Pact Gezond Gewicht

Samenwerkingsovereenkomst focusbuurt Geuzenveld

(aanvulling samenwerkingsovereenkomst Slotermeer)

Oktober 2016

Verklaring van gebruikte afkortingen

AAGG Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst

JGZ Jeugdgezondheidszorg

LEFF Lifestyle Energy Fun & Friends

OKA Ouder- en kindadviseur

OKC Ouder- en kindcentrum

OKT Ouder- en kindteam

VVE Voor- en vroegschoolse educatie

Aanleiding

In Amsterdam is ongeveer 1 op de 5 kinderen te zwaar. Overgewicht heeft ernstige gevolgen voor hun lichamelijke en psychosociale gezondheid. Circa

2.300 kinderen kampen zelfs met morbide obesitas. De gemeente neemt de regie om daarmee de strijd aan te gaan, met als missie om in 2033 alle Amster- damse kinderen op een gezond gewicht te krijgen.

De basis voor de komende periode is gelegd in het programmaplan Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) 2015-2018. Het gaat daarin om

een integrale aanpak, die de betrokken ouders aan- spreekt op hun verantwoordelijkheid en hen onder- steunt in het veranderen van de leefstijl van het gezin.

Pact

Om het programma handen en voeten te geven werd in 2013 het Pact Gezond Gewicht ondertekend door de gemeente, Zilveren Kruis en ruim twintig koepelorganisaties op het gebied van welzijn, zorg, civil society en sport. In het Pact worden landelijke zorgstandaarden en richtlijnen voor kinderen met ongezond gewicht vertaald naar de Amsterdamse context. De ondertekenaars streven ernaar om een sluitende keten van signalering, ondersteuning en zorg te bieden, waarin kinderen met (ernstig) overge- wicht in zicht blijven. Dat maakt het mogelijk om hen

langdurige ondersteuning te bieden; lang genoeg om hun leefstijl te veranderen en dat vol te houden.

Focuswijk Geuzenveld

De AAGG is gestart in 5 focuswijken. In Slotermeer is in december 2015 het Pact ondertekend. Nu zal de aangrenzende wijk Geuzenveld ook het Pact Gezond Gewicht ondertekenen. Uit de meest recente cijfers over de focuswijk Geuzenveld, in stadsdeel Nieuw- West, blijkt dat overgewicht en obesitas bij kinderen een groot probleem zijn. Zorg- en welzijnsprofes- sionals krijgen in grote mate met deze doelgroep

te maken. Er vinden al veel goede initiatieven en activiteiten plaats. De kwaliteit, samenwerking en gezamenlijke aanpak kan echter nog sterker en beter. Aangezien veel partners uit Geuzenveld ook al in Slotermeer werkzaam zijn, is het Pact Gezond Gewicht Geuzenveld een aanvulling op het Pact Gezond Gewicht Slotermeer. Alleen de nieuwe part- ners zijn hierin opgenomen.

De combinatie van voeding, opvoeding, slaap, bewegen en psychosociale factoren als oorzaak van overgewicht en obesitas vraagt om een holistische aanpak van alle partijen in de keten. Naast Gemeente

Amsterdam en Zilveren Kruis zijn ook de welzijnspart- ners, school en buurt nodig om overgewicht aan te pakken en een bijdrage te leveren aan het stimuleren van gedragsverandering.

In een probleemanalyse van Xxxxxxxxxx herkennen alle partners dat de grootste aandachtspunten zijn:

• Een betere samenwerking tussen kinderarts/ huisarts/OKA JGZ, waarbij juiste nazorg aandacht verdient;

• Er is behoefte aan betere samenwerkingsafspraken tussen netwerkpartners en een eenduidige aanpak;

• De informatie uitwisseling tussen buurtpartners kan beter, zodat gezamenlijk kansen en knelpunten kunnen worden gesignaleerd en partners elkaar versterken;

• De kwaliteit en kwantiteit van de nazorg is nog onvoldoende;

• Het gaat om veelomvattende problematiek die integraal moet worden aangepakt;

• Een bepaalde mate van overgewicht en het serveren van veel eten wordt in sommige culturen als rijkdom ervaren. De voeding is vaak vet en calorierijk en hoort bij het gastvrij zijn;

• Opvoeding is een groot aandachtspunt; het is essentieel in de aanpak van het probleem;

• Preventie en zorg moeten beiden van hoge kwaliteit zijn en hand in hand gaan;

• Een duidelijk overzicht van aanbod voor kinderen met overgewicht en obesitas en hun ouders moet aanwezig zijn.

Samenwerkingsovereenkomst

Met betrekking tot de aanpak van kinderen met overgewicht en obesitas in Geuzenveld komen ondergetekenden (hierna: partners) het volgende overeen:

1. Partners leveren actief een bijdrage aan het vormgeven van hun concrete rol in de keten. Samen werken ze eraan:

Kinderen met overgewicht en obesitas in Geuzen- veld op gezonder gewicht te krijgen. Dit gebeurt door:

• Duidelijke taakverdeling tussen de partners in de keten;

• Het belang van een gezonde leefstijl uitdragen;

• Afspraken over verwijzen, overdracht en terug- koppeling;

• Altijd contact te zoeken met de OKA JGZ als centrale zorgverlener;

• Juiste zorg op de juiste plek: zinnige en zuinige zorg inzetten. Partners weten welk lokaal aanbod er is, voor wie het is en via welke weg ouders en kinderen kunnen deelnemen;

• Inzet op het verbeteren van het aanbod in de wijk en daarbij samen te werken met nieuw zorgaanbod zoals Triple P Lifestyle en LEFF.

Waarbij het gewenste resultaat is:

• Meer kinderen met een gezonder gewicht en een gezondere leefstijl;

• Kinderen/ gezinnen/ aanstaande moeders komen eerder in beeld en blijven in beeld;

• Continue verbetering van preventieve activitei- ten en zorgaanbod (kwantitatief en kwalitatief);

• Er is voldoende aanbod en het aanbod is goed ingezet;

• Kinderen/ gezinnen krijgen passend aanbod.

2. Organisatie en werkwijze netwerk ketenzorg Geuzenveld:

• De deelnemende organisaties nemen hun concrete inzet voor de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht op in hun eigen werkzaamheden/werk- plan voor 2016, 2017 en daarna;

• 2 à 3 keer per jaar vanaf najaar 2016: bijeenkomst met (een afvaardiging van) huisartsen, kinder- artsen, jeugdgezondheidszorg, fysio’s en diëtisten. Hierin worden de werkafspraken en doelstellingen gemonitord, geëvalueerd en aangescherpt. Tevens worden andere mogelijke interessante onderwerpen

m.b.t. overgewicht en obesitas behandeld. De andere netwerkpartners worden hier ook voor uitgenodigd om elkaar te informeren en samen- werking te versterken.

• In 2016 neemt de implementatiemanager het initiatief voor deze bijeenkomsten. Ten aanzien van het netwerk draagt deze zorg voor de in- houdelijke- en procesbegeleiding, advisering, in opdracht van de AAGG.

• Eind 2016 is duidelijk hoe vervolg gegeven gaat worden aan deze bijeenkomsten. Dit wordt bepaald in samenwerking met het OKT.

3. Dat onderstaande partners op de volgende wijze bijdragen:

Gemeente Amsterdam

Het college van B&W heeft het programmaplan Amsterdamse Aanpak Gezond gewicht 2015-2018 vastgesteld. Het programma wil bevorderen dat een

gezonde leefstijl onderdeel wordt van het dagelijks functioneren van kinderen, ouders en professionals. Een van de belangrijkste onderdelen van de AAGG is het Pact Gezond Gewicht, waarvan de gemeen- te en Zilveren Kruis trekker zijn. Het Pact wordt in nauwe samenhang met andere AAGG onderdelen

uitgevoerd, waaronder gezonde omgeving, actieplan de 1e 1000 dagen aanpak, de scholenaanpak en de buurt- en community-aanpak.

Inspanningen gemeente Amsterdam (middels de AAGG) 2016-2017:

• Amsterdam is door VWS en C4O aangewezen als koploper-proeftuin ketenzorg voor kinderen over- gewicht en obesitas. Dit betekent onder andere dat:

• De landelijk beschikbare expertise en ontwik- kelde toolbox stedelijk en lokaal benut kunnen worden;

• Ervaringen en good practises worden gedeeld en opgehaald in de learning community;

• Inhoudelijke doorontwikkeling van onderdelen van en/of tools ten behoeve van het Pact Gezond Gewicht;

• De nog te ontwikkelen Keten Monitoring en Evaluatie instrumenten (op effect-, procesevalu- atie- en ketenontwikkeling indicatoren) in lokale pactnetwerken benut gaan worden om de sterkte en resultaten van het netwerk in beeld te brengen en indien nodig te versterken;

• Invloed op landelijke discussies en landelijke borging van de gezamenlijke visie ten aanzien van ketenaanpak in onder andere zorgstandaar- den, relevante richtlijnen en aanpassingen van curricula van relevante opleidingen en (bij/na) scholingen.

• De gemeente is medeverantwoordelijk voor pas- send aanbod voor kinderen met overgewicht en hun ouders. Een resultaat daarvan is dat onder- steuning en zorg gericht op beweegstimulering, (gedragsverandering op gebied van) voeding en slapen, opvoedvoeding/systeem en psychosociaal worden ingekocht. Zo worden onder andere LEFF, SimpelFit, Wat werkt voor jou?, Triple P Lifestyle en een Maatje meer voor een maatje minder uitge- voerd. Gedurende 2017 evalueren we doorlopend en sturen we op kwaliteitsverbetering van de aangeboden ondersteuning en zorg;

• De gemeente draagt medeverantwoordelijkheid

voor de koppeling tussen aanbod gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet, vanuit de Jeugd- wet en vanuit AAGG en de juiste inzet en afstem- ming tussen verschillende interventies.

Voor het totaal overzicht van inspanningen verwijzen wij u naar het programmaplan 2015-2018 en het bijbehorende uitvoeringsplan. Beiden zijn te vinden op de website van de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht.

Jump-in is een preventief programma dat onder- deel uitmaakt van de scholenaanpak van de AAGG. Het helpt scholen de Amsterdamse doelen Gezond

Gewicht te bereiken. Deze doelen hebben betrekking op het voedingsbeleid, het sport- en beweegaanbod, de zorgstructuur en ouderbetrokkenheid. Jump-in zet een gezonde leefstijl rondom de school permanent op de agenda en zorgt voor voldoende gymles en buitenspelen. Daarnaast heeft Jump-in een belang- rijke rol in het signaleren van overgewicht, door een extra weeg- en meetmoment in groep 4, uitgevoerd door de JGZ. Bij overgewicht wordt contact gelegd met de OKA JGZ van de school voor een Leef & Actieplan en verdere begeleiding. Ook kan met Jump-in worden samengewerkt in de nazorg na een interventie. Daarnaast kan Gym+, naschoolse sport

of motorische remedial teaching worden ingezet.

De Adviseur Gezondheid en Leefstijl en de Sport- makelaar van Jump-in ondersteunen de scholen om de doelen te bereiken en werken nauw samen met de gymdocenten en intern begeleider van de desbetref- fende school. De inzet vanuit de AAGG gericht op kinderen op VVE’s (Vroeg- en Voorschoolse Educatie) is op dit moment in ontwikkeling en op een aantal pilot-locaties in uitvoering. Uitvoering start begin 2017.

Stadsdeel Nieuw-West

Het stadsdeel stimuleert een gezonde leefstijl, waar- onder sport en bewegen, bij alle inwoners in Nieuw- West. De medewerkers sportstimulering zorgen voor informatie over regulier sportaanbod, en organiseren wijksport, sportverenigingen in de wijk en onder-

en naschoolse activiteiten op scholen. De ketenpart- ners worden geïnformeerd over het beweegaanbod. Ouders worden gestimuleerd om zelf en hun kinderen structureel te laten deelnemen aan sport- en beweeg- aanbod.

Daarnaast heeft het stadsdeel een buurtmanager aangesteld die collega’s, bewoners en partners in de focusbuurt informeert over de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht én enthousiasmeert om vanuit hun eigen rol daaraan bij te dragen. Tevens bewaakt de buurtmanager dat de inspanningen in de focusbuurt een integraal geheel zijn.

Inspanningen 2016-2017:

• Het stadsdeel zorgt voor de verbinding tussen het stedelijk programma en de lokale wijkdynamiek;

• Het stadsdeel signaleert kansen en verbeterpunten van stedelijke en lokale inspanningen in de wijk op het gebied van gezond gewicht, Gezonde Leef- stijl en onderneemt hier, in samenwerking met de AAGG, actie op;

• Samenwerking tussen buurtpartners en zorgpart- ners stimuleren en faciliteren. Met als resultaat het versterken van het preventief aanbod in de wijk;

• Het inzichtelijk maken van buurtontwikkelingen en preventieve initiatieven voor zorgpartners zodat zij bewoners als aanvulling op het zorgaanbod over deze laagdrempelige netwerken/ initiatieven kunnen informeren;

• Een laagdrempelig sportaanbod voor de doel- groep 12- in de focusbuurt creëren;

• Alle Gym+ docenten kennen het sportaanbod in de focusbuurt en ondersteunen een warme over- dracht;

• De informatie over sportaanbod voor jeugd 12- is geactualiseerd en bekend bij de ketenpartners;

• Binnen de eigen activiteiten en evenementen is er aandacht voor het stimuleren van een gezonde leefstijl zoals water drinken en de gezonde voe- ding/traktaties;

• Het stadsdeel faciliteert bewoners en buurtpart- ners om vanuit hun eigen rol bij te dragen aan een gezonde leefstijl.

Ouder- en Kind Team (OKT)

Het ouder- en kindteam is een multidisciplinair samenwerkingsverband, dat verantwoordelijk is voor de zorg voor de jeugd binnen de wijk. Dus ook de zorg rondom overgewicht en obesitas. De ouder- en kindadviseurs bevinden zich op verschillende plek- ken in de wijk (school, VVE, OKC etc.) en er zitten uiteenlopende expertises in het team. Dat maakt het ouder- en kindteam zeer geschikt om gezinnen met overgewicht te helpen.

Inspanningen 2016-2017:

• Het OKT heeft kennis over gezonde leefstijl en de sociale kaart op dit gebied. Specifieke expertise op gebied van overgewicht en obesitas is in elk team aanwezig bij de OKA JGZ. Daarnaast is er specifieke expertise rondom cliënten met een licht verstandelijke beperking aanwezig bij de OKA’s jeugdzorg;

• De medewerkers van de OKT’s werken actief samen als er sprake is van ongezond gewicht. De OKA JGZ vervullen de rol van de centrale zorgverlener en werken nauw samen met

de OKA’s Jeugdhulp;

• Kinderen in beeld en centrale zorgverlener: Het OKT heeft alle kinderen in de leeftijd van 2 jaar t/m 18 jaar met obesitas graad II en III uit de wijk in beeld. Eind 2016 hebben allen een casemanager of centrale zorgverlener (OKA JGZ). De toegang tot de kinderarts, huisarts en jeugdarts verloopt

via de OKA JGZ. Waarbij de JGZ artsen en OKA JGZ werken volgens het Stedelijk verwijsschema jeugdarts/huisarts/kinderarts.

• Kinderen in de leeftijd 0 tot 18 jaar met obesitas graad 1 zijn in beeld en hebben in 2017 een centrale zorgverlener;

• Zoveel mogelijk kinderen in de leeftijd 2 tot 18 jaar met overgewicht zijn in beeld. Het OKT motiveert hen, geeft laagdrempelig advies op gebied van gezond leefstijl en verwijst indien nodig door;

• Het OKT kan zelf een aantal workshops / cursussen op gebied gezonde leefstijl uitvoeren. De AAGG

is de regisseur van dit aanbod en maakt met de OKT’s hier afspraken over.

Het OKT kan indien gewenst aanbod gezond gewicht uitvoeren in de wijk (bijvoorbeeld Triple P Lifestyle en het spreekuur “wat werkt voor jou”);

• De OKT’s en Jump-in maken afspraken over het zorgsysteem op school, het aanbieden van work- shops en de samenwerking binnen de verschillen- de fases van behandeling.

• De borging van de zorg en samenwerking rondom kinderen met overgewicht en obesitas in het regu- liere werk van het OKT.

Kinderobesitas Expertisecentrum Amsterdam (KOECA), VUmc, locatie Louwesweg

De kinderartsen en specialistisch verpleegkundige van het VUmc, locatie Louwesweg spreken af dat zij handelen conform het Stedelijk verwijsschema

jeugdarts/huisarts/kinderarts. Zij staan garant voor de continuïteit van zorg in de keten door laagdrempelig overleg met OKA-JGZ door middel van de gebrui- kelijke communicatie middelen maar ook “face to face” door aanwezigheid bij regio bijeenkomsten en casuïstiek besprekingen. Het KOECA en de OKA- JGZ zullen jaarlijks de samenwerking evalueren. Het KOECA is verantwoordelijk voor de screening, be- handeling en follow-up van de co-morbiditeit welke bij deze kinderen optreedt. Waarmee het een second

opinion functie heeft. Het heeft als doel deze zorg voor kinderen dicht bij huis te laten plaatsvinden. Het KOECA verwijst kinderen zonder co-morbiditeit laag- drempelig terug naar de OKA-JGZ en geeft advies voor de verdere behandeling. Als enige in de regio Noord-Holland heeft het KOECA de verwijsfunctie naar het 3e lijnscentrum voor klinische opname voor kinderen met obesitas; Heideheuvel. Daarmee heeft het KOECA een centrale rol in de gehele ketenzorg voor deze kinderen. Het KOECA participeert in wetenschappelijk onderzoek om de kennis over obesitas zorg voor kinderen te vergroten.

Veilig thuis

Veilig Thuis is er voor iedereen die direct of indirect te maken heeft met huiselijk geweld en kindermis- handeling.

Inspanningen 2016-2017:

• Indien de zorgen over het gezin zodanig zijn dat de veiligheid van het kind in gevaar is, er een ver- moeden is van kindermishandeling, dient overlegd te worden met Veilig Thuis.

• Bij gegronde vermoedens van kindermishande- ling waarbij de problematiek in het gezin nog niet geheel duidelijk is, is het nodig deze vermoedens te laten onderzoeken door Xxxxxx Xxxxx door in overleg met Xxxxxx Xxxxx een melding te doen.

• In uiterste gevallen, wanneer ouders niet in staat blijken om het belang van hun kind voorop te stellen, bij ernstige situaties van lichamelijke of pedagogische verwaarlozing of mishandeling, bij bijvoorbeeld morbide obesitas, kan Xxxxxx Xxxxx de regie in het gezin overdragen naar de Jeugd- bescherming.

• De Jeugdbescherming kan dan door middel van een gezinsmanager, met meer drang en dwang, stappen ondernemen in de hulpverlening in het gezin.

Rondom de Geboorte; (SAG) cursusaanbod pre en postnataal

Rondom de Geboorte ontwikkelt in 2016 in opdracht van de gemeente Amsterdam aanvullende prenatale voorlichting in de vorm van zowel een gratis be- weegaanbod en groepsvoorlichting voor zwangere vrouwen (en hun partner) met een lage sociaal econo- mische status.

Door in de ketenzorg rondom de geboorte samen te werken met verloskundigenpraktijken, huisartsen,

diëtisten, Jeugdgezondheidszorg, intermediairs in

de wijk en de 1ste Lijn Amsterdam wordt gezocht naar goede ingangen en werkwijzen. Visie en missie van de 1000 dagen aanpak en de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht worden omarmd en de krachten waar mogelijk gebundeld.

Inspanningen 2016:

• Zwangere vrouwen krijgen samen met hun partner vroeg in de zwangerschap van een verloskundige informatie over de eerste maanden. Veilige en ge- zonde voeding komt dan ook aan bod. (NB deze vroege voorlichting wordt vooralsnog in Noord, Nieuw West en Oost uitgevoerd en daar dus opge- nomen in de samenwerkingsovereenkomst.);

• Zwangere vrouwen krijgen samen met hun partner vroeg in de zwangerschap van een diëtiste informa- tie over gezond eten voor henzelf en voor de baby;

• Om de hele zwangerschap in beweging te blijven zijn er wekelijks gratis oefenlessen. Een deskundig oefentherapeut Mensendieck traint met de zwan- gere vrouwen de bekkenbodem- en buikspieren, leert hoe men het beste kan bukken en tillen en werkt aan de conditie;

• Na de bevalling oefenen pas bevallen vrouwen om bekkenbodem- en buikspieren weer in conditie te krijgen.

Oefentherapie Sloterplas

Oefentherapie Mensendieck is een laagdrempelige therapie. Oefentherapie Sloterplas begeleidt kinde- ren van 2-18 jaar bij het aanleren en behouden van een gunstig houdings-en bewegingspatroon. Op deze manier wordt er preventief en curatief gewerkt bij kinderen met overgewicht en bij gezond gewicht. Hierdoor worden klachten voorkomen en/of behan- deld wat een positief effect heeft op het leven van de kinderen. Oefentherapie Sloterplas is bekend met het organiseren en geven van groepslessen aan kinderen. Ook heeft Oefentherapie Sloterplas al enige jaren een samenwerkingscontract met De Zoete Appel (diëtisten).

Inspanningen 2016-2017:

• Uitbreiding samenwerking met de verschillende disciplines die aangesloten zijn bij PACT gezond gewicht Geuzenveld-Slotermeer;

• Starten met groepslessen binnen en/of buiten voor kinderen met overwicht, met als doel het verbete- ren van het houdings-en bewegingspatroon en het stimuleren van plezier in bewegen;

• Het stimuleren van de doorstroom naar sportclubs;

• Ouders bewust maken van een gezond leef- patroon.

Jeugdsportfonds

Het motto van het Jeugdsportfonds is ‘alle kinderen moeten kunnen sporten’.

In Amsterdam staan 40.000 kinderen buitenspel, om- dat hun ouders niet in staat zijn om het lidmaatschap van een sportclub voor hen te betalen. Dit heeft invloed op het ervaren van plezier met anderen, het versterken van het vertrouwen, een gezonde levens- stijl en niet te vergeten het ontwikkelen en ontdekken van het talent. Sport verbroedert, is een uitlaatklep en biedt houvast.

Kenmerkend voor het Jeugdsportfonds, is dat er gebruik gemaakt wordt van bestaande professionals, waardoor geen nieuwe structuren in het leven worden geroepen. Deze professionals werken met de kinde- ren/ het gezin waardoor zij goed inzicht hebben in hun situatie.

Inspanningen 2016-2017

• Mogelijk maken van het lid worden van een sportclub d.m.v. financiële bijdrage van €225,- voor gezinnen met een bepaald inkomen;

• Het uitbreiden van intermediairs, professionals die aanvragen mogen indienen namens ouders/ kinderen in Nieuw-West.

Eigenwijks (Pluspunt)

In Geuzenveld geeft Eigenwijks uitvoering aan het Huis van de Wijk genaamd Pluspunt. Bewoners kunnen in het Pluspunt terecht voor het organiseren van activiteiten, spreekuren, informatie, advies en ondersteuning op allerlei gebied. Middels het ondertekenen van de samenwerkingsovereenkomst levert Eigenwijks een bijdrage aan de doelen van de AAGG.

Inspanningen 2016-2017

• Tijdens evenementen in Pluspunt stimuleert Eigen- wijks het drinken van water in plaats van gezoete dranken. Ook wordt er zoveel mogelijk gekozen voor gezonde voeding en worden te vette, zoete en zoute producten gemeden. Bewegingsactivi- teiten voor kinderen worden waar mogelijk opgenomen in het programma;

• De kookgroepen in Pluspunt worden gestimuleerd om gezond te koken, Eigenwijks ondersteund

de groepen die zich graag willen verdiepen in gezonde voeding door middel van het faciliteren van dieetadvies, cursussen of workshops. Ouders spelen immers een essentiële rol bij een gezonde leefstijl voor kinderen;

• Eigenwijks wijst geïnteresseerde ouders actief op het bestaande (voorlichtings)aanbod in de wijk over gezonde voeding en beweging. In Pluspunt is dat bijvoorbeeld het spreekuur van het OKC, de speel-o-theek en diverse beweeg en sport- activiteiten in huis;

• Eigenwijks zorgt dat gezondheid en gezonde voeding onderwerp van gesprek is in de regie- groep, zodat zij goed gemotiveerde besluiten kunnen nemen over initiatieven op het gebied van gezonde voeding en beweging voor kinderen.

SEZO

De buurtsportcoaches van SEZO geven uitvoering aan het bevorderen van een gezonde leefstijl van volwassenen in Nieuw-West. Gezien de volwassen ook ouder kunnen zijn van een kind met ongezond gewicht, werkt SEZO mee aan het Pact Gezond Gewicht.

Algemene doelstellingen van de buurtsportcoaches:

• Het doorbreken van (situationeel) isolement

• Een gezondere leefstijl door middel van laag- drempelig beweegaanbod

• Verbetering van de maatschappelijke participatie

• Verbetering van de integratie in de Nederlandse samenleving

• Meer cohesie en zelfredzaamheid in de wijk

Inspanningen 2016-2017

• Xxxxxxx stimuleren om het goede voorbeeld geven door zelf zo veel mogelijk te bewegen, bijvoorbeeld door op de fiets de kinderen naar school te brengen of de boodschappen te doen of samen met de kinderen naar het park te fietsen;

• Voorlichtingen over gezonde voeding geven aan de moeders, in samenwerking met diëtistenpraktijk De Zoete Appel;

• De buurtsportcoaches wijzen de moeders op de mogelijkheid gebruik te maken van het

Jeugdsportfonds als hun kinderen gaan sporten;

• Samenwerking met alle partners van het PACT Gezond Gewicht.

BOOT

BOOT, de kenniswinkel van de Hogeschool van Amsterdam werkt met studenten om kennis te delen met de buurten en bewoners die het extra nodig hebben. Zo heeft BOOT spreekuren voor buurt- bewoners, maar ook twee programma’s met kinderen (leeftijd 6 tm 10) waar BOOT extra helpt met school- werk en gezinnen ondersteunen.

Daarnaast bieden studenten van de opleiding Voeding en Diëtetiek aan meerdere projecten in Geuzenveld en Slotermeer een workshop op maat aan als het gaat om gezonde leefstijl en gezonde voeding.

Inspanningen 2016-2017:

• Studenten zijn op de hoogte van de vuistregels van AAGG en passen deze toe waar mogelijk;

• Er wordt tijdens activiteiten van BOOT gesti- muleerd water te drinken, in plaats van gezoete (fris) dranken en ook wordt gelet op gezonde tussendoortjes en advies hierover gegeven aan de ouders. Ook wordt er een ouderbijeenkomst geor- ganiseerd over gezonde voeding in samenwerking met voedingsstudenten en partnerorganisaties (o.a. OKT);

• Er wordt door studenten voeding en diëtetiek op meerdere plekken in Geuzenveld-Slotermeer workshops op maat gemaakt voor de doelgroep over gezonde voeding en gezonde leefstijl, deze zijn in lijn met de vuistregels van AAGG. Als af-

sluiter geven de studenten tips aan hun opdracht- gever over een mogelijk vervolg wanneer hun eigen opdracht is afgerond;

• Waar nodig wordt door BOOT doorverwezen naar OKA JGZ;

• Sport- en of beweegactiviteiten worden verwerkt in de jeugdprogramma’s. Kookactiviteiten hebben altijd een gezonde insteek.

• Studenten nemen, indien mogelijk, deel aan de informatiebijeenkomst van de AAGG.

VoorUit

VoorUit zet studenten van de VU en UvA in om de sociale cohesie in de wijk waar ze wonen te verster- ken. Een van de onderdelen van VoorUit is het contactgezin. 2 uur per week komt een student bij een gezin thuis om elkaars leefwerelden te leren kennen en uitwisseling te stimuleren. VoorUit werkt aan verschillende thema’s in de wijk.

Inspanningen 2016-2017:

• Tijdens de activiteiten in het buurthuis wordt water en fruit verstrekt;

• Door middel van kookactiviteiten wordt samen met kinderen en ouders aandacht besteedt aan gezond eten;

• VoorUiters organiseren beweegactiviteiten en buitenactiviteiten.

• Studenten geven tijdens de activiteiten het goede voorbeeld;

• Studenten zijn op de hoogte van de vuistregels van de AAGG;

• Studenten nemen, indien mogelijk, deel aan de informatiebijeenkomst van de AAGG.

Weekend Academie

De Weekend Academie biedt gemotiveerde jongeren tussen de 10 en 16 jaar, die extra ondersteuning kunnen gebruiken, hulp bij de ontwikkeling van hun mogelijkheden, vaardigheden en talenten, en vergroot daarmee hun kansen in de maatschappij. Daarnaast kunnen ouders bij de Weekend Academie terecht voor Gezinscoaching. Een persoonlijke coach geeft aan huis begeleiding. Ouders met vragen over ontwik- keling van het kind, opvoeding, sociaal/emotioneel en praktische vragen kunnen bij de Weekend Academie terecht. Bij alle activiteiten staat de positieve benade- ring van ouders en hun kinderen centraal. Uitgaan van het talent geeft een goed gevoel en zelfvertrouwen.

Inspanningen 2016-2017:

• Tijdens een vaste periode worden speciale voe- dingslessen uitgevoerd, waaronder smaaklessen, omgaan met verleidingen en bewustwording om gezonde keuzes te kunnen maken. Hierbij worden de vuistregels van de AAGG gebruikt;

• De Weekend Academie zorgt ervoor dat iedereen gezond eet en drinkt op de Weekend Academie. Dat wil zeggen geen zoete, vette en zoute tussen- doortjes maar fruit, rauwkost en geen frisdranken, maar water of thee;

• Elke week zit er een beweegactiviteit in het programma;

• Er wordt samenwerking gezocht met sportclubs in de wijk om kinderen te stimuleren zich aan te melden;

• Ouders krijgen een informatiebijeenkomst over gezonde leefstijl;

• De AAGG vuistregels zijn bekend bij de leerlingen en coaches en vormen het uitgangspunt bij activi- teiten op gebied van gezonde leefstijl;

• De coaches nemen deel aan de informatie- bijeenkomst over de AAGG.

Studiezalen (initiatief van Positive Society)

Studiezalen zijn locaties waar jongeren van het pri- mair & voortgezet onderwijs studeren in veilige en rustgevende locaties. Studiezalen is een project dat is opgericht door de organisatie Positive Society. In de Studiezalen wordt er op maat onderzocht wat een leerling nodig heeft om zich op een positieve manier te ontwikkelen. Naast het doel om de onderwijs- prestaties te verbeteren verdiepen we ons ook in de wensen en behoeftes. Vaak dient te worden terugge- gaan naar de basis zoals het durven stellen van een vraag en het krijgen van zelfvertrouwen. Het intensief betrekken van de ouders is tevens een onderdeel van de methodiek. Vaak zijn armoede en gezondheid de grote zorgkwesties. Het werken aan de psychosociale en de lichamelijke gezond is een belangrijk aspect binnen de methodiek, gebaseerd op Life Coaching.

Inspanningen 2016-2017:

• Bewustwording creëren m.b.t. voordelen van het eten van fruit. Dit realiseren wij door fruitsponso- ring door Xxxxxx Xxxxx voor alle Studiezalen van pri- mair onderwijs. Door het uitdelen van waterbidons, en het daarbij betrekken van de ouders, stimuleren wij het drinken van water en het effect hiervan;

• Studiezalen biedt de kinderen workshops over voeding. De workshops zijn in samenwerking met BOOT, onderdeel van de HVA, en worden gege- ven door studenten van de opleiding Voeding & Diëtetiek. Hierin worden verschillende eetgewoon- tes en gezonde alternatieven behandeld;

• Onze organisatie zorgt er ook voor dat ouders en jongeren worden gewezen op de mogelijkheden om voordelen te behalen m.b.t. sportmogelijk- heden denk hierbij aan sportfonds, stadspas, wijkpartners etc;

• Studiezalen werkt samen met HealthCoins. Leer- lingen verdienen hierbij de Coins middels het geven van presentaties, in het kader van gezond- heid, in een Studiezaal. Als ouders zo’n presentatie bijwonen dan verdienen leerlingen extra Coins. Leerlingen kunnen ook werken aan een persoonlijk gezondheidsdoel;

• Het betrekken van de ouder(s)/verzorger(s) van een leerling is een onderdeel van de Life Coaching in de Studiezalen. Ouders worden ook betrokken bij het samenwerken aan het beklijven van een positieve gezondheidsverandering;

• Bewustwording creëren dat gezondheid, leefstijl en onderwijsprestaties elkaar versterken;

• De AAGG vuistregels zijn bekend voor alle leerlin- gen en begeleiders.

Sport & Mind

Sport & Mind Amsterdam is een zelfstandige on- derneming opgericht om sporten en een gezonde levensstijl voor iedereen mogelijk te maken. Juist (ook) voor mensen voor wie een gezonde leefstijl niet vanzelfsprekend en onbetaalbaar is. Sport & Mind wil mensen bewust maken van het belang van beweging, fitheid en gezonde voeding. Sport & Mind zet zich

in voor het voorkomen van gezondheidsproblemen. Door middel van bewegen laat Sport & Mind ouders

de positieve resultaten ervaren omtrent gezonde leefstijl, hierdoor vergroot Sport & Mind de kans om het gehele gezin mee te krijgen.

Inspanningen 2016-2017:

• Kinderen stimuleren om te gaan en te blijven te bewegen;

• Kinderen stimuleren om gezonde voeding te eten en water te drinken;

• Sport & Mind bekend maken in de buurt;

• Het geven van een goed voorbeeld;

• Alleen water en fruit aanbieden;

• Aanbieden van kooksessies over gezonde voeding aan moeders in onze professionele keuken;

• Waar mogelijk wordt samengewerkt met de keten- partners.

Ondertekening

Hierbij verklaar ik akkoord te gaan met – en mij te conformeren aan – de samenwerkingsovereenkomst en de daarin benoemde gezamenlijke resultaten.


Gemeente Amsterdam	Stadsdeel Nieuw-West
Ouder en Kind Team Geuzenveld	VUmc
Rondom de geboorte	Oefentherapie Sloterplas
Jeugdsportfonds	Eigenwijks (Pluspunt)
SEZO	BOOT
VoorUit	Weekend Academie
Sport & Mind	Studiezalen (initiatief van Positive Society)

Juli 2015

Samen naar gezond gewicht

Stroomschema bij overgewicht en (morbide) obesitas bij de 0-19 jarigen in Amsterdam

Begeleiding afstemmen

Jeugdbescherming

Signaleren

OKT VVE / Onderwijs

Samen Doen

> Zorgen bespreken m.b.t. gewicht

> Betrekken OKA–JGZ

> Kwaliteit van leven bespreken bij vermoeden morbide obesitas

XXX-XXX stelt leef- en actieplan op met gezin en stemt begeleiding af

OKA–JGZ

(Centrale zorgverlener)

Jaarlijkse bepaling GGR door OKA-JGZ. Bij forse

gewichtstoename ieder half jaar.

Is OKA, Samen Xxxx of Jeugdbescherming betrokken?

JGZ

Huisarts

Kinderarts

Diagnostiek

NEE

Zijn alle risico's en beschermende factoren binnen het gezin bekend

NEE JA

Zijn alle risico's en beschermende factoren binnen het gezin bekend

NEE JA

Bepaal wie de risico's en

GGR licht verhoogd

Geen diagnostiek (JGZ doet RR bij kinderen > 5)

GGR matig verhoogd

Lab huisarts > 10 jaar en op indicatie (verhoogde risico- factoren) > 5 jaar

GGR sterk / extreem verhoogd

>10 jaar: OGTT

+ en op indicatie jongere leeftijd en diagnostiek

beschermende factoren in kaart brengen

Is betrokken partij toegerust om het leef- en actieplan met gezin op zich te nemen?

Afwijkend

Niet afwijkend

Afstemming

NEE JA

Is het nodig om OKA, Samen Doen of Jeugdbescherming in te schakelen?

Consult kinderarts >10 jaar: XXXX en op indicatie op jongere leeftijd

Xxxxx alle risico's en beschermende factoren in kaart

m.b.v. een assesmenttool

NEE JA

Niet afwijkend Afwijkend

OKA-JGZ behoudt regie

XXX, Samen Doen of Jeugdbescherming behoudt regie, XXX-XXX op achtergrond aanwezig

Regiehouder maakt afspraken met gezin en professioneel netwerk over:

• Leef- en actieplan (Doelen m.b.t. bewegen, voed- ing, opvoeding en systeem,

Aanpak

psychosociaal en slapen)

• Aan welke interventie / GLI wordt deelgenomen

• Wie doet wat in behandeling, onderhoud en/of begeleiding per doel

• (Mate van) terugkoppeling

Zijn de doelen behaald? JA

Zijn er nieuwe doelen nodig?

NEE

JA NEE

Is het nodig om Jeugdbescherming in te schakelen en/of advies te vragen

bij Veilig Thuis?

JA Xxxxx gaat zelf met doelen verder

NEE

< Xxxxxx eigen netwerk bij elke stap < Neem bij elke stap veiligheid en urgentie in overweging

School

Zorg

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts /

kinderarts

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

In september 2013 is het Pact Gezond Gewicht ondertekend. Hierin hebben de gemeente, de zorgverzekeraar en ruim twintig koepelorganisaties op het gebied van welzijn, zorg, civil society en sport de landelijke zorgstandaarden en richtlijnen voor ondersteuning en zorg voor te zware kinderen naar de Amsterdamse context vertaald. In dit Xxxx zijn op hoofdlijnen afspraken gemaakt wat de Amsterdamse norm is voor goede ondersteuning en (keten)zorg voor kinderen met een ongezond gewicht.

De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht geeft prioriteit aan versterking van de keten voor zorg en preventie voor de 0-18 jarigen en aan de kinderen met morbide obesitas. Het doel van dit document is om een stedelijk kader uit te zetten voor de samenwerking jeugdarts, huisarts en kinderarts met betrekking tot de aanpak van overgewicht en obesitas bij deze kinderen. Lokale uitwerking hiervan vindt in eerste instantie plaats in de vijf focusgebieden, waarbij andere gebieden moeten gaan volgen. Dit leidt tot meer ketenzorg voor kinderen met overgewicht en obesitas en een toename van kinderen die passend aanbod ontvangen.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 2

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Netwerken in de focusgebieden

Huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen uit de focusgebieden moeten op de hoogte zijn van de ontwikkelingen binnen het Pact, het verwijsschema en zijn betrokken bij de lokale uitwerking: via welke route wordt verwezen (ZorgDomein, zorgmail, anders), welk kind wordt naar welke partner verwezen met welk doel (screening onderliggende aandoeningen, doorverwijzing interventie etc).

Binnen de focusgebieden komen de netwerken regelmatig bij elkaar. Hieraan nemen (vertegenwoordigers van) zorgprofessionals, sportaanbieders, welzijn en civil society deel. In het netwerk wordt de voortgang met betrekking tot de ketensamenwerking besproken en eventuele knelpunten opgelost. Daarnaast is een plan van aanpak en borgingsplan voor het netwerk in ontwikkeling of beschikbaar. Uitwerking, monitoring en borging van de stedelijke afspraken vindt plaats in het lokale netwerk.

Doorontwikkeling van het stedelijk verwijsschema

Het verwijsschema is uitgangspunt binnen de samenwerking tussen JGZ, huisarts en kinderarts bij kinderen met overgewicht/obesitas in Amsterdam. Op deze wijze

worden via dit groeimodel ervaringen opgedaan en de samenwerking periodiek geëvalueerd. Dit proces wordt nader omschreven in een implementatieplan.

Tot en met 2015 is de implementatiemanager binnen het focusgebied de aanjager voor de samenwerking tussen zorg, sport- en welzijnspartijen. Per focus gebied wordt hiervan de haalbaarheid bepaald en bekeken wie deze rol overneemt.

Verwijsschema

Doelgroep: 0-18 jaar

Huisarts / jeugdarts signaleert een kind met overgewicht / obesitas.

Anamnese/ familieanamnese

1. Vaststellen risicofactoren Diabetes Mellitus type 2 (DM2) en hart- en vaatziekten (HVZ):

a. Familiegeschiedenis van DM2 in 1e of 2e graad

b. Niet westerse afkomst (Amsterdam: Afrikaans, Surinaams, Turks, Marokkaans, Hindoestaans)

c. Laag geboorte gewicht (<2 SDS geboortegewicht

t.o.v. zwangerschapsduur. Deze kinderen zijn meestal onder behandeling van de kinderarts geweest)

d. Xxxxxx met diabetes of zwangerschapsdiabetes tijdens zwangerschap betreffende kind

e. Hypertensie

f. Symptomen van DM2: polydipsie, poly-urie, gewichtsverlies zonder dieet.

2. Sociale situatie

3. Psychosociale problematiek

4. Voorkomen bij ouders van obesitas

5. OSAS (obstructief slaapapneu syndroom)

6. Dysmaturiteit

7. Hyperlipidemie

8. Cholesterolemie

9. Hypertensie

Lichamelijk onderzoek:

let op dysmorfieën, striae, acanthosis nigrans.

Diagnose:

• Gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico (GGR): Mate van overgewicht obesitas / met of zonder comorbiditeit en risicofactoren.

• Interpretatie labuitslagen bijlage 1

• BMI calculator: xxxxx://xxxxxxxx.xxxxxx.xx/ BMIcalculator/calculator.asp

• Tabel BMI bijlage 3

• Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd bijlage 4 of richtlijn PON

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 3

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

BMI	Geen risicofactoren of comorbiditeit	Risicofactor of comorbiditeit
Overgewicht ≥25 BMI < 30	Licht verhoogd	Matig verhoogd
Obesitas graad I ≥ 30 BMI < 35	Matig verhoogd	Sterk verhoogd
Obesitas graad II ≥ 35 BMI < 40	Sterk verhoogd	Extreem verhoogd
Obesitas graad III ≥ 40 BMI	Extreem verhoogd	Extreem verhoogd

Xxxxx: Niveaus van gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico bij kinderen. De afkappunten in de tabel aangeduid met overgewicht dan wel obesitas graad I, zijn gebaseerd op internationale percentielen van BMI naar leeftijd en geslacht die op volwassenen leeftijd overeenkomen met een BMI van 25 resp. 30 kg/m2 . De afkappunten aangeduid met obesitas graad II en III zijn gebaseerd op percentielen afkomstig

van de nationale groeistudie uit 1980 van BMI naar leeftijd en geslacht die op volwassen leeftijd overeenkomen met een BMI van 35 resp. 40 kg/m2 . Deze tabel betreft een verduidelijking van de tabel met niveaus van GGR voor kinderen zoals deze in de eerste druk van de Zorgstandaard Obesitas op pagina 25 gepubliceerd is.

JGZ

GGR licht verhoogd

Huisarts

GGR matig verhoogd

Geen diagnostiek Lab huisarts* > 10 (JGZ doet RR bij jaar en op indicatie kinderen > 5) (verhoogde risico-

factoren) > 5 jaar

Kinderarts

GGR sterk / extreem verhoogd

>10 jaar: OGTT

+ en op indicatie jongere leeftijd en diagnostiek

Afwijkend**

Niet afwijkend

Consult kinderarts >10 jaar: XXXX en op indicatie op jongere leeftijd

Standaardbrief

jeugdarts huisarts huisarts jeugdarts

kinderarts

Afwijkend

Niet afwijkend

* Lab huisarts:

• Nuchter glucose

• Nu chter triglyceride

• HDL-cholesterol

• LDL-cholesterol

• Totaal cholesterol

• TSH

• Vitamine D

Verwijscriteria bij afwijkende waarden (Zie bijlage 1)

>‘Afkapwaarden voor verhoogd cardiovasculair risico bij kinderen’.

>Afkapwaarde nuchter glucose: 5,6 mmol/l

>Bij glucose 5 - 5,6 mmol/l: nuchter glucose na drie maanden.

** Matig verhoogd risico + afwijkend lab huisarts, >10 jaar en op indicatie (verhoogde risicofactoren) >5 jaar

Verwijzing voor OGTT + consult kinderarts.

Drie weken na de OGTT volgt een consult kinderarts: indien de OGTT niet afwijkend is: gaat het kind retour huisarts. Indien afwijkend dan blijft het kind medisch onder verantwoordelijkheid van de kinderarts, de OKA-JGZ blijft de centrale zorgverlener. Bericht naar huisarts en JGZ.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 4

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Standaardbrief (Zie bijlage 2)

Huisarts en jeugdarts en eventueel de kinderarts, houden elkaar op de hoogte bij diagnose (eerste brief) en vervolgens tenminste 1x per jaar (tweede brief), tenzij zich belangrijke wijzigingen voordoen in de situatie.

Deze brief bevat de volgende informatie:

• Standaardgegevens:

Naam, telefoon nummer en e-mail jeugdarts, huisarts en OKA-JGZ (de centrale zorgverlener)

• Relevante bij gezin/ouders betrokken organisaties/ behandelaars:

Naam organisatie, aanspreekpersoon, telefoonnummer en e-mail, naam school.

• Inhoud eerste brief:

Gegevens over gewicht, risicofactoren en comorbiditeit, verwijzing naar GLI-aanbod of GLI-onderdelen (maatwerk) en sociale context.

• Inhoud tweede brief:

Gegevens over gewicht, risicofactoren en comorbiditeit, verwijzing, sociale context en resultaat en plan, tenminste 1x per jaar.

• Gestelde doelen leef- en actieplan

• Plan bij afname gewicht en afname BMI

• Plan bij gelijk blijven gewicht: afname BMI

• Plan bij toename gewicht en toename BMI

> Let op:

In ontwikkeling: als gewicht van kinderen blijft toenemen of de situatie verslechtert, moet melding bij Veilig Thuis overwogen worden.

Kinderen 0-4 jaar moeten intensieve zorg ontvangen door jeugdarts/OKA-JGZ, huisarts en kinderarts en lab controle.

Rol van de centrale zorgverlener, de OKA-JGZ

Bij de zorgverlening aan kinderen met ernstige gezins- en of kindproblematiek (waaronder morbide obesitas) zijn er vaak verschillende zorgverleners betrokken. Het is belangrijk dat er daarbij één algemene regisseur is. In de Zorgstandaard Xxxxxxxx spreekt men van de centrale zorgverlener. Deze heeft niet als enige contact met het gezin. De centrale zorgverlener monitort de ingezette plannen en stuurt

bij waar nodig. Een kind met morbide obesitas moet langdurig in beeld blijven en begeleid worden gedurende de behandelfase, onderhoudsfase en begeleidingsfase. De Zorgstandaard spreekt van twee a drie jaar.

De Ouder- en Kindadviseur Jeugdgezondheidszorg (OKA-JGZ) heeft kennis van het inschatten van de gezondheidsrisico’s en is specialist op het gebied van overgewicht en (morbide) obesitas. Vandaar dat gekozen is om de OKA-JGZ (als onderdeel van het OKT) in te zetten als centrale zorgverlener. De OKA-JGZ kan direct schakelen met overige collega’s waaronder jeugdarts, jeugdpsycholoog en Ouder- en Kindadviseurs met LVB

expertise. De kinderarts blijft medisch verantwoordelijk voor het kind met morbide obesitas.

De OKA-JGZ zal in veel gevallen ook een aanvullende regierol hebben. Immers bij morbide obesitas is vaak sprake van multiproblematiek en is bijvoorbeeld een generalist van Samen Xxxx of een gezinsmanager van Jeugdbescherming de regisseur binnen het gezin voor alle problematiek. De specialist van XXX-XXX voegt haar kennis en expertise op het gebied van overgewicht en (morbide) obesitas toe als centrale zorgverlener overgewicht en (morbide) obesitas.

De huisarts stuurt bij iedere verwijzing naar de kinderarts een bericht naar JGZ.

De OKA-JGZ houdt contact met de ouders over het verloop van de behandeling/begeleiding bij de kinderarts. De kinderarts informeert de OKA-JGZ als een kind niet op

de afspraak verschijnt. De OKA-JGZ kan kind en ouders motiveren het contact te herstellen.

In ontwikkeling: om uitval te voorkomen streeft JGZ naar een check na één maand. Is er een afspraak gemaakt bij de kinderarts? In eerste instantie check door JGZ bij de ouders (“wat is de datum?”) en vervolgens bij kinderarts als de ouders het niet weten (bij voorkeur in aanwezigheid van de ouders).

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 5

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Omschrijving huisarts

Er kan differentiatie plaatsvinden bij huisartsen die affiniteit hebben en gespecialiseerd zijn in obesitas. Het advies

aan deze huisartsen is om in overleg met de OKA-JGZ en eventueel kinderarts de taakverdeling af te stemmen.

Omschrijving medische verantwoordelijkheid kinderarts:

Checken van comorbiditeit en risicofactoren op comorbiditeit bij sterk en extreem verhoogd risico. Nadere invulling door de kinderartsen, eventueel verschillend per ziekenhuis.

GLI-aanbod (Gecombineerde Leefstijlinterventies):

Het GLI-aanbod bestaat uit een modulair en samenhangend aanbod van voedingsadvies, opvoedondersteuning en bewegen. Zonodig kan verwijzing plaatsvinden naar één van deze componenten.

Privacy

Uitwisseling van medisch noodzakelijke gegevens tussen de bij de behandeling betrokken zorgverleners kan

plaatsvinden zonder toestemming van de ouders en/of kind. Zie Praktijkkaart Privacy van de LHV en de folder ‘JGZ en uw privacy’.

Voorwaarden en communicatie voor samenwerking binnen de lokale netwerken

• Er is een (digitale) lijst beschikbaar met intercollegiale telefoonnummers van de deelnemende huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen.

• Er is een (digitale) lijst beschikbaar met intercollegiale telefoonnummers van de OKT’s (Ouder-Kind-Team) en aanspreekpunt OKA-JGZ.

• Er is een (digitale) lijst beschikbaar met postcode indeling: welk kind valt onder welk Ouder- en Kindteam (OKT).

• Er is een (digitale) verwijstabel beschikbaar via Om het Kind ‘welke school hoort bij welk Ouder-Kind-Team’.

• Er is een (digitale) sociale kaart beschikbaar met GLI- aanbod in de regio.

• De communicatie verloopt bij voorkeur digitaal, deze moet aansluiten bij gebruikte systemen / standaarden (bv ZorgDomein en zorgmail).

• (Para)medici informeren huisarts en OKA-JGZ over voortgang / stoppen / problemen (bv niet verschenen zonder bericht) behandeling. De afspraken hierover en de werkwijze worden lokaal vastgelegd.

• De toetsing van het gebruik, evaluatie en borging van het verwijsschema wordt nader beschreven in het implementatieplan.

In ontwikkeling:

• Meten RR kinderen > 5 jaar door JGZ.

Advies hierover is niet duidelijk en dient nader te worden uitgewerkt.

Bij de ontwikkeling van het stedelijk verwijsschema zijn de volgende organisaties betrokken:

Huisartsenkring Amsterdam, JGZ Amsterdam (GGD en SAG), Kinderartsen Groot Amsterdam, Achmea en 1ste Lijn Amsterdam.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 6

Bijlagen

Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht:

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Bijlage 1: Interpretatie labuitslagen

Bijlage 2: Format standaardbrief JGZ/huisarts/ kinderarts

Bijlage 3: Tabel BMI

Bijlage 4: Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 7

Bijlage 1

Interpretatie labuitslagen

Afkapwaarden voor verhoogd cardiovasculair risico bij kinderen volgens de IDF-consensus 2007

	Triglyceriden	HDL-cholesterol	Bloeddruk	Nuchtere glucose*
6-10 jaar	Verder onderzoek dient plaats te vinden als er sprake is van een familiegeschiedenis met metabool syndroom, DM2, dyslipidemie, HVZ, hypertensie en/of obesitas.
10-16 jaar	≥ 1,7 mmol/L	< 1,03 mmol/L	Syst ≥ 130 mmHg Diast ≥ 85 mmHg	≥ 5,6 mmol/l
16+ jaar	≥ 1,7 mmol/L	< 1,03 mmol/L voor jongens < 1,29 mmol/L voor meisjes	Syst ≥ 130 mmHg Diast ≥ 85 mmHg	≥ 5,6 mmol/l

Transaminasen

Bij hoger dan 2 keer de normaalwaarden uitsluiten virale hepatitis, wilson en alfa1-antitrypsine deficiëntie.

Glucose

Screening: alle kinderen > 10 jaar worden volgens nieuwe stedelijke criteria gescreend bij de huisarts die de nuchtere glucose bepaalt. Als de nuchtere glucose ≥ 5,6mmol/l is, stuurt de huisarts de patiënt in naar kinderarts.

Diagnose diabetes type 2

Diagnostische criteria volgens de ADA criteria: 2 van 3 moeten positief zijn

• nuchtere glucose ≥ 7 mmol/l

• 2 uurs glucose ≥ 11,1 mmol/l na OGTT (1.75 gr/kg lichaamsgewicht met een max van 75 gram)

• HbA1c ≥ 48 mmol/mol

Indien diagnose DM type 2 gesteld is: patiënt doorsturen naar Diaboss waar Obiboss beleid voortgezet wordt ( dietist, afvallen, bewegen blijven stimuleren).

No show voorkomen:

Obiboss maakt telefonisch afspraak bij Diaboss en stuurt e-mail naar xxxx@xxxxxxx.xx dat de betreffende

patiënt doorgestuurd is en dat zij graag een e-mail terug ontvangen of de patiënt is aangekomen. Tevens maakt Xxxxxxx nog een belafspraak om te kunnen nagaan of de patiënt echt aangekomen is bij Diaboss.

Diagnose prediabetes:

• Risicofactoren voor diabetes zijn aanwezig (pos FA; acanthosis nigrans)

• Nuchter bloedglucose 5,6-6,9mmol/l.

• 2 uur glucose 7,8-11 mmol/l na OGTT(1.75 gr/kg lichaamsgewicht met een max van 75 gram).

• XXXX (insuline/glucose ratio): hier is discussie over, zie artikel Tijdschrift voor kindergeneeskunde 1 2015.

Beleid: blijven onder behandeling bij Obiboss:

• Afvallen

• Bewegen

• Leefstijladviezen

• In zorg blijven

• Ouders en kind risicofactoren manifeste diabetes leren: sterk afvallen, veel drinken en veel plassen, dan contact opnemen om na te gaan of diabetes is ontstaan. Xxxxx 1x/half jaar glucose en HbA1C controle.

• Bij OGTT ook HbA1C afnemen.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 8

Bijlage 1: Interpretatie labuitslagen

Hypertensie:

xxx.xxx.xxx/xxxxxxxxxxx/Xxxxxxxxx/XXXXxxXxxxxxxxx. html

xxxxx://xxx.xxxxx.xxx.xxx/xxxxx/xxxx/xxxxxxxxx/xxxxx/xxx_ ped.pdf

PCOS:

Hier aan denken als er sprake is van hirsutisme i.c.m. irregulaire cyclus.

Voorheen normale cyclus en vervolgens meer dan 3 maanden geen menstruatie ook reden voor echo abdomen. Geen duidelijke richtlijnen.

Genetische afwijking:

• Xxxxxxx obesitas voor het 5-de levensjaar

• Positieve familie anamnese voor genetische oorzaak

• Hyperfagie m.n. ook ‘s nachts

• Grote schedelomtrek

• Dysmorfieën

• Mentale retardatie

• Kleine lengte en/of afwijkend genitaal

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 9

Bijlage 2

Format standaardbrief JGZ/huisarts/kinderarts

Huisarts Jeugdarts Kinderarts OKA-JGZ

Casemanager

, e-mail

...................

, e-mail

, tel

...................

, tel

...................

, tel

Betrokken instanties

ie	...................
ie	...................
ie	...................
......................

Naam instant Naam instant Naam instant Naam school

, persoon

e-mail e-mail e-mail

...................

, tel

...................

, tel

...................

, tel

...................

Geachte collega,

...................

Wij zagen

sterk / extreem).

op de obesitas poli in verband met

obesitas (licht / matig/

Anamnese: (gericht op risicofactoren en co-morbiditeit.)

.................. ,

OSAS: slaapapneus .

snurken

................... ,

...................

PCOS: buikklachten , menstruatie beloop, beharing

Familie anamnese

...................

In de anamnese is

...................

, moeder heeft gehad, afkomst kind

sprake van een positieve familieanamnese met DM type 2, diabetes en heeft zwangerschapsdiabetes

...................

Er komen geboortegewicht.

...................

Sociale anamnese Er komen Toelichting:

hart en vaat ziektes voor. Er was

grote problemen naar voren.

sprake van een laag

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 10

Bijlage 2: Format standaardbrief JGZ/huisarts/kinderarts

Lichamelijk onderzoek

...................

Gewicht:

Lengte: ...................

...................

BMI:

...................

Buikomvang; Striae;

Acanthosis nigrans,

...................

Bloeddruk , gerelateerd aan lengte en leeftijd is

...................

Verder lichamelijk onderzoek

van hypertensie

Bloedonderzoek

...................

In het bloedonderzoek was er sprake van (weghalen wat niet van toepassing is) In het bloedonderzoek waren geen afwijkingen.

...................

DM type2 Hyperlipidaemie Hypothyreoidie ...................

...................

Verhoging van leverenzymen In de urine microalbuminurie

...................

Er is sprake van Vit D tekort:

Beeldvormend onderzoek

...................

Echo: polycysteus ovariumsyndroom, lever:

Conclusie

...................

obesitas bij

...................

jarig kind

...................

co-morbiditeit en

...................

risicofactoren. Hiermee verhoogd gezondheidsrisico.

...................

Over de sociale context maken wij ons zorgen.

...................

De casemanager zal zijn

Doel van de behandeling

...................

Het doel van en zijn of haar ouders is

...................

Zij werden verwezen naar

Met vriendelijke groet,

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 11

Bijlage 3

Tabel BMI

Jongens				Meisjes
Leeftijd	Graad 1	Graad 2	Graad 3	Leeftijd	Graad 1	Graad 2	Graad 3
	obesitas	obesitas	obesitas		obesitas	obesitas	obesitas
2	20,1	22,5	23,6	2	19,8	21,9	23,4
3	19,6	21,2	22,2	3	19,4	21,5	23,2
4	19,3	20,7	21,7	4	19,2	21,6	23,5
5	19,3	20,6	21,7	5	19,2	22,0	24,2
6	19,8	21,0	22,2	6	19,7	22,8	25,5
7	20,6	21,7	23,2	7	20,5	24,0	27,4
8	21,6	23,0	24,9	8	21,6	25,6	29,8
9	22,8	24,6	27,0	9	22,8	27,2	32,3
10	24,0	26,4	29,5	10	24,1	28,8	34,6
11	25,1	28,3	32,2	11	25,4	30,3	36,5
12	26,0	30,2	34,8	12	26,7	31,6	38,0
13	26,8	31,8	36,9	13	27,8	32,6	38,9
14	27,6	32,9	38,4	14	28,6	33,3	39,4
15	28,3	33,7	39,1	15	29,1	33,9	39,7
16	28,9	34,2	39,5	16	29,4	34,3	39,9
17	29,4	34,6	39,8	17	29,7	34,7	39,9
18	30,0	35,0	40,0	18	30,0	35,0	40,0

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 12

Bijlage 4

Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd

BP Levels for Boys by Age and Height Percentile

Age, BP

SBP, mm Hg Percentile of Height

DBP, mm Hg Percentile of Height

y Percentile 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th

1	50th	80	81	83	85	87	88	89	34	35	36	37	38	39	39
	90th	94	95	97	99	100	102	103	49	50	51	52	53	53	54
	95th	98	99	101	103	104	106	106	54	54	55	56	57	58	58
	99th	105	106	108	110	112	113	114	61	62	63	64	65	66	66
2	50th	84	85	87	88	90	92	92	39	40	41	42	43	44	44
	90th	97	99	100	102	104	105	106	54	55	56	57	58	58	59
	95th	101	102	104	106	108	109	110	59	59	60	61	62	63	63
	99th	109	110	111	113	115	117	117	66	67	68	69	70	71	71
3	50th	86	87	89	91	93	94	95	44	44	45	46	47	48	48
	90th	100	101	103	105	107	108	109	59	59	60	61	62	63	63
	95th	104	105	107	109	110	112	113	63	63	64	65	66	67	67
	99th	111	112	114	116	118	119	120	71	71	72	73	74	75	75
4	50th	88	89	91	93	95	96	97	47	48	49	50	51	51	52
	90th	102	103	105	107	109	110	111	62	63	64	65	66	66	67
	95th	106	107	109	111	112	114	115	66	67	68	69	70	71	71
	99th	113	114	116	118	120	121	122	74	75	76	77	78	78	79
5	50th	90	91	93	95	96	98	98	50	51	52	53	54	55	55
	90th	104	105	106	108	110	111	112	65	66	67	68	69	69	70
	95th	108	109	110	112	114	115	116	69	70	71	72	73	74	74
	99th	115	116	118	120	121	123	123	77	78	79	80	81	81	82
6	50th	91	92	94	96	98	99	100	53	53	54	55	56	57	57
	90th	105	106	108	110	111	113	113	68	68	69	70	71	72	72
	95th	109	110	112	114	115	117	117	72	72	73	74	75	76	76
	99th	116	117	119	121	123	124	125	80	80	81	82	83	84	84
7	50th	92	94	95	97	99	100	101	55	55	56	57	58	59	59
	90th	106	107	109	111	113	114	115	70	70	71	72	73	74	74
	95th	110	111	113	115	117	118	119	47	74	75	76	77	78	78
	99th	117	118	120	122	124	125	126	82	82	83	84	85	86	86
8	50th	94	95	97	99	100	102	102	56	57	58	59	60	60	61
	90th	107	109	110	112	114	115	116	71	72	72	73	74	75	76
	95th	111	112	114	116	118	119	120	75	76	77	78	79	79	80
	99th	119	120	122	123	125	127	127	83	84	85	86	87	87	88
9	50th	95	96	98	100	102	103	104	57	58	59	60	61	61	62
	90th	109	110	112	114	115	117	118	72	73	74	75	76	76	77
	95th	113	114	116	118	119	121	121	76	77	78	79	80	81	81
	99th	000	000	000	125	127	128	129	84	85	86	87	88	88	89
10	50th	97	98	100	102	103	105	106	58	59	60	61	61	62	63
	90th	111	112	114	115	117	119	119	73	73	74	75	76	77	78
	95th	000	000	000	119	121	122	123	77	78	79	80	81	81	82
	99th	122	123	125	127	128	130	130	85	86	86	88	88	89	90
11	50th	99	100	102	104	105	107	107	59	59	60	61	62	63	63
	90th	113	114	115	117	119	120	121	74	74	75	76	77	78	78
	95th	117	118	119	121	123	124	125	78	78	79	80	81	82	82
	99th	124	125	127	129	130	132	132	86	86	87	88	89	90	90
12	50th	101	102	104	106	108	109	110	59	60	61	62	63	63	64
	90th	115	116	118	120	121	123	123	74	75	75	76	77	78	79
	95th	119	120	122	123	125	127	127	78	79	80	81	82	82	83
	99th	126	127	129	131	133	134	135	86	87	88	89	90	90	91
13	50th	104	105	106	108	110	111	112	60	60	61	62	63	64	64
	90th	117	118	120	122	124	125	126	75	75	76	77	78	79	79
	95th	121	122	124	126	128	129	130	79	79	80	81	82	83	83
	99th	128	130	131	133	135	136	137	87	87	88	89	90	91	91
14	50th	106	107	109	111	113	114	115	60	61	62	63	64	65	65
	90th	000	000	000	125	126	128	128	75	76	77	78	79	79	80
	95th	124	125	127	128	130	132	132	80	80	81	82	83	84	84
	99th	131	132	134	136	138	139	140	87	88	89	90	91	92	92
15	50th	109	110	112	113	115	117	117	61	62	63	64	65	66	66
	90th	122	124	125	127	129	130	131	76	77	78	79	80	80	81
	95th	126	127	129	131	133	134	135	81	81	82	83	84	85	85
	99th	134	135	136	138	140	142	142	88	89	90	91	92	93	93
16	50th	111	112	114	116	118	119	120	63	63	64	65	66	67	67
	90th	125	126	128	130	131	133	134	78	78	79	80	81	82	82
	95th	129	130	132	134	135	137	137	82	83	83	84	85	86	87
	99th	136	137	139	141	143	144	145	90	90	91	92	93	94	94
17	50th	114	115	116	118	120	121	122	65	66	66	67	68	69	70
	90th	127	128	130	132	134	135	136	80	80	81	82	83	84	84
	95th	131	132	134	136	138	139	140	84	85	86	87	87	88	89
	99th	139	140	141	143	145	146	147	92	93	93	94	95	96	97

The 90th percentile is 1.28 SD, the 95th percentile is 1.645 SD, and the 99th percentile is 2.326 SD over the mean. For research purposes, the SDs in Table B1 allow one to compute BP Z scores and percentiles for boys with height percentiles given in Table 3 (ie, the 5th, 10th, 25th, 50th, 75th, 90th, and 95th percentiles). These height percentiles must be converted to height Z scores given by: 5% =_ 1.645; 10% =_ 1.28; 25% =_ 0.68; 50% =_ 0; 75% =_ 0.68; 90% =_ 1.28; and 95% =_ 1.645, and then computed according to the methodology in steps 2 through 4 described in Appendix B. For children with height percentiles other than these, follow steps 1 through 4 as described in Appendix B.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 13

Bijlage 4 Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd

BP Levels for Girls by Age and Height Percentile

Age, BP

SBP, mm Hg Percentile of Height

DBP, mm Hg Percentile of Height

y Percentile 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th

1	50th	83	84	85	86	88	89	90	38	39	39	40	41	41	42
	90th	97	97	98	100	101	102	103	52	53	53	54	55	55	56
	95th	100	101	102	104	105	106	107	56	57	57	58	59	59	60
	99th	108	108	109	111	112	113	114	64	64	65	65	66	67	67
2	50th	85	85	87	88	89	91	91	43	44	44	45	46	46	47
	90th	98	99	100	101	103	104	105	57	58	58	59	60	61	61
	95th	102	103	104	105	107	108	109	61	62	62	63	64	65	65
	99th	109	110	111	112	114	115	116	69	69	70	70	71	72	72
3	50th	86	87	88	89	91	92	93	47	48	48	49	50	50	51
	90th	100	100	102	103	104	106	106	61	62	62	63	64	64	65
	95th	104	104	105	107	108	109	110	65	66	66	67	68	68	69
	99th	111	111	113	114	115	116	117	73	73	74	74	75	76	76
4	50th	88	88	90	91	92	94	94	50	50	51	52	52	53	54
	90th	101	102	103	104	106	107	108	64	64	65	66	67	67	68
	95th	105	106	107	108	110	111	112	68	68	69	70	71	71	72
	99th	112	113	114	115	117	118	119	76	76	76	77	78	79	79
5	50th	89	90	91	93	94	95	96	52	53	53	54	55	55	56
	90th	103	103	105	106	107	109	109	66	67	67	68	69	69	70
	95th	107	107	108	110	111	112	113	70	71	71	72	73	73	74
	99th	114	114	116	117	118	120	120	78	78	79	79	80	81	81
6	50th	91	92	93	94	96	97	98	54	54	55	56	56	57	58
	90th	104	105	106	108	109	110	111	68	68	69	70	70	71	72
	95th	108	109	110	111	113	114	115	72	72	73	74	74	75	76
	99th	000	000	000	119	120	121	122	80	80	80	81	82	83	83
7	50th	93	93	95	96	97	99	99	55	56	56	57	58	58	59
	90th	106	107	108	109	111	112	113	69	70	70	71	72	72	73
	95th	110	111	112	113	115	116	116	73	74	74	75	76	76	77
	99th	117	118	119	120	122	123	124	81	81	82	82	83	84	84
8	50th	95	95	96	98	99	100	101	57	57	57	58	59	60	60
	90th	108	109	110	111	113	114	114	71	71	71	72	73	74	74
	95th	112	112	114	115	116	118	118	75	75	75	76	77	78	78
	99th	119	120	121	122	123	125	125	82	82	83	83	84	85	86
9	50th	96	97	98	100	101	102	103	58	58	58	59	60	61	61
	90th	110	110	112	113	114	116	116	72	72	72	73	74	75	75
	95th	114	114	115	117	118	119	120	76	76	76	77	78	79	79
	99th	121	121	123	124	125	127	127	83	83	84	84	85	86	87
10	50th	98	99	100	102	103	104	105	59	59	59	60	61	62	62
	90th	112	112	114	115	116	118	118	73	73	73	74	75	76	76
	95th	116	116	117	119	120	121	122	77	77	77	78	79	80	80
	99th	123	123	125	126	127	129	129	84	84	85	86	86	87	88
11	50th	100	101	102	103	105	106	107	60	60	60	61	62	63	63
	90th	114	114	116	117	118	119	120	74	74	74	75	76	77	77
	95th	118	118	119	121	122	123	124	78	78	78	79	80	81	81
	99th	000	000	000	128	129	130	131	85	85	86	87	87	88	89
12	50th	102	103	104	105	107	108	109	61	61	61	62	63	64	64
	90th	116	116	117	119	120	121	122	75	75	75	76	77	78	78
	95th	119	120	121	123	124	125	126	79	79	79	80	81	82	82
	99th	127	127	128	130	131	132	133	86	86	87	88	88	89	90
13	50th	104	105	106	107	109	110	110	62	62	62	63	64	65	65
	90th	117	118	119	121	122	123	124	76	76	76	77	78	79	79
	95th	000	000	000	124	126	127	128	80	80	80	81	82	83	83
	99th	128	129	130	132	133	134	135	87	87	88	89	89	90	91
14	50th	106	106	107	109	110	111	112	63	63	63	64	65	66	66
	90th	119	120	121	122	124	125	125	77	77	77	78	79	80	80
	95th	123	123	125	126	127	129	129	81	81	81	82	83	84	84
	99th	130	131	132	133	135	136	136	88	88	89	90	90	91	92
15	50th	107	108	109	110	111	113	113	64	64	64	65	66	67	67
	90th	120	121	122	123	125	126	127	78	78	78	79	80	81	81
	95th	124	125	126	127	129	130	131	82	82	82	83	84	85	85
	99th	131	132	133	134	136	137	138	89	89	90	91	91	92	93
16	50th	108	108	110	111	112	114	114	64	64	65	66	66	67	68
	90th	000	000	000	124	126	127	128	78	78	79	80	81	81	82
	95th	125	126	127	128	130	131	132	82	82	83	84	85	85	86
	99th	132	133	134	135	137	138	139	90	90	90	91	92	93	93
17	50th	108	109	110	111	113	114	115	64	65	65	66	67	67	68
	90th	122	122	123	125	126	127	128	78	79	79	80	81	81	82
	95th	125	126	127	129	130	131	132	82	83	83	84	85	85	86
	99th	133	133	134	136	137	138	139	90	90	91	91	92	93	93

* The 90th percentile is 1.28 SD, the 95th percentile is 1.645 SD, and the 99th percentile is 2.326 SD over the mean. For research purposes, the SDs in Table B1 allow one to compute BP Z scores and percentiles for girls with height percentiles given in Table 4 (ie, the 5th, 10th, 25th, 50th, 75th, 90th, and 95th percentiles). These height percentiles must be converted to height Z scores given by: 5% =_ 1.645; 10% =_ 1.28; 25% =_ 0.68; 50% =_ 0; 75% =_ 0.68; 90% =_ 1.28; and 95% =_ 1.645 and then computed according to the methodology in steps 2 through 4 described in Appendix B. For children with height percentiles other than these, follow steps 1 through 4 as described in Appendix B.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 14

COLOFON

xxxxxx

Vormgeving: DSGN.FRM Augustus 2015

Document Metadata

Table of Contents

Pact Gezond Gewicht

Document Metadata