CONTROLEDIENST VOOR DE VERZEKERINGEN
CONTROLEDIENST VOOR DE VERZEKERINGEN
CONTROLEDIENST VOOR DE VERZEKERINGEN
CONTROLEDIENST VOOR DE VERZEKERINGEN
I N H O U D S T A F E L
Inhoudstafel 5
Lijst van de grafieken 8
Lijst van de tabellen 10
Verslag van de Controledienst voor de Verzekeringen
Het Directiecomité van de Dienst 15
De Administratie van de Dienst 17
Woord vooraf 21
Hoofdstuk I :
De verzekeringen
A. De Belgische verzekeringsmarkt in 2001 – 2002 27
1. De ondernemingen 27
2. De internationalisering van de Belgische verzekeringsmarkt 29
a. De geografische verdeling van de in België gevestigde
ondernemingen 29
b. De bijkantoren en de ondernemingen die aan vrije
dienstverrichting doen 30
c. Activiteiten van ondernemingen naar Belgisch recht
in het buitenland 31
B. De financiële aspecten 33
1. De jaarrekening 33
a. De balans 33
b. Het eigen vermogen 34
c. De resultatenrekening 35
1. Het globaal resultaat 35
2. Het resultaat van de activiteiten niet-leven 37
3. Het resultaat van de activiteiten leven 38
4. Personeelskosten en commissielonen aan tussenpersonen 39
2. De solvabiliteit 40
a. De solvabiliteitsmarge 40
b. De dekkingswaarden 41
3. De technische voorzieningen 44
a. Enkele kerngegevens 44
b. De technische voorzieningen van de rechtstreekse verzekeringsverrichtingen B.O.A.R. in België 44
1. Het geheel van de technische voorzieningen 44
2. Voorziening voor te betalen schaden 49
3. Voorziening voor egalisatie en catastrofen 54
4. Het incasso van de gevestigde ondernemingen in 2001 56
a. Het incasso van de ondernemingen per groep van activiteiten 56
b. Het incasso van de verzekeraars arbeidsongevallen
(wet van 10 april 1971) 60
c. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen
in 2000 en 2001 61
5. De rendabiliteit 64
a. De verzekeringen B.O.A.R. : Grafieken 64
1. Ongevallen 64
2. Ziekte 64
3. Voertuigcasco 65
4. Transport
(casco, burgerrechtelijke aansprakelijkheid en goederen) 65
5. Brand en andere schade aan goederen 66
6. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen 66
7. Algemene burgerrechtelijke aansprakelijkheid 67
8. Krediet en borgtocht 67
9. Diverse geldelijke verliezen 68
10. Rechtsbijstand 68
11. Hulpverlening 69
12. Algemeen overzicht van de B.O.A.R. - verzekeringen 69
b. De verzekeringen B.O.A.R. : Synthese 70
c. De levensverzekering 73
1. De rendabiliteit van de rechtstreekse levensverzekeringsactiviteit
in België 73
a. De levensverzekeringsactiviteit niet verbonden met beleggingsfondsen (takken 21 en 22) 73
b. De levensverzekeringen verbonden met beleggingsfondsen
(tak 23) 81
2. De winstverdeling bij de levensverzekeringen die niet verbonden
zijn met beleggingsfondsen. 81
3. Evolutie van de maximale rentevoeten 83
6. De financiële controle 84
a. De solvabiliteitsmarge 84
b. De technische voorzieningen en rendabiliteit 86
c. De dekkingswaarden 86
d. De organisatie 89
e. Erkende commissarissen 90
C. De juridische aspecten 91
1. De Belgische wetgeving 91
a. Hervorming Financieel toezicht 91
b. BA-motorrijtuigenverzekering 92
1. Minimumtarief - Bonus-malus 92
2. Wet “Monfils” 92
3. Vierde richtlijn auto 93
c. Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 00
d. Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen 94
2. De Europese wetgeving 95
a. Solvabiliteitsmarge 95
b. Verkoop op afstand van financiële diensten 96
c. Levensverzekering 96
d. Verzekeringsbemiddeling 97
3. De juridische controle 99
a. De overdrachten. 99
b. De toelatingen 99
4. De klachten 99
a. Definities 99
b. Commentaar 101
1. Oorsprong van de klachten 101
2. Partijen in het geding 102
3. Betrokken verzekeringstakken 102
4. Motieven van de klachten 103
5. Gevonden oplossingen 105
5. De tussenpersonen 106
a. De klachten 106
b. Inschrijving van de tussenpersonen 107
1. Statistieken 107
2. Inschrijvingsrechten 108
3. Registratiedossiers 108
4. Gespecialiseerde cursussen in verzekeringen 109
Hoofdstuk II :
De pensioenfondsen en de pensioenkassen
A. Het aantal pensioeninstellingen 113
B. De financiële aspecten 113
1. De jaarrekening 113
2. De technische resultaten 116
a. De technische voorzieningen 116
b. Dotaties 119
c. De uitkeringen 119
3. De samenstelling van de portefeuille 120
C. De juridische aspecten 121
1. Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen 121
Hoofdstuk III :
Pensioeninstellingen en groepsverzekering:
het aantal deelnemers
Hoofdstuk IV :
Het hypothecair krediet
A. De structuur van de markt en de rentevoeten 131
B. De referte-indexen 133
C. De technische aspecten en de controle 134
1. De controles 134
2. De klachten 134
3. De inschrijvingen, registraties en afstand 135
D. Juridische aspecten 135
Hoofdstuk V :
De arbeidsongevallenverzekering (Wet van 10 april 1971)
A. Inleiding 139
B. Activiteiten op wetgevend en reglementair vlak 140
C. De controle op de arbeidsongevallenverzekering 142
D. De controle door het Fonds voor Arbeidsongevallen 146
L I J S T V A N D E G R A F I E K E N
Hoofdstuk I.
De verzekeringen
1. Aantal ondernemingen naar maatschappelijke zetel 27
2. Aantal gevestigde ondernemingen volgens specialisering 27
3. Aantal ondernemingen per verzekeringstak 28
4. Aantal ondernemingen naar Belgisch recht volgens vennootschapsvorm
in 2002 28
5. Geografische spreiding van de ondernemingen naar land van de
maatschappelijke zetel in 2002 29
6. Balans van de verzekeringsondernemingen : balanstotaal en groeivoet 33
7. Technische voorzieningen : totaal en groeivoet 33
8. Eigen vermogen : totaal en groeivoet 34
9. Rendement van het eigen vermogen 34
10. Winst, verlies en globaal resultaat 35
11. Verzekeringssaldo en saldo buiten verzekering
(in percentage van de verdiende premies) 36
12. Personeelskosten (in percentage van de verdiende premies) 39
13. Commissielonen aan tussenpersonen
(in percentage van de verdiende premies) 39
14. Verhouding tussen de samengestelde en de vereiste marge :
activiteiten niet-leven 40
15. Verhouding tussen de samengestelde en de vereiste marge :
activiteiten leven 40
16. Dekking van de technische voorzieningen (uitgezonderd tak 23) 41
17. Dekkingswaarden van de technische voorzieningen van tak 23
(bedragen in miljoen euro en schommelingen in percentage) 42
18. Dekkingswaarden van de technische voorzieningen
(alle beheren uitgezonderd tak 23) (bedragen in miljoen euro
en schommelingen in percentage) 43
19. Ongevallenverzekering 64
20. Ziekteverzekering 64
21. Verzekering voertuigcasco 65
22. Transportverzekering. 65
23. Verzekering brand en andere schade aan goederen 66
24. Verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen 66
25. Verzekering algemene burgerrechtelijke aansprakelijkheid 67
26. Verzekeringen krediet en borgtocht 67
27. Verzekering diverse geldelijke verliezen 68
28. Verzekering rechtsbijstand 68
29. Verzekering hulpverlening 69
30. Verdeling van het incasso B.O.A.R (in miljoen euro) 69
31. Verdeling van het bruto technisch-financieel saldo B.O.A.R.
(in miljoen euro) 70
32. Evolutie van het technisch-financieel saldo S4 77
33. Evolutie van actuariële rendementen van OLO’s 78
34. Commissielonen en netto-bedrijfskosten 78
35. Uitkeringen en afgestane, overgedragen technische voorzieningen 79
36. De financiële opbrengsten (en waardecorrecties) 79
37. De graad van winstdeling tijdens de boekjaren 1997 - 2001 82
38. Opsplitsing van de klachten ingediend in 2002 volgens de hoedanigheid
van de klager 101
39. Opsplitsing van de klachten ingediend in 2002 volgens de hoedanigheid
van de partij in het geding 102
40. Opsplitsing van de klachten ingediend in 2002 volgens de verzekeringstak 103
41. Opsplitsing van de klachten ingediend in 2002 volgens het motief 104
42. Opsplitsing volgens gevonden oplossing van de klachtendossiers
afgesloten in 2002 105
43. Verdeling klachtendossiers tussenpersonen naar hoedanigheid
van de indiener 107
44. Spreiding van het aantal verzekeringstussenpersonen over de categorieën
voorzien in de wet van 27 maart 1995 107
45. In 2002 geregistreerde bewegingen in de registratiedossiers 109
Hoofdstuk II.
De pensioenfondsen en de pensioenkassen
46. Aantal pensioeninstellingen 113
47. Evolutie van het totaal actief van de balans 114
48. Evolutie van de aanschaffingswaarde en van de niet-gerealiseerde netto meerwaarden op de beleggingen 115
49. Saldi die het resultaat sterk beïnvloeden 115
50. Evolutie van de minimum technische voorzieningen en de totale
technische voorzieningen 116
51. Voorzieningen voor samengestelde prestaties, voorzieningen voor samen te stellen prestaties en totale technische voorzieningen
in het boekjaar 2001 117
52. Theoretisch bedrag van de technische voorzieningen en vrijstelling
van technische voorzieningen in het boekjaar 2001 117
53. Verhouding niet-rentegenieters / rentegenieters voor grootheden
van technische voorzieningen in het boekjaar 2001 118
54. Categorieën van dekkingswaarden 120
55. Samenstelling van de portefeuille 121
Hoofdstuk III.
Pensioeninstellingen en groepsverzekering : het aantal deelnemers
56. Spreiding van het aantal actieve deelnemers aan groepsverzekering
leven in het boekjaar 2001 126
57. Spreiding van het aantal actieve deelnemers aan pensioenfondsen en pensioenkassen in het boekjaar 2001 126
58. Xxxxxxxxx actieven leven / rentegenieters groepsverzekering in het
boekjaar 2001 127
59. Verdeling actieven / rentegenieters pensioenfondsen en pensioenkassen
in het boekjaar 2001 128
Hoofdstuk IV.
Het hypothecair krediet
60. De totale omloop meegedeeld aan de Controledienst inzake
hypothecair krediet 131
61. Rentevoeten in 2002 (kwartaalgemiddelde) 132
62. Rentevoeten in 1999 - 2002 (kwartaalgemiddelde) 132
Hoofdstuk V.
De arbeidsongevallenverzekering
63. Evolutie van de schadelast in functie van de verworven premies 143
L I J S T V A N D E T A B E L L E N
Hoofdstuk I.
De verzekeringen
1. Verzekeringsgroepen 29
2. Geografische spreiding van de bijkantoren en de ondernemingen die aan
vrije dienstverrichting doen naar het land van de maatschappelijke zetel 30
3. Het incasso van ondernemingen uit een land van de E.E.R. in België
(in euro) 30
4. Het incasso van ondernemingen naar Belgisch recht in het
buitenland - B.O.A.R. (in euro) 31
5. Het incasso van ondernemingen naar Belgisch recht in het
xxxxxxxxxx - Xxxxx (in euro) 31
6. Het incasso van ondernemingen naar Belgisch recht in het
buitenland - B.O.A.R. + Xxxxx (in euro) 32
7. Eigen vermogen en winst 35
8. Rendement van het eigen vermogen 35
9. Aantal ondernemingen met winst en met verlies : geheel van de activiteiten (resultaten in duizend euro) 35
10. Analyse van de saldi : geheel van de activiteiten 1998 - 2001 36
11. Analyse van de saldi : activiteiten niet-leven 1998 - 2001 37
12. Aantal ondernemingen met winst en met verlies : activiteiten niet-leven
(resultaten in duizend euro) 37
13. Analyse van de saldi : activiteiten leven 1998 - 2001 38
14. Aantal ondernemingen met winst en met verlies : activiteiten leven
(resultaten in duizend euro) 38
15. Dekkingswaarden “alle beheren” 41
16. Dekkingswaarden tak 23 41
17. Dekkingswaarden “alle beheren” uitgezonderd tak 23 42
18. Kerngegevens inzake incasso en technische voorzieningen (in euro) 44
19. Evolutie van de totale technische voorzieningen in percentage van de
uitgegeven premies 45
20. Evolutie van de ratio “voorziening / uitgegeven premies” voor de
voornaamste categorieën van voorzieningen 46
21. Rangschikking van de technische voorzieningen
(takken en categorieën van producten) 47
22. Samenstelling van de technische voorzieningen 48
23. B.A. Auto : evolutie van de voorziening samengesteld in eerste observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993) 50
24. Algemene B.A. : evolutie van de voorziening samengesteld in eerste
observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993) 50
25. B.A. beroepen : evolutie van de voorziening samengesteld in eerste
observatie voor de voorvalsjaren 1993 tot en met 2001 en van de voorziening samengesteld eind 1993 voor de voorvalsjaren voorafgaand aan 1993 (terugwinning niet afgetrokken) 51
26. Rechtsbijstand : evolutie van de voorziening samengesteld in eerste
observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993) 52
27. Gewaarborgd inkomen : evolutie van de voorziening samengesteld in eerste observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993) 52
28. Omvang van de voorziening XXXX en van de voorziening voor interne beheerskosten van de schade 53
29. Voorziening voor egalisatie en catastrofen (in euro) 54
30. Niveau van de voorziening voor egalisatie en catastrofen voor de
onderworpen risico’s (in euro) 55
31. Incasso van de ondernemingen in 2000 en 2001 56
32. Rangschikking van de verzekeraars arbeidsongevallen
(Bron : Ministerie van Sociale Zaken) 60
33. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen :
levensverzekering, rechtstreekse verrichtingen in België 61
34. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen :
B.O.A.R., rechtstreekse verrichtingen in België 62
35. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen :
geheel van de activiteiten 63
36. Statistieken voor de rendabiliteit xxx xx xxxxxx 00 xx 00
(xx xxxxxxx euro) 74
37. Productie van levensverzekeringspremies (bedragen in duizend euro) 75
38. Premie-incasso en de voorziening voor verzekering leven
(bedragen in duizend euro) 76
39. Evolutie van het technisch financieel saldo S4
(in duizend euro en in functie van ∑) 76
40. Commissielonen en netto bedrijfskosten in functie van de som ∑ 78
41. Uitkeringen en afgestane overgedragen technische voorzieningen in
functie v/d som ∑ 79
42. De financiële opbrengsten (en waardecorrecties) 79
43. Overzicht van de belangrijkste posten voor de verrichtingen bedoeld
door het K.B. van 14 mei 1969 (in euro) 80
44. Levensverzekeringen verbonden met beleggingsfondsen (in duizend euro) 81
45. Detail van de winstdeling in de takken 21 en 22 (in duizend euro) 81
46. De winstverdeling voor de boekjaren 1997 - 2001 81
47. Maximaal toegelaten rentevoeten (art. 22,§3 K.B. van 17 december 1992) 83
48. Tekort aan marge : aantal ondernemingen (situatie op 31 december 2001) 84
49. Klachten onderverdeeld naar de hoedanigheid van de klager 101
50. Klachten onderverdeeld naar verzekeringstak 102
51. Klachten onderverdeeld naar motief 103
52. Klachten onderverdeeld naar oplossing 105
Hoofdstuk II.
De pensioenfondsen en de pensioenkassen
53. Evolutie van de balanstotalen 113
54. Rangschikking van de pensioeninstellingen volgens de grootte van
het balanstotaal in het boekjaar 2001 114
55. Variatie van de technische voorzieningen in het boekjaar 2001 ten
opzichte van het boekjaar 2000 118
56. Toelagen van de werkgevers en bijdragen van de werknemers in
het boekjaar 2001 119
Hoofdstuk III.
Pensioeninstellingen en groepsverzekering : het aantal deelnemers
57. Aantal deelnemers aan groepsverzekeringen, pensioenfondsen en
pensioenkassen in het boekjaar 2001 125
58. Aantal deelnemers aan pensioenfondsen zonder wettelijke pensioenen
voor het boekjaar 2001 125
59. Rangschikking van de pensioeninstellingen volgens het aantal deelnemers
in het boekjaar 2001 128
Hoofdstuk IV.
Het hypothecair krediet
60. Evolutie van de indexen 133
61. Analyse van de reclame 134
11
Hoofdstuk V.
De arbeidsongevallenverzekering
62. Resultatenrekening wet van 10 april 1971 142
63. Sleutelelementen van de arbeidsongevallenverzekering - verdeling van de verzekeraars per kwartiel 144
64. Verdeling van het aantal verzekeraars naar incasso 144
65. Evolutie van de samengestelde provisie in eerste observatie 145
66. Uitsplitsing van de opmerkingen 146
VERSLAG VAN DE CONTROLEDIENST VOOR DE VERZEKERINGEN
2001 - 2002
Het Directiecomité van de Controledienst
2001 - 2002
H E T D I R E C T I E C O M I T É V A N D E D I E N S T
(1 januari 2003)
VOORZITTER
W.-X. XXXXXXXX
DIRECTIECOMITE
X. XXXXXX
F. MASAI
SECRET ARIS-GENERAAL
G. VERNAILLEN
REGERINGSCOMMISSARIS
X. XXXX (plaatsvervanger : X. D’HONDT)
AFGEV AARDIGDE V AN DE MINISTER V AN FINANCIËN
H. XXXXXXX
AFGEV AARDIGDE V AN FONDS VOOR ARBEIDSONGEV A LLEN
X. XX XXXXX
SECRET ARIS
Ph. BEAUFAY
D E A D M I N I S T R A T I E
V A N D E C O N T R O L E D I E N S T
(1 januari 2003)
ALGEMENE DIRECTIE
Vernaillen G. | NF | Secretaris-generaal |
Beaufay Ph. | F | Adviseur-generaal |
De Pauw R. | NF | Sociaal inspecteur-directeur |
De Rouck A. | N | Eerst aanwezend directiesecretaris |
Debrabander V. | N | Directiesecretaris |
DIRECTIE PENSIOENFONDSEN, STUDIEDIENST EN REGLEMENTERING
Delvaux M. | F | Afdelingsdirecteur |
Xxxxxxx X. | F | Adjunct-directeur |
Vandevelde C. | N | Adjunct-directeur |
Vertaling, Studies en Reglementering | ||
Xxxxxxxx X. | N | Eerste attaché |
Baeteman N. | N | Attaché |
Lequain Ch. | FN | Attaché |
Vandendriessche D. | N | Attaché |
Pensioenfondsen | ||
Declerck P. | N | Eerste attaché |
De Vos P. | N | Eerste actuaris |
Secq J. | N | Eerste actuaris |
De Mont P. | N | Attaché |
Di Xxxxxx X. | F | Attaché |
Xxxxxxxxx X. | F | Attaché |
Tombeur M. | N | Actuaris |
Xxx Xxxxxxx A. | F | Attaché |
D’Hert N. | N | Controle-assistent |
2001 - 2002
Verslag van de Controledienst voor de Verzekeringen
DIRECTIE INFORMA TICA EN HUMAN RESOURCES
Verbiest P. | NF | Afdelingsdirecteur |
Delwiche G. | F | Adjunct-directeur |
Informatica
De Haes E. | F | Informaticus |
Gallée P. | N | Programmeur |
Xxxxxxxx Xx. | F | Programmeur |
Van den Haute F. | N | Programmeur |
Administratieve diensten
Xxxxxxxxx X.-M. | F | Attaché |
Alderweireld B. | F | Controle-assistent |
HYPOTHECAIRE KREDIETEN
Delwiche G. | F | Adjunct-directeur |
Janssens Chr. | F | Attaché |
Mettepenningen A. | N | Attaché |
Xxxxxxxx X. | F | Controle-assistent |
JURIDISCHE DIRECTIE
Xxxxxxxx - Xxxxxxxxxx X. | F | Afdelingsdirecteur |
Xxxxxxxxx X. | N | Adjunct-directeur |
Xxx xxx Xxxxxxxxxxx M. | N | Adjunct-directeur |
Toelatingen en overdrachten | ||
Dubuisson Cl. | F | Attaché |
Siscot M. | N | Attaché |
Xxxxxxxxx X. | N | Attaché |
Tussenpersonen | ||
Xxxxxxx X. | N | Attaché |
Rosseels M.- A. | F | Attaché |
Vandermassen L. | N | Attaché |
Xxxxxx X. | F | Controle-assistent |
Xxxxxx X. | F | Controle-assistent |
Fooij C. | F | Directiesecretaris |
Klachten en Controle
Xx Xxxxx X. | N | Eerste attaché |
Despontin Ph. | F | Eerste attaché |
Vynckier L. | N | Eerste actuaris |
Bardiaux E. | F | Attaché |
Coulon P. | F | Attaché |
Xxxxxx X. | N | Attaché |
Xxxxxxx X. | F | Attaché |
FINANCIELE DIRECTIE
Leën F. | NF | Afdelingsdirecteur |
de Launois Ph. | F | Adjunct-directeur |
Xxx Xxxxxxxxxx X. | N | Adjunct-directeur |
Authom Ph. | F | Eerste attaché |
Xxxxxx X. | N | Eerste actuaris |
De Paepe D. | NF | Eerste attaché |
Xxxxxx X. | F | Eerste attaché |
Xxxxxx X. | N | Eerste attaché |
Xxxxx X.-M. | F | Eerste attaché |
Kaiser P. | F | Eerste attaché |
Zaina P. | F | Eerste attaché |
De Pelsemaeker G. | N | Attaché |
Fache O. | N | Attaché |
Kaiser L. | F | Actuaris |
Keymeulen P.-A. | F | Attaché |
Xxxxxxx X. | F | Attaché |
Lorea V. | F | Attaché |
Van Herzele V. | N | Attaché |
Xxxxxxxxx X. | N | Attaché |
Vindevogel D. | F | Actuaris |
Hastir X. | F | Sociaal inspecteur |
Luyckx C. | N | Sociaal inspecteur |
Xxxxxxx X. | N | Sociaal inspecteur |
Wathy G. | F | Sociaal inspecteur |
Parys Ph. | F | Boekhouder |
Selleslagh P. | N | Controle-assistent |
Smeets Chr. | N | Boekhouder |
BLANCO PAGE
W O O R D V O O R A F
De slechte beursprestaties en de daling van de rendementen van de rente-instrumenten blijven abnormaal lang aanhouden, een fenomeen zonder precedent in de voorbije 50 jaar. De zwakke groei en de sombere economische perspectieven bieden weinig hoop op een spoedige en sterke heropleving van de kapitaalmarkten.
De verzekeringsindustrie ondervindt in sterke mate de gevolgen van deze situatie, zij het dat ze pas enigszins later dan in andere activiteitensectoren voelbaar zijn doordat de verzekeringssector zich eerder toespitst op de middellange en lange termijn dan op de korte termijn.
Deze toestand baart de Controledienst zorgen, in die zin dat hij vreest voor de impact van de ontwikkelingen van de financiële omgeving op de dekkingswaarden van de technische voorzie- ningen van de verzekeringsondernemingen en pensioenfondsen evenals op hun solvabiliteits- marge. In juli en september 2002 heeft de Controledienst bijkomende gegevens aan de onder- nemingen gevraagd. Om een duidelijker zicht te krijgen op de situatie van de ondernemingen heeft de Controledienst bovendien simulaties opgezet van de evolutie van de portefeuilles van de gecontroleerde instellingen, door op de laatst beschikbare gegevens de marktevoluties toe te passen die zich sedertdien hebben voorgedaan. Wanneer deze simulaties lieten veronderstellen dat de situatie van de onderneming niet meer voldeed aan de reglementaire vereisten, werd de betrokken onderneming ondervraagd over haar reële toestand.
Er zijn weliswaar sterke dalingen genoteerd van de waarde van de portefeuilles en er is vastge- steld dat een zeer beperkt aantal ondernemingen niet voldeed aan de geldende reglementering, maar de toestand heeft in geen enkel geval rampzalige vormen aangenomen. De Controledienst heeft onmiddellijk geëist dat deze laatste ondernemingen een plan zouden opstellen dat garan- deerde dat ze zo spoedig mogelijk weer aan de reglementaire norm zouden beantwoorden. Alle ondernemingen hebben aan deze eis voldaan en hebben een plan opgesteld om de situatie te herstellen, onder meer door waarden aan te wenden die deel uitmaken van het vrij vermogen, door een kapitaalsverhoging door te voeren of door het bekomen van een achtergestelde lening van de moederonderneming.
De gevallen die zorgwekkend blijven worden nauwgezet opgevolgd. Ook wordt erop toegezien dat de maatregelen die de ondernemingen hebben aangekondigd effectief worden toegepast.
Afgezien van deze tussenkomsten, die werden ingegeven door de financiële omgeving, heeft de Controledienst beslist zijn controle te versterken door voortaan een driemaandelijkse berekening van de solvabiliteitsmarge te eisen.
Bovendien heeft de Controledienst alle ondernemingen ondervraagd over de regels die ze toepassen om de duurzaamheid te bepalen van een minderwaarde die aanleiding geeft tot de boeking van een waardevermindering. Tot op heden kunnen de ondernemingen deze regels immers vrij bepalen, op voorwaarde natuurlijk dat de algemene principes van een gezond en voorzichtig beheer in acht worden genomen. Het lopende onderzoek moet de Controledienst in staat stellen de goede praktijken op dit vlak te onderkennen en verder te gaan met de algemene verbreiding ervan.
Aangezien de reglementaire verplichtingen op het vlak van de solvabiliteitsmarge permanent moeten worden nageleefd, en niet alleen op de datum van afsluiting van de jaarrekening, heeft de Controledienst beslist de samengestelde marge te onderwerpen aan een weerstandstest. Deze test moet hem in staat stellen na te gaan of de marge voldoet aan de reglementering, rekening houdend met de waardeverminderingen van de verschillende beleggingscategorieën.
2001 - 2002
Verslag van de Controledienst voor de Verzekeringen
Voorts wil de Controledienst herbevestigen dat het voor de ondernemingen noodzakelijk is dat ze zich houden aan een strikte technische orthodoxie in de verzekeringen niet-leven. De Dienst heeft dus een actie opgezet die de rentabiliteit van bepaalde producten die risico’s dekken zoals ziekte, stoffelijke schade, BA Auto, rechtsbijstand en sommige gevaren in Brand, moet herstellen. Deze controle, die voor de genoemde producten wordt uitgevoerd op marktniveau, wordt voor andere producten ook individueel uitgevoerd, onderneming per onderneming. In deze context werden de ondernemingen verzocht de bedoelde producten grondig onder de loep te nemen en de maatregelen voor te leggen die ze van plan zijn te nemen om desgevallend hun rentabili- teit te herstellen.
Voor de levensverzekeringen is de Controledienst van mening dat de maximale rendementsvoet die wordt toegestaan door de reglementering niet meer aanvaardbaar is in de huidige financiële situatie. De rentevoet die in de bestaande contracten beloofd wordt, moet ongewijzigd blijven, maar de rentevoet die gegarandeerd kan worden in de nieuwe contracten, moet worden aange- past aan de marktvoorwaarden. Indien er wordt vastgesteld dat tal van ondernemingen geneigd zijn om concurrentiële overwegingen te laten prevaleren op de rendabiliteitseisen, zou de maxi- maal toegelaten rentevoet eigenmachtig verlaagd moeten worden, om discipline af te dwingen. Men kan zich trouwens de vraag stellen of de Controledienst niet bevoegd zou moeten zijn, zoals dat het geval is in andere Lidstaten van de Europese Unie, om zelf de maximale rende- mentsvoet vast te leggen.
*
* *
Ook op institutioneel vlak is de Controledienst volop aan het evolueren. Door de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten kreeg de Controledienst op 1 december laatsleden twee nieuwe organen buiten de Voorzitter, name- lijk een Directiecomité en een Secretaris-generaal. De Raad van Toezicht zal per 1 juli in functie treden.
Per 1 juli 2003 zullen ook de structuren waarin voorzien is door de wet van 2 augustus 2002 om de samenwerking tussen de Controledienst, de Commissie voor het Bank- en Financiewezen en de Nationale Bank te verzekeren, in werking treden. Het gaat om het Comité voor Financiële Stabiliteit, dat bestaat uit de directiecomités van de drie instellingen, en om de Raad van Toezicht van de Overheid der Financiële Diensten, die samengesteld zal zijn uit de Gouverneur van de Bank, de Voorzitters van de twee andere instellingen, hun Raden van Toezicht en de Regentenraad van de Bank. Binnen deze structuren zullen onderwerpen van gemeenschappelijk belang besproken worden, zoals de interacties tussen enerzijds het toezicht op de markten en de instellingen, die behoren tot de bevoegdheid van de Controledienst en van de CBF, en ander- zijds de globale financiële stabiliteit, die meer specifiek tot de bevoegdheid van de Bank behoort. Deze structuren zullen ook instaan voor de reorganisatie van bepaalde activiteiten. Doel van deze reorganisatie is overlappingen te vermijden, schaalvoordelen te realiseren en op die manier middelen vrij te maken voor de essentiële opdrachten van elk van de instellingen.
Ten slotte heeft de Koning gebruik gemaakt van de bevoegdheid die Hem werd verleend door voornoemde wet om één enkele controle-instantie in te stellen, die de opdrachten van de Controledienst en die van de Commissie voor het Bank- en Financiewezen overneemt. Deze eengemaakte controle-instantie zou het licht moeten zien op 1 januari 2004, onder de bena- ming “Commissie voor het Bank-, Financie- en Assurantiewezen”, afgekort CBFA. Een integratie- comité, samengesteld uit de directiecomités van de Controledienst en de CBF, legt zich actief toe op de voorbereiding van deze nieuwe etappe op weg naar de rationalisatie van de prudentiële structuren in België.
Deze hervormingen zouden in de eerste plaats een voordeel moeten inhouden voor de controle op de verzekeringsondernemingen en de pensioenfondsen. Zij bieden immers een gedeeltelijke oplossing voor het gebrek aan middelen - en ook aan mankracht - waarover de Controledienst beschikt om zijn opdrachten uit te voeren, die voortdurend uitbreiding nemen en waarvan het belang verder toeneemt gezien de huidige, moeilijke economische context en rekening houdend met de te verwachten impact van de demografische evoluties.
Xxxxx X. XXXXXXXX.
HOOFDSTUK I DE VERZEKERINGEN
A. DE BELGISCHE VERZEKERINGSMARKT IN 2001 - 2002
1. De ondernemingen
589
613
629
556
525
470
422
158
153
150
137
130
125
89
81
77
79
73
71
123
73
10 8 7
6
6
1996
1997
1998
1999
2000
6
2001
6
2002
Belgisch recht
E.E.R.
Buiten E.E.R.
VDV
Grafiek 1. Aantal ondernemingen naar maatschappelijke zetel
175
163
158
151
142
140
140
37
45
36
43
42
34
38
30
28
37
28
34
30
32
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Leven
Niet-leven
Gemengde
Grafiek 2. Aantal gevestigde ondernemingen volgens specialisering
120
110
109
114
104
109
100
95
83
85
80
77
71
75
75
61
60
58
53
42
45
42
40
32
37
32
20
15
0
Tak 1
Tak 2
Tak 3
Tak 4
Tak 5
Tak 6
Tak 7
Tak 8
Tak 9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Tak 10 10
Tak 11 11
Tak 12 12
Tak 13 13
Tak 14 14
Tak 15 15
Tak 16 16
Tak 17 17
Tak 18 18
Tak 21 21
Tak 22 22
Tak 23 23
Tak 27 27
Grafiek 3. Aantal gevestigde ondernemingen per verzekeringstak in 2002
123
118
116
102
97
93
90
26
26
25
22
21
21
19
7
2
6
3
6
3
7
3
7
3
7
4
7 7
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
Naamloze venn.
Samenwerkende venn.
Onderlinge
Andere
Grafiek 4. Aantal ondernemingen naar Belgisch recht volgens vennootschapsvorm in 2002
Tabel 1 toont het cumulatief marktaandeel van de top 10 van de verzekeringsgroepen. Uit de cijfers blijkt dat de concentratiegraad afneemt.
Rang | Totaal incasso | Premies Leven | Premies Niet leven | |||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | 2000 | 2001 | |
1 | 14,65% | 13,34% | 23,93% | 15,79% | 14,57% | 13,80% |
2 | 25,82% | 23,23% | 37,25% | 28,80% | 27,96% | 27,37% |
3 | 36,41% | 32,99% | 47,83% | 40,70% | 35,74% | 35,43% |
4 | 45,84% | 42,59% | 56,59% | 52,30% | 43,09% | 42,97% |
5 | 53,21% | 50,70% | 64,96% | 61,02% | 50,33% | 50,25% |
6 | 59,05% | 56,43% | 72,43% | 67,94% | 57,10% | 56,70% |
7 | 64,61% | 60,58% | 76,75% | 74,70% | 61,37% | 60,67% |
8 | 68,23% | 64,62% | 79,92% | 79,11% | 65,18% | 64,37% |
9 | 71,28% | 68,16% | 82,94% | 82,17% | 68,79% | 68,02% |
10 | 73,99% | 71,58% | 85,86% | 85,19% | 71,20% | 70,47% |
Tabel 1. Verzekeringsgroepen
2. De internationalisering van de Belgische verzekeringsmarkt
a. De geografische verdeling van de in België gevestigde ondernemingen
Eind 2002 waren er in België 202 ondernemingen gevestigd. Hun geografische verdeling naar land van de maatschappelijke zetel wordt in grafiek 5 weergegeven.
Frankrijk
5%
Duitsland
5%
België
61%
Nederland
8%
Verenigd Koninkrijk
15%
Andere
6%
Grafiek 5. Geografische spreiding van de ondernemingen naar land van de maatschappelijke zetel in 2002
b. De bijkantoren en de ondernemingen die aan vrije dienstverrichting doen
In 2002 steeg het aantal bijkantoren van ondernemingen waarvan de maatschappelijke zetel is gesitueerd in een E.E.R. - lidstaat opnieuw van 71 naar 73.
Het aantal ondernemingen die in vrije dienstverrichting in België mogen actief zijn, blijft nog steeds toenemen.
Land van de zetel | Xxxxxxxxxxx | Vrije dienstverrichting | ||
Aantal | Percentage | Aantal | Percentage | |
Denemarken | 0 | 0,00% | 9 | 1,43% |
Duitsland | 11 | 15,07% | 49 | 7,79% |
Finland | 0 | 0,00% | 11 | 1,75% |
Frankrijk | 11 | 15,07% | 63 | 10,02% |
Griekenland | 1 | 1,37% | 2 | 0,32% |
Ierland | 1 | 1,37% | 71 | 11,29% |
Italië | 3 | 4,11% | 38 | 6,04% |
Lichtenstein | 0 | 0,00% | 9 | 1,43% |
Luxemburg | 0 | 0,00% | 65 | 10,33% |
Nederland | 16 | 21,92% | 76 | 12,08% |
Noorwegen | 0 | 0,00% | 8 | 1,27% |
Oostenrijk | 0 | 0,00% | 13 | 2,07% |
Portugal | 0 | 0,00% | 5 | 0,79% |
Spanje | 1 | 1,37% | 9 | 1,43% |
Verenigd Koninkrijk | 29 | 39,73% | 185 | 29,41% |
Zweden | 0 | 0,00% | 16 | 2,54% |
Totaal | 73 | 100,00% | 629 | 100,00% |
Tabel 2. Geografische spreiding van de bijkantoren en de ondernemingen die aan vrije dienstverrich- ting doen naar het land van de maatschappeljke zetel
Land van de maatschappelijke zetel | Bijkantoren | Vrije dienstverrichting | ||
1999 | 2000 | 1999 | 2000 | |
Xxxxxxxxxx | 0 | 0 | 0.000.000 | 0.000.000 |
Xxxxxxxxx | 57.023.342 | 62.318.346 | 13.761.273 | 24.376.489 |
Xxxxxxx | 0 | 0 | x.x. | 0.000.000 |
Xxxxxxxxx | 114.404.000 | 135.321.000 | 5.099.000 | 7.447.000 |
Griekenland | n.m. | n.m. | n.m. | n.m. |
Ierland | 888.817 | 68.000 | 42.447.338 | 78.743.000 |
Italië | 4.444.624 | 4.353.728 | 1.113.480 | 2.148.459 |
Liechtenstein | 0 | n.m. | n.m. | n.m. |
Luxemburg | 0 | 0 | 2.064.613.051 | 2.649.214.389 |
Nederland | 176.589.918 | 50.505.000 | 199.464.010 | 14.698.000 |
Xxxxxxxxx | 0 | 0 | 0.000.000 | 0.000.000 |
Xxxxxxxxxx | 0 | 0 | 967.655 | 954.253 |
Xxxxxxxx | 0 | 0 | 0 | 0 |
Xxxxxx | 52.181.394 | 79.089.503 | 5.757 | 13.110 |
Verenigd Koninkrijk | 116.914.910 | 97.587.368 | 65.119.832 | 59.517.474 |
Zweden | 0 | 0 | 7.336.293 | 5.355.219 |
Totaal | 522.447.004 | 429.242.944 | 2.407.730.407 | 2.850.708.098 |
n.m. : niet meegedeeld.
Tabel 3. Het incasso van ondernemingen uit een land van de E.E.R. in België (in euro)
c. Activiteiten van ondernemingen naar Belgisch recht in het buitenland
Land van acitiveit | Bijkantoor | Vrij Verrichten van Diensten | Totaal | ||||||
1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 0000 | |
Xxxxxxxxxx | 27.814.347 | 26.133.263 | 19.845.795 | 1.278.512 | 1.223.429 | 1.261.776 | 29.092.859 | 27.356.692 | 21.107.571 |
Duitsland | 121.128.907 | 152.074.119 | 168.198.188 | 8.708.717 | 11.084.672 | 19.959.820 | 129.837.624 | 163.158.791 | 188.158.008 |
Finland | 2.533.126 | 2.751.618 | 2.644.677 | 1.146.930 | 1.089.621 | 1.805.815 | 3.680.056 | 3.841.239 | 4.450.492 |
Frankrijk | 315.391.414 | 386.595.146 | 412.111.798 | 19.059.589 | 19.506.968 | 35.424.105 | 334.451.003 | 406.102.114 | 447.535.903 |
Griekenland | 1.045.441 | 2.143.601 | 3.504.357 | 163.734 | 506.443 | 1.698.887 | 1.209.175 | 2.650.044 | 5.203.244 |
Ierland | 38.417.746 | 46.183.881 | 51.140.414 | 3.338.880 | 2.166.814 | 4.736.124 | 41.756.626 | 48.350.695 | 55.876.538 |
IJsland | 0 | 0 | 0 | 125.136 | 348.934 | -142.787 | 125.136 | 348.934 | -142.787 |
Italië | 106.979.097 | 127.724.949 | 151.722.394 | 3.119.387 | 3.861.090 | 10.899.240 | 110.098.484 | 131.586.039 | 162.621.634 |
Luxemburg | 24.846.491 | 27.045.975 | 29.463.971 | 24.165.722 | 22.642.954 | 29.033.200 | 49.012.213 | 49.688.929 | 58.497.171 |
Nederland | 73.703.017 | 87.852.706 | 98.025.333 | 12.310.453 | 16.212.299 | 25.917.717 | 86.013.470 | 104.065.005 | 123.943.050 |
Noorwegen | 9.731.458 | 20.469.163 | 32.718.177 | 5.356.868 | -318.592 | -150.149 | 15.088.326 | 20.150.571 | 32.568.028 |
Oostenrijk | 2.608.336 | 2.858.335 | 3.220.830 | 3.007.072 | 4.190.229 | 6.300.499 | 5.615.408 | 7.048.564 | 9.521.329 |
Portugal | 372.163 | 431.186 | 503.564 | 1.237.980 | 1.364.086 | 2.354.899 | 1.610.143 | 1.795.272 | 2.858.463 |
Spanje | 55.829.985 | 73.365.376 | 103.488.361 | 2.207.972 | 2.942.522 | 7.924.297 | 58.037.957 | 76.307.898 | 111.412.658 |
Verenigd Koninkrijk | 695.914.613 | 861.194.967 | 1.092.335.887 | 10.034.832 | 10.578.198 | 16.415.919 | 705.949.445 | 871.773.165 | 1.108.751.806 |
Zweden | 30.903.250 | 22.442.042 | 23.524.640 | 5.610.179 | 6.956.081 | 9.365.877 | 36.513.429 | 29.398.123 | 32.890.517 |
Totaal | 1.507.219.391 | 1.839.266.327 | 2.192.448.386 | 100.871.963 | 104.355.748 | 172.805.239 | 1.608.091.354 | 1.943.622.075 | 2.365.253.625 |
Tabel 4. Het incasso van ondernemingen naar Belgisch recht in het buitenland - B.O.A.R. (in euro)
Land van acitiveit | Bijkantoor | Vrij Verrichten van Diensten | Totaal | ||||||
1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 2001 | |
Denemarken | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 21.237 | 0 | 0 | 21.237 |
Duitsland | 0 | 0 | 0 | 1.535.303 | 2.172.935 | 9.531.387 | 1.535.303 | 2.172.935 | 9.531.387 |
Finland | 0 | 0 | 0 | 0 | 124.938 | 165.532 | 0 | 124.938 | 165.532 |
Frankrijk | 2.227.720 | 2.626.258 | 2.707.721 | -8.601 | 2.405 | 6.047.138 | 2.219.119 | 2.628.663 | 8.754.859 |
Griekenland | 4.083.702 | 4.150.866 | 5.249.510 | 0 | 0 | 0 | 4.083.702 | 4.150.866 | 5.249.510 |
Ierland | 0 | 0 | 0 | 1.270.653 | 1.788.378 | 2.393.472 | 1.270.653 | 1.788.378 | 2.393.472 |
IJsland | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Italië | 290.779 | 267.180 | 335.542 | 496 | 13.535 | 0 | 291.275 | 280.715 | 335.542 |
Luxemburg | 17.142.160 | 20.480.467 | 13.912.210 | 427.467 | 621.072 | 681.342 | 17.569.627 | 21.101.539 | 14.593.552 |
Nederland | 0 | 0 | 0 | 6.950.686 | 9.626.301 | 82.449.235 | 6.950.686 | 9.626.301 | 82.449.235 |
Xxxxxxxxx | 0 | 0 | 0 | 721.122 | 1.388.625 | 1.339.859 | 721.122 | 1.388.625 | 1.339.859 |
Oostenrijk | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Portugal | 0 | 0 | 0 | 25.211 | 27.169 | 0 | 25.211 | 27.169 | 0 |
Spanje | 34.739 | 0 | 0 | 152.777 | 186.912 | 1.748.228 | 187.516 | 186.912 | 1.748.228 |
Verenigd Koninkrijk | 28.503.864 | 20.986.542 | 21.743.098 | 0 | 0 | 0 | 28.503.864 | 20.986.542 | 21.743.098 |
Zweden | 0 | 0 | 0 | 659.694 | 1.037.038 | 1.730.361 | 659.694 | 1.037.038 | 1.730.361 |
Totaal | 52.282.964 | 48.511.313 | 43.948.081 | 11.734.808 | 16.989.308 | 106.107.791 | 64.017.772 | 65.500.621 | 150.055.872 |
Tabel 5. Het incasso van ondernemingen naar Belgisch recht in het buitenland - Leven (in euro)
Land van acitiveit | Bijkantoor | Vrij Verrichten van Diensten | Totaal | ||||||
1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 0000 | |
Xxxxxxxxxx | 27.814.347 | 26.133.263 | 19.845.795 | 1.278.512 | 1.223.429 | 1.283.013 | 29.092.859 | 27.356.692 | 21.128.808 |
Duitsland | 121.128.907 | 152.074.119 | 168.198.188 | 10.244.020 | 13.257.607 | 29.491.207 | 131.372.927 | 165.331.726 | 197.689.395 |
Finland | 2.533.126 | 2.751.618 | 2.644.677 | 1.146.930 | 1.214.559 | 1.971.347 | 3.680.056 | 3.966.177 | 4.616.024 |
Frankrijk | 317.619.134 | 389.221.404 | 414.819.519 | 19.050.988 | 19.509.373 | 41.471.243 | 336.670.122 | 408.730.777 | 456.290.762 |
Griekenland | 5.129.143 | 6.294.467 | 8.753.867 | 163.734 | 506.443 | 1.698.887 | 5.292.877 | 6.800.910 | 10.452.754 |
Ierland | 38.417.746 | 46.183.881 | 51.140.414 | 4.609.533 | 3.955.192 | 7.129.596 | 43.027.279 | 50.139.073 | 58.270.010 |
IJsland | 0 | 0 | 0 | 125.136 | 348.934 | -142.787 | 125.136 | 348.934 | -142.787 |
Italië | 107.269.876 | 127.992.129 | 152.057.936 | 3.119.883 | 3.874.625 | 10.899.240 | 110.389.759 | 131.866.754 | 162.957.176 |
Luxemburg | 41.988.651 | 47.526.442 | 43.376.181 | 24.593.189 | 23.264.026 | 29.714.542 | 66.581.840 | 70.790.468 | 73.090.723 |
Nederland | 73.703.017 | 87.852.706 | 98.025.333 | 19.261.139 | 25.838.600 | 108.366.952 | 92.964.156 | 113.691.306 | 206.392.285 |
Noorwegen | 9.731.458 | 20.469.163 | 32.718.177 | 6.077.990 | 1.070.033 | 1.189.710 | 15.809.448 | 21.539.196 | 33.907.887 |
Oostenrijk | 2.608.336 | 2.858.335 | 3.220.830 | 3.007.072 | 4.190.229 | 6.300.499 | 5.615.408 | 7.048.564 | 9.521.329 |
Portugal | 372.163 | 431.186 | 503.564 | 1.263.191 | 1.391.255 | 2.354.899 | 1.635.354 | 1.822.441 | 2.858.463 |
Spanje | 55.864.724 | 73.365.376 | 103.488.361 | 2.360.749 | 3.129.434 | 9.672.525 | 58.225.473 | 76.494.810 | 113.160.886 |
Verenigd Koninkrijk | 724.418.477 | 882.181.509 | 1.114.078.985 | 10.034.832 | 10.578.198 | 16.415.919 | 734.453.309 | 892.759.707 | 1.130.494.904 |
Zweden | 30.903.250 | 22.442.042 | 23.524.640 | 6.269.873 | 7.993.119 | 11.096.238 | 37.173.123 | 30.435.161 | 34.620.878 |
Totaal | 1.559.502.355 | 1.887.777.640 | 2.236.396.467 | 112.606.771 | 121.345.056 | 278.913.030 | 1.672.109.126 | 2.009.122.696 | 2.515.309.497 |
Tabel 6. Het incasso van ondernemingen naar Belgisch recht in het buitenland - B.O.A.R. + Xxxxx (in euro)
B. DE FINANCIËLE ASPECTEN
1. De jaarrekening
a. De balans
140.000
20,00%
120.000
118.351
18,00%
107.146
100.000
98.817
16,00%
86.621
80.000
14,08%
76.178
14,00%
68.196
62.097
13,71%
60.000
12,00%
9,82%
11,70%
10,46%
40.000 10,00%
20.000
6,66%
8,43%
8,00%
0
6,00%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
(x 1.000.000 euro)
De groei van het balanstotaal, die vorig jaar werd afgeremd, zet zich verder. Deze groei werd vooral op peil gehouden enerzijds door de belangrijke toename van de technische voorzie- ningen, die voor een derde toe te schrijven is aan de groei van tak 23, en anderzijds aan de verhoging van het onderschreven kapitaal.
120.000
17,31%
18,00%
100.000
98.472
16,00%
87.842
80.282
80.000
14,00%
68.434
61.304
12,10%
60.000
54.908
12,00%
49.901
11,65%
11,63%
40.000
10,00%
10,03%
9,42%
20.000 8,00%
0
6,79%
1995
6,00%
1996
1997
1998
1999
2000
2001
(x 1.000.000 euro)
Grafiek 6. Balans van de verzekeringsondernemingen: balanstotaal en groeivoet
Grafiek 7. Technische voorzieningen : totaal en groeivoet
De groei van het eigen vermogen, die zich vorig jaar hersteld heeft, houdt aan dankzij de kapitaalsverhogingen die in tal van ondernemingen zijn doorgevoerd en door het deel van de winst van de sector dat aan de vrije reserves wordt toegevoegd.
Een groter deel van de winst van de sector werd aangewend als vergoeding van de aandeel- houders : in 2001 werd 85% van de uit te keren winst van het boekjaar verdeeld als kapi- taalvergoeding, tegenover 70% in 2000.
10.000
20,00%
9.000
7.994
8.513
8.579
8.083 15,00%
8.000 7.546
7.000
6.604
6.973
14,65%
6,50%
7,11%
10,00%
6.000
5.000
5,59%
6,14%
5,00%
3,35%
4.000
0,00%
3.000
-5,00%
2.000
-10,00%
1.000
0
-11,36%
-15,00%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
(x 1.000.000 euro)
We merken trouwens op dat het rendement van het eigen vermogen, zonder netto meerwaarden en afschrijvingen, in tegenstelling tot voorgaande jaren gunstiger is dan voor- heen.
Grafiek 8. Eigen vermogen : totaal en groeivoet
60,00%
Met meerwaarden en netto-afschrijvingen Zonder meerwaarden en netto- afschrijvingen
40,00%
20,00%
0,00%
-20,00%
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 9. Rendement van het eigen vermogen
1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | |
Eigen vermogen | 6.243 | 6.389 | 6.604 | 6.973 | 7.994 | 8.513 | 7.546 | 8.083 | 8.579 |
Winst voor belastingen | 635 | 682 | 864 | 1.130 | 1.871 | 3.340 | 2.465 | 2.018 | 1.373 |
Id zonder meerwaarden en afschrijvingen | 201 | 442 | 328 | 345 | 497 | -763 | -1.004 | 970 | 1.813 |
Tabel 7. Eigen vermogen en winst
Winst / Eigen vermogen (%) | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Met netto meerwaarden en afschrijvingen | 10,18% | 10,67% | 13,08% | 16,21% | 23,41% | 39,23% | 32,67% | 24,97% | 16,01% |
Zonder netto meerwaarden en afschrijvingen | 3,21% | 6,91% | 6,69% | 4,95% | 6,21% | -8,96% | -13,30% | 12,00% | 21,14% |
Tabel 8. Rendement van het eigen vermogen
c. De resultatenrekening
1. Het globaal resultaat
De aanhoudende verslechtering van het resultaat die is ingezet in 1999, zet zich voort en meer dan een derde van de ondernemingen van de sector boekt een verlies op het einde van het boekjaar.
Met winst | Met verlies | Xxxxxx | ||||||
Aantal | Pctage | Resultaat | Aantal | Pctage | Resultaat | Aantal | Resultaat | |
1995 | 133 | 81,11% | 738.053 | 31 | 18,90% | -39.266 | 164 | 698.787 |
1996 | 136 | 81,43% | 988.079 | 31 | 18,57% | -55.826 | 167 | 932.253 |
1997 | 136 | 80,95% | 1.654.045 | 32 | 19,05% | -44.100 | 168 | 1.609.944 |
1998 | 126 | 81,82% | 2.998.743 | 28 | 18,18% | -90.407 | 154 | 2.908.336 |
1999 | 115 | 80,42% | 2.139.958 | 28 | 19,58% | -108.421 | 143 | 2.031.537 |
2000 | 107 | 76,43% | 1.835.970 | 33 | 23,57% | -108.000 | 140 | 1.727.970 |
2001 | 90 | 65,69% | 1.512.487 | 47 | 34,31% | -475.288 | 137 | 1.037.200 |
Tabel 9. Aantal ondernemingen met winst en verlies: geheel van de activiteiten (resultaten in duizend euro)
3.500.000
Winst
3.000.000
Verlies
Resultaat
2.998.743
2.500.000
2.908.336 2.139.958
2.000.000
1.835.970
1.654.045 2.031.537
1.500.000
1.512.487
1.727.970
1.000.000
988.079
1.609.944
635.277
598.911
738.053
698.787
932.253
1.037.200
500.000
0
-36.366 -39.266 -55.826 -44.100
-90.407
-108.421 -108.000
-500.000
-475.288
-1.000.000
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 10. Winst,verlies en globaal resultaat
(In % van de verdiende premies) | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | |
Technische rekeningen “niet-leven en leven” | |||||
Bruto saldo van de verzekeringsactiviteit | S1 | -18,98% | -18,90% | -8,24% | -6,73% |
Bedrijfskosten | -6,09% | -5,67% | -4,99% | -5,21% | |
Bruto saldo voor netto beleggingsopbrengsten | S2 | -25,07% | -24,57% | -13,24% | -11,94% |
Saldo “Beleggingen” | 38,96% | 35,67% | 21,18% | 14,59% | |
Bruto technisch financieel saldo | S3 | 13,89% | 11,10% | 7,94% | 2,65% |
Saldo “Herverzekering” | -2,10% | -0,68% | -0,67% | 0,79% | |
Netto technisch financieel saldo | S4 | 11,79% | 10,42% | 7,27% | 3,44% |
Niet technische rekening | |||||
Saldo “Beleggingen” | 11,04% | 3,15% | 2,08% | 2,70% | |
Saldo “Overige” | -0,21% | -0,18% | -0,13% | 0,00% | |
Uitzonderlijk saldo | -2,68% | -0,39% | -0,14% | -0,25% | |
Saldo “Belastingen” | -2,88% | -2,38% | -1,40% | -1,36% | |
Netto niet technisch saldo | 5,27% | 0,20% | 0,40% | 1,09% | |
Resultaat van het boekjaar | 17,06% | 10,62% | 7,67% | 4,53% | |
Overboeking van en naar de belastingvrije reserves(*) | 0,31% | 0,10% | 0,12% | -0,08% | |
Te bestemmen resultaat van het boekjaar | 17,37% | 10,72% | 7,80% | 4,45% | |
Verdiende premies (in euro) : | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | |
* negatief = overdracht naar de reserves positief = overdracht van de reserves
Tabel 10. Analyse van de saldi : geheel van de activiteiten 1998 - 2001
De trends die vorig jaar zijn waargenomen bevestigen zich in 2001 : verbetering van het brutosaldo van de verzekeringsactiviteit, daling van de financiële rendementen. Alleen voor de bedrijfskosten wordt een tegenovergestelde evolutie waargenomen, aangezien ze toenemen. Deze toename wordt voor een groot deel verklaard door de herstructureringen die talrijke ondernemingen van de sector hebben ingezet.
14,00%
12,00%
10,00%
8,00%
6,00%
4,00%
2,00%
0,00%
6,03%
5,68%
-0,16%
6,25%
0,67%
7,91%
3,20%
11,79%
5,27%
10,42%
0,20%
7,27%
0,40%
3,44%
1,09%
-2,00%
-4,00%
-0,93%
Saldo van de verzekeringsactiviteit Saldo buiten verzekering
0000 0000 0000 1997 1998 1999 2000 2001
Grafiek 11. Verzekeringssaldo en saldo buiten verzekering (in percentage van de verdiende premies)
2. Het resultaat van de activiteiten niet-leven
(In % van de verdiende premies) | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | |
Technische rekening “Niet leven” | |||||
Bruto saldo van de verzekeringsactiviteit | S1 | 2,68% | -1,95% | 0,80% | -6,89% |
Bedrijfskosten | -9,22% | -9,19% | -8,87% | -9,19% | |
Bruto saldo voor netto beleggingsopbrengsten | S2 | -6,54% | -11,14% | -8,07% | -16,09% |
Saldo “Beleggingen” | 21,26% | 21,61% | 16,43% | 14,13% | |
Bruto technisch financieel saldo | S3 | 14,72% | 10,47% | 8,37% | -1,96% |
Saldo “Herverzekering” | -4,14% | -1,15% | -1,70% | 1,95% | |
Netto technisch financieel saldo | S4 | 10,59% | 9,33% | 6,66% | -0,01% |
Verdiende premies (in euro) : | 8.274.349.224 | 8.837.231.016 | 9.218.051.059 | 00.000.000.000 | |
Tabel 11. Analyse van de saldi : activiteiten niet-leven 1998 - 2001
Alle saldi van de activiteit niet-leven zijn verslechterd in 2001. Meer dan 40% van de actoren van deze activiteit zijn verlieslatend.
Met winst | Met verlies | Xxxxxx | ||||||
Aantal | Pctage | Resultaat | Aantal | Pctage | Resultaat | Aantal | Resultaat | |
1995 | 89 | 66,42% | 433.888 | 45 | 33,58% | -94.423 | 134 | 13.694 |
1996 | 100 | 73,53% | 432.029 | 36 | 26,47% | -62.345 | 136 | 14.913 |
1997 | 95 | 69,34% | 560.140 | 42 | 30,66% | -83.689 | 137 | 19.220 |
1998 | 96 | 75,00% | 945.676 | 32 | 25,00% | -65.129 | 128 | 880.547 |
1999 | 90 | 75,63% | 903.589 | 29 | 24,37% | -82.219 | 119 | 821.370 |
2000 | 76 | 64,96% | 742.325 | 41 | 35,04% | -132.476 | 117 | 609.849 |
2001 | 69 | 58,97% | 434.609 | 48 | 41,03% | -435.213 | 117 | -604 |
Tabel 12. Aantal ondernemingen met winst en met verlies : activiteiten niet-leven (resultaten in duizend euro)
3. Het resultaat van de activiteiten leven
Voor de levensverzekeringsactiviteit zet de verbetering van het brutosaldo van de verzeke- ringsactiviteit (S1) zich voort. Deze goede resultaten worden echter bezwaard door de verslechtering van de financiële opbrengsten. Voor deze activiteit boekt meer dan een kwart van de ondernemingen verlies.
(In % van de verdiende premies) | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | |
Technische rekening “Leven” | |||||
Bruto saldo van de verzekeringsactiviteit | S1 | -40,36% | -33,61% | -14,61% | -6,61% |
Bedrijfskosten | -2,99% | -2,62% | -2,27% | -2,29% | |
Bruto saldo voor netto beleggingsopbrengsten | S2 | -43,36% | -36,23% | -16,88% | -8,90% |
Saldo “Beleggingen” | 56,44% | 47,88% | 24,52% | 14,92% | |
Bruto technisch financieel saldo | S3 | 13,08% | 11,65% | 7,64% | 6,02% |
Xxxxx “Herverzekering” | -0,10% | -0,28% | 0,06% | -0,06% | |
Netto technisch financieel saldo | S4 | 12,98% | 11,37% | 7,70% | 5,96% |
Verdiende premies (in euro) : | 8.428.863.460 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | |
Tabel 13. Analyse van de saldi : activiteiten leven 1998 - 2001
Met winst | Met verlies | Xxxxxx | ||||||
Aantal | Pctage | Resultaat | Aantal | Pctage | Resultaat | Aantal | Resultaat | |
1995 | 63 | 82,89% | 372.931 | 13 | 17,01% | -9.346 | 76 | 363.585 |
1996 | 64 | 84,21% | 475.782 | 12 | 15,79% | -8.131 | 76 | 467.651 |
1997 | 64 | 84,21% | 684.186 | 12 | 15,79% | -8.974 | 76 | 675.212 |
1998 | 57 | 85,07% | 1.121.705 | 10 | 14,93% | -27.453 | 67 | 1.094.252 |
1999 | 49 | 77,78% | 1.161.630 | 14 | 22,22% | -7.895 | 63 | 1.153.735 |
2000 | 48 | 80,00% | 1.007.387 | 12 | 20,00% | -5.988 | 60 | 1.001.399 |
2001 | 39 | 72,22% | 866.255 | 15 | 27,78% | -63.998 | 54 | 802.257 |
Tabel 14. Aantal ondernemingen met winst en verlies : activiteiten leven (resultaten in duizend euro)
4. Personeelskosten en commissielonen aan tussenpersonen
In 2001 is de daling van het aandeel van de personeelskosten tot een eind gekomen, onder meer door de herstructureringskosten van de ondernemingen. Hetzelfde geldt voor de commissielonen aan tussenpersonen.
13,00%
12,17%
12,00%
11,00%
10,00%
11,50%
10,90%
10,54%
9,44%
9,00%
8,00%
7,00%
8,75%
7,57%
7,70%
6,00%
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 12. Personeelskosten (in percentage van de verdiende premies)
13,00%
12,00%
11,00% 10,65%
10,47%
10,14%
10,26%
10,00%
9,45%
9,21%
9,00%
8,24%
8,28%
8,00%
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 13. Commissielonen aan tussenpersonen (in percentage van de verdiende premies)
2. De solvabiliteit
a. De solvabiliteitsmarge
De grafieken 14 en 15 tonen de evolutie van de verhouding tussen de samengestelde marge en de vereiste marge voor de activiteiten niet-leven en leven.
De samengestelde marge houdt rekening met de expliciete en de impliciete elementen, waarbij deze laatste enkel bestaan uit de elementen waarop de ondernemingen uitdrukkelijk een beroep hebben gedaan en die werden toegestaan door de Controledienst. Het is dus niet mogelijk om er het totaal van de latente meerwaarden op de activa van de sector terug te vinden of voor de activiteit leven, het geheel van de toekomstige winsten en de zillme- ringswaarde.
Aan de verslechtering van de solvabiliteitsratio is in 2001 een eind gekomen. Dit heeft men voornamelijk bereikt door kapitaalsverhogingen door te voeren en door impliciete elementen, zoals latente meerwaarden op onroerende goederen of op deelnemingen in verbonden ondernemingen, in de samengestelde marge op te nemen.
400%
379,5%
354,0%
348,3%
350,3%
393,7%
307,6%
300%
300,2%
289,2%
200%
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 14. Verhouding tussen de samengestelde en de vereiste marge : activiteiten niet-leven
300%
280%
271,5%
274,8%
259,0%
260%
269,0%
250,6%
262,5%
258,2%
240%
249,3%
220%
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 15. Verhouding tussen de samengestelde en de vereiste marge : activiteiten leven
Wij herinneren eraan dat, voor wat betreft de dekkingswaarden, de cijfers die worden vermeld in de volgende tabellen en grafieken slaan op het geheel van de verrichtingen van de door de Dienst gecontroleerde ondernemingen, zowel in het buitenland als in België.
Grafiek 16 toont de evolutie in de graad van dekking van de technische voorzieningen.
114%
112%
110%
108%
106%
112,38%
110,48%
105,95%
107,98%
107,22%
104%
102%
105,74%
106,38%
104,04%
0000 0000 0000 1997 1998 1999 2000 2001
Grafiek 16. Dekking van de technische voorzieningen (uitgezonderd tak 23)
Tabel 15 toont de evolutie van het aandeel van de belangrijkste beleggingscategorieën van dekkingswaarden voor alle beheren.
De activa die zijn aangewend voor de dekking van de technische voorzieningen beliepen eind 2001 bijna 98 miljard euro, gewaardeerd aan hun reglementaire affectatiewaarde of voor het grootste deel van deze activa aan marktwaarde.
Alle beheren | 0000 | 0000 | 0000 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Obligaties | 53,40% | 54,74% | 55,18% | 53,60% | 52,70% | 50,05% | 48,53% | 48,22% |
Aandelen | 15,06% | 16,29% | 17,65% | 21,77% | 26,49% | 31,82% | 33,77% | 34,26% |
Onroerende goederen | 6,50% | 5,76% | 5,08% | 4,76% | 4,03% | 3,08% | 2,84% | 2,67% |
Hypothecaire kredieten | 13,00% | 11,56% | 9,94% | 7,95% | 6,60% | 5,32% | 5,14% | 3,97% |
Liquide middelen | 2,56% | 2,48% | 3,00% | 3,08% | 1,85% | 1,49% | 2,35% | 2,15% |
Andere waarden | 9,47% | 9,17% | 9,15% | 8,84% | 8,34% | 8,23% | 7,36% | 8,74% |
Totaal | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% |
Tabel 15. Dekkingswaarden “alle beheren”
In tak 23 blijft de spreiding over de verschillende categorieën van activa stabiel.
Tak 23 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Obligaties | 66,27% | 54,31% | 33,17% | 25,76% | 22,34% | 13,44% | 14,48% |
Aandelen | 28,70% | 27,79% | 54,35% | 63,14% | 73,39% | 83,92% | 83,24% |
Onroerende goederen | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% |
Hypothecaire kredieten | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% | 0,00% |
Liquide middelen | 2,17% | 14,77% | 7,15% | 3,10% | 1,00% | 0,57% | 0,64% |
Andere waarden | 2,86% | 3,13% | 5,33% | 8,01% | 3,27% | 2,07% | 1,64% |
Totaal | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% |
Tabel 16. Dekkingswaarden tak 23
Voor de andere takken blijft dee respectieve omvang van de aandelen en de obligaties die deel uitmaken van de dekkingsactiva met uitzondering van de tak 23 eveneens stabiel. Herinneren we eraan dat de als dekkingswaarden aangewende aandelen aan marktwaarde worden uitgedrukt terwijl de obligaties voor het merendeel worden gewaardeerd volgens een nivelleringsmethode die rekening houdt met hun waarde op de vervaldag.
Alle beheren uitgezonderd tak 23 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Obligaties | 53,40% | 54,68% | 55,21% | 54,01% | 53,98% | 53,20% | 54,75% | 55,00% |
Aandelen | 15,06% | 16,23% | 17,56% | 21,12% | 24,74% | 27,11% | 24,88% | 24,40% |
Onroerende goederen | 6,50% | 5,80% | 5,13% | 4,85% | 4,22% | 3,43% | 3,34% | 3,21% |
Hypothecaire kredieten | 13,00% | 11,62% | 10,01% | 8,11% | 6,92% | 5,92% | 6,05% | 4,76% |
Liquide middelen | 2,56% | 2,48% | 2,90% | 3,00% | 1,79% | 1,55% | 2,67% | 2,45% |
Andere waarden | 9,47% | 9,20% | 9,19% | 8,91% | 8,36% | 8,80% | 8,30% | 10,17% |
Totaal | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% | 100,00% |
Tabel 17. Dekkingswaarden “alle beheren” uitgezonderd tak 23
Obligaties
Aandelen
2.800
2.400
2.000
1.600
1.200
800
400
0
132,81%
105,71%
2.375
818
397
140%
120%
100%
80%
60%
40%
20%
0%
-20%
16.000
14.000
12.000
10.000
8.000
6.000
4.000
2.000
0
442,06%
13.658
1.904
1.777
11.098
69,30%
6.253
500%
400%
300%
200%
100%
0%
1997 1998 1999 2000 2001
207,77%
2.004
651
1997 1998 1999 2000 2001
Liquide middelen
Andere waarden
120
100 34,22%
98
106
86
85
80
60
40
20
0
76
50%
40%
30%
20%
10%
0%
-10%
-20%
-30%
-40%
300 372,05%
250
200
150
254
278 273
269
100
50
0
64
400%
350%
300%
250%
200%
150%
100%
50%
0%
-50%
1997 1998 1999 2000 2001
1997 1998 1999 2000 2001
-6,65%
33,66%
211,97%
77,47%
23,07%
Onderstaande grafieken illustreren het belang van de beleggingen van de ondernemingen per categorie van dekkingswaarden.
14,84%
-13,46%
-11,13%
39,63%
298,03%
9,43%
-1,73%
-1,51%
Grafiek 17. Dekkingswaarden van de technische voorzieningen van tak 23 (bedragen in miljoen euro en schommelingen in percentage)
39.978 40.871
44.872
26.167 29.131
32.32236.054
18,39%
19,40% 12.640
7.765 9.272
30,77%20.375
16.528
18.57819.908
1,57%
-1,79%
5.563 5.288 -4,83%
4.854 4.620
-3,66%
4.451 4.520
3.886
Obligaties
Aandelen
55.000
45.000
35.000
25.000
15.000
5.000
28%
23%
18%
13%
8%
3%
-2%
25.000
20.000
15.000
10.000
5.000
0
36,32%
40%
30%
20%
10%
0%
-10%
-20%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Onroerende goederen
Hypothecaire kredieten
3.000
2.900
2.800 2.774
2.700
2.600
2.500
2.400
2.300
2.905
12%
2.818
2.705
4,97%
2.575
2.620
2.496
2.200
8.000
8% 7.000
4% 6.000
0% 5.000
-4% 4.000
-8% 3.000
-12% 2.000
4%
2%
0%
-2%
-4%
-6%
-8%
-10%
-12%
-14%
-16%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Liquide middelen
Andere waarden
2.500
71,42%
1.194 1.162
80%
60%
40%
20%
0%
-20%
-40%
-60%
9.000
8.000
7.000
6.000
8.295
2.000
1.500
1.186
1.000
500
1.993 1.997
1.531
1.793
6.611
6.199
5.000 4.404 4.855 5.335
5.584
0
4.000
3.000
2.000
1.000
0
40%
30%
20%
10%
0%
-10%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
6,13%
-2,06%
12,49%
29,15%
-2,50%
11,33%
7,39%
17,11%
10,95%
-2,99%
-33,41%
11,55%
-8,62%
-2,65%
10,88%
-3,04%
2,23%
9,79%
0,23%
6,80%
-4,94%
10,24%
-8,22%
9,88%
4,67%
18,41%
23,28%
-6,25%
-8,82%
7,16%
33,81%
-14,03%
Grafiek 18. Dekkingswaarden van de technische voorzieningen (alle beheren uitgezonderd tak 23) (bedragen in miljoen euro en schommelingen in percentage)
3. De technische voorzieningen
a. Enkele kerngegevens
De tabel hieronder geeft de evolutie weer van de premies en van de totale technische voor- zieningen tussen 2000 en 2001. De cijfers komen uit de jaarrekeningen van de verzekerings- ondernemingen.
Activiteiten | Incasso | Technische voorzieningen | ||||
2000 | 2001 | Variatie | 2000 | 2001 | Variatie | |
Niet-leven | ||||||
B.O.A.R. (België) | 5.831.144.721 | 6.075.264.559 | 4,2% | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 4,0% |
Arbeidsongevallen (België) | 937.210.257 | 986.379.509 | 26,4% | 5.296.834.118 | 6.491.309.165 | 22,6% |
V.D.V. en bijkantoren (buitenland) | 2.020.138.107 | 2.459.134.451 | 21,7% | 2.547.027.440 | 3.245.312.269 | 27,4% |
Herverzekering (alle landen) | 588.132.066 | 484.687.463 | -17,3% | 1.735.714.697 | 1.844.120.520 | 6,2% |
Subtotaal | 9.376.625.151 | 00.000.000.000 | 8,5% | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 11,2% |
Leven | ||||||
Xxxxx (België) | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 3,0% | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 12,3% |
Wettelijke pensioenen (België) | 7.062 | 0 | -100,0% | 50.175.225 | 0 | -100,0% |
V.D.V. en bijkantoren (buitenland) | 65.535.970 | 150.022.204 | 128,9% | 336.729.372 | 522.148.868 | 55,1% |
Herverzekering (alle landen) | 39.960.016 | 26.142.397 | -34,6% | 264.573.291 | 265.934.167 | 0,5% |
Subtotaal | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 3,5% | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 12,4% |
Totaal | ||||||
Alle activiteiten leven en niet-leven | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 5,6% | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 12,1% |
Tabel 18. Kerngegevens inzake incasso en technische voorzieningen (in euro)
In niet-leven gaan het premie-incasso en de technische voorzieningen er merkbaar op vooruit. De voortdurend stijgende tendens, die ingezet is in 1999, wordt krachtiger, terwijl de inflatie zeer laag blijft. Deze toename is vooral toe te schrijven aan de ontwikkeling van de verzekering Arbeidsongevallen en van de verzekeringsactiviteiten in het buitenland. De ondernemingen van Amerikaanse herkomst die vanuit hun Belgisch filiaal en bijkantoren hun bedrijvigheid in geheel Europa uitoefenen, zijn de belangrijkste actoren in de groei van deze laatste activiteiten.
Voor de activiteit leven verwijzen we naar het gedeelte over de rendabiliteit van de levens- verzekering.
b. De technische voorzieningen van de rechtstreekse verzekeringsverrichtingen
B.O.A.R. in België
De cijfers in deze sectie komen uit de statistieken van de rechtstreekse verzekeringsverrich- tingen B.O.A.R. in België die ons door de ondernemingen naar Belgisch recht worden bezorgd. De activiteiten in het kader van de vrije dienstverrichting in België vanuit de bijkan- toren van deze ondernemingen zijn in deze cijfers echter niet opgenomen.
Eventuele verschillen tussen deze cijfers en de cijfers uit de jaarrekening zijn te wijten aan een onvolledige of onjuiste weergave van de gegevens in de statistieken.
1. Het geheel van de technische voorzieningen
Het is de taak van de Controledienst om erop toe te zien dat de door de ondernemingen samengestelde technische voorzieningen op elk ogenblik toereikend zijn. Daartoe worden
verschillende maatstaven gebruikt die het mogelijk maken het niveau van de technische voorzieningen te controleren. Een eerste aanwijzing wordt gegeven door een vaak gebruikte globale ratio, met name de ratio totale technische voorzieningen op uitgegeven premies.
Tabel 19 toont de evolutie ervan voor de verschillende takken en categorieën van producten B.O.A.R.
Takken en categorieën | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Ongevallen : algemene individuele | 183,7% | 190,7% | 200,7% | 198,8% | 210,6% |
Ongevallen : individuele verkeer | 121,4% | 120,2% | 117,5% | 119,9% | 132,0% |
Ongevallen : collectief | 237,2% | 240,5% | 212,5% | 206,7% | 188,2% |
Ongevallen : andere | 187,7% | 197,6% | 208,8% | 225,6% | 233,3% |
ONGEVALLEN (1) | 188,8% | 193,5% | 191,5% | 190,2% | 192,4% |
Ziekte : gewaarborgd inkomen (individueel) | 479,6% | 531,4% | 550,8% | 543,2% | 546,0% |
Ziekte : gewaarborgd inkomen (collectief) | 305,6% | 325,9% | 319,5% | 305,5% | 302,9% |
Ziekte : andere (individueel) | 108,2% | 100,3% | 104,1% | 103,9% | 109,7% |
Ziekte : andere (collectief) | 74,5% | 62,4% | 64,9% | 61,4% | 61,5% |
ZIEKTE (2) | 207,0% | 201,0% | 199,8% | 188,8% | 189,1% |
Voertuigcasco : toerisme en zaken | 65,8% | 64,9% | 61,6% | 60,3% | 62,8% |
Voertuigcasco : tweewielers | 67,9% | 67,1% | 58,8% | 59,4% | 54,0% |
Voertuigcasco : andere | 64,0% | 65,7% | 62,6% | 59,4% | 57,1% |
VOERTUIGCASCO (3) | 65,6% | 65,0% | 61,8% | 60,2% | 61,9% |
Transport : casco | 235,0% | 232,0% | 244,1% | 303,5% | 225,6% |
Transport : goederen | 99,7% | 110,0% | 111,4% | 113,4% | 109,2% |
Transport : B.A. | 268,8% | 265,0% | 202,5% | 197,8% | 151,0% |
TRANSPORT (4,5,6,7,10b,11,12,13*) | 137,1% | 141,5% | 145,3% | 158,3% | 136,8% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : woningen | 95,4% | 100,7% | 100,5% | 103,8% | 103,6% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : landbouwrisico's | 100,6% | 94,6% | 104,0% | 102,0% | 107,5% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : ondernemingen | 130,5% | 139,3% | 144,7% | 158,5% | 153,2% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : andere | 146,6% | 136,0% | 151,1% | 150,1% | 138,6% |
Brand* : andere | 169,6% | 171,9% | 166,0% | 200,6% | 183,6% |
Brand* : technische verzekeringen | 147,4% | 152,4% | 175,8% | 174,5% | 168,2% |
BRAND, ANDERE SCHADE AAN GOEDEREN (8,9) | 116,0% | 119,6% | 120,6% | 127,4% | 123,9% |
B.A. motorrijtuigen : toerisme en zaken | 343,5% | 355,8% | 358,2% | 356,4% | 363,8% |
B.A. motorrijtuigen : tweewielers | 357,1% | 372,4% | 377,3% | 376,9% | 386,2% |
B.A. motorrijtuigen : andere | 328,6% | 335,4% | 347,9% | 341,6% | 352,7% |
B.A. AUTO (10a) | 341,4% | 352,7% | 357,0% | 354,5% | 362,5% |
B.A. privé - leven | 326,3% | 332,3% | 330,9% | 331,7% | 329,9% |
B.A. uitbating, na levering en producten | 422,4% | 425,2% | 461,8% | 430,2% | 430,9% |
B.A. beroepen | 635,2% | 643,4% | 633,9% | 643,8% | 622,7% |
Objectieve B.A. publieke inrichtingen | 88,5% | 84,2% | 78,3% | 76,5% | 53,3% |
Andere B.A. | 447,2% | 456,5% | 425,6% | 401,3% | 454,5% |
ALGEMENE B.A. (13) | 423,4% | 430,1% | 442,2% | 424,2% | 426,4% |
KREDIET (14) | 128,0% | 136,3% | 139,5% | 164,9% | 144,4% |
BORGTOCHT (15) | 68,6% | 103,1% | 81,5% | 245,4% | 379,1% |
DIVERSE GELDELIJKE VERLIEZEN (16) | 44,3% | 49,8% | 81,9% | 94,3% | 78,7% |
Rechtsbijstand (voertuigen) | 175,4% | 189,8% | 193,0% | 206,0% | 192,0% |
Rechtsbijstand (andere) | 234,5% | 234,1% | 272,4% | 261,4% | 288,9% |
RECHTSBIJSTAND (17) | 188,6% | 200,5% | 212,0% | 219,9% | 216,9% |
HULPVERLENING (18) | 51,0% | 50,7% | 51,4% | 49,3% | 45,7% |
B.O.A.R. | 214,9% | 220,2% | 221,8% | 220,4% | 220,0% |
* : Brand en andere schade aan goederen (takken 8 et 9)
Tabel 19. Evolutie van de totale technische voorzieningen in percentage van de uitgegeven premies
Voor het geheel van B.O.A.R. blijft de ratio stabiel, na verschillende belangrijke stijgingen tot in 1998. Zoals reeds vermeld werd in het vorige jaarverslag, is dit wellicht te wijten aan de fiscale normen op het vlak van de technische voorzieningen die van kracht zijn sedert 1999. De Controledienst blijft de situatie en de effecten van het beleid van de fiscale administratie op de voet volgen.
Er zijn zelfs enkele beduidende dalingen waar te nemen, die een breuk vormen met de stij- gende tendens van de laatste jaren, onder meer in Transport, Krediet, Diverse Geldelijke Verliezen en, in mindere mate, in Brand, Rechtsbijstand en Hulpverlening. In Borgtocht, daarentegen, gaat de ratio er opnieuw op vooruit. De verklaring hiervoor is te vinden in een toename van de schadelast - die in hoofdzaak aan één groot schadegeval te wijten is - en in een nieuwe vermindering van de premies, na de sterke daling van vorig jaar.
Deze ratio dient voorzichtig geïnterpreteerd te worden: enerzijds geeft hij het niveau van de voorzieningen weer en anderzijds het niveau van de ratio schadegevallen op premies, die zelf ook sterk beïnvloed kan worden door de aanzienlijke schommelingen van zijn twee compo- nenten, zoals blijkt uit bovenstaand geval (Borgtocht).
TAKKEN | Niet-verdiende premies en lopende risico's | Te betalen schaden | Egalisatie en catastrofen | ||||||
1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 2001 | 1999 | 2000 | 2001 | |
ONGEVALLEN | 15,5% | 14,1% | 13,4% | 171,6% | 169,0% | 174,1% | 0,3% | 0,3% | 0,3% |
ZIEKTE | 18,1% | 14,9% | 13,5% | 124,9% | 114,0% | 113,1% | 0,2% | 0,2% | 0,2% |
VOERTUIG- CASCO | 30,4% | 28,7% | 29,8% | 29,9% | 30,1% | 31,0% | 0,8% | 1,0% | 1,0% |
TRANSPORT | 18,9% | 23,8% | 22,9% | 124,9% | 135,1% | 114,1% | 0,9% | 1,1% | 1,2% |
BRAND en ANDERE SCHADE | 35,2% | 34,8% | 34,4% | 65,7% | 72,5% | 67,1% | 17,8% | 19,9% | 22,2% |
B.A. AUTO | 32,5% | 31,8% | 31,3% | 318,6% | 320,4% | 329,9% | 0,8% | 0,9% | 1,0% |
ALGEMENE B.A. | 27,3% | 24,4% | 23,1% | 394,9% | 387,5% | 392,6% | 8,2% | 8,5% | 8,9% |
KREDIET | 75,1% | 79,0% | 74,7% | 63,6% | 86,8% | 62,4% | 0,5% | 0,5% | 0,4% |
BORGTOCHT | 50,4% | 135,8% | 162,9% | 29,9% | 93,8% | 212,0% | 0,0% | 0,1% | 0,1% |
DIVERSE GELD. VERLIEZEN | 15,0% | 19,8% | 14,3% | 62,4% | 71,9% | 58,4% | 1,7% | 2,6% | 2,7% |
RECHTSBIJSTAND | 33,2% | 33,2% | 31,7% | 179,9% | 188,5% | 187,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
HULPVERLENING | 33,7% | 33,5% | 32,8% | 16,4% | 14,9% | 11,9% | 1,3% | 1,3% | 1,3% |
B.O.A.R. | 30,5% | 29,6% | 28,9% | 178,7% | 178,8% | 178,3% | 5,3% | 5,8% | 6,4% |
Tabel 20. Evolutie van de ratio “voorzieningen/premies1” voor de voornaamste soorten voorzieningen
De voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s is nog teruggelopen in 2001 maar opnieuw in minder sterke mate. Deze terugloop vloeit voort uit het steeds veelvuldiger gebruik van de pro rata temporis methode (ook methode van de 365sten genoemd) voor de bepaling van de voorziening voor niet-verdiende premies en van een berekeningsbasis waarbij steeds minder rekening wordt gehouden met de commissielonen : de weerslag van de nieuwe fiscale normen is in deze materie duidelijk merkbaar. Vanuit prudentieel oogpunt lijkt de tijd dat deze voorziening een veiligheidsmarge bevatte goed en wel voorbij te zijn.
De voorziening voor te betalen schaden blijft stabiel, terwijl de voorziening voor egalisatie opnieuw toeneemt, wat uitsluitend toe te schrijven is aan de takken Brand en, in mindere mate, Algemene B.A.
1 Voorziening/uitgegeven premies voor de ratio's betreffende de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico's ; voorziening/verdiende premies voor de ratio's betreffende de andere soorten voorzieningen.
TAKKEN EN CATEGORIEËN | Boekjaar 2001 | ||
Totale technische voorzieningen/ uitgegeven premies | Totale technische voorzieningen (in euro) | Aandeel in de technische voorzieningen BOAR | |
B.A. beroepsleven | 622,66% | 471.343.726 | 3,53% |
Ziekte : gewaarborgd inkomen (individueel) | 545,98% | 472.932.624 | 3,54% |
Andere B.A. | 454,54% | 160.938.399 | 1,20% |
B.A. uitbating, na levering en producten | 430,93% | 1.033.614.781 | 7,73% |
ALGEMENE B.A. (13) | 426,37% | 2.132.503.492 | 15,95% |
B.A. motorrijtuigen : tweewielers | 386,20% | 236.474.023 | 1,77% |
BORGTOCHT (15) | 379,11% | 11.104.210 | 0,08% |
B.A. motorrijtuigen : toerisme en zaken | 363,79% | 4.869.819.213 | 36,43% |
B.A. AUTO (10a) | 362,52% | 6.229.100.865 | 46,60% |
B.A. motorrijtuigen : andere | 352,65% | 1.122.807.629 | 8,40% |
B.A. privé – leven | 329,89% | 461.679.272 | 3,45% |
Ziekte : gewaarborgd inkomen (collectief) | 302,91% | 337.605.602 | 2,53% |
Rechtsbijstand (andere) | 288,86% | 174.526.153 | 1,31% |
Ongevallen : andere | 233,34% | 69.564.326 | 0,52% |
Transport : casco | 225,55% | 46.680.320 | 0,35% |
B.O.A.R. | 220,01% | 00.000.000.000 | 100,00% |
RECHTSBIJSTAND (17) | 216,85% | 509.920.535 | 3,81% |
Ongevallen : algemene individuele | 210,60% | 305.306.614 | 2,28% |
ONGEVALLEN (1) | 192,40% | 662.944.674 | 4,96% |
Rechtsbijstand (voertuigen) | 191,95% | 335.394.382 | 2,51% |
ZIEKTE (2) | 189,09% | 1.130.718.196 | 8,46% |
Ongevallen : collectief | 188,19% | 214.132.924 | 1,60% |
Brand* : andere | 183,64% | 309.679.348 | 2,32% |
Brand* : technische verzekeringen | 168,18% | 88.922.627 | 0,67% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : ondernemingen | 153,15% | 271.738.776 | 2,03% |
Transport : B.A. | 150,99% | 14.872.976 | 0,11% |
KREDIET (14) | 144,39% | 161.848.762 | 1,21% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : andere | 138,64% | 104.045.548 | 0,78% |
TRANSPORT (4,5,6,7,10b,11,12,13*) | 136,75% | 139.775.126 | 1,05% |
Ongevallen : verkeersindividuele | 132,04% | 73.940.810 | 0,55% |
BRAND, ANDERE SCHADE AAN GOEDEREN (8,9) | 123,87% | 1.743.502.475 | 13,04% |
Ziekte : andere (individueel) | 109,71% | 169.138.961 | 1,27% |
Transport : goederen | 109,15% | 78.221.830 | 0,59% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : landbouwrisico's | 107,50% | 52.030.141 | 0,39% |
Brand* (K.B. 24.12.92) : woningen | 103,60% | 917.086.035 | 6,86% |
DIVERSE GELDELIJKE VERLIEZEN (16) | 78,74% | 64.001.486 | 0,48% |
Voertuigcasco : toerisme en zaken | 62,79% | 446.753.029 | 3,34% |
VOERTUIGCASCO (3) | 61,89% | 520.981.096 | 3,90% |
Ziekte : andere (collectief) | 61,47% | 151.041.009 | 1,13% |
Voertuigcasco : andere | 57,05% | 72.273.206 | 0,54% |
Voertuigcasco : tweewielers | 53,99% | 1.954.861 | 0,01% |
Objectieve B.A. publieke inrichtingen | 53,33% | 4.927.314 | 0,04% |
HULPVERLENING (18) | 45,71% | 60.018.371 | 0,45% |
* : Brand en andere schade aan goederen (takken 8 en 9)
Tabel 21. Rangschikking van de technische voorzieningen (takken en categorieën van producten)
Tabel 21 geeft de rangschikking van de technische voorzieningen niet-leven weer (alle voor- zieningen samengenomen). De verzekeringscategorieën met de hoogste ratio technische voorzieningen op uitgegeven premies zijn de verzekeringen burgerrechtelijke aansprakelijkheid en gewaarborgd inkomen, waarvoor globaal gezien een ratio van meer dan 300% werd opgetekend.
Voor deze verzekeringen verloopt de vergoeding van de grote schadegevallen traag. In de aansprakelijkheidsverzekering is dit te wijten aan de traagheid van de gerechtelijke proce- dures en van de medische en ook technische expertises, en aan de toename van hun aantal; in de verzekering gewaarborgd inkomen is de verzekeraar voor een lange periode gehouden tot vergoeding. Deze categorieën worden dus gekenmerkt door een afwikkeling op lange termijn van de schadegevallen (long tail). Het gevolg hiervan is dat de voorzieningen voor te betalen schaden, die betrekking hebben op schadegevallen van verschillende voorvalsjaren, zich opstapelen.
Ook nemen deze verrichtingen een groot deel van de voorziening voor te betalen schaden voor hun rekening. Ze vergen dus veel aandacht van de verzekeringsondernemingen en ook van de controleoverheid. De voorzieningen van de tak B.A. auto maken bijna de helft uit van het totaal van de technische voorzieningen B.O.A.R. Ver daarachter volgen op de 2de en de 3de plaats de takken Algemene B.A. (15,95%) en Brand en andere schade (13,04%).
In Borgtocht blijkt de ratio bij wijze van uitzondering zeer hoog te zijn, om de redenen die hierboven zijn aangehaald. Na verschillende beduidende stijgingen wordt voor de ratio van de tak Rechtsbijstand een lichte achteruitgang waargenomen : 216,85% ten opzichte van 219,9% in 2000, 212% in 1999 en 200,5% in 1998.
Niet- verdiende premies en lopende risico's | Schade | Egalisatie en catastrofen | Vergrijzing | Andere | Winst- deling | |
ONGEVALLEN | 7,0% | 90,6% | 0,2% | 0,2% | 1,6% | 0,5% |
ZIEKTE | 7,1% | 61,0% | 0,1% | 28,5% | 2,7% | 0,6% |
VOERTUIGCASCO | 48,1% | 49,5% | 1,6% | 0,0% | 0,0% | 0,8% |
TRANSPORT | 16,7% | 82,4% | 0,8% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
BRAND EN ANDERE SCHADE | 27,8% | 53,8% | 17,8% | 0,0% | 0,0% | 0,7% |
B.A. AUTO | 8,6% | 91,0% | 0,3% | 0,0% | 0,0% | 0,1% |
ALGEMENE B.A. | 5,4% | 92,2% | 2,1% | 0,0% | 0,0% | 0,2% |
KREDIET | 51,7% | 44,2% | 0,3% | 0,0% | 1,1% | 2,7% |
BORGTOCHT | 43,0% | 57,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
DIVERSE GELD. VERLIEZEN | 18,2% | 78,2% | 3,6% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
RECHTSBIJSTAND | 14,6% | 85,4% | 0,0% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
HULPVERLENING | 71,8% | 25,4% | 2,8% | 0,0% | 0,0% | 0,0% |
B.O.A.R. | 13,1% | 80,9% | 2,9% | 2,4% | 0,3% | 0,3% |
Tabel 22. Samenstelling van de technische voorzieningen
Tabel 22 toont de samenstelling van de technische voorzieningen in elke verzekeringstak. De voorziening voor te betalen schaden beloopt 80,9% van de totale voorzieningen van de takken B.O.A.R. (tegenover 81,1% in 2000). In de meeste takken vormt zij veruit de voor- naamste voorziening. Uitzonderingen op de regel : het overwicht van de voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s in de takken Hulpverlening en Krediet en de quasi-gelijkwaardigheid van deze twee soorten voorzieningen in Voertuigcasco.
De voorziening voor niet-verdiende premies en lopende risico’s maakt grotendeels de rest van de voorzieningen uit. In B.O.A.R. neemt het aandeel van deze voorziening verder af met 0,3%, een daling die te vergelijken is met die van vorig jaar maar minder groot is dan die van de jaren daarvoor (de ratio bedroeg 15,1% in 1998, 13,7% in 1999 en 13,4% in 2000).
In Brand neemt de voorziening voor egalisatie en catastrofen opnieuw toe (15,5% in 2000).
2. Voorziening voor te betalen schaden
Het toezicht op de technische voorzieningen richt zich in eerste instantie op de belangrijkste daarvan, met name de voorziening voor te betalen schaden. De evaluatie van deze voorzie- ning is een heikele zaak, maar het toezicht erop is net zo delicaat, vooral in long-tail-takken
: soms komt de onderwaardering van de voorziening voor te betalen schaden pas meerdere jaren na het voorvallen van de schade tot uiting in de cijfers, en het is precies in deze takken dat de technische voorzieningen in het algemeen (zie tabel 21 “Rangschikking van de tech- nische voorzieningen”), en de voorzieningen voor te betalen schaden in het bijzonder, het hoogst zijn.
a) Analyse van de schaderegelingsdriehoeken
De controle van de schatting van de voorziening voor te betalen schaden gebeurt op basis van de waarneming van het verleden. Om dit te kunnen doen zijn de schadegevallen gere- gistreerd naar voorvalsjaren, die afzonderlijk worden onderzocht. Het voornaamste instru- ment van deze benadering draagt de naam “schaderegelings- of schadeafwikkelingsdriehoek” of “run-off-driehoek”. Meerdere varianten van deze basisdriehoek kunnen worden opgesteld. Zij hebben tot doel de reserveringspolitiek van de verzekeringsondernemingen nader te analyseren. De meest significante variante bestaat erin de evolutie van de voorziening samengesteld in het eerste observatiejaar en weergegeven als een indexcijfer, te volgen. Op die manier kan de eventuele ontoereikendheid van de aanvangsvoorzieningen zeer makkelijk in cijfers vertaald worden. Enkele voorbeelden verderop illustreren dit.
Er dient onderstreept te worden dat de teruggewonnen technische lasten in mindering gebracht zijn van de betalingen voor het observatiejaar (of boekjaar) 1992, maar niet meer vanaf het observatiejaar 1993. Het werken met cijfers netto van terugwinning vóór 1993 hing een gunstiger beeld op van de voorzieningspolitiek. In de evolutie van de schadelast waren de betalingen immers als een nettogegeven opgenomen, de betalingen zijn vermin- derd met de teruggewonnen technische lasten, terwijl de reglementering technische voor- zieningen zonder aftrek van teruggewonnen technische lasten voorschrijft.
Anderzijds werden de marktgegevens over de boekjaren 2000 en 2001 herwerkt om, in de mate van het mogelijke, de wijzigingen van de schadelast die te wijten zijn aan belangrijke overdrachten van de voorziening voor te betalen schaden tussen Belgische en buitenlandse ondernemingen, weg te werken.
• B.A. motorrijtuigen
Voorvalsjaar | ||||||||||
boekjaar | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
1992 | 100,00 | |||||||||
1993 | 105,40 | 100,00 | ||||||||
1994 | 98,26 | 99,00 | 100,00 | |||||||
1995 | 96,17 | 94,51 | 99,52 | 100,00 | ||||||
1996 | 95,36 | 91,96 | 95,11 | 97,04 | 100,00 | |||||
1997 | 92,56 | 90,42 | 93,30 | 93,54 | 96,27 | 100,00 | ||||
1998 | 92,17 | 86,64 | 89,13 | 90,35 | 91,64 | 97,64 | 100,00 | |||
1999 | 91,07 | 85,14 | 87,77 | 86,57 | 85,54 | 93,19 | 99,53 | 100,00 | ||
2000 | 88,80 | 82,68 | 85,45 | 83,65 | 82,87 | 88,23 | 92,49 | 99,89 | 100,00 | |
2001 | 88,77 | 82,45 | 84,59 | 83,71 | 80,62 | 86,65 | 90,68 | 94,75 | 101,88 | 100,00 |
Tabel 23. B.A. auto : evolutie van de voorziening samengesteld in 1ste observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993)
In het vorige jaarverslag werd vermeld dat de daling van de schadelast in 2de observatie zeer gering geworden was voor de voorvalsjaren 1999 en 1998. De tweede observatie van het voorvalsjaar 2000 wijst zelfs op een onderreservering in eerste observatie, wat niet meer was voorgevallen sedert 1992. Wij menen dat deze stijgende evolutie zijn oorsprong vindt in het feit dat er voor het eerst gedeeltelijk rekening gehouden is met de aanpassingen die in de indicatieve tabel voor lichamelijke letsels zijn aangebracht in juni 2001 door het Nationaal Verbond van Magistraten van Eerste Aanleg en door het Koninklijk Verbond van Vrede- en Politierechters.
Niettemin mag men zich in de loop van de volgende boekjaren in zekere mate verwachten aan een terugval van de ratio voor het voorvalsjaar 2000, zoals dit ook altijd het geval geweest is voor de vorige boekjaren.
• Algemene X.X.
Xxxxxxxxxxxx | ||||||||||
boekjaar | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
1992 | 100,00 | |||||||||
1993 | 91,22 | 100,00 | ||||||||
1994 | 86,38 | 88,43 | 100,00 | |||||||
1995 | 89,40 | 87,29 | 90,85 | 100,00 | ||||||
1996 | 90,50 | 87,55 | 89,03 | 84,86 | 100,00 | |||||
1997 | 91,22 | 87,25 | 82,38 | 80,22 | 86,79 | 100,00 | ||||
1998 | 91,01 | 87,24 | 81,63 | 79,94 | 82,72 | 89,03 | 100,00 | |||
1999 | 92,41 | 88,80 | 81,66 | 77,15 | 83,47 | 83,44 | 93,82 | 100,00 | ||
2000 | 92,52 | 89,32 | 82,45 | 76,78 | 80,32 | 82,44 | 84,64 | 97,46 | 100,00 | |
2001 | 92,89 | 90,14 | 83,26 | 78,31 | 82,36 | 82,63 | 84,34 | 91,70 | 95,98 | 100,00 |
Tabel 24. Algemene B.A. : evolutie van de voorziening samengesteld in 1ste observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993)
De schadelast van de oudste 6 voorvalsjaren is weer lichtjes toegenomen. De evolutie van de meest recente voorvalsjaren blijft echter gunstig. Aangezien de Algemene B.A. echter een tak is die traag evolueert, is het zeer aannemelijk dat er in de toekomst een verslechtering mag worden verwacht, net als in de vorige jaren.
De geringere daling ten opzichte van vroeger van de schadelast in de 2de observatie van de voorvalsjaren 1998, 1999 en 2000 duidt misschien op een voorzichtigere evaluatie van de voorziening die in dit stadium van de observatie wordt samengesteld.
• B.A. beroepen
Voorvalsjaar | ||||||||||
boekjaar | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
1993 | 100,00 | 100,00 | ||||||||
1994 | 110,13 | 122,30 | 100,00 | |||||||
1995 | 128,59 | 145,47 | 125,30 | 100,00 | ||||||
1996 | 135,35 | 155,99 | 148,66 | 80,89 | 100,00 | |||||
1997 | 142,94 | 163,46 | 149,87 | 79,38 | 84,42 | 100,00 | ||||
1998 | 139,53 | 162,23 | 158,82 | 86,95 | 80,74 | 81,39 | 100,00 | |||
1999 | 139,11 | 161,91 | 161,25 | 81,21 | 88,05 | 77,10 | 103,25 | 100,00 | ||
2000 | 139,36 | 182,95 | 171,54 | 85,12 | 87,50 | 81,32 | 95,35 | 109,44 | 100,00 | |
2001 | 139,74 | 186,99 | 175,57 | 86,27 | 88,96 | 85,63 | 98,88 | 100,19 | 106,73 | 100,00 |
Tabel 25. B.A. beroepen : evolutie van de voorziening samengesteld in 1ste observatie voor de voorvals- jaren 1993 tot en met 2001 en van de voorziening samengesteld eind 1993 voor het voor- valsjaar1992 (terugwinning niet afgetrokken)
De bovenstaande tabel is afgeknot omdat de gegevens betreffende de betalingen vóór het boekjaar 1993 niet beschikbaar waren.
Voor deze categorie van producten is de verzwaring van de schadelast per voorvalsjaar legio. We onderscheiden 3 ontwikkelingsschema’s. Voor de voorvalsjaren 1992 tot 1994 wordt er een aanzienlijke en ononderbroken stijging opgetekend. Van 1995 tot 1997 doet er zich een beduidende daling voor in tweede en derde observatie, waarna de schadelast opnieuw gaat stijgen. Voor de 3 volgende boekjaren ten slotte, is er een stijging waar te nemen in 2de observatie, waarop er een daling volgt voor de boekjaren 1998 en 1999.
Dit voorbeeld toont in elk geval aan dat men zich met de interpretatie van de schaderege- lingsdriehoeken op glad ijs begeeft en dat de toekomst te allen tijde verrassingen in petto heeft, zowel goede als slechte...
De ondernemingen dienen in elk geval waakzaam te blijven op het vlak van de schadevoor- ziening in B.A. beroepen. De Controledienst is zich bewust van de moeilijkheden die inhe- rent zijn aan deze tak : een klein aantal schadegevallen en hoge schadebedragen verklaren de veranderlijkheid van de schadelast. Nochtans dienen alle nodige maatregelen genomen te worden om de frequente onderreserveringen van de jaren vóór 1995 te vermijden.
• Rechtsbijstand
Voorvalsjaar | ||||||||||
boekjaar | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
1992 | 100,00 | |||||||||
1993 | 102,16 | 100,00 | ||||||||
1994 | 111,59 | 107,64 | 100,00 | |||||||
1995 | 117,95 | 112,42 | 101,46 | 100,00 | ||||||
1996 | 126,64 | 123,39 | 114,28 | 103,26 | 100,00 | |||||
1997 | 134,36 | 130,62 | 120,52 | 106,61 | 94,62 | 100,00 | ||||
1998 | 140,38 | 140,41 | 131,96 | 116,76 | 102,72 | 90,88 | 100,00 | |||
1999 | 143,24 | 144,14 | 139,13 | 125,10 | 109,99 | 98,13 | 98,84 | 100,00 | ||
2000 | 142,80 | 145,16 | 141,81 | 129,36 | 118,83 | 109,73 | 103,84 | 91,35 | 100,00 | |
2001 | 144,72 | 147,65 | 144,73 | 133,32 | 121,72 | 113,22 | 109,66 | 91,08 | 90,33 | 100,00 |
Tabel 26. Rechtsbijstand : evolutie van de voorziening samengesteld in 1ste observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993)
Tijdens de afgelopen jaren heeft de herhaalde verzwaring van de schadelast die in het verleden werd waargenomen aangezet tot een reeks controles in de ondernemingen die rechtsbijstand beoefenen. Als gevolg van deze controles hebben heel wat ondernemingen de gepaste maatregelen genomen om de chronische onderreservering in deze verzeke- ringstak weg te werken. Over het algemeen is de gebruikte reserveringstechniek een combi- natie van een statistische methode gebaseerd op de gemiddelde kost tijdens de eerste 2 of 3 jaren van de afwikkeling van de schadegevallen en de methode dossier per dossier. Een vakkundige aanwending en een regelmatige opvolging van deze methodes zijn onontbeer- lijk om tot toereikende voorzieningen te komen.
Deze acties lijken vruchten te gaan afwerpen : de vermindering van de schadelast van het voorvalsjaar 1999 die vorig jaar werd vastgesteld, zet zich voort in 2001. Voor het eerst in de laatste tien voorvalsjaren blijft het indexcijfer in tweede observatie ruim onder het indexcijfer
100. De Controledienst blijft nauwlettend toezien op deze tak want de ervaring heeft aange- toond dat uitschuivers op het vlak van de reserveringspolitiek al gauw tot aanzienlijke tekorten kunnen leiden.
• Ziekte : gewaarborgd inkomen
Voorvalsjaar | ||||||||||
boekjaar | 1992 | 1993 | 1994 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
1992 | 100,00 | |||||||||
1993 | 39,21 | 100,00 | ||||||||
1994 | 45,72 | 89,53 | 100,00 | |||||||
1995 | 49,34 | 94,94 | 70,28 | 100,00 | ||||||
1996 | 52,14 | 102,34 | 79,83 | 88,73 | 100,00 | |||||
1997 | 54,84 | 107,38 | 83,72 | 103,61 | 85,31 | 100,00 | ||||
1998 | 56,22 | 108,64 | 88,76 | 118,83 | 92,34 | 83,17 | 100,00 | |||
1999 | 58,02 | 113,53 | 89,44 | 124,62 | 102,74 | 94,75 | 83,51 | 100,00 | ||
2000 | 59,12 | 114,22 | 90,62 | 127,09 | 106,80 | 98,49 | 90,23 | 90,48 | 100,00 | |
2001 | 60,75 | 116,19 | 93,55 | 129,20 | 109,39 | 101,85 | 96,50 | 104,43 | 83,34 | 100,00 |
Tabel 27. Gewaarborgd inkomen : evolutie van de voorziening samengesteld in 1ste observatie (terugwinning niet afgetrokken vanaf het boekjaar 1993)
De categorieën van producten Gewaarborgd inkomen vereisen een bijzondere aanpak. De actuariële methodes voor het berekenen van de voorziening voor schadegevallen houden immers rekening met een disconto ; het feit dat de schadelast van een voorvalsjaar metter- tijd verhoogt, betekent dus niet noodzakelijk dat de voorziening voor schadegevallen onder- gewaardeerd wordt, aangezien de prestaties van de verzekeraars in lopende munt gebeuren, terwijl de voorziening wordt verdisconteerd.
b) Voorziening voor schadegevallen IBNR en voorziening voor interne beheerskosten van de schadegevallen
De voorziening voor schadegevallen IBNR (incurred but not reported, dit wil zeggen de scha- degevallen die zich al hebben voorgedaan maar nog niet zijn gemeld) maakt deel uit van de voorziening voor te betalen schaden waarvan sprake hierboven. In de door de Controle- dienst gevraagde statistieken wordt ze nochtans afgezonderd om marktgegevens te kunnen bekomen die een doeltreffende controle van het niveau van deze voorziening mogelijk maken.
Voor sommige ondernemingen van Amerikaanse herkomst omvat het begrip “IBNR” ook de “IBNER”-voorziening (incurred but not enough reported), die de “voorzieningen dossier per dossier” aanvult. Deze laatste voorziening wordt samengesteld met de bedoeling het hoofd te bieden aan de mogelijke verzwaring van de schadelast wat de gemelde schade betreft, die onder meer toe te schrijven is aan het feit dat de informatie die vereist is voor de individuele provisionering in onvoldoende mate aanwezig is of ontbreekt. De “IBNER-voorziening” wordt vaak berekend op een statistische basis. Door deze aanvulling bereiken de samenge- stelde voorzieningen de uiteindelijke kost van de schadegevallen (“ultimate cost”).
Dezelfde tabel bevat ook de marktratio’s met betrekking tot de voorziening voor interne beheerskosten van de schadegevallen. Deze ratio’s mogen niet als maatstaf genomen worden : tot hiertoe heeft de Controledienst immers nog geen berekeningsmethode voor deze voorziening uitgewerkt en iedere onderneming heeft een eigen raming gemaakt, wat soms tot grote verschillen leidt.
XXXXXX | Xxxxxxxxxxx XXXX (1) (2) | Voorziening IBKS (3) (4) | ||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | |
1 ONGEVALLEN | 5,4% | 5,2% | 8,5% | 9,0% |
2 ZIEKTE | 4,5% | 4,2% | 3,8% | 3,9% |
3 VOERTUIGCASCO | 12,1% | 13,2% | 6,1% | 6,2% |
4,5,6,7,10b,11,12,13* TRANSPORT | 8,2% | 8,4% | 3,1% | 3,2% |
8,9 BRAND EN ANDERE SCHADE | 6,1% | 6,9% | 5,5% | 5,4% |
10a B.A. AUTO | 2,5% | 3,0% | 5,7% | 5,7% |
13 ALGEMENE B.A. | 6,3% | 6,7% | 5,9% | 5,9% |
14 KREDIET | 5,9% | 2,2% | 3,0% | 1,6% |
15 BORGTOCHT | 2,6% | 0,6% | 4,5% | 2,1% |
16 DIVERSE GELD. VERLIEZEN | 17,9% | 26,7% | 5,1% | 5,2% |
17 RECHTSBIJSTAND | 7,6% | 7,9% | 8,4% | 7,7% |
18 HULPVERLENING | 4,4% | 5,4% | 9,2% | 10,6% |
B.O.A.R. | 4,3% | 4,8% | 5,8% | 5,8% |
(1) Incurred but not reported : voorgevallen maar niet gemelde schade
(2) in verhouding tot de voorziening voor gemelde schade (zonder voorziening voor interne beheerskosten)
(3) Interne beheerskosten van de schade
(4) in verhouding tot de voorziening voor gemelde schade en voor schadegevallen IBNR
Tabel 28. Omvang van de voorziening XXXX en van de voorziening voor interne beheerskosten van de schade
3. Voorziening voor egalisatie en catastrofen
De voorziening voor egalisatie en catastrofen werd verplicht gesteld voor een aantal verze- keringsproducten vanaf het boekjaar 1997. Dit was reeds meerdere jaren het geval voor Krediet. De lijst van deze producten wordt weergegeven in tabel 30.
Takken en categorieën | 1999 | 2000 | 2001 |
Ongevallen : algemene individuele | 113.138 | 113.138 | 113.163 |
Ongevallen : individuele verkeer | 100.496 | 100.496 | 100.496 |
Ongevallen : collectief | 831.460 | 831.460 | 831.460 |
Ongevallen : andere | 917 | 917 | 917 |
ONGEVALLEN (0) | 0.000.000 | 1.046.011 | 1.046.036 |
Ziekte : gewaarborgd inkomen (individueel) | 293.456 | 293.456 | 293.456 |
Ziekte : gewaarborgd inkomen (collectief) | 555.158 | 555.158 | 395.415 |
Ziekte : andere (individueel) | 8.057 | 8.057 | 8.057 |
Ziekte : andere (collectief) | 309.743 | 309.743 | 255.357 |
ZIEKTE (0) | 0.000.000 | 1.166.414 | 952.285 |
Voertuigcasco : toerisme en zaken | 4.877.429 | 5.650.063 | 5.984.622 |
Voertuigcasco : tweewielers | 7.263 | 14.750 | 14.750 |
Voertuigcasco : andere | 1.507.317 | 2.402.784 | 2.402.758 |
VOERTUIGCASCO (0) | 0.000.000 | 8.067.597 | 8.402.130 |
Transport : casco | 719.040 | 560.314 | 722.006 |
Transport : goederen | 202.380 | 306.124 | 308.894 |
Transport : B.A. | 74.814 | 92.316 | 125.785 |
TRANSPORT (4,5,6,7,10b,11,12) | 996.234 | 958.754 | 1.156.685 |
Brand* (K.B. 24.12.92) : woningen | 191.591.782 | 212.112.436 | 243.893.893 |
Brand* (K.B. 24.12.92) : landbouwrisico's | 12.122.115 | 13.218.137 | 15.868.703 |
Brand* (K.B. 24.12.92) : ondernemingen | 18.348.362 | 19.966.647 | 25.088.803 |
Brand* (K.B. 24.12.92) : andere | 8.488.982 | 10.233.287 | 14.010.317 |
Brand* : andere | 7.259.092 | 9.135.076 | 10.961.473 |
Brand* : technische verzekeringen | 142.959 | 99.231 | 88.425 |
BRAND, ANDERE SCHADE AAN GOEDEREN (8,9) | 237.953.292 | 264.764.814 | 309.911.614 |
B.A. motorrijtuigen : toerisme en zaken | 8.151.829 | 9.545.759 | 10.612.064 |
B.A. motorrijtuigen : tweewielers | 478.756 | 705.405 | 1.061.441 |
B.A. motorrijtuigen : andere | 4.995.476 | 4.634.147 | 4.739.877 |
B.A. AUTO (10a) | 13.626.061 | 14.885.311 | 16.413.382 |
B.A. privé-leven | 542.937 | 826.576 | 1.522.722 |
B.A. uitbating, na levering en producten | 39.110.859 | 39.873.154 | 42.158.924 |
B.A. beroepen | 64.701 | 89.565 | 356.093 |
Objectieve B.A. publieke inrichtingen | 142.663 | 387.011 | 561.430 |
Andere B.A. | 1.463 | 1.463 | 1.463 |
ALGEMENE B.A. (00) | 00.000.000 | 00.000.000 | 00.000.000 |
KREDIET (14) | 467.527 | 472.732 | 474.301 |
BORGTOCHT (15) | 2.281 | 2.281 | 2.281 |
DIVERSE GELDELIJKE VERLIEZEN (00) | 0.000.000 | 2.064.804 | 2.309.243 |
Xxxxxxxxxxxxxx (xxxxxxxxxx) | 0 | 0 | 0 |
Xxxxxxxxxxxxxx (xxxxxx) | 21.195 | 21.195 | 21.195 |
RECHTSBIJSTAND (17) | 21.195 | 21.195 | 21.195 |
HULPVERLENING (00) | 0.000.000 | 1.550.376 | 1.685.230 |
B.O.A.R. | 304.924.360 | 336.178.058 | 386.975.014 |
* : Brand en andere schade aan goederen (takken 8 en 9)
Tabel 29. Voorziening voor egalisatie en catastrofen (in euro)
Tabel 29 geeft een overzicht van het geheel van de voorzieningen voor egalisatie en catas- trofen van de markt : niet enkel de risico’s waarvoor deze voorziening verplicht is, maar het geheel van de categorieën van verzekeringsproducten zijn in deze tabel opgenomen (het staat de ondernemingen vrij meer voorzieningen samen te stellen dan vereist is).
Risico's | Netto verworven premies | Normbedrag van de voorziening (1) | Voorz. egalis. en cat. (2) | (2) / (1) |
Storm en hagel | 130.144.251 | 441.871.642 | 239.237.171 | 54,1% |
Overstroming | 2.214.398 | 9.593.173 | 3.214.191 | 33,5% |
Aardbeving, grondverschuiving en -verzakking | 6.003.703 | 26.701.112 | 16.058.948 | 60,1% |
Oogst | 261.125 | 1.937.106 | 121.446 | 6,3% |
Aanslagen en arbeidsconflicten | 17.514.980 | 66.158.515 | 36.518.609 | 55,2% |
Kernrisico’s | 48.256.935 | 20.636.647 | 7.524.095 | 36,5% |
B.A. milieu | 272.580 | 9.323.247 | 1.537.188 | 16,5% |
B.A. producten | 28.100.600 | 131.944.245 | 31.884.032 | 24,2% |
Lucht- en ruimtevaartrisico’s | 1.274.133 | 5.198.629 | 739.025 | 14,2% |
Krediet | 44.519.534 | 40.638.468 | 474.326 | 1,2% |
TOTAAL | 278.562.239 | 754.002.784 | 337.309.031 | 44,7% |
Tabel 30. Niveau van de voorziening voor egalisatie en catastrofen voor de onderworpen risico’s (in euro)
Deze tabel bevestigt dat de tak Krediet ruim achterop blijft hinken inzake de voorziening voor egalisatie! Hoewel deze situatie paradoxaal kan lijken (deze voorziening werd immers in eerste instantie in deze tak verplicht gesteld), is ze het logisch gevolg van het samenspel van meerdere factoren : de slechte economische conjunctuur die de technische resultaten van de kredietverzekeraars jarenlang aangetast heeft sinds de invoering van deze voorziening en de berekeningsmethode waarvoor de kredietverzekeraars gekozen hebben, die zich juist op deze technische resultaten baseert.
Onder de waarborgen die onlangs aan egalisatie werden onderworpen, haalt het merendeel van die van de tak Brand reeds een hoog niveau in verhouding tot het vereiste normbedrag. De samenstelling van deze voorziening werd trouwens bespoedigd doordat sommige onder- nemingen beslist hebben een voorziening samen te stellen die heel wat hoger is dan vereist op basis van de berekeningsmethodes van de Controledienst, om sneller het normbedrag van deze voorziening te bereiken.
4. Het incasso van de gevestigde ondernemingen in 2001
a. Het incasso van de ondernemingen per groep van activiteiten
De volgende tabellen geven het incasso (cijfers in euro) van de ondernemingen weer voor de afzonderlijke groepen van takken leven, B.O.A.R. en voor het geheel van de activiteiten.
De eerste vier kolommen hebben enkel betrekking op de rechtstreekse verzekeringsverrich- tingen in België met uitzondering van de verzekering arbeidsongevallen en de wettelijke pensioenen. De kolom “Geheel van de activiteiten” omvat ook de zaken gerealiseerd in het buitenland, rechtstreeks of via een vestiging, de in herverzekering aangenomen zaken alsook de arbeidsongevallen en de wettelijke pensioenen niet onderworpen aan de Controlewet van 9 juli 1975. Dit verklaart meteen waarom de bedragen vermeld in de laatste kolom hoger kunnen zijn dan de som van de bedragen vermeld in de kolommen leven en B.O.A.R.
Het ontbreken van een bedrag in een kolom betekent meestal dat de betrokken onderne- ming over geen toelating beschikt voor het beoefenen van de desbetreffende activiteit of dat zij geen premies heeft geïnd. De benaming in extenso van de ondernemingen is terug te vinden in bijlage 1.4. van het tweede volume van dit verslag (xxx.xxx-xxx.xx).
Onder incasso moet worden verstaan de bruto premies. Het gaat over de posten 710.1 en
720.1 van de gedetailleerde technische rekeningen leven en niet-leven.
Code | Benaming | Leven | B.O.A.R. | Geheel van de activiteiten | |||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | 2000 | 2001 | ||
14 | KBC Verzekeringen | 1.657.439.161 | 1.429.336.993 | 458.715.539 | 474.368.140 | 2.179.916.212 | 2.055.068.662 |
19 | Delta Lloyd Life (ex Xxxx Xxxx.) | 0 | 136.075.102 | 0 | 0 | 0 | 136.075.102 |
33 | FIDEA | 65.399.889 | 78.516.357 | 93.760.099 | 91.288.899 | 171.918.375 | 182.750.507 |
34 | UAB | 87.988.270 | 88.897.494 | 21.215.199 | 21.917.135 | 109.203.469 | 110.814.629 |
37 | DEXIA Verzekeringen | 442.987.414 | 909.821.814 | 29.529.994 | 31.735.453 | 472.517.408 | 941.557.267 |
39 | AXA Royale Belge | 966.509.783 | 1.525.306.929 | 1.037.290.375 | 1.043.481.293 | 2.269.994.273 | 2.844.599.863 |
42 | De Medische | 0 | 0 | 2.311.260 | 2.265.102 | 2.311.260 | 2.265.102 |
51 | ING Insurance | 311.896.657 | 332.451.710 | 174.629.387 | 191.655.947 | 516.778.425 | 556.228.867 |
58 | P&V Verzekeringen | 94.658.837 | 119.146.892 | 132.983.373 | 139.552.149 | 253.089.571 | 286.288.461 |
59 | CGU nv | 32.467.036 | 0 | 123.370.336 | 122.119.093 | 181.725.513 | 148.975.580 |
67 | Winterthur-Europe Verzekeringen | 176.426.888 | 173.168.146 | 247.089.978 | 268.537.447 | 504.496.616 | 518.903.043 |
72 | Zurich, Verzekeringsmaatschappij | 0 | 0 | 110.309.842 | 110.916.707 | 155.429.439 | 164.765.585 |
79 | Fortis AG (ex AG1824) | 1.371.280.022 | 1.558.741.685 | 563.880.030 | 605.189.517 | 2.073.235.258 | 2.306.486.426 |
87 | De Federale Verzekeringen B.O.A.R. | 0 | 0 | 82.191.156 | 87.458.419 | 82.580.424 | 87.731.698 |
96 | Mercator Verzekeringen | 109.899.479 | 127.879.692 | 275.232.809 | 286.698.926 | 427.351.704 | 457.501.259 |
97 | AGF Belgium Insurance | 411.749.137 | 406.985.817 | 366.848.828 | 358.912.869 | 805.024.729 | 798.155.378 |
99 | OHRA Belgium | 50.896.235 | 0 | 35.517.292 | 37.504.996 | 86.413.527 | 37.504.996 |
124 | Nationale Suisse Verzekeringen | 13.963.421 | 11.936.718 | 21.130.767 | 24.848.178 | 35.094.188 | 36.784.896 |
126 | Algemene Mutualiteit voor Medische Ass. | 0 | 0 | 6.861.469 | 7.480.931 | 6.861.469 | 7.480.931 |
127 | De Metropool | 0 | 0 | 967 | 910 | 5.950 | 7.683 |
000 | X'Xxxxxxx Xxxxxxxxxx | 2.099.187 | 2.610.368 | 19.606.122 | 20.594.250 | 21.705.309 | 23.204.618 |
130 | De Volksverzekering | 1.069.632.052 | 528.270.955 | 177.986.956 | 191.213.050 | 1.272.045.791 | 747.238.121 |
134 | Association de Prévoyance et d'Assurance | 100.521 | 81.954 | 8.002.746 | 8.154.458 | 8.103.267 | 8.236.412 |
Code | Benaming | Leven | B.O.A.R. | Geheel van de activiteiten | |||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | 2000 | 0000 | ||
000 | Xxxxxxxx Xxxxxxx | 103.074.326 | 124.121.378 | 122.589.471 | 123.963.247 | 284.213.099 | 314.650.530 |
164 | Apra Ongevallen (ex Unie Antwerpen) | 0 | 0 | 20.151.686 | 25.477.629 | 20.153.967 | 25.477.629 |
165 | OMOB Ongevallen Gemeen recht en BA | 0 | 0 | 442.667.433 | 468.774.867 | 442.667.433 | 468.774.867 |
167 | ZELIA | 56.286.381 | 75.434.223 | 52.130.174 | 51.203.102 | 108.416.555 | 126.637.325 |
171 | Belgische Leeuw | 8.886.239 | 16.115.657 | 9.576.399 | 10.471.121 | 18.462.638 | 26.586.778 |
192 | RVS Verzekeringen | 67.258.843 | 78.047.417 | 17.684.699 | 20.043.877 | 84.943.542 | 98.091.294 |
196 | Mauretus | 925.833 | 988.054 | 29.892.290 | 32.430.769 | 31.013.439 | 33.610.024 |
316 | Algemene Vervoerverzekering | 0 | 0 | 34.879 | 51.884 | 34.879 | 51.884 |
318 | Alpina | 0 | 0 | 9.158.352 | 8.180.772 | 9.208.674 | 8.234.689 |
330 | ARCO Architekten-Coöperatief | 0 | 0 | 2.014.754 | 2.604.494 | 2.044.971 | 2.685.556 |
331 | Arfin | 97.914 | 0 | 1.409.344 | 0 | 1.507.258 | 0 |
333 | ASCO Continentale Verzekeringen | 0 | 0 | 9.583.241 | 11.939.595 | 10.384.929 | 13.183.494 |
339 | Xxxxxxx-Xxxxxxxxxxxxxxxxx | 0 | 0 | 0 | 0 | 78.676.670 | 83.506.663 |
342 | Gerling Xxxxx-Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxx | 0 | 0 | 63.076.730 | 63.970.535 | 215.900.262 | 229.208.227 |
344 | De Federale Verzekeringen-Gewaarb. loon | 0 | 0 | 4.663.943 | 4.874.631 | 4.663.943 | 4.874.631 |
345 | De Federale Verzekeringen Arbeidsongev. | 0 | 0 | 1.296.830 | 1.333.921 | 60.446.704 | 62.327.885 |
346 | De Federale Verzekeringen - Leven | 54.496.144 | 65.099.238 | 354.513 | 372.671 | 54.850.657 | 65.471.909 |
354 | Delphi | 0 | 0 | 136.366 | 320.981 | 136.366 | 320.981 |
355 | Verzekeringen van het Notariaat | 0 | 0 | 3.396.165 | 2.139.272 | 3.396.165 | 2.139.272 |
356 | De Verenigde Verzekerden | 0 | 0 | 6.855.446 | 12.685.762 | 16.414.567 | 23.460.043 |
359 | Audi | 0 | 0 | 5.422.472 | 6.014.640 | 5.422.472 | 6.014.640 |
361 | Belg. Mij. voor Luchtvaartverz.-Aviabel | 0 | 0 | 6.858.990 | 7.135.042 | 46.422.797 | 46.601.192 |
370 | Belgamar | 0 | 0 | 11.169.834 | 0 | 15.065.827 | 0 |
373 | Le Mans Verzekeringen | 0 | 0 | 20.093.654 | 13.528.640 | 20.093.654 | 13.528.640 |
390 | Apra, (Arbeidsongevallen) | 0 | 0 | 0 | 0 | 38.810.880 | 39.088.496 |
394 | FB Verzekeringen | 3.107.804.569 | 2.125.329.365 | 143.837.240 | 151.808.077 | 3.251.648.871 | 2.277.137.442 |
402 | CDA | 0 | 0 | 6.195.305 | 6.340.578 | 6.215.905 | 6.358.801 |
418 | Xxxxx-Xxxxx Xxxxxxx | 0 | 0 | 42.251.221 | 45.881.541 | 56.952.696 | 62.794.224 |
420 | Europese Goederen en Reisbagage | 0 | 0 | 25.695.477 | 28.319.752 | 25.858.541 | 28.354.606 |
424 | Ocean Marine Mutual Insurance | 0 | 0 | -708.156 | -70.302 | -708.156 | -70.302 |
435 | Corona | 11.720.208 | 12.054.161 | 12.148.195 | 15.359.454 | 23.868.403 | 29.783.068 |
445 | Arag | 0 | 0 | 15.417.837 | 16.177.184 | 15.417.837 | 16.177.184 |
463 | Euromex N.V. | 0 | 0 | 16.261.642 | 17.206.116 | 16.261.642 | 17.206.116 |
472 | Chubb Insurance Company of Europe | 0 | 0 | 37.983.766 | 38.667.850 | 676.725.072 | 795.489.741 |
487 | Inter Partner Assistance (ex Gesa) | 0 | 0 | 26.754.479 | 29.810.117 | 156.205.320 | 172.358.248 |
519 | Securex, Arbeidsongevallen | 0 | 0 | 0 | 0 | 17.070.171 | 17.489.288 |
562 | Xx Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxx | 0 | 0 | 1.574.818 | 1.542.195 | 1.574.818 | 1.542.195 |
573 | Naviga | 21.057.192 | 26.207.105 | 25.510.252 | 43.821.155 | 47.930.809 | 76.762.635 |
600 | ACE Insurance | 0 | 0 | 14.000.877 | 16.710.379 | 1.232.706.774 | 1.338.601.707 |
618 | P&V Verzekeringen (AO) | 0 | 0 | 0 | 0 | 24.016.371 | 24.672.936 |
660 | OMOB Arbeidsongevallen | 0 | 0 | 14.777.527 | 16.258.896 | 112.242.194 | 133.187.245 |
Code | Benaming | Leven | B.O.A.R. | Geheel van de activiteiten | |||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | 2000 | 2001 | ||
661 | OMOB Brand | 0 | 0 | 76.724.608 | 76.899.185 | 76.948.332 | 76.899.185 |
662 | OMOB Gemeenschappelijke Pensioenkas | 969.384.109 | 1.169.674.336 | 0 | 0 | 969.435.026 | 1.169.674.336 |
664 | Swiss Life Belgium | 238.969.283 | 272.928.019 | 7.436.087 | 7.247.663 | 246.471.087 | 280.245.092 |
687 | DAS Rechtsbijstand | 0 | 0 | 18.850.245 | 20.909.005 | 18.850.245 | 20.909.005 |
703 | Zurich Leven | 97.037.697 | 114.158.708 | 389.168 | 352.508 | 97.426.865 | 115.075.770 |
716 | Xxxxx Xxxxxxxxxxxxxxx | 0 | 0 | 17.011.668 | 18.371.067 | 17.011.668 | 18.371.067 |
721 | Cie. Européenne d'Assur. Industrielles | 0 | 0 | 26.384 | 8.970 | 329.544 | 11.593 |
730 | Internat. Verzek. en Herverzek. Mij. | 0 | 0 | 101.983 | 67.749 | 18.970.647 | 14.038.210 |
735 | Hamburg-Mannheimer NV | 100.503.471 | 107.625.478 | 11.336.221 | 13.115.005 | 125.361.366 | 134.953.260 |
739 | DKV International | 0 | 0 | 132.131.909 | 150.477.110 | 132.131.909 | 150.477.110 |
747 | DBV Verzekeringen | 0 | 0 | 13.618.651 | 0 | 13.618.651 | 0 |
771 | Kemper | 0 | 0 | 202.727 | 57.387 | 7.045.059 | 3.792.795 |
781 | Sea Lloyd | 0 | 0 | -197 | -23 | -197 | -23 |
805 | Securex Vereniging voor Onderlinge Verz. | 0 | 0 | 1.877.422 | 2.117.109 | 1.877.422 | 2.117.109 |
809 | Voorzorgskas voor Apothekers | 15.274.133 | 16.958.446 | 0 | 0 | 15.274.133 | 16.958.446 |
847 | Artas ( ex Sunassistance) | 0 | 0 | 1.965.647 | 1.888.577 | 3.972.791 | 3.906.083 |
850 | Satrex | 0 | 0 | 521.792 | 478.846 | 521.792 | 478.846 |
858 | Argenta Assuranties | 169.805.552 | 113.263.867 | 35.462.606 | 46.012.217 | 205.268.158 | 159.276.084 |
868 | Assubel Gewaarborgd Loon | 0 | 0 | 215.791 | 56.442 | 215.791 | 56.442 |
870 | L'Alliance Batelière de la Sambre belge | 0 | 0 | 2.463.169 | 2.678.564 | 2.463.169 | 2.678.564 |
878 | Justitia | 0 | 0 | 10.558.702 | 10.737.150 | 10.683.293 | 10.801.200 |
897 | Pro Deo N.V | 0 | 0 | 67.526 | 71.691 | 67.526 | 71.691 |
900 | Safe Insurance | 0 | 0 | 3.685.135 | 2.332.674 | 3.685.135 | 2.332.674 |
906 | Assar Belgische Assurantiemaatschappij | 0 | 0 | 6.020.813 | 0 | 6.020.813 | 0 |
921 | European Mutual Assoc. for Nuclear Ins. | 0 | 0 | 284.900 | 294.355 | 16.949.627 | 20.902.924 |
933 | MDV Verzekeringen | 0 | 0 | 188.672 | 210.809 | 188.672 | 210.809 |
938 | Cigna Life Insurance Company of Europe | 762.198 | 831.466 | 0 | 0 | 194.212.777 | 243.708.950 |
941 | Xxxxxx X. Xx | 0 | 0 | 595.886 | 553.819 | 595.886 | 553.819 |
944 | Securex Leven | 23.230.772 | 27.385.965 | 0 | 0 | 23.230.772 | 27.385.965 |
945 | OVMB, O.V.V. voor Zelfstandigen | 16.691.886 | 19.929.177 | 0 | 0 | 16.691.886 | 19.929.177 |
947 | BVIH (Mondial Assistance) | 0 | 0 | 12.707.758 | 14.086.696 | 23.440.597 | 21.712.511 |
948 | Aanvullende Pensioenverz. Zelfstandigen | 16.613.576 | 19.219.823 | 0 | 0 | 16.613.576 | 19.219.823 |
949 | Unies voor Middenstand - Leven | 1.216.537 | 2.375.464 | 0 | 0 | 1.216.537 | 2.375.464 |
952 | Contassur Contibel Levensverzekeringen | 80.148.761 | 43.068.748 | 0 | 0 | 80.148.761 | 43.068.748 |
956 | Citilife | 28.963.925 | 32.934.802 | 0 | 0 | 33.114.791 | 38.184.312 |
964 | Partners Verzekeringen | 0 | 0 | 10.157.933 | 10.819.183 | 10.157.933 | 10.819.183 |
971 | Belstar Verzekeringen | 45.837.992 | 47.001.381 | 0 | 0 | 45.837.992 | 47.001.381 |
980 | Apra Leven | 1.826.852 | 1.950.352 | 0 | 0 | 1.826.852 | 1.950.352 |
983 | Zurich Universal (ex Transeurop Assur) | 0 | 0 | 12.262.276 | 12.357.896 | 12.340.313 | 12.357.896 |
994 | Sint-Donatusgilde | 0 | 0 | 184.036 | 206.842 | 184.036 | 206.842 |
998 | TVM België | 0 | 0 | 5.522.696 | 6.079.878 | 5.929.341 | 6.577.524 |
Code | Benaming | Leven | B.O.A.R. | Geheel van de activiteiten | |||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | 2000 | 2001 | ||
999 | BBL Life | 392.352.113 | 931.471.442 | 0 | 0 | 392.352.113 | 931.471.442 |
1001 | Mega | 0 | 0 | 32.135.801 | 26.449.232 | 32.135.801 | 26.449.232 |
1003 | Mega Life | 117.625.800 | 0 | 0 | 0 | 117.625.800 | 0 |
1009 | Protect | 0 | 0 | 5.605.096 | 5.852.617 | 5.623.688 | 5.852.617 |
1010 | Zurich International België | 0 | 0 | 3.040.315 | 25.871.828 | 5.743.768 | 34.065.869 |
1012 | ZA Verzekeringen | 11.764.704 | 13.499.686 | 0 | 0 | 11.764.704 | 13.499.686 |
1015 | ATV | 0 | 0 | 8.659.516 | 10.334.762 | 8.659.516 | 10.334.762 |
1017 | Libra-Re | 0 | 0 | 150.571 | 112.717 | 150.571 | 112.717 |
1019 | Providis | 0 | 0 | 17.912.984 | 19.403.547 | 17.912.984 | 19.403.547 |
1023 | Amazon Insurance | 0 | 0 | 8.395.236 | 8.235.196 | 17.385.590 | 12.700.800 |
0000 | Xxxxxxxx International (België) | 0 | 0 | 42.773.284 | 26.198.132 | 47.230.211 | 29.808.354 |
1029 | BBL Insurance | 0 | 0 | 7.685.467 | 10.603.945 | 7.685.467 | 10.603.945 |
1030 | FINA Life | 7.382.443 | 18.412.493 | 0 | 0 | 7.382.443 | 18.412.493 |
1034 | CB Direct | 0 | 0 | 35.418.680 | 35.041.857 | 35.418.680 | 35.041.857 |
1035 | CB Direct Life | 3.070.062 | 3.221.748 | 2.108.855 | 2.379.381 | 5.178.917 | 5.601.129 |
1037 | Piette en Partners | 0 | 0 | 10.254.785 | 11.213.017 | 10.254.785 | 11.213.017 |
1046 | Ocean Transport Insurance Mutual | 0 | 0 | 967 | 0 | -44.073 | -240.750 |
1051 | Fina Insurance | 0 | 0 | 0 | 0 | 22.381 | 0 |
1052 | Onderlinge Verzekeringsvereniging VEV | 7.110.082 | 8.264.769 | 348.117 | 292.534 | 7.458.199 | 8.557.303 |
1053 | Korfina (Life) | 17.986.311 | 19.032.749 | 0 | 0 | 17.986.311 | 19.032.749 |
1054 | Conac Pension Trust NV | 26.153 | 0 | 0 | 0 | 26.153 | 0 |
1055 | Garantiefonds Reizen | 0 | 0 | 1.252.011 | 1.225.982 | 1.252.011 | 1.226.279 |
1056 | Cardif Leven | 101.095.466 | 108.213.134 | 0 | 0 | 101.715.398 | 109.197.792 |
1370 | HBK Leven | 9.951.958 | 21.316.984 | 165.519 | 157.809 | 10.117.477 | 21.474.793 |
1395 | Verzekering van De Post - Leven | 71.931.239 | 125.523.390 | 15.518 | 33.614 | 71.946.757 | 125.557.004 |
1396 | Verzekering van De Post | 0 | 0 | 3.347.158 | 4.538.608 | 3.347.158 | 4.538.608 |
1400 | Arces | 0 | 0 | 873.924 | 931.952 | 873.924 | 931.952 |
1401 | Europ Assistance (Belgium) | 0 | 0 | 34.006.852 | 35.578.893 | 34.974.629 | 36.307.700 |
1455 | Touring Verzekeringen | 0 | 0 | 14.655.019 | 19.605.722 | 14.655.019 | 19.605.722 |
1525 | ACTELdirect | 0 | 0 | 9.023.820 | 10.156.578 | 9.023.820 | 10.156.578 |
1528 | Rijksdienst voor Pensioenen / BW | 2.927.375 | 1.905.855 | 0 | 0 | 2.927.375 | 1.905.855 |
1529 | SEPIA | 26.153 | 74.150 | 0 | 0 | 26.153 | 74.150 |
1530 | L'Intégrale | 51.210.216 | 89.040.513 | 0 | 0 | 51.210.216 | 89.040.513 |
1532 | Amifor | 0 | 0 | 89.292 | 88.647 | 89.292 | 88.647 |
1554 | Korfina Insurance | 0 | 0 | 251.984 | 360.650 | 251.984 | 360.650 |
1560 | Mundialis | 0 | 0 | 19.067 | 864.652 | 19.067 | 864.652 |
2168 | WHESTIA, Assurances Wallonnes Logement | 4.547.904 | 2.614.335 | 0 | 0 | 4.547.904 | 2.614.335 |
Totaal | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 0.000.000.000 | 0.000.000.000 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | |
Tabel 31. Incasso van de ondernemingen in 2000 en 2001
b. Het incasso van de verzekeraars arbeidsongevallen (wet van 10 april 1971)
Tabel 32 geeft, op 31 december 2001 voor elke verzekeraar de premieontvangsten (na ristorno’s en vernietigingen) weer, geklasseerd volgens zijn marktaandeel.
Rang | Benaming | Incasso | Marktaandeel |
1 | Axa Royale Belge | 244.200.184 | 27,42% |
2 | Fortis AG | 122.338.777 | 13,74% |
3 | Assubel - Arbeidsongevallen | 81.938.406 | 9,20% |
4 | Winterthur-Europe Verzekeringen | 65.675.827 | 7,37% |
5 | De Federale Verzekeringen Arbeidsongevallen | 60.885.549 | 6,84% |
6 | KBC Verzekeringen | 51.419.021 | 5,77% |
7 | APRA Gemeenschappelijke Verzekeringskas | 38.533.413 | 4,33% |
8 | Zurich | 38.135.004 | 4,28% |
9 | Mercator & Noordstar | 37.609.464 | 4,22% |
10 | OMOB Arbeidsongevallen | 32.920.274 | 3,70% |
11 | De Vaderlandsche | 30.113.550 | 3,38% |
12 | CGU nv * | 25.387.569 | 2,85% |
13 | Securex Gemeenschappelijke Verzekeringskas | 17.332.323 | 1,95% |
14 | P & V Verzekeringen | 14.697.502 | 1,65% |
15 | FIDEA | 12.614.838 | 1,42% |
16 | Generali Belgium | 10.141.745 | 1,14% |
17 | De Volksverzekering | 6.574.866 | 0,74% |
18 | Mauretus | 180.467 | 0,02% |
Algemeen totaal | 890.698.779 | 100,00% | |
* CGU plc, onderneming naar Brits recht, niet inbegrepen.
Tabel 32. Rangschikking van de verzekeraars arbeidsongevallen (Bron : Ministerie van Xxxxxxx Xxxxx)
c. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen in 2000 en 2001
Tabellen 33 tot 35 hernemen de twintig grootste ondernemingen in leven, B.O.A.R. en voor het geheel van de activiteiten.
Rang | Code | Benaming | Incasso in euro | Marktaandeel | ||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | |||
1 | 394 | FB Verzekeringen | 3.107.804.569 | 2.125.329.365 | 24,09% | 16,00% |
2 | 79 | Fortis AG (ex AG1824) | 1.371.280.022 | 1.558.741.685 | 10,63% | 11,73% |
3 | 39 | AXA Royale Belge | 966.509.783 | 1.525.306.929 | 7,49% | 11,48% |
4 | 14 | KBC Verzekeringen | 1.657.439.161 | 1.429.336.993 | 12,85% | 10,76% |
5 | 662 | OMOB Gemeenschappelijke Pensioenkas | 969.384.109 | 1.169.674.336 | 7,51% | 8,80% |
6 | 999 | BBL Life | 392.352.113 | 931.471.442 | 3,04% | 7,01% |
7 | 37 | DEXIA Verzekeringen | 442.987.414 | 909.821.814 | 3,43% | 6,85% |
8 | 130 | De Volksverzekering | 1.069.632.052 | 528.270.955 | 8,29% | 3,98% |
9 | 97 | AGF Belgium Insurance | 411.749.137 | 406.985.817 | 3,19% | 3,06% |
10 | 51 | ING Insurance | 311.896.657 | 332.451.710 | 2,42% | 2,50% |
11 | 664 | Swiss Life Belgium | 238.969.283 | 272.928.019 | 1,85% | 2,05% |
12 | 67 | Winterthur-Europe Verzekeringen | 176.426.888 | 173.168.146 | 1,37% | 1,30% |
13 | 19 | Delta Lloyd Life (ex Xxxx Xxxx.) | 0 | 136.075.102 | 0,00% | 1,02% |
14 | 96 | Mercator Verzekeringen | 109.899.479 | 127.879.692 | 0,85% | 0,96% |
15 | 1395 | Verzekering van De Post - Leven | 71.931.239 | 125.523.390 | 0,56% | 0,94% |
00 | 000 | Xxxxxxxx Xxxxxxx | 103.074.326 | 124.121.378 | 0,80% | 0,93% |
17 | 58 | P&V Verzekeringen | 94.658.837 | 119.146.892 | 0,73% | 0,90% |
18 | 703 | Zurich Leven | 97.037.697 | 114.158.708 | 0,75% | 0,86% |
19 | 858 | Argenta Assuranties | 169.805.552 | 113.263.867 | 1,32% | 0,85% |
20 | 1056 | Cardif Leven | 101.095.466 | 108.213.134 | 0,78% | 0,81% |
Twintig grootste ondernemingen | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 91,95% | 92,83% | ||
Geheel van de markt | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 100,00% | 100,00% | ||
Tabel 33. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen: levensverzekering, rechtstreekse verrichtingen in België
Rang | Code | Benaming | Incasso in euro | Marktaandeel | ||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | |||
1 | 39 | AXA Royale Belge | 1.037.290.375 | 1.043.481.293 | 17,79% | 17,18% |
2 | 79 | Fortis AG (ex AG1824) | 563.880.030 | 605.189.517 | 9,67% | 9,96% |
3 | 14 | KBC Verzekeringen | 458.715.539 | 474.368.140 | 7,87% | 7,81% |
4 | 165 | OMOB Ongevallen Gemeen recht en BA | 442.667.433 | 468.774.867 | 7,59% | 7,72% |
5 | 97 | AGF Belgium Insurance | 366.848.828 | 358.912.869 | 6,29% | 5,91% |
6 | 96 | Mercator Verzekeringen | 275.232.809 | 286.698.926 | 4,72% | 4,72% |
7 | 67 | Winterthur-Europe Verzekeringen | 247.089.978 | 268.537.447 | 4,24% | 4,42% |
8 | 51 | ING Insurance | 174.629.387 | 191.655.947 | 2,99% | 3,15% |
9 | 130 | De Volksverzekering | 177.986.956 | 191.213.050 | 3,05% | 3,15% |
10 | 394 | FB Verzekeringen | 143.837.240 | 151.808.077 | 2,47% | 2,50% |
11 | 739 | DKV International | 132.131.909 | 150.477.110 | 2,27% | 2,48% |
12 | 58 | P&V Verzekeringen | 132.983.373 | 139.552.149 | 2,28% | 2,30% |
00 | 000 | Xxxxxxxx Xxxxxxx | 122.589.471 | 123.963.247 | 2,10% | 2,04% |
14 | 59 | CGU nv | 123.370.336 | 122.119.093 | 2,12% | 2,01% |
15 | 72 | Zurich, Verzekeringsmaatschappij | 110.309.842 | 110.916.707 | 1,89% | 1,83% |
16 | 33 | FIDEA | 93.760.099 | 91.288.899 | 1,61% | 1,50% |
17 | 87 | De Federale Verzekeringen B.O.A.R. | 82.191.156 | 87.458.419 | 1,41% | 1,44% |
18 | 661 | OMOB Brand | 76.724.608 | 76.899.185 | 1,32% | 1,27% |
19 | 342 | Gerling Namur-Kredietverzekeringen | 63.076.730 | 63.970.535 | 1,08% | 1,05% |
20 | 167 | ZELIA | 52.130.174 | 51.203.102 | 0,89% | 0,84% |
Twintig grootste ondernemingen | 4.877.446.273 | 5.058.488.579 | 83,64% | 83,26% | ||
Geheel van de markt | 5.831.144.721 | 6.075.264.559 | 100,00% | 100,00% | ||
Tabel 34. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen: B.O.A.R., rechtstreekse verrichtingen in België
Rang | Code | Benaming | Incasso in euro | Marktaandeel | ||
2000 | 2001 | 2000 | 2001 | |||
1 | 39 | AXA Royale Belge | 2.269.994.273 | 2.844.599.863 | 10,14% | 12,12% |
2 | 79 | Fortis AG (ex AG1824) | 2.073.235.258 | 2.306.486.426 | 9,26% | 9,83% |
3 | 394 | FB Verzekeringen | 3.251.648.871 | 2.277.137.442 | 14,53% | 9,70% |
4 | 14 | KBC Verzekeringen | 2.179.916.212 | 2.055.068.662 | 9,74% | 8,76% |
5 | 600 | ACE Insurance | 1.232.706.774 | 1.338.601.707 | 5,51% | 5,70% |
6 | 662 | OMOB Gemeenschappelijke Pensioenkas | 969.435.026 | 1.169.674.336 | 4,33% | 4,98% |
7 | 37 | DEXIA Verzekeringen | 472.517.408 | 941.557.267 | 2,11% | 4,01% |
8 | 999 | BBL Life | 392.352.113 | 931.471.442 | 1,75% | 3,97% |
9 | 97 | AGF Belgium Insurance | 805.024.729 | 798.155.378 | 3,60% | 3,40% |
10 | 472 | Chubb Insurance Company of Europe | 676.725.072 | 795.489.741 | 3,02% | 3,39% |
11 | 130 | De Volksverzekering | 1.272.045.791 | 747.238.121 | 5,68% | 3,18% |
12 | 51 | ING Insurance | 516.778.425 | 556.228.867 | 2,31% | 2,37% |
13 | 67 | Winterthur-Europe Verzekeringen | 504.496.616 | 518.903.043 | 2,25% | 2,21% |
14 | 165 | OMOB Ongevallen Gemeen recht en BA | 442.667.433 | 468.774.867 | 1,98% | 2,00% |
15 | 96 | Mercator Verzekeringen | 427.351.704 | 457.501.259 | 1,91% | 1,95% |
00 | 000 | Xxxxxxxx Xxxxxxx | 284.213.099 | 314.650.530 | 1,27% | 1,34% |
17 | 58 | P&V Verzekeringen | 253.089.571 | 286.288.461 | 1,13% | 1,22% |
18 | 664 | Swiss Life Belgium | 246.471.087 | 280.245.092 | 1,10% | 1,19% |
19 | 938 | Cigna Life Insurance Company of Europe | 194.212.777 | 243.708.950 | 0,87% | 1,04% |
20 | 342 | Gerling Namur-Kredietverzekeringen | 215.900.262 | 229.208.227 | 0,96% | 0,98% |
Twintig grootste ondernemingen | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 83,45% | 83,36% | ||
Geheel van de markt | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 100,00% | 100,00% | ||
Tabel 35. Rangschikking van de twintig grootste ondernemingen : geheel van de activiteiten
5. Rendabiliteit
a. De verzekeringen B.O.A.R.: Grafieken
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
24,26%
21,83%
Bedrijfskosten Commissielonen
20,91% 21,09% 21,50%
19,81%
16,39%
15,64%
15,39%
15,50%
16,06%
16,07%
19,46%
16,46%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Xxxxx in functie van de verdiende premies
33,94% 33,50%
23,82%
30,49%
16,70% 26,82%
13,31%
19,31%
5,11%
11,59% 13,07%
1,40%
11,13%
11,90%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
46,91%
47,88%
43,00%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
48,94%
54,01% 54,20%
52,44%
Schadelast in functie van de verdiende premies
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Verdiende premies (in duizend euro)
Bruto technisch- financieel saldo Technisch saldo
297.596
298.142
305.653
311.825
321.439
335.350
345.021
1. Ongevallen
Grafiek 19. Ongevallenverzekering
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
20,29%
19,19%
21,23%
18,56%
19,34%
20,13%
19,95%
8,59%
8,05%
7,78%
7,52%
8,30% 8,07%
1995 1996 1997 1998 1999 2000
7,55%
2001
Xxxxx in functie van de verdiende premies
2,05%
4,62%
6,82% 6,21% 4,91%
3,04%
-0,77%
-12,75%
-5,92% -7,51%
-10,24%
-9,96%
-13,51%
-16,71%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
72,12%
69,67%
75,07%
75,07%
79,74%
79,16%
77,44%
Schadelast in functie van de verdiende premies
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Verdiende premies (in duizend euro)
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
313.114
350.050
385.574
436.045
488.065
564.134
610.974
2. Ziekte
Grafiek 20. Ziekteverzekering
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
24,28%
22,14%
23,74%
23,90%
24,55%
23,19%
22,09%
14,08%
14,08%
14,10%
14,24%
13,82%
14,22%
14,38%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Xxxxx in functie van de verdiende premies
7,08%
1,35%
4,18%
2,44%
-2,63%
1,28% -0,20%
-5,56%
-3,63%
-6,99%
-4,17%
-8,93% -10,26% -10,92%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
61,21%
62,32%
Schadelast in functie van de verdiende premies
72,54%
72,52%
67,56%
69,29%
64,92%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Verdiende premies (in duizend euro)
Bruto technisch-
financieel saldo
Technisch saldo
Bedrijfskosten
Commissielonen
693.507
690.235
695.391
710.535
756.521
798.096
831.491
Grafiek 21. Verzekering voertuigcasco
Verdiende premies (in duizend euro)
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
17,34% 17,70% 17,71%
18,17%
19,12%
15,55%
18,36%
12,72%12,91%
9,05% 10,76% 11,26% 10,59% 11,48%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Schadelast in functie van de verdiende premies Saldi in functie van de verdiende premies
26,54%
17,94%
74,66%
76,09%
72,56%
20,37%
11,15%
19,03%
76,34%
4,16%
5,43%
9,45%
13,56%
65,29%
3,27%
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
135.275
133.317
132.350
125.576
113.538
91.589
100.949
4. Transport (casco, burgerrechtelijke aansprakelijkheid en goederen)
54,87% | 52,78% | -3,52% | -5,50% | -4,81% | -3,11% | ||||||||
1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 1995 | 1996 | 19971 | 998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Grafiek 22 : Transportverzekering
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
24,81%
25,09%
25,35% 25,42%
24,07 %
24,46%
23,41 %
22,53%
21,62%
22,48%
21,89 %
21,55% 21,45 % 21,89%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Xxxxx in functie van de verdiende premies
13,30%
13,89%
11,31%
9,04%
7,06%
7,44%
3,06%
5,82%
0,25%
0,05%
-2,22%
-0,05%
-10,87%
-8,74%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
46,50%
43,74%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
49,31%
50,24%
49,35%
Schadelast in functie van de verdiende premies
59,15%
53,34%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Verdiende premies (in duizend euro)
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
1.234.807
1.295.665
1.350.821
1.309.423
1.319.239
1.338.422
1.331.056
5. Brand en andere schade aan goederen
Grafiek 23. Verzekering brand en andere schade aan goederen
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
25,17%
23,94%
24,65%
24,58%
25,26%
26,71%
23,23%
13,51%
13,25%
13,24%
13,71%
13,19% 13,17%
13,56%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Xxxxx in functie van de verdiende premies
12,19% 12,02%
5,07%
0,08% 11,48%
-8,11%
-0,93%
-14,78%
-23,36% -23,22%
-20,51% -20,74% -22,37%
-30,29%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
78,11%
81,36%
82,12%
82,05%
81,25%
Schadelast in functie van de verdiende premies
88,42%
83,30%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Verdiende premies (in duizend euro)
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
1.676.578
1.682.627
1.665.002
1.673.596
1.696.321
1.689.451
1.719.019
6. Burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen
Grafiek 24. Verzekering burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen
Verdiende premies (in duizend euro)
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
30,04%
29,94% 31,15%
30,15% 30,11% 30,56%
30,44%
17,45% 17,09%
16,75% 16,87% 17,23%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
17,54% 17,50%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Schadelast in functie van de verdiende premies Saldi in functie van de verdiende premies
25,91% 22,74%
19,09%
14,12%
6,36%
-14,20%
-6,08%
-19,00%
-25,31%
-22,14%
1995 1996 1997 1998 1999 2000
1997 1998 1999 2000 2001
Bruto technisch- financieel saldo
Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
432.797
449.158
457.760
480.697
486.245
482.710
501.067
7. Algemene burgerrechtelijke aansprakelijkheid
75,14%
76,92%
64,18%
68,52%
68,45%
63,41%
67,95% | -3,96% | -1,96% |
-28,87% | ||
-27,92% | ||
2001 | 1995 | 1996 |
Grafiek 25. Verzekering algemene burgerrechtelijke aansprakelijkheid
Verdiende premies (in duizend euro)
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
32,82%
34,48%
35,73%
39,28%
36,91%
31,00%
35,68%
Bedrijfskosten Commissielonen
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
4,31%
3,51%
1995
3,43%
4,34%
Schadelast in functie van de verdiende premies Saldi in functie van de verdiende premies
75,18%
30,67%
34,60%
31,23%
50,19% 50,46%
59,02%
21,58% 23,63%
24,22% 27,50%
37,22%
32,53% 37,73%
8,93%
-2,93%
40,35% 37,88% 40,64%
9,65%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1995 1996 1997 1998 1999
-2,62%
2000 2001
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
140.209
135.375
125.236
110.476
108.240
106.008
117.717
8. Krediet en borgtocht
4,15% | 3,83% | 5,09% | ||
1996 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
Grafiek 26. Verzekeringen krediet en borgtocht
Verdiende premies (in duizend euro)
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
22,59%
18,76%
14,93%
18,30%
16,13%
19,57%
12,48%
16,30%
15,82%
9,12%
7,87%
8,54%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1995 1996
Schadelast in functie van de verdiende premies Saldi in functie van de verdiende premies
46,98%
97,09%
35,33%
35,82%
74,64%
49,30%
37,84%
22,27%
19,45%
38,61%
26,03%
31,44%
37,73%
40,02%
46,35%
45,08%
-13,02% 25,11%
-27,89%
-8,12%
-21,25%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Bruto technisch- financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
116.634
112.147
104.338
1 06.241
112.192
79.986
85.693
9. Diverse geldelijke verliezen
10,59% | 10,88% | ||
1997 | 1998 | 1999 | 20002 2001 |
Grafiek 27. Verzekering diverse geldelijke verliezen
Verdiende premies (in duizend euro)
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
35,02%
34,30%
32,63%
2
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1
Schadelast in functie van de verdiende premies
67,75%
Xxxxx in functie van de verdiende premies
7,13%
2,62%
60,95%
62,05%
64,47%
2,70%
-1,01% -1,42% -2,12%
57,73%
-4,87%
54,68%
-9,39%
-7,12%
51,94%
-16,69% -13,99%
-17,21%
-20,68%
-24,35%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
178.140
184.870
190.282
202.977
214.205
223.893
232.708
10. Rechtsbijstand
35,13% 35,53% | 34,06% | 34,14% | ||
19,68% | 19,06% | 19,45% | ||
0,01% 19,60% 19,50% 19,64% | ||||
995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 | ||||
Grafiek 28. Verzekering rechtsbijstand
Bedrijfsratio’s in functie van de verdiende premies
36,21%
35,58%
36,45%
32,17%
34,10%
33,24%
29,07%
15,99% 15,66%
13,80%
14,49%
13,90% 14,88%
1995 1996 1997 1998 1999
13,46%
2000 2001
Xxxxx in functie van de verdiende premies
6,43%
2,52%
1,41%
-0,12%
0,64%
2,86%
-4,68%
-4,05%
-1,74%
-1,14%
-1,58%
-3,04%
-6,99%
-8,69%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
52,49%
52,55%
54,89%
55,35%
55,28%
54,80%
Schadelast in functie van de verdiende premies
57,90%
1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001
Verdiende premies (in duizend euro)
Bruto technisch-financieel saldo Technisch saldo
Bedrijfskosten Commissielonen
53.297
82.945
93.208
103.631
109.887
117.074
128.523
Grafiek 29. Verzekering hulpverlening
2.000
1.800
1.600
1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
2000 2001
Premies + bijkomende kosten
12. Algemeen overzicht van de B.O.A.R. - verzekeringen
BA MOTORRIJTUIGEN
BRAND
CASCO MOTORRIJTUIGEN
ZIEKTE
ALGEMENE BA
ONGEVALLEN
RECHTSBIJSTAND
HULPVERL.
KREDIET / BORGTOCHT
TRANSPORT
DIV. GELD. VERLIEZEN
Grafiek 30. Verdeling van het incasso B.O.A.R. (in miljoen euro)
250
200
150
100
50
0
-50
-100
2000 2001
-150
-200
Premies + bijkomende kosten
BRAND
ONGEVALLEN
ALGEMENE
BRA
DIV. GELD. VERLIEZEN
TRANSPORT
ZIEKTE
RECHTSBIJSTAND
KREDIET / BORGTOCHT
HULPVERL.
CASCO MOTORRIJTUIGEN
BA MOTORRIJTUIGEN
Grafiek 31. Verdeling van het bruto technisch-financieel saldo B.O.A.R. (in miljoen euro)
b. De verzekeringen B.O.A.R.: Synthese
Uit de tabellen inzake de rendabiliteit per verzekeringstak kunnen de volgende ontwikke- lingen worden afgeleid :
In de tak ongevallen stijgt het incasso met 4,36% in 2001. Het bruto technisch-financieel saldo gaat behoorlijk achteruit ten opzichte van het jaar 2000 aangezien het daalt van 33,50% tot 23,82% van de verdiende premies.
Voorts wordt een verslechtering vastgesteld van het technisch saldo in de tak ziekte met - 7,51% van de verdiende premies in 2001 tegenover -5,92% het jaar daarvoor. Dankzij de beleggingsopbrengsten blijft het technisch-financieel saldo positief.
In het jaar 2001 komt het tot een stabilisering van de schadelast van de tak voertuigcasco. Het technisch saldo daalt van -10,26% in 2000 tot -10,92% in 2001.
Door de vermindering van de beleggingsopbrengsten neemt het bruto technisch-financieel verlies nog toe, dat -6,99% bedraagt in 2001 tegen -5,56% in 2000.
Het incasso van de tak transport zit in de lift. Het kent een stijging van 10,16% in vergelij- king met het voorgaande jaar.
De forse daling van de beleggingsopbrengsten (14,67% in 2000 ; 5,47% in 2001) wordt gecompenseerd door een aanzienlijke terugval van de schadelast ten belope van 12,51% van de verdiende premies. Deze bewegingen leiden tot een toename van het bruto tech- nisch-financieel saldo tot 19,03% van de verdiende premies.
De daling van de schadelast van de tak brand en andere schade aan goederen heeft tot gevolg dat het technisch saldo op nul % van de verdiende premies komt. De bruto tech- nisch-financiële winst van 7,06% van de verdiende premies in 2001 vloeit dus vooral voort uit de financiële inkomsten van de tak.
Het technisch saldo van de tak burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen loopt aanzienlijk terug. Het daalt tot -30,29% van de verdiende premies in 2001, tegen - 14,78% in 2000.
Dit valt te verklaren door een belangrijke toename van de schadelast (+10,3% uitgedrukt ten opzichte van de verdiende premies) en een stijging van de bedrijfskosten en van de commis- sielonen.
De teruggang van de beleggingsopbrengsten die in 1999 was begonnen, zet zich voort. Daaruit volgt dat het bruto technisch-financieel saldo onrustwekkende proporties aanneemt, aangezien het op -8,11% van de verdiende premies ligt in 2001, dit is het slechtste resultaat sinds tal van jaren.
Wat betreft de categorieën van producten van de tak burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen stellen we vast dat het verlies het grootst is voor de categorie “andere voer- tuigen” (vrachtwagens, touringcars, enz.); het technisch saldo bedraagt er -42,41% van de verdiende premies. Op de tweede plaats komt de categorie “voertuigen toerisme en zaken”, met -28,14%, en daarna volgt de categorie “tweewielers”, met -14,26%. Na toevoeging van de financiële opbrengsten wordt het bruto technisch-financieel saldo van de categorie “tweewielers” positief, met 10,04%. De categorieën “toerisme en zaken” en “andere voer- tuigen” blijven ook na toevoeging van de financiële opbrengsten een tekort vertonen van respectievelijk -5,44% en -22,86% van de verdiende premies.
Dezelfde fenomenen als die in de tak burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen doen zich voor in de tak algemene burgerrechtelijke aansprakelijkheid, waarin voor het jaar 2001 een verhoging wordt vastgesteld van het respectieve aandeel van de schadelast, de bedrijfskosten en de commissielonen.
Het technisch saldo maakt een val van 12,9% uitgedrukt ten opzichte van de verdiende premies, om een niveau te bereiken van -19%.
In tegenstelling tot de B.A. auto zijn de beleggingsopbrengsten stabiel gebleven ten opzichte van het jaar 2000, waardoor een positief bruto technisch-financieel saldo van 6,36% van de verdiende premies in 2001 wordt gehandhaafd.
De rendabiliteit van de takken krediet/borgtocht is opnieuw positief geworden in 2001, dankzij de verbetering van de schadelast. De beleggingsopbrengsten gedurende deze laatste twee jaar blijven te verwaarlozen.
In 2001 valt de schadelast van de tak diverse geldelijke verliezen aanmerkelijk terug. Het aandeel van de bedrijfskosten en van de commissielonen neemt af. Dit resulteert in een zeer positief saldo van 19,45% van de verdiende premies.
Het incasso van de tak rechtsbijstand verhoogt met 3,99% in 2001.
De schadelast loopt opvallend terug. Hij slinkt met 62,05% van de verdiende premies in 2000 tot 54,68% in 2001.
Het technisch saldo van de tak blijft negatief, maar dankzij de inbreng van de beleggings- opbrengsten waarin weinig verandering kwam in vergelijking met het jaar daarvoor, is het bruto technisch-financieel saldo goed voor een verheugend resultaat van 7,13% van de verdiende premies, meteen ook het beste resultaat in jaren.
De groei van de premies van de tak hulpverlening bedraagt 8,67% in verhouding tot het voorgaande jaar.
De verschillende elementen van deze tak variëren weinig. Als gevolg van een lichte verho- ging van de beleggingsopbrengsten en een zwakke daling van de schadelast kan een bruto technisch-financieel saldo worden behaald dat hoger is dan in het jaar 2000.
In het totaal stijgt het incasso B.O.A.R. met 4,18% in 2001 en bereikt 6,075 miljard euro. Het bruto technisch-financieel saldo daarentegen maakt een flinke duik : van 6,84% van de verdiende premies in 2000 gaat het naar 1,72% in 2001.
De beleggingsopbrengsten van het jaar 2001 vertonen een daling van 2,31% ten opzichte van de verdiende premies.
We besluiten deze commentaar met de vaststelling dat de toestand van twee belangrijke B.O.A.R.-takken deficitair is in het boekjaar 2001. Het gaat hier met name om de tak voer- tuigcasco en de tak burgerrechtelijke aansprakelijkheid motorrijtuigen, die respectievelijk 13,86% en 28,28% van het totale incasso inzake B.O.A.R. vertegenwoordigen.
De positieve bruto technisch-financiële resultaten die in de overige takken worden geboekt, mogen het feit niet verdoezelen dat sommige categorieën van verzekeringsproducten niet rendabel zijn op de Belgische markt.
Het gaat om de categorieën :
– ziekte, andere collectieve overeenkomsten (waaronder bijvoorbeeld de hospitalisatiedek- king).
– brand, risico’s waarop het K.B. van 24/12/92 niet van toepassing is. Het gaat onder meer om de verzekeringen “alle risico’s”, de verzekeringen “bedrijfsverlies”, de oogstverzeke- ring, enz.
– rechtsbijstand, overige. Deze categorie omvat de verzekeringen die geen betrekking hebben op motorrijtuigen. (rechtsbijstand in B.A. Familiale, in Brand enz.)
Aan deze drie categorieën kunnen we nog de categorie “andere voertuigen” van de tak BA motorrijtuigen toevoegen en de categorie “toerisme en zaken” van de tak “casco”, die niet rendabel zijn en behoren tot de twee verlieslatende takken (zie hierboven).
Eind december 2002 heeft de Controledienst overigens beslist een actie te ondernemen om de rendabiliteit van deze vijf categorieën van producten, die steeds weer verlieslatend zijn op de Belgische markt, te herstellen.
1. De rendabiliteit van de rechtstreekse levensverzekeringsactiviteit in België
Voor het nazicht van de rendabiliteit en de daarmee samenhangende winstdeling, baseert de Dienst zich op de desbetreffende en de aanvullende statistieken. Een element dat hierbij een bijzondere aandacht blijft genieten, is de invloed op de resultaten van de verdeling van de financiële opbrengsten en kosten over de diverse verzekeringsactiviteiten en -producten.
a) De levensverzekeringsactiviteit niet verbonden met beleggingsfondsen (takken 21 en 22)
1) Algemeen
Een overzicht van de levensverzekeringsactiviteit niet verbonden met beleggingsfondsen wordt weergeven in tabel 362. Deze tabel omvat ook de gegevens over de verrichtingen “buitenwettelijke voordelen” van bezoldigde werknemers (bedoeld door het K.B. van 14 mei 1969 betreffende de toekenning van buitenwettelijke voordelen aan de werknemers bedoeld bij koninklijk besluit nr. 50 van 24 oktober 1967 betreffende het rust- en overlevingspensioen van bezoldigde werknemers).
2 Voor commentaar over de inhoud van de rubrieken verwijzen wij u naar vorige verslagen.
Omschrijving | Individueel | Groep | Algemeen Totaal | ||
Hoofd | Aanvullend | Hoofd | Aanvullend | ||
I. PREMIES EN BIJKOMENDE KOSTEN (+) | 4.747.501 | 82.657 | 2.891.489 | 60.061 | 7.781.709 |
Toename (+)/afname (-) t.o.v. vorig boekjaar (%) | +46,94% | +10,64% | +4,19% | +10,99% | +26,84% |
II. UITKERINGEN, BEHEERSKOSTEN EN TERUGWINNING (-) | 1.852.892 | 35.401 | 2.464.565 | 23.333 | 4.376.192 |
III. TECHNISCHE VOORZIENINGEN … (-) | 3.613.305 | 13.876 | 1.414.886 | 21.705 | 5.063.772 |
1. Voorziening voor verzekering 'leven' | |||||
A. Begin Boekjaar | 26.884.150 | 233.298 | 23.484.864 | 99.928 | 50.702.240 |
Z. Einde Boekjaar | 31.290.494 | 245.437 | 24.758.217 | 109.343 | 56.403.490 |
T. Overgebracht (externe) | 815.945 | -535 | -125.362 | 690.048 | |
2. Voorzieningen voor te betalen schaden | |||||
A. Begin Boekjaar | 174.743 | 89.819 | 49.653 | 44.249 | 358.463 |
Z. Einde Boekjaar | 198.101 | 91.016 | 62.064 | 56.204 | 407.384 |
T. Overgebracht (externe) | -121 | -856 | -703 | -1.681 | |
3. Andere technische voorzieningen | |||||
A. Begin Boekjaar | 3.363 | 3.881 | 37.338 | 2.783 | 47.365 |
Z. Einde Boekjaar | 2.710 | 3.031 | 40.418 | 2.414 | 48.573 |
4. T. Intern overgebrachte voorzieningen (alle) | -81 | -681 | -761 | ||
IV. ANDERE TECHNISCHE LASTEN EN OPBRENGSTEN: saldo (-) | 4.914 | -183 | 6.023 | -7 | 10.747 |
V. WINSTDELING EN RESTORNO'S (-) | -11.236 | 18.099 | 6.863 | ||
VI. ACQUISITIEKOSTEN EN COMMISSIELONEN (-) | 497.367 | 17.995 | 119.320 | 6.541 | 641.224 |
VII. NETTO-ADMINISTRATIEKOSTEN(-) | 167.510 | 4.455 | 99.142 | 4.604 | 275.710 |
VIII. BELEGGINGSOPBRENGSTEN (+) | 1.561.687 | 18.276 | 1.497.858 | 8.152 | 3.085.973 |
S3. BRUTO TECHNISCH-FINANCIEEL SALDO | 184.436 | 29.389 | 267.312 | 12.037 | 493.174 |
X. AFGESTANE HERVERZEKERING (+) | 37.417 | -1.413 | -2.868 | -6.036 | 27.100 |
S4. TECHNISCH-FIN. SALDO NA HERVERZEKERING | 221.853 | 27.976 | 264.444 | 6.001 | 520.274 |
XI. WIJZIGING V/H FONDS VOOR TOEKOMSTIGE DOTATIES (-) | -111.627 | -842 | -51.490 | -48 | -164.007 |
S5. NETTO TECHNISCH-FINANCIEEL SALDO (technische rekening) | 333.480 | 28.819 | 315.934 | 6.049 | 684.281 |
XII. Wijziging van de zillmeringswaarde (-) | 29.251 | -120 | 29.131 | ||
S6. NETTO TECHNISCH-FINANCIEEL SALDO met Zillmering | 362.731 | 28.819 | 315.814 | 6.049 | 713.412 |
Tabel 36. Statistieken voor de rendabiliteit van de takken 21 en 22 (in duizend euro)
Het premie-incasso voor deze takken neemt in 2001 toe, nl. met bijna 27%. Deze stijging is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de individuele levensverzekeringen die met 47% toenemen. De tabellen over de productie (tabel 37) en het premie-incasso (tabel 38) geven een meer gedetailleerd inzicht in de evolutie van het premie-incasso.
Deze tabellen werden lijn per lijn ingevuld, te beginnen met de eerste, zodat een verzeke- ringscontract vermeld op een bepaalde lijn niet meer in één van de volgende lijnen is opge- nomen, niettegenstaande het ook aan de omschrijving van één van die volgende lijnen zou kunnen beantwoorden.
Omschrijving | Vastgestelde premies | Flexibele premies | Koop sommen | ||||
Nieuwe zaken | Verhogingen | Nieuwe zaken | Verhogingen | ||||
Aantal | Bedragen | Bedragen | Aantal | Bedragen | Bedragen | Bedragen | |
1. Bedrijfleidersverzekeringen | 13.137 | 12.586 | 4.327 | 7.706 | 20.561 | 3.274 | 58.403 |
2. Groepsverzekeringen | 77.383 | 86.327 | 27.763 | 4.360 | 493.824 | ||
3. Pensioensparen | 71.446 | 19.740 | 8.674 | 246.222 | 16.865 | 5.001 | 23.530 |
4. Verzekeringen bij hypothecaire leningen | 175.167 | 31.290 | 7.210 | 2 | 3 | 38.516 | |
1. Schuldsaldoverzekeringen | 172.158 | 29.889 | 5.939 | 28.296 | |||
2. Gemengde verzekerigen | 3.009 | 1.401 | 1.272 | 2 | 3 | 10.221 | |
5. Overlijdensverzekeringen | 61.994 | 8.874 | 3.276 | 40 | 11 | 48.915 | |
6. Andere fiscaal vrijgestelde verzekeringen | 35.308 | 10.101 | 18.311 | 192.381 | 94.733 | 2.201 | 88.294 |
7. Renteverzekeringen | 36.457 | ||||||
8. Overige verzekeringen | 126.580 | 39.908 | 24.510 | 414.458 | 459.950 | 10.906 | 6.950.966 |
1. Tak 21 | 119.430 | 27.160 | 17.911 | 210.773 | 342.719 | 10.530 | 1.694.449 |
1. Koopsommen van korte duur | 339.553 | ||||||
2. K.B. 14 mei 1969 - individueel | 6 | 2 | 2 | 3.735 | |||
3. Overige | 119.424 | 27.158 | 17.909 | 210.773 | 342.719 | 10.530 | 1.351.160 |
2. Tak 26 | 90 | 8.243 | 2.450 | ||||
1. Koopsommen van korte duur | 2.450 | ||||||
2. Overige | 90 | 8.243 | |||||
3. Tak 23 | 7.150 | 12.749 | 6.599 | 203.595 | 108.988 | 375 | 5.254.067 |
Totaal (1+2+3+4+5+6+7+8) | 483.632 | 199.884 | 152.636 | 860.809 | 619.886 | 25.742 | 7.738.90 |
Tabel 37. Productie van levensverzekeringspremies3 (bedragen in duizend euro)
De tabel 38 over het premie-incasso toont eveneens de verdeling van de voorzieningen voor verzekering leven tussen de daar vermelde producten. Zij bevat eveneens het aantal nieuwe overeenkomsten die een onderneming heeft afgesloten. Bovendien geeft de (nieuwe) ratio in de grijze zone de toename (+) of afname (-) ten opzichte van dezelfde statistiek voor het vorige boekjaar.
3 Met inbegrip van groepsverzekeringen die de verrichtingen zijn betreffende het wettelijk pensioen van bezoldigde werknemers "buitenwettelijke voordelen" (K.B. van 14 mei 1969)
Omschrijving | Koopsommen | Vastgestelde premies | Flexibele premies | Voorziening voor verzekering leven | ||||||||
1. Bedrijfleidersverzekeringen | 58.403 | +33,8% | 1% | 124.613 | -2,5% | 3% | 48.235 | +30,2% | 4% | 1.619.004 | +8,1% | 2% |
2. Groepsverzekeringen | 493.824 | -1,5% | 6% | 2.306.404 | -1,2% | 59% | 76.531 | -25,6% | 6% | 26.487.102 | +9,4% | 37% |
3. Pensioensparen | 23.530 | +7,1% | 0% | 226.495 | +0,8% | 6% | 142.270 | +10,3% | 12% | 3.621.625 | +12,6% | 5% |
4. Verzekeringen bij hypothecaire leningen | 38.516 | +15,2% | 0% | 342.995 | +1,0% | 9% | 1.997 | -15,0% | 0% | 2.400.149 | -4,9% | 3% |
1. Schuldsaldoverzekeringen | 28.296 | +8,5% | 0% | 249.826 | +6,6% | 6% | 1.868 | -20,3% | 0% | 638.059 | +3,0% | 1% |
2. Gemengde verzekeringen | 10.221 | +39,1% | 0% | 93.170 | -11,4% | 2% | 129 | +1463,6% | 0% | 1.762.090 | -7,4% | 2% |
5. Overlijdensverzekeringen | 48.915 | -9,4% | 1% | 97.876 | -13,1% | 3% | 47 | -32,4% | 0% | 1.142.068 | -5,5% | 2% |
6. Andere fiscaal vrijgestelde verzekeringen | 88.294 | -0,9% | 1% | 455.833 | -4,6% | 12% | 228.203 | +23,4% | 19% | 9.569.975 | +12,7% | 13% |
7. Renteverzekeringen | 36.457 | +6,4% | 0% | - | - | 655.130 | -6,0% | 1% | ||||
8. Overige verzekeringen | 6.950.966 | -1,7% | 90% | 350.740 | -4,6% | 9% | 695.169 | +19,8% | 58% | 26.943.989 | +23,4% | 37% |
1. Tak 21 | 1.694.449 | +149,7% | 22% | 309.368 | +7,7% | 8% | 509.906 | +32,6% | 43% | 11.387.129 | +17,0% | 16% |
1. Koopsommen van korte duur | 339.553 | +0,8% | 4% | - | - | 1.571.435 | +6,6% | 2% | ||||
2. K.B. 14 mei 1969 - individueel | 3.735 | +953,5% | 0% | 564 | +8,4% | 0% | - | 602.083 | +1351,3% | 1% | ||
3. Overige | 1.351.160 | +295,9% | 17% | 308.804 | +7,7% | 8% | 509.906 | +32,6% | 43% | 9.213.610 | +12,2% | 13% |
2. Tak 26 | 2.450 | -14,5% | 0% | - | - | 2.426 | -72,0% | 0% | ||||
1. Koopsommen van korte duur | 2.450 | -14,5% | 0% | - | - | 2.426 | -72,0% | 0% | ||||
2. Overige | - | - | - | - | ||||||||
3. Tak 23 | 5.254.067 | -17,7% | 68% | 41.371 | -48,6% | 1% | 185.263 | -5,3% | 16% | 15.554.434 | +28,6% | 21% |
Totaal (1+2+3+4+5+6+7+8) | 7.738.905 | -1,4% | 100% | 3.904.957 | -2,0% | 100% | 1.192.453 | +15,0% | 100% | 72.439.041 | +13,7% | 100% |
Tabel 38. Premie-incasso en de voorziening voor verzekering leven (bedragen in duizend euro)
Uit tabel 36 blijkt dat het fonds voor toekomstige toewijzingen (dotaties) ook in 2001 afneemt. De afname van dit fonds is evenwel nog beperkt (3%) en eind boekjaar 2001 beloopt dit fonds nog 967 miljoen euro.
Voor de verdere analyse van de statistieken leven hebben wij de invloed van het fonds voor toekomstige toewijzingen (dotaties) buiten beschouwing gelaten, door ons te baseren op het netto technisch financieel saldo S4. In de volgende tabel en grafiek wordt de evolutie van dit saldo S4 weergegeven voor de laatste vijf boekjaren zowel in absolute cijfers als uitge- drukt in verhouding tot de som (verder aangeduid door ∑1) van de premies, de ontvangen
overgedragen voorzieningen en de technische voorzieningen bij het begin van het boekjaar.
Jaar | Individueel | Groep | Algemeen totaal | |||||||
Hoofd | Aanvullend | Hoofd | Aanvullend | |||||||
2001 | 221.853 | 0,7% | 27.976 | 6,8% | 264.444 | 1,0% | 6.001 | 2,9% | 520.274 | 0,9% |
2000 | 590.786 | 2,1% | 25.633 | 6,6% | 269.884 | 1,1% | -79 | 0,0% | 886.224 | 1,6% |
1999 | 784.985 | 2,8% | 26.143 | 7,1% | 800.850 | 3,3% | 9.650 | 6,1% | 1.621.627 | 3,1% |
1998 | 888.161 | 3,7% | 23.002 | 6,8% | 752.508 | 3,4% | 4.757 | 3,5% | 1.668.428 | 3,6% |
1997 | 431.749 | 2,1% | 20.069 | 6,2% | 191.699 | 1,0% | 10.241 | 8,9% | 653.758 | 1,6% |
Tabel 39. Evolutie van het technisch financieel saldo S4 (in duizend euro en in functie van ∑1).
3,57%
3,09%
1,60%
1,63%
1,19%
1,30%
0,99%
1,05%
0,86%
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 32. Evolutie van het technisch-financieel saldo S4
Naast de relatieve afname van dit resultaat tijdens de laatste boekjaren valt eigenlijk ook op dat de boekjaren 1998 en 1999 uitzonderlijke jaren zijn geweest.
Gelet op de evolutie van de intrestvoeten (en in het bijzonder van de actuariële rende- menten van de OLO’s) blijft het voor de verzekeringsondernemingen aangeraden om het renterisico met de nodige voorzichtigheid te blijven behandelen. Het renterisico is tweeledig: enerzijds is er bij dalende intrestvoeten het risico dat de vooropgestelde financiële opbreng- sten niet worden gerealiseerd en anderzijds is er bij stijgende intrestvoeten het risico dat bij een onvrijwillige vroegtijdige verkoop van bepaalde financiële activa (obligaties), dit geschiedt tegen een lagere prijs dan verhoopt. Het renterisico kan de rendabiliteit van een product op termijn negatief beïnvloeden. Ook de aanwending van te lage toeslagen of onvoldoende veilige sterftetafels tast de rendabiliteit van het betrokken product aan. Denk hierbij maar aan de toenemende levensverwachting voor producten met overwegend uitke- ringen bij leven (uitgestelde kapitalen en lijfrenten).
Het getuigt niet van een gezond beleid inzake levensverzekeringen indien bij het concipiëren van levensverzekeringsproducten waarbij de gewaarborgde technische interestvoet dicht bij de marktrente van OLO’s ligt, ervan wordt uitgegaan dat bepaalde kosten gemakkelijk kunnen worden opgevangen door beleggingswinst. Een eventueel positief advies van de aangewezen actuaris voor een dergelijk product zonder toeslagen vergt een bijzonder goed opgebouwde verantwoording en een nauwkeurige opvolging van het betrokken product voor wat het toetsen van de hypothesen met de werkelijkheid betreft. De (hogere) stand van de interestvoeten uit het verleden kan nog moeilijk als een volwaardige argumentatie voor dergelijke praktijk worden beschouwd.
Bij levensverzekeringsproducten (en vooral deze met langere looptijden) moet er overigens steeds rekening mee worden gehouden dat de jaarlijkse rendabiliteit sterk kan verschillen van de rendabiliteit van dat product over haar gehele looptijd.
De volgende grafiek toont de recente evolutie van de actuariële rendementen van OLO’s met een looptijd van 1, 5, 8, 10 en 20 jaar. Dalende actuariële rendementen wijzen namelijk op een toenemend renterisico voor de verzekeringsondernemingen, omdat veel levensverzeke- ringsverrichtingen een resterende looptijd hebben van meer dan 20 jaar en bijgevolg moet het spaargedeelte van de verzekeringspremies meerdere malen worden herbelegd. Voor overeenkomsten met vastgestelde premies werden de waarborgen vastgelegd op het ogen- blik van het afsluiten ervan. Bij een groot aantal van die overeenkomsten moet voor de premies die geïnd worden, nog steeds een technische rentevoet van 4,75% waar gemaakt worden. Het is daarom interessant deze rentevoet alsook de huidige maximale technische intrestvoet (3,75%) voor levensverzekeringen met langere looptijden te situeren t.o.v. de structuur van de actuariële rendementen van de OLO’s, die als min of meer veilige intrest- voeten kunnen worden beschouwd.
10,00
9,00
8,00
7,00
6,00
5,00
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
1 jaar
5 jaar
8 jaar
10 jaar
20 jaar
3,75%
4,75%
12-93
06-94
12-94
06-95
12-95
06-96
12-96
06-97
12-97
06-98
12-98
06-99
12-99
06-00
12-00
06-01
12-01
06-02
Grafiek 33. Evolutie van actuariële rendementen van OLO’s
De maximale interestvoeten voor levensverzekeringen op kortere termijnen (≤ 8jaar) worden nog altijd op dezelfde manier afgeleid uit de actuariële rendementen van die OLO’s. Er wordt namelijk een herbelegging van de coupons verondersteld tegen de rentevoet voor levens- verzekeringen op lange termijn. Impliciet wordt van de actuariële rendementen veronder- steld dat zij hoger liggen dan die rentevoet voor levensverzekeringen op lange termijn. Dit impliceert dat de maximale intrestvoet voor een bepaalde duur normaliter lager ligt dan het actuarieel rendement voor diezelfde looptijd.
Tot slot volgen nog enkele tabellen en grafieken voor een aantal ratio’s die interessant zijn voor de beoordeling van de rendabiliteit. Tabel 40 geeft de verhouding weer van de commissielonen en de netto-bedrijfskosten tot de eerder vermelde som ∑1.
Jaar | Individueel | Groep | Algemeen totaal | ||
Hoofd | Aanv. | Hoofd | Aanv. | ||
2001 | 2,2% | 5,8% | 0,9% | 5,8% | 1,6% |
2000 | 2,3% | 5,8% | 0,9% | 6,7% | 1,7% |
1999 | 2,6% | 6,3% | 0,8% | 7,1% | 1,8% |
1998 | 2,9% | 6,2% | 0,9% | 5,4% | 2,0% |
1997 | 2,9% | 6,6% | 0,6% | 4,5% | 2,0% |
Tabel 40. Commissielonen en netto bedrijfskosten in functie van de som ∑1
2,2%
2,1%
2,0%
2,0%
1,8%
1,7%
1,6%
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 34. Commissielonen en netto-bedrijfskosten
Het niveau van de commissielonen en bedrijfskosten daalt in 2001 nog nauwelijks.
Tabel 41 vermeldt analoge ratio’s met betrekking tot de uitkeringen en de afgestane over- gedragen technische voorzieningen.
Jaar | Individueel | Groep | Algemeen totaal | ||
Hoofd | Aanv. | Hoofd | Aanv. | ||
2001 | 6,2% | 9,0% | 10,1% | 11,5% | 8,0% |
2000 | 6,6% | 9,1% | 9,5% | 10,5% | 8,0% |
1999 | 6,1% | 8,3% | 12,2% | 15,8% | 9,0% |
1998 | 6,8% | 8,9% | 12,2% | 12,5% | 9,4% |
1997 | 5,9% | 8,6% | 10,8% | 11,2% | 8,3% |
Tabel 41. Uitkeringen en afgestane overgedragen technische voorzieningen in functie v/d som ∑1
9,4%
9,0%
8,9%
8,3%
8,0%
8,0%
8,0%
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 35. Uitkeringen en afgestane, overgedragen technische voorzieningen
Het niveau van de uitkeringen voor 2001 ligt op dat van 2000. De daling bij de individuele levensverzekeringen wordt volledig gecompenseerd door een stijging bij de groepsverzeke- ringen. Evenwel blijft het niveau van de uitkeringen bij de groepsverzekeringen ruimschoots hoger liggen dan bij de individuele verzekeringen.
Tot slot is een tabel 42 bijgevoegd. Die toont de verhouding van de financiële opbrengsten (en waardecorrecties) ten opzichte van de eerder vermelde som ∑1.
Jaar | Individueel | Groep | Algemeen totaal | ||
Hoofd | Aanv. | Hoofd | Aanv. | ||
2001 | 4,7% | 4,4% | 5,6% | 3,9% | 5,1% |
2000 | 6,2% | 5,7% | 6,2% | 4,9% | 6,2% |
1999 | 7,4% | 6,5% | 8,3% | 5,8% | 7,8% |
1998 | 8,7% | 8,9% | 9,8% | 7,8% | 9,2% |
1997 | - | - | - | - | 7,2% |
Tabel 42. De financiële opbrengsten (en waardecorrecties)
9,2%
7,8%
7,2%
6,7%
6,6%
6,2%
5,1%
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 36. De financiële opbrengsten (en waardecorrecties)
De gevoelige daling van de financiële opbrengsten sinds 1998 valt op.
2) De verrichtingen “buitenwettelijke voordelen” voor bezoldigde werknemers (K.B. van 14 mei 1969)
Hierna volgt een overzicht van de belangrijkste gegevens betreffende deze activiteit.
Het resultaat van deze activiteit kan in principe nooit positief zijn omdat de ondernemingen de winst moeten verdelen ten gunste van de verzekerden.
Omschrijving | Individueel | Groep | Totaal |
I. PREMIES EN BIJKOMENDE KOSTEN | 4.372.296 | 48.899.072 | 53.271.368 |
Toename(+)/afname(-) t.o.v. vorig boekjaar | +386,0% | +6,4% | +13,7% |
II. UITKERINGEN, BEHEERSKOSTEN EN TERUGWINNING | 1.530.538 | 60.168.377 | 61.698.915 |
III. TECHNISCHE VOORZIENINGEN EN TERUG TE VORDEREN TECHN. LASTEN | 4.714.426 | 24.347.119 | 29.061.545 |
1. Voorziening voor verzekering 'leven' | |||
A. Begin Boekjaar | 18.088.966 | 689.010.779 | 707.099.745 |
Z. Xxxxx Xxxxxxxx | 22.976.444 | 706.796.691 | 729.773.135 |
T. Overgebracht (externe) | 470.793 | 1.475.105 | 1.945.898 |
2. Voorzieningen voor te betalen schaden | |||
A. Begin Boekjaar | 2.657.122 | 2.657.122 | |
Z. Xxxxx Xxxxxxxx | 45.617 | 9.649.867 | 9.695.484 |
3. Andere technische voorzieningen | |||
A. Begin Boekjaar | 917.396 | 34.365.095 | 35.282.491 |
Z. Einde Boekjaar | 1.169.520 | 35.422.014 | 36.591.534 |
4. T. Intern overgebrachte voorzieningen (alle) | 13.352 | 13.352 | |
IV. ANDERE TECHNISCHE LASTEN EN OPBRENGSTEN | 14.528 | 611.694 | 626.222 |
V. WINSTDELING EN RESTORNO'S | -428.703 | 590.921 | 162.218 |
2. Voorziening voor winstdeling en restorno's | |||
A. Begin Boekjaar | 730.142 | 17.458.605 | 18.188.747 |
Z. Xxxxx Xxxxxxxx | 301.439 | 18.049.526 | 18.350.965 |
1. Dotatie boekjaar | 269.154 | 8.621.695 | 8.890.849 |
2. Overige | 32.285 | 9.427.831 | 9.460.116 |
a. Heffing ten gunste van het reservefonds | -507.209 | -507.209 | |
b. Overige | 32.285 | 8.920.622 | 8.952.907 |
VI. ACQUISITIEKOSTEN EN COMMISSIELONEN | 41.411 | 714.658 | 756.069 |
VII. NETTO-ADMINISTRATIEKOSTEN | 185.032 | 2.583.332 | 2.768.364 |
VIII. BELEGGINGSOPBRENGSTEN | 1.304.683 | 41.880.960 | 43.185.643 |
X. AFGESTANE HERVERZEKERING : technisch saldo | -7.227 | -268.126 | -275.353 |
S4. TECHNISCH-FIN. SALDO NA HERVERZEKERING | -387.480 | 1.495.805 | 1.108.325 |
XI. WIJZIGING V/H FONDS VOOR TOEKOMSTIGE DOTATIES | -25.369 | -25.369 | |
S5. NETTO TECHNISCH-FINANCIEEL SALDO (technische rekening) | -362.111 | 1.495.805 | 1.133.694 |
Tabel 43. Overzicht van de belangrijkste posten voor de verrichtingen bedoeld door het
K.B. van 14 mei 1969 (in euro)
b) De levensverzekeringen verbonden met beleggingsfondsen (tak 23)
Omschrijving | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 |
1. Premies | 655.802 | 1.661.193 | 4.029.248 | 6.767.322 | 5.636.135 |
Toename (+)/Afname(-) | +369,2% | +153,3% | +142,6% | +68,0% | -16,7% |
2. Technische voorzieningen (einde boekjaar) | 1.197.505 | 3.174.326 | 8.519.549 | 13.222.104 | 16.410.136 |
3. Technisch-financieel Saldo S5 | 7.557 | 21.359 | 53.091 | 69.713 | 90.424 |
Tabel 44. Levensverzekeringen verbonden met beleggingsfondsen (in duizend euro)
In tegenstelling tot de vorige boekjaren neemt in het boekjaar 2001 het premie-incasso bij verzekeringen verbonden met beleggingsfondsen voor het eerst af.
Ook valt het op dat de technische voorzieningen voor deze tak van levensverzekeringen met minder dan het premie-incasso toeneemt. Dit wordt veroorzaakt door de daling van de waarde (van de eenheid) van een groot aantal beleggingsfondsen.
2. De winstverdeling bij de levensverzekeringen die niet verbonden zijn met beleggingsfondsen.
Aansluitend op tabel 36 geeft de volgende tabel meer gedetailleerde gegevens weer met betrekking tot de winstdeling.
Omschrijving | Individueel | Groep | Algemeen totaal |
V. WINSTDELING EN RESTORNO'S (-) | -11.236 | 18.099 | 6.863 |
1. Betaalde winstdeling en restorno's | 5.954 | 13.277 | 19.231 |
2. Voorziening voor winstdeling en restorno's | |||
A. Begin Boekjaar | 204.057 | 205.522 | 409.579 |
Z. Einde Boekjaar | 192.637 | 210.340 | 402.977 |
1. Dotatie boekjaar | 114.704 | 147.887 | 262.590 |
2. Overige | 77.933 | 62.453 | 140.386 |
T. Overgebracht (externe) | 5.769 | -4 | 5.765 |
Tabel 45. Detail van de winstdeling in de takken 21 en 22 (in duizend euro)
De analyse van de winstverdeling in de volgende tabel gebeurt op basis van het netto tech- nisch-financieel saldo S4. Zij houdt bijgevolg geen rekening met eventuele wijzigingen aan het eerder vermelde fonds voor toekomstige toewijzingen (dotaties).
Jaar | Individueel (I) | Groep (G) | Algemeen Totaal |
Boekjaar 2001 | 364.533 | 418.331 | 782.864 |
Boekjaar 2000 | 738.354 | 439.552 | 1.177.906 |
Boekjaar 1999 | 932.342 | 980.480 | 1.912.823 |
Boekjaar 1998 | 1.023.819 | 925.160 | 1.948.979 |
Boekjaar 1997 | 609.951 | 400.681 | 1.010.632 |
Boekjaar 2001 | 114.704 | 147.887 | 262.590 |
Boekjaar 2000 | 121.935 | 169.747 | 291.682 |
Boekjaar 1999 | 121.215 | 169.980 | 291.195 |
Boekjaar 1998 | 112.657 | 167.895 | 280.551 |
Boekjaar 1997 | 158.133 | 198.740 | 356.874 |
Boekjaar 2001 | 249.829 | 270.445 | 520.274 |
Boekjaar 2000 | 616.419 | 269.805 | 886.224 |
Boekjaar 1999 | 811.127 | 810.500 | 1.621.627 |
Boekjaar 1998 | 911.162 | 757.265 | 1.668.428 |
Boekjaar 1997 | 451.817 | 201.940 | 653.758 |
Boekjaar 2001 | 31,5% | 35,4% | 33,5% | 112,3% |
Boekjaar 2000 | 16,5% | 38,6% | 24,8% | 233,8% |
Boekjaar 1999 | 13,0% | 17,3% | 15,2% | 133,3% |
Boekjaar 1998 | 11,0% | 18,1% | 14,4% | 164,9% |
Boekjaar 1997 | 25,9% | 49,6% | 35,3% | 191,3% |
1. Resultaat vóór winstverdeling (=2+3) (in duizend euro)
2. Verdeelde winst (in duizend euro)
3. Resultaat na verdeling (Techn.-fin. saldo S4) (in duizend euro)
4. Xxxxx xxx xxxxxxxxxxxxxx (2÷1)
G/I
Tabel 46. De winstverdeling voor de boekjaren 1997 - 2001
Uit de bovenstaande tabel blijkt dat de resultaten vóór winstverdeling zakken terwijl de winstverdeling zelf in absolute cijfers in mindere mate afneemt in vergelijking met vorig boekjaar. Daardoor delen de verzekeringsnemers relatief meer in de resultaten dan tijdens het vorig boekjaar (zie grafiek). Het fenomeen doet zich zowel bij de individuele levensver- zekeringen als bij de groepsverzekeringen voor. De daling van de resultaten is het grootst bij de individuele levensverzekeringen. De groepsverzekeringen krijgen wel steeds een groter aandeel in de winst dan de individuele levensverzekeringen.
35,3%
33,5%
24,8%
14,4%
15,2%
1997
1998
1999
2000
2001
Grafiek 37. De graad van winstdeling tijdens de boekjaren 1997 - 2001
3. Evolutie van de maximale rentevoeten
Overeenkomstig artikel 22, §3 van het K.B. van 17 december 1992 betreffende de levens- verzekeringsactiviteit moet de Controledienst tenminste jaarlijks een gemiddelde rende- mentsvoet (verder basisinterestvoet(en) genaamd) van de staatsfondsen vaststellen. Aan de hand van deze interestvoet(en) worden de maximale technische rentevoeten berekend, die door de ondernemingen mogen worden gebruikt. In de praktijk onderzoekt de Controle- dienst maandelijks of de basisinterestvoet al dan niet moet worden gewijzigd.
De volgende tabel geeft per looptijd van de verbintenis de betrokken maximale technische rentevoeten op :
Mededeling nr. | verzonden op | in voege op | Looptijd van de verrichting | |||||||
1 jaar | 2 jaar | 3 jaar | 4 jaar | 5 jaar | 6 jaar | 7 jaar | 8 jaar | |||
D.210 | 04/12/01 | 7/12/01 | 3,75% | 3,75% | 3,84% | 4,04% | 4,19% | 4,36% | 4,48% | 4,56% |
D.212 | 03/01/02 | 9/01/02 | 3,75% | 3,76% | 4,08% | 4,33% | 4,48% | 4,65% | 4,76% | 4,82% |
D.213 | 04/02/02 | 10/02/02 | 3,75% | 4,01% | 4,31% | 4,49% | 4,62% | 4,74% | 4,81% | 4,85% |
D.214 | 29/03/02 | 6/04/02 | 3,99% | 4,35% | 4,63% | 4,78% | 4,90% | 4,97% | 5,03% | 5,05% |
D.215 | 02/05/02 | 8/05/02 | 3,77% | 4,17% | 4,44% | 4,63% | 4,75% | 4,85% | 4,93% | 4,97% |
D.216 | 03/07/02 | 6/07/02 | 3,75% | 4,00% | 4,26% | 4,42% | 4,57% | 4,66% | 4,76% | 4,81% |
D.217 | 02/08/02 | 6/08/02 | 3,75% | 3,79% | 4,05% | 4,24% | 4,43% | 4,54% | 4,64% | 4,71% |
D.218 | 03/09/02 | 6/09/02 | 3,75% | 3,75% | 3,77% | 3,95% | 4,15% | 4,27% | 4,38% | 4,47% |
D.219 | 02/10/02 | 07/10/02 | 3,19% | 3,18% | 3,41% | 3,61% | 3,84% | 3,98% | 4,12% | 4,23% |
D.222 | 05/11/02 | 08/11/02 | 3,26% | 3,26% | 3,51% | 3,76% | 3,99% | 4,13% | 4,27% | 4,39% |
D.225 | 02/12/02 | 06/12/02 | 3,14% | 3,23% | 3,48% | 3,72% | 3,95% | 4,10% | 4,23% | 4,34% |
D.226 | 08/01/03 | 10/01/03 | 2,90% | 2,80% | 3,05% | 3,31% | 3,55% | 3,75% | 3,91% | 4,05% |
Tabel 47. Maximaal toegelaten rentevoeten (art. 22,§3 K.B. van 17 december 1992)
De maximale technische rentevoet voor levensverzekeringen van langer dan 8 jaar is sinds 1999 niet meer gewijzigd en bedraagt 3,75%. Evenwel de spilrentevoet die gebruikt wordt bij de berekening van de aanvullende voorziening voor verzekering leven zakte van 4,75% in 1999 tot 4,41% in 2000, tot 4,18% in 2001 en tot 4,05% in 2002. Een daling van deze intrestvoet resulteert in een stijging van de samen te stellen voorziening voor verzekering leven die qua orde grootte kan ingeschat worden als het product van de daling van die intrestvoet en van de gemiddelde resterende looptijd van die overeenkomsten toegepast op de samengestelde voorziening voor verzekering leven van de bestaande levensverzekerings- overeenkomsten, die voor deze berekening in aanmerking komen. Die stijging van de voor- ziening voor verzekering leven mag evenwel gefinancierd worden over een periode van ongeveer 10 jaar4.
4 Art. 86, §4 van het K.B. van 17 december 1992 betreffende de levensverzekeringsactiviteit, zoals gewijzigd door het K.B. van 30 april 1999.
6. De financiële controle
a. De solvabiliteitsmarge
Op 31 december 2001 zijn er 20 ondernemingen waarvan de situatie van de solvabiliteits- marge de bijzondere aandacht van de Dienst hebben getrokken.
Deze 20 ondernemingen kunnen worden onderverdeeld in 2 categorieën :
1. De eerste categorie betreft ondernemingen die een beroep doen op de overgangstermijn om het absoluut minimum waarborgfonds samen te stellen en hierdoor beantwoorden aan de eis inzake solvabiliteit die voor hen van toepassing is. Het betreft 3 niet-leven verzekerings-ondernemingen, 1 levensverzekeringsonderneming en 3 gemengde onder- nemingen. Deze ondernemingen dienen over het resterend deel van de overgangster- mijn hun solvabilitetismarge aan te vullen met in totaal 2.624.580 euro.
2. De tweede categorie betreft de ondernemingen waarvan de solvabiliteitsmarge het vereiste peil niet bereikt. Het gecumuleerd tekort beloopt : 36.659.377 euro.
De situatie wordt weergegeven in volgende tabel :
Tekort aan marge | categorie 1 | categorie 2 | Totaal |
ondernemingen leven | 1 | 2 | 3 |
onderneming niet-leven | 3 | 8 | 11 |
gemengde onderneming - voor de activiteit niet-leven - voor de activiteit leven - voor beide activiteiten | 1 2 0 | 2 0 1 | 3 2 1 |
TOTAAL | 7 | 13 | 20 |
Tabel 48. Tekort aan marge : aantal ondernemingen (situatie op 31 december 2001)
De dienst volgt deze ondernemingen van nabij en voor de eerste categorie van onderne- mingen wordt er op toegezien dat ze de nodige inspanningen leveren om op het einde van de overgangsperiode over de vereiste solvabiliteitsmarge te beschikken.
Voor de ondernemingen van de tweede categorie werden verschillende oplossingen gezocht om het tekort aan solvabiliteitsmarge op te vangen :
- zes ondernemingen zijn overgegaan tot een kapitaalsverhoging;
- één onderneming heeft de volledige storting van haar onderschreven kapitaal gevraagd en bekomen;
- drie ondernemingen hebben met een achtergestelde lening hun eigen vermogen verhoogd;
- één onderneming werd opgeslorpt door haar moederonderneming;
- één onderneming heeft verzaakt aan haar toelating en wikkelt haar technische voorzie- ningen af;
- de aandeelhouders van één onderneming zijn in onderhandeling om deze onderneming te laten overnemen waarbij voorzien wordt dat de overnemer de nodige middelen zal inbrengen om de solvabiliteitsmarge te herstellen.
In het kader van het toezicht op de solvabiliteitsmarge heeft de Dienst in de loop van 2002 aan twee ondernemingen een financierings- en herstelplan gevraagd. Deze twee onderne- mingen hebben een plan ingediend dat op korte termijn hun solvabiliteitsmarge weer op het vereiste peil brengt en op lange termijn hun rendabiliteit moet herstellen. Het wedersamen- stellen van de vereiste solvabiliteitsmarge werd bekomen door een kapitaalsverhoging terwijl het herstellen van de rendabiliteit zal bekomen worden door het saneren en deels afstoten van de verzekeringsportefeuille en het drukken van de kosten.
Bij een andere onderneming heeft de Dienst snelle maatregelen gevraagd om haar solvabili-
teitsmarge aan te vullen, de hoofdaandeelhouder van deze onderneming is onmiddellijk ingegaan op de vraag van de Dienst en heeft het kapitaal verhoogd tergelijkertijd werd er ook een nieuwe directie aangesteld die een herstructureringsplan heeft opgesteld.
Een gemengde verzekeringsonderneming heeft de overdracht van de samengestelde solva- biliteitsmarge “leven” naar de samengestelde solvabiliteitsmarge “niet-leven” voorgesteld. Deze overdracht komt tegemoet aan een wijziging van het beleid bij de betrokken onderne- ming die zich meer wenst toe te leggen op de niet-levensverzekeringen en betreft een over- dracht van bestanddelen boven de vereiste solvabiliteitsmarge. Daar de rechten van de verzekerden niet worden geschaad door deze verrichting, heeft de Dienst zich er niet tegen verzet.
De reglementering inzake het aanvullend toezicht op verzekeringsondernemingen die deel uitmaken van een verzekeringsgroep is inzake het berekenen van de aangepaste solvabili- teitsmarge in voege getreden op 1 januari 2001. De betrokken ondernemingen hebben voor de eerste maal de situatie op 31 december 2001 van de aangepaste solvabiliteitsmarge van de verzekeringsgroep waartoe ze behoren, moeten rapporteren. Voor alle ondernemingen die tot een verzekeringsgroep behoren blijkt de solvabiliteitssituatie op groepsniveau aan de gestelde norm te beantwoorden.
De berekening van de aangepaste solvabiliteitsmarge op groepsniveau gebeurt in principe volgens de methode gebaseerd op de consolidatie van de jaarrekeningen. De Controledienst heeft echter vastgesteld dat verzekeringsondernemingen die in België een verzekeringsgroep vormen maar deel uitmaken van een buitenlandse verzekeringsgroep, geen geconsolideerde jaarrekeningen op Belgisch niveau opstellen daar de uiteindelijke buitenlandse moederon- derneming geconsolideerde jaarrekeningen opstelt. Het verlangen van geconsolideerde jaar- rekeningen voor het Belgisch deel van een dergelijke buitenlandse verzekeringsgroep louter om de situatie van de aangepaste solvabiliteitsmarge te kunnen nagaan, lijkt de Controle- dienst overdreven te meer daar er een andere methode namelijk de aftrek en aggregatie methode voorhanden is. De Controledienst heeft dan ook aan deze verzekeringsonderne- mingen toegestaan om voor de rapportering van hun aangepaste solvabiliteitsmarge betreffende de Belgische deelgroep gebruik te maken van de aftrek en aggregatiemethode.
Tevens heeft de Controledienst voor twee Belgische verzekeringsondernemingen die deel uitmaken van een buitenlandse verzekeringsgroep met verzekeringsdochterondernemingen in andere lidstaten van de Europese Unie, voor het toezicht op de aangepaste solvabiliteits- marge van een dergelijke groep een akkoord gesloten met de Controleautoriteiten van de lidstaat waar de maatschappelijke zetel van de moederonderneming gevestigd is. Deze Belgische ondernemingen zijn dan ook vrijgesteld van de rapportering inzake de situatie van de aangepaste solvabiliteitsmarge op groepsniveau. Zij blijven echter verplicht voor zover zij aan het hoofd staan van een Belgische deelgroep van verzekeringsondernemingen, de situ- atie inzake de aangepaste solvabiliteitsmarge van deze deelgroep op te stellen en hierover aan de Controledienst te rapporteren.
In het kader van het aanvullend toezicht op Belgische verzekeringsondernemingen die deel uitmaken van een verzekeringsgroep met verzekeringsondernemingen in andere lidstaten, heeft de Controledienst in de loop van 2001 deelgenomen aan verschillende vergaderingen met buitenlandse controleoverheden zogenaamde “Coordination committees”.
Dergelijke “coordination committees” worden georganiseerd door de toezichthouder van de lidstaat van de Europese Unie waar de moederonderneming van de betrokken verzekerings- groep haar maatschappelijke zetel heeft en gedurende dewelke de financiële situatie van de verzekeringsgroep en haar verzekeringsdochterondernemigen wordt toegelicht en besproken. Wat betreft Belgische verzekeringsondernemingen die tot een buitenlandse verzekeringsgroep behoren, is er uit deze “coordination committees” gebleken dat per 31 december 2001 de betrokken verzekeringsgroepen geen problemen kennen inzake hun aangepaste solvabiliteitssituatie op groepsniveau.
b. De technische voorzieningen en rendabiliteit.
In het kader van zijn voornemen om de technische voorzieningen van alle verzekeringson- dernemingen aan een toezicht te onderwerpen, heeft de Controledienst in de loop van 2002 bij een aantal ondernemingen een controle uitgevoerd van hun technische voorzieningen.
Tijdens deze controles heeft de Dienst een reeks tekortkomingen vastgesteld die hij reeds bij andere ondernemingen in het verleden had waargenomen. De belangrijkste problemen betreffen :
- het ontbreken van geschreven richtlijnen ten behoeve van de schadebeheerders;
- het gebruiken van te lage openingsvoorzieningen inzake de voorziening voor te betalen schaden;
- het laattijdig aanpassen van de openingsvoorzieningen;
- het voeren van een passief beleid inzake de voorzieningen voor te betalen schaden waar- door deze voorzieningen laattijdig worden aangepast aan de recente ontwikkelingen van de desbetreffende schadedossiers;
- het gebruik van een methode die leidt tot te lage IBNR en IBNER voorzieningen, een probleem dat zich vooral stelt bij recent opgericht ondernemingen;
- een te lage voorziening voor interne beheerskosten van de schadegevallen. Meerdere ondernemingen hebben een te optimistische inschatting van de duurtijd voor de regeling van de schadegevallen waardoor ze de voorziening voor de interne beheerskosten van de schadegevallen te laag inschatten;
- het niet tijdig beschikken over de gegevens inzake de portefeuille aangebracht door onderschrijvers waardoor zowel de voorziening voor niet verdiende premies als de voor- ziening voor te betalen schaden niet of te laag worden geschat.
De Dienst heeft de betrokken ondernemingen gewezen op de vastgestelde tekortkomingen en hen verzocht dat te verhelpen.
Zoals reeds aangegeven stelt de Dienst vast dat een aantal verzekeringsproducten op markt- niveau reeds gedurende meerdere jaren verlieslatend zijn, het betreft de volgende catego- rieën :
VIII. : ziekte, andere collectieve overeenkomsten
IX. : voertuigcasco, toerisme en zaken
XIX. : brand, risico’s waarop het KB van 01/02/1988 niet van toepassing is
XXIII. : BA motorrijtuigen, andere
XXXII. : rechtsbijstand, andere
De Dienst heeft naar aanleiding hiervan een “horizontale actie” (actie bij de verzekeringson- dernemingen voor een welbepaald onderwerp) ondernomen waarbij alle verzekeringsonder- nemingen die een verlies hebben geleden voor één van deze categorieën, verzocht worden de maatregelen mede te delen die ze getroffen hebben of gaan nemen om de rendabiliteit van deze producten te herstellen.
c. De dekkingswaarden
Naar aanleiding van de dalingen van de beurskoersen in de loop van 2002 heeft de Contro- ledienst het noodzakelijk gevonden om sneller een duidelijk beeld te krijgen van de situatie van de dekkingswaarden. Te dien einde werd de controle van de situatie van de dekkings- waarden opgevoerd.
Op marktniveau stellen er zich geen problemen inzake dekkingswaarden zoals uit de hierna volgende tabellen blijkt.
- rechtstreekse zaken leven
Technische voorzieningen (euro) | Dekkingswaarden | ||
Bedrag (euro) | In % van de tech. voorzieningen | ||
31.12.2001 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 103,53 |
31.07.2002 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 101,00 |
30.09.2002 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 101,09 |
- rechtstreekse zaken niet-leven
Technische voorzieningen (euro) | Dekkingswaarden | ||
Bedrag (euro) | In % van de tech. voorzieningen | ||
31.12.2001 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 109,02 |
31.07.2002 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 103,80 |
30.09.2002 | 00.000.000.000 | 00.000.000.000 | 103,05 |
- rechtstreekse zaken arbeidsongevallen (wet 1971)
Technische voorzieningen (euro) | Dekkingswaarden | ||
Bedrag (euro) | In % van de tech. voorzieningen | ||
31.12.2001 | 5.618.271.245 | 5.995.260.040 | 106,71 |
31.07.2002 | 6.653.085.058 | 6.710.178.288 | 100,81 |
30.09.2002 | 6.530.703.521 | 6.755.185.334 | 103,44 |
- aangenomen zaken leven
Technische voorzieningen (euro) | Dekkingswaarden | ||
Bedrag (euro) | In % van de tech. voorzieningen | ||
31.12.2001 | 268.796.524 | 312.811.468 | 116,70 |
31.07.2002 | 251.611.999 | 303.823.937 | 120,75 |
30.09.2002 | 249.794.490 | 343.752.699 | 137,61 |
- aangenomen zaken niet-leven
Technische voorzieningen (euro) | Dekkingswaarden | ||
Bedrag (euro) | In % van de tech. voorzieningen | ||
31.12.2001 | 1.887.782.978 | 2.239.899.849 | 118,70 |
31.07.2002 | 1.717.406.221 | 2.141.229.624 | 124,90 |
30.09.2002 | 1.726.340.974 | 2.195.762.313 | 127,19 |
Op individueel vlak per onderneming stellen er zich wel enkele problemen. Om dit toe te lichten vermelden we in de hierna volgende tabellen het aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden samen met hun gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden :
- rechtstreekse zaken leven
Aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden | Gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden in euro | |
31.12.2001 | 6 | 45.285.230 |
31.07.2002 | 00 | 000.000.000 |
30.09.2002 | 00 | 000.000.000 |
- rechtstreekse zaken niet-leven
Aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden | Gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden in euro | |
31.12.2001 | 5 | 55.223.274 |
31.07.2002 | 00 | 000.000.000 |
30.09.2002 | 9 | 154.765.446 |
- rechtstreekse zaken arbeidsongevallen (wet 1971)
Aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden | Gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden in euro | |
31.12.2001 | 4 | 30.870.280 |
31.07.2002 | 2 | 212.046.193 |
30.09.2002 | 1 | 76.999.537 |
- aangenomen zaken leven
Aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden | Gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden in euro | |
31.12.2001 | 0 | 0 |
31.07.2002 | 0 | 0 |
30.09.2002 | 0 | 0 |
- aangenomen zaken niet-leven
Aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden | Gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden in euro | |
31.12.2001 | 4 | 553.253 |
31.07.2002 | 1 | 21.078.682 |
30.09.2002 | 0 | 0 |
Hieruit blijkt dat voor de afzonderlijke beheren “rechtstreekse zaken leven” en “rechtstreekse zaken niet-leven” tussen 31 december 2001 en 31 juli 2002 zowel het aantal onderne- mingen met een tekort aan dekkingswaarden als hun gecumuleerd tekort toeneemt. Ook in het afzonderlijk beheer “arbeidsongevallen (wet 1971)” neemt het gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden toe tussen 31 december 2001 en 31 juli 2002.
Voor de periode tussen 31 juli 2002 en 30 september 2002 stellen we vast dat zowel het aantal ondernemingen met een tekort aan dekkingswaarden als hun gecumuleerd tekort aan dekkingswaarden afneemt. Tevens hebben de meeste van deze ondernemingen in de loop van het 4de kwartaal 2002 nog een aantal maatregelen getroffen, zoals kapitaalsverho-
De Controledienst heeft van één onderneming de vraag onderzocht om aandelen die niet- genoteerd worden op een gereglementeerde effectenbeurs, te mogen aanwenden als dekkingswaarden boven de reglementaire toegestane limiet van 10% van de technische voorzieningen. Na onderzoek heeft de Controledienst vastgesteld dat deze aandelen niet in een uitzonderlijke omstandigheid werden verworven, noch werd er aangetoond dat er zich uitzonderlijke omstandigheiden voordeden die de betrokken onderneming noodzaakten om deze effecten te moeten gebruiken als dekkingswaarden; de Dienst heeft dan ook de gevraagde afwijking niet toegestaan.
Ook vestigt de Dienst de aandacht op de bepaling van de affectatiewaarde van effecten die niet genoteerd worden op een gereglementeerde markt in het bijzonder aandelen; volgens het algemeen reglement moet ook voor deze effecten de marktwaarde als affectatiewaarde worden aangewend (zie artikel 10 § 9, 2de lid, 4de punt van het koninklijk besluit van 22 februari 1991 houdende algemeen reglement betreffende de controle op de verzekerings- ondernemingen). Vele ondernemingen behouden echter als affectatiewaarde van deze effecten de aanschaffingswaarde, wat voor de Dienst onaanvaardbaar is. De Dienst zoekt samen met de ondernemingen naar een evaluatiemethode voor niet-genoteerde waarden.
d. De organisatie
De Dienst blijft zoals in het verleden aandacht schenken aan de organisatie van de verzeke- ringsondernemingen. In het bijzonder wordt er op toegezien dat de bestuursorganen name- lijk de raad van bestuur en de effectieve leiding of het directiecomité hun respectievelijke rol vervullen. Tevens dringt de Dienst er op aan dat de algemene vergadering van aandeelhou- ders of de ledenvergadering bij de onderlinge verzekeringsverenigingen ingelicht worden omtrent de toekomstplannen inzake de ontwikkelingen van de bedrijvigheid van hun onder- neming en dat zij ook van de realistie van deze toekomstplannen reglematig op de hoogte worden gehouden. Verder besteedt de Dienst ook aandacht aan de collegiale werking van de effectieve leiding of het directiecomité. De Dienst stelt meerdere malen vast dat de verzeke- ringsonderneming in de feiten geleid wordt door slechts één persoon en dat er slechts om reglementair redenen een tweede persoon wordt vermeld als lid van de effectieve leiding. Deze tweede persoon heeft echter geen daadwerkelijke bevoegdheid, wordt meestal ook niet betrokken bij het uitstippelen van het beleid en is in vele gevallen zelfs niet op de hoogte van de doelstellingen van het gevoerde beleid. Vanzelfsprekend aanvaardt de Dienst derge- lijke situaties niet. Hij vraagt de betrokken ondernemingen om dit te verhelpen en wijst de tweede persoon van de effectieve leiding op zijn verantwoordelijkheid die hij/zij loopt door het niet daadwerkelijk uitoefenen van zijn/haar taak als lid van de effectieve leiding.
In het kader van het toezicht op de organisatie heeft de Dienst in de loop van 2002 bij vier verzekeringsondernemingen gevraagd om de effectieve leiding te vervangen, waartoe de betrokken ondernemingen ook zijn overgegaan.
De Dienst heeft de vraag behandeld van een verzekeringsonderneming om een rechtsper- soon als lid van de effectieve leiding of directiecomité te mogen aanstellen. De Dienst is bij zijn vroeger standpunt gebleven (zie jaarverslag 1998-1999, punt 7, blz. 95) en heeft deze vraag niet ingewilligd. Het gaat om een beslissing van vóór de wetswijziging.
Naast de werking van de bestuursorganen, wijdt de Dienst ook veel aandacht aan het uitbouwen door de verzekeringsondernemingen van een behoorlijk systeem van interne controle en een interne audit dienst. Daarom heeft de Dienst in de loop van 2002 aan elke verzekeringsonderneming gevraagd de identiteit van haar interne auditor en een kopie van haar auditcharter en de jaarplanning van de interne audit voor het jaar 2002 over te maken. De voorwaarde dat de interne auditor op geen enkele wijze mag betrokken worden bij het operationele gebeuren, stelt bij sommige ondernemingen problemen. De Dienst houdt echter vast aan het principe dat de interne auditor onafhankelijk moet zijn en niet betrokken mag worden bij het operationeel gebeuren van de betrokken onderneming. De onderne- mingen hebben zich geschikt naar deze eis.
e. Erkende commissarissen
Wat betreft de samenwerking met de erkende commissarissen heeft de Dienst in meerdere dossiers een behoorlijke medewerking verkregen van de erkende commissaris. Toch moet de Dienst er bij sommige erkende commissarissen nog op wijze dat hun taak verder gaat dan deze opgelegd door het wetboek van vennootschappen. De Dienst moet regelmatig aan de erkende commissarissen bijkomende inlichtingen vragen en ook stelt hij vast dat slechts een beperkt aantal erkende commissarissen uit eigen beweging contact opnemen om problemen van de betrokken verzekeringsonderneming te komen melden of toelichten.
De Dienst heeft in de loop van 2002 drie erkende commissarissen op ernstige tekortko- mingen in de uitoefening van hun mandaat gewezen. De belangrijkste vastgestelde tekort- komingen betreffen : de waarderingsregels, de organisatie zowel adminstratief als boek- houdkundig en het bijhouden van het register van de doorlopende inventaris van dekkingswaarden. In het bijzonder heeft de Dienst vastgesteld dat het uiterst moeizaam is om te achterhalen welke criteria de ondernemingen gebruikt hebben voor de waardering van de elementen van de jaarrekening zoals inzake het boeken van duurzame waardever- minderingen op effecten. Ook het melden van organisatorische moeilijkheden bij de betrokken ondernemingen is een onderwerp dat eerder stiefmoederlijk wordt behandeld door de erkende commissarissen. Het nazicht dat het register van de doorlopende inventaris van de dekkingswaarden overeenkomstig de reglementering wordt bijgehouden, wordt door de Dienst aanzien als één van de zeer belangrijke opdrachten voor de erkende commis- sarissen daar hierop het voorrecht van de verzekeringsnemers en de schadelijders op de dekkingswaarden stoelt.
C. DE JURIDISCHE ASPECTEN
1. De Belgische wetgeving
In 2002 werden in verschillende domeinen waarvoor de Dienst bevoegd is wetgevende teksten en reglementeringen aangenomen.
De structuur van de toezichthouders van de financiële diensten werd hervormd en de weg is open voor een toenadering tussen de Controledienst voor de Verzekeringen en de Commissie voor het Bank- en Financiewezen. Terzelfdertijd werden ook de beroepsmogelijk- heden tegen beslissingen van beide instellingen aangepast en eenvormig gemaakt.
De regels die van toepassing zijn op de verplichte BA-motorrijtuigenverzekering werden gewijzigd en ondermeer aangevuld met een aantal bepalingen ter omzetting van de “vierde richtlijn auto”.
Eind 2002 werd de hervorming van het vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen als onderdeel van een programmawet goedgekeurd. De hervorming van de aanvullende pensioenen voor de werknemers wordt tegen begin 2003 verwacht.
a. Hervorming Financieel toezicht
Een eerste wet van 2 augustus 2002 hervormt op een grondige wijze het toezicht op de financiële markten en de financiële instellingen 5.
In het kader daarvan werd het institutioneel en organisatorisch kader van de Commissie voor het Bank en Financiewezen (CBF) en de Controledienst voor de Verzekeringen in belangrijke mate gewijzigd en op elkaar afgestemd. Evenzo werd in een toenadering voorzien tussen beide instellingen onderling en t.a.v. de Nationale Bank van België.
Bij een tweede wet van dezelfde datum werden de verhaalmiddelen tegen de beslissingen van de Controledienst en van de CBF geharmoniseerd 6.
5 Wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten (B.S. van 4 september 2002).
6 Wet van 2 augustus 2002 tot aanvulling, inzake de verhaalmiddelen tegen de beslissingen van de minister, de CBF, de CDV en de marktondernemingen, alsook inzake de tussenkomst van de CBF en van de CDV voor de strafgerechten, van de wet van 2 augustus 2002 betreffende het toezicht op de financiële sector en de financiële diensten en tot wijziging van verschillende andere wetsbepalingen (B.S. van 4 september 2002).
b. BA-motorrijtuigenverzekering
1. Minimumtarief - Bonus-malus 7
Volgens de interpretatieve Mededeling van de Europese Commissie inzake het vrij verrichten van diensten en het algemeen belang in het verzekeringsbedrijf, was de handhaving van een verplicht tariferingsmechanisme in strijd met de Derde Verzekeringsrichtlijnen.
Voor België had dat als gevolg dat enerzijds de regels inzake het minimumtarief en ander- zijds het verplichte a posteriori personalisatiestelsel, beter bekend onder de naam “bonus- malus”, dienden te verdwijnen.
De opheffing van het verplichte bonus-malusstelsel betekent evenwel niet dat de verzeke- ringsondernemingen de premies niet meer zullen kunnen differentiëren in functie van de werkelijke schadefrequentie van hun verzekerden. Wel wordt terzake aan de ondernemingen een grotere vrijheid toegekend.
De nieuwe regeling voorziet in een informatieverplichting t.a.v. de verzekeringsnemer. Ener- zijds moet de verzekeringsonderneming hem inlichten over het aangewende mechanisme. Anderzijds wordt in een minimuminformatie over de schadefrequentie voorzien in de gevallen dat de verzekeringnemer van verzekeraar wenst te veranderen.
2. Wet “Monfils” 8,
De wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen werd in de loop van 2002 tweemaal gewijzigd. Een eerste maal door de wet “Monfils”, die wijzigingen van diverse aard heeft aangebracht en een tweede maal in het kader van de omzetting van de vierde richtlijn auto.
De wet “Monfils” richt het langverwachte en reeds druk bediscussieerde Tariferingsbureau op in de schoot van het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds dat de huidige pool voor zware risico’s zal vervangen. Dat bureau, paritair samengesteld uit vertegenwoordigers van de verbruikers en van de verzekeraars zal een tarifering uitwerken voor die risico’s waarvoor op de markt geen dekking meer kan worden gevonden tenzij tegen een zeer hoge premie. Het effectief verzekeren van die risico’s zal door de verzekeringsmaatschappijen zelf gebeuren. De resultaten van het beheer van dit soort risico’s zullen echter globaal over de volledige autoverzekeringsmarkt worden verspreid.
Vooraleer het Tariferingsbureau effectief van start zal kunnen gaan dienen nog verschillende punten geregeld te worden, o.a. de samenstelling van het bureau en een aantal technische regels inzake het beheer van die risico’s.
Naast de oprichting van het Tariferingsbureau voert de wet een regeling in ter bestrijding van de steeds groter wordende plaag van de niet-verzekering. Het Waarborgfonds wordt ook hier een rol toegekend in de opsporing van niet-verzekerde chauffeurs.
Tenslotte worden de regels inzake opzegging van verzekeringsovereenkomsten na schade gewijzigd. De verlenging van de opzegtermijnen zou het zoeken naar een nieuwe verzeke- raar moeten vergemakkelijken.
7 Koninklijk besluit van 16 januari 2002 tot wijziging van het koninklijk besluit van 22 februari 1991 houdende algemeen regle- ment betreffende de controle op de verzekeringsondernemingen en van het koninklijk besluit van 14 december 1992 betreffende de modelovereenkomst voor verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (B.S. van 14 februari 2002)
8 Wet van 2 augustus 2002 tot wijziging van de wet van 21 november 1989 betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverze- kering inzake motorrijtuigen en tot wijziging van de artikelen 29 en 31 van de wet van 25 juni 1992 op de landverzekerings- overeenkomst (B.S. van 30 augustus 2002).
Ter omzetting van de “vierde richtlijn auto” werden een aantal nieuwe bepalingen aan de wet van 1989 toegevoegd.
Voor een bespreking van de richtlijn zelf wordt verwezen naar het jaarverslag 1999-2000 van de Controledienst.
De richtlijn beperkt zich tot het opleggen van een aantal nieuwe verplichtingen aan de verzekeringsondernemingen met betrekking tot verkeersongevallen die zich voordoen buiten de lidstaat van woonplaats van het slachtoffer. In de Belgische wetgeving werd aan die nieuwe regels een ruimer toepassingsveld toegekend : ze zijn met name ook van toepas- sing bij ongevallen die zich in België voordoen met Belgische slachtoffers. Op die manier kunnen Belgische slachtoffers van verkeersongevallen in België ook genieten van de nieuwe waarborgen, bv. voor wat betreft vergoedingstermijnen.
Teneinde de afwikkeling van schadegevallen te vergemakkelijken verplicht de wet voortaan dat elke verzekeringsonderneming een “schaderegelaar” moet aanwijzen in alle andere lidstaten van de Europese Ruimte. De schaderegelaar vergaart alle nodige inlichtingen met betrekking tot vorderingen en kan de onderneming vertegenwoordigen ten aanzien van de schadelijders, ook voor de rechter.
De wet bevat ook een gedetailleerde regeling inzake te volgen vergoedingstermijnen, die gepaard gaat met een aantal sancties.
De taken van het in de richtlijn genoemde “voorlichtingscentrum” en “schadevergoedings- orgaan” worden toevertrouwd aan het Gemeenschappelijk Motorwaarborgfonds. Sinds 1997 is het Fonds reeds belast met het bijhouden van registers met een aantal gegevens over autoverzekeringen zodat het die nieuwe taken als “voorlichtingscentrum” zonder veel problemen zal kunnen uitoefenen.
Ook de taken van het “schadevergoedingsorgaan” liggen in de lijn van hetgeen het Motor- waarborgfonds nu reeds doet. Het moet ervoor zorgen dat het slachtoffer zijn schadever- goeding zo snel mogelijk kan bekomen, zelfs indien de verzekeraar van de aansprakelijke hem zijn medewerking onthoudt.
c. Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx 00
Tengevolge van de aanpassing in 2001 van de Belgische wetgeving inzake arbeidsongeval- lenverzekering werd de controlewet van toepassing voor wat betreft het prudentieel toezicht op de arbeidsongevallenverzekeraars en werd dat toezicht toevertrouwd aan de Dienst.
Een aantal bepalingen van het algemeen reglement dienden echter nog te worden aange- past aan die nieuwe situatie. Zo was het ondermeer wenselijk in een afzonderlijk beheer “arbeidsongevallen” te voorzien. Verder werden ook een aantal eerder technische kwesties geregeld en werd de voorgeschreven inhoud van het toelatingsdossier uitgebreid.
Tenslotte was het ook noodzakelijk het koninklijk besluit betreffende de jaarrekeningen aan te passen.
9 Wet van 22 augustus 2002 houdende diverse bepalingen betreffende de verplichte aansprakelijkheidsverzekering inzake motorrijtuigen (B.S. van 17 september 2002).
10 Koninklijk besluit van 16 januari 2002 tot wijziging, wat de arbeidsongevallenverzekeringen betreft, van het koninklijk besluit van 22 februari 1991 houdende algemeen reglement betreffende de controle op de verzekeringsondernemingen en het koninklijk besluit van 17 november 1994 betreffende de jaarrekening van verzekeringsondernemingen (B.S. van 14 februari 2002).
d. Vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen 11
Net als voor de werknemers (wetsontwerp inzake de aanvullende pensioenen, waarvan de goedkeuring in de loop van de eerste maanden van 2003 wordt verwacht) werd de wette- lijke regeling betreffende het aanvullend pensioen voor zelfstandigen volledig hervormd.
Deze hervorming streeft ernaar om ook voor zelfstandigen de opbouw van een aanvullende pensioen te democratiseren door de toetreding tot de aanvullende sociale pensioenovereen- komsten aan te moedigen en de actueel bestaande verschillende regimes inzake aanvullend pensioen te harmoniseren. Daarbij heeft de wetgever erover gewaakt dat de huidige regimes voor bepaalde beroepsgroepen niet in het gedrang worden gebracht.
Vandaag kunnen de zelfstandigen enkel toetreden tot het VAPZ (vrij aanvullend pensioen voor zelfstandigen) via de sociale verzekeringskassen, terwijl voor een aantal specifieke beroepsgroepen (geneesheren, tandartsen, apothekers, notarissen, advocaten en gerechts- deurwaarders) zowel het VAPZ als hun eigen voordelige regeling openstaat. Die verschil- lende regimes worden nu geharmoniseerd en in éénzelfde wettelijk kader ondergebracht.
Net als vandaag gebeurt de opbouw van een aanvullend pensioen op vrijwillige basis : de zelfstandige wordt niet verplicht een pensioenovereenkomst te sluiten, noch de bijdragen gedurende zijn gehele loopbaan te storten. Hij heeft de vrije keuze tussen het aangaan van een gewone pensioenovereenkomst of van een sociale pensioenovereenkomst. Aan de sociale pensioenovereenkomst dient een solidariteitsstelsel te zijn verbonden. Het luik solida- riteit maakt integraal deel uit van de pensioenovereenkomst zodat de voordelige fiscale behandeling ook voor dit luik geldt.
Net als in het kader van de tweede pensioenpijler voor de werknemers wordt ook hier een zekere garantie ingebouwd: bij pensionering heeft de aangeslotene recht op het deel van de gedane stortingen dat niet werd verbruikt voor de dekking van het overlijdensrisico vóór pensionering en voor de solidariteitsprestaties. Deze waarborg wordt verstrekt door de pensioeninstelling.
Aangezien een aantal uitvoeringsbesluiten nog dienen te worden uitgewerkt, treedt de nieuwe regeling pas op 1 januari 2004 in werking.
Die uitvoeringsbesluiten hebben niet enkel betrekking op het sociale luik. Ook op pruden- tieel vlak zal het toepassingsgebied van de controlewet van 9 juli 1975 moeten worden uitgebreid tot alle aanvullende pensioenkassen voor zelfstandigen.
11 Programmawet van 24 december 2002 (titel II, hoofdstuk 1, afdeling 4 betreffende de aanvullende pensioenen voor zelfstan- digen) (B.S. van 31 december 2002).
2. De Europese wetgeving
a. Solvabiliteitsmarge 12 13
Twee nieuwe Europese richtlijnen, één voor leven en één voor niet-leven voeren wijzigingen door aan de regels inzake de solvabiliteitsmarge. Het gaat om minimumvereisten. De lidstaten kunnen bijgevolg strengere regels opleggen. De belangrijkste nieuwigheden worden hierna samengevat.
Een aantal wijzigingen betreffen de elementen die kunnen worden aangevoerd om de solva- biliteitsmarge samen te stellen. Zo wordt het fonds voor toekomstige toewijzingen of de winstreserves aanvaard als element van de solvabiliteitsmarge. Een aantal elementen worden niet langer aanvaard of worden afgebouwd (latente meerwaarden door overschatting van het passief, suppletiebijdragen, toekomstige winsten). Andere elementen worden beperkt zoals het niet-volstorte gedeelte van het kapitaal.
Ook aan de berekening van de samen te stellen marge worden een aantal aanpassingen doorgevoerd. Voor de takken 11, 12 en 13 wordt zowel het premie-incasso als de schadelast met 50% verhoogd. De basisbedragen waarop het kleinste percentage wordt berekend wordt opgetrokken tot 50 miljoen euro voor de premies en tot 35 miljoen euro voor de schaden (momenteel 10 miljoen en 7 miljoen euro). De vereiste solvabiliteitsmarge mag niet meer dalen tegenover het vorige boekjaar dan verhoudingsgewijs met de evolutie van de technische voorzieningen voor te betalen schaden.
Voor de activiteit levensverzekeringen kan als nieuw worden aangemerkt dat ook voor producten verbonden met beleggingsfondsen een beperkte vereiste solvabiliteitsmarge moet worden samengesteld wanneer de beheerskosten binnen een periode van vijf jaar of minder kunnen worden aangepast.
Verder worden een aantal absolute minima van het waarborgfonds verhoogd. Enkel voor tak 17, rechtsbijstand, is de verhoging belangrijk te noemen, namelijk van 625 duizend euro tot 2 miljoen euro. De minima worden ook gekoppeld aan het indexcijfer van de Europese consumptieprijzen.
De controleoverheden worden bijkomende macht toegekend om preventief op te treden wanneer zij van oordeel zijn dat de rechten van verzekeringsnemers of verzekerden in het gedrang komen. Zo kan een financieel saneringsplan worden geëist, zelfs wanneer strikt genomen aan de vereisten van de solvabiliteitsmarge is voldaan. Ook kan anticipatief een bijkomende vereiste solvabiliteitsmarge worden geëist, wanneer naar de toekomst toe moei- lijkheden op dit vlak kunnen worden vermoed. Tevens kan men alle elementen die opge- nomen worden in de beschikbare solvabiliteitsmarge lager waarderen. Tenslotte kan ook de kwaliteit van de herverzekering en herverzekeraars in aanmerking worden genomen bij het bepalen van de marge.
In de richtlijnen is in een overgangsperiode van maximum 7 jaar voorzien. De lidstaten kunnen die termijn wel verkorten.
Deze richtlijnen moeten uiterlijk tegen 20 september 2003 omgezet worden in de Belgische wetgeving en in werking treden voor de controle van de jaarrekeningen die op 1 januari 2004 of in de loop van 2004 aanvangen.
12 Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad van 5 maart 2002 tot wijziging van Richtlijn 79/267/EEG van de Raad op het gebied van de solvabiliteitsmargevereisten voor levensverzekeringsondernemingen (2002/12/EG) (PB L77/11 van 20 maart 2002).
13 Richtlijn van het Europees Parlement en de Raad van 5 maart 2002 tot wijziging van Richtlijn 73/239/EEG van de Raad op het gebied van de solvabiliteitsmargevereisten voor schadeverzekeringsondernemingen (2002/13/EG) (PB L77/17 van 20 maart 2002).
b. Verkoop op afstand van financiële diensten 14
Financiële diensten zijn omwille van hun immaterieel karakter bijzonder geschikt voor verkoop op afstand. Naast het invoeren van een wettelijk kader, beoogt de richtlijn via beschermende maatregelen het vertrouwen van de consument in het gebruik van nieuwe technieken voor het kopen op afstand, zoals de elektronische handel, te versterken.
Een overeenkomst op afstand wordt gekenmerkt door het gebruik van technieken voor communicatie op afstand (briefwisseling, telefoon, fax, internet, ...) en het feit dat de aanbieder en de consument niet gelijktijdig aanwezig zijn
De richtlijn bevat een aantal minimumvereisten die er moeten voor zorgen dat de consu- ment voldoende wordt ingelicht over de dienst, zowel vóór het sluiten van de overeenkomst als tijdens de looptijd ervan. Naast die minimumvereisten blijven de informatievereisten die in de bijzondere verzekeringsrichtlijnen zijn voorzien, onverkort van toepassing.
Verder wordt in een herroepingsrecht voorzien : de verbruiker beschikt over 14 dagen voor schadeverzekeringen en 30 dagen voor levensverzekeringen om zonder vergoeding of opgave van redenen het contract te herroepen. De richtlijn kent dat recht wel niet toe in enkele specifieke gevallen zoals bijvoorbeeld reis- en bagageverzekeringen.
In de richtlijn worden ten slotte een aantal maatregelen voorzien om de verbruiker te beschermen tegen ongevraagde diensten of mededelingen.
De richtlijn moet zijn omgezet in Belgisch recht tegen 9 oktober 2004.
c. Levensverzekering 15
In deze coördinatierichtlijn werden alle geldende richtlijnen, ook de nieuwe i.v.m. de solva- biliteitsmarge (zie onder punt a)) samengebracht. De richtlijn kadert in het streven van de Europese Commissie naar een vereenvoudiging van de Europese wetgeving.
De richtlijn zou dan ook de Europese reglementering inzake levensverzekeringen doorzich- tiger, coherenter, begrijpelijker en makkelijker toepasbaar moeten maken.
Een gelijkaardige richtlijn mag ook verwacht worden voor de wetgeving inzake de niet- levensverzekeringen.
14 Richtlijn 2002/65/EG van het Europees Parlement en de Raad van 23 september 2002 betreffende de verkoop op afstand van financiële diensten aan consumenten en tot wijziging van de Richtlijnen 90/619/EEG, 97/7/EG en 98/27/EG van de Raad (PB L271/16 van 9 oktober 2002).
15 Richtlijn 2002/83/EG van het Europees Parlement en de Raad van 5 november 2002 betreffende levensverzekering (PB L345/1 van 19 december 2002).
Op 30 september 2002 heeft de Raad van Ministers van de Europese Gemeenschap de Richt- lijn betreffende verzekeringsbemiddeling goedgekeurd.
De nieuwe Richtlijn vervangt de Richtlijn van de Raad van 13 december 1976 houdende maatregelen ter bevordering van de daadwerkelijke uitoefening van het recht van vestiging en het vrij verrichten van diensten voor de werkzaamheden van verzekeringsagent en assu- rantiemakelaar en houdende met name overgangsmaatregelen voor deze werkzaamheden.
Deze Richtlijn heeft de grondslagen gelegd voor het vrij verkeer van verzekeringstussenper- sonen binnen Europa.
De nieuwe Richtlijn biedt de mogelijkheid om deze vrijheid verder te realiseren.
Het is vooral ten tijde van het Belgisch voorzitterschap van de Europese Raad dat de werk- zaamheden ter voltooiïng van de Richtlijn de meeste vooruitgang hebben geboekt. De huidige Belgische wetgeving terzake staat in feite veel verder dan deze van de overige lidstaten. De Belgische ervaring op het domein van de toegang tot het beroep van verzeke- ringstussenpersoon heeft aldus de Europese wetgever kunnen inspireren.
De Richtlijn keurt het principe van de inschrijving in een register goed en dit met het oog op de toegang tot het beroep van verzekeringsbemiddelaar. Dit register wordt bijgehouden door de bevoegde autoriteit van de lidstaat van herkomst. Deze laatste kan zich laten bijs- taan door de beroepsorganisaties aan wie zij de nodige bevoegdheden terzake verleent.
De personen welke advies geven inzake verzekeringen zonder daarbij tot de sluiting van een verzekeringsovereenkomst over te gaan en de personen welke een andere hoofdberoeps- werkzaamheid hebben dan verzekeringsbemiddeling en waarvan de overeenkomsten die zij te koop aanbieden voldoen aan de voorwaarden opgesomd in artikel 1 van de Richtlijn, vallen buiten het toepassingsgebied van de Richtlijn.
Om ingeschreven te worden, dient de tussenpersoon te voldoen aan de voorwaarden inzake beroepskennis, betrouwbaarheid en vereiste financiële draagkracht. Hij dient een beroeps- aansprakelijkheidsverzekering te onderschrijven. Het is elke lidstaat toegelaten om strengere regels uit te vaardigen dan deze vermeld in de Richtlijn.
De Richtlijn voorziet in een systeem van kennisgeving van vestiging en vrije dienstverrichting in een andere lidstaat.
Aan het niet naleven van de verplichtingen welke voortvloeien uit de Richtlijn zijn sancties verbonden.
De lidstaten wisselen informatie uit in verband met de verzekeringstussenpersonen en leggen de procedures vast in verband met het indienen van klachten tegen deze tussenper- sonen.
De lidstaten moedigen tevens de invoering van procedures voor buitengerechtelijke geschil- lenbeslechting aan.
De verzekeringstussenpersoon is ertoe gehouden om, voor de sluiting van een eerste over- eenkomst, aan zijn klant alle informatie mee te delen waarvan sprake in artikel 12 van de Richtlijn.
16 Richtlijn 2002/92/EG van het Europees Parlement en de Raad van 9 december 2002 betreffende verzekeringsbemiddeling (PB L 9 van 15 januari 2003).