Stichting Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst
Stichting Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst
Geadviseerd subsidiebedrag: € 1.279.000 Gevraagd subsidiebedrag: € 1.279.000
Over de instelling
Stichting Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst (hierna: PACCT), bovensectorale instellingen, arbeidsmarkt, Amsterdam
PACCT zet zich als onafhankelijke organisatie in voor de verbetering van de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector met als doel de versterking van de sector als geheel. PACCT wil verbetering aanbrengen in de arbeidsvoorwaarden van werkenden in deze sector met de volgende drie doelstellingen: het duurzaam verbeteren van de (inkomens-)positie van werkenden en versterking van hun onderhandelingspositie; verbetering van de bescherming door wetgeving en betere toegang tot voorzieningen zoals scholing, verzekeringen en pensioen; en het vergroten van het verdienvermogen van werkenden in de sector. PACCT is een netwerkorganisatie die nauw in contact staat met het veld, branche- en beroepsorganisaties en sociale- en kennispartners. Dat stelt de instelling in staat in te spelen in op actuele behoeften en ontwikkelingen. PACCT krijgt op dit moment nog geen subsidie in het kader van de Culturele basisinfrastructuur (BIS) en is daarom de afgelopen subsidieperiode nog niet gemonitord.
Subsidieadvies
De aanvraag voldoet aan de eisen als bedoeld in artikel 3.54 van de Regeling op het specifiek cultuurbeleid.
De Raad voor Cultuur (hierna: raad) adviseert Stichting Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst een subsidiebedrag toe te kennen van € 1.279.000.
Beoordeling
Inhoudelijke kwaliteit van de kernactiviteiten
PACCT is in 2020 opgericht voor een blijvende versterking van de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector en het verbeteren van de (inkomens-)positie van werkenden die daarin actief zijn. Dat doet de instelling door middel van een voortdurende dialoog tussen vertegenwoordigers van sociale partners (werkenden, opdrachtnemers, werkgevers en opdrachtgevers) en andere belangenbehartigers en
overheden. Via deze dialoog wordt toegewerkt naar sociale arrangementen of ‘sectorale convenanten’ waarin de gemaakte afspraken worden geborgd.
Een aantal concrete activiteiten is het organiseren van zogenoemde ‘ketentafels’, waarin belanghebbenden uit sectoren met elkaar spreken over arbeidsvoorwaarden; het ontwikkelen van instrumenten om de Fair Practice Code om te zetten naar concrete hulpmiddelen voor de praktijk, zoals de Kostencoach; het verzamelen en delen van informatie met betrekking tot Fair Practice, bijvoorbeeld rond cao’s en arbeidsvoorwaarden via digiPACCT; en het helpen opzetten van en informeren over een betaalbare pensioenvoorziening of arbeidsongeschiktheidsverzekering.
De raad oordeelt positief over de ingediende aanvraag voor de subsidieperiode 2025 -2028. Hij vindt het belangrijk dat er een organisatie is die opkomt voor de arbeidspositie van deze categorie werkenden, omdat samen veel meer bereikt kan worden dan alleen. Dit had wat hem betreft al veel eerder mogen gebeuren. PACCT heeft een bewezen trackrecord en is goed geëquipeerd om de arbeidsmarkt voor de culturele en creatieve sector te verbeteren en te versterken.
De drie doelstellingen van PACCT zijn goed gekozen en worden goed beschreven in het ingediende plan. PACCT legt hiermee de juiste accenten. De raad merkt op dat de organisatie relatief nieuw is en veel ambitie laat zien. Dit vertaalt zich in het plan in een brede focus. PACCT had wel meer inzicht kunnen geven in de manier waarop zij haar doelstellingen wil gaan verwezenlijken en in welke activiteiten daarvoor worden ontplooid. Met welke resultaten zouden de doelstellingen zijn behaald? De functie van de instelling wordt bij toekenning van de rijkssubsidie structureel van aard, als onderdeel van de BIS. De raad verwacht dat bovenstaande concretisering en uitwerking dan zijn beslag gaat krijgen.
Het minst uitgewerkt in de aanvraag voor de subsidieperiode 2025 - 2028 is het aspect van het vergroten van het verdienvermogen van werkenden in de sector. De raad houdt er rekening mee dat de plannen die PACCT hiervoor maakt nog in ontwikkeling waren ten tijde van het indienen van de aanvraag. De instelling geeft aan hierin samen te werken met Cultuur + Ondernemen maar hoe de precieze afstemming tussen PACCT en Cultuur + Ondernemen eruitziet is niet beschreven.
Het valt de raad op dat PACCT in de plannen weinig schrijft over de Europese context, bijvoorbeeld over de invoer van ESG-wetgeving die van invloed is op de arbeidsmarkt in de sector. ESG-wetgeving is gericht op het bevorderen van de integratie en rapportage van milieu-, sociale en bestuurlijke factoren binnen organisaties.
De raad kijkt met verwachting naar de impact die PACCT de komende jaren zal kunnen hebben voor de arbeidsmarkt in de culturele sector. Het is nodig dat een slagvaardige en flexibele organisatie zich hieraan wijdt.
Relevantie voor de doelgroep
De relevantie van de instelling is onmiskenbaar groot voor de doelgroep. Voor arbeidsmarktkwesties binnen de culturele en creatieve sector is PACCT de aangewezen partij om te benaderen.
PACCT is een netwerkorganisatie met een klein bureau en een brede taakopvatting. Ze werkt samen met veel (maatschappelijke) partners: culturele instellingen, verschillende ministeries, pensioenuitvoerders, fondsen en belangenorganisaties. De instelling refereert in haar aanvraag voor de subsidieperiode 2025 - 2028 beperkt aan de samenwerking met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, die een essentiële partner is. PACCT haalt bij de partners informatie op en initieert samen met haar partners pilots, zoals bijvoorbeeld de Kostencoach, die in samenwerking met Kunsten ’92, de rijkscultuurfondsen en enkele private fondsen wordt ontwikkeld. Binnen door PACCT opgezette ketentafels spreken werkgevers en werknemers van verschillende culturele sectoren over betere arbeidsvoorwaarden. Zo presenteerde de ketentafel Popmusici haar toekomstplannen voor eerlijke betaling op Eurosonic Noorderslag.
Een deel van de activiteiten van PACCT bevindt zich op het terrein van netwerken, beleidsbeïnvloeding en het samenbrengen van partijen. De instelling heeft een sterke positie in het bepalen van het debat over de arbeidsmarkt in de sector. De resultaten van dit soort activiteiten zijn soms niet direct meetbaar. Toch zou de instelling meer werk kunnen maken van het toetsbaar maken van haar resultaten. Dit zou bijvoorbeeld kunnen aan de hand van outcome harvesting. Dit is een methode waarmee de effectiviteit van bepaalde activiteiten wordt geëvalueerd door middel van onderzoek naar veranderingen die hebben plaatsgevonden. Van die veranderingen wordt dan achteraf vastgesteld in hoeverre die activiteiten eraan hebben bijgedragen.
PACCT is gericht op het samenbrengen van partijen en het op gang brengen van de sociale dialoog en stelt zich vaak ondersteunend en verbindend op. Hoewel ze vasthoudend is te noemen en kwesties weet te agenderen, zou ze wat duidelijker stelling kunnen nemen. Maar mogelijk is dit een bewuste strategie en laat PACCT deze meer activistische rol met opzet aan andere partijen. In dat geval had dit ook zo beschreven mogen worden.
PACCT is in de aanvraag voor de subsidieperiode 2025 - 2028 voldoende ingegaan op de toepassing van de kernwaarden uit de Fair Practice Code, zoals solidariteit, duurzaamheid en vertrouwen. De instelling gaat tevens
voldoende in op haar beleid ten aanzien van sociale veiligheid. Die wordt geborgd door een externe vertrouwenspersoon. Een gedragscode, een klachtenregeling en een risico-inventarisatie en -evaluatie zijn in voorbereiding. PACCT geeft aan dat ze op dit moment de Arbeidsvoorwaardenregeling van de Kunstenbond volgt. De zelfstandigen die de instelling betrekt, ontvangen een marktconforme beloning. Ook verkent PACCT of het mogelijk is tot gemeenschappelijke arbeidsvoorwaarden of een gezamenlijke cao te komen met andere bovensectorale instellingen.
De instelling beschrijft beperkt hoe ze de Code Diversiteit & Inclusie naleeft en hoe het beleid is vormgegeven om diversiteit en inclusie onder personeel en medewerkers te bevorderen. Voor diversiteit en inclusie in het bestuur wordt dit wel voldoende toegelicht in het plan, maar in de praktijk lijkt dit zich nog niet te vertalen in een (cultureel) divers samengesteld bestuur. De raad hecht eraan dat PACCT hier op korte termijn meer aandacht aan besteedt en verwacht bij toekenning van de aangevraagde rijkssubsidie dat de instelling haar diversiteitsbeleid in het eerstvolgende jaarverslag verder heeft uitgewerkt.
Wendbaarheid
Om de culturele sector in zijn volle breedte bij haar werkzaamheden te betrekken en deze betrokkenheid te borgen, werkt PACCT met een deelnemersraad, bestaande uit vertegenwoordigers van werknemers, werkgevers, samenwerkingspartners, adviesorganen en (rijks)cultuurfondsen. Het ministerie van OCW, de SER, de VNG en het IPO zijn bij de vergaderingen van de deelnemersraad aanwezig als toehoorders.
Voor de uitvoering van projecten werkt de instelling veel samen met andere partijen, gefinancierd met projectsubsidies. Door deze werkwijze is de impact en reikwijdte veel groter dan de bescheiden omvang van de organisatie anders zou toelaten.
PACCT geeft in de aanvraag voor de subsidieperiode 2025 - 2028 aan met haar activiteiten door te gaan zolang ze relevant is voor de sector. De kleine organisatie heeft een flexibele schil van tijdelijke medewerkers en freelancers, wat haar in staat stelt haar omvang af te stemmen op de behoefte van de doelgroep en in te spelen op veranderende omstandigheden.
Die bescheiden omvang, gecombineerd met een grote hoeveelheid activiteiten, maakt dat PACCT gewend is wendbaar te opereren. Tegelijk geeft dit de organisatie een zekere mate van kwetsbaarheid, maar hier is de organisatie zich van bewust en ze werkt aan risicobeperking.
Bedrijfsmatige gezondheid
Tot nu toe werkt PACCT met een beperkt aantal vaste personeelsleden, aangevuld met ingehuurde krachten. Deze flexibele inrichting van de organisatie is ontstaan in de periode dat zij projectmatig werd gefinancierd door de ministeries van OCW en SZW.
PACCT is bedrijfsmatig gezond. De liquiditeit, solvabiliteit en het weerstandsvermogen van de instelling zoals vastgesteld op basis van het jaarverslag van 2022 vormen een gemiddeld risico. De instelling is zich bewust van de risico’s en werkt aan de opbouw van een reserve om deze te kunnen opvangen.
De ingediende begroting voor de subsidieperiode 2025 - 2028 laat een zeer groot verschil zien ten opzichte van 2022. Dit is te verklaren door de keuze om in het ingediende activiteitenoverzicht en in de begroting alleen uit te gaan van activiteiten die in het kader van de BIS 2025 - 2028 op de planning staan. Projectmatig gefinancierde activiteiten waarvan de subsidiestromen ten tijde van het indienen nog niet bekend of zeker waren, zijn niet meegenomen. Alleen voor 2025 is er een projectsubsidie meegenomen. Voor dat jaar geldt dan ook dat de overige subsidies hoger zijn dan in de periode 2026 - 2028.
De instelling heeft in verhouding tot de bedrijfsvoering een laag aantal fte’s, namelijk 8,81 fte in 2025. Na toekenning van de rijkssubsidie wil de instelling alle personeelsleden en werknemers zo spoedig mogelijk een vast contract aanbieden. Het is niet duidelijk of deze personeelsleden en werknemers ook taken gaan uitvoeren ten behoeve van de bovengenoemde projectmatig gefinancierde activiteiten, waarvan de subsidie ten tijde van het indienen van deze plannen nog onzeker was. Uit de plannen is niet goed op te maken hoe de verhoudingen zijn tussen de bedrijfskosten en fte’s van de instelling en de projectsubsidies en de rijkssubsidie.
PACCT onderschrijft de principes van de Governance Code Cultuur en laat voldoende zien hoe ze deze in de praktijk toepast. Als PACCT rijkssubsidie gaat ontvangen, betekent dit een nieuwe bedrijfsmatige realiteit en constitutionele inbedding voor de instelling. Over de gevolgen daarvan voor de governance en bedrijfsvoering wordt in het plan weinig toegelicht. De raad ziet graag dat er voldoende aandacht is voor het transitieproces waar de instelling dan voor zal staan.
Geografische spreiding in relatie tot de opdracht
PACCT is actief door heel Nederland. Ook Caribisch Nederland behoort tot het werkgebied van PACCT indien de instelling rijkssubsidie gaat ontvangen, maar in het activiteitenplan wordt daar slechts summier aan
gerefereerd. Hier zou door de instelling nog uitgebreider aandacht aan moeten worden besteed.