EN DE REPUBLIEK WIT-RUSLAND, ANDERZIJDS

PARTNERSCHAPS- EN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST TUSSEN DE EUROPESE GEMEENSCHAPPEN _

EN HUN LID-STATEN, ENERZIJDS,

EN DE REPUBLIEK WIT-RUSLAND, ANDERZIJDS

PARTNERSCHAPS- EN SAMENWERKINGSOVEREENKOMST

waarbij een partnerschap tot stand wordt gebracht tussen de Europese Gemeenschappen en hun Lid-Staten, enerzijds, en de Republiek Wit-Rusland, anderzijds,

HET KONINKRIJK BELGIË,

HET KONINKRIJK DENEMARKEN,

DE BONDSREPUBLIEK DUITSLAND,

DE HELLEENSE REPUBLIEK,

HET KONINKRIJK SPANJE,

DE FRANSE REPUBLIEK,

IERLAND,

DE ITALIAANSE REPUBLIEK,

HET GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG,

. HET KONINKRIJK DER NEDERLANDEN, DE REPUBLIEK OOSTENRIJK,

DE PORTUGESE REPUBLIEK,

DE REPUBLIEK FINLAND,

HET KONINKRIJK ZWEDEN,

HET VERENIGD KONINKRIJK VAN GROOT-BRITTANNIË EN NOORD-IERLAND,

Verdragsluitende Partijen bij het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap, het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal en het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie,

hierna “Lid-Staten” te noemen, en

DE EUROPESE GEMEENSCHAP, DE EUROPESE GEMEENSCHAP VOOR KOLEN EN STAAL EN DE EUROPESE GEMEENSCHAP VOOR ATOOMENERGIE,

hierna “de Gemeenschap” te noemen,

enerzijds, en

DE REPUBLIEK WIT-RUSLAND,

anderzijds,

hierna “de Partijen” te noemen,

GELET op de banden tussen de Gemeenschap, haar Lid-Staten en de Republiek Wit-Rusland, en hun gemeenschappelijke waarden,

ERKENNENDE dat de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland deze banden wensen te verstevigen en partnerschap en samenwerking tot stand willen brengen om te komen tot versterking en verbreding van de betrekkingen die in het verleden zijn aangeknoopt, inzonderheid bij de op 18 december 1989 ondertekende Overeenkomst tussen de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken inzake handel en commerciële en economische samenwerking,

GELET op de verbintenis van de Gemeenschap en haar Lid-Staten en van de Republiek Wit- Rusland tot versterking van de politieke en economische vrijheden, die de grondslag van het partnerschap vormen,

GELET op de verbintenis van de Partijen om de internationale vrede en veiligheid en de vreedzame oplossing van geschillen te bevorderen, en om op dit gebied samen te werken in

het kader van de Verenigde Naties en de Conferentie over Veiligheid en Europa,

Samenwerking in

OP PRIJS STELLENDE het besluit van de Republiek Wit-Rusland partij te worden bij het Verdrag inzake de niet-verspreiding van kernwapens en het Verdrag inzake de vermindering van strategische wapens en het Protocol van Lissabon,

GELET op de vaste verbintenis van de Gemeenschap en haar Lid-Staten en van de Republiek Wit-Rusland tot volledige uitvoering van alle beginselen en bepalingen van de Slotakte van de Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa (CVSE), de slotdocumenten van de vervolgvergaderingen van Madrid en Wenen, het document van de CVSE-Conferentie van Bonn betreffende economische samenwerking, het Handvest van Parijs voor een Nieuw Europa en het CVSE-document van Helsinki 1992 “Uitdagingen van het Veranderingsproces”,

ERKENNENDE in dit verband dat ondersteuning van de onafhankelijkheid, soevereiniteit en territoriale integriteit van de Republiek Wit-Rusland zal bijdragen tot de instandhouding van vrede en stabiliteit in Midden- en Oost-Europa en in Europa als geheel,

BEVESTIGENDE het grote belang dat de Gemeenschap en haar Lid-Staten en de Republiek Wit-Rusland hechten aan het Europees Energiehandvest en aan de Verklaring van de Conferentie van Luzern van april 1993,

OVERTUIGD van het allesoverheersende belang van de beginselen van de rechtsstaat en de eerbiediging van de mensenrechten, inzonderheid de rechten van minderheden, de totstand- brenging van een meerpartijenstelsel met vrije en democratische verkiezingen, en econo- mische liberalisering met het oog op de totstandbrenging van een markteconomie,

VAN OORDEEL ZIJNDE dat de volledige uitvoering van deze Partnerschaps- en Samenwerkingsovereenkomst zowel zal afhangen van, als bijdragen tot de voortzetting en de verwezenlijking van hervormingen in de Republiek Wit-Rusland op politiek, economisch en juridisch vlak, en de invoering van de factoren die vereist zijn voor samenwerking, met name in het licht van de conclusies van de CVSE-Conferentie van Bonn,

VERLANGENDE het proces van regionale samenwerking met de buurlanden op de door deze Overeenkomst bestreken gebieden te stimuleren om welvaart en stabiliteit in deze regio te bevorderen,

VERLANGENDE regelmatige politieke dialoog over bilaterale en internationale vraagstukken van wederzijds belang tot stand te brengen en te ontwikkelen,

REKENING HOUDENDE met het feit dat de Gemeenschap bereid is tot het ontplooien van economische samenwerking en passende technische bijstand,

HERINNEREND aan het nut van de Overeenkomst voor de verdere betrokkenheid van de Republiek Wit-Rusland bij het proces naar een uitgestrekter samenwerkingsgebied in naburige regio ’s en in Europa, en de integratie van de Republiek Wit-Rusland in de wereldmarkt- economie,

ERKENNENDE dat veranderingen plaatsvinden in het politieke en economische stelsel van de Republiek Wit-Rusland en dat het land streeft naar een overgang van de economie naar een markteconomie,

GELET op de verbintenis van de Partijen tot vrijmaking van de handel op grond van de beginselen die zijn vervat in de Algemene Overeenkomst betreffende Tarieven en Handel (GATT) en die de Wereldhandelsorganisatie (WTO) beheersen,

ZICH BEWUST ZIJNDE van de noodzaak geleidelijk verbetering te brengen in de voorwaarden voor bedrijfsleven en investeringen, en de voorwaarden voor, onder andere, de vestiging van ondernemingen, werknemers, het verrichten van diensten en kapitaalverkeer,

ERVAN OVERTUIGD ZIJNDE dat deze Overeenkomst een nieuw klimaat zal scheppen voor de economische betrekkingen tussen de Partijen, en vooral voor de ontwikkeling van handel en investeringen, die onontbeerlijk zijn voor economische herstructurering en technologische modernisering,

VERLANGENDE nauwe samenwerking op het gebied van milieubescherming tot stand te brengen, gezien de onderlinge afhankelijkheid van de Partijen op dit gebied,

VERLANGENDE culturele samenwerking tot stand te brengen en de doorstroming van informatie te verbeteren,

ZIJN ALS VOLGT OVEREENGEKOMEN :

ARTIKEL 1

Er wordt een partnerschap tot stand gebracht tussen de Gemeenschap en haar Lid-Staten, enerzijds, en de Republiek Wit-Rusland anderzijds. Dit partnerschap heeft ten doel :

- een passend kader voor de politieke dialoog tussen de Partijen tot stand te brengen met het oog op de bevordering van nauwe politieke betrekkingen ;

- tot wederzijds voordeel strekkende handel en investeringen en harmonische economische betrekkingen tussen de Partijen te bevorderen en aldus hun duurzame ontwikkeling te stimuleren ;

- de grondslag te leggen voor samenwerking op economisch, sociaal, financieel en cultureel gebied ;

- de inspanningen van de Republiek Wit-Rusland om haar democratie te consolideren, haar economie te ontwikkelen en de overgang naar een markteconomie te voltooien, te ondersteunen.

TITEL I

ALGEMENE BEGINSELEN

ARTIKEL 2

De eerbiediging van de democratische beginselen, de beginselen van het volkenrecht en de mensenrechten, inzonderheid als vastgelegd in de Slotakte van Helsinki en het Handvest van Parijs voor een Nieuw Europa, alsmede de beginselen van de markteconomie, waaronder de beginselen die zijn opgenomen in de documenten van de CVSE-Conferentie van Bonn, vormen de grondslag van het binnenlands en buitenlands beleid van de Partijen en zijn een essentieel

- onderdeel van het partnerschap en van deze Overeenkomst.

ARTIKEL 3

De Partijen zijn van oordeel dat het van wezenlijk belang is voor de toekomstige welvaart en stabiliteit van het gebied van de voormalige Sovjet-Unie, dat de nieuwe onafhankelijke staten die als gevolg van de ontbinding van de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken zijn ontstaan (hierna “Onafhankelijke Staten” te noemen), de onderlinge samenwerking in stand houden en ontwikkelen overeenkomstig de beginselen van de Slotakte van Helsinki en het Volkenrecht en in een geest van goede nabuurschap, en alles in het werk stellen om dit proces te stimuleren.

ARTIKEL 4

De Partijen verbinden zich ertoe, met name wanneer de Republiek Wit-Rusland verder gevorderd zal zijn in het economisch hervormingsproces, ontwikkelingen in het kader van de desbetreffende titels van deze Overeenkomst, in het bijzonder titel II I en artikel 50 te bekijken met het oog op het tot stand brengen van een onderlinge vrijhandelszone. De in artikel 85 genoemde Samenwerkingsraad kan de Partijen aanbevelingen met betrekking tot deze ontwikkelingen doen. Aan deze ontwikkelingen wordt slechts uitvoering gegeven in een Overeenkomst tussen de Partijen in overeenstemming met hun onderscheiden procedures. De Partijen plegen in 1998 overleg om na te gaan of de omstandigheden, inzonderheid met betrekking tot de vorderingen van de Republiek Wit-Rusland op het gebied van marktgerichte economische hervormingen en de op dat ogenblik aldaar heersende economische omstandigheden, van dien aard zijn dat kan worden begonnen met onderhandelingen over de totstandbrenging van een vrijhandelszone.

ARTIKEL 5

De Partijen verbinden zich ertoe samen, in onderlinge overeenstemming, na te gaan welke wijzigingen eventueel in een onderdeel van de Overeenkomst dienen te worden aangebracht in verband met gewijzigde omstandigheden, inzonderheid de situatie als gevolg van de toetreding van de Republiek Wit-Rusland tot de GATT/WTO. Het eerste onderzoek vindt plaats drie jaar na de inwerkingtreding van deze Overeenkomst, of wanneer de Republiek Wit- Rusland Overeenkomstsluitende Partij bij de GATT/WTO wordt, indien dat eerder plaatsvindt.

TITEL II

POLITIEKE DIALOOG

ARTIKEL 6

Er wordt een regelmatige politieke dialoog tot stand gebracht tussen de Partijen, die zij voornemens zijn te ontwikkelen en te intensiveren. Deze dialoog begeleidt en consolideert het proces waarbij de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland nader tot elkaar komen, onder- steunt de democratische veranderingen in het politieke leven evenals het proces van economische hervormingen die in de Republiek Wit-Rusland aan de gang zijn en draagt bij tot de totstandkoming van nieuwe vormen van samenwerking. De politieke xxxxxxx xxxxxx xxxxx

- xx xxxxxx xxx xx Xxxxxxxxx Xxx-Xxxxxxx met de Gemeenschap en haar Lid-Staten, en aldus met de gemeenschap van democratische naties als geheel, te versterken ; de economische convergentie die door middel van deze Overeenkomst wordt bewerkstelligd, zal leiden tot hechtere politieke betrekkingen ;

- de standpunten over internationale vraagstukken van wederzijds belang nader tot elkaar te brengen en aldus meer veiligheid en stabiliteit te bewerkstelligen ;

- ervoor te zorgen dat de Partijen streven naar samenwerking voor aangelegenheden op het gebied van de versterking van stabiliteit en veiligheid in Europa, de naleving van de democratische beginselen, de eerbiediging en bevordering van de mensenrechten, vooral die van minderheden, waarbij zo nodig overleg wordt gepleegd over de desbetreffende aangelegenheden.

ARTIKEL 7

Op ministerieel niveau vindt een politieke dialoog plaats in het kader van de Samenwerkingsraad en, in onderlinge overeenstemming, bij andere gelegenheden.

ARTIKEL 8

De Partijen voorzien in andere procedures en regelingen voor politieke dialoog, met name in de volgende vormen :

- regelmatige vergaderingen op het niveau van hoge ambtenaren tussen vertegenwoor- digers van de Gemeenschap en haar Lid-Staten, enerzijds, en vertegenwoordigers van de Republiek Wit-Rusland, anderzijds ;

- het optimaal gebruik maken van alle diplomatieke kanalen tussen de Partijen, met inbegrip van passende contacten op bilateraal en multilateraal vlak, onder meer bij de Verenigde Naties, op CVSE-vergaderingen en elders ;

- het uitwisselen van informatie over aangelegenheden van wederzijds belang met betrekking tot de politieke samenwerking in Europa ;

- alle andere middelen die bijdragen tot het consolideren en ontwikkelen van de politieke dialoog.

ARTIKEL 9

Op parlementair niveau vindt de politieke dialoog plaats in het kader van het bij artikel 90 opgerichte Parlementair Samenwerkingscomité.

TITEL III

GOEDERENVERKEER

ARTIKEL 10

1. De Partijen passen ten aanzien van elkaar de meestbegunstigingsclausule toe overeenkomstig artikel I, lid 1, van de GATT.

2. De bepalingen van lid 1 zijn niet van toepassing op :

a) voordelen die met het oog op de oprichting van een douane-unie of vrijhandelszone of ingevolge de oprichting van een dergelijke unie of zone worden toegekend ;

b) voordelen die aan bepaalde landen worden toegekend overeenkomstig de GATT en andere internationale regelingen ten gunste van ontwikkelingslanden ;

c) voordelen die aan buurlanden worden toegekend ten einde het grensverkeer te verge- makkelijken.

3. De bepalingen van lid 1 en van artikel 11, lid 2, zijn gedurende een overgangsperiode die eindigt op de datum waarop de Republiek Wit-Rusland partij wordt bij de GATT of, indien dit vroeger is, op 31 december 1998, niet van toepassing op de in bijlage I bedoelde voordelen die door de Republiek Wit-Rusland worden toegekend aan andere Onafhankelijke Staten met ingang van de dag voorafgaande aan de datum waarop de Overeenkomst in werking treedt.

ARTIKEL 11

1. De Partijen zijn het erover eens dat het beginsel van de vrije doorvoer van goederen een essentiële voorwaarde is voor het bereiken van de doelstellingen van deze Overeenkomst.

Met het oog hierop waarborgt elke Partij de vrije doorgang over zijn grondgebied van goederen die herkomstig zijn uit of bestemd zijn voor het douanegebied van de andere Partij.

2. De in artikel V, leden 2, 3, 4 en 5 van de GATT vastgestelde regels zijn tussen de twee Partijen van toepassing.

3. De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan de tussen de Partijen overeengekomen bijzondere regelingen voor specifieke sectoren, zoals vervoer, of produkten.

ARTIKEL 12

Onverminderd de rechten en verplichtingen uit de beide Partijen bindende internationale Overeenkomsten betreffende de tijdelijke invoer van goederen, verleent elke Partij de andere Partij, in de gevallen en volgens de procedures die zijn vastgesteld in enige andere voor haar bindende internationale overeenkomst op dit gebied en overeenkomstig haar nationale wettelijke regeling ter zake, vrijstelling van invoerrechten en -heffingen op goederen die tijdelijk worden ingevoerd. Hierbij wordt rekening gehouden met de voorwaarden waaronder de uit een dergelijke overeenkomst voortvloeiende verplichtingen door de betrokken Partij zijn aanvaard.

ARTIKEL 13

Onverminderd het bepaalde in de artikelen 17, 20 en 21 en bijlage II van deze Overeenkomst, en in de artikelen 77, 81, 244, 249 en 280 van de Akte van Toetreding van Spanje en Portugal tot de Gemeenschap worden bij de invoer van goederen van oorsprong uit de Republiek Wit-Rusland en de Gemeenschap in respectievelijk de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland geen kwantitatieve beperkingen toegepast.

ARTIKEL 14

1. De uit het grondgebied van een Partij herkomstige produkten die op het grondgebied van de andere Partij worden ingevoerd, worden direct noch indirect onderworpen aan enige interne belastingen of andere interne heffingen die hoger zijn dan die welke direct of indirect op soortgelijke binnenlandse produkten van toepassing zijn.

2. Voorts worden deze produkten niet minder gunstig behandeld dan soortgelijke nationale produkten ten aanzien van alle wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften en vereisten met betrekking tot hun verkoop op de binnenlandse markt, aanbieding ten verkoop, aankoop, vervoer, distributie of gebruik. De bepalingen van dit lid vormen geen beletsel voor de toepassing van gedifferentieerde binnenlandse vervoertarieven die uitsluitend gebaseerd zijn op de economisch verantwoorde exploitatie van het vervoermiddel en niet op de nationaliteit van het produkt.

3. Artikel II I , leden 8, 9 en 10 van de GATT zijn van overeenkomstige toepassing tussen de Partijen.

ARTIKEL 15

De hierna volgende artikelen van de GATT zijn van overeenkomstige toepassing tussen de

beide Partijen :

i) artikel VII, leden 1, 2, 3, 4 a, 4 b, 4 d, en 5 ;

ii) artikel VIII ;

iii) artikel IX ;

iv) artikel X.

ARTIKEL 16

Goederen worden tegen marktgerelateerde prijzen tussen de Partijen verhandeld.

ARTIKEL 17

1. Wanneer een bepaald produkt op het grondgebied van een Partij wordt ingevoerd in dermate toegenomen hoeveelheden en onder voorwaarden die ernstige schade toebrengen of dreigen toe te brengen aan de eigen producenten van soortgelijke of rechtstreeks concur- rerende produkten, dan kan de benadeelde Partij - de Gemeenschap dan wel de Republiek

Wit-Rusland - passende maatregelen nemen overeenkomstig de hierna volgende procedures en voorwaarden.

2. Vóór zij maatregelen nemen, of, in de gevallen waarin lid 4 van toepassing is, zo spoedig mogelijk nadat zij maatregelen hebben genomen, verstrekken de Gemeenschap of de Republiek Wit-Rusland, al naargelang van het geval, het Samenwerkingscomité alle relevante informatie ten einde dit in staat te stellen een voor beide Partijen aanvaardbare oplossing te zoeken.

3. Indien, na dit overleg, de Partijen niet binnen 30 dagen nadat de kwestie naar het Samenwerkingscomité is verwezen een akkoord bereiken over maatregelen om het probleem op te lossen, dan kan de Partij die om het overleg heeft verzocht maatregelen ter beperking van de invoer van de betrokken produkten nemen in de mate en voor de tijd die nodig zijn om de schade te voorkomen of te verhelpen of kan zij andere passende maatregelen nemen.

4. In hoogdringende omstandigheden, waarin uitstel moeilijk herstelbare schade zou veroor- zaken, kunnen de Partijen maatregelen nemen vóór het overleg heeft plaatsgevonden, op voorwaarde dat onmiddellijk daarna een voorstel tot overleg wordt gedaan.

5. Bij de keuze van de in het kader van dit artikel toe te passen maatregelen geven de Partijen de voorkeur aan maatregelen die het bereiken van de doelstellingen van deze Overeenkomst het minst in de weg staan.

ARTIKEL 18

Niets in deze titel, inzonderheid in artikel 17 daarvan, staat in de weg aan of heeft gevolgen voor het nemen door de Partijen van anti-dumpingmaatregelen of compenserende maatregelen overeenkomstig artikel Vl van de GATT, de Overeenkomst inzake de uitlegging en de toepassing van de artikelen Vl, XVI en XXIII van de GATT of aanverwante nationale wet- geving.

Elke Partij verklaart zich bereid de door de andere Partij naar voren gebrachte argumenten in verband met antidumping- of antisubsidieprocedures te onderzoeken en de betrokken belanghebbenden in kennis te stellen van de belangrijkste feiten en overwegingen die aan de definitieve beslissing ten grondslag zullen liggen. Voor definitieve anti-dumpingrechten en compenserende rechten worden ingesteld, doet de betrokken Partij al het mogelijke om het probleem tot een constructieve oplossing te brengen.

ARTIKEL 19

De Overeenkomst vormt geen beletsel voor verboden of beperkingen op de invoer, de uitvoer of de doorvoer van goederen die gerechtvaardigd zijn uit hoofde van de bescherming van de openbare zedelijkheid, de openbare orde en veiligheid, de gezondheid en het leven van personen en dieren of het behoud van planten, de bescherming van natuurlijke hulpbronnen, de bescherming van het nationaal artistiek, historisch of archeologisch erfgoed of uit hoofde van de bescherming van de intellectuele, industriële of commerciële eigendom, noch voor voorschriften betreffende goud en zilver. Deze verboden of beperkingen mogen echter geen middel tot willekeurige discriminatie, noch een verkapte beperking van de handel tussen de Partijen vormen.

ARTIKEL 20

Deze titel is niet van toepassing op de handel in textielprodukten van de hoofdstukken 50 tot en met 63 van de Gecombineerde Nomenclatuur. De handel in deze produkten is geregeld bij een afzonderlijke Overeenkomst die op 1 april 1993 werd geparafeerd en die voorlopig van toepassing is sedert 1 januari 1993.

ARTIKEL 21

1. De handel in produkten die onder het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeen- schap voor Kolen en Staal vallen, wordt geregeld bij de bepalingen van deze titel, met uitzondering van artikel 13.

2. Een contactgroep voor kolen- en staalkwesties wordt ingesteld bestaande uit vertegenwoordigers van de Gemeenschap enerzijds en vertegenwoordigers van de Republiek Wit-Rusland anderzijds.

De contactgroep wisselt op gezette tijden informatie uit over alle kolen- en staalkwesties die voor de Partijen van belang zijn.

ARTIKEL 22

Op de handel in kernmaterialen zijn de bepalingen van het Verdrag tot oprichting van de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie van toepassing. Zo nodig wordt deze handel geregeld bij een tussen de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de Republiek Wit- Rusland te sluiten bijzondere overeenkomst.

TITEL IV

BEPALINGEN INZAKE HET HANDELSVERKEER EN DE INVESTERINGEN

HOOFDSTUK I

ARBEIDSVOORWAARDEN

ARTIKEL 23

1. Onverminderd de in elke Lid-Staat geldende wettelijke regelingen, voorwaarden en procedures zorgen de Gemeenschap en de Lid-Staten ervoor dat onderdanen van de Republiek Wit-Rusland die wettig tewerkgesteld zijn op het grondgebied van een Lid-Staat, niet op grond van nationaliteit worden gediscrimineerd ten opzichte van de onderdanen van deze Lid- Staat wat werkomstandigheden, beloning en ontslag betreft.

2. Onverminderd de in de Republiek Wit-Rusland geldende wettelijke regelingen, voorwaarden en procedures zorgt de Republiek Wit-Rusland ervoor dat onderdanen van een Lid-Staat die wettig tewerkgesteld zijn op het grondgebied van de Republiek Wit-Rusland niet op grond van nationaliteit worden gediscrimineerd ten opzichte van onderdanen van de Republiek Wit- Rusland wat werkomstandigheden, beloning en ontslag betreft.

ARTIKEL 24

Coördinatie van de sociale zekerheid

De Partijen verbinden zich ertoe overeenkomsten te sluiten met het doel :

i) onverminderd de in elke Lid-Staat geldende voorwaarden en bepalingen, regelingen te treffen voor de coördinatie van de stelsels van sociale zekerheid voor werknemers van Witrussische nationaliteit die wettig tewerkgesteld zijn op het grondgebied van een Lid- Staat. Deze bepalingen zullen er met name in voorzien dat :

- alle door deze werknemers in de onderscheidene Lid-Staten vervulde tijdvakken van verzekering, arbeid of wonen worden samengeteld ten behoeve van de ouderdoms-, invaliditeits- en overlevingspensioenen en de ziektekostenverzekering van deze werknemers ;

- alle ouderdoms-, overlevings- en invaliditeitspensioenen en verzekeringen tegen arbeidsongevallen of beroepsziekten, met uitzondering van de premievrije prestaties, vrij overdraagbaar zijn tegen de koers waarin de wetgeving van de betrokken Lid- Staat of Lid-Staten voorziet ;

ii) onverminderd de voorwaarden en bepalingen welke in de Republiek Wit-Rusland van toepassing zijn, de nodige bepalingen vast te stellen opdat werknemers die onderdaan zijn van een Lid-Staat en die wettig tewerkgesteld zijn in de Republiek Wit-Rusland een gelijksoortige behandeling krijgen als deze vermeld onder het tweede streepje van punt i).

ARTIKEL 25

De overeenkomstig artikel 24 te nemen maatregelen laten de uit bilaterale overeenkomsten tussen de Republiek Wit-Rusland en de Lid-Staten voortvloeiende rechten en verplichtingen onverlet wanneer deze overeenkomsten in een gunstiger behandeling van onderdanen van de Republiek Wit-Rusland of de Lid-Staten voorzien.

ARTIKEL 26

De Samenwerkingsraad gaat na welke gemeenschappelijke actie kan worden ondernomen om de illegale immigratie tegen te gaan, met inachtneming van het beginsel en de praktijk van wedertoelating.

ARTIKEL 27

De Samenworkingsraad gaat na welke verbeteringen kunnen worden aangebracht in de werkomstandigheden van zakenlieden, rekening houdende met de internationale verbinte- nissen van de Partijen, met inbegrip van die welke in het document van de Conferentie van Bonn van de CVSE zijn neergelegd.

ARTIKEL 28

De Samenwerkingsraad doet aanbevelingen voor de tenuitvoerlegging van de artikelen 23, 26 en 27.

HOOFDSTUK II

BEPALINGEN INZAKE DE VESTIGING EN DE WERKING VAN ONDERNEMINGEN

ARTIKEL 29

1. a) De Gemeenschap en haar Lid-Staten kennen voor de vestiging van Witrussische vennootschappen op hun grondgebied geen minder gunstige behandeling toe dan die welke zij aan vennootschappen uit enig derde land toekennen, overeenkomstig hun wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

b) Onverminderd de in bijlage III genoemde voorbehouden kennen de Gemeenschap en haar Lid-Staten de op hun grondgebied gevestigde dochterondernemingen van Witrussische vennootschappen, wat de werking daarvan betreft, geen minder gunstige behandeling toe dan die welke zij aan enige vennootschap uit de Gemeenschap toekennen, overeenkomstig hun wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

c) De Gemeenschap en haar Lid-Staten kennen de op hun grondgebied gevestigde filialen van Witrussische vennootschappen, wat de werking daarvan betreft, geen minder gunstige behandeling toe dan die welke zij aan filialen van vennootschappen uit enig derde land toekennen, overeenkomstig hun wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

2. a) Onverminderd de in bijlage V genoemde voorbehouden kent de Republiek Wit-Rusland voor de vestiging van vennootschappen uit de Gemeenschap op haar grondgebied geen minder gunstige behandeling toe dan de meest voordelige behandeling die zij aan haar eigen vennootschappen of aan vennootschappen uit enig derde land toekent, overeenkomstig haar wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

b) De Republiek Wit-Rusland kent de op haar grondgebied gevestigde dochter- ondernemingen en filialen van vennootschappen uit de Gemeenschap, wat de werking daarvan betreft, geen minder gunstige behandeling toe dan de meest voordelige behandeling die zij toekent aan haar eigen vennootschappen of filialen respectievelijk aan vennoot- schappen of filialen van Witrussische vennootschappen uit enig derde land, overeenkomstig haar wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

3. De bepalingen van de leden 1, onder b), en 2, onder b), mogen door de op het grondgebied van een Partij gevestigde dochterondernemingen of filialen van vennootschappen uit de andere Partij niet worden gebruikt om de wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften van de eerstgenoemde Partij in verband met de toegang tot specifieke sectoren of activiteiten te ontduiken.

Aan vennootschappen die op de datum van inwerkingtreding van deze Overeenkomst in de Gemeenschap of in de Republiek Wit-Rusland gevestigd zijn, wordt de in de leden 1, onder b) en c), en 2, onder b) en c), bedoelde behandeling toegekend met ingang van de datum van inwerkingtreding van deze Overeenkomst en aan vennootschappen die zich na deze datum in de Gemeenschap of in de Republiek Wit-Rusland vestigen, met ingang van de datum van vestiging.

ARTIKEL 30

1. Onverminderd het bepaalde in artikel 104 is artikel 29 niet van toepassing op het vervoer

door de lucht, over binnenwateren en over zee.

2. Wat evenwel de activiteiten van scheepvaartondernemingen op het gebied van het inter- nationale vervoer over zee betreft, met inbegrip van het intermodale vervoer dat ten dele over zee plaatsvindt, biedt elke Partij aan vennootschappen van de andere Partij de mogelijkheid op haar grondgebied een handelsvertegenwoordiging in de vorm van dochterondernemingen of filialen te vestigen, onder voorwaarden, wat de vestiging en de werking betreft, die niet minder gunstig zijn dan de meest voordelige voorwaarden die zij aan haar eigen vennoot-

schappen of aan dochterondernemingen of filialen van vennootschappen toekent.

Deze activiteiten omvatten onder meer :

uit enig derde land

a) het op de markt brengen en de verkoop van maritieme vervoerdiensten en aanverwante diensten door rechtstreekse contacten met klanten, van prijsopgave tot facturering, ongeacht of deze diensten worden verricht of aangeboden door de dienstverlener zelf dan wel door dienstverleners waarmee de verkoper van de diensten een permanent handels- akkoord heeft ;

b) aankoop en gebruik, voor eigen rekening of voor rekening van hun klanten (en de wederverkoop aan hun klanten) van alle vervoerdiensten en aanverwante diensten, met inbegrip van alle vormen van binnenlands vervoer, in het bijzonder over binnenwateren, over de weg en per spoor, die voor een geïntegreerde dienstverlening vereist zijn ;

c) voorbereiding van documentatie betreffende vervoersdocumenten, douanedocumenten of andere documenten in verband met de oorsprong en de aard van de vervoerde goederen ;

d) het verschaffen van handelsinformatie, op enigerlei wijze, onder meer door middel van geautomatiseerde informatiesystemen en systemen voor elektronische gegevens- uitwisseling (onverminderd alle niet-discriminatoire beperkingen op het telecommunicatie- verkeer) ;

e) het opzetten van enigerlei handelstransactie, met inbegrip van participaties in onder- nemingen en het in dienst nemen van plaatselijk aangeworven personeel (of, wanneer het buitenlands personeel betreft, met inachtneming van de desbetreffende bepalingen van deze Overeenkomst), met een in het betrokken land gevestigde scheepvaartonderneming ;

f) optreden namens ondernemingen, het organiseren van de afroep van aanvragen om scheepsruimte of, indien nodig, het overnemen van vracht.

ARTIKEL 31

Voor de toepassing van deze Overeenkomst wordt verstaan onder :

a ) “vennootschap uit de Gemeenschap” of “Witrussische vennootschap” : een overeen- komstig het recht van een Lid-Staat respectievelijk de Republiek Wit-Rusland opgerichte vennootschap die haar statutaire zetel, hoofdbestuur of hoofdvestiging op het grondgebied van respectievelijk de Gemeenschap of de Republiek Wit-Rusland heeft.

Indien een overeenkomstig het recht van een Lid-Staat respectievelijk de Republiek Wit- Rusland opgerichte vennootschap enkel haar statutaire zetel op het grondgebied van de Gemeenschap respectievelijk de Republiek Wit-Rusland heeft, wordt deze vennootschap als een vennootschap uit de Gemeenschap of als een Witrussische vennootschap beschouwd indien uit haar transacties een werkelijke en permanente band met de economie van een Lid-Staat respectievelijk de Republiek Wit-Rusland naar voren treedt ;

b) “dochteronderneming” : een vennootschap waarover een andere vennootschap daad- werkelijk zeggenschap heeft ;

c) “filiaal” van een vennootschap : een handelsvestiging zonder rechtspersoonlijkheid die kennelijk een permanent karakter bezit - zoals een agentschap van een moeder- maatschappij - een eigen management heeft en over de nodige materiële voorzieningen beschikt om zakelijk overleg te voeren met derden, in dier voege dat laatstgenoemden,

hoewel zij ervan op de hoogte zijn dat indien nodig er een rechtsverhouding zal bestaan met de moedermaatschappij waarvan het hoofdkantoor zich in het buitenland bevindt, geen rechtstreeks contact dienen te hebben met deze moedermaatschappij doch hun transacties kunnen afhandelen met de genoemde handelsvestiging die het vorengenoemde agentschap vormt ;

d) “vestiging” : het recht van vennootschappen uit de Gemeenschap of Witrussische vennootschappen als bedoeld onder a) om economische activiteiten uit te oefenen door de oprichting van dochterondernemingen en filialen in de Republiek Wit-Rusland respectievelijk de Gemeenschap ;

el “transacties” : het verrichten van economische activiteiten ;

f) “economische activiteiten” : activiteiten met een industrieel of commercieel karakter of activiteiten van personen die een vrij beroep uitoefenen.

Wat het internationale vervoer over zee betreft, met inbegrip van het intermodale vervoer dat ten dele over zee plaatsvindt, zijn de bepalingen van dit hoofdstuk en van hoofdstuk II I eveneens van toepassing op onderdanen van de Lid-Staten of van de Republiek Wit-Rusland die buiten het grondgebied van respectievelijk de Gemeenschap of de Republiek Wit-Rusland gevestigd zijn en op buiten de Gemeenschap of de Republiek Wit-Rusland gevestigde scheepvaartmaatschappijen waarover onderdanen van respectievelijk de Gemeenschap of de Republiek Wit-Rusland zeggenschap hebben, indien de vaartuigen van deze scheepvaartmaat- schappijen respectievelijk in die Lid-Staat of in de Republiek Wit-Rusland geregistreerd zijn overeenkomstig de respectieve wettelijke regelingen van de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland.

ARTIKEL 32

1. Geen enkele bepaling van deze Overeenkomst verzet zich ertegen dat een Partij prudentiële maatregelen neemt, onder meer ter bescherming van investeerders, depositogevers, verzeke- ringnemers of personen jegens wie een financiële dienstverlener fiduciaire verplichtingen heeft of ten einde de integriteit en de stabiliteit van het financiële systeem te waarborgen. Wanneer dergelijke maatregelen in strijd zijn met de bepalingen van deze Overeenkomst, mogen zij niet worden gebruikt als middel om de uit deze Overeenkomst voortvloeiende verplichtingen van een Partij te ontduiken.

2. Geen enkele bepaling van deze Overeenkomst wordt op zodanige wijze geïnterpreteerd dat zij een Partij ertoe verplicht zakelijke of financiële informatie betreffende individuele klanten dan wel vertrouwelijke of gepatenteerde informatie die in het bezit is van overheidsinstanties te verstrekken.

3. Voor de toepassing van deze overeenkomst wordt onder “financiële diensten” verstaan de in bijlage V omschreven activiteiten.

ARTIKEL 33

De bepalingen van deze Overeenkomst beletten een Partij niet de maatregelen te nemen die zij noodzakelijk acht om te voorkomen dat de door haar genomen maatregelen in verband met de toegang van derde landen tot haar markten door middel van deze Overeenkomst worden ontdoken.

ARTIKEL 34

1. In afwijking van het bepaalde in hoofdstuk I heeft een op het grondgebied van de Republiek Wit-Rusland of de Gemeenschap gevestigde vennootschap uit de Gemeenschap respectievelijk de Republiek Wit-Rusland het recht, met inachtneming van de wetgeving van het gastland van vestiging, op het grondgebied van de Gemeenschap respectievelijk de Republiek Wit-Rusland werknemers die onderdaan zijn van een Lid-Staat of van de Republiek Wit-Rusland in dienst te nemen of deze door een van haar dochterondernemingen of filialen in dienst te laten nemen, mits deze werknemers een sleutelpositie in de zin van lid 2 bekleden en zij uitsluitend door vennootschappen, dochterondernemingen of filialen tewerkgesteld worden. De verblijfs- en werkvergunningen van deze werknemers dekken slechts de tijd van die tewerkstelling.

2. Werknemers met een sleutelpositie die in dienst zijn van de bovengenoemde vennoot- schappen, hierna “organisaties” genoemd, zijn “binnen de onderneming overgeplaatste personen” als omschreven onder c) van de hierna volgende categorieën, met dien verstande dat de organisatie een rechtspersoon is en de betrokkenen gedurende tenminste het onmiddellijk aan de overplaatsing voorafgaande jaar in dienst waren van deze organisatie of daarin partners (doch geen aandeelhouders met een meerderheidsparticipatie) waren :

a) leden van het hogere kader van een organisatie die in de eerste plaats verantwoordelijk zijn voor het management van de organisatie, onder het algemene toezicht en de leiding van de raad van bestuur of de aandeelhouders of daarmee gelijkgestelde personen. Hun taken omvatten :

- de leiding van de organisatie of een afdeling of onderafdeling daarvan ;

- toezicht en controle op de werkzaamheden van andere toezichthoudende, hoog- gespecialiseerde of leidinggevende werknemers ;

- de persoonlijke bevoegdheid werknemers in dienst te nemen en te ontslaan of de indienstneming of het ontslag van werknemers of andere maatregelen in het kader van het personeelsbeleid aan te bevelen ;

b) binnen een organisatie werkzame personen die beschikken over ongewone kennis die van wezenlijk belang is voor de dienstverlening van het bedrijf, de onderzoeksuitrusting, de technische werkzaamheden of het management. Afgezien van de voor het functioneren van het betrokken bedrijf vereiste specifieke kennis, kan deze kennis bestaan in een hoog bekwaamheidsniveau met betrekking tot bepaalde werkzaamheden of van het uitoefenen van een bepaald beroep waarvoor specifieke technische vaardigheden vereist zijn, met inbegrip van, in voorkomend geval, het lidmaatschap van een erkende beroepsgroep ;

c) een “binnen de onderneming overgeplaatste persoon” is een natuurlijke persoon die voor een organisatie op het grondgebied van een Partij werkzaam is en die tijdelijk wordt overgeplaatst in het kader van economische activiteiten op het grondgebied van de andere Partij. De hoofdvestiging van de betrokken organisatie dient op het grondgebied van een Partij te zijn gevestigd en de overplaatsing dient te geschieden naar een dochter- onderneming of filiaal van deze organisatie die op het grondgebied van de andere Partij daadwerkelijk soortgelijke economische activiteiten verricht.

ARTIKEL 35

1. De Partijen vermijden in zoverre mogelijk het nemen van maatregelen of het ontplooien van activiteiten die de voorwaarden voor de vestiging en de werking van vennootschappen uit de andere Partij restrictiever maken dan op de dag voorafgaande aan de datum van onder- tekening van deze Overeenkomst het geval was.

2. De bepalingen van dit artikel laten die van artikel 45 onverlet : de omstandigheden waarop artikel 45 van toepassing is, worden uitsluitend geregeld door de bepalingen van dat artikel, met uitsluiting van elk ander artikel.

3. In een geest van partnerschap en samenwerking en in het licht van de bepalingen van artikel 52 geeft de Regering van de Republiek Wit-Rusland de Gemeenschap kennis van door haar voorgestelde nieuwe wettelijke of bestuursrechtelijke bepalingen die de voorwaarden voor de vestiging of de werking van dochterondernemingen of filialen van vennootschappen uit de Gemeenschap in de Republiek Wit-Rusland restrictiever kunnen maken dan op de dag voorafgaande aan de datum van ondertekening van deze Overeenkomst het geval is. De Gemeenschap kan van de Republiek Wit-Rusland verlangen dat dit land haar het ontwerp van deze regelingen doet toekomen en dat daarover overleg wordt gepleegd.

4. Wanneer nieuwe wettelijke of bestuursrechtelijke bepalingen in de Republiek Wit-Rusland de voorwaarden voor de vestiging van vennootschappen uit de Gemeenschap op het grond- gebied van de Republiek Wit-Rusland en voor de werking van in de Republiek Wit-Rusland gevestigde dochterondernemingen en filialen van vennootschappen uit de Gemeenschap restrictiever maken dan op de dag voorafgaande aan de datum van ondertekening van deze Overeenkomst het geval is, zijn deze bepalingen gedurende de eerste drie jaren volgende op de datum van inwerkingtreding van het desbetreffende besluit niet van toepassing op de dochterondernemingen en filialen die op de datum van inwerkingtreding van dat besluit reeds in de Republiek Wit-Rusland gevestigd waren.

XXXXXXXXX XX X

XXXXXXXXXXXXXXXXXXX XXXXXXXXXXXXXXX XXXXXX XX XXXXXXXXXXX XX XX XXXXXXXXX XXX-XXXXXXX

ARTIKEL 36

1. De Partijen verbinden zich overeenkomstig het bepaalde in dit hoofdstuk ertoe de nodige stappen te ondernemen om geleidelijk het grensoverschrijdend verlenen van diensten mogelijk te maken door vennootschappen uit de Gemeenschap of Witrussische vennootschappen die zijn gevestigd op het grondgebied van een andere Partij dan die van de persoon voor wie de diensten worden verricht, met inachtneming van de ontwikkeling van de dienstverlenende sectoren op het grondgebied van de Partijen.

2. De Samenwerkingsraad doet aanbevelingen met betrekking tot de tenuitvoerlegging van lid 1.

3. De Partijen werken samen met het oog op de ontwikkeling van een marktgerichte diensten- sector in de Republiek Wit-Rusland.

ARTIKEL 37

Voor de in bijlage Vl vermelde sectoren verlenen de Partijen elkaar een behandeling welke niet minder gunstig is dan die welke zij aan om het even welk derde land toekennen ten aanzien van de voorwaarden voor de grensoverschrijdende dienstverlening door vennootschappen uit de Gemeenschap of Witrussische vennootschappen op het grondgebied van Wit-Rusland respectievelijk de Gemeenschap, in overeenstemming met de op het grondgebied van de respectieve Partijen toepasselijke wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen.

ARTIKEL 38

Behoudens het bepaalde in artikel 43 van deze Overeenkomst staan de Partijen voor de in bijlage Vl vermelde sectoren het tijdelijke verkeer toe van natuurlijke personen die een vennootschap uit de Gemeenschap of een Witrussische vennootschap vertegenwoordigen en om tijdelijke toegang verzoeken voor onderhandelingen over de verkoop van grens- overschrijdende diensten of voor het sluiten van overeenkomsten betreffende de verkoop van grensoverschrijdende diensten voor die vennootschap, onder de voorwaarde dat die vertegen- woordigers niet zelf betrokken zijn bij de rechtstreekse verkoop aan de gewone afnemer of bij het verstrekken van diensten.

ARTIKEL 39

1. Voor de in bijlage Vl vermelde sectoren kan elke Partij de voorwaarden vaststellen voor het grensoverschrijdend dienstverkeer naar haar grondgebied. Voor zover de desbetreffende voorschriften algemeen toepasselijk zijn, worden zij op billijke, objectieve en onpartijdige wijze toegepast.

2. Lid 1 laat het bepaalde in artikel 37 en artikel 48 onverlet.

3. Uiterlijk tegen het einde van het derde jaar na de ondertekening van deze Overeenkomst onderzoeken de Partijen in het kader van de Samenwerkingsraad :

- de door beide Partijen sedert de ondertekening van de Overeenkomst genomen maatregelen die gevolgen hebben voor het grensoverschrijdend dienstenverkeer waarop artikel 37 betrekking heeft ; en

- of het voor de Partijen mogelijk is :

= de verplichting op zich te nemen geen maatregelen te treffen of acties op te zetten die de voorwaarden voor het grensoverschrijdend dienstenverkeer waarop artikel 37 betrekking heeft, restrictiever kunnen maken dan zij zijn in de op het ogenblik van het onderzoek bestaande situatie, of

= andere verplichtingen op zich te nemen die hun vrijheid van handelen kunnen beperken

op de met betrekking tot de in het kader van artikel 37 aangegane verbintenissen door de Partijen overeengekomen gebieden.

Indien naar aanleiding van een dergelijk onderzoek een Partij van mening is dat door de andere Partij sedert de ondertekening van de Overeenkomst genomen maatregelen een situatie tot gevolg hebben die met betrekking tot het grensoverschrijdend dienstenverkeer waarop

artikel 37 betrekking heeft, veel restrictiever is dan die welke op de datum van ondertekening van deze Overeenkomst bestond, kan de eerste Partij de andere Partij verzoeken overleg te plegen. In dat geval zijn de bepalingen van deel A van bijlage VII van toepassing.

4. Ter verwezenlijking van de doelstellingen van dit artikel worden maatregelen zoals omschreven in deel B van bijlage VII genomen.

5. De bepalingen van dit artikel laten het bepaalde in artikel 45 onverlet. Met betrekking tot de in artikel 45 bedoelde situaties, zijn alleen de bepalingen van dat artikel, met uitsluiting van alle andere, van toepassing.

ARTIKEL 40

1. De Partijen verbinden zich ertoe het beginsel van onbeperkte toegang tot de internationale maritieme markt en het internationaal maritiem vervoer op commerciële basis daadwerkelijk toe te passen.

a) Deze bepaling laat onverlet de rechten en verplichtingen die voortvloeien uit de Gedrags- code van de Verenigde Naties voor Lijnvaartconferences die voor een Partij bij deze Overeenkomst van toepassing zijn. De niet bij conferences aangesloten lijnvaart- maatschappijen kunnen vrij met een conference concurreren zolang zij zich aan het

beginsel van eerlijke concurrentie op commerciële basis houden.

bl De Partijen bevestigen dat zij de vrije concurrentie fundamenteel achten voor het handelsverkeer in droge en vloeibare bulkgoederen.

2. De Partijen verbinden zich ertoe bij de toepassing van de beginselen van lid 1 :

a) vanaf het in werking treden van deze Overeenkomst geen bepalingen inzake vracht- verdeling van bilaterale overeenkomsten tussen een Lid-Staat en de voormalige Sovjet- Unie toe te passen ;

bl geen bepalingen inzake vrachtverdeling op te nemen in toekomstige bilaterale overeen- komsten met derde landen, tenzij in die uitzonderlijke gevallen waarin de lijnvaart- maatschappijen van een Partij bij deze Overeenkomst anders geen reële kans zouden krijgen om aan het handelsverkeer van en naar het betrokken derde land deel te nemen ;

c) het opnemen van vrachtverdelingsregelingen in toekomstige bilaterale overeenkomsten betreffende het vervoer van droge en vloeibare bulkladingen niet toe te staan ;

d) bij het in werking treden van deze Overeenkomst alle unilaterale maatregelen en admini- stratieve, technische en andere belemmeringen op te heffen die een beperkende of

discriminerende werking kunnen hebben ten aanzien van de vrije dienstverrichting in het internationaal maritiem vervoer.

Elke Partij verleent aan de schepen welke door onderdanen of vennootschappen van de andere Partij worden geëxploiteerd, inter alia, geen minder gunstige behandeling dan die welke zij aan haar eigen schepen verleent, ten aanzien van de toegang tot de voor het internationale handelsverkeer bestemde havens, het gebruik van de infrastructuur en van de maritieme hulpdiensten van de havens evenals de daarmee verband houdende vergoedingen en kosten, de douanefaciliteiten en de toewijzing van aanlegplaatsen en installaties voor het laden en lossen.

3. De onderdanen en vennootschappen van de Gemeenschap die voorzien in internationale maritieme vervoerdiensten, kunnen onbelemmerd voorzien in de op het internationaal zeevervoer aansluitende diensten op de binnenwateren van de Republiek Wit-Rusland en vice versa.

ARTIKEL 41

Met het oog op een gecoördineerde ontwikkeling van het vervoer tussen de Partijen in overeenstemming met hun commerciële behoeften, kunnen de voorwaarden voor de weder- zijdse toegang tot elkaars markten en het verlenen van diensten met betrekking tot het vervoer over de weg, per spoor en over de binnenwateren, en eventueel het luchtvervoer, worden vastgelegd in bijzondere overeenkomsten, waarover in voorkomend geval tussen de Partijen als gedefinieerd in artikel 99 na het in werking treden van deze Overeenkomst wordt onderhandeld.

HOOFDSTUK IV

ALGEMENE BEPALINGEN

ARTIKEL 42

1. De bepalingen van deze titel worden toegepast behoudens beperkingen die gerechtvaardigd zijn uit hoofde van de openbare orde, de openbare veiligheid en de volksgezondheid.

2. Zij zijn niet van toepassing op de werkzaamheden die op het grondgebied van een Partij verband houden met de uitoefening van het openbaar gezag, zelfs indien deze slechts voor een bepaalde gelegenheid geschieden.

ARTIKEL 43

Voor de toepassing van deze Titel belet geen enkele bepaling van deze Overeenkomst de Partijen hun wettelijke en bestuursrechtelijke bepalingen betreffende toelating en verblijf, het verrichten van werk, arbeidsvoorwaarden, de vestiging van natuurlijke personen en het verrichten van diensten toe te passen, mits zij dat niet op zodanige wijze doen dat de voor een Partij uit een specifieke bepaling van deze Overeenkomst voortvloeiende voordelen teniet worden gedaan of beperkt. Deze bepaling doet geen afbreuk aan de toepassing van

artikel 42.

ARTIKEL 44

Vennootschappen waarover de zeggenschap berust bij of die de exclusieve eigendom zijn van Witrussische vennootschappen en vennootschappen uit de Gemeenschap gezamenlijk, komen eveneens in aanmerking voor de bepalingen van de hoofdstukken II, II I en IV.

ARTIKEL 45

De in het kader van deze Overeenkomst door een Partij aan de andere toegekende behandeling is met ingang van een termijn van een maand vóór het in werking treden van de daarop betrekking hebbende voorschriften van de Algemene Overeenkomst inzake de Handel in Diensten (GATS), met betrekking tot de sectoren of maatregelen waarop de GATS betrekking heeft, in geen enkel geval gunstiger dan die welke door de eerstbedoelde Partij in het kader van de GATS en met betrekking tot om het even welke dienstensector, dienstensubsector en wijze van dienstverlening wordt toegekend.

ARTIKEL 46

Voor de toepassing van de hoofdstukken II, III en IV wordt geen rekening gehouden met de behandeling welke door de Gemeenschap, haar Lid-Staten of de Republiek Wit-Rusland wordt toegekend op grond van de verbintenissen welke in het kader van overeenkomsten inzake economische integratie overeenkomstig de beginselen van artikel V van de GATS zijn aangegaan.

ARTIKEL 47

1. De overeenkomstig de bepalingen van deze titel toegekende meestbegunstigingsregeling is niet van toepassing op de belastingvoordelen waarin de Partijen voorzien of in de toekomst zullen voorzien in het kader van overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belasting of andere fiscale regelingen.

2. Niets in deze titel kan worden uitgelegd als een beletsel voor het vaststellen of doen naleven door de Partijen van maatregelen ter voorkoming van belastingvermijding of

-ontduiking overeenkomstig de bepalingen van overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belasting en andere fiscale regelingen, of de nationale fiscale wetgeving.

3. Niets in deze titel kan worden uitgelegd als een beletsel voor de Lid-Staten of de Republiek Wit-Rusland om bij de toepassing van de desbetreffende bepalingen van hun fiscaal recht een onderscheid te maken tussen belastingplichtigen die zich niet in identieke situaties bevinden, vooral met betrekking tot hun woonplaats.

ARTIKEL 48

Onverminderd artikel 34 kan geen enkele bepaling van de hoofdstukken II, II I en IV worden uitgelegd als zou zij het recht verlenen :

- aan onderdanen van de Lid-Staten, respectievelijk de Republiek Wit-Rusland, zich op het grondgebied van de Republiek Wit-Rusland, respectievelijk de Gemeenschap, te begeven of daar te verblijven in ongeacht welke hoedanigheid en met name als aandeelhouder of partner, beheerder of werknemer van een vennootschap dan wel als verstrekker of ontvanger van diensten ;

- aan dochterondernemingen of filialen van Witrussische vennootschappen in de Gemeenschap tot het op het grondgebied van de Gemeenschap in dienst nemen of hebben van onderdanen van de Republiek Wit-Rusland ;

aan dochterondernemingen of filialen van vennootschappen uit de Gemeenschap in de Republiek Wit-Rusland tot het op het grondgebied van de Republiek Wit-Rusland in dienst nemen of hebben van onderdanen van de Lid-Staten ;

aan Witrussische vennootschappen dan wel dochterondernemingen of filialen van Witrussische vennootschappen in de Gemeenschap tot het namens of onder het toezicht van andere personen laten optreden van Witrussische onderdanen door middel van tijdelijke arbeidsovereenkomsten ;

aan vennootschappen uit de Gemeenschap dan wel dochterondernemingen of filialen van vennootschappen uit de Gemeenschap in de Republiek Wit-Rusland tot het door middel van tijdelijke arbeidsovereenkomsten voorzien in arbeidskrachten die onderdanen van Lid- Staten zijn.

TITEL V

BETALINGS- EN KAPITAALVERKEER

ARTIKEL 49

1. De Partijen verbinden zich ertoe machtiging te verlenen tot alle betaalverrichtingen op de lopende rekening van de betalingsbalans in vrije convertibele valuta tussen inwoners van de Gemeenschap en van de Republiek Wit-Rusland voor zover deze verrichtingen betrekking hebben op het verkeer van goederen, diensten of personen in overeenstemming met de bepalingen van deze Overeenkomst.

2. Met betrekking tot de verrichtingen op de kapitaalrekening van de betalingsbalans worden vanaf de datum van inwerkingtreding van de Overeenkomst het vrije verkeer van kapitaal met betrekking tot directe investeringen in vennootschappen die in overeenstemming met de wetten van het gastland zijn opgericht, en investeringen in overeenstemming met hoofdstuk II van titel IV, alsook de liquidatie of de repatriëring van die investeringen en van alle opbrengsten daarvan gegarandeerd.

3. Onverminderd de leden 2 en 5 worden met ingang van de datum van inwerkingtreding van deze Overeenkomst geen nieuwe beperkingen ingesteld op de valutatransacties in het kader van het kapitaalverkeer en de daarmee verband houdende betalingsverrichtingen tussen inwoners van de Gemeenschap en van de Republiek Wit-Rusland, en worden in de bestaande regelingen geen verdere restricties aangebracht.

4. De Partijen raadplegen elkaar met het oog op de vergemakkelijking van andere kapitaal- verrichtingen dan die bedoeld in lid 2 tussen de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland gericht op de verwezenlijking van de doelstellingen van deze Overeenkomst.

5. In het kader van dit artikel kan de Republiek Wit-Rusland, in afwachting van een volledige convertibiliteit van de Witrussische munteenheid in de zin van artikel VIII van de Overeen- komst betreffende het Internationaal Monetair Fonds (IMF), in uitzonderlijke omstandigheden deviezenbeperkingen in verband met het verlenen of opnemen van financieel krediet op korte en middellange termijn toepassen, voor zover deze beperkingen aan de Republiek Wit-Rusland voor het verlenen van dergelijke kredieten worden opgelegd en op grond van de IMF-status van de Republiek Wit-Rusland zijn toegestaan.

De Republiek Wit-Rusland past deze beperkingen op een niet-discriminerende wijze toe. Zij dienen zodanig te worden toegepast dat zij de uitvoering van deze Overeenkomst zo weinig mogelijk verstoren. De Republiek Wit-Rusland doet aan de Samenwerkingsraad onverwijld mededeling van de invoering en van alle wijzigingen van dergelijke maatregelen.

6. Onverminderd de leden 1 en 2 kunnen de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland in uitzonderlijke omstandigheden, wanneer kapitaalverkeer tussen de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland oorzaak is of dreigt te zijn van ernstige moeilijkheden voor de toe- passing van het wisselkoersbeleid of het monetaire beleid in de Gemeenschap of in de Republiek Wit-Rusland, elk voor zich vrijwaringsmaatregelen nemen met betrekking tot het kapitaalverkeer tussen de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland voor een periode van niet meer dan zes maanden, indien deze maatregelen volstrekt nodig zijn.

TITEL Vl

MEDEDINGING, BESCHERMING VAN INTELLECTUELE,

EN EIGENDOM,

SAMENWERKING OP HET GEBIED VAN DE WETGEVING

ARTIKEL 50

1. De Partijen komen overeen, door de toepassing van hun mededingingsvoorschriften of anderszins, te bewerkstelligen dat beperkingen van de mededinging door ondernemingen of ten gevolge van overheidsmaatregelen, voor zover zij de handel tussen de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland ongunstig kunnen beïnvloeden ongedaan worden gemaakt of worden opgeheven.

2. Met het oog op de verwezenlijking van de in lid 1 genoemde doelstellingen :

2.1. zorgen de Partijen ervoor dat zij over wetgeving beschikken ter bestrijding van mede- dingingsbeperkingen door de onder hun rechtsbevoegdheid vallende ondernemingen en op de naleving ervan toezien ;

2.2. zien de Partijen af van de toekenning van staatssteun aan bepaalde ondernemingen, voor de produktie van goederen die geen basisprodukten zijn als bedoeld in de GATT, of voor diensten, voor zover hierdoor de mededinging wordt vervalst of dreigt te worden vervalst en in de mate dat deze steun de handel tussen de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland ongunstig beïnvloedt ;

2.3. verstrekt de ene Partij de andere op haar verzoek informatie over haar steunprogramma ’s of over bepaalde afzonderlijke gevallen van staatssteun. De Partijen dienen geen informatie te verstrekken waarop wettelijke voorschriften inzake het beroeps- of bedrijfsgeheim van toe- passing zijn ;

2.4. verklaren de Partijen zich met betrekking tot de staatsmonopolies van commerciële aard, bereid vanaf het vierde jaar na de inwerkingtreding van deze Overeenkomst erop toe te zien dat niet wordt gediscrimineerd tussen onderdanen van de Partijen met betrekking tot de voor- waarden waaronder goederen worden aangeschaft of verkocht ;

2.5. verklaren de Partijen zich met betrekking tot de overheidsbedrijven en de ondernemingen waaraan de Lid-Staten of de Republiek Wit-Rusland uitsluitende rechten verlenen, bereid vanaf het vierde jaar na de inwerkingtreding van deze Overeenkomst erop toe te zien dat geen maatregelen worden vastgesteld of gehandhaafd die voor de respectieve belangen van de Partijen nadelige distorsies van de handel tussen de Gemeenschap en de Republiek Wit- Rusland tot gevolg hebben. Deze bepaling vormt geen juridische of feitelijke belemmering voor de vervulling van de aan de bedoelde ondernemingen opgedragen bijzondere taken ;

2.6. kan de in lid 2, punten 4 ) en 5), genoemde termijn bij onderlinge overeenstemming tussen de Partijen worden verlengd.

3. Op verzoek van de Gemeenschap of de Republiek Wit-Rusland kan binnen het Samen- werkingscomité overleg plaatshebben over de in leden 1 en 2 bedoelde beperkingen of vervalsing van de mededinging en over het doen naleven van de mededingingsvoorschriften, met inachtneming van de wettelijke beperkingen betreffende de bekendmaking van gegevens, de vertrouwelijkheid van informatie en het bedrijfsgeheim. Het overleg kan eveneens betrekking hebben op problemen in verband met de uitlegging van de leden 1 en 2.

4. De Partijen met ervaring op het gebied van de toepassing van mededingingsvoorschriften stellen alles in het werk om de andere Partijen, op hun verzoek en binnen de grenzen van de beschikbare middelen, technische bijstand te verlenen met betrekking tot de uitwerking en tenuitvoerlegging van mededingingsvoorschriften.

5. Bovenstaand e bepalingen doen op geen enkele wijze afbreuk aan de rechten van de Partijen om afdoende maatregelen, en met name die bedoeld in artikel 18, te nemen met betrekking tot distorsies van de handel in goederen of diensten.

ARTIKEL 51

1. In overeenstemming met de bepalingen van dit artikel en van bijlage VIII ziet de Republiek Wit-Rusland verder toe op de verbetering van de bescherming van intellectuele, industriële en commerciële eigendomsrechten, ten einde tegen het einde van het vijfde jaar na de inwerking- treding van de Overeenkomst te kunnen voorzien in een bescherming overeenkomend met die welke bestaat in de Gemeenschap, met inbegrip van doeltreffende middelen om deze rechten af te dwingen.

2. Uiterlijk vijf jaar na de inwerkingtreding van de Overeenkomst, treedt de Republiek Wit- Rusland toe tot de multilaterale overeenkomsten betreffende intellectuele, industriële en commerciële eigendomsrechten bedoeld in punt 1 van bijlage VIII, waarbij de Lid-Staten Partij zijn of die de facto door de Lid-Staten worden toegepast in overeenstemming met de desbetreffende bepalingen van die overeenkomsten.

ARTIKEL 52

1 . De Partijen erkennen dat een voorname voorwaarde voor het versterken van de economische banden tussen de Republiek Wit-Rusland en de Gemeenschap de aanpassing van de bestaande en toekomstige wetgeving van de Republiek Wit-Rusland aan die van de Gemeenschap is. De Republiek Wit-Rusland doet het nodige om ervoor te zorgen dat zijn wetgeving geleidelijk in overeenstemming met die van de Gemeenschap wordt gebracht.

2. De aanpassing van de wetgeving omvat in het bijzonder de volgende terreinen : douane- wetgeving, vennootschapsrecht, bankrecht, boekhoudkundige regels voor vennootschappen, vennootschapsbelastingen, intellectuele eigendom, bescherming van werknemers op de arbeidsplaats, financiële diensten, mededingingsregels, overheidsopdrachten, bescherming van de gezondheid en het leven van personen, dieren en planten, milieu, consumenten- bescherming, indirecte belastingen, technische voorschriften en normen, wettelijke en bestuursrechtelijke voorschriften inzake kernenergie, voorschriften betreffende het verkeer en het gebruik van goud en zilver, vervoer.

3. De Gemeenschap verstrekt de Republiek Wit-Rusland zo nodig technische bijstand bij de uitvoering van deze maatregelen, onder meer door :

- de uitwisseling van deskundigen,

- het verstrekken van tijdige informatie, vooral over relevante wetgeving,

- de organisatie van seminars,

- opleidingsactiviteiten,

- bijstand voor de vertaling van communautaire wetgeving in de desbetreffende sectoren.

TITEL VII

ECONOMISCHE SAMENWERKING

ARTIKEL 53

1. De Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland brengen een economische samenwerking tot stand die erop gericht is het economisch hervormings- en herstelproces en de duurzame ontwikkeling van de Republiek Wit-Rusland te bevorderen. Die samenwerking versterkt en ontwikkelt de economische banden ten voordele van beide Partijen.

2. Het beleid en de andere maatregelen zijn gericht op de totstandbrenging van economische en sociale hervormingen, en van de herstructurering van het economische systeem in de Republiek Wit-Rusland, en gaan uit van de eisen van een duurzame en harmonische sociale ontwikkeling ; ook de milieu-aspecten dienen volledig in de maatregelen te zijn geïntegreerd.

3. Te dien einde wordt de samenwerking in het bijzonder gericht op de industriële samen- werking, de bevordering en bescherming van de investeringen, overheidsopdrachten, normen en overeenstemmingsbeoordelingen, mijnbouw en grondstoffen, wetenschap en technologie, onderwijs en opleiding, de landbouw en de agro-industriële sector, energie, het milieu, vervoer, ruimtetechnologie, post en telecommunicatie, financiële diensten, monetair beleid, het witwassen van geld, regionale ontwikkeling, sociale samenwerking, toerisme, het midden- en kleinbedrijf, informatie en communicatie, consumentenbescherming, douane, statistieken, economie, verdovende middelen en smokkel van kernmateriaal.

4. In voorkomend geval kunnen de economische samenwerking en de andere vormen van samenwerking waarin deze Overeenkomst voorziet, worden gesteund door technische bijstand van de Gemeenschap, met inachtneming van de op de technische bijstand in de Onafhankelijke Staten betrekking hebbende verordening van de Raad van de Europese Unie, de in het kader van het indicatieve programma voor de technische bijstand van de Gemeen- schap aan de Republiek Wit-Rusland overeengekomen prioriteiten, en de vastgestelde coördinatie- en tenuitvoerleggingsprocedures. Er wordt speciale aandacht besteed aan maatregelen ter bevordering van de samenwerking tussen de Onafhankelijke Staten met het oog op een harmonische ontwikkeling van de regio.

5. De Samenwerkingsraad doet aanbevelingen met betrekking tot de ontwikkeling van de samenwerking op de in lid 3 genoemde gebieden.

ARTIKEL 54

Industriële samenwerking

1. Bij de samenwerking wordt in het bijzonder de bevordering nagestreefd van :

- de ontwikkeling van commerciële banden tussen het bedrijfsleven aan beide zijden ;

- de deelneming van de Gemeenschap aan het streven van de Republiek Wit-Rusland om zijn industrie te herstructureren ;

- de verbetering van de bedrijfsvoering ;

- de uitwerking van degelijke handelsvoorschriften en -praktijken ;

- de milieubescherming ;

- de aanpassing van de structuur van de industriële produktie aan de normen van een moderne markteconomie ;

- de omschakeling van het militair-industrieel complex.

2. De bepalingen van dit artikel laten de tenuitvoerlegging van de op ondernemingen toe- passelijke mededingingsvoorschriften van de Gemeenschap onverlet.

ARTIKEL 55

Bevordering en bescherming van investeringen

1. Met inachtneming van de respectieve bevoegdheden van de Gemeenschap en de Lid- Staten is de samenwerking gericht op het creëren van een gunstig klimaat voor binnen- en buitenlandse particuliere investeringen, met name door betere voorwaarden voor de bescherming van investeringen, en door de mogelijkheid van kapitaalovermakingen en de uitwisseling van informatie over investeringsmogelijkheden.

2. De samenwerking is in het bijzonder gericht op de volgende doelstellingen :

- de sluiting, waar nodig, van overeenkomsten voor de bevordering en bescherming van investeringen tussen de Lid-Staten en de Republiek Wit-Rusland ;

- de sluiting, waar nodig, van overeenkomsten ter voorkoming van dubbele belasting tussen de Lid-Staten en de Republiek Wit-Rusland ;

- het scheppen van gunstige voorwaarden voor buitenlandse investeringen in de Wit- russische economie ;

- de vaststelling van stabiel en doeltreffend handelsrecht en een stabiele en geschikte handelsomgeving en de uitwisseling van informatie over wetgeving en administratieve praktijken op investeringsgebied ;

- de uitwisseling van informatie over investeringsmogelijkheden in de vorm van onder andere handelsbeurzen, tentoonstellingen, handelsweken en andere manifestaties.

ARTIKEL 56

Overheidsopdrachten

De Partijen werken samen met het oog op de vaststelling van voorwaarden voor de gunning via openbare en op mededinging gebaseerde procedures van contracten voor het leveren van goederen en verrichten van diensten, met name door middel van aanbestedingen.

ARTIKEL 57

Samenwerking op het gebied van de normen en de overeenstemmingsbeoordeling

1. De samenwerking tussen de Partijen is gericht op de aanpassing aan de internationaal overeengekomen criteria, beginselen en richtsnoeren inzake kwaliteit. De te ondernemen acties dienen bevorderlijk te zijn voor de wederzijdse erkenning op het gebied van de overeen- stemmingsbeoordeling en voor de verbetering van de kwaliteit van de Witrussische produkten.

2. Daartoe streven de Partijen het volgende na :

- de bevordering van passende samenwerking met de op deze gebieden gespecialiseerde organisaties en instellingen ;

- de bevordering van het gebruik van communautaire technische voorschriften en de toepassing van Europese normen en procedures voor overeenstemmingsbeoordeling ;

- de uitwisseling van praktische en technische informatie met betrekking tot de kwaliteits- zorg.

ARTIKEL 58

Mijnbouw en grondstoffen

1. De Partijen streven naar een uitbreiding van de investeringen en van de handel op het gebied van mijnbouw en grondstoffen.

2. De samenwerking heeft vooral betrekking op :

- de uitwisseling van informatie over de vooruitzichten voor de sectoren mijnbouw en non- ferrometalen ;

- de vaststelling van een juridisch kader voor de samenwerking ;

- met de handel verband houdende aangelegenheden ;

- de vaststelling en uitvoering van wettelijke maatregelen op milieugebied ;

- de opleiding ;

- de uitwerking van wettelijke en andere maatregelen op het gebied van de milieu- bescherming ;

- de veiligheid in de mijnindustrie.

ARTIKEL 59

Samenwerking op het gebied van wetenschappen en technologie

1. De Partijen bevorderen de samenwerking op het gebied van civielwetenschappelijk onder- zoek en technologische ontwikkeling (0 & TO) op basis van het wederzijdse voordeel daarvan, en met inachtneming van de omvang van de beschikbare middelen, van de nodige toegankelijkheid van hun respectieve programma ’s en van een passend beschermingsniveau van de intellectuele, industriële en commerciële eigendomsrechten (IER).

2. De samenwerking op het gebied van wetenschappen en technologie heeft betrekking op :

- de uitwisseling van wetenschappelijke en technische informatie ;

- gezamenlijke 0 & TO-activiteiten ;

- opleidingsactiviteiten en programma ’s ter bevordering van de mobiliteit ten behoeve van aan beide zijden bij 0 & TO betrokken wetenschappers, onderzoekers en technici.

Voor activiteiten in het kader van deze samenwerking die betrekking hebben op onderwijs en/of opleiding, dienen de bepalingen van artikel 60 te worden inachtgenomen.

De Partijen kunnen bij wederzijds akkoord andere vormen van samenwerking op het gebied van wetenschap en technologie aangaan.

Bij de uitvoering van deze samenwerkingsactiviteiten wordt bijzondere aandacht besteed aan de tewerkstelling elders van wetenschappers, ingenieurs, onderzoekers en technici die zich bezig hebben gehouden met onderzoek naar en/of de produktie van massavernietigings- wapens.

3. De samenwerking waarop dit artikel betrekking heeft wordt ten uitvoer gelegd via afzonderlijke akkoorden waarvoor de onderhandelingen en de sluiting verlopen overeen- komstig de door elke Partij vastgestelde procedures en waarin onder andere de passende IER- bepalingen worden opgenomen.

ARTIKEL 60

Onderwijs en opleiding

1. De Partijen werken samen voor het optrekken van het peil van het algemene onderwijs en de beroepskwalificaties in de Republiek Wit-Rusland, zowel in de openbare als in de parti- culiere sector.

2. De samenwerking wordt in het bijzonder gericht op de volgende terreinen :

de modernisering van het hoger onderwijs en de opleidingsstelsels in de Republiek Wit- Rusland ;

de opleiding van leidinggevend personeel in de openbare en de particuliere sector alsook van ambtenaren op vast te stellen prioritaire terreinen ;

de samenwerking tussen onderwijsinstellingen onderling en tussen onderwijsinstellingen en ondernemingen ;

de mobiliteit van het onderwijzend personeel, afgestudeerden, administratief personeel, jonge wetenschappers en onderzoekers, en jongeren in het algemeen ;

de bevordering van het onderwijs op het gebied van Europese studies in de relevante instellingen ;

- het aanleren van communautaire talen ;

- de opleiding van journalisten ;

- de postuniversitaire opleiding van conferentietolken ;

- de opleiding van opleiders.

3. De mogelijke deelneming van een Partij aan de respectieve programma ’s op onderwijs- en opleidingsgebied van de andere Partij zou kunnen worden overwogen in overeenstemming

met hun respectieve procedures, en eventueel worden institutionele kaders en samen- werkingsprojecten opgezet in aansluiting op de deelneming van de Republiek Wit-Rusland aan het TEMPUS-programma van de Gemeenschap.

ARTIKEL 61

Landbouw en de agro-industriële sector

De samenwerking op dit terrein is gericht op de landbouwhervorming, de modernisering, privatisering en herstructurering van de landbouwsector, van de agro-industriële sector en van de dienstensector in de Republiek Wit-Rusland, en het vergroten van de binnenlandse en buitenlandse afzet voor Witrussische produkten, onder voorwaarden die de bescherming van het milieu waarborgen en met inachtneming van de noodzaak de continuïteit van de voedsel- voorziening te verbeteren. De Partijen streven eveneens naar een geleidelijke aanpassing van de Witrussische normen aan de communautaire technische voorschriften betreffende al dan niet industrieel verwerkte voedingsprodukten uit de landbouw met inbegrip van de sanitaire en fytosanitaire normen.

ARTIKEL 62

Energie

1. De samenwerking vindt plaats met inachtneming van de beginselen van de markteconomie en het Europese Energiehandvest tegen de achtergrond van de geleidelijke integratie van de energiemarkten in Europa.

2. De samenwerking strekt zich onder meer over de volgende terreinen uit :

- het milieu-effect van energieproduktie, -voorziening en -verbruik ten einde milieuschade als gevolg van deze activiteiten tot een minimum te beperken ;

- verbetering van de kwaliteit en de continuïteit van de energievoorziening, inclusief diversi- ficatie van de leveranciers, op een wijze die uit economisch en milieuoogpunt verantwoord is ;

- de uitstippeling van het energiebeleid ;

- verbetering van het beheer en de regulering van de energiesector in overeenstemming met de eisen van een markteconomie ;

- de totstandbrenging van de institutionele, wettelijke, fiscale en andere voorwaarden die nodig zijn om verhoogde handel en investeringen in energie te stimuleren ;

- de bevordering van energiebesparing en een efficiënt energiegebruik ;

- de modernisering, ontwikkeling en diversificatie van de energie-infrastructuur ;

- verbetering van de technologieën bij de levering en het eindverbruik van de verschillende vormen van energie ;

- het beheer en de technische opleiding in de energiesector.

ARTIKEL 63

Milieu

1. Met inachtneming van het Europese Energiehandvest en de Verklaring van de Conferentie van Luzern van 1993 ontwikkelen en versterken Partijen hun samenwerking op het brede gebied van de milieubescherming, met inbegrip van het opstellen van plannen bij rampen en andere noodsituaties, en de aanpak van de gevolgen van de ramp bij Tsjernobyl.

2. De samenwerking beoogt bestrijding van het milieubederf en met name :

- daadwerkelijke controle van de verontreinigingsniveaus en beoordeling van het milieu ;

informatiesysteem met betrekking tot de toestand van het milieu ;

- bestrijding van lokale, regionale en grensoverschrijdende lucht- en waterverontreiniging ;

- ecologisch herstel ;

- duurzame, doeltreffende en uit milieuoogpunt doelmatige energieproduktie en -gebruik ;

- de veiligheid van industriële installaties ;

- de classificatie en veilige behandeling van chemische produkten ;

- verbetering van de kwaliteit van het water ;

- beperking, recycling en veilige verwijdering van afval ; tenuitvoerlegging van het Verdrag van Bazel ;

- onderzoek van de milieu-effecten van de landbouw, bodemerosie en chemische veront- reiniging ;

- de bescherming van bossen ;

- de instandhouding van de biodiversiteit, beschermde gebieden en duurzaam gebruik en beheer van biologische rijkdommen ;

L stedebouw, met inbegrip van nieuwbouwplanning en stadsplanning ;

- aanwending van economische en fiscale instrumenten ;

- onderzoek van klimaatsveranderingen op wereldniveau ;

- milieu-opvoeding en -bewustmaking ;

- tenuitvoerlegging van het Verdrag van Espoo inzake milieu-effectrapportage in grens- overschrijdend verband.

3. De samenwerking vindt met name plaats via :

- de opstelling van plannen voor het optreden bij rampen en andere noodsituaties ;

uitwisseling van informatie en deskundigen, onder meer op het gebied van de overdracht van schone technologieën en het veilige en uit milieuoogpunt verantwoorde gebruik van biotechnologieën ;

gezamenlijke onderzoeksactiviteiten ;

verbetering van wetgeving om deze meer in overeenstemming te brengen met de communautaire normen ;

samenwerking in regionaal verband, met inbegrip van samenwerking in het kader van het Europees Milieubureau en op internationaal niveau ;

- uitstippeling van strategieën, vooral in verband met wereldomvattende en klimatologische kwesties en tevens met het oog op de totstandbrenging van duurzame ontwikkeling ;

- milieu-effectstudies.

ARTIKEL 64

Vervoer

1. De Partijen ontwikkelen en versterken hun samenwerking op vervoergebied.

2. De samenwerking beoogt onder meer de herstructurering en modernisering van de vervoer- systemen en -netwerken in de Republiek Wit-Rusland en de ontwikkeling en verzekering, in voorkomend geval, van de compatibiliteit van de vervoersystemen in het kader van de verwezenlijking van een meer geïntegreerd vervoerstelsel.

De samenwerking omvat onder meer :

- de modernisering van het beheer en de exploitatie van het wegvervoer, de spoorwegen, havens en luchthavens ;

- de modernisering en ontwikkeling van de spoorweg-, waterweg-, weg-, haven-, lucht- haven- en luchtvaartinfrastructuur, inclusief de modernisering van de belangrijkste verbindingen van gemeenschappelijk belang en de transeuropese verbindingen voor voor- noemde vervoertakken ;

- de bevordering en ontwikkeling van het multimodale vervoer ;

._ de bevordering van gezamenlijke onderzoeks- en ontwikkelingsprogramma ’s ;

- de totstandbrenging van het wettelijk en institutioneel kader voor beleidsontwikkeling en

-uitvoering, inclusief privatisering van de vervoersector.

3. De partijen komen overeen, door middel van technische bijstand, zich in te spannen voor de verbetering van de voorwaarden, de verkorting van de wachttijden en het vergemakke- lijken van transitovervoer aan de grensovergangen van de trajecten in Wit-Rusland die deel uitmaken van de in Kreta geïdentificeerde multimodale verbindingen nr. 2 en nr. 9.

Deze technische bijstand kan bestaan uit passende opleidingsprogramma ’s en onderzoek naar

de vereiste infrastructuur, en naar de administratieve, organisatorische behoeften.

en personele

De partijen komen overeen zich te houden aan de normen die zijn neergelegd in de inter- nationale overeenkomsten waarbij de Gemeenschap partij is voor de verzekering van de interoperabiliteit.

4. Ten einde gunstige voorwaarden voor het vervoer per spoor tussen de partijen te scheppen, is overeengekomen dat beide partijen, in het kader van deze overeenkomst en via de passende bilaterale en multilaterale mechanismen, zullen streven naar :

- vergemakkelijking van de douane- en andere verrekeningsprocedures voor vracht en voor rollend materieel ;

- samenwerking bij de ontwikkeling van passend rollend materieel dat voldoet aan de eisen van het internationaal verkeer ;

- onderlinge aanpassing van voorschriften en procedures voor internationaal vervoer ;

- de ontwikkeling van het internationaal personenvervoer tussen Lid-Staten en de Republiek Wit-Rusland.

ARTIKEL 65

Post en telecommunicatie

Binnen de grenzen van hun respectieve bevoegdheden verruimen en versterken Partijen hun samenwerking op de volgende terreinen :

- de uitstippeling van strategieën en richtsnoeren voor de ontwikkeling van de sector tele- communicatie en de post ;

- de ontwikkeling van de beginselen van een tariefbeleid en marketing op het gebied van telecommunicatie en post ;

- de bevordering van de ontwikkeling van projecten voor telecommunicatie en post en het aantrekken van investeringen ;

- verhoging van de efficiëntie en kwaliteit van telecommunicatie en post, onder meer via de liberalisatie van de activiteiten in subsectoren ;

- de geavanceerde toepassing van telecommunicatie, met name op het gebied van de elektronische overdracht van kapitaal ;

- beheer van telecommunicatienetwerken en hun optimalisering ;

- een passend regelgevend kader voor de verstrekking van telecommunicatie- en post- diensten en voor het gebruik van een radiofrequentiespectrum ;

- opleiding op het gebied van telecommunicatie en ‘post met het oog op exploitatie onder marktvoorwaarden.

ARTIKEL 66

Financiële diensten

De samenwerking beoogt met name vergemakkelijking van het betrekken van de Republiek Wit-Rusland bij algemeen erkende onderlinge verrekeningssystemen. De technische bijstand is toegespitst op :

- de ontwikkeling van het bankwezen en de financiële diensten, de ontwikkeling van een gemeenschappelijke markt van kredietmiddelen, het betrekken van de Republiek Wit- Rusland bij een algemeen erkend onderling verrekeningssysteem ;

- de ontwikkeling van een belastingstelsel en institutionele ontwikkeling op belastinggebied in de Republiek Wit-Rusland en de uitwisseling van ervaringen en personeelsopleiding op dit gebied ;

- de ontwikkeling van het verzekeringswezen, hetgeen onder meer een gunstig kader zal vormen voor de deelneming van vennootschappen uit de Gemeenschap aan de oprichting van joint ventures in de verzekeringssector in de Republiek Wit-Rusland alsmede de ontwikkeling van de exportkredietverzekering.

Deze samenwerking draagt met name bij tot de bevordering van het aanknopen van betrek- kingen tussen de Republiek Wit-Rusland en de Lid-Staten in de sector van de financiële diensten.

ARTIKEL 67

Monetair beleid

Op verzoek van de Witrussische autoriteiten verstrekt de Gemeenschap technische bijstand ter ondersteuning van het streven van de Republiek Wit-Rusland naar de versterking van het eigen monetair stelsel, hetgeen uiteindelijk zal leiden tot de convertibiliteit van de Witrussische munteenheid, en de geleidelijke aanpassing van zijn beleid aan het Europees Monetair Stelsel. Deze bijstand omvat de informele gedachtenwisseling over de beginselen en de werking van het Europees Monetair Stelsel.

ARTIKEL 68

Het witwassen van geld

1. De Partijen zijn het eens over de noodzaak al het nodige te doen en samen te werken ten einde te voorkomen dat hun financiële systemen worden gebruikt voor het witwassen van inkomsten uit criminele activiteiten in het algemeen en drugsmisdrijven in het bijzonder.

2. De samenwerking op dit gebied omvat administratieve en technische bijstand met het oog op de vaststelling van passende normen ter voorkoming van het witwassen van geld die gelijkwaardig zijn aan de in deze door de Gemeenschap en internationale fora, in het bijzonder de Financial Action Task Force (FATF), gehanteerde.

ARTIKEL 69

Regionale ontwikkeling

1. De Partijen versterken hun samenwerking op het gebied van regionale ontwikkeling en ruimtelijke ordening.

2. Daartoe stimuleren zij de uitwisseling door de nationale, regionale en plaatselijke overheden van informatie over beleid inzake regionale planning en ruimtelijke ordening en over methoden voor het uitstippelen van regionaal beleid met speciale aandacht voor de ontwikkeling van probleemgebieden.

Zij moedigen tevens directe contacten aan tussen de respectieve regio ’s en openbare organisaties die verantwoordelijk zijn voor de planning van de regionale ontwikkeling ten einde onder meer methoden en wijzen van stimulering van regionale ontwikkeling uit te

wisselen.

ARTIKEL 70

Sociale samenwerking

1. De Partijen ontwikkelen hun samenwerking op het gebied van de gezondheid en veiligheid met het oog op de verbetering van het beschermings- en veiligheidsniveau van de werk- nemers.

De samenwerking omvat met name :

- vorming en opleiding op het gebied van gezondheids- en veiligheidszaken waarbij specifieke aandacht wordt besteed aan de bedrijfssectoren met grote risico ’s ;

- de ontwikkeling en bevordering van preventieve maatregelen ter bestrijding van beroeps- ziekten en andere met het beroep samenhangende aandoeningen ;

- de voorkoming van risico ’s voor ernstige ongevallen en het beheer van giftige chemische stoffen ;

- onderzoek ter ontwikkeling van fundamentele kennis omtrent de werkomgeving en de gezondheid en veiligheid van werknemers.

2. Op het gebied van de werkgelegenheid omvat de samenwerking met name technische bij-

stand met het oog op :

- optimalisering van de arbeidsmarkt ;

- modernisering van de arbeidsbemiddelings- en adviseringsdiensten .

- planning en beheer van de herstructureringsprogramma ’s ;

- stimulering van de ontwikkeling van lokale werkgelegenheid ;

- uitwisseling van informatie over programma ’s inzake soepele tewerkstelling, inclusief programma ’s die het oprichten van eigen ondernemingen bevorderen.

3. De Partijen besteden bijzondere aandacht aan samenwerking op het gebied van de sociale bescherming, die onder meer samenwerking bij het plannen en ten uitvoer leggen van her- vormingen op het gebied van de sociale bescherming in de Republiek Wit-Rusland omvat.

Deze hervormingen beogen de ontwikkeling in de Republiek Wit-Rusland van aan markt- economieën inherente beschermingsmethoden en omvatten alle terreinen van de sociale bescherming.

ARTIKEL 71

Toerisme

De Partijen versterken en ontwikkelen hun samenwerking met name door de volgende maatregelen :

vergemakkelijking van het toerisme ;

verhoging van de informatiestroom ;

overdracht van know-how ;

bestudering van de mogelijkheden voor gezamenlijke acties ;

samenwerking tussen officiële vreemdelingenverkeersorganen.

ARTIKEL 72

Midden- en kleinbedrijf

1. De partijen scheppen voorwaarden voor de ontwikkeling, versterking en ondersteuning van het midden- en kleinbedrijf en de samenwerking tussen het midden- en kleinbedrijf in de Gemeenschap en in de Republiek Wit-Rusland.

2. De samenwerking omvat technische bijstand, met name op de volgende terreinen :

- de ontwikkeling van een wettelijk kader voor het midden- en kleinbedrijf ;

- de ontwikkeling van een passende infrastructuur (een bureau ter ondersteuning van het midden- en kleinbedrijf, communicatie, bijstand voor de oprichting van een fonds voor het midden- en kleinbedrijf) ;

- de ontwikkeling van technologieparken.

ARTIKEL 73

Informatie en communicatie

De Partijen steunen de ontwikkeling van moderne methoden van informatiebeheersing, met inbegrip van de media, en stimuleren een doeltreffende onderlinge uitwisseling van informatie. Er wordt prioriteit verleend aan programma ’s die het grote publiek basisinformatie over de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland verstrekken, waarbij, waar mogelijk, toegang wordt verleend tot databanken in de Gemeenschap met volledige eerbiediging van de intellectuele eigendomsrechten.

ARTIKEL 74

Consumentenbescherming

De Partijen werken nauw samen met het oog op de verwezenlijking van verenigbaarheid tussen hun consumentenbeschermingssystemen. De samenwerking kan met name omvatten het uitwisselen van informatie inzake wettelijke en institutionele hervormingen, de totstand- brenging van permanente systemen van wederzijdse informatie over gevaarlijke produkten, verbetering van de aan de consument verstrekte informatie, met name over prijzen, ken- merken van produkten en geboden diensten, de bevordering van uitwisselingen tussen de vertegenwoordigers van de belangen van consumenten en de verhoging van de verenig- baarheid van de verschillende vormen van consumentenbeschermingsbeleid, alsmede de organisatie van seminars en opleidingsperioden.

ARTIKEL 75

Douane

1. Het doel van de samenwerking is ervoor te zorgen dat alle op goedkeuring wachtende bepalingen betreffende de handel en eerlijke handel worden nageleefd en dat het Witrussische douanesysteem aan dat van de Gemeenschap wordt aangepast.

2. De samenwerking omvat in het bijzonder de volgende elementen :

- uitwisseling van informatie ;

verbetering van de werkmethoden ;

invoering van een gecombineerde nomenclatuur en het enig administratief document ;

onderlinge aansluiting van de doorvoersystemen van de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland ;

vereenvoudiging van controles op en formaliteiten bij het goederenvervoer ;

steun bij de invoering van moderne douane-informatiesystemen ;

de organisatie van seminars en opfeidingsperioden.

Waar nodig wordt technische bijstand verleend.

3. Onverminderd de overige in deze Overeenkomst en met name in artikel 78 overeen- gekomen samenwerking vindt de wederzijdse bijstand tussen de douane-instanties van Partijen plaats overeenkomstig de bepalingen van het aan deze Overeenkomst gehechte Protocol.

ARTIKEL 76

Statistische samenwerking

De samenwerking op dit gebied beoogt de ontwikkeling van een efficiënt statistiekstelsel dat de betrouwbare statistieken kan leveren die nodig zijn om het proces van economische hervorming te ondersteunen en te controleren en een bijdrage kan leveren aan de ontwik- keling van het particulier ondernemerschap in de Republiek Wit-Rusland.

Partijen werken met name op de volgende terreinen samen :

- aanpassing van het Witrussische statistisch systeem aan internationale methoden, normen en classificaties ;

- uitwisseling van statistische gegevens ;

- het leveren van de nodige statistische macro- en micro-economische gegevens om econo- mische hervormingen uit te voeren en te beheren.

De Gemeenschap verleent technische bijstand aan de Republiek Wit-Rusland om dit doel te verwezenlijken.

ARTIKEL 77

Economie

De Partijen vergemakkelijken het proces van economische hervorming en de coördinatie van hun economisch beleid door hun samenwerking die gericht is op het verkrijgen van een beter inzicht in de grondslagen van hun respectieve economieën en de uitstippeling en tenuitvoer- legging van economisch beleid in markteconomieën. Daartoe wisselen Partijen informatie uit over macro-economische resultaten en vooruitzichten.

De Gemeenschap verstrekt technische bijstand om :

- de Republiek Wit-Rusland bij te staan in zijn economisch hervormingsproces verstrekken van deskundige en technische adviezen,

door het

- samenwerking tussen economen aan te moedigen ten einde de overdracht van know-how voor de uitstippeling van economisch beleid te bespoedigen en te zorgen voor ruime verspreiding van onderzoek dat voor het beleid van belang kan zijn.

ARTIKEL 78

Verdovende middelen

De Partijen werken in het kader van hun respectieve bevoegdheden samen aan verhoging van de efficiëntie van het beleid en de maatregelen om de illegale produktie en levering van en de handel in verdovende middelen en psychotrope stoffen, inclusief voorkoming van het oneigenlijk gebruik van precursoren, tegen te gaan, alsmede aan bevordering van de preventie en terugdringing van de vraag naar verdovende middelen. De samenwerking op dit gebied is gebaseerd op onderling overleg en nauwe coördinatie tussen Partijen over de doelstellingen en maatregelen op de verschillende met verdovende middelen verband houdende terreinen.

ARTIKEL 79

Smokkel van kernmateriaal

De partijen zijn het eens over de noodzaak van samenwerking, binnen het kader van hun respectieve bevoegdheden, bij de bestrijding van de smokkel van kernmateriaal. De samenwerking op dit gebied houdt onder andere in : uitwisseling van informatie, technische bijstand bij analyse en identificatie van het materiaal, administratieve en technische bijstand bij het opzetten van een efficiënte douanecontrole. Verdere samenwerking op dit gebied kan naar behoefte worden bepaald.

TITEL VIII

CULTURELE SAMENWERKING

ARTIKEL 80

De Partijen verbinden zich ertoe de culturele samenwerking te bevorderen, aan te moedigen en te vergemakkelijken. In voorkomend geval kunnen de culturele samenwerkingspro- gramma ’s van de Gemeenschap of de programma ’s van een of meer Lid-Staten het voorwerp van samenwerking vormen en kunnen verdere activiteiten van wederzijds belang worden ontwikkeld.

TITEL IX

FINANCIELE SAMENWERKING

ARTIKEL 81

Met het oog op de verwezenlijking van de doelstellingen van deze Overeenkomst en in overeenstemming met de artikelen 82, 83 en 84 ontvangt de Republiek Wit-Rusland tijdelijk financiële bijstand van de Gemeenschap die de vorm aanneemt van technische bijstand in de vorm van schenkingen ten einde de economische hervorming van de Republiek Wit-Rusland te bespoedigen.

ARTIKEL 82

Deze financiële bijstand wordt geleverd in het kader van TACIS, zoals in de desbetreffende verordening van de Raad van de Europese Unie bepaald.

ARTIKEL 83

De doelstellingen en terreinen van de financiële bijstand van de Gemeenschap worden vastgesteld in een indicatief programma dat de door de beide Partijen vast te stellen priori- teiten weerspiegelt, waarbij rekening wordt gehouden met de behoeften van de Republiek Wit-Rusland, zijn sectoriële opnemingscapaciteiten en de met de hervorming geboekte voortgang. De Partijen stellen de Samenwerkingsraad van een en ander in kennis.

ARTIKEL 84

Om optimaal profijt te kunnen trekken uit de beschikbare middelen zorgen de Partijen ervoor dat de technische bijstandsbijdragen van de Gemeenschap worden toegekend in nauwe coördinatie met die uit andere financieringsbronnen, zoals de Lid-Staten, andere landen en internationale organisaties, zoals de Internationale Bank voor Herstel en Ontwikkeling, de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling, het Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties (UNDP) en het IMF.

TITEL X

INSTITUTIONELE, ALGEMENE EN SLOTBEPALINGEN

ARTIKEL 85

Hierbij wordt een Samenwerkingsraad opgericht, die toezicht houdt op de tenuitvoerlegging van deze Overeenkomst. Deze Samenwerkingsraad komt eens per jaar of telkens wanneer de omstandigheden zulks vereisen op Ministersniveau bijeen. Hij behandelt alle belangrijke vraag- stukken die zich in het kader van deze Overeenkomst voordoen, en alle andere, bilaterale of internationale vraagstukken van gemeenschappelijk belang om de doelstellingen van deze Overeenkomst te bereiken. De Samenwerkingsraad kan tevens passende aanbevelingen doen in onderlinge overeenstemming tussen de Partijen.

ARTIKEL 86

1. De Samenwerkingsraad bestaat uit de leden van de Raad van de Europese Unie en leden van de Commissie van de Europese Gemeenschappen enerzijds en uit leden van de Regering van de Republiek Wit-Rusland anderzijds.

2. De Samenwerkingsraad stelt zijn reglement van orde vast.

3. De Samenwerkingsraad wordt beurtelings voorgezeten door een vertegenwoordiger van de Gemeenschap en door een lid van de Regering van de Republiek Wit-Rusland.

ARTIKEL 87

1. De Samenwerkingsraad wordt bij de vervulling van zijn taken bijgestaan door een Samen- werkingscomité, bestaande uit vertegenwoordigers van de leden van de Raad van de Europese Unie en van leden van de Commissie van de Europese Gemeenschappen enerzijds, en uit vertegenwoordigers van de Regering van de Republiek Wit-Rusland anderzijds. In beginsel zullen dit hogere ambtenaren zijn. Het Samenwerkingscomité wordt beurtelings voorgezeten door de Gemeenschap en de Republiek Wit-Rusland.

De Samenwerkingsraad bepaalt in zijn reglement van orde de taken van het Samenwerkings- comité. Deze omvatten onder meer de voorbereiding van de vergaderingen van de Samen- werkingsraad en de vaststelling van de werkwijze van het Comité.

2. De Samenwerkingsraad mag ongeacht welke van zijn bevoegdheden aan het Samen- werkingscomité delegeren, dat voor de continuïteit zal zorgen tussen de vergaderingen van de Samenwerkingsraad in.

ARTIKEL 88

De Samenwerkingsraad kan tot de oprichting besluiten van ieder ander speciaal comité of lichaam dat hem bij de uitvoering van zijn taken kan bijstaan en bepaalt de samenstelling en taken van deze comités of lichamen alsmede hun werkwijze.

ARTIKEL 89

Bij het onderzoek van ongeacht welke kwestie die zich voordoet in het kader van deze Overeenkomst met betrekking tot een bepaling betreffende een artikel van de GATT houdt de Samenwerkingsraad zoveel mogelijk rekening met de algemeen gebruikelijke interpretatie van het artikel van de GATT in kwestie door de overeenkomstsluitende Partijen bij de GATT.

ARTIKEL 90

Er wordt een Parlementair Samenwerkingscomité opgericht. Dit zal als forum dienen waar leden van het Witrussische Parlement en leden van het Europees Parlement elkander kunnen ontmoeten en met elkander van gedachten kunnen wisselen. Het Comité komt met door hem zelf te bepalen tussenpozen bijeen.

ARTIKEL 91

1. Het Parlementair Samenwerkingscomité bestaat uit leden van het Europees Parlement enerzijds, en uit leden van het Witrussische Parlement anderzijds.

2. Het Parlementair Samenwerkingscomité stelt zijn reglement van orde vast.

3. Het Parlementair Samenwerkingscomité wordt bij toerbeurt door het Europees Parlement en door het Witrussische Parlement voorgezeten, volgens de in zijn reglement van orde op te nemen bepalingen.

ARTIKEL 92

Het Parlementair Samenwerkingscomite kan de Samenwerkingsraad om ter zake doende inlichtingen over de tenuitvoerlegging van deze Overeenkomst verzoeken. De Samenwerkings- raad verstrekt het Samenwerkingscomite de verlangde informatie.

Het Parlementair Samenwerkingscomite wordt ingelicht over de aanbevelingen van de Samenwerkingsraad.

Het Parlementair Samenwerkingscomité kan aanbevelingen doen aan de Samenwerkingsraad.

ARTIKEL 93

1. Binnen het toepassingsgebied van deze Overeenkomst verbindt elk van de Partijen zich ertoe erop toe te zien dat natuurlijke personen en rechtspersonen van de andere Partij, zonder discriminatie ten opzichte van de eigen onderdanen, toegang hebben tot de ter zake bevoegde rechterlijke en administratieve instanties van de Partijen ter bescherming van hun persoonlijk- heids- en eigendomsrechten, waaronder ook die betreffende intellectuele, industriële en commerciële eigendom.

2. Binnen de grenzen van hun respectieve bevoegdheden zetten beide Partijen zich in om :

- arbitrage aan te moedigen bij geschillen die voortkomen uit handels- en samenwerkings- transacties tussen ondernemers van de Gemeenschap en van de Republiek Wit-Rusland ;

- overeen te komen dat wanneer een geschil ter arbitrage wordt voorgelegd elke Partij bij het geschil, behalve wanneer de regels van de arbitrage-instantie die door de Partijen is gekozen anders bepalen, haar eigen scheidsrechter kiest ongeacht diens nationaliteit en dat de voorzitter de derde scheidsrechter of de enige scheidsrechter een ingezetene van een derde staat mag zijn ;

- hun ondernemers aan te bevelen in onderling overleg het recht te kiezen dat op hun contracten van toepassing is ;

- aan te moedigen dat een beroep wordt gedaan op de arbitragevoorschriften die zijn uitgewerkt door de Commissie van de Verenigde Naties inzake Internationaal Handels- recht (Uncitral) en arbitrage door een instantie van een Staat die het Verdrag over de erkenning en tenuitvoerlegging van buitenlandse arbitrale uitspraken dat op 10 juni 1958 in New York werd gesloten, heeft ondertekend.

ARTIKEL 94

Niets in deze Overeenkomst belet een Partij maatregelen te nemen :

a) die zij nodig acht om de bekendmaking te beletten van informatie die haar vitale veilig- heidsbelangen in gevaar brengt ;

b) die verband houden met de produktie van of de handel in wapens, munitie of oorlogs- materiaal of met onderzoek, ontwikkeling of produktie die absoluut vereist zijn voor defensiedoeleinden, mits deze maatregelen niet de concurrentievoorwaarden wijzigen voor produkten die niet voor specifiek militaire doeleinden bestemd zijn ;

c) die zij van vitaal belang acht voor haar eigen veiligheid in geval van ernstige binnenlandse beroeringen die de openbare rust in gevaar brengen, in tijden van oorlog of ernstige internationale spanningen die een oorlogsdreiging inhouden of om verplichtingen na te komen die zij voor de instandhouding van de vrede en de internationale veiligheid is aangegaan ;

d) die zij nodig acht om haar internationale verplichtingen en verbintenissen na te komen met betrekking tot de controle op het tweeledig gebruik van industriële goederen en techno- logieën.

ARTIKEL 95

1. Op de door deze Overeenkomst bestreken terreinen en onverminderd eventuele bijzondere bepalingen daarvan, zullen

- de regelingen die de Republiek Wit-Rusland ten opzichte van de Gemeenschap toepast geen aanleiding geven tot discriminatie tussen de Lid-Staten, hun onderdanen dan wel hun vennootschappen ;

- de regelingen die de Gemeenschap ten opzichte van de Republiek Wit-Rusland toepast geen aanleiding geven tot discriminatie tussen onderdanen of vennootschappen van de Republiek Wit-Rusland.

2. Het bepaalde in lid 1 doet geen afbreuk aan het recht van de Partijen om de ter zake doende bepalingen van hun belastingwetgeving toe te passen op belastingplichtigen die niet in dezelfde situatie verkeren ten aanzien van hun woonplaats.

ARTIKEL 96

1. Elk van beide Partijen mag ieder geschil dat verband houdt met de toepassing of de Wegging van deze Overeenkomst aan de Samenwerkingsraad voorleggen.

2. De Samenwerkingsraad kan het geschil bij aanbeveling beslechten.

3. Indien het geschil niet overeenkomstig lid 2 kan worden beslecht, mag elk van beide Partijen de andere van de benoeming van een bemiddelaar in kennis stellen ; de andere Partij moet dan binnen twee maanden een tweede bemiddelaar benoemen. Voor de toepassing van deze procedure worden de Gemeenschap en haar Lid-Staten geacht één der beide Partijen bij het geschil te zijn.

De Samenwerkingsraad benoemt een derde bemiddelaar.

De aanbevelingen van de bemiddelaars worden met meerderheid van stemmen genomen. Deze aanbevelingen zijn niet bindend voor de Partijen.

ARTIKEL 97

De Partijen komen overeen op verzoek van elk van de Partijen onmiddellijk overleg te plegen via passende kanalen om kwesties met betrekking tot de uitlegging of tenuitvoerlegging van deze Overeenkomst en andere relevante aspecten van de betrekkingen tussen de Partijen te bespreken.

De bepalingen van dit artikel doen geen afbreuk aan en gelden onder voorbehoud van de artikelen 17, 18, 96 en 102.

ARTIKEL 98

De bij deze Overeenkomst verleende behandeling van de Republiek Wit-Rusland zal niet gunstiger zijn dan die welke de Lid-Staten onderling toepassen.

ARTIKEL 99

In de Overeenkomst wordt onder de term “Partijen” verstaan de Republiek Wit-Rusland enerzijds, en de Gemeenschap, of de Lid-Staten, of de Gemeenschap en de Lid-Staten, overeenkomstig hun respectieve bevoegdheden, anderzijds.

ARTIKEL 100

Het Verdrag inzake het Energiehandvest en de bijlagen daarbij zijn vanaf de inwerkingtreding ervan van toepassing op zaken die ook onder deze Overeenkomst ressorteren in de mate waarin het Verdrag en de protocollen in die toepassing voorzien.

ARTIKEL 101

Deze Overeenkomst wordt gesloten voor een aanvankelijke periode van tien jaar. Zij wordt automatisch telkens met een jaar verlengd tenzij één van beide Partijen de andere Partij zes maanden voor het verstrijken ervan schriftelijk ervan in kennis stelt dat zij deze Overeenkomst opzegt.

ARTIKEL 102

1. De Partijen treffen alle algemene en bijzondere maatregelen die vereist zijn om aan hun verplichtingen krachtens deze Overeenkomst te voldoen. Zij zullen erop toezien dat de in deze Overeenkomst aangegeven doelstellingen worden bereikt.

2. Indien een van beide Partijen van mening is dat de andere Partij een verplichting krachtens deze Overeenkomst niet is nagekomen, kan zij passende maatregelen treffen. Alvorens dit te doen, verstrekt zij, behalve in bijzonder dringende gevallen, de Samenwerkingsraad alle ter zake doende informatie die nodig is voor een grondig onderzoek van de situatie, ten einde een voor beide Partijen aanvaardbare oplossing te vinden.

Bij voorrang moeten die maatregelen worden gekozen die de goede werking van deze Overeenkomst het minst verstoren. Deze maatregelen worden onmiddellijk ter kennis van de Samenwerkingsraad gebracht ; op verzoek van de andere Partij wordt daaromtrent in de Samenwerkingsraad overleg gepleegd.

ARTIKEL 103

De bijlagen I, II, II I , IV, V, Vl, VII en VIII en het Protocol vormen een integrerend bestanddeel van deze Overeenkomst.

ARTIKEL 104

Zolang onder deze Overeenkomst geen gelijkwaardige rechten voor personen en ondernemers zijn verwezenlijkt, zal deze Overeenkomst geen afbreuk doen aan de rechten die hun worden verzekerd door bestaande overeenkomsten, welke bindend zijn voor één of meer Lid-Staten enerzijds en voor de Republiek Wit-Rusland anderzijds, met uitzondering van gebieden die tot de bevoegdheid van de Gemeenschap behoren en zonder afbreuk te doen aan de verplich- tingen van de Lid-Staten die voortvloeien uit deze Overeenkomst op gebieden die tot hun bevoegdheid behoren.

ARTIKEL 105

Deze Overeenkomst is van toepassing, enerzijds, op de gebieden waar de Verdragen tot oprichting van de Europese Gemeenschap, de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal van toepassing zijn en onder de in die verdragen neergelegde voorwaarden en, anderzijds, op het grondgebied van de Republiek Wit- Rusland.

ARTIKEL 106

De Secretaris-Generaal van de Raad van de Europese Unie is de depositaris van deze Overeenkomst.

ARTIKEL 107

Deze Overeenkomst is opgesteld in één exemplaar, in de Deense, de Duitse, de Engelse, de Finse, de Franse, de Griekse, de Italiaanse, de Nederlandse, de Portugese, de Spaanse, de Zweedse en de Witrussische taal, zijnde alle teksten gelijkelijk authentiek.

ARTIKEL 108

Deze Overeenkomst wordt door de Partijen volgens hun eigen procedures goedgekeurd.

Deze Overeenkomst treedt in werking op de eerste dag van de tweede maand volgende op de dag waarop de Partijen elkaar kennisgeving doen van het feit dat de in de eerste alinea bedoelde procedures zijn voltooid.

Bij haar inwerkingtreding vervangt deze Overeenkomst, wat de betrekkingen tussen de Republiek Wit-Rusland en de Gemeenschap betreft, de Overeenkomst tussen de Europese Economische Gemeenschap en de Europese Gemeenschap voor Atoomenergie en de Unie van Socialistische Sovjetrepublieken inzake handel en commerciële en economische samen- werking die op 18 december 1989 in Brussel werd ondertekend.

ARTIKEL 109

Indien de bepalingen van bepaalde onderdelen van deze Overeenkomst in afwachting van de voltooiing van de procedures die noodzakelijk zijn voor de inwerkingtreding van deze Overeenkomst in werking treden bij wege van een Interimovereenkomst tussen de Gemeen- schap en de Republiek Wit-Rusland, komen de Partijen overeen dat de term “datum van inwerkingtreding van de(deze) Overeenkomst” in dat geval betekent de datum van inwerkingtreding van de Interimovereenkomst.

LIJST VAN AAN DE OVEREENKOMST GEHECHTE DOCUMENTEN

Bijlage I

Bijlage ll

Bijlage II I

Bijlage lV

Bijlage V

Bijlage Vl

Bijlage VII

Bijlage VIII

Indicatieve lijst van voordelen die de Republiek Wit-Rusland overeenkomstig artikel 10, lid 3, aan de Onafhankelijke Staten toekent

Uitzonderingsmaatregelen die afwijken van het bepaalde in artikel 13

Voorbehouden van de Gemeenschap overeenkomstig artikel 29, lid 1, onder b)

Voorbehouden van de Republiek Wit-Rusland overeenkomstig artikel 29, lid 2, onder al

Financiële diensten - Definities als bedoeld in artikel 32, lid 3

Grensoverschrijdende dienstverlening - Diensten waarvoor de partijen elkaar meestbegunstiging toekennen overeenkomstig artikel 37

Bepalingen in verband met artikel 39

Overeenkomsten inzake intellectuele, industriële en commerciële eigendom als bedoeld in artikel 51, lid 2

Protocol betreffende wederzijdse bijstand tussen de administratieve autoriteiten in douanezaken

BIJLAGE I

Indicatieve lijst van voordelen die de Republiek Wit-Rusland overeenkomstig artikel 10, lid 3, aan de Onafhankelijke Staten toekent

1. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan.

Er worden geen invoerrechten geheven.

Er worden geen uitvoerrechten geheven van goederen die in het kader van verrekenings- overeenkomsten en overeenkomsten tussen de Staten worden geleverd, tot de hoeveel- heden die in deze overeenkomsten zijn vastgesteld.

Bij uitvoer en bij invoer wordt geen BTW geheven. Bij uitvoer worden geen accijnzen geheven.

Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan : uitvoercontingenten voor de leverantie van produkten in het kader van de jaarlijkse overeenkomsten inzake handel en samenwerking tussen de Staten worden op dezelfde wijze geopend als die voor leveringen ten behoeve van de Staten.

2. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan.

Betalingen kunnen worden verricht in de nationale munteenheid van deze landen of in elke andere valuta die door de Republiek Wit-Rusland of door deze landen wordt aanvaard.

Armenië, Azerbeidzjan, Estland, Georgië, Kazachstan, Litouwen, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan : speciaal systeem voor niet-commer- ciële transacties, met inbegrip van de uit deze transacties voortvloeiende betalingen.

3. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan : speciaal systeem van lopende rekeningen.

4. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan : speciaal prijzenstelsel voor de handel in bepaalde grondstoffen en halffabrikaten.

5. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan : speciale voorwaarden voor het transitoverkeer.

6. Armenië, Azerbeidzjan, Georgië, Kazachstan, Kirgizstan, Moldavië, Oekraïne, Oezbekistan, Rusland, Tadzjikistan, Turkmenistan : bijzondere douaneprocedures.

BIJLAGE II

Uitzonderingsmaatregelen die afwijken van het bepaalde in artikel 13

1. Uitzonderingsmaatregelen die afwijken van het bepaalde in artikel 13 kunnen door de Republiek Wit-Rusland worden genomen in de vorm van kwantitatieve beperkingen op niet-discriminatoire grondslag.

2. Deze maatregelen mogen uitsluitend worden genomen ten behoeve van jonge industrieën of bepaalde sectoren die worden geherstructureerd of die met ernstige moeilijkheden te kampen hebben, in het bijzonder wanneer deze moeilijkheden met belangrijke sociale problemen gepaard gaan.

3. De totale waarde van de ingevoerde produkten waarop deze maatregelen van toepassing zijn mag niet meer bedragen dan 15 % van de totale invoer uit de Gemeenschap gedurende het laatste jaar voorafgaande aan de invoering van kwantitatieve beperkingen en waarvoor statistische gegevens beschikbaar zijn.

Deze bepalingen mogen niet worden ontdoken door verhoogde tariefbescherming op de betrokken ingevoerde goederen.

4. Behoudens andersluidende afspraken van de partijen mogen deze maatregelen uitsluitend worden toegepast gedurende een overgangsperiode die eindigt op 31 december 1998 of, indien dit vroeger is, wanneer de Republiek Wit-Rusland partij wordt bij de GATT.

5. De Republiek Wit-Rusland stelt de Samenwerkingsraad in kennis van alle maatregelen die zij voornemens is te treffen in het kader van deze bijlage. Voorts zal, indien de Gemeen- schap daarom verzoekt en vóór zij van kracht worden, in de Samenwerkingsraad overleg plaatsvinden over deze maatregelen en de sectoren waarop zij van toepassing zijn.

BIJLAGE II I

Voorbehouden van de Gemeenschap overeenkomstig artikel 29, lid 1, onder b)

mijnbouw

In sommige Lid-Staten kan voor de ontginning van ertsen door vennootschappen waarover personen van buiten de Gemeenschap zeggenschap hebben, een vergunning vereist zijn.

Visserij

Tenzij anders bepaald is de toegang tot en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen en visserijgronden die zich bevinden in maritieme wateren die onder de soevereiniteit of de jurisdictie van Lid-Staten vallen, beperkt tot vissersvaartuigen die de vlag van een Lid-Staat voeren en die op het grondgebied van de Gemeenschap geregistreerd zijn.

Aankoop van onroerend goed

In sommige Lid-Staten is de aankoop van onroerend goed door niet-EG-vennootschappen aan beperkingen onderworpen.

Audiovisuele diensten met inbegrip van de radio-omroep

Wat produktie en distributie betreft, met inbegrip van het uitzenden en andere vormen van transmissie aan het publiek, kan de nationale behandeling beperkt zijn tot audiovisuele werken die aan bepaalde criteria ten aanzien van de oorsprong voldoen.

Telecommunicatiediensten, met inbegrip van mobiele diensten en satellietverbindingen

Gereserveerde diensten

In sommige Lid-Staten is de markttoegang voor complementaire diensten en infrastructuur beperkt.

Professionele diensten

Beperkt tot natuurlijke personen die onderdaan zijn van een Lid-Staat. Onder bepaalde voorwaarden kan aan deze personen toestemming tot het oprichten van een vennootschap worden verleend.