig.

3.41 Borger-Odoorn

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Initiatief nemen tot een doorstart van de beëindigde FVP rege- ling voor werknemers of het in- en oprichten van een vergelijkbaar fonds om in geval van optreden van werkloosheid te voorkomen dat op termijn een vijver aan armlastige gepensio- neerden ontstaat als gevolg van het ontstaan van een pensioen gat , die voor velen moeilijk zo niet onmogelijk is ooit te repareren; dit laatste is zeker van toepassing voor de laagste inkomensgroepen.’

Toelichting: Per 1 januari 2011 is de instroom van WW ’ers in de FVP bijdrageregeling beëin- digd. WW’ers konden mits zij aan de voor- waarden voldeden, het pensioen dat zij via de laatste werkgever hadden opgebouwd, tijdens de werkloosheid met een bijdrage van de Stichting FVP voortzetten.

Sinds 1999 tot ultimo 2010 hebben ongeveer één miljoen mensen een eventueel pensioen- gat tijdens werkloosheid verkleind door gebruik te maken van de FVP-bijdrage; gecon- cludeerd kan dus worden dat Stichting FVP sinds haar oprichting in een maatschappelijke behoefte heeft voorzien.

De middelen van Stichting FVP werden sinds 1989 gebruikt om de pensioenvoorzieningen voor werkloze werknemers vanaf 40 jaar voort te zetten. Hieraan waren voor de betrokken werknemers geen kosten verbonden. Het bestuur van Stichting FVP is samengesteld uit vertegenwoordigers van de centrale werkge- vers-en werknemersorganisaties. Bij het ont- staan van Stichting FVP was reeds voorzien dat de regeling eindig zou zijn.

Tot het einde van de vorige eeuw was het mogelijk de FVP bijdragen te betalen uit de beleggingsinkomsten uit het vermogen. De enige voeding van het fonds kwam dus voort uit het beleggingsrendement. Sinds 2000 overstegen de uitgaven de inkomsten onafge- broken, onder meer als gevolg van de sterk gestegen instroom

van werkloze werknemers in de FVP regeling; in de afgelopen jaren nam het vermogen daar- door steeds verder af. Mede om die reden heeft het FVP bestuur in 2009 besloten om: geen nieuwe instroom meer toe te staan van werknemers die op of na 1 januari 2011 WW gerechtigd zijn geworden.

Het vermogen van Stichting FVP kwam voort uit de bedragen die in de jaren 1973 tot en met 1975 zijn vrijgekomen door de bevriezing van de kinderbijslag voor het eerste kind en uit werkgeversbijdragen. Ook de overheid heeft destijds aan het vermogen van de stich- ting bijgedragen. Het oorspronkelijke doel van Stichting FVP was om met het vermogen van

deze stichting een wettelijke verplichte pensi- oenvoorziening voor alle werknemers mede tot stand te brengen. Dat is echter nooit gebeurd.

Het oorspronkelijke doel van Stichting FVP was om met het vermogen van deze stichting een wettelijke verplichte pensioenvoorziening voor alle werknemers mede tot stand te bren- gen. Dat is echter nooit gebeurd. Nu een werkloze werknemer geen gebruik meer kan maken van het FVP, zou deze op een andere wijze voor de opbouw van zijn oudedagsvoor- ziening zorgen. Dit is financieel gezien uiter- aard vaak onmogelijk daar bij een lager inko- men de vaste kosten gewoon doorlopen en deze toch betaald moeten worden. Het maken van schulden daarvoor is natuurlijk geen optie. Door de pensioenbreuk zullen deze mensen dus nog een keer financieel gestraft worden wanneer zij de pensioengerechtigde leeftijd hebben bereikt doordat zij met een veel lager pensioen worden geconfronteerd als waar zij opgerekend hadden; immers de mensen weten vaak niet eens of staan er niet bij stil dat hun pensioen niet meer wordt opgebouwd tijdens hun werkloosheid c.q. als ze dat al wel weten kunnen ze niet overzien wat dat t.z.t. voor hen betekent. De mate waarin dat gebeurt is van- zelfsprekend afhankelijk van hun werkloos- heidsperiode.

Voor de maatschappij betekent het dat in tij- den van een laag economische bedrijvigheid op termijn een vijver van armlastigen wordt gecreëerd waarvan de kosten omdat dan te compenseren aanzienlijk hoger zullen zijn in vergelijking met de kosten als reeds nu collec- tief en structureel aan een financiële voorzie- ning zou worden gewerkt immers niet ingeleg- de geld heeft niet kunnen renderen via beleg- gingen om nog maar te zwijgen van de kosten welke sociale uitsluiting met zich meebrengt als gevolg van een t.z.t. te laag inkomen (AOW

+ xxxxx aanvullend pensioen).

Een fonds die qua beheer, uitvoering en voor- waarden vergelijkbaar is met het FVP zou bv. gevoed kunnen worden uit de meeropbreng- sten van bv. een AOW en / of WW premie ver- hoging in combinatie met het verhogen van de huidige maximale vrije AOW premiegrens.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur onderschrijft de waarde van het FVP-fonds, maar is van mening dat het niet wenselijk is om de AOW- en/of WW-pre- mie te verhogen in combinatie met het verho- gen van de huidige maximale AOW-premie grens om de pensioenvoorzieningen voor werkloze werknemers ouder dan 40 jaar voort te zetten. AOW- en WW-premies worden afge- dragen voor de financiering van de AOW en de

WW. Het zou onjuist zijn om deze premies te verhogen ter financiering van pensioengaten van werkloze werknemers.

3.42 Borger-Odoorn

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Initiatief nemen tot wetgeving dat voor mensen in de bijstand een zekere opbouw van het pensioen plaats gaat vinden ter borging van een fatsoenlijk bestaan ook ten tijde van hun pensionering.’ Toelichting: In de bijstand wordt geen pensioen opgebouwd.

Recente onderzoeken bevestigen steeds weer dat oudere werknemers heel moeilijk weer aan de slag komen; niet zelden rollen zij na hun max. wettelijke WW periode in de WWB. Wat de financiële gevolgen voor hun pensioenuitke- ring bij het bereiken van hun pensioengerech- tigde leeftijd zijn, kunnen wij niet overzien. Het vermoeden bestaat bij ons dat deze wel eens veel groter zijn dan de nadelen van niet index- eren, ja zelfs van afstempelen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Iedereen die tussen zijn/haar 15e en 65e in Nederland woont of belasting betaalt uit inko- men in Nederland, bouwt per jaar 2% AOW op. Dit geldt ook voor mensen die afhankelijk zijn van een bijstandsuitkering. Een bijstandsuitke- ring is een vangnet voor hen die niet in eigen inkomen kunnen voorzien. Het Partijbestuur is van mening dat dit vangnet zo minimaal is, dat hier geen pensioenpremies op ingehouden kunnen worden. In veel gevallen is de AOW-uit- kering hoger dan de bijstandsuitkering, waarbij 65-plussers en bij pensionering dus al enigszins op vooruit gaan. Het zou vreemd zijn als zij voor hun 65e extra geld moeten inleggen voor een aanvullend pensioen, terwijl de AOW-uitke- ring al hoger is dan de bijstandsuitkering.

• De PvdA wil dat mensen zich voldoende kunnen voorberei- den zodat er geen gat valt tussen AOW leeftijd en bestaande pensioenrechten

• Werkloosheids- en arbeidsongeschiktheidsuitkeringen lopen door tot 67, zodat zij niet tussen het 65e en het 67e levensjaar in de bijstand belanden.

Amendementen

3.43 Hellevoetsluis, Oss/Maasdonk/Lith

‘... lopen door tot 67 jaar, zodat zij iet tussen het 65e en 67e levensjaar ...’ wijzigen in ‘... lopen door tot de aanvang van de AOW leef- tijd, zodat zij niet tussen het 65e levensjaar en de AOW leeftijd ...’

Toelichting: Deze uitkeringen hoeven niet tot 67

jaar door te lopen voor mensen die eerder in de AOW zitten. Het amendement bewerkstelligt dat de uitkeringen automatisch doorlopen tot de aanvang van de AOW, en dus meelopen met wijzigingen van die AOW leeftijd.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De PvdA biedt de mogelijkheid tot een flexibele AOW leeftijd. Werknemers mogen één tot twee jaar eerder AOW ontvangen, maar dan wel met een korting van 6% per jaar.

• Mensen met lagere inkomens krijgen de gelegenheid meer pensioen op te laten bouwen. Dat kan door dat deel van het inkomen waarover geen pensioen wordt opgebouwd te verla- gen.

• Bij langer doorwerken hoort ook een pakket maatregelen die ervoor zorgt dat mensen langer kunnen doorwerken en een eerlijke regeling voor hen die niet kunnen doorwerken. Daarvoor zijn drie dingen noodzakelijk:

Amendementen

3.44 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

Na: ‘Er komt een vervroegde AOW voor men- sen die na hun 61e onvrijwillig aan de kant komen te staan’ toevoegen: ‘en ook voor dege- nen die meer dan 45 jaar hebben gewerkt’.

PREADVIES: AFWIJZEN

Is uitvoeringstechnisch heel ingewikkeld. We hebben dit ondervangen door de mogelijkheid om eerder met AOW te gaan voor lage inko- mens (met een kleine korting), en een aanvul- lende AOW voor mensen die eerder opgebrand zijn.

3.45 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

Extra bullet toevoegen:

‘Mensen die na het moment dat zij recht heb- ben op AOW ervoor kiezen door te werken, hoeven geen AOW-premie meer te betalen.’ Toelichting: Zij bouwen immers geen extra AOW meer op en ze zijn op deze manier goed- koper, dus aantrekkelijker voor werkgevers.

PREADVIES: AFWIJZEN

Dit is reeds de status quo.

3.46 Breda/Baarle-Nassau/Alphen-Chaam/Sint- Michielsgestel

Na: ‘daarvoor zijn drie dingen noodzakelijk’ toevoegen: ‘Werknemers die meer dan 45 jaar werkzaam zijn geweest in loondienst kunnen met pensioen op hun 65e levensjaar zonder korting op hun AOW.’

Toelichting: De generatie arbeiders die de komende 5 a 10 jaar met pensioen kan heeft er vaak al meer dan 45 jaar op zitten omdat zij vaak op jonge leeftijd (tussen hun 16e en 20e levensjaar) in het arbeidsproces zijn gestapt en

onder aanmerkelijk slechtere arbeidsomstan- digheden. De huidige generatie start veel later een arbeidsrelatie (veelal pas ruim na hun 20e levensjaar) onder veel betere arbeidsomstan- digheden dan de generatie van 50 jaar en ouder. Iemand die 45 jaar of meer zijn bijdrage heeft geleverd heeft recht op een AOW en pen- sioen op 65 jaar.

PREADVIES: AFWIJZEN

Voorgesteld amendement leidt tot een funda- mentele verandering van de grondslag van de AOW. Iedereen die tussen zijn/haar 15e en 65e in Nederland woont of belasting betaalt uit inkomen in Nederland, bouwt per jaar 2% AOW op. Onderscheid in wel/geen korting op de AOW-uitkering op basis van arbeidsverleden in plaats van ingezetenschap houdt in dat

de AOW van een volksverzekering in een werk- nemersverzekering (een werkgerelateerde voorziening) verandert. Daarnaast ontbreken er een eenduidige definitie van arbeidsverleden en heeft registratie van het arbeidsverleden niet overal even secuur plaatsgevonden. Een aantal problemen die zich voordoen, zij o.a. hoe om te gaan met arbeidsbeperkingen, arbeidsongeschiktheid, deeltijdwerk en partti- me banen, onvrijwillige werkloosheid, en tegenwoordig de opkomst van ZZP’ers.

1. Er komt een vervroegde AOW voor mensen die na hun 61e onvrijwillig aan de kant komen te staan.

Amendementen

3.47 Hellendoorn

‘Er komt… komen te staan’ Wijzigen: ‘Mensen die na hun 61-ste onvrijwillig aan de kant komen te staan krijgen tot hun pensioenleeftijd WW. De gemeente kan besluiten de sollicitatie- plicht op te heffen.’

Toelichting: WW is vaak beter dan AOW. Bovendien leidt de vervroegde AOW tot con- structies: mensen worden onvrijwillig ontslagen en komen vervolgens tegen een lager loon weer in dienst (aangevuld met AOW).

PREADVIES: AFWIJZEN

Een WW-uitkering wordt uitbetaald als hier voldoende rechten voor zijn opgebouwd. Een WW-uitkering geldt dan ook alleen als tijdelijke uitkering bij werkloosheid, om de inkomensval bij het verlies van werk te verzachten en om mensen in staat te stellen om nieuw werk te zoeken. Het is onwenselijk en onbetaalbaar als de WW-uitkering een structurele overbrugging is tot het AOW-pensioen.

3.48 Hellendoorn

toevoegen: ‘Mensen die 45 jaar hebben gewerkt, hebben recht op volledige AOW.’ Toelichting: Na 45-jaar is het genoeg geweest en is het rechtvaardig om –als je dat wilt- de mogelijkheid te hebben te stoppen met werken of het in ieder geval rustiger aan te gaan doen. PREADVIES: AFWIJZEN

Zie toelichting van het Partijbestuur bij amen- dement 3.45.

2. Door de inzet van een werkbonus en een Vitaliteitsregeling kunnen mensen met een klein pensioen die lang gewerkt heb- ben, toch op hun 65e stoppen met werken. De korting op hun AOW wordt hiermee teruggebracht van zes naar drie procent.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur:

‘Door de inzet (…) naar drie procent’ wijzigen in: ‘Door de inzet van een werkbonus en een Vitaliteitsregeling kunnen mensen die lang gewerkt hebben tegen een laag inkomen, (…) naar drie procent’.

Toelichting: Het gaat hier om mensen die lang hebben gewerkt tegen een laag inkomen. De afdeling Castricum heeft gelijk dat de hoogte van het opgebouwde pensioen hier niet van belang is. Ook mensen die lang hebben gewerkt tegen een laag inkomen en geen aanvullend pensioen hebben kunnen opbouwen, moeten gebruik kunnen maken van deze regeling.

Amendementen

3.49 Castricum

Na: ‘Door de inzet van een werkbonus en een Vitaliteitsregeling kunnen mensen met een klein’ toevoegen: ‘, of geen’ .

Toelichting: Regeling moet ook gelden voor mensen die geen pensioen hebben kunnen opbouwen, maar vanwege hun situatie wel hier- voor in aanmerking komen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

3. De PvdA wil op korte termijn de arbeidsmarktsituatie van ouderen zodanig verbeteren dat mensen ook daadwerkelijk kunnen doorwerken tot 67. We ondersteunen oudere werkne- mers bij het vinden van werk en pakken de leeftijdsdiscrimi- natie aan.

• We hebben iedereen nodig op de arbeidsmarkt. Bestaande atv regelingen worden voor zover mogelijk afgebouwd. Onder andere door het combineren van arbeid- en zorgta- ken makkelijker te maken, stimuleren we mensen die in deeltijd werken om meer uren te werken. De mogelijkhe- den tot bijvoorbeeld thuiswerken worden verbeterd.

• Er komt nieuwe wetgeving voor de wijze waarop onze pen-

sioenfondsen worden bestuurd. Maatschappelijke betrok- kenheid en deskundigheid is voor de PvdA daarbij belang- rijk. Werkgevers moeten medeverantwoordelijk blijven voor gezonde pensioenfondsen.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur: ‘Tevens wordt nagegaan (…) worden vergroot’ wijzigen in: ‘Tevens wordt nagegaan hoe deelnemers meer zeggenschap kunnen krijgen op het onderdeel maatschappelijk verantwoord beleg- gen door het pensioenfonds waarbij zij zijn aan- gesloten.’

Toelichting: Het Partijbestuur onderschrijft het belang van zeggenschap van werknemers en overige deelnemers van een pensioenfonds op het onderdeel maatschappelijk verantwoord beleggen.

Amendementen

3.50 Hellevoetsluis, Zeevang

‘Werkgevers moeten medeverantwoordelijk blijven voor gezonde pensioenfondsen’ wijzigen in ‘Werkgevers, zowel overheid als privaat, moe- ten medeverantwoordelijk blijven voor gezonde pensioenfondsen

en garant staan voor de ondergrens van de pensioendekking.’

Toelichting: Er zijn in het verleden een groot aantallen gevallen geweest waar werkgevers fondsen uit het pensioenfonds naar het bedrijf overhevelden, omdat deze pensioenfondsen op dat moment riante overschotten hadden. Toen deze fondsen later onder de vereiste dekkings- grens kwamen, was dat voor betreffende werk- gevers vaak geen aanleiding om tekorten weer aan te vullen. Een dergelijke garantstelling is dus wel op haar plaats.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat duidelijk moet worden in hoeverre er in het verleden geld vanuit pensioenfondsen naar moederbe- drijven zijn overgeheveld, en in hoeverre werk- gevers én werknemers zogenaamde ‘premie holidays’ hebben gehad. Op dit moment wordt dit op verzoek van de Tweede Kamer onder- zocht. De werkgever, zowel privaat als overheid, moet medeverantwoordelijk blijven voor het pensioen. Het gaat echter te ver om werkgevers volledig garant te stellen voor de ondergrens van de pensioendekking. De huidige lage dek- kingsgraden komen namelijk voor een aanzien- lijk deel door de stijgende levensverwachting en de lage rentestand. Hier kunnen wij de werk- gevers niet eenzijdig voor verantwoordelijk stellen.

3.51 Zeevang, Hellevoetsluis, Amsterdam Zuid Toevoegen: ‘In het verleden door werkgevers en overheid afgeroomde gelden uit pensioenfond- sen dienen te worden terugbetaald.’

Toelichting: In goede tijden zijn veel pensioen- fondsen beroofd. Daar betalen we nu allemaal de prijs voor met hogere premies en pensioen- kortingen. Dit geld moet worden terug betaald, want het is van de werknemers en niet van de werkgevers.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat duidelijk moet worden in hoeverre er in het verleden geld vanuit pensioenfondsen naar moederbe- drijven zijn overgeheveld, en in hoeverre werk- gevers én werknemers zogenaamde ‘premie holidays’ hebben gehad. Op dit moment wordt dit op verzoek van de Tweede Kamer onder- zocht. Het is prematuur om op de uitkomsten van dit onderzoek vooruit te lopen.

3.52 Hof Van Twente, Zoetermeer, Raalte, Kampen, Landelijke Adviesgroep Ouderenbeleid, Hollands Kroon, Almere, Zwolle

Na: ‘.. gezonde pensioenfondsen’ toevoegen: ‘Zowel vertegenwoordigingen namens de werk- nemers, werkgevers en pensioengerechtigden maken onderdeel uit van het bestuur van een pensioenfonds.’ Toelichting: Gepensioneerden hebben tot op heden geen positie in de bestu- ren van pensioenfondsen. (mede)zeggenschap voor gebruikers is voor de PvdA altijd van groot belang geweest. Tot op heden is dit opmerkelijk genoeg in de besturing van de pensioenfondsen niet geregeld, terwijl het aan- tal gepensioneerden, lees gebruikers, in rap tempo toeneemt. Besturing van pensioenfond- sen dient evenwichtig te zijn. Het belang van de gepensioneerde is onderdeel van dit evenwicht. PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur is van mening dat het niet in het algemeen belang van goed pensioenfonds- bestuur is om deelbelangen in het bestuur te introduceren. Gepensioneerden hebben een specifiek belang, anders dan de werkgever, werknemers en ‘slapers’ die meer gespreide belangen hebben. Pensioenfondsbestuurders zijn wettelijk verplicht om alle belangen even- wichtig te behartigen, dus ook de belangen van gepensioneerden. Bovendien hebben gepensi- oneerden nu al de mogelijkheid deel te nemen in een pensioenfondsbestuur (op een zetel van de (vertegenwoordigers van) werknemers).

Deskundigheid en maatschappelijke betrokken- heid zijn belangrijk in het bestuur, deelbelan- gen zouden averechts kunnen werken.

3.53 Zutphen

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Tevens wordt nagegaan hoe de zeggenschap van de werkne- mers over het beleggingsbeleid van het pensi- oenfonds waarbij ze zijn aangesloten kan wor- den vergroot.’

Toelichting: Dit past in de lijn om burgers meer zeggenschap te geven over de zaken die voor hun leven van belang zijn. Het blijft vreemd dat tot op heden mensen zo weinig zeggenschap over hun eigen ‘spaargeld’ hebben. Door de premiebetalers meer zeggenschap te geven worden ‘vreemde’ beleggingen ook onwaar- schijnlijker.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

• Er komt een nieuw toetsingskader voor pensioenen waarin de solidariteit tussen generaties (jong en oud), maar ook binnen generaties (hoog- en laagopgeleid) centraal staat.

Amendementen

3.54 De Jonge Socialisten

Toevoegen extra bulletpoint: ‘De pensioengel- den die worden ingezet voor publiekprivate gelden worden geïnvesteerd via een speciaal investeringsfonds, wat zich richt op het stimu- leren van jonge ondernemers en jongerenparti- cipatie op de arbeidsmarkt. De discussie over de kaders van de investeringen wordt breed gevoerd. Op die manier wordt duidelijk dat de pensioenfondsen bijdragen aan het groeien uit de crisis. Ook laat het zien dat we met elkaar besluiten waarin we ons pensioengeld investe- ren. Daarmee winnen we het vertrouwen van jongeren in ons stelsel terug.’

Toelichting: De pensioenfondsen werken momenteel met een belegd vermogen van tegen de 600 mrd euro, wat voor een deel wordt geïnvesteerd in publiekprivate onderne- mingen. Dat geld zou uitstekend gemobiliseerd kunnen worden voor meer directe investeringen in de Nederlandse economie, en dan specifiek in jonge, startende ondernemers. Daarmee creëer je ook een extra solidariteitslaag tussen de ontvangers van die pensioengelden en de mensen die er nu voor werken. Dit gebeurt echter nog onvoldoende, en in een programma waar veel wordt ingezet op ontwikkeling van MKB en duurzame innovatie is dit nog een mis- sende schakel.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur vindt de strekking van het amendement aansprekend, zeker als het gaat om het vertrouwen van jongeren in ons pensi- oenstelsel. Pensioenfondsen mogen echter niet

zomaar overal in investeren en beleggen. Een fonds wil een zo goed mogelijk beleggingsre- sultaat halen om alle pensioenen te kunnen uit- betalen en aan de inflatie aan te verhogen.

Startende ondernemers, of zij nu jong of ouder zijn, zijn niet perse een solide investering voor pensioenfondsen, die immers voor de lange termijn verplichtingen moeten nakomen.

3.55 Rotterdam

Na: ‘…hoog- en laagopgeleid) centraal staat’ toevoegen: ‘Ook wordt de methode waarop de pensioenverplichting wordt berekend verbe- terd.’

Toelichting: In een aantal Europese landen, bij- voorbeeld Denemarken, wordt een meer realis- tische rente gebruikt om de omvang van pensi- oenpot te berekenen. Dat zou in Nederland ook moeten.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur onderschrijft de behoefte naar een verbeterde methode om de pensioenverplichtingen te berekenen. Dit is echter een onderdeel van het hele Financiële Toetsingskader dat op dit moment bij de Tweede Kamer ligt ter bespreking. Daarom is dit amendement overbodig.

3. Mensen met een beperking doen volwaardig mee

Ieder mens heeft zijn eigen talent. En ieder mens wordt gelukkig als hij dat talent kan ontplooien. Vaak gaat dat vanzelf, maar soms moeten mensen een handje geholpen worden om het eruit te laten komen. Zeker mensen met een handicap of een andere beperking.

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

Na: ‘… andere beperking’ toevoegen: ‘Een beperking of handicap is geen legitieme ont- slaggrond, en de PvdA wil hieraan niet tornen. Wel kan functieaanpassing of wijziging noodza- kelijk zijn.’

Toelichting: Het Partijbestuur is het gedeeltelijk eens met amendement 3.56 van de Werkgroep Handicap en Beleid.

Amendementen

3.56 Werkgroep Handicap en Beleid

toevoegen: ‘Mensen met een beperking hebben recht op compensatie van meerkosten als gevolg van de beperking. Ook hebben zij recht op volledige pensioenopbouw. Een beperking of handicap is geen legitieme ontslaggrond, en de PvdA wil hieraan niet tornen. Wel kan func- tieaanpassing of wijziging noodzakelijk zijn. De overheid vergoedt aanpassingen op het werk. Zzpers met een handicap krijgen ook onder-

steuning. Werkgevers moeten werkplekken fysiek toegankelijk maken.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

Honderd jaar sociaaldemocratie heeft tot grote vooruitgang geleid. In dit land stoppen we mensen met een beperking niet meer weg. Ze doen volop mee, bijvoorbeeld in de sociale werkvoorziening. Dat geeft eigenwaarde, voegt waarde toe aan de economie en draagt bij aan een betere samenleving. Toch is het een wankel evenwicht, zeker in de huidige economische crisis. Het vorige Kabinet liet blijken mensen met een beperking liever af te schrij- ven dan ze tot bloei te brengen. Dat is voor de PvdA geen optie. We willen al het mogelijke doen om te zorgen dat mensen niet afhankelijk worden van een uitkering.

Amendementen

3.57 Noordoostpolder/Urk Sint-Michielsgestel

Na: ‘… van een uitkering’ toevoegen: ‘De positie van de sociale werkvoorziening gaan we ver- sterken. SW-bedrijven krijgen de tijd en de middelen om zich om te vormen tot brede werkvoorzieningorganisaties. Naast ‘beschut werken’ gaan SW-bedrijven zich meer richten op scholing en volwaardige reïntegratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.’ Toelichting: Nederland staat voor een enorme uitdaging om circa 600.000 mensen op een (maatschappelijke en persoonlijke) zinvolle manier te betrekken bij de samenleving. SW- bedrijven hebben zich in het verleden vooral toegelegd op het bieden van een beschutte arbeidsplaats voor mensen met een arbeids- handicap.

In samenwerking met gemeenten, maatschap- pelijke organisaties en bedrijfsleven moeten SW-bedrijven vanuit hun ervaring en expertise een belangrijk aandeel krijgen in de werkvoor- zieningstrajecten. Het nu binnen de nieuwe wet WWnV beschikbaar gestelde herstructurerings- budget van 400 miljoen moet daarin geen absolute belemmering zijn.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur vindt de sociale werkvoorzie- ning van grote waarde en is trots op hun bestaan. We willen echter de lokale vrijheid behouden om mensen zo goed mogelijk rich- ting een baan te begeleiden. De ene keer is hier een rol voor het SW-bedrijf weggelegd, de andere keer kiest men voor een andere aanpak.

Van mensen met een beperking mogen we verwachten dat ze een bijdrage leveren aan de samenleving. Van de overheid mogen we verwachten dat ze het goede voorbeeld geeft en belemmeringen

wegneemt. En van werkgevers mogen we verwachten dat ze mee- doen en de inspanningen niet overlaten aan een handjevol enthousiaste voorlopers.

Amendementen

3.58 Werkgroep Handicap en Beleid, Enschede, Oss/Maasdonk/Lith, Amsterdam Zuidoost ‘Van mensen… wegneemt’ wijzigen in: ‘Van inwoners van ons land mogen we verwachten dat ze een bijdrage leveren aan de samenle- ving. Van de overheid mogen we verwachten

dat ze het goede voorbeeld geeft en belemme- ringen wegneemt, zodat mensen met een beperking ook hun bijdrage kunnen leveren.’ Toelichting: We verwachten van iedereen in ons land om, naar vermogen, hun bijdrage te leve- ren aan de samenleving. Alleen voor enkelen moeten er meer voorwaarden schapen worden om hieraan te kunnen voldoen.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.59 Oss/Maasdonk/Lith

Wijzigen: ‘Van mensen met een beperking mogen we verwachten dat ze een bijdrage leveren aan de samenleving,’ wijzigen in: ‘Van iedereen mogen we verwachten dat ze naar vermogen een bijdrage leveren aan de samen- leving.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Door het toevoegen van amendement 3.58 is dit amendement overbodig geworden.

Dit gaan we doen:

• Grote en middelgrote bedrijven worden bij wet verplicht vijf procent arbeidsgehandicapten en (oud) langdurig werklozen in dienst te hebben. Wie daaronder zit, krijgt een boete. De overheid gaat alleen in zee met bedrijven die aan dit quotum voldoen.

Amendementen

Nieuw tekstvoorstel Partijbestuur

Na: ‘… aan dit quotum voldoen’ toevoegen: ‘Ook de overheid als werkgever valt onder de quotumverplichting.’

Toelichting: Het Partijbestuur is het eens met de afdeling Tilburg (3.61) dat ook de overheid onder de quotumverplichting moet vallen. Het is echter onnodig hier een jaartal aan vast te stellen.

3.60 Hilversum

toevoegen: 60% van de statushouders, vluchte- lingen die definitief mogen blijven, is werkloos tegenover maar 6% van de totale beroepsbe-

volking. Voor de PvdA tellen daarom de in AZC’s verloren gegane jaren voor deze doel- groep mee bij het begrip langdurig werkloos. Toelichting: Vluchtelingen die net een asielsta- tus hebben gekregen, hebben door de trage besluitvorming vaak jaren van hun werkzame leven verloren. Buiten hun schuld, dus is het terecht dat die jaren ook als criterium worden aangemerkt als langdurig werkloos. Ze moch- ten immers vanuit hun AZC niet werken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Toelichting: bij meedoen is reeds een passage opgenomen over het opdoen van werk- en vrij- willigerservaring voor azielzoekers

3.61 Tilburg, Geertruidenberg, Sint-Michielsgestel Na: ‘… een boete’ toevoegen: ‘De overheid neemt hierin het voortouw en voldoet voor 2015 aan dit quotum’

Toelichting: Sommige overheidsdiensten die als groot of middelgroot bedrijf kunnen worden getypeerd, nemen nauwelijks arbeidsgehandi- capten of langdurig werklozen aan. Eerst de boter van het hoofd.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zie nieuw tekstvoorstel Partijbestuur.

3.62 Lelystad, Noordoostpolder/Urk, Amsterdam West

‘Grote en middelgrote bedrijven… dit quotum voldoen.’ wijzigen in: ‘Bedrijven met 20 werk- nemers of meer hebben tenminste vijf procent arbeidsgehandicapten en/of (oud) langdurig werklozen in dienst. Wie daar niet aan kan of wil voldoen, kiest voor het betalen van een ‘solidariteitsheffing’ van dezelfde financiële omvang. De overheid geeft uiteraard zelf het goede voorbeeld.’

Toelichting: 1) De nieuwe tekst klinkt t.o.v. de huidige tekst een stuk vriendelijker en geeft bedrijven een keuzemogelijkheid, waardoor de kans op (politiek) draagvlak voor het voorstel wordt vergroot.

2) De nieuwe tekst is overeenkomstig de (suc- cesvolle) werkwijze in Duitsland waar bedrijven de verplichting kunnen afkopen, waardoor het beschikbare budget (om mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt toe te leiden naar werk) groter wordt.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het noemen van een ‘quotum’ in plaats van een ‘solidariteitsheffing’ geeft de strekking van dit standpunt het beste weer, namelijk dat het belangrijk is dat arbeidsgehandicapten en lang- durig werklozen makkelijker werk vinden.

3.63 Eindhoven, Best, Waalre, Veldhoven Toevoegen extra bulletpoint: ‘Tevens is er ook een quotum van 5% voor de overheid. De over- heid moet het goede voorbeeld geven en een afspiegeling zijn van de samenleving.

Waar de wmo ontoereikend is om arbeidsge- handicapten direct in hun baan te ondersteu- nen moet de (lokale) overheid faciliteren.’ Toelichting: Het compensatiebeginsel houdt in dat gemeenten burgers compenseren voor het feit dat ze een beperking hebben. Het gaat erom dat de toegang tot de arbeidsmarkt en het behouden van arbeid wordt vergroot. Het beginsel biedt de werkzoekende houvast als zijn situatie zorgvuldig en gestructureerd in kaart wordt gebracht zodat effectief maatwerk tot stand kan komen. Voorzieningen worden ingezet op basis van maatwerk.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het nieuwe tekstvoorstel dekt de lading van dit amendement al.

3.64 Leidschendam-Voorburg

‘Grote en middelgrote bedrijven… dit quotum voldoen.’ wijzigen in: ‘In Aanbestedingsrichtlijnen wordt een voorwaarde aan bedrijven gesteld om vijf procent arbeids- gehandicapten en (oud) langdurig werklozen in dienst te hebben. De overheid gaat alleen in zee met bedrijven die aan dit quotum voldoen.’ Toelichting: Emancipatie bereik je niet door bedrijven te verplichten om arbeidsgehandi- capten of langdurig werklozen aan te nemen.

Mensen die op deze manier in dienst komen krijgen het dan moeilijk om volwaardig mee te doen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Een boete en een quotum helpen wel degelijk om arbeidsgehandicapten en langdurig werklo- zen sneller aan het werk te krijgen.

3.65 Arnhem, Hellendoorn

toevoegen: Ook de overheid – lokaal en lande- lijk - verplicht is om vijf procent arbeidsgehan- dicapten en (oud) langdurig werklozen in dienst te hebben;

Toelichting: Dit geldt ook voor de overheid.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het nieuwe tekstvoorstel dekt de lading van dit amendement al.

3.66 Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘Grote en middelgrote bedrijven… dit quotum voldoen.’

Toelichting: Werkgevers zijn een belangrijke partner bij ons streven naar een optimale werk- gelegenheid. Dit soort quota maken het niet aantrekkelijk voor werkgevers om mee te wer-

ken. Bovendien: wie gaat dit controleren? Dit soort regels leveren veel extra werkdruk op voor de overheid.

PREADVIES: AFWIJZEN

Een quotum kan als een breekijzer fungeren om mensen met beperkingen een kans te geven.

• De PvdA is ervan overtuigd dat gemeenten het best weten hoe mensen snel aan het werk te krijgen. Daarbij passen geen vak- jes en schotjes. Daarom voegen we de Wajong, de Wet Sociale Werkvoorziening en de Wet Werk en Bijstand samen tot één regeling, in handen van gemeenten.

Amendementen

3.67 Steenwijkerland, Xxxxxxx-Xxxxxx/Wierden, Zwolle, Hengelo (Ov), Hof Van Twente, Enschede, Deventer, Raalte, Kampen, Sint- Michielsgestel

Na: ‘in handen van gemeenten’ toevoegen: ‘Dit kan alleen als er een goede, dekkende bekosti- ging bij komt.’

Toelichting: De Wajong/WSW is geen natuurlij- ke doelgroep voor gemeente, omdat er bij Wajong en veelal ook bij de WSW sprake is van langdurige arbeidsongeschiktheid, wat altijd als sociaal risico is benoemd. Dit risico geldt voor de hele bevolking en diende daarom gedekt te worden door middel van een volksverzekering/sociale voorziening. Dit risico is voor een gemeente geen reëel risico en de aanpak om mensen aan het werk te krijgen vergt een regionale aanpak. Wel kan de gemeente regie voeren, zoals dat nu ook bij- voorbeeld gestalte krijgt middels de RMC’s.

Om de arbeidsmarktregio te verbinden met de onderwijsregio en de zorgregio kan er beter maatwerk worden toegepast omdat steeds dezelfde verbanden te maken hebben met, in dit geval, de jongere in kwestie..

De subsidieregelingen worden gestroomlijnd zodat er op subsidiemogelijken niet kan wor- den geconcurreerd: dat is de belangrijkste fac- tor aan bovenstaande keuze. Toepassing blijft maatwerk. Zonder deze subsidies kan het niet . Daarbij komt dat niet bewezen is dat mensen sneller aan het werk komen door de gemeenten elkaar te laten beconcurreren of mensen te prikkelen. Veelal was de economie leidend voor de mogelijkheden. Wachtlijsten WSW werden niet weggewerkt en zijn nu verworden tot zor- genkindje van de gemeente. Veel blijvers in de bijstand zijn bv. alsnog aan de Wajong overge- dragen. Er mist een inzicht bij gemeenten in de methodiek van supported employment. Het financieel risico bij de gemeenten leggen geeft te veel risico’s voor de Wajong/WSW doel-

groep. Zonder een goede bekostiging zal met name de groep Wajong/WSW hier onder lijden en geen bijdrage leveren aan het totstandko- men van volledige werkgelegenheid. Voldoende middelen voor ondersteuning en begeleiding en voldoende gekwalificeerd personeel voor de uitvoering kunnen niet zonder passende bekos- tiging. Als dat niet geregeld is, moet je het niet doen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Uiteraard zorgt de PvdA voor een goede bekostiging.

• Het onderscheid tussen arbeidsgehandicapten en niet- arbeidsgehandicapten blijft in de nieuwe regeling van groot belang. Arbeidsgehandicapten zijn mensen die vanwege een functionele beperking op korte termijn niet in staat zijn zelf- standig, zonder intensieve begeleiding, te werken in een regu- liere omgeving. Het gaat om de groep Wajong’ers en mensen voor wie de sociale werkvoorziening is bedoeld. Maar ook om de groep meerderjarige jongeren die tijdens de eerste zes maanden van hun studie gehandicapt raken, of op een ander moment vóór of na hun studie, als ze nog niet zijn begonnen op de arbeidsmarkt. En om de groep ZZP’ers die te maken krijgen met een arbeidshandicap.

• Het wettelijk minimumloon is terecht de ondergrens. Dat geldt ook voor werknemers met een arbeidshandicap. Het toe- groeien naar CAO-lonen vormt voldoende stimulans. Met een combinatie van loonkostensubsidie, scholing en voldoende begeleiding op de werkvloer worden mensen met arbeidshan- dicap geholpen om zich een plek te verwerven op de regulie- re arbeidsmarkt.

• De PvdA gaat niet sjoemelen met de arbeidsvoorwaarden van mensen die nu in de sociale werkvoorziening werken.

• Werkgevers krijgen groot gemak van de nieuwe regeling. Een reguliere werknemer zal niet minder kosten dan een arbeids- gehandicapte die minder productief is en extra begeleiding nodig heeft.

Het verschil in productiviteit krijgt de werkgever vergoed. Papierwerk wordt ze uit handen genomen.

• Wie een fatsoenlijk werkaanbod weigert, krijgt een korting op zijn uitkering. Dit kan ook gebeuren als iemand afspraken over het volgen van scholing, re-integratie of werk willens en wetens niet nakomt.

• Ook gedeeltelijk arbeidsongeschikten mogen niet terugvallen op een inkomensniveau onder de bijstand.

Amendementen

3.68 Zaanstad/Wormerland/Oostzaan/ Assen Toevoegen extra bulletpoint: ‘Mensen die blij- vend arbeidsongeschikt zijn vanwege fysieke en/of psychische redenen hebben in onze beschaafde samenleving recht op een materieel fatsoenlijk leven en mogen eveneens niet terugvallen op een inkomensniveau onder de bijstand. Deze mensen zullen niet meer lastig

gevallen worden met eisen als: sollicitatieplicht, verplichting tot tegenprestaties en strafkortin- gen.’

Toelichting: In het programma staat over deze groep niets vermeld. We moeten erkennen dat er een groep is die blijvend arbeidsongeschikt is. Deze groep schrijven we niet af maar aan- vaarden dit als een gegeven en we zorgen er juist voor dat ook deze mensen een basis mee- krijgen om maatschappelijk te kunnen partici- peren.

PREADVIES: AFWIJZEN

Blijvend hoeft nog niet te betekenen volledig. Mensen laten participeren naar vermogen is het streven.

4. Meer zekerheid voor flexwerkers

Een groeiende groep werknemers werkt met een tijdelijk contract. Wat ook wel eens gezegd mag worden: zij leveren samen een niet te onderschatten bijdrage aan de economie. Het leger flexibele werknemers stelt bedrijven in staat om snel, goedkoop en zonder rompslomp de bedrijfsvoering aan te passen aan veranderende werkomstandigheden.

De PvdA vindt dat die grote bijdrage in geen verhouding staat tot de geringe waardering die flexwerkers genieten. Ze leven voortdu- rend in onzekerheid. Heb ik volgende week nog werk? Heb ik genoeg inkomen om de eindjes aan elkaar te knopen? De kans op een vaste baan is de afgelopen jaren fors afgenomen. De economi- sche zelfstandigheid van flexwerkers staat op het spel.

Dat wil de PvdA niet aanvaarden. We zullen niet toezien hoe werk- gevers hun ondernemersrisico’s kosteloos afwentelen op de samenleving. We moeten bedrijven belonen die op een andere, socialere manier in hun behoefte aan flexibiliteit voorzien. Dat gaan we hoog op de agenda zetten in het overleg met werkgevers en werknemers.

Dit gaan we doen:

• Werkgevers met tijdelijke contracten komen onder de loon- doorbetalingplicht van de WW te vallen. Er mag niet meer eindeloos gesold worden met mensen. Daarom krijgen werk- nemers na een tijdelijk contract van één jaar in principe een vast contract, tenzij de CAO in afwijkingen voorziet.

Amendementen

3.69 Arnhem

toevoegen: ‘Ook de overheid – lokaal en lande- lijk - verplicht is om werknemers die na een tij- delijk contract van één jaar een vast contract aan te bieden.’

Toelichting: Dit geldt ook voor de overheid.

PREADVIES: AFWIJZEN

Deze formulering laat geen ruimte meer voor maatwerk. Onder werkgevers worden ook de werkgevers in de overheidssector bedoeld.

3.70 Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘werkgevers met… voorziet’ Toelichting: werkgevers zijn een belangrijke partner bij ons streven naar optimale werkgele- genheid extra regeldruk vraagt extra mankracht en bewijslast bij de overheid

PREADVIES: AFWIJZEN

De flexibiliteit is doorgeschoten ten nadele van de werknemer, de PvdA wil juist flexibelere arbeidskrachten meer zekerheden bieden.

Nadeel van extra regeldruk weegt hier niet tegenop.

3.71 Zeevang, Utrecht, Tilburg, Assen, Enschede, Raalte, Rijssen-Holten/Wierden

Schrappen: ‘Daarom krijgen … afwijkingen voorziet.’

Toelichting: natuurlijk mag er niet met mensen worden gesold. En zeker ook flexwerkers ver- dienen onze volle bescherming en veel meer bescherming dan ze nu hebben. Maar om na 1 jaar een vast contract te verplichten voor álle medewerkers, schiet te ver door. Er zijn veel situaties waarin het binnen een jaar nog ondui- delijk is of een medewerker wel naar het juiste niveau kan doorgroeien. Het gevaar bestaat dan juist dat deze eerder worden ontslagen in plaats van dat er in ze wordt geïnvesteerd en nog een jaar wordt geëvalueerd. Dit soort maatregelen vragen dan ook om andere maat- regelen, zoals een hervorming van het ontslag- recht, en kunnen niet op zichzelf een positief effect hebben voor werknemer en werkgever. PREADVIES: AFWIJZEN

Toelichting:Er wordt in de tekst al de mogelijk- heid geboden om hiervan af te wijken bij CAO.

• Wij zien dat de afspraak tot 2 jaar loondoorbetaling bij ziekte in de praktijk het ongewenste effect heeft dat te weinig men- sen nog voor vast worden aangenomen, daarom beperken wij de loondoorbetalingperiode tot 1 jaar.

Amendementen

3.72 Steenwijkerland

Schrappen: ‘Wij zien dat … tot 1 jaar.’ Toelichting: Deze regeling is destijds niet voor niets ingevoerd, om werkgevers en werknemers samen meer verantwoordelijk te maken voor het ziekteverzuim/re-integratie en instroom in de WAO, later WIA, te voorkomen. Onduidelijk is wat er na dit jaar gebeurd en wie dan de controle uitvoert en hoe dit betaald wordt. Dit voorstel is onvoldoende uitgewerkt. Kleine werkgevers verzekeren zich gewoon voor dit risico, dus is dit ook geen argument, los van eerder genoemde.

PREADVIES: AFWIJZEN

De 2 jaar loondoorbetaling heeft geleid tot een vlucht naar flexwerknemers. Werklozen worden hierdoor minder aangenomen. Het is dus in het belang van de arbeidsparticipatie dat de loon- doorbetalingperiode wordt beperkt tot 1 jaar.

• Het ontduiken van de zekerheidsrechten van werknemers door constructies als payrolling maken we onmogelijk.

• Er komt een verbod op concurrentiebedingen in tijdelijke con- tracten. Als de werkgever niet wil dat werknemers bij een con- current gaan werken, moet hij ze zelf in vaste dienst nemen.

Amendementen

3.73 Tilburg, Gouda, Zeevang, Sint-Michielsgestel Na: ‘… in vaste dienst nemen’ toevoegen: ‘Naar Vlaams en Duits model vermeldt het concur- rentiebeding bovendien verplicht het geogra- fisch en functioneel bereik, wordt de duur voor iedereen gemaximaliseerd op 1 jaar, en wordt voor de looptijd van het concurrentiebeding aan de werknemer verplicht een vergoeding betaalt.’

Toelichting: Nederland loopt in Europa ver ach- ter in de regelgeving over het concurrentiebe- ding. Dit ten nadele van de werknemer. In Nederland mag een beding dat 'altijd en overal' geldt worden afgesloten, en dient men een gang naar de rechter te maken voor eventuele matiging. In de landen om ons heen moeten de beperkingen en reikwijdte vooraf al duidelijk in het beding worden opgenomen. Bovendien krij- gen werknemers daar een vergoeding van de werkgever voor de duur dat ze in hun vrijheid van arbeidskeuze beperkt worden. Iets dat we Nederland over zouden moeten willen nemen. PREADVIES: OVERNEMEN

3.74 Zeevang

Schrappen: ‘er komt… dienst nemen’ Toelichting: Een eerste jaar vraagt een investe- ring van zowel de werknemer als de werkgever. De werkgever investeert in kennis en ontwikke- ling. Deze maatregel versterkt het jobhoppen en zal sterk negatief drukken op de wil tot investeren in de werknemer door de werkgever. PREADVIES: AFWIJZEN

Werkgevers investeren juist veel te weinig in de flexibele schil, een te grote groep werknemers blijft nu hangen in de flexibele schil. De PvdA wil mensen meer zekerheden bieden.

• De PvdA is tegen stukloon voor de laagst betaalden. Voor deze categorie werknemers moeten werkgevers netjes uren bijhou- den en zich aan het minimumloon houden.

• Het ontduiken van het minimumloon via ZZP-constructies moet kunnen worden tegengegaan.

• Werken met een fatsoenlijk contract is een kwestie van beschaving. Iedereen die drie maanden lang elke week, of ten minste twintig uur heeft gewerkt, heeft recht op een arbeids- overeenkomst. Werkgevers die zich hier niet aan houden, krij- gen een boete.

Amendementen

3.75 Hellevoetsluis

Na: ‘..worden tegengegaan.’ toevoegen: ‘De handhaving zal worden aangescherpt om de pakkans bij overtreding te vergroten.’ Toelichting: Vanuit het principe dat elke regel nagekomen moet worden en ontduiken moeilijk moet worden gemaakt, is het essentieel dat ook het handhavingstraject deugdelijk is, geba- seerd op meetbare en beoordeelde prestatie- doelstellingen.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.76 Utrecht, Amersfoort/Bunschoten Schrappen: ‘het ontduiken .. tegengegaan.’

Toelichting: Voor wat betreft het 3 maanden lang elke week werken is dit al bestaande wet- geving. Tevens geldt dat voor een arbeidsover- eenkomst 3 dingen nodig zijn; arbeid, loon en gezagsverhouding, dus bij 1 uur werk op 1 dag is er al sprake van een arbeidsovereenkomst.

Xxxxxx dit pas bij 20 uur in drie maanden zou moeten is mij een raadsel.

PREADVIES: AFWIJZEN

In het verkiezingsprogramma is nu ook duide- lijk opgenomen dat de werkgever die zich hier niet aan houdt beboet moet worden. Dit biedt meer zekerheden voor de meest kwetsbare flexwerkers.

• Uitzendkrachten mogen maximaal een half jaar bij 1 werkge- ver werken.

Amendementen

3.77 Steenwijkerland, Xxxxxxx-Xxxxxx/Wierden, Enschede, Oss/Maasdonk/Lith, Raalte, Kampen, Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘Uitzendkrachten mogen maximaal een half jaar bij 1 werkgever werken’ Toelichting: Beperken van uitzendwerk tot maximaal een half jaar bij 1 werkgever zal niet het gewenste effect hebben: ontslag ligt voor de hand. De Wet Flexibiliteit en zekerheid is op zich niet zo verkeerd, maar moet beter worden gehandhaafd.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het lange tijd mogelijk te maken om in de hoe- danigheid van uitzendkracht of als payroller te werken bij een en dezelfde opdrachtgever, heeft de mogelijkheid geboden om de regulie- re arbeidsovereenkomst te ontwijken.

5. Werk maken van ZZP’ers

De kleine zelfstandige is de held van de economie van de 21e eeuw. De zogenaamde ZZP’ers (tegenwoordig ook wel ZP’er (zelf- standige professional) genoemd) zijn niet meer weg te denken. Het zijn bijzondere ondernemers, creatief, onafhankelijk en gedreven. Ze hebben de ruimte zelf keuzes te maken en een eigen invulling te geven aan hun vak. Daarmee vormen ze het potenti- eel voor vernieuwing en innovatie op de arbeidsmarkt.

Amendementen

3.78 Amersfoort/Bunschoten

‘De kleine .. arbeidsmarkt’. wijzigen in: ‘Zelfstandigen zonder personeel zijn onderne- mers. Ze hebben de ruimte zelf keuzes te maken en een eigen invulling te geven aan hun vak. Daarmee vormen ze het potentieel voor vernieuwing en innovatie op de arbeidsmarkt. Omdat er steeds meer ZZP’ers zijn, vinden wij het verstandig te kijken naar wat dit betekent voor de arbeidsmarkt.’

Toelichting: - ZZP’ers zijn geen verkapte werk- nemers, maar volwaardige ondernemers met de bijbehorende onafhankelijkheid en risico’s rond inkomsten en arbeidsomstandigheden en daar- om geen voorkeursbehandeling nodig hebben

c.q. willen

- ZZP’ers genieten als ondernemers al fiscale voordelen die bij het ondernemerschap horen

- door het te formuleren zoals het er stond, wordt de ZZP'er juist een antiheld

PREADVIES: AFWIJZEN

We vinden de tekst zoals hij is voldoende bena- drukken wat de positieve bijdrage van ZZP’ers is.

Werkgevers maken (gelukkig) grif gebruik van de diensten van ZZP’ers. Zeker in economisch onzekere tijden vormen ze een aantrekkelijk alternatief voor het vaste personeel. Hier zitten natuurlijk ook keerzijden aan. Zo vliegen ZZP’ers vaak als eerste eruit als er tegenwind opsteekt. Te vaak hebben ze daarom een inkomen waarmee ze onder de armoedegrens belanden.

Amendementen

3.79 Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘Werkgevers maken… belanden’ Toelichting: te betuttelend, zo nemen we de ZZP'er niet serieus

PREADVIES: AFWIJZEN

ZZP’ers met een inkomen onder de armoede- grens behoren onze aandacht te krijgen.

Zo dreigt de held van de arbeidsmarkt van de 21e eeuw te verwor- den tot antiheld. Dat vindt de PvdA zonde. Veel van de gezonde ondernemersgeest dreigt in de knop gebroken te worden. Daarom willen we de positie van ZZP’ers verbeteren.

Amendementen

3.80 Amersfoort/Bunschoten Schrappen: ‘zo dreigt… verbeteren’

Toelichting: - ZZP’ers worden in het concept- programma van de PvdA juist tot antiheld gedegradeerd door de manier van formuleren PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur deelt de mening van de indiener niet.

Dit gaan we doen:

• Waar teveel ZZP’ers in armoede leven, wil de PvdA mini- mumtarieven invoeren. Verdiensten moeten tenminste genoeg zijn om pensioen op te bouwen en om een verzeke- ring te kunnen veroorloven voor arbeidsongeschiktheid en ziekte.

Amendementen

3.81 Katwijk, Amersfoort/Bunschoten Schrappen: ‘waar teveel.. en ziekte’

Toelichting: Werkt niet, is niet te controleren en

gaat tegen de wensen van de doelgroep in. Een zelfstandige is een zelfstandige. Wat wel moet worden aangepakt is de pseudozelfstan- digheid, waarbij een werknemer min of meer wordt gedwongen of verleid als zelfstandige verder te gaan.

PREADVIES: AFWIJZEN

In een aantal sectoren is de loonconcurrentie moordend, om een verdere neerwaartse loon- spiraal onder het bestaansminimum te voorko- men, dient er een bodem in deze sectoren te worden gelegd.

3.82 Katwijk

‘Waar teveel.. en ziekte’ wijzigen in ‘De PvdA gaat schijnzelfstandigheid tegen. Als een voor- malig werknemer binnen een jaar na zijn ont- slag als ZZP'er voor zijn voormalig werkgever gaat werken, krijgt hij dezelfde rechtspositie als wanneer hij als werknemer had doorge- werkt.’

Toelichting: Zoals gezegd moet schijnzelfstan- digheid worden tegengegaan. Dat wordt met dit amendement bereikt. Overigens geniet een ZZP'er die maar voor een of twee opdrachtge- vers werkt ook nu al ontslagbescherming onder het BBA.

PREADVIES: AFWIJZEN

De rechtpositie blijft te lang onzeker voor de schijnzzp’er

3.83 Amsterdam West

Na: ‘wil de PvdA’ toevoegen: ‘in sectoren die zich daarvoor lenen’

Toelichting: Er zijn sectoren waar ZZP'ers uitge- knepen worden, en andere sectoren waar een minimumtarief ertoe zou leiden dat er gewoon geen ZZP'ers meer worden ingehuurd. Om dit te voorkomen dient er per sector gekeken te worden of een minimumtarief het gewenste effect zou hebben.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.84 Maastricht, Almere Toevoegen extra bulletpoints:

* ZZP-ers worden in staat gesteld bij UWV een verzekering af te sluiten tegen tijdelijke en blijvende arbeidsongeschiktheid. Voor deze verzekering geldt een acceptatieplicht

* In het kader van duurzame inzetbaarheid en hulp bij re-integratie wordt toegang tot arbeidsgeneeskundig advies voor ZZP-ers gegarandeerd. financiering via UWV of via branchefondsen zoals Arbouw.

Toelichting: Er is op het moment niets geregeld voor ZZP-ers op dit vlak.

PREADVIES: AFWIJZEN

Bij rechten horen dan ook verplichte bijdrages, hierover is niks opgenomen bij de toevoegin- gen.

3.85 Zeevang

Schrappen: alle punten over ZZP en vervangen door: versoepelen van ontslagrecht Toelichting: Het gaat hier om een groep ZZPers die dat eigenlijk niet horen te zijn. Maar heeft door regls zoals nu voorgesteld ook negatief effect op echte ZZPers. Versoepelen ontslag- recht zodat oneigenlijke ZZP’ers weer gewoon

werknemers worden. En alles conform die rech- ten geregeld worden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Versoepelen van het ontslagrecht is niet de oplossing voor de problemen die ZZP’ers ondervinden.

• De PvdA moedigt nieuwe vormen van solidariteit onder zelf- standigen aan. De broodfondsen als verzekering tegen risico’s als ziekte en arbeidsongeschiktheid verdienen actieve fiscale steun.

• Daartegenover staat wel de plicht om zich te verzekeren tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid.

Amendementen

3.86 Katwijk, Amersfoort/Bunschoten Schrappen: ‘daartegenover … arbeidsonge- schiktheid’

Toelichting: Is de eigen verantwoordelijkheid van de echte zelfstandige.

Pseudeozelfstandigheid wordt elders tegenge- gaan.

PREADVIES: AFWIJZEN

Zelfstandigen die zich niet verzekerd hebben en in grote financiële problemen komen, klop- pen aan bij de gemeentes en wentelen hiermee hun risico af op het collectief.

• ZZP’ers krijgen onder bepaalde omstandigheden toegang tot de bijstand.

• ZZP’ers krijgen toegang tot bestaande fondsen voor scholing. ZZP’ers krijgen recht op even goede arbeidsomstandigheden als werknemers.

Amendementen

3.87 Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘ZZp’ers krijgen toegang… als werk- nemers’

Toelichting: ZZP'ers zijn zelfstandig onderne- mers, geen verkapte werknemers.

Schijnzelfstandigheid tegengaan, maar geen voorkeurspositie voor ZZP'ers.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het kan niet zo zijn dat op een bouwplaats ver- schillende arboregels gelden voor de mensen die op die bouwplaats rondlopen. Bijstand is het laatste vangnet, ook voor zzp’ers.

• Schijnconstructies waarbij de werkgever een werknemer eerst ontslaat om deze vervolgens als ZZP’er weer in te huren, gaat de Arbeidsinspectie harder aanpakken. Er komen extra inspecteurs, gefinancierd uit de eigen extra opbrengsten.

• Werknemers die als ZZP’er aan de slag gaan, mogen aange- sloten blijven bij het oude pensioenfonds.

Amendementen

3.88 Amersfoort/Bunschoten

‘Het oude pensioenfonds’ wijzigen in ‘hun bestaande pensioenfonds of -verzekering.’ Toelichting: niet iedereen heeft een pensioen- fonds; sommige werknemers hebben (ook) een pensioenverzekering. Het meenemen daarvan is ook van belang.

PREADVIES: OVERNEMEN

• De overheid moet ervoor zorgen dat ZZP’ers vaker kunnen meedingen naar opdrachten.

Amendementen

3.89 Hellevoetsluis

‘… vaker’ wijzigen in ‘… in alle gevallen waarin de ZZP’er aan de gestelde functie-eisen kan voldoen.’

Toelichting: Zolang de ZZP’er aan de gestelde functie-eisen kan voldoen, is er geen enkele reden om hem uit te sluiten om mee te dingen. Statement worden daarmee eenduidiger.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.90 Amsterdam Zuid

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Aanbestedingsregels die ZZP’ers op onnodige kosten jagen, zonder dat zij de concurrentie sti- muleren, moeten worden afgeschaft.’ Toelichting: Te vaak komt het voor dat onze eigen overheden aanbestedingsregels hanteren die op geen enkele wijze de concurrentie sti- muleren. Op het moment dat ZZP’ers daarmee te maken krijgen moeten ze, bij het meedoen aan de ‘prijsvraag’, aan zeer veel eisen voldoen. Dat kost zeer veel tijd en dus ook geld.

Daarmee wordt oneerlijke concurrentie gesti- muleerd. Grotere bedrijven zijn makkelijker in staat en hebben vaak meer middelen om aan die eisen tegemoet te komen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Erg subjectieve tekst, aanbestedingsregels moeten natuurlijk wel een doel dienen, maar er is meer dan alleen concurrentie stimuleren.

• De verschillen in de fiscale behandeling van werknemers en ZZP’ers maken we kleiner. Dit doen we ook voor de premie zorgverzekering.

Amendementen

3.91 Hilversum, Zeevang, Hellevoetsluis, Geertruidenberg

Na: ‘…premie zorgverzekering’ toevoegen: ‘Bij schuldhulpverlening voor ZZP’ers wordt niet langer vereist dat ze hun bedrijf stopzetten om ervoor in aanmerking te kunnen komen.’ Toelichting: In diverse gemeenten is het beleid, dat een ZZP’er die aanklopt bij de schuldhulp- verlening naar de KvK moet om eerst zijn/haar bedrijf stop te zetten, terwijl dit juist vaak nog de enige motivatie is om door te gaan met zelf geld verdienen. Xxxxxxx hun ellende komt zo ook nog eens de harde klap dat ze hun enige recht van bestaan om bureaucratische redenen moeten inleveren. De landelijke overheid moet hier nieuw beleid op ontwikkelen en zo gemeentelijke willekeur een halt toeroepen.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.92 Amersfoort/Bunschoten

Schrappen: ‘De verschillen .. zorgverzekering’ Toelichting: Het is niet duidelijk wat hiermee bedoeld wordt. ZZP'ers betalen nu minder inkomstenbelasting dan werknemers, maar moeten zelf zorgdragen voor verzekeringen/pensioenopbouw.

Als dat verschil kleiner wordt, betekent dat dan dat de hoeveelheid belasting die de ZZP'er betaalt, gaat lijken op de hoeveelheid die werk- nemers betalen? Dat zullen ZZP'ers een slecht idee vinden.

Bedoelen we hier dat werknemers juist minder gaan betalen? Dan moet dat er staan. Kortom: NIET DUIDELIJK en NIET VERSTANDIG. PREADVIES: AFWIJZEN

Werknemers en zzp’ers dienen ten opzichte van elkaar neutraal behandeld te worden door de fiscus.

G. Een eerlijke en soepele arbeidsmarkt

Weinig landen in de wereld hebben zo’n stabiele arbeidsmarkt als Nederland. Hoezeer het vorige Kabinet roet in het eten probeerde te gooien: we staken minder dan collega’s in de ons omringende landen, sociale onrust kennen we nauwelijks en conflicten wor- den vaak met geven en nemen in goede harmonie opgelost.

Dat maakt ons tot één van de meest aantrekkelijke plaatsen om een bedrijf te vestigen.

Amendementen

3.93 Vrouwen in de PvdA

toevoegen: ‘Om zorg voor kinderen en arbeid beter te kunnen combineren behoort kinderop- vang een basis-voorziening te zijn. Vrouwen krijgen iets te kiezen als zij, indien zij meer wer-

xxx, een deel van de zorg kunnen uitbesteden aan derden of overdragen aan de partner.’ PREADVIES: AFWIJZEN

Gezien de huidige financiële staat van het land zit dat er op dit moment niet in. Wel moet natuurlijk de kinderopvang financieel toegan- kelijk blijven voor alle inkomens.

Aan de basis van die stabiliteit ligt een goede ontslagbescherming. Alle sociale verworvenheden als het zwangerschapsverlof, het recht op lidmaatschap van een ondernemingsraad of loopbaanon- derbreking voor zorgtaken zijn ervan afhankelijk. Want wat zijn die rechten waard als werknemers voortdurend kans lopen op straat gezet te worden?

Daarom zal de PvdA altijd staan voor een eerlijk ontslagstelsel. Want soms is beëindiging van het dienstverband onvermijdelijk. In die gevallen moet alles erop gericht zijn om mensen van baan naar baan te helpen.

Steeds meer werkgevers omzeilen vandaag de dag het ontslagstel- sel. Hoogopgeleide werknemers met goede vooruitzichten zijn vaak goed beschermd tegen tegenslag en krijgen ook een behoor- lijke ontslagvergoeding mee. Laagopgeleide werknemers die noodgedwongen tijdelijke baantjes aan elkaar knopen krijgen geen cent als ze hun baan verliezen. De vaste baan voor het leven is allang geen norm meer op onze arbeidsmarkt. Die maakte plaats voor een baaierd aan uiteenlopende soorten arbeidsrelaties, contractvormen en arbeidsvoorwaarden. Per saldo heeft dat de positie van individuele werknemers en opdrachtnemers ten opzichte van hun werkgever verzwakt.

Dat lijkt leuk voor werkgevers. Maar op lange termijn staat er iets wezenlijks op het spel: die stabiliteit die onze economie juist zo schraagt. Daarom strijdt de PvdA voor een sterke rechtspositie van werknemers en opdrachtnemers.

Van even groot belang voor de sociale rust is dat we de orde in de zakenwereld herstellen. Kortzichtig aandeelhouderskapitalisme, dat hebzucht tot norm heeft verheven, heeft onze economie grote schade toegebracht.

Dat geldt ook voor te grote verschillen in beloning en hoge bonus- sen.

Amendementen

3.94 Texel

toevoegen: ‘Er komt een wijziging van het belastingstelsel waardoor ontwijkconstructies in de toekomst uitgesloten worden. En multinatio- nals gaan geleidelijk aan een redelijke belasting betalen over hun winsten.’

PREADVIES: OVERNEMEN

Dit gaan we doen:

• De PvdA wil af van de UWV route voor ontslag. Er komt een eenduidige ontslagroute via de Kantonrechter, waarbij werk- nemers recht krijgen op een preventieve toets. In geval van collectief ontslag blijft het sociaal plan leidend.

Amendementen

3.95 Leiden, Katwijk

‘De PvdA… leidend’ wijzigen in ‘De PvdA wil dat er een eenduidige ontslagroute komt bij een aanvraag voor ontslag. Werknemers behouden het recht op een preventieve toets.’

Toelichting: Het lijkt in het conceptprogramma alsof alle ontslagen voortaan via de kantonrech- ter moeten worden geleid. Dat is in de praktijk onwerkbaar. Bovendien suggereert de huidige tekst dat de werknemer zich tot de rechter moet wenden, waardoor het lijkt dat via een verzwa- ring van de procedure versoepeling van het ont- slagrecht wordt nagestreefd.

Elke versoepeling van het ontslagrecht betekent een ernstige verslechtering van de totale rechts- positie van de werknemer. De thans gangbare ontslagprocedure voorziet in een laagdrempeli- ge en goedkope procedure die leidt tot een rela- tief snelle beslissing over de rechtvaardigheid van het ontslag. De elders voorgestelde beste- ding van de ontslagvergoeding komt uiteindelijk ook bij een instantie als het UWV terecht voor de administratieve begeleiding van en controle op alle activiteiten om de ontslagen werknemer ‘van werk naar werk’ te begeleiden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur wil af van de UWV-route. Momenteel kampen we met de oneerlijke situa- tie dat met name goed verdienende hoger opgeleiden via de kantonrechter met een hoge ontslagvergoeding naar huis gaan, terwijl men- sen met een lage opleiding en een klein salaris via de UWV-route worden afgescheept. Aan deze oneerlijke situatie maken we een einde. De preventieve ontslagtoets blijft bij ons uiteraard bestaan.

3.96 Utrecht

‘kantonrechter’ wijzigen in ‘bestuursrechter’. Toelichting: De kantonrechter gaat slechts over een deel van het arbeidsrecht; ambtenarenrecht ligt bij de bestuursrechter. Ook het sociale zekerheidsrecht zoals recht op WW, bijstand of WIA ligt bij de bestuursrechter. De bestuursrech- ter heeft dus een veelomvattender beeld van het ontslagrecht en de aan het ontslag verbonden consequenties dan de kantonrechter. Bovendien is de bestuursrechter actiever in procedures (de kantonrechter is in principe lijdelijk) en stelt zelf vragen waardoor de kantonrechter ook ambts- halve beter de belangen van beide partijen kan afwegen. Door het ontslagrecht bij de bestuurs- rechter onder te brengen krijg je dan 1 gespecia- liseerde arbeidsrechter.

PREADVIES: AFWIJZEN

De bestuursrechter heeft geen ervaring met het ontslagrecht in de marktsector.

3.97 Katwijk

Wijzigen: De PvdA is tegen het tweevoudig (onvrijwillig) ontslagstelsel. Er komt één ont- slagprocedure, waarbij aan de werknemer een vergoeding kan worden toegekend.

Toelichting: Het bezwaar tegen het duale stelsel is terecht. Maar het in verkeerd meteen voor de rechter ipv het UWV te kiezen. Het is contra- productief iets wat het UWV heel goed kan bij de veel duurdere rechter over de schutting te gooien, die bovendien al zeer zwaar, zo niet overbelast is. Bovendien is de verwachting dat bij de kantonrechter het aantal weigeringen nihil of uiterst gering zal zijn. Een bezwaar tegen het UWV kan worden weggenomen die instantie in staat te stellen een vergoeding op te leggen.

PREADVIES: AFWIJZEN

De lading wordt door de oorspronkelijke tekst afdoende gedekt.

3.98 Borger-Odoorn

toevoegen: ‘Invoering van een WW premie voor werkgevers die afhankelijk is van de door hen gehanteerde flexibele schil ter voorkoming van hyperflexibilisering van de arbeidsmarkt . Premie vaststellen op basis van verhouding tus- sen aantal werknemers met vaste contract en de resterende contracten m.u.v. van seizoens- gebonden ondernemingen.’

Toelichting: Werkgevers die zich minder inspan- nen voor baanzekerheid van de werknemer en gemakkelijk de kosten van een dipje in de omvang van hun activiteiten afwentelen op de samenleving, worden gestraft met een hogere WW premie. Gedacht kan worden aan het bestaande systeem voor de te betalen WAO premie hoogte door de werkgever; in geval van veel mensen in de WAO wordt een hogere pre- mie afdracht in rekening gebracht om de werk- gever te stimuleren meer aan ziektepreventie te doen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Invoering van de loondoorbetaling in het eerste half jaar van de WW zorgt er al voor dat de werkgever die buitensporig gebruik maakt van flexwerk , de rekening van de WW nu zelf gepresenteerd krijgt.

• Voor de hoogte van de ontslagvergoeding nemen we de huidi- ge kantonrechtersformule als uitgangspunt. Wel willen we hem maximeren op een bedrag van 75.000 euro zoals eerder tussen werkgevers en werknemers overeengekomen. Als de arbeidsmarkt voor oudere werklozen vergelijkbaar is met de overige werklozen kan de formule aangepast worden.

Amendementen

3.99 Breda/Baarle-Nassau/Alphen-Chaam, Sint- Michielsgestel

Schrappen: ‘maximeren op een bedrag van

75.00 euro’ laten vervallen.

Toelichting: In 2007 hebben de kantonrechters de kantonrechtersformule aangepast in het nadeel van de werknemers/sters vanwege het feit (toen) dat er zoveel kansen op de arbeids- markt waren dat de hoogte van die vergoeding best omlaag kon. Dat is gebeurt door de gewo- gen dienstjaren te wijzigen.

Door het ontstaan van de financiële en econo- mische crisis is de arbeidsmarkt aanmerkelijk verslechterd maar de maatregel van 2007 is niet teruggedraaid!

Het maximeren van de ontslagvergoeding is slecht omdat dit vooral gevolgen zal hebben voor de lagere- en middeninkomens in loon- dienst. Het midden- en hoger kader zal, omdat zij vaak buiten de Cao’s vallen, contractuele afspraken maken over de hoogte van hun ver- goeding bij einde dienstverband. Daarnaast dient scholing niet pas plaats te vinden als het dienstverband wordt beëindigd maar dient scholing onderdeel uit te maken van levensfa- sebewust personeelsbeleid.

PREADVIES: AFWIJZEN

De ontslagvergoeding komt voor veel meer werknemers beschikbaar, het maximeren van de ontslagvergoeding compenseert de werkge- ver hiervoor.

• De ontslagvergoeding komt grotendeels ten goede aan het werk-naar-werk budget. Met dit geld kan bijvoorbeeld om- of bijscholing bekostigd worden. Allemaal bedoeld om de betrokkene zo snel mogelijk weer aan het werk te krijgen. Wanneer de werknemer een nieuwe baan heeft, wordt het res- terende werk-naar-werk budget eerlijk tussen werkgever en werknemer verdeeld. Zo hebben zij beiden een extra prikkel om ander werk te zoeken.

Amendementen

3.100 Den Haag

Na: ‘Met dit geld kan bijvoorbeeld om- of bij- scholing bekostigd worden’ toevoegen: ‘of de start van een eigen bedrijf’.

Toelichting: We gaan er van uit dat de bedoe- ling van de oorspronkelijke tekst is: zorgen dat het geld ingezet wordt om mensen weer aan het werk te helpen. Maar om- en bijscholing is niet de enige route daartoe.

PREADVIES: OVERNEMEN

3.101 Breda/Baarle-Nassau/Alphen-Chaam, Hellendoorn, Katwijk, Sint-Michielsgestel Schrappen: ‘de ontslagvergoeding.. te zoeken’ Toelichting: Het oormerken van de ontslagver- goeding aan scholing is geen prikkel voor de werkgever om dat deel in het personeelsbeleid in te vullen.

De PvdA moet niet treden in de wijze waarop werknemers die ontslagen worden hun ontslag- vergoeding willen besteden. Veel werknemers weten zelf drommels goed wat er moet gebeu- ren en dat gaat van investeren in zichzelf tot het overbruggen van WW-periode met minder inkomsten en het storten van een deel van die vergoeding in een zgn. stamrechtconstructie.

PREADVIES: AFWIJZEN

Hiermee zou het activerender maken van het ontslagstelsel ongedaan worden gemaakt.

• Ook flexwerkers kunnen recht krijgen op een werk-naar-werk budget.

Amendementen

3.102 Breda/Baarle-Nassau/Alphen-Chaam toevoegen: ‘De mogelijkheid voor een langduri- ge tijdelijke arbeidsovereenkomst wordt verder uitgewerkt waarbij in de arbeidsovereenkomst wederzijdse verplichtingen worden opgenomen voor ontwikkeling en promotieperspectieven in een hier opvolgende arbeidsovereenkomst.’ Toelichting: Nu al wordt in meerdere Cao’s de tijdelijkheid aangegeven in de vorm van projec- ten, campagnes e.d. waarbij behoorlijke vrijheid bestaat voor de werkgever. Er zou een arbeids- overeenkomst moeten bestaan waarbij te den- ken valt aan zes tot acht jaar, waarbij de duur afhankelijk is van wederzijdse nakoming van afspraken op het gebied van ontwikkeling in de loopbaan. Zo’n overeenkomst sluit veel meer aan bij de wensen van moderne werknemers dan de fictie van de arbeidsovereenkomst tot de pensioengerechtigde leeftijd en biedt tege- lijk meer houvast, zodat niet het ontslag het alfa en omega van de arbeidsovereenkomst is, maar de invulling van de arbeid.

PREADVIES: OVERNEMEN

Verbetering positie werknemers

• De rechtsbescherming en de faciliteiten van leden van vak- bonden worden wettelijk vastgelegd. Dat is nodig omdat helaas steeds meer partijen roepen om een einde aan het alge- meen verbindend verklaren van CAO’s.

Amendementen

3.103 Utrecht

Na: ‘verklaren van CAO’s’ toevoegen: ‘Alleen indien CAO partijen tenminste 3 maanden voor afloop van de laatste CAO zijn begonnen aan nieuwe CAO onderhandelingen kan een CAO algemeen verbindend verklaard worden.’ Toelichting: Soms beginnen CAO onderhande- lingen schandalig kort voor het aflopen van een CAO. Een tijdige algemeen verbindend verkla- ring zit er dan niet in. Met name bij kort lopen- de CAO's levert dit het probleem op dat een CAO meer niet dan wel algemeen verbindend is wat werkgevers die geen lid zijn van een werk- geversorganisatie een concurrentievoordeel (op arbeidsvoorwaarden) oplevert. Als voorbeeld de laatste twee CAO's in de schoonmaak; de laatste werd pas na de zomervakantie alge- meen verbindend verklaard, de nieuwe moet nu nog goedgekeurd worden door de werkgevers ( 14 juni). Daarna komt meestal nog redactie en in ieder geval voorlegging bij het ministerie + termijnen zodat de nieuwe schoonmaak CAO waarschijnlijk pas in oktober/november alge- meen verbindend wordt. Tot die tijd hebben werkgevers die een pand overnemen en die geen lid zijn van de werkgeversorganisatie geen verplichting personeel over te nemen, werkgevers die wel lid zijn van de werkgevers- organisatie wel. Dit levert dus een concurrentie voordeel op voor werkgevers die geen lid zijn. PREADVIES: AFWIJZEN

Het inzetten van het niet algemeen verbindend verklaren van de CAO, kan juist het tegenover- gestelde bewerkstelligen.

3.104 Zeevang

Schrappen: ‘de rechtsbescherming .. xxx XXX’x’ Toelichting: als een medewerker ontslagen dreigt te worden, dan wordt hij/zij snel lid van de vakbond om ontslag te voorkomen. Geen gewenste situatie: lidmaatschap van de vak- bond moet gebeuren op basis van overtuiging, niet op andere gronden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Doet afbreuk aan de verbetering van de positie van vakbondsleden.

• We schrappen de aftrek voor vreemd vermogen – zodat het leeghalen van bedrijven door private equity-fondsen minder aantrekkelijk wordt.

Amendementen

3.105 Zeevang

Schrappen: ‘we schrappen… aantrekkelijk wordt’

Toelichting: Staat ook al in het hoofdstuk over economie. Het gelijk belasten van eigen en vreemd vermogen is de doodsteek van veel MKB-ondernemingen. Op dit moment overle- ven veel MKB-ers de slechte tijd voor een deel op vreemd vermogen en (zoveel mogelijk) instandhouding van hun personeelsbestand, als de betere tijden aanbreken investeren ze weer als eerste.

PREADVIES: AFWIJZEN

Toelichting: Het punt is zowel van toepassing op arbeid als op economie, daarom is het in beide hoofdstukken is opgenomen.

• We herzien het ondernemingsbestuur. Daarbij wordt de invloed van vluchtige aandeelhouders ingeperkt en stimule- ren we geduldig kapitaal. Er komt sterker onafhankelijk toe- zicht in de onderneming en een inperking van de bonussen en prestatielonen.

Arbeid en zorg combineren

• De PvdA wil het hele palet aan kindregelingen en kinderbij- slag hervormen, zodat er twee regelingen overblijven. Eén gericht op het ondersteunen van de koopkracht van ouders met kinderen en één gericht op het stimuleren van participa- tie op de arbeidsmarkt.

• We maken de kinderbijslag inkomensafhankelijk, om de koopkracht van ouders en kinderen gericht te ondersteunen. Ouders met een hoog salaris zullen hierdoor minder kinder- bijslag ontvangen dan ouders met een kleinere portemonnee.

• De betaalbaarheid en kwaliteit van kinderopvang moet gewaarborgd worden zodat ook in wijken waar kinderen juist een groot belang hebben bij voor- en vroegschoolse educatie toegang hebben tot goede kinderopvang. Het waarborgen van kwaliteit wordt mede gedaan door goede huisvesting, betere veiligheid en voldoende opgeleid personeel.

• De PvdA wil het stelsel van verlofregelingen hervormen, waar- bij de traditionele rolverdeling tussen man en vrouw aange- past wordt en ouders zelf het aantal verlofdagen onderling kunnen verdelen. Dit betekent dat ook vaders makkelijker vaderschapsverlof op moeten kunnen nemen.

Amendementen

3.106 Amsterdam Nieuw-West, Den Haag, Venlo, Zeevang

Toevoegen extra bulletpoint: ‘Het vader- schapsverlof wordt wettelijk vastgelegd op minimaal 2 weken vanaf de geboorte van een kind.;

Toelichting: Vaderschapsverlof explicieter benoemen.

PREADVIES: AFWIJZEN

Ouders moeten zelf kunnen kiezen wie hoe lang ouderschapsverlof opneemt.

3.107 Hellendoorn

toevoegen: ‘De huidige duur van het zwanger- schapsverlof voor de vrouw blijft daarbij mini- maal intact.’ Toelichting: Bij zwangerschap is het aanpassen van de traditionele rolverdeling wat lastig. Een vrouw heeft dat verlof echt nodig

PREADVIES: AFWIJZEN

zie amendement 3.106.

3.108 Zutphen

Na: ‘dit betekent… kunnen nemen’ toevoegen: ‘Hierbij geldt wel dat de eerste zes weken na de bevalling gereserveerd blijven voor de vrouw, zodat zij kan herstellen van de zwanger- schap en bevalling.’

Toelichting: De eerste zes weken na de beval- ling blijven op medische gronden wettelijk gereserveerd voor de vrouw.

PREADVIES: AFWIJZEN

De medische gronden kunnen langere periodes bestrijken zowel voor als na de bevalling.

3.109 Amsterdam Zuid

‘waarbij de traditionele rolverdeling tussen man en vrouw aangepast wordt en ouders zelf het aantal verlofdagen onderling kunnen verdelen. Dit betekent dat ook vaders makkelijker vader- schapsverlof op moeten kunnen nemen’ wijzi- gen in ‘waarbij de traditionele rolverdeling tus- sen man en vrouw aangepast wordt en ook vaders hun vaderschapsverlof op kunnen nemen’

Toelichting: Zorg voor jonge kinderen is ongelijk verdeeld in Nederland. Dat, blijkt uit onderzoek, is de belangrijkste oorzaak dat vrouwen finan- cieel en economisch achterop raken bij man- nen: waar ouderschap voor moeders een knik in de carrière betekent, groeien vaders door in hun werk. Het antwoord hierop is niet meer verlof voor moeders, maar een stimulans voor jonge vaders om hun deel te doen. Dat bete- kent een keuze tegen maximale flexibiliteit voor ouders, en voor emancipatie. Emancipatie van vrouwen moet voor de PvdA in dezen de belangrijkere waarde zijn.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het is belangrijk dat ouders zelf het aantal ver- lofdagen onderling kunnen verdelen; zo blijft de keuze bij de ouders zelf.

3.110 Vrouwen in de PvdA

Toevoegen extra bulletpoint: ‘De PvdA gaat inzetten op tenminste 4 dagdelen betaalbare en kwalitatieve kinderopvang als basisvoorzie- ning. Hiermee stimuleren wij ten eerste de arbeidsparticipatie van vrouwen en mannen die met de aankomende vergrijzing op de arbeids- markt broodnodig is. Ten tweede is het ook een pedagogisch en didactisch instrument om kin- deren laagdrempelig sociale contac¬ten/vaar- digheden op te laten doen en om mogelijke problemen vroegtijdig te signaleren en vervol- gens adequaat te verbeteren.

Wij pleiten daarbij ook In algemene zin voor laagdrempelige opvoedingson¬dersteuning voor alle ouders.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Helaas laat de financiële situatie in het land het niet toe om van de kinderopvang nu een basis- voorziening te maken. De kinderopvang dient wel voor iedereen financieel toegankelijk te zijn. De situatie dat in ons land met name vrou- wen veel parttime werken omdat het soms moeilijk is om de zorg voor kinderen en een carrière te combineren is onwenselijk. De com- binatie van zorg en arbeid moet voor man en vrouw toegankelijk zijn.

3.111 Vrouwen in de PvdA

Toevoegen extra bulletpoint: Door consistent flankerend beleid, bijvoorbeeld door werk te maken van de brede school, kan de overheid de combinatie arbeid en zorg faciliteren.

PREADVIES: OVERNEMEN

Meer medezeggenschap

• De PvdA wil perverse fiscale prikkels voor speculatie terug- dringen. Dit geldt voor de aftrekbaarheid van schulden en voor het interne geschuif met winsten door multinationals.

Amendementen

3.112 Hellendoorn

Schrappen: ‘pervers’

Toelichting: Speculatie moet zowiezo niet fis- caal gestimuleerd worden.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het woord ‘pervers’ is van belang voor de juiste strekking van dit punt

• De PvdA streeft in Europees verband naar het ontmoedigen van flitskapitaal, door een heffing op financiële transacties. Onze pensioenfondsen worden hier nadrukkelijk van uitge- zonderd.

Amendementen

3.113 Hellendoorn

Schrappen: ‘Onze pensioenfondsen worden daarbij nadrukkelijk uitgezonderd’

Toelichting: Als je flitskapitaal wilt ontmoedigen moet je niemand uitzonderen. Dan blijf je aan de gang. Elk land zal dan weer uitzonderingen willen en dan krijg je een geweldige bureaucra- tie erbij. En waarom alleen pensioenfondsen en bijv. geen woningbouwcorporaties ?

PREADVIES: AFWIJZEN

Pensioenfondsen worden alleen uitgezonderd van de heffing op financiële transacties, de pensioenfondsen staan er op dit moment niet goed voor en deze heffing zou ervoor zorgen dat de dekking nog iets verder daalt. Dat is onwenselijk.

• Bij grote bedrijven wordt onafhankelijk intern toezicht door een raad van commissarissen verplicht. Die raad zou alle belangrijke bestuursbesluiten moeten goedkeuren.

Amendementen

3.114 Wijchen

‘Bij grote bedrijven… goedkeuren’ wijzigen in: ‘Bij grotere bedrijven wordt toezicht door een raad van commissarissen verplicht. Die raad monitoort alle belangrijke bestuursbesluiten en dient die goed te keuren.’

Toelichting: Betere regelgeving t.a.v. functione- ren Raden van Toezicht is noodzakelijk PREADVIES: AFWIJZEN

Zo staat het al opgeschreven

• De positie van werknemers wordt versterkt. De nationale medezeggenschap wordt up-to-date gebracht voor de interna- tionale economie. Werknemers krijgen recht op internationa- le vertegenwoordiging. De positie van Europese Ondernemingsraden wordt versterkt. Ondernemingsraden krijgen instemmingsrecht bij fusies en overnames. Bedrijven zijn geen koopwaar.

3.115 Werkendam/Woudrichem/Aalburg

Extra bullet toevoegen:

‘Om snelle bedrijfsovernames die de belangen van beleggers vooropstellen tegen te gaan, worden bedrijfsovernames effectief belast.’ PREADVIES: AFWIJZEN

Dit punt wordt reeds aangepakt door de maat- regelen die speculatie tegengaan en door het instemmingsrecht bij fusies en overnames van ondernemingsraden

3.116 Gouda

Toevoegen nieuw bulletpoint:

‘De invloed van werknemers wordt versterkt door bij wijzigingen in de bedrijfsvoering, via werkoverleg, werknemers en de OR zeggen- schap te geven in verbetering van kwaliteit van het werk en de arbeidsomstandigheden.’ Toelichting: Invloed van werknemers op hun eigen werksituaties is van belang.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Er komt een loyaliteitsdividend en een zwaarder stemrecht voor duurzame aandeelhouders die de langetermijnbelangen heiligen.

• We streven naar een betere bescherming van bedrijven tegen vijandige overnames.

Amendementen

3.117 Amsterdam West

Na: ‘vijandige overnames’ toevoegen: ‘... indien deze slechts gericht zijn op het op korte termijn opsplitsen en leegtrekken van een bedrijf.’ Toelichting: Vijandige overnames kunnen een goed middel zijn om een raad van bestuur die niet goed functioneert, weg te krijgen. Daarom moet het middel niet per definitie onmogelijk gemaakt worden. Dat past ook niet in een open, internationale economie als de Nederlandse.

PREADVIES: OVERNEMEN

• Er komt een wettelijke mogelijkheid voor de overheid om de verkoop van bedrijven die van strategisch belang zijn voor de Nederlandse economie te verhinderen als zo’n overname vita- le publieke belangen schaadt.

Amendementen

3.118 Wijchen

Na: ‘publieke belangen schaadt’ toevoegen: ‘De overheid (landelijk, provinciaal, gemeentelijk) verkoopt verder geen aandelen meer van bedrijven die vitale publieke belangen beharti- gen.’

Toelichting: Dit betreft vervoer, energie, banken en infrastructuur. De overheid moet zeggen- schap houden over de strategische keuzes die zulke bedrijven maken.

PREADVIES: AFWIJZEN

Het voorgestelde laat geen enkele handelsvrij- heid meer over.

3.119 Wijchen

Na: ‘publieke belangen schaadt’ toevoegen: ‘De overheid onderzoekt op welke wijze haar zeg- genschap vergroot kan worden over bedrijven die van strategisch belang zijn voor de Nederlandse economie en die van groot vitaal publiek belang zijn.’

PREADVIES: AFWIJZEN

Huidig tekstvoorstel is afdoende vergroting van de zeggenschap van de overheid.

Naar een eerlijkere inkomensverdeling

• De PvdA kiest voor een evenwichtige inkomensverdeling. Daarbij vragen de achtergebleven laagste inkomens om aan- dacht, net als de beloningsverhoudingen in ondernemingen.

Amendementen

3.120 Velsen

Na: ‘in ondernemingen’ toevoegen: ‘Inkomen uit vermogen wordt op dezelfde wijze belast als inkomen uit arbeid.’

Toelichting: 0% van de huishoudens in Nederland bezit 60% van ons totale vermogen (CBS,2010). Over het inkomen uit dit vermogen hoeft in Nederland echter geheel geen belas- ting betaald te worden (wel 1,2% over het bezit)! Niet vreemd dat de ongelijkheid in inko- mens aan de bovenkant flink toeneemt (DNB, 2008).

Als er ooit een geschikt moment is om aan deze schreeuwende onrechtvaardigheid een eind te maken, dan is het nu wel!

PREADVIES: AFWIJZEN

Het Partijbestuur kiest ervoor het tarief op ver- mogens boven de €125.000 in box 3 te verho- gen naar 40%, conform amendement 3.124. Op deze manier zullen inkomensverschillen afne- men.

3.121 Velsen

Na: ‘in ondernemingen’ toevoegen: ‘Inkomens boven 100.000 € betalen altijd tenminste 40% belasting, ongeacht hun aftrekmogelijkheden.’ Toelichting: Rechtvaardigheid vraagt dat ook wie slimme belastingadviseurs kan betalen ten- minste net zoveel belasting betaalt als een modale werknemer. Dit om te voorkomen dat een directeur minder belasting betaalt dan zijn secretaresse, om met de Amerikaanse multimil- jardair Xxxxxx Xxxxxx te spreken, die dit zelf ondervindt.

PREADVIES: AFWIJZEN

De aftrekposten, waaronder de hypotheekren- teaftrek, worden in het verkiezingsprogramma aangepakt. Om Nederland zijn geen Amerikaanse toestanden.