Pact Gezond Gewicht

Pact Gezond Gewicht

Samenwerkingsovereenkomst Oud Oost

Met de focuswijken: Dapperbuurt en Transvaalbuurt

April 2017

Verklaring van gebruikte afkortingen

AAGG Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht

CZV Centrale zorgverlener/ jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kindteam GGD Gemeentelijke Gezondheidsdienst

JGZ Jeugdgezondheidszorg OLVG Onze Lieve Vrouwe Gasthuis

SAG Stichting Amsterdamse Gezondheidscentra VVE Voor- en vroegschoolse educatie

Colofon

Auteur: Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht Datum: 6 april 2017

Vormgeving: Xxxx xxx xxx Xxxxx

1. Pact Gezond Gewicht

Aanleiding

In Amsterdam heeft één op de vijf jeugdigen over- gewicht/ obesitas, ofwel zo’n 25.000 kinderen. Circa

2.300 daarvan kampen met morbide obesitas. Over- gewicht heeft ernstige gevolgen voor hun lichame- lijke en psychosociale gezondheid.

De gemeente neemt de regie op dit probleem, met als missie om in 2033 alle Amsterdamse kinderen op gezond gewicht te krijgen. De basis voor de komen- de periode is vastgelegd in het programmaplan Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht (AAGG) 2015-2018. Het gaat daarbij om een integrale aan- pak, met inzet op goede ondersteuning, een keten- aanpak en ouderbetrokkenheid voor kinderen met een ongezond gewicht, met als doel dat kind/ gezin een blijvende gezonde leefstijl aangaan.

Pact

Om het programma handen en voeten te geven werd in 2013 het Pact Gezond Gewicht ondertekend door de gemeente Amsterdam, Zilveren Kruis en ruim twintig koepelorganisaties op het gebied van

welzijn, zorg, civil society en sport. In dat pact worden landelijke zorgstandaarden en richtlijnen voor kinde- ren met ongezond gewicht op hoofdlijnen vertaald naar de Amsterdamse context. De ondertekenaars streven ernaar om een sluitende keten van preventie, signalering, ondersteuning en zorg te bieden, waarin kinderen met (ernstig) overgewicht in zicht komen

en blijven. Dat maakt het mogelijk om hen en hun ouders langdurige ondersteuning te bieden; lang genoeg om hun leefstijl te veranderen en dat vol te houden.

Focuswijk

Onderzoek wijst uit dat (ernstig) overgewicht meer voorkomt in bevolkingsgroepen met een lage oplei- ding, een laag inkomen en een niet-westerse ach- tergrond. In Amsterdam zijn in 2014 vijf focuswijken aangewezen waar deze bevolkingsgroepen sterk zijn vertegenwoordigd en waar overgewicht meer dan elders een probleem vormt. In 2016 is dit uitgebreid naar 10 wijken, waaronder Oud Oost. De specifieke focuswijken in Oud Oost zijn de Dapperbuurt en de Transvaal buurt. Naast gelegen wijken zoals de Oos- terpark- en Weesperzijde buurt zijn ook meegenomen in de lokale aanpak omdat het Ouder en Kindteam, dat een centrale rol speelt in de zorgketen, werkt tbv heel Oud Oost.

De implementatiemanager van de AAGG heeft in Oud Oost alle stakeholders in kaart gebracht en met iedereen over de problematiek en aanpak gesproken.

De betrokken professionals zijn overtuigd van nut en noodzaak van een voortvarende aanpak en willen vanuit hun verantwoordelijkheid graag een bijdrage leveren aan het ondersteunen van deze kinderen en hun ouders. Het afgelopen jaar is door alle partners hard gewerkt aan de doelstellingen van het pact.

In het netwerkoverleg is een buurtanalyse gemaakt op de problematiek rondom overgewicht en onge- zonde leefstijl.

Analyse van de buurt

Uit een gezamenlijke analyse van Oud Oost en in het bijzonder de Dapperbuurt en Transvaal Buurt blijkt dat veel gezinnen met overgewicht en obesitas een Turkse/ Marokkaanse achtergrond hebben. Diverse andere culturele achtergronden zijn (in iets mindere mate) ook vertegenwoordigd in de cijfers inclusief autochtone lage SES gezinnen. Vaak geldt dat er sprake is van een lage schoolopleiding van de ouders en weinig inkomen (o.a. door werkloosheid). Een deel van de vaak grote gezinnen is te klein behuisd. De sportdeelname van deze kinderen is laag. Er worden door de ouders veel praktische problemen ervaren om kinderen te laten sporten. Ook buitenspelen is voor sommige kinderen niet vanzelfsprekend; de speelplekken zijn te ver weg en/of worden niet als veilig ervaren door de ouders. Veel ouders hebben zelf een inactieve leefstijl en zijn dus niet een voor- beeld voor hun kinderen. Er is veel onwetendheid over wat gezond leven inhoudt. Kennis over gezonde voeding is beperkt aanwezig. De complexiteit van deze materie maakt dat juist deze doelgroep, die soms de Nederlandse taal onvoldoende machtig is, extra op achterstand staat. Culturele gewoontes en gebruiken maken dat sommige aanpassingen aan bijvoorbeeld de maaltijden of tijdens feesten moeilijk te veranderen zijn. Soms kan de invloed van andere familieleden op de gezinspatronen groot zijn. Ook

de sociale druk binnen de gemeenschap van deze

gezinnen kan erg bepalend zijn, wat het werken aan een gezonde leefstijl extra moeilijk maakt. Sommige ouders vinden het lastig om eigen keuzes te maken in de opvoeding van hun kinderen.

Er zijn acht basisscholen in het gebied. Alle scholen kun- nen gebruik maken van de Jump-in helpdesk en toolkit. Zeven scholen kunnen daarnaast begeleiding krijgen van Jump-in adviseurs. Vijf van deze zeven worden

op dit moment al actief begeleid. De scholen zelf zijn betrokken op de problematiek van overgewicht en het

belang een gezond schoolbeleid. De ouderbetrokken- heid is relatief laag. Niet alle scholen komen er aan toe om hier volop in te zetten vanwege andere kwesties die aandacht vragen. Ook in de spreekkamer van de cen- trale zorgverlener is het hard werken om ouders te be- trekken en hen te motiveren om hun kind te begeleiden naar een gezonde leefstijl. Het is geen desinteresse, er is juist veel inzet van ouders om goed voor hun kind te zorgen en het goed te voeden, maar aanpassingen aan de leefstijl in een gezin vraagt veel van ouders.

Door intensief aan de slag te gaan met gezinnen waar al langere tijd kinderen te zwaar zijn, is gebleken dat veel gezinnen kampen met problemen op meerdere terreinen. Er kan sprake zijn van schulden, een te kleine of slechte woning, gezondheidsproblemen bij de ouders of bij een van de kinderen van fysieke of psychische aard, problemen in de opvoeding, relatie- problemen etc. Deze “multi-problem” gezinnen hebben aandacht nodig voor al hun problemen in een op maat afgestemd plan.

Inzet voor de buurt

Iedereen voelt de urgentie om anders dan de af- gelopen jaren gezinnen met overgewicht/ obesitas niet alleen een programma aan te bieden maar ook systematisch te volgen en te ondersteunen in hun streven naar een gezond gewicht. We richten ons op de doelgroep van zwangere vrouwen en kinderen tot 19 jaar en hun ouders. Door de aanpak van het Pact in Oud Oost zijn er veel positieve ervaringen bij de gezinnen en bij de professionals. De eenduidige boodschap over Gezond Leven is iets wat de gezin- nen in Oud Oost nu vanuit verschillende kanten krij-

gen aangereikt. Er lijkt meer motivatie te ontstaan om daadwerkelijk de leefstijl aan te passen. Professionals ervaren dat hun inzet niet op zichzelf staat maar een vervolg krijgt. Door onderlinge afstemming tussen professionals kunnen cliënten beter geholpen worden en haken minder cliënten af.

In Oost is ook het Leefstijl netwerk volwassenen actief, waarin professionals en actieve buurtpartners samenwerken tbv een gezonde leefstijl voor volwas- senen in Oost. Ouders die werken aan een gezonde leefstijl melden soms ook hun kinderen aan voor aanbod.

Vanaf 2015 zijn buurtinitiatieven ontwikkeld vanuit Op Gezonde Tour, waarbij buurtpartners ambassadeurs voor een gezonde leefstijl worden en ondersteunen- de buurtactiviteiten organiseren. Het betreft preven- tief aanbod zoals kookshops rond gezonde voeding voor volwassenen en bewegen voor kinderen.

Iedereen is nodig om gezinnen te stimuleren en te

ondersteunen. De zorgpartners willen graag een nau- we samenwerking met de buurtpartners realiseren.

Wat betekent; van elkaar weten wat een ieder doet en met elkaar kunnen samenwerken waar gewenst.

2. Afspraken Oud Oost

2.1 Gezamenlijke afspraken netwerkpartners Oud Oost

Voor de aanpak van kinderen met overgewicht in Oud Oost verklaren de partners dat zij een optimale samenwerking nastreven, door:

• Een duidelijke taakverdeling af te spreken;

• Afspraken over verwijzen, overdracht en terugkop- peling na te komen;

• Inzet op kwalitatief goede ondersteuning en zorg;

• Te zoeken naar verbetering en innovatie van het eigen aanbod; waaronder preventief aanbod, begeleiding, beweegaanbod, ondersteuning- & zorgaanbod;

• Inzet voor een goede ketenaanpak; afstemming tussen zorg, welzijn, sport en buurtaanpak;

• De regie voerende rol van de jeugdverpleegkun- dige van het Ouder- en kindteam als de Centrale Zorgverlener te ondersteunen middels goede afstemming, terugkoppeling;

Met als belangrijke gezamenlijke doelen:

• Kinderen met overgewicht (0-19 jaar) komen eerder in beeld en blijven in beeld;

• Kinderen met overgewicht (0-19 jaar) krijgen een passend ondersteuning- en zorgaanbod (zinnig en zuinig ingezet)

• Meer kinderen/gezinnen met een gezonder gewicht en een gezondere leefstijl.

2. 2 Afspraken per partner Gemeente Amsterdam

Het college van B&W heeft het programmaplan Amsterdamse Aanpak Gezond gewicht 2015-2018 vastgesteld. Het programma wil bevorderen dat een gezonde leefstijl onderdeel wordt van het dagelijks functioneren van kinderen, ouders en professionals. Eén van de belangrijkste onderdelen van de AAGG is het Pact Gezond Gewicht, waarvan de gemeente Am- sterdam en Zilveren Kruis trekker zijn. Het Pact wordt in nauwe samenhang met andere AAGG onderdelen uitgevoerd, waaronder het cluster gezonde omge-

ving, het actieplan de eerste 1000 dagen, de scholen- aanpak en de buurt- en community-aanpak.

Inspanningen gemeente Amsterdam middels

het programma AAGG:

• Amsterdam is door VWS en C4O aangewezen als koploper-proeftuin ketenzorg voor kinderen met overgewicht of obesitas. Dit betekent onder andere dat:

• De landelijk beschikbare expertise en ontwikkel- de middelen stedelijk en lokaal benut kunnen worden;

• Ervaringen en good practises worden gedeeld en opgehaald in de learning community;

• Inhoudelijke doorontwikkeling van onderdelen van en/of tools ten behoeve van het Pact Gezond Gewicht;

• De nog te ontwikkelen Keten Monitoring en Evaluatie instrumenten (op effect-, proces-eva- luatie- en ketenontwikkeling indicatoren) in lokale pactnetwerken benut gaan worden om de sterkte en resultaten van het netwerk in beeld te brengen en indien nodig te versterken;

• Invloed op landelijke discussies en landelijke borging van de gezamenlijke visie ten aanzien van ketenaanpak in onder andere zorgstandaar- den, relevante richtlijnen en aanpassingen van curricula van relevante opleidingen en (bijna) scholingen.

• De gemeente is medeverantwoordelijk voor pas- send aanbod voor kinderen met overgewicht en hun ouders. Een resultaat daarvan is dat onder- steuning en zorg gericht op beweegstimulering, (gedragsverandering op gebied van) voeding en slapen, de opvoeding binnen het gezinssysteem en psychosociaal welzijn worden ingekocht. Zo worden onder andere LEFF, SimpelFit, en Triple P Lifestyle uitgevoerd en jaarlijks geëvalueerd.

• De gemeente draagt medeverantwoordelijkheid voor de koppeling tussen aanbod gefinancierd vanuit de Zorgverzekeringswet, vanuit de Jeugd- wet en vanuit AAGG en de juiste inzet en afstem- ming tussen verschillende interventies.

• Het totaaloverzicht van inspanningen staat in het programmaplan 2015-2018 en het bijbehorende uitvoeringsplan.

• Jump-in is het programma dat scholen helpt de Amsterdamse doelen Gezond Gewicht te be- reiken. Deze doelen hebben betrekking op het voedingsbeleid, het sport- en beweegaanbod, de zorgstructuur en de ouderbetrokkenheid. Op deze manier wordt de school dusdanig ingericht dat zij

optimaal bijdraagt aan gezonde voeding en bewe- ging van haar leerlingen. Zo kan o.a. overgewicht in de toekomst worden voorkomen. Jump-in is dus een preventief programma. Jump-in Oud Oost wil in 2017:

• 4 scholen begeleiden en ondersteunen bij verdere realisatie van de Amsterdamse doelen gezond gewicht. Waarvan 1 school tot afron- ding en Jump-in certificering.

• 1 school ondersteunen bij het behouden van het Jump-in certificaat.

• Inzet op meer samenwerking met de Ouder- en kindadviseurs op de scholen.

Daarnaast is er vanaf 2017 inzet vanuit Jump-in op kinderen op VVE groepen (Vroeg- en Voorschoolse Educatie).

Stadsdeel Oost

In Oost is een buurtmanager aangesteld tbv de Buurtaanpak ‘Zo blijven wij gezond”. Het gaat hierbij om het inspireren, faciliteren en motiveren van bewoners in de Indische Buurt, Dapperbuurt en de Transvaalbuurt (de drie focuswijken van Oost) om zelf met het thema gezonde leefstijl aan de slag te gaan. Specifieke inspanningen in 2017:

• De succesvolle “Zo blijven we gezond” buurt- activiteiten samen met bewoners voor de eigen buurt blijven stimuleren, faciliteren, organiseren.

• Zelforganisaties faciliteren om zelf een preventieve programma te ontwikkelen waarmee ze hun eigen achterban kunnen bereiken en binden.

• Het stimuleren van eigenaarschap gezonde leefstijl bij bewoners met als doel dat de boodschap in het eigen netwerk wordt doorgegeven.

• Aanspreekpunt zijn voor ketenpartners die geïnfor- meerd willen worden over activiteiten in de wijk. Het verspreiden van relevante informatie van de zorgpartners onder buurtpartners, deze met elkaar in contact brengen als samenwerking gewenst is.

Daarnaast zet het stadsdeel vanuit sportstimulering beweegprogramma’s in en zorgt voor goede commu- nicatie hierover met de doelgroep en alle netwerk- partners. Sportstimulering Oost zet in 2017 in Oud Oost specifiek in op:

• Een actief programma op het Xxxxx Xxxxxxxxx en Joubertplein waarbij jeugd/jongeren en hun ouders worden geactiveerd door diverse sportvormen aan te bieden. Doel hierbij is om hen kennis te laten maken met de reguliere sportaanbieders en hen door te laten stromen naar de sportaanbieders.

• Met de voorscholen en aanbieders nieuwe samen- werkingsvormen opzetten rond het thema ‘bewe- gen’ voor kinderen van 2,5 tot 4 jaar. Informatie, promotie van het sportaanbod en het belang van bewegen bij ouders onder de aandacht brengen.

• Buurtsportvereniging specifiek voor de peuter/ kleuter realiseren in Oud-Oost.

Ouder- en kindteam

Het Ouder- en kindteam is een multidisciplinair samenwerkingsverband dat verantwoordelijk is voor de zorg voor de jeugd binnen de wijk. Dus ook de zorg rondom kinderen met overgewicht en obesitas. Binnen het Ouder- en kindteam werken jeugdpsycho- logen, jeugdartsen, centrale zorgverleners (jeugdver- pleegkundige van het Ouder- en kindteam) en Ouder- en kindadviseurs, deze laatste komen op verschillende plekken in de wijk (school, VVE, OKC, buurtcentra, zelforganisaties, moskees). Binnen dit Ouder- en kind- team is een kernteam actief die met elkaar casussen bespreekt (1x in de 2 weken) van kinderen/ gezinnen met overgewicht/ obesitas en vervolgacties voorstelt en uitvoert in samenspraak met de jongere/ouders.

Het kernteam pioniert en innoveert m.b.t. de bege-

leiding en de onderlinge samenwerking. Een multi- disciplinaire werkwijze werpt veel vruchten af in de begeleiding/ behandeling van kinderen met overge- wicht/ obesitas. De ervaring leert dat er op meerdere fronten aandacht en begeleiding nodig is, wil kind en gezin succesvol toewerken naar een gezonde leefstijl en gezond gewicht.

Inspanningen voor 2017:

Het Ouder- en kindteam kernteam wil binnen de kaders van de stedelijke afspraken, op onderdelen experi- menteren in de samenwerking met elkaar, met de huis- artsen en met partners die op de basisschool werken.

• De JGZ jeugdartsen en centrale zorgverleners hebben alle kinderen van 0-19 jaar met obesitas graad 2 en 3 in beeld, en stellen, samen met kind en ouders, een leef- en actieplan op. Dit gebeurt altijd op maat, d.w.z. op het moment dat het gezin er aan toe is en er voldoende zicht is op wat er allemaal speelt in het gezin en bij het kind. Het leef- en actieplan sluit aan bij de motivatie van kind en ouders.

• Om multidisciplinair te kunnen werken, gaat dit Ouder- en kindteam een periode werken met een nieuwe werkvorm voor kinderen met obesitas graad 2 en 3: het eerste gesprek is op het Ouder- en kindteam bij de centrale zorgverlener, het

tweede gesprek vindt plaats thuis met de ouders, het kind, de centrale zorgverlener en de Ouder- en kindadviseur, het derde gesprek is bij de jeugdpsy- choloog. Zo worden meerdere disciplines voorge- steld. Dit werkt drempelverlagend voor inzet van begeleiding vanuit de Ouder- en kindadviseur (op- voedadvisering) en jeugdpsycholoog (psycho-so- ciale begeleiding) op enig tijdstip in het verdere traject en het biedt meer informatie welke inzet aan begeleiding nodig is en hoe deze aan te gaan. Deze werkwijze zal medio 2017 worden geëvalu- eerd. Als ouders of kind dit traject niet wensen, zal de centrale zorgverlener in afstemming met hen, de ondersteuning op een andere wijze voortzetten.

• De JGZ jeugdartsen en centrale zorgverleners wer-

ken volgens het Stedelijk verwijsschema jeugdarts/ huisarts/kinderarts en het stroomschema Gezond Gewicht;

• Om de samenwerking met de huisartsen een goede start te geven is besloten dat voorjaar 2017 de centrale zorgverleners van Xxx Xxxx (met toe- stemming van de ouders) alle kinderen met obe- sitas graad 2 en 3 rapporteren aan de desbetref- fende huisarts, zodat zij zich bewust worden welke kinderen in beeld zijn en begeleiding ontvangen.

• Om de samenwerking met de huisartsen te onder- houden brengt de centrale zorgverlener jaarlijks aan de huisarts verslag uit van het verloop van de begeleiding.

• De centrale zorgverlener meldt aan de huisarts als een gezin zich aan begeleiding onttrekt, zodat de huisarts alsnog kan proberen de begeleiding vlot te trekken.

• 1x per jaar bespreken de centrale zorgverleners en de huisartsen op het Hagro overleg de samenwer- king; zijn de afspraken sluitend en loopt het in de praktijk naar wens?

• De Ouder- en kindadviseur signaleert op school kinderen met overgewicht/ obesitas en bespreekt dit met de leerkracht van het kind en de centrale zorgverlener. Mocht dit kind nog niet in beeld zijn bij de centrale zorgverlener, dan stimuleert de Ouder- en kindadviseur dat de leerkracht een ge- sprek aangaat met het kind en met de ouders. De Ouder- en kindadviseur of de centrale zorgverlener kan hierbij aanwezig zijn.

• De Ouder- en kindadviseur stimuleert en em- powert op school de kinderen en ouders die in begeleiding zijn bij de centrale zorgverlener of een beweeg- of zorgprogramma volgen.

• Het kernteam heeft een Ouder- en kindadviseur die zich richt op specifieke groepen ouders, meest-

al vrouwen van Turkse of Marokkaanse komaf die in de buurt samenkomen in hun eigen culturele netwerk. Deze vrouwen zijn minder goed te be- reiken via het reguliere circuit (de basisschool, het Ouder- en kindteam). De Ouder- en kindadviseur gaat regelmatig langs bij de verschillende groepen en probeert vertrouwen te winnen. Ze sluit aan bij de onderlinge uitwisseling en vragen die er leven en geeft desgewenst informatie over een gezonde leefstijl of initieert thema’s. Opvoedvragen en pro- blemen met het aangaan van een gezonde leefstijl kunnen uiteindelijk binnen de groep en vanuit wederzijds vertrouwen besproken worden.

• De jeugdpsycholoog experimenteert met – en

onderzoekt de mogelijkheden van de inzet van laagdrempelige psychologische begeleiding bij het bestrijden van overgewicht.

• De samenwerking tussen Jumpin- Sport- de cen- trale zorgverleners en de Ouder- en kindadviseurs wordt versterkt om de inzet voor de verschillende scholen te optimaliseren. Er is minimaal 2x per jaar overleg voor Oud Oost en de Indische Buurt samen.

• Het kernteam zorgt dat alle collega’s binnen het Ouder- en kindteam op de hoogte zijn van het on- dersteunings-, zorg- en beweegaanbod in de wijk en van de belangrijkste buurtactiviteiten;

• Het kernteam neemt de collega’s van het Ouder- en kindteam mee in hoe zij hun rol kunnen op- pakken in de begeleiding van kinderen/ gezinnen met overgewicht/ obesitas, opdat uiteindelijke de begeleiding en samenwerking rondom kinderen met overgewicht en obesitas binnen heel het Ouder- en kindteam goed wordt uitgevoerd.

Samen Doen

Dit multidisciplinaire team biedt hulp aan niet-zelf- redzame gezinnen met problemen in meerdere domeinen. In deze samenwerkingsovereenkomst zegt Samen Xxxx toe dat diens medewerkers alert zullen zijn op problemen met overgewicht van kinderen. In dat geval worden zulke gezinnen gemotiveerd om daar iets aan te doen, en is er altijd contact met de jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kindteam om af te stemmen wie wat binnen dat gezin gaat oppakken. Omgekeerd verwijst de jeugdverpleeg- kundige van het Ouder- en kindteam ook door naar Samen Doen wanneer blijkt dat de multi-problema- tiek van een gezin een belemmering vormt voor een gezondere leefstijl en het huishouden daar niet op eigen kracht uit kan komen. Samen Doen heeft een

aandachtfunctionaris Gezond Gewicht voor Oud Oost, die de koppeling tussen AAGG en Samen Doen waarborgt.

Speerpunten voor 2017 zijn:

• Alle Samen Doen generalisten in het team zijn op de hoogte van de aanpak van de AAGG

• Actieve samenwerking tussen Samen Xxxx en de centrale zorgverleners wordt gestimuleerd;

Huisartsen

Veertien huisartsen werkzaam in Amsterdam Oud Oost, verbonden aan de Wijkteam Huisartsen rondom het OLVG en het Ouder- en kindteam Pontanusstraat hebben de volgende afspraken gemaakt over de zorg voor kinderen met overgewicht:

• De huisartsen handelen bij kinderen met over- gewicht/ obesitas conform het Stedelijk verwijs- schema jeugdarts/huisarts/kinderarts.

• Zij zijn alert op overgewicht/obesitas bij kinderen die op hun spreekuur komen en stellen dit dan ook aan de orde.

• Zij berekenen op indicatie de BMI van een kind en vragen na of kind en ouders al contact hebben met de centrale zorgverlener/ jeugdgezondheidszorg van het Ouder- en kindteam. Als dit niet duidelijk is nemen zij zelf contact op met het desbetref- fende Ouder- en kindteam of verwijzen ouders

en kind door naar het desbetreffende Ouder- en kindteam. Zo nodig laten zij onderzoek uitvoeren (conform het stedelijk verwijsschema).

• De huisartsen zijn beschikbaar voor overleg met de centrale zorgverlener als die zorgen heeft over het gezin en samenwerking met de huisarts gewenst is.

• De centrale zorgverlener brengt jaarlijks aan de huisarts verslag uit van het verloop van de begelei- ding. De huisarts neemt deze terugkoppeling mee in het contact met het gezin.

• Wanneer de centrale zorgverlener meldt aan de huisarts dat het gezin zich aan begeleiding ont- trekt, probeert de huisarts de begeleiding vlot te trekken.

• 1x per jaar worden de centrale zorgverleners uitgenodigd op het Hagro overleg om de samen- werking door te spreken; zijn de afspraken sluitend en loopt het in de praktijk naar wens.

• huisartsen kunnen indien gewenst aansluiten bij het twee wekelijks casuïstiek overleg op het

Ouder- en kindteam om een gezinssituatie multi- disciplinair te bespreken.

Om de samenwerking een goede start te geven is besloten dat begin 2017 de centrale zorgverleners van Xxx Xxxx (met toestemming van de ouders) alle kinderen met obesitas graad 2 en 3 rapporteren aan de desbetreffende huisarts, zodat zij zich bewust worden welke kinderen in beeld zijn en begeleiding ontvangen. Elke huisarts heeft een factsheet ontvangen van het Ouder- en kindteam in de buurt met daarin namen en directe telefoonnummers van professionals. Nummers van andere Ouder- en kindteams zijn via de website van Ouder- en kindteam Amsterdam te vinden.

Het contact tussen de centrale zorgverlener/ jeugd- gezondheidszorg en de huisarts kan via telefoon of beveiligde zorgmail lopen.

Huisartsen de Buitenhof: X. Xxxxxxx, G-J Xxxxxxxx,

X. Xxxxxxxxx, X. Xxxxxxx, X. xxx xx Xxxxxx, B.J. Noort Huisartsen Vrolikstraat: X. Xxxxxxxxx, X. Xxxxx, X. Xxxxxxx Huisarts Camperstraat: X. Xxxxx

Huisartsen ‘s-Gravesandeplein: X.X. xxx Xxxxxx,

X. van Londen, J.M.L.P. Xxxxxx, X. Xxxxxxx

Kinderartsen OLVG

De kinderartsen van het OLVG (obesitaspoli) handelen conform het Stedelijk verwijsschema jeugdarts- huis- arts- kinderarts. Net als de huisartsen zullen zij voor de continuïteit altijd actief samenwerken met de centra- le zorgverlener/ de jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kindteam als Centrale Zorgverlener over de gedane verwijzing en voor verdere begeleiding.

Speerpunten 2017:

• De kinderartsen van de OLVG obesitaspoli werken vol- gens het Stedelijk verwijsschema Jeugdarts- Huisarts- Kinderarts en het stroomschema gezond gewicht;

• Bij afronding van de zorg voor (morbide) obese kinderen in het OLVG is er altijd contact met de Centrale Zorgverlener/jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kindteam over de nazorg.

• De kinderartsen vinden casuïstiekoverleg met de jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kind- team van belang voor optimale ketenzorg en zoeken samen met de jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kindteam naar een effectieve vorm die vanaf 1 mei 2017 georganiseerd is.

Jeugdbescherming regio Amsterdam

Jeugdbescherming regio Amsterdam (JBRA) komt in actie als kinderen in de situatie waarin ze opgroeien niet meer veilig zijn, huiselijk geweld meemaken, zelf

mishandeld worden, of verwaarloosd zijn. Waarbij ze niet de zorg krijgen die ze nodig hebben en ouders niet zelf willen of kunnen veranderen/ verandering aanbrengen waardoor drang of dwang noodzakelijk is. JBRA wil kinderen blijvend op de veiligheidsnorm krijgen. JBRA werkt volgens de principes van Xxxx- xxxx Gezinsgericht Werken (GGW), in samenwerking met de partners én in samenwerking met de gezin- nen. Met deze samenwerkingsovereenkomst zegt JBRA toe dat diens medewerkers alert zullen zijn op problemen met overgewicht of obesitas van kinderen. In dat geval worden zulke gezinnen gemotiveerd om daar iets aan te doen, en is er altijd contact met de jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kindteam. Het team Oost van JBRA committeert zich in het kader van de AAGG aan onderstaande afspraken:

• JBRA signaleert, met samenwerkingspartners, als een kind obees is of dreigt te worden;

• JBRA maakt de aanpak van obesitas een integraal onderdeel van het gezinsplan;

• JBRA maakt gebruik van de expertise van de jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kind- team als centrale zorgverlener door dit onderdeel te maken van uitvoerders overleggen;

• De jeugdverpleegkundige van het Ouder- en kind- team is expert op het domein gezond gewicht. De regie op alle andere domeinen ligt bij de gezins- manager van JBRA;

• JBRA kan geconsulteerd worden als ouder- en kind- teams tegen de grenzen van hun mogelijk- heden aanlopen waar het gaat om ouders in beweging te krijgen.

Diëtistenpraktijk Xxxx Xxxxxxxxxx

• Geeft een op maat gemaakt advies, begeleidt ouders en kinderen t.a.v. voeding en dieet en coacht ouders bij de pedagogische vaardigheden die hiervoor nodig zijn

• Coacht kind, jongere en/of ouders naar blijvende gedragsverandering

• Overlegt met andere zorgverleners

• Geeft voedingsvoorlichting aan groepen

Inspanningen voor 2017:

• In opdracht van Rondom de Geboorte interactieve workshops verzorgen voor zwangere vrouwen over gezonde voeding tijdens en na de zwangerschap. Het streven is dit relatief nieuwe aanbod succesvol te maken in de wijken waar het actieplan de eerste 1000 dagen actief is vanwege het hoge percentage

xxxxxxxxx zwangere vrouwen en het percentage hele jonge kinderen met overgewicht.

• Inzet op het verbeteren van imago bij professionals en doelgroep zodat duidelijk wordt wat de dietiste specifiek te bieden heeft aan kinderen, ouders en professionals.

FitFood

FitFood diëtistenpraktijk werkt met een divers samen- gesteld team aan de begeleiding van ouders en kinderen op het gebied van voeding bij gezondheid en ziektes. De diëtisten begeleiden op een persoonlijke wij- ze zowel kinderen, als volwassenen en geven deskundig dieetadviezen in verschillende talen o.a. Engels, Turks, Arabisch, Hebreeuws en Chinees. Naast begeleiding bij voeding en leefstijl, wordt ook rekening gehouden met de cultuur en achtergrond van het gezin.

Inspanningen voor 2017:

• Optimaal gebruik maken van het netwerk, om de kinderen en gezinnen op verschillende vlakken te kunnen begeleiden en het traject zo succesvol mo- gelijk te laten verlopen.

• Ervoor zorgen dat alle ketenzorg- en buurtpartners van Oud-Oost het aanbod van FitFood Diëtisten- praktijk kennen en weten wanneer zij Fitfood kunnen inschakelen.

Fysiotherapiepraktijk FysioHolland

De kinderfysiotherapeut van FysioHolland begeleid samen met de diëtisten van FitFood kinderen met overgewicht door middel van een 4 maanden durend beweegprogramma. Het beweegprogramma voor kinderen met overgewicht is aangepast aan de ver- schillende leeftijden. Peuters in beweging (2 tot 5 jaar),

Kinderen in beweging ( 6 tot 12 jaar) en @the Gym (12 jaar en ouder). Na de intake met ouder en kind, start het beweegprogramma waarbij het kind 2 keer

per week een beweeginterventie krijgt. Daarnaast krijgt de deelnemer voedingsadvies op maat van de diëtist. Na 1,5 maand vindt er een tussenevaluatie plaats met ouder en kind om de conditie in kaart te brengen en de voortgang te bespreken. Het doel is dat de kinderen

na 4 maanden een toename hebben van de conditie en afname van de BMI en kunnen doorstromen naar een sportactiviteit in de buurt.

Inspanningen voor 2017:

• Uitbreiden van het netwerk en samenwerkingsver- banden versterken door meer contact te hebben

onderling, zodat we het kind en de vooruitgang goed kunnen monitoren en tijdig kunnen ingrijpen indien nodig.

• Het aanbod voor peuters doorontwikkelen nav de eerste ervaringen van het programma Peuters in Beweging en in samenspraak met de jeugdverpleeg- kundige van het Ouder- en kindteam 0-4 onder de aandacht brengen bij ouders met kinderen die daar baat bij hebben.

• Kinderen sneller/eerder laten doorstromen naar een sportactiviteit in de buurt in goede afstemming met de PACT partners.

Gezonde Maatjes – Humanitas

Maatjesproject voor kinderen (6 t/m 14 jaar) met over- gewicht of obesitas. Gemiddeld bezoekt een maatje een kind een dagdeel per week, voor de duur van maximaal een jaar. Doel is het kind zich fitter, gezonder en blijer te laten voelen. De wensen van het gezin staan centraal. Zo kan samen met het kind worden onderzocht welke sport hij/zij leuk zou vinden en wat de mogelijkheden in de buurt zijn, of met de ouders een plan worden gemaakt hoe het lukt om in de ochtend wél te ontbijten.

Inspanningen voor 2017:

• In totaal wil Humanitas in 2017 in drie stadsdelen, Oost, Noord en Zuidoost, 100 kinderen onder- steunen door middel van een maatje. In Oost

(dus Indische Buurt en Oud Oost samen) betekent dat minimaal 40 kinderen.

• Om dit te bereiken blijven we het project actief pro- moten, werken we samen met allerlei instanties in de buurt en blijven we ons inspannen om voldoende geschikte en enthousiaste vrijwilligers en stagiaires als maatje te kunnen inzetten.

Dynamo

Een brede Welzijn Organisatie, Basisvoorziening voor kwetsbare bewoners en jeugd in Oost.

Inspanningen voor 2017:

• Naschoolse Activiteiten voor kinderen in de basis- school leeftijd; aandacht voor Gezond Gewicht in programmering Talententent.

Standaard:

• Kookactiviteiten altijd met gezonde recepten, ouders worden met regelmaat meegenomen in de activiteiten.

• Geen limonade meer tijdens de activiteiten, maar water en smaakwaters

• Structureel sport en spel activiteiten in aanbod cursussen, circa 630 activiteiten per jaar op talentgebied Sport&Lijf&Bewegen. Deelname per keer gemiddeld 8 kinderen (vanaf groep 2 tot en met 6)

• Bij indeling kinderen voor sportactiviteiten; voorrang voor die kinderen die weinig bewegen

• De programmering Talententent is afgestemd op het sportaanbod van de Jump-inscholen

Incidenteel:

• Voorlichting gezonde leefstijl voor vrijwilligers, specialisten, ouders en verzorgers

• Kinderen en tieners informeren over de gevaren van een ongezonde leefstijl en de voordelen van een gezonde leefstijl.

• Basisaanbod Brede Talent Ontwikkeling Jeugd en jongerenwerk

• 45 weken per jaar, in totaal circa 900 activiteiten op talentgebied Sport Lijf en Gezondheid voor tieners en jongeren vanaf 10 jaar tot 23 jaar. Gemiddeld 15 deelnemers per keer.

• Waaronder wekelijks 4 gezonde kookactiviteiten

• Waaronder trainen met jongeren in de sport- school

• Met tips op facebook of op website, en aan- dacht voor gezonde voeding op de locaties

i.p.v. chips, frisdrank, koek etc.

• Met als hoogtepunt de Kookwedstrijd Club Junior Masterchef; een kookwedstrijd voor tie- ners van 10 tot 15 jaar met een grootste finale. Voorafgaand doen de deelnemers mee aan een reeks van educatieve kookworkshops. Teams uit verschillende buurten in Oost nemen het tegen elkaar op met een spannende grote finale van deze gezonde kookwedstrijd om de titel Club Junior Masterchef.

• Expeditie Jij interventie voor jongeren met overgewicht

Een van de door de AAGG ingekochte interventies is ‘Expeditie Jij’ bij Dynamo. Het is een interventie voor jongeren met overgewicht en obesitas en hun ouders/verzorgers. Met deze interventie worden de jongeren bewust gemaakt van hun huidige leef- stijl en maken ze kennis met een gezondere, spor- tieve leefstijl. ‘Expeditie Jij’ is gebaseerd op een reeds bestaande interventie RealFit. RealFit is een gecombineerde leefstijl interventie (GLI), speciaal ontwikkeld voor jongeren tussen de 13 en 18 jaar met (beginnend) overgewicht. De interventie omvat 13 weken waarin de jongeren aan de slag

gaan binnen een fitnesscentrum waarbij ze worden begeleid door een diëtist en gedragsdeskundige. De jongeren en hun ouders doen ideeën op over gezond eten en hoe je op een leuke manier kunt bewegen. De belangrijkste uitkomst is dat de jongere zich beter en gelukkiger gaat voelen. De interventie besteedt daarom ook veel aandacht aan de cognitieve factoren die samenhangen met overgewicht.

• ‘Expeditie Jij’ wordt 2x uitgevoerd in Oost

• Met gemiddeld 10 deelnemers in de leeftijd 13 tot 18 jaar, 80 % maakt programma succesvol af.

• Voorscholen/halve dagopvang van Dynamo Dynamo biedt voorscholen en halve dagopvang aan kinderen tussen de 2 en de 4 jaar. Elke opvang heeft een voorschoolprogramma.

Dynamo wil inzetten op preventief werken aan een gezonde leefstijl voor deze groep kinderen en wil hier ook de ouders in mee nemen door middel van voorlichting en workshops van de oudercontact- medewerker/ functionaris.

• Dynamo sluit aan bij het Jump-in programma voor de voorscholen

• Er wordt gestart met een inventarisatie van huidige activiteiten rond dit thema.

• Het voedingsbeleid wordt onder de loep geno- men en verbeterd.

• Ouders worden geïnformeerd over gezonde voeding voor hun kind en het voedingsbeleid van Dynamo

Verloskundigenpraktijken Oud-Oost Verloskundigenpraktijken Oost, Ruysstraat en NOVA

Sociaal en medische zorgverleners voor zwangere vrouwen.

Inspanningen voor 2017:

• Meer aandacht besteden aan de folder Rondom de Geboorte tijdens de consulten en navraag doen of vrouwen ook daadwerkelijk zijn gaan deelne- men aan het aanbod. Met als doel dat o.a. de groepsbijeenkomst over gezonde voeding tijdens de zwangerschap en het beweegaanbod tijdens

en na de zwangerschap gebruikt wordt door de doelgroep die het ook echt nodig heeft.

• Vrouwen die naar een diëtist worden verwezen, vragen naar de voortgang van de begeleiding tijdens het verloskundig consult. Als nodig wordt contact gezocht met de diëtist gericht op het op

gang komen van adequate zorg en begeleiding van de zwangere.

Rondom de Geboorte; (SAG) cursusaanbod pre- en postnataal

Rondom de Geboorte biedt in opdracht van de gemeente Amsterdam aanvullende prenatale voorlich- ting in de vorm van zowel een gratis beweegaanbod en groepsvoorlichting voor zwangere vrouwen (en hun partner) met een lage sociaal economische status.

Door in de ketenzorg rondom de geboorte samen te werken met verloskundigenpraktijken, huisartsen,

diëtisten, Jeugdgezondheidszorg, intermediairs in de wijk en de 1ste Lijn Amsterdam wordt gezocht naar goede ingangen en werkwijzen. Visie en missie van de 1000 dagen aanpak en de Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht worden omarmd en de krachten waar mogelijk gebundeld

Inspanningen voor 2017:

• Zwangere vrouwen krijgen samen met hun partner vroeg in de zwangerschap van een diëtiste informa- tie over gezond eten voor henzelf en voor de baby;

• Om de hele zwangerschap in beweging te blijven zijn er wekelijks gratis oefenlessen. Een deskundig oefentherapeut Mensendieck traint met de zwan- gere vrouwen de bekkenbodem- en buikspieren, leert hoe men het beste kan bukken en tillen en werkt aan de conditie;

• Na de bevalling oefenen pas bevallen vrouwen om bekkenbodem- en buikspieren weer in conditie te krijgen.

Novarum

Novarum is een gespecialiseerd behandelcentrum voor eetstoornissen met een supra regionale behan- delfunctie. Het klinisch, dag klinisch en ambulante behandelaanbod voor volwassenen, jeugdigen en hun naasten is gebaseerd op de nieuwste wetenschappe- lijke inzichten.

Novarum heeft zich naast de behandeling voor anorexia nervosa, bulimia nervosa en eetbuistoornis gespecialiseerd in het behandelen van eetstoornissen in combinatie met (morbide) obesitas.

Inspanningen voor 2017:

• Novarum biedt gespecialiseerde training aan eerste- en tweedelijnsprofessionals op het gebied van signalering, diagnostiek en behandeling van eetgestoord gedrag en obesitas;

• Novarum is laagdrempelig bereikbaar voor consul- tatie voor alle ketenzorgpartners betrokken bij het PACT, in het bijzonder de Centrale Zorgverleners van de JGZ;

• Het behandelaanbod van Novarum is vlot bereik- baar voor diegenen met een gespecialiseerde behandelindicatie.

1ste Lijn Amsterdam

1ste Lijn Amsterdam (Regionale Ondersteuning Struc- tuur) staat voor zinnige en zuinige zorg in de buurt in Amsterdam. Dit vindt plaats door het ondersteunen van eerstelijns zorgverleners. Kwaliteit van zorg en goed georganiseerde zorg in de wijken draagt bij aan zelfredzaamheid van bewoners en aan beheer-sing van kosten. 1ste Lijn Amsterdam draagt in Amster- dam Oud Oost bij aan het versterken van de eerste lijn en de samenwerking met lokale partners. 1ste Lijn Amsterdam heeft een adviserende rol.

Inspanningen voor 2017:

• In afstemming met de implementatiemanager het (mede) benaderen van eerstelijns professionals die bij het Pact betrokken zij om tot samenwerking te komen. Advisering bij het onderling verbinden van deze professionals en binnen het gehele netwerk en het creëren van draagvlak. Hierbij horen in ieder geval de huisartsen, fysiotherapeuten, oefen- therapeuten, diëtisten en verloskundigen.

• Het begeleiden van eerstelijnsprofessionals zodat zij een kwalitatieve bijdrage kunnen leveren aan de keten en de inbedding tussen de nulde, eerste en tweede lijn.

Zilveren Kruis

Zilveren Kruis is verantwoordelijk voor de inkoop van geïndiceerde preventie en zorg gerelateerde preven- tie in het kader van de Zorgverzekeringswet. Zilveren Kruis is voorstander van het realiseren van integrale zorg door regionale samenwerking met zorg aanbie- ders en maatschappelijke organisaties. De Gemeente Amsterdam en Zilveren Kruis vinden dat deze sluiten- de keten zich zoveel mogelijk in de sociale leefomge- ving van het kind moeten plaats vinden. Het betreft veelal problematiek waarbij het sociaal domein en

de zorgverzekeringswet nauw op elkaar aangesloten moeten zijn. Ze maken hierover afspraken met de zorgaanbieders. Ten aanzien van het Pact Gezond Gewicht heeft Zilveren Kruis samen met de gemeente een aanjagende en faciliterende rol.

Ondertekening

Hierbij verklaar ik akkoord te gaan met, en mij te conformeren aan, de gezamenlijke en individuele afspraken zoals in deze samenwerkingsovereenkomst omschreven:

Gemeente Amsterdam	Fysiotherapiepraktijk FysioHolland
– AAGG
– Jump-in
naam	naam
Humanitas- maatjesproject naam	Jeugdbescherming Amsterdam naam
Ouder- en kindteam Oud Oost naam	Samen Doen Oud Oost naam
Kinderartsen OLVG/obesitaspoli naam	Diëtistenpraktijk FitFood naam
Diëtistenpraktijk Xxxx Xxxxxxxxxx naam	Novarum naam

Dynamo

naam

Wijkteam huisartsen rondom het OLVG

naam

Rondom de Geboorte (SAG)

naam

Verloskundigenpraktijken Oud Oost

naam

Stadsdeel Oost

– Buurtaanpak/ communityaanpak

– Sportstimulering

naam

Zilveren Kruis

naam

Eerste Lijn Amsterdam

naam

Juli 2015

Samen naar gezond gewicht

Stroomschema bij overgewicht en (morbide) obesitas bij de 0-19 jarigen in Amsterdam

Begeleiding afstemmen

Jeugdbescherming

Signaleren

OKT VVE / Onderwijs

Samen Doen

> Zorgen bespreken m.b.t. gewicht

> Betrekken OKA–JGZ

> Kwaliteit van leven bespreken bij vermoeden morbide obesitas

XXX-XXX stelt leef- en actieplan op met gezin en stemt begeleiding af

OKA–JGZ

(Centrale zorgverlener)

Jaarlijkse bepaling GGR door OKA-JGZ. Bij forse

gewichtstoename ieder half jaar.

Is OKA, Samen Xxxx of Jeugdbescherming betrokken?

JGZ

Huisarts

Kinderarts

Diagnostiek

NEE

Zijn alle risico's en beschermende factoren binnen het gezin bekend

NEE JA

JA

Zijn alle risico's en beschermende factoren binnen het gezin bekend

NEE JA

Bepaal wie de risico's en

GGR licht verhoogd

Geen diagnostiek (JGZ doet RR bij kinderen > 5)

GGR matig verhoogd

Lab huisarts > 10 jaar en op indicatie (verhoogde risico- factoren) > 5 jaar

GGR sterk / extreem verhoogd

>10 jaar: OGTT

+ en op indicatie jongere leeftijd en diagnostiek

beschermende factoren in kaart brengen

Is betrokken partij toegerust om het leef- en actieplan met gezin op zich te nemen?

Afwijkend

Niet afwijkend

Afstemming

NEE JA

Is het nodig om OKA, Samen Doen of Jeugdbescherming in te schakelen?

Consult kinderarts >10 jaar: XXXX en op indicatie op jongere leeftijd

JA

Xxxxx alle risico's en beschermende factoren in kaart

m.b.v. een assesmenttool

NEE JA

Niet afwijkend Afwijkend

OKA-JGZ behoudt regie

XXX, Samen Doen of Jeugdbescherming behoudt regie, XXX-XXX op achtergrond aanwezig

Regiehouder maakt afspraken met gezin en professioneel netwerk over:

• Leef- en actieplan (Doelen m.b.t. bewegen, voed- ing, opvoeding en systeem,

Aanpak

psychosociaal en slapen)

• Aan welke interventie / GLI wordt deelgenomen

• Wie doet wat in behandeling, onderhoud en/of begeleiding per doel

• (Mate van) terugkoppeling

Zijn de doelen behaald? JA

Zijn er nieuwe doelen nodig?

NEE

JA NEE

Is het nodig om Jeugdbescherming in te schakelen en/of advies te vragen

bij Veilig Thuis?

JA Xxxxx gaat zelf met doelen verder

NEE

< Xxxxxx eigen netwerk bij elke stap < Neem bij elke stap veiligheid en urgentie in overweging

School

Zorg

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts /

1

kinderarts

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

In september 2013 is het Pact Gezond Gewicht ondertekend. Hierin hebben de gemeente, de zorgverzekeraar en ruim twintig koepelorganisaties op het gebied van welzijn, zorg, civil society en sport de landelijke zorgstandaarden en richtlijnen voor ondersteuning en zorg voor te zware kinderen naar de Amsterdamse context vertaald. In dit Xxxx zijn op hoofdlijnen afspraken gemaakt wat de Amsterdamse norm is voor goede ondersteuning en (keten)zorg voor kinderen met een ongezond gewicht.

De Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht geeft prioriteit aan versterking van de keten voor zorg en preventie voor de 0-18 jarigen en aan de kinderen met morbide obesitas. Het doel van dit document is om een stedelijk kader uit te zetten voor de samenwerking jeugdarts, huisarts en kinderarts met betrekking tot de aanpak van overgewicht en obesitas bij deze kinderen. Lokale uitwerking hiervan vindt in eerste instantie plaats in de vijf focusgebieden, waarbij andere gebieden moeten gaan volgen. Dit leidt tot meer ketenzorg voor kinderen met overgewicht en obesitas en een toename van kinderen die passend aanbod ontvangen.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 2

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Netwerken in de focusgebieden

Huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen uit de focusgebieden moeten op de hoogte zijn van de ontwikkelingen binnen het Pact, het verwijsschema en zijn betrokken bij de lokale uitwerking: via welke route wordt verwezen (ZorgDomein, zorgmail, anders), welk kind wordt naar welke partner verwezen met welk doel (screening onderliggende aandoeningen, doorverwijzing interventie etc).

Binnen de focusgebieden komen de netwerken regelmatig bij elkaar. Hieraan nemen (vertegenwoordigers van) zorgprofessionals, sportaanbieders, welzijn en civil society deel. In het netwerk wordt de voortgang met betrekking tot de ketensamenwerking besproken en eventuele knelpunten opgelost. Daarnaast is een plan van aanpak en borgingsplan voor het netwerk in ontwikkeling of beschikbaar. Uitwerking, monitoring en borging van de stedelijke afspraken vindt plaats in het lokale netwerk.

Doorontwikkeling van het stedelijk verwijsschema

Het verwijsschema is uitgangspunt binnen de samenwerking tussen JGZ, huisarts en kinderarts bij kinderen met overgewicht/obesitas in Amsterdam. Op deze wijze

worden via dit groeimodel ervaringen opgedaan en de samenwerking periodiek geëvalueerd. Dit proces wordt nader omschreven in een implementatieplan.

Tot en met 2015 is de implementatiemanager binnen het focusgebied de aanjager voor de samenwerking tussen zorg, sport- en welzijnspartijen. Per focus gebied wordt hiervan de haalbaarheid bepaald en bekeken wie deze rol overneemt.

Verwijsschema

Doelgroep: 0-18 jaar

Huisarts / jeugdarts signaleert een kind met overgewicht / obesitas.

Anamnese/ familieanamnese

1. Vaststellen risicofactoren Diabetes Mellitus type 2 (DM2) en hart- en vaatziekten (HVZ):

a. Familiegeschiedenis van DM2 in 1e of 2e graad

b. Niet westerse afkomst (Amsterdam: Afrikaans, Surinaams, Turks, Marokkaans, Hindoestaans)

c. Laag geboorte gewicht (<2 SDS geboortegewicht

t.o.v. zwangerschapsduur. Deze kinderen zijn meestal onder behandeling van de kinderarts geweest)

d. Xxxxxx met diabetes of zwangerschapsdiabetes tijdens zwangerschap betreffende kind

e. Hypertensie

f. Symptomen van DM2: polydipsie, poly-urie, gewichtsverlies zonder dieet.

2. Sociale situatie

3. Psychosociale problematiek

4. Voorkomen bij ouders van obesitas

5. OSAS (obstructief slaapapneu syndroom)

6. Dysmaturiteit

7. Hyperlipidemie

8. Cholesterolemie

9. Hypertensie

Lichamelijk onderzoek:

let op dysmorfieën, striae, acanthosis nigrans.

Diagnose:

• Gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico (GGR): Mate van overgewicht obesitas / met of zonder comorbiditeit en risicofactoren.

• Interpretatie labuitslagen bijlage 1

• BMI calculator: xxxxx://xxxxxxxx.xxxxxx.xx/ BMIcalculator/calculator.asp

• Tabel BMI bijlage 3

• Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd bijlage 4 of richtlijn PON

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 3

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

BMI	Geen risicofactoren of comorbiditeit	Risicofactor of comorbiditeit
Overgewicht ≥25 BMI < 30	Licht verhoogd	Matig verhoogd
Obesitas graad I ≥ 30 BMI < 35	Matig verhoogd	Sterk verhoogd
Obesitas graad II ≥ 35 BMI < 40	Sterk verhoogd	Extreem verhoogd
Obesitas graad III ≥ 40 BMI	Extreem verhoogd	Extreem verhoogd

Xxxxx: Niveaus van gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico bij kinderen. De afkappunten in de tabel aangeduid met overgewicht dan wel obesitas graad I, zijn gebaseerd op internationale percentielen van BMI naar leeftijd en geslacht die op volwassenen leeftijd overeenkomen met een BMI van 25 resp. 30 kg/m2 . De afkappunten aangeduid met obesitas graad II en III zijn gebaseerd op percentielen afkomstig

van de nationale groeistudie uit 1980 van BMI naar leeftijd en geslacht die op volwassen leeftijd overeenkomen met een BMI van 35 resp. 40 kg/m2 . Deze tabel betreft een verduidelijking van de tabel met niveaus van GGR voor kinderen zoals deze in de eerste druk van de Zorgstandaard Obesitas op pagina 25 gepubliceerd is.

JGZ

GGR licht verhoogd

Huisarts

GGR matig verhoogd

Geen diagnostiek Lab huisarts* > 10 (JGZ doet RR bij jaar en op indicatie kinderen > 5) (verhoogde risico-

factoren) > 5 jaar

Kinderarts

GGR sterk / extreem verhoogd

>10 jaar: OGTT

+ en op indicatie jongere leeftijd en diagnostiek

Afwijkend**

Niet afwijkend

Consult kinderarts >10 jaar: XXXX en op indicatie op jongere leeftijd

Standaardbrief

Standaardbrief

jeugdarts huisarts huisarts jeugdarts

kinderarts

Afwijkend

Niet afwijkend

* Lab huisarts:

• Nuchter glucose

• Nu chter triglyceride

• HDL-cholesterol

• LDL-cholesterol

• Totaal cholesterol

• TSH

• Vitamine D

Verwijscriteria bij afwijkende waarden (Zie bijlage 1)

>‘Afkapwaarden voor verhoogd cardiovasculair risico bij kinderen’.

>Afkapwaarde nuchter glucose: 5,6 mmol/l

>Bij glucose 5 - 5,6 mmol/l: nuchter glucose na drie maanden.

** Matig verhoogd risico + afwijkend lab huisarts, >10 jaar en op indicatie (verhoogde risicofactoren) >5 jaar

Verwijzing voor OGTT + consult kinderarts.

Drie weken na de OGTT volgt een consult kinderarts: indien de OGTT niet afwijkend is: gaat het kind retour huisarts. Indien afwijkend dan blijft het kind medisch onder verantwoordelijkheid van de kinderarts, de OKA-JGZ blijft de centrale zorgverlener. Bericht naar huisarts en JGZ.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 4

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Standaardbrief (Zie bijlage 2)

Huisarts en jeugdarts en eventueel de kinderarts, houden elkaar op de hoogte bij diagnose (eerste brief) en vervolgens tenminste 1x per jaar (tweede brief), tenzij zich belangrijke wijzigingen voordoen in de situatie.

Deze brief bevat de volgende informatie:

• Standaardgegevens:

Naam, telefoon nummer en e-mail jeugdarts, huisarts en OKA-JGZ (de centrale zorgverlener)

• Relevante bij gezin/ouders betrokken organisaties/ behandelaars:

Naam organisatie, aanspreekpersoon, telefoonnummer en e-mail, naam school.

• Inhoud eerste brief:

Gegevens over gewicht, risicofactoren en comorbiditeit, verwijzing naar GLI-aanbod of GLI-onderdelen (maatwerk) en sociale context.

• Inhoud tweede brief:

Gegevens over gewicht, risicofactoren en comorbiditeit, verwijzing, sociale context en resultaat en plan, tenminste 1x per jaar.

• Gestelde doelen leef- en actieplan

• Plan bij afname gewicht en afname BMI

• Plan bij gelijk blijven gewicht: afname BMI

• Plan bij toename gewicht en toename BMI

> Let op:

In ontwikkeling: als gewicht van kinderen blijft toenemen of de situatie verslechtert, moet melding bij Veilig Thuis overwogen worden.

Kinderen 0-4 jaar moeten intensieve zorg ontvangen door jeugdarts/OKA-JGZ, huisarts en kinderarts en lab controle.

Rol van de centrale zorgverlener, de OKA-JGZ

Bij de zorgverlening aan kinderen met ernstige gezins- en of kindproblematiek (waaronder morbide obesitas) zijn er vaak verschillende zorgverleners betrokken. Het is belangrijk dat er daarbij één algemene regisseur is. In de Zorgstandaard Xxxxxxxx spreekt men van de centrale zorgverlener. Deze heeft niet als enige contact met het gezin. De centrale zorgverlener monitort de ingezette plannen en stuurt

bij waar nodig. Een kind met morbide obesitas moet langdurig in beeld blijven en begeleid worden gedurende de behandelfase, onderhoudsfase en begeleidingsfase. De Zorgstandaard spreekt van twee a drie jaar.

De Ouder- en Kindadviseur Jeugdgezondheidszorg (OKA-JGZ) heeft kennis van het inschatten van de gezondheidsrisico’s en is specialist op het gebied van overgewicht en (morbide) obesitas. Vandaar dat gekozen is om de OKA-JGZ (als onderdeel van het OKT) in te zetten als centrale zorgverlener. De OKA-JGZ kan direct schakelen met overige collega’s waaronder jeugdarts, jeugdpsycholoog en Ouder- en Kindadviseurs met LVB

expertise. De kinderarts blijft medisch verantwoordelijk voor het kind met morbide obesitas.

De OKA-JGZ zal in veel gevallen ook een aanvullende regierol hebben. Immers bij morbide obesitas is vaak sprake van multiproblematiek en is bijvoorbeeld een generalist van Samen Xxxx of een gezinsmanager van Jeugdbescherming de regisseur binnen het gezin voor alle problematiek. De specialist van XXX-XXX voegt haar kennis en expertise op het gebied van overgewicht en (morbide) obesitas toe als centrale zorgverlener overgewicht en (morbide) obesitas.

De huisarts stuurt bij iedere verwijzing naar de kinderarts een bericht naar JGZ.

De OKA-JGZ houdt contact met de ouders over het verloop van de behandeling/begeleiding bij de kinderarts. De kinderarts informeert de OKA-JGZ als een kind niet op

de afspraak verschijnt. De OKA-JGZ kan kind en ouders motiveren het contact te herstellen.

In ontwikkeling: om uitval te voorkomen streeft JGZ naar een check na één maand. Is er een afspraak gemaakt bij de kinderarts? In eerste instantie check door JGZ bij de ouders (“wat is de datum?”) en vervolgens bij kinderarts als de ouders het niet weten (bij voorkeur in aanwezigheid van de ouders).

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 5

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Omschrijving huisarts

Er kan differentiatie plaatsvinden bij huisartsen die affiniteit hebben en gespecialiseerd zijn in obesitas. Het advies

aan deze huisartsen is om in overleg met de OKA-JGZ en eventueel kinderarts de taakverdeling af te stemmen.

Omschrijving medische verantwoordelijkheid kinderarts:

Checken van comorbiditeit en risicofactoren op comorbiditeit bij sterk en extreem verhoogd risico. Nadere invulling door de kinderartsen, eventueel verschillend per ziekenhuis.

GLI-aanbod (Gecombineerde Leefstijlinterventies):

Het GLI-aanbod bestaat uit een modulair en samenhangend aanbod van voedingsadvies, opvoedondersteuning en bewegen. Zonodig kan verwijzing plaatsvinden naar één van deze componenten.

Privacy

Uitwisseling van medisch noodzakelijke gegevens tussen de bij de behandeling betrokken zorgverleners kan

plaatsvinden zonder toestemming van de ouders en/of kind. Zie Praktijkkaart Privacy van de LHV en de folder ‘JGZ en uw privacy’.

Voorwaarden en communicatie voor samenwerking binnen de lokale netwerken

• Er is een (digitale) lijst beschikbaar met intercollegiale telefoonnummers van de deelnemende huisartsen, jeugdartsen en kinderartsen.

• Er is een (digitale) lijst beschikbaar met intercollegiale telefoonnummers van de OKT’s (Ouder-Kind-Team) en aanspreekpunt OKA-JGZ.

• Er is een (digitale) lijst beschikbaar met postcode indeling: welk kind valt onder welk Ouder- en Kindteam (OKT).

• Er is een (digitale) verwijstabel beschikbaar via Om het Kind ‘welke school hoort bij welk Ouder-Kind-Team’.

• Er is een (digitale) sociale kaart beschikbaar met GLI- aanbod in de regio.

• De communicatie verloopt bij voorkeur digitaal, deze moet aansluiten bij gebruikte systemen / standaarden (bv ZorgDomein en zorgmail).

• (Para)medici informeren huisarts en OKA-JGZ over voortgang / stoppen / problemen (bv niet verschenen zonder bericht) behandeling. De afspraken hierover en de werkwijze worden lokaal vastgelegd.

• De toetsing van het gebruik, evaluatie en borging van het verwijsschema wordt nader beschreven in het implementatieplan.

In ontwikkeling:

• Meten RR kinderen > 5 jaar door JGZ.

Advies hierover is niet duidelijk en dient nader te worden uitgewerkt.

Bij de ontwikkeling van het stedelijk verwijsschema zijn de volgende organisaties betrokken:

Huisartsenkring Amsterdam, JGZ Amsterdam (GGD en SAG), Kinderartsen Groot Amsterdam, Achmea en 1ste Lijn Amsterdam.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 6

Bijlagen

Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht:

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts

Bijlage 1: Interpretatie labuitslagen

Bijlage 2: Format standaardbrief JGZ/huisarts/ kinderarts

Bijlage 3: Tabel BMI

Bijlage 4: Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 7

Bijlage 1

Interpretatie labuitslagen

Afkapwaarden voor verhoogd cardiovasculair risico bij kinderen volgens de IDF-consensus 2007

	Triglyceriden	HDL-cholesterol	Bloeddruk	Nuchtere glucose*
6-10 jaar	Verder onderzoek dient plaats te vinden als er sprake is van een familiegeschiedenis met metabool syndroom, DM2, dyslipidemie, HVZ, hypertensie en/of obesitas.
10-16 jaar	≥ 1,7 mmol/L	< 1,03 mmol/L	Syst ≥ 130 mmHg Diast ≥ 85 mmHg	≥ 5,6 mmol/l
16+ jaar	≥ 1,7 mmol/L	< 1,03 mmol/L voor jongens < 1,29 mmol/L voor meisjes	Syst ≥ 130 mmHg Diast ≥ 85 mmHg	≥ 5,6 mmol/l

Transaminasen

Bij hoger dan 2 keer de normaalwaarden uitsluiten virale hepatitis, wilson en alfa1-antitrypsine deficiëntie.

Glucose

Screening: alle kinderen > 10 jaar worden volgens nieuwe stedelijke criteria gescreend bij de huisarts die de nuchtere glucose bepaalt. Als de nuchtere glucose ≥ 5,6mmol/l is, stuurt de huisarts de patiënt in naar kinderarts.

Diagnose diabetes type 2

Diagnostische criteria volgens de ADA criteria: 2 van 3 moeten positief zijn

• nuchtere glucose ≥ 7 mmol/l

• 2 uurs glucose ≥ 11,1 mmol/l na OGTT (1.75 gr/kg lichaamsgewicht met een max van 75 gram)

• HbA1c ≥ 48 mmol/mol

Indien diagnose DM type 2 gesteld is: patiënt doorsturen naar Diaboss waar Obiboss beleid voortgezet wordt ( dietist, afvallen, bewegen blijven stimuleren).

No show voorkomen:

Obiboss maakt telefonisch afspraak bij Diaboss en stuurt e-mail naar xxxx@xxxxxxx.xx dat de betreffende

patiënt doorgestuurd is en dat zij graag een e-mail terug ontvangen of de patiënt is aangekomen. Tevens maakt Xxxxxxx nog een belafspraak om te kunnen nagaan of de patiënt echt aangekomen is bij Diaboss.

Diagnose prediabetes:

• Risicofactoren voor diabetes zijn aanwezig (pos FA; acanthosis nigrans)

• Nuchter bloedglucose 5,6-6,9mmol/l.

• 2 uur glucose 7,8-11 mmol/l na OGTT(1.75 gr/kg lichaamsgewicht met een max van 75 gram).

• XXXX (insuline/glucose ratio): hier is discussie over, zie artikel Tijdschrift voor kindergeneeskunde 1 2015.

Beleid: blijven onder behandeling bij Obiboss:

• Afvallen

• Bewegen

• Leefstijladviezen

• In zorg blijven

• Ouders en kind risicofactoren manifeste diabetes leren: sterk afvallen, veel drinken en veel plassen, dan contact opnemen om na te gaan of diabetes is ontstaan. Xxxxx 1x/half jaar glucose en HbA1C controle.

• Bij OGTT ook HbA1C afnemen.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 8

Bijlage 1: Interpretatie labuitslagen

Hypertensie:

xxx.xxx.xxx/xxxxxxxxxxx/Xxxxxxxxx/XXXXxxXxxxxxxxx. html

xxxxx://xxx.xxxxx.xxx.xxx/xxxxx/xxxx/xxxxxxxxx/xxxxx/xxx_ ped.pdf

PCOS:

Hier aan denken als er sprake is van hirsutisme i.c.m. irregulaire cyclus.

Voorheen normale cyclus en vervolgens meer dan 3 maanden geen menstruatie ook reden voor echo abdomen. Geen duidelijke richtlijnen.

Genetische afwijking:

• Xxxxxxx obesitas voor het 5-de levensjaar

• Positieve familie anamnese voor genetische oorzaak

• Hyperfagie m.n. ook ‘s nachts

• Grote schedelomtrek

• Dysmorfieën

• Mentale retardatie

• Kleine lengte en/of afwijkend genitaal

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 9

Bijlage 2

Format standaardbrief JGZ/huisarts/kinderarts

Huisarts Jeugdarts Kinderarts OKA-JGZ

Casemanager

, e-mail

...................

...................

...................

...................

...................

, e-mail

, e-mail

, e-mail

, e-mail

, tel

...................

...................

...................

...................

...................

...................

...................

...................

...................

...................

, tel

, tel

, tel

...................

...................

, tel

Betrokken instanties

ie	...................
ie	...................
ie	...................
......................

Naam instant Naam instant Naam instant Naam school

, persoon

, persoon

, persoon

e-mail e-mail e-mail

...................

...................

, tel

...................

...................

, tel

...................

...................

, tel

...................

...................

Geachte collega,

...................

Wij zagen

sterk / extreem).

op de obesitas poli in verband met

obesitas (licht / matig/

Anamnese: (gericht op risicofactoren en co-morbiditeit.)

.................. ,

OSAS: slaapapneus .

snurken

................... ,

...................

...................

PCOS: buikklachten , menstruatie beloop, beharing

Familie anamnese

...................

In de anamnese is

...................

...................

, moeder heeft gehad, afkomst kind

sprake van een positieve familieanamnese met DM type 2, diabetes en heeft zwangerschapsdiabetes

...................

...................

.

...................

Er komen geboortegewicht.

...................

...................

Sociale anamnese Er komen Toelichting:

hart en vaat ziektes voor. Er was

grote problemen naar voren.

sprake van een laag

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 10

Bijlage 2: Format standaardbrief JGZ/huisarts/kinderarts

Lichamelijk onderzoek

...................

Gewicht:

Lengte: ...................

...................

BMI:

...................

...................

...................

Buikomvang; Striae;

Acanthosis nigrans,

...................

Bloeddruk , gerelateerd aan lengte en leeftijd is

...................

Verder lichamelijk onderzoek

van hypertensie

Bloedonderzoek

...................

In het bloedonderzoek was er sprake van (weghalen wat niet van toepassing is) In het bloedonderzoek waren geen afwijkingen.

...................

DM type2 Hyperlipidaemie Hypothyreoidie ...................

...................

...................

Verhoging van leverenzymen In de urine microalbuminurie

...................

Er is sprake van Vit D tekort:

Beeldvormend onderzoek

...................

Echo: polycysteus ovariumsyndroom, lever:

Conclusie

...................

obesitas bij

...................

jarig kind

...................

...................

co-morbiditeit en

...................

risicofactoren. Hiermee verhoogd gezondheidsrisico.

...................

Over de sociale context maken wij ons zorgen.

...................

De casemanager zal zijn

Doel van de behandeling

...................

...................

Het doel van en zijn of haar ouders is

...................

Zij werden verwezen naar

Met vriendelijke groet,

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 11

Bijlage 3

Tabel BMI

Jongens					Meisjes
Leeftijd	Graad 1	Graad 2	Graad 3		Leeftijd	Graad 1	Graad 2	Graad 3
	obesitas	obesitas	obesitas			obesitas	obesitas	obesitas
2	20,1	22,5	23,6		2	19,8	21,9	23,4
3	19,6	21,2	22,2		3	19,4	21,5	23,2
4	19,3	20,7	21,7		4	19,2	21,6	23,5
5	19,3	20,6	21,7		5	19,2	22,0	24,2
6	19,8	21,0	22,2		6	19,7	22,8	25,5
7	20,6	21,7	23,2		7	20,5	24,0	27,4
8	21,6	23,0	24,9		8	21,6	25,6	29,8
9	22,8	24,6	27,0		9	22,8	27,2	32,3
10	24,0	26,4	29,5		10	24,1	28,8	34,6
11	25,1	28,3	32,2		11	25,4	30,3	36,5
12	26,0	30,2	34,8		12	26,7	31,6	38,0
13	26,8	31,8	36,9		13	27,8	32,6	38,9
14	27,6	32,9	38,4		14	28,6	33,3	39,4
15	28,3	33,7	39,1		15	29,1	33,9	39,7
16	28,9	34,2	39,5		16	29,4	34,3	39,9
17	29,4	34,6	39,8		17	29,7	34,7	39,9
18	30,0	35,0	40,0		18	30,0	35,0	40,0

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 12

Bijlage 4

Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd

BP Levels for Boys by Age and Height Percentile

Age, BP

SBP, mm Hg Percentile of Height

DBP, mm Hg Percentile of Height

y Percentile 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th

1		50th	80	81	83	85	87	88	89	34	35	36	37	38	39	39
		90th	94	95	97	99	100	102	103	49	50	51	52	53	53	54
		95th	98	99	101	103	104	106	106	54	54	55	56	57	58	58
		99th	105	106	108	110	112	113	114	61	62	63	64	65	66	66
2		50th	84	85	87	88	90	92	92	39	40	41	42	43	44	44
		90th	97	99	100	102	104	105	106	54	55	56	57	58	58	59
		95th	101	102	104	106	108	109	110	59	59	60	61	62	63	63
		99th	109	110	111	113	115	117	117	66	67	68	69	70	71	71
3		50th	86	87	89	91	93	94	95	44	44	45	46	47	48	48
		90th	100	101	103	105	107	108	109	59	59	60	61	62	63	63
		95th	104	105	107	109	110	112	113	63	63	64	65	66	67	67
		99th	111	112	114	116	118	119	120	71	71	72	73	74	75	75
4		50th	88	89	91	93	95	96	97	47	48	49	50	51	51	52
		90th	102	103	105	107	109	110	111	62	63	64	65	66	66	67
		95th	106	107	109	111	112	114	115	66	67	68	69	70	71	71
		99th	113	114	116	118	120	121	122	74	75	76	77	78	78	79
5		50th	90	91	93	95	96	98	98	50	51	52	53	54	55	55
		90th	104	105	106	108	110	111	112	65	66	67	68	69	69	70
		95th	108	109	110	112	114	115	116	69	70	71	72	73	74	74
		99th	115	116	118	120	121	123	123	77	78	79	80	81	81	82
6		50th	91	92	94	96	98	99	100	53	53	54	55	56	57	57
		90th	105	106	108	110	111	113	113	68	68	69	70	71	72	72
		95th	109	110	112	114	115	117	117	72	72	73	74	75	76	76
		99th	116	117	119	121	123	124	125	80	80	81	82	83	84	84
7		50th	92	94	95	97	99	100	101	55	55	56	57	58	59	59
		90th	106	107	109	111	113	114	115	70	70	71	72	73	74	74
		95th	110	111	113	115	117	118	119	47	74	75	76	77	78	78
		99th	117	118	120	122	124	125	126	82	82	83	84	85	86	86
8		50th	94	95	97	99	100	102	102	56	57	58	59	60	60	61
		90th	107	109	110	112	114	115	116	71	72	72	73	74	75	76
		95th	111	112	114	116	118	119	120	75	76	77	78	79	79	80
		99th	119	120	122	123	125	127	127	83	84	85	86	87	87	88
9		50th	95	96	98	100	102	103	104	57	58	59	60	61	61	62
		90th	109	110	112	114	115	117	118	72	73	74	75	76	76	77
		95th	113	114	116	118	119	121	121	76	77	78	79	80	81	81
		99th	000	000	000	125	127	128	129	84	85	86	87	88	88	89
10		50th	97	98	100	102	103	105	106	58	59	60	61	61	62	63
		90th	111	112	114	115	117	119	119	73	73	74	75	76	77	78
		95th	000	000	000	119	121	122	123	77	78	79	80	81	81	82
		99th	122	123	125	127	128	130	130	85	86	86	88	88	89	90
11		50th	99	100	102	104	105	107	107	59	59	60	61	62	63	63
		90th	113	114	115	117	119	120	121	74	74	75	76	77	78	78
		95th	117	118	119	121	123	124	125	78	78	79	80	81	82	82
		99th	124	125	127	129	130	132	132	86	86	87	88	89	90	90
12		50th	101	102	104	106	108	109	110	59	60	61	62	63	63	64
		90th	115	116	118	120	121	123	123	74	75	75	76	77	78	79
		95th	119	120	122	123	125	127	127	78	79	80	81	82	82	83
		99th	126	127	129	131	133	134	135	86	87	88	89	90	90	91
13		50th	104	105	106	108	110	111	112	60	60	61	62	63	64	64
		90th	117	118	120	122	124	125	126	75	75	76	77	78	79	79
		95th	121	122	124	126	128	129	130	79	79	80	81	82	83	83
		99th	128	130	131	133	135	136	137	87	87	88	89	90	91	91
14		50th	106	107	109	111	113	114	115	60	61	62	63	64	65	65
		90th	000	000	000	125	126	128	128	75	76	77	78	79	79	80
		95th	124	125	127	128	130	132	132	80	80	81	82	83	84	84
		99th	131	132	134	136	138	139	140	87	88	89	90	91	92	92
15		50th	109	110	112	113	115	117	117	61	62	63	64	65	66	66
		90th	122	124	125	127	129	130	131	76	77	78	79	80	80	81
		95th	126	127	129	131	133	134	135	81	81	82	83	84	85	85
		99th	134	135	136	138	140	142	142	88	89	90	91	92	93	93
16		50th	111	112	114	116	118	119	120	63	63	64	65	66	67	67
		90th	125	126	128	130	131	133	134	78	78	79	80	81	82	82
		95th	129	130	132	134	135	137	137	82	83	83	84	85	86	87
		99th	136	137	139	141	143	144	145	90	90	91	92	93	94	94
17		50th	114	115	116	118	120	121	122	65	66	66	67	68	69	70
		90th	127	128	130	132	134	135	136	80	80	81	82	83	84	84
		95th	131	132	134	136	138	139	140	84	85	86	87	87	88	89
		99th	139	140	141	143	145	146	147	92	93	93	94	95	96	97

The 90th percentile is 1.28 SD, the 95th percentile is 1.645 SD, and the 99th percentile is 2.326 SD over the mean. For research purposes, the SDs in Table B1 allow one to compute BP Z scores and percentiles for boys with height percentiles given in Table 3 (ie, the 5th, 10th, 25th, 50th, 75th, 90th, and 95th percentiles). These height percentiles must be converted to height Z scores given by: 5% =_ 1.645; 10% =_ 1.28; 25% =_ 0.68; 50% =_ 0; 75% =_ 0.68; 90% =_ 1.28; and 95% =_ 1.645, and then computed according to the methodology in steps 2 through 4 described in Appendix B. For children with height percentiles other than these, follow steps 1 through 4 as described in Appendix B.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 13

Bijlage 4 Tabel bloeddruk-lengte-leeftijd

BP Levels for Girls by Age and Height Percentile

Age, BP

SBP, mm Hg Percentile of Height

DBP, mm Hg Percentile of Height

y Percentile 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th 5th 10th 25th 50th 75th 90th 95th

1		50th	83	84	85	86	88	89	90	38	39	39	40	41	41	42
		90th	97	97	98	100	101	102	103	52	53	53	54	55	55	56
		95th	100	101	102	104	105	106	107	56	57	57	58	59	59	60
		99th	108	108	109	111	112	113	114	64	64	65	65	66	67	67
2		50th	85	85	87	88	89	91	91	43	44	44	45	46	46	47
		90th	98	99	100	101	103	104	105	57	58	58	59	60	61	61
		95th	102	103	104	105	107	108	109	61	62	62	63	64	65	65
		99th	109	110	111	112	114	115	116	69	69	70	70	71	72	72
3		50th	86	87	88	89	91	92	93	47	48	48	49	50	50	51
		90th	100	100	102	103	104	106	106	61	62	62	63	64	64	65
		95th	104	104	105	107	108	109	110	65	66	66	67	68	68	69
		99th	111	111	113	114	115	116	117	73	73	74	74	75	76	76
4		50th	88	88	90	91	92	94	94	50	50	51	52	52	53	54
		90th	101	102	103	104	106	107	108	64	64	65	66	67	67	68
		95th	105	106	107	108	110	111	112	68	68	69	70	71	71	72
		99th	112	113	114	115	117	118	119	76	76	76	77	78	79	79
5		50th	89	90	91	93	94	95	96	52	53	53	54	55	55	56
		90th	103	103	105	106	107	109	109	66	67	67	68	69	69	70
		95th	107	107	108	110	111	112	113	70	71	71	72	73	73	74
		99th	114	114	116	117	118	120	120	78	78	79	79	80	81	81
6		50th	91	92	93	94	96	97	98	54	54	55	56	56	57	58
		90th	104	105	106	108	109	110	111	68	68	69	70	70	71	72
		95th	108	109	110	111	113	114	115	72	72	73	74	74	75	76
		99th	000	000	000	119	120	121	122	80	80	80	81	82	83	83
7		50th	93	93	95	96	97	99	99	55	56	56	57	58	58	59
		90th	106	107	108	109	111	112	113	69	70	70	71	72	72	73
		95th	110	111	112	113	115	116	116	73	74	74	75	76	76	77
		99th	117	118	119	120	122	123	124	81	81	82	82	83	84	84
8		50th	95	95	96	98	99	100	101	57	57	57	58	59	60	60
		90th	108	109	110	111	113	114	114	71	71	71	72	73	74	74
		95th	112	112	114	115	116	118	118	75	75	75	76	77	78	78
		99th	119	120	121	122	123	125	125	82	82	83	83	84	85	86
9		50th	96	97	98	100	101	102	103	58	58	58	59	60	61	61
		90th	110	110	112	113	114	116	116	72	72	72	73	74	75	75
		95th	114	114	115	117	118	119	120	76	76	76	77	78	79	79
		99th	121	121	123	124	125	127	127	83	83	84	84	85	86	87
10		50th	98	99	100	102	103	104	105	59	59	59	60	61	62	62
		90th	112	112	114	115	116	118	118	73	73	73	74	75	76	76
		95th	116	116	117	119	120	121	122	77	77	77	78	79	80	80
		99th	123	123	125	126	127	129	129	84	84	85	86	86	87	88
11		50th	100	101	102	103	105	106	107	60	60	60	61	62	63	63
		90th	114	114	116	117	118	119	120	74	74	74	75	76	77	77
		95th	118	118	119	121	122	123	124	78	78	78	79	80	81	81
		99th	000	000	000	128	129	130	131	85	85	86	87	87	88	89
12		50th	102	103	104	105	107	108	109	61	61	61	62	63	64	64
		90th	116	116	117	119	120	121	122	75	75	75	76	77	78	78
		95th	119	120	121	123	124	125	126	79	79	79	80	81	82	82
		99th	127	127	128	130	131	132	133	86	86	87	88	88	89	90
13		50th	104	105	106	107	109	110	110	62	62	62	63	64	65	65
		90th	117	118	119	121	122	123	124	76	76	76	77	78	79	79
		95th	000	000	000	124	126	127	128	80	80	80	81	82	83	83
		99th	128	129	130	132	133	134	135	87	87	88	89	89	90	91
14		50th	106	106	107	109	110	111	112	63	63	63	64	65	66	66
		90th	119	120	121	122	124	125	125	77	77	77	78	79	80	80
		95th	123	123	125	126	127	129	129	81	81	81	82	83	84	84
		99th	130	131	132	133	135	136	136	88	88	89	90	90	91	92
15		50th	107	108	109	110	111	113	113	64	64	64	65	66	67	67
		90th	120	121	122	123	125	126	127	78	78	78	79	80	81	81
		95th	124	125	126	127	129	130	131	82	82	82	83	84	85	85
		99th	131	132	133	134	136	137	138	89	89	90	91	91	92	93
16		50th	108	108	110	111	112	114	114	64	64	65	66	66	67	68
		90th	000	000	000	124	126	127	128	78	78	79	80	81	81	82
		95th	125	126	127	128	130	131	132	82	82	83	84	85	85	86
		99th	132	133	134	135	137	138	139	90	90	90	91	92	93	93
17		50th	108	109	110	111	113	114	115	64	65	65	66	67	67	68
		90th	122	122	123	125	126	127	128	78	79	79	80	81	81	82
		95th	125	126	127	129	130	131	132	82	83	83	84	85	85	86
		99th	133	133	134	136	137	138	139	90	90	91	91	92	93	93

* The 90th percentile is 1.28 SD, the 95th percentile is 1.645 SD, and the 99th percentile is 2.326 SD over the mean. For research purposes, the SDs in Table B1 allow one to compute BP Z scores and percentiles for girls with height percentiles given in Table 4 (ie, the 5th, 10th, 25th, 50th, 75th, 90th, and 95th percentiles). These height percentiles must be converted to height Z scores given by: 5% =_ 1.645; 10% =_ 1.28; 25% =_ 0.68; 50% =_ 0; 75% =_ 0.68; 90% =_ 1.28; and 95% =_ 1.645 and then computed according to the methodology in steps 2 through 4 described in Appendix B. For children with height percentiles other than these, follow steps 1 through 4 as described in Appendix B.

Stedelijk verwijsschema jeugdarts / huisarts / kinderarts 14

COLOFON

Gemeente Amsterdam,

Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht

Vormgeving: DSGN.FRM Augustus 2015