Uitvoeringsagenda 2023-2024 en Projectenoverzicht Bronckhorst

Uitvoeringsagenda 2023-2024 en Projectenoverzicht Bronckhorst

Behorend bij de raamovereenkomst prestatieafspraken

Berkelland, Xxxxxxxxxxx, Xxxx Xxxxx

0000 – 2025

Gemeente Bronckhorst Wooncorporatie ProWonen Huurdersvereniging HeVo Huurdersvereniging Zelhem

Definitief – 14 december 2022

Over de uitvoeringsagenda 2023-2024

In 2022 hebben gemeenten, ProWonen en de Huurdersverenigingen gezamenlijk (inclusief Sité en Siverder) meerjarige prestatieafspraken gemaakt. Deze liggen vast in de raamovereenkomst 2022-2025. Elk jaar actualiseren we de bijbehorende uitvoeringsagenda voor de opvolgende twee jaar, waarin we concrete activiteiten en werkzaamheden vastleggen voor die jaren. Elke gemeente in het werkgebied van ProWonen heeft een eigen uitvoeringsagenda 2023-2024. In de uitvoeringsagenda 2023-2024

corresponderen de nummers in de kolom ‘nr.’ in de tabellen met de nummers uit de raamovereenkomst 2022-2025.

Niet alle onderdelen uit de raamovereenkomst komen terug in deze uitvoeringsagenda. Dit heeft te maken met de gekozen prioritering voor de periode 2023-2024, het feit dat sommige onderdelen al gereed zijn of dat bepaalde onderdelen reguliere werkzaamheden zijn (in de raamovereenkomst staat vermeld dat de reguliere inzet van de corporaties niet in de uitvoeringsagenda worden opgenomen). De voortgang van de prestatieafspraken zijn we vanaf 2022 bij gaan houden in een dashboard Prestatieafspraken. Ook in 2023 houden we de voortgang hierin bij. Alle partijen krijgen hier toegang tot, zodat iedereen de stand van zaken kan volgen. Hierin staat ook de stand van zaken rond de raamovereenkomst.

In 2022 hebben de gemeente Bronckhorst, Huurdersverenigingen en ProWonen regelmatig met elkaar om tafel gezeten om de stand van zaken rond de uitvoeringsagenda 2022-2023 te bespreken en de uitvoeringsagenda voor 2023-2024 op te stellen. Sité en Siverder hebben hun eigen proces gelopen. Bij het opstellen van de uitvoeringsagenda 2023-2024 hebben alle partijen geprobeerd om een gezamenlijke uitvoeringsagenda op te stellen. Gedurende dit proces is ervoor gekozen om toch separate uitvoeringsagenda’s te maken, om recht te doen aan ieders inzet. Wel is afgesproken dat we elkaar opzoeken, daar waar thema’s elkaar raken en de samenwerking in de uitvoering een meerwaarde heeft.

In 2023 vindt er zeker één keer in de acht weken een lokaal overleg plaats over (de voortgang van) de prestatieafspraken en andere onderwerpen die verband houden met de samenwerking tussen ProWonen, Huurdersvereniging Bronckhorst en de gemeente Bronckhorst. Daarnaast vinden er een aantal bestuurlijke overleggen plaats. In het bestuurlijk overleg evalueren en monitoren we de uitvoering van de prestatieafspraken op hoofdlijnen. Ook bespreken we eventuele knelpunten en sturen we bij waar nodig.

Ondertekend op 14 december 2022, te Hengelo (gld),

Xxxxx Xxxxxx, namens Xxxxxx Xxxxxxxxx Wethouder gemeente Bronckhorst
Xxxxx Xxxxxx Directeur-bestuurder ProWonen
Xxx Xxxxxxxxx Voorzitter Huurdersvereniging Hengelo Vorden
Michiel van Til Voorzitter Huurdersvereniging Zelhem

1: Beschikbaarheid en betaalbaarheid

De verwachte huishoudensontwikkeling en -dynamiek leidt ertoe dat de sociale woningvoorraad in de drie gemeenten moet groeien. De netto groeiopgave voor corporaties bestaat uit transformatie (sloop minus nieuwbouw), nieuwbouw, terugkopen-verhuren en vrije verkoop van huurwoningen. De lat in de Achterhoek ligt hoog: de groei-ambities van de regio Achterhoek zijn gebaseerd op recent onderzoek uit het Achterhoeks woonwensen- en leefbaarheidsonderzoek (AWLO) (namelijk het groeiscenario gebaseerd op Primos trend). Dit scenario is voor een deel gebaseerd op behoudende economische groei en daaraan gekoppeld een grotere instroom van (buitenlandse) arbeidskrachten. Aannames over een hogere binnenlandse en buitenlandse migratie leiden ook tot het ophogen van de groeitaakstelling. Door deze onzekerheid in huishoudensgroei is ProWonen voorstander van adaptief programmeren en bouwen. Met adaptief programmeren kunnen we inspelen op toekomstige ontwikkelingen. Daarvoor is het van belang dat we de ontwikkeling op de Achterhoekse en lokale woningmarkt, de economische fluctuatie en maatschappelijke ontwikkelingen met elkaar volgen. Vanuit de Rijksoverheid wordt er met de Nationale Prestatieafspraken ook meer gestuurd op betaalbaarheid en beschikbaarheid van woningen. Hier geven wij uitvoering aan.

Gemeente Bronckhorst heeft de ambitie om 1700 tot 2200 woningen te realiseren in de periode 2020-2030. In het kader van de Nationale woon- en bouwagenda maken de Achterhoek en provincie prestatieafspraken over het realiseren van minimaal 8000 woningen tot 2030. Er is ruimte voor het adaptief programmeren richting 11.500 woningen in de hele regio. Uitgangspunt is om 1/3e sociale huur en in totaal 2/3e betaalbaar (koop tot € 355.000 en huur tot € 1.000) te realiseren, mits Rijk en provincie hiervoor de juiste randvoorwaarden scheppen. Gemeente Bronckhorst maakt prestatieafspraken met de provincie om minimaal 1.000 woningen te realiseren, waarvan 300 sociale huurwoningen. Dit is grotendeels gebaseerd op de netto toevoeging van woningen door ProWonen, Sité Woondiensten en derden. Wanneer alle vervangende nieuwbouw zou worden meegenomen, dan is dit aantal fors hoger.

Door een veranderde huishoudsamenstelling (kleinere huishoudens en vergrijzing) is er meer behoefte aan kleinere woningen en meer goed toegankelijke woningen. Niet alleen nieuwbouw draagt hier aan bij, maar ook herstructurering van de bestaande voorraad.

Uitvoeringsagenda	Actie	Trekker	Prioriteit
1.1.2 Woonprogrammering (Zie voor concretisering van de opgave bijlage 1)	ProWonen heeft een woonprogrammering opgesteld tot en met 2030. De potentiële locaties zijn voor een deel inzichtelijk gemaakt in de monitor. Daar volgen we de realisatie. De gemeente heeft inzichtelijk gemaakt welke mogelijke woningbouwlocaties er per kern zijn. In 2023 maken gemeente en ProWonen het woonprogramma per kern verder concreet. De gemeente voert in de 2e helft van 2022 een markttoets uit. Dit is de basis voor de invulling van het woonprogramma voor de uitbreidingslocaties in Zelhem, Vorden en Hengelo. Sociale huur wordt hierin meegenomen. - Door een veranderde huishoudsamenstelling (kleinere huishoudens en vergrijzing) is er meer behoefte aan kleinere woningen en meer goed toegankelijke woningen. Niet alleen nieuwbouw draagt hieraan bij, maar ook	Gemeente en ProWonen ProWonen	1 1

	herstructurering van de bestaande voorraad. Op dit moment heeft ProWonen 34% nultreden woningen in Bronckhorst. We streven naar 45% in 2030. - ProWonen bouwt voornamelijk betaalbare sociale huurwoningen tot de 1e aftoppingsgrens (€ 633,25). - ProWonen wil inspelen op het tekort op de korte termijn door ca. 30 flexwoningen te realiseren voor haar primaire doelgroep. In 2023 maken de gemeente en ProWonen afspraken over locatie(s) en komen we gezamenlijk met een plan van aanpak om tot uitvoering te komen. ProWonen wil vanaf 2024 bouwen en zoekt de samenwerking of mogelijke gezamenlijke inkoop met de andere gemeenten en andere partijen in ons werkgebied op. De voorwaarden waaronder dit voor ProWonen haalbaar is (zoals grondprijs en tijdsduur), is onderwerp van gesprek tussen partijen. - ProWonen neemt het bouwen van geclusterde woningen op in haar woonprogrammering om tegemoet te komen aan de behoefte naar tussenvormen van wonen en zorg. Samen met gemeenten kiezen we waar dit gaat landen. Nadere uitwerking hiervan volgt in het Zorgsaam wonenbeleid van ProWonen en de gemeentelijke woonzorgvisie. - Vanuit de nationale prestatieafspraken neemt Prowonen de bouw van woningen in middenhuur (met een huurprijs tussen liberalisatiegrens en € 1000,-) ook op in haar woonprogrammering. Hierbij kijken we naar wat het totale aanbod in een gemeente is en indien nodig blijven we in gesprek. Om dit te kunnen realiseren draagt de gemeente zorg voor tijdige RO procedures en capaciteit in de begeleiding van de (ruimtelijke) voorbereiding van projecten (gemeentelijke projectleiding). De gemeente ondersteunt in het beschikbaar stellen van locaties voor sociale woningbouw inclusief flexwoningen.	ProWonen Gemeente en ProWonen ProWonen en gemeente ProWonen Gemeente	1 1 1 1 1
	De groeiambitie van ProWonen in de gemeente Bronckhorst is tot en met 2030: - 130 sociale huurwoningen - 30 flexwoningen - 16 geclusterde woningen - 16 woningen middenhuur Totaal 176 nieuwbouw Vervangende nieuwbouw tot en met 0000 Xxxxxxxxx is het voornemen van ProWonen om voor 2030 ongeveer 220 woningen te slopen en ongeveer 185 woningen terug te bouwen na sloop. Dit is minder dan het aantal gesloopte woningen (circa 200) omdat we meer 0 trede grondgebonden	ProWonen ProWonen	1 1

	woningen willen terugbouwen en dat vraagt een groter perceel. Daarnaast koopt ProWonen ongeveer 6 woningen per jaar terug en gaan we die weer verhuren. Daarmee vangen we de verdunning door sloop op. Inzet gemeente 1. De gemeente neemt zowel sociale huurwoningen als betaalbare koopwoningen op in de woonprogrammering van de uitbreidingslocaties. Dit draagt bij aan het huisvesten van de prioritaire doelgroepen (starters, lage middeninkomens en senioren). Bouw van betaalbare koopwoningen vermindert de druk op de sociale huursector en kan doorstroming (uit huur) op gang brengen. 2. ProWonen heeft geen grondposities. Om betaalbaar te bouwen hebben we betaalbare bouwlocaties nodig, met haalbare planning. De gemeente draagt met actieve grondpolitiek naar vermogen bij. 3. De gemeente heeft prioriteiten gesteld om de bouwproductie op te voeren. Zo geeft zij invulling en uitvoering aan een aantal grotere uitbreidingslocaties in Hengelo, Zelhem en Vorden. Hierbij zijn de corporaties betrokken. De stand van zaken van het totale woningbouwprogramma van Bronckhorst incl. sociale huur delen we periodiek met elkaar.	Gemeente Gemeente	1 Doorlopend
1.1.5 Optimalisatie processen	ProWonen en gemeente werken verder aan de optimalisatie van het ontwikkel- en bouwproces (van initiatief tot realisatie), hierbij is specifiek aandacht voor korte doorlooptijden en efficiency. We denken aan een extra veegplanronde voor wijziging bestemmingsplan, één casemanager Ruimtelijke ordening als vast aanspreekpunt voor de corporatie en een pilot welstandsvrij bouwen.	Gemeente en ProWonen	Doorlopend
1.1.9 passend wonen in de eigen kern	ProWonen gebruikt in 2023 maximaal 15% vrije toewijzingsruimte en wijst minimaal 85% toe aan de doelgroep. We streven ernaar om binnen de 7,5% te blijven. We zetten de vrije toewijzingsruimte onder andere in voor herstructurering, woningzoekenden met zorgbehoefte, incidenteel voor lage middeninkomens of maatwerk.	ProWonen	Doorlopend
1.2.3 Betaalbaarheid	ProWonen is er voor de primaire en secundaire inkomens maar ook middeninkomens zijn welkom. Huurders met hoge (midden)inkomens betalen wel een passende huurprijs. Daarom werken we met een inkomensafhankelijke huurverhoging voor de middeninkomens. De extra huurinkomsten die dit oplevert, zetten we in voor de verbetering van onze woningvoorraad. Daarmee valt dit buiten de huursom.	ProWonen	Doorlopend

2: Duurzame kernen

We vinden het belangrijk dat onze huurders wonen in woningen met betaalbare energielasten, een gezond binnenklimaat en in een groene en comfortabele omgeving. We willen in gezamenlijkheid met gemeenten en huurders bijdragen aan een gezonde wereld voor volgende generaties. ProWonen streeft naar een CO2-neutrale woningvoorraad in 2040. Hiermee wordt bedoeld dat er geen primaire fossiele energie gebruikt wordt. We willen dit sneller doen dan met de sector ten doel is gesteld in 2050. We zetten extra stappen op het gebied van duurzaamheid. Enerzijds door de energielabels van onze woningen (versneld) te verbeteren, anderzijds met concrete maatregelen zoals hybride warmtepompen, zonnepanelen, bestaand bezit aardgasvrij maken en extra aandacht voor energiebewustwording en gebruik van onze huurders. We zien hier enige risico’s als haalbaarheid in tekort aan (bouw)materialen en arbeidstekorten. Dit vraagt om een goede planning en uitvraag van ProWonen.

In het kader van de transitievisie warmte pakt de gemeente jaarlijks twee buurten aan om aardgasvrij ready te maken. Daarnaast stimuleren we bewoners maatregelen te nemen via het Agem-energieloket, met de toekomstbestendig wonen lening, de OpMorgen campagne en de OpMorgenMobiel. De ambitie van de gemeente is in 2030: 10 buurtaanpakken voor de transitievisiewarmte zijn gestart; 30% van de gebouwde omgeving is aardgasvrij ready; 90% van alle particuliere eigenaren is aan de slag met stappen op weg naar aardgasvrij en 100% van al het gemeentelijk vastgoed is aardgasvrij.

Uitvoeringsagenda	Actie	Trekker	Prioriteit
2.1.1 Wijkuitvoeringsplannen	Gemeente en ProWonen werken samen om de Bloemenbuurt in Zelhem aardgasvrij-ready te maken en woningen, openbare ruimte en parkeren integraal aan te pakken. De beschikbare middelen vanuit het toegekende volkshuisvestingsfonds vanuit de overheid worden hier mede voor ingezet. In de tweede helft van 2022 start de gemeente met de selectie van buurten die als volgende worden opgepakt om aardgasvrij ready te maken. De voorselectie wordt dan besproken met de woningcorporaties, om te kijken waar samen opgetrokken kan worden. De bedoeling is om begin 2023 de selectie definitief te maken.	Gemeente Gemeente	1 1
2.1.3 Energiedoelen	ProWonen heeft de ambitie om woningen die we langdurig willen doorexploiteren voor 2030 naar label A te brengen. Het gaat over het hele bezit om 3706 woningen (waarvan ongeveer 1500 woningen met label B). Deze ambitie is gebaseerd op de huidige berekeningssystematiek van de energielabels. In 2023-2024 gaat ProWonen in Bronckhorst 100-140 woningen verduurzamen. Van deze woningen hebben 70 woningen een EFG energielabel. De eerder genoemde risico’s (materiaal en personeelstekort in de sector) zijn van toepassing.	ProWonen ProWonen	1 1
2.1.4 Proefproject aardgasvrij	Prowonen maakt een deel van de nog te renoveren woningen in de Bloemenbuurt Zelhem aardgasvrij.	ProWonen	Loopt

2.1.5 Zonnepanelen	Huurders kunnen individueel zonnepanelen aanvragen als hun woning daarvoor in aanmerking komt. Dit bieden we ook aan bij projecten. ProWonen streeft ernaar om in 2023 tussen de 300 en 600 woningen (over het hele bezit genomen) te voorzien van zonnepanelen.	ProWonen	Doorlopend
2.1.6 Energiebewustwording	Het onderwerp energiebewustwording en armoede staat hoog op de agenda. Dit onderwerp benaderen gemeente en ProWonen breed door verduurzaming, voorlichting en bewustwording. Energiebewustwording Energiebewustwording is een belangrijk onderwerp, zeker in de huidige tijd waarin alle prijzen stijgen. Dit realiseren we door het geven van voorlichting over het gebruik van installaties (warmte en ventilatie) en bewustwording. We hebben aandacht voor de gebruiksvriendelijkheid van de systemen die gekozen worden. ProWonen werkt samen met huurdersverenigingen een integraal plan rond energiebewustzijn uit. Daarbij willen we energiedisplays inzetten waardoor mensen beter inzicht krijgen in hun energieverbruik. Het energieloket van Agem blijft inwoners namens de gemeente bedienen op het gebied van energiebesparing en opwek. Daarnaast kunnen corporaties de OpMorgen Mobiel van de gemeente gebruiken om in te zetten als mobiel energieloket. De OpMorgen Mobiel geeft bewoners de gelegenheid zich in hun eigen buurt te informeren over energiebesparende maatregelen in samenhang met tips voor vergroening, biodiversiteit en klimaatadaptatie. Energiearmoede De gemeente Bronckhorst neemt twee energiebespaarcoaches aan die energiearmoede bestrijden en achter de voordeur komen. Zij adviseren en voeren kleine maatregelen (zoals tochtstrips en radiatorfolie plakken) uit. Gemeente en corporatie stemmen de aanpak af en trekken samen op omdat dit een grote groep huurders betreft. We hebben extra oog voor de groep huurders die zich niet laat horen maar wel vastloopt. Partijen denken samen verder na over welk pakket aan maatregelen gezamenlijk kan worden aangeboden om energiearmoede te bestrijden. Denk hierbij aan het organiseren van gezamenlijke informatieavonden. ProWonen verduurzaamt huurwoningen en ondersteunt huurders die door energiearmoede in de problemen raken. Dat doen we op basis van maatwerk.	Gemeente en ProWonen Gemeente en ProWonen Gemeente Gemeente ProWonen	1 1 1 1 1

2.1.9 Klimaatadaptatie	De gemeente werkt aan het opstellen van een verordening Klimaatadaptatie. Samen met ProWonen en inwoners werken we aan buurten en dorpen die de gevolgen van klimaatverandering aan kunnen en aan het natuurinclusief maken voor een fijne leefomgeving. Denk hierbij aan het vergroenen van de openbare ruimte en tuinen zodat dieren meer kans krijgen zich te vestigen, wateroverlast beperkt wordt en hittestress wordt verminderd. Gemeente en corporatie bekijken welke samen welke kansen er zijn op projectniveau. Denk aan een actie ‘tegelwippen’ of gratis regenton. Klimaatadaptatie en circulariteit zijn belangrijke onderwerpen. ProWonen sluit aan bij projecten die binnen de ACo opgezet worden. In 2023 start ProWonen met het koppelen van klimaatadaptatiemaatregelen aan (verduurzamings)projecten. Ook in de integrale wijkaanpakken krijgt dit onderwerp aandacht en wordt dit in een projectplan meegenomen.	Gemeente en ProWonen ProWonen	2 2
2.1.11 Circulair bouwen en slopen	In 2023 verkennen ProWonen en gemeente gezamenlijk waar mogelijke kansen liggen om circulariteit van grondstoffen/materialenstromen bij de renovatie van bestaande (woning)bouw en (biobased) nieuwbouw te vergroten. In 2023 sluit ProWonen aan bij regionale initiatieven op het gebied van circulariteit, maakt gebruik van kennisdeling en verkent de mogelijkheden tot samenwerking. ProWonen heeft een circulair bouwproject gestart in Zelhem op het Union terrein. Ervaringen die worden opgedaan, gebruiken we om van te leren voor andere projecten. De gemeente Bronckhorst stelt kaders op om circulair bouwen te stimuleren. Dit is ook onderdeel van de nieuwe regionale woonagenda.	Gemeente en ProWonen ProWonen ProWonen Gemeente	2 2 2 2

3: Wonen en zorg

We zien een toenemende druk op de sociale huurvoorraad door de huisvesting van aandachtsgroepen. Hoewel het aantal ouderen toeneemt, zal de instroom van ouderen in intramurale woonvormen niet verder toenemen. Deze groep blijft langer zelfstandig wonen. De uitstroom uit extramurale woonvormen zoals beschermd wonen neemt naar verwachting toe. Daarnaast zien we een grote groei van het aantal statushouders. Hierdoor neemt het aantal bemiddelingen toe. Deze doelgroepen passende huisvesting bieden is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van corporaties, gemeenten en andere partijen. Vanuit deze trend richten we onze aandacht op een gezonde huurdersopbouw in de wijk, waarbij zowel bewoners met én zonder een zorg en/of begeleidingsvraag prettig met elkaar kunnen wonen.

Voor sommige mensen is een meer geclusterde woonvorm een passendere woonsituatie. Het is van belang dat er voldoende passende woonvormen (o.a. levensloopbestendig, nieuwe (tussen)woonvormen) binnen het huuraanbod bestaan voor mensen met een specifieke woonzorg en/of begeleidingsvraag waar zorg en welzijnspartijen bijdragen aan het langer zelfstandig wonen.

Huisvestingsvragen van zorgpartijen nemen we serieus en onderzoeken we op haalbaarheid. We bouwen in principe geen niet alternatief aanwendbaar zorgvastgoed. Dit is vastgoed wat alleen geschikt is voor één bepaalde doelgroep met een specifieke zorgvraag. Dat betekent dat we wel wooneenheden bouwen voor een zorgpartij als we ze later regulier kunnen verhuren.

De gemeente heeft de wettelijke plicht om eind 2023 een visie op wonen, zorg en welzijn vast te stellen. Momenteel is ProWonen ook bezig met het opstellen van beleid rondom wonen en zorg. Wij vinden het belangrijk hierin samen op te trekken zodat er samenhang tussen de visies ontstaat. We hebben in de lokale overleggen geconstateerd dat we weten dat er grote vergrijzing op ons af komt. Er is geen helder beeld van de hoeveelheid huurders in de aandachtsgroepen. Daarnaast weten we onvoldoende wat de huidige uitbreidings- en bouwbehoeften van zorgpartijen zijn en welk initiatief zij zelf nemen. De uitwerking van het gedragen beeld van de huisvestingsbehoefte vindt plaats in 2023. Dan willen we ook een wensportefeuille in kaart brengen voor de opgaven die een volkshuisvestelijke bijdrage leveren. Een onzekere factor binnen dit onderwerp is de programmalijn ‘Wonen en zorg voor ouderen’ vanuit de Rijksoverheid en de impact hiervan op ons.

Uitvoeringsagenda	Actie	Trekker	Prioriteit
3.1.2 Niet reguliere woningzoekenden	De evaluatie van de uitstroom beschermd wonen laat zien dat er nog slechts beperkt sprake is van uitstroom. In 2023 kijken we lokaal en regionaal of hier extra inzet op nodig is. In 2023 volgen we de regionale afspraken. Om de grotere groep ouderen die langer zelfstandig zullen gaan wonen te huisvesten bouwt ProWonen meer 0-trede woningen. Gemeente en ProWonen voeren het gesprek over de grotere instroom van statushouders en zoeken naar andere manieren van huisvesting.	Gemeente, ProWonen ProWonen Gemeente, ProWonen	Doorlopend Doorlopend 1

	Gezien de huidige woningmarkt kan en wil ProWonen geen maximum aantal woningen afspreken dat we via bemiddeling verhuren. We zoeken naar alternatieven om de toenemende vraag op te vangen. Daarbij is draagvlak en leefbaarheid van de buurt een belangrijk aandachtspunt.
3.2.1 Woonzorgagenda	Gemeenten zijn verplicht een woonzorgvisie op te stellen in 2023. In een woonzorgvisie voor aandachtsgroepen en ouderen staat wat er nodig is om voldoende huisvesting en maatschappelijke ondersteuning te bieden en de juiste zorg te regelen. Gemeente Bronckhorst, Berkelland en Oost Gelre trekken gezamenlijk op en betrekken de corporaties hierbij (mogelijk wordt dit een regionaal traject met lokale uitwerking/invulling). In de 1e helft van 2023 werken we aan een gezamenlijk (gedragen) beeld rond dit thema (zoals omvang aandachtsgroepen), om inzicht te krijgen in dit onderwerp. - ProWonen en de gemeente stellen in 2023 allebei een nieuwe visie rondom wonen en zorg op. Hierbij betrekken ze elkaar, stakeholders en huurdersverenigingen. - ProWonen en de gemeente leveren elkaar informatie aan voor de op te stellen woonzorgvisies en leveren graag een bijdrage aan de totstandkoming van het nieuwe woonzorgbeleid. - Vanuit het gezamenlijke beeld (prognoses, definities) komen we met prioriteiten en concrete acties waar we ons vanaf 2023 op richten. Dit leggen we vast in een gezamenlijke woonzorgagenda (uitvoeringsagenda). Dit doen we in Q3 en Q4. - Vanuit het gezamenlijke beeld: • Stellen we een wensportefeuille zorg vastgoed en maatschappelijk vastgoed voor ons hele werkgebied op. Daarbij weten we van elkaar wie wat wanneer bijdraagt. • Komen we met gemeente en zorg- en welzijnspartijen tot prestatieafspraken en stemmen we rollen en verantwoordelijkheden af. - In de regio wordt de noodzaak onderzocht van al dan geen huisvestingsuitbreiding van 24 uurszorg Beschermd Wonen. Het gaat hier dan niet om ouderenzorg maar om geestelijke gezondheidszorg. Dit omdat er al een te hoge concentratie is in de Achterhoek. Huisvestingsvragen worden beoordeeld op basis van de lokale behoefte.	Gemeente Gemeente en ProWonen	2 2
3.2.2 proefproject gemengde woonvorm of tussenvorm	ProWonen bouwt in principe geen niet alternatief aanwendbaar zorgvastgoed. Dit is vastgoed wat alleen geschikt is voor één bepaalde doelgroep met een specifieke zorgvraag. Dat betekent dat we wel wooneenheden bouwen voor een zorgpartij als we ze later regulier kunnen verhuren.	ProWonen	3

	ProWonen heeft het voornemen om in elke gemeente geclusterde woningen te bouwen om antwoord te geven op tussenvormen van wonen en zorg. In 2023 benoemen we in elke gemeente een proefproject gemengde woonvorm/tussenvorm en onderzoeken we de haalbaarheid gezamenlijk met andere partijen.
3.2.3 en 3.2.4 Lang en weer zelfstandig thuis Link met 1.1.8 Doorstroming en toewijzing	Het aantal ouderen neemt de komende jaren flink toe. Een deel van deze ouderen woont in een niet-levensloopbestendige eengezinswoning. ProWonen vindt het belangrijk dat deze huurders bewust kiezen tussen doorstromen naar een passende woning, of het doen van woningaanpassingen. Door doorstroming komt de huidige woning vrij voor andere woningzoekenden, wat leidt tot een verhuisketen. Tegelijkertijd zijn er ook 75+-ers die met kleine aanpassingen langer en zelfstandig in hun huidige woning kunnen blijven wonen. Het onderwerp ‘langer zelfstandig wonen’ kan vanuit beide invalshoeken bekeken worden. Hier zetten we in het tweede halfjaar van 2022 en 2023 verder op in. Concreet betekent dit: - De Achterhoekse corporaties starten begin 2023 in het werkgebied van één van de corporaties met het project ‘langer zelfstandig wonen’ waarbij er gesprekken gevoerd worden met huurders over het langer zelfstandig wonen. Uitkomst van het gesprek is een advies aan de huurder. Dit advies kan zich richten op doorstroming, maar ook op het aanbrengen van aanpassingen in de woning. - In 2023 werken de corporaties het project dat bij één van de corporaties start verder uit en maken we een plan van aanpak voor een structureel aanbod rond het onderwerp ‘langer zelfstandig wonen’. Dit omvat doorstroming en langer thuis wonen met kleine woningaanpassingen. Hoe dit project er uit komt te zien en hoe zich dit verhoudt tot de lopende projecten zoeken we verder uit. - Regionaal pakken we het onderwerp doorstroming op. We kijken naar de rol die de gemeente (beïnvloeding koopmarkt en Wmo- woningaanpassingen) en corporaties hierin kunnen spelen. We onderzoeken of we met een doorstroomregeling gaan werken.	ProWonen en gemeente	1
3.3.1 en 3.3.2 Statushouders	Gemeente en ProWonen zien de huisvesting van statushouders als gedeelde verantwoordelijkheid. We pakken het proces en de uitvoering gezamenlijk op. ProWonen wil in redelijkheid bijdragen aan het behalen van de taakstelling van de gemeente. We maken aanvullende afspraken vanwege de afgesproken versnelling in het landelijke bestuursakkoord: 1. De gemeente zet ook in op alternatieve oplossingen om statushouders (tijdelijk) te kunnen huisvesten. Denk aan locaties van particulieren, gastgezinnen en het huisvesten van meerdere personen in een woning.	Gemeente en ProWonen	1

2. Bij de verwachtte toename van het aantal te huisvesten statushouders zoekt de gemeente samen verder met de corporatie naar andere woonoplossingen en locaties voor de huisvesting van statushouders. Hierbij wordt lokaal en regionaal gekeken. Gemeente en ProWonen geven in 100% partnerschap invulling aan de huisvesting van deze mensen.

3. Gemeente en ProWonen investeren samen om woningen en transformatiegebouwen geschikt te maken voor huisvesting.

4. Gemeente en Prowonen zetten zich in om het (bouw)vergunningsproces snel te doorlopen.

5. De gemeente zet zich in om het plaatsingsproces te verbeteren in afstemming met de provincie en het COA. We bespreken of er mogelijkheden zijn om het proces verder te optimaliseren, waarbij ook andere partijen betrokken worden die te maken met het plaatsingsproces.

6. De integratie van statushouders vraagt extra aandacht. We maken afspraken over wat nodig is en wie wat kan bijdragen vanuit een gedeelde verantwoordelijkheid. Dit is in het belang van de statushouder maar ook voor de leefbaarheid in de straat en buurten.

7. Door de verwachtte toename van het aantal te huisvesten statushouders neemt de zoektijd voor regulier woningzoekenden toe. Gemeente, Huurdersverenigingen en ProWonen hebben aandacht voor de maatschappelijke effecten en trekken gezamenlijk op in de communicatie naar de inwoners.

In de eerste helft van 2023 is onze opgave om 44 statushouders te huisvesten.

4: Leefbare wijken en kernen

We vinden het belangrijk dat mensen fijn en respectvol samenwonen, elkaar kunnen ontmoeten in een wijk en dat partners en bewoners weten wat er speelt in kernen. Een toename van kwetsbare groepen in de wijk, kan ervoor zorgen dat de leefbaarheid onder druk komt te staan. Voor alle partijen is het daarom van belang dat een ieder een helder beeld heeft van wat er speelt in wijken.

Tijdens de lokale overleggen hebben we geconstateerd dat dit beeld nog ontbreekt. Voor eind 2022 is er een startbijeenkomst over dit onderwerp. In 2023 schetsen we een gezamenlijk beeld over dit onderwerp en werken we het verder uit.

Uitvoeringsagenda	Actie	Trekker	Prioriteit
Leefbaarheid (algemeen)	- Eind 2022 hebben ProWonen en huurdersvereniging een eerste gesprek gehad over het onderwerp ‘leefbaarheid en vitale wijken’. In 2023 pakt ProWonen dit onderwerp verder op. - Binnen dit onderwerp zoeken we nadrukkelijk de samenwerking op met onze partners, de wijkteams en politie. Bij het inzetten van buurtbeheerders door ProWonen sturen we erop dat we elkaar in de wijken goed kunnen vinden.	ProWonen	1
4.1.2 zicht op de wijk en koppelkansen	We voeren per gemeente 1 wijkschouw per jaar uit, bij voorkeur gekoppeld aan een thema. In Bronckhorst voeren we een wijkschouw uit in de wijk Molenplan in Vorden. Gemeente, Huurdersvereniging en een woonconsulent van ProWonen gaan met elkaar om tafel en bespreken de aanpak. Dit wordt in het lokale overleg tussen ProWonen en Huurdersverenigingen opgepakt. Gemeente wordt daarbij uitgenodigd.	Huurdersvereniging	1
4.1.5 Zichtbaarheid in de wijk	In 2023 start ProWonen met het werken met buurtbeheerders. In 2022 voeren we gesprekken over hoe de rol van de buurtbeheerder eruit ziet. Dit krijgt in 2023 steeds meer vorm. ProWonen komt graag tot samenwerkingsafspraken met de gemeente en Huurdersverenigingen. Huurdersverenigingen denken aan de inzet van wijkvertegenwoordigers om een beter beeld van de wijken te krijgen. ProWonen heeft inloopspreekuren en informatiemarkten, dat blijven we doen. We onderzoeken of we dit in 2023 kunnen uitbreiden of frequenter kunnen doen.	ProWonen	2

Bijlage 1. Woonprogramma gemeente Bronckhorst

Gemeente Bronckhorst ProWonen heeft op 31-12-2021 7498 woningen. Dit is het nulpunt om de groei van de portefeuille te volgen. Het nulpunt in de gemeente Bronckhorst is 2137 woningen.
Wat?	2023		2024	Toelichting
Nieuwbouw huur (sociaal)	12		15	2023: 12x niet 0 trede egw Union terrein 2024: 15x flexibele woningen met exploitatietermijn 2x 15 jaar
Totaal cumulatief sociaal tov stand 31-12-2021		+12	+27	Van de 176 in 2030
Totaal middenhuur tov stand 31-12-2021		0	0	Van de 16 in 2030
Vervangende nieuwbouw (sociaal)*		38*	0	2023: 38x egw Oranjewijk Zelhem
Sloop (sociaal)		0	-8*	2024 8x niet 0 trede Hengelo
Aankoop/ Terugkoop Te Woon		6	6	Na aankoop/terugkoop verhuren
Verkoop regulier		-1	-1
Groei portefeuille overig cumulatief		+43	+40	Ten opzichte van 2137 woningen 31-12-2021
Netto toevoeging cumulatief	+55		+67
Wensportefeuille	Groei tot en met 2030: 176 sociale nieuwbouw huurwoningen toevoegen (exclusief sloop/vervangende nieuwbouw) 16 vrije sector middenhuur toevoegen. 6 woningen per jaar terugkopen en weer verhuren Aandacht voor: - EGW-nultrede woningen in Hengelo, Vorden en Zelhem - Opstellen wensportefeuille ZOG/MOG in 2023 op basis van woonzorgvisie Adaptief programmeren als vraag naar sociale huur blijft toenemen.