DAG 4 – MARKTPRAKTIJKEN
Xxxxxx Xxxxx - jurist OCMW Heist-op-den-Berg
DAG 4 – MARKTPRAKTIJKEN
▪ 1. INLEIDING
▪ 2. CONTRACT: VORM
▪ 3. VÓÓR HET CONTRACT
▪ 4. CONTRACT: INHOUD
▪ 5. SAMENVATTING / DOSSIERS
▪ 6. VERLENGING / HERROEPING
▪ 7. TIPS / ONDERHANDELEN
1
1.1. OPWARMERTJE
⭘ PABO (bijlage 1)
🠪 vraag: welk totaalbedrag betaal je?
€ 0-50 € 50-70 € 70-100 € 100-140 € > 140
2
1.2. WETGEVING
ONDERNEMING
natuurlijk/rechtspersoon duurzaam economisch doel
PRODUCT
GOED
+ energie (gas en elektricteit)
DIENST
+ telecom
+ krediet
+ verzekering
+ veel energiewetgeving
+ akkoord-gedragscode
(nieuwste versie = 1/1/2018)
CONSUMENT
natuurlijk persoon (hoofdzakelijk) privédoel
+ WEC (telecomwet)
+ WOO (radio/TV)
+ wetgeving krediet
+ wetgeving verzekering
3
+ Wet 6 april 2010 (WMPC) (vanaf 12 mei 2010)
+ Wet 21 december 2013 WMPC ⭢ boek VI. WER (vanaf 31 mei 2014)
BASIS: BURGERLIJK WETBOEK
(algemeen contractenrecht, verjaring, …)
1.3. SOORTEN SCHULDEN
4
Aankoop in winkel / via postorder Abonnement krant / puzzelboekje Abonnement fitness
Medische schuld (zh / ziekenvervoer / labo) Vrije beroeper (tandarts/apotheek/kine/advocaat) Energie - telecom - krediet = “contract”
onderneming-consument
Huurschuld?
Penale boete = wetgeving (≠ contract)
Fiscale schuld ≠ onderneming
Schuld gemeente / boete De Lijn / NMBS Water = reglement (≠ contract)
4
2. CONTRACT: VORM
2.1. CONTRACT OP AFSTAND
2.2. CONTRACT BUITEN VERKOOPRUIMTEN
2.3. ‘GEWOON’ CONTRACT
2.4. VORM - IN PRAKTIJK?
5
2.1. CONTRACT OP AFSTAND
⭘ “op afstand” =
⚫ art. I.8, 15°: via “techniek communicatie op afstand”
⚫ art. I.8, 16°: geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid van onderneming en consument
⭘ voorbeelden?
• Bestelling via post / website
• Bestelling via telefoon (zelf bellen + opgebeld worden!)
⭘ TOTSTANDKOMING CONTRACT
1. Bestelling
2. (Aankoop)bevestiging
3. + daarna: levering (= uitvoering contract)
6
2.1. CONTRACT OP AFSTAND
⭘ VORM / VERPLICHTE STUKKEN?
⭘ art. VI.46§7: Bevestiging op duurzame drager
⭘ inhoud: herneming info art. VI.45§7:
⚫ voornaamste kenmerken goederen en diensten
⚫ alle gegevens van onderneming
⚫ totale prijs + bedrag leveringskosten (minstens vermelding dat er extra kosten zijn als men ze vooraf niet kan berekenen)
⚫ Wijze van betaling, levering, uitvoering, …
⚫ Duur OK + opzegrecht + herroepingsrecht (wel of niet?)
⭘ Tijdstip: ≤ levering goed / < uitvoering dienst
⭘ Handtekening is NIET nodig!
🠪 misbruik mogelijk: geen controle identiteit
7
2.1. CONTRACT OP AFSTAND
⭘ SANCTIE op (foute of geen) VORM?
⭘ WER: GEEN rechtstreekse SANCTIE (art. VI.46§7)
⭘ maar wel… onrechtstreeks:
⚫ “afgedwongen aankoop” indien geen enkel bewijs van bestelling of bevestiging op drager (art. VI.38) (zie 3.4.)
⚫ + specifieke sanctie op ontbreken info herroeping (zie 6.3.)
8
⭘ ENERGIE: OP AFSTAND: EXTRA VORM?
⚫ via telefoon: herbevestiging klant vereist (1.2.2. Akkoord)
via internet/brief: geen extra regels (1.2.1. Akkoord)
⚫ SANCTIE: herstel oude relatie (oude contract of vorige leverancier) + volledige terugbetaling facturen (1.4. Akkoord)
⭘ ⭤ Vroeger (WMPC): verzakingsrecht 3 maand (art. 47§2)
2.2. CONTRACT BUITEN VKR
o “verkoopruimte” (art. I.8, 31-32°) =
o onverplaatsbare ruimte + permanente activiteit
o OF verplaatsbare ruimte + gewoonlijke activiteiten
o BUITEN DE “verkoopruimte” =
o op een andere plaats dan verkoopruimte
o in verkoopruimte, maar direct na ‘binnenlokking buiten’
o tijdens excursie door onderneming
o enkele uitzonderingen: art. VI.66
o levering voeding/drank aan huis (vaste ronde)
o verkoop < € 50 op manifestatie met menslievend doel
o verzekeringen en consumentenkredieten
9
2.2. CONTRACT BUITEN VKR
⭘ VORM / VERPLICHTE STUKKEN?
⭘ art. VI.65: “onderneming bezorgt kopie ondertekende overeenkomst OF bevestiging op duurzame drager”
⚫ Inhoud / verplichte informatie:
⚫ Totale prijs + info over herroepingsrecht
⚫ Info over duurtijd OF opzeg (bij onbepaalde duur of verlenging)
⚫ HANDTEKENING? NEE (niet noodzakelijk)
⚫ SANCTIE? NEE… ⚫ misschien afgedwongen aankoop (3.4.)
⚫ eventueel sanctie herroepingsrecht (6.3.)
10
⭘ ⭤ Vroeger (art. 60 WMPC):
⚫ schriftelijk contract in x exemplaren + HANDTEKENING
⚫ SANCTIE = nietigheid contract
2.2. CONTRACT BUITEN VKR
11
⭘ ENERGIE: BUITEN DE VKR: EXTRA VORM?
⭘ = 1.3. Akkoord
⚫ door verkoper en klant ondertekend = HANDTEKENING!
⚫ klant krijgt origineel op papier (of andere duurzame drager)
⚫ algemene voorwaarden moeten erbij zitten
⚫ daarna moet leverancier contract bevestigen (brief of mail)
⭘ 14 punten: datum en plaats sluiting, begin- en einddatum (of duur), prijs/tarieven, herroepingsrecht, aanvullende diensten/goederen
⭘ + “De bevestiging bevat tevens een kopie van het door beide partijen ondertekend contract, met inbegrip van de alg.vw.”
⚫ SANCTIE (1.4. Akkoord) : herstel oude relatie
+ volledige terugbetaling van alle reeds betaalde facturen
2.3. ‘GEWOON’ CONTRACT
⭘ “gewoon” = niet op afstand en niet buiten VKR
⭘ WER: GEEN vormeisen → bewijsprobleem?
⭘ B.W: vordering > 375 euro: geschrift nodig als bewijs in rechte
⭘ LET OP: handtekening is nooit nodig!
⭘ “bestelbon op afstand” = bewijs bestelling (nadien moet bevestiging op duurzame drager volgen)
≠ “bestelbon” VI.88 (algemeen, meestal gewoon contract) = verplicht bij uitgestelde levering + reeds voorschot betaald
12
⭘ Energie: WEL vorm: art. 5.6.1, 8°energiebesluit: leverancier moet ‘contract bezorgen’ = duurzame drager)
⭘ Telecom: WEL vorm: WEC (art. 108) + WOO (art. 6): ‘contract’ met info in heldere vorm = duurzame drager
2.4. VORM - IN PRAKTIJK?
⭘ MODELBRIEVEN? (bijlage 2)
⚫ Brief 1: bij opstart dossier
⚫ Brief 2: extra bewijsstukken (indien geen reactie of als deze stukken nog ontbreken)
⭘ iPUZZEL (bijlage 3)
⚫ Type contract?
⚫ Goed/dienst?
⚫ Welke wetgeving is toepasselijk?
⚫ Vormvoorwaarden OK?
⚫ Nog opmerkingen?
13
2.4. VORM - IN PRAKTIJK?
⭘ contract of bevestiging ‘kan’ vaak niet bezorgd worden…
⚫ Wat dan?
⭘ Geen extra kosten betalen?
⭘ Wel hoofdsom (facturen dienst/goed) betalen?
⚫ Afdwingbare sanctie?
⭘ Zie hoofdstuk 0-0-0 (xxxxxxxxxx!)
x Xxxxxxxx sanctie bij energiecontracten = 1.4. Akkoord
14
3. VÓÓR HET CONTRACT
3.1. INFOPLICHT
3.2. ALGEMENE VOORWAARDEN
3.3. ONEERLIJKE HANDELSPRAKTIJKEN
3.4. AFGEDWONGEN AANKOPEN
15
3.1. INFORMATIEPLICHT
⭘ Infoplicht (art.VI.2 / gedragscode energie)
⚫ over kenmerken product (o.a. totale prijs, …)
⚫ over voorwaarden contract (verlenging, …)
⚫ ten laatste op ogenblik sluiten contract
⚫ door verkoper (niet producent)
⭘ Doel: consument moet kunnen beslissen of hij dat product wil kopen + ook onder die bepaalde voorwaarden
⭘ Concrete invulling: vanuit perspectief / niveau consument
⭘ SANCTIE?
⚫ WMPC / WER: nee (niet rechtstreeks)…
⚫ B.W.: nietigheid OK (dwaling) + vergoeding?
⚫ VI.38 WER: verzwijgen info = misleiding (3.3.)…?
16
3.2. ALG. VOORWAARDEN
⭘ WAT? WAAROM? Ze zijn deel van “het contract”!
⭘ RECHTMATIG? → zie 4.2.
⭘ TEGENSTELBAAR? → 4 voorwaarden
⚫ (a) “voorafgaand” = voordat consument ‘gebonden is’
⚫ (b) effectief ≠ beding kennisname en aanvaarding
⚫ (c) (mogelijkheid tot) kennisname = feitendiscussie
▪ Leesbaar / zichtbaar
▪ Begrijpelijk (⭤ vreemde taal / juristentaal)
▪ Beschikbaar ~ medium (verwijzing naar vindplaats)
⚫ (d) aanvaarding (wordt automatisch ‘vermoed’…)
⚫ + online: Link tijdens bestelproces + “ik aanvaard”
⚫ + energie/telecom: herneming algemene leer
17
3.2. ALG. VOORWAARDEN
⭘ NIET TEGENSTELBAAR 🡒 SANCTIES?
⚫ Algemene voorwaarden maken geen deel uit van OK
⚫ Overeenkomst is misschien zelfs nietig (bedrog)…?
⚫ Wie moet niet-tegenstelbaarheid aanvoeren?
⭘ Cliënt verschijnt: cliënt moet het aanvoeren
⭘ Bij verstek: art. 806 Ger.W.: tot 2015: rechter mag het ambtshalve (zie BELGACOM – Rb. Mechelen)
⭘ sinds 2015: (Xxxxxxxxx X): rechter mag dit enkel nog indien ⭤ openbare orde (… maar in praktijk: nuance)
⭘ Cass.13/12/2016: ruime invulling ‘openbare orde’
⭘ 2017: ook mogelijk/verplicht als rechter ambtshalve regels moet toepassen (vb. Europees recht)
18
3.2. ALG. VOORWAARDEN
☞ in praktijk: discussies zonder einde…
☞ print van huidige voorwaarden is niet relevant …
☞ factuurvoorwaarden gelden niet (niet vooraf ter kennis)
☞ schuldeisers begrijpen de discussie niet (of willen niet)
☞ voorbeeld: XXX.XXX / INTRUM
19
3.2. ALG. VW: ZIEKENHUIS?
☞ Cass. 19 dec 2011: “Patiënt moet op voorhand (in contract) op de hoogte zijn van schadebeding, niet achteraf (factuur)”
☞ voorbeeld: XXXXXX XXXXXXXXX
…
20
3.2. ALG. VW: ZIEKENHUIS?
☞ Praktijk? schadebeding / invorderingskost / verjaring ?
☞ Xxxx. Xxxxxx 00 sept 2012
☞ Info? Cahier ‘gezondheid kost geld’ (Politeia, Xxxxxx Xxxx)
☞ AMBUCE (bijlage 4)
☞ AZH / GZA (“innovatieve” ziekenhuizen) (bijlage 5)
21
zwarte lijst
zwarte lijst
3.3. HANDELSPRAKTIJKEN
☞ ~ Europese richtlijnen
☞ Art. I.8, 23°: definitie ‘handelspraktijk’: iedere handeling, omissie ivm verkoop product (vóór, tijdens en na)
☞ Art. VI.93 : open norm ‘oneerlijk’:
☞ In strijd met vereisten professionele toewijding
☞ EN (mogelijke) verstoring van economische gedrag gemiddelde consument van de doelgroep
☞ Art. VI.94 :
❸
❷
❶
22
☞ ‘agressieve’
☞ algemene norm (VI.101- 102) = consument ‘dwingen’ tot bepaalde keuze door intimidatie
☞ (art. VI.103)
zwarte lijst
☞ ‘misleidende’
☞ algemene norm (VI.97-99)
= essentiële elementen fout voorstellen / verzwijgen ⭢ ‘foute’ keuze consument
☞ zwarte lijst (art. VI.100)
Wat onderzoeken?
3.3. HANDELSPRAKTIJKEN
⭘ Voorbeelden
1) Hof van Beroep Antwerpen 17 november 2014
⚫ Beveiligingsfirma verkoopt alarmsysteem + telebewaking + diensten + onderhoudscontract aan MS-patiënt in rolstoel
⚫ Totstandkoming? firma deed telefoons (+ direct lijn verbreken) om personen ‘alert te maken’ voor risico inbraak
+ risico-analyses + voorstel tot bezoek
⚫ Oordeel rechter?
⚫ art. VI.100,12°: feitelijk onjuiste beweringen doen over aard en omvang van het gevaar dat persoonlijke veiligheid van de consument of zijn gezin zou bedreigen indien de consument het product niet koopt = misleidende HP
⚫ + art. VI.101 = algemene norm agressieve HP
23
3.3. HANDELSPRAKTIJKEN
⭘ Voorbeelden
2) Lokvogelreclame / praktijk art. VI.100,6°
3) Reclame voor ‘wondermiddelen’
24
3.3. HANDELSPRAKTIJKEN
⭘ Voorbeelden
4) Test-aankoop / VW D’Ieteren
• najaar 2015: uitbraak “dieselgate”
• juni 2016: Test-aankoop lanceert groepsvordering
• december 2017: groepsvordering ontvankelijk verklaard (gevolg: test-aankoop mag ALLE Belgische consumenten vertegenwoordigen (er is wel OPT-OUT-mogelijkheid)
• juli 2018: aanvang onderhandelingsfase (akkoord over schadevergoedingen)
• augustus 2019: einde onderhandelingsfase, datum inhoudelijke behandeling bij rechtbank nog vast te stellen
• oktober 2019: brief naar voorzitter Europese Commissie (Xxxxxx xxx xxx Xxxxx) om aan te dringen bij VW
25
3.3. HANDELSPRAKTIJKEN
⭘ Voorbeelden
5) Test-aankoop / Apple 6) ?
26
3.3. HANDELSPRAKTIJKEN
⭘ STRAFSANCTIES = boek XV. WER
⭘ BURGERLIJKE SANCTIES = art. VI.38
⭘ 1e lid: CONSUMENT kan terugbetaling EISEN, zonder teruggave product (rechter MOET dit toekennen)
= ENKEL voor bepaalde punten van zwarte lijsten:
❶ ZWARTE LIJST MISLEIDENDE HP: 100 (12, 16 en 17°)
❶ ZWARTE LIJST AGRESSIEVE HP: 103 (1,2 en 8°)
⭘ 2e lid: rechter KAN zelfde sanctie opleggen
= voor inbreuken op ❶ ZWARTE LIJSTEN (andere punten)
+ ❸ OPEN NORM + ❷ ALGEMENE NORM “ONEERLIJK”
27
3.4. AFGEDWONGEN AANKOPEN
⭘ art. VI.100, 21°(zwarte lijst misleidende handelspraktijken): “marketingmateriaal voorzien van een factuur of een soortgelijk document waarin om betaling wordt gevraagd, waardoor bij de consument de indruk wordt gewekt dat hij het product al heeft besteld, terwijl dat niet het geval is”
⭘ art. VI.103, 6° (zwarte lijst agressieve handelspraktijken): “vragen om betaling/terugzending van producten die werden geleverd, maar waar de consument niet om heeft gevraagd”
🠪 inbreuk art. VI.103, 6°= specifieke SANCTIE art. VI.38, 3e lid: consument mag product houden en moet niet betalen
⭘ toepassing: art. VI.41: verbod op reeds aangevinkte opties
⚫ vb: extra verzekering bij vliegticket
⚫ SANCTIE: terugbetaling extra kost vragen
28
3.4. AFGEDWONGEN AANKOPEN
⭘ EDITIONS ATLAS / MIRIALE-TONO (bijlage 6)
⭘ Klant krijgt 2 facturen: wat valt op?
⭘ Hoofdstuk 2: type contract? 🠪 vorm?
⭘ Hoofdstuk 3: oneerlijke praktijk? afgedwongen aankoop?
⭘ Als alles in orde is: onderzoek verder…
⭘ inhoud contract (eenmalige aankoop of abonnement?) (zie 4.)
⭘ misschien stilzwijgende verlenging? (zie 6.1.)
29
⭘ CHECK alle “bestanddelen” van een contract:
⭘ bestelling? (indien nee: afgedwongen aankoop)
⭘ bevestiging (indien nodig)? (indien nee: vorm niet OK)
⭘ (levering?) (indien nee: contract werd niet uitgevoerd)
4. CONTRACT: INHOUD
4.1. DUIDELIJKE CLAUSULES
4.2. ONRECHTMATIGE BEDINGEN
4.3. SCHADEBEDINGEN
30
4.1. DUIDELIJKE CLAUSULES
⭘ art. VI.37
⭘ Onderneming moet clausules duidelijk opstellen
⚫ alle schriftelijke clausules
⚫ ongeacht waar ze staan (bestelbon, alg.vw., internet...)
⭘ Interpretatieregels:
☞ VI.37, § 2, 1e lid : bij twijfel heeft de voor de consument
gunstigste interpretatie voorrang
☞ VI.37, § 2, 2e lid : overeenkomst kan worden
geïnterpreteerd ~ gevoerde handelspraktijken (3.3.)
☞ reclamebeloftes vóór OK kunnen binnensluipen in OK
31
⭘ onduidelijk 🠪 interpretatie in voordeel consument (VI.37)
⚫ eenmalige aankoop 3,88 euro maar toch “vrijblijvende vervolgzendingen tot wederopzegging”
⚫ + afgedwongen aankoop (VI.103,6°)
⭘ duidelijk 🠪 = duidelijk
⚫ ‘zonder verdere koopverlichting’ + “recht van retour” (geen plicht)
⚫ dus: volgende zendingen zijn duidelijk niet gevraagd (VI.103,6)
4.1. DUIDELIJKE CLAUSULES
⭘ Voorbeeld LECTURAMA
32
4.2. ONRECHTMATIGE BEDINGEN
⭘ REDEN? Freedom of contract = illusie
⭘ DEFINITIE (art. I.8, 22°)
☞ beding of voorwaarde
☞ in overeenkomst (ook alg.vw., ticket, factuur, bestelbon)
☞ dat kennelijk onevenwicht schept tussen partijen
☞ in nadeel consument
⚫ De Standaard 4 oktober 2018
33
Een onrechtmatig beding (4.2.) is ‘automatisch’ eigenlijk ook een oneerlijke handelspraktijk (3.3.)
4.2. ONRECHTMATIGE BEDINGEN
⭘ ALGEMENE NORM (art. VI.82)
☞ “kennelijk onevenwicht” kan afhangen van:
☞ Omstandigheden (reclame / verwachtingen / info …)
☞ Andere bedingen in overeenkomst (cumulatie?)
⭘ ZWARTE LIJST (art. VI.83)
☞ “lijst 33 “zwarte” (eigenlijk grijze) bedingen
⭘ Verkoper mag niet alle aansprakelijkheid afwijzen
⚫ opzet / zware fout: aansprakelijkheid moet blijven
⚫ objectieve aansprakelijkheid moet blijven
34
33
4.2. ONRECHTMATIGE BEDINGEN
⭘ Verkoper mag prijs niet eenzijdig wijzigen
⚫ tenzij (bij onbepaalde duur): consument kan opzeggen
⚫ tenzij prijs ~ objectieve factoren of (enkel) indexering
⚫ (+ zie ook specifieke regelingen telecom / energie)
⭘ LIFESTYLE (bijlage 7)
35
4.2. ONRECHTMATIGE BEDINGEN
⚫ Persbericht Test-Aankoop 3 januari 2020
36
4.2. ONRECHTMATIGE BEDINGEN
⭘ SANCTIE? (art. VI.84)
⚫ (absolute) nietigheid beding (OK blijft bestaan)
⚫ dwingend (consument kan geen afstand doen van rechten)
⚫ rechter beoordeelt (zwarte lijst of algemene norm)
⭘ VRAAG:
⭘ mag rechter bij verstek ook de nietigheid opwerpen?
⚫ Relevant want onrechtmatige bedingen ≠ openbare orde
⚫ Zie 3.2. + specifiek voor onrechtmatige bedingen: rechtspraak Europees Hof van Justitie: rechter moet bedingen in consumentencontracten ambtshalve toetsen, ook bij verstek (HvJ 18 mei 2017)
37
4.3. SCHADEBEDINGEN
⭘ Wat? Waarom? BW: wanprestatie 🠪 recht op SV
⭘ Schadebeding: op voorhand potentiële schade ramen
WER: Beding ongeldig / onrechtmatig indien:
art. VI.83 (zwarte lijst):
1. NIET wederkerig (17°)
2. NIET gelijkwaardig (17°)
3. Bedrag NIET ~ potentieel nadeel (24°)
art. VI.82 (algemene norm): ‘kennelijk onevenwicht’
⭘ toegepast in rechtspraak: bv. XxX Xxxx 0 jan 2012
38
⚫ energie: geen opzeg/verbrekingsvergoedingen meer
⚫ telecom: opzeg ≥ 6 maand: geen vergoeding meer … behalve restwaarde toestel (volgens tabel)
4.3. SCHADEBEDINGEN
⭘ Wetsvoorstellen: veel… (sinds 2014)
⭘ Wetsvoorstel PS (0267)
⭘ Niet tijdige betaling = schadevergoeding maximaal 40 euro (vordering tot 400 euro) + 10% op schijf 400 - 5000 euro
⭘ Contract mag geen andere ‘types’ vergoedingen bepalen
⭘ Intrest = maximaal wettelijke intrest + 10%
⭘ Betaaltermijn 20 dagen + 10 dagen (na gratis herinnering)
⭘ 19 dec 2019… amendementen (15 + 3 dagen) + uitstel…
39
4.3. SCHADEBEDINGEN
⭘ INDIEN ONRECHTMATIG 🠪 Beding = NIETIG
⮚ VRAAG: kan SE nog (kleinere) vergoeding vragen? NEE
⮚ er is geen contractuele grond voor + rechter mag niet terugvallen op vergoeding gemeen recht (HvJ 17 mei 2018)
⮚ alleen wettelijke intrest kan worden gevraagd
⮚ maar theorie ≠ praktijk (wel in Rb. Xxxxxxx 0 dec 2008)
⭘ INDIEN RECHTMATIG 🠪 Beding = GELDIG 🠪 BETALEN…
⮚ VRAAG: geen vermindering meer mogelijk? JAWEL
⮚ MATIGINGSBEVOEGDHEID RECHTER
⮚ Art. 1153 BW: vermindering intrest (tot wettelijke: 2% (2019))
⮚ Art. 1231 BW: vermindering schadebeding (tot voorzienbare of werkelijke schade (als bewijs wordt geleverd door SE)
40
4.3. SCHADEBEDINGEN
⭘ Toepassing: NMBS-boetes?
⭘ Enkele “problemen”:
⭘ Is NMBS (overheidsbedrijf) onderneming? Ja
⭘ Is er een contract? Nee… een reglement (BS)
⭘ Is dan WER helemaal uitgesloten? … Nee: “onrechtmatige bedingen” = soort basisnorm
⭘ xxx.xxxxxxxxxxxx.xx + reactie Modero
⭘ rechtspraak is verdeeld:
⭘ Vred. Antwerpen 23/09/15 (bijlage 8)
41
5. SAMENVATTING / DOSSIERS
5.1. CHECKLIST
5.2. MINNELIJKE INVORDERING
5.3. DOSSIERS
42
5.1. CHECKLIST
a. welk soort schuld / welke relatie?
b. is er een contract? of 2, 3, …?
c. wat staat er in het contract?
d. wat is er gebeurd (+ welke facturen)?
e. rechten / wet / sancties?
COMBINEER!
• 2. Vorm OK (op afstand - buiten VKR)?
• 3.1. Infoplicht voldaan?
• 3.2. Algemene voorwaarden tegenstelbaar?
• 3.3. Oneerlijke handelspraktijk?
• 3.4. Afgedwongen aankoop?
• 4.1. Onduidelijke clausules?
• 4.2. Onrechtmatige bedingen?
• 4.3. Onrechtmatige schadebedingen?
f. wat wil cliënt?
g. uw aanpak / tactiek?
43
☞ gelijk krijgen
☞ gelijk hebben
☞ feiten
5.1. CHECKLIST
⭘ Voorbeeld ‘combinatie’: Antwerpen 3 april 2017
⭘ Ondertekening bestelbon keuken 22.500 euro in showroom
⭘ Op achterkant: “bij annulering: 30% SV, tenzij overmacht”
⭘ Annulering wegens probleem met bouwheer (‘overmacht’)
⭘ 1e aanleg: geen overmacht + geen onrechtmatig beding (art. VI.82) (want geen onevenwicht). Wel billijke vermindering tot 2500 euro (want vergoeding was ‘onredelijk hoog’)
⭘ Xxxxx beroep: wel schending infoplicht art. VI.2 (= 3.1.)!
⭘ Opzegbeding is zwaarwegende verkoopsvoorwaarde
⭘ Geen voorafgaande info hierover / klant werd onder druk gezet om bon te ondertekenen (geschenk) / simpele verwijzing naar voorwaarden op achterzijde bestelbon volstaat niet / beding had uitdrukkelijk bij handtekening kunnen opgenomen worden
⭘ Sanctie? Geen specifieke sanctie. Rechter kan meest aangepaste sanctie opleggen = niet-tegenwerpelijkheid van het beding
44
5.2. MINNELIJKE INVORDERING
+ WET MINNELIJKE INVORDERING (WMI 20/12/2002)
⭘ Art. 3: § 1: verbod op misleiding + § 2: concrete verboden:
⭘ onjuiste juridische bedreiging + gevolg wanbetaling
⭘ logo op briefomslag, aanspreken van buren, …
⭘ belaging van SA die gemotiveerd de schuld betwist
⭘ inning van “niet-voorziene bedragen”
⭘ Art. 5: vergoeding voor minnelijke invordering is verboden, tenzij overeengekomen in onderliggende overeenkomst
⭘ Art. 6: incassoprocedure + inhoud eerste ingebrekestelling
+ richtlijnen Nationale Kamer gerechtsdeurwaarders
⭘ 2013/001 (bijlage 9) en 2017/022 (bijlage 10)
45
5.3. DOSSIERS
⭘ PHARMAXX (TETRIX BV) (bijlage 11)
⭘ zie checklist 5.1.
⭘ FEITEN?
⭘ bewijs van geluidsopname met akkoord (“ja”) klant op ganse uitleg, maar geen bevestiging op drager nadien
⭘ CONTRACT OP AFSTAND / BUITEN VKR?
⭘ VORM CONTRACT?
⭘ EXTRA BEWIJSSTUKKEN NODIG?
⭘ SAMENSTELLING SCHULD?
⭘ SCHADEBEDINGEN?
46
5.3. DOSSIERS
⭘ TELENET (INTRUM / GDW EQUALIS)
⭘ INTRUM en EQUALIS: AFREKENING?
⭘ CONTRACT? VORM?
⭘ OCMW: REACTIE?
⭘ GDW EQUALIS: REACTIE?
47
5.3. DOSSIERS
⭘ TELENET (INTRUM / GDW EQUALIS)
⭘ ALG. VW? x xxxxxx? x xxxxxxxxxxxxx?
x XX XXXXXXXX VOORSTEL?
48
5.3. DOSSIERS
⭘ TELENET (INTRUM / GDW EQUALIS)
⭘ REGELS MINNELIJKE INVORDERING?
⭘ ANTWOORD? OPLOSSING? NEE! DUS… ?
49
5.3. DOSSIERS
TERUG NAAR PABO (bijlage 1) Hoeveel wil je betalen?
€ 0-50 € 50-70 € 70-100 € 100-140 € > 140
VRAGEN?
Aangerekende vergoedingen:
⚫ vermeld in alg.vw.?
⚫ duidelijk?
⚫ rechtmatig?
⚫ tegenstelbaar?
VOORSTEL?
Hoofdsom: 51,89 Inkassokosten: WMI en cumul Administratiekost: niet vermeld Xxx: alg.vw. niet tegenstelbaar
Intrest: 22,66: reductie wettelijke?
Schadebeding 65: reductie?
50
6. CONTRACT:
VERLENGING / HERROEPING
6.1. STILZWIJGENDE VERLENGING
6.2. HERROEPING
51
6.1. STILZWIJGENDE VERLENGING
⭘ hoofdstuk 9 “Verlenging overeenkomsten”
⭘ = 1 artikel = art. VI.91
⭘ geldt NIET voor goederen
⭘ ENKEL voor diensten
⭘ OOK voor combinatiecontract dienst + goed
⭘ “verlenging” = altijd voor contract bepaalde duur
⭘ “stilzwijgend” = door een clausule in het contract
52
⭘ energie : sinds 2012:
⚫ opzegtermijn 1 maand voor elk contract
⚫ geen vergoedingen meer
6.1. STILZWIJGENDE VERLENGING
⚫ VERPLICHT BEDING: art. VI.91, §1
⚫ VORM: VET / KADER LOS VAN TEKST / VOORKANT 1e BLZ
⚫ TEKST: formele clausule? NEE. INHOUD =
⭘ uiterste datum / wijze verzet tegen verlenging (§1, 2e lid)
⭘ gevolgen van de stilzwijgende verlenging, o.a.§2)
⭘ kosteloos opzegrecht na verlenging (max. 2 maand) (§2)
53
6.1. STILZWIJGENDE VERLENGING
⮚ SANCTIE op foute/geen clausule?
⮚ RECHTSTREEKS? WER: geen sanctie…
⮚ ONRECHTSTREEKS?
▪ nietigheid OK (rechter beoordeelt) (BW) ?
▪ onvoldoende info (3.1.) 🡒 art. VI.2 ?
▪ oneerlijke HP (3.3.) 🡒 art. VI.38 ?
▪ afgedwongen aankoop (3.4.) 🡒 art. VI.38, 3e lid ?
▪ onduidelijke OK (4.1.) 🡒 art. VI.37,§2 ?
▪ onrechtmatig beding (4.2.) 🡒 art. VI.84 ?
▪ Ja, indien ‘kennelijk onevenwicht’ (of sowieso?)
▪ SANCTIE: beding is NIETIG, dus contract werd niet verlengd, dus levering daarna is ongevraagd, …?
⮚ dus: alle wegen leiden naar…
54
6.1. STILZWIJGENDE VERLENGING
⭘ LIFESTYLE FITNESS (bijlage 7)
⭘ SOORT CONTRACT? DUURTIJD? VERLENGING?
55
6.1. STILZWIJGENDE VERLENGING
⭘ MY COLLECTIONS (bijlage 12)
⭘ soort contract? vorm? inhoud? bedingen?
⭘ welke stukken opvragen? hoe onderhandelen?
56
6.2. HERROEPING
⚫ Wat? recht om contract te annuleren / verzaken
⚫ ENKEL voor contracten op afstand + buiten VKR
⚫ niet voor andere contracten (tenzij ‘vrijwillige geste’)
⚫ Termijn? 14 dagen
⭘ DIENST: vanaf dag van ondertekening overeenkomst
⭘ GOED: vanaf dag van inbezitname goed + extra termijn 14 dagen om goed effectief terug te sturen
⚫ Hoe?
⚫ Herroepingsformulier OF anders (bv. mail) (zorg voor bewijs!)
⚫ Kosten terugzending?
⚫ Voor consument (tenzij contract dit niet vermeldt of uitdrukkelijk bepaalt dat kost voor onderneming is)
57
6.2. HERROEPING
⚫ UITZONDERINGEN? op afstand = buiten VKR
⭘ LIJST (art. VI.53 / VI.73)
⭘ dienst volledig uitgevoerd + consument vroeg uitdrukkelijk om al uit te voeren + heeft verlies herroepingsrecht erkend
⭘ verzoek dringende herstelling/onderhoud
⭘ goed met persoonlijk karakter + bederfgevaar
⭘ product hygiëne / gezondheid + verzegeling verbroken
⭘ audio/video/softwaremateriaal + verzegeling verbroken
⭘ download digitale inhoud (zie verder)
⭘ krant/tijdschrift (abonnement is WEL herroepbaar)
⭘ !!! vrije tijd: huur hotel, auto, … in specifieke periode
⭘ …
58
6.2. HERROEPING
⚫ vormvoorwaarden? op afstand = buiten VKR
⭘ stap 1: vóór contract: info (wel/niet, termijn, …)
⭘ art. VI.45, §1, 8 en 11°, VI.46, §7 / VI.64, §1, 7°
⭘ KAN via modelinstructies (art. VI.45, § 0 / XX.00, §0)
x + verplicht: modelformulier herroeping
⭘ stap 2: in het contract (art. VI.46, §7 / VI.65, §2):
⭘ duurzame drager, met info over xxxxxxxxxxxx (wel/niet)
59
(⭤ vroeger: WMPC: formele clausules (vet / kader / 1e blz))
6.2. HERROEPING
⭘ GEEN / ONVOLLEDIGE / ONJUISTE INFO OVER HET HERROEPINGSRECHT: SANCTIE?
🠪 HERROEPINGSTERMIJN VERLENGD MET 12 MAANDEN (OF 14 DAGEN NA INFO) (art. VI.48 / VI.68) !!!
⭘ NIET MEEDELEN DAT ER GEEN HERROEPRECHT IS (indien uitzondering) 🠪 GEEN SANCTIE !
Behalve bij levering digitale inhoud (zie verder)
60
(⭤ WMPC: op afstand: toch herroeprecht 3 maand)
(⭤ WMPC: buiten VKR: er was altijd herroeprecht!
(⭤ WMPC: op afstand: ‘afgedwongen aankoop’ als formele clausule ontbreekt of fout is
(⭤ WMPC: buiten VKR: nietigheid ganse contract
6.2. HERROEPING
⭘ UGC
61
6.2. HERROEPING
⚫ Speciale regeling diensten + levering energie
⚫ Wat als uitvoering / levering al bezig was?
⚫ Consument moet betalen voor aantal dagen
⚫ tenzij consument niet voorafgaand en uitdrukkelijk had gevraagd om dienst al te starten (bewijs!)
⚫ tenzij geen info over herroeping werd gegeven
⚫ Speciale regeling digitale content (niet op drager)
⚫ Consument moet betalen voor download/product
⚫ tenzij consument geen voorafgaande vraag tot uitvoering
+ erkenning van verlies herroepingsrecht had gegeven (zie art. VI.51, §4, 2°)
⚫ tenzij ond. hiervan geen bevestiging (op drager) stuurde
62
61
7. TIPS / ONDERHANDELEN
7.1. HANDBOEK / INFO
7.2. KLACHTEN
7.3. ONDERHANDELEN
63
7.1. HANDBOEK / INFO
⭘ Handboek (juridische handleiding → VIII.)
x xxx.xxxxxxxx.xx/xx/xxxxxxxxxxx/00000-xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx
x xxxxxxxx.xxxx.xx/xx
⚫ xxxx://xxxxxxxx.xxxx.xx/xx/xxxxxxxxx/Xxxxxxxxxxxxxxxxx
⚫ xxxx://xxxxxxxxxxxx.xx: duidelijke goede info
⭘ xxx.xxxxxxxxx.xx: tips, klachten, success stories, …
64
7.2. KLACHTEN
⭘ FOD Economie: xxxxx://xxxxxxxx.xxxxxx.xx (maar… geen individuele behandeling, wel opsporing wanpraktijken ⭬ PV’s?)
⭘ BELMED: online-platform (maar… bemiddelaar = betalend!)
⭘ xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx / xxxxxxxxx.xx
⭘ xxxxxxxxxxxxxxxx.xx ⭬ opschorting inningsprocedure
tot aanbeveling of minnelijke schikking (bij ontvankelijke klacht) (art. 19, §4)
⭘ xxxxxxxxxxxxxxxx.xx ⭬ opschorting inningsprocedure bij ontvankelijke klacht (eerst klacht bij leverancier zelf) (art. 27, §1, 1°)
⭘ water ⭬ eerst mij, dan VMM, dan xxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx
⭘ EUROPEES: xxxxxxxxx.xx
⭘ Online Dispute Resolution Platform (geschillen onlinekoop)
= xxxx://xx.xxxxxx.xx/xxxxxxxxx/xxx (vanaf 15/02/2016)
65
7.3. ONDERHANDELEN
▪ voorbeeld: ORANGE / INTRUM (bijlage 13)
▪ Bevoegde rechtbank?
▪ Vrederechter < 2500 euro > Rb 1e aanleg
▪ Telecom / energie / water / krediet:
⚫ Art. 591, 25°Ger.W.: exclusief vrederechter
⚫ Art. 628, 25°Ger.W.: vred. woonplaats verweerder
66
⮚ VISIE / AANPAK?
• Hoofdsom + redelijke vergoeding betalen?
• Met of zonder juridische discussie?
• Vermijd dagvaarding + zorg voor afsluiting dossier
66
7.3. ONDERHANDELEN
67
⮚ voorbeeld: Vred. Heist 12 april 2018
⮚ Xxx visie / beleid van je vrederechter
7.3. ONDERHANDELEN
GOLIATH XXXXX
Plichten (levering) Plichten (betaling)
Rechten (betaling) Rechten (wet)
Wapen: macht, (schaal)grootte Wapen: recht, OCMW, uithouding
68
67
choose your battles…
~ Partijen
zwakke/gewiekste cliënt grote/kleine firma communicatie + toon
~ Positie