Alle energiemarkten op scherp sinds Rusland Oekraïne is binnengestapt
Alle energiemarkten op scherp sinds Rusland Oekraïne is binnengestapt
Olie en kolen
Iran is in gesprek met de VS over het (opnieuw) sluiten van een eerdere deal, over de nucleaire inspanningen van Iran. Als de deal er komt kunnen sancties worden opgeheven en kan Iran 1.3 miljoen vaten per dag meer gaan exporteren (dit valt buiten de OPEC+ deal). Het kan wat verlichting geven. Al is het nog niet zo ver, vrijdag namen handelaren het wel mee in hun koopgedrag. Dat zorgde voor het licht afbuigen van de nog altijd bullish olieprijs. Tot gisteren.
Toen erkende Rusland twee provincies in aan de oostgrens van Oekraïne als onafhankelijke republieken. Volgens Rusland hebben zij om bescherming gevraagd, dus zijn er – onder het mom van een vredesmissie - troepen naartoe gestuurd. Het gaat er natuurlijk om dat Rusland de stap heeft gezet. Dat maakt markten bloednerveus, wat omslaat in een bullish beweging. De oliemarkt sloot gisteren op 95.39 $/bbl, flink hoger dan vrijdag. Op het moment van schrijven staat de Xxxxx frontmaand al bijna op 98 $/bbl.
De kolenmarkt leek even wat omlaag te komen. De ontwikkelingen aan de oostgrens van Oekraïne voorkomt echter een bearish beweging, alle inspanningen van China om de kolenprijzen te drukken ten spijt. De markt blijft dus gesteund door fysieke krapte en de oorlogsdreiging. Op de achtergrond spelen ook nog transportproblemen in Rusland, al lijken die nu toch onder controle. De acties van Rusland hebben inmiddels de prijzen van Mar-22 en Cal23 verder opgedreven naar 187 $/ton resp.
121.5 $/ton. Ter vergelijking: een week eerder was dit 176 $/ton respectievelijk 116.30 $/ton.
Gas
De aanvoer van LNG blijft voorlopig wel doorgaan, ondanks de daling van de gasprijzen van de afgelopen dagen. JKM (Aziatische gasmarkt) is net zo hard omlaag gekomen als TTF (Europese gasmarkt). De spreads zijn wel minder dan een paar weken geleden, maar de stijging van vandaag zorgt ervoor dat de spreads weer dik in het voordeel van Europa zijn. Er is iets minder aanbod, maar nog steeds meer dan voldoende. Zeker in de huidige weersomstandigheden. Bovendien lijkt het vooralsnog zeker dat Gazprom, Rusland dus, aan haar leveringsverplichtingen blijft voldoen. Het gaat op dit moment dus niet zozeer om fysieke tekorten op de markt of het risico dat die tekorten gaan optreden. Het is de niet aflatende dreiging van een gewapend conflict dat de markt steunt en de vraag of Rusland zich een betrouwbare gasleverancier blijft tonen.
Emissies
Dec-22 sloot gisteren net onder de 90 €/ton. De markt neigt omlaag en is tegelijk ook in afwachting. In dit geval niet van de ontwikkelingen rondom Oekraïne, maar van ontwikkelingen in de EU. En dan gaat het over regelgeving die prijsvorming gedreven door speculatie moet voorkomen.
Het blijft een interessante vraag: is een CO2-beprijzing doeltreffend? Het zijn extra kosten voor veel bedrijven en het verzwakt (tot nu toe) de concurrentiepositie ten opzichte van landen die niet of in mindere mate aan CO2-beprijzing doen. Het speelveld wordt natuurlijk wel gelijker als heffingen ook op importproducten komt. Maar geld wat je uitgeeft aan CO2-certificaten kun je niet in innovatie of verbeteringen in het algemeen stoppen. Je kunt dus stellen dat er twee keer betaald moet worden: voor de uitstoot en de noodzaak om te investeren. Dit verhoogt de kans op inflatie en hogere prijzen voor de klant. Xxxxxx wordt het erg lastig om marges te halen
OUTLOOK
Gas
Bullish
Vrijdag sloot de markt mede door het warme en winderige weer voor DA, WKND en WD rond de 73
€/MWh, in lijn met de voorkant van de curve. Aan de voorkant van de curve daalde Mar-22 aan het eind van de handelsdag zelfs naar 71.60 €/MWh. Kort na die sluiting ging de markt wel omhoog. Dat had te maken met een storing in het Noorse gasnet. Zaterdag werd nog op 80 €/MWh gehandeld voor zondag en DA. Die storing is inmiddels opgelost en Noorwegen produceert weer maximaal.
Gisteren was het een relatief rustige dag. De markt opende laag, ging daarna beperkt omhoog maar landde weer lager dan het niveau van sluiten op vrijdag. Maar toen kwam het nieuws dat Rusland Oekraïne was binnengetrokken, waarmee de markt weer op scherp is gezet. Het is de vraag of de sancties die Europa en de VS hebben aangekondigd, onszelf niet net zo hard gaan raken als dat ze Rusland zouden moeten raken. De vraag is ook of Rusland zich een betrouwbare leverancier blijft tonen, al is dat de afgelopen 30 jaar telkens wel gebleken. De markt openden fors hoger, maar minder dan in eerste instantie verwacht werd.
Gisteren doet er wat betreft prijzen even niet meer toe. Kort samengevat: Het ging tot en met Q1-23 met 1.20 €/MWh omlaag. Daarna bleef de markt onveranderd. De backwardation (de situatie dat de toekomstige prijs ligt lager dan de spotprijs) nam af. Voor vandaag is de verwachting dat de voorkant gaat stijgen en dat de backwardation juist weer toe gaat nemen. Alles gesteund door de acties van Rusland.
Power
Bullish
Het was een stormachtig weekend en ook gisteren stond er nog een stevige wind. Harde wind wil overigens niet zeggen dat de windmolens ook op volle toeren draaien. Ze kunnen namelijk ook te hard draaien, waardoor ze worden uitgeschakeld door ze in de vaanstand te zetten. Zaterdag ging de base in Nederland tot onder de 100 €/MWh. Dat had vooral ook met de PV productie te maken, die in Nederland een grote invloed heeft. We komen langzaam op het punt dat de zonkracht ook steeds sneller sterker wordt. De base clearde voor vandaag op 166.2 €/MWh en de peak op 162.4 €/MWh. Voor morgen wordt er nog veel meer zon verwacht en bovendien erg mild weer. Dit laatste lijkt zo te blijven tot en met het einde van deze maand. De prijzen zouden dus nog wat verder omlaag kunnen gaan.
De curve bewoog iets omlaag met de gasmarkt. Omdat de powercurve dus, zeker aan de voorkant, voornamelijk wordt bepaald door de gasprijs, is een stijging niet ondenkbaar. Dat zou dan indirect een gevolg zijn van de acties van Rusland. Wel is het zo dat de politiek met argusogen kijkt naar de hoge prijzen, die sommige huishoudens de nek om doen.