SAMENVATTING VAN HET BESLUIT VAN DE COMMISSIE

SAMENVATTING VAN HET BESLUIT VAN DE COMMISSIE

van 17 december 2020

waarbij een concentratie verenigbaar wordt verklaard met de interne markt en de werking van de EER-Overeenkomst

(Zaak M.9660 — Google/Fitbit)

(aangemeld onder documentnummer C(2020) 9105)

(Slechts de tekst in de Engelse taal is authentiek)

(Voor de EER relevante tekst)

(2021/C 194/05)

Op 17 december 2020 heeft de Commissie een besluit vastgesteld met betrekking tot een concentratiezaak op grond van Verordening (EG) nr. 139/2004 van de Raad van 20 januari 2004 betreffende de controle op concentraties van ondernemingen (1), en met name artikel 8, lid 2, van die verordening. Een niet-vertrouwelijke versie van de volledige tekst van het besluit, in voorkomend geval in de vorm van een voorlopige versie, is in de authentieke taal van de zaak te vinden op de website van het directoraat-generaal Concurrentie op het volgende adres:

xxxxx://xx.xxxxxx.xx/xxxxxxxxxxx/xxxxx_xx.xxxx

1. INLEIDING

(1) Op 1 november 2019 heeft Google aangekondigd de zeggenschap over Fitbit te zullen verwerven. De transactie is op 15 juni 2020 bij de Commissie gemeld.

(2) Bij besluit van 4 augustus 2020 stelde de Commissie vast dat de voorgenomen transactie ernstige twijfels deed rijzen over de verenigbaarheid ervan met de interne markt en leidde zij een procedure in overeenkomstig artikel 6, lid 1, punt c), van de concentratieverordening (“het besluit tot inleiding van de procedure”).

(3) Over het besluit vond op 1 december 2020 overleg plaats met de lidstaten tijdens een bijeenkomst van het Adviescomité voor concentraties, dat een gunstig advies uitbracht. De raadadviseur gaf zijn gunstig advies over de procedure in zijn verslag dat op 4 december 2020 werd ingediend.

2. DE RELEVANTE MARKTEN

(4) In het besluit worden de volgende relevante markten geïdentificeerd:

(a) om de pols gedragen wearables, mogelijk verder onderverdeeld in i) fitnesstrackers en smartwatches, ii) fitnesstrackers en smartwatches met en zonder GPS-connectiviteit, iii) smartwatches met en zonder cellulaire connectiviteit, en iv) elementaire en volledige smartwatches. De geografische omvang is in elk geval EER-breed, zo niet wereldwijd;

(b) besturingssystemen: i) het aanbieden van licentieerbare besturingssystemen voor slimme mobiele apparaten, en

ii) het aanbieden van licentieerbare besturingssystemen voor om de pols gedragen wearables, mogelijk verder onderverdeeld naar het voorbeeld van de in het vorige punt genoemde potentiële segmenten van de markt voor om de pols gedragen wearables. De geografische omvang van de markt voor licentieerbare besturingssystemen voor slimme mobiele apparaten is wereldwijd, met uitzondering van China, terwijl de geografische omvang van de markt voor licentieerbare besturingssystemen voor om de pols gedragen wearables in elk geval EER-breed, zo niet wereldwijd is, met uitzondering van China;

(c) appstores: i) het aanbieden van appstores voor een bepaald besturingssysteem van slimme mobiele apparaten (met name Android-appstores) en ii) het aanbieden van appstores voor een bepaald besturingssysteem voor om de pols gedragen wearables (met name appstores voor Wear OS- en Fitbit-apparaten). De geografische omvang van de markten voor appstores voor een bepaald besturingssysteem van slimme mobiele apparaten (bv. Android- appstores) en voor om de pols gedragen wearables (bv. Wear OS- en Fitbit-appstores) is wereldwijd, met uitzondering van China;

(1) PB L 24 van 29.1.2004, blz. 1.

(d) algemene zoekdiensten: de geografische omvang van de markt voor het aanbieden van algemene zoekdiensten is nationaal;

(e) onlinereclame: i) het aanbieden van online diensten voor zoekadvertenties, mogelijk onderverdeeld in het aanbieden van online diensten voor zoekadvertenties op desktops of in mobiele apps, en ii) het aanbieden van online diensten voor display-advertenties, mogelijk onderverdeeld in het aanbieden van online diensten voor display-advertenties op desktops of in mobiele apps, het aanbieden van online diensten voor display- advertenties op en buiten sociale netwerken, het aanbieden van online diensten voor display-advertenties met of zonder video. De geografische omvang van de vastgestelde markten is nationaal langs de taalgrenzen binnen de EER;

(f) advertentietechnologiediensten: i) het aanbieden van SSP-diensten, ii) het aanbieden van DSP-diensten, iii) het aanbieden van netwerkdiensten voor zoekadvertenties en display-advertenties, iv) het aanbieden van diensten voor advertentieservers, en v) het aanbieden van analysediensten. De geografische omvang van de vastgestelde markten is wereldwijd of in elk geval EER-breed;

(g) gezondheids- en fitnessapps, mogelijk verder onderverdeeld naar functionaliteit en platform (desktop, smartphone of om de pols gedragen wearable). De geografische omvang van de vastgestelde markten is elk geval nationaal;

(h) mobiele betalingsdiensten, mogelijk verder onderverdeeld in i) proximity/offline mobiele betalingen, en ii) mobiele betalingen op afstand/online (al dan niet met inbegrip van betalingsbemiddelingsdiensten) en onderverdeeld op basis van het gebruikte platform (smartphone of om de pols gedragen wearable). De geografische omvang van de vastgestelde markten is in elk geval nationaal;

(i) andere digitale apps en diensten: i) navigatieapps voor “turn-by-turn”-navigatie, ii) virtuele assistenten, iii) digitale muziekdistributiediensten en iv) digitale vertaaldiensten, met verschillende mogelijke segmenten. De geografische omvang van de markt voor i) navigatieapps is in elk geval EER-breed, zo niet wereldwijd, en voor

ii) virtuele assistenten, iii) digitale muziekdistributiediensten en iv) digitale vertaaldiensten, in elk geval nationaal;

(j) digitale gezondheidszorg: i) het aanbieden van cloud- en gegevensanalysediensten, ii) diensten voor patiëntmo­ nitoring, iii) het aanbieden van gegevens voor medisch onderzoek en real-world evidence, en iv) welzijnsprogramma’s binnen bedrijven. De geografische omvang van de markt voor i) het aanbieden van cloud- en gegevensanalysediensten is in elk geval EER-breed, ii) diensten voor patiëntmonitoring is in elk geval EER-breed, zo niet wereldwijd, iii) het aanbieden van gegevens voor medisch onderzoek en real-world evidence is in elk geval EER-breed, iv) welzijnsprogramma’s binnen bedrijven is in elk geval EER-breed.

3. BEOORDELING VANUIT HET OOGPUNT VAN CONCURRENTIE

(5) De Commissie heeft de horizontale effecten van de transactie op databanken (en capaciteiten voor gegevensver­ zameling) beoordeeld, namelijk Fitbit als bron van gebruikersgegevens voor mogelijk gebruik in i) onlinereclame­ diensten, ii) algemene zoekdiensten en iii) digitale gezondheidszorgdiensten. Voor het overige zijn er geen horizontaal betrokken markten die voortvloeien uit de transactie.

(6) Daarnaast creëert de transactie verticale relaties tussen de activiteiten van Google en Fitbit. De Commissie heeft de verticale effecten van de transactie beoordeeld wat betreft de mogelijke afscherming van toegang tot gegevens van Fitbitgebruikers ten nadele van spelers in de digitale gezondheidszorg, afscherming van toegang tot Wear OS ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables, afscherming van toegang tot apps/diensten van Google ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables, afscherming van toegang tot Google Play ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables, en afscherming van toegang tot Fitbit App Gallery ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables.

(7) De transactie creëert ook conglomeraatrelaties tussen de activiteiten van Google en Fitbit. De Commissie heeft de conglomeraatseffecten van de transactie beoordeeld wat betreft het hefboomeffect van de positie van Google in Android OS op de markt van om de pols gedragen wearables.

(8) Tot slot heeft de Commissie mogelijke problemen beoordeeld die voortvloeien uit de toegang van Google tot commercieel gevoelige informatie.

3.1. Horizontale effecten

(9) Hoewel de transactie geen horizontaal betrokken markten doet ontstaan in traditionele zin met betrekking tot databanken en gegevensverzamelingscapaciteiten, is de Commissie van mening dat de transactie de databanken (en capaciteiten voor gegevensverzameling) van de partijen zal combineren onder eigendom van Google.

(10) De Commissie heeft onderzocht of de combinatie van de gegevens van Fitbit en Google (en de capaciteiten voor gegevensverzameling) concurrentieverstorende horizontale niet-gecoördineerde effecten kan teweegbrengen door de marktpositie van Google te versterken in het aanbieden van i) online diensten voor zoek- en display-advertenties en advertentietechnologiediensten, ii) algemene zoekdiensten of iii) digitale gezondheidszorgdiensten.

(11) Op basis van de aanpak die in Apple/Shazam (2) is gevolgd, merkt de Commissie op dat er bepaalde wettelijke beperkingen bestaan voor het combineren van gegevensverzamelingen, zoals de toepasselijke EU-regels inzake gegevensbescherming, en met name de algemene verordening gegevensbescherming (AVG) en de Unieregels inzake privacy en de bescherming van de vertrouwelijkheid van communicatie, met name de e-privacyrichtlijn.

(12) De Commissie is van mening dat, hoewel Fitbit vóór de transactie niet concurreert op dezelfde markten als Google, de transactie Google zeggenschap zou geven over een belangrijk actief, namelijk de Fitbitgegevens, waardoor de machtspositie van Google op de markten voor het aanbieden van online diensten voor zoekadvertenties verder zou worden versterkt. (3) De Commissie handhaaft haar bezorgdheid, zoals uiteengezet in het besluit overeenkomstig artikel 6, lid 1, punt c), inzake de verenigbaarheid van de transactie met de interne markt met betrekking tot de versterking van de machtspositie van Google op het gebied van het aanbieden van online zoekadvertenties (en mogelijke segmenten daarvan), de markten voor het aanbieden van online display-advertenties (en mogelijke segmenten daarvan) en de markt voor advertentietechnologiediensten.

(13) Volgens de Commissie zouden dergelijke punten van zorg bestaan in het licht van: i) de relevantie van de gegevens (en capaciteiten voor gegevensverzameling) die Google als gevolg van de transactie heeft verworven voor het aanbieden en weergeven van advertenties, ii) de positie van Google op de relevante markten met betrekking tot het aanbieden van online diensten voor zoekadvertenties en submarkten/segmenten daarvan, iii) de versterking van de marktpositie van Google en de aantasting van de groeimogelijkheden van concurrenten op de genoemde markten als gevolg van de combinatie van gegevens, en iv) het ontbreken van compenserende toetreding of kopersmacht.

(14) Met betrekking tot online diensten voor display-advertenties en mogelijke subsegmenten, alsook advertentietechno­ logiediensten, is de Commissie van mening dat de positie van Google op deze markten, ondanks een zekere marktmacht, aanzienlijk zwakker is dan op de markten voor online zoekadvertenties op basis van de marktaandelen van Google en het feit dat niet kan worden uitgesloten dat de markt voor online display-advertenties wordt gekenmerkt door barrières voor toetreding en groei en het ontbreken van compenserende kopersmacht.

(15) De Commissie is van oordeel dat de transactie waarschijnlijk niet zal leiden tot een significante belemmering van de daadwerkelijke concurrentie als gevolg van de mogelijke horizontale effecten van de combinatie van de gebruikers­ databanken van Google en Fitbit en de capaciteit voor gegevensverzameling voor gebruik op het gebied van algemene zoekdiensten. Voor Google is vastgesteld dat het bedrijf sinds 2008 een machtspositie heeft op elke nationale markt voor het aanbieden van algemene zoekdiensten, behalve in Tsjechië, waar Google sinds 2011 een machtspositie inneemt. Uit de resultaten van het marktonderzoek blijkt echter dat de gegevens van Xxxxxx, hoewel zij een waardevolle input kunnen vormen op de markten voor algemene zoekdiensten, minder relevant zijn voor algemene zoekopdrachten dan in het geval van de targeting van online zoekadvertenties.

(16) Wat betreft Fitbit als een bron van gegevens voor mogelijk gebruik in de digitale gezondheidszorgdiensten, is de Commissie van oordeel dat de transactie waarschijnlijk niet zal leiden tot een significante belemmering van de daadwerkelijke concurrentie als gevolg van de mogelijke horizontale effecten van de combinatie van de gebruikers­ databanken van Google en Fitbit en de capaciteit voor gegevensverzameling. De reden hiervoor is dat de partijen bij het verzamelen of op de markt brengen van gezondheids- en fitnessgegevens van gebruikers geen daadwerkelijke of potentiële concurrenten zijn. Wat de daadwerkelijke concurrentie betreft, brengt geen van beide partijen momenteel hun gebruikersgegevens in de handel, maar de verspreiding van gegevens is een gevolg van het besluit van de gebruikers om deze actief te delen met derden (apps en websites) die hun diensten met toegevoegde waarde

(2) Besluit van de Commissie van 6 september 2018 in zaak M.8788 — Apple/Shazam, overwegingen 225-235.

(3) Overeenkomstig punt 36 van de richtsnoeren voor de beoordeling van horizontale fusies kan een fusie de daadwerkelijke concurrentie op significante wijze belemmeren indien de fusieonderneming een zo sterke controle over een actief verkrijgt dat het voor concurrerende ondernemingen duurder wordt te groeien of de markt te betreden. In het onderhavige geval zijn dergelijke activa de gegevens van Fitbit.

aanbieden. Wat potentiële concurrentie betreft, heeft de Commissie het effect van de transactie beoordeeld door de achterliggende reden van de transactie te onderzoeken en rekening te houden met de huidige status van de markt voor digitale gezondheidszorgdiensten. In dit verband heeft de Commissie vastgesteld dat digitale gezondheid duidelijk niet de belangrijkste achterliggende reden van de transactie was en dat er meerdere spelers actief zijn op het gebied van digitale gezondheidszorg (met name op het gebied van cloud- en gegevensanalyse, patiëntmonito­ ringdiensten, verstrekking van gegevens voor medisch onderzoek en real-world evidence en welzijnsprogramma’s binnen bedrijven waarbij een van de partijen actief is).

3.2. Verticale effecten

3.2.1. Afscherming van de toegang tot gegevens van Fitbit ten nadele van spelers in de digitale gezondheidszorg (afscherming van input)

(17) Op basis van de resultaten van het marktonderzoek is de Commissie van mening dat niet kan worden uitgesloten dat Google na de transactie de technische capaciteit heeft om input af te schermen door de toegang tot de Web API te beperken. Hoewel gezondheidsgegevens van gebruikers in het algemeen beschikbaar zijn uit een aantal gegevensbronnen, zijn de gegevens van Fitbitgebruikers alleen beschikbaar via de Web API en een aantal spelers op het gebied van digitale gezondheidszorg krijgt toegang tot dergelijke gegevens via de Web API, om diensten aan Fitbit te verlenen en in ruil daarvoor hun gegevens te verkrijgen.

(18) Bovendien is de Commissie op basis van de resultaten van het marktonderzoek van mening dat niet kan worden uitgesloten dat Google na de transactie de prikkel zal hebben om de toegang tot de Web API van Fitbit te beperken.

(19) Beperking van de toegang tot de Web API van Fitbit na de transactie kan van invloed zijn op het succes van start-ups. Daarnaast merkt de Commissie op dat, indien de toegang tot de Web API wordt beperkt of stopgezet, ten minste een deel van de Fitbit-gebruikers de toegang zal verliezen tot ten minste één app die voor hen zeer wenselijk zou kunnen zijn.

(20) Daarom handhaaft de Commissie haar bezorgdheid, zoals uiteengezet in het besluit overeenkomstig artikel 6, lid 1, punt c), met betrekking tot de verenigbaarheid van de transactie met de interne markt als gevolg van de afscherming van input ten nadele van aanbieders van digitale gezondheidszorgdiensten als gevolg van de door de fusieonderneming veroorzaakte beperking van de toegang van die aanbieders tot de Web API en bijgevolg van hun toegang tot de gegevens van Fitbitgebruikers.

3.2.2. Afscherming van de toegang tot Wear OS ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables (afscherming van input)

(21) De Commissie concludeerde dat Google na de transactie niet in staat zal zijn de toegang tot Wear OS voor downstreamconcurrenten van Fitbit stop te zetten of te beperken. De Commissie is van mening dat de grootste leveranciers van smartwatches volledig verticaal geïntegreerd zijn, d.w.z. dat hun smartwatches uitsluitend op hun eigen (auteursrechtelijk beschermd) besturingssysteem draaien. Bovendien is het marktaandeel van Wear OS-apparaten op de downstreammarkt voor het aanbieden van smartwatches de afgelopen drie jaar voortdurend gedaald tot rond de 5 % of minder. Wear OS is dus maar goed voor een klein deel van de momenteel aan consumenten verkochte om de pols gedragen wearables en het valt uit te sluiten dat Wear OS een kritieke component of een belangrijke bron van productdifferentiatie is.

(22) De Commissie is van mening dat Google niet de prikkel zou hebben om met betrekking tot Wear OS een strategie van afscherming van inputs te volgen, dat de transactie de prikkel voor Google niet significant zal veranderen en dat Google zal blijven streven naar een zo breed mogelijke distributie van Wear OS. Dit komt omdat Fitbit slechts een klein marktaandeel in het groeiende segment van smartwatches heeft. Bovendien profiteert Google van het gebruik van Wear OS door licentienemers door gebruikers in het Android-ecosysteem te houden.

(23) Ongeacht of Google de mogelijkheid of de prikkel heeft om concurrerende downstreamconcurrenten af te schermen met betrekking tot het aanbieden van Wear OS, is het onwaarschijnlijk dat een dergelijke strategie materiële gevolgen zal hebben voor de mededinging (slechts ongeveer [5-10] % van alle smartwatches wereldwijd integreerde Wear OS in 2019).

3.2.3. Afscherming van de toegang tot verschillende apps van Google ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables (afscherming van input)

(24) De Commissie is van mening dat Google niet in staat zou zijn een strategie van afscherming van inputs uit te voeren. De Commissie merkt op dat de apps van Google in het verleden duidelijk geen belangrijke input vormden voor om de pols gedragen wearables. Geen van de apps van Google (Google Zoeken, Google Assistent, Google Fit, Google Play, Google Play Muziek en de opvolger daarvan YouTube Music, Google Maps, Google Translate) zijn momenteel beschikbaar op andere apparaten dan die welke op Wear OS draaien of pas zeer recent beschikbaar zijn op de Apple Watch.

(25) De Commissie is van mening dat Google geen prikkel zou hebben om een strategie van afscherming van inputs te volgen ten aanzien van de apps van Google na de transactie. Dit komt omdat i) Fitbit slechts een klein marktaandeel heeft in het groeiende segment van smartwatches, ii) Google profiteert van het gebruik van zijn apps door licentienemers, iii) de mate waarin Google de apps van Google zou hebben ontwikkeld voor platformen van derden die niet betrokken zijn bij de transactie, onduidelijk blijft, en iv) op basis van de waargenomen strategie van Google voor slimme mobiele apparaten de Commissie verwacht dat Google zijn apps zal stimuleren in plaats van deze af te schermen zodra de concurrerende platformen voor wearables een toereikende omvang hebben bereikt.

(26) Ongeacht of Google de mogelijkheid of de prikkel heeft om concurrerende downstreamconcurrenten af te schermen met betrekking tot het aanbieden van de apps van Google, is het onwaarschijnlijk dat een dergelijke strategie materiële gevolgen zal hebben voor de concurrentie. De populairste smartwatches van vandaag draaien niet op Wear OS en hebben dus momenteel geen toegang tot de apps van Google. Zelfs indien de apps van Google in de komende twee tot drie jaar relatief belangrijker worden, is het onwaarschijnlijk dat het belang ervan dermate toeneemt dat een hypothetische afschermingsstrategie concurrenten van wearables zou uitsluiten.

3.2.4. Afscherming van de toegang tot Google Play ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables (afscherming van input)

(27) De Commissie is van mening dat de fusieonderneming ten aanzien van Google Play gedeeltelijk in staat zou zijn een afschermingsstrategie te voeren. (4) Voor Google Android had Google tussen 2011 en 2016 op een wereldwijde markt (met uitzondering van China) een machtspositie bij het aanbieden van Android-appstores op een mondiale markt, en er zijn geen aanwijzingen dat het passend zou zijn om in het onderhavige geval een ander standpunt in te nemen. Hoewel respondenten van het marktonderzoek van mening zijn dat OEM’s van wearables geen doeltreffende tegenstrategieën hebben, merkt de Commissie op dat het Android-platform meerdere distributiekanalen aanbiedt. De reden hiervoor is dat i) Android-OEM’s vooraf companion-apps voor wearables op mobiele apparaten kunnen installeren en aldus de beschikbaarheid van die apps voor gebruikers kunnen waarborgen, ii) companion-apps ook kunnen worden gedistribueerd via andere appstores dan Play, waaronder eigen (d.w.z. van OEM’s) en externe appstores, en iii) zelfs als bepaalde Android-OEM’s hun companion-app niet vooraf installeren of momenteel geen alternatieve appstore aanbieden, zij deze strategieën kunnen gaan gebruiken indien Google een afschermings­ strategie begint te voeren.

(28) In elk geval merkt de Commissie op dat de concurrentieregels, met name artikel 102 VWEU en artikel 54 van de EER-Overeenkomst, na de transactie van toepassing blijven op de fusieonderneming, ongeacht de uitkomst van de onderhavige beoordeling op grond van de concentratieverordening.

(29) Wat de prikkels betreft, is de Commissie van mening dat het onwaarschijnlijk is dat Google via de Play Store een afschermingsstrategie zou voeren. De reden hiervoor is dat i) in elk geval de OEM’s van Android-smartphones elke vorm van afschermingsstrategie kunnen ontwijken door hun companion-apps vooraf te installeren en/of hun eigen appstore te gebruiken, en het effect dus beperkt zou zijn tot niet-geïntegreerde OEM’s van wearables, en ii) beperktere afschermingsstrategieën (bv. verslechtering van de rating en/of positionering van de companion-app van concurrerende wearables binnen de Play Store of het vertragen van hun goedkeuring in het geval van updates of nieuwe releases) waarschijnlijk geen significante gevolgen hebben op het overstappen van gebruikers. Daarnaast zal wat reputatie-effecten betreft de meest doeltreffende afschermingsstrategie (d.w.z. weigering van toegang tot Google Play) waarschijnlijk door autoriteiten, app-ontwikkelaars en gebruikers kunnen worden waargenomen.

(4) Google Play is de door Google aangeboden Android-appstore, die Google sinds 2008 aanbiedt. De Play Store maakt deel uit van Google Mobile Services (hierna: “GMS”), de bundel van Google-apps en -diensten die Google samen in licentie geeft.

(30) Ongeacht of Google de mogelijkheid of de prikkel heeft om concurrerende downstreamconcurrenten af te schermen met betrekking tot het aanbieden van Wear OS, is de Commissie van mening dat een afschermingsstrategie met betrekking tot Google Play geen significante gevolgen voor de concurrentie zou hebben, aangezien dit de verkoopvooruitzichten van de concurrenten van wearables van Fitbit niet aanzienlijk zou verminderen.

3.2.5. Afscherming van de toegang tot Google Zoeken ten nadele van leveranciers van om de pols gedragen wearables (afscherming van input)

(31) De Commissie is van mening dat de fusieonderneming, ondanks het feit dat Google een machtspositie inneemt op de markt voor algemene zoekdiensten (5), na de transactie niet in staat zou zijn concurrerende fabrikanten van wearables af te schermen door in de resultaten van Google Zoeken te discrimineren ten voordele van Fitbit. De drie belangrijkste distributiekanalen voor wearables zijn fysieke winkels, onlineverkoop via websites van wederverkopers en onlineverkoop via de eigen websites van OEM’s. Op basis van de resultaten van het marktonderzoek waren de verkopen in fysieke winkels het belangrijkste distributiekanaal, de websites van wederverkopers het op een na belangrijkste distributiekanaal en is de onlineverkoop via de eigen website van de OEM’s slechts goed voor een klein deel van de verkoop. De Commissie is van mening dat zelfs voor dit distributiekanaal het verkeer van Google Zoeken niet erg belangrijk is.

(32) De Commissie is van mening dat Google na de transactie geen prikkel zou hebben om in de resultaten van Google Zoeken te discrimineren ten voordele van Fitbit. Hoewel Google, door de concurrenten van Fitbit in de resultaten van Google Zoeken te discrimineren, de verkoop van om de pols gedragen wearables van Fitbit waarschijnlijk zal doen toenemen, zullen de potentiële groei van zijn marktaandeel in om de pols gedragen wearables en de daarmee gepaard gaande winsten waarschijnlijk zeer beperkt zijn vanwege de geringe relevantie van Google Zoeken voor de verkoop van om de pols gedragen wearables. Verschillende factoren wijzen erop dat Google aanzienlijke verliezen zou lijden als gevolg van het discrimineren van concurrenten van Fitbit in de resultaten van Google Zoeken. Een dergelijke strategie zou met name interfereren met het zoekalgoritme van Google.

(33) Ongeacht of de fusieonderneming de mogelijkheid of de prikkel heeft om concurrerende OEM’s van wearables de toegang tot resultaten van Google Zoeken te weigeren, is de Commissie van mening dat een dergelijke strategie geen wezenlijke gevolgen voor de concurrentie zou hebben. De reden hiervoor is dat verkopen in fysieke winkels en via online wederverkopers de belangrijkste distributiekanalen van de OEM’s van wearables zijn en dat de verkoop via de eigen websites van de OEM’s van wearables het minst belangrijke distributiekanaal is.

3.2.6. Afscherming van de toegang tot appstores van Fitbit ten nadele van ontwikkelaars van apps (afscherming van input)

(34) Wat de mogelijkheid betreft, is de Commissie van mening dat aangezien de Fitbit App Gallery de exclusieve appstore voor wearables van Fitbit is, Fitbit een aandeel van 100 % heeft in appstores voor wearables van Fitbit. De Commissie is echter van mening dat volgens redelijke marktdefinities voor apps de Fitbit App Gallery geen belangrijke input is voor externe ontwikkelaars van apps. Daarom zou de fusieonderneming na de transactie niet in staat zijn concurrerende ontwikkelaars van apps af te schermen door de toegang tot de Fitbit Gallery te weigeren.

(35) Wat de prikkels betreft, zal Google, door de toegang voor concurrerende apps tot apparaten van Fitbit te beperken, waarschijnlijk het gebruik van zijn apps door gebruikers van Fitbit doen toenemen. De potentiële uitbreiding van haar marktaandelen in apps van Google en de daarmee gepaard gaande winsten zullen echter waarschijnlijk zeer beperkt zijn. Dit komt omdat i) het gebruik van apps op wearables beperkt is, ii) het gebruik van apps van Google op apparaten van Fitbit slechts een klein deel van het totale gebruik van apps op wearables zou uitmaken, en iii) indien concurrerende apps worden uitgesloten, het niet duidelijk is of dit zal leiden tot een gelijkwaardige toename van het gebruik van door Google aangeboden apps. Verschillende factoren wijzen erop dat Google aanzienlijke verliezen zou lijden door de toegang tot concurrerende apps voor wearables van Fitbit te weigeren, voornamelijk omdat een beperking van de toegang tot concurrerende apps de wearables van Fitbit relatief minder aantrekkelijk zou maken voor klanten.

(5) Met een marktaandeel van meer dan 90 % in bijna alle EER-landen in 2019, met uitzondering van Tsjechië (84,4 %), heeft Google een machtspositie op de markt voor algemene zoekdiensten.

(36) Ongeacht of de fusieonderneming de mogelijkheid of de prikkel heeft om concurrerende ontwikkelaars van apps de toegang tot wearables van Fitbit te weigeren, is de Commissie van mening dat een dergelijke strategie geen wezenlijke gevolgen voor de mededinging zou hebben. De uitsluiting van concurrerende ontwikkelaars van apps van de Fitbit App Gallery zou slechts een klein deel van de marktoutput beïnvloeden en dus geen wezenlijke gevolgen hebben voor de concurrentie.

3.3. Conglomeraateffecten

3.3.1. Hefboomwerking van de positie van Google in Android OS op de markt voor om de pols gedragen wearables

(37) De Commissie is van mening dat de fusieonderneming ten aanzien van Android in staat zou zijn een afschermings­ strategie te voeren om de volgende redenen: i) er is een grote groep gemeenschappelijke klanten van Android- smartphones en Android-compatibele wearables (met uitsluiting van alleen gebruikers van Apple-producten, d.w.z. iPhone en Apple Watch of iPhone in combinatie met een wearable van derden), ii) Google heeft zeggenschap over Android en heeft een machtspositie op de markt bij het aanbieden van licentieerbare besturingssystemen voor slimme mobiele apparaten, iii) hoewel een beperking niet mogelijk lijkt te zijn in het huidige bedrijfsmodel van Android, heeft Google zeggenschap over Android en kan het zijn bedrijfsmodel wijzigen, en iv) Google zou pogingen van OEM’s van Android-smartphones om een beperking te ontwijken, kunnen verhinderen.

(38) De Commissie is met name van mening dat Google de aan OEM’s van derden aangeboden Android-API’s zou kunnen beperken door bepaalde functionaliteiten alleen voor zijn eigen om de pols gedragen wearables voor te behouden. De Commissie is van mening dat Google technische of contractuele middelen zou kunnen vinden om een beperking uit te voeren. Als alternatief zou Google de huidige functionaliteiten in het Android Open Source Project (hierna: “AOSP”) kunnen blijven opnemen, maar toekomstige ontwikkelingen van het AOSP kunnen opschorten en dergelijke verbeteringen in het auteursrechtelijk beschermde deel voor gebruik door Fitbit kunnen doorvoeren.

(39) De Commissie is van mening dat OEM’s van Android-smartphones over zeer beperkte tegenstrategieën beschikken die Google niet beletten een beperkingsstrategie te volgen. Zelfs indien OEM’s technisch in staat zouden zijn een beperking van de API om te keren, zou Google immers uiteindelijk kunnen verhinderen dat OEM’s de “forked” versie van Android gebruiken, aangezien OEM’s de toegang tot GMS zouden verliezen, met inbegrip van het aanbod mobiele apps van Google.

(40) De Commissie is van mening dat Google de prikkel toont om de interoperabiliteit met betrekking tot Android te beperken, omdat: i) Google niet noodzakelijkerwijs reputatieschade zou lijden, ii) de door de aanmeldende partij overgelegde kwantificering op basis van een standaard verticaal rekenkundig kader niet overtuigend aantoont dat een beperkingsstrategie voor Google onrendabel zou zijn. Op basis van de resultaten van het marktonderzoek is de Commissie van mening dat er nog andere elementen kunnen zijn die de prikkel voor Google zouden kunnen vergroten. Google zou bijvoorbeeld apparaten van Fitbit kunnen gebruiken om apps en diensten te distribueren, waardoor de extra verkoop van Fitbit meer winst oplevert.

(41) De Commissie is van mening dat een beperkingsstrategie de concurrentie aanzienlijk kan beïnvloeden door de verkoopvooruitzichten van de concurrenten van Fitbit op het vlak van wearables te beperken.

(42) Daarom handhaaft de Commissie haar bezorgdheid, zoals uiteengezet in het besluit overeenkomstig artikel 6, lid 1, punt c), met betrekking tot de verenigbaarheid van de transactie met de interne markt inzake de hefboomwerking van de machtspositie van Google bij het aanbieden van licentieerbare besturingssystemen voor slimme mobiele apparaten op de markt voor het aanbieden van om de pols gedragen wearables (en eventuele subsegmenten daarvan).

3.4. Toegang tot commercieel gevoelige informatie

(43) De Commissie heeft ook de effecten van de transactie op de toegang tot commercieel gevoelige informatie beoordeeld (aangezien Fitbit zijn gebruikers in staat stelt hun Fitbit-accounts te koppelen met een aantal apps van derden, kan Fitbit dan toegang krijgen tot aanvullende informatie over de respectieve apps van derden) en of dit zou kunnen leiden tot niet-horizontale niet-gecoördineerde concurrentieverstorende effecten.

(44) De Commissie concludeerde dat de fusieonderneming na de transactie waarschijnlijk niet de mogelijkheid of de prikkel zou hebben om de daadwerkelijke concurrentie met concurrerende apps van derden als gevolg van de toegang tot commercieel gevoelige informatie op significante wijze te belemmeren, en dat de effecten van een dergelijke strategie hoe dan ook niet significant zouden zijn.

4. DOOR DE PARTIJEN AANGEGANE VERBINTENISSEN

(45) Om de uit de transactie voortvloeiende concurrentiebezwaren weg te nemen, heeft de aanmeldende partij zowel in fase I als in fase II verbintenissen aangeboden.

(46) De verbintenissen omvatten drie elementen:

a) een verbintenis om geen gemeten lichaamsgegevens of gegevens over de locatie van gezondheids- en fitnessacti­ viteiten te gebruiken voor reclamedoeleinden en om gegevensscheiding te handhaven (de “verbintenis inzake advertenties”);

b) een verbintenis om, onder voorbehoud van toestemming van de gebruiker en zonder kosten voor toegang, de toegang voor derden tot een reeks gemeten lichaamsgegevens te handhaven (de “verbintenis inzake Web API- toegang”);

c) een verbintenis om een licentie te blijven verlenen voor gratis openbare API’s die interoperabiliteit mogelijk maken tussen wearables van derden en het Android-besturingssysteem op smartphones, waarbij ten minste de kernfunctionaliteiten van de API’s worden aangeboden die vanaf de ingangsdatum in het Android- besturingssysteem bestaan (de “verbintenis inzake Android-API’s”).

4.1. Initiële verbintenissen

4.1.1. De verbintenis inzake advertenties

(47) Met de verbintenis inzake advertenties verbindt Google zich ertoe om gedurende tien jaar na de goedkeuring door de Commissie van de concentratie i) geen gebruik te maken van gemeten lichaamsgegevens of gegevens over de locatie van gezondheids- en fitnessactiviteiten voor Google Ads, en ii) de controleerbare holding gescheiden te houden van de gemeten lichaamsgegevens en de gegevens over de locatie van gezondheids- en fitnessactiviteiten uit elke gegevensverzameling binnen Google, die toegankelijk is voor gebruik door Google Ads.

(48) De verbintenis inzake advertenties werd oorspronkelijk ingediend in fase I. De Commissie kwam tot de conclusie dat, zelfs indien een verbintenis om een silo te creëren voor de opslag van gegevens waarvoor strikte toegangsregels gelden, conceptueel gezien geschikt zou kunnen zijn om de door de Commissie vastgestelde concurrentiebezwaren op te lossen, het nog steeds onduidelijk was of de verbintenis van fase I in de praktijk doeltreffend zou zijn om de ernstige twijfels weg te nemen die in het besluit tot inleiding van de procedure waren vastgesteld, en wel om de volgende hoofdredenen: i) het was onduidelijk of de reikwijdte van de door de verbintenis inzake de gegevenssilo beschermde gegevens toereikend was; ii) de definitie van “Google Ads” te nauw was; iii) de details van het systeem voor gegevensbescherming ontoereikend waren om de Commissie in staat te stellen de doeltreffendheid van de verbintenis inzake de gegevenssilo te beoordelen; en iv) de duur ontoereikend was. De in fase II ingediende verbintenis inzake advertenties bevat verbeteringen op alle vier de punten.

4.1.2. De verbintenis inzake Web API-toegang

(49) Met de verbintenis inzake Web API-toegang verbindt Google zich ertoe gedurende vijf jaar na de goedkeuring van de concentratie de toegang voor API-gebruikers tot ondersteunde gemeten lichaamsgegevens, onder voorbehoud van toestemming van de gebruiker en zonder toegangskosten, te handhaven met inachtneming van volgende voorwaarden:

(1) De API-gebruikers blijven voldoen aan de servicevoorwaarden van het Fitbit-platform (waarbij toegang beschikbaar wordt gesteld via de Web API van Fitbit) of de servicevoorwaarden en het beleid ten aanzien van gegevens van de gebruikers van de diensten (waarbij toegang beschikbaar wordt gesteld via een relevante API van Google). Google kan de toegang beëindigen wegens schending van deze voorwaarden.

(2) De API-gebruikers blijven voldoen aan de vereisten inzake privacy en veiligheid. Google kan de toegang beëindigen wegens schending van deze vereisten of de toegang tijdelijk opschorten wanneer Google gegronde redenen heeft om aan te nemen dat deze vereisten zijn geschonden.

4.1.3. De verbintenis inzake Android-API’s

(50) Met de verbintenissen inzake Android-API’s verbindt Google zich ertoe om gedurende tien jaar na de goedkeuring van de concentratie door de Commissie:

(1) gratis openbare API’s in licentie te blijven geven aan Android-OEM’s met kernfunctionaliteiten die door de om de pols gedragen wearables kunnen worden gebruikt om te interopereren met een Android-smartphone;

(2) deze API’s beschikbaar te stellen zonder onderscheid te maken tussen hun beschikbaarheid of functionaliteit naargelang toegang wordt verkregen door een eigen om de pols gedragen wearable of companion-app of door een om de pols gedragen wearable of companion-app van derden;

(3) deze API’s niet te beperken om de functionaliteit ervan te beperken voor om de pols gedragen wearables van derden ten opzichte van eigen om de pols gedragen wearables; en

(4) verder te gaan met het gratis openbaar maken van ontwikkelingsdocumentatie met betrekking tot die API’s.

4.2. Herziene verbintenissen in fase II

(51) De herziene verbintenissen in fase II omvatten dezelfde drie elementen als de initiële verbintenissen van fase II, met de volgende verbeteringen.

4.2.1. De verbintenis inzake advertenties

(52) Definities: een reeks definities is gewijzigd en verfijnd, voornamelijk om ontwijking te voorkomen en de toekomstbestendigheid van de verbintenis inzake advertenties te waarborgen.

(53) Toezicht: de rol van de monitoring trustee bij de verificatie van de technische maatregelen die zijn genomen om aan de scheiding van gegevens te voldoen, is verduidelijkt en verbeterd.

(54) Opt-in: EER-gebruikers zullen de keuze krijgen om andere Google-services dan Google Ads het gebruik van gemeten lichaamsgegevens toe te staan of te weigeren.

(55) Duur: de Commissie kan besluiten de duur met maximaal tien jaar te verlengen, indien zij de noodzaak van een dergelijke verlenging tijdens het laatste jaar van de initiële periode van tien jaar heeft gerechtvaardigd.

4.2.2. De verbintenis inzake Web API-toegang

(56) Definities: een reeks definities is gewijzigd en verfijnd, voornamelijk om ontwijking te voorkomen en de toekomstbestendigheid van de verbintenis inzake Web API-toegang te waarborgen.

(57) Toekomstbestendigheid: de verbintenis omvat een updatemechanisme om te repliceren wat Fitbit op stand-alone- basis zou hebben gedaan. Op basis van het updatemechanisme zullen nieuwe gegevenstypes binnen één tot twee jaar via de Web API worden gedeeld als ze kunnen worden aangemerkt als ondersteunde gemeten lichaamsgegevens en ten minste drie van de vijf grootste OEM’s van wearables een equivalent gegevenstype beschikbaar stellen.

(58) Evaluatie vooraf van de voorwaarden van Google en Fitbit door de monitoring trustee: Google moet de voorgestelde wijzigingen tien dagen voor zij van kracht worden of, indien dergelijke wijzigingen dringend zijn, zo spoedig mogelijk en uiterlijk vijf dagen na die datum aanmelden.

(59) Reikwijdte van de gegevens: de Web API-toegang omvat ook gegevens van niet-EER-gebruikers voor elke API- gebruiker die een app of website beschikbaar heeft gesteld aan EER-gebruikers.

(60) Duur: verlengd van vijf naar tien jaar.

4.2.3. De verbintenis inzake Android-API’s

(61) Definities: een reeks definities is gewijzigd en verfijnd, voornamelijk om ontwijking te voorkomen en de toekomstbestendigheid van de verbintenis inzake Android -API’s te waarborgen.

(62) Toepassingsgebied: de lijst van kernfuncties is uitgebreid op basis van feedback van marktdeelnemers en er is verduidelijkt dat de verbintenis ook verbeteringen omvat, onder meer als gevolg van updates en foutcorrecties.

(63) Toekomstbestendigheid: geen discriminatie van OEM’s van om de pols gedragen wearables i) door de toegang tot functionaliteiten van Android-API’s (AOSP of Google Mobile Services) die Google doorgaans gratis beschikbaar stelt aan andere ontwikkelaars van Android-smartphone-apps tegen te houden, te weigeren of uit te stellen, alsook geen discriminatie met betrekking tot ii) de wijziging, vervanging of intrekking van deze Android-API’s, iii) toegang tot previews van ontwikkelaars, en iv) toegang tot documentatie van ontwikkelaars.

(64) Ontwijking: geen ontwijking via i) Google Play Store, of ii) fout-/waarschuwingsberichten.

4.3. Beoordeling van de voorgestelde verbintenissen

(65) De Commissie is van mening dat om aanvaardbaar te zijn, de aangeboden verbintenissen in staat moeten zijn een concentratie verenigbaar met de interne markt te maken, doordat ze een significante belemmering van de daadwerkelijke concurrentie in alle relevante markten waarin concurrentiebezwaren zijn vastgesteld, verhinderen. In dit geval moesten de verbintenissen worden aangeboden om de door de Commissie vastgestelde concurrentie­ bezwaren weg te nemen, namelijk met betrekking tot: i) het aanbieden van online diensten voor zoekadvertenties in verschillende EER-landen en het Verenigd Koninkrijk, ii) de markten voor digitale gezondheidszorg in de EER-landen en het Verenigd Koninkrijk, en iii) de interoperabiliteit met Android OS.

(66) In het besluit wordt geconcludeerd dat de definitieve verbintenissen de door de transactie ontstane concurrentie­ bezwaren in hun geheel wegnemen. De Commissie heeft ook geconcludeerd dat de definitieve verbintenissen op korte termijn op doeltreffende wijze kunnen worden uitgevoerd.

Conclusie

Om de hierboven vermelde redenen is de Commissie tot de conclusie gekomen dat de transactie de daadwerkelijke concurrentie op de interne markt of een wezenlijk deel ervan niet op een significante wijze zal belemmeren, mits de door de aanmeldende partij aangeboden verbintenissen worden nagekomen. Bijgevolg wordt de concentratie verenigbaar verklaard met de interne markt, overeenkomstig artikel 2, lid 2, en artikel 8, lid 2, van de concentratieverordening en artikel 57 van de EER-Overeenkomst.