CHECKLIST MAKERS

CHECKLIST MAKERS

DIT ZIJN DE 5 VERSCHILLENDE SOORTEN MAKERS

• individuele maker (uitgangspunt)

• meerdere makers en de verzamelaar (art. 5 Aw)

• opdrachtgever, (art. 6 Aw)

• werkgever (art. 7 Aw)

• rechtspersoon (art. 8 Aw)

DIT MOET JE WETEN OVER DE MAKER

• > De maker van een werk is de (natuurlijke) persoon die de crea- tieve arbeid heeft ingebracht en het creatieve brein was achter het werk.

• > Is er sprake van een opdracht, is er een rechtspersoon die de werken gaat publiceren of is er sprake van een arbeidsovereen- komst of stage- overeenkomst: maak dan goede afspraken over het auteursrecht.

• > Alleen de auteursrechthebbende heeft exploitatierechten.

CHECKLIST WERKEN

DIT MOET JE WETEN OVER WERKEN

• > Alleen als er sprake is van een werk, heb je ook auteursrecht.

• > Als iets een ‘eigen en oorspronkelijk karakter heeft’ en het ‘stempel van de maker’ draagt, is het een werk, ongeacht wat het precies is.

• > Het draait om creativiteit van de mens.

CHECKLIST GRENS VAN HET AUTEURSRECHT

DIT MOET JE WETEN OVER DE GRENS

• > Het auteursrecht vervalt 70 jaar na de dood van de maker.

• > Er kan geen auteursrecht rusten op stijlen, ideeën, feiten en techniek.

• > Er kan geen auteursrecht rusten op iets dat banaal en triviaal is.

CHECKLIST RECHTEN

1. Makers hebben exploitatierechten; en

2. persoonlijkheidsrechten, ook wel morele rechten genoemd.

DIT ZIJN DE 4 PERSOONLIJKHEDSRECHTEN (art. 25 Aw)

3. Recht op naamsvermelding waar dat redelijkerwijs mogelijk is.

4. Recht op verzet tegen openbaarmaking onder een andere naam, gewijzigde titel of andere auteursaanduiding.

5. Recht op verzet tegen wijzigingen en bewerkingen van het werk.

6. Recht op verzet tegen misvorming, verminking of andere nadelige aantasting van het werk.

DIT MOET JE WETEN OVER DE EXPLOITATIERECHTEN

• > De exploitatierechten zijn de rechten waarmee de rechthebbende geld mag verdienen.

• > Openbaar maken en verveelvoudigen zijn de exploitatierechten.

• > Uitgevers hebben een soort eigen auteursrecht voor de duur van 2 jaar.

• > Persoonlijkheidsrechten kunnen niet worden overgedragen.

CHECKLIST BEPERKINGEN

DIT MOET JE WETEN OVER CITAATRECHT

Voor een rechtsgeldig citaat moet aan 5 criteria worden voldaan:

• Je mag alleen citeren uit rechtmatig openbaar gemaakt werk.

• Je mag niet meer overnemen dan nodig voor het te bereiken doel en citaat moet maatschappelijk geoorloofd zijn.

• Je mag alleen citeren met als doel een aankondiging, polemiek, beoordeling, wetenschappelijke verhandeling of vergelijkbaar doel.

• Waar redelijkerwijs mogelijk moeten de naam van de maker en de bron waaruit geciteerd wordt vermeld worden.

• De persoonlijkheidsrechten van de maker moeten gerespecteerd worden.

DIT MOET JE WETEN OVER PARODIE/MEME

• Het moet grappig of kritisch zijn

• Het moet redelijkerwijs geoorloofd zijn:

o Geen concurrentiebedoelingen

o Geen verwarringsgevaar

o Geen reputatieschade voor de oorspronkelijke maker

• Er moet voldoende worden afgeweken van het origineel.

• De parodie niet kan woorden toegeschreven aan de oorspronkelijke maker.

• De parodie is gerelateerd aan het oorspronkelijke werk.

• De bron van het originele werk moet genoemd worden.

DIT MOET JE WETEN OVER PRIVÉKOPIE EN THUISKOPIE

• Je mag geen commercieel doel hebben.

• Je mag alleen voor jezelf kopiëren, namaken of downloaden en dus alleen in een kleine hoeveelheid.

• Downloaden mag alleen uit legale bron.

• Je mag het werk niet openbaar maken.

DIT MOET JE WETEN OVER INCIDENTELE VERWERKING

• Het werk moet van ondergeschikte betekenis zijn:

o de omvang van het gebruikte werk (kwantitatief); en

o de wijze van gebruik van het werk (kwalitatief).

DIT MOET JE WETEN OVER BEPERKINGEN

• > Voor het gebruik van een beperking heb je nooit toestemming nodig van de auteursrechthebbende.

• > Je hoeft meestal geen vergoedingen te betalen en anders zijn deze gestandaardiseerd.

• > Van beperkingen kun je gebruik maken zonder invloed van de maker/auteursrechthebbende.

CHECKLIST PRIVACY EN PORTRETRECHT

DIT MOET JE WETEN OVER DE AVG

• > Alle informatie waarmee je een persoon direct of indirect kunt identificeren is een persoonsgegeven.

• > Je mag persoonsgegevens alleen verwerken en publiceren wanneer je dat doet op basis van een geldige grondslag en met een gerechtvaardigd doel.

• > Hoe meer je als nieuwsmedium gezien kunt worden, hoe meer je over anderen mag delen.

DIT MOET JE WETEN OVER PORTRETRECHT

• > Mag je onder de AVG een portret niet publiceren, dan mag dat volgens het portretrecht ook niet

• > Mag je van de AVG wél publiceren, dan moet je voor het portret- recht nog de belangenafweging maken

• > Er is een verschil tussen portretten die in opdracht zijn gemaakt en die niet in opdracht zijn gemaakt

• > Geportretteerden mogen hun eigen portret niet zonder toestem- ming publiceren

CHECKLIST RECLAME

DIT MOET JE WETEN OVER VERGELIJKENDE RECLAME

• reclame mag niet misleidend zijn;

• goederen of diensten die vergeleken worden moeten in dezelfde behoefte voorzien;

• er moet op een objectieve en controleerbare wijze worden vergeleken, zoals op prijs;

• de adverteerder mag niet worden verward met de concurrent;

• de goede naam van de concurrent mag niet worden geschonden;

• er mag geen oneerlijk voordeel worden getrokken wanneer er vergeleken wordt met een bekend merk;

• producten of diensten mogen niet voorgesteld worden als imitatie of namaak.

DIT MOET JE WETEN OVER COMMERCIËLE COMMUNICATIE

• De commerciële communicatie moet als commerciële communicatie, zoals een advertentie of reclame, herkenbaar zijn. Het mag niet verhuld worden;

• De identiteit van de ondernemer van wie de advertentie afkomstig is moet in de communicatie vermeld worden;

• Als er voorwaarden aan verbonden zijn, moeten deze duidelijk vermeld worden; en

• Ongevraagde elektronische post, moet herkenbaar zijn als ongevraagde commerciële communicatie.

DIT MOET JE WETEN OVER RECLAME

• > Reclame moet herkenbaar zijn.

• > Reclame mag niet misleiden.

DIT MOET JE WETEN OVER MERKEN

• > Er is pas een merk en bescherming als het is ingeschreven.

• > Merken krijgen bescherming in het land waar ze zijn ingeschreven en voor de diensten en producten waarvoor het is ingeschreven.

• > Het merkenrecht is een verbodsrecht.

• > Een merk van een ander mag niet verwarrend gebruikt worden of ongerechtvaardigd voordeel trekken.

CHECKLIST VRIJHEID VAN MENINGSUITING

DIT MOET JE WETEN OVER DE VRIJHEID VAN MENINGSUITING:

• > Het is geen absoluut recht.

• > Portretrecht, recht op privéleven en recht op eer en goede naam kunnen het civielrechtelijk beperken.

• > Hoe feitelijker de uiting, hoe meer er gezegd mag worden.

• > Bij botsende grondrechten moet er een belangenafweging gemaakt worden.

• > Belediging, smaad en laster kunnen de vrijheid van meningsuiting strafrechtelijk beperken.

CHECKLIST RECHTMATIG GEBRUIK

DIT MOET JE WETEN OVER CONTENT ZONDER AUTEURSRECHT

• Feiten

• Losse woorden

• Titels

• Korte zinnen in gewoon Nederlands

• Wetten

DIT MOET JE WETEN OVER HERGEBRUIK OVERHEIDSINFORMATIE

Overheidsinformatie mag onder voorwaarden zonder toestemming worden hergebruikt:

• De content moet openbaar zijn gemaakt uit hoofde van de publiekrechtelijke taak.

• De openbare macht moet zelf de auteursrechthebbende zijn.

• Er mag geen voorbehoud gemaakt zijn.

DIT MOET JE WETEN OVER HERGEBRUIK OVERHEIDSINFORMATIE

Embedden mag, onder de volgende voorwaarden:

• De content moet al rechtmatig openbaar zijn.

• Embedden mag geen nieuw publiek bereiken.

• Voor het openbaar maken mag geen nieuwe techniek gebruikt worden.

DIT MOET JE WETEN OVER DE ‘LINKTAX’

Linken naar nieuwsberichten mag vanaf 2021 onder de volgende voorwaarden:

• Hyperlinks mogen gedeeld worden.

• Titels van nieuwsberichten, enkele woorden of korte inleidingen mogen gedeeld worden.

• De bijbehorende foto’s mogen niet gedeeld worden.

• Screenshots of foto’s van artikelen mogen niet gedeeld worden.

DIT MOET JE WETEN OVER HET OVERNEMEN VAN CONTENT

• > Neem alleen ongewijzigd over als er geen auteursrecht (meer) op content rust.

• > Deel op social media alleen met de deelknoppen.

• > Je mag linken en embedden naar legaal openbaar gemaakte content.

• > Korte stukken kunnen als citaat worden overgenomen.

• > Dat je ergens zelf aan meegewerkt hebt, of zelf op een foto staat, wil nog niet zeggen dat je die content mag overnemen.

VOORBEELDEN CONTENT CUREREN

• Social media-posts delen.

• Links delen op social media.

• Verwijzen naar content van anderen via lijstjes en overzichten.

• RSS-feeds herpubliceren.

• Content gedeeltelijk overnemen, bijvoorbeeld afbeeldingen, cijfers, feiten, citaten of argumenten.

• Reageren op content van anderen met commentaar, door het toe te lichten, het aan te vullen of je mening te geven.

• Content in een nieuw perspectief plaatsen.

• Content bewerken.

• Content samenvatten.

• Content vertalen en omzetten in je eigen woorden.

• Je laten inspireren en content omzetten in eigen werk.

DIT MOET JE WETEN OVER CONTENT CUREREN

• > Maak gebruik van de wettelijke beperkingen, zoals het citaat- recht en de parodie.

• > Gebruik links en embed content.

• > Laat je inspireren.

• > Voeg waarde toe.

CHECKLIST TOESTEMMING, LICENTIES EN OVERDRACHT

INHOUD AKTE VAN OVERDRACHT

• Wie overdraagt.

• Aan wie wordt overgedragen.

• Wat er wordt overgedragen.

• Uitsluiting aansprakelijkheid.

• Beperkte rechten op het werk en licenties.

• Per welke datum is overgedragen.

• Ondertekening van de akte.

INHOUD LICENTIE

• Gegevens licentiegever.

• Gegevens licentienemer.

• Is het een exclusieve licentie?

• Omschrijving van het werk.

• Duur van de licentie.

• Beperking van het gebied.

• Persoonlijkheidsrechten, zoals naamsvermelding.

• Of en hoe het werk bewerkt mag worden.

• Sublicenties en overdracht van de licentie.

• Datum en handtekeningen (vooral bij exclusieve licenties)

DIT MOET JE WETEN OVER TOESTEMMING, LICENTIES EN OVERDRACHT

• > Overdracht van auteursrecht kan alleen met een akte.

• > Een exclusieve licentie kan alleen met een akte.

• > Toestemming is verder vormvrij.

• > Rechtenvrij en afkoop van rechten bestaat niet.

• > Creative Commons is een internationaal gestandaardiseerd systeem voor licenties.

• > Via collectief beheersorganisaties (CBO’s) kunnen ook licenties worden afgenomen.

• > Blijf altijd goed de licenties lezen en maak duidelijke en gedetailleerde afspraken om misverstanden en schade te voorkomen.

Download een licentie op xxxxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxxx-xxxxxxxxxxxx

CHECKLIST PLATFORMEN EN AANSPRAKELIJKHEID

DIT MOET JE WETEN OVER PLATFORMEN EN HUN VOORWAARDEN

• > Platformen hebben altijd een licentie nodig om je content op te slaan en te vertonen.

• > Voorwaarden kunnen regelmatig wijzigen.

• > Platformen kunnen beperken welke content je mag uploaden.

• > Ze hebben vaak het recht jouw content te verwijderen, dus maak een back-up!

DIT MOET JE WETEN OVER SOCIAL MEDIA VOORWAARDEN

• > Social media hebben een licentie nodig voor het openbaar maken van de content en om bijvoorbeeld de deelfuncties mogelijk te maken.

• > Social media regelen in hun voorwaarden vaak dat ze bijna willekeurig content mogen verwijderen.

• > Content op social media is niet vogelvrij om door derden gebruikt te worden.

DIT MOET JE WETEN OVER HOSTINGAANSPRAKELIJKHEID

• > Hostingaansprakelijkheid geldt voor elke partij die content van derden toestaat.

• > De uploaders zijn eerst aansprakelijk voor de inbreuk en moeten er, indien mogelijk, als eerste op aangesproken worden.

• > Hostingproviders hoeven content niet te filteren.

• > Hostingproviders moeten content verwijderen zodra ze (behoren te) weten dat het onrechtmatig is.

• > Een notice and takedown-procedure zorgt ervoor dat een hostingprovider minder snel aansprakelijk is.

DIT MOET JE WETEN OVER PLATFORMAANSPRAKELIJKHEID

• > De regels treden pas in het voorjaar van 2021 in werking.

• > Er is geen sprake van een uploadfilter.

• > Platformen moeten hun best doen licenties af te spreken met makers.

• > De licenties moeten ook gelden voor de particuliere gebruiker zonder winstoogmerk.

• > Grote platformen hebben meer verantwoordelijkheden dan kleine.

• > De notice and takedown-procedure en de klachtenprocedure met geschilbeslechting worden essentieel.

CHECKLIST OPDRACHTEN EN SAMENWERKEN

DIT MOET JE WETEN OVER OPDRACHTEN

• > Opdrachtgevers worden niet automatisch auteursrechthebbenden.

• > Rechtspersonen worden vaak automatisch auteursrechthebbenden, tenzij vooraf maatregelen zijn getroffen.

• > Zorg voor een goede licentie.

• > Regel belangrijke zaken via algemene voorwaarden.

DIT MOET JE WETEN OVER SAMENWERKEN

• > Er is geen standaard wijze van samenwerken.

• > Denk vooruit en maak afspraken over auteursrecht.

• > Maak afspraken over aansprakelijkheid

CHECKLIST INBREUKEN

DIT MOET JE WETEN OVER AUTEURSRECHTSMOESJES

• > De meeste smoesjes werken niet en zorgen alleen voor frustratie.

• > Gebruik alleen argumenten die je ook kunt onderbouwen.

DIT MOET JE WETEN ALS JE INBREUK HEBT GEMAAKT

• > Neem een sommatiebrief altijd serieus.

• > Betaal niet blind.

• > Controleer de inbreuk.

• > Bepaal wat een redelijke vergoeding is.

• > Maak afspraken in een vaststellingsovereenkomst.

DIT MOET JE WETEN OVER CONTENT BESCHERMEN

• > Werp zo veel mogelijk drempels op.

• > Vermeld zo duidelijk mogelijk je naam bij het werk.

• > Bewaar bewijs van makerschap, zoals schetsen en concepten.

DIT MOET JE WETEN OVER RECHTEN HANDHAVEN

• > Maak gebruik van tools om inbreuken op te sporen.

• > Verzamel bewijs en maak screenshots.

• > Bepaal de vordering die je in wilt stellen.

• > Schrijf de inbreukmaker aan.

• > Stel deadlines.

Download de sommatiebrief op xxxxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxxx-xxxxxxx-xxxxxxxxxxxx