ISO 27001: 2017+a11:2020NL

Bedrijfsnaam Vcareconnect

Versie V 4

Versiedatum 25-1-2023

ISO 27001: 2017+a11:2020NL

Norm	Omschrijving	Beheersmaatregel	VVT	Impl.	Wet	Contract	RA/BP	Onderbouwing uitsluiting
A.5 IB-beleid
A.5.1 Aansturing door de directie van de IB
Doelstelling: Het verschaffen van directieaansturing van en -steun voor IB in overeenstemming met bedrijfseisen en relevante wet- en regelgeving.
A.5.1.1	Beleidsregels voor IB	Ten behoeve van IB moet een reeks beleidsregels worden gedefinieerd, goedgekeurd door de directie, gepubliceerd en gecommuniceerd aan medewerkers en relevante externe partijen.	J	J			X
A.5.1.2	Beoordelen van het IB-beleid	Het beleid voor IB moet met geplande tussenpozen of als zich significante veranderingen voordoen, worden beoordeeld om te waarborgen dat het voortdurend passend, adequaat en doeltreffend is.	J	J			X
A.6 Organiseren van IB
A.6.1 Interne organisatie
Doelstelling: Een beheerkader vaststellen om de implementatie en uitvoering van de IB binnen de organisatie te initiëren en te beheersen.
A.6.1.1	Rollen en verant- woordelijkheden IB	Alle verantwoordelijkheden bij IB moeten worden gedefinieerd en toegewezen.	J	J			X
A.6.1.2	Scheiding van taken	Conflicterende taken en verantwoordelijkheidsgebieden moeten worden gescheiden om de kans op onbevoegd of onbedoeld wijzigen of misbruik van de bedrijfsmiddelen van de organisatie te verminderen.	J	J			X
A.6.1.3	Contact met overheidsinstanties	Er moeten passende contacten met relevante overheidsinstanties worden onderhouden.	J	J	X
A.6.1.4	Contact met speciale belangengroepen	Er moeten passende contacten met speciale belangengroepen of andere gespecialiseerde beveiligingsfora en professionele organisaties worden onderhouden.	J	J			X
A.6.1.5	IB in projectbeheer	IB moet aan de orde komen in projectbeheer, ongeacht het soort project.	J	J		X	X
A.6.2 Mobiele apparatuur en telewerken
Doelstelling: Het waarborgen van de veiligheid van telewerken en het gebruik van mobiele apparatuur.
A.6.2.1	Beleid voor mobiele apparatuur	Beleid en ondersteunende beveiligingsmaatregelen moeten worden vastgesteld om de risico’s die het gebruik van mobiele apparatuur met zich meebrengt te beheren.	J	J		X	X
A.6.2.2	Telewerken	Beleid en ondersteunende beveiligingsmaatregelen moeten worden geïmplementeerd ter beveiliging van informatie die vanaf telewerklocaties wordt bereikt, verwerkt of opgeslagen.	J	J		X	X
A.7 Veilig personeel
A.7.1 Voorafgaand aan het dienstverband
Doelstelling: Waarborgen dat medewerkers en contractanten hun verantwoordelijkheden begrijpen en geschikt zijn voor de functies waarvoor zij in aanmerking komen.

A.7.1.1	Screening	Verificatie van de achtergrond van alle kandidaten voor een dienstverband moet worden uitgevoerd in overeenstemming met relevante wet- en regelgeving en ethische overwegingen en moet in verhouding staan tot de bedrijfseisen, de classificatie van de informatie waartoe toegang wordt verleend en de vastgestelde risico’s.	J	J			X
A.7.1.2	Arbeidsvoorwaarde n	De contractuele overeenkomst met medewerkers en contractanten moet hun verantwoordelijkheden voor IB en die van de organisatie vermelden.	J	J		X	X
A.7.2 Tijdens het dienstverband
Doelstelling: Ervoor zorgen dat medewerkers en contractanten zich bewust zijn van hun verantwoordelijkheden op het gebied van IB en deze nakomen.
A.7.2.1	Directieverant- woordelijkheden	De directie moet van alle medewerkers en contractanten eisen dat ze IB toepassen in overeenstemming met de vastgestelde beleidsregels en procedures van de organisatie.	J	J			X
A.7.2.2	Bewustzijn, opleiding en training ten aanzien van IB	Alle medewerkers van de organisatie en, voor zover relevant, contractanten moeten een passende bewustzijnsopleiding en - training krijgen en regelmatige bijscholing van beleidsregels en procedures van de organisatie, voor zover relevant voor hun functie.	J	J			X
A.7.2.3	Disciplinaire procedure	Er moet een formele en gecommuniceerde disciplinaire procedure zijn om actie te ondernemen tegen medewerkers die een inbreuk hebben gepleegd op de IB.	J	J			X
A.7.3 Beëindiging en wijziging van dienstverband
Doelstelling: Het beschermen van de belangen van de organisatie als onderdeel van de wijzigings- of beëindigingsprocedure van het dienstverband.
A.7.3.1	Beëindiging of wijziging van verantwoordelijk- heden van het dienstverband	Verantwoordelijkheden en taken met betrekking tot IB die van kracht blijven na beëindiging of wijziging van het dienstverband moeten worden gedefinieerd, gecommuniceerd aan de medewerker of contractant, en ten uitvoer worden gebracht.	J	J			X
A.8 Beheer van bedrijfsmiddelen
A.8.1 Verantwoordelijkheid voor bedrijfsmiddelen
Doelstelling: Bedrijfsmiddelen van de organisatie identificeren en passende verantwoordelijkheden ter bescherming definiëren.
A.8.1.1	Inventariseren van bedrijfsmiddelen	Informatie, andere bedrijfsmiddelen die samenhangen met informatie en informatieverwerkende faciliteiten moeten worden geïdentificeerd, en van deze bedrijfsmiddelen moet een inventaris worden opgesteld en onderhouden.	J	J		X	X
A.8.1.2	Eigendom van bedrijfsmiddelen	Bedrijfsmiddelen die in het inventarisoverzicht worden bijgehouden moeten een eigenaar hebben.	J	J		X	X
A.8.1.3	Aanvaardbaar gebruik van bedrijfsmiddelen	Voor het aanvaardbaar gebruik van informatie en van bedrijfsmiddelen die samenhangen met informatie en informatieverwerkende faciliteiten moeten regels worden geïdentificeerd, gedocumenteerd en geïmplementeerd.	J	J			X
A.8.1.4	Teruggeven van bedrijfsmiddelen	Alle medewerkers en externe gebruikers moeten alle bedrijfsmiddelen van de organisatie die ze in hun bezit hebben bij beëindiging van hun dienstverband, contract of overeenkomst teruggeven.	J	J			X
A.8.2 Informatieclassificatie
Doelstelling: Bewerkstelligen dat informatie een passend beschermingsniveau krijgt dat in overeenstemming is met het belang ervan voor de organisatie.

A.8.2.1	Classificatie van informatie	Informatie moet worden geclassificeerd met betrekking tot wettelijke eisen, waarde, belang en gevoeligheid voor onbevoegde bekendmaking of wijziging.	J	J			X
A.8.2.2	Informatie labelen	Om informatie te labelen moet een passende reeks procedures worden ontwikkeld en geïmplementeerd in overeenstemming met het informatieclassificatieschema dat is vastgesteld door de organisatie.	J	J			X
A.8.2.3	Behandelen van bedrijfsmiddelen	Procedures voor het behandelen van bedrijfsmiddelen moeten worden ontwikkeld en geïmplementeerd in overeenstemming met het informatieclassificatieschema dat is vastgesteld door de organisatie.	J	J			X
A.8.3 Behandelen van media
Doelstelling: Onbevoegde openbaarmaking, wijziging, verwijdering of vernietiging van informatie die op media is opgeslagen voorkomen.
A.8.3.1	Beheer van verwijderbare media	Voor het beheren van verwijderbare media moeten procedures worden geïmplementeerd in overeenstemming met het classificatieschema dat door de organisatie is vastgesteld.	J	J			X
A.8.3.2	Verwijderen van media	Media moeten op een veilige en beveiligde manier worden verwijderd als ze niet langer nodig zijn, overeenkomstig formele procedures.	J	J			X
A.8.3.3	Media fysiek overdragen	Media die informatie bevatten, moeten worden beschermd tegen onbevoegde toegang, misbruik of corruptie tijdens transport.	J	J			X
A.9 Toegangsbeveiliging
A.9.1 Bedrijfseisen voor toegangsbeveiliging
Doelstelling: Toegang tot informatie en informatieverwerkende faciliteiten beperken.
A.9.1.1	Beleid voor toegangsbeveiliging	Een beleid voor toegangsbeveiliging moet worden vastgesteld, gedocumenteerd en beoordeeld op basis van bedrijfs- en IB-eisen.	J	J			X
A.9.1.2	Toegang tot netwerken en netwerkdiensten	Gebruikers moeten alleen toegang krijgen tot het netwerk en de netwerkdiensten waarvoor zij specifiek bevoegd zijn.	J	J			X
A.9.2 Beheer van toegangsrechten van gebruikers
Doelstelling: Toegang voor bevoegde gebruikers bewerkstelligen en onbevoegde toegang tot systemen en diensten voorkomen.
A.9.2.1	Registratie en uitschrijving van gebruikers	Een formele registratie- en uitschrijvingsprocedure moet worden geïmplementeerd om toewijzing van toegangsrechten mogelijk te maken.	J	J		X	X
A.9.2.2	Gebruikers toegang verlenen	Een formele gebruikerstoegangsverleningsprocedure moet worden geïmplementeerd om toegangsrechten voor alle typen gebruikers en voor alle systemen en diensten toe te wijzen of in te trekken.	J	J			X
A.9.2.3	Beheren van speciale toegangsrechten	Het toewijzen en gebruik van bevoorrechte toegangsrechten moeten worden beperkt en gecontroleerd.	J	J			X
A.9.2.4	Beheer van geheime authenticatie- informatie van gebruikers	Het toewijzen van geheime authenticatie-informatie moet worden beheerst via een formeel beheersproces.	J	J			X

A.9.2.5	Beoordeling van toegangsrechten van gebruikers	Eigenaren van bedrijfsmiddelen moeten toegangsrechten van gebruikers regelmatig beoordelen.	J	J			X
A.9.2.6	Toegangsrechten intrekken of aanpassen	De toegangsrechten van alle medewerkers en externe gebruikers voor informatie en informatieverwerkende faciliteiten moeten bij beëindiging van hun dienstverband, contract of overeenkomst worden verwijderd, en bij wijzigingen moeten ze worden aangepast.	J	J			X
A.9.3 Gebruikersverantwoordelijkheden
Doelstelling: Gebruikers verantwoordelijk maken voor het beschermen van hun authenticatie-informatie.
A.9.3.1	Geheime authenticatie- informatie gebruiken	Van gebruikers moet worden verlangd dat zij zich bij het gebruiken van geheime authenticatie-informatie houden aan de praktijk van de organisatie.	J	J			X
A.9.4 Toegangsbeveiliging van systeem en toepassing
Doelstelling: Onbevoegde toegang tot systemen en toepassingen voorkomen.
A.9.4.1	Beperking toegang tot informatie	Toegang tot informatie en systeemfuncties van applicaties moet worden beperkt in overeenstemming met het beleid voor toegangscontrole.	J	J			X
A.9.4.2	Beveiligde inlogprocedures	Indien het beleid voor toegangsbeveiliging dit vereist, moet toegang tot systemen en toepassingen worden beheerst door een beveiligde inlogprocedure.	J	J			X
A.9.4.3	Systeem voor wachtwoordbeheer	Systemen voor wachtwoordbeheer moeten interactief zijn en sterke wachtwoorden waarborgen.	J	J			X
A.9.4.4	Speciale systeemhulpmiddele n gebruiken	Het gebruik van systeemhulpmiddelen die in staat zijn om beheersmaatregelen voor systemen en toepassingen te omzeilen moet worden beperkt en nauwkeurig worden gecontroleerd.	J	J			X
A.9.4.5	Toegangsbeveiliging op programmabroncod e	Toegang tot de programmabroncode moet worden beperkt.	J	J			X
A.10 Cryptografie
A.10.1 Cryptografische beheersmaatregelen
Doelstelling: Zorgen voor correct en doeltreffend gebruik van cryptografie om de vertrouwelijkheid, authenticiteit en/of integriteit van informatie te beschermen.
A.10.1.1	Beleid inzake het gebruik van cryptografische beheersmaatregele n	Ter bescherming van informatie moet een beleid voor het gebruik van cryptografische beheersmaatregelen worden ontwikkeld en geïmplementeerd.	J	J			X
A.10.1.2	Sleutelbeheer	Met betrekking tot het gebruik, de bescherming en de levensduur van cryptografische sleutels moet tijdens hun gehele levenscyclus een beleid worden ontwikkeld en geïmplementeerd.	J	J			X
A.11 Fysieke beveiliging en beveiliging van de omgeving
A.11.1 Beveiligde gebieden
Doelstelling: Onbevoegde fysieke toegang tot, schade aan en interferentie met informatie en informatieverwerkende faciliteiten van de organisatie voorkomen.

A.11.1.1	Fysieke beveiligingszone	Beveiligingszones moeten worden gedefinieerd en gebruikt om gebieden te beschermen die gevoelige of essentiële informatie en informatieverwerkende faciliteiten bevatten.	J	J		X	X
A.11.1.2	Fysieke toegangsbeveiliging	Beveiligde gebieden moeten worden beschermd door passende toegangsbeveiliging om ervoor te zorgen dat alleen bevoegd personeel toegang krijgt.	J	J		X	X
A.11.1.3	Kantoren, ruimten en faciliteiten beveiligen	Voor kantoren, ruimten en faciliteiten moet fysieke beveiliging worden ontworpen en toegepast.	J	J			X
A.11.1.4	Beschermen tegen bedreigingen van buitenaf	Tegen natuurrampen, kwaadwillige aanvallen of ongelukken moet fysieke bescherming worden ontworpen en toegepast.	J	J		X	X
A.11.1.5	Werken in beveiligde gebieden	Voor het werken in beveiligde gebieden moeten procedures worden ontwikkeld en toegepast.	J	J			X
A.11.1.6	Laad- en loslocatie	Toegangspunten zoals laad- en loslocaties en andere punten waar onbevoegde personen het terrein kunnen betreden, moeten worden beheerst, en zo mogelijk worden afgeschermd van informatieverwerkende faciliteiten om onbevoegde toegang te vermijden.	J	J			X
A.11.2 Apparatuur
Doelstelling: Verlies, schade, diefstal of compromittering van bedrijfsmiddelen en onderbreking van de bedrijfsvoering van de organisatie voorkomen.
A.11.2.1	Plaatsing en bescherming van apparatuur	Apparatuur moet zo worden geplaatst en beschermd dat risico’s van bedreigingen en gevaren van buitenaf, alsook de kans op onbevoegde toegang worden verkleind.	J	J			X
A.11.2.2	Nutsvoorzieningen	Apparatuur moet worden beschermd tegen stroomuitval en andere verstoringen die worden veroorzaakt door ontregelingen in nutsvoorzieningen.	J	J			X
A.11.2.3	Beveiliging van bekabeling	Voedings- en telecommunicatiekabels voor het versturen van gegevens of die informatiediensten ondersteunen, moeten worden beschermd tegen interceptie, verstoring of schade.	J	J	X		X
A.11.2.4	Onderhoud van apparatuur	Apparatuur moet correct worden onderhouden om de continue beschikbaarheid en integriteit ervan te waarborgen.	J	J			X
A.11.2.5	Verwijdering van bedrijfsmiddelen	Apparatuur, informatie en software mogen niet van de locatie worden meegenomen zonder voorafgaande goedkeuring.	J	J			X
A.11.2.6	Beveiliging van apparatuur en bedrijfsmiddelen buiten het terrein	Bedrijfsmiddelen die zich buiten het terrein bevinden, moeten worden beveiligd, waarbij rekening moet worden gehouden met de verschillende risico’s van werken buiten het terrein van de organisatie.	J	J			X
A.11.2.7	Veilig verwijderen of hergebruiken van apparatuur	Alle onderdelen van de apparatuur die opslagmedia bevatten, moeten worden geverifieerd om te waarborgen dat gevoelige gegevens en in licentie gegeven software voorafgaand aan verwijdering of hergebruik zijn verwijderd of veilig zijn overschreven.	J	J			X

A.11.2.8	Onbeheerde gebruikersapparatu ur	Gebruikers moeten ervoor zorgen dat onbeheerde apparatuur voldoende beschermd is.	J	J			X
A.11.2.9	‘Clear desk’- en ‘clear screen’- beleid	Er moet een ‘clear desk’-beleid voor papieren documenten en verwijderbare opslagmedia en een ‘clear screen’-beleid voor informatieverwerkende faciliteiten worden ingesteld.	J	J			X
A.12 Beveiliging bedrijfsvoering
A.12.1 Bedieningsprocedures en verantwoordelijkheden
Doelstelling: Correcte en veilige bediening van informatieverwerkende faciliteiten waarborgen.
A.12.1.1	Gedocumenteerde bedieningsprocedur es	Bedieningsprocedures moeten worden gedocumenteerd en beschikbaar gesteld aan alle gebruikers die ze nodig hebben.	J	J			X
A.12.1.2	Wijzigingsbeheer	Veranderingen in de organisatie, bedrijfsprocessen, informatieverwerkende faciliteiten en systemen die van invloed zijn op de IB moeten worden beheerst.	J	J			X
A.12.1.3	Capaciteitsbeheer	Het gebruik van middelen moet worden gemonitord en afgestemd, en er moeten verwachtingen worden opgesteld voor toekomstige capaciteitseisen om de vereiste systeemprestaties te waarborgen.	J	J			X
A.12.1.4	Scheiding van ontwikkel-, test- en productieomgeving en	Ontwikkel-, test- en productieomgevingen moeten worden gescheiden om het risico van onbevoegde toegang tot of veranderingen aan de productieomgeving te verlagen.	J	J			X
A.12.2 Bescherming tegen malware
Doelstelling: Waarborgen dat informatie en informatieverwerkende faciliteiten beschermd zijn tegen malware.
A.12.2.1	Beheersmaatregele n tegen malware	Ter bescherming tegen malware moeten beheersmaatregelen voor detectie, preventie en herstel worden geïmplementeerd, in combinatie met een passend bewustzijn van gebruikers.	J	J			X
A.12.3 Back-up
Doelstelling: Beschermen tegen het verlies van gegevens.
A.12.3.1	Back-up van informatie	Regelmatig moeten back-upkopieën van informatie, software en systeemafbeeldingen worden gemaakt en getest in overeenstemming met een overeengekomen back-upbeleid.	J	J			X
A.12.4 Verslaglegging en monitoren
Doelstelling: Gebeurtenissen vastleggen en bewijs verzamelen.
A.12.4.1	Gebeurtenissen registreren	Logbestanden van gebeurtenissen die gebruikersactiviteiten, uitzonderingen en IB-gebeurtenissen registreren, moeten worden gemaakt, bewaard en regelmatig worden beoordeeld.	J	J			X
A.12.4.2	Beschermen van informatie in logbestanden	Logfaciliteiten en informatie in logbestanden moeten worden beschermd tegen vervalsing en onbevoegde toegang.	J	J			X
A.12.4.3	Logbestanden van beheerders en operators	Activiteiten van systeembeheerders en -operators moeten worden vastgelegd en de logbestanden moeten worden beschermd en regelmatig worden beoordeeld.	J	J			X

A.12.4.4	Kloksynchronisatie	De klokken van alle relevante informatieverwerkende systemen binnen een organisatie of beveiligingsdomein moeten worden gesynchroniseerd met één referentietijdbron.	J	J			X
A.12.5 Beheersing van operationele software
Doelstelling: De integriteit van operationele systemen waarborgen.
A.12.5.1	Software installeren op operationele systemen	Om het op operationele systemen installeren van software te beheersen moeten procedures worden geïmplementeerd.	J	J			X
A.12.6 Beheer van technische kwetsbaarheden
Doelstelling: Benutting van technische kwetsbaarheden voorkomen.
A.12.6.1	Beheer van technische kwetsbaarheden	Informatie over technische kwetsbaarheden van informatiesystemen die worden gebruikt moet tijdig worden verkregen, de blootstelling van de organisatie aan dergelijke kwetsbaarheden moet worden geëvalueerd en passende maatregelen moeten worden genomen om het risico dat ermee samenhangt aan te pakken.	J	J		X	X
A.12.6.2	Beperkingen voor het installeren van software	Voor het door gebruikers installeren van software moeten regels worden vastgesteld en geïmplementeerd.	J	J			X
A.12.7 Overwegingen betreffende audits van informatiesystemen
Doelstelling: De impact van auditactiviteiten op uitvoeringssystemen zo gering mogelijk maken.
A.12.7.1	Beheersmaatregele n betreffende audits van informatiesystemen	Auditeisen en -activiteiten die verificatie van uitvoeringssystemen met zich meebrengen, moeten zorgvuldig worden gepland en afgestemd om bedrijfsprocessen zo min mogelijk te verstoren.	J	J			X
A.13 Communicatiebeveiliging
A.13.1 Beheer van netwerkbeveiliging
Doelstelling: De bescherming van informatie in netwerken en de ondersteunende informatieverwerkende faciliteiten waarborgen.
A.13.1.1	Beheersmaatregele n voor netwerken	Netwerken moeten worden beheerd en beheerst om informatie in systemen en toepassingen te beschermen.	J	J			X
A.13.1.2	Beveiliging van netwerkdiensten	Beveiligingsmechanismen, dienstverleningsniveaus en beheerseisen voor alle netwerkdiensten moeten worden geïdentificeerd en opgenomen in overeenkomsten betreffende netwerkdiensten. Dit geldt zowel voor diensten die intern worden geleverd als voor uitbestede diensten.	J	J	X	X	X
A.13.1.3	Scheiding in netwerken	Groepen van informatiediensten, -gebruikers en -systemen moeten in netwerken worden gescheiden.	J	J			X
A.13.2 Informatietransport
Doelstelling: Handhaven van de beveiliging van informatie die wordt uitgewisseld binnen een organisatie en met een externe entiteit.
A.13.2.1	Beleid en procedures voor informatietransport	Ter bescherming van het informatietransport, dat via alle soorten communicatiefaciliteiten verloopt, moeten formele beleidsregels, procedures en beheersmaatregelen voor transport van kracht zijn.	J	J		X	X

A.13.2.2	Overeenkomsten over informatietransport	Overeenkomsten moeten betrekking hebben op het beveiligd transporteren van bedrijfsinformatie tussen de organisatie en externe partijen.	J	J		X	X
A.13.2.3	Elektronische berichten	Informatie die is opgenomen in elektronische berichten moet passend beschermd zijn.	J	J		X	X
A.13.2.4	Vertrouwelijkheids- of geheimhoudings- overeenkomst	Xxxxx voor vertrouwelijkheids- of geheimhoudingsovereenkomsten die de behoeften van de organisatie betreffende het beschermen van informatie weerspiegelen moeten worden vastgesteld, regelmatig worden beoordeeld en gedocumenteerd.	J	J		X	X
A.14 Acquisitie, ontwikkeling en onderhoud van informatiesystemen
A.14.1 Beveiligingseisen voor informatiesystemen
Doelstelling: Waarborgen dat IB integraal deel uitmaakt van informatiesystemen in de gehele levenscyclus. Hiertoe behoren ook de eisen voor informatiesystemen die diensten
A.14.1.1	Analyse en specificatie van IB- eisen	De eisen die verband houden met IB moeten worden opgenomen in de eisen voor nieuwe informatiesystemen of voor uitbreidingen van bestaande informatiesystemen.	J	J		X	X
A.14.1.2	Toepassingsdiensten op openbare netwerken beveiligen	Informatie die deel uitmaakt van uitvoeringsdiensten en die via openbare netwerken wordt uitgewisseld, moet worden beschermd tegen frauduleuze activiteiten, geschillen over contracten en onbevoegde openbaarmaking en wijziging.	J	J		X	X
A.14.1.3	Transacties van toepassingsdiensten beschermen	Informatie die deel uitmaakt van transacties van toepassingsdiensten moet worden beschermd ter voorkoming van onvolledige overdracht, foutieve routering, onbevoegd wijzigen van berichten, onbevoegd openbaar maken, onbevoegd vermenigvuldigen of afspelen.	J	J			X
A.14.2 Beveiliging in ontwikkelings- en ondersteunende processen
Doelstelling: Bewerkstelligen dat IB wordt ontworpen en geïmplementeerd binnen de ontwikkelingslevenscyclus van informatiesystemen.
A.14.2.1	Beleid voor beveiligd ontwikkelen	Voor het ontwikkelen van software en systemen moeten regels worden vastgesteld en op ontwikkelactiviteiten binnen de organisatie worden toegepast.	J	J			X
A.14.2.2	Procedures voor wijzigingsbeheer met betrekking tot systemen	Wijzigingen aan systemen binnen de levenscyclus van de ontwikkeling moeten worden beheerst door het gebruik van formele controleprocedures voor wijzigingsbeheer.	J	J			X
A.14.2.3	Technische beoordeling van toepassingen na wijzigingen bedieningsplatform	Als bedieningsplatforms zijn veranderd, moeten bedrijfskritische toepassingen worden beoordeeld en getest om te waarborgen dat er geen nadelige impact is op de activiteiten of de beveiliging van de organisatie.	J	J			X
A.14.2.4	Beperkingen op wijzigingen aan softwarepakketten	Wijzigingen aan softwarepakketten moeten worden ontraden, beperkt tot noodzakelijke veranderingen en alle veranderingen moeten strikt worden gecontroleerd.	J	J			X
A.14.2.5	Principes voor engineering van beveiligde systemen	Principes voor de engineering van beveiligde systemen moeten worden vastgesteld, gedocumenteerd, onderhouden en toegepast voor alle verrichtingen betreffende het implementeren van informatiesystemen.	J	J			X

A.14.2.6	Beveiligde ontwikkelomgeving	Organisaties moeten beveiligde ontwikkelomgevingen vaststellen en passend beveiligen voor verrichtingen op het gebied van systeemontwikkeling en integratie die betrekking hebben op de gehele levenscyclus van de systeemontwikkeling.	J	J			X
A.14.2.7	Uitbestede softwareontwikkelin g	Uitbestede systeemontwikkeling moet onder supervisie staan van en worden gemonitord door de organisatie.	N	N				Vcare besteedt geen systeemontwikkeling uit.
A.14.2.8	Testen van systeembeveiliging	Tijdens ontwikkelactiviteiten moet de beveiligingsfunctionaliteit worden getest.	J	J			X
A.14.2.9	Systeemacceptatie- tests	Voor nieuwe informatiesystemen, upgrades en nieuwe versies moeten programma’s voor het uitvoeren van acceptatietests en gerelateerde criteria worden vastgesteld.	J	J		X	X
A.14.3 Testgegevens
Doelstelling: Bescherming waarborgen van gegevens die voor het testen zijn gebruikt.
A.14.3.1	Bescherming van testgegevens	Testgegevens moeten zorgvuldig worden gekozen, beschermd en gecontroleerd.	J	J			X
A.15 Leveranciersrelaties
A.15.1 IB in leveranciersrelaties
Doelstelling: De bescherming waarborgen van bedrijfsmiddelen van de organisatie die toegankelijk zijn voor leveranciers.
A.15.1.1	IB-beleid voor leveranciersrelaties	Met de leverancier moeten de IB-eisen om risico’s te verlagen die verband houden met de toegang van de leverancier tot de bedrijfsmiddelen van de organisatie, worden overeengekomen en gedocumenteerd.	J	J		X	X
A.15.1.2	Opnemen van beveiligingsaspecte n in leveranciers- overeenkomsten	Alle relevante IB-eisen moeten worden vastgesteld en overeengekomen met elke leverancier die toegang heeft tot IT- infrastructuurelementen ten behoeve van de informatie van de organisatie, of deze verwerkt, opslaat, communiceert of biedt.	J	J		X	X
A.15.1.3	Toeleveringsketen van informatie- en communicatie- technologie	Overeenkomsten met leveranciers moeten eisen bevatten die betrekking hebben op de IB-risico’s in verband met de toeleveringsketen van de diensten en producten op het gebied van informatie- en communicatietechnologie.	J	J	X	X	X
A.15.2 Beheer van dienstverlening van leveranciers
Doelstelling: Een overeengekomen niveau van IB en dienstverlening in overeenstemming met de leveranciersovereenkomsten handhaven.
A.15.2.1	Monitoring en beoordeling van dienstverlening van leveranciers	Organisaties moeten regelmatig de dienstverlening van leveranciers monitoren, beoordelen en auditen.	J	J		X	X
A.15.2.2	Beheer van veranderingen in de dienstverlening van leveranciers	Veranderingen in de dienstverlening van leveranciers, met inbegrip van handhaving en verbetering van bestaande beleidslijnen, procedures en beheersmaatregelen voor IB, moeten worden beheerd, rekening houdend met de kritikaliteit van bedrijfsinformatie, betrokken systemen en processen en herbeoordeling van risico’s.	J	J		X	X
A.16 Beheer van IB-incidenten
A.16.1 Beheer van IB-incidenten en -verbeteringen
Doelstelling: Een consistente en doeltreffende aanpak bewerkstelligen van het beheer van IB-incidenten, met inbegrip van communicatie over beveiligingsgebeurtenissen en

A.16.1.1	Verantwoordelijkhe- den en procedures	Directieverantwoordelijkheden en -procedures moeten worden vastgesteld om een snelle, doeltreffende en ordelijke respons op IB- incidenten te bewerkstelligen.	J	J			X
A.16.1.2	Rapportage van IB- gebeurtenissen	IB-gebeurtenissen moeten zo snel mogelijk via de juiste leidinggevende niveaus worden gerapporteerd.	J	J			X
A.16.1.3	Rapportage van zwakke plekken in de IB	Van medewerkers en contractanten die gebruikmaken van de informatiesystemen en -diensten van de organisatie moet worden geëist dat zij de in systemen of diensten waargenomen of vermeende zwakke plekken in de IB registreren en rapporteren.	J	J			X
A.16.1.4	Beoordeling van en besluitvorming over IB-gebeurtenissen	IB-gebeurtenissen moeten worden beoordeeld en er moet worden geoordeeld of zij moeten worden geclassificeerd als IB-incidenten.	J	J			X
A.16.1.5	Respons op IB- incidenten	Op IB-incidenten moet worden gereageerd in overeenstemming met de gedocumenteerde procedures.	J	J			X
A.16.1.6	Lering uit IB- incidenten	Kennis die is verkregen door IB-incidenten te analyseren en op te lossen moet worden gebruikt om de waarschijnlijkheid of impact van toekomstige incidenten te verkleinen.	J	J			X
A.16.1.7	Verzamelen van bewijsmateriaal	De organisatie moet procedures definiëren en toepassen voor het identificeren, verzamelen, verkrijgen en bewaren van informatie die als bewijs kan dienen.	J	J			X
A.17 IB-aspecten van bedrijfscontinuïteitsbeheer
A.17.1 IB-continuïteit
Doelstelling: IB-continuïteit moet worden ingebed in de systemen van het bedrijfscontinuïteitsbeheer van de organisatie.
A.17.1.1	IB-continuïteit plannen	De organisatie moet haar eisen voor IB en voor de continuïteit van het IB-beheer in ongunstige situaties, bijv. een crisis of een ramp, vaststellen.	J	J		X	X
A.17.1.2	IB-continuïteit implementeren	De organisatie moet processen, procedures en beheersmaatregelen vaststellen, documenteren, implementeren en handhaven om het vereiste niveau van continuïteit voor IB tijdens een ongunstige situatie te waarborgen.	J	J		X	X
A.17.1.3	IB-continuïteit verifiëren, beoordelen en evalueren	De organisatie moet de ten behoeve van IB-continuïteit vastgestelde en geïmplementeerde beheersmaatregelen regelmatig verifiëren om te waarborgen dat ze deugdelijk en doeltreffend zijn tijdens ongunstige situaties.	J	J		X	X
A.17.2 Redundante componenten
Doelstelling: Beschikbaarheid van informatieverwerkende faciliteiten bewerkstelligen.
A.17.2.1	Beschikbaarheid van informatieverwerken de faciliteiten	Informatieverwerkende faciliteiten moeten met voldoende redundantie worden geïmplementeerd om aan beschikbaarheidseisen te voldoen.	J	J		X	X
A.18 Naleving
A.18.1 Naleving van wettelijke en contractuele eisen
Doelstelling: Voorkomen van schendingen van wettelijke, statutaire, regelgevende of contractuele verplichtingen betreffende IB en beveiligingseisen.

A.18.1.1	Vaststellen van toepasselijke wetgeving en contractuele eisen	Alle relevante wettelijke statutaire, regelgevende, contractuele eisen en de aanpak van de organisatie om aan deze eisen te voldoen moeten voor elk informatiesysteem en de organisatie expliciet worden vastgesteld, gedocumenteerd en actueel gehouden.	J	J	X	X	X
A.18.1.2	Intellectuele eigendomsrechten	Om de naleving van wettelijke, regelgevende en contractuele eisen in verband met intellectueleeigendomsrechten en het gebruik van eigendomssoftwareproducten te waarborgen moeten passende procedures worden geïmplementeerd.	J	J	X	X	X
A.18.1.3	Beschermen van registraties	Registraties moeten in overeenstemming met wettelijke, regelgevende, contractuele en bedrijfseisen worden beschermd tegen verlies, vernietiging, vervalsing, onbevoegde toegang en onbevoegde vrijgave.	J	J	X	X	X
A.18.1.4	Privacy en bescherming van persoonsgegevens	Privacy en bescherming van persoonsgegevens moeten, voor zover van toepassing, worden gewaarborgd in overeenstemming met relevante wet- en regelgeving.	J	J	X	X	X
A.18.1.5	Voorschriften voor het gebruik van cryptografische beheersmaatregele n	Cryptografische beheersmaatregelen moeten worden toegepast in overeenstemming met alle relevante overeenkomsten, wet- en regelgeving.	J	J	X	X	X
A.18.2 IB-beoordelingen
Doelstelling: Verzekeren dat IB wordt geïmplementeerd en uitgevoerd in overeenstemming met de beleidsregels en procedures van de organisatie.
A.18.2.1	Onafhankelijke beoordeling van IB	De aanpak van de organisatie ten aanzien van het beheer van IB en de implementatie ervan (bijv. beheersdoelstellingen, beheersmaatregelen, beleidsregels, processen en procedures voor IB), moeten onafhankelijk en met geplande tussenpozen of zodra zich belangrijke veranderingen voordoen worden beoordeeld.	J	J			X
A.18.2.2	Naleving van beveiligingsbeleid en normen	Leidinggevenden moeten regelmatig de naleving van de informatieverwerking en -procedures binnen haar verantwoordelijkheidsgebied beoordelen aan de hand van de desbetreffende beleidsregels, normen en andere eisen betreffende beveiliging.	J	J			X
A.18.2.3	Beoordeling van technische naleving	Informatiesystemen moeten regelmatig worden beoordeeld op naleving van de beleidsregels en normen van de organisatie voor IB.	J	J			X