Contract

Buiten werking stellen van de IBA’s en CBA’s (Individuele en Collectieve Behandeling Afvalwater) in het nieuwbouwproject Oosterwold

Adviesrapportage Troostwijk

Troostwijk Expertises B.V., Handelsregister Amsterdam nr. 33184052. Op onze overeenkomsten zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing zoals gedeponeerd bij de KvK te Woerden onder nummer 33277367. btw-identificatienummer NL0077.26.302.B01.

Voor meer informatie xxxxxxxxxx@xxxxxxxxxx.xx of xxx.xxxxxxxxxx.xx.

Troostwijk Expertises B.V. Xxxxxxxxxxxxxx 000

0000 XX Xxxxxxxxx

Gemeente Almere Xxxxxxxxxxxxx 0

0000 XX Xxxxxx

Amsterdam, 7 juli 2023

Betreft: Adviesrapportage - Buiten werking stellen van de IBA’s en CBA’s (Individuele en Collectieve Behandeling Afvalwater) in het nieuwbouwproject Oosterwold

Met deze adviesrapportage informeren wij u over de systematieken die door de gemeente Almere gehanteerd kunnen worden voor het vergoeden van kosten voor bewoners van Oosterwold die optreden door het aanleggen van een rioolsysteem in de wijk. Deze rapportage maakt ook de te vergoeden kosten inzichtelijk die bewoners reeds hebben gemaakt met betrekking tot de aanschaf en het onderhoud van IBA’s en CBA’s. Tegenover deze kosten treden er besparingen op voor de bewoners van Oosterwold. Deze rapportage beoogt de gemeente Almere een zorgvuldige afweging te kunnen laten maken over de wijze waarop zij deze kwestie wil behandelen.

Deze adviesrapportage is beschouwend van aard en beschrijft de voor- en nadelen van de verschillende methodieken om de bewoners van Oosterwold tegemoet te treden.

Inhoudsopgave

Leeswijzer 4

Management summary 5

1. Opgave/inleiding 7

1.1 Aanleiding 7

1.2. Verantwoording 7

1.3. Xxxx en reikwijdte van de uitgevoerde werkzaamheden 8

2. Te vergoeden kosten & vergoedingssystematiek 9

2.1 Investering, beheer en onderhoud versus afslag 9

2.2 Aanpassingen aan woning en afvoer 9

2.3 Opruimen zuiveringen 10

2.4 Collectieve systemen 10

3. Omvang van de kosten 12

3.1. Waardering IBA’s, CBA’s en beheer en onderhoud 13

3.2. Verwijderen installatie en herstelwerkzaamheden 14

3.3. Woonhuisaansluiting 15

3.4. Samenvatting normbedragen 15

3.5. Totale kostenraming 16

4. Vergoedingssystematiek 17

4.1 Normbedragen 17

4.2 Aanleveren bewijsstukken 18

4.3 Mix-variant 18

4.4 Afkoop 19

4.5 Herstel in natura 20

4.6 Systematieken vergeleken 20

Leeswijzer

Het rapport start met een zelfstandig leesbare samenvatting. Vervolgens wordt in het eerste hoofdstuk beschreven wat de aanleiding is geweest van onze opdracht. In de hoofdstukken daarna wordt een uitgebreidere uitwerking beschreven, beginnend bij hoofdstuk twee waarin de eventueel te vergoeden kostenposten inzichtelijk worden gemaakt. Daarna wordt in hoofdstuk drie ingegaan op de normbedragen die daarbij gehanteerd kunnen worden. In hoofdstuk vier tenslotte wordt ingegaan op de verschillende systematieken om tot vergoeding van kosten over te gaan. Hierbij wordt ook een beschouwing gegeven van de voor- en nadelen van deze systematieken eindigend met een advies voor de toe te passen systematiek in Oosterwold. Het is uiteindelijk aan de gemeenteraad om een keuze te maken welke kosten zij wil vergoeden en welke systematiek zij hiervoor wenst te hanteren.

In samenspraak met de opdrachtgever is besloten dat ten behoeve van de leesbaarheid wij ons in deze eindrapportage beperken tot een uiteenzetting van de meest essentiële kostenelementen die voor een vergoeding in aanmerking zouden kunnen komen. Daarnaast concentreert dit rapport zich op normbedragen voor IBA’s en kleine collectieve afvalwaterbehandelingssystemen waarop tot twintig huishoudens zijn aangesloten. Voor de grote(re) collectieven en uitzonderingen (onder andere bewoners met een septic tank) is maatwerk nodig. Deze eindrapportage is tot stand gekomen na meerdere fysieke en online sessies met de gemeente en gebiedsorganisatie Oosterwold en het bespreken van tussentijds gedeelde rapportages met uitgebreidere uiteenzettingen en gedetailleerdere kostenonderbouwingen.

Deze eindrapportage is primair geschreven voor onze opdrachtgever, de gemeente Almere. Hiervoor diende de opdrachtbrief met daarin de door de gemeente Almere geformuleerde onderzoeksvragen als vertrekpunt. Gedurende de onderzoeksfase hebben wij samen met de gemeente en gebiedsorganisatie Oosterwold de stuurgroep de onderzoeksvragen nadere geconcretiseerd en vertaald naar de gewenste wijze van rapporteren.

Wij hebben tot op heden beperkt inzage in dossiers van bewoners van Oosterwold gehad, onvoldoende voor een representatieve deelwaarneming. Bovendien betreft het hier uitsluitend installatieprijzen. Onderhoudsnota’s en uiteraard offertes voor tuinherstel opruiming van IBA’s en CBA’s ontbreken. Desalniettemin menen wij met kennis van nu tot adequate ramingen te zijn gekomen: de door ons gerapporteerde normbedragen zijn markconform. De praktijk zal moeten uitwijzen of deze normbedragen kostendekkend zijn wanneer de werkzaamheden (opruimen installaties en tuinherstel) uitgevoerd worden. Tenslotte merken wij op dat wij geen (ijk)gesprekken met bewoners hebben gehad. Gesprekken met bewoners kunnen mogelijk tot andere dan wel aanvullende inzichten leiden met betrekking tot kostenelementen die voor vergoeding in aanmerking zouden kunnen komen.

Management summary

De gemeente Almere heeft de bewoners die een kavel in Oosterwold hebben gekocht (‘initiatiefnemers’) gevraagd om zelf hun afvalwaterverwerking te regelen. Ondertussen is duidelijk dat de gemeente dat niet mocht vragen, gezien de wettelijke zorgplicht voor stedelijk afvalwater volgens artikel 10.33 Wet milieubeheer. Om dit te herstellen, legt de gemeente de komende jaren riolering aan in Oosterwold en zullen bewoners daarop in de praktijk moeten sluiten.

Te vergoeden kosten

De kosten die daarmee gemoeid zijn voor de bewoners moeten worden vergoed door de gemeente Almere. Dit blijkt uit het ´Memo grondslag aansprakelijkheid gemeente jegens kaveleigenaren Oosterwold’, Dirkzwager 14 juni 2023.

De gemeente Almere heeft Troostwijk Expertises gevraagd om kwantitatieve systematieken in kaart te brengen die door de gemeente Almere gehanteerd kunnen worden voor het bepalen van de kosten voor bewoners door de aanleg van het riool en mogelijke systematieken om deze te vergoeden.

De door de gemeente te vergoeden kosten betreffen de kosten voor het aansluiten van woningen op het gemeentelijke riool, de opruiming van de IBA en de daarmee samenhangende herstelkosten. Naast de gedane investering en kosten voor het beheer en onderhoud hebben bewoners kosten bespaard: zij zijn niet aangeslagen voor riool- en zuiveringsheffing. Daarnaast hebben bewoners van Oosterwold lagere grondexploitatiekosten betaald dan de overige bewoners in de gemeente Almere die wel zijn aangesloten op het riool. De gemeente Almere heeft juridisch advies ingewonnen waaruit blijkt dat de aanschaf- en installatiekosten van de zuiveringen verrekend mogen worden met de afslag op de grondprijs.

Totaalbedrag

Uitgaande van normbedragen zijn de totaal te vergoeden kosten €6,2 miljoen1. De opruimingskosten bedragen naar verwachting €3,5 miljoen. De kosten voor de aanleg van de woonhuisaansluitingen en (tuin)herstel zijn geraamd op €2,7 miljoen.

Vergoedingssystematiek

Op basis van onze uitgevoerde werkzaamheden zien wij vijf mogelijke regelingen voor het vergoeden van de kosten. De regelingen zijn aan de hand van zeven criteria gewogen op de voor- en nadelen om de gemeenteraad in staat te stellen een weloverwogen keuze te maken. Op basis van de onderlinge weging adviseren wij om in Oosterwold te werken met ‘herstel in natura’. Dat houdt in dat bewoners de ingehuurde aannemer van de gemeente opdracht geven om hun woning aan te sluiten op het riool en hun IBA/CBA op te ruimen. De bewoner is opdrachtgever omdat de gemeente geen woonhuisaansluitingen realiseert en de bewoner eigenaar wordt van hetgeen wordt aangelegd. De bewoners ontvangen bij deze optie geen kostenvergoeding en worden ontzorgd. De rekening voor de werkzaamheden inclusief de herstelwerkzaamheden (tuinherstel en verharding) is voor de gemeente. De voorbereiding van de werkzaamheden en de afstemming met de opdrachtgevende bewoner wordt volledig door de aannemer gedaan. Een groot voordeel bij deze optie, voor de gemeente en bewoners, is dat de werkzaamheden in een

1 Op basis van 1.000 huishoudens die gebruik maken van een IBA of zijn aangesloten op een klein collectief (tot twintig huishoudens). Grotere collectieven en uitzonderingen (onder andere huishoudens met een septic tank) betreffen maatwerk en zijn niet meegenomen in de raming.

straat in één keer kunnen worden afgerond. Bij de andere opties zullen de individuele bewoners zelf een eigen aannemer moeten regelen nadat het kavelriool is aangelegd.

1. Opgave/inleiding

1.1 Aanleiding

In Oosterwold gaat de gebiedsontwikkeling organisch, initiatiefnemers doen veel zelf. Zo ook de zorg voor de verwerking van hun afvalwater. Althans, dat was het oorspronkelijke vertrekpunt. In 2022 bleek dat dit in de praktijk niet is toegestaan omdat de benodigde provinciale ontheffing is uitgebleven. De gemeente is verantwoordelijk voor de afvalwaterzorg in Oosterwold en gaat daar een rioolstelsel voor aanleggen. Bewoners kunnen daar dan op aansluiten.

Om alle huishoudens in Oosterwold op het riool aangesloten te krijgen, zullen zowel de gemeente als de inwoners van Oosterwold kosten moeten maken.

Troostwijk is in augustus 2022 door de gemeente gevraagd haar te adviseren bij het kwantitatief ondersteunen van een eventuele regeling met uniforme regels hoe aanvragen door bewoners van Oosterwold moeten worden ingediend en behandeld. Een dergelijke regeling beschrijft hoe de gemeente de kosten vergoedt die bewoners maken door de aanleg van het riool en de reeds gemaakte kosten met betrekking tot de aanschaf en het onderhoud van de IBA’s en CBA’s. Tegenover de gemaakte en te maken kosten staan ook kostenbesparingen.

1.2. Verantwoording

Troostwijk Expertises B.V. (‘Troostwijk’) is het grootste contra-expertisebureau in Nederland. In het geval van een schade behartigt Troostwijk de belangen van gedupeerde partijen in onderhandelingen met wederpartijen en/of verzekeringsmaatschappijen. Naast deze primaire functie wordt ook opgetreden als partijdeskundige of als deskundige benoemd door een Rechtbank.

De experts van Troostwijk zijn veelvuldig ingeschakeld om schades vast te stellen in het kader van de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (‘WTS’) zoals bijvoorbeeld de overstromingen in Zuid-Nederland alsmede bij de aardbevingsschaden voor het Instituut Mijnbouwschade Groningen. Voor de goede orde vermelden wij dat Troostwijk niet betrokken was bij de totstandkoming van deze regelingen. Wij zijn niet geconsulteerd in dit proces en zijn derhalve ook niet gekend in de overweging van de besluitvormers om tot deze specifieke regelingen te komen. Wel is veel ervaring opgedaan met de uitvoering van deze regelingen en hebben wij van dichtbij meegemaakt hoe gedupeerden deze regelingen in de praktijk hebben ervaren.

De behandelende consultants zijn hetzij registeraccountant, hetzij registerexpert en derhalve lid van de respectieve beroepsorganisaties NBA en NIVRE. In het kader van dit rapport treden zij op als adviseur van de gemeente Almere.

Onze opdracht betreft uitsluitend een kwantitatieve beoordeling van de mogelijk in geding zijnde kosten. Op basis van onze ervaring als schade-experts adviseren wij de gemeente Almere over gangbare normbedragen die gehanteerd kunnen worden bij het bepalen van de reeds gemaakte en nog te maken kosten door bewoners van Oosterwold. Dit bekent niet dat er in de praktijk geen bewoners kunnen zijn die significant lagere of hogere kosten hebben dan de meeste bewoners.

De gemeente Almere is zelf verantwoordelijk voor de juridische afwegingen en totstandkoming van een regeling met kostenvergoedingen.

1.3. Xxxx en reikwijdte van de uitgevoerde werkzaamheden

Wij hebben de volgende werkzaamheden uitgevoerd (niet limitatief):

• bezoek aan Xxxxxxxxxx;

• oriënterende gesprekken en interviews met medewerkers/managers van de gemeente waaronder:

o HRM-JZ / Team Juridisch Advies & Control;

o Strategisch adviseur Ruimtelijk Domein;

o Project manager Afvalwater.

• projectoverleg met de gemeente en Dirkzwager, externe bedrijfsjurist;

• doornemen van beschikbaar gestelde brondocumenten waaronder:

o Technische sessie afvalwaterzorg;

o Adviezen / opinions van Xxxxxxxxxx;

o Taxatierapport van BaseValue BV – Hertaxatie gronden 1e fase Oosterwold te Almere – 30 november 2021;Raadsbrief afvalwaterzorg Oosterwold – 5 juli 2022;

o Tarieven rioolaansluitingen;

o Vragen bewonersbijeenkomst veranderingen riolering en afvalwaterzuivering Oosterwold – 11 juli 2022;

o Adviesrapporten de xxxx X. Xxxxxxxxxx (Decaf), afvalwaterzuiveringsdeskundig ingehuurd als consultant voor de gemeente Almere : aanschafprijzen IBA’s / aansluitkosten / onderhoudstarieven etc.;

o Standaard Systematiek voor Kostenramingen (SSK) met object-overstijgende risico’s en deelramingen.

2. Te vergoeden kosten & vergoedingssystematiek

Bij de aankoop van een kavel in Oosterwold heeft de gemeente de initiatiefnemers gevraagd om zelf hun afvalwaterverwerking te regelen. Ondertussen is duidelijk dat de gemeente dat niet mocht vragen, gezien de wettelijke zorgplicht voor stedelijk afvalwater volgens artikel 10.33 Wet milieubeheer. Om dit te herstellen, legt de gemeente de komende jaren riolering aan in Oosterwold en zullen bewoners daarop aan moeten sluiten. Wij begrijpen van de gemeente dat de conclusie getrokken is dat de extra kosten die de bewoners moeten maken om aan te sluiten op het riool, het opruimen van hun zuivering en tuinherstel voor rekening van de gemeente komen. Waar bestaan deze kosten uit?

2.1 Investering, beheer en onderhoud versus afslag

‘Normale’ kavels in Almere

Normaal gesproken wordt bij kavels in Almere de riolering door de gemeente tot op de kavel aangelegd (0,5 meter van kavelgrens). De initiatiefnemer zorgt dan zelf voor de riolering tussen de woning en de gemeentelijke riolering. Voor de aansluiting op de riolering wordt dan een eenmalige bijdrage (aansluitbijdrage) gevraagd van de initiatiefnemer tussen € 588,90,- en € 1.469,55, - (prijspeil 2023) afhankelijk van de diameter van de aansluiting. Vervolgens betaalt de bewoner jaarlijks rioolheffing en zuiveringsheffing en wordt het beheer en onderhoud van het systeem tot aan de kavelgrens door de gemeente gedaan.

Kavels in Oosterwold

Bij de verkoop van kavels in Oosterwold werd een aantal werkzaamheden, waaronder de verwerking van afvalwater, aan de initiatiefnemers zelf overgelaten. Daarvoor moesten de initiatiefnemers extra investeringen doen. Bij de taxatie van de grondprijs is rekening gehouden met deze investeringen door middel van een ‘afslag’ op de grondprijs. De afslag voor bouw- en woonrijp maken, waarmee de initiatiefnemer de verwerking van het afvalwater kon regelen, bedroeg tussen € 10.000,- en € 12.400,- uitgaande van een gemiddelde kavel van 1.600m2 (bron: taxatierapport gronden Oosterwold 2019 t/m 2022, xxx.xxxxxxxx.xxxxxxxxxxxxxx.xx). Dit komt neer op zo’n € 6,- tot € 8,- per m2. Omdat de initiatiefnemers (tot nu toe) niet werden aangesloten op het gemeentelijke rioleringssysteem betaalden ze geen jaarlijkse zuiverings- en rioolheffing. Wél hebben zij jaarlijks nog te maken met beheer en onderhoudskosten van het aangeschafte systeem.

2.2 Aanpassingen aan woning en afvoer

De bewoners van Oosterwold hebben zelf bepaald waar op hun kavel de afvalzuivering (IBA/CBA) werd geplaatst. Veelal dicht bij de sloot of waterpartij waarop wordt geloosd. Dit kan aan de voorzijde, zijkant of achterzijde van de kavel zijn. Het gemeentelijk vacuümriool wordt aangelegd langs de kavelweg. Daar komen ook de putten waar de woningen op aangesloten worden (op de erfgrens of in doorwaadbare zone). In veel gevallen zal dit betekenen dat er een nieuwe afvoerbuis aangelegd moet worden en er aanpassingen aan de huisaansluiting nodig zijn. Daarvoor zal er gegraven moeten worden in bijvoorbeeld de tuin en de oprit die al zijn aangelegd. Dat zal vervolgens ook hersteld moeten worden. Daar zijn kosten mee gemoeid. Deze

kosten zijn een direct gevolg van de destijds gemaakte keuze om geen riolering aan te leggen en de kopers van de kavels te verplichten om zelf zorg te dragen voor de afvalwaterzuivering.

2.3 Opruimen zuiveringen

Nadat de woningen in Oosterwold zijn aangesloten op het riool, verliezen de zuiveringen hun functie. De eigenaar kan er voor kiezen om de putten en helofytenfilters op te ruimen of ze een andere functie te geven (in de putten kan water opgeslagen worden voor de stadslandbouw). De kosten van de opruiming zijn een direct gevolg van de aanleg van het riool en zijn zo begrijpen wij voor rekening van de gemeente. Een deel van de systemen is waarschijnlijk nog in goede staat en kan mogelijk opnieuw worden gebruikt. Welke waarde dat betreft zal moeten blijken in de uitvoeringspraktijk. De kosten voor de aanpassingen die nodig zijn om de voormalige IBA geschikt te maken voor hemelwateropslag zijn in beginsel niet voor rekening van de gemeente. Dit zijn kosten die voortvloeien uit de keuze van de bewoner om de put een andere functie te geven; de bewoner heeft immers de mogelijkheid om de kosten voor rekening van de gemeente te laten afvoeren. De gemeente Almere kan er wel voor kiezen om deze kosten toch te vergoeden wanneer in de uitvoeringspraktijk blijkt dat deze kosten lager zijn dan het laten opruimen van de voormalige IBA.

2.4 Collectieve systemen

In Oosterwold zijn er veertien collectieve systemen. De eigenaren van collectieve systemen hebben al een rioolsysteem daardoor zijn er op hun eigen kavels geen aansluitwerkzaamheden nodig, mogelijk moeten er wel bezinkputten opgeruimd worden; deze kunnen ook een functie als wateropslag gaan vervullen. Daarvoor zou eventueel de aannemer van de gemeente ingezet kunnen worden. Dat geldt ook voor het opruimen van de onderdelen van de collectieve zuivering die opgeruimd wordt.

In tabel 1 zijn de hiervoor weergegeven ‘kosten’ (rood) en ‘baten’/’besparingen’ (groen) voor bewoners van Oosterwold op een rij gezet waarbij een normale situatie (gemeente legt riool aan tijdens de bouwfase) als referentie is opgenomen. Deze ‘kosten’ kunnen vergoed worden als gelduitkering óf er kan gekozen worden voor ‘herstel in natura’, waarbij ‘herstel in natura’ naar onze mening de beste optie is in Oosterwold (zie hoofdstuk 4.6).

Tabel 1: Kosten en baten afvalwaterzorg in beeld en vergeleken

Riolering	IBA	CBA
1. Aanschaf	1. Aanschaf	1. Aanschaf
Geen afslag op grondprijs	Afslag op grondprijs	Afslag op grondprijs
Geen aanschaf installatie	Aanschaf installatie minus (eventuele) restwaarde	Aanschaf installatie minus (eventuele) restwaarde
2. Aansluiting	2. Aansluiting	2. Aansluiting
Aansluitbijdrage	Geen aansluitbijdrage	Geen aansluitbijdrage
Rioolheffing	Geen rioolheffing	Geen rioolheffing
Zuiveringsheffing	Geen zuiveringsheffing	Geen zuiveringsheffing
Geen onderhoudskosten	Onderhoudskosten (eventueel service-contract)	Onderhoudskosten (evt. service- contract)
Geen vervangingskosten	Vervangingskosten	Vervangingskosten
3. Herstel	3. Herstel	3. Herstel
Niet van toepassing	Opruiming IBA	Opruiming CBA
Niet van toepassing	Tuinherstel	Tuinherstel
Niet van toepassing	Werkzaamheden huisaansluiting t.b.v. aansluiting gemeentelijk riool (bijv. aanpassing fundering)	Werkzaamheden huisaansluiting t.b.v. aansluiting gemeentelijk riool (bijv. aanpassing fundering)

3. Omvang van de kosten

In dit hoofdstuk worden de te vergoeden kosten gekwantificeerd. Het vertrekpunt daarvoor is de normbedragensystematiek (zie hoofdstuk vier) om zo een reële inschatting te kunnen maken van de gemaakte kosten. Door met normbedragen te werken, wordt zicht geboden op de kosten die voor de grote meerderheid van bewoners zullen gelden. Op basis van deze bedragen kunnen door de gemeente gefundeerde en robuuste aannames gedaan worden over de benodigde kredieten voor de kostenvergoeding. De normbedragen kunnen ook gehanteerd worden als basis voor de overige vier systematieken: normbedrag, mixvariant, afkoop en herstel in natura (hoofdstuk vier).

Dit betekent niet dat er geen bewoners zullen zijn die aantoonbaar meer kosten hebben gemaakt of moeten maken dan de normbedragen. Wanneer het normbedrag wordt afgestemd op de bewoners met de minste kosten, dan zal naar verwachting bijna niemand de aangeboden normbedragen accepteren. Het is echter ook niet rechtmatig om de normbedragen af te stemmen op de bewoner met de hoogste kosten.

Waar aan de orde zijn bij de bouwstenen ook de mogelijke keuzes in beeld gebracht. Vervolgens worden deze bouwstenen onder elkaar gezet en gesommeerd om tot een totaalbedrag te komen. Ten behoeve van ons onderzoek hebben wij onder andere de volgende informatie gebruikt:

- het taxatierapport “Hertaxatie gronden 1e fase Oosterwold te Almere”, uitgebracht door BaseValue op 30 november 2021;

- de Standaard Systematiek voor Kostenramingen (‘SSK’) met object-overstijgende risico’s en deelramingen. De SSK is een systematiek voor het maken van kostenramingen in de bouw en wordt ook gebruikt door gemeenten en biedt een handreiking voor kostenmanagement. Middels een SSK kunnen ramingen van investerings- én/of onderhoudskosten van projecten op eenduidige wijze gemaakt worden;

- adviesrapporten van de xxxx X. Xxxxxxxxxx van Decaf Advies. De xxxx Xxxxxxxxxx is door de gemeente Almere ingeschakeld als consultant op het gebied van afvalwaterinstallaties met betrekking tot aanschafsprijzen IBA’s, aansluitkosten, onderhoudstarieven et cetera;

- informatie van verkoop- en installatieprijzen van leveranciers van helofytenfilters en technische IBA’s.

Wij hebben bovenstaande informatie naar de maatstaven van redelijkheid en billijkheid beoordeeld en aansluiting gezocht met de gangbare praktijk. Wij hebben geen directe aanleiding gezien om de werkzaamheden van andere interne en externe deskundigen opnieuw uit te voeren en integraal te controleren. Dit heeft primair te maken met een afgewogen kosten/baten analyse: wegen de meerkosten op tegen de extra zekerheid die hieruit wordt gehaald.

Collectieve systemen vragen maatwerk

Na uitvoerig overleg met stakeholders binnen de gemeente Almere, de xxxx X. Xxxxxxxxxx en ontvangen informatie van leveranciers zijn wij tot de conclusie gekomen dat het niet mogelijk is om realistische normbedragen te bepalen voor CBA’s met meer dan twintig aangesloten huishoudens. De verschillen tussen de aanschaf, systeemcomponenten en onderhoud voor deze collectieve installaties zijn dermate dat de kans dat het normbedrag substantieel positief of negatief afwijkt van de werkelijk gemaakte kosten te groot is.

Voor deze categorie zal derhalve maatwerk geboden moeten worden. Wel is duidelijk dat de investering per huishouden in deze systemen door hun schaal lager zullen zijn dan die voor een IBA.

Uitzonderingen vragen maatwerk

De meeste bewoners in Oosterwold hebben de beschikking over een IBA of CBA. Wij hebben begrepen dat er in Oosterwold ook bewoners zijn met een septic tank en sluiten niet uit dat er ook bewoners zijn met zelfgebouwde installaties. Wij hebben geen onderzoek verricht om vast te stellen of deze installaties ook (kunnen) voldoen aan alle van toepassing zijnde regels en voorschriften. Ook deze categorie vraagt om maatwerk van de gemeente Almere.

3.1. Waardering IBA’s, CBA’s en beheer en onderhoud

Wij hebben de aanschaf- en installatiekosten van de IBA’s en kleine collectieven vastgesteld op basis van recente offertes van systemen die in Oosterwold en elders in Nederland zijn verkocht doch vergelijkbaar zijn met systemen die in Oosterwold zijn geïnstalleerd. De aanschaf en installatie van de IBA’s en kleine collectieven zijn veelal in één offerte opgenomen. Wij hebben de hoogste prijs van de door ons beoordeelde IBA’s/CBA’s gehanteerd voor de compensatieregeling en vastgesteld op € 8.000.

In de meeste gevallen zal de afslag op de grondprijs (zie hoofdstuk 2.1.1) hoger zijn geweest dan de gedane investering van € 8.000. De gemeente heeft juridisch advies ingewonnen waaruit blijkt dat de aanschaf- en installatiekosten van de zuiveringen verrekend mogen worden met de afslag op de grondprijs.

De kosten voor het beheer en onderhoud zijn onderdeel van het systeem en dienen aangevuld te worden op de aanschaf- en installatiekosten. Wij zijn uitgegaan van een gemiddelde van twee jaar beheer en onderhoud inclusief energiekosten. Dit is gebaseerd op:

• De piek van oplevering van woningen in Oosterwold is gelegen in 2020/2021;

• Gerekend tot 2023;

• Onderhoud en beheer is bij vrijwel alle systemen het eerst jaar inbegrepen in de verkoopprijs;

• Het gemiddelde van twee jaar is gekozen om ruim te zijn in de tegemoetkoming.

Rekening houdend met onzekerheden en mogelijke uitersten hebben wij een bandbreedte gehanteerd om uitersten in aanschafprijzen, beheer en onderhoud ook in de regeling zo veel mogelijk te kunnen vatten. Wij verwachten dat hiermee het merendeel van huishoudens binnen deze regeling zal vallen, maar kunnen niet uitsluiten dat in enkele gevallen meer kosten gemaakt zullen zijn.

In de bandbreedte is er rekening gehouden met de besparing die bewoners hebben gehad omdat geen rioolheffing was verschuldigd versus de betalingen aan het waterschap om afvalwater te mogen lozen.

In onderstaande berekening hebben wij geen rekening gehouden met een eventuele restwaarde van het systeem die in mindering gebracht zou kunnen worden op het totale transactievoorstel. Wij hebben begrepen dat er partijen zijn die mogelijk geïnteresseerd zijn in het opkopen van IBA’s. Aangezien wij nog geen concrete voorstellen hebben gezien, achten wij het niet geschikt om hier al een restwaarde op te nemen. Tevens merken wij op dat vanwege het dan ontstane grote aanbod naar verwachting de opbrengst relatief weinig zal zijn.

Samenvattend hebben wij de compensatie met betrekking tot totale investering als volgt benaderd:

IBA/CBA – aanschaf en installatie	€	8.000
Beheer en onderhoud	€	500
Bovenkant bandbreedte	€	1.500
Restwaarde IBA/CBA	-/-	PM
Afslag grondprijs / lagere grondexploitatiebijdrage*	€ -	10.000
Totaal	€	0

*Uitgangspunt is een gemiddelde kavel van 1.600m2 (zie hoofdstuk 2.1.1). Wanneer er sprake is van een significant kleinere kavel is het mogelijk dat het totaal wel uitkomt op een bedrag groter dan € 0.

3.2. Verwijderen installatie en herstelwerkzaamheden

IBA’s/CBA’s bestaan in de basis uit twee hoofdtype(s), hetzij een helofytentfilter of een technisch systeem. De kosten voor het verwijderen van een helofytenfilter zijn hoger dan voor het verwijderen van een technisch systeem.

Wanneer de riolering is aangelegd, kan de IBA in theorie verwijderd worden. Het afvalwater kan nu immers geloosd worden via het riool. Het is echter ook een optie om de IBA te behouden en te gebruiken als waterbuffer. Ook het helofytenfilter kan eventueel onderdeel blijven van de tuin. In het systeem bevinden zich een pompput en voorbezinkput. Het verwijderen van een voorbezinkput is te vergelijken met het verwijderen van een septic tank.

Omdat er nog geen detailplanning is wanneer het riool aangesloten wordt en kan worden gestart met de ontmanteling van de IBA’s, kunnen wij nog geen prijsindexering toepassen. Wij verwachten echter dat door ontwikkelingen in de recycling de kosten voor het verwijderen en afvoeren en/of hergebruiken de komende jaren niet wezenlijk zullen verschillen van de kosten die wij op dit moment observeren in de markt.

Als gevolg van het verwijderen van de IBA’s/CBA’s en septic tanks en de aansluiting op het riool raakt (een gedeelte van) de tuin beschadigd. De mate van beschadiging hangt met name af van de inrichting van de tuin bijvoorbeeld xxxxxxx of niet verhard. Bij het bepalen van een gangbaar normbedrag dat in de basis voor de meeste bewoners toereikend zou moeten zijn, zijn wij uitgegaan van tuinen met bestemming stadslandbouw. In de regel zijn de herstelkosten van siertuinen en vijvers hoger dan de herstelkosten voor stadslandbouw. Het is uiteindelijk aan de gemeenteraad om te besluiten hoe zij wil omgaan met compensaties voor bewoners met siertuinen, vijvers, bestrating, etc. die door bovengenoemde werkzaamheden meer kosten moeten maken.

Wij ramen de kosten voor de ontmanteling van het systeem en het herstel van de grond voor een IBA/CBA technisch systeem op een bedrag van € 3.000.

In dit bedrag zijn globaal de volgende kosten opgenomen:

- Leegzuigen van de diverse putten € 500

- Het vrij graven van de diverse putten € 850

- Het verwijderen van de diverse putten € 750

- Het afdoppen van de efluentleiding € 50

- Het dichtmaken van het gat met de vrijgekomen grond € 450

- Het afvoeren van het afval € 400

Voor het verwijderen van een systeem met helofytenfilter <20m2 ramen wij de kosten op € 3.500. Dit bedrag is globaal als volgt opgebouwd:

- Het leegzuigen en reinigen van de leidingen en putten € 250

- Het afgraven van het veld € 850

- Het verwijderen van de diverse putten, leidingen en folie € 600

- Het afvoeren van de vrijgekomen grond € 1.300

- Het afvoeren van het afval € 500

3.3. Woonhuisaansluiting

Dit gaat om de kosten die gemaakt moeten worden om een woning aan te sluiten op de ontvangstput. Met uitzondering van de daadwerkelijke aansluiting, die wordt door de gemeente zelf gedaan. Dit betreffen kosten voor de benodigde leidingen en graafwerkzaamheden. Ontvangstputten zullen normaliter langs de weg of in de doorwaadbare zone liggen; voor beheer en onderhoud moeten ze toegankelijk zijn vanaf de weg. Vooralsnog is uitgegaan van tracés zoveel mogelijk in de doorwaadbare zone om kosten op de kavel zoveel mogelijk te voorkomen.

De gemeente en haar kostendeskundigen hebben de kosten voor de aanleg van een rioolleiding van ‘put naar pot‘ geraamd op circa EUR 2,7 miljoen inclusief BTW en opgenomen in de SSK. De totale kosten gedeeld door het aantal huishoudens, circa 1.000, komt neer op, afgerond, €2.700,- inclusief BTW per huishouden. Wij adviseren, teneinde toekomstige kosten te mitigeren, de gemeente om nader te onderzoek te verrichten of de huidige leiding naar het systeem en de leiding vanaf het systeem naar een waterbuffer of andere waterafvoersysteem te hergebruiken is.

3.4. Samenvatting normbedragen

Op basis van bovenstaande veronderstellingen en aannames komen wij tot de volgende normbedragen:

Omschrijving	IBA/CBA
IBA/CBA + beheer en onderhoud (3.1)	€ 0
Ontmanteling + tuinherstel	€ 3.500
Woonhuisaansluiting	€ 2.700
Totaal	€ 6.200

3.5. Totale kostenraming

Uitgaande van 1.000 kavels met IBA’s en CBA’s zou op basis van voornoemde normbedragen de kostenpost maximaal € 6,2 miljoen bedragen. Grote(re) collectieven en uitzonderingen (onder andere huishoudens met een septic tank) betreffen maatwerk en zijn niet meegenomen in de raming.

4. Vergoedingssystematiek

Nu de te vergoeden bijdragen duidelijk zijn op basis van normbedragen kan er worden gekeken naar de wijze van vergoeden. Daar zijn verschillende systematieken voor. De meeste financieel, één door middel van herstel in natura. Dan ontstaan er überhaupt geen te betalen kosten voor de bewoner.

In ons aandachtsgebied, schade-expertise, zien wij in de basis vijf mogelijke systematieken om te komen tot een vergoeding of herstel van materiële zaken, namelijk op basis van:

1. Normbedragen;

2. Aanleveren bewijsstukken;

3. Mix-variant;

4. Afkoop;

5. Herstel in natura.

De bovenstaande regelingen komen in dit hoofdstuk aan bod. Vervolgens wordt ook een beschouwing gegeven van de voor- en nadelen van deze systematieken eindigend met een advies voor de toe te passen systematiek in Oosterwold. Het is uiteindelijk aan de gemeenteraad om een keuze te maken wel kosten zij wil vergoeden en welke systematiek zij hiervoor wenst te hanteren.

4.1 Normbedragen

Bij een vaststelling van de kosten op basis van normbedragen wordt per onderdeel op basis van parameters een vast bedrag aan bewoners aangeboden.

Casuïstiek

Voorbeelden hiervan bij andere collectieve claims zijn vooraf bepaalde vergoedingen voor schilder- en behangwerk per m2, opslagen voor aannemers en te hanteren uurtarieven.

Belangrijkste mogelijke voordelen:

• Eenduidige, transparante, begrijpelijke behandeling voor bewoners;

• Minder belastend voor bewoners;

• Beperking van discussies;

• Snellere doorlooptijd;

• Lagere uitvoeringskosten, schade-expertise en juridisch.

Belangrijkste mogelijke nadelen:

• Schadelast is mogelijk hoger dan op basis van feitelijke kosten;

• Beeld kan ontstaan dat bewoners te ruim zijn vergoed. Dit kan bij de overige inwoners van Almere tot ongenoegen leiden.

4.2 Aanleveren bewijsstukken

In deze variant zullen de huishoudens hun daadwerkelijke kosten moeten aantonen. Voor de waarde van de aanwezige IBA’s zullen de oorspronkelijke nota’s van aanschaf getoond moeten worden. Voor de nog uit te voeren werkzaamheden zoals de aanleg van het kavelriool, het verwijderen van de IBA en herstel van de tuin zullen in eerste instantie offertes moeten worden overlegd en goedgekeurd. Afhankelijk van het schadeprotocol zal vergoeding eerst plaatsvinden na uitvoering van de werkzaamheden en overleg van facturen.

Casuïstiek

Bij collectieve schaden met een (commerciële) wederpartij met betrokkenheid van haar aansprakelijkheidsverzekeraar is dit vaak aan de orde.

Belangrijkste voordelen:

• Daadwerkelijke kosten worden vergoed;

• Schadelast is mogelijk lager dan bij normvergoedingen;

• Minder kans dat beeld ontstaat dat te hoge vergoedingen zijn verstrekt;

• Indien een verzekeraar van de gemeente is betrokken zullen bedragen aldaar eerder geaccepteerd worden.

Belangrijkste nadelen:

• Grotere belasting bewoners; zijn de historische gegevens nog wel beschikbaar?

• Langere doorlooptijd dossiers; beschikbaarheid van leveranciers om offerten uit te brengen;

• Hogere uitvoeringskosten;

• Mogelijk ongelijke behandeling bewoners; verschil in beschikbaarheid van bewijsstukken;

• Mogelijk prijsopdrijvend effect van aannemers/ hoveniers e.d.

4.3 Mix-variant

In deze variant kunnen huishoudens zelf kiezen of ze gebruik willen maken van het transactievoorstel op basis van normbedragen óf (vervolgens alsnog) kiezen voor het aanleveren een eigen claim met bewijslast.

Toelichting: bewoners vullen eerst een (minimale) set van vragen in en krijgen vervolgens een transactievoorstel gepresenteerd zoals bij de regeling ‘normbedragen’. Indien een bewoner bijvoorbeeld van mening is dat de aanschafwaarde van zijn IBA hoger is dan het aangeboden normbedrag dan kan hij het normbedrag voor ‘aanschaf en onderhoud’ afwijzen en vervolgens voor dit onderdeel de kosten vaststellen op basis van nota’s/facturen. Hiermee wijst de bewoner niet meteen de normbedragen af voor de overige onderdelen zoals bijvoorbeeld het verwijderen van de installatie met bijbehorend herstel van de tuin en de woonhuisaansluiting.

Casuïstiek

De mix-variant is feitelijk een combinatie van twee regelingen die in de praktijk vaak toegepast worden, vaststelling op basis van normbedragen en kosten aantonen op basis van bewijsstukken. Vaak zijn er duidelijk moverende regelingen om specifiek voor normbedragen of bewijsstukken te kiezen zoals de

voorbeelden die hierboven bij 4.1 en 4.2 zijn genoemd. Echter, een mix-variant kan bijzonder effectief zijn in situaties waar een deel van de kosten reeds zijn gemaakt zoals de aanschaf en onderhoud van de installaties, maar waar een deel van de kosten zich nog moeten manifesteren zoals het tuinherstel bij ontmanteling van de IBA. Voor de reeds gemaakte kosten kan de benadeelde zelf toetsen of het normbedrag overeenkomt met de werkelijk gemaakte kosten op basis van aanschafnota’s en facturen. Voor de nog te maken kosten kan afgerekend worden op basis van normbedragen waardoor bewoners niet hoeven te wachten op herstel voordat de gehele claim c.q. het transactievoorstel kan worden afgewikkeld.

Belangrijkste voordelen:

• Keuzevrijheid bij bewoners;

• Als bewoners het niet eens zijn met normbedragen is een alternatief aanwezig;

• Zie verder de voordelen als genoemd in de paragrafen 4.2 en 4.3.

Belangrijkste nadelen:

• Wordt mogelijk opgevat als een signaal dat normbedragen te laag zijn;

• Zie verder de nadelen als genoemd bij paragrafen 4.2. en 4.3.

4.4 AŅoop

Bij een regeling op basis van afkoop krijgen bewoners een vast (‘lump sum’) transactievoorstel aangeboden en is de aan te leveren bewijslast beperkt tot nihil.

Casuïstiek

In Groningen zijn tienduizenden benadeelden in aanmerking gekomen voor een ‘lump sum’ van EUR 5.000. Een vaste vergoedingsregeling werd aangeboden aan mensen die in gebieden woonden waar een ‘relatief kleine kans’ was op schade, maar waar die schade ‘niet op voorhand uit te sluiten was’. Mensen die wisten dat herstel mogelijk was voor minder dan EUR 5.000 konden de regeling accepteren waardoor zij niet meer schade aan hoefden te tonen.

Belangrijkste voordelen:

• Minder belastend voor bewoners;

• Snelle doorlooptijd;

• Lage uitvoeringskosten.

Belangrijkste nadelen:

• Schadelast is mogelijk hoger dan op basis van feitelijke kosten;

• Beeld kan ontstaan dat bewoners te ruim zijn vergoed. Dit kan bij overige inwoners van Almere tot ongenoegen leiden.

4.5 Herstel in natura

Bij een regeling op basis van herstel in natura kunnen bewoners de aannemer van de gemeente opdracht geven voor het aansluiten van hun woning op het riool en (optioneel) het opruimen van de IBA. De aannemer bepaalt samen met de bewoner de benodigde werkzaamheden en voert deze vervolgens uit met inbegrip van de benodigde herstelwerkzaamheden aan tuin en verharding. De aannemer factureert de kosten na afloop bij de gemeente. De gemeente kan deze via de reguliere crediteurenadministratie afwikkelen.

Belangrijkste voordelen:

• Ontzorgen van de bewoners, de aannemer regelt het;

• Geen administratieve rompslomp voor bewoners;

• Geen extra administratieve last voor de gemeentelijke organisatie;

• Lagere uitvoeringskosten door schaalvoordeel aannemer; bij de andere opties moeten de bewoners zelf een aannemer regelen waardoor dit schaalvoordeel verdwijnt;

• Woningen binnen een half jaar aangesloten op het riool (randvoorwaarde waterschap);

• Daadwerkelijke kosten worden vergoed;

• Reductie doorlooptijd van het totale proces, kavelwegriool en woonhuisaansluiting kunnen parallel worden uitgevoerd;

• Consistente kwaliteit van de aansluitingen op het gemeentelijke net, daardoor lager storingsgevoeligheid.

Belangrijkste nadelen:

• Bewoners kunnen niet zelf een aannemer kiezen, of er voor kiezen het werk zelf uit te voeren;

• Het herstel vindt plaats buiten het zicht van de gemeente waardoor minder grip is op de daadwerkelijk gemaakte kosten.

4.6 Systematieken vergeleken

De hierboven beschreven regelingen worden in onderstaande tabellen met elkaar vergeleken. Dat gebeurtaan de hand van een aantal criteria:

1. Rechtmatigheid: Voor iedere optie geldt dat deze moet voldoen aan de geldende wet- en regelgeving;

2. Doelmatigheid: Met welke optie wordt het gestelde doel zo efficiënt mogelijk gerealiseerd? Daarbij gaat het over:

a. Het primaire doel van de vergoeding is om de kosten te compenseren.

b. Het nevendoel is om een soepel procesverloop te realiseren tot en met de aansluiting van de woning;

3. Doorlooptijd: In hoeverre hebben de opties consequenties op de doorlooptijd van het aanleggen van riolering? Hier beperken we ons tot de bewoners (medewerking en organisatielast) en de proceduretijd;

4. Ontzorgen. Hiermee wordt de mate bedoeld waarin de gemeente in staat is om maatwerk en gedragen oplossingen te leveren waarmee bewoners daadwerkelijk geholpen zijn;

5. Kosten: Hierbij gaat het om in welke mate kosten gemoeid zijn per optie;

6. Organisatie: Dit betreft de verwachte organisatiekosten voor de uitvoering van de verschillende opties;

7. Juridisch: Hierbij gaat het om welke optie het minst juridische last geeft.

Tabel 2: Vergelijking vergoedingssystematieken

Systematiek	Rechtmatigheid	Doelmatigheid	Doorlooptijd	Ontzorgen	Organisatie	Kosten regeling €	Juridische kosten	Rangorde
Normbedragen	++	+	+	+	+	--	+	3
Bewijsstukken	++	--	--	--	--	++	++	4
Mix-variant	++	+	+	+	+/-	+	++	2
Afkoop	++	+	+	+	+	--	++	3
Herstel in natura	++	++	++	++	++	++	++	1

Tabel 3: Toelichting waardering vergoedingssytematieken

Systematiek	Toelichting
1. Normbedragen	1. Deze optie is gelegitimeerd. Tegen de hogere kosten staan evidente voordelen in het doorlopen van het proces; 2. De werkwijze is doelgericht. Doordat een soepel procesverloop verwacht mag worden zullen de maatschappelijke kosten beperkt blijven; 3. In dit geval regelen bewoners zelf de aannemer, deze kan pas na oplevering van het kavelwegriool aan de slag. Daardoor komt de voor de gemeente Almere gewenste aansluittermijn van zes maanden mogelijk onder druk te staan; 4. Bewoners worden financieel ontzorgd. De rest moeten ze nog wel zelf regelen. 5. De administratieve handelingen zijn beperkt. De procedure voor bewoners is relatief eenvoudig waardoor de doorlooptijd voor de vergoeding kort kan worden gehouden. Binnen de gemeente moet een loket en procedure worden georganiseerd voor de afhandeling. Dat vraagt capaciteit, maar is minder bewerkelijk dan werken met bewijsstukken, maar bewerkelijker dan herstel in natura; 6. Het compensatiebedrag is hoger dan bij bewijsstukken en herstel in natura. Wel worden mogelijke hoge juridische kosten en expertisekosten vermeden; 7. De normbedragen kunnen ter discussie worden gesteld en aanleiding geven tot processen. Wel zullen deze kosten beperkt zijn, daarom een plus.
2. Bewijsstukken	1. Deze werkwijze is rechtmatig; 2. Deze werkwijze is het minst doelgericht omdat er veel administratieve handelingen van bewoners en organisatie worden gevraagd; 3. Deze werkwijze verhoogt de doorlooptijd omdat er meerdere administratieve handelingen nodig zijn. Die kosten tijd aan de kant van bewoners en gemeente. In dit geval regelen bewoners zelf de aannemer, deze kan pas na oplevering van het kavelwegriool aan de slag. Daardoor komt de voor de gemeente Almere gewenste aansluittermijn van zes maanden mogelijk onder druk te staan; 4. De bewoners worden het minst ontzorgd, ze moeten zelf een voorinvestering doen m.b.t. de uitvoering, krijgen veel administratie en zullen ook de werkzaamheden zelf moeten organiseren en (laten) uitvoeren;

	5. Bewijsstukken zorgen voor veel extra werk voor de organisatie. Deze optie is het meest bewerkelijk van alle systematieken; 6. Het vergoedingsbedrag is lager dan werken met normbedragen, afkoop of de mixvariant; 7. Over bonnetjes is weinig discussie mogelijk, daarom een dubbele plus bij dit criterium. Er kan wel discussie ontstaan als er bonnetjes worden ingediend met extreem afwijkende bedragen ten opzichte van andere bewoners.
3. Mix-variant	1. Deze optie is gelegitimeerd. Tegen de hogere kosten staan evidente voordelen; 2. De doelgerichtheid is hoog omdat er een soepel procesverloop mag worden verwacht door de keuzevrijheid die deze optie heeft. Ook is er weinig aanleiding om te procederen uitgaande van dit model. Qua doelgerichtheid scoort deze optie na herstel in natura het hoogst; 3. De doorlooptijd zal zich tussen het werken met normbedragen en bewijsstukken in bevinden. In dit geval regelen bewoners zelf de aannemer, deze kan pas na oplevering van het kavelwegriool aan de slag. Daardoor komt de voor de gemeente Almere gewenste aansluittermijn van zes maanden mogelijk onder druk te staan; 4. Deze optie biedt de bewoner financieel de meest keuzevrijheid. Een bewoner die het met één van de potjes niet eens is, kan voor dat potje afrekenen op basis van bewijsstukken, maar kan nog steeds de normbedragen voor de andere accepteren; 5. Zie punten 2 en 3; 6. Idem; 7. Deze scoort juridisch vergelijkbaar met de bonnetjessystematiek, eigenlijk nog beter omdat er voor ieder wat wils in zit.
4. Afkoop	1. De rechtmatigheid is een aandachtspunt bij deze regeling; 2. Het is een doelgerichte oplossing qua kostenvergoeding omdat het weinig handelingen vergt van bewoners en gemeente; 3. Deze werkwijze kan met een korte doorlooptijd worden gerealiseerd. In dit geval regelen bewoners zelf de aannemer, deze kan pas na oplevering van het kavelwegriool aan de slag. Daardoor komt de gewenste aansluittermijn van zes maanden mogelijk onder druk te staan. 4. De bewoners worden financieel ontzorgd. Daardoor kan de medewerkingsbereidheid groter worden; 5. Deze regeling legt de minste druk op de gemeentelijke organisatie, op herstel in natura na; 6. Het vergoedingsbedrag is hoog doordat meer betaald wordt dan nodig is. Dat valt moeilijk uit te leggen aan de rest van de stad; 7. De kosten van de vergoeding zijn hoger, maar juridisch worden er kosten uitgespaard als de vergoeding voldoende royaal is.
5. Herstel in natura	1. Doordat de daadwerkelijke kosten worden betaald is deze werkwijze rechtmatig. Een aandachtspunt is dat mensen mogelijk toch een financiële vergoeding eisen. Juridisch zijn er goede argumenten (memo Xxxxxxxxxx) om te opteren voor deze optie en in dit geval een financiële vergoeding niet aan de orde is; 2. Het is zowel qua kosten als uitvoering van de werkzaamheden de meest doelmatige werkwijze van de mogelijke systematieken; 3. Met deze werkwijze kan de doorlooptijd in de uitvoeringsfase verkort worden doordat er gelijktijdig aan het kavelwegriool en de huisaansluitingen gewerkt kan worden; 4. De bewoners worden zowel financieel als uitvoerend ontzorgd; 5. Deze regeling legt administratief geen noemenswaardige extra druk op de gemeentelijke organisatie omdat er regulier gefactureerd kan worden; 6. Er wordt niet meer betaald dan nodig is, ook kunnen de woonhuisaansluitingen goedkoper worden aangelegd door schaalvoordelen; 7. Er kunnen mensen zijn die geen gebruik willen maken van deze optie en geld willen zien van de gemeente en daarom een juridisch proces aanspannen, vanwege de inherente voordelen van deze systematiek (ontzorgen) is de verwachting dat dit een beperkte groep zal zijn.

Op basis van de bovenstaande vergelijking concluderen wij dat alle voorgestelde systematieken toepasbaar zijn. Herstel in natura scoort naar onze mening overtuigend als de beste optie in de onderlinge vergelijking. Deze systematiek ontzorgt de bewoners maximaal, vraagt weinig administratieve inspanning van de gemeente en kan de doorlooptijd per straat aanzienlijk verkorten tegen lagere kosten. Hoe overtuigend de voordelen ook zijn, niet te voorkomen zal zijn dat bewoners in meer of mindere mate ongenoegen ervaren en op een andere wijze vergoed willen worden. Indien bewoners aangeven de werkzaamheden zelf ter hand te willen nemen dan zal de door hen overlegde offerte/kostenopgave getoetst moeten worden aan een calculatie van de door de gemeente inschakelde aannemer(s).

Dit advies is uitgevoerd op grond van de vermelde bronnen en eigen ervaringen van Troostwijk Expertises en de betrokken experts. De casus is echter zodanig specifiek en uniek dat op grond van nieuwe informatie en inzichten wijzigingen op dit advies gewenst dan wel noodzakelijk zijn ter ondersteuning van de bewoners Oosterwold en de gemeente Almere.

Troostwijk Expertises B.V.

Xxxxxx Xxxxxxxx MSc RA

ing. Xxxxxx Xxxxxxxxxx, NIVRE-re