Logistieke kosten berekenen in de korte keten
INAGRO KORTEKETENLANDBOUW FICHE: LOGISTIEKE KOSTEN
2/11/2023
Logistieke kosten berekenen in de korte keten
Om hun bedrijf naar een hoger niveau te tillen overwegen steeds meer ondernemers in de korte keten het beleveren van klanten. Een optimale, slimme en efficiënte organisatie van de logistiek is een belangrijke voorwaarde voor een rendabel systeem, maar daarom geen eenvoudige opdracht.
Een eerste stap in de goede richting is het in beeld brengen van de kosten. Veel korteketenondernemers onderschatten dit. Door een goed zicht te hebben op de kostenstructuur van je logistiek weet je waar optimalisatie of besparing mogelijk is. Bovendien schat je beter in welke kosten je kan doorrekenen aan je klanten.
In deze fiche geven we een overzicht van de belangrijkste kostenposten voor de evaluatie van je logistiek systeem.
Behalve bij het transport en de belevering van je goederen, komen ook uitgaven kijken bij de voorbereiding, de administratie, de promotie en de eventuele inzet van personeel.
We maken het onderscheid tussen vaste en variabele kosten:
Vaste kosten blijven hetzelfde ongeacht de productie, de verkoop of het transport van producten. Ze zijn onlosmakelijk verbonden met het bedrijf zelf, komen elke maand terug en zijn met andere woorden onvermijdelijk.
Vaste kosten worden meestal uitgedrukt op jaarbasis en bestaan onder meer uit:
✓ Afbetaling van noodzakelijke infrastructuur incl. verzekeringen en onderhoud
✓ Afbetaling van een voertuig en eventueel bijhorend koelsysteem incl. verzekeringen en onderhoud
✓ Vaste huurprijs voor rollend materiaal zoals transportbakken voor bestellingen
✓ Energiekosten
✓ Informaticasystemen (webshop, facturatiesysteem,…)
✓ Elektronische betaalsystemen met bijhorende bankkosten
✓ Loonkosten voor vast personeel
✓ …
De variabele kosten zijn daadwerkelijk verbonden aan je logistieke organisatie en distributie. Xxxxxx dan bij vaste kosten fluctueren deze naargelang het productievolume en per kostenpost: per bestelling, per gereden kilometer, per werkuur, ...
Als je meerdere leverrondes hebt, zal je voor elke leverronde een aparte oplijsting van variabele kosten moeten maken verbonden aan:
✓ energiekosten voor koeling tijdens het transport
✓ brandstofkosten
✓ administratie in functie van het transport. Bijvoorbeeld: het verwerken van bestellingen tot leverbons
✓ loonkosten bij het leveren
✓ tarieven voor koerierdiensten
Wie ervoor kiest zelf zijn logistiek op te nemen of dit door een personeelslid laat uitvoeren, kan volgend overzicht gebruiken:
Vaste kosten | Voertuig | Afschrijving | €/jaar |
Onderhoud | €/jaar | ||
Verzekering | €/jaar | ||
Opslagruimte/ infrastructuur | Afschrijving/huur | €/jaar | |
Onderhoud | €/jaar | ||
Verzekering | €/jaar | ||
Energieverbruik (koeling) | €/jaar | ||
Diverse vaste kosten | ICT | €/jaar | |
Website/webshop | €/jaar | ||
Bankkosten | €/jaar | ||
Rollend materieel | €/jaar | ||
Variabele kosten | Loonkosten | Administratie | €/uur |
Voorbereiding (orderpicking) | €/uur | ||
Chauffeur | €/uur | ||
Verbruik voertuig | Brandstof | €/km | |
Energie (koeling) | €/km |
De som van alle vaste en variabele kosten vormt de totale kost voor de logistiek. Dit geeft aan hoeveel de organisatie van je distributie aan je bedrijf kost. Met die berekening kan je nagaan hoeveel je aan de klant kan doorrekenen.
Het is interessant om te bekijken hoeveel een levering kost aan je bedrijf. Door je totale logistieke kost te delen door je aantal drops, bepaal je de kost per levering. Die moet je aan de klant doorrekenen. Je berekent deze kost het best op jaarbasis. Het spreekt voor zich dat hoe meer leveringen je doet, hoe lager je kost per drop zal zijn.
Kosten van externe logistieke partners
Soms is het interessanter om de logistiek uit te besteden aan een externe partner. Daardoor valt een deel van de kosten van het leveren weg, maar tegelijk duiken ook nieuwe kosten op:
✓ Vaste kosten in de vorm van contracten
✓ Variabele kosten per levering of ophaling
✓ Commissies op de omzet
We delen logistieke partners op in vier groepen:
Sommige logistieke partners stellen zich op als kleinschalige groothandel. Zij kopen producten aan die ze op hun beurt verder verdelen. Dat maakt hen tot b2b-klant die de ondernemer in principe niets kost.
Bovendien nemen deze kleine groothandelaars een deel van de administratieve last en het voorbereidend werk weg voor de producenten en calculeren ze vaak een eigen marge in op de aangekochte producten. Net daarom kiezen veel producenten er bij dergelijke samenwerking voor een korting te voorzien.
Koerierdiensten halen goederen op en leveren deze af aan de klant aan een vaste prijs. Zij rekenen kosten aan voor elke ophaalbeurt en elke levering bij de klant. Afhankelijk van de afstand en het volume van de levering varieert de prijs. Onderstaande tabel geeft een indicatie (situatie 2023) van de prijzen per drop van de belangrijkste koerierdiensten:
Ophaalkost | Leveringskost ongekoeld | Leveringskost gekoeld | Extra | |
DPD | €6,30 | €7 (<30kg) | €15-25 | Variabele brandstoftoeslag Onderhandeling mogelijk bij meerdere leveringen per maand Lage tarieven, maar ook minder service |
Turbo- express | X | €0.60/km (min. €55) | €0,70/km (min. €80) | |
Link up | X | €15,90 | Gunstige prijs via gezamenlijk contract West-Vlaamse korteketenlandbouwers Makkelijk aanspreekbaar, bereikbaar | |
Westhoek Express | X | €15-50 | €15-50 | Enkel actief in de Westhoek Kosten afhankelijk van afstand |
Als korteketenondernemer kan je kiezen voor een samenwerking met een hub zoals voedselteams of Buurderijen. Meerdere bestellingen worden op een locatie samengebracht om vandaaruit te verdelen over de klanten. De kost bestaat doorgaans uit een commissie op de omzet die vanuit de hub gegenereerd wordt. Door meerdere klanten op een locatie te beleveren worden jouw leveringskosten stevig gedrukt.
Een hub biedt hetzelfde voordeel als een kleine groothandel omdat ze de administratie opneemt en een eengemaakte factuur bezorgt aan de ondernemer. Daarnaast voert de hub ook vaak promotie voor de producten en haar producenten. Afhankelijk van de hub wordt meer of minder engagement van de aangesloten producenten gevraagd.
Een belangrijk aandachtspunt is dat een hub niet erkend wordt door het FAVV. Zij zien een hub als groothandel, en bijgevolg dus als b2b-klant. Dit heeft gevolgen op de verkoop van verwerkte producten. Meer info hierover vind je in de thematische brochure ‘Verwerking en verkoop op de hoeve.’
Een laatste mogelijkheid is om een logistieke coöperatie aan te gaan. Die samenwerking kan helpen om de kosten van de logistiek te verdelen over meerdere producenten en kan het werk combineren van een kleine groothandel met dat van een hub.
✓ Loonkosten wegen zwaar door in je logistieke kost.
✓ Gekoeld transport is opvallend duurder.
✓ In de meeste gevallen is een combinatie van zelf beleveren en via externe partners laten leveren de meest efficiënte oplossing.
✓ Hoewel een samenwerking in een hub of een coöperatie je veel werk uit handen kan nemen, brengt dit ook nieuwe kosten en verplichtingen met zich mee. Wees je hiervan bewust.
✓ Optimaliseer je routes: hoe langer de afstand tot de klant, hoe groter de dropkost.
o Het is vaak interessant om één grote ronde op te splitsen in een aantal kleinere rondes met kortere afstanden tussen je klanten.
o Probeer meerdere taken te combineren zoals bijvoorbeeld een marktdag in combinatie met het klaarmaken en leveren van bestellingen op de terugweg.
✓ De kost van de logistiek ten opzichte van de omzet varieert tussen 4 en 20 %.
Maak deel uit van de korte keten
Meer weten over korte keten voor jouw bedrijf?