Marktconformiteitstoets kostenraming Oost- West as Huizen
Marktconformiteitstoets kostenraming Oost- West as Huizen
Kostenbeoordeling raming BAM 23-02-2024
datum 14 maart 2024
projectnummer 240312
Inhoudsopgave
1 Inleiding 1
1.1 Aanleiding 1
1.2 Opdracht Aveco de Bondt 1
2 Bouwteam 2
2.1 Bouwteamovereenkomst – doelstelling, taken en verantwoordelijkheden 2
2.2 Contractvormingfase en onderhandelingsperiode 2
2.2.1 Contractvoorbereidingsfase 2
2.2.2 Eisen open begroting 3
3 Projectaanpak en uitgangspunten 4
3.1 Werkwijze 4
3.2 Voorlopige analyse ontvangen stukken 4
3.3 Overleg kostendeskundige BAM 5
4 Beoordeling kostenramingen 6
4.1 Algemeen 6
4.2 Inhoudelijke opmerkingen op ramingen(en) 6
4.3 Staartkosten 6
4.4 Persleiding 7
5 Conclusie en aanbeveling 9
5.1 Conclusie 9
5.2 Aanbevelingen 9
5.3 Eindconclusie 9
Bijlagen
Bijlage 1 Inhoudelijke beoordeling ramingsdocumenten
1 Inleiding
1.1 Aanleiding
De gemeente Huizen is voornemens om het project “Oost-West as te Huizen” (hierna ‘het Project’), welke door middel van een Bouwteam is voorbereid te laten uitvoeren. BAM Infra Regionaal B.V. (hierna ‘BAM’) is na een aanbesteding gecontracteerd als Bouwteam-aannemer.
Na afronding van de voorbereidingsfase is de onderhandelingsperiode ingegaan, waarbij de BAM door de Gemeente is uitgenodigd om een prijsaanbieding te doen voor de uitvoeringswerkzaamheden.
De Gemeente heeft na de ontvangst en beoordeling van de aanbieding nog geen overeenstemming bereikt en daarom is tussen de Gemeente en de BAM besloten om advies te vragen aan een onafhankelijke kostendeskundige.
1.2 Opdracht Aveco de Bondt
Aveco de Bondt is als onafhankelijk adviesbureau gevraagd om een marktconformiteitstoets te doen op de door de BAM opgestelde kostenraming(en). De opdracht bestaat uit:
• Bestudering van relevante projectdocumenten waaronder ontwerptekeningen, ontwerpnota's, bouwteamovereenkomst en vraagspecificatie;
• Analyse van de DO-kostenraming zoals opgesteld door de BAM;
• Overleg met de kostendeskundige van de BAM over de uitgangspunten die ten grondslag liggen aan de kostenraming;
• Overleg met opdrachtgever over de resultaten van de marktconformiteitstoets
Gewenst Eindproduct Aveco
Schriftelijke analyse van de beoordeling van de DO- kostenraming(en) zoals door de BAM zijn opgesteld met daarbij een onderbouwde conclusie of er sprake is van een marktconforme kostenraming.
2 Bouwteam
In de hieronder opgenomen paragrafen worden een aantal voor de beoordeling belangrijke onderdelen uit de Bouwteamovereenkomst weergegeven.
2.1 Bouwteamovereenkomst – doelstelling, taken en verantwoordelijkheden
Het Bouwteam is een zgn. ‘Bouwteamovereenkomst twee fasen contract’ bestaande uit voorbereidingsfase en een uitvoeringsfase.
Doelstelling:
Het Bouwteam heeft als taak de voorbereiding van het Project zodanig te doen verlopen dat dit resulteert in een voor de Opdrachtgever aanvaardbaar voor de uitvoering gereed ontwerp, neergelegd in een RAW- bestek op basis van de Standaard RAW Bepalingen 2020 en de UAV 2012, zijnde de beschrijving van het werk, met de daarbij behorende plannen, tekeningen, bijlagen, raming en risicodossier. Daarnaast zijn de Opdrachtgever en Aannemer op voorhand overgekomen dat het Project het taakstellend budget van
€6.500.000,-, exclusief BTW, niet zal overschrijden.
2.2 Contractvormingfase en onderhandelingsperiode
Doel contractvorming:
De contractvormingsprocedure start zodra de Opdrachtgever heeft geconstateerd dat de door de Xxxxxxxx opgestelde documenten voldoen aan de eisen uit de vraagspecificaties, de kosten binnen het taakstellend budget vallen en deze constateringen schriftelijk kenbaar zijn gemaakt aan de Aannemer.
2.2.1 Contractvoorbereidingsfase
De contractvormingsprocedure is inmiddels gestart en heeft tot doel om overeenstemming te bereiken over de uitvoeringskosten van het door het Bouwteam opgestelde ontwerp. De BAM heeft reeds tijdens het ontwerptraject aangegeven dat de kosten niet binnen het taakstellend budget zullen vallen. Deze constateringen zijn vroegtijdig en schriftelijk kenbaar zijn gemaakt door de BAM. Er meerdere ramingen door de BAM opgesteld en ook geïndexeerd, omdat de streefdatum inmiddels ruim is overschreden.
De gemeente daarentegen heeft aangegeven de raming hoog te vinden en heeft twijfels of de kostenramingen van de BAM wel ‘Marktconform’ zijn. De gemeente maakt daarom gebruik van lid. 10.9 en 10.10 uit de Bouwteamovereenkomst waar is opgenomen:
“Indien na afloop van de in artikel 10-6 genoemde termijn beide partijen geen overeenstemming bereikt hebben, is de Opdrachtgever verplicht advies te vragen aan een gezamenlijk te benoemen kostendeskundige. De benoeming dient plaats te vinden binnen veertien dagen nadat één der partijen schriftelijk heeft verklaard de onderhandelingen over voornoemde prijsaanbieding als beëindigd te beschouwen. De deskundige brengt zijn advies uit binnen vier weken nadat hij is benoemd.“
Het advies zoals bedoeld in artikel 10-9 is bindend in de zin dat Opdrachtgever en Aannemer gezamenlijk besluiten de overeenkomst van aanneming van werk aan te gaan, zij zich daarbij conformeren aan dit advies.
2.2.2 Eisen open begroting
Aan de in te dienen open begroting zijn de volgende eisen gesteld:
• De begroting dient in euro’s te worden gemaakt op basis van de conceptuitvoeringsovereenkomst.
• De begroting is gemaakt op basis van een inschrijvingsstaat conform de RAW-systematiek.
• De begroting dient als een gedetailleerde, open begroting te worden aangeboden waarin per post de personeelskosten, onderzoekskosten en incidenteel onder-Aannemers prijzen staan vermeld.
• De toedeling van kosten dient te voldoen aan de eisen zoals vermeld in hoofdstuk 01 van de Standaard RAW Bepalingen.
• Als eenmalige kosten worden in de raming opgevoerd, zoals:
− Aan- en afvoer materieel;
− Opzetten, inrichten en verwijderen werkterrein;
− Kosten ten aanzien van de bankgarantie.
• Met betrekking tot de overige indirecte kosten is het volgende bepaald:
− In de begroting wordt een opslag van maximaal 15 % gehanteerd voor algemene kosten en uitvoeringskosten tezamen, te berekenen over het totaal van directe kosten van de realisatie.
− Voor winst en risico wordt een opslag van 3 % gehanteerd, te berekenen over het totaal van de directe kosten van de realisatie. In deze opslag zijn de kosten inbegrepen van het beoogde winstdeel en de kosten ter dekking van het optreden van risico’s.
De kosten van het vervangen van de rioolpersleiding dient separaat inzichtelijk te worden gemaakt, inclusief de indirecte kosten. In de kosten dienen de kosten van appendages en voorzieningen en alle bijkomende werkzaamheden zoals het verwijderen en weer aanbrengen van verhardingen over de sleufbreedte te zijn verwerkt.
3 Projectaanpak en uitgangspunten
3.1 Werkwijze
Na een korte toelichting van het project en de opdracht door heeft Aveco de Bondt zich algemeen ingelezen in de ontvangen de contractstukken en door het Bouwteam opgestelde ontwerpen. Vervolgens heeft er een kennismaking met de BAM plaatsgevonden, waarna een verdere inhoudelijke beoordeling is uitgevoerd.
Ontvangen projectstukken Bouwteam
Ter ondersteuning van de beoordeling zijn, door de gemeente, de hieronder weergegeven stukken toegezonden:
Ontvangen ramingstukken BAM
Aveco de Bondt heeft voor de beoordeling van de raming de volgende, door BAM opgestelde stukken, ontvangen:
• BAM Infra Regionaal B.V., Raming DO HOV Huizen def. 18-02-2024
• BAM Infra Regionaal B.V., Raming DO HOV Huizen def. (dezelfde raming met prijsniveau 2022)
• Huizen - OWA - prijslijst HOV Huizen V2 d.d. 23-2-2024
• Huizen - OWA - vgl raming 31-01-2023, 09-03-2023 en 18-02-2024
• HOV asfaltploeg OL + TL ala carte tarieven 2022 raming niveau 2022
• HOV asfaltploeg DL ala carte tarieven 2022 raming niveau 2022
• BAM Infra Verkeerstechniek B.V.,VKM_Offerte 243553 - ISS001 v2 OWA Huizen, d.d. 15-02-2024
• Onderverdeling VKM naar fases, d.d. 17-02-2024;
• BAM Energie & Water B.V., Persleiding PE 315mm 1200m+HDD 170m, kenm. D230110-0D, d.d. 11-10-2023;
3.2 Voorlopige analyse ontvangen stukken
Voorafgaand aan het inhoudelijk kostenoverleg met de BAM, heeft Aveco de Bondt de ontvangen stukken voorlopig en grofmazig bekeken en een voorlopige beoordeling gedaan:
• Ramingen zijn volledig, goed onderbouwd en zeer duidelijk opgesteld;
• Opvallend hoge staart;
• Ongebruikelijk toegevoegde percentageposten in de staart;
• In de raming gebruikte kostprijzen zijn niet exorbitant hoog, maar wel zeer veilig gecalculeerd. Veel eenheidsprijzen zijn hoog, waar vermoedelijk nog veel ruimte voor verlaging in zit.;
Hierna heeft een 1e (telefonische) kennismaking met plaats gevonden. Aveco de Bondt heeft dit ervaren als een goede en prettige eerste kennismaking met de BAM.
3.3 Overleg kostendeskundige BAM
Na een eerste analyse en voorlopige grove beoordeling van de ontvangen stukken heeft op d.d. 28-02-2024 een fysieke ontmoeting plaatsgevonden. Bij dit overleg waren aanwezig namens de BAM
(projectleider) en (kostendeskundige). Namens Aveco de Bondt: (projectleider) en (kostendeskundige)
4 Beoordeling kostenramingen
4.1 Algemeen
De kostenramingen met bijbehorende stukken zijn inhoudelijk beoordeeld en getoetst op marktconformiteit. Hiervoor is gebruik gemaakt van o.a. de volgende middelen:
• eigen basisbestand AdB;
• basisbestand van Ibis (calc.-software) nov. 2023
• een zeer ruime database met eenheidsprijzen (EHP) en percentages van inschrijvingen van vergelijkbare projecten;
• expert judgement
Door de beschikbare tijd welke voor de beoordeling is gereserveerd, zijn wij niet in staat geweest om alle besteksposten en bijbehorende onderbouwen volledig te beoordelen. Maar de beschikbaar gestelde tijd is ruim voldoende gebleken om een goed oordeel te kunnen geven.
4.2 Inhoudelijke opmerkingen op ramingen(en)
Hieronder een aantal opmerkingen (niet uitputtend) welke zijn opgevallen tijdens de inhoudelijke beoordeling van de stukken:
• Zoals in hfst. 3 al aangegeven zijn bijna alle gebruikte EHP fors. Voor een budgetraming zouden dat prima prijzen zijn, maar voor een marktconforme aanbieding hoog;
• Asfalt is structureel aan de hoge kant in vergelijking met vergelijkbare inschrijvingen, maar ook met inschrijvingen van de BAM op andere projecten.
• Asfaltset deklagen 34% duurder dan de asfaltset van de onderlagen. Productie voor deklagen is uiteraard lager, maar scheelt dat 34%?
• Veel posten met kleine hoeveelheden, welke te hoog zijn afgeprijsd. Oorzaak ligt in de productie die, ons inziens, onterecht te vaak op volledige dagen wordt gecalculeerd;
• Zonder de volledige kennis van het project te hebben, lijkt het onwaarschijnlijk dat een aantal kleine posten niet op éénzelfde dag uitgevoerd gaan worden.
• Waarom is de persleiding als 1 bedrag opgenomen als onderdeel in de totale raming? Dit is niet conform de uitvraag.
• Waarom bij een aantal posten ‘extra klein materieel’ of i.d.?
• Opbreekposten zijn aan de hoge kant;
• Grondwerkposten zijn hoog;
• Straatwerk is hoog. Waarom in verhouding ook nog veel zaagwerk in 1 post opgenomen?
Zie voor verdere en meer uitgebreide beoordeling van de ramingen de bijlagen welke aan deze rapportage zijn toegevoegd. De opmerkingen op de ramingen zijn ZEKER NIET uitputtend, maar dienen als algemeen geldende opmerkingen gelezen te worden.
4.3 Staartkosten
• Waarom nog 5% onvoorzien? Deze zou eraf kunnen inmiddels;
• Erg hoge staartkosten: in totaal 24,5% (EK 3%, proj.+xxx.xxx. 3,5%, uitv. 5%, AK 10%, W&R 3%). Dat is niet marktconform;
• Een totaal percentage (UK, AK en W&R) van 18% is redelijk marktconform, wel vaak in een andere verdeling. Bij inschrijvingen met concurrentie (meervoudig onderhands etc.) is dat dan wel vaak het maximale percentage. Een meer voorkomend percentage is 14 - 18%;
• BAM rekent zeer hoge eenmalige kosten, bovenop de toch al niet lage UK, AK en W&R (18%). Ondanks dat alle voorbereidingskosten op regie worden berekend.
• Eenmalige kosten:
- Waarom 3% eenmalige kosten. Hoe is dit bedrag van bijna 235k opgebouwd?;
- Het is zeer ongebruikelijk om eenmalige kosten als percentage op te nemen. Het zijn eenmalige kosten!
- Van alle inschrijfstaten die wij bezitten heb is het hoogste bedrag E.K. 53k. Van de 10 hoogste inschrijvingen die we in bezit hebben is het gemiddelde eenmalige kosten 31k.
- We zijn in het bezit van inschrijvingen van de BAM waarin gerekend wordt met zeer lage tot geen Eenmalige kosten. Vanwaar dan dit exorbitant hoge bedrag?
- In de offerte van de persleiding zijn de eenmalige kosten wel apart onderbouwd.
• Project- en omgevingsmanagement:
- 3,5% Project- en omgevingsmanagement is fors. (271k) Hoe is dit bedrag onderbouwd?
- Waarom is dit een percentage bedrag?
- Onderbouwing van deze post is noodzakelijk. Het is een post welke voor een vast bedrag in de raming opgenomen dient te worden.
- Zijn hier ook de ontwerp- en voorbereidingskosten in opgenomen?
- Zo ja, als het project niet gegund wordt, hoe wordt de BAM dan vergoedt?
- Van alle inschrijvingen die we als Aveco de Bondt hebben, waarin omgevingsmanagement is opgenomen, is de duurste 101k en dat was ook nog een bestek met een EMVI-component, waarvan de EMVI-kosten in dat bedrag waren inbegrepen. Een project vergelijkbaar met dit project. (De Hengelder te Zevenaar in 2019). Verder van de duurste 10 inschrijvingen, welke wij in bezit hebben, zien wij een gemiddelde van 30k.
4.4 Persleiding
• Ook in de raming van de persleiding hoge EHP in vergelijkbaar tot de markt.
• Waarom is er 160 uur lang een boom specialist (á € 130,-/uur) op het werk? Waar is deze inzet voor nodig?
• Voor ca. 6000 euro een aggregaat en brandstof? en de keet kan niet op een stroomaansluiting i.k.v. duurzaamheid?
• waarom moet het bemalen water bemonsterd worden?
• Xxxx hoge kosten voor hulpconstructies. De uren worden zonder een echte onderbouwing voor in totaal gigantisch bedragen in de raming opgenomen.
• Zeer hoge eenheidsprijzen voor de graafwerkzaamheden.
• Waarom moet er een grondverbetering plaats vinden?
• In de bouwteamovereenkomst staat deze passage:
• Dat betekent dus dat de persleidingbegroting niet in de totale raming opgenomen dient te worden. Hierdoor is onterecht de staart van de raming over de begroting van de persleiding gerekend! Het onterecht gerekende bedrag betreft momenteel op basis van de voorliggende begroting met een staart van 24,5%(!) over het bedrag van de persleiding (€718.622,-) € 176.062,-!!
• Er zijn EURO-posten die niet onderbouwd zijn, maar wel onderbouwd lijken. Hoe is bijvoorbeeld het volgende onderbouwd?
- Engineering € 17.8415,50
- Stortkosten € 1.187,70
• Uit het overleg met en lijkt dat BAM-bedrijven 10%(!) van hun aangenomen werken rechtstreeks moeten afdragen naar de 'Holding' van BAM. BAM Energie & Water dus ook. Doordat de aanbieding van de persleiding in de totaalraming is opgenomen, zou dit om een nog hoger bedrag gaan dan wanneer het percentage á 10% over de beide ramingen beide apart zou worden berekend. Dat zou gaan om ongeveer 70k van de aanbieding van de persleiding?
5 Conclusie en aanbeveling
5.1 Conclusie
Het Bouwteam-Proces heeft lang geduurd, stroperig, veel discussies en in bepaalde perioden zeer onprettige omstandigheden (rechtszaken etc). Maar beide partijen zijn vanaf november 2023 voornemens het project tot een goed einde te volbrengen.
en zijn zeer openhartig geweest over alle ingediende stukken, de geschiedenis van het project en de planning, fasering, etc.
en zijn vanaf de start van het werk voor het project werkzaamheden, zeer betrokken bij het werk, zijn goed op de hoogte van de inhoud, omgeving en fasering.
Het project is(inmiddels) zeer uitgebreid, goed voorbereid en overdacht. De BAM kan 'alles' zeer goed uitzoeken en zelf vaststellen. Alle voorbereidingskosten worden op regie worden verrekend. In feite is er maar een minimaal risico. Mede hierom zijn de hoge eenheidsprijzen en de hoge staart niet te verantwoorden.
Het lijkt erop dat de BAM veel posten "worst case" calculeert. Dit samen met de al niet lage eenheidsprijzen en hoge staartkosten, zorgt dit ons inziens voor een te hoog aanbieding, welke na een meervoudig openbare aanbesteding zeker lager zal gaan uitvallen.
Een bedrag kunnen wij met de beperkte kennis en middelen (uren) niet geven, maar deze zal significant zijn
t.o.v. de door BAM opgegeven totaalsom van € 10.041.695,-
5.2 Aanbevelingen
Hieronder een aantal aanbeveling (zeker niet uitputtend):
• Er zit zeker ruimte in door de onderzoeken af te wachten en goed de hergebruiksmogelijkheden te bekijken;
• Advies om Fonds FCK te laten vervallen. Dat bespaart 15k;
• Ons advies is om de BAM te verzoeken kritischer naar de eenheidsprijzen (en producties) te laten kijken en naar beneden bij te laten stellen;
• De percentages in de staartkosten voor Eenmalige kosten en Project- en omgevingsmanagement laten onderbouwen en in een vast EURO-bedrag in de raming laten opnemen
• 5% onvoorzien laten vervallen, want er is geen onvoorzien meer.
• De kostenraming van de persleiding separaat aanbesteden, door BAM Energie & Water een aparte opdracht te verstrekken. Dit is ook in de Bouwteam-overeenkomst beschreven.
• De inhoudelijke bevindingen met opmerkingen en daarbij gestelde vragen beoordelen en naar BAM sturen ter verantwoording en reactie. = actie gemeente Huizen
5.3 Eindconclusie
De door BAM opgestelde raming is zeker (nog) niet ‘markconform’ als we deze vergelijken met vergelijkbare inschrijvingen. Indien de BAM de genoemde percentages in de staart niet aanpast en onderbouwd, grote EURO- posten niet verder wil onderbouwen, producties niet aanpast, maar bij dit inschrijfbedrag blijft, dan zou ons advies zijn om een openbare aanbesteding te houden.
Echter, het zou voor het project niet ten goede komen om nu nog in deze fase op een openbare aanbesteding aan te sturen. Het zou in het belang van alle partijen, omwonenden en gebruikers van de wegen zijn om er financieel met elkaar uit te komen.
Bijlage 1 Inhoudelijke beoordeling ramingsdocumenten
Voor verdere inhoudelijke beoordeling wordt verwezen naar de bijlage zoals die bij dit rapport zijn toegevoegd: