VERORDENING (EU) Nr. 260/2012 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

VERORDENING (EU) Nr. 260/2012 VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD

van 14 maart 2012

tot vaststelling van technische en bedrijfsmatige vereisten voor overmakingen en automatische afschrijvingen in euro en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 924/2009

(Voor de EER relevante tekst)

HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD VAN DE EUROPESE UNIE,

Gezien het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie, en met name artikel 114,

Gezien het voorstel van de Europese Commissie,

Na toezending van het ontwerp van wetgevingshandeling aan de nationale parlementen,

Gezien het advies van de Europese Centrale Bank (1),

Gezien het advies van het Europees Economisch en Sociaal Comité (2),

Handelend volgens de gewone wetgevingsprocedure (3), Overwegende hetgeen volgt:

(1) Het tot stand brengen van een geïntegreerde markt voor elektronische betalingen in euro, zonder onderscheid tus­ sen binnenlandse en grensoverschrijdende betalingen, is noodzakelijk voor de goede werking van de interne markt. Daarom wordt met het project eengemaakte euro­ betalingsruimte (single euro payments area — SEPA) be­ oogd gemeenschappelijke Uniebrede betalingsdiensten te ontwikkelen die de huidige binnenlandse betalingsdien­ sten moeten vervangen. De SEPA zou dankzij de invoe­ ring van open, gemeenschappelijke betalingsstandaarden,

-voorschriften en -praktijken en een geïntegreerde ver­ werking van betalingen, burgers en ondernemingen van de Unie moeten voorzien van veilige, concurrerend ge­ prijsde, gebruiksvriendelijke en betrouwbare betalings­ diensten in euro. Dit moet gelden voor SEPA-betalingen binnen en over nationale grenzen heen tegen dezelfde basisvoorwaarden en met dezelfde rechten en plichten, onafhankelijk van de plaats binnen de Unie. De SEPA moet worden voltooid op een wijze die de toegankelijk­ heid voor nieuwkomers op de markt en de ontwikkeling van nieuwe producten bevordert, en gunstige voorwaar­ den schept voor verscherpte concurrentie in de sector van de betalingsdiensten en voor de ongehinderde ont­ wikkeling en snelle, Uniebrede toepassing van innovaties op het gebied van betalingen. Grotere schaalvoordelen, grotere operationele efficiëntie en verscherpte concurren­ tie moeten bijgevolg leiden tot een neerwaartse druk op de prijzen voor elektronische betalingsdiensten in euro op basis van de „beste in zijn soort”. Dit zou aanzienlijke effecten moeten sorteren, met name in lidstaten waar betalingen relatief duur zijn in vergelijking met andere lidstaten. De overgang naar de SEPA mag daarom niet gepaard gaan met algehele prijsstijgingen voor betalings­ dienstgebruikers in het algemeen en voor consumenten

(1) PB C 155 van 25.5.2011, blz. 1.

(2) PB C 218 van 23.7.2011, blz. 74.

(3) Standpunt van het Europees Parlement van 14 februari 2012 (nog niet bekendgemaakt in het Publicatieblad) en besluit van de Raad van 28 februari 2012.

in het bijzonder. In plaats daarvan moet, wanneer de betalingsdienstgebruiker een consument is, het principe worden aangemoedigd om geen hogere kosten in reke­ ning te brengen. De Commissie zal de prijsontwikkeling in de betalingssector blijven volgen en wordt verzocht hiervan een jaarlijkse analyse te verstrekken.

(2) Het welslagen van de SEPA is economisch en politiek van groot belang. SEPA spoort volledig met de Europa 2020- strategie die gericht is op een slimmere economie waarin welvaart voortvloeit uit innovatie en het efficiëntere ge­ bruik van de beschikbare middelen. Zowel het Europees Parlement, in zijn resoluties van 12 maart 2009 (4) en 10 maart 2010 (5) over de invoering van de SEPA, als de Raad, in zijn op 2 december 2009 aangenomen conclu­ sies, heeft het belang van een snelle migratie naar de SEPA benadrukt.

(3) Richtlijn 2007/64/EG van het Europees Parlement en de Raad van 13 november 2007 betreffende betalingsdien­ sten in de interne markt (6) legt een moderne juridische grondslag voor de totstandbrenging van een interne markt voor betalingen, waarvan de SEPA een wezenlijk onderdeel vormt.

(4) Verordening (EG) nr. 924/2009 van het Europees Parle­ ment en de Raad van 16 september 2009 betreffende grensoverschrijdende betalingen in de Gemeenschap (7) voorziet ook in een aantal maatregelen ter bevordering van het welslagen van de SEPA zoals het uitbreiden van het beginsel van gelijke kosten tot grensoverschrijdende automatische afschrijvingen en bereikbaarheid voor auto­ matische afschrijvingen.

(5) Noch aan de aanbod- noch aan de vraagzijde is de zelf­ regulering van de Europese banksector via het SEPA-ini­ tiatief toereikend gebleken om een gecoördineerde migra­ tie naar Uniebrede schema’s voor overmakingen en au­ tomatische afschrijvingen voort te stuwen. Met name is nagelaten om in voldoende mate en op transparante wijze rekening te houden met de belangen van con­ sumenten en andere gebruikers. De stem van alle belang­ hebbenden moet worden gehoord. Bovendien is deze zelfregulering niet aan passende governancemechanismen onderworpen, hetgeen de trage overstap aan de vraag­ zijde gedeeltelijk kan verklaren. Hoewel de recente op­ richting van de SEPA-raad een aanzienlijke verbetering voor de governance van het SEPA-project is, in essentie en formeel blijft deze governance in hoge mate nog

(4) PB C 87 E van 1.4.2010, blz. 166.

(5) PB C 349 E van 22.12.2010, blz. 43.

(6) PB L 319 van 5.12.2007, blz. 1.

(7) PB L 266 van 9.10.2009, blz. 11.

steeds in handen van de Europese Betalingsraad (Euro­ pean Payments Council — EPC). De Commissie moet daarom de governanceregelingen van het gehele SEPA- project voor het einde van 2012 evalueren en waar nodig een voorstel indienen. Bij die evaluatie moet onder meer de samenstelling van de EPC worden onderzocht, als­ mede de interactie tussen de EPC en een overkoepelende governancestructuur, zoals de SEPA-raad, en de rol van die overkoepelende structuur.

(6) Alleen bij een snelle en alomvattende migratie naar Unie­ brede overmakingen en automatische afschrijvingen zul­ len de voordelen van een geïntegreerde markt voor be­ talingen ten volle kunnen worden benut zodat er niet langer hoge kosten hoeven te worden gemaakt voor het tegelijk exploiteren van zowel bestaande als SEPA- producten. Er moeten derhalve voorschriften worden vastgesteld die gelden voor de uitvoering van alle in euro luidende overmakingen en automatische afschrijvin­ gen binnen de Unie. De voorschriften moeten in dit stadium echter niet voor bankkaarttransacties gelden, aangezien nog steeds gewerkt wordt aan gemeenschap­ pelijke standaarden voor betalingen met bankkaarten in de Unie. Geldtransfers, intern verwerkte betalingen, beta­ lingstransacties van grote bedragen, betalingen tussen be­ talingsdienstaanbieders op hun eigen rekening en betalin­ gen via de mobiele telefoon of enig ander telecommuni­ catie-, digitaal of IT-instrument mogen niet onder het toepassingsgebied van deze voorschriften vallen omdat deze betalingsdiensten niet vergelijkbaar zijn met over­ makingen of automatische afschrijvingen. De voorschrif­ ten moeten echter wel gelden voor betalingstransacties waarbij een bankkaart bij een verkooppunt of een ander instrument zoals een mobiele telefoon wordt gebruikt als middel om een betalingstransactie te initiëren, ofwel bij het verkooppunt ofwel op afstand, direct resulterend in een overmaking of een automatische afschrijving naar en van een door een nationaal basisbankrekeningnummer (basic bank account number — BBAN) of een internati­ onaal bankrekeningnummer (international bank account number — IBAN) geïdentificeerde betaalrekening. Daar­ naast is het, gezien de specifieke kenmerken van betalin­ gen die worden verwerkt door betalingssystemen voor grote bedragen, te weten de hoge prioriteit, de urgentie en voornamelijk het hoge bedrag, niet passend om der­ gelijke betalingen onder deze verordening te laten vallen. Die uitsluiting mag echter niet gelden voor betalingen door middel van automatische afschrijvingen, tenzij de betaler expliciet heeft verzocht de betaling te laten plaats­ vinden via een betalingssysteem voor grote bedragen.

(7) Momenteel bestaan er verschillende betalingsdiensten, vooral voor betalingen via het internet, die ook gebruik­ maken van IBAN en de bedrijfsidentificatiecode (BIC) en gebaseerd zijn op overmakingen of automatische afschrij­ vingen maar aanvullende kenmerken hebben. Het wordt van deze diensten verwacht dat zij over hun huidige nationale grenzen worden uitgebreid en kunnen voorzien in de vraag van consumenten naar innovatieve, veilige en goedkope betalingsdiensten. Om dergelijke diensten niet van de markt uit te sluiten, moet de regeling voor de einddata voor overmakingen en automatische afschrijvin­ gen waarin deze verordening voorziet, alleen gelden voor de overmaking of de automatische afschrijving die aan deze transacties ten grondslag ligt.

(8) Bij de overgrote meerderheid van de transacties in de Unie is het mogelijk een unieke betaalrekening te identi­ ficeren met alleen IBAN, zonder daarbij nog BIC te hoe­ ven aan te geven. Naar aanleiding hiervan hebben banken in een aantal lidstaten reeds een gids, databank of ander technisch hulpmiddel opgezet om de BIC vast te stellen die bij een specifieke IBAN hoort. BIC is alleen nodig in een zeer klein aantal speciale gevallen. Het lijkt onnodig en al te bezwaarlijk om alle betalers en begunstigden in de Unie te verplichten om altijd naast IBAN ook BIC op te geven, voor het kleine aantal gevallen waarvoor dit momenteel nog nodig is. Een veel eenvoudigere aanpak zou zijn om betalingsdienstaanbieders en andere partijen die gevallen te laten oplossen en elimineren, waarbij een betaalrekening niet ondubbelzinnig kan worden geïdenti­ ficeerd aan de hand van IBAN. Derhalve moeten de no­ dige technische middelen worden ontwikkeld om alle gebruikers in staat te stellen een betaalrekening ondub­ belzinnig aan de hand van alleen IBAN te identificeren.

(9) Om een overmaking te kunnen uitvoeren, moet de be­ taalrekening van de begunstigde bereikbaar zijn. Daarom moet er in de hele Unie een bereikbaarheidsverplichting worden vastgesteld om te zorgen voor een succesvolle invoering van Uniebrede overmakings- en automatische afschrijvingsdiensten. Ter verbetering van de transparan­ tie is het verder passend die verplichting en de bereik­ baarheidsverplichting voor automatische afschrijvingen die reeds geldt uit hoofde van Verordening (EG) nr. 924/2009, in één enkele handeling te consolideren. Alle betaalrekeningen van begunstigden die bereikbaar zijn voor nationale overmakingen moeten ook bereikbaar zijn via een Uniebrede overmakingsregeling. Alle betaal­ rekeningen van betalers die bereikbaar zijn voor natio­ nale automatische afschrijvingen moeten ook bereikbaar zijn via een Uniebrede automatische afschrijvingsregeling. Dit moet gelden ongeacht of een betalingsdienstaanbieder besluit om al dan niet aan een specifieke overmakings- of automatische afschrijvingsregeling deel te nemen.

(10) Technische interoperabiliteit is een absolute voorwaarde voor concurrentie. Voor de totstandbrenging van een geïntegreerde markt voor elektronische betalingssystemen in euro is het van essentieel belang dat het verwerken van overmakingen en automatische afschrijvingen niet door sectorvoorschriften of technische belemmeringen wordt gehinderd, zoals verplichte deelname in meer dan één systeem voor de afwikkeling van grensoverschrij­ dende betalingen. Overmakingen en automatische af­ schrijvingen moeten worden uitgevoerd overeenkomstig een regeling waarvan de basisvoorschriften worden on­ derschreven door betalingsdienstaanbieders die een meer­ derheid van betalingsdienstaanbieders in een meerderheid van de lidstaten vertegenwoordigen en een meerderheid van betalingsdienstaanbieders binnen de Unie vormen, en die dezelfde zijn voor grensoverschrijdende als voor zui­ vere binnenlandse overmakings- en automatischeafschrij­ vingstransacties. Als er meer dan één betalingssysteem bestaat voor de verwerking van dergelijke betalingen, moeten deze systemen interoperabel zijn door de toepas­ sing van Uniebrede en internationale standaarden, zodat alle betalingsdienstgebruikers en alle betalingsdienstaan­ bieders de voordelen kunnen genieten van vlotte retail­ betalingen in euro over de hele Unie.

(11) Gelet op de specifieke kenmerken van de bedrijfsmarkt, en hoewel overmakingen of automatische afschrijvingen tussen bedrijven moeten voldoen aan alle andere vereis­ ten van deze verordening, waaronder de vereiste aan­ gaande het hebben van dezelfde regels voor grensover­ schrijdende en nationale transacties, dient de vereiste dat deelnemers een meerderheid van de betalingsdienstaan­ bieders in een meerderheid van de lidstaten vertegen­ woordigen, slechts in zoverre te gelden dat de betalings­ dienstaanbieders die diensten inzake overmaking of automatische afschrijving tussen bedrijven aanbieden, de meerderheid van de betalingsdienstaanbieders moeten vertegenwoordigen in de meerderheid van de lidstaten waar deze diensten beschikbaar zijn, en een meerderheid moeten vormen van betalingsdienstaanbieders die derge­ lijke diensten binnen de Unie aanbieden.

(12) Om voor interoperabiliteit tussen betalingssystemen te zorgen, is het van cruciaal belang technische vereisten vast te stellen die eenduidig de kenmerken bepalen waar­ aan Uniebrede betalingsschema’s die volgens passende governanceregelingen worden ontwikkeld, moeten vol­ doen. Deze technische vereisten mogen flexibiliteit en innovatie niet beknotten en moeten open en neutraal staan ten aanzien van potentiële nieuwe ontwikkelingen en verbeteringen op de markt voor betalingen. Tech­ nische vereisten moeten worden ontworpen met inacht­ neming van de speciale kenmerken van overmakingen en automatische afschrijvingen, in het bijzonder met betrek­ king tot de gegevenselementen die in het betalingsbericht worden vermeld.

(13) Het is belangrijk maatregelen te nemen om het vertrou­ wen van betalingsdienstgebruikers in het gebruik van dergelijke diensten, in het bijzonder voor automatische afschrijvingen, te versterken. Deze maatregelen moeten betalers in staat stellen om hun betalingsdienstaanbieders op te dragen de automatische afschrijvingen te beperken tot een bepaald bedrag of een bepaalde periodiciteit en om witte of zwarte lijsten van begunstigden op te stellen. Het is in het kader van de invoering van Uniebrede schema’s voor automatische afschrijving passend dat con­ sumenten van dergelijke controles kunnen genieten. Niet­ temin is het voor de praktische uitvoering van controles van begunstigden van belang dat betalingsdienstaanbie­ ders dergelijke controles kunnen uitvoeren op basis van IBAN en, gedurende een overgangsperiode maar slechts indien noodzakelijk, BIC, of een andere unieke crediteu­ renidentificator van specifieke begunstigden. Andere rele­ vante rechten van gebruikers zijn reeds vastgelegd in Richtlijn 2007/64/EG en moeten volledig worden ge­ waarborgd.

(14) Technische standaardisatie is een hoeksteen voor de in­ tegratie van netwerken zoals de uniale markt voor beta­ lingen. Vanaf een bepaalde datum moet het toepassen van door internationale of Europese normalisatie-instel­ lingen ontwikkelde standaarden voor alle relevante trans­ acties verplicht zijn. In de context van betalingen zijn de verplichte standaarden IBAN, BIC en de norm voor be­ richten betreffende financiële diensten: „ISO 20022 XML”. Om volledige interoperabiliteit in de hele Unie te bereiken, is het daarom noodzakelijk dat alle betalings­ dienstaanbieders deze standaarden toepassen. In het bij­ zonder moet de verplichte gebruikmaking van het IBAN en de BIC indien nodig via uitvoerige communicatie en stimulerende maatregelen in de lidstaten worden bevor­

derd, zodat wordt bijgedragen aan een vlotte en gemak­ kelijke overgang naar Uniebrede overmakingen en auto­ matische afschrijvingen, met name voor consumenten. Betalingsdienstaanbieders moeten bilateraal of multilate­ raal kunnen overeenkomen dat het gebruikte Latijnse alfabet wordt uitgebreid om regionale variaties van SE­ PA-standaardberichten te ondersteunen.

(15) Het is van het grootste belang dat alle actoren, en met name burgers van de Unie, goed en tijdig worden geïn­ formeerd, zodat ze volledig zijn voorbereid op de ver­ anderingen die de SEPA meebrengt. Belangrijke belang­ hebbenden zoals betalingsdienstaanbieders, overheden en nationale centrale banken, alsmede andere intensieve ge­ bruikers van geregelde betalingen, moeten daarom speci­ fieke en uitgebreide voorlichtingscampagnes voeren die in verhouding staan tot de behoeften en toegesneden zijn op hun publiek, teneinde de publieke bewustwording te verhogen en burgers voor te bereiden op de invoering van de SEPA. Met name moeten de burgers vertrouwd worden gemaakt met de overstap van XXXX’x naar IBAN’s. Dergelijke voorlichtingscampagnes kunnen het best worden gecoördineerd door nationale SEPA-coördi­ natiecomités.

(16) Om in het belang van de duidelijkheid en de eenvoud voor de consument een gecoördineerd overgangsproces mogelijk te maken, is het passend één einddatum voor de migratie vast te stellen waarbinnen alle overmakingen en automatische afschrijvingen aan deze technische vereisten moeten voldoen, en daarbij de markt open te laten voor verdere ontwikkeling en innovatie.

(17) Gedurende een overgangsperiode moeten de lidstaten toestemming kunnen geven om consumenten de moge­ lijkheid te bieden gebruik te blijven maken van het BBAN voor nationale betalingstransacties, mits de interoperabi­ liteit is gewaarborgd door technische en veilige omzetting van het BBAN in de respectievelijke unieke identificator van de betaalrekening door de betreffende betalingsdien­ staanbieder. De betalingsdienstaanbieder mag geen directe of indirecte kosten of andere vergoedingen in rekening brengen voor die dienst.

(18) Hoewel de mate waarin overmakingen en automatische afschrijvingsdiensten zijn ontwikkeld van lidstaat tot lid­ staat verschilt, zou de vaststelling van één tijdslimiet aan het eind van een adequate uitvoeringsperiode, die het mogelijk maakt alle vereiste procedures af te wikkelen, bijdragen aan een gecoördineerde, coherente en geïnte­ greerde overgang naar de SEPA en helpen voorkomen dat er een SEPA ontstaat met twee snelheden, waardoor de consumenten nog meer in verwarring zouden raken.

(19) Aan betalingsdienstaanbieders en betalingsdienstgebrui­ kers dient voldoende tijd te worden gegeven voor de aanpassing aan de technische vereisten. De aanpassings­ periode mag echter geen onnodige vertraging opleveren ten aanzien van de voordelen voor de consument en mag proactieve bedrijven die al zijn overgeschakeld naar de SEPA, niet voor hun inspanningen bestraffen. Ten be­ hoeve van binnenlandse en grensoverschrijdende beta­ lingstransacties dienen de betalingsdienstaanbieders hun particuliere klanten de nodige technische diensten aan te bieden om een soepele en veilige overgang naar de in deze verordening opgenomen technische vereisten te garanderen.

(20) Het is belangrijk de betalingssector rechtszekerheid te bieden inzake bedrijfsmodellen voor automatische af­ schrijvingen. Regelgeving inzake multilaterale afwikke­ lingsvergoedingen (multilateral interchange fees — MIF’s) voor automatische afschrijvingen is van essentieel belang om neutrale concurrentievoorwaarden tot stand te bren­ gen voor de betalingsdienstaanbieders en op die manier één markt voor automatische afschrijvingen te kunnen ontwikkelen. MIF’s voor transacties die verworpen, gewei­ gerd, teruggestuurd of herroepen worden omdat ze niet correct kunnen worden uitgevoerd of omdat ze resulte­ ren in uitzonderingsverwerking (zogeheten R-transacties, waarbij de letter R kan staan voor: „reject”, „refusal”,

„return”, „reversal”, „revocation” of „request for cancella­ tion”), kunnen helpen de kosten binnen de eengemaakte markt op efficiënte wijze toe te rekenen. Voor de tot­ standbrenging van een effectieve Europese markt voor automatische afschrijvingen zou het bijgevolg bevorder­ lijk zijn MIF’s per transactie te verbieden. Niettemin moe­ ten vergoedingen voor R-transacties worden toegestaan, mits zij aan bepaalde voorwaarden voldoen. De betalings­ dienstaanbieders moeten de consumenten in het belang van de transparantie en de consumentenbescherming dui­ delijke en begrijpelijke informatie over de vergoedingen voor R-transacties verstrekken. In elk geval mogen de voorschriften voor R-transacties geen afbreuk doen aan de toepassing van de artikelen 101 en 102 van het Ver­ drag betreffende de werking van de Europese Unie (TFEU). Daarnaast zij opgemerkt dat in algemene zin automatische afschrijvingen en kaartbetalingen verschil­ lende kenmerken hebben, in het bijzonder wat betreft de grotere mogelijkheden voor begunstigden om het ge­ bruik van automatische afschrijvingen door betalers te stimuleren door middel van een reeds bestaand contract tussen de begunstigde en de betaler, terwijl voor kaart­ betalingen geen sprake is van een bestaand contract en de betalingstransactie vaak een afzonderlijke en onregel­ matige gebeurtenis is. Daarom laten de bepalingen inzake MIF’s voor automatische afschrijvingen de analyse in het kader van de uniale mededingingsregels van MIF’s voor transacties met betaalkaarten onverlet. Bijkomende opti­ onele diensten vallen niet onder het verbod uit hoofde van deze verordening indien deze duidelijk en eenduidig verschillen van de basisdiensten voor automatische af­ schrijving en indien betalingsdienstaanbieders en beta­ lingsdienstgebruikers de volledige vrijheid hebben om dergelijke diensten aan te bieden dan wel te gebruiken. Niettemin blijven de uniale en nationale mededingings­ regels op deze diensten van toepassing.

(21) Daarom moet de mogelijkheid om MIF’s per transactie toe te passen voor binnenlandse en grensoverschrijdende automatische afschrijvingen in de tijd worden beperkt en moeten algemene voorwaarden worden vastgesteld voor de toepassing van afwikkelingsvergoedingen voor R- transacties.

(22) De Commissie moet toezicht houden op het niveau van de vergoedingen voor R-transacties in de Unie. Vergoe­ dingen voor R-transacties op de interne markt moeten gaandeweg convergeren zodat deze vergoedingen niet zodanig tussen de lidstaten variëren dat zij een bedreiging vormen voor een gelijk speelveld.

(23) In sommige lidstaten bestaan er bepaalde betalingsdien­ sten die overmakingen of automatische afschrijvingen

zijn, maar die vaak om historische of wettelijke redenen zeer specifieke functies hebben. Het transactievolume van dergelijke diensten is doorgaans marginaal. Dergelijke diensten kunnen dan ook onder de nicheproducten wor­ den gerekend. Een overgangsperiode voor dergelijke ni­ cheproducten die lang genoeg is om de gevolgen van de migratie voor de betalingsdienstgebruikers zo beperkt mogelijk te houden, moet beide zijden van de markt helpen zich eerst te richten op de migratie van het gros van de overmakingen en automatische afschrijvin­ gen, waardoor de meeste potentiële voordelen van een geïntegreerde markt voor betalingen in de Unie vroeger kunnen worden benut. In sommige lidstaten bestaan spe­ cifieke instrumenten voor automatische afschrijving die erg lijken op betaalkaarttransacties, doordat de betaler bij het verkooppunt een kaart gebruikt om de betalings­ transactie te initiëren; de onderliggende betalingstrans­ actie is evenwel een automatische afschrijving. Bij derge­ lijke betalingstransacties wordt de kaart alleen gebruikt voor het aflezen van gegevens, om de elektronische tot­ standbrenging te vergemakkelijken van het mandaat dat door de betaler aan het verkooppunt moet worden on­ dertekend. Hoewel deze betalingsdiensten niet kunnen worden geclassificeerd als nicheproduct, is een overgangs­ periode voor deze betalingsdiensten nodig, wegens het aanzienlijke transactievolume waarom het gaat. Om de belanghebbenden in staat te stellen een adequaat SEPA- substituut te ontwikkelen, moet deze overgangsperiode een afdoende lengte hebben.

(24) Voor de goede werking van de interne markt voor beta­ lingen is het van essentieel belang ervoor te zorgen dat betalers zoals consumenten, ondernemingen of overhe­ den overmakingen kunnen uitvoeren naar betaalrekenin­ gen die door begunstigden worden aangehouden bij be­ talingsdienstaanbieders die zich in andere lidstaten bevin­ den en die overeenkomstig deze verordening bereikbaar zijn.

(25) Om een soepele overgang naar de SEPA te waarborgen, moet elke geldige machtiging aan de begunstigde om terugkerende automatische afschrijvingen uit te voeren in een bestaand schema, geldig blijven na de in deze verordening vastgestelde tijdslimiet voor de omschake­ ling. Een dergelijke machtiging moet worden beschouwd als toestemming aan de betalingsdienstaanbieder van de betaler om de door de begunstigde geïnde terugkerende automatische afschrijvingen uit te voeren in overeenstem­ ming met deze verordening, bij gebrek aan nationaal recht betreffende de voortgezette geldigheid van het man­ daat of aan afspraken met de klanten om automatische­ afschrijvingsmandaten te wijzigen om hun voorzetting mogelijk te maken. De rechten van de consument moe­ ten evenwel worden beschermd en indien bestaande mandaten voor automatische afschrijving onvoorwaarde­ lijk rechten op terugbetaling kennen, moeten deze rech­ ten worden gehandhaafd.

(26) De bevoegde autoriteiten moeten de nodige bevoegdhe­ den krijgen om hun controletaken doeltreffend uit te voeren en alle nodige maatregelen te nemen, waaronder de behandeling van klachten, om ervoor te zorgen dat betalingsdienstaanbieders aan deze verordening voldoen. Tevens dienen lidstaten ervoor te zorgen dat klachten tegen betalingsdienstaanbieders die deze verordening niet naleven, kunnen worden ingediend en dat deze ver­ ordening op doeltreffende en efficiënte wijze kan worden

gehandhaafd door middel van administratieve of gerech­ telijke middelen. Om naleving van deze verordening te bevorderen moeten de bevoegde autoriteiten van de ver­ schillende lidstaten onderling samenwerken en in voor­ komend geval met de Europese Centrale Bank (ECB) en de nationale centrale banken van de lidstaten en met andere relevante bevoegde autoriteiten zoals de bij Ver­ ordening (EU) nr. 1093/2010 van het Europees Parle­ ment en de Raad (1) opgerichte Europese Toezichthou­ dende Autoriteit (Europese Bankautoriteit) (EBA), die zijn aangewezen overeenkomstig de op betalingsdien­ staanbieders toepasselijke uniale of nationale wetgeving.

(27) De lidstaten moeten voorschriften vaststellen inzake de sancties die gelden voor inbreuken op deze verordening en waarborgen dat deze sancties doeltreffend, evenredig en afschrikkend zijn, en dat ze worden uitgevoerd. Deze sancties mogen niet worden toegepast op consumenten.

(28) Om ervoor te zorgen dat beroep kan worden aange­ tekend wanneer deze verordening verkeerd wordt toege­ past of wanneer er geschillen tussen betalingsdienst­ gebruikers en betalingsdienstaanbieders ontstaan met be­ trekking tot rechten en plichten uit hoofde van deze verordening, moeten de lidstaten adequate en effectieve buitengerechtelijke klachten- en beroepsprocedures op­ zetten. lidstaten moeten kunnen bepalen dat die procedu­ res alleen van toepassing zijn op consumenten of op consumenten en micro-ondernemingen.

(29) De Commissie moet bij het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité, de EBA en de ECB een verslag indienen over de toepassing van deze verordening. Het verslag moet indien nodig vergezeld gaan van een voorstel voor wijziging van deze verorde­ ning.

(30) Teneinde te waarborgen dat de technische vereisten voor overmakingen en automatische afschrijvingen in euro ac­ tueel blijven, moet aan de Commissie de bevoegdheid worden overgedragen om overeenkomstig artikel 290 van het Verdrag betreffende de werking van de Europese Unie gedelegeerde handelingen vast te stellen ten aanzien van die technische vereisten. In de verklaring (nr. 39) bij artikel 290 VWEU, die gehecht is aan de Slotakte van de intergouvernementele conferentie tot aanneming van het Verdrag van Lissabon, nam de conferentie nota van het voornemen van de Commissie om de door de lidstaten aangewezen deskundigen te blijven raadplegen bij de voorbereiding van haar ontwerpen van gedelegeerde han­ delingen op het gebied van financiële diensten, overeen­ komstig haar vaste praktijk. Het is van bijzonder belang dat de Commissie bij haar voorbereidende werkzaamhe­ den tot passend en transparant overleg overgaat, onder meer met de Europese Centrale Bank en alle relevante belanghebbenden. De Commissie moet bij de voorberei­ ding en opstelling van gedelegeerde handelingen ervoor zorgen dat de desbetreffende documenten tijdig en op passende wijze gelijktijdig worden toegezonden aan het Europees Parlement en de Raad.

(31) Aangezien betalingsdienstaanbieders die zich in lidstaten bevinden waarvan de munteenheid niet de euro is, spe­ cifiek voorbereidend werk zouden moeten verrichten bui­ ten de markt voor betalingen van hun nationale valuta, moeten deze betalingsdienstaanbieders de toepassing van

(1) PB L 331 van 15.12.2010, blz. 12.

de technische vereisten gedurende een bepaalde periode kunnen uitstellen. De lidstaten die niet de euro als munt hebben, dienen echter aan de technische vereisten te vol­ doen om een echt Europees betalingsgebied tot stand te brengen, waardoor de interne markt zal worden ver­ sterkt.

(32) Om brede publieke steun voor de SEPA te waarborgen, is een hoog niveau van bescherming van betalers van es­ sentieel belang, met name voor automatischeafschrij­ vingstransacties. De huidige en enige pan-Europese rege­ ling voor automatische afschrijvingen voor consumenten, ontwikkeld door de EPC, voorziet in een onvoorwaarde­ lijk recht op terugbetaling, zonder beantwoording van vragen, van toegestane betalingen gedurende een periode van acht weken vanaf de datum waarop de geldmiddelen werden afgeschreven, terwijl dit recht op terugbetaling aan een aantal voorwaarden is gebonden in overeenstem­ ming met artikel 62 en 63 van Richtlijn 2007/64/EG. Met het oog op de heersende situatie op de markt en de noodzaak om een hoog niveau van consumentenbescher­ ming te waarborgen, moeten de effecten van deze bepa­ lingen worden beoordeeld in een verslag dat de Com­ missie, in overeenstemming met artikel 87 van Richtlijn 2007/64/EG, uiterlijk voor 1 november 2012 moet in­ dienen bij het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Comité en de ECB, waar passend vergezeld van een voorstel voor herziening ervan.

(33) Richtlijn 95/46/EG van het Europees Parlement en de Raad van 24 oktober 1995 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en betreffende het vrije verkeer van die gegevens (2) regelt de overeenkomstig deze ver­ ordening uitgevoerde verwerking van persoonsgegevens. Bij de overgang naar de SEPA en de invoering van ge­ meenschappelijke betalingsstandaarden en -voorschriften moet het nationale recht inzake de bescherming van gevoelige persoonsgegevens in de lidstaten worden nage­ leefd en moeten de belangen van de burgers van de Unie worden gewaarborgd.

(34) Financiële berichten betreffende betalingen en transfers in de SEPA vallen buiten het toepassingsgebied van de Overeenkomst tussen de Europese Unie en de Verenigde Staten van Amerika van 28 juni 2010 inzake de ver­ werking en doorgifte van gegevens betreffende het finan­ ciële berichtenverkeer van de Europese Unie naar de Ver­ enigde Staten ten behoeve van het programma voor het traceren van terrorismefinanciering (terrorist finance trac­ king program) (3).

(35) Daar de doelstelling van deze verordening, namelijk het vaststellen van technische en bedrijfsmatige vereisten voor overmakingen en automatische afschrijvingen in euro, niet voldoende door de lidstaten kan worden ver­ wezenlijkt en derhalve wegens de omvang of de gevolgen ervan beter door de Unie kan worden verwezenlijkt, kan de Unie, overeenkomstig het in artikel 5 van het Verdrag betreffende de Europese Unie neergelegde subsidiariteits­ beginsel, maatregelen nemen. Overeenkomstig het in het­ zelfde artikel neergelegde evenredigheidsbeginsel, gaat deze verordening niet verder dan wat nodig is om die doelstelling te verwezenlijken.

(2) PB L 281 van 23.11.1995, blz. 31.

(3) PB L 195 van 27.7.2010, blz. 5.

(36) Overeenkomstig artikel 5, lid 1, van Verordening (EG) nr. 924/2009, moeten de lidstaten alle voor betalingsdien­ staanbieders geldende, op betalingen gebaseerde nationale rapportageverplichtingen afschaffen voor betalingsbalans­ statistieken met betrekking tot betalingstransacties van hun klanten tot een bedrag van 50 000 EUR. De ver­ zameling van betalingsbalansstatistieken op basis van be­ talingen werd ingevoerd na beëindiging van de deviezen­ controles en heeft tot nu toe een belangrijke gegevens­ bron gevormd, samen met andere bronnen zoals recht­ streekse onderzoeken, en draagt bij aan hoogwaardige statistieken. Vanaf het begin van de jaren 90 kozen som­ mige lidstaten ervoor meer gebruik te maken van infor­ matie die direct door ondernemingen en huishoudens werd geleverd dan van gegevens gemeld door banken namens hun klanten. Hoewel op betalingen gebaseerde rapportage een oplossing vormt die, voor de maatschap­ pij als geheel, de kosten van het opstellen van betalings­ balansen beperkt en tegelijkertijd hoogwaardige statistie­ ken waarborgt, kan de handhaving van een dergelijke vorm van rapportage wanneer het uitsluitend gaat om grensoverschrijdende betalingen in sommige lidstaten de efficiëntie verminderen en de kosten verhogen. Aange­ zien een van de doelen van de SEPA is om de kosten van grensoverschrijdende betalingen te verlagen, moet de rapportage van betalingsbalansen op basis van betalingen geheel worden afgeschaft.

(37) Ter bevordering van de rechtszekerheid is het passend de in artikel 7 van Verordening (EG) nr. 924/2009 ge­ noemde termijnen voor afwikkelingsvergoedingen af te stemmen op de bepalingen van deze verordening.

(38) Verordening (EG) nr. 924/2009 moet derhalve dienover­ eenkomstig worden gewijzigd,

HEBBEN DE VOLGENDE VERORDENING VASTGESTELD:

Artikel 1

Onderwerp en toepassingsgebied

1. Bij deze verordening worden de regels vastgesteld voor in euro luidende overmakings- en automatischeafschrijvingstrans­ acties binnen de Unie waarbij zowel de betalingsdienstaanbieder van de betaler als de betalingsdienstaanbieder van de begun­ stigde zich in de Unie bevinden, of waarbij de enige bij de betalingstransactie betrokken betalingsdienstaanbieder zich in de Unie bevindt.

2. Deze verordening is niet van toepassing op:

a) betalingstransacties die voor eigen rekening worden uitge­ voerd tussen en binnen betalingsdienstaanbieders, met in­ begrip van hun agenten of bijkantoren;

b) betalingstransacties die worden verwerkt en afgewikkeld via betalingssystemen voor grote bedragen, met uitzondering van automatischeafschrijvingstransacties waarvoor de betaler niet expliciet om betaling via een betalingssysteem voor grote bedragen heeft verzocht;

c) betalingstransacties die met een betaalkaart of een vergelijk­ baar instrument worden uitgevoerd, waaronder ook geld­

van de informatie die vereist is voor het direct uitvoeren van een overmaking of een automatische afschrijving naar en van een door BBAN of IBAN geïdentificeerde betaalreke­ ning;

d) betalingstransacties die worden uitgevoerd met behulp van een telecommunicatie-, digitaal of IT-apparaat, als dergelijke betalingstransacties niet een overmaking of een automatische afschrijving naar en van een door BBAN of IBAN geïdenti­ ficeerde betaalrekening tot gevolg hebben;

e) transacties betreffende geldtransfer zoals gedefinieerd in ar­ tikel 4, punt 13, van Xxxxxxxxx 2007/64/EG;

f) betalingstransacties waarbij elektronisch geld als gedefinieerd in artikel 2, punt 2, van Richtlijn 2009/110/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 betreffende de toegang tot, de uitoefening van en het pru­ dentieel toezicht op de werkzaamheden van instellingen voor elektronisch geld (1) wordt overgemaakt, tenzij deze trans­ acties resulteren in een overmaking of een automatische af­ schrijving naar en van een door BBAN of IBAN geïdentifi­ ceerde betaalrekening.

3. Indien een betalingsschema is gebaseerd op betalingstrans­ acties via overmaking of automatische afschrijving maar aan­ vullende optionele kenmerken of diensten heeft, is deze ver­ ordening alleen van toepassing op de onderliggende overmakin­ gen of automatische afschrijvingen.

Artikel 2

Definities

Voor de toepassing van deze verordening wordt verstaan onder:

1. „overmaking”: een binnenlandse of grensoverschrijdende betalingsdienst voor het crediteren van de betaalrekening van een begunstigde met een betalingstransactie of een reeks betalingstransacties van een betaalrekening van een betaler door de betalingsdienstaanbieder die de betaalreke­ ning van de betaler beheert, op basis van een door de betaler gegeven instructie;

2. „automatische afschrijving”: een binnenlandse of grensover­ schrijdende betalingsdienst voor debiteringen van de betaal­ rekening van een betaler, waarbij een betalingstransactie wordt geïnitieerd door de begunstigde op basis van een door de betaler verstrekte instemming;

3. „betaler”: hetzij een natuurlijk of een rechtspersoon die houder is van een betaalrekening en een betalingsopdracht vanaf die betaalrekening toestaat, hetzij, als er geen betaal­ rekening van de betaler is, een natuurlijke of rechtspersoon die een betalingsopdracht geeft naar de betaalrekening van een begunstigde;

4. „begunstigde”: een natuurlijk of een rechtspersoon die een betaalrekening heeft en die de beoogde ontvanger is van de geldmiddelen waarop een betalingstransactie betrekking heeft;

5. „betaalrekening”: een op naam van één of meer betalings­ dienstgebruikers aangehouden rekening die voor de uitvoe­ ring van betalingstransacties wordt gebruikt;

opname in contanten, tenzij de betaalkaart of het vergelijk­  

baar instrument wordt gebruikt enkel voor het aanmaken

(1) PB L 267 van 10.10.2009, blz. 7.

6. „betalingssysteem”: een systeem voor de overmaking van geld met formele en gestandaardiseerde regelingen en ge­ meenschappelijke voorschriften voor de verwerking, clea­ ring of afwikkeling van betalingstransacties;

7. „betalingsschema”: een enkel geheel van tussen betalings­ dienstaanbieders overeengekomen voorschriften, praktijken, standaarden en/of uitvoeringsrichtsnoeren voor betalings­ transacties over de hele Unie en binnen lidstaten dat los­ staat van een infrastructuur die of betalingssysteem dat de werking ervan ondersteunt;

8. „betalingsdienstaanbieder”: een aanbieder van betalingsdien­ sten, die valt onder de in artikel 1, lid 1, van Richtlijn 2007/64/EG bedoelde categorieën en de in artikel 26 van Richtlijn 2007/64/EG bedoelde natuurlijke of rechtsper­ sonen, met uitzondering van de instanties vermeld in ar­ tikel 2 van Richtlijn 2006/48/EG van het Europees Parle­ ment en de Raad van 14 juni 2006 betreffende de toegang tot en de uitoefening van de werkzaamheden van krediet­ instellingen (1) waaraan ontheffing is verleend op grond van artikel 2, lid 3, van Richtlijn 2007/64/EG;

9. „betalingsdienstgebruiker”: een natuurlijk of rechtspersoon die in de hoedanigheid van betaler of begunstigde van een betalingsdienst gebruikmaakt;

10. „betalingstransactie”: een door de betaler of de begunstigde geïnitieerde handeling waarbij geldmiddelen worden over­ gemaakt tussen betaalrekeningen in de Unie, ongeacht of er onderliggende verplichtingen tussen de betaler en de be­ gunstigde bestaan;

11. „betalingsopdracht”: een door een betaler of begunstigde aan zijn betalingsdienstaanbieder gegeven instructie om een betalingstransactie uit te voeren;

12. „afwikkelingsvergoeding”: een vergoeding die voor automa­ tischeafschrijvingstransacties tussen de betalingsdienstaan­ bieder van de betaler en van de begunstigde wordt betaald;

13. „MIF”: een multilaterale afwikkelingsvergoeding (multilateral interchange fee) die het voorwerp is van een akkoord tus­ sen meer dan twee betalingsdienstaanbieders;

14. „BBAN”: een identificatienummer van een betaalrekening, dat een individuele betaalrekening bij een betalingsdien­ staanbieder ondubbelzinnig identificeert in een lidstaat en dat alleen voor binnenlandse betalingstransacties kan wor­ den gebruikt, terwijl dezelfde betaalrekening wordt geïden­ tificeerd door middel van IBAN voor grensoverschrijdende betalingstransacties;

15. „IBAN”: een identificatienummer van een internationale be­ taalrekening, dat een individuele betaalrekening ondubbel­ zinnig identificeert in een lidstaat, en waarvan de elementen zijn omschreven door de Internationale Organisatie voor Normalisatie (International Standard Organisation — ISO);

16. „BIC”: een bedrijfsidentificatiecode die een betalingsdien­ staanbieder ondubbelzinnig identificeert, en waarvan de ele­ menten zijn omschreven door de ISO;

17. „ISO 00000 XXX-xxxx”: een norm voor de ontwikkeling van elektronische financiële berichten zoals gedefinieerd door de ISO, die de fysieke weergave van de betalingstrans­

acties in XML-syntax omvat, overeenkomstig de sectorvoor­ schriften en uitvoeringsrichtsnoeren van Uniebrede sche­ ma’s voor betalingstransacties die binnen het toepassings­ gebied van deze verordening vallen;

18. „betalingssysteem voor grote bedragen”: een betalingssys­ teem met als hoofddoel de verwerking, clearing of afwik­ keling van enkelvoudige betalingstransacties van hoge pri­ oriteit en urgentie en van voornamelijk grote bedragen;

19. „afwikkelingsdatum”: datum waarop de verplichtingen met betrekking tot de overschrijving van geldmiddelen tussen de betalingsdienstaanbieder van de betaler en de betalings­ dienstaanbieder van de begunstigde worden nagekomen;

20. „inning”: onderdeel van een automatischeafschrijvingstrans­ actie die begint bij de initiatie ervan door de begunstigde en eindigt door de normale debitering van de betaalrekening van de betaler;

21. „mandaat”: de uitdrukking van instemming en machtiging die de betaler aan de begunstigde en (rechtstreeks of on­ rechtstreeks via de begunstigde) aan de betalingsdienstaan­ bieder van de betaler geeft om de begunstigde in staat te stellen een inning te initiëren voor het debiteren van de door de betaler aangewezen betaalrekening en de betalings­ dienstaanbieder van de betaler in staat te stellen deze in­ structies uit te voeren;

22. „retailbetalingssysteem”: een betalingssysteem dat hoofd­ zakelijk bedoeld is voor de verwerking, clearing of afwik­ keling van overmakingen of automatische afschrijvingen die in het algemeen zijn gebundeld met het oog op het ver­ sturen ervan en voornamelijk kleine bedragen betreffen en een lage prioriteit hebben, en dat geen betalingssysteem voor grote bedragen is;

23. „micro-onderneming”: een onderneming die op het tijdstip van sluiting van het betalingsdienstencontract een onder­ neming is als gedefinieerd in artikel 1 en artikel 2, leden 1 en 3, van de bijlage bij Aanbeveling 2003/361/EG van de Commissie (2);

24. „consument”: een natuurlijk persoon die in het kader van betalingsdienstencontracten, handelt voor doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen;

25. „R-transactie”: een betalingstransactie die niet juist kan wor­ den uitgevoerd door een betalingsdienstaanbieder of die een uitzonderingsverwerking tot gevolg heeft, onder andere door een gebrek aan geldmiddelen, herroeping, een foutief bedrag of foutieve datum, een ontbrekend mandaat of een verkeerde of opgeheven rekening;

26. „grensoverschrijdende betalingstransactie”: een betalings­ transactie geïnitieerd door een betaler of door een begun­ stigde, waarbij de betalingsdienstaanbieder van de betaler en de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde zich in verschillende lidstaten bevinden;

27. „binnenlandse betalingstransactie”: een betalingstransactie geïnitieerd door een betaler of door een begunstigde, waar­ bij de betalingsdienstaanbieder van de betaler en de beta­ lingsdienstaanbieder van de begunstigde zich in dezelfde lidstaat bevinden;

(1) PB L 177 van 30.6.2006, blz. 1. (2) PB L 124 van 20.5.2003, blz. 36.

28. „referentie”: een natuurlijke of rechtspersoon namens wie de betaler een betaling verricht of de begunstigde een be­ taling ontvangt.

Artikel 3

Bereikbaarheid

1. Een betalingsdienstaanbieder van een begunstigde die be­ reikbaar is voor een binnenlandse overmaking in het kader van een betalingsschema is overeenkomstig de voorschriften van een Uniebrede betalingsschema bereikbaar voor overmakingen die worden geïnitieerd door een betaler via een betalingsdienstaan­ bieder die zich in om het even welke lidstaat bevindt.

2. Een betalingsdienstaanbieder van een betaler die bereik­ baar is voor een binnenlandse automatische afschrijving in het kader van een betalingsschema is overeenkomstig de voorschrif­ ten van een Uniebrede betalingsschema bereikbaar voor auto­ matische overschrijvingen die worden geïnitieerd door een be­ gunstigde via een betalingsdienstaanbieder die zich in om het even welke lidstaat bevindt.

3. Lid 2 is alleen van toepassing op automatische afschrijvin­ gen die voor consumenten als betalers beschikbaar zijn krach­ tens het betalingsschema.

Artikel 4

Interoperabiliteit

1. De betalingsschema’s die door betalingsdienstaanbieders voor het uitvoeren van overmakingen en automatische afschrij­ vingen moeten worden gebruikt, voldoen aan de volgende voor­ waarden:

a) de voorschriften ervan zijn dezelfde voor binnenlandse en grensoverschrijdende overmakingstransacties binnen de Unie en evenzo voor binnenlandse en grensoverschrijdende auto­ matischeafschrijvingstransacties binnen de Unie, en

b) de deelnemers aan het betalingsschema vertegenwoordigen een meerderheid van de betalingsdienstaanbieders binnen een meerderheid van de lidstaten en vormen een meerder­ heid van betalingsdienstaanbieders binnen de Unie, waarbij alleen rekening wordt gehouden met betalingsdienstaanbie­ ders die respectievelijk overmakingen of automatische af­ schrijvingen aanbieden.

Wanneer de betaler noch de begunstigde een consument is, wordt voor de toepassing van de eerste alinea, onder b), alleen rekening gehouden met lidstaten waar dergelijke diensten door betalingsdienstaanbieders worden aangeboden, en alleen met betalingsdienstaanbieders die dergelijke diensten aanbieden.

2. De exploitant of, indien er geen formele exploitant is, de deelnemers aan een retailbetalingssysteem binnen de Unie dra­ gen ervoor zorg dat hun betalingssysteem technisch interope­ rabel is met andere retailbetalingssystemen binnen de Unie dankzij het gebruik van door internationale of Europese norma­ lisatie-instellingen ontwikkelde standaarden. Bovendien stellen zij geen bedrijfsmatige voorschriften vast die de interoperabili­ teit met andere retailbetalingssystemen binnen de Unie beper­ ken. Betalingssystemen die zijn aangewezen krachtens Richtlijn

betalingen en effectentransacties in betalings- en afwikkelings­ systemen (1) dienen slechts technische interoperabiliteit te waar­ borgen met andere betalingssystemen die zijn aangewezen krachtens dezelfde richtlijn.

3. Het verwerken van overmakingen en automatische af­ schrijvingen wordt niet door technische belemmeringen gehin­ derd.

4. De eigenaar van het betalingsschema of, indien er geen formele eigenaar van een betalingsschema is, de belangrijkste deelnemer van een nieuw ingevoerd retailbetalingsschema dat in ten minste acht lidstaten deelnemers heeft, kan bij de be­ voegde autoriteiten van de lidstaat waar de eigenaar van het betalingsschema of waar de belangrijkste deelnemer zich be­ vindt, een aanvraag indienen voor een tijdelijke vrijstelling van de voorwaarden van lid 1, eerste alinea, onder b). Na raadple­ ging van de bevoegde autoriteiten in de andere lidstaten waar het nieuw ingevoerde betalingsschema een deelnemer heeft, de Commissie en de ECB, kunnen deze bevoegde autoriteiten een dergelijke vrijstelling verlenen voor maximaal drie jaar. Deze bevoegde autoriteiten baseren hun besluit op de capaciteit die de regeling heeft om zich te ontwikkelen tot een volwaardig pan-Europees betalingsschema en bij te dragen aan het verster­ ken van de mededinging of het bevorderen van innovatie.

5. Met uitzondering van de betalingsdiensten die een onthef­ fing genieten op grond van artikel 16, lid 4, treedt dit artikel op 1 februari 2014 in werking.

Artikel 5

Vereisten voor overmakings- en automatischeafschrijvingsstransacties

1. Betalingsdienstaanbieders voeren overmakings- en auto­ matischeafschrijvingstransacties uit overeenkomstig de volgende voorschriften:

a) zij moeten de in punt 1, onder a), van de bijlage bedoelde identificator van de betaalrekening voor de identificatie van betaalrekeningen gebruiken, ongeacht waar de betreffende betalingsdienstaanbieders zich bevinden;

b) zij moeten de in punt 1, onder b), van de bijlage bedoelde berichtenformaten gebruiken voor het versturen van beta­ lingstransacties naar een andere betalingsdienstaanbieder of via een retailbetalingssysteem;

c) zij moeten waarborgen dat de betalingsdienstgebruiker de in punt 1, onder a), van de bijlage bedoelde identificator van de betaalrekening gebruikt voor de identificatie van betaalreke­ ningen, ongeacht of de betalingsdienstaanbieder van de be­ taler en de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde of de enige bij de betalingstransactie betrokken betalingsdienstaan­ bieder, zich in dezelfde lidstaat of in verschillende lidstaten bevinden;

d) zij moeten waarborgen dat indien een betalingsdienstgebrui­ ker die geen consument of micro-onderneming is afzonder­ lijke overmakingen of automatische afschrijvingen initieert of ontvangt die niet afzonderlijk worden verzonden, maar wor­ den gebundeld voor verzending, de in punt 1, onder b), van de bijlage bedoelde berichtenformaten worden gebruikt.

98/26/EG van het Europees Parlement en de Raad van 19 mei  

1998 betreffende het definitieve karakter van de afwikkeling van

(1) PB L 166 van 11.6.1998, blz. 45.

Onverminderd punt b) van de eerste alinea maken betalings­ dienstaanbieders, op specifiek verzoek van een betalingsdienst­ gebruiker, gebruik van de in punt 1, onder b), van de bijlage bedoelde berichtenformaten met betrekking tot die betalings­ dienstgebruiker.

2. Betalingsdienstaanbieders voeren overmakingen uit over­ eenkomstig de volgende vereisten, met inachtneming van de verplichtingen die zijn vastgelegd in het nationale recht waarbij Richtlijn 95/46/EG wordt omgezet:

a) de betalingsdienstaanbieder van de betaler moet waarborgen dat de betaler de in punt 2, onder a), van de bijlage bedoelde gegevenselementen verstrekt;

b) de betalingsdienstaanbieder van de betaler moet de in punt 2, onder b), van de bijlage bedoelde gegevenselementen ver­ strekken aan de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde;

c) de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde moet aan de begunstigde de in punt 2, onder d), van de bijlage bedoelde gegevenselementen verstrekken of beschikbaar stellen.

3. Betalingsdienstaanbieders voeren automatische afschrijvin­ gen uit overeenkomstig de volgende vereisten, met inacht­ neming van de verplichtingen die zijn vastgelegd in het natio­ nale recht waarbij Richtlijn 95/46/EG wordt omgezet:

a) de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde moet waar­ borgen dat:

i) de begunstigde de in punt 3, onder a), van de bijlage bedoelde gegevenselementen verstrekt bij de eerste auto­ matische afschrijving en eenmalige automatische afschrij­ ving en bij elke daaropvolgende betalingstransactie;

ii) de betaler instemming verleent aan zowel de begunstigde als de betalingsdienstaanbieder van de betaler (recht­ streeks of onrechtstreeks via de begunstigde), de manda­ ten, samen met de latere wijzigingen of annulering, door de begunstigde of door een derde partij namens de be­ gunstigde worden bewaard en de begunstigde over deze verplichting wordt geïnformeerd door de betalingsdien­ staanbieder, in overeenstemming met artikelen 41 en 42 van Richtlijn 2007/64/EG;

b) de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde moet de in punt 3, onder b), van de bijlage bedoelde gegevenselementen aan de betalingsdienstaanbieder van de betaler verstrekken;

c) de betalingsdienstaanbieder van de betaler moet de betaler de in punt 3, onder c), van de bijlage bedoelde gegevensele­ menten verstrekken of beschikbaar stellen;

d) de betaler moet het recht hebben zijn betalingsdienstaanbie­ der op te dragen:

i) de inning van een automatische afschrijving tot een be­ paald bedrag of een bepaalde periodiciteit, of beide, te beperken;

ii) als een mandaat uit hoofde van een betalingsschema niet voorziet in het recht op terugbetaling, elke automatische­ afschrijvingstransactie te verifiëren en te controleren of het bedrag en de periodiciteit van de ingediende automa­ tischeafschrijvingstransactie gelijk is aan het bedrag en de periodiciteit die in het mandaat zijn overeengekomen, alvorens de betaalrekening van de betalers op basis van de informatie over het mandaat te debiteren;

iii) automatische afschrijvingen vanaf de betaalrekening van de betaler te blokkeren of automatische afschrijvingen geïnitieerd door één of meer gespecificeerde begunstig­ den te blokkeren of automatische afschrijvingen uitslui­ tend door één of meer gespecificeerde begunstigden toe te staan.

Als de betaler noch de begunstigde een consument is, zijn betalingsdienstaanbieders niet verplicht punt d), i), ii) of iii), na te leven.

De betalingsdienstaanbieder van de betaler licht de betaler in over de onder d) bedoelde rechten in overeenstemming met de artikelen 41 en 42 van Richtlijn 2007/64/EG.

Bij de eerste automatischeafschrijvingstransactie of bij een een­ malige automatischeafschrijvingstransactie en bij elke daaropvol­ gende automatischeafschrijvingstransactie stuurt de begunstigde de informatie over het mandaat naar zijn betalingsdienstaanbie­ der en de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde stuurt bij elke automatischeafschrijvingstransactie deze informatie over het mandaat naar de betalingsdienstaanbieder van de betaler.

4. Bovenop de in lid 1 bedoelde voorschriften deelt de be­ gunstigde die overmakingen accepteert, de identificator van zijn betaalrekening mee als gespecificeerd in punt 1, onder a), van de bijlage en, tot 1 februari 2014 voor nationale betalingstrans­ acties en tot 1 februari 2016 voor grensoverschrijdende beta­ lingstransacties, voor zover noodzakelijk, de BIC van zijn beta­ lingsdienstaanbieder aan zijn betalers, wanneer een overmaking wordt gevraagd.

5. Vóór de eerste automatischeafschrijvingstransactie deelt een betaler de identificator van zijn betaalrekening als bedoeld in punt 1, onder a), van de bijlage mee. De BIC van de beta­ lingsdienstaanbieder van een betaler wordt tot 1 februari 2014 voor nationale betalingstransacties, respectievelijk 1 februari 2016 voor grensoverschrijdende betalingstransacties, mee­ gedeeld door de betaler, doch alleen voor zover noodzakelijk.

6. Als het raamcontract tussen de betaler en de betalings­ dienstaanbieder van de betaler niet voorziet in het recht op terugbetaling, verifieert de betalingsdienstaanbieder van de beta­ ler, onverminderd het bepaalde in lid 3, onder a), ii), elke au­ tomatischeafschrijvingstransactie, om te controleren of het be­ drag van de geïnitieerde automatischeafschrijvingstransactie ge­ lijk is aan het bedrag en de periodiciteit die in het mandaat zijn overeengekomen, alvorens de betaalrekening van de betaler op basis van de informatie over het mandaat te debiteren.

7. Na 1 februari 2014 voor nationale betalingstransacties en na 1 februari 2016 voor grensoverschrijdende betalingstrans­ acties verlangen betalingsdienstaanbieders niet van betalings­ dienstgebruikers dat zij de BIC van de betalingsdienstaanbieder van een betaler of van de betalingsdienstaanbieder van een begunstigde aangeven.

8. De betalingsdienstaanbieder van de betaler en de betalings­ dienstaanbieder van de begunstigde brengen geen bijkomende kosten of andere vergoedingen in rekening voor het uitleespro­ ces waarmee automatisch een mandaat wordt gegenereerd voor betalingstransacties die via of door middel van een betaalkaart op het verkooppunt worden geïnitieerd en in een automatische afschrijving resulteren.

Artikel 6

Einddata

1. Uiterlijk vanaf 1 februari 2014 worden overmakingen uit­ gevoerd in overeenstemming met de technische vereisten ge­ noemd in artikel 5, leden 1, 2 en 4, en in de punten 1 en 2 van de bijlage.

2. Uiterlijk vanaf 1 februari 2014 worden automatische afschrijvingen uitgevoerd in overeenstemming met artikel 8, leden 2 en 3, en de technische vereisten genoemd in artikel 5, leden 1, 3, 5, 6 en 8, en in de punten 1 en 3 van de bijlage.

3. Onverminderd artikel 3 worden automatische afschrijvin­ gen uiterlijk vanaf 1 februari 2017 voor nationale betalingen en uiterlijk vanaf 1 november 2012 voor grensoverschrijdende betalingen uitgevoerd in overeenstemming met de in artikel 8, lid 1, genoemde vereisten.

4. Voor nationale betalingstransacties kunnen lidstaten of, met goedkeuring van de betreffende lidstaat, de betalingsdien­ staanbieders van een lidstaat, met inachtneming en na beoor­ deling van de mate waarin hun burgers zijn voorbereid, vroe­ gere data vaststellen dan die bedoeld in de leden 1 en 2.

Artikel 7

Geldigheid van mandaten en recht op terugbetaling

1. Een geldige machtiging aan een begunstigde om terugke­ rende automatische afschrijvingen uit te voeren in een bestaande betalingsschema vóór 1 februari 2014 blijft geldig na deze datum en wordt beschouwd als de instemming aan de betalings­ dienstaanbieder van de betaler om de door deze begunstigde geïnde terugkerende automatische afschrijvingen uit te voeren overeenkomstig deze verordening, bij gebrek aan nationaal recht of afspraken met de klanten op grond waarvan automatische­ afschrijvingsmandaten blijven gelden.

2. Mandaten als bedoeld in lid 1 maken onvoorwaardelijke terugbetalingen en terugbetalingen met terugwerkende kracht tot de datum van de terugbetaalde betaling mogelijk, als in deze terugbetalingen is voorzien in het kader van het bestaande mandaat.

Artikel 8

Afwikkelingsvergoedingen voor automatischeafschrijvingstransacties

1. Onverminderd lid 2 mag op automatischeafschrijvings­ transacties geen MIF per automatischeafschrijvingstransactie of een andere overeengekomen vergoeding met gelijkwaardig oog­ merk of gevolg worden toegepast.

2. Voor R-transacties mag een MIF worden toegepast op voorwaarde dat aan de volgende voorwaarden is voldaan:

a) de regeling is gericht op het efficiënt toerekenen van kosten aan respectievelijk de betalingsdienstaanbieder of de beta­ lingsdienstgebruiker van die betalingsdienstaanbieder, die de R-transactie heeft veroorzaakt, als passend, waarbij rekening wordt gehouden met het bestaan van transactiekosten, en waarborgt dat de betaler niet automatisch kosten worden aangerekend en dat het de betalingsdienstaanbieder verboden is om betalingsdienstgebruikers kosten in rekening te bren­

gen voor een bepaald soort R-transactie die hoger zijn dan de kosten die een betalingsdienstaanbieder maakt voor der­ gelijke transacties;

b) de vergoedingen zijn uitsluitend op kosten gebaseerd;

c) de hoogte van de vergoedingen overschrijdt niet de werke­ lijke kosten voor het afwikkelen van een R-transactie door de meest kostenefficiënte vergelijkbare betalingsdienstaanbieder die inzake transactievolume en aard van diensten een repre­ sentatieve partij is bij de regeling;

d) de toepassing van de vergoedingen overeenkomstig het be­ paalde onder a), b) en c) weerhoudt betalingsdienstaanbieders ervan hun respectieve betalingsdienstgebruikers aanvullende vergoedingen in rekening te brengen in verband met de kosten waarop deze afwikkelingsvergoedingen betrekking hebben;

e) er is voor het akkoord geen praktisch en economisch levens­ vatbaar alternatief dat zou leiden tot een even of meer effi­ ciënte afwikkeling van R-transacties tegen gelijke of lagere kosten voor de consument.

Voor de toepassing van de eerste alinea worden bij het bereke­ nen van de vergoedingen voor de R-transactie alleen kostenca­ tegorieën die direct en eenduidig relevant zijn voor het afhan­ delen van de R-transactie, in overweging genomen. Deze kosten worden nauwkeurig bepaald. Om controle en toezicht te ver­ gemakkelijken, maakt de opsplitsing van het bedrag van de kosten, met daarbij de afzonderlijke vermelding van elk van de onderdelen ervan, deel uit van het akkoord.

3. De leden 1 en 2 zijn mutatis mutandis van toepassing op unilaterale regelingen van een betalingsdienstaanbieder en op bilaterale regelingen tussen betalingsdienstaanbieders die een oogmerk of gevolg hebben dat gelijkwaardig is aan dat van een multilaterale regeling.

Artikel 9

Toegankelijkheid van betalingen

1. Een betaler die een overmaking verricht aan een begun­ stigde met een betaalrekening binnen de Unie specificeert niet de lidstaat waarin die betaalrekening moet worden gelokaliseerd, mits de betaalrekening bereikbaar is overeenkomstig artikel 3.

2. Een begunstigde die een overmaking accepteert of gebruikmaakt van een automatische afschrijving om geldmidde­ len te innen van een betaler met een betaalrekening binnen de Unie specificeert niet in welke lidstaat die betaalrekening zich moet bevinden, mits die betaalrekening bereikbaar is overeen­ komstig artikel 3.

Artikel 10

Bevoegde autoriteiten

1. De lidstaten wijzen als bevoegde autoriteiten die verant­ woordelijk zijn voor het doen naleven van deze verordening, publieke autoriteiten, organen die erkend zijn door het nationale recht of publieke autoriteiten die door het nationale recht uit­ drukkelijk daartoe gemachtigd zijn, waaronder nationale cen­ trale banken, aan. De lidstaten mogen bestaande organen als bevoegde autoriteiten aanwijzen.

2. De lidstaten stellen de Commissie uiterlijk 1 februari 2013 in kennis van de overeenkomstig lid 1 aangewezen bevoegde autoriteiten. Zij delen de Commissie en de Europese toezicht­ houdende autoriteit (Europese Bankautoriteit) („EBA”) alle latere wijzigingen met betrekking tot deze autoriteiten onverwijld mee.

3. De lidstaten dragen er zorg voor dat de in lid 1 bedoelde bevoegde autoriteiten over alle bevoegdheden beschikken die voor het vervullen van hun taken nodig zijn. Indien er op het grondgebied van een lidstaat meer dan een autoriteit bevoegd is voor aangelegenheden die onder het toepassingsgebied van deze verordening vallen, draagt deze lidstaat er zorg voor dat deze autoriteiten nauw met elkaar samenwerken zodat zij hun res­ pectieve taken op doeltreffende wijze kunnen vervullen.

4. De bevoegde autoriteiten houden doeltreffend toezicht op de naleving door betalingsdienstaanbieders van deze verorde­ ning en nemen alle nodige maatregelen om die naleving te waarborgen. Zij werken onderling samen in overeenstemming met artikel 24 van Xxxxxxxxx 2007/64/EG en artikel 31 van Verordening (EU) nr. 1093/2010.

Artikel 11

Sancties

1. De lidstaten stellen uiterlijk op 1 februari 2013 de voor­ schriften vast inzake de sancties die gelden voor inbreuken op deze verordening en nemen de nodige maatregelen om ervoor te zorgen dat deze sancties worden toegepast. Deze sancties zijn doeltreffend, evenredig en afschrikkend. De lidstaten stellen de Commissie uiterlijk op 1 augustus 2013 van deze regels en maatregelen op de hoogte en stellen haar onverwijld in kennis van eventuele latere wijzigingen.

2. De in lid 1 bedoelde sancties worden niet toegepast op consumenten.

Artikel 12

Buitengerechtelijke klachten- en verhaalprocedures

1. De lidstaten stellen adequate en effectieve buitengerechte­ lijke klachten- en verhaalprocedures in voor de beslechting van geschillen tussen betalingsdienstgebruikers en hun betalingsdien­ staanbieders met betrekking tot uit deze verordening voortvloei­ ende rechten en plichten. Daartoe wijzen de lidstaten bestaande organen aan of richten zij, in voorkomend geval, nieuwe orga­ nen op.

2. De lidstaten stellen de Commissie uiterlijk op 1 februari 2013 in kennis van de in lid 1 bedoelde organen. Zij delen de Commissie alle latere wijzigingen met betrekking tot deze or­ ganen onverwijld mee.

3. De lidstaten kunnen bepalen dat dit artikel alleen van toepassing is op betalingsdienstgebruikers die consumenten zijn of alleen op betalingsdienstgebruikers die consumenten en micro-ondernemingen zijn. De lidstaten stellen de Commissie uiterlijk op 1 augustus 2013 van een dergelijke bepaling in kennis.

Artikel 13

Delegatie van bevoegdheden

De Commissie is bevoegd overeenkomstig artikel 14 gedele­ geerde handelingen vast te stellen om de bijlage te wijzigen, teneinde rekening te houden met de technische vooruitgang en de ontwikkelingen op de markt.

Artikel 14

Uitoefening van de delegatie

1. De bevoegdheid om gedelegeerde handelingen vast te stel­ len wordt aan de Commissie toegekend onder de in dit artikel neergelegde voorwaarden.

2. De in artikel 13 bedoelde bevoegdheid om gedelegeerde handelingen vast te stellen, wordt aan de Commissie toegekend voor een termijn van vijf jaar met ingang van 31 maart 2012. De Commissie stelt uiterlijk negen maanden voor het einde van de termijn van vijf jaar een verslag op over de bevoegdheids­ delegatie. De delegatie van bevoegdheden wordt stilzwijgend met termijnen van dezelfde duur verlengd, tenzij het Europees Parlement of de Raad zich uiterlijk drie maanden voor het ver­ strijken van elke termijn tegen deze verlenging verzet.

3. Het Europees Parlement of de Raad kan de in de in ar­ tikel 13 bedoelde bevoegdheidsdelegatie te allen tijde intrekken. Het besluit tot intrekking beëindigt de delegatie van de in dat besluit genoemde bevoegdheid. Het wordt van kracht op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie of op een daarin genoemde latere datum. Het laat de geldigheid van de reeds van kracht zijnde gedelegeerde han­ delingen onverlet.

4. Zodra de Commissie een gedelegeerde handeling heeft vastgesteld, doet zij daarvan gelijktijdig kennisgeving aan het Europees Parlement en de Raad.

5. Een overeenkomstig artikel 13 vastgestelde gedelegeerde handeling treedt alleen in werking indien het Europees Parle­ ment noch de Raad binnen een termijn van drie maanden na de kennisgeving ervan aan het Europees Parlement en de Raad bezwaar heeft gemaakt, of indien het Europees Parlement en de Raad voor het verstrijken van die termijn de Commissie hebben medegedeeld dat zij geen bezwaar zullen maken. Die termijn wordt op initiatief van het Europees Parlement of de Raad met drie maanden verlengd.

Artikel 15

Herziening

Uiterlijk op 1 februari 2017 legt de Commissie het Europees Parlement, de Raad, het Europees Economisch en Sociaal Co­ mité, de ECB en de EBA een verslag voor over de toepassing van deze verordening, in voorkomend geval vergezeld van een voorstel.

Artikel 16

Overgangsbepalingen

1. In afwijking van artikel 6, leden 1 en 2, kunnen de lid­ staten betalingsdienstaanbieders toestaan om tot 1 februari 2016 betalingsdienstgebruikers omzettingsdiensten aan te

bieden voor binnenlandse betalingstransacties, zodat betalings­ diensgebruikers die consument zijn het BBAN kunnen blijven gebruiken in plaats van de in punt 1, onder a), van de bijlage gespecificeerde identificator van de betaalrekening, mits de inter­ operabiliteit is gewaarborgd door technische en veilige omzet­ ting van het BBAN van de betaler en de begunstigde in de respectieve identificatoren van de betaalrekeningen zoals gespe­ cificeerd in punt 1, onder a), van de bijlage. Die identificator van de betaalrekening wordt doorgegeven aan de initiërende betalingsdienstgebruiker, waar nodig voordat de betaling wordt uitgevoerd. In een dergelijk geval brengen betalingsdienstaanbie­ ders de betalingsdienstgebruiker geen aanvullende kosten of an­ dere vergoedingen in rekening die direct of indirect verband houden met deze omzettingsdiensten.

2. Betalingsdienstaanbieders die in euro luidende betalings­ diensten aanbieden en zich in een lidstaat bevinden die de euro niet als munteenheid heeft, voldoen bij de aanbieding van in euro luidende betalingsdiensten uiterlijk op 31 oktober 2016 aan artikel 3. Indien echter vóór 31 oktober 2015 de euro als munteenheid van een van deze lidstaten wordt inge­ voerd, voldoet de betalingsdienstaanbieder die zich in die lid­ staat bevindt binnen een jaar na de datum waarop de betref­ fende lidstaat tot het eurogebied is toegetreden, aan artikel 3.

3. Tot 1 februari 2016 mogen de lidstaten hun bevoegde autoriteiten toestaan ontheffing te verlenen van alle of sommige in artikel 6, leden 1 en 2, vastgestelde vereisten voor die over­ makings- of automatischeafschrijvingstransacties die een samen­ gevoegd marktaandeel hebben, op basis van de officiële beta­ lingsstatistieken die jaarlijks door de ECB worden gepubliceerd, van minder dan 10 % van het respectieve totale aantal overma­ kings- of automatischeafschrijvingstransacties in die lidstaat.

4. Tot 1 februari 2016 mogen de lidstaten hun bevoegde autoriteiten toestaan ontheffing te verlenen van alle of sommige in artikel 6, leden 1 en 2, vastgestelde vereisten voor betalings­ transacties die bij het verkooppunt worden gegenereerd met een betaalkaart en die resulteren in een automatische afschrijving naar en vanaf een met een BBAN of IBAN geïdentificeerde betaalrekening.

5. In afwijking van artikel 6, leden 1 en 2, is het lidstaten tot 1 februari 2016 toegestaan om hun bevoegde autoriteiten toe te staan ontheffing te verlenen van de specifieke eis om gebruik te maken van de berichtenformaten omschreven in punt 1, onder b), van de bijlage en artikel 5, lid 1, onder d), voor betalings­ dienstgebruikers die afzonderlijke overmakingen of automati­ sche afschrijvingen initiëren of ontvangen die zijn gebundeld voor verzending. Niettegenstaande een mogelijke ontheffing vol­ doen betalingsdienstaanbieders altijd aan de vereisten van arti­ kel 5, lid 1, onder d), indien een betalingsdienstgebruiker om een dergelijke dienst verzoekt.

6. In afwijking van artikel 6, leden 1 en 2, kunnen lidstaten de vereisten met betrekking tot de vermelding van de BIC voor de in artikel 5, leden 4, 5 en 7, bedoelde binnenlandse beta­ lingstransacties uitstellen tot 1 februari 2016.

7. Indien een lidstaat voornemens is een afwijking toe te passen als bedoeld in de leden 1, 3, 4, 5 en 6, stelt die lidstaat

de Commissie hiervan uiterlijk 1 februari 2013 op de hoogte, en geeft vervolgens zijn bevoegde autoriteit toestemming om in voorkomend geval ontheffing te verlenen voor een aantal of alle vereisten, voor zover relevant, als vastgelegd in artikel 5, arti­ kel 6, lid 1 of lid 2, en de bijlage, voor de desbetreffende betalingstransacties als genoemd in de respectievelijke leden of alinea’s en voor een termijn die niet langer is dan de duur van de afwijking. De lidstaten stellen de Commissie op de hoogte van de betalingstransacties waarvoor de afwijking geldt, alsmede van enige daaropvolgende wijziging.

8. Betalingsdienstaanbieders die zich bevinden in, en beta­ lingsdienstgebruikers die gebruikmaken van een betalingsdienst in, een lidstaat die de euro niet als munteenheid heeft, voldoen uiterlijk op 31 oktober 2016 aan de vereisten van de artikelen 4 en 5. Exploitanten van retailbetalingssystemen voor een lidstaat welke de euro niet als munteenheid heeft, voldoen uiterlijk op 31 oktober 2016 aan de vereisten van artikel 4, lid 2.

Indien echter vóór 31 oktober 2015 de euro als munteenheid van een dergelijke lidstaat wordt geïntroduceerd, voldoen de betalingsdienstaanbieders, of in voorkomend geval de relevante exploitanten van retailbetalingssystemen, die zich in die lidstaat bevinden, en betalingsdienstgebruikers die gebruikmaken van een betalingsdienst in die lidstaat binnen een jaar na de datum waarop de betreffende lidstaat tot het eurogebied is toegetreden, aan de respectievelijke vereisten, maar niet eerder dan de res­ pectievelijke data vastgesteld voor de lidstaten die de euro als munteenheid hebben op 31 maart 2012.

Artikel 17

Wijzigingen van Verordening (EG) nr. 924/2009

Verordening (EG) nr. 924/2009 wordt als volgt gewijzigd:

1) In artikel 2 wordt punt 10 vervangen door:

„10. „geldmiddelen”: bankbiljetten en muntstukken, giraal geld en elektronisch geld als gedefinieerd in artikel 2, lid 2, van Richtlijn 2009/110/EG van het Europees Parlement en de Raad van 16 september 2009 betref­ fende de toegang tot, de uitoefening van en het be­ drijfseconomisch toezicht op de werkzaamheden van instellingen voor elektronisch geld (*).

(*) PB L 267 van 10.10.2009, blz. 7.”.

2) In artikel 3 wordt lid 1 vervangen door:

„1. De kosten die een betalingsdienstaanbieder de gebrui­ ker van betalingsdiensten voor grensoverschrijdende betalin­ gen aanrekent, zijn dezelfde als de kosten welke die beta­ lingsdienstaanbieder gebruikers van betalingsdiensten aan­ rekent voor overeenkomstige binnenlandse betalingen van dezelfde waarde en in dezelfde valuta.”.

3) Artikel 4 wordt als volgt gewijzigd:

a) lid 2 wordt geschrapt;

b) lid 3 wordt vervangen door:

„3. De betalingsdienstaanbieder mag extra kosten aan­ rekenen naast de overeenkomstig artikel 3, lid 1, aan de betalingsdienstgebruiker aangerekende kosten, wanneer die gebruiker de betalingsdienstaanbieder de opdracht geeft een grensoverschrijdende betaling uit te voeren zon­ der het IBAN mede te delen en, waar passend en over­ eenkomstig Verordening (EU) nr. 260/2012 van het Eu­ ropees Parlement en de Raad van 14 maart 2012 tot vaststelling van technische en bedrijfsmatige vereisten voor overmakingen en automatische afschrijvingen in euro en tot wijziging van Verordening (EG) nr. 924/2009 (*), de betreffende BIC voor de betaalrekening in de andere lidstaat. Die extra kosten zijn passend en in overeenstemming met de reële kosten. Zij worden over­ eengekomen door de betalingsdienstaanbieder en de be­ talingsdienstgebruiker. De betalingsdienstaanbieder stelt de betalingsdienstgebruiker in kennis van het bedrag van de extra kosten, ruimschoots voordat de betalings­ dienstgebruiker door een dergelijke overeenkomst is ge­ bonden.

(*) PB L 94 van 30.3.2012, blz. 22.”,

4) In artikel 5 wordt lid 1 vervangen door:

„1. De lidstaten schaffen op 1 februari 2016 alle voor betalingsdienstaanbieders geldende, op betalingen gebaseerde nationale rapportageverplichtingen af voor betalingsbalans­ statistieken met betrekking tot betalingstransacties van hun klanten.”.

5) Artikel 7 wordt als volgt gewijzigd:

a) in lid 1 wordt de datum „1 november 2012” vervangen door „1 februari 2017”;

b) in lid 2 wordt de datum „1 november 2012” vervangen door „1 februari 2017”;

c) in lid 3 wordt de datum „1 november 2012” vervangen door „1 februari 2017”.

6) Artikel 8 wordt geschrapt.

Artikel 18

Inwerkingtreding

Deze verordening treedt in werking op de dag na die van de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de Europese Unie.

Deze verordening is verbindend in al haar onderdelen en is rechtstreeks toepasselijk in elke lidstaat.

Gedaan te Straatsburg, 14 maart 2012.

Voor het Europees Parlement De voorzitter

X. XXXXXX

Voor de Raad De voorzitter

N. WAMMEN

BIJLAGE

TECHNISCHE VEREISTEN (ARTIKEL 5)

1. Naast de essentiële voorschriften in artikel 5 zijn de volgende technische vereisten van toepassing op overmakings- en automatischeafschrijvingstransacties:

a) De identificator van de betaalrekening als bedoeld in artikel 5, lid 1, onder a) en c), moet IBAN zijn.

b) De norm voor berichtenformaten als bedoeld in artikel 5, lid 1, onder b) en d), moet de norm ISO 20022 XML zijn.

c) Het veld voor de transactiemededeling moet ruimte bieden voor 140 karakters. Betalingsschema’s mogen ruimte voor meer karakters toestaan, behalve als de apparatuur die gebruikt wordt voor het overdragen van de informatie, technisch beperkt is wat het aantal karakters betreft, in welk geval dit technische maximum van de apparatuur geldt.

d) De informatie in de transactiemededeling en alle andere gegevenselementen die overeenkomstig de punten 2 en 3 van deze bijlage worden verstrekt, moeten volledig en ongewijzigd door de hele betalingsketen van de ene betalingsdienstaanbieder aan de andere worden doorgegeven.

e) Zodra de vereiste gegevens in elektronische vorm beschikbaar zijn, moeten de betalingstransacties een volautoma­ tische, elektronische verwerking in alle procesfasen van de hele betalingsketen mogelijk maken („straight through processing” van begin tot einde), waardoor het hele betalingsproces elektronisch kan verlopen zonder dat gegevens opnieuw hoeven te worden ingevoerd of dat manuele interventie nodig is. Dit moet ook gelden, voor zover mogelijk, voor de uitzonderlijke behandeling van overmakings- en automatischeafschrijvingstransacties.

f) Betalingsregelingen moeten geen minimumwaarde vastleggen voor het bedrag van de betalingstransactie vanaf hetwelk overmakingen en automatische afschrijvingen mogelijk zijn, maar er geldt geen verplichting betalingstrans­ acties te verwerken met een nulbedrag.

g) Betalingsschema’s worden niet verplicht overmakingen en automatische afschrijvingen ten bedrage van meer dan 999 999 999,99 EUR uit te voeren.

2. Naast de in punt 1 genoemde vereisten zijn de volgende vereisten van toepassing op overmakingstransacties.

a) De in artikel 5, lid 2, onder a), bedoelde gegevenselementen zijn de volgende:

i) de naam van de betaler en/of het IBAN van de betaalrekening van de betaler;

ii) het bedrag van de overmaking;

iii) het IBAN van de betaalrekening van de begunstigde;

iv) indien beschikbaar, de naam van de begunstigde;

v) de eventuele informatie in de transactiemededeling.

b) De in artikel 5, lid 2, onder b), bedoelde gegevenselementen zijn de volgende:

i) de naam van de betaler;

ii) het IBAN van de betaalrekening van de betaler;

iii) het bedrag van de overmaking;

iv) het IBAN van de betaalrekening van de begunstigde;

v) de eventuele informatie in de transactiemededeling;

vi) de identificator van de begunstigde;

vii) eventueel de naam van de referentie van de begunstigde;

viii) het eventuele doel van de overmaking;

ix) de eventuele categorie van het doel van de overmaking.

c) Voorts moeten de volgende verplichte gegevenselementen worden verstrekt door de betalingsdienstaanbieder van de betaler aan de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde:

i) de BIC van de betalingsdienstaanbieder van de betaler (tenzij anders overeengekomen door de bij de betalings­ transactie betrokken betalingsdienstaanbieders);

ii) de BIC van de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde (tenzij anders overeengekomen door de bij de betalingstransactie betrokken betalingsdienstaanbieders);

iii) de identificator van het betalingsschema;

iv) de afwikkelingsdatum van de overmaking;

v) het door de betalingsdienstaanbieder van de betaler opgegeven referentienummer van het overmakingsbericht.

d) De in artikel 5, lid 2, onder c), bedoelde gegevenselementen zijn de volgende:

i) de naam van de betaler;

ii) het bedrag van de overmaking;

iii) de eventuele informatie in de transactiemededeling.

3. Naast de in punt 1 genoemde vereisten zijn de volgende vereisten van toepassing op automatischeafschrijvingstrans­ acties.

a) De in artikel 5, lid 3, onder a), i), bedoelde gegevenselementen zijn de volgende:

i) het soort automatische afschrijving (terugkerende, eenmalige, eerste, laatste of herroeping);

ii) de naam van de begunstigde;

iii) het IBAN van de betaalrekening van de begunstigde die voor de inning moet worden gecrediteerd;

iv) indien beschikbaar, de naam van de betaler;

v) het IBAN van de betaalrekening van de betaler die voor de inning moet worden gedebiteerd;

vi) de unieke referentie van het mandaat;

vii) de datum van ondertekening van het mandaat, indien het mandaat van de betaler is verleend na 31 maart 2012;

viii) het bedrag van de inning;

ix) de unieke referentie van het mandaat zoals deze is vermeld door de oorspronkelijke begunstigde die het mandaat heeft gegeven, indien het mandaat door een andere begunstigde is overgenomen dan de begunstigde die het mandaat heeft gegeven;

x) de identificator van de begunstigde;

xi) de identificator van de oorspronkelijke begunstigde die het mandaat heeft gegeven, indien het mandaat door een andere begunstigde is overgenomen dan de begunstigde die het mandaat heeft gegeven;

xii) de eventuele informatie in de transactiemededeling van de begunstigde aan de betaler;

xiii) het eventuele doel van de inning;

xiv) de eventuele categorie van het doel van de inning.

b) De in artikel 5, lid 3, onder b), bedoelde gegevenselementen zijn de volgende:

i) de BIC van de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde (tenzij anders overeengekomen door de bij de betalingstransactie betrokken betalingsdienstaanbieders);

ii) de BIC van de betalingsdienstaanbieder van de betaler (tenzij anders overeengekomen door de bij de beta­ lingstransactie betrokken betalingsdienstaanbieders);

iii) de naam van de referentie van de betaler (als deze voorkomt in het gedematerialiseerde mandaat);

iv) de identificator van de referentie van de betaler (als deze voorkomt in het gedematerialiseerde mandaat);

v) de naam van de referentie van de begunstigde (als deze voorkomt in het gedematerialiseerde mandaat);

vi) de identificator van de referentie van de begunstigde (als deze voorkomt in het gedematerialiseerde mandaat);

vii) de identificator van het betalingsschema;

viii) de afwikkelingsdatum van de inning;

ix) de door de betalingsdienstaanbieder van de begunstigde opgegeven referentie van de inning;

x) het soort mandaat;

xi) het soort automatische afschrijving (terugkerende, eenmalige, eerste, laatste of herroeping);

xii) de naam van de begunstigde;

xiii) het IBAN van de betaalrekening van de begunstigde die voor de inning moet worden gecrediteerd;

xiv) indien beschikbaar, de naam van de betaler;

xv) het IBAN van de betaalrekening van de betaler die voor de inning moet worden gedebiteerd;

xvi) de unieke referentie van het mandaat;

xvii) de datum van ondertekening van het mandaat, indien het mandaat door de betaler is verleend na 31 maart 2012;

xviii) het bedrag van de inning;

xix) de unieke referentie van het mandaat zoals deze is vermeld door de oorspronkelijke begunstigde die het mandaat heeft verleend (als het mandaat door een andere begunstigde is overgenomen dan de begunstigde die het mandaat heeft verleend);

xx) de identificator van de begunstigde;

xxi) de identificator van de oorspronkelijke begunstigde die het mandaat heeft verleend (als het mandaat door een andere begunstigde is overgenomen dan de begunstigde die het mandaat heeft verleend);

xxii) de eventuele informatie in de transactiemededeling van de begunstigde aan de betaler.

c) De in artikel 5, lid 3, onder c), bedoelde gegevenselementen zijn de volgende:

i) de unieke referentie van het mandaat;

ii) de identificator van de begunstigde;

iii) de naam van de begunstigde;

iv) het bedrag van de inning;

v) de eventuele informatie in de transactiemededeling;

vi) de identificatiecode van het betalingsschema.