PACTNIEUWS

PACTNIEUWS

A r b e i d s m a r k t n i e u w s

oost-Nederland. In de voorbereiding van de CWI-organisatie waarschuwt Bekema voortdurend voor te grote interne gericht- heid. Hij voorziet dat de nauwe samen- werking tussen beleid en uitvoering, die verankerd was in het Regionaal Bestuur Arbeidsvoorziening, verloren gaat:“Als uitvoeringsorganisatie moet je met beide voeten in de arbeidsmarktklei staan, anders word je bureaucratisch. Het onder- houden van contacten met de belangrijke spelers op de arbeidsmarkt en deelname aan de sectorale en rayonale platforms hoort daar bij. Dat werkt in Limburg

uitstekend en dat moeten we behouden!”

JArbeidsvoorziening in de regio Zuid-

Xxxxx Xxxxxx pleit voor vraaggericht CWI ‘Breng de Limburgse samenwerking niet om zeep!’

xxxx Xxxxxx is regionaal directeur

“Hoe je het ook wendt of keert, als uitvoeringsor- gaan kun je niet zonder de werkgevers”, zo formu- leert Xxxxx Xxxxxx de kern van zijn betoog.“In de huidige arbeidsmarkt komen de werkgevers min of meer vanzelf terecht bij een CWI. Maar ook als er minder personeel gevraagd wordt, moet je als uitvoeringsorganisatie zorgen dat je de mensen in de bestanden aan een baan helpt. Daar heb je de werkgevers voor nodig. Ik denk dat een CWI alleen toekomst heeft als de interne gerichtheid niet te groot wordt en er voldoende oog is voor de vraag van de arbeidsmarkt. In de landelijke conceptont- wikkeling van de CWI’s hoor ik de begrippen ‘markt’ en ‘klant-werkgever’ echter te weinig.”

1

Voertuig en motor              Bekema mist bij het CWI de aandacht voor goede contacten met de partners op de arbeidsmarkt.“Als wij resultaten willen halen, zullen we het arbeids- marktbeleid moeten kennen. Dat lukt alleen door deelname aan platforms. Het Vertrouwenspact

Pactnieuws

Uitgave maart 2001

jaargang 4 nummer 8

lees verder op pagina 2 •

ACT

• vervolg “Xxxxx Xxxxxx pleit voor…” Werkgelegenheid Limburg vind ik zo’n werkelijk goed samenwerkingsfenomeen tussen werkgevers- en werknemersorganisaties, overheden,Arbeids- voorziening, Uitvoeringsorgaan Werknemersverze- keringen en opleidingen. Het CWI heeft als uitvoe- ringsorgaan een belangrijke rol te vervullen bij het realiseren van het rayonale, sectorale en provinciale arbeidsmarktbeleid. Maar dan moet je het voertuig en de motor – beleid en uitvoering – wel bij elkaar houden en de CWI-organisatie daarop inrichten. Dat dreigt nu niet te gebeuren.”

Cultuur             

Xxxxx Xxxxxx heeft een verklaring voor de keuzes

de parlementaire enquête van Xxxx Xxxxxxxxxx in 1993. In Limburg heeft het bestuur zichzelf altijd op afstand gehouden. Daardoor konden we profiteren van de voordelen van de betrokkenheid van alle partijen zonder de nadelen van directe bemoeienis met de uitvoering.”

Goed arbeidsmarktbeleid          Dat blijkt moeilijk uit te leggen in de rest van het land. Maar Xxxxxx doet zijn best, daarbij gesteund door de partners in het Vertrouwenspact Werk- gelegenheid Limburg.“We stevenen met de CWI’s af op standaardisatie, terwijl er tussen de regio’s grote verschillen zijn in arbeidsmarkt en cultuur.

Limburg heeft bijvoorbeeld een cultuur van samen- werken, die mede door de mijnsluitingen tot bloei

Inspirerend initiatief in de agrarische sector

Uitvoering Werk en Inkomen) en de bijbehorende veranderingen bij Arbeidsvoorziening. Er is echter in Zuidoost-Nederland een opvolger: het alles. (voor groene arbeid). Een sectoraal initiatief dat wellicht model kan staan voor de agrarische sector in heel Nederland en voor andere

sectoren in Limburg.

et Groen Arbeidsbureau is niet meer. Dit loket voor werk in de

Hagrarische sector verdween afgelopen jaar door SUWI (Structuur

Kwaliteitsslag                Dit voorjaar gaat alles. officieel van start.Xxx xxx xxx Xxxxxxx is voorzitter van de Stichting Groen Sector Servicepunt. Hij vertelt over de totstandko- ming van alles.:“Het belangrijkste was, dat we breed draagvlak hadden voor een steunpunt van het CWI met een sectorale kleuring van zowel werkgevers als werknemers en Arbeidsvoorziening. Gezamenlijk hebben LLTB (Limburgse Land- en Tuinbouwbond), ZLTO, Cumula Nederland, de Vereniging Hoveniers Groenvoorzieners, FNV en CNV de Stichting Groen

die gemaakt worden:“De angst voor te grote bemoeienis door de sociale partners zit diep sinds

is gekomen. Je gaat samen voor goed arbeidsmarkt- beleid. In Zuidoost-Brabant zie je sinds het faillisse- ment van DAF eenzelfde samenwerking, terwijl dat in Noordoost-Brabant ontbreekt.”

Colofon

Xxxxxxxxxx geeft vier keer per jaar informatie over oplossingen voor problemen op de Limburgse arbeidsmarkt.

De informatie is afkomstig van de partners van het Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg,

en RAIL.

Voor meer informatie of sugges- ties voor projecten die aansluiten bij de doelstellingen van het Vertrouwenspact Werkgelegen- heid Limburg, kunt u contact opnemen met:

Xxx. X. Xxxxxxxx, Provincie Limburg

Xxxxxxx 0000, 0000 XX Xxxxxxxxxx

tel. 043 - 000 00 00

fax 043 - 000 00 00

e-mail xxx.xxxxxxxx@xxxxxxxxxx.xx

Tekst: xxxxx xxxxxxx bureau voor tekst en communicatie, Geleen Oplage: 2.000

Ontwerp: Mediaan Communicatie Projecten, Heerlen

Fotografie: Xxxx Xxxxxxx, Maastricht Druk:Xxx Xxxxxx Xxxxxxxxx en Repro, Heerlen

Op 1 oktober afgelopen jaar werd Arbeidsvoorzie- ning Nederland intern opgedeeld in vijf bedrijfson- derdelen. Daarmee werd de basis gelegd voor de verzelfstandiging die inmiddels voor het Centrum Vakopleiding en KLIQ (voorheen Aanbodverster- king) een feit is. De Arbeidsbureaus zullen opgaan in de Centra voor Werk en Inkomen (CWI), waar de werkzoekende bij één loket terecht kan voor werk en een uitkering. In de CWI’s werken gemeenten, Uitvoeringsorgaan Werknemersverze- keringen en Arbeidsvoorziening samen.

Functie-eis                  Of Xxxxx Xxxxxx zelf een rol blijft spelen in de verdere ontwikkelingen, wordt op 1 april duidelijk. Dan wordt bekend wie in de nieuwe organisatie leiding zal geven aan het nieuwe CWI-district Zuid- Oost Nederland. Bekema:“Er moet in elk geval iemand komen die inziet hoe belangrijk de bestaande samenwerking is en die voertuig en motor bij elkaar wil houden!”

Xxx xxx xxx Xxxxxxx, voorzitter van de Stichting Groen Sector Servicepunt

Agrarische ondernemers hebben een heel eigen arbeidsbehoefte. Om daaraan tegemoet te komen werd in 1997 het Groen Arbeidsbureau in Horst opgezet. In drie jaar tijd ontwikkelde dit Arbeids- bureau specifiek wervingsbeleid en vestigde de aandacht op de mogelijkheden om arbeidsreserves in te schakelen.Vorig jaar werd het project beëin- digd, zeer tot ontevredenheid van de sociale part- ners, gemeentelijke sociale diensten en GUO. Het initiatief van de Stichting Groen Sector Servicepunt om te proberen een opvolger voor het Groen Arbeidsbureau van de grond te krijgen werd dan ook met enthousiasme begroet.

Sector Servicepunt opgericht.We konden een pari- tair bestuur vormen. Op zich is dat al uniek.” Maar de ambities gingen verder, gevoed door de informa- tie die naar voren kwam toen sectorprofielen werden gemaakt voor het businessplan van de stich- ting. Uit de cijfers bleek precies aan welke service met betrekking tot arbeid de deelsectoren behoefte hadden.“Het zou mogelijk én gewenst zijn om een kwaliteitsslag te maken door zowel het takenpakket, als het werkgebied uit te breiden”, aldus Van den Beucken.“Dat laatste is noodzakelijk, omdat onder meer de glastuinbouw van oudsher over de provinciegrenzen heen contacten onderhoudt.

Pactnieuws 8

2

Samenhang is de kern van het Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg. Samenhang in de zin van samenwerking en in de zin van onderling verband tussen sectorplannen, rayonplannen en projecten. Dat laatste wordt duidelijk in Maastricht, waar aansluiting gezocht wordt tussen het Grotesteden- beleid en de rayonplannen. Ook in Parkstad Limburg worden dwarsverbanden gelegd. In deze uitgave van Xxxxxxxxxx legt Xxxx Xxxxxx van Parkstad Limburg uit hoe dat werkt. Hij wijst er bovendien op hoe belangrijk het is dat de partijen die zich bewegen rond de arbeidsmarkt elkaar kennen en met elkaar ideeën ontwikkelen en uitwerken. De dynamiek die daarvan uitgaat spreekt ook uit de totstandkoming van alles. (voor groene arbeid), de opvolger van het

3

Groen Arbeidsbureau. Ook Xxxxx Xxxxxx van Arbeidsvoorziening dringt aan de vooravond van de totstandkoming van de CWI's aan op samen- werking om daarmee beleid en uitvoering te kunnen koppelen. Hij vreest echter dat het CWI daarvoor niet toegerust zal zijn. Dat er voor een zinvolle discussie goede uitgangspunten moeten zijn, benadrukt Xxxxxxx Xxxxxx, daarbij verwijzend naar de cijfers van RAIL die veel discussie voorkomen.

ACT

De opening van onze vestiging in Horst is een pilot. We hebben het zo opgezet dat we kunnen onder- zoeken of we in Zeeland of Noord-Brabant meer steunpunten nodig hebben.”

Compleet                  Het takenpakket van alles. is behoorlijk verbreed ten opzichte van het Groen Arbeidsbureau: werkgevers en werknemers kunnen bij één loket terecht voor alles wat te maken heeft met arbeidsmarkt en personeelsbeleid.“We beginnen bescheiden. Maar vanaf het begin passen al onze taken bij de in-, door- en uitstroom van personeel, of het nu gaat om personeelsbeleid en (bij)scholing of om reïntegratie, werving en selectie. De dienstverlening wordt gele- verd door partners als reïntegratiebedrijven, inter- mediairs, onderwijsinstellingen, enzovoort.Wij slui- ten met hen een contract af, zodat hun dienst- verlening past in onze formule. Die dienstverlening zal overigens niet alleen door fysieke aanwezigheid geleverd worden, we zullen zeker ook gebruik maken van de mogelijkheden van Internet.” Directeur Xxxxx xxx Xxxx, die per 1 januari in functie is, kan dus vooruit!

Enthousiasme                 Dat alles. in slechts één jaar tijd tot stand kon komen, verklaart Xxx xxx xxx Xxxxxxx door te wijzen op de samenwerkingvormen in de regio:

“Na de afbouw van het Landbouwschap in 1995 hielden de sociale partners in Limburg vast aan samenwerking op het gebied van arbeidsmarkt- en personeelsbeleid. Daarvoor richtten wij de Stichting Agrarische Projecten Limburg op, die de afgelopen jaren vaker een goede gesprekspartner bleek voor overheid, uitkeringsinstanties en Arbeidsvoorzie- ning.

We hebben voor alles. eerst onze eigen gelederen versterkt door andere werkgevers- en werknemers- organisaties erbij te betrekken met als werkgebied Zuid-Nederland. Op die basis zijn we gesprekken aangegaan over ons initiatief.We hebben vanaf het begin overal steun en enthousiasme ontmoet. Het werd toegejuicht dat wij temidden van alle verande- ringen in het sociale veld als sector onze eigen verantwoordelijkheid hebben genomen.We kwamen met een praktische oplossing die naadloos aansluit bij eerdere projecten.”

Grotestedenbeleid en rayonplannen in samenhang

Venlo, Maastricht, Heerlen en Parkstad Limburg en binnenkort Roermond en Geleen/Sittard/Born nemen deel aan het GSB. Met het GSB wil de provincie het beleid van de lokale overheden versterken.“De samenwerking met de provincie

4

moet leiden tot hoogwaardige, effectieve projecten op het gebied van welzijn en sociale zaken, econo- mie en arbeidsmarkt en de fysieke en economische structuur”, vertelt Xxxx Xxxxx, coördinator Grote- stedenbeleid Speerpunt Arbeidsmarkt. Hij is tevens aanspreekpunt voor het regionale arbeidsmarktbe-

leid, waaraan vorm wordt gegeven vanuit het Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg. Hij geeft nog een opsomming:“Onderwijs, stille reserve en werkenden én employability zijn de speerpunten in de rayonplannen. Het is eigenlijk niet meer dan logisch dat je een verband legt tussen de compo- nenten ‘economie en arbeidsmarktbeleid’ uit het GSB en de speerpunt ‘werkenden en employability’ uit die rayonplannen.”

integraal beleid. Daarnaast werken regio’s op initiatief van het Vertrouwenspact Werkgelegen- heid Limburg aan rayonplannen arbeidsmarkt/ werkgelegenheidsbeleid. Het Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg en de provincie spelen een rol in de afstemming tussen rayon-

plannen en Grotestedenbeleid (GSB).

n het kader van het provinciale Grotesteden-

Ibeleid ontwikkelen drie steden in Limburg

Voorbeeld                 Xxxxxx Xxxxxxxx is projectleider wijkgerichte aanpak voor de GSB-module Arbeidsmarkt Actief & Active- rend. Hij legt met een eenvoudig praktijkvoorbeeld uit hoe GSB en regio op elkaar kunnen aansluiten:“Het project ‘Werken in de zorg/kinderopvang’ werd in Maastricht ontwikkeld in het kader van het Grote- stedenbeleid. Zodra we konden beginnen met de uitvoering hebben we ook aan gemeenten in de regio de mogelijkheid geboden om werkzoekenden

–uiteraard tegen betaling– te laten deelnemen aan het project.”

Xxxxxx Xxxxxxxx (l) en Xxxx Xxxxx (r)

Zwaluwstaarten

Andersom werkt het ook. Xxxxxx Xxxxxxxx:“In het rayonplan voor Maastricht en omgeving zijn de werkgelegenheid en de werkloosheid in kaart gebracht.We kwamen tot de conclusie dat er kwali- tatieve afstemming nodig is: één-op-één zoeken naar mensen die passen bij een bepaalde baan. Door de wijk met zijn netwerk als vindplaats te benutten, vergemakkelijk je de werkwijze. Zeker als het lukt om kandidaten te plaatsen bij bedrijven in de wijk. Dat is dus één van de kernpunten uit het GSB- programma Arbeidsmarkt Actief en Activerend.”

Onbenut arbeidsmarktpotentieel      Een ander kernpunt in hetzelfde rayonplan is de activering van de stille reserve om zo de banen bij het Midden- en Kleinbedrijf vervuld te krijgen. KLIQ zou dit project uitvoeren. Xxxxxx Xxxxxxxx:“Al gauw bleek echter dat er eerst kinderopvang gecreëerd moest worden, omdat met name vrouwen er

anders niet voor kiezen om te gaan werken. Die opvang moet bovendien om praktische redenen op

buurtniveau georganiseerd worden, maar dat is financieel vaak niet haalbaar. Middelen van de provincie kunnen dan de start mogelijk maken.”

Platform                   “Op dat moment komt het Vertrouwenspact Werk- gelegenheid Limburg in beeld”, vertelt Xxxx Xxxxx. “Het VWL heeft weliswaar geen eigen middelen, maar kan wel een platform zijn om gezamenlijk te bezien hoe we projecten kunnen laten slagen.

5

Partners kunnen hun achterban wijzen op het belang van een financiële bijdrage, flexibele werk- tijden of een effectieve opleiding.” Xxxxxx Xxxxxxxx: “Het oplossen van de vele dagelijkse problemen waar je in de projecten mee te maken hebt, is essentieel.Als we daar geen ruimte voor krijgen, voorzie ik dat de talloze regels en regelingen zullen blijven zorgen voor bijna onwerkbare situaties die voor werkzoekenden en werkgevers niets opleveren.”

ACT

Arbeidsvoorziening Limburg

Cijfers en resultaten

Ingediende en vervulde vacatures per sector VACATURES	Ingediende vacatures		vervulde vacatures
Sectoren	1999	2000	1999	2000
Land- en tuinbouw	1.086	1.559	705	457
Delfstoffenwinning	8	6	6	3
Grafische industrie	176	216	128	129
Metaalindustrie	1.660	1.922	1.095	991
Overige industrie	2.087	2.037	1.481	1.379
Nutsbedrijven	22	17	17	12
Bouw	1.900	1.929	1.190	1.085
Groothandel	1.354	1.533	791	893
Detailhandel	4.518	4.052	2.726	2.328
Horeca	2.812	2.825	1.622	1.439
Reparatiebedrijven	459	470	273	268
Vervoer	2.030	1.649	1.447	1.108
Zakelijke dienstverlening	3.107	3.688	2.200	2.397
Onderwijs	1.899	1.981	1.363	1.279
Gezondheidszorg	1.313	1.382	808	775
Maatschappelijke dienstverlening	860	898	565	549
Overige dienstverlening	3.151	2.807	2.018	1.791
Totaal	28.442	28.971	18.435	16.883

RAIL bespaart

een hoop discussie

een aantal publicaties, aangevuld met een CD-rom, staat gedetailleerd beschreven hoe vraag en aanbod op de Limburgse arbeids- markt zich ontwikkelen. Dat is van belang voor iedereen die iets te maken heeft met de arbeidsmarkt: werkgevers, werkzoekenden, overheid, arbeidsvoorziening, onderwijs,

enzovoort.

it voorjaar verscheen de vierde uitgave

Dvan de arbeidsmarktmonitor RAIL. In

Xxxxxxx Xxxxxx is als LWV-secretaris enthousiast gebruiker van de RAIL-rapportage. Hij noemt als grootste voordeel de efficiency:“Voorheen hadden we veel discussie over de juistheid van de getallen die door diverse partners gehanteerd werden. Nu zijn de meetmomenten en de zaken die gemeten worden helder gedefinieerd. Zo kunnen de gesprekspartners verder praten op basis van de feiten. RAIL is daarmee een belangrijk indirect sturingsinstrument. Doordat je een beeld hebt van de toekomstige beschikbaarheid van arbeidskrachten qua aantal, niveau en beroepsrichting, is duidelijk wanneer en voor welke sectoren je iets moet doen om de vacatures van de toekomst vervuld te krijgen.”

Het aantal vacatures neemt in de meeste sectoren toe. Uitzonderingen zijn detailhandel, vervoer en overige dienstverlening. Daar is sprake van een daling.

Het aantal vervulde vacatures neemt in het algemeen af. Die daling beperkt zich – met twee pieken bij de sector landbouw (16%) en vervoer (21%) – tot percentages tussen 1 en 8.

Xxxxxx                     De voorzitter van de stuurgroep RAIL, Xxxxxx Xxxxxxxx, noemt enkele voorbeelden van beleid dat kon worden ontwikkeld op basis van de RAIL- rapportage:“In Noord-Limburg is structurele krapte in de metaal gesignaleerd.Voor de kortetermijnpro- blematiek gaan we nu mensen opleiden via alterna- tieve leerroutes.Voor de langere termijn zijn er initiatieven ontwikkeld om kinderen op de basis- scholen en hun ouders structureel te interesseren voor de techniek. Samen met de stichting ‘Máák ‘t in de Techniek’ zijn dit jaar bijvoorbeeld zes doe- en infomanifestaties opgezet die door driehonderd scholen zullen worden bezocht.”

6

Verbreden                  Xxxxxx Xxxxxxxx is van mening dat RAIL inmiddels zijn bestaansrecht heeft bewezen.“De grondslag is goed, we kunnen nu kijken naar verbreding. Dat zullen we onder meer doen door verder te automatiseren.We willen bijvoorbeeld dichter bij het onderwijs gaan zitten. Daar worden immers de keuzes gemaakt die voor de toekomst bepalen of vacatures vervuld zullen worden. Daarnaast zijn er

mogelijkheden om diepgaander voorlichting te verzorgen voor bijvoorbeeld sectoren of juist heel gericht en beknopt informatie over te brengen in bedrijven en scholen.We bekijken nu hoe we dat kunnen vermarkten.” Of de RAIL-rapportage ook wordt uitgebreid tot het Belgische en Duitse grens- gebied, kan Xxxxxxxx nog niet aangeven:“Er zijn wel al contacten, maar we denken nog na over de haal- baarheid.”

Xxxxxxx Xxxxxx (l) en Xxxxxx Xxxxxxxx

Niet Werkende Werkzoekenden NIET WERKENDE WERKZOEKENDEN 1999		in %	2000	in %
fase 1	7.101	18%	7.018	20%
fase 2	3.530	9%	3.212	9%
fase 3	12.362	31%	10.783	30%
fase 4	14.993	37%	13.278	37%
ntb/ovg	2.357	6%	1.461	4%
Totaal	40.343	100%	35.752	100%

7

Het aantal niet werkende werkzoekenden neemt in zijn algemeenheid af. In fase 1 is de daling zeer gering (ruim 1%), in fase 2, 3 en 4 ligt het rond de 10%. De categorie van mensen die (nog) niet in een fase zijn ingedeeld, daalt echter het sterkst: 38%.

ACT

Rayonplannen geven nieuw elan aan samenwerking in Parkstad Limburg

terreinen.Arbeidsmarktbeleid is daarbij een belangrijk thema dat de komende jaren zeker nog actueel blijft. Het aantal werkzoekenden in de regio is immers nog steeds bovengemid- deld hoog, terwijl de vergrijzing en ontgroening groot zijn. Inmiddels zijn door het Overleg- platform Arbeidsmarkt en Werkgelegenheid, dat het arbeidsmarktbeleid in Parkstad Limburg vorm geeft, pilots voorbereid in de

techniek, de detailhandel en de zorg.

n Parkstad Limburg werken de acht

Igemeentes nauw samen op een aantal

Xxxx Xxxxxx, coördinator additionele werkgelegen- heid, vertelt welke opzet is gekozen voor de pilots: “In het Overlegplatform werken partners op de arbeidsmarkt van Parkstad Limburg samen. Het is een ontwikkelmodel, dat ons de gelegenheid geeft om aan elkaar te wennen en om samen een werk- wijze te ontwikkelen voor deze regio.We houden de pilots bewust beperkt en richten ons in eerste instantie op drie sectoren: de industrie/techniek, de detailhandel en de zorg. De uitgangspunten voor de werkwijze liggen vast: de sectoren, overheid, Arbeidsvoorziening en de sociale partners commit- teren zich aan concrete, haalbare taakstellingen en er wordt vraag- en resultaatgericht gewerkt.”

Vraag en resultaat              Dat de pilots vraaggericht zijn, betekent dat de ontwikkelingen in het bedrijfsleven het vertrekpunt vormen. Daar wordt bij aangesloten. De pilots zijn daarom afgeleid van de plannen die de diverse sectoren hebben ontwikkeld.Verder is belangrijk dat de pilots alleen geslaagd zijn als het beoogde aantal werkzoekenden daadwerkelijk aan de slag is.“Dat is een interessante omschakeling“, vindt Xxxx Xxxxxx. “Het dwingt organisaties om op een andere manier tegen hun werk aan te kijken.‘No cure, no pay’ is een harde regel die ertoe leidt dat organisaties maximaal proberen om mensen binnen boord te houden tijdens een traject!”

De praktijk            

De pilot in de techniek is momenteel het verst. Het GAK, de gemeentes,Arbeidsvoorziening en de stichting ‘Máák ‘t in de Techniek’ hebben onder

procesmanagement van XXXX een plan gemaakt om 45 mensen naar een baan in de procestechniek te leiden. Éénderde van de mensen komt uit de bestan- den van het GAK, éénderde van de Sociale Dienst en voor de rest wordt de ‘stille reserve’ gemobili- seerd.Voor de selectie van kandidaten, begeleiding van langdurig werklozen, opleiding, contact met de werkgevers, worden gespecialiseerde organisaties als ROC Arcus, Maecon en KLIQ ingeschakeld.

De voorbereiding is in juni 2000 gestart en eind dit jaar moet een deel van de mensen aan het werk zijn.

Leermomenten                “We willen in beeld krijgen waar we tegenaan lopen in de samenwerking. De kleinschaligheid van de

pilot maakt het mogelijk om precies te zien wat er misloopt, terwijl de risico’s toch te overzien zijn. Het komt erop aan om zo effectief mogelijk de bestaande structuren en financiën in te zetten en om samenwerkingsmethodieken te ontwikkelen”, aldus Xxxx Xxxxxx. Intussen moet er daadwerkelijk een doel bereikt worden. En dat blijkt nog niet zo eenvoudig.“We hebben inmiddels gemerkt dat voor de toeleiding van 45 mensen feitelijk heel wat meer kandidaten uit de bestanden gelicht moeten worden. Dat betekent een extra inspanning, omdat we hebben afgesproken dat we mensen die tijdens het traject niet geschikt blijken voor techniek, naar een andere baan leiden.”

Xxxxxxxxxxxxx               De pilot voor de detailhandel wordt opgezet in samenwerking met de LOZO. Het is de bedoeling om de werkgevers op de woonboulevard in Heer- len te helpen om personeel te vinden en te houden. Xxxx Xxxxxx:“De detailhandel is een ingewikkelde sector, doordat er veel, meest kleine ondernemers zijn. Zij komen er vaak niet toe om personeelsbe- leid te ontwikkelen, terwijl dat wel nodig is om in de huidige krappe arbeidsmarkt je medewerkers te vinden en aan je te binden. Kinderopvang, bereik-

Xxxx Xxxxxx, coördinator additionele werkgelegenheid

instellingen en intermediairs praten we daarover met de ondernemers. Ook hier moeten de midde- len uit de sector en die van de overheid gekoppeld worden.” Voor de zorg zal een gezamenlijk perso- neelsplan en een gezamenlijk scholingsplan gefor- muleerd worden. Dat vergt echter veel tijd. De eerste stappen zijn gezet: alle zorginstellingen in de regio zitten rond de tafel.

Ambities ondergeschikt           Xxxx Xxxxxx is trots op wat er is bereikt:“De part- ners in Parkstad Limburg zoeken voortdurend naar een basis, waarop we kunnen samenwerken.Want samenwerken was in het verleden nooit eenvoudig. Het lukt ons nu doordat niet één gemeente leidend

is in deze regio en doordat Parkstad Limburg zich zo’n leidende rol evenmin aanmeet.We hebben de ambities* van Parkstad Limburg dienstverlenend gemaakt aan de sectorplannen.Wij denken namelijk dat een goede relatie met het bedrijfsleven onont- beerlijk is als we de mensen in de regio echt iets willen bieden.Alleen zo voorkom je dat jongeren elders gaan studeren en niet meer terugkomen, en bereik je dat hoger opgeleide mensen zich hier vestigen. Uiteraard hoort daar bij dat we de tijd nemen om elkaar en elkaars manier van plannen, denken en financieren te leren kennen.”

8

baarheid, veiligheid en perspectief bieden zijn belangrijk. Samen met de LOZO (Limburgse Orga- nisatie voor Zelfstandige Ondernemers), onderwijs-

* Parkstad Limburg heeft zes ambities geformuleerd met betrekking tot arbeidsmarktbeleid: de vorming van een overlegplatform van overheid en sociale partners, het op elkaar afstemmen van de arbeidsmarktinstrumenten van de verschillende Parkstad-Limburg-gemeentes, het op

9

elkaar afstemmen van arbeidsmarkt en onderwijs, het versterken van de arbeidsparticipatie, het ontwikkelen van initiatieven op het gebied van buurteconomie en het oprichten van een CWI.

ACT

Nieuwe RAIL-publicaties: de Limburgse arbeidsmarkt 2000-2004

marktmonitor RAIL. Duidelijk wordt dat de knelpunten die de laatste jaren op de Limburgse arbeidsmarkt zijn ontstaan, in 2001 alleen maar groter zullen worden.Werkgevers kunnen met name verwachten dat vacatures in technische, verzorgende en dienstverle- nende beroepen moeilijk te vervullen zijn. Dit jaar zijn in RAIL voor het eerst ook de actuele en verwachte ontwikkelingen in zeven Limburgse rayons in beeld gebracht en worden opnieuw oplossingsrichtingen voorgesteld.Als er geen krachtige maatregelen worden geno- men, zal een afremming van de economische

groei moeilijk te voorkomen zijn.

p 6 maart verscheen de nieuwe serie

Opublicaties van de Limburgse arbeids-

De economie in Limburg groeit de laatste jaren sterk. In 1997 en 1998 bedroeg de economische groei respectievelijk 4,5% en 3,9%, wat hoger is dan landelijk. In 1999 en 2000 hield de groei met achtereenvolgens 3,8% en 4,0% gelijke tred met de landelijke ontwikkelingen. Economische groei vertaalt zich meestal in een stijging van de werk-

gelegenheid.Tussen 1997 en 1999 was die stijging in Limburg met 0,6% beperkt. Dat is mede een gevolg van de krapte op de arbeidsmarkt. Door de schaarste aan potentiële arbeidskrachten blijven veel vacatures onvervuld, waardoor de economische groei wel gepaard moet gaan met een sterke stijging van de arbeidsproductiviteit.

Meer vacatures                In het kielzog van de economische groei is het aantal openstaande vacatures de laatste jaren sterk toege- nomen. De vacaturegraad – het aantal vacatures per

1.000 werkenden – is de afgelopen drie jaar gestegen van 24 ‰ naar 37 ‰. (zie tabel 1).Tussen de verschillende rayons zijn duidelijke verschillen in de vacaturegraad. Beduidend hoger dan het provinciale niveau scoren Weert (53 ‰), Maastricht/Mergelland (50 ‰) en Venray (44 ‰). Lager dan gemiddeld is de vacaturegraad in Venlo (26 ‰),Westelijke Mijnstreek (27 ‰), Parkstad Limburg (28 ‰) en Roermond

(35 ‰).

10

Knelpunten nemen toe           Een goede indicator voor de recruteringsproblemen waarmee bedrijven kampen, is het percentage vacatures dat langer dan drie maanden openstaat.

Het afgelopen jaar was dat het geval met maar liefst 36% van alle vacatures.Vooral in de sectoren voeding,

chemie, transport en communicatie, overheid en onderwijs bleven vacatures vaak lang onvervuld.

De krapte op de arbeidsmarkt is de afgelopen jaren aanzienlijk toegenomen. Drie jaar geleden stonden er voor elke 100 direct bemiddelbare werkzoekenden 40 vacatures open. In 2000 waren dat 235 vacatures. De krapte manifesteert zich in alle bedrijfssectoren.

Twee maal zo hoog als landelijk       De Limburgse economie zal naar verwachting ook de komende jaren flink blijven groeien. De verwachte economische groei in 2001 (3,5%) zal zich vertalen in een groei van de werkgelegenheid met 2%. Dat is iets hoger dan de verwachte landelijke groei. In 2001 zal de totale vraag naar personeel in Limburg uitkomen op 73.500. Bij een aanbod van 62.500 mensen die werk zoeken, ontstaat dus een vraag- overschot van 11.000 (zie tabel 2), oftewel 2,4% van de werkgelegenheid. Het vraagoverschot is hiermee twee keer zo hoog als landelijk. Hoewel zich in alle sectoren knelpunten voordoen, zullen de grootste discrepanties tussen vraag en aanbod zich voordoen in technische, verzorgende en dienstverlenende beroepsgroepen.

RAIL is een samenwerkingsverband tussen de Provincie Limburg, De Regio- nale Opleidingencentra,Arbeidsvoor- ziening Limburg, de Limburgse Werk- gevers Vereniging, de Federatie Neder- landse Vakbeweging en Limburgse gemeenten. Om de arbeidsmarkt in Limburg op de voet te kunnen volgen, is een aantal jaren geleden de arbeids- marktmonitor in het leven geroepen. xxx.xxxxxxxx.xx

Vraagoverschot overtreft prognose

In de vorige RAIL-rapportage zijn voorspellingen gedaan voor de periode 1999-2004. De verwachting was dat het gemiddelde jaarlijkse vraagoverschot

3.500 zou bedragen en het totale vraagoverschot

17.500. Op basis van nieuwe inzichten blijkt dat het vraagoverschot nog groter zal zijn. De cijfers over 2000 en de verwachting voor 2001 leiden immers al tot een vraagoverschot van in totaal 22.700. De prognose voor de periode tot 2004 is dus al over- troffen.

De presentatie van de nieuwe RAIL-publicaties

Tot nu toe kon in een groot deel van de vraag naar arbeidskrachten worden voorzien door werklozen in te zetten en door een hogere arbeidsproductiviteit. De vraag is hoeveel rek deze aanpak nog heeft. Het is niet denkbeeldig dat een verdere verscherping van de krapte op de Limburgse arbeidsmarkt zal leiden tot een afremming van de economische groei.

Oplossingen in beeld            Het zoeken naar structurele oplossingen is nood- zakelijk. RAIL geeft daarvoor op hoofdlijnen een aantal suggesties.Verdere reïntegratie van werklozen en arbeidsgehandicapten kan (enig) soelaas bieden. Er moet echter rekening mee worden gehouden, dat de resterende werklozen een grotere afstand tot de arbeidsmarkt hebben. Dit vraagt om een heroriëntatie op het instrumentarium dat ingezet wordt om mensen in te passen op de arbeidsmarkt. Ook arbeidsinpassing van mensen die niet participe- ren op de arbeidsmarkt, waaronder veel vrouwen, biedt reële mogelijkheden. De laatste jaren is er

11

Tabel 1 Ontwikkelingen aan de vraagzijde van de arbeidsmarkt, 1997-2000 februari 1997 juli 1998			april 1999	april 2000
Aantal openstaande vacatures	8.100	16.200	14.300	17.100
Vacaturegraad (‰)	24	36	31	37
Langdurig openstaande vraag	27 %	32 %	31 %	36 %

Tabel 2 Verwachte arbeidsmarktontwikkeling Limburg en Nederland, 0000 XXXXXXX 2001 aantal % van werkgelegenheid			NEDERLAND 2001 % van werkgelegenheid
Uitbreidingsvraag (A)	9.000	2,0	1,7
Netto vervangingsvraag (B)	20.500	4,4	3,8
Bruto vervangingsvraag (C)	64.500	13,9	13,4
Baanopeningen (A+B)	29.500	6,4	5,5
Totale vraag (A+C)	73.500	15,9	15,1
Instroom schoolverlaters (D)	18.500	4,0	4,3
Herintreders (E)	13.000	2,8	3,1
Baanwisselaars (F)	31.000	6,7	6,5
Aanbod van schoolverlaters (D)	18.500	4,0	4,3
Totaal aanbod (D+E+F)	62.500	13,5	13,9
Vraagoverschot (A+B-D)	11.000	2,4	1,2

ook steeds meer aandacht voor grenspendel als mogelijkheid om knelpunten op te lossen. In de aangrenzende Duitse en Belgische regio’s bevindt zich een aanzienlijk potentieel aan werkzoekenden. De analyses maken in elk geval duidelijk dat nieuwe paden ingeslagen moeten worden en reeds ingesla- gen routes met meer inspanning moeten worden geëxploreerd.Alleen zo kan het gevaar van groei- vertraging worden afgewend.

ACT

PACTNIEUWS

Deelnemers Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg

Provincie Limburg:             drs. X.X.X.Xxxxxxxxx, gedeputeerde van Economi- sche Zaken en Werkgelegenheid en voorzitter van het Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg;

xx. X.Xxxxx, hoofd van de afdeling Economie, Arbeidsmarkt en Onderwijs;

xxx. X. Xxxxx, directeur Xxxxxxx.

Uitvoeringsinstanties      (uvi’s):     

X. Xxxxxx, directeur XXX Xxxxxxx-Maastricht;

W.J.H.G. Xxxxx, manager regionale uitvoering SFB uitvoeringsorganisatie;

W.L.M.M. Beljaars, hoofd COG,ABP/USZO; drs. F.P.M. Xxxxx, vestigingsmanager Cadans; mr. H.M.A. Xxxxx, directeur XXX.

Limburgse        gemeenten:       

xxx.Xx. Bovens, gemeente Maastricht; X.Xxxxxxx, gemeente Roermond;

X. Xxxxxxxx, gemeente Weert;

X. Xxxxxx, gemeente Heerlen;

X. Xxxxxxx, gemeente Venray;

X. Xxxxxxx, gemeente Venlo;

X.X. xxx Xxxxxxxx, gemeente Sittard.

12

• optimalisering beleidsafstemming, middelencoördinatie.

Ter concretisering zullen in 2001 projecten ontwikkeld worden.

• verbetering bedrijfsvoering;

• versterking van het onderwijs;

• optimaliseren inzet werkenden (employability);

• inschakeling stille reserves;

• het realiseren van een integraal sluitende aanpak op de arbeidsmarkt;

• het afstemmen van beleid en middelen op de arbeidsmarkt.

Ter oplossing van de arbeidsproblematiek hebben de gezamenlijke partners programmalijnen geformuleerd. Deze zijn:

• het verbeteren van de werkgelegenheid;

• het verminderen van de werkloosheid;

Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg

Werkgelegenheids- en arbeidsmarktproblemen kunnen volgens de Europese Commissie effectiever regionaal aangepakt worden dan op nationaal of Europees niveau. Dat vormt, naast de veranderende positie van Arbeidsvoorziening, het vertrekpunt van Vertrouwenspact Werkgelegenheid Limburg.

Sinds 1997 vervult het VWL de rol van denktank. De doelstellingen en het samenwerkings-

verband van partners op de Limburgse arbeidsmarkt zijn verwoord in een convenant dat in 1999 werd gesloten:

Projecten VWL

Afstemmen planning en financie- ring arbeidsmarktbeleid Limburg Deltaplan Werkgelegenheid Roermond

Groenwachters Oostelijk Zuid- Limburg

Industrieel arbeidsmarktplan Máák ‘t in de Techniek Projectmanagersopleiding Ouderen en betaalde arbeid Regionale Arbeidsmarkt Informatiesysteem Limburg Project toeleiding vluchtelingen en asielzoekers naar de arbeids- markt

Sectorplan Detail Sectorplan Zorg

Project Mobilisatie Arbeids- gehandicapten Inkoopbureau

Sociale partners:               mevr. xx. X. xxx xxx Xxxx, secretaris Limburgse Werkgevers Vereniging

xxx. X. Xxxxxxx, regiobestuurder Zuidoost Nederland FNV Regiowerk;

drs. C.H.J.M. Lebens, hoofd coöperatieve dienst van de Limburgse Land- en Tuinbouw Xxxx;

P.A. Booij, hoofd regiokantoor CNV Sittard;

X. xx Xxxxx MHP, regiomanager Vakbond De Unie Sittard;

O.F. Xxxxx, erevoorzitter van de Limburgse Organisatie van Zelfstandige Ondernemers.

Arbeidsvoorziening:             mr. J.L. Bekema, regionaal directeur Arbeidsvoorziening Limburg.

Onderwijs:                  mw. drs.A. Xxxxxxxxxx, lid van de Centrale Directie van Agrarisch Opleidings Centrum Limburg;

L.L.G.H. Xxxxxx, voorzitter College van Bestuur Gilde Opleidingen;

drs. X.X.X. xxx Xxxxxx, voorzitter College van Bestuur XXX Xxxxx Xxxxxxx;

drs. X.X.X. xxx Xxxxxxxx, voorzitter College van Bestuur Leeuwenborgh Opleidingen; Hogeschool Limburg.

mw. xxx. X. Xxxxxxxxx, voorzitter College van Bestuur Hogeschool Limburg

Secretariaat:X. Xxxxx en X. Xxxxxxxx