SUCCES
Van Rhijn Bouw
SUCCES
DOOR
SAMENWERKING
2
VRBim Protocol
Versie
Versie BIM protocol | 2021-1 |
Opgesteld door | Xxx Xxxxx Bouw BV, Xxxxx xx Xxxx |
Datum | 11-03-2021 |
Inleiding
Algemeen
In het digitale bouwproces zijn goede BIM afspraken onmisbaar. Met betrekking tot deze afspraken bestaat er in de huidige praktijk grote verscheidenheid. Na ondertekening van een overeenkomst voor uitvoering van een BIM opdracht komt het in de praktijk te veel voor dat bepaalde BIM afspraken tot de overeenkomst hadden moeten behoren. Van Rhijn Bouw hanteert hierin de geschetste situatie van de Bouw Informatie Raad (BIR) waarin onderscheid wordt gemaakt tussen een BIM protocol (contractueel) en een BIM uitvoeringsplan (precontractueel, samenwerkingsafspraken) waarmee dit wordt voorkomen.
Dit BIM protocol, gebaseerd op het Nationaal Model BIM protocol van de BIR, bevat contractuele afspraken die toehoren tot de overeenkomst. In een vervolg fase worden de samenwerkingsafspraken rond het toepassen van BIM opgenomen in een BIM uitvoeringsplan. Het BIM protocol is een vastgesteld document, het BIM uitvoeringsplan betreft een dynamisch document dat gedurende het proces kan worden voorzien van gewijzigde samenwerkingsafspraken.
VRBim roadmap
Van Rhijn Bouw implementeert BIM in de organisatie volgens een intern samengestelde BIM roadmap. Een eerste ‘adoptiefase’ heeft in het najaar van 2019 plaatsgevonden. Vanaf het voorjaar van 2020 is de plan- en werkvoorbereiding actief met BIM aan de slag gegaan. Vanaf 2021 wordt BIM verder geïmplementeerd bij ontwikkeling en uitvoering.
Dit VRBim protocol, versie 2021-1, geldt - per 1 maart 2021 - voor alle nieuwe en lopende projecten waarbij Van Rhijn Bouw als opdrachtgever fungeert. Voor nieuwe projecten betreft dit een contractueel document waarop getoetst wordt en de (BIM) data aan dient te voldoen. Bij lopende projecten worden met de betreffende opdrachtnemer de bereidwilligheid en de daarbij behorende aanvullende afspraken kortgesloten om de gevraagde informatie vanuit de VRBim ILS 2021-1 met terugwerkende kracht te borgen in het model.
VRBim visie
‘Als ontwikkelend aannemer zijn wij regisseur van het totale bouwproces. Belangrijk is dat mensen, processen en technieken optimaal op elkaar zijn afgestemd. Verwachtingen zijn vooraf voor iedereen helder en verantwoordelijkheden liggen op de juiste plaats. Samenwerken doen wij op basis van vertrouwen binnen een gestroomlijnd proces. Door vroeg in het proces BIM visueel in te zetten creëren we voor iedereen duidelijkheid waarmee onze interne processen continu geoptimaliseerd worden en het projectteam efficiënter en kwalitatief beter kan presteren.’
Introductie
Status
Dit BIM protocol maakt deel uit van de overeenkomst tussen de volgende partijen:
Van Rhijn Bouw BV in de rol van ‘opdrachtgever’ (OG);
[ NAAM PROJECTPARTNER ] in de rol van ‘opdrachtnemer’ (ON).
3
voor het project [ PROJECTNAAM ] te [ PLAATSNAAM ] bekend onder [ PROJECTNUMMER PROJECTNAAM ].
Dit BIM protocol bevat informatie en voorwaarden aanvullend op de overeenkomst t.a.v. de verplichtingen en aansprakelijkheden van opdrachtgever en opdrachtnemer met betrekking tot te leveren BIM modellen en/of -data, alsmede het gebruik en het eigendom van die modellen en/of data.
Definities
Voor diverse termen en definities met betrekking tot BIM wordt gemakshalve verwezen naar het Nationaal Model BIM protocol, zie xxxxx://xxx.xxxxxxxx.xx/x/000/XXX-Xxxxxxxx-xx-XXX-Xxxxxxxxxxxxxxx.
Rangorde van contractdocumenten
Dit BIM protocol maakt deel uit van de overeenkomst. In het geval van een tegenstrijdigheid of inconsistentie tussen de bepalingen in dit protocol en enig ander document die deel uitmaken van de overeenkomst, prevaleren de bepalingen in dit protocol, tenzij dit in het protocol zelf anders is geregeld.
Verplichtingen van de opdrachtgever
BIM regisseur
De opdrachtgever wijst voor het project een eigen BIM regisseur OG aan of vervult deze rol zelf. Deze BIM regisseur OG onderhoudt in de loop van het project nauwe contacten met de BIM regisseur / coördinator van de opdrachtnemer. Het is de opdrachtgever toegestaan om tijdens of na afloop van een projectfase een andere BIM regisseur OG aan te stellen, mits een goede overdracht van verantwoordelijkheden en kennis over het project is geborgd.
Taken en verantwoordelijkheden
De taken en verantwoordelijkheden van de BIM regisseur OG zijn:
De contacten onderhouden met de BIM regisseur / coördinator ON;
De voortgang en kwaliteit bewaken op basis van de Informatie Levering Specificatie (ILS);
Een controlerende functie m.b.t. de samenwerkingsafspraken zoals overeengekomen in het (precontractuele) BIM uitvoeringsplan.
Informatie Levering Specificatie
De opdrachtgever stelt voor het werk een ILS op, waarin wordt gespecificeerd:
Welke tussentijdse BIM leveringen de opdrachtgever verwacht;
Welke (BIM) data bij oplevering dient te worden geleverd ter ondersteuning van gebruik, beheer en onderhoud van het bouwwerk;
Welke digitale modellen en andere (digitale) startinformatie de opdrachtgever levert om de opdrachtnemer in staat te stellen om aan zijn contractuele verplichtingen te voldoen (zie bijlage B, precontractueel overeen te komen tussen opdrachtgever en opdrachtnemer).
De ILS voor dit project is ‘VRBim ILS 2021-1’, deze ILS maakt deel uit van de overeenkomst (bijlage A).
Verplichtingen van de opdrachtnemer
BIM regisseur
De opdrachtnemer wijst een BIM regisseur / coördinator ON aan voor het werk. Het is toegestaan om tijdens of na afloop van een projectfase een andere BIM regisseur / coördinator ON aan te stellen, mits een goede overdracht van verantwoordelijkheden en kennis over het project is geborgd.
Taken en verantwoordelijkheden
Tot de taken en verantwoordelijkheden van de BIM regisseur / coördinator ON behoren:
Het onderhouden van de contacten met de BIM regisseur OG;
Het sturen en bewaken van de uitvoering conform het BIM uitvoeringsplan;
Zorgdragen dat BIM leveringen worden uitgevoerd conform de ILS.
4
Informatie Levering Specificatie
De opdrachtnemer dient de BIM leveringen uit te voeren conform de ILS van de opdrachtgever (bijlage A) die deel uitmaakt van de overeenkomst. De wijze waarop de BIM regisseur / coördinator ON dit organiseert, is verwerkt in het BIM uitvoeringsplan (wordt precontractueel beschikbaar gesteld).
Integrale afstemming
Omwille van het bereiken van een optimaal, integraal afgestemd eindresultaat verlangt de opdrachtgever optimale samenwerking tussen de onderscheiden opdrachtnemers. Opdrachtnemer dient daartoe aspectmodellen en andere relevante BIM data, inclusief aspectmodellen en BIM data van door opdrachtnemer in te schakelen onder opdrachtnemers, zonder terughoudendheid op vooraf overeen te komen tijdstippen en conform vooraf overeen te komen specificaties te delen, onder regie en op aanwijzing van de BIM regisseur OG. Opdrachtnemer dient dit ook in de overeenkomsten onder opdrachtnemers vast te leggen. Opdrachtnemer verplicht zich om eigen aspectmodellen en overige BIM data en die van zijn eventuele onder opdrachtnemers te coördineren en onderling af te stemmen, alvorens ze met de overige projectteamleden te delen.
Subcontracten
De opdrachtnemer is verplicht om de inhoud van dit BIM protocol te incorporeren in subcontracten met zijn adviseurs, comakers en onderaannemers, voor zover dit relevant is voor het vermogen van de opdrachtnemer om te voldoen aan de voorwaarden van de overeenkomst, inclusief dit BIM protocol en de ILS.
[ PARAGRAAF ALLEEN TER SPRAKE INDIEN OPDRACHTNEMER DERDEN - ZGN. ONDER OPDRACHTNEMERS - INSCHAKELT OM ONDERDELEN IN HET MODEL TE LATEN UITWERKEN - BV. DESIGN & BUILD CONTRACTEN ]
Intellectuele Eigendom
Licentie aan de opdrachtgever
De opdrachtnemer verleent hierbij aan de opdrachtgever een (sub)licentie om zijn intellectuele eigendomsrechten die zijn ontstaan of zullen ontstaan in verband met de werkzaamheden en de documenten, de daarin opgenomen werken en de daaruit voortvloeiende werken te gebruiken. Onder ‘gebruiken’ wordt hier verstaan:
Het gebruiken van modellen en/of (BIM) data als bedoeld onder subparagraaf ‘Realisatie’ en subparagraaf ‘Herhaalde realisatie’;
Het gebruiken van modellen en/of (BIM) data ten behoeve van het beheer, onderhoud en instandhouding van het bouwwerk, waaronder begrepen gedeeltelijke of gehele wijziging of vernietiging;
Het gebruiken van afbeeldingen van het (virtuele) bouwwerk;
Alle openbaarmakings- en verveelvoudigingshandelingen, waaronder (maar niet beperkt tot) de openbaarmakings- en verveelvoudigingshandelingen die nodig zijn voor de uitvoering van de beheer-, publieke en wettelijke taken van de opdrachtgever en die nodig zijn voor het opnemen van informatie in de BIM database van de opdrachtgever.
Voor zover voor de uitvoering van de overeenkomst licenties dienen te worden verkregen op intellectuele eigendomsrechten van derden - zoals voor het hergebruik van oude ontwerpen of voor het gebruik van standaardsoftware - dient de opdrachtnemer zich in te spannen de benodigde licenties te verwerven ten behoeve van en op naam van de opdrachtgever. Voor zover het niet mogelijk is deze licenties te verwerven op naam van de opdrachtgever, dient de opdrachtnemer in overleg te treden met de opdrachtgever en dient de toestemming van desbetreffende derden ten minste zodanig te zijn, dat de opdrachtgever niet gebonden is aan de opdrachtnemer voor de toekomstige exploitatie en onderhoud van het werk en de exploitatie en onderhoud kan voortzetten, al dan niet door dit aan derden uit te besteden.
[ PARAGRAAF ALLEEN TER SPRAKE INDIEN SPRAKE IS VAN BESTAAND ONTWERP EN/OF GEBOUW WAAR GEBRUIK VAN DATA WORDT GEMAAKT ]
5
Overeenkomsten onder opdrachtnemers
Met elke onder opdrachtnemer die intellectuele eigendomsrechten bezit en die zullen worden aangewend in verband met de werkzaamheden of die activiteiten zal verrichten waarbij naar verwachting intellectuele eigendomsrechten zullen ontstaan, dient de opdrachtnemer een schriftelijke overeenkomst te sluiten met de betreffende onder opdrachtnemer ter verkrijging van een licentie voor het gebruik van de bedoelde intellectuele eigendomsrechten. De opdrachtnemer dient deze licentie in sublicentie over te dragen aan de opdrachtgever.
[ PARAGRAAF ALLEEN TER SPRAKE INDIEN OPDRACHTNEMER DERDEN - ZGN. ONDER OPDRACHTNEMERS - INSCHAKELT OM ONDERDELEN IN HET MODEL TE LATEN UITWERKEN - BV. DESIGN & BUILD CONTRACTEN ]
Wijziging en vernietiging
De opdrachtnemer mag: (i) met inachtneming van het bepaalde in artikel 25 lid 3 van de Auteurswet, geen beroep doen op artikel 25 lid 1 sub (a), (b) en (c) van de Auteurswet met betrekking gehele of gedeeltelijke wijziging of vernietiging van het werk of een daaruit voortvloeiend werk. Dit laat onverlet het recht van een auteur om zich op grond van Auteurswet art. 25 lid 1 sub (d) te verzetten tegen verminking van het werk of een daaruit voortvloeiend werk. De opdrachtgever verplicht zich in overleg te treden met de rechthebbende in de zin van Auteurswet art. 25 lid 1 sub (d) wanneer hij voornemens is het werk te wijzigen.
Realisatie
De opdrachtgever mag het ontwerp of werk dat in de documenten is opgenomen of daaruit voortvloeit zonder tussenkomst van de opdrachtnemer of zijn onder opdrachtnemers één keer in zijn geheel of gedeeltelijk realiseren of doen realiseren (‘verveelvoudigen’ in de zin van artikel 13 van de Auteurswet), ook als de overeenkomst voortijdig is beëindigd.
Onder realisatie valt het recht van de opdrachtgever om voor deze vorm van gebruik derden in te schakelen. De opdrachtnemer doet hierbij afstand van enig recht zich te verzetten tegen de in deze bepaling genoemde vorm van gebruik, in het bijzonder het recht om zich te dien aanzien op enig intellectueel eigendomsrecht te beroepen om dat gebruik te verhinderen of in te perken.
Herhaalde realisatie
De opdrachtgever dient voor andere realisatie, ten opzichte van het bovengenoemde, van het in het BIM vervatte ontwerp of onderdelen daarvan die als zelfstandig ontwerp kunnen worden aangemerkt, toestemming te verkrijgen van de opdrachtnemer. De opdrachtnemer mag daarbij redelijke voorwaarden verbinden, waaronder het betalen van een redelijke vergoeding.
Eigendom van het BIM
De opdrachtgever wordt eigenaar van alle (digitale) documenten (waaronder ook aspectmodellen in native formaat) die de opdrachtnemer op grond van de ILS aan de opdrachtgever dient te verstrekken.
Aansprakelijkheid voor BIM data
De opdrachtnemer dient ervoor zorg te dragen dat alle data die in het kader van de overeenkomst door hem of namens hem worden toegevoegd aan het BIM, traceerbaar zijn naar hem of de onder opdrachtnemers die verantwoordelijk zijn voor het genereren en het invoeren van de data. De traceerbaarheid wordt gerealiseerd doormiddel van het toekennen van bedrijfsinitialen aan objecten in het BIM zoals beschreven in het BIM uitvoeringsplan.
Leveringsschema
De opdrachtnemer, in de rol van [ DISCIPLINE PROJECTPARTNER ], is verantwoordelijk voor de levering van de (aspect)modellen zoals weergegeven in het leveringsschema (zie bijlage C).
6
Bijlage A: ILS opdrachtgever
De specificatie van de content, de structuur en de dragers van de (BIM) data dient aan de volgende voorwaarden te voldoen:
Informatie Levering Specificatie, VRBim ILS 2021-1 (separaat bijgevoegd).
Output traditionele tekeningen (BIM extracten), NEN 2574:1993nl, uitwerkingsniveau per bouwfase en vertaling daarvan naar XXXxxxxxxxxxx 000 xxx Xxxxxxx Xxxxxxxxx. Zie: xxxx://xxx.xxxxxxxxxxxxx.xxx/Xxxxxxxxxxxxxxx/Xxxxxxxxx- Tekenen/Richtlijnen_Tekenwerk_RRB_130.pdf.
7
Bijlage B: Benodigde startinformatie opdrachtnemer
De opdrachtgever levert de volgende startinformatie om de opdrachtnemer in staat te stellen om aan zijn contractuele verplichtingen te voldoen:
Planning met doorlooptijden (separaat bijgevoegd).
Kadastrale gegevens van het bouwplan (digitale onderlegger), gebaseerd op het Rijkdriehoekmeting in .dwg formaat (separaat bijgevoegd).
Actuele GBKN kaart van het bouwplan (digitale onderlegger), gebaseerd op het Rijkdriehoekmeting in .dwg formaat (separaat bijgevoegd).
Het vigerende bestemmingsplan van het bouwplan (digitale onderlegger), gebaseerd op het Rijkdriehoekmeting in .pdf formaat (separaat bijgevoegd).
Ontwerprichtlijnen Spaansen Bouwystemen BV, bestaande uit: ‘BIM samenwerkingsdocument.pdf’, d.d. 01-01-2020, ‘Documentatie Spaansen Casco.pdf’, d.d. 11-08-2018, ‘Standaard Details Spaansen Casco.pdf’, d.d. 28-01-2019 en ‘Instructies Kozijnmontage.pdf, d.d. 25-04-2019. Zie: xxxxx://xxx.xxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxx/xxxxxxxxxxxx.
8
Bijlage C: Leveringsschema
Fase: | Aspectmodel: | Verantwoordelijke Projectpartner: | Model dient geschikt te zijn voor: | Coördinerende / Controlerende Projectpartner: |
PI | Bouwkundig | ARC | Toetsing haalbaarheid Raming bouwkosten Bepaling constructieve uitgangspunten Quickscan EPC Ruimtereservering gebouw(en) op de kavel(s) Belemmerende factoren (erfdienstbaarheiden, kabels, leidingen, milieuzones, etc.) Beoordeling inpassing in de omgeving / stedenbouw RO-toets | ARC |
PO | Bouwkundig | ARC | Beoordeling inpassing in de omgeving Beoordeling van de functionaliteit en betrouwbaarheid van het ontwerp Toets uit oogpunt ruimtelijke ontwikkeling, stedenbouw, welstand, e.d. Toetsen haalbaarheid Bouwbesluit Raming bouwkosten Bepaling (afmetingen) uitgangspunten technische ruimtes Uitgangspunten eerste EPC toets verwerkt Oriënterend nutsoverleg (nutstracé intern bepalen) Verkoopopties (ruwbouw) kunnen definiëren | ARC |
PvB | Bouwkundig Constructief Installatie E Installatie W Installatie L Coördinatie | ARC CON ARC ARC ARC OG | Bouwbesluitberekeningen Energieprestatietoets Verkooptekeningen en bepalen verkoopopties Toetsing door Woningborg Calculatie bouwkosten (hoeveelheden uittrekken, aanvragen offertes toeleveranciers, maken begroting) Aanvragen offertes bij casco leveranciers Aanvragen Omgevingsvergunning Clash- en issuemanagement (model controle) Inrichting openbare ruimte | OG |
VK | Bouwkundig Constructief Installatie E Installatie W Installatie L Coördinatie | ARC CON ARC ARC ARC OG | Projectafspraken maken met de diverse showrooms Het laten vervaardigen van 0-tekeningen door de diverse showrooms (keuken, sanitair, tegelwerk en deuren) Het laten vervaardigen van optietekeningen door de showroom(s). | OG |
WvB | Bouwkundig Constructief Installatie E Installatie W Installatie L Leveranciers Coördinatie | ARC CON INS-E INS-W INS-L OA OG | Definitieve prijsvorming voor de uitvoering Bepalen van de uitvoeringslogistiek Inkoop Coördinatie en afstemming van leveranciersmodellen (virtueel opleveren) | OG |
WU | - | - | - | - |
NA | - | - | - | - |
9