Deel 3: InSTRUMEnTEn In nEDERLAnD
Deel 3: InSTRUMEnTEn In nEDERLAnD
InLEIDInG
Een groot deel van de Nederlandse instrumenten die we belichten, werd ontwikkeld of verder gepromoot in het kader van het Convenant Arbeidsomstandigheden Thuiszorg (CAT). Daarom staan we eerst kort stil bij dit convenant.
Het CAT werd op 3 maart 1999 getekend door werkgevers, werknemers, overheid en andere bij de thuiszorg betrokken partijen. Hiermee wilden de overheid en de werkgevers- en werknemersorganisaties in de thuiszorg instellingen stimuleren om de arbeidsomstandigheden te verbeteren en het ziekteverzuim en de arbeidsongeschiktheid terug te dringen. De looptijd van dit convenant eindigde 31 december 2004.
Om de sector aan te moedigen om te blijven werken aan verbeteringen, biedt de website xxxx://xxx.xxxx.xx toegang tot de instrumenten die de afgelopen jaren zijn ontwikkeld. De instrumenten zijn voornamelijk gericht op preventie. Vandaar stappen we in dit stuk af van de structurering vol- gens de 6 actiedomeinen. Vrijwel alle beschreven Nederlandse instrumen- ten sluiten immers aan bij het actiedomein ‘meer aandacht voor preventie’. We maken wel een onderscheid tussen de instrumenten op basis van het probleem dat ze willen aanpakken: respectievelijk fysieke belasting, werk- druk en sociale onveiligheid.
Uit de evaluatie van het CAT blijkt dat de maatregelen hebben gezorgd voor een vermindering van de fysieke en psychische belasting.Tegelijkertijd benadrukt het evaluatierapport het belang van de continuering van de inspanningen.
In wat volgt bespreken we de Nederlandse instrumenten op het vlak van fysieke belasting, werkdruk en veiligheid. We starten met een instrument voor risico-inventarisatie en -evaluatie.
Deel 3: nSTRUMEnTEn In nEDERLAnD
1Risico-inventarisatie en –evaluatie (RI&E)
In opdracht van de Sectorfondsen Zorg & Xxxxxxx, ontwikkelden 3 Nederlandse arbodiensten (Arbo Unie, ArboNed en Maetis arbo) de werkmap ‘RI&E Thuiszorg’. Deze map is een hulpmiddel voor het uitvoeren van een risico-inventarisatie en –evaluatie, waarbij alle managementlagen en medewerkers worden betrokken. Ze bestaat uit vragenlijsten, een Excelbestand voor de verwerking van de vragen, formulieren voor het verwerken van bevindingen en het maken van rapporten en een handleiding (beschrijft stappenplan, de verschillende vragenlijsten met hun inhoud en wie ze moeten invullen). Dit alles resulteert in een rapport en plan van aanpak voor verbeteringen op het vlak van arbo, verzuim en reïntegratie.
Het pakket bevat de volgende vragenlijsten:
• Bevraging directie/OR/afdelingshoofd over beleidsvorming en
–uitvoering
• Medewerkersbevraging over het gevoerde beleid
• Medewerkersraadpleging over welzijn (werkbeleving): de resulta- ten hiervan worden voorgelegd aan groepen van medewerkers om zo tot conclusies (oorzaken, prioriteiten,...) en voorstellen voor maatregelen te komen. Als hulpmiddel hierbij kunnen de verbetervoorstellen uit de bijlage gebruikt worden
• Vragenlijst over gebouwenbeheer voor gebouwverantwoorde- lijke
• Vragenlijst over inrichting arbeidsplaatsen voor afdelingshoofd
• Vragenlijsten over activiteiten voor afdelingshoofd.
Andere instrumenten vormen een bouwsteen of verdieping van de RI&E:
• Praktijkregels voor fysieke belasting in de thuiszorg (§2.1)
• Arbocheck thuiszorg (§2.2.3)
• Tilthermometer (§2.4)
• BeleidsSpiegel Thuiszorg (§2.4)
• ...
Deel 3: nSTRUMEnTEn In nEDERLAnD
Hoofdstuk
2Fysieke belasting
1 DE PRAKTIJKREGELS
Reeds vóór het tekenen van het CAT waren de sociale partners in de thuiszorg al enkele jaren bezig met een aanpak van fysieke belasting op landelijk niveau. In 1997 startte TNO Arbeid in opdracht van het Overleg Arbeidsvoorwaarden Thuiszorg met de ontwikkeling van de praktijkregels fysieke belasting voor de thuiszorg.
De praktijkregels zijn praktijkgerichte en concreet uitvoerbare afspraken over hoe fysieke belasting voorkomen kan worden. Het betreft normen die aangeven waar de grenzen liggen tussen gezond- heidskundig aanvaardbare en niet meer aanvaardbare belasting tijdens het werk. De bedoeling van de praktijkregels is de fysieke belasting te verminderen en de beheersbaarheid te verbeteren. Er zijn vooral regels opgesteld m.b.t. tillen en dragen, duwen en trekken, ongunstige werkhoudingen, staan, hurken en knielen, hulpmiddelen en werkom- geving.
Daarbij wordt een onderscheid gemaakt tussen rode, oranje en groene praktijkregels. Bij de rode praktijkregels wordt niet voldaan aan de minimale eisen die aan de fysieke belasting worden gesteld (vb. er zijn geen regels opgesteld om zwaar tillen van bijvoorbeeld meu- bilair of boodschappen te voorkomen). Oranje praktijkregels geven aan dat de beheersing van de fysieke belasting niet optimaal is (vb. tillen van gewichten van meer dan 25 kg wordt voorkomen). De groene praktijkregels geven de meest ideale situatie weer (vb. bood- schappen worden gehaald tot een maximum gewicht van 25 kg). Door het volgen van de groene praktijkregels worden gezondheidsrisico’s aan het houdings- en bewegingsapparaat zoveel mogelijk voorkomen.
Binnen het CAT was afgesproken dat instellingen binnen de vijf jaar de groene praktijkregels voor fysieke belasting zouden hanteren. Aan het einde van de convenantperiode blijkt dit bij 90% van de instellin- gen (bijna) te zijn gelukt.
2 BROCHURES ROnD DE PRAKTIJKREGELS
De publicatieserie ‘Stilstaan bij bewegen: praktijkregels voor fysieke belasting in de thuiszorg’ is opgebouwd rond de praktijkregels. De serie is bedoeld om te werken aan de vermindering van fysieke belas- ting en organisaties te ondersteunen bij het voeren van een preventief beleid. De reeks is in opdracht van het Overleg Arbeidsvoorwaarden Thuiszorg geschreven door TNO Arbeid en bestaat uit de brochures ‘Zorgverlening’,‘Kraamzorg’,‘Huishoudelijke Zorg’,‘Hulpmiddelenzorg’ en ‘Managementzorg’. De ‘Arbo-check’, ontwikkeld door de Stichting Ergonomie en Gezond Bewegen (E.G.B.) en TNO Arbeid, is tevens opgenomen in deze reeks.
2.1 Zorgverlening, kraamzorg, Huishoudelijke Zorg en Hulpmiddelenzorg
Deze 4 brochures beschrijven de praktijkregels fysieke belasting. Dit biedt de mogelijkheid om de eigen situatie te vergelijken met de praktijkregels. Er worden praktijkcases gegeven die zijn bedoeld om de ideeën over de eigen aanpak te stimuleren. De brochures bevatten tevens vragen over de inhoud en de aanpak van de fysieke belasting die in het werkoverleg besproken kunnen worden zodat gezamenlijk gewerkt kan worden aan het verminderen van de fysieke belasting.
2.2 Managementzorg
2.3 Arbocheck
De ‘Arbocheck’ is een praktisch hulpmiddel om bij de intake op syste- matische wijze de (on)geschiktheid van de werkomgeving en de werkmaterialen vast te kunnen stellen. De brochure bevat tips om gezond te werken, tips m.b.t. schoonmaakmiddelen en werkomgeving en een lijst met veiligheidsrisico’s en acties. De brochure bevat tevens een lijst met benodigde werkmaterialen per taak. Tot slot bevat de brochure de feitelijke arbocheck ter beoordeling van de werkmateri- alen voor onderhoud, maaltijdverzorging en wasbehandeling en ter beoordeling van de werkomgeving, alsook een actielijst die per cliënt kan worden ingevuld om te zorgen dat voldaan wordt aan de mini- male eisen.
3 VIRTUELE WEGWIJZER OVER PRAKTIJKREGELS
De virtuele wegwijzer (xxx.xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx/) geeft uitge- breid informatie over de praktijkregels in samenhang met te gebrui- ken werkmaterialen en hulpmiddelen.Werkaanpassingen en werkme- thoden die werkzaamheden fysiek minder belastend maken, staan eveneens uitgelegd. De website biedt zo praktische ondersteuning bij het toepassen van de praktijkregels. De site is bedoeld voor direct leidinggevenden, arbodeskundigen en til- en arbocoördinatoren. Het is een handig hulpmiddel om te gebruiken bij werkoverleg en werkin- structie, terwijl ook werknemers zelf informatie kunnen opzoeken.
4 WERKPAKKET FYSIEKE BELASTInG
Het werkpakket ‘Zorg voor Thuiszorg’ is een uitgave van het CAT. Het werd ontwikkeld door LOCOmotion en is gebaseerd op de praktijk- regels. Het pakket helpt bij de uitwerking van een beleidsmatige aan- pak van fysieke belasting. Daarnaast bevat het praktische instrumen- ten om fysieke belasting aan te pakken. Met de instrumenten kan een instelling een antwoord krijgen op twee vragen: (1) Hoe staat het met het beleid fysieke belasting?, (2) Hoe staat het met de blootstelling aan fysieke belasting bij medewerkers zelf?
De BeleidsSpiegel geeft een antwoord op de eerste vraag. Het is een checklist waarmee een instelling haar beleid kan doorlichten en snel kan zien waar de verbeterpunten zitten. Als er verbeterpunten zijn, wordt er verwezen naar een oplossing in het werkpakket of daarbui- ten (andere instrumenten ontwikkeld vanuit het convenant).
Voor de tweede vraag zijn er drie instrumenten, waarvan twee rele- vant voor de verzorgenden: de TilThermometer en HZ-Meter. De TilThermometer brengt de mate van blootstelling aan fysieke belasting bij direct cliëntgebonden handelingen in kaart en beoordeelt het gebruik van hulpmiddelen. De TilThermometer helpt bij het plannen van hulpmiddelen, het zicht krijgen op wijzigingen in de fysieke zorg- zwaarte en het onderbouwen van investeringsbeslissingen.
De HZ-Meter brengt de mate van blootstelling aan fysieke belasting bij huishoudelijke zorg in kaart en beoordeelt de mate waarin werkma- teriaal en hulpmiddelen voldoen aan de eisen van de praktijkregels. De HZ-Meter geeft ook inzicht in de noodzaak om betere of andere werkmaterialen of hulpmiddelen in te zetten en de wijzigingen in de tijd.
De TilThermometer en de HZ-Meter worden niet ingevuld per indi- viduele cliënt, maar voor een groep cliënten (vb. van een team, een regio,…). Om het uitrekenen te vergemakkelijken, zijn er rekenmo- dules beschikbaar.
Het pakket bevat ook een AktieBlok met doordrukvellen om aan de slag te gaan met de verbeterpunten. Bij gebruik van het werkpakket komen de PreGo!-catalogus (§2.13), de Statman (§2.16) en de Tilschijf (§2.15) van pas.
Het CAT gaf ook een aantal spelen uit die gebaseerd zijn op de groene praktijkregels, zijnde de memospelen ‘Handig helpen’ en de speldozen ‘Zorgverlening’ en ‘Huishoudelijke Zorg’. De spelletjes werden ontwikkeld door Thuiszorg Rotterdam en LOCOmotion. Ze vormen een hulpmiddel om de arbeidsomstandigheden in de thuis- zorg te bespreken. De bedoeling is de kennis van de groene praktijk- regels op te frissen en te helpen om ze in de praktijk toe te passen. Het gaat om praktijkregels op het vlak van hulpmiddelen, werkomge- ving, werkhoudingen, hurken en knielen, tillen en dragen, èn duwen en trekken. De spelen kunnen gebruikt worden bij vormingen, werkover- leg of het inwerken van een collega.
6 BOEKJE VOOR CLIËnTEn OVER FYSIEKE BELASTInG KRAAMZORG
De Stichting Kraamzorg de Waarden Groep ontwikkelde voor haar cliënten het boekje ‘Kraamzorg, het spel en de regels’ dat op ludieke wijze aandacht vraagt voor de fysieke belasting van kraamverzorgen- den. Het bevat de groene praktijkregels (tillen en dragen, werkhou- dingen, werkomgeving en hulpmiddelen), knelpunten en allerlei doe- dingen voor kinderen.
7 POSTERS FYSIEKE BELASTInG
In het kader van het CAT werd een set van 6 posters ontwikkeld met het thema ‘Recht je rug’. Ze vormen een hulpmiddel om te herinne- ren aan de juiste manier van fysieke belasting in de Thuiszorg. Ze kunnen gebruikt worden als voorlichtings-/instructiemateriaal.
8 WERKPAKKET ROnD TILLIFTEn
Het pakket‘Een tillift thuis’ werd uitgegeven door de Convenantpartijen Arbeidsomstandigheden Thuiszorg en ontwikkeld door LOCOmotion,
i.s.m. het project ‘Xxxxxx 0x’. Het pakket bestaat uit een video en een begeleidende brochure.
De brochure getiteld ‘Handreikingen voor het gebruik van tilliften in de thuiszorg’ is bedoeld om het gebruik van de tillift in de thuissitu- atie te stimuleren en biedt oplossingen voor veel voorkomende pro- blemen. Hij bestaat uit 6 delen:
• Achtergrondinformatie over de praktijkregels en tilnormen voor de thuiszorg
• Handleiding voor het gebruik van de video
• Opzet van een workshop over het werken met de tillift
• Tips voor het voeren van introductiegesprekken met de cliënt
• Praktische tips voor verzorgenden die de tillift bij de cliënt thuis gebruiken
• Overzicht van verschillende soorten tilliften en hun indicatiege- bied.
9 WERKPAKKET ROnD TILLEn
Het pakket ‘Tillen tot je groen ziet’ werd ontwikkeld door Thuiszorg Den Haag en uitgegeven door de Convenantpartijen Arbeidsomstan- digheden Thuiszorg. Het bestaat uit een videofilm met bijhorende handleiding.
De videofilm volgt medewerkers in de thuiszorg die aan de slag gaan met hulpmiddelen (tilliften, hoog-laagbed, trekzeilen, …). Er staan 5 thema’s centraal: weerstanden bij de thuiszorgmedewerkers, samen- werken als team, hulpmiddelen, communicatie naar de klant en facili- teren. De video nodigt uit om onderling te praten over de gevolgen van zwaar lichamelijk werk, hoe de medewerkers ermee omgaan en over mogelijke weerstanden bij de medewerkers en cliënten. Daarnaast bevat de video praktische informatie. De video is vooral geschikt voor teambesprekingen en bijscholingen.
De handleiding bestaat uit 4 delen: (til)hulpmiddelen in de thuiszorg, beschrijving van de video, suggesties voor gebruik en discussievragen per scène.
10 WERKPAKKET OVER TILPROTOCOLLEn
Het werkpakket ‘Tilprotocollen in de thuiszorg: Een werkpakket om zelf mee aan de slag te gaan in het kader van de praktijkregels’ werd uitgegeven door de Convenantpartijen Arbeidsomstandigheden Thuiszorg en ontwikkeld door LOCOmotion in samenwerking met het project ‘Xxxxxx 0x’.
Een tilprotocol is een cliëntgebonden formulier waarop de afspraken staan die er over de wijze van tillen/verplaatsing en de wijze van zorg- verlening gemaakt zijn door zorgverleners en cliënt. Een protocol heeft zowel als doel om goed om te gaan met fysieke belasting als om goede zorginhoudelijke afspraken te maken. De opmaak van een pro- tocol dient gebaseerd te zijn op de praktijkregels fysieke belasting.
Het werkpakket bevat richtlijnen en tips om met een tilprotocol te werken, alsook een aantal voorbeelden van tilprotocollen. Er zijn tevens praktische tips opgenomen om een eigen tilprotocol te maken.
11 HULPMIDDELEnKAARTEn
De Convenantpartijen Arbeidsomstandigheden Thuiszorg gaven i.s.m. het project ‘Goed Gebruik van ZorgOnderzoek Nederland’ een bun- del A4 kaarten met hulpmiddelen uit. Elke kaart behandelt één hulp- middel door het te omschrijven en in te gaan op de indicatiestelling (voor welke cliënten in welke situatie), de gebruiksbegrenzingen en tips voor het gebruik van het hulpmiddel. Voorbeelden van besproken hulmiddelen zijn: steunkousuittrekkers, draaischijven, glijlakens, toilet- verhogers,…
12 InFORMATIEPAKKET OVER AAn- En UITTREK- HULPMIDDELEn STEUnKOUSEn
Het informatiepakket ‘Steun de steunkous’ is tot stand gekomen onder aansturing van de partners van het CAT. Aanvankelijk was het een project van het programma Thuiszorgtechnologie van ZorgOnderzoek Nederland, dat van 1999 tot 2001 is uitgevoerd door het iRv, Kenniscentrum voor Revalidatie en Handicap. Het pak- ket is bedoeld om het gebruik van aan- en uittrekhulpmiddelen voor
steunkousen te bevorderen. Het aan- en uittrekken van steunkousen is immers fysiek belastend.
13 InTERIEURBOX VOOR DE THUISZORG
14 CATALOGUS MET BEST PRACTICES BETREFFEnDE FYSIEKE BELASTInG
De bundel met best practices ‘PreGo! Tips om fysieke belasting te verminderen: Versie Zorg’ werd uitgegeven door de Sectorfondsen Zorg en Welzijn en geschreven door LOCOmotion. Hij bevat voor- beelden uit de hele zorg om fysieke belasting te verminderen: beleid en instrumenten (o.a. rugboekje,Tilschijf, StatMan, …), grote en kleine hulpmiddelen, tilmethodieken en tips om slimmer te werken. De cata- logus is geschreven voor diverse doelgroepen, o.a. voor de zorgverle- ners zelf.
15 RUGBOEKJE
Het rugboekje ‘Wat kun je zelf doen om rugklachten te voorkomen’ is een onderdeel van de campagne ‘Gezonder zorgen’ van de Sectorfondsen Zorg en Welzijn en werd ontwikkeld door LOCOmotion. Het is een brochure in pocketformaat met informatie voor werknemers uit de gezondheidszorg over hoe rugklachten ont- staan, hoe ze voorkomen kunnen worden en wat te doen bij klach- ten.
Bij de Tilschijf hoort een folder met gebruiksaanwijzing en verant- woording. Hierin wordt de NIOSH methode toegelicht op basis waarvan de Tilschijf ontwikkeld werd. De folder maant ook aan tot voorzichtigheid bij het gebruik van de Tilschijf en geeft aan dat het gebruik ervan enkel zinvol is in het kader van een transferbeleid, waarbij de medewerkers de mogelijkheid hebben zich te houden aan de grenzen van de Tilschijf. Hierbij moet gedacht worden aan training in manuele transfertechnieken en de aanwezigheid van voldoende hoogwaardige tilhulpmiddelen. De Tilschijf kan gebruikt worden bij het invullen van het tilprotocol, als ondersteuning bij discussies of een bepaalde cliënt al dan niet te zwaar is om manueel te tillen en bij groepstrainingen.
17 STATMAn
De StatMan werd eveneens ontwikkeld door LOCOmotion in opdracht van ARJO Nederland B.V. De StatMan is een plastic 2D-pop- petje dat je in allerlei standen kunt zetten. Het is een hulpmiddel om te beoordelen of de belasting door het werken in bepaalde houdingen wel of niet gezondheidskundig aanvaardbaar is. Het poppetje heeft scharnieren in de knieën, heupen , schouders en ellebogen. Er zitten ook twee gaatjes in: één in het hoofd en één in de handen. Door de StatMan in verschillende standen te zetten, zie je een rode, oranje of groene kleur in de gaatjes verschijnen. De combinatie van de kleuren in de twee gaatjes bepaalt of de houding veilig is of niet.
De StatMan is voorzien van een folder die ingaat op de achtergrond en verantwoording van het hulpmiddel. De folder geeft uitleg over statische belasting en wat eraan gedaan moet worden, geeft een inhoudelijke verantwoording van het hulpmiddel o.b.v. de literatuur
18 CD-ROM OVER FYSIEKE BELASTInG
De cd-rom ‘Verplaatsing met zorg’ werd ontwikkeld door LOCOmotion en uitgegeven door de Sectorfondsen Zorg en Welzijn. Het is een interactief computerleerprogramma over fysieke belasting in de zorgsector dat gericht is op de preventie van beroepsgebonden klachten. Het programma bestaat uit 3 onderdelen:
• introductie en visie op transfer
• 4 praktijksituaties: een CVA-patiënt, een oudere die beperkt ADL- afhankelijk is, een postoperatieve patiënt en een meervoudig gehandicapte jongen
• catalogus met transfertechnieken.
De cd-rom belicht onder meer cliëntentransfers met en zonder hulp- middelen, statische belasting, manoeuvreren en het aan- en uittrekken van steunkousen. Door middel van vragen worden de zorgverleners geconfronteerd met fysiek belastende situaties in de zorg, worden zij uitgedaagd hiervoor oplossingen te geven en krijgen zij hierop feed- back van de computer. De cd-rom vormt een hulpmiddel bij training en voorlichting over fysieke belasting en kan het best gebruikt wor- den in combinatie met een vaardigheidstraining. Hij kan tevens in individueel verband gebruikt worden.
Deel 3: nSTRUMEnTEn In nEDERLAnD
3Werkdruk
Om de werkdruk aan te pakken, werden twee instrumenten uitgege- ven door de Sectorfondsen Zorg en Welzijn in opdracht van het CAT: een pakket voor instellingen en een brochure voor medewerkers. Beide werden ontwikkeld door SANT Organisatieadviseurs BV, met medewerking van 18 instellingen uit de thuis- en kraamzorg.
‘Aan de slag met werkdrukbeheersing’ is een praktisch pakket voor instellingen om werkdruk aan te pakken. De aanpak bestaat uit 5 stap- pen (voorbereiding, inzicht in werkdruk en oorzaken, maatregelen bedenken en bepalen, maatregelen invoeren, evalueren en veranke- ren) en gebeurt m.b.v. instrumenten zoals bijvoorbeeld een vragenlijst naar de mate van werkdruk, een vragenlijst naar de oorzaken van werkdruk en maatregelenkaarten. Een maatregelenkaart biedt een overzicht van mogelijke oplossingen voor een concreet knelpunt. Een knelpunt is bijvoorbeeld ‘grenzen stellen bij veeleisende cliënten’. Hiervoor worden zowel oplossingen op korte als lange termijn voor- gesteld, gericht op het individu, het team en de instelling. Het pakket gaat uit van het bespreken van werkdruk in teams. De werkmap bevat een praktische gebruikershandleiding met praktische tips en hulpmid- delen ter ondersteuning van de procesbegeleider. Daarnaast bevat het pakket een brochure ‘Managementbriefing’ om het hoger manage- ment over het pakket te informeren.
2 BROCHURE VOOR MEDEWERKERS
Met de brochure ‘Zelf aan de slag met werkdruk’ kunnen medewer- kers zelfstandig inzicht krijgen in hun werkdruk. De brochure geeft hen ook aanknopingspunten om op individueel niveau maatregelen te treffen om hun werkdruk te verminderen. Dit gebeurt in 5 stappen: signaleren, oorzaken analyseren, maatregelen bedenken, maatregelen invoeren en evalueren.
Deel 3: nSTRUMEnTEn In nEDERLAnD
4Veiligheid
1 BROCHURE OVER SOCIALE VEILIGHEID
De brochure ‘Sociale veiligheid in de thuiszorg’ is in opdracht van het Overleg Arbeidsvoorwaarden Thuiszorg geschreven door TNO Arbeid. Het is een hulpmiddel om ongewenst gedrag en sociaal onvei- lige werkomstandigheden systematisch aan te pakken. De brochure bekijkt (1) de noodzaak tot aandacht voor sociale veiligheid, (2) de taak van werkgever, medewerker en ondernemingsraad, (3) de syste- matische aanpak voor het tot stand komen van sociale veiligheid, (4) maatregelen ter voorkoming van ongewenst gedrag en (5) hulp na ongewenst gedrag. Ze is geschreven voor iedereen die in de thuiszorg werkzaam is en de aandacht voor sociale veiligheid wil verbeteren.
2 STROOIFOLDER OVER SOCIALE VEILIGHEID
3 TOOLKIT OVER SEKSUELE InTIMIDATIE
Over het thema seksuele intimidatie in de thuiszorg is een toolkit ‘Hoort het bij het werk?’ ontwikkeld door vijf regionale opleidings- centra samen met vier thuiszorgorganisaties. Deze wil medewerkers in de thuiszorg bewust maken van hun eigen grenzen en hen weer- baarder maken. In de toolkit zitten onder andere een dvd met hand- leiding, een fotomap, stellingen, een kwartetspel en een gebruikers- handleiding. Het materiaal is geschikt voor individueel gebruik, maar ook voor kleine en grotere groepen.
4 BROCHURE OVER OnGEWEnST GEDRAG
5 InSTRUCTIEPROGRAMMA OVER WERKEn MET CYTOSTATICA
Medewerkers in de thuiszorg krijgen meer en meer te maken met patiënten die cytostatica nemen. Cytostatica worden gebruikt bij de bestrijding van kanker. Kenniscentrum IKW is bezig met de ontwikke-
xxxx van een digitaal instructieprogramma over het werken met deze middelen. Met dit programma kunnen verschillende groepen mede- werkers worden voorgelicht over de maatregelen die zij moeten nemen om veilig te werken. De ontwikkeling van de instructie is onderdeel van het project 'veilig werken met cytostatica', dat loopt tot december 2008. In het voorjaar van 2007 zullen een aantal instel- lingen het programma inclusief een implementatieplan testen. Daarna komt het beschikbaar voor alle instellingen.
Het project PROXIMA heeft als finaal doel instrumenten te ontwik- kelen ter verbetering van de arbeidssituatie van de verzorgenden. Om de verbeterpunten te achterhalen, hebben we een grootschalige bevraging bij verzorgenden en dienstverantwoordelijken gedaan. Ver- volgens zijn we op zoek gegaan naar reeds bestaande instrumenten die een hulpmiddel kunnen zijn bij verbeteracties. Deze bijdrage geeft het resultaat van deze inventarisatie weer.
Uit deze inventaris blijkt dat er reeds heel wat instrumenten en goede praktijken bestaan of in ontwikkeling zijn om de verschillende knel- punten en problemen binnen de sector aan te pakken. Maar vaak kennen ze geen grote verspreiding en maken slechts enkele diensten er gebruik van. Deze inventaris heeft dan ook als doel de goede initi- atieven kenbaar te maken binnen de sector.
Gezien de vele goede initiatieven die reeds bestaan, is er volgens ons niet voor elk ‘verbeterpunt’ nood aan de ontwikkeling van nieuwe instrumenten. Er is veeleer nood aan een handleiding om de reeds bestaande en de in het kader van PROXIMA ontwikkelde instrumen- ten in te schakelen in de werkorganisatie van een dienst.
Daarom ontwikkelden we binnen PROXIMA ook een handleiding die diensten wil adviseren rond hun organisatie met het oog op een goede arbeidssituatie voor de verzorgenden. Een preventieve aanpak vormt hierbij de rode draad.
BIJLAGE 1: COÖRDInATEn VOOR MEER InFO
1 InSTRUMEnTEn En GOEDE PRAKTIJKEn In BELGIË
1.1 Dienstoverschrijdende Nederlandstalige instrumenten en goede praktijken
Proxibane
De Nederlandstalige versie van de Déparis en de checklist is beschik- baar op de site van Sobane (xxx.xxxxxx.xx/xx/xxxxxxx.xxxx#xxx0x)
Dvd van het INRS
De dvd ‘Van het ene huis naar het andere. Beroepsrisico’s in de thuis- zorg’ werd ontwikkeld door het INRS en ondertiteld in het Nederlands in het kader van het PROXIMA-project. Hij kan bij de FOD-WASO gratis uitgeleend worden ofwel besteld worden bij het INRS voor de som van 50€. Zie punt 1.2.
Brochures “Geen cytostatica op je boterhammen’ en “U en chemotherapie’
p/a Provinciale Dienst Gezondheid Xxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxxxxx
011 23 08 61
Sensibilisatiesessies rond ongewenst gedrag op het werk in de thuiszorg
ISW Limits Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxx
016 20 85 96
Xxxxxxx Xxxxxx en Xxxxx Xxxxxxx
Project “Preventie van ongevallen bij ouderen in de woning, via thuisverzorgenden’
Dienst Gezondheidspromotie van het Rode Kruis-Vlaanderen Xxxxxxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
02 349 55 70
Het ‘rugklachten’-project
PREVENT
Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx Xxxxxx
02 643 44 44
Xxxx-Xxxxxxxx Xxxxxxx
1.2 Dienstoverschrijdende Franstalige instrumenten en goede praktijken
Proxibane
De Déparis-gids en de checklist zijn in het Frans beschikbaar op de website van Sobane (xxx.xxxxxx.xx/xx/xxxxxxx.xxxx#xxx0x).
Dvd van het INRS
De dvd ‘Van het ene huis naar het andere. Beroepsrisico’s in de thuis- zorg’ kan gratis uitgeleend worden bij de uitleendienst van de FOD- WASO,
Xxxxxx Xxxxxxxxxxxx 0, 0000 Xxxxxxx.
Tel.: x00 0 000 00 00
Om hem aan te schaffen voor de som van 50€:
Service Diffusion, INRS,
Centre de recherche et de formation, xxxxxx xx Xxxxxxxxx, XX 00,
00000 Xxxxxxxxxx xxxxx, Xxxxxxxxx.
Fax: x00 0 00 00 00 00
E-mail: xxxxxxx.xxxxxxxxx@xxxx.xx
XXXX (conception)
Xxxxxx xxx Xxxxxxxx Xxxxxxxxxx xx Xxxxxxxx (XXXX) xx xx Xxxxxxxx xx Xxxxx
Xxx Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx, 00 0000 XXXXX
Tel.: 000 00 00 00
E-mail: xxxx@xxxxxxxx.xxxxx.xx
1.3 Instrumenten en goede praktijken Vlaamse diensten voor gezinszorg6
Dienst voor Gezinszorg “De Regenboog” Xxxx Xxxx 00
0000 Xxxxxxxxxxx
03 210 96 69
Directeur: X. Xxxxx
Xxxxxx voor Gezinszorg van het OCMW van Antwerpen Xxxxx Xxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
03 223 56 18
Bestuurscoördinator departement Thuis Wonen-Thuiszorg: Xxxx Xxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Asse Xxxxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxx
02 460 86 89
M. Steps
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Assenede Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxx
09 344 75 18
Xxx Xx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Beersel Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
02 356 73 18
Xxxxxxxx Xxxxxx
Xxxxxx voor Gezinszorg van het OCMW van Bekkevoort
X. Xxxxxxxxxxx 00 0000 Xxxxxxxxxx 013 46 05 94 Xxxx Xxxxxxx
6 Les coordonnées des services sont rangées dans l’ordre alphabétique des noms des services.
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Beringen Xxxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx-Xxxxxxxx
011 34 03 88
Xxxx xxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Beveren Xxxx Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
03 750 29 54
Xxxxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Bierbeek Xxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxx
016 46 10 74
Maatschappelijk assistente: Xxxxx Xxxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Bornem Xxxxxxxxxxx 00x
0000 Xxxxxx
03 890 60 70
Dienstverantwoordelijke: Xxxxxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Bree Rode Xxxxxxxxx 00
0000 Xxxx
089 46 43 31
Xxxx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Diepenbeek Xxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxxx
011 35 04 67
Maatschappelijk werkster: Xxxxxx Xxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Dilsen-Stokkem
X. Xxxxxxxxxx 00 0000 Xxxxxx-Xxxxxxx 089 75 75 27
Xxxxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Erpe-Mere Xxxxxxxxxxxxxxxxxxx 000
0000 Xxxx-Xxxx
053 60 34 96
Xxxxx Xxx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Evergem Xxxxxxxxx-Xxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
09 358 77 79
Xxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Gingelom Xxxxxxxx 000
0000 Xxxxxxxx
011 88 04 40
Xxxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Grimbergen Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxxx
02 267 15 05
Xxxx Xxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxxxx
014 50 81 10
Xxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Halle
X. Xxxxxxxxxxxx 00 0000 Xxxxx
02 361 16 16
Xxxxx Xxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Heist-op-den-Berg Xxxxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxxx-xx-xxx-Xxxx
015 24 93 50
Verantwoordelijke thuisdiensten: Xxxx Xxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Herent Xxxxxxxxxxxxxxxx 000
0000 Xxxxxx
016 29 88 55
Xxxxx Xxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Heusden-Zolder Gemeentehuis Xx. Xxxxxxxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxxxxx-Xxxxxx
011 42 27 03
Xxxxx Xxxxxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Houthalen-Helchteren Xxxxxxxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx-Xxxxxxxxxx
011 60 09 48
Deskundige sociaal werk thuiszorg: Xxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Huldenberg Xx. Xxxxxxxxxxxxxxxx 00x
0000 Xxxxxxxxxx
016 52 57 57
Xxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Ingelmunster Xxxxxxxxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxxxxxxxxxx
051 33 74 64
Xxxxxxx Xxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Kampenhout Xxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxxxxxxxx
016 31 43 21
Xxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Kapelle-op-den-Bos Xxxxx Xxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx-xx-xxx-Xxx
015 71 92 14
Xxxxxxx Xxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Kapellen Xxxxxxxxxxxx 00/0
0000 Xxxxxxxx
03 660 68 21
Xxx Xxx xxx Xxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Kontich Xxxxxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
03 457 77 34
Xxxx Xxx Xxx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Xxxxxxxxxx Xxxxxx-xxxx 0
0000 Xxxxxxxx-Xxxxxx
016 77 29 19
Secretaris: Xxxxxxxxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Landen Xxxxx Xxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxxxx
011 88 02 00
Sociaal assistente - Coördinator Thuisdiensten: Xxxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Leopoldsburg Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxxxxx
011 53 98 11
Xxxxx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Leuven
X. Xxxxxxxxxxxxxx 00 0000 Xxxxxx
016 24 83 29
Xxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Lubbeek Xxxxxxxxxx 000
0000 Xxxxxxx
016 62 91 30
Xxxxx Xxxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Lummen-Halen Xxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxx
013 35 17 81
Diensthoofd Thuiszorgdiensten: Xxxxx Xxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Maaseik Xxx. Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
089 56 99 10
Xxxxx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Maldegem Xxxxxxxxxxx x/x
0000 Xxxxxxxx
050/71 16 30
Verantwoordelijke: Xxxxxxxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Mechelen Xxxxx Xxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxx
015 44 51 11
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Merelbeke Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
09 210 71 31
Maatschappelijk assistente: An Xxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Mortsel Xxxxxxxxx 0
0000 Xxxxxxx
03 443 94 48
Xxxxx Xxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Olen Regionale dienst Gezinszorg Welzijnszorg Kempen Xxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxx
014 56 42 51
Coördinator regionale dienst Gezinszorg Welzijnszorg Kempen: Xxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Oostende Xxxxx Xxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxx
059 55 56 75
Hoofdmaatschappelijk werker thuiszorg: Xxxxxx Xxxxxxx
Xxxxxx voor Gezinszorg van het OCMW van Xxxxxxxxxx Xxxxxx 0
0000 Xxxxxxxxxx
09 362 40 30
Maatschappelijk werkster: Xxxx Xxx Xxxxxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Scherpenheuvel- Zichem
Xxxxx 00
0000 Xxxxxx
013 77 26 47
Dienstverantwoordelijke: Xxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Schilde Xxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
03 383 62 18
Xxxxxxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Sint-Katelijne-Waver Xxxxxxxxxxxx 00X
0000 Xxxx-Xxxxxxxxx-Xxxxx
015 30 69 67
Verantwoordelijke thuiszorg: Xxxxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Sint-Niklaas Lod. Xx Xxxxxxxxxxxxx 0
0000 Xxxx-Xxxxxxx
03 760 79 33
K. Van de Kerke
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Sint-Truiden Clement Xxxxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxx-Xxxxxxx
011 69 70 42
Xxxxxx Xxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Vorselaar Xxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
014 50 74 85
Hoofd sociale dienst: Sis Goormans
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Wijnegem Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxx
03 355 32 93
Maatschappelijk werker: Xxxxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Wommelgem Xxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
03 355 50 52
Verantwoordelijke Thuisdiensten: Xxxxxxx Xxxxxx
Xxxxxx voor Gezinszorg van het OCMW van Xxxxxxxx
X. Xxxxxxxxxxx 0 0000 Xxxxxxxx 02 720 88 84
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Zoersel Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
03 312 94 20
Verantwoordelijke Gezinszorg: Xxxxxx Xxxxxxx
Dienst voor Gezinszorg van het OCMW van Zwalm Xxxxxxxx 00
0000 Xxxxx
055 49 84 87
Xxxxx Xxxxxxx
Familiehulp Xxxxxxxxxxxxx 000
0000 Xxxxxxx
02 227 40 10
Hoofd Interne Dienst voor Preventie en Bescherming: Xxxxxxx Xxxx
Familiezorg Oost-Vlaanderen Xxxxxx Xxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxx
09 225 78 83
Directeur Organisatie: Xxxxx Xxxxxxxxxxxxx
Gezinszorg Villers Xxxxxxxx 0
0000 Xxxxxxxxx
03 543 92 13
Xxxxx Xxxxx
Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxx Xxxxxxxx 0x
0000 Xxxxxxxx
016 24 49 27
Expert Thuiszorgbeleid: Xxxx Xxxxx
Onafhankelijke Dienst voor Gezinszorg Xxxxxxx (Xxxxx) 00
0000 Xxxx
09 269 85 33
Manager: Xxx Xxx Xxxxx
Regionale dienst Gezinszorg West-Brabant Xxxxxxxxxxxx 000
0000 Xxxxxx 02 568 09 92
Coördinator thuisdiensten: Xxxx Xx Xxxxx
Sociale Familiezorg Xxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxx
03 213 40 31
Project- en kwaliteitscoördinator: Xxxxx Xx xxxx
Solidariteit voor het Gezin Xxxxxxxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxx
09 264 18 85
Directeur Welzijnszorg: Xxxxx-Xxxxxxxx Xxxxxxx
Xxxxx Xxxxxxxxxxx 000
0000 Xxxxxxxxx
03 203 76 00
M. Dangez
Thuisgezondheidszorg Midden-Limburg Xx. Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxxxxx
011 52 20 47
Xxxxxx Xxxxxxxx
Thuishulp
Xxxx Xxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
02 515 04 36
Preventieadviseur: Xxxxxxx Xxxxxxx
Wij blijven Thuis Xxxxxxxxxxxxxxx 00-00
0000 Xxxx-Xxxxxxx
03 766 26 22
Xxx Xxxxxxxxx
1.4 Instrumenten en goede praktijken Waalse en Brusselse diensten voor gezinszorg7
Fotogram, pedagogische fiches
ASBL Aide à Domicile en Milieu Rural (ADMR) Coordination Wallonne (siège social)
Xxx xx x’Xxxxxx, 0 0000 Xxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
7 Les coordonnées des services sont rangées dans l’ordre de leur apparition dans le rapport.
Uurroosterfiche
Fédération des CSD (Centrales de Services à Domicile) Xxxx-Xxxxxxxxx, 0/0
0000 Xxxxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Fax: 00 000 00 00
Taakverdelingsfiche, evaluatie van de opleidingen
ASD (Aide et Soins à Domicile) de Namur Xxx Xxxxx, 00
0000 Xxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
E-mail: xxxxxx.xxxxx@xxx-xxxxx.xx
Communicatieschriftje, gebruiker van SARA, cliëntbrochu- re, Hulpverleningsfiche, beoordelingsfiche bij evaluatie Service Provincial d’Aide Familiale de Namur (SPAF)
Xxx Xxxxxxx Xxxxx, 0 0000 Xxxxx-Xxxxxxx (Xxxxx)
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Logboek, afwisselende verzorgenden, regelmatige follow-up door een psycholoog, cliëntenmemento, jaarlijkse dag
ASBL “Aides familiales et aides seniors” de Xxxxxxxxx xx Xxxxxxxxxxxx, 00
0000 Xxxxxxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Dagboek, Afwisselende verzorgenden
Centre familial de Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxxxx 00
0000 Xxxxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Fax: 00 000 00 00
Veiligheidsagenda, verzorgende-verslaggeefster
CSD de Liège (Seraing) Xxx xx xx Xxxxxxx, 000 0000 Xxxxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Onthaalbrochure voor nieuwe werknemers
CSD de Tournai-Ath Xxx xx Xxxxxx, 0 0000 Xxxxxxx
Tel.: 000 000000
Fax: 000 00 00 00
Fiches met tips voor warme dagen, gedragslijnen in geval van rouw, fiche in verband met ongewenste intimiteiten ADMR-Antenne d’Annevoie
Xxx xx x’Xxxxxx, 0/0 0000 Xxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Europees eerstehulpbrevet
ASD de Lobbes (siège social) - 3 sites d’exploitation: ASD Centre, Charleroi et Thudinie
Xxx xx xx Xxxxxxx, 00 0000 Xxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
SARA-gebruikers
CSD de Namur
Xxxxxxxx xx Xxxxxxxx, 000 0000 Xxxxx-Xxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Opleiding in verband met brandpreventie en ongevallen thuis, cliëntbrochure
Service d’aide aux familles et aux personnes de la région verviétoise Xxx xx Xxxxxx, 00/00
0000 Xxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Rugschool, ondersteuning door een psycholoog
CPAS de Charleroi Xxxxxxxxx Xxxxxx XX, 00 0000 Xxxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
E-mail: xxxxxxxxxxxxxxxxxxx@xxxxxx.xx
Rooster voor vroegtijdige risiso-opsporing
ADMR-Antenne de Tournai Xxx xxx Xxxxxxxxxxx, 00 0000 Xxxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Werkgroep met een preventieadviseur, regelmatige follow- up door een psycholoog, probleemvoorstelfiche
CPAS d’Ixelles Xxxxxxxxxxxxxxxx, 00
0000 Xxxxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Fax: 00 000 00 00
Aanpassingen thuis
ASBL SOLIVAL Wallonie-Bruxelles Cliniques Universitaires de Mont-Godinne 5530 Yvoir
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Groepstoezicht met een externe opleidster
ASD Eupen - Familienhilfe Xxxxxxxxx, 00
0000 Xxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
E-mail: xxxxxxxxxxxxx.xxxx@xxxxxx.xx
Toezichthoudende maatschappelijk werkster
CPAS de Jette
Xxxx-Xxxxxxxxxxxxxxxxx 0000 Xxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Telefoonpermanentie door een maatschappelijk werkster
ADMR-Antenne de Chimay Xxx xx Xxxxxxxx, 00
0000 Xxxxxx
Tel.: 060/21 21 18
Fax: 060/21 12 23
Telefoonpermanentie door een maatschappelijk werkster, hulpovereenkomst tussen dienst en cliënt
Centre familial de la Région Wallonne ASBL Xxx Xxxxxxx, 00x
0000 Xxxxx
Tel.: 00 000 00 00
Fax: 00 000 00 00
E-mail: xxxxxxxxx.xxxxxxx@xxxxxx.xx
Intern krantje, cliëntbrochure
ASBL SAFTAM
Xxx xx Xxxxxx, 00 0000 Xxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Handvest over de rechten en plichten van de verzorgenden en de cliënten
Service d’aide aux familles et aux personnes âgées de Tournai Xxxx Xxxxxx Xxxxxxxx, 0
0000 Xxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Werkprogramma (als aanvulling op het taakafsprakenblad)
CPAS de Soignies Xxxxxxxx xx Xxxxxx, 00 0000 Xxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Werkprogramma (als aanvulling op het taakafsprakenblad, evaluatie van de opleidingen)
XXXX xx Xx Xxxxxxxx Xxx xx Xxxxxx, 00 0000 Xx Xxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
Evaluatie van de opleidingen
CPAS d’Hotton Xxx xxx Xxxxxx, 00 0000 Xxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
E-mail: xxxx.xxxxxxxxxxxxx@xxxxxxxxx.xx
Functioneringsgesprek ASD de Nivelles Xxxxxxxx xx Xxxxx, 00x 0000 Xxxxxxxx
Tel.: 000 00 00 00
Fax: 000 00 00 00
2 InSTRUMEnTEn En GOEDE PRAKTIJKEn In AnDERE FRAnSTALIGE LAnDEn
Software voor het beheer van uurroosters en routes (Quebec)
Bron: Xxxxxxx, X., Xxxxxx, X., Xxxxxxxxxx, X., Xxxxx, H., Xxxxxxxx, X., Xxxxxx, X. & Xxxxxx, X. (2004). Gestion préventive des horaires des AFS en soins à domicile: est-ce possible ? Objectif prévention, 27, 3. [Online] xxx.xxxxxxx.xx.xx/xxxxxxxxxxxxx/xx/xx000000.xxx
Takenverslag van de verzorgende (Canada)
Om dit rapport te raadplegen: xxx000.xxxxxxxx.xx.xx/xxx-xx/xxxx/xxxxxxxx/000x_x.xxxxx
Nieuwsflash inzake gezondheid en veiligheid op het werk (Quebec)
Om deze flashes te raadplegen: xxx.xxxxxxx.xx.xx/xxxxxxx/xxxxx-xxxxxxxx/xxxxx.xxx
Dvd over de beroepsrisico’s in de thuiszorg (Frankrijk)
Om gratis uit te lenen: uitleendienst van de FOD-WASO. Om hem aan te schaffen (50€):
Service diffusion de l’INRS,
Centre de recherche et de formation, Xxxxxx xx Xxxxxxxxx, XX 00,
00000 Xxxxxxxxxx xxxxx, Xxxxxxxxx. Fax: 00 0 00 00 00 00.
E-mail: xxxxxxx.xxxxxxxxx@xxxx.xx
EHBO-opleiding (Quebec)
Bron: Xxxxxxxx, X., Xxxxx, H., Xxxxxxx, X. & Xxxxxx, X. (Octobre 1998). Santé, sécurité et organisation du travail dans les emplois de soins à domicile. Rapport de l’Institut de recherche en santé et sécurité du travail du Québec (IRSST-Direction des communications).
Veiligheid in noodsituaties (Zwitserland)
Website van Vivica – Zwitserse beroepsvereniging van verzorgenden in de thuiszorg: xxx.xxxxxx.xx/
Opleiding voor de evaluatie van de gezondheid en werkvei- ligheid van de woning van de cliënt (Quebec)
Bron: Xxxxxxxx, X., Xxxxx, H., Xxxxxxx, X. & Xxxxxx, X. (Octobre 1998). Santé, sécurité et organisation du travail dans les emplois de soins à domicile. Rapport de l’Institut de recherche en santé et sécurité du travail du Québec (IRSST-Direction des communications).
Opleiding in de principes voor het veilig verplaatsen van cli- enten (Quebec)
Bron: Xxxxxxxx, X., Xxxxx, H., Xxxxxxx, X. & Xxxxxx, X. (Octobre 1998). Santé, sécurité et organisation du travail dans les emplois de soins à domicile. Rapport del’Institut de recherche en santé et sécurité du travail du Québec (IRSST-Direction des communications).
Rugschool - preventie van chronische rugpijn in de thuiszorg (Luxemburg)
Rugschool: xxx.xxx.xx/xxxx/xxxxxxxxxx/XX/Xxxxxxxxxxxxxx.xxx Preventie van rugpijn: xxx.xxx.xxxxxx.xx/xxxxxxx/0000_0000/XXXX0.xxxx
Gids voor de preventie van beroepsrisico’s (Frankrijk)
Om de gids te raadplegen: xxx.xxxxx.xx/xxx/xxxxxx/xxxx/0/00000.XXX
Risico-evaluatiedocument (Frankrijk)
Bron: Xxxxxxxxx, X. (2005). Echanger sur les pratiques pour orienter la prévention. Xxxxx & Xxxxxxx, 00, xxxxx, 00-00.
Xxxxxx-xxxxxxxxxxxxx (Xxxxxxxxx)
Om de gids te raadplegen:
xxx.xxxx-xx.xx/xxxxxxx/xxxxxx_xxxxxxxxxx/Xxxxx/xxxxx_xxxx_xxxx- cile.pdf
Risico-opsporingsgids (Frankrijk)
Bron: INRS (2005). Evaluation et prévention des risques chez les aides à domicile. Documents pour le Médecin du travail, Dossier médico- technique, 102, 2ème trimestre, 161-189
Om de gids te raadplegen: xxx.xxxx.xx/xxx/xxxxxxxxxx_xxxxxxxxxx_xxxxxxx_xxxx_xxxxx_xxxxxx- le.html
Ondersteuning door een psycholoog (Frankrijk)
Bron: Xxxxxxxxx, X. (2005). Echanger sur les pratiques pour orienter la prévention. Xxxxx & Xxxxxxx, 00, xxxxx, 00-00.
Xxxxxxxxxxxx (Xxxxxxxxx)
Bron: Mennessier D. (2003). Maintien à domicile: quand les associati- ons jouent les médiateurs. La santé de l’homme, 363, janvier-février, 28-30.
[Online] xxx.xxxxx.xxxxx.xx/XXX/xxxxxxxx/000/00.xxx
Gids van de rechten van de verzorgenden (Quebec)
Om de gids te raadplegen: website van de vereniging van verzorgen- den van Quebec (AAFQ): xxx.xxxx.xx/xxxxxx.xxxx
Contract inzake wederzijds respect (Quebec)
Bron: Rocher, M., Xxxxxxxx, X., Xxxxxxxx, X., Xxxxxxx, M., Xxxxx, V. & Xxxxxxxx, X. (Octobre 2005). Regard sur le travail: Quand les aides à domicile deviennent “auxiliaires de vie sociale”. Pour agir sur leurs conditions de travail et sur leur santé. Note scientifique et technique (NST) de Institut National de Recherche et de Sécurité (INRS). [Online] xxx.xxxx.xx/xxx/xx000.xxx
Dag van de Verzorgende (Quebec)
Website van de vereniging van verzorgenden van Quebec (AAFQ): xxx.xxxx.xx/xxxx.xxxx
Nationale dag van de thuiszorg (Zwitserland)
Website van de Zwitserse vereniging van de diensten voor thuiszorg: xxx.xxxxxxxx.xx/x/
“Toujours serviables, JAMAIS SERVANTES !” (Quebec) Website van de vereniging van verzorgenden van Quebec (AAFQ): xxx.xxxx.xx/xxxxx.xxxx
Tentoonstelling ‘Plus que parfaites: Chroniques du travail en maison privée, 1920-2000’ (Quebec)
Website van de vereniging van verzorgenden van Quebec (AAFQ): xxx.xxxx.xx/xxxxx.xxxx
Boek over het werk van de verzorgenden (Quebec)
Xx Xxxxx, X. & Xxxxxxx, X. (2001). Plus que parfaites. Les aides famili- ales à Montréal 1850-2000. Montréal: Éditions du remue-ménage.
Nieuwsbrief (Quebec)
Website van de vereniging van verzorgenden van Quebec (AAFQ): xxx.xxxx.xx/xxxxx.xxxx
INNOVADOM: colloquium over de ICT in de thuiszorg (Frankrijk)
Voor info: xxx.xxxxxx.xxx/xxxxxxxxx_00_Xxxxxxxxx-0xx-xxxxxxxx- sur-le-maintien-a-domicile---l’innovation-technologique-au-service- des-personnes-en-perte-d’autonomie..html
Voor meer info: Stichting FAOD (xxx.xxxx.xx)
Bestellen van het merendeel van de Nederlandse instrumenten kan bij:
Xxxxx Xxxxxxxxx Stichting FAOD 070/376.59.45
BIBLIOGRAFIE
Xxxxxxx X., Letont V. & Van Daele A. (2005), Travailler comme aide fami- liale à domicile. Enquête Proxima: politique et gestion des services, UMH, Mons.
Ver Heyen W. & Vandenbrande T. (2005), Werken in de Gezinszorg. Kwaliteit van de arbeid van de verzorgenden, HIVA-K.U.Leuven, Leuven.
FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (2006), Werken in de gezinszorg, Belangrijkste resultaten van het PROXIMA-onderzoekspro- ject, FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, Brussel.