Contract

01.00 ALGEMEEN VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN.

01.01 ALGEMENE BEPALINGEN.

01.01.10 Werfgegevens en tussenkomende partijen

BB 2004/0121 AANPASSEN LASATELIER PTI Ninove – Xxxxxxxxxxx 000 – 0000 XXXXXX
Belangrijke tussenkomende partijen
Opdrachtgever (bouwheer)	PROVINCIEBESTUUR OOST-VLAANDEREN departement Logistiek – dienst Patrimonium Xxxxxxxxxxxxxxxxxx 0 – 0000 XXXX Kontaktpersoon : Xxxxxx Xxxxxxxxxxxxxx (SV) Xxxxxxxxxxxxxxxxxx 00-00 - 9000 gent T 09 267 79 83 – F 09 267 79 99 – gsm 0496 59 76 59 Kontaktpersoon ter plekke (PTI Ninove) : Xxxx XX XXXXXXXXXX T 054 31 78 59 - F 054 31 78 51 – GSM 0497 32 47 75
Xxxxxxxxx/architect & V&G-coordinator :	EGUS architecten cvba Xxxxxx Xx Xxxx – xxx@xxxx.xx Kon.Xxxxx Xxxxxxxxxxxxx 00 – 0000 Xxxx T 09 242 32 41 - F 09 242 32 49 – gsm 0486 13 56 41
Technieken electriciteit	AIKO architecten en ingenieurs - Xxxxxxxxx Xxxx Xxxxxxxxxxxxx 0 – 0000 Xxxxxxxx – T050 40 88 60 – F 050 40 88 65
Technieken San – hvac - lasafzuiging	AIKO architecten en ingenieurs - Xxxx Xxx Xxxxxx Stationsplein 6 – 0000 Xxxxxxxx – T050 40 88 60 – F 050 40 88 65

Algemene opmerkingen :

SAMENWERKENDE LOTEN & PERCELEN

Deze aanbesteding bestaat uit 2 loten:

LOT 1 - waarin 3 percelen : algemene werken, hvac en electriciteit & LOT 2 – lasafzuiging De startdatum en uitvoeringsperiode zijn voor alle loten en percelen gelijklopend.

Er dienen dus onderling goede afspraken gemaakt en gecoördineerd.

Voorafgaandelijk de start der werken wordt een eerste coordinatievergadering georganiseerd waarbij de planning van de werf wordt vastgelegd, met raming van de verwezenlijkingduur van de verschillende werken of uitvoeringsfasen die tegelijkertijd of na elkaar plaatsvinden;

FAZERING WERKEN : worden in 3 fazen uitgevoerd :

Faze1 : Aanpassing van de lockerruimte/sanitair/uitbreiding lasatelier + aanleg uitbreiding brandweg Faze2 : Aanpassing van het bestaande lasatelier

Faze3 : doorbreking en koppelen faze1&2 – zo kort mogelijke periode

GEBRUIK VAN DE SCHOOLLOKALEN

De uitvoering van de werken is van die omvang, dat ze niet enkel kunnen uitgevoerd worden in de vakantieperiode. De lessen dienen normaal te kunnen doorgaan, ook in de lasserij. In overleg met alle betrokken partijen, zal een korte(tot het minimum te beperken) periode afgesproken worden, waarin geen praktijklessen lassen gegeven worden en dienen tot het samenvoegen van bestaande en nieuwe lasruimte. Bovendien situeren de werken zich in de directe omgeving van circulatieruimtes. Er dient door alle partijen op gelet te worden dat de afscherming van deze circulatiezones optimaal gerealiseerd en in stand gehouden worden tijdens de volledige duur van de werken.

WERF/WERKZONE in bijlage V&Gplan : een werfplan met inplanting werfzones, kruisen van werfverkeer en leerlingenverkeer te vermijden (zie uurschema)

01.01.20. Preventiepolitiek.

Wanneer in dit algemeen V&G-plan de term 'aannemer' gebruikt wordt, dan wordt daarmee elke aannemer bedoeld, hij weze hoofd- of onderaannemer, algemene of nevenaannemer, rechtspersoon of natuurlijke persoon.

Dus elke werkgever die in het kader van de uitvoering van dit project personeel tewerkstelt. Bovendien worden ook de zelfstandigen bedoeld zonder enige uitzondering.

De hoofdaannemer zorgt voor het verwezenlijken en onderhouden van de algemene en gemeenschappelijke V&G- voorzieningen. Hij houdt bij zijn prijsbieding met de kosten daarvoor rekening. Sommige van die voorzieningen moeten tot het einde van alle werfactiviteiten in stand gehouden worden, zoals de EHBO-voorzieningen, de gemeenschappelijke toegangen en werfafsluitingen en alle andere die door de opdrachtgever nodig geacht worden.

De coördinator-verwezenlijking heeft de leiding over de coördinatie van de veiligheid en de gezondheid voor het geheel van de werkzaamheden. Overeenkomsten tussen verschillende ondernemingen i.v.m. veiligheid en gezondheid op de bouwplaats moeten eerst door de coördinator-verwezenlijking goedgekeurd worden.

Elke onderneming moet, vooraleer met de werken te starten, zijn risicoanalyse van de onderneming tijdens een geplande INTRODUCTIEVERGADERING met de coordinatorverwezenlijking bespreken.

De tussenkomende partijen verbinden zich ertoe aanwezig te zijn op de periodieke COÖRDINATIEVERGADERING V&G, gehouden door de coördinator-verwezenlijking.

Elke aannemer verbindt zich ertoe de werken die hem opgedragen zijn, in overeenstemming met alle wettelijke schikkingen op het vlak van arbeidsveiligheid en -hygiëne uit te voeren. Hij is bijgevolg tegenover de bouwheer volledig verantwoordelijk en aansprakelijk voor het naleven en doen naleven.

- van voornoemde wettelijke bepalingen (ARAB, Codex, AREI, Wet van 04/08196 betreffende het welzijn, KB's, Vlarem, CAO's, ) en

- van de bepalingen in dit algemeen Veiligheids- en Gezondheidsplan,

door xxxxxxx, zijn werknemers, zijn onderaannemers, zijn leveranciers en zijn bezoekers.

Deze verantwoordelijkheid zet zich uiteraard door op de onderaannemers, in welke graad ook. De aannemer moet de nodige instructies daartoe geven aan de voornoemde partijen, zoals dit trouwens wordt bepaald in de wet.

Elke onderneming verklaart dat de werknemers de nodige opleiding /beroepservaring en lichamelijke geschiktheid bezitten om de hen opgelegde taken (incl. verantwoordelijken in veiligheidsfunctie) uit te voeren en het bijhorend materieel te gebruiken en te bedienen op volstrekt veilige wijze. Op de vraag van de coördinator-verwezenlijking legt zij de nodige stukken voor.

Elke onderneming aan wie een werk wordt toegewezen is verplicht een veiligheidsverantwoordelijke aan te duiden die gedurende de werkzaamheden op de bouwplaats aanwezig is.

Elke onderneming dient mee te bouwen aan de veiligheid op de bouwplaats. Indien men bepaalde inbreuken vaststelt, dan is men ertoe gehouden om, ten eerste onmiddellijk de nodige maatregelen te treffen zodat de veiligheid van de werknemers niet in het gedrang komt en ten tweede onmiddellijk de coördinator-verwezenlijking of de werfverantwoordelijke op de hoogte te stellen van deze inbreuk

Tevens zijn de aannemers er voor verantwoordelijk dat hun werkzaamheden geen risico's meebrengen voor de andere werfdeelnemers evenals voor derden en moeten zij actief meewerken aan de V&G-coördinatie op de werf. Zij dienen zonder uitstel gevolg te geven aan de opmerkingen inzake V&G, geuit door de opdrachtgever of door de V&G-coördinator. In geen geval zal het stoppen van de werken om veiligheids- of gezondheidsredenen bijkomende kosten voor de opdrachtgever, verlenging. van de termijn of verstoring van de planning met zich mogen brengen.

Voor elke door een aannemer tewerkgestelde werknemer die een veiligheids- of risicofunctie waarneemt, moet op vraag van de opdrachtgever een geldig medisch attest kunnen voorgelegd worden.

De personeelsleden van de aannemers mogen slechts aangetroffen worden op de voor hen voorziene werkplaatsen.

Elke onderneming voorziet in het houden van taakgebonden opleidingen op de bouwplaats, met al haar personeel, waarbij specifieke veiligheidsonderwerpen worden besproken, en dit minstens één maal per maand. Zij overhandigt een kopie van het verslag en de aanwezigheidslijst aan de coördinator-verwezenlijking

De taal van het dossier en van de omgang op de werf is het Nederlands.

Aannemers die anderstalige werknemers tewerkstellen, moeten zelf instaan voor het vertalen van de van kracht zijnde V&G- bepalingen naar en voor het informeren, opleiden en instrueren van die werknemers in hun moedertaal of in een taal die zij voldoende machtig zijn. Een dergelijke vertaling moet niet alleen op papier, maar ook mondeling, terstond en ter plaatse mogelijk zijn.

01.02 DOCUMENTEN

1. CENTRAAL V&G DOSSIER

Er wordt een V&G-dossier samengesteld en bijgehouden door de V&G-coördinator. Dit dossier moet te allen tijde kunnen ingekeken worden door de aan de werf deelnemende partijen, de interne preventieadviseurs van de op de werf aanwezige ondernemingen, de technische en de medische inspectie, de vertegenwoordigers van het NAVB.

Deze V&G-map bevat volgende documenten:

A. Het eigenlijke V&G-coördinatiedagboek

1. Namen en adressen van tussenkomende partijen, planning

1.1. Overzichtstabel tussenkomende partijen: opdrachtgever, bouwdirecties, coördinatoren V&G, ....

1.2. Overzichtstabel tussenkomende partijen, oa: onderaannemers, zelfstandigen, ..

1.3. Planning

1.4. Meldingen aannemers

2. Fase Verwezenlijking

2.1. Verslagen coördinator V&G fase verwezenlijking

2.1.1. Verslagen werfbezoeken V&G

2.1.2. Verslagen van de vergaderingen V&G (oe kb art 37)

2.2. Xxxxxxx, faxen, documenten tussenkomende partijen

2.3. Documenten externe diensten

2.4. Relevante plannen bouwproject, omgeving, werfinrichting en signalisatie (doorgangen, toegangen en nooduitgangen)

2.5. PV overdracht aan de opdrachtgever van de geactualiseerde V&G coördinatie documenten door de coördinator V&G einde fase verwezenlijking (kb art 22, 7°)

3. Ongevallen

3.1. Overzichtstabel ongevallen

3.2. Aangiftes ongevallen (kopij arbeidsongevalsaangiften, verplichtte bezorgen door elke aannemer)

4. Fase Ontwerp

4.1. Verslagen coördinator V&G fase project ivm overlegvergaderingen

4.2. Xxxxxxx, faxen, documenten tussenkomende partijen

4.3. PV einde projectfase en overdracht van de V&G coördinatie documenten door de coördinator V&G fase project aan de opdrachtgever (kb art 11, 6°)

B. Andere documenten

a. het algemeen V&G-coördinatieplan en de bijlagen ervan;

b. de specifieke risico-analyses per aannemer;

c. de bezoekrapporten van inspectiediensten en NAVB; cfr pt 2.3.

d. de bezoekrapporten van de preventieadviseurs en arbeidsgeneesheren van de ondernemingen die op de werf werkzaam zijn; cfr pt 2.2.

e. de keuringsverslagen door erkende organismen (hefwerktuigen, elektriciteit, );

f. de lijst van gevaarlijke producten, hun hoeveelheden en V-steekkaarten cfr pt 2.4.( actie alle aannemers);

x. xxxxxxxxxxxxxxx aan de arbeidsinspectie en aan het NAVR;

x. xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx door de respectieve preventieadviseurs of door de V&G-coördinator opgesteld;

i. toolboxverslagen of andere rapporten van veiligheidsinfo aan de werknemers van elke aannemer en onderaannemer betreffende dit bouwproject;

j. voor het geval ze in toepassing gebracht worden:

• vuurvergunningen;

• de op de werf geldende V&G-consignebladen;

• door betrokkenen ondertekende consignebladen.

De inhoud van deze map moet regelmatig bijgehouden worden, d.w.z. periodieke verslagen stelselmatig bijgevoegd en andere documenten aangevuld of bijgewerkt naargelang de vooruitgang en evolutie van de werf. Aannemers moeten de documenten, of kopieën ervan, die hun werkzaamheden en installaties aanbelangen, spontaan en tijdig aan de V&G-coördinator overhandigen om deze laatste toe te laten het centraal V&G-dossier behoorlijk te beheren.

2. SPECIFIEKE RISICO-ANALYSES

Elke aannemer of onderaannemer stelt de nodige specifieke risico-analyse op die rechtstreeks slaan op de uit te voeren werkzaamheden, zoals voorgeschreven in de wet. Een specifiek specifieke risico-analyse wordt opgesteld in schemavorm (vijf-kolommenblad) volgens de principes van het model in bijlage "Opstellen van een specifieke Risico analyse voor de uitvoering van werken". Hierbij mag niet vergeten worden de gevaarlijke producten te vermelden, met aanduiding van de gepaste beschermingsmiddelen en hygiënische maatregelen.

De veiligheidssteekkaarten van deze producten moeten bij de risico-analyse worden gevoegd.

De risico-analyses worden voor nazicht aan de V&G-coördinator overgemaakt alvorens het bewuste werk aanvangt, zodat hij hun doeltreffendheid kan beoordelen en aan de hand ervan kan nagaan of het werk van de ene aannemer risico's inhoudt voor de andere.

3. ANDERE DOCUMENTEN

Interne werfreglementen, opgesteld door de aannemers, moeten aansluiten bij wat in het bijzonder bestek en in dit algemeen V&G-coördinatieplan is voorgeschreven en mogen dus geen ermee strijdige vermeldingen bevatten. Bovendien is het onontbeerlijk om aan de onderaannemers de veiligheidsregels uit dit algemeen V&G-plan schriftelijk door te geven. Op vraag van de opdrachtgever of van de V&Gcotirdinator moet elke werkgever het bewijs leveren dat zijn werknemers en die van zijn onderaannemers behoorlijk en tijdig voorgelicht werden nopens de inhoud van dit algemeen V&G-coördinatieplan en de specifieke risico-analyses die hen aanbelangen. De manier en de grondigheid van voorlichten van de werknemers en van de onderaannemers inzake het te voeren V&G-beleid, moeten door de aannemer worden beschreven in zijn specifieke risico-analyse waarbij die risico's aan bod komen.

3.1. Het Postinterventiedossier (PID)

Dit document wordt opgesteld door de V&G-coördinator. Het moet, zoals beschreven in artikel 36 van het KB van 25 10 2001 aangaande de Tijdelijke of Mobiele Bouwplaatsen, onder andere volgende zaken bevatten:

- informatie voor de uitvoerders van te voorziene latere werkzaamheden (herstelling, vervanging, ontmanteling)

- verantwoording van de keuzen van uitvoeringsmethoden, technieken, materialen en architecturale elementen.

De aannemers dienen dan ook aan de V&G-coördinator alle informatie te verschaffen die nodig en/of nuttig kan zijn in het kader van deze wettelijke verplichting. Zo bijvoorbeeld dienen de productfiches bezorgd te worden van alle aangewende producten (gevaarlijk of niet), de as-built plannen, gegevens over stabiliteit of zwakke punten die tijdens de werken vastgesteld werden of gewijzigd werden, gegevens over onderhoud, verwijdering of behandeling van de in het kader van dit project uitgevoerde werken. Alle informatie die de V&Gcoördinator nodig acht moet door de aannemer bezorgd worden in het Nederlands.

Samenstelling PID dossier (specifiek opdrachtgever Provincie Oost-Vlaanderen) : Zie bijlage

3.2. Aanbestedingsdocumenten te bezorgen door de aannemers:

Zoals beschreven in artikel 30 van het voornoemde KB van 25.01.2001, moeten de kandidaat-aannemers bij hun offerte volgende documenten voegen

1. een beschrijving van de wijze waarop zij bij het uitvoeren van het werk rekening zullen houden met dit V&G-plan

2. een afzonderlijke verantwoordende prijsberekening inzake de preventiemaatregelen en -middelen – Iet wel,

dit is geen aparte post in de meetstaat - deze som moet begrepen zijn in de eenheidsprijzen per post.

3.3. Intern werkreglement vr contractors (specifiek opdrachtgever Provincie Oost-Vlaanderen) : Zie bijlage

01.03 PROCEDURES

Elke onderneming zal de procedures inzake EHBO en arbeidsongevallen, opgesteld door de coördinator-verwezenlijking, respecteren.

Van elke arbeidsongeval, incident of schadegeval moet de dag van het voorval een melding worden gemaakt. Voor arbeidsongevallen moet daarenboven een arbeidsongevallenrelaas aan de coördinator-verwezenlijking overhandigd worden. Voor de aangifte van arbeidsongevallen, incidenten en schadegevallen kan de onderneming een beroep doen op de model invulfiches die hem ter beschikking zijn gesteld door de coördinator-verwezenlijking. De reglementering betreffende de aangifte van ernstige en dodelijke gevallen aan de Arbeidsinspectie dient door elke onderneming strikt te worden gevolgd.

Elke onderneming rust zijn lokalen uit met de wettelijke voorzieningen inzake brandblussers en EHBO materiaal. Op de bouwplaats is ten minste één EHBO hulpverlener permanent aanwezig.

Elke onderneming moet over voldoende, aangepaste en conforme brandbestrijdingsmiddelen beschikken, voorzien van een zichtbaar en duidelijk keuringsbewijs. Voor sommige werken is, in afspraak met de coördinator-verwezenlijking, een vuurvergunning verplicht. Voor het aanvragen van deze vuurvergunning kan de onderneming gebruik maken van de model invulfiche van het NVBB, waarvan de coördinator-verwezenlijking enkele ter beschikking heeft gesteld van elke onderneming op de bouwplaats.

De coördinator-verwezenlijking stelt bij grotere werven een brand-evacuatieprocedure op.

01.03.10 NOODOPROEPNUMMERS

	Tel 100 / gsm 112 Medische spoeddienst	Vermeld : • referentiepunt en straatnaam • de aard van verwonding • of het slachtoffer ademt • of het slachtoffer hartslag heeft • de naam van Uw firma en Uw eigen naam Bij levensgevaar mgeteen via de 100 bijstand vragen van de MUG (medische urgentie groep)
	Ziekenhuizen met urgentiedienst 24/24u O. Lieve Vrouw zieken-huis – MC ninove Xxxxxxxxxxxx 0 0000 Xxxxxx tel.: 00 00 00 00	Maximaal beroep doen op de dienst 100 voor vervoer van een gekwetste, gezien risico van shock tijdens vervoer !!
	Huisartsen Cfr. dienst 100 of urgentiedienst 24/24u	Cfr. urgentiedienst 24/24u
	Antigifcentrum 070/245.245 militair Hospitaal Neder-over-Heemheek	Wacht niet op ziekteverschijnselen vooraleer te bellen. Geen melk toedienen, melk is geen tegengif Niet laten braken! Meestal is braken niet aangewezen, bel eerst Spoel overvloedig met water na spatten van een schadelijke stof in de ogen of op de huid Verlucht de ruimte goed als er imiterend of giftig gas vrijgekomen is.
	Brandweer Tel 100 / gsm -112 Xxxxxx Xx Xxxxxxxx 0 0000 Xxxxxx tel: 000 00 00 00	Vermeld • de plaats van de brand en punt en straatnaam waar de brandweer wordt opgewacht • de aard van de brand (gas, vloeistof, vaste stoffen, …) • de omvang, de beschikbaarheid van bluswater • de aanwezigheid van gewonden • de aanwezigheid van EHBO
	Politiediensten	tel urgentie: 101
	101 (algemeen nummer)	politie Ninove : Xxxxxxxxxxxxx 00
		tel: 054/31 32 32

01.03.20. PROCEDURE BIJ EEN ERNSTIG ARBEIDSONGEVAL

1. Vóór elk ander ingrijpen : het eventueel nog bestaand gevaar uitschakelen (bv. voorwerpen die dreigen te vallen wegnemen, elektrische stroom afsluiten,...)

2. Alarm aan interne hulpdiensten en werfleiding.

3. Xxxx verlenen aan het slachtoffer.

4. Oproepen van de externe hulpdiensten.

Dit laatste wordt in principe beslist door de hulpverlener en/of de werfdirectie en gebeurt bij voorkeur door één centraal persoon.

INHOUD VAN DE BOODSCHAP :

- naam van de oproeper

- identificatie van de werf

- precieze plaats van het ongeval en het nummer van de werftoegang en de naam van de straat waar het hulpvoertuig verwacht wordt

- aantal gekwetsten + aard verwondingen

Bij de werftoegang moet een persoon geposteerd worden die de hulpdienst opvangt, de nodige inlichtingen verschaft en begeleidt naar de plaats van het ongeval.

5. Verwittigen

- de familie van de gekwetste bij opname in het hospitaal of bij overlijden

- de interne preventieadviseur van de hoofdaannemer

- de betrokken aannemer en zijn intern preventieadviseur

- de bouwheer en de V&G-coördinator.

- arbeidsinspectie

* onmiddellijk indien het slachtoffer dood is of >25% blijvend gehandicapt

* binnen de 2 dagen indien een ongeschiktheid van meer dan een maand of een lichte permanente handicap verwacht wordt

* na elk ongeval waarbij een persoon een elektrische schok onderging

* de Dienst Elektrische Energie van het Ministerie van Ekonomische Zaken na elk ongeval "met elektriciteit" waarbij gekwetsten vielen.

6. Ongevalsonderzoek naar de omstandigheden door de interne preventieadviseur van de betrokken onderneming + geschreven rapport (kopie aan de V&G-coördinator).

7. Maatregelen nemen om herhaling van elk gelijkaardig ongeval te voorkomen.

8. Documenten:

* ongevalsaangifte

* ongevalsinstructieblad (bijlage I.b) na samenspraak tussen werfbediende, intern peventieadviseur en coördinator V&G

* kopieën klasseren in de veiligheidsmap op de wed (zie hoofdstuk 2).

9. Bij werkhervatting

- werkhervatting niet toelaten zonder genezingsattest

- verwittigen intern preventieadviseur indien de afwezigheid meer dan 1 week bedroeg

- steeds de V&G-coördinator op de hoogte brengen

- eventueel medisch onderzoek door de arbeidsgeneesheer (art. 131 ARAB).

01.03.30 ONGEVALINSTRUCTIEBLAD (werf)

1. WAT DOEN BIJ EEN ONGEVAL?

** alle verder gevaar voorkomen en paniek vermijden

** verzorgen van de gekwetste

** ruzies en onrust bij de andere werknemers voorkomen

** onderzoek naar de omstandigheden

** zie verder ongevalsprocedureblad (bijlage lli.a)

2. FORMALITEITEN EN GEGEVENS?

* naam slachtoffer: ........................................................................................................................

* dag, datum en uur van het ongeval: ...........................................................................................

* werd de draagberrie gebruikt ? “ja" “nee"

* wie verleende de eerste hulp ? (naam): ......................................................................................

* plaats van de verwonding (hoofd, arm, inwendig,):" ....................................................................

* vervoer naar hospitaal ? “ja” "nee” zo ja :

o met ziekenwagen

o met eigen voertuig uur van vertrek: ..........................................................

* andere verzorging:

- gekwetste gaat alleen naar ziekenhuis

- gekwetste gaat naar huisdokter

- verzorging alleen op de werf

* dag, datum en uur van eventueel verwittigen:

- familie van de gekwetste:

- intern preventieadviseur:

- de V&G-coördinator:

- technische inspectie:

* formulieren mee te geven met de gekwetste (te laten invullen door geneesheer):

- medisch attest

- genezingsattest

* de werknemer moet ook zijn ziekenkas op de hoogte brengen

* datum werkhervatting : .............................................................

(verwittigen intern preventieadviseur indien de afwezigheid meer dan een week bedroeg).

01.03.40. ONGEVALLENINLICHTINGENBLAD

Datum: ......................................................

Aannemer: ................................................

BETREFT: ALLE arbeidsongevallen overkomen aan de werknemers van de hoofdaannemer en zijn onderaannemers, leveranciers en bezoekers op de bouwwerf Hogeschool Gent - burelen voor SOVOREG op de campus Mercator Xxxxxxxxxxxxxxxx 00 te 0000 Xxxx.

De ondergetekende ...........................................................................................

verklaart dat tijdens de periode van ........................... tot ..................................

1. Geen enkel arbeidsongeval gebeurde in het kader van de uitvoering van zijn contract.

2. Volgende arbeidsongevallen zich voordeden

Datum Naam gekwetste Werkgever Afwezigheid Van tot

Een kopie van elke ongevalsaangifte wordt hierbij gevoegd.

Handtekening

DIT INLICHTINGENBLAD DIENT TERUGBEZORGD AAN DE

V&G-COORDINATOR TEN LAATSTE OP: 10e van volgende maand

01.04. WERFINRICHTING.

1. Inplanting en inrichting van de lokalen

De werflokalen moeten vanaf de openbare weg toegankelijk zijn zonder nood aan beschermingsmiddelen, die voor het verder betreden van de werf wel noodzakelijk zijn. Een gepaste afbakening moet deze zone omgeven en de nodige pictogrammen dienen aangebracht om te wijzen op de noodzaak aan individuele bescherming op de eigenlijke werf.

De grens van de werf dient duidelijk aangeduid te worden en aan elke mogelijke toegang vanaf de openbare weg moet de nodige signalisatie aanwezig zijn (toegangsverbod voor derden, helm en veiligheidsschoeisel verplicht,...). De elektrische installaties van de werflokalen moeten conform aan het Algemeen Reglement op de

Elektrische Installaties (AREI) uitgevoerd en onderhouden worden.

De lokalen moeten worden uitgerust met voldoende en aangepaste brandbestrijdingsmiddelen.

Elke onderneming is verplicht voor haar werknemers de wettelijk voorziene gezondheidsinrichtingen ter beschikking te stellen (C.A.O. van 5/1/84-K.B. van 1/5/84A.R.A.B. art 76 e.v.) en deze dagelijks te onderhouden. Maaltijden mogen enkel in de daartoe voorziene inrichtingen worden gebruikt.

Het gebruik van de installatie van de algemene aannemer is in principe verboden voor derden tenzij onderling schriftelijk overeengekomen.

Het opstellen van weefburelen, refters, kleedkamers, sanitaire installaties, opslagplaatsen, mag enkel conform het inplantingsplan en in overleg met de coördinator-verwezenlijking.

WERFINSTALLATIEPLANS

De hoofdaannemer stelt een werfinstallatieplan en een signalisatieplan op, die opgenomen worden in het dossier V&G op de bouwplaats. Het vermeld tenminste volgende gegevens :

- Toegangen, wegen, rijrichting en parkings,

- Inplanting hijstoestellen en draaicirkel,

- Ligging nutsleidingen (HS,LS,water, gas,…)

- werfbureel

- opslagzones voor gevaarlijke producten en andere bouwmaterialen,

- plaats van de blusmiddelen op het werfterrein

- opstelling van elektriciteitskasten, stroomgroep, LS-aansluiting

- personeelslokalen (kleedruimten, sanitair, EHBO, ...) en opslaglokalen voor materieel en materiaal.

- de geïnstalleerde vermogens en de afschakelmogelijkheden (hoofd- en tussenschakelaars).

2. Opslag van gevaarlijke producten.

In de eerste plaats moet men er zeker van zijn dat er voor dezelfde toepassing geen minder gevaarlijke producten met evenwaardige eigenschappen bestaan.

Melden

Het gebruik van gevaarlijke producten op het werfterrein, onder welke vorm of in welke hoeveelheid dan ook, dient gesignaleerd aan :

- de V&G-coördinator

- aan de andere aannemers die tegelijkertijd op het terrein actief zijn.

- vermeld in de specifieke risico analyse, met bijvoeging van de V&G-steekkaart met alle nuttige gegevens (naam product, naam fabrikant, fysieke en chemische eigenschappen, risico's, aangewezen preventie).

Opslag

De opslagplaatsen van ontvlambare en/of toxische producten en materialen, van welke aard ook, moeten zorgvuldig gekozen en duidelijk van reglementaire signalisatie voorzien worden. Dit wil zeggen, zo ver mogelijk van de arbeidsplaatsen en dit vooral bij de uitvoering van werkzaamheden die een zeker brandrisico inhouden (laswerken,... ).

Alleen de voor het werk van de dag benodigde hoeveelheden gevaarlijke producten mogen binnengebracht worden.

De opslagplaatsen van gevaarlijke producten dienen uitgerust te zijn van de gepaste brandbestrijdingsmiddelen, voorzien van de nodige grote verluchtingsopeningen onderaan en bovenaan en zowel binnen als buiten (op de toegangen) voorzien te worden van de reglementaire veiligheids-en gezondheidssignalering (gebod, verbod, gevaar)!!

Bij een interventie van de brandweer dienen de opslagplaats van de bovenvermelde producten en hun hoeveelheid dadelijk en spontaan meegedeeld. Mede om deze reden is een correct plan van de wertinstallatie onontbeerlijk.

3. Opslag van materiaal

De hoofdaannemer en de onderaannemers zullen samen de zones vastleggen waar materialen zullen opgeslagen worden. De voorraden zullen op een stabiele manier gestapeld worden en duidelijk gescheiden naar hun aard. Het handhaven van deze orde geldt voor iedereen. De afstand tussen de voorraden moet een gemakkelijke doorgang toelaten.

Dit alles moet in overleg met de opdrachtgever gebeuren.

4. Toegang tot de werf

Van bij het begin van de werf zal deze, inclusief de opslagplaats, behoorlijk afgesloten worden, met omheining buiten, om elke toegang van buitenaf onmogelijk te maken voor derden. Opschriften met uitdrukkelijk toegangsverbod worden waar nodig aangebracht. De werknemers (ook deze van onderaannemers) dienen uitdrukkelijke richtlijnen te ontvangen inzake de toegangsmodaliteiten tot de werfzone.

Tijdens de werkuren dient de hoofdaannemer of zijn afgevaardigde steeds toe te zien op het respecteren van het toegangsverbod tot de werf door derden en op het dichtzetten van de werfafsluiting bij het einde van de dagtaak. Indien bijvoorbeeld gelijkvloers een buitenraam weggebroken wordt, dan zorgt de hoofdaannemer dat de raamopening ontoegankelijk wordt voor derden.

Indien de omgeving gebruikt wordt als werfterrein, dan moet deze volledig omheind worden met een degelijke werfafsluiting (minstens type herashekkens van 1,80 m hoog).

5. Elektrische installaties

Het geheel van de elektrische werfinstallaties moet voldoen aan de eisen vervat in het AREI.

Het veiligheidsdossier van de werf dient ook de keuringsattesten van de elektrische installatie, of kopieën ervan, te bevatten. Elk defect moet onmiddellijk aan de coördinator-verwezenlijking gemeld worden.

Elektrische verlengkabels die op de grond liggen, zullen gegroepeerd worden om het struikelgevaar te verminderen en beschermd worden tegen beschadiging. Elk werk aan de elektrische installatie zal uitgevoerd worden door een bekwaam persoon, die zal werken volgens de regels van goed vakmanschap.

Verdeelborden moeten steeds gesloten blijven .Het aansluiten kan enkel met aangepaste stekkers. Alle verbindingen (stekker/stopcontact) moeten geschikt zijn voor het gebruik in vochtige omstandigheden, minimum IP44.

Elke onderneming staat zelf in voor de verlichting van haar werkposten. Deze verlichting moet uitgevoerd worden volgens de geldende wetgeving. De coördinator-verwezenlijking organiseert de algemene verlichting en eventuele noodverlichting.

Elektrische werktuigen

Men onderscheidt 2 soorten:

- enerzijds deze met dubbele isolatie (met dubbel o op het kenplaatje), waarvoor geen aarding nodig is en die bij voorkeur worden gebruik

- anderzijds diegene die steeds met de aarde moeten verbonden zijn (vb mbv beschermingsgeleider)

5a Veilig gebruik van soepele elektrische werfkabels

Verwijzing naar het Algemeen Reglement op de Elektrische Installaties "AREI"

Art. 95. Elektrische buiteninstallaties en werfinstallaties Pt 04. Elektrische snoeren

De elektrische snoeren bezitten een vergrote mechanische weerstand en een bijkomende isolatie en zijn geklasseerd bij besluit, door de Ministers die respectievelijk Energie, Mijnen en Arbeidsveiligheid onder hun bevoegdheid hebben en dit ieder voor wat hen betreft, als hebbende een veiligheid tegen elektrische schokken, gelijkwaardig aan deze van de toestellen van klasse II.

Enkel soepele elektrische kabels, zonder defecten, van het industriële type zijn toegelaten op de werf (Algemeen Reglement op de Elektrisch installaties "AREI" art 95.04); oa geharmoniseerde kabels H07 RN-F volgens NBN C32-131 (met polychloropreen buitenmantel) zoals het type CTBM-N of evenwaardig, met uitsluiting van het type VTMB ( met PVC buitenmantel) dewelke geenszins weerstaat aan de ruwe werfomstandigheden, oa hoger risico voor beschadiging (mechanische, door hitte, ..), door vochtig milieu.

Bij voorkeur minimum sectie 2,5mm2, voorzien van slagvaste en spatwaterdichte stekkers met kabelaansluiting volgens code van goede praktijk, oa isolatie buitenmantel elektrische kabel en continuïteit van de geel-zwarte aardingsdraad te respecteren. Professionele herstelling van beschadigde mantel, oa mbv een krimpmof met uitsluiting van gebruik van tapeplakband.

Kabeltype H07-RN-F II EEG-type aanduiding voor LS leidingen

Aanduiding van het type	H:	geharmoniseerde leidingtype
Nominale spanning Uo / U	07:	450 / 750 V
Isolatiemateriaal	R:	natuur- of kunstrubber
Mantelbekleding	N:	polychloropreen of gelijkwaardig
Bijzondere kern	F:	kern voor buigzame leiding

Kabelhaspels dienen minstens IP 44 (bestand tegen opspattend water) te zijn en bij voorkeur dubbel geïsoleerd (dubbel o). Zij zijn voorzien van de hoger vermelde soepele elektrische kabels, zonder defecten, van het industriële type en met minstens geleiders 2 x 2,5mm2 + 2,5mm2

Verdeelstekkerdozen dienen van het industrieel type te zijn, minimum IP 44-7(bestand tegen opspattend water en hogere breukweerstand). “Domino"- stekkers en tafelcontactdozen van het huishoudelijke type zijn verboden.

5b Werken aan elektrische installaties

Werken aan elektrische L.S.-installaties kan enkel nadat de installaties buiten spanning geplaatst is en dat deze werken op een degelijke manier gesignaleerd worden. Dit kan o.a. door waarschuwings-, verbods- en inlichtingsborden op strategische plaatsen aan te brengen.

Alleen bekwame en gekwalificeerde elektriciens mogen werkzaamheden uitvoeren onder laagspanning (LS) of in de nabijheid van onder laagspanning (LS) staande delen.

Werken aan H.S.-installaties mag enkel wanneer deze installaties buiten spanning gesteld zijn en door minstens 2 personen (gewaarschuwd BA4 en/of bevoegd personeel BA5 - art 47 AREI).

Werken buiten spanning

De elektrische L.S.-installaties worden verondersteld buiten spanning te zijn, wanneer:

alle actieve delen waaraan gewerkt wordt spanningsloos zijn; en geen enkel stroomvoerend niet-geïsoleerd deel onder spanning blijft binnen de genaakbaarheidszone (art 28 AREI)

Een strikte toepassing van de preventieprincipes (de vitale 5) is vereist:

Stap 1: de spanning uitschakelen

buiten spanning stellen met scheidingsmiddelen, voorzien van zichtbare (te controleren) (toe)stand van onderbreking (art

235.01 ARE)

Stap 2: de werkzone afbakenen

afbakening rond de werkzone aanbrengen (art 266 AREI) met een goed zichtbare ketting of lint uit isoleerstof;

Stap 3: de afwezigheid van spanning meten

controleren met aangepaste middelen (meters, neonlampen) of de stroomvoerende delen inderdaad spanningsloos zijn;

Stap 4: aarden en kortsluiten

aarden-kortsluiten van de buiten spanning geplaatste stroomvoerende delen volgens de geldende procedures;

Stap 5: verhinderen dat de spanning weer wordt ingeschakeld

maatregelen nemen tegen het herinschakelen (art 235.d AREI)

- vergrendelen met slot(en) of hangslot(en)

- aanbrengen van waarschuwingsbord(en)

- zo mogelijk het lokaal waarin de installatie zich bevindt, afsluiten (met sleutel)

Werken onder spanning

Werkzaamheden aan de elektrische L.S.-installaties mogen alleen onder spanning uitgevoerd worden wanneer de installaties aan de nodige vereisten voldoet en wanneer veiligheids-, dienst- of exploitatienoodwendigheden dit noodzakelijk maken. Extra beschermingsmiddelen zijn verplicht zoals:

- gebruik van aangepaste (géisoleerde) werktuigen en materieel;

- gebruik van aangepaste P.B.M.'s (o.a. helm en gelaatscherm, isolerende handschoenen en isolerende veiligheidsschoenen) en brandwerende kledij om de gevolgen van een kortsluiting te beperken;

- gebruik van isolerende matten of andere middelen , om de contactweerstand (en dus ook de totale weerstand) te vergroten.

Werken in nabijheid van onder spanningstaande installaties

Werkzaamheden in nabijheid van onder spanningstaande elektrische L.S.-installaties mogen alleen mits naleving van de desbetreffende beschermingsmaatregelen, zoals omhullende isolatie aanbrengen, afschermingen plaatsen of door de minimum veiligheidsafstanden te respecteren.

01.05. DAGELIJKSE WERKING VAN DE WERF.

1. De rol van de hiërarchische lijn en de interne preventieadviseurs.

Het in praktijk omzetten van het veiligheids- en gezondheidsbeleid behoort wettelijk tot de taken van de hiërarchische lijn.

Dit brengt met zich dat elkeen met beslissingsmacht, op gelijk welk echelon, moet bijdragen tot het toepassen van de V&G- richtlijnen door zijn of haar eigen voorbeeld, door het organiseren van zijn werk en dat van de ondergeschikten en door de instructies die deze laatsten ontvangen.

Het ligt voor de hand dat deze personen assistentie krijgen van de preventieadviseur van hun onderneming.

Het verwezenlijken van collectieve beschermingsmiddelen maakt integrerend deel uit van de werkplanning. Indien bijvoorbeeld een leuning dient geplaatst, dan moet het daartoe nodige materieel (planken, piketten, stijlen, ...) voorzien worden en geleverd met de gepaste richtlijn voor een doordachte, tijdige en veilige plaatsing.

Dit basisprincipe geldt eveneens voor en ten overstaan van onderaannemers, die op hun beurt de nodige richtlijnen, die gelden op de werf, tijdig (= voor aanvang van hun werk) moeten krijgen. Hierbij dient aangestipt dat elke werkgever steeds ten volle de verantwoordelijkheid blijft dragen voor zijn eigen werknemers en hun gedrag op de werf.

Van de interne preventieadviseur van elke aannemer wordt verwacht dat hij regelmatig de werf bezoekt, de risico's voor zijn werknemers onderzoekt en nagaat of de gepaste voorkomingsmaatregelen tijdig worden genomen. Tevens dient hij de V&G-coördinatievergadering bij te wonen indien de opdrachtgever of de V&G-coördinator daarom verzoekt.

2. Rol van de coördinator.

De V&G-coördinator vervult zijn taak zoals beschreven in de welzijnswet van 1996 en in het KB van 25/01/2001 op de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen.

Daartoe stelt hij vóór het begin van de werf dit algemeen V&G-plan op.

Tijdens de uitvoering begeeft hij zich regelmatig in de werfzone om toe te zien op de juiste toepassing van algemeen V&G- plans en van de specifieke risico-analyses.

Deze laatste worden hem tijdig door de aannemers bezorgd zodat hij zijn mening hierover kan geven en de aangeduide veiligheidsmaatregelen kan coördineren, zowel in tijd als in ruimte. Een onontbeerlijk element daarbij is tevens een aangepaste uitvoeringsplanning; een exemplaar daarvan evenals melding van elke wijziging dienen dan ook door de hoofdaannemer aan de V&G-coórdinator bezorgd.

De coördinator organiseert tevens periodieke V&G-coördinatievergaderingen en stelt daarvan het verslag op. Deze vergaderingen verlopen in het Nederlands. De personen die door aannemer en onderaannemers voor het bijwonen ervan afgevaardigd worden, moeten bijgevolg de Nederlandse taal machtig zijn.

Hij houdt ook het centraal V&G-dossier bij.

Indien een arbeidsongeval zich voordoet vult de coördinator het ongevals-instructieblad in (model in bijlage) na samenspraak met de personen die hem volgens zijn oordeel nuttige informatie dienaangaande kunnen verstrekken. Hij houdt ook de lijst van de ongevallen.

Daartoe is het nodig dat de hoofdaannemer hem niet alleen de nodige inlichtingen omtrent elk ongeval afzonderlijk bezorgt. Teneinde de gevraagde inlichtingen op een georganiseerde manier te verschaffen zal de hoofdaannemer elke maand een ongevallen-inlichtingenblad invullen en ondertekenen (zie model in bijlage) en aan de V&Gcoördinator overhandigen. De hoofdaannemer kan dergelijk document ook gebruiken om de nodige informatie van zijn onderaannemers te verkrijgen.

Het moet in ieder geval duidelijk zijn dat de V&G-coördinator nooit in de plaats treedt van de interne preventieadviseurs van de aannemers.

Deze laatsten moeten te allen tijde hun taak vervullen zoals deze in de wetgeving terzake omschreven wordt.

Bij de opmaak van het V&Gplan wordt uitdrukkelijk rekening gehouden met de veiligheid van het personeel, bezoekers, leerlingen en cursisten van beide scholen (PTI Ninove en PCVO Dender en Schelde).

De preventiemedewerker (Mar De Spiegeleer) van het PTI Ninove wordt uitgenodigd op de werfvergaderingen. Eventuele problemen worden dan besproken en geacteerd in het werfverslag. Voor de aanvang van de werken worden, conform de bepalingen van het intern reglement der werken concrete afspraken gemaakt mbt het melden van brand en handelen bij brandalarm.

3. Het centraal V&G-werfdossier.

Het centraal V&G-dossier, waarvan de inhoud omschreven wordt in hoofdstuk 2, bevindt zich op een voor de belanghebbenden gemakkelijk bereikbare plaats in het werfkantoor van de hoofdaannemer.

Het wordt bijgehouden en stelselmatig bijgewerkt door de V&G-coördinator.

Aan deze laatste dienen alle documenten bijgevolg bezorgd zodat hij ze rechtstreeks kan klasseren.

4. Centralisatie in geval van een ongeval.

Elke handeling of beslissing bij een arbeids- of verkeersongeval zal worden meegedeeld aan de conducteur van de hoofdaannemer.

In principe zal slechts deze persoon, in samenspraak met de gebrevetteerde hulpverlener, de hulpdiensten oproepen teneinde misverstanden en dubbeloproepen te voorkomen. Ook moet hij over alle gegevens beschikken die gevraagd kunnen worden bij een ongevalsonderzoek, hetzij intern hetzij extern.

Elk arbeidsongeval wordt tevens terstond gemeld aan de V&G-coördinator en aan de bouwdirectie belast met het toezicht op de uitvoering. De melding aan de technische inspectie gebeurt volgens de wetgeving terzake.

5. Orde en netheid op de werf en het onderhoud van de werflokalen.

Orde en netheid zijn de belangrijkste en meest elementaire veiligheidsfactoren. Daarom is het van belang ze onafgebroken te handhaven en ze te promoten op de werf.

Op en in de omgeving van de werkposten zal systematisch alle afval verwijderd worden en in de ertoe bestemde en door de aannemer voorziene en geplaatste container of vuilnisbak gestort worden. Deze containers en/of bakken zullen regelmatig geledigd en gereinigd worden. Koolwaterstoffen, hun derivaten en andere vervuilende producten worden geëlimineerd op de manier die de wetgeving terzake voorschrijft.

Elke onderneming moet ten minste dagelijks zijn werkposten opkuisen en het afval afvoeren. De coördinator-verwezenlijking kan, op kosten van de onderneming die in gebreke blijft, de opdracht geven aan derden om de werkposten op te ruimen.

De wegen, doorgangen en trappen moeten steeds vrij zijn van obstakels en hindernissen. Soepele leidingen en kabels mogen de doorgang niet belemmeren. Kruisen zij een doorgang, dan worden zij beschermd tegen beschadiging.

Alle werknemerslokalen (sanitairen, refters, kleedkamers, waslokalen enzovoort) worden steeds net en proper gehouden. Daartoe wordt een persoon aangesteld die voor de dagelijkse reiniging instaat.

Materialen moeten ordelijk en stabiel, beveiligd tegen weersinvloeden, in afspraak met de coördinator-verwezenlijking, in de voorziene zones gestapeld worden.

6. Bescherming van het milieu.

Het is formeel verboden afval en scheikundige producten van om het even welke aard te verbranden, op het terrein achter te laten of in de riolering te gieten.

Afval en resten van producten moeten verwijderd worden zoals voorgeschreven door de wetgeving terzake. Hierbij moeten de aannemers zich ook op de hoogte stellen van de stedelijke en gemeentelijke richtlijnen. Van de documenten dienaangaande, zoals meldingen, aanvragen en vergunningen, dient een kopie bewaard in het centraal V&G-dossier.

Maatregelen dienen genomen te worden tegen bodem-, lucht- en watervervuiling.

01.06. SPECIFIEKE WERKZAAMHEDEN EN OMSTANDIGHEDEN

1. Collectieve en individuele beveiligingen.

Ter voorkoming van arbeidsongevallen moet elke onderneming waar nodig CBM voorzien. De keuze wordt bepaald op basis van de PREVENTIEBEGINSELEN vastgelegd in hoofdstuk II "Algemene beginselen" van de wet op het welzijn, waarin onder meer de voorkeur wordt gegeven aan collectieve bescherming i.p.v. persoonlijke bescherming.

(4 augustus 1996 - Wet betreffende het welzijn van de werknemers bij de verwezenlijking van hun werk (B.S. 18/09/1996) gewijzigd bij de Wet van 13/02/1998 (B.S. 19/02/1998)).

Volgorde CBM :

1. Risico's voorkomen, d.m.v. de aankoopprocedure.

2. Evaluatie van de restrisico's.

3. Bestrijding van de risico's bij de bron.

4. Vervanging van wat gevaarlijk is.

5. Voorrang aan maatregelen inzake collectieve bescherming boven maatregelen inzake individuele bescherming. ó. Aanpassing van het werk aan de mens. (ergonomie)

7. Rekening houden met de ontwikkeling van de techniek.

8. Materiële maatregelen tegen ernstig letsel.

9. Planning van de preventie via een geïntegreerd dynamisch risicobeheersingssysteem

10. Informatie aan de werknemers over zijn werkzaamheden, de restrisico's en de preventiemaatregelen.

11. Het verschaffen van instructies en het voorzien van begeleidingsmaatregelen.

Gezien hun voorbeeldfunctie betreffende het preventiebeleid is het essentieel dat het leidinggevend personeel van de aannemers en de vertegenwoordigers van de architect, het studiebureau en van de bouwheer deze primaire preventiemaatregels steeds consequent zelf naleven en continu promoten.

Voor de praktische realisatie van de collectieve voorzieningen kan het nodig zijn dat de aannemer bepaalde zaken aan de te bouwen of reeds gebouwde constructie moet bevestigen. In dergelijk geval moet vooraf met de architect overleg gepleegd worden over de manier waarop en de plaats waar die vasthechtingen kunnen gebeuren.

Indien een onderaannemer in gebreke blijft inzake collectieve of individuele preventiemiddelen, dan treedt ten opzichte van de opdrachtgever en van de architect, de hoofdaannemer zonder verwijl in zijn plaats op dat gebied.

Op eenvoudige vraag van de bouwheer, en/of van de V&G-coördinator moet de aannemer de draagkracht en de stabiliteit van voor de veiligheid nodige constructies schriftelijk kunnen aantonen. Het kan gaan om antival voorzieningen, draagbalken, stutten, loopvloeren, leuningen en zo verder.

Het dragen van aan het werk aangepaste (PBM) conform de geldende wetgeving is op de bouwplaats voor IEDEREEN VERPLICHT. Elke onderneming moet op haar kosten PBM ter beschikking stellen van haar personeel en/of bezoekers. Zij moet eveneens toezien op het gebruik ervan. Tevens moet zij zorgen voor het onderhoud en de vernieuwing ten gepaste tijde. De werknemers moeten, overeenkomstig hun opleiding en de gegeven instructies, op de juiste wijze gebruik maken van de PBM en ze na gebruik weer opbergen en onderhouden. Alle PBM die op de bouwplaats aanwezig zijn, en die onderworpen zijn aan bepaalde verplichte keuringen, dienen identificeerbaar te zijn en dienen door de onderneming steeds tijdig gekeurd te laten worden

Voor specifieke werkzaamheden moeten de aangepaste beschermingsmiddelen aangewend worden, hetzij collectieve hetzij individuele. In dergelijk geval moet de betrokken aannemer de nodige preventie-uitrusting ter beschikking stellen van de andere werfdeelnemers voor wie ze nodig is (personeel andere aannemers, bestuur, V&G-coördinator, ...).

Indien bij valgevaar van personen van een hoger gelegen vlak individuele bescherming nodig is, dan mogen geen enkelvoudige gordels gebruikt worden, maar wel gekeurde harnasgordels die beantwoorden aan de wetgeving terzake.

Elke aannemer moet zijn realisatie, zelfs indien deze onvolledig afgewerkt is, veilig achterlaten of de toegang ertoe fysiek onmogelijk maken. De beveiligingen blijven ter plaatse tot zolang de bouwheer of de V&G-coördinator het nodig acht.

Gedurende die tijd staat de aannemer in voor de goede staat van de aangebrachte beveiligingen, ook indien hij tijdelijk van de werf afwezig zou blijven.

Aannemers moeten elkaars werk en elkaars V&G-voorzieningen respecteren. Het plaatsen en/of wegnemen van CBM wordt geregeld in samenspraak met de coördinator-verwezenlijking. Geplaatste CBM mogen nooit verwijderd worden zonder dat vervangende of definitieve beschermingen worden aangebracht.

Wanneer de bouwheer of de V&G-coördinator beslist dat op bepaalde werfgedeelten het dragen van een beschermbril, van gehoorbescherming, ademhalingsbescherming en/of andere individuele beschermingsuitrusting verplicht is, dan zullen daar de gepaste signalisatieborden voor aangebracht worden door de aannemer. De aannemer zorgt in dergelijk geval voor de nodige uitrusting voor de bouwheer en voor de V&G-coördinator.

Elke op de bouwplaats vastgestelde gevaarlijke of ongezonde toestand moet onmiddellijk aan de coördinator-verwezenlijking gemeld worden.

2. Afschermen vloeropeningen.

Afdekking openingen, ao voor doorvoer technische leidingen in vloerplaten.

Bij voorkeur een weerstandbiedende schuifvaste afdekplaat aan te wenden xxxxxxx niet achteloos weggenomen kan worden met eventuele val van betrokkene als gevolg.

Een correcte beveiliging van de openingen binnenin de werkvloeren is essentieel naar ongevalspreventie. Bij het zich verplaatsen of omdraaien op de werkvloer is men, afgeleid door z'n werk of door anderen, des te meer onoplettend voor eventuele openingen juist voor z'n voeten. Eventuele kwetsuren door val in een opening zijn over het algemeen ernstig gezien de impact van het lichaamsgewicht (± 80 kg), zelfs reeds bij een valdiepte van 1 m (bv thv van de knie of het scheenbeen).

3. Arbeidsmiddelen (machines, materieel, gereedschap…)

Enkel elektrisch materieel conform het A.R.E.I. mag op de bouwplaats aanwezig zijn en aangesloten worden op de daartoe voorziene verdeelborden.

Elke onderneming moet zijn arbeidsmiddelen zodanig markeren dat ze identificeerbaar zijn. Het identificatiesysteem moet beschreven worden in de risicoanalyse van de onderneming. Alle arbeidsmiddelen die niet of onduidelijk identificeerbaar zijn, zullen van de bouwplaats verwijderd worden.

De arbeidsmiddelen moeten geschikt zijn voor het uit te voeren werk en regelmatig gekeurd door een bevoegd persoon zodat bij het gebruik de veiligheid en gezondheid steeds gewaarborgd zijn. Op vraag van de coördinator-verwezenlijking moeten de gebruiksaanwijzingen en veiligheids- en gezondheidsinstructies kunnen voorgelegd worden.

Bij gebruik van arbeidsmiddelen van derden is de gebruiker verantwoordelijk voor de veiligheid.

Alle arbeidsmiddelen die niet voldoen aan de veiligheidseisen (o.a. qua keuring) zullen verwijderd worden van de bouwplaats.

4. Werk op stellingen en gebruik van ladders

a. Stellingen, steigers, loopbruggen en werkvloeren.

Naast de wettelijke bepalingen (ARAB, Codex, ..) wordt als toepasselijke code van goede praktijk verwezen naar:

- NBN-HD 1000 (1993) "Gevelsteigers van geprefabriceerde onderdelen - Materialen, afmetingen, belastingen, constructie-eisen en veiligheidsvoorschriften»

- NBN-HD 1004 (1993) "Rolsteigers van geprefabriceerde onderdelen - Materialen, afmetingen, ontwerpbelastingen en veiligheidseisen"

ARAB art. 456.: periodisch nazicht van de stellingen

De stellingen dienen door een bevoegde persoon nagezien;

Stellingen moeten door een bevoegd persoon van de onderneming worden nagekeken naar conformiteit met de geldende V-reglementering.

a) alvorens zij in dienst gesteld of opnieuw in dienst gesteld worden;

b) ten minste eens per week;

c) na elke langdurige onderbreking der werkzaamheden;

d) telkens hun stabiliteit of hun weerstand in gevaar zou kunnen gebracht geweest zijn.

De werkgever moet, voordat hij de toestemming verleent om een stelling, al dan niet door zijn toedoen gebouwd, door zijn werklieden te laten gebruiken, zich er van vergewissen, dat deze stelling volledig aan de voorschriften van dit reglement voldoet. De vastgestelde gebreken dienen onmiddellijk hersteld.

De gebruikte stellingen en werkvloeren op schragen zijn samengesteld met originele onderdelen volgens de voorschriften van de fabrikant en zijn voldoende stevig opgebouwd rekening houdend met de belasting.

Zij zijn voorzien van de nodige diagonale verbanden om een rigide geheel te vormen.

Gemakkelijke en veilige toegangsmiddelen van stellingen, werkvloeren en loopbruggen mbv trappen (torens) of ladders. Stabiliteitsregels in acht te nemen, oa Hoogte werkvloer < 3x kleinste Basis; zoniet worden ze afdoende verankerd.

Elke werkvloer is ermee direct aansluitend (d.w.z. zonder gevaarlijke ruimten) omgeven door rigide reglementaire leuning of borstwering conform ARAB, art 434.7.1. en 2.

- bovenregel op minimum 1 m boven de werkvloer

- tussenregel op 40 tot 50 cm boven de werkvloer

- kantlijsten (stootplinten) aansluitend aan de werkvloer en min 15 cm

Zo nodig zijn de leuningen te vervolledigen of te vervangen door collectieve beveiligingselementen die een gelijkwaardige of nog hogere veiligheid bieden zoals panelen (vol of tralie) en gevel- en vangnetten.

Werkvloeren of onderdelen ervan in overkraging dienen steeds beveiligd te worden tegen klinken of opwippen. Werkvloeren of onderdelen ervan dienen steeds effectief beveiligd te zijn tegen horizontaal verschuiven.

Verrijdbare steigers moeten worden beveiligd tegen ongewilde verplaatsingen (ARAB art. 454bis)

Ivm de stabiliteit van een (voorlopige) borstwering wordt specifiek verwezen naar NBN-HD 1000 pt 5.4 "Eisen aan de leuningen"

De bovenleuningen moeten, ongeacht de afstand tussen de steunpunten, aan de volgende eisen voldoen:

a) Een puntbelasting van 0,3 kN (30 kg) en een elastische doorbuiging groter of gelijk aan 35 mm.

b) Een puntbelasting van 1,25 kN (125 kg) zonder dat de leuning of de beveiliging daarvan bezwijkt of losraakt, als gevolg waarvan nergens een verplaatsing van meer dan 200 mm mag optreden. Deze twee belastingen moeten op de ongunstigste plaats hetzij in horizontale richting, hetzij naar beneden of onder een willekeurige hoek worden aangebracht.

In de praktijk betekent dit oa dat:

- bij gebruik van voligeplanken (25 x 100), de tussenafstand tussen de leuninghouders < 1,80 m dient te zijn

Gebruik van stellingplanken en baddings als werkvloer:

- tussenafstand steunen te beperken tot max 3m !!

- hout zonder zichtbare gebreken te gebruiken (geen te grote kwasten, geen verzwakkingen zoals zaagsneden, geen verouderd of verstorven hout, .. ); geen gebruik van hout bekistingskwaliteit.

- Gebruik te maken van door de fabrikant geleverde stellingplanken of baddings met naar sterkte gesorteerd structuurhout (voorzien van een gecertificeerd ATG merkteken) met kwaliteitsklasse S8 (cfr infoblad door de verdelers in België van naar sterkte gesorteerd structuurhout).

Voor stellingen hoger dan 8 m of voor stellingen blootgesteld aan buitengewone krachten, moeten de nodige berekeningsnota’s voorgelegd worden aan de veiligheidsccordinator.

b. Gebruik van ladders.

Enkel stevige ladders en trapladders van het industriële type en vrij van gebreken (geen geplooide of ontbrekende sport, ... ) zijn toegelaten.

Onderaan dient de ladder voorzien te zijn van antislip rubbers in goede staat. Bij opstelling op gladde bodems dient gebruik gemaakt te worden van antislip scharnierende laddervoeten of minstens evenwaardig.

Toegangsladders dienen steeds vastgemaakt om wegglijden of omkantelen te beletten.

De hellingshoek van een opgestelde ladder bedraagt tussen de 70 en 75°. Hierbij bedraagt de horizontale afstand tussen de laddervoeten en de muur 1/4 van de totale gebruikslengte.

De toegangsladder dient voldoende lang te zijn om veilig op- en afstappen naar de werkvloer toe te laten; hij dient minstens

1 m boven de werkvloer uit te steken.

Op elke ladder staat de naam of het herkenningsteken van de eigenaar-ondernemer vermeld.

Een ladder wordt gebruikt als toegangsmiddel naar hoger of lager gelegen werk- of loopvlakken, maar niet als werkpost. Op een ladder werk je niet met werktuigen zoals boormachines, beitels, lasapparatuur, branders, ; gebruik daarvoor een

stelling, schaarlift of hoogtewerker. Is dit laatste toch nodig voor kortstondige interventies, dan dient dit slechts te geschieden na grondige risico analyse waarbij desnoods de aanwending van gepaste antival maatregelen opgelegd worden voor de gebruikers. Zie terzake ook artikel 434.6.1 van het ARAB.

5. Gebruik van hefwerktuigen en hijstoebehoren.

Verplichte keuringen van hefwerktuigen en hijstoebehoren (kabels, lengen, kettingen, hijsbanden, klemmen, ..evenals grondverzetmachines die gebruikt worden om lasten te hijsen) door een erkend organisme en waarvan pv ter beschikking dient gehouden van de met het toezicht belaste ambtenaar.

- ARAB art 280: vóór indienststelling

- ARAB art 281: driemaandelijks

Al het hefmateriaal en hijstoebehoren dient conform ARAB art 269 (toestellen in gebruik vóór 31.12.94), Codex en machinerichtlijn voorzien te worden van de nodige aanduidingen, oa volgnr, max. belasting, datum van ingebruikstelling ....

Op simpele aanvraag van de bouwheer en/of de coördinator V&G dienen de vermelde keuringsrapporten op de werf kunnen voorgelegd worden en desnoods een kopij overhandigd worden.

Bij gebrek aan keuringsattest heeft de coordinator-verwezenlijking het recht de toestellen buiten dienst te stellen. Ingeval van opmerkingen dient schriftelijk aangegeven wanneer hieraan voldaan werd.

Bij gebruik van meerdere heftoestellen met overlappend werkbereik, moet in overleg met de ccordinator-verwezenlijking, een gebruiksprocedure opgesteld worden.

6. Machines.

Enkel elektrisch materieel conform het A.R.E.I. mag op de bouwplaats aanwezig zijn en aangesloten worden op de daartoe voorziene verdeelborden. Zij moeten steeds gebruikt worden met hun veiligheden en afschermingen; de veiligheidsvoor- zieningen mogen in geen enkel geval buiten werking gesteld worden.

In geval van herstellingen of onderhoud aan een machine, moet vooreerst de elektrische voeding losgekoppeld worden. De machine moet geïsoleerd worden van elke energiebron en de eventuele bijkomende vergrendelingsapparatuur moet aangebracht worden.

6. Toegang tot de werf.

De veilige doorgang van alle weggebruikers, niet in het minst van voetgangers, moet met overleg gegarandeerd worden. SPECIFIEK :

7. Toestellen met LASER-straal.

Het gebruik van toestellen met laserstraal dient aangegeven in de specifieke risicoanalyse met vermelding van de gevarenklasse van het toestel.

Volgens de publicatie 825 van de Internationale Elektrotechnische Commissie worden lasertoestellen onderverdeeld in vijf klassen, namelijk 1, 2, 3a, 3b en 4. De uiterst geconcentreerde lichtbundels vormen vooral en in eerste instantie een gevaar voor de ogen (verbranden van het netvlies, ...).

Slechts toestellen van de klasse 4 kunnen een reëel gevaar betekenen voor verbranding van de huid.

De klassen 1 en 2 omvatten toestellen zonder gevaar in de praktijk van een bouwwerf. Hieronder vallen bijvoorbeeld de compact-disc spelers en laserprinters.

De klasse 3a bevat toestellen met een theoretisch gevaar indien een persoon rechtstreeks en vrijwillig in de stralenbundel kijkt gedurende een zekere tijd en dan nog dicht bij het punt waar de straal uit het toestel vertrekt. Voor toestellen van klasse 3b moet men het contact van de stralenbundel met de ogen vermijden, hoewel aangenomen wordt dat de

oogknipper-refleks meestal voldoende is om verder onheil te voorkomen. Het gevaar is bijgevolg des te reëler wanneer met een laserbundel gewerkt wordt die niet binnen het zichtbare spectrum valt.

Bij gebruik van toestellen van de klassen 3a en 3b, waarvan men niet kan aantonen dat ze onschadelijk zijn, moeten de nodige maatregelen genomen worden onder de vorm van.

- voorlichting van de werknemers (niet alleen de gebruiker maar ook de omringende collegawerknemers);

- het toestel zodanig opstellen dat de straal buiten oogbereik werkt, niet doordringt in belendende lokalen of werfgedeelten en niet kan spiegelen in glas, vloeistof of andere blinkende vlakken;

- waarschuwingstekst (zwart op geel) op het toestel in de taal van de gebruiker

* LASERSTRAAL

* NIET IN DE STRAAL KIJKEN, NOCH MET HET BLOTE OOG NOCH MET BEHULP VAN EEN OPTISCH INSTRUMENT

* LASERTOESTEL KLASSE 3A (of 3B)

- personen met bril of contactienzen speciaal informeren over het risico voor oogbeschadiging;

- het plaatsen van reglementaire waarschuwingspictogrammen langs de bestreken zone.

Toestellen van klasse 4 worden verboden op de werf, tenzij hun noodzaak op voorhand aangetoond wordt, de risico's effectief berekend worden en de gepaste preventiemaatregelen genomen worden. Dit alles in overleg en mits instemming van de bouwheer en van de V&G-coördinator.

8. Werkvergunningen.

Voor een aantal speciale werkzaamheden, dient de onderneming eerst een werkvergunning te bekomen bij de coördinator-verwezenlijking vooraleer de activiteiten mogen gestart worden. Het gaat hier meer bepaald om kraan- en hijswerken in de nabijheid van hoogspanningsgeleiders; slopings- en aardewerken; werkzaamheden met warmtebronnen (vuurvergunning), werkzaamheden met radioactieve bronnen en werken buiten de normale werkuren.

Om deze vergunningen aan te vragen kan men een beroep doen op de model aanvraagformulieren die door de coördinator-verwezenlijking ter beschikking worden gesteld.

01.07. GEBRUIK VAN GEVAARLIJKE PRODUCTEN.

Met de uitdrukking "gevaarlijk product” wordt elke stof bedoeld die schadelijk kan zijn voor de gezondheid van de werknemers en/of voor het leefmilieu. Een stof kan schadelijk zijn door haar scheikundige samenstelling, haar onverenigbaarheid met andere stoffen, door effecten op bij voorbeeld ademhaling, ogen en huid of door haar brandbaarheid, ontvlambaarheid, ontplofbaarheid, radioactiviteit of kankerverwekkendheid.

Alle producten op de bouwplaats moeten reglementair geëtiketteerd zijn of worden. Het gebruik van brandbare, toxische of andere gevaarlijke producten moet in de risicoanalyse van de onderneming vermeld staan.

Het stockeren van producten en verwijderen van de verpakking dient volgens de geldende wetgeving en in afspraak met de coördinator-verwezenlijking te gebeuren.

Een kopie van de veiligheid- en gezondheidssteekkaart (chemische fiche of MSDS-fiche) van de gebruikte producten moet aan de coördinator-verwezenlijking overhandigd worden.

De steekkaart omvat ten minste: naam van de fabrikant - Fysische eigenschappen - Bijzondere kenmerken - Gevaren/verschijnselen – Preventie - Blusstoffen/eerste hulp/evacuatie.

Veiligheidsvoorzieningen die vermeld worden op de fiche, dienen ook door de gebruiker gekend te zijn en gevolgd te worden.

Het gebruik van dergelijke producten op het werfterrein, onder welke vorm of in welke hoeveelheid dan ook, dient gesignaleerd aan de V&G-coördinator en aan de andere aannemers die tegelijkertijd op het terrein actief zijn. Zo kan het bijvoorbeeld nodig zijn om bij het verstuiven van een brandbaar product een rookverbod in een werkzone uit te vaardigen. De regels voor het stockeren van gevaarlijke producten, zoals reeds aangehaald , dienen eveneens gerespecteerd te worden indien vaten of bussen in beperkte hoeveelheden op het werfterrein opgeslagen worden dicht bij de plaats van gebruik. Ook daar moeten de plaatsing en de manier van aftappen, uitgieten of uitpompen zodanig gebeuren dat

brandgevaar en verspilling of verstuiving worden voorkomen en dat indringing in en vermenging met de ondergrond wordt vermeden.

Te allen tijde geldt de richtlijn voor het gepast etiketteren van vaten en bussen. Deze recipiënten moeten tevens voor en na hun gebruik hermetisch gesloten worden.

Indien werken worden uitgevoerd waarbij schadelijke of hinderlijke dampen/gassen vrijkomen, moet dit gemeld worden in de risicoanalyse van de onderneming. Op basis van voorgaande gegevens zal het veiligheidsen gezondheidsplan aangepast worden. Met de coördinator-verwezenlijking worden maatregelen afgesproken om de dampen/gassen op een doeltreffende manier af te voeren (afzuiginstallatie ).

01.08. ONDERGRONDSE EN BOVENGRONDSE LEIDINGEN

1. WATERLEIDING -

VMM (Vlaamse milieumaatschappij) Tel 000 00 00 00

2. GAS – ELECTRICITEIT

EANDIS (Intergem) Tel 000 00 00 00

3. KABELDISTRIBUTIE

TELENET

Tel 000 00 00 00

4. TELEFOON

BELGACOM

tel: 0000 00 000

01.09. BRANDPREVENTIE

01.09.10 Risico's en preventie

Brand is voor ieder bedrijf een permanent risico. Materiële verliezen zijn te verzekeren, dingen te herstellen of te vervangen. Wat mensen bij brand kan overkomen is met geld niet te vergoeden.

1. Brandpreventie begint met het naleven van bepaalde regels bij het dagelijkse werk

• Rook niet op plaatsen waar het verboden is;

• wees voorzichtig met vuur of vlam;

• zorg dat ontvlambare en brandbare stoffen voldoende ver verwijderd zijn van iedere warmtebron;

• ledig geen asbakken in de afvalbak;

• gebruik voor brandbaar afval de daartoe bestemde recipiënten;

• schakel elektrische machines er apparaten na gebruik uit en zeker bij het einde van de werktijd;

• schakel defecte of beschadigde machines of toestellen onmiddellijk uit en signaleer dit dadelijk aan je rechtstreekse chef,

• zorg ervoor dat de elektriciteitsvoorzieningen veilig zijn.

2. De meest voorkomende brandoorzaken vindt men bij

• Lassen en snijden;

• elektrische apparatuur en installaties;

• verwarmingsapparaten;

• verbranden van afvalproducten.

3. Neem volgende voorzorgen bij lassen en snijden:

• Vermijden, bedekken of afschermen van de bewerking;

• xxx steeds een blustoestel bij de hand;

• hou toezicht op de ruimte waar vonken en spatten kunnen terechtkomen;

• hou de slangen steeds uit de zone van lassen of branden;

• zorgvuldig nazicht van de werkruimte na het beëindigen van het werk;

• flessen zo opstellen dat ze niet kunnen vallen;

• gebruik enkel reglementaire las- of brandinstallaties vrij van gebreken.

01.09.20. Vuurvergunning.

Werken met open vlam.

Voor de aanvang van werken met open vlam vraagt de onderneming aan de coiirdinatorverwezenlijking of een vuurvergunning vereist is.

Het behandelen van gasflessen gebeurt met de meeste zorg. Lege gasflessen en gasflessen die niet gebruikt worden, worden buiten het gebouw op een vaste plaats rechtop gestockeerd, vastgemaakt, voorzien van de beschermkop en beschermd tegen de zon. De zuurstof- en brandgasflessen worden bij gebruik vertikaal of schuin, onder een hoek van minimum 35° geplaatst. Bij voorkeur worden ze gemonteerd op een flessenkar. Op het einde van de dagtaak worden gasflessen dichtgedraaid en slangen en manometers ontspannen.

Bij werken met open vlam hoort een ABC-blustoestel van minimum 6kg.

De keuring van de lasposten gebeurt zoals bepaald in de wetgeving. Een kopie van de keuringsverslagen wordt aan de coördinator-verwezenlijking bezorgd. Alleen goedgekeurde lasposten mogen gebruikt worden op de bouwplaats.

Vuurvergunning waarom ?

De vuurvergunning wordt gebruikt om brand- of ontploffingsgevaar te voorkomen dat zich voordoet bij werken met open vuur, blanke vlam of hittepunt. Xxxxxx, snijbranden, doorslijpen of afbranden zijn oorzaken van talrijke en ernstige arbeidsongevallen.

Een vuurvergunning is nodig indien zich binnen een straal van 15 m van het punt waar gelast, gebrand, geslepen wordt of op gelijk welke andere wijze vlammen, vonken of grote hitte kunnen ontstaan een opslag gebeurt van brandbare of ontvlambare producten (vast of vloeibaar, droge plantengroei,...) of indien zich binnen die zone ontvlambare luchtmengsels/gasmengsels kunnen vormen; dit geldt eveneens indien transporten van brandbare producten kunnen plaatsvinden door de betreffende zone.

Het spreekt vanzelf dat in die gevarenzones evenmin mag gerookt worden, want meer dan het roken van een sigaret zelf betekent het onachtzaam weggooien van sigarettepeuk of lucifer een reëel brandgevaar.

Op plaatsen waar dergelijke gevaren niet aanwezig zijn is een vuurvergunning bijgevolg zinloos.

De effectieve noodzaak een vuurvergunning op te leggen zal geschieden op basis van een reële risicoanalyse en in overleg met de leidende ambtenaar.

Het is dan ook aangewezen, , op een overzichtsplan van de werf de zones aan te duiden waar een vuurvergunning nodig is voor werk waar vlammen en vonken bij te pas komen.

Deze zones moeten op de werf gematerialiseerd worden met de gepaste signalisatie (afbakening, pictogrammen en opschriften) door de eigenaar van de gevaarlijke of brandbare producten, eigenaar van leidingen, ).

Wie eist het Gebruik van een vuurvergunning en wie reikt ze uit?

Het is de eigenaar of uitbater die het gebruik van de vuurvergunning eist van de ondernemingen, onderaannemers en van zijn eigen onderhoudsploegen, als ze werken uitvoeren door middel van blanke vlam of hittepunt aan zijn gebouwen, zijn installaties of op zijn industriële terreinen.

Hij verplicht er zich toe tegenover zijn verzekeraar en indien hij verwaarloost een geschreven toelating te geven onder de vorm van een vuurvergunning,. kan hij gedeeltelijk aansprakelijkheid gesteld worden.

In het geval van een bouwwerf is het de hoofdaannemer die de uitbater wordt van het terrein. Het is dus van belang dat hij aandacht schenkt aan de stockage van brandbare producten en aan de mogelijke aanwezigheid van ander brandgevaar (onder de grond in de vorm van leidingen, bij de buren,... ) en dat hij het uitreiken van een eventuele vuurvergunning ernstig neemt.

De vuurvergunning wordt ondertekend door de verantwoordelijke ter plaatse waar de werken uit te voeren zijn (projectleider, conducteur,...), door de persoon die de werken uitvoert en door het diensthoofd veiligheid of de werkgever.

Wat schrijft de vuurvergunning voor?

De vuurvergunning bevat de maatregelen die nodig zijn ter voorkoming van brand:

- een reeks algemene maatregelen, toepasbaar bij alle werken

- een reeks speciale maatregelen welke voortvloeien uit de aard van het werk, het soort installatie waaraan de arbeiders moeten werken en de omgeving waar de werken zullen uitgevoerd worden.

Deze maatregelen vallen deels ten laste de bouwheerluitbater voor wie de werken uitgevoerd worden en deels van de ondernemingen en de uitvoerders van het werk.

Men kan daarbij drie groepen van maatregelen onderscheiden: - voor het werk - tijdens het werk - na het werk. De geldigheidsduur is vermeld op het vuurvergunningsdokument De duur kan gaan van enkele uren die duidelijk aangegeven zijn, tot maximum 1 werkdag.

Bij een verlenging van de arbeidsduur moet de vuurvergunning vernieuwd worden. De heraanvraag moet gedaan worden door de onderneming die de werken uitvoert.

De vuurvergunning wordt ingevuld op de voorgedrukte bladen "VUURVERGUNNING", zoals opgesteld door het NVBB. Deze voorgedrukte bladen kan men bestellen op volgend adres:

NVBB – ANPI

Xxxx Xxxxxxxxxxxx

X - 0000 XXXXXXX-XX-XXXXX tel. 010 / 457.211

01.10. TECHNISCHE INSTALLATIES

Ook de onderaannemers voor de technieken moeten op voorhand hun specifieke risico analyse indienen.

De hoofdaannemer moet aan V&G-coördinator tijdig een uitvoeringsplanning bezorgen, zodat duidelijk kan uitgemaakt worden welke risico's of problemen (stockage, aanvoer, personeelslokalen,... ) te verwachten zijn en waarvoor een oplossing moet besproken worden.

Indien de V&G-coördinator bepaalde coördinatie-maatregelen nodig acht, dan zal hij deze bespreken en toelichten, maar in ieder geval moeten de respectieve aannemers zich daar naar voegen.

Voor wat betreft het postinterventiedossier, maakt voor de aannemers technieken, méér dan voor de andere, de verplichting om de gebruiksrichtlijnen en de veiligheidsvoorzieningen voor latere interventies (gebruik, onderhoud, wijzigingen, ... ) te bezorgen aan de V&G-coördinator, deel uit van hun opdracht. Indien dit niet tijdig gebeurt zal de V&G- coördinator de opdrachtgever adviseren om de eindbetaling van de facturen uit te stellen tot alle gegevens bezorgd werden.

Voor wat betreft de aanvoer van het materiaal en de machinale manipulatie ervan is het onontbeerlijk over vrije toe- en doorgangen te beschikken. Materialen, gereedschappen, machines, spankabels en elektrische verlengkabels mogen deze doorgangen niet belemmeren. Ook hier geldt dat elke aannemer zijn installaties terstond moet beveiligen indien bepaalde risico's zouden ontstaan

- Zo mogen ophangingen en samenvoegflenzen van luchtkokers niet uitgevoerd worden met scherpe randen, ophangprofielen of draadstangen. Worden deze toch gebruikt dan moeten de uiteinden stelselmatig, dwz. onmiddellijk bij de plaatsing, beveiligd worden met bijvoorbeeld beschermstukken in kunststof die er over geschoven worden. Deze beveiligingen moeten aangegeven worden bij het opstellen van de specifiek risicoanalyse.

- Indien delen van kokers met grote sectie half afgewerkt moeten "wachten", dan moet de aannemer door behoorlijke afschermingen zorgen dat er geen gevaar bestaat om erin te vallen.

Wanneer het nodig is om gaten te boren doorheen wanden of vloeren, dan moet dit in overleg met de andere aannemers gebeuren. Bij gaten in vloeren moet onderaan het nodige gedaan worden, zodat niemand door vallend gesteente of stof gehinderd of gekwetst kan worden. Wordt er met water geboord, dan moet een opvang of een hinderloos afleiden van het water voorzien worden.

Indien het voor de uitvoering van het werk nodig is om collectieve beveiligingen weg te nemen, dan moeten de werknemers individueel beveiligd worden. De periodes waarin dit gebeurt moeten tot het strikt noodzakelijke minimum beperkt worden. In geen geval mag een dergelijke toestand gevaar opleveren voor andere weefdeelnemers.

De installaties moeten zodanig opgebouwd worden dat later onderhoud en herstelling op een veilige en ergonomisch verantwoorde manier kan gebeuren. Zo ook is de bereikbaarheid van luchtfilters en andere frequent te onderhouden of te controleren onderdelen van groot belang.

Van alle installaties moeten de handleidingen, plannen en schema's in het Nederlands, ten laatste bij de overdracht ervan, aan het bestuur overhandigd worden.

Bij lassen, branden of slijpen moeten de nodige schermen oordeelkundig aangebracht worden om geen andere werpdeelnemers te hinderen. De verspreidingsoppervlakte van de gensters, vonken of intense lichtstraling moet tot een minimum herleid worden.

Beveiligingen bii afgewerkte constructies

Wanneer voor het onderhoud, nazicht of vernieuwen van onderdelen bepaalde risico's te voorzien zijn, dan moet de aannemer reeds bij de bouw van zijn installatie de nodige voorzieningen aanbrengen opdat latere interventies veilig zouden kunnen gebeuren.

- Indien bijvoorbeeld aan een toezichtluik of een kokeronderdeel valgevaar kan ontstaan, dan moet een vasthechtpunt voorzien worden waaraan een persoon zich met een harnasgordel kan vastmaken vooraleer zijn interventie aan te vatten.

- Indien elektrische risico's kunnen ontstaan, dan moeten bijvoorbeeld deurschakelaars de gevaarlijke onderdelen spanningloos zetten vooraleer een onderhoudsman zich tot die zone toegang verschaft. Het terug inschakelen van de stroom moet met een doelbewuste handeling gebeuren, en niet alleen door het opnieuw sluiten van de deur of toegangsklep.

- Indien bepaalde constructiedelen een obstakel uitmaken in de doorgangen en toegangen naar en tussen de installaties, dan moeten deze hinderende delen tot 2 m hoogte in een gevaarssignaalkleur (zwart/geel) afgewerkt worden.

01.11. GOEDKEURING EN SANCTIES

GOEDKEURING

De goedkeuring van dit Bouwplaatsreglement vindt men terug in de Intentieverklaring van de "Model invulfiche administratieve gegevens onderneming/zelfstandige". Deze intentieverklaring wordt ondertekend bezorgd aan de coördinator-verwezenlijking vooraleer de werken aan te vatten (ten laatste op de introductievergadering).

SANCTIES

De opdrachtgever, de bouwdirectie, de coördinator-verwezenlijking of de aangestelde(n) heeft (hebben) steeds het recht de werkzaamheden te controleren, het gebruik van onveilig materieel, werktuigen en/of werkmethoden te verbieden en de werken te schorsen, indien naar zijn mening het werk zelf, of de manier van uitvoeren gevaarlijk is.

De sancties voor het niet naleven van de veiligheids- gezondheids- en hygiënerichtlijnen of het negeren van het Bouwplaatsreglement of het geen gevolg geven aan de wettelijke reglementen (ARAB, Welzijnswet, Codex, AREI, ...) zal eruit bestaan dat de bewuste onderneming de werken tijdelijk dient te schorsen, totdat de werfleiding en de

coördinator-verwezenlijking de zekerheid hebben dat de onderneming aan alle veiligheidsbepalingen voldoet. De hierdoor opgelopen kosten zijn volledig ten laste van de betrokken onderneming.

Ingeval correcties en/of aanvullende maatregelen op gebied van veiligheid, gezondheid of milieu uitgevoerd moeten worden, kan men beslissen deze uit te voeren op kosten van de onderneming(en) die in gebreke blijft (blijven).

Het personeel van de ondernemingen op de bouwplaats dat zich niet aan de veiligheidsvoorschriften houdt, zal de toegang tot de werf ontzegd worden

02.00 SPECIFIEK VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN

Algemeen

Elke aannemer stelt zijn eigen specifieke risico-analyse op die rechtstreeks slaat op de uit te voeren werkzaamheden, zoals voorgeschreven in de wetgeving terzake (KB 'Beleid welzijn' van 27/03/98). In dit uitvoeringsbesluit op de algemene wet op het welzijn is sprake van de evaluatie van de risico's, van de beschermende maatregelen en de beschermings-middelen evenals van de documenten waarin dit alles wordt vermeld.

De aannemer is tegenover de opdrachtgever ook verantwoordelijk voor zijn onderaannemers en bijgevolg ook voor het behoorlijk opstellen en in de praktijk omzetten van hun risico-analyse. Het is belangrijk dat deze risico-analyses op elkaar afgestemd zijn en niet de bal naar elkaar toespelen zonder concrete afspraken inzake bepaalde V&Gmaatregelen waar de ene of de andere partij zich graag vanaf maakt.

De risico-analyses worden aan de opdrachtgever en de veiligheidscoördinator overgemaaktvóór het werk aanvangt, zodat de doeltreffendheid ervan kan worden beoordeeld en er eventueel coördinatiemaatregelen kunnen genomen worden die het werk van andere aannemers kunnen beïnvloeden.

Het opstellen van deze risico-evaluatie valt onder de verantwoordelijkheid van de hiërarchische lijn. Slechts de personen die voldoende vertrouwd zijn met de praktische uitvoering van het project verkeren in de mogelijkheid om de uitvoeringsmethoden te bepalen en als gevolg daarvan, de risico's te bepalen. Het ligt voor de hand dat deze personen de assistentie krijgen van hun preventie adviseur voor het vastleggen van de voorkomingsmaatregelen en de te gebruiken beschermingsmiddelen.

Inhoud

De specifieke risico-analyse moet minstens de volgende rubrieken bevatten:

Modelblad voor melding aannemer en elke onderaannemer

1 Identificatie van de onderneming met vermelding van

- de personen die deel uitmaken van de hiërarchische lijn

- de preventie adviseur

- het voorziene aantal werknemers op de werf.

2 De organisatie van de eerste hulpverlening op de werf voor de eigen werknemers.

Modelblad voor melding aannemer en elke onderaannemer

3 Opsomming en identificatie van ev. onderaannemers :

Modelblad voor identificatie weefmaterieel'

4 Identificatie werfmaterieel :

5 Een overzichtslijst van de voorziene uitvoeringsfasen en hun uitvoeringsperiode. Per uitvoeringsfase, uitwerken van de voorziene detailfasen, opdat een voldoende verregaande evaluatie van de risico's mogelijk wordt.

6 De vermelding van de aangewende producten en van de risico's voor derden.

7 Bijlagen :

- eventuele V&G-steekkaarten van de producten;

- kopieën van de wettelijk verplichte keuringsattesten;

- kopieën van de wettelijk verplichte meldingen (Navb, Vlarem,);

- interne werkwijze van informatiedoorstroming naar de werknemers;

- inplantingsplan van hijskranen en andere volumineuze machines;

- inplanting weeflokalen, stockagezones voor materiaal en gevaarlijke producten;

- andere documenten en gegevens die van belang zijn voor de veiligheid en de gezondheid op de werf (gevarenklasse laserstraaltoestel bv.);

- planmatige schets van de verschillende risicodragende werkzaamheden.

Naam :
Adres :
tel :	fax :	e-mail :
X.X.X.xx :
Registratienummer :
Erkenning :
NACE CODE :
BTW :
Certificering/attesten :
VCA*	BeSaCC*
ISO*	Andere*
Geldig tot :
Ondernemingshoofd :
Aantal werknemers :
Preventieadviseur :	Niveau I,II,III*
Externe preventiedienst :
Arbeidsgeneeskundige dienst :
Arbeidsongevallenverzekeraar :

02.10. IDENTIFICATIE EN VERKLARING VAN ONTVANGST VAN DE AANNEMER. A.ADMINISTRATIEVE GEGEVENS ONDERNEMING/ZELFSTANDIGE

B. Project:

Bouwplaats :
	Omschrijving uit te voeren werken
	Projectleider :	tel
Werfleider :	tel
Veiligheidsverantwoordelijke
op de werf :	tel
EHBO hulpverlener :	tel
Maximum aantal werknemers die op de werf zullen tewerkgesteld worden :
Gemiddeld aantal :
Verwezenlijkingsperiode	START	EINDE

C. INTENTIEVERKLARING

Ondergetekende, betrokken bij het bovenvermeld bouwproject, verklaart :

1/ het bijgevoegd veiligheid- en gezondheidsplan gelezen, begrepen en ontvangen te hebben

2/ zich, (naast deze van het ARAB en zijn bijlagen, de CODEX over het welzijn op het werk en het AREI) aan de bepalingen beschreven in het veiligheid- en gezondheidplan te zullen houden

3/ de verantwoordelijkheid te zullen nemen al zijn werknemers en onderaannemers die voor zijn rekening werken, te informeren over de inhoud van dit reglement en hen de gepaste instructies te geven.

3/ schriftelijke informatie te zullen verstrekken betreffende specifieke risico's eigen aan zijn werkzaamheden of xxxxxx'x niet vermeld in het V &G plan, en dit ter aanvulling op het veiligheid- en gezondheidsplan

4/ de coördinator tijdig te zullen verwittigen alvorens werken met een verhoogd risico aan te vangen

5/ geen enkele gas-, water-, electriciteitsleidingen en/of aansluitingen zonder schriftelijke toestemming van de architect en de veiligheidscoördinator te dichten, dit ten behoeve van het AS-Built plan

6/ elk ongeval met letsel te melden aan de arbeidsinspectie, zijn ongevallenverzekering en aan de coördinator

7/ een copie te zullen afgeven aan de coördinator-verwezelijking van de keuringsbewijzen van electrische wertkasten, hoogwerkers, schaarliften, hijskranen, bouwliften, aanslagmateriaal, hangsteigers en hamasgordel

8/ te zullen vermelden in de prijsofferte de afzonderlijke prijs van :

- het collectief en individueel preventiemateriaal

-de uitleg van het veiligheid- en gezondheidsplan aan hun medewerkers

-de nodige administratie ( copies keuringsverslagen, lijst gevaarlijke preparaten, ...)

-de middelen die zij zullen aanwenden voor de uitvoering van het veiligheid- en gezondheidsplan

-de beschrijving zullen geven op welke wijze zij hun werken zullen uitvoeren

Gelezen en Goedgekeurd,

Naam:

Functie:

Handtekening:

(*)schrappen wat niet past Invullen, ook door alle onderaannemers en samen met risicoanalyses afgeven aan de coördinator.

MELDING

02.30 IDENTIFICATIE VAN HET WERFMATERIEEL

Aankruisen en aanvullen:

1. Worden stellingen gebruikt: O: Ja O: Xxxx Xxxxx:

- Vast opgestelde O max toegelaten belasting: ......kg/m2 of klasse: ..... Toegang via: ........

- Rolstellingen O max toegelaten belasting: ......kg/m2 of klasse: ..... Toegang via: ........

- Gevelstellingen O max toegelaten belasting: ......kg/m2 of klasse: ..... Toegang via: ........

- vloeren op schragen O max toegelaten belasting: ......kg/m2 of klasse: ..... Toegang via: ........

Andere: ..........................................................................................................................................

2. Worden heftoestellen gebruikt: O: Ja O: Xxxx Xxxxx:

- Tirfort O

- Elektrische takels O

- Hoogtewerkers O

- In een hijskraan opgehangen manbak O

- Verreiker* O

- Schaarliften O

- Mobiele kraan* O

- Heftruck O

- Gevellift O

- Ladderlift O

- Hanglift O

Andere: ..........................................................................................................................................

* : Medische keuring veiligheidsfunctie noodzakelijk

3. Zijn deze heftoestellen gekeurd door een erkend organisme: O: Ja O: Neen

Indien ja: gelieve het keuringsverslag beschikbaar te houden op de werf en een kopie ervan te bezorgen aan de coördinator V&G.

4. Welke toestellen / middelen worden gebruikt:

- Boorhamers & boormachines O

- Elektrische afkortzagen O

- Decoupeerzagen O

- Slijpschijven O

- Xxxxxxxxxxxx (patronen) O

- Tafelzagen O

- Diesel elektrgeengroepen O

- Diesel lasgroepen O

- Elektrische lasgroepen O

- Compressors O

- Kernboren O

- Andere: ....................................................................................................................................

5. Maak je gebruik van:

- Branders (propaan/butaan):	O: Ja	O: Neen
indien ja: - terugslagklep voorzien?	O: Ja	O: Neen
- brandblustoestel voorzien?	O: Ja	O: Neen
- opslagplaats flessen?	O: Ja	O: Neen
- flessen geïdentificeerd?	O: Ja	O: Neen
- Oxy/acetyleen branders:	O: Ja	O: Neen

indien ja:

- terugslagklep voorzien?	O: Ja	O: Neen
- brandblustoestel voorzien?	O: Ja	O: Neen
- opslagplaats flessen?	O: Ja	O: Neen
- Manometers gekeurd?	O: Ja	O: Neen
- flessen geïdentificeerd (firmanaam)?	O: Ja	O: Neen
- ketels (dakdekkers):	O: Ja	O: Neen
indien ja: - terugslagklep voorzien?	O: Ja	O: Neen
- brandblustoestel voorzien (min 2)?	O: Ja	O: Neen
- opslagplaats flessen?	O: Ja	O: Neen
- flessen geïdentificeerd (firmanaam)?	O: Ja	O: Neen
- opvangkuip voorzien?	O: Ja	O: Neen
- instructies aan het personeel?	O: Ja	O: Neen
- Verticaal transport van gasflessen noodzakelijk:	O: Ja	O: Neen

indien ja:

-aangepast hijsmiddel (daartoe uitgeruste en gekeurde transportkar of hijsbak) voorzien

O: Ja O: Neen

6. Welke producten gebruik je:

- Brandgevaarlijke producten en max. hoeveelheid op de werf (White Spirit, ontvetters, benzine, …)

Welke:

....................................................... Hoeveelheid: ...................................................

....................................................... Hoeveelheid: ...................................................

....................................................... Hoeveelheid: ...................................................

- Gevaarlijke chemische producten en max. hoeveelheid op de werf (Methylethyl keton, lijmen, verven, …)

Welke:

....................................................... Hoeveelheid: ...................................................

....................................................... Hoeveelheid: ...................................................

....................................................... Hoeveelheid: ...................................................

Bij gebruik van gevaarlijke producten dient een kopie van de product-veiligheidssteekkaart beschikbaar gehouden op de werf ten behoeve van informatie voor de gebruikers en een kopie ervan dient bezorgd aan de coördinator V&G.

7. Elektrische uitrusting:

- Gebruik je verlengkabels: - type H07RN-F? - minimum doorsnede 2.5 mm2	O: Ja O: Ja O: Ja	O: Neen O: Neen O: Neen
- Gebruik je verdeelkasten:	O: Ja	O: Neen
- zijn deze 5-jaarlijkse gekeurd?	O: Ja	O: Neen
- Gebruik je verplaatsbare verlichtingsarmaturen	O: Ja	O: Neen

- zijn deze minimum IP 54 en voorzien van een dubbele isolatie en beschermingsomhulsel? O: Ja O: Neen

Handtekening projectleider + datum

02.40 RISICOANALYSE BIJ VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN & RIE VAN ACTIVITEITEN AANNEMER : METHODE VAN FINE EN KINNEY

Doelstelling : Het uitvoeren van een objectieve kwantitatieve risico-analyse waarmee de risico's die de meeste aandacht vergen snel gedetecteerd worden.

Werkwijze : De mathematische behandeling van het risico bepaalt de risicograad, ook risico-index genoemd. Om de risico-index te bepalen kent men aan de waarschiinliikheid van het risico, aan de duur van de blootstellino aan het risico en aan de omvang- van,de schade een gekozen waarden toe. Het product van deze drie factoren geeft de risico-index.

Aldus bekomt men R = W x B x E met:

W : de waarschijnlijkheidsfactor W of de wiskundige kans dat een risico zich voordoet. De factor geeft de verwachting weer en krijgt een referentiecijfer van 1 tot 10 toegekend;

B : de blootstellingsfactor B of een idee van de blootstellingsduur aan het risico. De waardeschaal van de blootstellingsfactor gaat van 0,5 tot 10;

E : de factor van de ernst of het effect E, m.a.w. een aanduiding van de mogelijke schade en gevolgen wanneer het risico zich voordoet. De schaal is arbitrair opgesteld van 1 tot 100.

Waarschijnlijkheid W =
te verwachten			10
zeer goed mogelijk			8
ongewoon maar mogelijk			3
enkel mogelijk als grensgeval			1
denkbaar doch zeer onwaarschijnlijk			0,5
praktisch onmogelijk			0,2
bijna niet denkbaar			0,1
Blootstelling B =
voortdurend (directe bereikbaarheid)			10
voortdurend (indirecte bereikbaarheid)			(6)*
regelmatig - dagelijks			6
occasioneel - wekelijks			3
ongewoon - niet gebruikelijk - maandelijks			2
zelden - enkele keren per jaar			1
zeer zelden - jaarlijks			0,5
Effect of Xxxxx X =
catastrofe	Veel doden		100
ramp	meerdere doden	schade > 10.000.000 BF	40
zeer ernstig	1 dode	schade tussen 5.000.000 en 10.000.000 BF	15
(ernstig)	(verlies arm/been)		(10)*
ernstig	Invaliditeit, irreversibel letsel	schade tussen 1.000.000 en 4.000.000 BF	7
(ernstig)	(verlies vinger/teen)		(5)*
belangrijk	letsel met verlet	schade tussen 10.000 en 100.000 BF	3
gering	letsel zonder verlet	schade < 10.OOOBF	1

*: de waarden tussen haakjes zijn waarden die toegevoegd zijn om meer praktische invulling te krijgen (Xxxxxx en Xxxxxx)

Betekenis van de risico-index : Afhankelijk van de bekomen waarden voor R moet men hieruit een conclusie trekken. De volgende tabel geeft hierin een leidraad.

R < 20	zeer beperkt risico	aanvaardbaar
20 < R:5 40	risico mogelijk	aandacht vereist
70 < R < 200	belangrijk risico	maatregelen vereist
200 < R <_ 400	hoog risico	directe verbetering vereist
R > 400	zeer hoog risico	werkzaamheden stoppen

De waarden per risico worden genoteerd op het formulier "risico-analyse".

03.00 RISICO ANALYSE BIJ VEILIGHEIDS- EN GEZONDHEIDSPLAN

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN	E	W	B	R
WERFINRICHTING
	VOORBEREIDENDE WERKEN
	Opzoeken van de ondergrondse leidingen		- beschadiging leidingen (water, telefoon, gas, elektriciteit) en/of riolering - gasontploffing electrocutie					- werf enkel betreden met standaarduitrusting (veiligheidsschoenen, werkkledij, helm (bij val en/of stootgevaar)) en/of voorgeschreven PBM van de bouwplaats - de leidingen en kabels beschermen volgens de richtlijnen van de nutsmij en/of beheerder (bescherming tegen invloed van externe factoren zoals weersomstandigheden, bescherming tegen doorbuiging en doorhangen door eigen gewicht omwille van ondergraven over (grote afstand), bescherming tegen risico's van de uitgevoerde activiteiten zoals de val van voorwerpen, het contact met bewegende delen, contact met de gebruikte middelen (mechanisch, thermisch, elektromagnetisch, radiografisch,...), warmwerk in de directe omgeving, de inwerking van de gebruikte gevaarlijke producten) - vaststellen van de juiste ligging door het manueel uitvoeren van controlesleuven op basis van de liggingsplannen en (eventueel) detector
	WERFINSTALLATIE
	Vekeersongevallen op de bouwplaats	voertuigen	- stoot, botsing, knelling, verplettering					- bouwplaats afsluiten; verbod opleggen voor onbevoegden - werkzones/rijzones scheiden - strikte toegangsregels en rijrichting opleggen - bijzondere aandacht voor in- en uitritten - verbod in de nabijheid van werkende werktuigen te komen - zwaailicht en verwittiging bij achteruitrijden
	Uitvoeren van de werfaansluiting		- elektrocutie					- keuring bij indienststelling en periodiek door erkend organisme - aansluiting door bekwaam personeel - voor werfaansluiting: veiligheidsspanning (24V)
	Werfafsluiting: algemeen		- algemene werfrisico's voor derden tijdens de werken, val van voorwerpen, contact bewegende delen					- toegang tot werkzone afschermen voor derden en onbevoegden - afbakening aanpassen aan aard van risico (vb. doorkijk naar de werf verhinderen) - aarding van metalen afsluiting (vb. piketten)
	Werfafsluiting: plaatsen werfaansluiting	hekwerk, betonnen voeten, houten latwerk/planken betonnen voeten	- omvallen hekwerk (risico voor derden) - ergonomie - val van materialen - letsels door heffen en tillen					- plaatsen van hekwerk in voldoende zware structuur (betonnen voeten) en verbinden van aangrenzende panelen met hekwerkklemmen - juiste tilhouding aannemen - zorgvuldige opslag + lossen van pakketten - maximaal gebruik van hulpmiddelen - zware stukken behandelen met meerdere personen - juiste tiltechnieken toepasssen
	Plaatsing omheining		- lichamelijke belasting bij plaatsen omheiningsblok					- gewicht beperken tot 25 kg per persoon - hulpmiddelen gebruiken

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Aanleg stockageruimte	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - aanrijdingen - wegzakken van machines	E	W	B	R	- nivelleren van stockageruimte
		vrachtwagen, bulldozer of kraan
	WERFKETEN
	Plaatsen werfkeet	kraan	- kantelen, omvallen - losraken van de last bij plaatsing van de keet					- rijzone vrij van obstakels houden, verharden of ondervullen - werftoestellen voorzien van veiligheidscabine - stabiele opstelling in functie van de ondergrond (grondonderzoekraadpleging plannen) - hijswerktuigen en toebehoren laten keuren - aangepast hijsgereedschap gebruiken - instructies voor aan- en afpikken - aangepaste opleiding en instructies voor kraanman en seingever - beveiligde doorgangen en werkzones - aangepast PBM: veiligheidshelm
	Toegang tot de keet		- val van personen, struikelen					- correcte plaatsing van de toegangstrappen - vrije doorgangen - afbakening en verlichting
	Gebruik van werfketen	algemeen gebruik van eetruimte gebruik van kleedkamer en wasgelegenheid	- val personen begane grond tijdens het gebruik - contact door inademing, opneming of opslorping van giftige stoffen - val personen begane grond					- regelmatig opruimen - plaatsen van bv. een schoen- en laarzenborstel aan de ingang - verankerde toegangstreden of roosters - EHBO-lokaal en EHBO-koffer, draagberrie, enz. voorzien in functie van de uitgevoerde activiteiten en het aantal personen - lijst met noodnummers van hulpdiensten ophangen (vlakbij telefoon) - namenlijst met aanwezige nijverheidshelpers ophangen en verspreiden - orde en netheid - regelmatig onderhouden van het meubilair en toestellen - orde en netheid - antislipvloer toepassen - gebruik van antislipschoeisel
	Verwarming van de keten	richtlijnen	- brandgevaar - contact met warme delen					- geen gebruik maken van verwarmingselementen met vloeibare of gasvormige brandstof - geen kledingstukken op de radiatoren plaatsen - verwarming 's nachts niet laten aanstaan - aanwezigheid brandblustoestellen (locatie, aard, aantal en capaciteit in functie van de brandlast, de indeling en de oppervlakte) - optimale mechanische afscherming van de verwarmingselementen

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - blootstelling aan elektrische stroom	E	W	B	R	- geen opslag van brandbare producten (ook papier) tegen verwarmingselementen of onderdelen ervan - gebruik van CE-gekeurd materieel - voorzien van een verliesstroom-schakelaar - radiatoren voorzien van smeltzekering
		elektrische verwarmingstoestellen
	Verlichting van de keten		- blootstelling aan de elektrische stroom					- controle van de elektrische installaties voor ingebruikname van de werfkeet + minstens vijfjaarlijks
	Onderhoud van de keten		- val personen begane grond - ontstaan giftige stoffen bij onoordeelkundig gebruik van producten					- gebruik van anti-slipschoeisel - aangepaste ontsmettingsprocedures - etikettering conform de E.R. (R- & S- zinnen)
	AFVALHUISHOUDING
	Huishoudelijke afval		- oplopen van een insektenbeet omwille van het aanwezige afval, aanwezigheid van ziekteoverbrengend ongedierte, verlaagde hygienische toestand					- een voldoend aantal en aangepaste afvalbakken voor het vuilnis - oordeelkundig afgesloten vuilnisbakken, zodat de insekten en ongedierte geweerd worden
	Inert afval (betonresten, steenpuin en mortel), houtafval, metaalafval, gemengd puin		- stofvorming - beschadiging voertuigen of risico voor derden					- werken met stortkokers - natmaken inhoud - afdekken met zeil vooraleer transport vertrekt - controle voertuigen voor vertrek op uitstekende delen puin
	AANSLUITINGEN
	Aansluitingen nutsleidingen: riolering, waterleiding, elektriciteit, telefoon, fax,…	werfkast, stroomgroep, afvoerbuizen en waterslangen graafmachine	- struikelen, uitglijden, vallen in de sleuf, verstuikingen en verzwikkingen - grondverzakkingen					- het afbakenen en zo vlug mogelijk dichten van de respectieve sleuven - aangepaste signalisatie - aangepaste PBM's - regelmatige opkuis van de werkpost en van de werf - vluchtwegen voorzien - nazicht van aarding - controle van de elektrische installatie door EDTC - nazicht van 30 mA verliesbeveiliging - respecteren van de natuurlijke afschuivingshoek, indien niet haalbaar, beschoeiing toepassen - stabiliteit in de nabijheid van de sleuven en putten voorzien - uitgraven over beperkte lengte - zo snel mogelijk aanvullen

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - kantelen machines - contact met verontreinigd water/riolering - letsels tijdens het zagen of slijpen van leidingen: wegvliegende deeltjes, oogletsels, verwondingen aan handen - aanraking spanningvoerende delen - elektrocutie	E	W	B	R	- uitvoering (breedte, diepte en talud) in functie van de stabiliteit - stabiliteit van (bovengronds en/of ondergronds) structuren in onmiddellijke omgeving garanderen - verplichte inentingen (o.a. tetanus) - persoonlijke hygiene; reinigingsmodaliteiten ter beschikking stellen in functie van de aard van de blootstelling - Het gebruik van PBM (o.a. veiligheidsbril) bij het maken van de nodige verbindingen - instructies aan de werknemers - bij werkzaamheden aan het net, steeds de onder spanning staande delen uitschakelen en vergrendelen - uitvoering werkzaamheden door bevoegd personeel (opgeleid personeel) - controle spanningloze toestand geleiders - nooit in dienst stellen zonder grondige inspectie door bevoegd personeel - controle aardbeveiliging (aardingsweerstand, verliesstroomschakelaar, isolatiewachter,… van de elektrische installatie voor voeding van het elektrisch materiaal) - instructies aan de werknemers - elektrisch materiaal labellen en voorzien van vrijgavelabel voor (her)gebruik
		pneumatisch gereedschap elektrisch handgereedschap
	EXTERNE FACTOREN: WEERSOMSTANDIGHEDEN
	Koude		- risico op onderkoeling-bevriezing					- aangepaste werkkledij - ter beschikking stellen van warme dranken - inlassen rustpauzes
	Warmte - zon		- risico op verhitting, zonneslag					- aangepaste werkkledij - verbod op werken met ontbloot bovenlichaam - ter beschikking stellen van gekoelde dranken - inlassen rustpauzes
	Ijzel		- risico op uitglijden					- gebruik van strooizout of zand op werftoegangen en werkplatformen
	Duisternis		- beperkte zichtbaarheid					- voldoende verlichting (lichtsterkte) - gebruik van veiligheidsspanning in besloten ruimten; gebruik van elektrisch materiaal met voldoende hoge beschermingsgraad (tenminste IP44) in functie van de omgevingsfactoren, de gebruikte middelen en de gebruikte producten - veiligheidsverlichting indien gebruikt als looplamp
WERK OP HOOGTE
	STELLINGEN

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN	E	W	B	R
	Opbouw van een vaste stelling	stellingkaders of stellingbuizen	- instabiliteit - val van materialen					- consignes van constructeur opvolgen
	Controlepunten bij opbouw stellingen		- instabiliteit - val van materialen					- stevige ondergrond - plaatsen van verdeelplaat - plaatsen van stellingvoeten - plaatsen van verstijvingskruizen - plaatsen van verankeringspunten aan de structuur
	Toegang tot stellingen	stelling, trappentoren of ladders	- val van personen					- toegang bij voorkeur binnenin de stelling - ladders geschrankt en toegang door luiken op de stellingvloer - luiken steeds dichtleggen
	Stellingsvloeren	metalen vlonders houten balken	- val van personen - val van personen					- gebruik van vlonders horend bij de aangewende stelling en modulair conform de geplaatste modules - passtukken in hout met voldoende overlap - geen gladde panelen gebruiken - voldoende overlap voorzien - overlap voorzien ter hoogte van steunpunt - geen balken in uitkraging plaatsen - balken bevestigen aan de steunpunten (tegen opwippen of kantelen)
	Leuningen en randafscherming	metalen profielen netten houten afscherming	- val van personen - val van personen - val van personen					- horizontale profielen langs de binnenzijde van de vertikale bevestigingen - bevestiging met de aangepaste klemmen - leuningsprofielen aanbrengen op hoogte 1m en op hoogte 50cm (vloerniveau in hout of ander materiaal) - horozontale profielen langs de binnenzijde van de vertikale bevestigingen - netten aanbrengen met gebruik van individuele beveiligingsmiddelen - bevestiging met de aangepaste klemmen en stroppen - gepaste helling kiezen in functie van valhoogte en risico - plintelementen aanbrengen op hoogte 15cm (vloerniveau in hout of ander materiaal) - geschaafd hout gebruiken, klasse S8 - horizontale profielen langs de binnenzijde van de vertikale - leuninghouders maximaal 2.5m uit elkaar plaatsen - voldoende overlap voorzien
	Keuring van stelling (indienststelling)	stellingkaders of stellingbuizen	- visuele gebreken of niet beantwoorden aan de gestelde gebruikscriteria					- keuring door bevoegd persoon voor ingebruikname - nazicht of stelling voldoet voor de vermoedelijke gebruikslast

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E

W

B

R

- plaatsen van een stellingkaart (groen in geval van goed bevonden, rood in geval van niet goed bevonden)

Keuring van stelling (periodiek)

- mogelijke vergeten elementen in geval van wijziging ten gevolge van incident (schadegeval, ongeval, windstoten of andere weersinvloeden

- keuring bij elke wijziging - keuring na elk accident - nazicht minstens wekelijks

Mobiele stellingen algemeen

stellingkaders of stellingbuizen

- instabiliteit - val van materialen

- stevige ondergrond - plaatsen van verdeelplaten - uitzetten van stellingvoeten - nazicht horizontaliteit

Opbouw van een rolstelling

stellingkaders of stellingbuizen

- instabiliteit

- consignes van constructeur opvolgen

Controlepunten bij opbouw stellingen

stellingkaders of stellingbuizen

- instabiliteit

- stevige, vlakke en berijdbare grond (eventueel gebruik van u- verdeelbalken als geleidingsspoor) - plaatsen van wielen en eventuele stabilisatoren - controle van de werking van de wielklemmen - plaatsen van verstijvingskruizen - plaatsen van verankeringspunten aan de structuur - maximumhoogte van de bovenste werkvloer is kleiner dan de kleinste basisafmeting *3 (anders stabilisatoren aanbrengen om die afmeting te vergroten)

Leuningen en randafscherming

metalen profielen

- val van personen

- horizontale profielen langs de binnenzijde van de vertikale bevestigen - bevestiging met aangepaste klemmen - leuningprofielen aanbrengen op hoogte 1m en op hoogte 50cm - plintelementen aanbrengen op hoogte 15cm (vloerniveau in hout of ander materiaal)

Consignes aan personeel: verplaatsen van stelling

metalen profielen

- val van personen

- geen verplaatsing van de rolstelling met personeel op de werkvloer(en) - steunen en stabilisatoren tijdens het rijden niet verwijderen - geen verplaatsing van de stelling als geheel met behulp van een kraan tenzij klemmen hierop berekend - verplaatsing van stelling enkel in de lengterichting - geen verwijdering van leuningen - let op voldoende vrije hoogte voor verrrijden van stellingen

Consignes aan personeel: toegang en gebruik van stelling

metalen profielen

- val van personen

- stelling nooit betreden door klimmen op de buitenzijde - toegang te voorzien langs de binnenzijde

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - risico op instabiliteit - aanrijding door derden

E

W

B

R

- toegangsopening sluiten na betreden van werkplatform - geen gebruik van meerdere platformen tegelijk (werken boven elkaar) - Alle wielklemmen aanzetten tijdens gebruik - afbakenen terrein rond stelling - nooit op leuning staan

Keuring van stelling (indienststelling)

stellingkaders of stellingbuizen

- visuele gebreken of niet beantwoorden aan de gestelde gebruikscriteria

- keuring door bevoegd persoon voor ingebruikname - nazicht of stelling voldoet voor de vermoedelijk gebruiklast - plaatsen van een stellingkaart (groen in geval van goed bevonden, rood in geval van niet goed bevonden)

keuring stelling (periodiek)

- mogelijk vergeten elementen in geval van wijziging ten gevolge van een incident (schadegeval, ongeval, windstoten of andere weersinvloeden)

- keuring bij elke wijziging - keuring na elk accident - nazicht minstens wekelijks

SCHRAGEN

Schragen

kraan op wagen

- defect - vallen van materiaal

- enkel gekeurd toestel en gekeurde toebehoren gebruiken - bedienaar met nodige opleiding

LADDERS

Ladders

ladder mankracht

- instabiliteit ladder - gevaarlijke toegang tot platform - gevaar bij betreden ladder door onregelmatige sportafstanden - breuk van de ladder

- gebruik van conforme ladders WEGA - helling niet groter dan 75° - beveiliging tegen omvallen (boven- en onderaan) - 1 meter doorstekend boven werkplatform - originele en niet geplooide sporten - regelmatig nazicht - nooit gebruiken als werkplatform (vb. door opleggen van planken,…)

HOOGWERKERS

- val personen van hoger vlak - grondverzakking - kantelen - instorting

- toegankelijkheid van het platform : collectieve afscherming. Bij aanrijgevaar : PBM, valbescherming met harnas - opstelling op stabiele grond - stabiele opstelling, opstellen en bedienen door bevoegd persoon - bedrijfszekerheidsgarantie : keuringsverslag, indienststellingsverslag, opstellen en bedienen door bevoegd persoon.

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

		- val voorwerpen bij behandeling (tijdens het hanteren van materialen/materieel)					- zonen onder de hoogtewerker : signalisatie en vrijhouden. Bij geljktijdig werken op zelfde plek : dragen van PBM, veiligheidshelm
MATERIALEN OP HOOGTE MET TOESTEL
WERKEN OP HOOGTE
Gebruik van ladders	ladders	- uitglijden van de ladder					- steeds controleren of rubberen stoppen voorzien zijn aan de
							uiteinden van de ladder, indien mogelijk een plank bevestigen op
							de (gladde) vloer achter onderste steunpunten
							- zorgen dat de ladder bovenaan steeds tegen een vast punt
							leunt
		- omvallen van de ladder (instabiliteit)					- ladder bovenaan vastmaken en 1m boven werkvlak laten
							- gebruik van conforme ladders WEGA
		- gevaarlijke toegang tot werkplatform					- helling niet groter dan 75°
		- gevaar bij betreden ladder door					- beveiligen tegen omvallen (boven- en onderaan)
		onregelmatige sportafstanden
		- breuk van de ladder					- 1 meter doorstekend boven werkplatform
							- originele en niet geplooide sporten
							- regelmatig nazicht
							- nooit gebruiken als werkplatform (vb. door opleggen van
							planken,…)
	schuifladder	- val van personen					- buig nooit te ver naar de zijkanten, bewaar uw evenwicht
							- hou minimum 1m overlapping van de bomen bij het uitschuiven
							van de ladders - bij schuifladders hoger dan 12m opgesteld, moeten
							muurafstandstukken geplaatst worden op 2/3 van de hoogte
							- de ladder moet ongeveer 1/4 van zijn totale lengte van de muur
							afstaan
KLEIN MATERIAAL OP DE WERF

E W B

R

GEBRUIK VAN ELEKTRISCHE INSTALLATIES/TOESTELLEN

Gebruik van verlengkabels, kabelrollen

Gebruik van elektrische installaties

Gebruik van elektrisch handgereedschap

verdeelkasten

verdeelkasten in containers en keten

elektrische machines, algemeen

- elektrocutie

- elektrocutiegevaar

- spatwaterdichte verbindingen

- voor het in gebruik nemen of bij uitbreiding laten keuren door een erkend keuringsorganisme (EDTC)

- vijfjaarlijks laten keuren door een erkend keuringsorganisme

- kabels in toegangswegen omhoog hangen of afschermen in gleuf

- deze apparaten dienen jaarlijks gekeurd te worden door eigen vakkundig elektricien die dan een kleurcode aanbrengt, bv. Blauw

- stekker en kabel voor elk gebruik op beschadiging controleren

- behandel het snoer met voorzichtigheid

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - oogletsel, handletsel - geluidsoverlast - brand door vonken - uit elkaar springen van de schijf - contact met draaiende zaag - wegslingerende delen/spanen - geluidsoverlast - contact met draaiende boor - losraken van de boor of van het werkstuk - letsels aan handen en voeten - terugslag van het werkstuk - stukspringen of losraken van het zaagblad - terugslag - stukspringen of losraken van de nagel	E	W	B	R
		elektrische haakslijpschijf						- leg de kabels zoveel mogelijk samen, goed zichtbaar en buiten de werkzones indien mogelijk - gebruik de juiste PBM's tijdens het slijpen nl. veiligheidsbril, overzetbril, gelaatsscherm/laskap, werkhandschoenen en gehoorbescherming - dragen van gehoorbescherming
								- geluidsarme machine gebruiken
								- brandblusser moet binnen handbereik zijn
								- verwijderen van brandbare materialen
								- orde en netheid
								- controleer toerental van de schijf met toerental van de slijpmachine
								- beschermingskap controleren
								- werkstuk goed vastzetten
								- vermijd bruusk contact en te veel druk van de schijf met het werkstuk
								- doorslijpschijven niet gebruiken als afbraamschijven
		elektrische handcirkelzaag						- gebruik beide handen voor het vasthouden van de machine en gebruik steeds de beschermkap
								- gebruik van de juiste PBM nl. veiligheidsbril, handschoenen en passende kledij
								- zorg dat het werkstuk goed vastzit
								- vermijd bruusk contact en te veel druk van de zaag met het werkstuk
								- dragen van gehoorbescherming
		elektrische boormachine						- gebruik beide handen voor het vasthouden van de machine
								- zorg dat het werkstuk goed vastzit
								- vermijd bruusk contact en te veel druk van de boor met het werkstuk - zijdelingse bewegingen vermijden
		elektrische figuurzaag						- handen en voeten uit de omgeving van het bewegende zaagblad houden, dragen van veiligheidshandschoenen - zorg dat het werkstuk goed vast zit
								- gebruik het geschikte zaagblad voor het te zagen materiaal
		schiethamer						- vermijd bruusk contact en te veel druk van het zaagblad met het werkstuk - gebruik beide handen bij vasthouden van schiethamer
								- pas de patronen aan naargelang de dikte en het soort materiaal van de wand - gebruik juiste nagels naargelang het soort materiaal

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - geluidsoverlast - letsels aan handen en voeten

E

W

B

R

- gebruik de juiste PBM's, nl. veiligheidsbril en - schiethamer haaks tegen de wand drukken - zich ervan vergewissen dat er achter de wand of onder de vloer van de schietbaan geen personen bevinden en iedereen in de omgeving verwittigen - splinterkap volledig tegen werkvlak

Gebruik van vaste elektrische machines

vaste elektrische machines elektrische betonmolen elektrische steenzaagmachine tafelcirkelzaagmachine

- elektrocutiegevaar - stofbelasting - contact met draaiende zaag

- deze apparaten dienen jaarlijks gekeurd te worden door eigen vakkundig elektricien die dan een kleurcode aanbrengt, bv. Blauw voor het lopende jaar en geel voor te herstellen materieel - ook dienen ze vijfjaarlijks gekeurd te worden door een erkend keuringsorganisme - zorg voor een goede aarding - niet blootstellen aan vochtigheid - stekker en kabel voor elk gebruik op beschadiging controleren - behandel het snoer met voorzichtigheid - leg de kabels zoveel mogelijk samen en buiten de werkzones indien mogelijk - steeds een nat zaagprocédé toepassen voor stenen - de zaag moet voorzien zijn van een vaste beschermkap - indien het noodzakelijk is de beveiliging te verwijderen dan dient deze dadelijk teruggeplaatst te worden

Elektrisch pneumatisch en hydraulisch manueel

cutter

- snijwonden

- zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg van het snijvlak - steeds het mes in de cutter terugtrekken bij onderbreking of stopzetten van het werk

Compressor

pneumatisch gereedschap

- vallen/struikelen/uitglijden tijdens het plaatsen - verwondingen door wegvliegende voorwerpen, oogletsels door stof - geluidsoverlast en trillingen

- voldoende ruimte en vlakke inplanting voorzien - orde en netheid op de werkplek en op de werf - dragen van PBM bij het uitvoeren van werkzaamheden met perslucht (veiligheidsbril) - werkdrukontlasting bij het ontkoppelen - instructies aan werknemers - geluidswerende omkisting van de machine - aangepaste gehoorbescherming

Generator

- vallen/struikelen/uitglijden tijdens het plaatsen - elektrocutie door aanraking spanningvoerende delen

- voldoende ruimte en vlakke inplanting voorzien - orde en netheid op de werkplek en op de werf - voorzien van een degelijke aarding van het chassis

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - geluidsoverlast en trillingen - contact tijdens de afregeling van de dieselmotoren - inademen van CO2-gassen van de sieselmotor - kantelen van de dieselgenerator of delen - blootstelling aan elektrische stroom - verkeerde beweging tijdens de montage van de groep

E

W

B

R

- nooit in dienst stellen zonder grondige inspectie - controle aardbeveiliging - instructies aan werknemers - geluidswerende omkisting van de machine + degelijk onderhoud - aangepaste gehoorbescherming - het gebruik van de gepaste PBM's: handschoenen, gelaatbescherming en/of masker - terugplaatsen van de collectieve afscherming alvorens de dieselmotor te starten - het gebruik van de gepaste PBM's: handschoenen, gelaatbescherming en/of masker - voldoende verluchting - gebruik van gekeurde hefwerktuigen, zoals krik, takel - aansluiten op een differentieelschakelaar - gebruik van hulpmiddelen en spreiding van het te tillen of te verplaatsen gewicht

Betonmolens en -mixers

- verwondingen door contact met onderdelen (riemschijven, trommelen, tandwielen en kettingen - brandgevaar tijdens het bijvullen van de brandstof - morsen brandstof - elektrocutie door aanraking spanningvoerende onderdelen

- degelijke afscherming van de draaiende delen - niet met de handen of werktuigen in de draaiende kuip komen - na het vervangen van de riemen moet de riemafscherming teruggeplaatst worden - de afscherming van de verbrandingsmotoren mag niet verwijderd worden - de machine stilleggen - niet roken - geen open vuur - steeds trechter gebruiken - aangepaste blusmiddelen in de nabijheid - bij morsen absorptiemiddel gebruiken (korrels of zaagmeel) - differentieelschakelaar - noodstopinrichting (rood met gele achtergrond) - instructies aan werknemers

Xxxxxxxxxx'x

- omvallen van de silo - verwondingen door uitstekende delen

- horizontale en stabiele opstelling met eventuele verankering - vluchtwegen voorzien - vrijlaten van een doorgang van min. 80cm breedte

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT Opslag van brandbaar materiaal en gevaarlijke producten

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - brand, ontploffing, verstikking, vergiftiging

E

W

B

R

- opslagruimte gescheiden van eetruimte - brandblussers: voldoende aantal -type ABC- regelmatig nazicht - aangepaste instructies-brandoefeningen - technische fiche producten raadplegen (MSDS-fiche) - gepaste opslag en behandeling

Gebruik van materieel- en/of materiaalwagen

- inademing, opneming of opslorping van giftige stoffen - contact onbeweeglijke voorwerpen - val voorwerpen bij behandeling

- gescheiden opslag van de verschillende scheikundige producten - doorgangen vrij van materieel en/of materiaal - verankering van het rekkensysteem

Laden en lossen

kraan op wagen

- het kantelen van de last - breuk van de kettingkabel - breuk in de hydraulische leiding - letsels door vallende voorwerpen

- de vrachtwagen goed afstempelen en de stempels laten rusten op een stabiele ondergrond - aanwezigheid van een indienststellingsverslag - aanwezigheid van een periodiek keuringsverslag - visuele controle van de kettingen - controle of de hydraulische leidingen voorzien zijn van terugslagkleppen - veiligheidshelm verplicht tijdens het lossen van de materialen

Werken onder en/of in de nabijheid van heftoestel

heftoestel

- dragen veiligheidshelm verplicht - goede afspraken met kraanbestuurder - opvolgen instructies

Manueel hanteren van lasten

tilhulpmiddelen

- letsels aan de rug en spieren - letsels aan het hoofd - letsels aan handen en voeten

- het voorwerp stevig vastpakken zo dicht mogelijk tegen het lichaam - voeten stabiel plaatsen - het tillen moet gedaan worden met de beenspieren (door de knieën zakken en tillen met een gestrekte rug) - daar waar er stootgevaar is tijdens de verplaatsing, een veiligheidshelm dragen - aangepaste PBM dragen (handschoenen en schoenen)

HEFFEN VAN MATERIAAL

Heffen van materiaal

heftoestel

- vallen van materiaal

- afbakenen van de werkplaats; voorkomen dat personen onder de werfpost kunnen doorlopen - veiligheidshelm verplicht - zich niet onder de last begeven - heftoestel op stevige ondergrond plaatsen en stabiel opstellen - vergrendelingen en remmen opzetten tijdens heffen - materiaal goed bevestigen - toegestane hefcapaciteit niet overschrijden - heftoestellen mogen niet gebruikt worden als stelling of ladder

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN	E	W	B	R	- periodiek onderhoud van hef- en hijstoestellen - regelmatige controle door een externe dienst voor technische controle (erkend organisme)
XXXXXXX XXXXXXXX VAN LASTEN
Manueel hanteren van lasten	Tilhulpmiddelen	- letsels aan de ruggengraat en spierverrekkingen - letsels aan het hoofd - letsels aan handen en voeten					- aangepaste tiltechniek toepassen: de last zo dicht mogelijk tegen het lichaam houden, de voeten stabiel plaatsen, het voorwerp stevig vastpakke zo dicht mogelijk tegen het lichaam, het tillen moet worden gedaan met de beenspieren (door de knieën zakken en tillen met gestrekte rug) - daar waar er stootgevaar is tijdens de verplaatsing, een veiligheidshelm dragen - aangepaste PBM dragen (handschoenen en schoenen)
LASWERKZAAMHEDEN
Laswerkzaamheden		- brand- en explosiegevaar, het oplopen van brandwonden tijdens laswerkzaamheden - letsels door inademing van las- en galvanische dampen tijdens het lassen					- correcte plaatsing gasflessen: buiten vonkbereik, nooit in een gesloten ruimte plaatsen, nooit in een kelder plaatsen, nooit in het zonlicht plaatsen, goed vastmaken om vallen te voorkomen - gasflessen moeten voorzien zijn van terugslagkleppen en reduceerventielen - indien niet in gebruik, moeten de gasflessen voorzien zijn van een veiligheidsklep - de soepele leidingen moeten minstens 5m lang zijn - brandbare materialen op de werkplek verwijderen - de werkplaats controleren na de werken (eventueel brandgevaar) - voldoende en aangepaste blusmiddelen in de nabijheid - lasscherm plaatsen - vuurvergunning indien nodig - aangepaste PBM (lasbril, handschoenen, schort en veiligheidsschoenen) - collectieve beschermingsmiddelen door het plaatselijk afzuigen van deze dampen - adequate verluchting van de werkruimte
AFBRAAKWERKEN
	AFBRAAKWERKEN ALGEMEEN
	Algemeen		- stof, projectie puin op openbare weg - elektriciteit					- ramenstructuur (houten plaat) aanbrengen om projectie glas op openbare weg te voorkomen - deuren voorgevel gesloten houden - afkoppelen van alle nutsleidingen - opvragen plannen van ondergrondse structuren bij nutsmaatschappij - bovengrondse leidingen laten wegnemen of afschermen door de maatschappij

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - risico op instorting - bij totale afbraak

E

W

B

R

- afschermen werfzone van omgeving, projectie op naburige woningen voorkomen - ramen en deuren van naburige woningen opschoren - afzetten openbare weg

Afbraak niet-asbesthoudende materialen

hoogtewerker, breekkraan, schijfmachine,

- risico op instorting

- recuperatie van materialen enkel vanop goedgekeurde platformen - werknemers weghouden uit de omgeving van de afbraakwerken (ROPS en FOPS beveiliging op de machines)

Afbraak bestaand metselwerk

afhankelijk van de uitvoeringsmethode

- instabiliteit te behouden structuur - val van voorwerpen en personen, belemmering van doorgang, overbelasting vloeren en stofhinder

- onderstutting plaatsen volgens advies ingenieur stabiliteit (indien noodzakelijk) - plaatsen stofschutsel - wijze van tijdelijke opslag en afvoer puin beschrijven in het V&G- plan - stutten overblijvende gedeelten - steeds stabiele toestand garanderen voor werkonderbreking

Afbreken ondergrondse structuren

afhankelijk van de uitvoeringsmethode

- inkalven bouwput - beschadigen nutsleidingen

- afhankelijk van diepte van de uitgraving en van de stabiliteit de (vertikale talud) beschermen tegen inkalving - zie algemeen: elektriciteit

MATERIEEL

Materieel: algemeen

diversen

- val van personen tijdens betreden van de werf - val van personen tijdens instappen van de machine - val van personen tijdens bedienen van de machine - vallen/struikelen - instortingen bij afbraak van o.a. verdiepingen - val van voorwerpen bij de behandeling ervan bij afbraak van hoger gelegen delen - val van voorwerpen bij gebruik van een kraan - rondslingerend puin op de werf - letsels door contact met hamer, beitel, steentjes,...

- opgeleid personeel - gebruik van instructiekaarten - veilige toegang tot de werf - aanpassing van de machine zodat alle onderdelen kunnen bereikt en bediend worden - regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen - stabiele, vlakke opstelling van de kraan - wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen - aangepaste PBM (bril, handschoenen,...)

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - klemming tussen onderdelen van een machine, klemming tussen machine en een vast voorwerp - lichamelijke belasting (rug, gewrichten, spieren) - blootstelling aan of contact met de elektrische stroom bij afbraak elektrische installaties - longirritatie of andere letsels door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen (stofwolken) - stoten tegen voorwerpen - lawaai en trillingen

E

W

B

R

- aanbrengen van een bescherming rond draaiende delen - aangepaste werkmethoden en -houdingen - correcte tiltechnieken - uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, voor aanvang van de afbraakwerken - wegnemen van alle gevaarlijke producten voor aanvang afbraak - helmplicht - gehoorbescherming - geluidswerende omkleding van de machine

Breekhamer - met de hand - elektrisch

- manueel of machinaal: zie hieronder elektrisch of pneumatisch : zie hieronder - val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens: - betreden van de werf - val van personen op de begane grond - grondverzakking - bij afbraak van keermuren - instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen - val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken - val van voorwerpen bij andere gelegenheden - treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf - contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen - contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel, steentjes, ... - klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen de machine en een vast voorwerp

- veilige toegangen tot de werf - regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen - regelmatig onderhoud van de machines - wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen - dragen van een helm - dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen) - aanbrengen van een bescherming rond draaiende delen

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT - pneumatisch	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap - blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties - bij gebruik elektrische apparatuur - contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken - andere vormen van ongevallen: - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan trillingen - val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens: - betreden van de werf, - val van personen op de begane grond - grondverzakking - bij afbraak van keermuren - instortingen: - bij afbraak van o.a. verdiepingen - val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken - val van voorwerpen bij andere gelegenheden - treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf - contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen - contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel, steentjes, ... - losspringende slang perslucht	E	W	B	R	- aangepaste werkmethoden en -houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen - uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken - CE-gekeurd toestel - veilige bedrading - zorg dragen voor elektrische kabel tegen beschadiging - dragen van een lasbril tijdens het stukbranden van metalen onderdelen - individuele gehoorbescherming, - veilige toegangen tot de werf - regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten - individuele gehoorbescherming, - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen - regelmatig onderhoud van de machines - wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen - dragen van een helm - dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen, ...) - regelmatige controle van staat van de leidingen en koppelingen

				XXXXXXXXXXX				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT - met de machine	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen een machine en een vast voorwerp - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap - blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties - contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken - andere vormen van ongevallen: - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan trillingen - val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens: - betreden van de werf, - instappen van de machines - bedienen van de machines - val van personen op de begane grond - grondverzakking - bij afbraak van keermuren - instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen - val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken - val van voorwerpen bij andere gelegenheden - treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf	E	W	B	R	- aanbrengen van een bescherming rond draaiende delen - aangepaste werkmethoden en -houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen - uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken - CE-gekeurd toestel - zorg dragen voor elektrische kabel tegen beschadiging - veilige bedrading - wegnemen van alle gevaarlijke produkten vóór aanvang afbraak -individuele gehoorbescherming - opgeleid personeel -gebruik van instruktiekaarten - veilige toegangen tot de werf - aanpassing van de machines zodat alle onderdelen kunnen bereikt en bediend worden - regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen - regelmatig onderhoud van de machines - wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen - contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel, steentjes, ... - klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen onderdelen van de machine - tussen een machine en een vast voorwerp - blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties - contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken - andere vormen van ongevallen: - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan trillingen

E

W

B

R

- dragen van een helm - dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen, ...) - aanbrengen van een bescherming rond draaiende delen - uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken - wegnemen van alle gevaarlijke produkten vóór aanvang afbraak - individuele gehoorbescherming, - geluidswerende omkleding van de machines

Manuele breekwerken

hamer en breekijzer

- val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens: - betreden van de werf, - val van personen op de begane grond - grondverzakking - bij afbraak van keermuren - instortingen - bij afbraak van o.a. verdiepingen - val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken - treden op voorwerpen - rondslingerend puin op de werf - contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen - contact met beweeglijke voorwerpen - hamer, beitel, ... - wegspringende onderdelen - klemming in een voorwerp of tussen voorwerpen - tussen breekijzer en een voorwerp

- veilige toegangen tot de werf - regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - instellen van een veiligheidszone rond de af te breken gedeelten - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen - wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen - dragen van een helm - dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen, ...) - gebruik van beitels met kunststofbescherming - PBM (handschoenen)

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap - blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - bij afbraak elektrische installaties - contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - bij stofwolken

E

W

B

R

- aangepaste werkmethoden en -houdingen - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen - uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, vóór aanvang van de afbraakwerken - wegnemen van alle gevaarlijke produkten vóór aanvang afbraak

Brander

- val van personen van op een hoger gelegen vlak tijdens: - betreden van de werf - val van personen op de begane grond - instortingen: - bij afbraak van o.a. verdiepingen - val van voorwerpen bij de behandeling ervan - bij afbraak van hoger gelegen werkstukken - treden op voorwerpen: - rondslingerend puin op de werf - contact met onbeweeglijke voorwerpen - stoten tegen voorwerpen - contact met beweeglijke voorwerpen: - hamer, beitel, steentjes, ... - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens behandelingen zonder drijfkracht - tijdens tillen van lasten - door stereotiepe houdingen - inspanningen, verkeerde bewegingen of uitglijden zonder val tijdens elke andere omstandigheid - bij gebruik van handgereedschap - blootstelling aan of contact met koude of warmte - bij doorbranden van metaal - doorgebrande metaaloppervlakken

- opgeleid personeel - gebruik van instructiekaarten - veilige toegangen tot de werf - regelmatig ruimen van de doorgangen en de werkplaats - ontruimen van alle personen uit de af te breken gedeelten - instellen van een veiligheidszone rond de werf - degelijk bevestigen van de te behandelen voorwerpen - wegnemen of signaleren van de bewuste voorwerpen - dragen van een helm - dragen van individuele beschermingsmiddelen (bril, handschoenen, ...) - aangepaste werkmethoden - aangepaste werkzone - aangepaste werkhoudingen - voldoende afstand houden tov de warme oppervlakten

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - geprojecteerde gensters - blootstelling aan of contact met de elektrische stroom - contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen - lasrook - blootstelling aan andere dan ioniserende stralingen - tijdens het doorbranden van metalen delen - andere vormen: brand	E	W	B	R	- uitschakelen van de spanning in de af te breken gedeelten, voor aanvang van de afbraakwerken - voldoende ventilatie - dragen van een veiligheidsbril tijdens het stukbranden van metalen onderdelen - aangepaste blusmiddelen in de nabijheid
SPECIFIEKE TECHNIEKEN PROGRAMMA AFBRAAK
Werkzone
Schoringsplan
Afvoer van puin		Deel D “ Bouwafval” (nog uit te werken gezien de specificiteit van de wetgeving per gewest)
- middelen voor de behandeling van puin - ter plaatse - voor het laden - aard van het puin : - neutraal - gevaarlijk - zeer giftig - toxisch - schadelijk - aan te vullen volgens CEE		- contact door inademing, door opneming of door opslorping van giftige stoffen					- noodzaak tot het scheiden van de respectieve producten - gebruik van beschermingsmiddelen voor behandeling van deze producten
RIOLERING/BERAPING/AANAARDING
	Plaatsing rioleringsbuizen en onderzoekputten in kunststof		- contact met lijm - klemming van de vingers - snijwonden - contact beweeglijke voorwerpen tijdens het gebruik van de slijpschijf - blootstelling elektrische stroom bij niet- geïsoleerde materieel in vochtige sleuven					- steekkaarten met gevaarlijke producten moeten op de werf aanwezig zijn - rookverbod - gebruik van PBM's: handschoenen en masker - dragen van handschoenen - dragen van veiligheidsbril - gebruik van conform materieel
RUWBOUWWERKEN
	ALGEMEEN

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Algemeen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - letsels door trappen op rondslingerend materiaal - psychische belasting door tijdsdruk - klimaat (tocht, koude, zon, regen)	E	W	B	R
								- orde op de werf verzekeren - periodiek vastgelegde opkuis (wekelijks of dagelijks) - werkposten opruimen voor de aanvang van de plaatsing - tijdschema aanpassen - rationeel arbeidsritme toepassen - werkorganisatie - werkkledij + zonnecrème - advies arbeidsgeneesheer + instructies opvolgen - aangepaste beschermkledij - pauzes inlassen - gezondheidslokalen met verwarming - warme/verfrissende dranken - binnenwerk bij regenweer
	Gebruik van toestellen		- defect van toestel en/of toebehoren					- heftoestel en hijsgereedschappen volgens de vigerende wetgeving regelmatig laten nazien door een erkend keuringsorganisme (EDTC) - oordeelkundige stockage (binnen) op de werf
	Gebruik van stellingen en ladders	ladders schragen stellingen	- vallen van personen - vallen van voorwerpen					* schragen: - regelmatig nazicht - opstelling op stabiele ondergrond - stevige opbouw - trapje of ladder(s) als toegang - max 2 rijen op elkaar - niet hoger dan 3 meter - aaneensluitende werkvloeren - werkvloeren niet overbelasten - CBM: leuningen * ladders: - regelmatig nazien - stabiel opstellen - antislipschoentjes, stabilisatoren, verstelbare voet - steekt 1 meter boven werkplatforms uit * vaste stellingen - berekeningsnota indien nodig of conformiteit norm HD 1000 - voorschriften constructeur naleven (ivm belasting) - verankering om de 3.80 m - opbouw volgens regels goed vakmanschap - bestijgen via ladder(s) - CBM: leuningen, schermen - periodiek nazicht - max opening vloer-muur = 30 cm of CBM aan buitenzijden * verdiepingen - CBM mee optrekken - plint nauw aansluiten aan werkvloeren

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - snijwonden bij gebruik schragen

E

W

B

R

- werkvloeren niet overladen (voorschriften constructeur naleven) - originele borgpennen gebruiken - aangepaste PBM: veiligheidschoenen

Laden, lossen, verhandelen en opslaan van materialen

heftoestellen kraan

- vallen van voorwerpen - stoten, knellen, botsen - verblinding door zonlicht

- gekeurde heftoestellen en -toebehoren - passende heftoebehoren gebruiken - correcte signaaltekens aan kraanbediener - bevoegde kraanbediener (min 18 jaar) - heftoestellen stabiel optrekken - lasten correct aanpikken - aangepaste PBM: veiligheidshelm - steenpakken niet met krimpfolie alleen verplaatsen, paletten gebruiken - activiteiten staken bij windsnelheid > 20 m/s - steenpakken stabiel opslaan - niet te hoog stapelen - werkvloeren en doorgangen vrijhouden van belemmering - zorgen voor algemen orde en netheid - aangepaste PBM: veiligheidshelm - vrij zicht van kraanbediener - aangepaste opleiding, instructies en opvolging - paletten gebruiken bij verplaatsing steenpakken - aangepaste PBM: zonnebril voor kraanbediener

WANDEN EN MUREN

(dragend) Metselwerk

Omgevingsfactoren

diversen

- instorting van het metselwerk ingevolge onvoorziene horizontale krachten (bv.wind)

- schoring van het metselwerk voorzien

Stockage van stenen

- onstabiliteit van paletten

- controle ondergrond - max. 2 paletten boven elkaar stapelen - stockage enkel op afroep en niet meer dan nodig

Lossen van vrachtwagen

kraan (autolaadkraan of bouwkraan)

- instabiliteit van paletten/last op paletten - onstabiliteit van palet op vork - val van materiaal door scheuren van verpakking

- gekeurd hijstoestel of heftoestel en toebehoren (steenvork) - personeel verbieden onder de last door te lopen - consignes aan bedienaar autolaadkraan - steenvork aangepast aan type van paletten - nooit hijsen van verpakking in krimpfolie/plastic zonder palet

Werkplatform

stellingen (zie werken hoogte)

- val van personen door omkantelen van het metselwerk - val van personen door overbelasting van de stelling door stenen/mortelbakken

- draagkrachtige stelling voorzien tot het opvangen van de materialen voor het uitvoeren van het metselwerk - verdeling van de lasten - spreiding en consignes door bevoegd persoon

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - val van personen tijdens werken aan het bovenste muurgedeelte	E	W	B	R	- toepassen van stelling en/of afgeschermd trapladdersysteem - valbeveiliging voorzien - toepassen van afscherming rondom de werkvloeren
		opgebouwde constructie zelf vb. i.g.v. werken van buitenuit aan binnenspouwblad in afwezigheid van buitenstelling
	Aanmaak mortel	mortelsilo- mortelbakken mortelmolen	- lichamelijke belasting - vergiftiging door cementstof bij aanmaak mortel en uitgieten zakken - vergiftiging en huidaandoeningen bij gebruik van toeslagstoffen - huidaandoeningen door mortelspecie op de huid - cement in oog bij uitgieten cementzakken - letsels door contact met de archimedesschroef van de silo tijdens het nemen van mortel - elektrocutie door aanraking elektrische delen mortelmolen					- klaargemaakte specie laten aanvoeren - mortelsilo's gebruiken - aangepaste PBM in functie van product: (wegwerp)masker dragen - zakken voorzichtig uitgieten - klaargemaakte specie gebruiken - etikettering op verpakkingen naleven - productinformatie veiligheid en gezondheid (MSDS-fiche) raadplegen - instructies arbeidsgeneesheer naleven - handen regelmatig wassen - handschoenen dragen - handen regelmatig wassen met zzep - huidwondjes onmiddellijk verzorgen - beschermkledij dragen - aangepaste PBM: veiligheidsbril - klaargemaakte specie laten leveren - mortelsilo's - de draaiende delen van de mortelsilo dienen afgeschermd - de elektrische delen van de mortelmolen dienen afgeschermd
	Aanbrengen van mortel	hef- en hijstoestellen en toebehoren	- val van palet met stenen en/of de mortelbak					- gebruik maken van hijsgereedschappen die volgens de vigerende wetgeving regelmatig nagezien worden door een erkend keuringsorganisme (EDTC) - de haken van de mortelbak controleren en steeds zuiver houden
	Verplaatsen van stenen	mankracht	- beschadiging handen door ruwe oppervlakken					- dragen van aangepaste handschoenen (vochtig werken, ruwe oppervlakken)
	Verwerken stenen/mortel	mortelspecie	- letsels door huidcontact met mortelspecie					- aangepaste PBM

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het nemen van metselblokken	E	W	B	R	- aandacht voor ergonomie - gewicht van de blokken beperken (max. 25kg)
		mankracht
	Omgaan met mortel		- letsel door huidcontact met het cement					- aangepaste PBM - regelmatige controle door arbeidsgeneesheer - xxxxxxx xxxxxx en/of beschermde crèmes
	Metselen	steenzaagmachine schoren	- stoten, knellen, botsen - wegvliegen steenbrokjes bij verzagen, kappen stenen - vergiftiging door steenstof - snijwonden * zaagmachine * muurhaken * profielen - vallen van voorwerpen - schaduweffecten bij kunstlicht - lichamelijke belasting - lawaai bij gebruik van steenzaag en klein elektrisch gereedschap					- nat verzagen - aangepaste PBM: veiligheidsbril, veiligheidsschoenen - stofafzuiging voorzien - jaarlijks medisch onderzoek - beschermkap op zaagmachines - correcte werkmethode toepassen - vers metselwerk stevig schoren - kunstlicht correct opstellen - lichtsterkte aanpassen - lichtere blokken/stenen met dezelfde afmetingen - uitsparingen in blokken en stenen voorzien - opleiding ivm ergonomische werkmethodes - pauzes inlassen - blokkensteller gebruiken - werkbordes aan kant muur verlagen - metseltafel gebruiken - mechanische transportmiddelen gebruiken (horizontaal en verticaal transport) - geluidsbronnen zo ver mogelijk van werkpost - geluidsdempende omkasting - aangepaste PBM: gehoorbescherming
	Verzagen van stenen	zaagmachine- tafelmodel slijpschijf (zie materieel)	- letsels door contact met wegvliegende stukjes steen tijdens het zagen - letsels door contact met slijpschijf					- aangepaste PBM (veiligheidsbril) - eventueel systeem met "waterzagen" toepassen - afschermen van het zaagblad
	Tijdelijke bescherming wanden/muren	mankracht	- instortingen van de vers gemetselde kolom ingevolge een horizontale krachtinwerking (vb. wind, steun van een ladder) - lichamelijke belasting (rug, gewrichten, spieren), verkeerde bewegingen tijdens het hanteren van de metselblokken					- opschoren van de kolommen - aandacht voor ergonomie - aanpassen stelling (indien mogelijk staanvlak en materiaalvlak op heuphoogte) - gewicht van een blok beperken (max. 25kg)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Zagen van stenen (gevelstenen, betonblokken,…)	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - letsel aan ogen door wegspringende stukjes - letsels aan vingers en handen door blokkering - allergie voor stofdeeltjes - letsels aan vingers en handen door blokkering - val van werknemers	E	W	B	R	- veiligheidsbril/stofbril dragen - zaagblad tijdig vervangen - beschermingskap steeds plaatsen - indien nodig stofmasker - controle zaagblad op speling - afval rond zaagmachine onmiddellijk verwijderen
		steenzaag
	Betonblokken		- letsels aan de handen - lichamelijke belasting, verkeerde beweging					- aangepaste PBM (handschoenen,…) - correcte tiltechnieken - aangepaste werkmethoden en -houdingen (hefhoogte- verplaatsingsafstand)
	Cellenbeton	lijmen met spatel of hulptoestellen	- letsels door contact met/inademing van betonlijmen - letsel ten gevolge van verkeerde maatregelenin geval van nood of door verkeerd gebruik van het product					- aangepaste PBM (handschoen,…) - recipiënten zoveel mogelijk dichthouden
	Geëxpandeerde klei		- instortingen door het gebruik in vochtige zones of door contact met water					- instructies aan werknemers
	Natuursteen	mankracht en diverse hulpmiddelen	- val van materiaal bij behandeling - klemming van handen - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het verplaatsen van zware stukken					- verboden zich onder de lasten te begeven - stenen/stukken beveiligen tegen vallen door handruimte te verzekeren met werkhout - aangepast behandelingsmateriaal ter beschikking stellen voldoende mankracht inzetten
	Beton	duwhout of positioneringsmiddel	- klemming van de hand - val van personen tijdens het losmaken van de kabel- of kettinghaak - instortingen in geval van onvoorziene horizontale krachten en tengevolge van de eigen onstabiliteit van het prefabelement - klemming tijdens contact met de wachtstaven van het gevelgedeelte					- handbeveiliging - eventuele trapladder - onmiddellijke opschoring van de elementen voorzien - duwhout gebruiken - gebruik positioneringsmiddelen
	Ter plaatse gebetonneerd	hijstoestel en betonkubel	- val van personen tijdens het bekisten en ontkisten - val van personen tijdens het wapenen en betonneren - instortingen door hydraulische druk van het beton					- gebruik maken van stabiele bekisting - gebruik maken van stelling of gebruik maken betonbak met werkvloer of werken vanop console vast aan de bekisting - onmiddellijke schoring van de bekisting voorzien

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

diverse betonrecipiënten

trilnaald

RISICO' S EN GEVAREN

- klemming van de handen tussen de trilnaald, de wapening en de bekisting

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

E W B

R

- betonneren in verschillende lagen

- instructies aan personeel

- trilnaald gebruiken met aangepaste naalddoormeter en -lengte

VERWARMING OF VENTILATIE

ALGEMENE RISICO'S

Algemeen

- vallen / struikelen uitglijden tijdens het plaatsen van de toestellen en hulpstukken

- orde en netheid op de werkplek

- optimale verlichting op de werkzone

- antislipschoeisel

Aanbrengen van materialen

Elektriciteit

CENTRALE VERWARMING

Stookplaats (verwarming op stookolie of gas)

- gas

- stookolie

- olietank

- ingegraven tank

.

transport-, hijs en hefmateriaal

- vallen van de voorwerpen

- lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen, zware inspanningen

- blootstelling aan elektrische stroom:

- elektrocutiegevaar

- val personen begane grond :

- tijdens het betreden van het lokaal

- treden op voorwerpen :

- op afval tijdens de ruwbouw achtergelaten

- contact onbeweeglijke voorwerpen :

- het zich stoten aan de lokaalwand of de in dit lokaal aanwezige voorwerpen

- warmte - koude: explosiegevaar

- giftige stoffen

- val personen van hoger vlak :

- val van de uitvoerder in de put

- grondverzakking :

-afkalven van de putwanden

- val voorwerpen bij behandeling :

- aangepaste PBM (veiligheidsschoenen, helm)

- correcte tiltechnieken

- hulp inroepen van werkmakker

- gebruik maken van aangepast goedgekeurd hijs-, hef- en transporttoestel

- ergonomisch verantwoorde werkhouding

- installatiewerkzaamheden uitvoeren op buiten spanning staande delen

- gebruik van differentiaalschakelaar als tussenschakelelement

- regelmatig opruimen van de werf

- aangepaste verlichting in de stookplaats, hetzij voorlopig of definitief

- het vrijhouden van een voldoende werkruimte ( wettelijk 80 cm doorgangbreedte)

- de installatiewerken uitvoeren (vrij van brandstof)

- het dragen van P.B.M.: handschoenen, masker

- voldoende verluchting van het lokaal

- signalisatie van de put

- hellingshoek kleinder dan 45° of beschoeien

- gebruik van gepast + goedgekeurd hijsgereedschap + verankering van het materiaal (=> tank)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT - kathodische bescherming - dubbelwandig (zonder kathodische bescherming) geteerde beschermlaag - buiten opgestelde tank - in het gebouw gemonteerde tank - verbindingsleidingen tussen de ketel en de voedingsbak - uitgevoerd in polyethyleen - uit koper vervaardigde leidingen - gegalvaniseerde buizen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - het loskomen van de tank tijdens het plaatsen - val personen van hoger vlak : - val van de uitvoerder in de anodesleu - grondverzakking : - afkalven van de anodesleufwand - val voorwerpen bij behandeling : - val van de anode of installatie- onderdelen tijdens het plaatsen - giftige stoffen : - opname langs de huid tijdens het aanbrengen van de beschermingslaag - val voorwerpen bij behandeling : - het loskomen van de tank tijdens de montage - val voorwerpen bij behandeling : - het wegschuiven van de tank tijdens zijn montage - contact onbeweegelijke voorwerpen: - oplopen van snijwonden tijdens het op maat zagen / snijden (spiegel) van de buizen - warm-koud: het oplopen van brandwonden tijdens het gebruik van het verwarmingsapparaat - blootstelling aan elektrische stroom: - elektrocutiegevaar door contact met slecht geïsoleerde delen - giftige stoffen : - opname langs de huid van de gebruikte ontvettingsmiddelen - warmte-koude: het oplopen van brandwonden tijdens het braseren - giftige stoffen : - tijdens het ontvetten van contactoppervlakken - contact beweeglijke voorwerpen	E	W	B	R	- signalisatie van de sleuf - hellingshoek ≤ 45° of beschoeien - gebruik van gepast hijsmaterieel + verankering van het - gebruik van P.B.M.’s o.a. handschoenen en masker - gebruik van gekeurd en aangepast aanslagmaterieel - nooit onder hangende lasten werken - het gebruik van aangepaste blokkeringshulpmiddelen - gebruik van gekeurd en aangepast aanslagmaterieel - nooit onder een opgehangen last werken - het gebruik van degelijk aangepaste stutten of blokkeringselementen - dragen van P.B.M.’s o.a. handschoenen - collectieve afscherming van de verwarmingselementen (alleen contact met de te lassen oppervlakken) - CE-apparatuur - onbeschadigde verbindingssnoeren en CEBEC-stekkers - het gebruik van een differentieelschakelaar 10 mA - gebruik van P.B.M.’s o.a. handschoenen en masker - gebruik van P.B.M.’s o.a. handschoenen en veiligheidsbril - gebruik van collectieve beschermingsmiddelen : plaatselijke verplaatsbare afzuiginstallatie - gebruik van collectieve afschermingen op de snijtafel

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT - isoleren van de verwarmingsleidingen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - het wegspringen van spaanders of deeltjes metaal tijdens het draadsnijden - klemming van de vingers aan de draadsnijkop of opspaninrichting van de leiding - giftige stoffen: - allergische reacties door de snijolie bij huidcontact - contact beweeglijke voorwerpen - het oplopen van snijwonden tijdens het op maat afwerken van de isolatiekoker - giftige stoffen : - opname langs de huid of door inademing van de lijmsporen of oplosmiddelen	E	W	B	R	- gebruik van P.B.M.’s o.a. veiligheidsbril - gebruik van P.B.M.’s o.a. handschoenen - gebruik van P.B.M.’s : handschoenen en veiligheidsbril - gebruik van aangepast snijgereedschap - gebruik van P.B.M. : handschoenen - collectieve afscherming : plaatselijk afzuigen van de schadelijke dampen - het dragen van de P.B.M. : handschoenen,masker
PLAATSEN VAN LEIDINGEN (ook warmtetransport)
Uitslijpen van sleuven, maken van doorboringen	- slijpmachine, klopboor, breekhamer	- letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, hand- en vingerletsels, oogletsels door stof/vuil tijdens het boren van gaten of zaagwerkzaamheden - doorzagen niet zichtbare leidingen (gas, water, elektrische kabels,…) met bijvoorbeeld elektrocutie tot gevolg					- aangepaste PBM (o.a. werkhandschoenen en veiligheidsbril) - opvragen bestaande plannen of elektronisch opsporen leidingen - vermijden van elektrocutie door geïsoleerd gereedschap te gebruiken - verlengkabels volledig uitrollen
Plaatsen van stalen buis: gegalvaniseerde buis, verwarmingsbuis en gasbuis	draadsnijmachine	- huidirritatie en letsels door contact met olieën en vetten, letsels/snijwonden door bramen en metaal - klemming en meehaspelen in een machine - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - treden op voorwerpen : - het oplopen van verstuikingen door - klemmen: het oplopen van een - inspanning, verkeerde beweging bij - tijdens het verplaatsen van de snijtafel - warmte / koude: tijdens de - giftige stoffen:					- aangepaste PBM: handschoen, eventueel masker - geen losse kledij, geen losse haren - periodiek onderhoud van de machines - aansluiten op een goedgekeurde (werf)installatie - de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn - gebruik van een afvalbak in de nabijheid van de snijtafel - instructies m.b.t. de orde en netheid - gebruik van P.B.M.: handschoenen + veiligheidsbril - gebruik van stabiel opgestelde steunen - orde en netheid - gebruik van de P.B.M. : handschoenen, schort en - collectieve beschermingsmiddelen door het plaatselijk afzuigen

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - het inademen van las- of galvanische - ontploffingsgevaar - brandwonden, brand - lasogen, oogletsels - brandwonden, brand - elektrocutie / blootstelling aan elektrische stroom	E	W	B	R	- adequate verluchting van de werkruimte - niet roken - gekeurd materiaal - geen ontvlambare producten in de werkomgeving - werkomgeving ventileren - aanwezigheid van blusmiddelen - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepaste PBM: lasbril - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - periodiek onderhoud van de machines
		lasapparaat met open vlam elektrisch lasapparaat
	Plaatsen van stalen buis: lichtstalen buis	persmachine	- indien elektrisch, gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - klemming - handletsels					- periodiek onderhoud van de machines - aangepaste PBM: handschoenen - geen losse kledij, geen losse haren
	Plaatsen van koperbuis	lasapparaat met open vlam	- treden op voorwerpen : - verstuiking t.g.v. het rondslingerend materiaal en/of materieel - warmte-koude: het oplopen van brandwonden tijdens het braseren van de leidingen - giftige stoffen: - ontploffingsgevaar - brandwonden, brand - lasogen, oogletsels					- de aanwezigheid van een voorsorteerafvalbak in de nabijheid van de montageplek - het doen naleven van de instructies m.b.t. orde en netheid op de werf - gebruik van P.B.M.: handschoenen en veiligheidsbril - collectieve beschermingsmiddelen : plaatselijke afzuiging van de schadelijke dampen - niet roken - gekeurd materiaal - geen ontvlambare producten in de werkomgeving - werkomgeving ventileren - aanwezigheid van blusmiddelen - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepaste PBM: lasbril

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - brandwonden, brand - elektrocutie / blootstelling aan elektrische stroom - lasogen, oogletsels - indien elektrisch, gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - klemming - handletsels	E	W	B	R	- noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - periodiek onderhoud van de machines - aangepaste PBM: lasbril - periodiek onderhoud van de machines - aangepaste PBM: handschoenen - geen losse kledij, geen losse haren
		elektrisch lasapparaat perstoestel
	Kunststofleidingen	elektrisch lasapparaat perstoestel	- treden op voorwerpen : - het oplopen van verstuiking t.g.v. de slordige werkvloer - giftige stoffen : - tijdens het aanbrengen van het oplosmiddel of de contactlijm - brandwonden, brand - lasogen, oogletsels - elektrocutie - indien elektrisch, gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - klemming - handletsels					- het gebruik van geleiders en aangepaste haspel - aangepaste instructies m.b.t. orde en netheid - collectieve beschermingsmiddelen : plaatselijke afzuiging of een degelijke verluchting van de werkplek. - het gebruik van P.B.M. : handschoenen en masker - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepaste PBM: lasbril - periodiek onderhoud van de machines - periodiek onderhoud van de machines - aangepaste PBM: handschoenen - geen losse kledij, geen losse haren
	Bevestigen en vastmaken van de leidingen	gebruik van elektrische en niet elektrische gereedschappen: boormachine, snijmachine, schietpistool	- indien elektrisch, gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie					- periodiek onderhoud (zie ook algemene risicoanalyse klein materiaal)
	Isoleren van de leidingen		- contact beweeglijke voorwerpen - vuilrestjes in het oog t.g.v. het gebruikte isolatieproduct					- werklokaal goed verluchten en het aanwezige stof regelmatig afzuigen - gebruik van de P.B.M.: * beschermmasker met fijnstoffilter P2 * handschoenen * veiligheidsbril * goed passende werkkledij

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Testen van de leidingen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - giftige stoffen - contact onbeweeglijke voorwerpen : - het oplopen van snijwonden aan de vingers tijdens het op maat snijden van de elementen - letsels door snijwonden tijdens het op maat afwerken van isolatiekoker - huidirritatie/allergische reactie - letsels door contact met en/of opname langs de huid of door inademing van de lijmsporen op oplosmiddelen - losschieten van persslang: oogletsels, kneuzingen	E	W	B	R
		cutter glaswol gespoten handmatig of elektrisch perstoestel						- gebruik van isolatiemateriaal, voorzien van een beschermende aluminium- of van een gekartoneerde afdeklaag - vermijden van irritatie van de ogen en de huid door het gebruik van de P.B.M. tijdens het aanbrengen van glas- en/of rotswol
								- het gebruik van een stabiel opgestelde snijtafel met opspaninrichting - het optimaal gebruik van op maat voorgesneden lengten - aangepaste PBM's (handschoenen) - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes terugtrekken bij onderbreking of stopzetting van het werk - handschoenen - handschoenen - ventilatie - periodiek onderhoud van het toestel - regelmatig vervangen onderdelen - defecte slangen onmiddellijk verwijderen van de bouwplaats
	ROOKKANALEN
	Montage dakdoorvoer of individueelrookkanaal (dus geen wanddoorvoer)	(rolstelling, hoogtewerker,… gebruik van elektrische en niet elektrische gereedschappen: boormachine, snijmachine,…	- valgevaar: tijdens de aansluiting op de schoorsteen, tijdens het aanbrengen van de verbindingsmoffen, kokerelementen en dergelijke - letsels door snijwonden aan de metalen randen, of aanpassing van de maten van de rookkanalen - indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - letsels door gebruik van de machines: sij- en schaafwonden, hand- en vingerletsels					- collectieve afscherming 2m (leuningen), indien niet mogelijk: PBM: harnas + levenslijn - aangepaste PBM (handschoenen) - periodiek onderhoud (zie ook algemene risicoanalyse klein materiaal) - aangepaste PBM (o.a. werkhandschoenen)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Maken van doorboringen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN	E	W	B	R
		slijpmachine, klopboor, breekhamer	- oogletsels door stof/vuil tijdens het boren of bij het gebruik van de slijpschijf tijdens het op maat afwerken van de ankerpunten					- aangepaste PBM (veiligheidsbril)
	MONTAGE VAN ELEKTRISCHE COMPONENTEN (bijvoorbeeld buitenvoeler)
	Montage van elektrische componenten (bijvoobeeld buitenvoeler)	handgereedschappen	- blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutiegevaat					- installatiewerkzaamheden uitvoeren op buiten spanning staande delen - elektrisch geïsoleerde handgereedschappen
	WARMTELICHAMEN (radiatoren, convectoren)
	Het uitpakken van toestel	cutter	- snij- en schaafwonden aan handen en vingers - oogletsel, kneuzingen, snij- en schaafwonden bij het losmaken van metalen spanband - vallen/struikelen/uitglijden					- aangepaste PBM's (handschoenen) - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes terugtrekken bij onderbreking of stopzetting van het werk - orde en netheid - aandacht bij het werk - geen verpakkingsmateriaal laten slingeren - afvalmateriaal onmiddellijk opruimen en verwijderen
	Bevestigen van montagebeugels	allerhande handgereedschappen, zowel elektrisch als niet elektrisch chemische verankering indien gewone verankering niet toelaat	- indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - handletsels - onvoldoende stevige bevestiging van de montagebeugels met valrisico tot gevolg van element - in contact met chemische substantie					- periodiek onderhoud (zie ook algemene risicoanalyse klein materiaal) - aangepaste PBM's (handschoenen) - hou rekening met dragende muur en het gewicht van warmtelichaam - win in dit kader informatie in over dragende muur (holle, gyproc, volle steen) en gewicht warmtelichaam - noodzakelijke PBM's: handschoenen en maskers
	Ter plaatse aanbrengen en monteren van warmtelichaam	hulpmiddelen: heftoestel, hefwagentje,...	- vallen, struikelen, kantelen van toestel, lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het monteren en aanbrengen van warmtelichaam, bijvoorbeeld: gevaar voor kneuzingen tijdens het aanbrengen van de radiator op de ankers					- correcte tiltechnieken: instructies m.b.t. het correct heffen van lasten en het gebruik van hulpmiddelen: heftoestel (krik, takel, kabelspanner), hefwagentje, paletwagen,… - hulp van een werkmakker is aangewezen - heb aandacht voor voldoende werkruimte

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - het oplopen van snijwonden aan de naakte scherpe koelvinnen en de mantelelementen

E

W

B

R

- aangepaste PBM's zoals werkhandschoenen en veiligheidsschoenen - aangepaste PBM's (handschoenen)

Indien convector ondergronds: putconvector

- valgevaar in de put

- concentratie en aandacht - signaleren van de put op de werf en eventueel preventief afdekken

- radiatoren

- val personen begane grond : - tijdens het ter plaatse brengen van de elementen - contact onbeweeglijke voorwerpen: - het oplopen van kneuzingen tijdens het aanbrengen van de radiator op de ankers - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens de montage van de radiator

- orde en netheid - voldoende vrije werkruimte - minimum doorgangen 80 cm - aangepast hefgereedschap - hulp van werkmakker

- convectoren - huishoudelijk - industrieel (geforceerde ventilatie)

- val personen begane grond : - tijdens het aanbrengen van de convectorelementen - contact onbeweeglijke voorwerpen : - het oplopen van snijwonden aan de naakte scherpe koelvinnen en de mantelelementen - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het monteren van te lange convectorelementen - val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van de monobloc op hoogte

- orde en netheid op de werkplek - dragen van P.B.M.: handschoenen - hulp inroepen van werkmakker bij te volumineuze afmetingen - gebruik van stabiel opgestelde schragen of rolstellingen

ONAFHANKELIJK WERKENDE VERWARMINGSAPPARATUUR

Gasconvector

- contact onbeweeglijke voorwerpen : - snijwonden t.g.v. de scherpe kanten van de bekledingspanelen - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het monteren van de convector - warmte-koude: explosie t.g.v. een lek

- gebruik van P.B.M.: handschoenen - orde en netheid - beschikken over voldoende vrije werkruimte - uitgevoerd door erkende plaatser

Elektrische radiator:

- inspanning , verkeerde beweging bij behandeling :

- orde & netheid

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT - zonder accumulatie - met accumulatie - met accumulatie & ingebouwde ventilator

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - tijdens de aanvoer en het installeren van de radiator - blootstelling aan elektrische stroom: - elektrocutie tijdens het aansluiten op het net

E

W

B

R

- aangepast hijsgereedschap en / of hulp van werkmakker - gekeurde elektrische installatie - onbeschadigde kabel en stekker

Stookoliekachel

- inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het aanvoeren en het plaatsen van de kachel - warmte-koude: het oplopen van brandwonden tijdens het ontsteken van de kachel

- orde en netheid - gebruik van duiveltje, transpalet of ander specifiek hulpmiddel - aangepast hefgereedschap en/of hulp van werkmakker

Houtkachel

- klemming: tijdens het plaatsen op voet - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens het aanvoeren en de plaatsing van de kachel - warmte-koude: het oplopen van brandwonden tijdens het aansteken

- vrijhouden van voldoende werkruimte. Indien niet mogelijk op een andere risico-arme wijze handelen - orde en netheid - aangepast hijsgereedschap en/of hulp van werkmakker en/of opbouw ter plaatse

Open haard

- warmte-koude: het oplopen van brandwonden tijdens het aansteken

Andere

WARMWATERPRODUCTIE

Boiler : - met accumulatie - zonder accumulatie - de verwarmingsketel aangesloten

- val personen begane grond : - tijdens de montage van de kete - val voorwerpen bij behandeling : - het loskomen van de ketel bij onvoldoende verankering tijdens de montagewerkzaamheden - klemming: bij montage tussen boiler / steunen / wand - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling: - tijdens het verankeren van de ketel op de muur - val voorwerpen bij behandeling : - het loskomen van de ketel tijdens de plaatsing

- orde en netheid - voldoende verlichting op de werkplek - hulp van werkmakker, indien te volumineus element - orde en netheid - gebruik van specifiek hulpgereedschap en/of ankerbouten - voldoende werkruimte voorzien tijdens de ontwerpfase. Indien niet mogelijk herzien van de inplanting - gebruik van specifiek hefgereedschap - toepassing van de juiste tiltechniek - ankerelementen met voldoende draagkracht gebruiken

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT - op gas - op elektriciteit - op zonne-energie

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens de aanvoer en het monteren van het reservoir - warmte-koude: explosie t.g.v. een lek - blootstelling aan elektrische stroom: - electrocutie t.g.v. slechte isolatie - val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van de dakpanelen - tijdens het verbinden van de dakpanelen - tijdens de controle op lekken na indienststelling

E

W

B

R

- ergonomisch verantwoorde werkhouding en/of tiltechniek - uitgevoerd door een erkend technieker - werken aan de buiten spanningstaande delen. Indien niet mogelijk gebruik maken van een differentieelschakelaar als voorschakelelement - plaatsen van collectieve afschermingen, leuningen of netten. Indien niet mogelijk P.B.M. toepassen, zoals harnas + levenslijn

Warmwatertoestel - op gas - op elektriciteit

- val personen van hoger vlak: - tijdens het plaatsen van het toestel op hoogte - contact beweeglijke voorwerpen - vuiltje in het oog tijdens het vastzetten van het toestel - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling: - tijdens de aanvoer, het uit de verpakking nemen en het monteren van het toestel - warmte-koude: het oplopen van brandwonden in contact met het opgewarmde water - warmte / koude: gasexplosie - blootstelling aan elektrische stroom: - elektrocutie

- dragen van veiligheidsbril - toepassen van een aangepaste tiltechniek - hulp van werkmakker. Indien te volumineus en/of te zwaar : gebruik van mechanische hulpmiddelen - uitvoeren van werkzaamheden op de buiten werking gestelde delen (druk aflaten alvorens tot controle over te gaan) - gebruik van P.B.M.: handschoenen en/of gelaatsscherm - erkend vakman - werken op buiten spanning staande delen. Indien niet mogelijk : een differentieelschakelaar tussenschakelen

KLIMAATBEHEERSING OF AIRCO

Verdamper

- val personen van hoger vlak : - tijdens de montage op hoogte - val voorwerpen bij behandeling : - loskomen van de verdamper - contact onbeweeglijke voorwerpen : - het oplopen van snijwonden aan de vinnen

- collectieve beschermingsmiddelen : leuning en/of netten - aangepast goederenbehandelings-materieel : rolstelling, schaarlift of hoogwerker - gebruik maken van gecontroleerd aanslagmaterieel - gebruik van hulpgereedschap en/of P.B.M.: handschoenen

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT Condensor

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - val personen van hoger vlak : - tijdens de montage op hoogte - val voorwerpen bij behandeling : - het loskomen van het element - contact onbeweeglijke voorwerpen: - snijwonden aan de afschermplaten

E

W

B

R

- collectieve beschermingsmiddelen bij een mogelijke val van > 2m - gebruik van optimaal verankerde steunen (specificaties te voorzien in het lastenboek) - dragen van P.B.M. : handschoenen

Compressor

- inspanning, verkeerde beweging bij behandeling: - tijdens het monteren van het toestel

- gebruik van hulpgereedschap en/of het toepassen van een goede tiltechniek en de juiste werkhouding

Ventielen

- val personen van hoger vlak : - tijdens de plaatsing op hoogte - kontakct onbeweeglijke voorwerpen - het zich stoten tijdens de montage van de regelventielen

- voorzien van maximale voor montage alvorens tot de definitieve plaatsing over te gaan - letten op de toegankelijkheid van de bedieningsventielen

Roosters

- val personen van hoger vlak: - tijdens het bevestigen aan het plafond - contact onbeweeglijke voorwerpen: - het oplopen van snijwonden tijdens het vastgrijpen en inbrengen van de roosters - contact beweeglijke voorwerpen - vuil in de ogen tijdens het boren van de gaten voor de bevestigingspunten

- collectieve beschermingsmiddelen vanaf > 2m - het gebruik van P.B.M.: handschoenen - het dragen van een veiligheidsbril

Leidingennet

- val personen van hoger vlak : - val van ladder tijdens het plaatsen op hoogte - contact onbeweeglijke voorwerpen: - het oplopen van snijwonden tijdens de montage - contact beweeglijke voorwerpen - metaaldeeltjes in het oog tijdens slijpwerkzaamheden - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling: - tijdens de aanvoer van het materiaal en materieel - warmte-koude: het oplopen van brandwonden tijdens laswerkzaamheden

- gebruik van rolstelling - gebruik van trapladder - toepassen van de P.B.M.: handschoenen - toepassen van de P.B.M.: veiligheidsbril - orde en netheid in de opslagruimte - een goede verlichting van de behandelingszone - toepassen P.B.M.: bril, handschoenen en aangepaste werkkledij

Koelplafonds - paneel-samenstelling

- val personen van hoger vlak: - tijdens de montage van de panelen aan het plafond

- gebruik van rolstelling en/of trapladder

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT - koelbalken

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - val voorwerpen bij behandeling: - val van de panelen of onderdelen tijdens de montage - contact onbeweeglijke voorwerpen: - het oplopen van snijwonden tijdens de opbouw - val personen van hoger vlak: - tijdens de plafondbevestiging - val voorwerpen bij behandeling: - het loskomen van het balkelement tijdens de verankeringswerken - contact onbeweeglijke voorwerpen: - het oplopen van snijwonden tijdens de plaatsing - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling: - tijdens de behandeling van de koelbalk

E

W

B

R

- het dragen van P.B.M. : handschoenen - gebruik van rolstelling en/of schaarlift en/of hoogwerker, rekening houdend met de hoogte en het te behandelen volume - te voorzien tijdens de ontwerpfase - gebruik maken van P.B.M.’s : handschoenen - bij mogelijke voormontage rekening houden met de hanteerbaarheid van het gewicht en het volume

Ijswaterkoelsysteem

Uitpakken van de toestellen

breekmes, kniptang

- snij- en schaafwonden aan handen en vingers - oogletsel, kneuzingen, snij- en schaafwonden bij het losmaken van metalen spanband - vallen, struikelen, uitglijden

- aangepaste PBM's (handschoenen) - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes terugtrekken bij onderbreking of stopzetting van het werk - orde en netheid - aandacht bij het werk - geen verpakkingsmateriaal laten slingeren - afvalmateriaal opruimen en verwijderen

Het ter plaatse brengen van de monoblok en ijswaterventilo

hulpmiddelen zoals steekwagentje, transport, hijs of heftoestel

- lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen, vallen,…

- correcte tiltechnieken - hulp inroepen van een werkmakker - gebruik maken van aangepast goedgekeurd transport- hijs- en heftoestel - ergonomisch verantwoorde werkhouding

Montage van de elementen

allerhande handgereedschappen

- handletsels, snij- en schaafwonden, blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie

- aangepaste PBM: handschoenen - zie ook risico-analyse klein materiaal

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Aanbrengen en perfect isoleren van de leidingen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - gevaar voor inademing van solventen, contact met het huidoppervlak	E	W	B	R	- voldoende verluchting van de werkruimte - aangepaste PBM: handschoenen en masker
		(zie "plaatsen van leidingen") luchtdichte verlijming van de isolatie: langs naden, kopse naden
	Splitsysteem
	Uitpakken van de units	breekmes, kniptang	- snij- en schaafwonden aan handen en vingers - oogletsel, kneuzingen, snij- en schaafwonden bij het losmaken van metalen spanband - vallen, struikelen, uitglijden					- aangepaste PBM's (handschoenen) - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes terugtrekken bij onderbreking of stopzetting van het werk - orde en netheid - aandacht bij het werk - geen verpakkingsmateriaal laten slingeren - afvalmateriaal opruimen en verwijderen
	Het ter plaatse brengen van de units	hulpmiddelen zoals steekwagentje, transport	- lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen, vallen,…					- correcte tiltechnieken - hulp inroepen van werkmakker - gebruik maken van aangepast goedgekeurd rapport-, hijs- en heftoestel - ergonomisch verantwoorde werkhouding
	Montage van de units	gebruik van elektrische en niet-elektrische gereedschappen: boormachine,… chemische verankering	- indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - handletsels - gevaar voor loskomen van de units door slechte verankering - contact met de huid					- periodiek onderhoud (zie ook algemeen risico-analyse klein materiaal) - aangepaste PBM: handschoenen - vraag voldoende informatie over de draagmuren, hou rekening met gewicht toestel en kracht draagmuur - aangepaste PBM: handschoenen
	Montage van de units (op hoogte)	schaarlift, rolstelling, hoogtewerker, hijs of heftoestel	- valgevaar van personen en evenzeer valgevaar van toestel - bij montage van buitenuit op de dakstructuur, onvoldoende sterkte waardoor instortings- en valgevaar					- collectieve afscherming >2m (leuningen), indien niet mogelijk: PBM: harnas + levenslijn - hou rekening met de ouderdom van het dak - doe een kleine check-up van het dak vooraleer de werken aan te vangen, verstevig desnoods het dak

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Verbinding tussen de units door middel van een koper koelgasleiding	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - ontploffingsgevaar - brandwonden, brand - lasogen, oogletsels - bij te veel druk, openknallen van de lasverbinding, en spatten van laszilver, omvallen van de gasflessen	E	W	B	R	- gekeurd materiaal - niet roken - geen ontvlambare producten in de werkomgeving - werkomgeving ventileren - aanwezigheid van blusmiddelen - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - beschermen van de blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepaste PBM: lasbril - aangepaste PBM: bril, handschoenen - ontspanner in het oog houden - gasflessen beveiligen tegen omvervallen
		lasapparaat met open vlam lassen gebeurt onder lichte overdruk door middel van stikstof
	Druktest van de leidingen	perstoestel	- indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - klemming - handletsels					- de manometer in het oog houden - houden aan de voorschriften aangaande - periodiek onderhoud van machines - aangepaste PBM: handschoenen - geen losse kledij, geen losse haren
	Drogen van de leidingen	vacuumpomp	- elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie					- periodiek onderhoud
	Inbrengen van koelgas		- gevaar voor zuurstoftekort in de ruimte bij onzorgvuldig omspringen, verstikkingsgevaar - gevaar voor giftige gasvorming in bepaalde omstandigheden					- niet roken - de ruimtes voldoende ventileren - indien niet mogelijk zuurstofmasker
	Montage van eenvoudige elektrische componenten	allerhandse handgereedschappen	- blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie					- zorg voor geïsoleerde gereedschappen - aangepaste PBM
	Montage van afvoerleidingen	eventuele verlijming	- aandacht voor gevaar inhalatie van solventen					- aangepaste PBM: masker en handschoenen - ventilatie
	Montage en modificatie van luchtkanalen	gebruik van elektrische en niet-elektrische handgereedschappen: boormachine, slijpschijf	- indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie					- periodiek onderhoud (zie ook algemene risico-analyse klein materiaal)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - handletsels - ontstaan van vonken bij modificatie: brandgevaar, oogletsels,… - handletsels door het ontbramen - huidirritatie en contact met vezels isolatie, bij aanbrengen van glaswol/rotswol voor de isolatie van de luchtkanalen	E	W	B	R	- aangepaste PBM: handschoenen - geen brandbare materialen in omgeving, aanwezigheid van een minimum aan blusmiddelen - aangepaste PBM: bril - aangepaste PBM: handschoenen - aangepaste PBM: handschoenen en masker
SANITAIR
	ALGEMENE RISICO'S
	Algemene risicos Aanbrengen materialen	transport-, hijs- en hefmaterieel	- vallen, struikelen, uitglijden tijdens het plaatsen van de leidingen en toestellen - vallen van voorwerpen - zware inspanningen, lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen					- orde en nethied op de werkplek - optimale verlichting van de werkzone - antislipschoeisel - aangepaste PBM (helm) - correcte tiltechnieken - hulp inroepen van werkmakker - gebruik maken van aangepast goedgekeurd hijs-, hef- en transporttoestel - ergonomisch verantwoorde werkhoudng
	PLAATSEN VAN LEIDINGEN
	Uitslijpen van sleuven, maken van doorboringen	slijpmachine, klopboor, breekhamer	- letsels door gebruik van de machines: stofdeeltjes/wegspringend materiaal in oog, snij- en schaafwonden - verwondingen aan ogen en ledematen - vallen - blokkeren van de machine - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - brandgevaar en wegspringen van vonken (bij slijpen) - doorzagen niet zichtbare leidingen (gas, water, elektrische kabels,…) met bijvoorbeeld elektrocutie tot gevolg					- aangepaste PBM (o.a. veiligheidsbril) - een bril dragen bij het werken met een slijpschijf of boormachine - beitels zonder bramen en een geschikte hamer - handschoenen dragen - rolstellingen om in de hoogte en aan het plafond te werken - in verticale kokers waar mensen doorkunnen: valbeveiliging gebruiken - coördinatie en overleg bij werken op lager gelegen posten - de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn - aansluiten op een goedgekeurd (werf)installatie - periodiek onderhoud machines - aangepaste PBM (o.a. veiligheidsbril) - opvragen bestaande plannen of elektronisch opsporen leidingen - vermijden van elektrocutie door geïsoleerd gereedschap te gebruiken

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E

W

B

R

- verlengkabels volledig uitrollen

Plaatsen van gegalvaniseerde buis

draadsnijmachine

- huidirritatie en huidletsels door contact met oliën en vetten, letsels/snijwonden door bramen en metaal, oogletsels - klemming en meehaspelen in een machine - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie

- aangepaste PBM: handschoenen, eventueel masker - een bril als bescherming tegen rondvleigende splinters of wegspuitende olie bij werken met een elektrische draadsnijmachine - splinters uithalen met handschoenen en haak - zand of zaagsel vlakbij de trekbank om de wegspuitende olie op te vangen - bescherming bij het werk met een schiethamer, en de gepaste patronen gebruiken (verboden gereedschap voor werknemers jonger dan 18 j) - strak zittende kleren - veiligheidshandschoenen - handschoenen dragen bij het werken met buizen - tangen met schone en scherpe spanbek (versleten gereedschap vervangen) - elektrisch gereedschap moet uitgerust zijn met een dodemanskop - een masker opzetten bij het lassen van koper en staal in niet- verluchte werkplaatsen - bril dragen bij het solderen - vaccin tegen tetanus - regelmatig doktersbezoek - snijwonden snel ontsmetten - kijken of er asbestvezels aanwezig zijn en/of oude buizen isoleren - geen losse kledij, geen losse haren - periodiek onderhoud van de machine - aansluiten op een goedgekeurd (werf)installatie - de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn

Plaatsen van koperbuis

lasapparaat met open vlam

- ontploffingsgevaar - brandwonden, brand

- gekeurd materiaal - niet roken - geen ontvlambare producten in de werkomgeving - werkomgeving ventileren - aanwezigheid van blusmiddelen - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - brandwonden, brand - lasogen, oogletsels - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie	E	W	B	R	- aanwezigheid van blusmiddelen - noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen, schoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepaste PBM: lasbril - periodiek onderhoud van de machine
		elektrisch lasapparaat
	Plaatsen van kunststofleidingen	elektrisch lasapparaat perstoestel verwarmingsapparaat schroefkoppeling uitvoeren d.m.v. niet- elektrische handgereedschappen: boormachine, snijmachine, schietpistool…	- brandwonden, brand - lasogen, oogletsels - elektrocutie, indien elektrisch, gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - klemming, handletsels - brandwonden - contact met lijmen en andere giftige stoffen - elektrocutiegevaar door contact met slechtgeïsoleerde delen - indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - handletsels					- noodzakelijke persoonlijke beschermingsmiddelen: handschoenen, schoenen - dragen van stevige niet brandbare en hittebestendige werkkledij - bescherming van blote huid - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepaste PBM: lasbril - periodiek onderhoud van de machines - aangepaste PBM: handschoenen - geen lose kledij, geen losse haren - handschoenen dragen bij het vasthouden of verplaatsen van warme buizen of hulpstukken - handschoenen en masker dragen bij het lassen van plastic buizen met lijm - MSDS-fiche raadplegen - CE-apparatuur - onbeschadigde verbindingssnoeren en CEBEC-stekkers - periodiek onderhoud (zie ook algemene risico-analyse klein materiaal) - aangepaste PBM (handschoenen)
	Verplaatsen van lasten		- fysieke belasting					- transportmateriaal (wagentje, steekwagentje, materiaallift) voor grote en/of zware hoeveelheden grondstoffen en gereedschap - overleg en signalisatie voor het overbrengen van buizen van een zekere lengte - sanitaire toestellen plaatsen met meerdere personen - sanitaire toestellen plaatsen na plaatsing trap
	TESTEN                     VAN                     LEIDINGEN

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Testen van de leidingen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - losschieten van persslang: oogletsels, kneuzingen,… - klemming, handletsels - indien elektrisch gevaar voor blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie	E	W	B	R	- periodiek onderhoud van het toestel - regelmatig vervangen onderdelen - defecte slangen onmiddellijk verwijderen van de bouwplaats - aangepaste PBM (o.a. handschoenen, bril) - periodiek onderhoud (zie ook algemene risico-analyse klein materiaal)
		handmatig of elektrisch perstoestel
	INKUIPING
	Lood Kunststof	lastoestel	- ontploffingsgevaar - lasogen, oogletsels					- gekeurd materiaal - niet roken - geen ontvlambare producten in de werkomgeving - werkomgeving ventileren - aanwezigheid van blusmiddelen - aangepast PBM: lasbril
	PLAATSING / INSTALLATIE / MONTAGE VAN DE SANITAIRE TOESTELLEN (wastafel, wc, bad,…
	Uitpakken van de sanitaire toestellen	breekmes	- snij- en schaafwonden aan handen en vingers - oogletsel, kneuzingen, snij- en schaafwonden bij het losmaken van metalen spanbanden: oogletset, kneuzingen - vallen, struikelen, uitglijden					- aangepaste PBM (handschoenen) - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes in de cutter terugtrekken bij onderbreking of stopzetting van het werk - orde en netheid - aandacht bij het werk - geen verpakkingsmateriaal laten slingeren - afvalmateriaal onmiddellijk opruimen en verwijderen
	Montage	allerhande handgereedschappen	- handletsels, snij- en schaafwonden, blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie					- zie algemene risico-analyse klein materiaal - periodiek onderhoud van het gereedschap
	Toestel in staal		- het oplopen van snijwonden aan de randen van de toestellen of verbindingsstukken					- indien mogelijk de beschermingen aan de randen en hoeken verwijderen na definitieve plaatsing - aangepaste PBM (handschoenen)
	Toestel keramiek/porselein Toestel in polyester		- het oplopen van snijwonden aan de randen van de toestellen of verbindingsstukken - huidirritatie en -allergie door huidcontact met de buitenwand, letsels door inademing van de reactiedampen tussen vulmiddel en verharder					- indien mogelijk de beschermingen aan de randen en hoeken verwijderen na definitieve plaatsing - aangepaste PBM (handschoenen) - voldoende ventilatie

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E

W

B

R

- aangepaste PBM (handschoenen en/of masker)

Het op maat brengen vna sanitair meubilair

- wipzaag, boormachine, schroefmachine

- letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, hand- en vingerletsels, stofdeeltjes/wegspringend materiaal in oog - elektrische risicos zoals blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie, zeker in functie van een sanitaire omgeving (water)

- aangepaste PBM (handschoenen, bril) - periodiek onderhoud machines - contact met water vermijden (zie ook risico-analyse klein materiaal) - machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn

Montage van elektrische componenten

allerhande handgereedschap

- handletsels, snij- en schaafwonden, blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie

- werken met geïsoleerde gereedschappel - aangepaste PBM - periodiek onderhoud

Aanbrengen van kitten en siliconen

met siliconenspuit

- allergische reacties, huidirritatie

- aangepaste PBM: werkhandschoenen

VENTILATIE VOORZIENINGEN

Doorboringen of uitkappingen van een gat

slijpmachine, klopboor, breekhamer

- letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, hand- en vingerletsels, stofdeeltjes/wegspringend materiaal in oog - doorzagen niet zichtbare leidingen (gas, water, elektrische kabels,…) met bijvoorbeeld elektrocutie tot gevolg

- aangepaste PBM (o.a.) veiligheidsbril - CE-label - periodiek onderhoud machines - de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn - aansluiten op een goedgekeurde (werf)installatie - opvragen bestaande plannen of elektronisch opsporen leidingen - vermijden van elektrocutie door geïsoleerd gereedschap te gebruiken - verlengkabels volledig uitrollen

Montage

allerhande handgereedschappen

- handletsels, snij- en schaafwonden, blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie

- zie algemene risico-analyse klein materiaal - maken van geïsoleerde gereedschappen - periodiek onderhoud van het gereedschap

Montage op hoogte

ladders, rolstelling, hoogtewerker

- valgevaar, gevaar voor omgeving

- zie algemene risico-analyse werken op hoogte

ELEKTRICITEIT

AANKOMST

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Inkom hoofdkabel	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - val personen van tijdens het aanbrengen van verbindingstukken bij luchtlijnen - val van personen in sleuf - grondverzakking bij ondergrondse aansluiten - val van gereedschap of voorwerpen bij aansluiting op de hoofdleiding - struikelen, uitglijden, vallen door en/of treden op gereedschap en/of materiaal tijdens werkzaamheden in de sleuf - klemming van hand/voet onder de voedingskabel - lichamelijke belasting, verkeerde beweging - elektrocutie tijdens het aansluiten op het net	E	W	B	R	- collectieve beschermingsmiddelen toepassen bij het gebruik van steigers, rolstellingen en hoogwerkers - oordeelkundig gebruik - opstelling ladders onders 75 ° - bij afwezigheid van de collectieve beschermingsmiddelen : gebruik maken van PBM: veiligheidsharnas - plaatsing en gebruik volgens regels van goed vakmanschap - aanbrengen van een duidelijke afbakening van de werkzone d.m.v. signalisatie en referentiebakens of andere - Beschoeiing toepassen bij diepte van meer dan 1,20 m - schoprand toepassen bij het gebruik van steigers, rolstellingen, hoogwerkers - PBM: veiligheidshelm - orde en netheid - regelmatig vrijhouden van de bodem van de sleuf - PBM: veiligheidsschoeisel, stalen binnenzool, antislipprofiel - voldoende vrije werkzone - PBM: veiligheidsschoeisel, handschoenen - hechte samenwerking in ploegverband - gebruik van hulpmiddelen, zoals kabelspanner - opleiding en instructie - tilafspraken - taakroulatie - In acht nemen van de veiligheidsafstand opgelegd in het A.R.E.I. bij het uitvoeren van werken in de nabijheid van hoogspanning, - aangepaste PBM (handschoenen, beschermkap, helm en isolerende mat)
		steiger rolstelling hoogwerker ladder steiger rolsteiger kabelspanner Tirfort
	KWh-teller	boormachine, haakse slijper boormachine	- snijwonden door contact met scherp plaatmateriaal - oogletsel bij boor- en slijpwerkzaamheden - gehoorletsel bij boor- en slijpwerkzaamheden - trillingen					- panelen voorzien van afgeronde hoeken/beschermlijsten - PBM: handschoenen - taakroulatie - PBM: veiligheidsbril - PBM: gehoorbescherming - opleiding en instructie
	> 380 V (transformatorlokaal)		- inspanning, verkeerde beweging bij - bij het betreden van het transformatorlokaal					- het vrijhouden van de toegangsweg tot het lokaal

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - het oplopen van brandwonden bij de aanmaak en het aangieten van de aansluitpolen - blootstelling aan elektrische stroom : - elektrocutie tengevolge het ontbreken van contact met de aardpotentiaal - giftige stoffen: contact met transformatorolie - ioniserende stralingen tgv de elektrische boogvorming

E

W

B

R

- bekwaamheid van de uitvoerder (aangepaste opleiding) - buiten spanning stellen van de installatie - afbakenen van de werkzone - controle van de afwezigheid van de spanning - voorzorgen tegen het terug inschakelen (=vergrendeling) en/of nullastschakelaar Het verplicht aarden en kortsluiten bij hoogspanning -het gebruik van P.B.M.’s : handschoenen + gelaatsbescherming - werkvergunning voor het uitvoeren van specifieke opdrachten

Hulpgroep (dieselgenerator)

- val voorwerpen bij behandeling : - kantelen van de groep of delen ervan tijdens de het ter plaatse brengen en de montagewerkzaamheden - inspanning, verkeerde beweging bij behandeling : - tijdens de montage van de groep - warmte-koude: tijdens de afregeling van de dieselmotor - blootstelling aan elektrische stroom : - elektrocutie tijdens de indienststelling en het uittesten van de hulpgroep (verbinding met het openbaar net) - giftige stoffen : - inademen van de CO2-gassen van de dieselmotor

- gebruik van gekeurde hefwerktuigen, zoals krik, takel, kabelspanner,... - gebruik van hulpmiddelen en spreiding van het te tillen of te verplaatsen gewicht over meerdere personen - gebruik van aangepast hefgereedschap - terugplaatsen van de collectieve afschermingen alvorens de dieselmotor te starten - tussenschakeling van een gevoelige differentieelschakelaar + aarding - uitvoering door bevoegd personeel - voldoende verluchting - het gebruik van de gepaste P.B.M.’s, zoals handschoenen, gelaats-bescherming en/of masker

<380 V plaatsing van schakelbord/verdeelkast

rolstelling, hoogwerker, ladder handgereedschappen boormachine

- val van personen van hoogte bij het plaatsen van de kast - vallen, struikelen, uitglijdentijdens het aanvoeren van het schakelbord - snijwonden bij montagewerkzaamheden - oogletsel bij boor- en slijpwerkzaamheden - gehoorletsel bij boor- en slijpwerkzaamheden

- toepassing van schragen, rolstelling, hoogwerker of indien niet beschikbaar van een ladder - stabiel vloeroppervlak - plaatsing en gebruik volgens regels van goed vakmanschap - doorgangen vrijhouden van obstakels - voldoende verlichting - PBM: veiligheidsschoeisel - het gebruik van hulpstukken en/of aangepast gereedschap - PBM: handschoenen - PBM: veiligheidsbril - PBM: gehoorbescherming

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - trillingen	E	W	B	R	- opleiding en instructie - taakroulatie
		haakse slijper
	Aardingssysteem: aardelektrode (staven, pennen, metalen geleiders), aardingslussen	aangepast gereedschap	- vallen, struikelen, uitglijden tijdens het zich begeven naar de werkzone - instortingsgevaar/grondverzakking sleuf - lichamelijke belasting, verkeerde beweging tijdens het plaatsen van de aardingslus of het inslaan van de aardingspen - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie tijdens de werken aan het aardingspunt na het aanzetten van de hoofdschakelaar					- orde en netheid - vrijhouden van de toegangsweg - stabiliteit sleuf verzekeren, indien >1.2m beschoeiing toepassen - voldoende werkruimte voorzien - gebruik van aangepast gereedschap - opgeleid en bevoegd personeel - genaakbare delen afschermen - alvorens de meetstrip te openen, de afwezigheid van stroom controleren (ampère-meettang), zonodig de oorzaak van de foutstroom verhelpen - aardgeleider langs de kant van de installatie niet aanraken - geïsoleerde opstelling bij het openen van de meetstrip - aangepaste PBM: handschoenen, gelaatscherm
	Binnenbedrading		- val van personen door openingen tijdens het plaatsen van de binnenlijnen in de nabijheid van open vertikale doorvoerkokers - vallen, struikelen, uitglijden of vallen in de werkzones over materiaal of materieel achtergelaten door andere (onder/neven) aannemers - blootstelling aan elektrische stroom					- collectieve afscherming van de doorvalopeningen - het direct terugplaatsen van de afschermingen, na de uitvoering van de noodzakelijke werkzaamheden - het (laten) opruimen van de werkzone alvorens de eigen werkzaamheden aan te vangen - niet aan onder spanning-staande delen werken of indien de werken dat niet toelaten, gebruik maken van het door A.R.E.I. voorgeschreven isolerend gereedschap en aangepaste PBM - opgeleid en bevoegd personeel
	VERDELING
	Kabelbanen in constructieruimten, magazijnen (=demonteerbaar verlaagd plafond)		- val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van deze kabelbanen in de hoogte op moeilijk bereikbare plaatsen - val voorwerpen bij behandeling :					- zorgen voor een gemakkelijk bereikbare plaatsing en een stabiele opstelling van schragen, ladders en/of rolstellingen

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - val van het kabelbaan-element of bevestigingsprofiel tijdens het plaatsen - contact onbeweeglijke voorwerpen : - het oplopen van snij- en schaafwonden aan de randen van de kabelbanen - contact beweeglijke voorwerpen - tijdens het gebruik van de slijpschijf bij het op maat bewerken van de kabelbaan. - klemming van de vingers tussen de kabelbaan, steun en/of muur of kabels

E

W

B

R

- gebruik van kabelbanen met afgeronde hoeken en zonder scherpe kanten - het verplicht dragen van de veiligheidsbril - het vrijhouden van een ergonomisch verantwoorde werkruimte

Zichtbare stalen of plastieken buizen (= opbouw)

- val personen van hoger vlak : - tijdens het plaatsen van buizen op hoogte - contact beweeglijke voorwerpen - vuiltjes in het oog tijdens het boren van de bevestigingspunten.

- het gebruik van stabiele schragen en/of stellingen - het dragen van P.B.M.’s o.a. veiligheidsbril

Holle plinten of lijsten

- inspanning, verkeerde beweging bij andere omstandigheden : - tijdens het plaatsen van de lijstelementen

- werken in groepsverband - het gebruik van ergonomisch verantwoorde lengten

In de muur ingewerkt

Kappen of uitslijpen van de ruimte voor de verschillende soorten dozen

schragen stelling rolstelling muurfreesmachine

- val van personen tijdens het aanbrengen van de verbindingsdozen en/of aftakdozen op hoogte - vallen, struikelen, uitglijden tijdens het zich verplaatsen op de werkvloer - val van voorwerpen bij behandeling: - oogletsel bij hak, frees- of slijpwerkzaamheden - gehoorletsel bij frees- of slijpwerkzaamheden - trillingen bij uitslijpen

- stabiele opstelling van schragen, stelling, rolstelling - oordeelkundige plaatsing en gebruik - controle voor start van de werkzaamheden - oordeelkundig gebruik - opstelling ladders onder 75° - orde en netheid - regelmatig verwijderen van losliggende materialen, materieel (verleng)kabels niet in de looproute - PBM: veiligheidsschoeisel, antislip profiel - nooit de rolstellingen verplaatsen met achtergebleven materiaal of materieel op het werkplatform - PBM: veiligheidsbril - PBM: gehoorbescherming - opleiding en instructie - taakroulatie

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN	E	W	B	R
	Plaatsen van buizen ingewerkt in de binnenmuren	schragen, rolopstelling	- val van personen tijdens het bevestigen van buizen in de hoogte - loskomen van puin uit de vrijgekomen ruimte, treden op voorwerpen: tijdens het zich bewegen over de brokstukken, contact beweeglijke voorwerpen, stofdeeltjes in het oog bij het kappen of slijpen					- toepassen van stabiel opgestelde schragen, trap-ladders of rolopstelling
								- tijdig verwijderen van het overtollig vuil
	Kappen of inslijpen van de groeven	muurfreesmachine	- letsels door vallen van loskomend puin uit de vrijgemaakte ruimtes - vallen, struikelen, uitglijden over de gevallen brokstukken - oogletsel door wegschietende deeltjes bij kappen of slijpen - gehoorletsel bij frees- of slijpwerkzaamheden - trillingen bij inslijpen					- PBM: veiligheidsschoenen - tijdig verwijderen van de vrijgekomen brokstukken - PBM: veiligheidsbril - PBM: gehoorbescherming - opleiding en instructie - taakroulatie
	Plaatsen van stalen of plastieken buizen en bochten		- zaag- en/of snijwonden door stoten of contact onbeweeglijke voorwerpen - klemming tussen buis en insnijdingswand - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het plaatsen van de buizen - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie t.g.v. slecht deïsoleerd gereedschap en/of werkzaamheden in aan vocht blootgestelde ruimten - letsels door blootstelling aan chemische verankerings- en/of bevestigingsstoffen					- PBM: handschoenen, veiligheidshelm - tijdig wegtrekken van de handen - voorlichting en instructie - voorlichting en instructie - maatregelen die verhinderen dat water zich kan ophouden in buizen en in de toestellen waarin deze buizen uitmonden - passende maatregelen overeenkomstig de instructies van de fabrikant op de veiligheidsinstructiekaart
	Trekken of plaatsen van VVB- kabels (zowel zichtbaar als verzonken)	snijgereedschap aangepast gereedschap	- snijwonden tijdens het ontmantelen van de geleider - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het trekken van de verschillende geleiders					- aangepaste denudeertang - PBM: handschoenen - gebruik van ergonomisch verantwoord hulpgereedschap en materieel - opleiding en instructie
	Trekken van VOB-geleiders	trekveren	- klemming van de vingers - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het trekken van de geleiders					- deugdelijke vastgezette montage verbindingsmoffen - beperken van het aantal geleiders per buis in functie van de gebruikte diameters geleider/buis

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - klemming van de vingers op moeilijk te bereiken plaatsen - blootstelling aan elektrische stroom : - elektrocutie bij contact met de onder spanning staande delen

E

W

B

R

- zorg dragen voor een goed steunvlak en een juiste werkhouding - opleiding en instructie - taakroulatie - verbindingsmoffen mogen niet kunnen verschuiven - geen elektrische geleiders in schoorstenen, ventilatie- of ontluchtingskokers - de nabijheid van stoom- of verwarmingselementen of meer in het algemeen van een leiding met een warm fluidum vermijden - condensatiegevaar minimaliseren

Zichtbare geplaatste VGVB-kabel

soldeerapparaat, hydraulische klem aangepast gereedschap

- val voorwerpen bij behandeling : - val van gereedschap en/of materiaal van de rolstelling tijdens haar verplaatsing - contact beweeglijke voorwerpen - letsels bij het op maat bewerken van de geleiders en het aanzetten van de verbindingsogen en -schoenen - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het plaatsen van de geleiders op moelijk bereikbare plaats

- bij het verplaatsen van de rolstelling is het werkplatform vrij van materieel en materiaal

- het ontblote deel ondersteunen alvorens te solderen of het hydraulisch klemmen van de schoen - het ontblote deel ondersteunen alvorens te solderen of het hydraulisch klemmen van de schoen - gebruik van ergonomisch verantwoord hul^gereedschap en materieel - opleiding en instructie

Plaatsen van ingegraven kabels

- grondverzakkingen van de liggingssleuf - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het afrollen en het trekken van de kabel - tijdens het afrollen en het trekken van de kabel

- indien dieper dan 1.2m beschoeiing van de sleuf - plaatsen van kabelrol op in de hoogte verstelbare steunen, indien nodig mechanisch geremd - met meerdere personen indien vereist - zo nodig taakroulatie - hulp van werkmakker,indien de omstandigheden dit vereisen

Maken ven de verbindingen

gereedschapstatief denudeertang

- val van het gereedschap en/of verbindingselementen - klemming van de vingers tussen de benen van de denudeertang - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen tijdens het maken van verbindingen - het aanbrengen van te verwerken materiaal en te gebruiken gereedschap

- gebruik van een regelbaar, stabiel opgesteld statief voor het gereedschap zoals soldeerbout, hydraulisch tang, klemmendoos,… - goed onderhouden gereedschap gebruiken - opleiding instructie - orde en netheid - stabiele en deugdelijke werkplek

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E

W

B

R

- opleiding en instructie

Plaatsen van het secundair zekeringsbord

handgereedschap boormachine, haakse slijper

- val voorwerpen bij behandeling : -val van de bevestigingsplaat en/of -bord - letsels tijdens het knippen of zagen van fijn plaatmateriaal - oogletsels door wegspringende deeltjes tijdens zaag, boor- of knipwerkzaamheden

- hulp van werkmakker bij te zware en/of volumineuze bevestigingselementen - maximaal gebruik van tilhulpmiddelen - tilinstructies en afspraken over het hanteren van zware en volumineuze stukken met meerdere personen - PBM: handschoenen - PBM: veiligheidsbril (of gelaatsmasker) - taakroulatie

BIJHORIGHEDEN

Plaatsen/monteren van contactdozen, schakelaars en bijhorigheden

specifiek montage gereedschap

- vallen, struikelen, uitglijden tijdens het aanvoeren van het materiaal en/of materieel - letsels door het ongecontroleerd wegspringen van bevestigngsmateriaal bij het plaatsen van de inbouwdozen - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie bij contact met onder spanning staande delen

- orde en netheid - maximaal gebruik van tilhulpmiddelen - PBM: veiligheidsschoenen, antislipzolen - PBM: veiligheidsbril - bij het toepassen van specifieke risicodragende bevestigingsmethoden - gebruik van volledig onafhankelijk circuit, zoals een elektrogeengroep - gebruik van gescheiden stroomcircuit met differentieelschakelaar

Aanbrengen van verschillende lichtpunten

schragen, rolstelling, ladder

- val van personen van de schraag, rolstelling en/of ladder - vallen, struikelen, uitglijden tijdens het zich verplaatsen op de werkplek - letsels tijdens het aanbrengen van inbouwdozen en ankerpunten voor lichtpunten op hoogte - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie bij het werken aan onder spanning staande delen

- stabiele opstelling van de schraag van de rolstelling of van de trapladder - oordeelkundig gebruik - opstelling ladders onder 75° - plaatsing en gebruik volgens regels van goed vakmanschap - opmerking: een ladder zal enkel gebruikt worden om een hoogte te overwinnen en niet om werkzaamheden uit te voeren - orde en netheid - PBM: veiligheidsbril, handschoenen, veiligheidshelm - opgeleid en bevoegd personeel - alleen werken aan buiten spanning staande delen

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E

W

B

R

- detectie en/of signalisatie van de stroomvoerende delen - aangepast gereedschap

Plaatsen van bijhorigheden onder lage spanning (6-12-24 V=)

werkplatform op hoogte boormachine haakse slijper boormachine

- val van personen tijdens het uitvoeren van bevestigingen op hoogte - oogletsel bij boor- en slijpwerkzaamheden - gehoorletsel bij boor- en slijpwerkzaamheden - trillingen bij boor- en slijpwerkzaamheden - toxische stoffen bij boren/slijpen in beton

- stabiele opstelling van het werkplatform uitgevoerd met valbeveiliging - PBM: veiligheidsbril + boren boven het hoofd - PBM gehoorbescherming - opleiding en instructie - taakroulatie - PBM: stofmasker P2

BIJZONDERE LOKALEN

Vochtige plaatsen: zwembaden, sauna's, onderwaterverlichting, badkamers, stortbaden

- blootstelling aan elektrische stroom : - elektrocutiegevaar

- gebruik van een differentieel-schakelaar (= 10 mA of max. 30 mA)

Lokalen in ontplofbare atmosfeer

- warmte-koude: explosiegevaar

- gebruik van explosiebeveiligd materieel en materiaal (Ex)

PLEISTERWERKEN

WERFINRICHTING

Afkappen van cement- en betonresten

hamer, beitel, klauwhamer elektrisch gereedschap

- vallen van materieel op voeten, letsels door weggeslingerde brokjes, afketsen hamer op de hand - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie

- aangepaste PBM (veiligheidsschoenen, handschoenen, bril, helm indien gevaar van vallende brokstukken op het hoofd) - de beitel waarmee gekapt wordt voorzien van een afschermhoes voor de handen - periodiek onderhoud gereedschap

Het manueel hanteren van lasten

tilhulpmiddelen

- lichamelijke belasting, klemming van henden en/of lichaamsdelen

- correcte tiltechnieken - maximum te dragen gewicht beperken tot 25 kg - aangepaste hulpmiddelen gebruiken (vb. duveltje)

Assisteren bij het lossen van de silo

heftoestellen

- het kantelen van de silo bij het lossen - het kantelen van de silo op de standplaatsen

- de persoon die helpt en/of toeziet bij het lossen van de silo moet zich zoveel als mogelijk opstellen buiten het valvlak van de silo - stabiele ondergrond en stabiele opstelling verzekeren

NATTE BEPLEISTERING BINNEN

Aanvoeren van de materialen

- val personen begane grond: struikelen - zich stoten aan de silo - verkeerde beweging bij handeling om materialen te vervoeren - omvallen van de silo - uitschuiven op restanten materiaal

- orde en netheid op de werf - vrijlaten van een doorgang van min 80 cm - horizontale en stabiele opstelling met eventuele verankering - regelmatig reinigen van de werkvloer

Plaatsen, verhandelen profielen

- snijwonden

- aangepaste PBM: veiligheidshandschoenen - metaalschaar correct gebruiken (opleiding)

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E

W

B

R

- zaagmachine uitrusten met beschermkap

Voorbereiden van de ondergrond: aanbrengen van pleisterdragers: Metaal (Stucanetsysteem)

snijmachine (haakse slijper), luchtpistool/schroefma chine, kniptang

- letsel aan handen en vingers, blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie (bij machines)

- periodiek onderhoud machine - aangepaste PBM (veiligheidsbril en handschoenen)

Gipskartonplaten

elektrisch handgereedschap (luchtpistool/schroefm achine) cutter

- letsels aan handen en vingers, blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - snijwonden

- periodiek onderhoud machine - aangepaste PBM (veiligheidsbril en handschoenen) - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de hande correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes in de cutter terugtrekken bij onderbreking of stopzetten van het werk

Uitvoeren van plakwerk

compressor meng- en spuitinstallatie

- vallen van personen - werk dat de krachten te boven gaat: - afreien - spuitpistool - werken op de knieën - specie op huid of in oog

- CBM: leuningen, openingen in vloeren en muren dichtmaken - trapje/opstapje gebruiken en stabiel opstellen op effen ondergrond - werkvloeren ontruimen - goed gebruik van ladders en antisliptreden gebruiken - ladders dagelijks reinigen Gebruik schragenstelling, rolstelling - regelmatig nazien - controle voor gebruik - stabiele opstelling en opbouw - CBM: leuningen - max 2 rijen schragen opeen/max 3m hoog (schragenstelling) - wielen blokkeren (rolsteiger) - hoogte: max 3x smalste basis stelling; indien hoger: stabilisatoren uitzetten of verankeren (rolsteiger) - werkvloeren ontruimen voor verplaatsen stelling - instructies constructeur naleven - opleiding ivm ergonomische werkmethode - lange stelen gebruiken - trapje/opstapje/stelling gebruiken - lichter spuitpistool gebruiken - kleinere diameter materiaalslangen - rustpauzes inlassen - aangepaste PBM: kniebescherming - aangepaste goed aansluitende werkkledij (wegwerpkledij) - aangepaste PBM: veiligheidsschoenen, -handschoenen en -bril - goede persoonlijke hygiëne (wassen met zeep)

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - losgeschoten drukslang - slangbreuk - trillingen: sputteren specie in spuitmond - lawaai - medische aandoeningen door klimaat (vocht, koude, …) - psychische belasting door tijdsdruk en/of alleen werken

E

W

B

R

- blote huidsdelen insmeren met aangepaste zalf - huidwondjes onmiddellijk verzorgen - EHBO-middelen ter plaatse voorzien - nodige sanitaire voorzieningen (wasgelegenheid) voorzien - aansluiten en slangen grondig controleren op knikken of beschadiging - juiste druk instellen - onderzoek naar ernst trillingen - tijdsduur spuitcapaciteit beperken - soepel hantering spuitpistool (gebogen ellebogen beperken trillingseffect) - demping tussen gereedschap en hand - juist gereedschap gebruiken - de machine het werk laten doen - handen warm houden - gereedschap niet onbelast laten draaien - versleten gereedschap en hulpstukken vervangen - aangepaste PBM: dikke en warme handschoenen - geluidsbron inkasten/isoleren - aangepaste PBM: gehoorbescherming - geluidsbron inkasten/isoleren - aangepaste PBM: gehoorbescherming - gebouw glasdicht maken - goede ventilatie - tochtvrije arbeidsplaats - aangepaste nauwe werkkledij - aangepast tijdsschema - tweede werknemers voorzien

Gebruik van elektrisch materieel: elektrische kabels, contactdozen, stekkers, schakelaars, elektrisch net, verlichting

elektrisch handgereedschap

- elektrocutie - verhitting

- kabels ophangen - regelmatig nazicht en onderhoud - bouwgeschikt materieel gebruiken (beschermingsgraad) - snoeren correct aansluiten - regelmatig onderhoud - intacte schakelaars gebruiken (spuitpistool) - kabels volledig ontrollen - voldoende sectie van de geleiders - gekeurd net - prikkabels op lage veiligheidsspanning

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Werken met een elektrisch handgedragen mortelmenger	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie, kortsluiting/overbelasting van het net door hoge wattage (meestal 2kW) - letsels aan handen en/of lichaamsdelen door manipulatie van het toestel	E	W	B	R	- het snoer mag niet verstrengeld zijn - aangepast stroomaggregaat voorzien (gelet op hoog vermogen van het toestel) - correcte aarding en zekeringskast - afscherming bewegende delen - afgeschermde opstelling (geluidsgedempt) - zolang het toestel in beweging is, het met beide handen vasthouden
		elektrisch handgedragen mortelmenger
	Werken met een meng- spuitinstallatie	mengspuitinstallatie	- letsels door knelling en amputatie door contact met mengarmen - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie, kortsluiting/overbelasting door hoog vermogen van het toestel - onverwacht in gang schieten van het toestel - letsels ten gevolge van het omvallen van het toestel					- de aanvoeropening moet voorzien zijn van een luik dat bij opening automatisch de machine stillegt: het beschermingsrooster moet dus voorzien zijn van een schakelaar van het positieve type - het rooster moet zo uitgevoerd zijn dat men niet met vingers of handen in aanraking kan komen met de draaiende mengarmen - aangepast stroomaggregaat voorzien (toestel heeft vermogen van meestal 5kW) - een meng-spuitinstallatie van klasse I moet voorzien zijn van een groen/gele Pe-geleider - een dubbel geïsoleerd toestel mag niet geaard worden - bij dubbel geïsoleerd toestel: dubbele isolatie nog in orde? / voldoende isolatiesterkte in Ohm (1000X nominale spanning)? / tweeaderige voedingskabel? - bij geaard toestel (klasse I): aardingsverbinding nog in orde? / drieaderige voedingskabel met aarding (geel/groen)? - stekker aangegoten - stekker en voedingskabel onbeschadigd - beschadigde bedieningsorganen moeten zo vlug mogelijk - de bedieningsorganen mogen niet onopzettelijk inschakelbaar zijn (de schakelaars moeten dus zodanig gebouwd en geplaatst zijn dat er geen onvoorziene start kan optreden bv. Ten gevolge van een vallend voorwerp of door het aanstoten met de knie) - de bedieningsorganen moeten buiten de gevaarlijke zone van de machine aangebracht zijn - het toestel moet uitgerust zijn met een minimumspanningsschakelaar dat het herinschakelen na stroomuitval verhindert - stabiele opstelling

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - letsels ten gevolge van problemen met de toevoerleidingen - barsten of lekken van de slang - scheuren van de slang t.o.v. de verbindingsstukken - verstoppen van de slang

E

W

B

R

- regelmatige inspectie op de specifieke punten die aanleidng geven tot de risicosituatie - controleer of de toevoerslangen en de koppelingen in goede staat verkeren en niet-beschadigd zijn - controleer of de koppelingen correct aangesloten zijn - de maximaal toegelaten druk van de machine mag niet overschreden worden

Werken met een mortelmolen

mortelmolen

- letsels door knelling - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie - onverwacht in gang schieten van het toestel - letsels ten gevolge van het omvallen van het toestel

- de spade nooit in de mengtrommel plaatsen wanneer het toestel in werking is - om klemming van vingers en het meesleuren van werkkledij te voorkomen moet het aandrijftandwwiel voorzien zijn van een afscherming, een betere oplossing is de ganse tandwielbaan af te schermen met een afdekplaat in de vorm van een halve maan - de toegangsdeur tot de bewegende delen moet vergrendeld worden - een mortelmolen van klasse I moet voorzien zijn van een groen/gele PE- geleider - een dubbel geïsoleerd toestel mag niet geaard worden - bij dubbel geïsoleerd toestel: dubbele isolatie nog in orde? / voldoende isolatiesterkte in Ohm (1000X nominale spanning)? / tweeaderige voedingskabel? - bij geaard toestel (klasse I): aardingsverbinding nog in orde? / drieaderige voedingskabel met aarding (geel/groen)? - stekker aangegoten - stekker en voedingskabel onbeschadigd - beschadigde bedieningsorganen moeten zo vlug mogelijk - de bedieningsorganen mogen niet onopzettelijk inschakelbaar zijn (de schakelaars moeten dus zodanig gebouwd en geplaatst zijn dat er geen onvoorziene start kan optreden bv. Ten gevolge van een vallend voorwerp of door het aanstoten met de knie) - de bedieningsorganen moeten buiten de gevaarlijke zone van de machine aangebracht zijn - het toestel moet uitgerust zijn met een minimumspanningsschakelaar dat het herinschakelen na stroomuitval verhindert - stabiele opstelling

Manueel aanbrengen van de pleister

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Werken met pleisters (cementgebonden, anhydriet, kalk, kunsthars)	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - irritatie door voortdurende inademing van cementstof (hoesten, keelpijn), bij voortdurend contact met de huid is er een risico op droogheid, roodheid van de huid en eczeem, irritatie van de ogen door blootstelling aan cementstof,… - snij- en schaafwonden, letsels aan ogen en/of handen	E	W	B	R	- voldoende verluchting - bij overmatige blootstelling een rustpauze inlassen - dragen van een P2-stofmasker - bij herhaaldelijk contact met de natte specie aangepaste handschoenen gebruiken (vb. neopreen) - na de werkzaamheden de huid overvloedig spoelen met water - contact met de ogen vermijden (veiligheidsbril) - bij overmatige stofontwikkeling een stofbril dragen - aangepaste EHBO-maatregelen (o.a. oogbad voorzien) - zorgvuldig werken - aangepaste PBM voorzien
		cement, kalk, gips, kunstharsdispersie, hulpstoffen, additieven handgereedschap (pleisterspaan, poliermes)
	Gebruik van: toeslagstoffen, voorbehandelingsmiddelen, aanmaak specie, stofontwikkeling		- brand - vergiftiging					- opslag in aparte geventileerde ruimte - rookverbod, geen vonken of open vuur - etikettering op verpakkingen en gezondheidsvoorschriften naleven - productinformatie veiligheid en gezondheid (MSDS-fiche) raadplegen - aangepaste blusmiddelen - opleiding blustechnieken - kwartsarm gips gebruiken - aangepaste PBM: ademhalingsbescherming - klaargemaakte specie gebruiken - etikettering op verpakking naleven - werken in goed geventileerde ruimtes
	Werken met spuitplamuur	marmermeel, bindmiddel, pigment, verdikkingsmiddel, anticorrosiemiddel	- bij voortdurende inademing kans op hoofdpijn en duizeligheid, bij voortdurende blootstelling aan de huid kans op huidirritatie en roodheid					- spuitnevel niet inademen - aangepaste PBM ( ademhalingsbescherming: koolstofmasker) - direct huidcontact vermijden - aangepaste PBM (veiligheidshandschoenen van neopreen)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - blootstelling aan elektrische stroom/elektrocutie, kortsluiting / overbelasting van het net door hoge vermogen van het toestel (meestal 3 à 4 kW) - snij- en schaafwonden, letsels aan ogen en/of handen - snijwonden	E	W	B	R	- het snoer mag niet verstrengeld zijn - aangepaste stroomaggregaat voorzien (gelet op hoog vermogen van het toestel - correcte aarding en zekeringskast - afscherming bewegende delen - zorgvuldig werken - aangepaste PBM voorzien - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes in de cutter terugtrekken bij onderbreking of stopzetten van het werk
		spuitmachine handgereedschap (pleisterspaan, poliermes, spackmes) snijgereedschap (cutter, breekmes)
	Aanbrengen van lijstwerk op afgepleisterde vlakken	handgereedschap (pleisterspaan, poliermes, spackmes) snijgereedschap (cutter, breekmes)	- snij- en schaafwonden, letsels aan ogen en/of handen - snijwonden					- zorgvuldig werken - aangepaste PBM voorzien - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes in de cutter terugtrekken bij onderbreking of stopzetten van het werk
	Aanbrengen van sierwerk (ornamenten)	handgereedschap (pleisterspaan, poliermes, spackmes) snijgereedschap (cutter, breekmes)	- snij- en schaafwonden, letsels aan ogen en/of handen - snijwonden					- zorgvuldig werken - aangepaste PBM voorzien - zoveel mogelijk van het lichaam wegsnijden - de handen correct positioneren, weg uit het snijvlak - steeds het mes in de cutter terugtrekken bij onderbreking of stopzetten van het werk
	Gebruik kunstlicht		- verblinding					- correcte opstelling - schaduweffecten vermijden - lichtsterkte aanpassen (verblinding)
	Behandelen bouwafval		- struikelen - verontreinigen grond					- werkvloeren dagelijks ontruimen en bouwafval wekelijks verwijderen van werf - bouwafval niet rechtstreeks op grond stockeren

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN	E	W	B	R
CHAPPEWERKZAAMHEDEN
	DEKVLOER - CHAPPE
	Ruimen van de ondergrond	manueel, borstel	- vallen, struikelen, uitglijden - letsels door trappen op scherpe voorwerpen - stofhinder bij het borstelen van de vloer					- onmiddellijk ruimen en afvoeren van het afval - aangepaste PBM (veiligheidsschoenen) - dragen van stofmasker
	Afrollen PVC rol		- val van PVC rol, vallen, struikelen, uitglijden van PVC rol - letsels bij het doorsnijden van de PVC					- aangepaste PBM (veiligheidsschoenen) - aandacht bij het snijden - steeds snijden met de snijzijde van het mes van u weg
	Plaatsen van afstandsblokjes	manueel	- lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen, rugklachten bij stereotiepe houdingen					- regelmatig houding veranderen
	Plaatsen van wapeningsnetten	manueel slijpschijf en kniptang	- stappen op tralies - vallen, struikelen, uitglijden over de bedekte wapening - letsels door zich te snijden aan de wapening - letsels bij het doorslijpen van het staal - klemming tussen wapening en muren					- aangepaste PBM (veiligheidsschoenen) - steeds met 2 personen werken en aangepaste PBM (handschoenen) - aangepaste PBM (handschoenen en bril) - plaatsen van een verplaatsbare loopplank op de wapening - aangepaste PBM (handschoenen)
	Aanmaak van chappe	manueel, chappepomp en pomp op vrachtwagen	- klemming van handen of vingers in machine om de chape voor te bereiden - huidirritatie door contact met cement					- gebruik van aangepaste CE-gekeurde machines (werkuitrusting) - gebruik maken van stofmasker bij het breken van zak cement - aangepaste PBM (handschoenen)
	Opspuiten van de dekvloer	betonpomp en betonpompwagen	- vallen, struikelen, uitglijden over de bedekte wapening - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen bij het plaatsen van de chappe op basisvloer - huidirritatie door contact met chappe - contact met slingerende beweging van de darm					- aangepaste PBM (veiligheidsschoenen) - ter beschikking stellen van mechanische middelen (chappepomp) - aangepaste PBM (o.a. veiligheidslaarzen) - darm op voldoende punten verankeren
BEVLOERING AFWERKINGEN
	INDUSTRIELE VLOEREN (polybeton)
	Ruimen van de ondergrond		- val personen begane grond: - struikelen - treden op voorwerpen: - trappen op scherpe voorwerpen					- onmiddellijk ruimen en afvoeren van het afval
	Plaatsen van PVC-folie		- val personen begane grond : - struikelen - val voorwerpen tijdens behandeling: - val van PVC-rol - treden op voorwerpen: - uitglijden op PVC - contact beweeglijke voorwerpen					- aandacht bij het snijden

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - bij het doorsnijden van de PVC

E

W

B

R

Plaatsen van afstandsblokjes

- inspanning, verkeerde beweging bij behandeling: - rugklachten bij stereotiepe houdingen

- regelmatig van houding veranderen

Plaatsen van wapenings-netten

- val personen begane grond: - stappen op tralies - val voorwerpen tijdens behandeling: - bij het (ver)plaatsen van de netten - contact beweeglijke voorwerpen - snijden aan de wapening - bij het doorslijpen van het staal - klemming tussen wapening en muren

- dragen van PBM-schoenen - behandeling door 2 personen - steeds met 2 personen - dragen van PBM’s (handschoenen) - dragen van PBM’s (handschoenen en bril) - dragen van PBM’s (handschoenen)

Opspuiten beton

- val personen begane grond: - struikelen over de bedekte wapening - giftige stoffen: - bij het spatten van de beton

- dragen van veiligheidsschoeisel - eventueel gebruik van netten met kleine mazen - gebruik van PBM’s (o.a. veiligheidslaarzen)

Polieren beton

- contact beweeglijke voorwerpen: - schroefblad - helikopter - projectielen van beton - giftige stoffen: - uitwasemingen in besloten ruimten - andere vormen: - blootstelling lawaai

- gebruik van aangepaste helikopter en/of CE-label - voorzien van degelijke ventilatie - dragen van PBM’s (bescherming oren)

Zagen beton

- contact beweeglijke voorwerpen - contact met het zaagblad - pojectie van steentjes - lawaai

- dragen van gehoorbescherming

STENEN VLOEREN (NATUURSTEEN, MARMER,…)

Ruimen van de ondergrond

manueel en borstel

- vallen, struikelen, uitglijden, letsels door trappen op scherpe voorwerpen

- onmiddellijk ruimen en afvoeren van het afval

Aanvoer van de materialen

kraan, transpalet, heftruck en verreiker

- val van materiaal bij overdreven laden van pakketten of dozen - klemming tussen de verschillende pakketten en tussen transpalet en de - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen bij behandeling om materialen te vervoeren

- aandacht bij het stapelen en verplaatsen - voorzie voldoende plaats - correcte tiltechniek en aangepaste vervoersmiddelen

Plaatsen van de materialen

manueel en hulpmiddelen zoals zuignappen bij omvangrijke tegels

- val van de te plaatsen materialen - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen, rugklachten bij stereotiepe houdingen

- aangepaste hulpmiddelen gebruiken

- regelmatig van houding veranderen

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT Zagen

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - letsels door projectie van steendeeltjes bij het doorslijpen, snijden aan scherpe randen en contact met neergelegde slijpschijf - blootstelling aan elektrische stroom - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan stof (afgesloten ruimten)

E

W

B

R

- aangepaste PBM (veiligheidsbril) - gebruik van CE-gekeurd materieel - aangepaste PBM (gehoorbescherming) - aangepaste PBM (ademhalingsbescherming)

Dichtgieten van de voegen

manueel, aftrekker en opneemdoek

- letsels/huidirritatie door contact met specie

- aangepaste PBM (handschoenen)

TEGELVLOER

Chape - dekvloer

zie DEKVLOER-CHAPE

Aanvoeren van de materialen

- val voorwerpen bij behandeling - bij overdreven laden van pakketten of dozen - klemming: - tussen de verschillende pakketten - tussen transpalet en muren

- aandacht bij het stapelen en verplaatsen - voorzien van voldoende plaats

Aanmaak van de lijm

mixer en manueel

- letsels door contact met in werking zijnde mengmachine - letsels/huidirritatie door spatten van de specie

- inachtneming van voorschriften van fabrikant (veiligheidsfiche) - niet roken tijdens de aanmaak en verwerking - handen grondig wassen vooraleer te eten

Plaatsen van de tegels

manueel en zuignappen

- snijwonden door scherf of rand van scherp aardwerk - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen, rugklachten bij stereotiepe houdingen

- aangepaste PBM (handschoenen) - regelmatig van houding veranderen

Zagen

slijpschijf, tegelsnijder en snijmachine

- letsels door projectie van steendeeltjes bij het doorslijpen - blootstelling aan elektrische stroom - blootstelling aan lawaai - blootstelling aan stof (afgesloten ruimten)

- aangepaste PBM (veiligheidsbril)

- gebruik van CE-gekeurd materieel

- aangepaste PBM (gehoorbescherming) - aangepaste PBM (ademhalingsbescherming)

Dichtgieten van de voegen

manueel, aftrekker en opneemdoek

- letsels/huidirritatie door contact met specie

- aangepaste PBM (handschoenen)

SCHRIJNWERK

PLAATSEN VAN BINNENDEUREN EN RAMEN

Werken met PU-schuim

- PU-schuim, oplosmiddelen, mes

- snijwonden / letsels aan handen en vingers, huidirritatie door contact met schuim en oplosmiddelen

- techniesche fiche opvolgen - vodden apart houden en laten drogen (niet verfrommelen)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Gebroken ruit / glas verwijderen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - letsels door vallende glasresten, snijwonden aan ledematen, oogletsels door wegspringende scherven / glassplinters	E	W	B	R
		Glaszuiger, veegborstel						- aangepaste PBM (veiligheidshandschoenen, pols- en armkappen, veiligheidsschoenen) - van boven naar beneden werken (met grote stukken glas beginnen) - glassnijden boven ooghoogte is verboden - glasscherven onmiddellijk opruimen (niet oppakken maar vegen)
	Sponningen schoonmaken	hakmes, driehoekschraper, ontkittingsbeitel uithakmachine, elektrisch of pneumatisch gereedschap, uitfreesapparatuur, sponningsfrees	- oogletsels door wegspringende glassplinters, kitmateriaal, verfsplinters, letsels aan handen - letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, stofdeeltjes / wegspringend materiaal in oog - blokkeren van de machine - lawaai - blootstelling aan elektrische stroom / electrocutie					- aangepaste PBM (handschoenen, bril) - de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn - aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen) - de machines moeten van automatische veiligheden voorzien zijn - aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen) - geluidsarme compressor - aansluiten op een goedgekeurde (werf)installatie - periodiek onderhoud machines - CE-label
	Glastransport aan zijkant voertuig	voertuig met zijbokken	- loskomen / vallen van glas, verwondingen door gebroken glas					- aangepaste bokken aan de zijkant bekleed met rubber - stevige bevestiging met touwen - totale breedte van het voertuig (lading inbegrepen) max. 2,5m - signalisatie van de zijbokken: wit licht vooraan en rrod licht achteraan + ronde witte reflector vooraan en ronde rode reflector achteraan - lading mag nooit vooraan uitsteken: uitsteek achteraan signaleren door plaat met rode en witte banden in hoek van 60° - aangepaste PBM (veiligheidshandschoenen, pols- en armkappen, veiligheidsschoenen)
	Glastransport op vloer voertuig	glaskisten en bokken op vloer van het voertuig	- loskomen van de glaskisten en bokken - verwondingen door gebroken glas					- glaskisten en bokken stevig bevestigen op de vloer - glas stapelen op zachte ondergrond

							- glas op zijn plaats houden d.m.v. aanslagbalken, staven en touwen - aangepaste PBM (veiligheidshandschoenen, pols- en armkappen, veiligheidsschoenen)
Glastransport met bokken of karren	kar / bok, nappenzuigers: handpompzuigers	- omvallen van glas - wegglijden van het glas van de kar / bok					- kar / bok ontdoen van resten vuil, glasscherven - correcte stapeling op kar / bok
		- glasbreuk					- glas plaatsen op zachte ondergrond (rubber, karton) - verticaal steunvlak van de kar / bok onder hoek van 6° - glas met de grootste afmeting moet rusten tegen steunvlak - glas niet tot aan de rand van de kar / bok - elke rij glas afzonderlijk vastzetten met veiligheden - toegelaten draagvermogen van de kar / bok niet overschrijden
Hanteren van glas manueel (mankracht)		- snijwonden door scherpe randen, snijwonden door het breken van glas tijdens het dragen - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen					- aangepaste PBM (veiligheidshandschoenen, pols- en armkappen, veiligheidsschoenen) - aangepaste werkmethoden en -houdingen - voldoende personeel om grote glasbladen te hanteren - correcte tiltechnieken
Hanteren van glas met zuignappensysteem		- wegvallen van de onderdruk (defecte vacuumpomp), te grote (waardoor het glas breekt) of te kleine onderdruk (waardoor het glas wegglijdt)					- voldoende vacuümreserve inbouwen - aanwezigheid vacuümmeter
							- correcte keuze van de zuignappen - regelmatige controle en reiniging van de zuignappen
Een ruit plaatsen	Elektrisch en pneumatisch handgereedschap, sponningsfrees, cirkelzaag, ruitlichter, glaspennen en glaspenrevolver	- Letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, stofdeeltjes / wegspringend materiaal in oog					- correcte plaatsing volgens de voorschriften (TV 113 van het WTCB) - de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn
							- aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen)
		- blokkeren van de machine - lawaai					- de machines moeten van automatische veiligheden voorzien zijn - gebruik van anti-blokkeringssysteem - geluidsarme compressor

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN

E W B

R

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

Behandeling en transport

Monteren van binnendeuren en binnenramen

Een ruit plaatsen

PLAATSEN VAN PLINTEN

Behandeling en transport

Zagen van de plinten in de langs- richting

ARBEIDS- MIDDELEN

Pneumatische werktuigen, radiale cirkelzaag, boormachine, freesmachine, schaafmachine

Beglazingskitten (al dan niet oplosmiddelvrij), (Pneumatische) kitspuit, kitpistool en plamuurmes

Radiale cirkelzaag

RISICO' S EN GEVAREN

- blootstelling aan elektrische stroom / electrocutie

- lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen

- letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, stofdeeltjes / wegspringend materiaal in oog

- blokkeren van de machine

- lawaai

- blootstelling aan elektrische stroom / electrocutie

- Huidirritatie, prikkeling slijmvliezen

- lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen

- letsels / snijwonden door gebruik van machine

- blokkeren van de machine

- blootstelling aan elektrische stroom / electrocutie

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

E W B

R

- aansluiten op een goedgekeurde (werf)installatie

- periodiek onderhoud machines

- CE-label

- aangepaste werkmethoden en -houdingen

- beperken van het gewicht en dragen met twee personen

- gebruik van aangepast goedgekeurd hef- en transporttoestel

- correcte tiltechnieken

- de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn

- aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen)

- de machines moeten van automatische veiligheden voorzien zijn

- geluidsarme compressor

- aansluiten op een goedgekeurde (werf)installatie

- periodiek onderhoud machines

- CE-label

- goede verluchting

- aangepaste PBM

- aangepaste huidreinigingsmiddelen

- aangepaste werkmethoden en -houdingen

- beperken van het gewicht en dragen met twee personen

- correcte tiltechnieken aangepaste PBM

- de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn

- gebruik van anti-blokkeringssysteem

- de machine moet van automatische veiligheden voorzien zijn

- aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen)

- aansluiten op een goedgekerude (werf)installatie

RISICOGRAAD

PREVENTIE MAATREGELEN

HOOFD- ACTIVITEIT

DEEL- ACTIVITEIT

ARBEIDS- MIDDELEN

RISICO' S EN GEVAREN - letsels door contact met materiaal (snijden aan scherpe randen)

E

W

B

R

- periodiek onderhoud machines - CE-label - aangepaste PBM

Vastzetten van de plinten

- boormachine, pneumatische niet- en nagelmachine, schroefmachine, schaafmachine

- letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, stofdeeltjes / wegspringend materiaal in oog, nietjes geschoten in huid / lichaamsdelen - blokkeren van de machine - lawaai - blootstelling aan elektrische stroom / elektrocutie - letsels door contact met materiaal (snijden aan scherpe randen) - lichamelijke belasting (knieletsels door te lang op de knieën te zitten)

- de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn - aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen) - gebruik van anti-blokkeringssysteem - de machines moeten van automatische veiligheden voorzien zijn - geluidsarme compressor - te bewerken elementen goed vastzetten - aansluiten op een goedgekerude (werf)installatie - periodiek onderhoud machines - CE-label - aangepaste PBM - gebruik van degelijke kniebeschermers

PLAATSEN VAN KASTEN en MEUBILAIR

Behandeling en transport

- vallen / struikelen (bij overbelasting en verkeerde bewegingen) - letsels door omvallen van de kasten of kastelementen tijdens de montage

- orde en netheid - vrijmaken van de doorgangen - afschermen van de openingen voorlopig opspieën van de elementen

Vastzetten van de kasten

radiale cirkelzaag, schiethamer, pneumatische niet- en nagelmachines, boormachine, schaafmachine, wipzaag, schroefmachine

- letsels door gebruik van de machines: snij- en schaafwonden, stofdeeltjes / wegspringend materiaal in oog, nietjes geschoten in huid / lichaamsdelen - blokkeren van de machine - lawaai

- de machines moeten van de nodige bescherming voorzien zijn - aangepaste PBM (veiligheidsbril, gehoorbescherming, handschoenen) - de machines moeten van automatische veiligheden voorzien zijn - gebruik van anti-blokkeringssysteem - geluidsarme compressor

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - blootstelling aan elektrische stroom / elektrocutie - lichamelijke belasting, verkeerde bewegingen bij werken op hoogte	E	W	B	R
								- aansluiten op een goedgekerude (werf)installatie - periodiek onderhoud machines - CE-label - gebruik van een trapladder - gebruik van een ladder beperken - voorkomen van het wegschuiven door gebruik van antislipzolen
	werken met deuren van glas / spiegelglas		- letsels door omvallen tijdens transport - letsels door glasbraak					- vastmaken d.m.v. koorden / linten - zorgvuldig werken - zorgvuldig werken - aangepaste PBM (handschoenen, gehoorbescherming, bril)
SCHILDERWERK
	ALGEMEEN
	Algemeen		- opname van gevaarlijke stoffen via de spijsvertering - opname van gevaarlijke stoffen via de huid - lichamelijke belasting (geknield werk) - lichamelijke belasting (te lang in één bepaalde houding werken) - lichamelijke belasting (werken boven het hoofd) Rug- en spierletsels					- Persoonlijke hygiëne: handen wassen voor de maaltijd en bij elke langere werkonderbreking, nagels steeds proper maken, pakken en tassen die voedsel/drank bevatten niet meenemen naar de werkplek, geen oplosmiddelen gebruiken om de huid te reinigen, beschermingscrèmes aanbrengen voor het werk (vergemakkelijken het reinigen van de huid - raadpleeg de arbeidsgeneesheer), na het werk: voedende huidzalf - katoenen werkkledij - kniebeschermers (eventueel ook scheenbeschermers om te beschermen tegen vocht en koude) - zo ontspannen mogelijk werken - schouders, heupen en voeten zoveel mogelijk in één lijn plaatsen - altijd met een rechte rug werken (door knieën zakken i.p.v. rug te buigen - bij langdurige lage werkhouding afwisselend gehurkt en geknield werken - werktempo aanpassen aan de omstandigheden - werk zo organiseren dat één persoon niet steeds dezelfde taak moet uitvoeren - afwisseling brengen in de werkverhouding en langdurig werken boven de macht vermijden - het werken met gedraaide rug voorkomen - correcte tiltechnieken - maximaal gewicht beperken tot 25kg - veiligheidsschoenen
	SCHILDEREN

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT Openen verfblikken en bussen	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - morsen / spatten op het lichaam en/of in de ogen bij verwijderen kunstofdichting - wegspringend deksel	E	W	B	R
								- blik en bus niet in de zon of bij een warmtebron plaatsen - kunstofdichtingen zorgvuldig verwijderen - verfblikken in een lekbak plaaten of op plastic - blik volledig openen met geschikt materiaal
								- indien toch gemorst wordt, onmiddellijk schoonmaken met schoonmaakdoek
	Verven mengen	manueel, machinaal	- risico op brand / explosie: indien verschillende verfsoorten en oplosmiddelen gemengd worden - morsen / spatten op het lichaam of in de ogen					- explosievrije verfmenger gebruiken - nooit verschillende producten onder elkaar vermengen - producten steeds in hun originele verpakking bewaren (met volledige benaming en etiket) - verpakking zoveel mogelijk gesloten houden - bij overgieten in een ander recipiënt, reproductie van het origineel etiket aanbrengen - boven vloeistofdichte vloer werken - bij 2-componenten-product eerst component A goed opmengen - mixer niet te hoog houden in het vat. Mixer pas aanzetten als hij volledig in het vat is gezet. Is component A goed gemengd, dan component B in zijn geheel toevoegen en mengen. - na elke keer mengen, de overtollige verf van de oproerder afhalen
								- na het einde van het mengen, oproerder onmiddellijk schoonmaken
	Verf aanbrengen	met verfrollen en kwast - verfspuiten: pneumatisch, airless, lage druk, hoge druk, elektrostatisch	- huidcontact geeft kans op irritatie en huidziekten (vb. eczema), opname van dampen via de huid - longirritatie en/of beschadiging door inademing van dampen e.d. - oogirritatie en -letsel door verfspatten of -dampen - contact van de huid met de spuitnevel geeft kans op overgevoeligheid; irritatie en opname via de huid - longirritatie en -letsel door inademing van de spuitnevel en de oplosmiddeldamp					- katoenen werkkledij, handschoenen, schilderspet (indien nodig veiligheidshelm) en zonodig gelaatsscherm - goede ventilatie / afzuigen, zonodig ademhalingsbescherming - gelaatsscherm of veiligheidsbril - aangepaste PBM: beschermingshandschoenen, aangepaste kledij (wegwerpoveral) - kap die het gehele hoofd afschermt - goede ventilatie - ademhalingsbescherming: kap met luchttoeveoer met koolstoffilter, masker met filter (afhankelijk van het verfsysteem)

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - oogirritatie en -letsel door de spuitnevel en de oplosmiddeldamp - kans op vonkvorming en explosie - kans op elektrisering - indringing tot in de onderhuid bij contact met de verfdeeltjes onder hoge druk - onherstelbare schade als de verfstraal in het oog komt - een losgeschoten drukslang gaat slaan	E	W	B	R
								- advies vragen aan de arbeidsgeneesheer - oogbescherming (gelaatsscherm of veiligheidsbril) - spuitcabine en -apparatuur degelijk aarden - katoenen kledij (geen wegwerpoveral uit nylon of polyester) - schoeisel met lederen zolen - de vingers niet voor het mondstuk houden - gebruik een spuit met vingerbeveiliging - oogbescherming (gelaatsscherm of veiligheidsbril) - voor het spuiten alle aansluitingen grondig controleren
	WERKEN MET VERVEN, OPLOSMIDDELEN EN DIVERSE PRODUCTEN
	Werken met verven, oplosmiddelen en diverse producten	producten met een laag vlampunt (< 21°C)	- Blootstelling aan oplosmiddelen: huidverweking, huidontvetting, irritatie / allergie bij herhaaldelijk of langdurig huidcontact, huidziekte (eczeem), opname via de huid, hoesten, kortademigheid, sufheid, duizeligheid (OPS), irritatie, gezondheidsschade door inademing van de dampen - oogirritatie / oogletsels door spatten, dampen of nevel - brandgevaar (behalve methyleenchloride) - explosiegevaar: de dampen kunnen met lucht een explosief mengsel doen ontstaan. Noot: uitzonderingen: butyl- glycol (< 61°C geen gevaar), ethyl-glycol (< 40°C geen gevaar), ethyl-glycolaceraat (< 49°C geen gevaar), kookpuntbenzine, white-spirit, xyleen: damp/luchtmengsel explosief boven 25°C					- EHBO-procedure (wend u tot de arbeidsgeneesheer) - medisch onderzoek (jaarlijks) - aangepaste PBM (beschermingshandschoenen, beschermingsschort, schoeisel, kledij) - medische opvolging door arbeidsgeneesheer - goede ventilatie - ademhalingsbescherming in functie van het risico (vb. A-filter in geval van oplosmiddelen) - veiligheidsbril - gelaatsscherm - geen open vuur, geen vonken, rookverbod - aangepaste ventilatie en alle ontstekingsbronnen wegnemen (geen open vuur, rookverbod, goed aarden) - explosieveilige elektrische apparatuur en verlichting

				RISICOGRAAD				PREVENTIE MAATREGELEN
HOOFD- ACTIVITEIT	DEEL- ACTIVITEIT	ARBEIDS- MIDDELEN	RISICO' S EN GEVAREN - zware gezondheidsschade door inademing van de vluchtige bestanddelen - oogirritatie / zware oogletsel - deze verven zijn kankerverwekkend - huidirritatie, overgevoeligheid, letsels - inademing: overgevoeligheid, ademhalingsmoeilijkheden, blijvende gezondheidsschade (astma) - sterke oogirritatie, oogletsels - deze producten zijn toxisch - deze producten zijn toxisch	E	W	B	R
		verfproducten met vluchtige bestanddelen met een lage TLV- waarde corrosiewerende verfproducten op basis van chromaat- pigmenten verven die isocyanaten bevatten teerhoudende verfproducten (waterafstotend) producten die insecticiden of fungiciden (op basis van pentachloorfenol, lindaan, kwik- en tinverbindingen) bevatten						- goede ventilatie - ademhalingsbescherming in functie van het risico - veiligheidsbril - deze verven, indien mogelijk, niet gebruiken en vervangen door: verven met pigmenten die de antiroesteigenschappen (quasi) behouden (vb. zinkfosfaat), verven met "blijvende hechting" (bevatten als bindmiddelen: acrylaten, vinylcopolymeren, epoxy of polyurethaan / opgelet: de risico's, verbonden met het gebruik van deze producten ook evalueren en preventiemaatregelen treffen) - aangepaste PBM (beschermingshandschoenen, beschermingsschort, schoeisel, kledij) - goede ventilatie - aangepaste ademhalingsbescherming (liefst met luchttoevoer) - veiligheidsbril - verven met teer asl bindmiddel kunnen vervangen worden door producten met watervaste bindmiddelen - opgelet: de risico's, verbonden met het gebruik van deze producten ook evalueren en preventiemaatregelen treffen - deze vervangen door stoffen die milieuvriendelijk en veiliger zijn - opgelet: de risico's, verbonden met het gebruik van deze producten ook evalueren en preventiemaatregelen treffen
	SCHOONMAKEN VAN HET GEREEDSCHAP
	Schoonmaken van het gereedschap	algemeen	- onzorgvuldig werken - brandgevaar					- maak de werkomgeving onmiddellijk na het werk schoon - reinig gereedschap zoveel mogelijk eerst met al vervuilde reinigingsproducten en daarna pas met schone producten - reinig kwasten en rollen zodat ze opnieuw kunnen gebruikt worden - afgedankte kwasten en rollen apart houden en milieuvriendelijk verwijderen - vuile schoonmaakdoeken laten drogen