Wet werk en zekerheid samengevat (t.b.v. werknemer)

Wet werk en zekerheid samengevat (t.b.v. werknemer)

Vanaf 1 januari 2015 treedt de Wet werk en zekerheid (Wwz) in werking. De Wwz vloeit voort uit het Sociaal Akkoord dat kabinet en sociale partners in april 2013 sloten en bevat grote wijzigingen in het arbeids- en sociale zekerheidsrecht. Het kabinet wil het ontslagrecht hiermee sneller, goedkoper en eerlijker maken en de rechtspositie van flexwerkers versterken. De WW wordt in duur verkort en er meer op gericht om werklozen snel aan het werk te krijgen.

Wat zijn de belangrijkste veranderingen?

Per 1 januari 2015:

• Aanzegtermijn

Bij tijdelijke contracten van 6 maanden of langer moet de werkgever uiterlijk één maand voor het aflopen van de arbeidsovereenkomst de werknemer schriftelijk informeren of de overeenkomst wordt voortgezet of niet. Doet de werkgever dit niet of te laat, dan is hij mogelijk een vergoeding verschuldigd aan de werknemer.

• Proeftijd

Er is geen proeftijd meer mogelijk in een arbeidsovereenkomst van ten hoogste 6 maanden.

• Concurrentiebeding

Een concurrentiebeding kan alleen in een tijdelijk contract overeengekomen worden indien dit noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfsbelangen.

• Scholingsplicht

De werkgever moet de werknemer in staat stellen om scholing te volgen die noodzakelijk is voor de uitoefening van zijn functie. Dit is nu een ongeschreven plicht, maar staat straks dus in de wet.

Per 1 juli 2015

• Ketenbepaling

Behoudens voor bepaalde functies en tenzij in de cao iets anders is bepaald, ontstaat bij meer dan 3 elkaar opvolgende contracten of (bij een minder aantal) als een periode van 2 jaar wordt overschreden, een contract voor onbepaalde tijd. Van opvolgende contracten is sprake als zij elkaar met een tussenpoos van 6 maanden of minder opvolgen.

• Ontslag

Nu is het zo dat werkgevers kunnen kiezen of ze arbeidsovereenkomsten via het UWV of de kantonrechter beëindigen. Vanaf 1 juli 2015 moet een verplichte ontslagroute worden gevolgd afhankelijk van de ontslagreden. Ontslag wegens bedrijfseconomische redenen en wegens langdurige arbeidsongeschiktheid loopt via het UWV. Ontslag op persoonlijke gronden moet via de kantonrechter. De tijd die de ontslagprocedure in beslag neemt mag worden afgetrokken van de opzegtermijn, maar blijft altijd minimaal 1 maand. Bij beide ontslagroutes is hoger beroep en cassatie mogelijk.

Een andere optie is dat de werknemer instemt met het ontslag. Het instemmen met ontslag heeft geen gevolgen voor een eventueel recht op een WW-uitkering van de werknemer. De werknemer mag binnen twee weken zijn instemming met de opzegging herroepen.

• Pensioenontslag

Voor ontslag wegens het bereiken van de AOW-gerechtigde leeftijd (of per een eerdere datum waarop de werknemer met pensioen gaat) hoeft de werkgever niet naar het UWV of de rechter. De werkgever mag deze werknemer ontslaan zonder voorafgaande toets.

• Afwijking afspiegelingsbeginsel bij ontslag

Bij het bepalen van de ontslagvolgorde geldt (zoals nu) het afspiegelingsbeginsel. Vanaf 1 juli 2015 mag een werkgever onder bepaalde voorwaarden 10% van de werknemers die hij op basis van het afspiegelingsbeginsel moet ontslaan, behouden. Arbeidsgehandicapte werknemers kunnen op verzoek van de werkgever geheel of gedeeltelijk buiten het afspiegelingsbeginsel worden gelaten.

• Transitievergoeding

De kantonrechtersformule voor de berekening van een eventuele beëindigingsvergoeding verdwijnt. Iedere werknemer die ten minste twee jaar in dienst is geweest heeft bij ontslag door de werkgever of niet verlengen van een tijdelijke arbeidsovereenkomst, recht op een zogenoemde transitievergoeding. De transitievergoeding is bedoeld om de werknemer van werk naar werk te helpen. De hoogte van de vergoeding is afhankelijk van het dienstverleden van de werknemer. Voor de eerste 10 dienstjaren bedraagt de vergoeding 1/3 maandsalaris per dienstjaar. Voor alle dienstjaren daarna bedraagt de transitievergoeding een ½ maandsalaris per dienstjaar. Voor werknemers die op het moment van ontslag 50 jaar of ouder en 10 jaar in dienst zijn, bedraagt de transitievergoeding een maandsalaris voor de diensttijd na 50 jaar. Deze laatste regel is overgangsrecht en geldt tot 2020.

• Beëindiging met wederzijds goedvinden

Werkgever en werknemer kunnen nog steeds een beëindiging met wederzijds goedvinden overeenkomen. De beëindigingsovereenkomst moet schriftelijk worden overeengekomen. De werknemer heeft het recht om de overeenkomst binnen 2 weken te ontbinden zonder opgave van redenen. Dit doet hij door een schriftelijke verklaring te sturen aan de werkgever. Het recht van de werknemer om de arbeidsovereenkomst binnen 2 weken te ontbinden moet in de beëindigingsovereenkomst staan vermeld. Doet de werkgever dit niet dan krijgt de werknemer een week langer de tijd om te herroepen, namelijk 3 weken.

• Inkomensverrekening in de Werkloosheidswet (WW)

De bedoeling is dat werken vanuit de WW loont, ook als het nieuwe loon lager is dan de WW-uitkering. Anders dan nu het geval is (urenverrekening), komt er een systeem van inkomensverrekening vanaf de eerste WW-dag. Is het nieuwe loon lager dan de uitkering, dan ontvangt de uitkeringsgerechtigde door de nieuwe verrekening per saldo een hoger inkomen.

• Passend werk in WW en Ziektewet (ZW)

De werknemer in de WW moet sneller passend werk aanvaarden. Na 6 maanden wordt alle arbeid als passend aangemerkt. Dit is nu pas na 1 jaar. Dit gaat ook gelden voor de Ziektewet.

Per 1 januari 2016: WW

• Duur WW

Kortere uitkeringsduur: de maximale periode dat iemand recht heeft op een WW-uitkering wordt verkort van 38 naar 24 maanden. Het arbeidsverleden dat is opgebouwd voor 1 januari 2016 blijft behouden. Als er een opbouw is van meer dan 24 maanden, dan wordt na 1 januari 2016 per kwartaal een maand afgebouwd tot in totaal 24 maanden. De aanpassing gaat in op 1 januari 2016. Voor mensen die daarvoor al een WW-uitkering hadden verandert de duur niet.

• Opbouw WW

Verlaging WW-opbouw: straks geldt dat alleen voor de eerste tien jaar werken ieder jaar een maand WW-recht wordt opgebouwd. Daarna wordt nog maar een halve maand WW-recht per gewerkt jaar opgebouwd.

2