PROJECTNOTA
PROJECTNOTA
Uitwerking overeenkomst “financiering van de psychologische functies in de eerstelijn via netwerken en lokale multidisciplinaire samenwerkingsverbanden”1
Opgemaakt door “projectgroep Eerstelijnspsychologische functie”, Kwadraat
Besproken en goedgekeurd op Netwerkcomité Kwadraat, 21 januari 2022,
in aanwezigheid vertegenwoordigers FOD, m.n. mevr. Xxxxx Xxxxxx en mevr. Xxxxx Xxxxxxx
Inhoud
1.1. Doel – achtergrond van het project 3
1.1.3 Werkingsgebied Kwadraat = drie Eerstelijnszones 4
1.3. Opmaak strategische doelstellingen op basis van Overeenkomst 5
2.1. Situatie/Omgevingsanalyse 5
2.1.3 Gebruik van vindplaatsen 11
2.1.4 Kritische succesfactoren 11
1 Met “Overeenkomst” bedoelen we: Overeenkomst tussen het Comité van de verzekering voor geneeskundige verzorging van het Rijksinstituut voor ziekte- en invaliditeitsverzekering en het netwerk geestelijke gezondheid Midden-West-Vlaanderen Kwadraat betreffende de financiering van de psychologische functies in de eerstelijn via netwerken en lokale multidisciplinaire samenwerkingsverbanden.
2.1.5 Linken: relevante en belendende actoren 12
2.2.2 Waarop leggen we focus? 14
2.3.1 Te weinig klinisch psychologen en orthopedagogen psychologen 17
2.3.2 Onvoldoende dynamisch 17
2.3.3 Aanbodgericht werken (valkuil) 17
2.3.4. Onvoldoende rekening houden met bestaand aanbod (aansluitend/niet dubbel op) 17
2.4.2 Scope/reikwijdte van het project 17
3.2.1. Op niveau van individuele zorgverstrekker: klinisch psycholoog / orthopedagoog 19
3.2.2. Op niveau van individuele zorggebruiker 20
3.2.3. Op niveau van netwerk 20
3.2.4. Op niveau van provincie 20
1.1. Doel – achtergrond van het project:
P. 2-6: inleiding Overeenkomst
- Belgische GGZ- hervormingen
- Protocolakkoord (02/11/2020): een gecoördineerde aanpak voor de versterking van het psychisch zorgaanbod, in het bijzonder voor de kwetsbare doelgroepen die het meest geraakt werden door de COVID-19 pandemie
- Transversale overeenkomstencommissie (TOC)
- Public (mental)healhtperspectief
- WHO optimale organisatie van xxxx, een zorgaanbod in overeenstemming met prevalentie van zorgnoden in de bevolking: een afgestemd zorgaanbod in overeenstemming met de bod inzake geïndiceerde preventie, vroeginterventie- en detectie voor burgers met lichte psychische klachten naast een aanbod voor personen met ernstige en complexe psychische problemen.
- Geïntegreerde Zorg: Bevorderen van zorg in de 1e lijn op een geïntegreerde, globale en toegankelijke en multidisciplinaire zorg
- Quadruple Aim
Startend vanuit de Quadruple Aim, zet VIVEL in op een 5e pijler, namelijk de pijler die zich richt op sociale rechtvaardigheid en inclusie. Het is immers belangrijk om acties en strategieën aan te passen aan specifieke doelgroepen. Dit wordt ook wel proportioneel universalisme genoemd. Deze term werd ontleend aan “de strategische aanpak van
gezondheidsongelijkheid”2[1]. Proportioneel universalisme vormt op die manier een basisprincipe waarbij een dienstverlening wordt uitgebouwd voor iedereen, die varieert in schaal en intensiteit – vertrekkend vanuit de diversiteit in de samenleving en de
2 Zie Marmot in “Fair Society, Healthy lives” (2010)
verscheidenheid aan noden. VIVEL spreekt van Quintuple Aim als toetssteen voor al hun strategieën en beslissingen.
Situering binnen preventie en vroeginterventie
Het project situeert zich vanaf “selectieve preventie”, gericht op (hoog)risicogroepen. Onder de selectieve preventieve horen alle acties die erop gericht zijn de doelgroep te herkennen en intermediairen te sensibiliseren zodat gepaste zorg mogelijk wordt.
Ter info: universele preventie is gericht op de algemene bevolking of een deelpopulatie, die niet geïdentificeerd is op basis van een individuele risicofactor. Acties die hierin passen zijn (massamediale) campagnes gebaseerd op positieve psychologie.
In dit project kan de link met universele preventie gelegd worden in kader van bekendmaking en eventueel in kader van taboedoorbreking of destigmatisering van de geestelijke gezondheidzorg. We kijken hierbij onder meer naar samenwerking en afstemming met Logo en Mutualiteiten
1.1.3 Werkingsgebied Kwadraat = drie Eerstelijnszones
ELZ RITS | ELZ Midden WVL | ELZ Westhoek | Totaal | |
Inwoners | 120.436 | 124.597 | 101.397 | 346.430 |
0-17 jaar (%) (2021) | 19,00% | 19,4% | 19,4% | |
18-64 jaar (%) (2021) | 59,80% | 59,8 % | 58,9% | |
65 jaar of ouder (%) (2021) | 21,20% | 20,8 % | 21,7% | |
Absolute aantallen | ||||
0-17 jaar (2021) | 22.883 | 24.172 | 19.671 | 66.726 |
18-64 jaar (2021) | 72.021 | 74.509 | 59.722 | 206.252 |
65 jaar of ouder (2021) | 25.532 | 25.916 | 22.003 | 73.451 |
doelgroep Kwadraat | 97.553 | 100.425 | 81.725 | 279.703 |
xxxxx://xxxxxxxxxx.xxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxx/xxxxxxxxx/xxxxxxxxx/
Zie bijlage 1: samenstelling projectgroep
1.3. Opmaak strategische doelstellingen op basis van Overeenkomst
- Netwerk GGZ formuleert een voorstel wat reeds in de transitiefase kan gerealiseerd en gecommuniceerd wordt naar het doelpubliek en de reeds aangesloten geconventioneerde klinisch psychologen en orthopedagogen.
- Netwerk GGZ stimuleert een multidisciplinaire samenwerking door het opzetten van: enerzijds multidisciplinaire teams op buurt/wijkniveau met eerstelijnsactoren (microniveau), anderzijds door een lokaal multidisciplinair samenwerkingsverband uit te bouwen binnen het netwerk van gespecialiseerde ambulante GGZ (mesoniveau)
2.1. Situatie/Omgevingsanalyse3
⮚ Huidig project Eerstelijnspsychologische zorg4:
Meerwaarde:
- Aanbod beantwoordt aan de behoeften op terrein: complementair, niet stigmatiserend, financieel toegankelijk, rurale (landelijke) gebieden mogelijkheid bieden tot laagdrempelig GGZ- aanbod
- Eerstelijnspsycholoog = partner in zorgnetwerk
- Ondersteuning ELP-ers:
o Website ELP: xxx.xxxxxxxxxxx.xx
o Telesecretariaat, via Ringphone: online- en telefonische boeking ; ondersteuning automatisering (zie bevraging patiënten); beveiligd videocallsysteem
o Patiëntendossier: mediris multi (koppeling Ringphone)
o Vorming gekoppeld aan Surplus²
o Intervisie
- Aanbod op diverse locaties:
o Sociaal Huis, Gemeentehuis, Bibliotheek, CAW, privé- praktijk, Huisartsenwachtpost
o privépraktijken: aansluitend bij reeds bestaande zelfstandige praktijken - potentiële aanmeldingen worden gedetecteerd.
- Samenwerking met partners: laagdrempelige locatie voor doelgroepen, bevordert samenwerking met partners en veldwerkers ter plaatse.
- Communicatie:
animatiefilmpje, o.a. voor wachtzalen / posters (professioneel aangemaakt door Visuality)
Uitdagingen:
- Implementatie project, o.a bekendmaking
- Cultuurwijziging: psychologen die schakel vormen binnen een netwerk
3 Waarmee kunnen we de oorzaak van het probleem wegnemen, is dit probleem reeds (gedeeltelijk) opgelost via andere projecten/initiatieven en hoe dan? = Resultaat van deze analyse is een verzameling van
ideeën/meningen over het ‘gevoerde’ en ‘te voeren’ beleid.
4 Op basis van “jaarverslag 2020”
Aanvullingen:
- Vanuit projectmatige samenwerking met Stad Roeselare (Relance plan): ELP’er in huisartsenwachtpost - ‘permanentie’ verlenen. Laagdrempelige locatie, samenwerking huisartsen en lokaal bestuur. Alsook de bekendmaking van het project bij de burger.
- Vergaande verkennende gesprekken en samenwerkingen met Sociale Huizen waren lopende i.f.v.
ELP’ers inschakelen / een plaats geven binnen Sociaal Huis (Ieper; Zonnebeke; Langemark- Poelkapelle; Heuvelland) (ter info: Sociale Huizen binnen MidWest: geopteerd voor samenwerking met Psychiatrische Thuiszorg)
⮚ Eerstelijnspsychologissche Zorg Stad Poperinge – gesitueerd binnen Sociaal Huis:
Meerwaarde
- Gesitueerd binnen Sociaal Huis
o toegankelijk voor een financieel kwetsbare doelgroep
o begeleide doorverwijzing: maatschappelijk werker begeleid de doorverwijzing voor de kwetsbare doelgroep
o wederzijdse doorverwijzing ‘in huis’
o verbinding met andere sociale organisaties
- In beginfase: regelmatig afstemming met de huisartsen in de regio (aanwezigheid op LOK bijeenkomsten)
- Mediris multi voor de communicatie met de huisarts
- Aanbod afgestemd op de cliënt: telefonische consultatie, videoconsultatie, face-to-face consultatie.
- Kennis van het GGZ-netwerk en van de plaats van de ELP in het netwerk (noodzakelijk omwille van de solofunctie).
Aandachtspunten:
- Solofunctie: voldoende aandacht voor het werken als psycholoog
- Sociaal Huis = ook een drempel. Zie bepaalde groepen zetten stap niet naar Sociaal Huis
- Als het kortdurend traject afgerond is → wachtlijsten voor het vervolgtraject
- Kwetsbare doelgroep: vaker no shows.
⮚ Zelfstandig werkende psychologen
Meerwaarde
- bepaalde praktijken zetten in op en hebben ervaring contextgericht werken (= werken met het netwerk rond de cliënt) + vlotte toegankelijkheid
- Anonimiteit
- Snellere opstart
- Specialisaties
Aandachtspunten
Locaties: is sommige gebieden is het aanbod beperkt
⮚ Surplus² - TherapieGroepen en HerstelAcademie: 5
Ervaring met ambulant groepsaanbod:
- complementair groepsaanbod psychisch welzijn
- samenwerkingsverband (sector overschrijdend)
- inzet op persoonlijke groei en ‘herstel’
- nadruk op eigen regie en autonomie
- kleine groepen (maximaal 12 dns)
- Co-creatie binnen HerstelAcademie: inzet op ervaringdeskundigen)
- toegankelijk aanbod: verscheidene locaties, regionaal verspreid
5 Voor verdere uitwerking: zie SWOT-analyse Surplus², 2021 (vorming eerste lijn + therapeutisch aanbod)
- aanspreekfunctie: capteren van vraag/signalen en deze opvolgen
- platformfunctie: bundeling van activiteiten en vorming binnen Kwadraat voor en door mensen met psychische kwetsbaarheid en zorgverleners
Vaststellingen:
- Aantal deelnemers fluctueert!: vaak afwezigheden omwille van medische redenen (opname), bedenken zich vaak, of haken af na een sessie wegens te intensief. (Hoge) inschrijvingsprijs
- Ervaring opgebouwd groepsaanbod, resp. –sessies, omtrent (1) transdiagnostische processen, zoals piekeren; zelfbeeld; angst,... (2) gespecialiseerde groepssessies, zoals Xxxxxxx; ART-training (agressie-regulatietraining);, ... (3) Herstelgerichte activiteiten, zoals psycho-educatie.
- Wat aanbod betreft: ‘twee soorten aanbod’ trekken meer inschrijvingen:
o Gekend therapeutisch aanbod: DGT (dialectische gedragstherapie)- ACT (groeien in veerkracht) reeds langer gekend onder hulpverleners - > vrij heldere therapievorm
o Cursussen waarbij focus ligt op (gebruik van) ‘tools’ en waarbij ‘verbale communicatie’ minder centraal staat, zoals wandelweek; lichaam aan het werk, WRAP,…
- Afstemmen met belendende organisaties, zoals Avansa (voormalige VormingPlus); CM
- Surplus² krijgt diverse vragen vanuit het werkveld en naastbetrokkenen: Hoe omgaan met mensen met psychische kwetsbaarheid? Versterken van deskundigheidsbevordering!
Ook hier terug vraag naar afstemming met belendende organisaties, zoals Similes (zie naasten)
⮚ Boeren op een Kruispunt
boeren en tuinders in crisis helpen, via onder meer inzetten van ambulante psychologen die aan huis gaan. Terug de draad opnemen van project “zot van ’t boeren?”
⮚ “Geïntegreerd breed onthaal” (GBO)
Wettelijk kader waarbij 3 verplichte partners : OCMW, Sociale dienst Mutualiteiten en CAW structureel samenwerken én afstemmen, op cliëntniveau . Principes : generalistisch, outreachend, pro-actief, krachtgericht, participatief en subsidiair
⮚ Eerstelijnspsycholoog binnen “Eén gezin één plan”
- Meerwaarde = contractueel verbonden met organisatie:
o Deel uitmaken van ruimer geheel – zie vorming vanuit de organisatie / afstemming met ‘collega’s”
o Medewerker zit mee “in bad van de organisatie”
- Nadeel: volgens systeem conventie werken op basis van prestatie → geen prestaties = geen inkomsten – ook rekening houden met ‘no show’ → financiële consequentie organisatie – ‘no show’
⮚ VDIP (vroegdetectie)
- Meerwaarde:
aanbod zowel gericht aan de ‘voelsprieten’ in de maatschappij (onderwijs, politie, …) om vroeger signalen van psychische kwetsbaarheid op te pikken en gericht te verwijzen naar dit aanbod. Als ook gericht naar de cliënt zelf (en context) die vaak nog geen vraag/motivatie heeft naar hulpverlening toe. Aanbod is aanklampend, outreachend, motivationeel, toeleidend naar.
Voorbeeld van het bereiken van “de unmet need”, preventief werken, gericht op de eerste lijn, werken binnen de context van de cliënt.
- Nadeel:
huidige prestatiefinanciering binnen conventie kan dergelijk aanbod onvoldoende financieren. Veel werk gebeurt rondom het 1-1 contact hulpverlener-cliënt, daarnaast is dit een moeilijk te bereiken doelgroep met veel no shows. Het aanbod naar de ‘voelsprieten’ en context van de cliënt is ook niet gedekt met huidige financiering.
⮚ Familiezorg West- Vlaanderen
zie nota: “Integratie eerstelijnspsychologische functie in een dienst voor gezinszorg”
De inbedding van een eerstelijnspsychologische functie in een dienst voor gezinszorg biedt tal van voordelen voor zorgvragers en mantelzorgers, maar ook beleidsmatig biedt het unieke kansen. Het is immers zeer toegankelijk en drempelverlagend en bijgevolg ook uitermate preventief.
Thuiszorgverantwoordelijken, verzorgenden, kraamverzorgenden en vrijwilligers hebben een sterke vertrouwensband met de zorgvrager. Zij merken vaak als eerste op dat er noodzaak is aan bijkomende psychologische zorg. Het brugje naar de inzetbaarheid van een eerstelijnspsycholoog, indien nodig, is dan ook zoveel gemakkelijker én sneller gemaakt. En hoe sneller, hoe preventiever en hoe meer kostenbesparend.
⮚ Mobiele teams Kwadraat
- Aan de slag waar hulpvraag initieel beperkt of afwezig is.
- Bereiken van kwetsbare doelgroep o.a. door middel van outreachend werken.
- Motiverend werken rond en toeleiden naar gepast ambulant netwerk
⮚ DrugsExpertiseTeam (DET)
- Een multidisciplinair team: klinisch psycholoog- klinisch orthopedagoog- maatschappelijk werker- verslavingsarts-psychiater
- Het gaat om een onmiddellijk advies en consultfunctie voor zowel professionelen als gebruikers en hun context.
- Flexibele screening en indicatiestelling: waar nodig gaat men naar de vindplaats van de gebruiker.
- Er wordt aanklampend gewerkt om een antwoord te bieden op de ‘unmet need’ van de specifieke doelgroep (middelenmisbruik).
- Het mobiele aanbod blijkt een meerwaarde voor inwoners van de Westhoek, die geconfronteerd worden met mobiliteitsarmoede.
- Er zijn veel aanmeldingen door mond- aan-mond reclame (peers) en op eigen initiatief (niet via verwijzer). Er is geen verwijzing (aanmeldingsleeftijd stijgt vanwege de ‘illegaliteit’ en bijhorende schroom).
- Prestatiefinanciering: vanuit Vlaanderen is er een lagere prestatie/financieringsdruk toegestaan voor specifiek dit project.
- Huidige prestatiefinanciering binnen conventie kan dergelijk aanbod onvoldoende financieren. Veel werk gebeurt rondom het ‘1-1 contact hulpverlener-cliënt’, daarnaast is dit een moeilijk te bereiken doelgroep met veel no shows (1 op 3 gebruikers).
- Er is een samenwerking met ‘Kompas aan Huis’ om het moment van ‘critical time‘ te benutten. (Kompas aan Huis: crisismodule voor minderjarigen: indicatiestelling en doorverwijzing: er wordt systematisch overlegd betreffende minderjarigen.)
- Er kan een samenwerking zijn met andere netwerkpartners ter ondersteuning van meerderjarigen.
- Er is een samenwerking met WINGG: 1/2 FTE detachering van WINGG ten voordele van DET (Jongvolwassenen worden hierdoor meer bereikt)
ANDERE GOEDE PRAKTIJKEN → VERDER TE VERKENNEN
⮚ Dedicated team
Het gaat hierbij om een team waarbij knowhow en mogelijkheden vanuit verschillende sectoren worden gebundeld. De expertise wordt samengebracht in een team die de eigen organisatie overstijgt. Het gaat hierbij om een team waarin het toegewijde (‘dedicated’) en samen verantwoordelijkheid opnemen sterk op de voorgrond staan.
Zie ‘housing first’, binnen dak- en thuisloosheid Midwest en “het R-ACT-project, Stad Roeselare”
⮚ “Inloophuizen” en aanklampende zorg
i.f.v. het bereiken van mensen met middelenafhankelijkheid. Taboe in het bespreken van illegale middelen. Zie Kompas die “gespecialiseerde zorg” binnenbrengt in de eerste lijn.
Inloophuizen:
- in Roeselare: Kom-Af (Inloophuis) – De Plekke
- in Ieper (in opstartfase – 2021)
⮚ Project Xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx XXX Xxxxxxx0
Deze goede praktijk legt de focus op veranderingsresistente probleemdrinkers. Hierbij werd
vertrokken vanuit een brede visie op herstel (≠ abstinentie), waarbij in samenwerking welzijns- en gezondheidsvoorzieningen schadebeperkend gewerkt werd. Eén van de conclusies was dat de doelgroep moest verbreed worden: de meest kwetsbare en zorgmissende (dak- of thuisloze) middelengebruiker en/of psychiatrische patiënt met een zorgnood aan verpleegkundige zorg of hygiëne. Er wordt expliciet gekozen voor de term ‘zorgmissende’ in plaats van de term
‘zorgmijdende’ omdat men van mening is dat de term ‘zorgmijder’ de zorg reduceert tot zijn
institutionele vorm waarbij de ‘nood aan zorg’ het perspectief van de professionals belicht en niet dat van de doelgroep zelf. Ervaring leert echter dat het vermijden van zorg vaak een interactie is tussen kenmerken van het individu (bv: complexiteit van de zorgnoden) én kenmerken van het vaak versnipperde zorgsysteem (bv: ontoegankelijke of ontoereikende zorg) (Xxxx et al., 2018; Parys, 2017; Xxxxxx, xx Xxxx, Zeelen, 2010). In de omschrijving van de doelgroep wordt er eveneens verwezen naar de psychiatrische patiënt. Uit het project blijkt namelijk dat de straathoekverpleegkundige meermaals werd opgeroepen omwille van zijn expertise als psychiatrisch verpleegkundige, en hoewel de functie aanvankelijk complementair moest zijn aan het huidige outreachende en aanbodgerichte zorgaanbod, vormde de straathoekverpleegkundige een belangrijke brug naar meer GGZ op straat en in de eerstelijnsdiensten (door CAW, OCMW, Housing First, Winternachtopvang, ).
Het bereik van deze doelgroep, de opzet van het project en bijgevolg de conclusies en aanbevelingen (onder andere omtrent het realiseren van ‘geïntegreerde zorg’ en de ’brug en signaalfunctie’) worden in de procesevaluatie aangekaart en kunnen inspireren om innovatief aan de slag te gaan zowel op vlak van ‘toeleiding’, ‘outreachend aanbod’ en de ‘concretisering van samenwerkingsverbanden’.
⮚ Ouderen in nood
⮚ Seniorendiensten die proactief mensen bezoeken
⮚ Project Stad Roeselare – vindplaatsgericht werken: focus op minder goed te bereiken.
⮚ Buurtgericht werken
In het verleden analoge projectoproepen vanuit de Koning B.S , recent ook vanuit minister Xxxx: doel formele en informele actoren (zorg, welzijn, vrije tijd, wonen, jong en oud, .. ) werken samen aan een warme zorgzame buurt.
Op te volgen: goedkeuring aangevraagde projecten binnen werkingsgebied
6 Procesevaluatie innoverend project straathoekverpleegkundige (pdf)
2.1.2 Opportuniteiten7
⮚ Consultatiepunt Ouderen multidisciplinair (Com):
laagdrempelig consultatiepunt voor ouderen met psychische problemen. Eerste inschatting en diagnostiek. in thuisomgeving (outreachend werken).
⮚ Centra geestelijke gezondheidszorg
- met link naar / afstemming functie gespecialiseerde zorg eerste lijn
▪ belangrijke partner om hiaten in het aanbod mee in kaart te brengen en nieuw aanbod te ontwikkelen
▪ schakel in verwijzen naar ELP en gespecialiseerd aanbod (conventie, CGG, ander)
▪ groepsaanbod (in CGG, in Surplus²)
▪ werkgever ELP’s binnen 1G1P + medewerker CGG biedt intervisie en vorming aan ELP’s 1G1P en ELP’s WINGG
- CGG = focus op complexe stoornissen
- (tijdelijke) projectmiddelen binnen CGG (provinciaal niveau): eetstoornissen
Vanaf december 2021 per provincie ‘0,75 % CGG-anker’ (projectmiddelen 2 jaar): kan ondersteuning bieden in de uitbouw van gepast zorgaanbod en zorginnovatie bij eetstoornissen, die zorgt voor verbinding met en binnen het tweedelijns ggz aanbod. Met ondersteuning vanuit het Kenniscentrum Eetexpert
Binnen West-Vlaanderen is dit ‘CGG-anker’ gesitueerd binnen CGG Noord-West-Vlaanderen. Mogelijkheden binnen de Overeenkomst: bijkomend aanbod realiseren in de eerste lijn.
Kenniscentrum Eetexpert stelt dat ambulant aanbod heel zinvol is voor deze problematiek.
⮚ Psychiatrische thuiszorg (PZT), met functies gelinkt aan ELP
PZT RIT (Roeselare-Izegem-Tielt) en PZT regio Ieper: ambitie om een korte lijn te voorzien tussen de ELP'ers en PZT. Aanbod van XXX integreren in opdrachten die ELP’ers opnemen: trajecten vraagverheldering en toeleiding naar gepaste zorg bij mensen waar dit zinvol/noodzakelijk is. Ook advies en deskundigheidsbevordering op vlak van sociale kaart is relevant voor ELP'ers.
⮚ TEJO
Therapeutische begeleiding voor jongeren tussen 10 en 20 jaar: laagdrempelig, kortdurend, anoniem en gratis. Binnen ons netwerk: TEJO-huis in Ieper en Roeselare.
(zie link met transitieleeftijd en vindplaatsen)
⮚ Ziekenhuizen
Algemene Ziekenhuizen:
Mensen met een chronisch somatische aandoening hebben 33 % kans om een comorbide psychische problematiek te hebben.
Het screenen van deze groep patiënten kan bij de huisarts of op de specialistische raadpleging. Het is belangrijk deze screening te laten volgen door een evaluatie (door bijvoorbeeld een eerstelijnspsycholoog) of er wel degelijk een geestelijk gezondheidsprobleem aanwezig is. Dit kan, volgens de ‘zorgpaden stepped of matched’, aangepakt worden. Het systematisch opvolgen van screeningsresultaten, om te zien of behandeling gunstig evolueert, is hierbij belangrijk. De patiënt wordt best opgevolgd waar hij of zij ‘vanuit de screener opgepikt wordt’.
Het screenen van risicogroepen is een vorm van ‘proactieve’ zorg. En dit in tegenstelling tot de meer reactieve zorg nu, m.n. wachten op duidelijke problemen vooraleer in te grijpen.
7 Het gaat hierbij om initiatieven / organisaties waarbij afstemming aangewezen is.
Psychiatrische Ziekenhuizen:
- Het nemen van contact in kader van opstellen multidisciplinair bilan met psychiaters
- Vlotte verwijzing
⮚ Ambulante psychiaters
Het nemen van contact in kader van opstellen multidisciplinair bilan
⮚ Niet geconventioneerde psychologen
⮚ WINGG
Transitieleeftijd: afstemmen en opnemen op provinciaal niveau
⮚ Huisartsen – huisartsenkringen:
informeren en afstemmen, onder meer in functie van “functioneel bilan”
⮚ Drughulp:
Met link en afstemming gespecialiseerde zorg binnen eerste lijn met focus op middelengebruik
2.1.3 Gebruik van vindplaatsen
Tijdens overleg met projectgroep werden volgende “vindplaatsen” benoemd: dienstencentra; sociale Huizen met hierbij Geïntegreerd Breed Onthaal (GBO); Inloophuizen; Huisartsenwachtposten; Groepspraktijken huisartsen; Psychologenpraktijken; Algemene ziekenhuizen met hierbij specifieke afdelingen zoals gynaecologie,….; Sociale Huisvestingsmaatschappijen; Verenigingen waar armen het woord voeren; Bibliotheken; Voedselbanken; Mantelzorgverenigingen (in het bijzonder plaatsen waar activiteiten georganiseerd worden); CLB’s (af te stemmen met WINGG); opvangcentra van Fedasil; TEJO-huizen (Ieper en Roeselare); Hogescholen
Tip – op te volgen:
Op basis van vindplaatsen oefening maken:
vindplaatsen – profiel / type doelgroep – invulling op niveau ELZ
2.1.4 Kritische succesfactoren8
- “Voelsprieten”9
o “referentiepersoon psychologische zorg” → Opdracht: sensitief zijn voor opsporen onderliggende psychische kwetsbaarheid, dit bespreekbaar maken en zicht op waar mensen terecht kunnen
o ! Focus op: groepen van mensen met “voelsprieten” ->welke groepen: (groepen) zorgverleners, mantelzorgers,….
o In eerste instantie vanuit eerstelijn / nulde lijn = vragen capteren
o Betrekken van nieuwe zorgactoren, concreet:
▪ Zorgverleners in thuiscontext → sensibiliseren / responsabiliseren
▪ Vrijwilligers die bij mensen thuis gaan
▪ Thuisoppas?
▪ Betrekken van apothekers
8 Mogelijkheden of condities die nodig zijn om het initiatief succesvol te laten zijn.
9 Een mooi voorbeeld van voelsprieten: zie het inzetten van kappers voor het bespreekbaar maken van partnergeweld xxxxx://xxxxx0.xx/xxxxxxx-xxxxxxx-xxxxxxxxxx-xxxxxx-xxxxxxxx-xxxx- partnergeweld?utm_medium=Social&utm_source=Facebook#Echobox=1639720647
Opmerking:
Nodig om conventie te kunnen realiseren / uitvoeren. Voelsprieten = ruimer dan ‘ELP uitwerking’. Vooral op niveau van ELZ. Zie opdracht “lokale coördinator”
- Bottom-up denken en handelen
o van onderuit: waar is de mens in nood / kanarie in de koolmijn / iedereen moet bereid zijn om over zijn eigen muurtje te kijken
o “Die 80% van de mensen”= moet in beeld komen. Zo dicht mogelijk bereiken waar ze wonen
/ leven / werken…
o voelsprieten! (opmerken- signaleren, desnoods doorverwijzen)
- Deskundigheidsbevordering van nulde en eerste lijn
o Focus op het aanleren van de juiste skills om te signaleren. Dit in combinatie met duidelijk overzicht van beschikbare mogelijkheden.
o Op gang brengen via “train de trainer”
o zie Surplus²
2.1.5 Linken: relevante en belendende actoren
- Vereniging therapeuten
- Preventiediensten
- Goede lijn behouden en afstemmen met provinciaal niveau (zie provinciaal overleg ELP)
- Prevalentie
10 Welke zorgnoden zijn er? Welke eisen stelt de doelgroep? Welke belangen spelen er mee bij de aanbieders?
Huidige ELP conventie
- Het hoge aantal zorgnoden dat onbeantwoord blijft!
Zie hierbij de terminologie van xxxx. Xxxxx Xxxxxxxxxx:11
o “need”: de persoon heeft een stoornis en wordt ook behandeld voor die stoornis
o “unmet need”: de persoon heeft een stoornis maar wordt niet behandeld voor die stoornis
o “overmet need”: de patiënt heeft geen stoornis maar wordt toch behandeld
We spreken dus van unmet need of een ‘onbeantwoorde nood’ als een persoon met een psychische stoornis binnen het jaar geen toegang heeft tot de professionele gezondheidszorg. In Vlaanderen heeft bijna 70% van de jongeren met een psychische stoornis een unmet need; volwassenen en ouderen hebben een unmet need van ongeveer 57%.
Tijdens de projectgroep werd hierbij verwezen naar de kloof tussen behandeling en de klacht:
o depressieve klachten: meer dan 50%
o mensen met alcoholprobleem = 80 % van deze mensen worden niet behandeld
11 Zie onder meer publicatie Zorgnet-Icuro: De mythes voorbij. Het public health perspectief als leidraad bij hervormingen in de geestelijke gezondheidszorg
- De risicostratificatie van de populatie:
Er werd een precariteitstool12 ontwikkeld door prof. Xxxxxxxxxx met gegevens over risicofactoren die de kwetsbaarheid van de bevolking op het lokale niveau van de gemeente meten. Met kwetsbare doelgroep bedoelen we in deze context een groep die een relatief groter risico loopt om milde tot matig-ernstige psychische problematiek te ervaren.
Deze index kan fungeren als een verdeelsleutel die de noden aan psychologische hulp per regio weergeeft, en een indicatie geeft over kwetsbare doelgroepen die extra aandacht verdienen. In bijlage 3: toepassing precariteitstool binnen Kwadraat
Let wel: nog niet volledig! Lo-Reninge ontbreekt in het overzicht
- Cijfers uit mutualiteiten
- Lokale gezondheidsenquête met concrete resultaten: Wingene en Diksmuide (zie Logo Midden- West-Vlaanderen
- Hoge Gezondheidsraad:
Zie omschrijving in conventie:
De Hoge Gezondheidsraad (HGR) raadt aan om een laagdrempelig hulp- en zorgaanbod te organiseren voor de meest kwetsbare doelgroepen, waaronder kinderen en ouders in kwetsbare gezinnen, jongvolwassenen, mensen met multimorbiditeit, mensen met reeds bestaande geestelijke gezondheidsproblemen inclusief personen met een mentale handicap, medewerkers in gezondheidszorg en welzijn (= covid) sociaal uitgesloten groepen, zelfstandigen en loontrekkenden met risico tot arbeidsongeschiktheid, mensen met langdurige klachten na een COVID-19 infectie, mensen die een dierbare hebben verloren, financieel kwetsbare groepen.”
- Kwetsbare doelgroepen
Doorheen overleg van “projectgroep Eerstelijnspsychologische functie” worden volgende kwetsbare doelgroepen benoemd:
o mensen met een chronische-somatische problematiek (comorbiditeit)
o jongvolwassenen, met prevalentie gelinkt aan ontstaansleeftijd: depressie; angststoornissen; eetstoornissen en middelenmisbruik.
o Het gaat hierbij om zogenaamde “transitieleeftijd” (vanaf 15 t.e.m. 23 jaar), waarbij afstemming met WINGG netwerk GG kinderen en jongeren noodzakelijk is (zie boven: “opportuniteiten”)
o ouderen, in het bijzonder alleenstaande ouderen
o mensen met verstandelijke beperking en bijkomende geestelijke gezondheidsproblemen (zogenaamde dubbel diagnose)
o zwangere vrouwen met hoge prevalentie inzake depressieve klachten en angststoornissen
o mantelzorgers
o mensen in armoede
o zorgverleners (in kader van COVID-19 pandemie)
12 “Precariteit” kan worden gedefinieerd als een maatschappelijke situatie van een individu met betrekking tot algemene ‘onzekerheid’ inzake financiële middelen, voorspelbaarheid, baanzekerheid en materieel en psychologisch welzijn, en omvat het dus een bredere set contexten: werkgerelateerde context, financiële context, psychosociale context en een demografische context.
o zelfstandigen, met in het bijzonder land- en tuinbouwers voornamelijk binnen regio ELZ Westhoek, met hierbij afstemming aanbod Boeren op Kruispunt (zie boven “goede
praktijken”)
Bij het in kaart brengen van noden per ELZ vragen we bijzondere aandacht voor “mensen met een migratie-achtergrond”. Deze kwetsbare groep valt duidelijk onder “unmet need” zoals boven omschreven. Hierbij wordt ook verwezen naar opvangcentra van Fedasil als vindplaats.
Deze groep komt weinig in beeld, onder meer omdat het aanbod beperkt is en voor reguliere zorgpartners moeilijk werken is met deze populatie. Het werken met tolken is niet evident.
Tevens rekening houden met voorwaarde Overeenkomst: aansluiting van de cliënt bij een ziekenfonds.
- Signalen
o Vanuit de Eerstelijnszones: ! dit is zeker niet volledig – maakt deel uit van verdere bespreking en afstemming per ELZ (zie verder scope/reikwijdte van project)
▪ ELZ Westhoek
▪ doelgroep: land- en tuinbouwers
▪ ELZ Midden WVL
▪ doelgroep met taal- en cultuurbarrière, zeker jongeren, maar ook volwassenen. Zeer moeilijk te bereiken, ondanks hoog ingeschatte nood
▪ ELZ RITS
▪ geen aanbod in drughulpverlening (geen antennepunt Kompas – zie geen TEJO)
o Vanuit “stuurgroep Kwadraat behandelen en revalideren”
patiënten met harddruggebruik; gok- en gameverslaving; patiënten met Korsakov syndroom; comorbiditeit psychische kwetsbaarheid en ASS (autisme spectrum stoornis)
o Vanuit Tele-onthaal13
vangt veel op, kan niet steeds doorverwijzen.
o Vanuit DET
Nood aan oudergroepen
- Xxxxxx / vragen vanuit actoren
o Vanuit “themagroep Kwadraat zorgpad alcohol”
▪ xxx.xxxxxxxxxxxxxx-xxx.xx = leidraad
▪ Alertheid naar “alcoholgebruik” → Iedereen neemt een audit af, iedereen gebruikt hetzelfde instrument.
▪ Meer focus op groepsessies, naast individuele: I.f.v. aanbod (groepssessies): Multi family therapy! Ambulant Behandelaanbod (zie ABA-regio Ieper)! Praatcafé, regio Roeselare
▪ Belangrijk om de omgeving/familie xxxx mee te nemen → zie alertheid in vroegdetectie
o Vanuit Surplus²
Ervaring met “groepssessies”, zie therapeutisch aanbod en eventueel ook aanbod binnen HerstelAcademie
13 Vraag gesteld aan Xxxx Xxxxxxxxxxx, directeur Tele-Onthaal West-Vlaanderen
o Vanuit Kompas:
binnen kader van multidisciplinaire netwerk van gespecialiseerde diensten opnemen van diagnostiek/indicatiestelling/ deskundigheidsbevordering in kader van middelengebruik.
o Vanuit Kenniscentrum Eetexpert 14
Kenniscentrum Eetexpert gaat aan dat 1/5 van de jongeren op dit ogenblik hulp nodig hebben voor eetproblemen en eetstoornissen . 2/3 van deze groep vraagt (nog) niet om hulp of stelt hulp uit.
Vraag vanuit Kenniscentrum om voldoende zorgaanbod voor eetproblemen en eetstoornissen te voorzien. (1) Er zijn eerstelijnspsychologen nodig die vindplaatsgericht kunnen ingezet worden voor het herkennen en vroegtijdig begeleiden bij haperend eetgedrag en milde eetproblemen. (2) Er zijn gespecialiseerde psychologen nodig voor ambulante aanpak van eetstoornissen.
Het gaat hier duidelijk om een ‘unmet need’ en kan dus zeker zijn plaats vinden in de conventie.15
- Interesse vanuit organisaties om ‘psychologen / orthopedagogen in dienstverband’ op te nemen16
o Wit-Gele Kruis:
interesse - maar niet op korte termijn
o Familiezorg West-Vlaanderen: concreet voorstel / vraag
Vraag om de inbedding van de psychologische functie in diensten voor gezinszorg op te nemen in het plan dat de netwerken geestelijke gezondheidszorg zullen opmaken vanuit hun coördinerende en trekkende rol.
▪ Zorgfunctie 1 (ELP): vraag om in te tekenen voor 3 FTE per GGZ-netwerk
▪ Zorgfunctie 2 (gespecialiseerd): vraag om in te tekenen voor 3 FTE dementie-expert (← gespecial. Thuisbegeleiding dementie Foton) + 1 FTE expert kraamzorgperiode (← expertisecentrum kraamzorg De Wieg)
o Centra geestelijke gezondheidszorg
▪ verkennende gesprekken op provinciaal niveau -
▪ Mandel en Leie: interesse - berekening gemaakt = minimum 70 % prestaties (zonder maand ziekte)
▪ Largo: ? haalbaarheid financieel + effectieve invulling vacature – ! schaarste psychologen / orthopedagogen op West-Vl. arbeidsmarkt
o CAW
▪ vragende partij om ELP in huis te hebben mag vanuit zelfstandige basis, maar mag ook vanuit de payroll van CAW
▪ bereidheid ELP’ers aan te werven (en te experimenteren met financieel risico) - ! inhoudelijke aansturing en intervisie vanuit projectmedewerker ELP
o Andere actoren:
▪ Kompas: interesse voor gespecialiseerde zorg in tweede fase
14 Zie communicatie per e-mail aan GGZ-netwerken, 11/01/22 , in opvolging van overleg KC Eetexpert met CGG binnen West-Vlaanderen
15 Netwerkcomité, 21/01/22, verwijst naar Hogescholen als vindplaatsen – zie link met transitieleeftijd
16 Overzicht opgemaakt in projectgroep 21 december: antwoorden genoteerd vanuit organisaties die interesse hebben verwoord – niet op basis van ruime bevraging bij organisaties
▪ AZ Delta (door coronadrukte nog niet kunnen opnemen)
▪ Huisartsenpraktijken (kunnen ook project indienen)
▪ Sociaal huizen – zie gesprekken sociaal huizen in kader van inzetten ELP’er.
▪ Kliniek Sint-Jozef Pittem
2.3.1 Te weinig klinisch psychologen en orthopedagogen psychologen
• We hebben regio’s waar minder zelfstandige psychologen actief zijn -> is de poele groot genoeg om bijkomend aanbod uit te werken?
• Ter info: aantal klinisch psychologen = 418. Op basis van ondernemingsnummer via kruispuntbank (gegevens maart 2021).
• Te weinig flexibel op veranderende noden inspelen
• “Keurslijf van de conventie”: basis = prestaties
2.3.3 Aanbodgericht werken (valkuil)
2.3.4. Onvoldoende rekening houden met bestaand aanbod (aansluitend/niet dubbel op)
Zie initiatiefase
2.4.2 Scope/reikwijdte van het project
Het aanbieden van de eerstelijnspsychologische functie en de gespecialiseerde psychologische functie, zoals omschreven in de Overeenkomst, wordt uitgevoerd door geconventioneerde klinisch psychologen en orthopedagogen. Het groepsaanbod wordt gerealiseerd in samenwerking met een geconventioneerde klinisch psycholoog of orthopedagoog, arts, ervaringsdeskundige of een zorg- of hulpverlener (gevaloriseerd).
Dit zorgaanbod wordt opgezet binnen het netwerk Kwadraat, waarvan het werkingsgebied samenvalt met de geografische afbakening van de drie eerstelijnszones: ELZ Westhoek; ELZ Midden WVl en ELZ RITS.
Dit zorgaanbod moet breed toegankelijk zijn voor alle burgers vanaf 15 jaar met specifieke aandacht voor de transitieleeftijd, afstemming met WINGG (West-Vlaams integrerend netwerk geestelijke gezondheid netwerk kinderen en jongeren) is essentieel.
17 Welke risico’s zijn er? Wat zijn de belangrijkste risico’s die we in kaart moeten brengen? Welke te voorziene maatregelen kunnen er getroffen worden
Het gaat om personen met lichte tot milde psychische problemen, waarbij ook mensen (patiënten) met een gestabiliseerde chronische psychiatrische problematiek voor vervolgzorg kunnen worden aangemeld (geïntegreerd circulair zorgmodel).
We baseren ons op het Protocolakkoord en het advies van de Hoge Gezondheidsraad om prioritaire aandacht te schenken in het organiseren van een laagdrempelig zorg- en hulpaanbod voor de meest kwetsbare doelgroepen. De projectgroep heeft doorheen de bespreking kwetsbare doelgroepen
benoemd, die vermeld staan in punt 2.2.2. “waarop leggen we focus”.
Het netwerk heeft een globaal budget van financiële middelen, omschreven in artikel 13 van de Overeenkomst. Uiteraard zou het netwerk graag kunnen beschikken over voldoende budget om alle burgers vanaf 15 jaar te kunnen bedienen. Het betreft echter een gesloten financiering (lees: beperkt budget) en dit betekent enerzijds zorgzaam omgaan met de middelen gespreid over de periode van de Overeenkomst, en anderzijds het monitoren en bijsturen van de inzet aan middelen waar nodig.
Het netwerk dient de gelimiteerde middelen in te zetten op basis van objectief meetbare gegevens, die zicht geven op mogelijke verschillen in de populatie tot op het lokale niveau.
Dit gebeurt aan de hand van de ‘precariteitstool’ waarbij werkgerelateerde, financiële, (psycho)sociale en demografische contextgegevens een standaarddeviatie weergeven per gemeente of stad. Deze data verfijnen we op basis van dialoog met de betreffende eerstelijnszones en de lokale welzijns- en zorgactoren.
Bij het inzetten op een laagdrempelig zorg- en hulpaanbod, houden we rekening met richtinggevende principes van de public mental health visie: richten op de hele bevolking met (1) focus op selectieve preventie en vroegdetectie / interventie zodat escalatie van problematiek kan vermeden worden (zie boven behoeftenanalyse). (2) Inzetten op het verlagen van drempels voor mensen die de reguliere (lees: ook de traditionele) weg naar zorg niet vinden of hiervan geen gebruik maken. Outreaching werkt hierbij drempelverlagend en niet-stigmatiserend. Outreaching kan er tevens voor zorgen dat mensen die zorg (ver)mijden, bereikt worden. (3) Het aanbod van klinisch psychologen/orthopedagogen is complementair, versterkend en afgestemd op het bestaande aanbod (zie boven: goede praktijken en opportuniteiten).
Fase 1: inschakelen van huidige klinisch psychologen / orthopedagogen in zorgfunctie eerstelijnspsychologische functie (zorgfunctie 1), met focus op individuele sessies
Tegen 15 december 2021
Fase 2: werving nieuwe klinisch psychologen / orthopedagogen in zorgfunctie eerstelijnspsychologische functie (zorgfunctie 1)
Tegen eind januari 2022
Fase 3: werving en opstart zorgfunctie “gespecialiseerde zorg” (zorgfunctie 2) en andere opdrachten Uitwerking voorjaar 2022
3.2.1. Op niveau van individuele zorgverstrekker: klinisch psycholoog / orthopedagoog
- Concrete opdrachten: art. 9, pagina 13 Overeenkomst
- Concrete verwachtingen zijn geformuleerd in de Samenwerkingsovereenkomst af te sluiten met klinisch psycholoog / orthopedagoog.
- Artikel 21, pag. 20: “Aanvullende netwerkmodaliteiten”:
U biedt zorg aan vanuit het leidend principe ‘de netwerkgedachte’, dit in functie van zorgcoördinatie en -continuïteit. Dialoog, interdisciplinaire samenwerking en buurtgerichte (samen)werking staan hierbij centraal.
U benadert de cliënt vanuit een herstelgerichte visie. Binnen Kwadraat begrijpen we dit als volgt: u plaatst de persoon centraal, niet de diagnose. Zonder de klachten uit het oog te verliezen exploreert u met de cliënt talenten en krachten waarop (opnieuw) beroep kan gedaan worden. Hoop en groeipotentie staan hierbij centraal. U betrekt de cliënt persoonlijk en actief bij het plannen en uitvoeren van de zorg.
Kennis
U heeft, bij voorkeur, minimaal drie jaar professionele ervaring als klinisch psycholoog of orthopedagoog, aangetoond via de portfolio. Uitzondering kan gemaakt worden indien u bezig bent met een leertraject onder leiding van een supervisor.
Persoonsgebonden competenties
o U bent bereid om zich flexibel aan te passen, dit in functie van noden.
o U bent een netwerker, kan relaties ontwikkelen en bestendigen, aangaan van samenwerking binnen en buiten de eigen werkomgeving, zowel informeel als formeel. Met de intentie deze te benutten voor het verkrijgen van informatie, steun en medewerking.
o U gaat uit van gelijkwaardigheid en neemt groepsaanbod op, in co-creatie met een klinisch psycholoog/orthopedagoog; zorgverlener en/of ervaringsdeskundige.
Intervisie en vorming18
o Er is bereidheid om deel te nemen aan intervisie op casusniveau. Indien u reeds een intervisiegroep volgt, wordt dit besproken op basis van de portfolio.
o U neemt deel aan de aangeboden vorming aangaande vermaatschappelijking geestelijke gezondheidszorg en het (zorg)aanbod. Het huidig zorglandschap en zorgpaden worden bijgevolg verwacht gekend en aangewend te worden in de zorgtrajecten. Indien u reeds vorming volgt (heeft gevolgd), wordt dit besproken op basis van de portfolio.
Engagement groepsaanbod:
In het geval dat u zich expliciet engageert om groepssessies aan te bieden: er wordt verwacht dat u kennis heeft van groepsdynamica en/of bereid bent om zich hierin verder te vormen om het groepsaanbod op een interactieve en kwaliteitsvolle wijze te kunnen aanbieden.
- Opvolging van de klinisch psycholoog/orthopedagoog
(nog uit te werken)
18 Rekening houden met aandachtspunt geformuleerd door FOD op Netwerkcomité 21/01/2022: Intervisie (ook op casusniveau) wordt best gevolgd in het netwerk. Het is een netwerkopdracht om zowel casus- als procesintervisie aan te bieden.
3.2.2. Op niveau van individuele zorggebruiker
(nog uit te werken)
(nog uit te werken)
3.2.4. Op niveau van provincie
Zie “kaderovereenkomst”, goedgekeurd door Netwerkcomité Kwadraat, 16/12/2021.
(nog uit te werken)
BIJLAGEN:
Bijlage 1:
Samenstelling projectgroep Eerstelijnspsychologische functie - Kwadraat | |||
Sector /groep | naam | aantal | max |
Stgr vroegdetectie, laagdrempelige toegang, toeleiding | Xxxxxx Xxxxxxxxxxx | 0 | 0 |
Xxxxxxxxx Xxxxxxx | 1 | 1 | |
xx. Xxxx Xxxxxx | 1 | 1 | |
Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx | 1 | 1 | |
ELZ RITS | Xxxxxxxxx Xxxxxxx | 1 | 1 |
ELZ Midden WVl | Xx Xxxxxxxxxxxx | 1 | 1 |
ELZ Westhoek | Xxxxxx Xxxxxxx | 1 | 1 |
Empact chronic care | Xxxxxxxx Xxxxxx | 1 | 1 |
Huisartsenkring Westhoek | xx. Xxx Xxxxxx | 1 | 1 |
Huisartsenvereniging TRIHAK vzw | Xxxxx Xxxxxxxx | 1 | 1 |
Psychologenkring PsyWest | Xxxx Xxxxxxx | 1 | 1 |
Psychologenkring Roeselare-Tielt | Xxxxxx Xxxxxx | 1 | 1 |
Stgr deskundigheidsbevordering en kennisdeling (Surplus²) | Xxxxxx Xxxxxx | 1 | 1 |
Coördindator ELP / Surplus² | Xxxxx Xx Xxxxxx | 1 | 1 |
Stuurgroep langdurige behandeling en begeleiding | xx. Xxxxx Xxxxxxxxxx | 1 | 1 |
Netwerkcoördinator | Xxxx Xxxxxxxx | 1 | 1 |
totaal | 16 | 16 | |
Aanvullend - op te volgen | |||
Stgr behandelen en revalideren | Xxxxx Xxxx, voorzitter, informeren - ad hoc ifv agendapunten | ||
Vertegenwoordiger WINGG (kinderen / jongeren) | via huidige leden met link WINGG | ||
Vertegenwoordiging patiënten - familie | opvragen feedback bij werknota's | ||
Bijlage 2: Bronnen en rapportage
- “geestelijke gezondheid in de eerste lijn – internationale voorbeelden”. Brochure Koning Xxxxxxxxx Stichting
xxxxx://xxx.xxx-xxx.xx/xx/Xxxxxxxxxx/Xxxxxxxxxxxx/0000/00000000XX
- “Onderzoek naar de invoering van een eerstelijnspsychologische functie in Vlaanderen: onderzoeksrapport”. Steunpunt Welzijn, Volksgezondheid en Gezin. Uitgevoerd door: Xx. Xxxxxxx Xxxxxxx, Xx. Xxxx Xxxxxx en Xxxx. xx. Xxxxxxx Xxx Xxxxxxxxx
Aanbevelingen:
1. Kortdurende psychologische interventies in de eerste lijn zijn een belangrijke schakel in getrapte zorg en dienen verder ontwikkeld, onderbouwd en geïmplementeerd te worden.
2. De ELP dient (zoals de huisarts) een generalist te zijn die een eerste aanzet tot antwoord biedt op psychologische vragen en problemen in de eerste lijn voor alle doelgroepen.
3. Het competentieprofiel en taken van de ELP (zie ook aanbeveling 10)
4. De taken in groepssessies, psycho-educatie en crisisinterventie zijn relatief nieuw en roepen momenteel nog vragen op. Wel zien we koplopers en opleiders die hier als goede rolmodellen fungeren. Deze beloftevolle eerstelijnsbenaderingen vragen nog wat tijd om voet aan de grond te krijgen en hun vaste plaats en definiëring te vinden. Dit proces dient verder opgevolgd, onderbouwd en ondersteund te worden.
5. De implementatie van de ELPF vereist aanpassingen in de opleiding en nascholing van psychologen.
6. Voor de programmatie van het aantal ELP moet rekening worden gehouden met het reeds bestaande aanbod in de eerste lijn.
7. Bij de uitbouw van de ELPF is het noodzakelijk om ook aandacht te besteden aan registratie en monitoring.
8. De ELPF vereist een eenvoudig en uniform registratiesysteem waarvan de tijdsbesteding in verhouding staat tot de meerwaarde maar ook tot de kortdurende tijd die in de ELPF voorzien is.
9. De ELPF moet geïntegreerd worden in het netwerk GGZ (Artikel 107) en op die manier mee invulling geven aan functie 1 (vroeginterventie).
11. Het globale takenpakket in de ELPF wordt omschreven in een vast profiel dat richtinggevend is voor het beleid en de evaluatie van de nieuwe functie.
12. De ELP rapporteren een grote nood aan inhoudelijke ondersteuning (supervisie en intervisie) en korte praktijkgerichte vormingen over bruikbare psychologische interventies in de eerste lijn. Het is belangrijk om hiervoor middelen en faciliteiten te voorzien.
13. Het is voordelig om de ELPF in te bedden in een bestaande gezondheids- of welzijnsvoorziening, zodat de nodige structurele omkadering voorzien kan worden. Dit wil echter niet zeggen dat de ELP ook op deze locatie actief moeten zijn. Veel locaties komen in aanmerking om consultaties aan te bieden..
- Corona impact monitor:
impact van corona op mentale gezondheid van de gemiddelde Vlaming (lokale besturen)
- Lokale gezondheidsenquête met concrete resultaten: Wingene en Diksmuide (zie Logo Midden-West-Vlaanderen
- dossier Trimbos-instituut inzake hoge prevalentie: xxxxx://xxx.xxxxxxx.xx/xxxxxx/xxxxxxxxx/xxxxxxx/xx0000-xxxxxxxxxxxxxxxxxx-xxxxxxxx- aanpak-risicogroepen
- Zorgpad perinatale GGZ: xxxxx://xxx.xxxxxx.xx/xxxxxxx/xxxx-xxx-xxxx-xx- dienst/psychiatrie/psychiatrisch-zorgaanbod/perinatale-mentale-gezondheid
- Holistische visie aanwenden in het ziekenhuis in de praktijk, voorbeeld: xxxxx://xxxxxxx.xxx/
- Methodiek van de collaborative care, een projectvoorstel reeds aanwezig (13/06/2014 PRIT). Info
: xxxxx://xxxx.xx.xxx/xxxxxxxxxxxxx-xxxx
Gemeente | inwonersaantallen 2019 | percentage lage werkintensiteit <20 | Kansarmoede- index | aandeel tov inwoners 18+ betalingsachterstand | percentage alleenstaande 75+ | percentage personen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering tov het totaal aantal inwoners | percentage statuut chronische aandoening | percentage inwoners van buitenlandse niet-EU-herkomst tov alle inwoners | percentage alleenstaande ouder | percentage budgetmeters aardgas tov alle huishoudelijke afnemers | percentage budgetmeters elektriciteit tov alle huishoudelijke afnemers |
Hooglede | 9.987 | 3,59 | 5,56 | 1,64 | 3,00 | 12,63 | 12,32 | 2,03 | 6,01 | 0,865 | 1,214 |
Ledegem | 9.695 | 3,89 | 3,91 | 1,84 | 3,51 | 13,38 | 12,06 | 2,60 | 6,25 | 1,213 | 1,223 |
Lichtervelde | 8.926 | 3,49 | 5,88 | 1,27 | 3,44 | 12,59 | 12,22 | 2,50 | 6,58 | 0,581 | 0,784 |
Moorslede | 11.250 | 4,49 | 7,55 | 2,04 | 4,12 | 15,10 | 13,73 | 1,98 | 6,86 | 1,291 | 1,310 |
Roeselare | 62.954 | 7,17 | 16,86 | 2,86 | 3,59 | 15,95 | 11,77 | 7,84 | 7,42 | 1,283 | 1,415 |
Staden | 11.489 | 3,99 | 9,71 | 1,95 | 3,71 | 15,30 | 12,01 | 2,09 | 5,38 | 0,575 | 0,689 |
Ardooie | 9.056 | 4,19 | 7,20 | 1,71 | 4,20 | 13,96 | 12,46 | 2,36 | 6,29 | 1,259 | 1,377 |
Lendelede | 5.747 | 3,81 | 3,25 | 1,29 | 4,04 | 12,87 | 12,21 | 2,44 | 5,86 | 0,469 | 0,706 |
Ingelmunster | 10.996 | 4,24 | 5,06 | 2,48 | 3,82 | 14,24 | 13,17 | 3,79 | 6,51 | 1,055 | 1,168 |
Izegem | 28.018 | 5,44 | 7,41 | 2,57 | 3,79 | 13,96 | 13,14 | 4,29 | 7,76 | 1,425 | 1,656 |
Dentergem | 8.555 | 4,20 | 3,91 | 2,16 | 3,35 | 12,97 | 12,10 | 3,16 | 6,64 | 1,689 | 1,376 |
Meulebeke | 10.860 | 4,50 | 6,27 | 1,88 | 3,87 | 13,87 | 11,56 | 3,90 | 6,79 | 0,908 | 1,007 |
Oostrozebeke | 7.932 | 3,73 | 5,35 | 2,03 | 3,21 | 11,96 | 10,44 | 3,07 | 7,03 | 0,630 | 0,643 |
Pittem | 6.738 | 3,48 | 1,63 | 1,89 | 3,35 | 13,94 | 12,11 | 1,98 | 6,79 | 1,224 | 1,218 |
Ruiselede | 5.358 | 3,43 | 4,86 | 1,56 | 3,55 | 12,98 | 12,28 | 2,13 | 6,34 | 0,672 | 0,762 |
Tielt | 20.502 | 5,09 | 5,71 | 2,10 | 3,84 | 14,00 | 11,83 | 5,92 | 7,21 | 1,388 | 1,455 |
Wingene | 14.263 | 3,19 | 5,02 | 1,79 | 3,37 | 13,05 | 11,83 | 2,22 | 6,85 | 0,435 | 0,688 |
Houthulst | 10.098 | 4,66 | 9,20 | 2,45 | 3,51 | 16,24 | 13,17 | 1,40 | 6,69 | 1,471 | 2,151 |
Ieper | 34.845 | 6,32 | 12,12 | 2,20 | 4,23 | 18,95 | 13,89 | 4,76 | 7,28 | 1,268 | 1,446 |
Mesen | 1.065 | 16,40 | 22,22 | 5,09 | 2,72 | 23,75 | 11,21 | 2,86 | 11,75 | 6,030 | 6,667 |
Poperinge | 19.702 | 5,45 | 10,07 | 1,85 | 4,07 | 19,08 | 13,60 | 2,05 | 7,12 | 1,372 | 1,455 |
Zonnebeke | 12.481 | 3,62 | 3,95 | 1,42 | 3,37 | 14,66 | 12,52 | 1,55 | 6,42 | 0,758 | 0,930 |
Heuvelland | 7.909 | 6,46 | 13,33 | 2,25 | 3,86 | 17,57 | 11,81 | 2,06 | 7,63 | 1,744 | 1,696 |
Langemark-Poelkapelle | 7.819 | 4,71 | 14,64 | 1,93 | 3,43 | 18,01 | 12,10 | 5,25 | 6,16 | 1,592 | 1,293 |
Vleteren | 3.691 | 3,64 | 7,25 | 1,81 | 3,09 | 18,04 | 11,78 | 1,72 | 7,36 | 1,587 | 1,445 |
eigen toevoeging (gegevens GGZ Noord-Wvl) | |||||||||||
Lo-Reninge | 3.291 | 3,19 | 17,00 | 1,55 | 3,31 | 17,21 | 13,39 | 1,49 | 5,89 | 1,193 | 1,477 |
Toelichting (eigen tekst) | |||||||||||
De cijfers zijn gemiddelden op netwerkniveau op basis van de resp. databases | |||||||||||
velden gemarkeerd | gemiddelden die 1 standaarddeviatie hoger scoren dan het gemiddelde voor het netwerk. | → | dit kan mogelijks leiden tot extra inzet binnen de gemeente | ||||||||
gemeenten rood | scoren op meerdere indexen boven het gemiddelde. | ||||||||||
Bijlage 3: gegevens op basis van precariteitsindex
Let wel: In dit overzicht, opgemaakt door prof. Xxxxxxxxxx, ontbreekt Lo-Reninge (ELZ Westhoek)
P a g i n a 24 | 27
ELZ RITS | |||||
Gemeente | inwonersaantallen 2019 | percentage alleenstaande 75+ | percentage statuut chronische aandoening | Eerstelijnszone | |
Lendelede | 5.747 | 4,04 | 12,21 | RITS | |
Ingelmunster | 10.996 | 3,82 | 13,17 | RITS | |
Izegem | 28.018 | 3,79 | 13,14 | RITS | |
Dentergem | 8.555 | 3,35 | 12,10 | RITS | |
Meulebeke | 10.860 | 3,87 | 11,56 | RITS | |
Oostrozebeke | 7.932 | 3,21 | 10,44 | RITS | |
Pittem | 6.738 | 3,35 | 12,11 | RITS | |
Ruiselede | 5.358 | 3,55 | 12,28 | RITS | |
Tielt | 20.502 | 3,84 | 11,83 | RITS | |
Wingene | 14.263 | 3,37 | 11,83 | RITS | |
Toelichting (eigen tekst) | |||||
De cijfers zijn gemiddelden op netwerkniveau op basis van de resp. databases | |||||
velden gemarkeerd | gemiddelden die 1 standaarddeviatie hoger scoren dan het gemiddelde voor het netwerk. | ||||
→ | dit kan mogelijks leiden tot extra inzet binnen de gemeente | ||||
gemeenten rood | scoren op meerdere indexen boven het gemiddelde. | ||||
ELZ Midden WVL | |||||
Gemeente | inwonersaantallen 2019 | Kansarmoede- index | percentage alleenstaande 75+ | percentage personen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering tov het totaal aantal inwoners | percentage statuut chronische aandoening |
Hooglede | 9.987 | 5,56 | 3,00 | 12,63 | 12,32 |
Ledegem | 9.695 | 3,91 | 3,51 | 13,38 | 12,06 |
Lichtervelde | 8.926 | 5,88 | 3,44 | 12,59 | 12,22 |
Moorslede | 11.250 | 7,55 | 4,12 | 15,10 | 13,73 |
Roeselare | 62.954 | 16,86 | 3,59 | 15,95 | 11,77 |
Staden | 11.489 | 9,71 | 3,71 | 15,30 | 12,01 |
Ardooie | 9.056 | 7,20 | 4,20 | 13,96 | 12,46 |
Toelichting (eigen tekst) | |||||
De cijfers zijn gemiddelden op netwerkniveau op basis van de resp. databases | |||||
velden gemarkeerd | gemiddelden die 1 standaarddeviatie hoger scoren dan het gemiddelde voor het netwerk. | ||||
→ | dit kan mogelijks leiden tot extra inzet binnen de gemeente | ||||
gemeenten rood | scoren op meerdere indexen boven het gemiddelde. | ||||
Let wel: In dit overzicht, opgemaakt door prof. Xxxxxxxxxx, ontbreekt Lo-Reninge (ELZ Westhoek)
BIJLAGE 4: Van doelgroepen naar vindplaatsen….
Doelgroep | Kenmerken | Vindplaatsen |
chronische-somatische problematiek | • huisartsenpraktijken • lotgenotencontact • patiëntenverenigingen • Inloopcentra • CAW • tijdelijke woonvormen (opvangcentra dak- en thuislozen / nachtopvang) | |
jongvolwassenen | • Overkophuizen (Ieper, Poperinge) • CAW | |
Ouderen met in het bijzonder alleenstaanden | • dienstencentra, • Verenigingen / georganiseerde activiteiten | |
verstandelijke problemen met bijkomende geestelijke gezondheidsproblemen | ||
zwangere vrouwen | • Gynaecologie • Koala | |
mantelzorgers | • lotgenotencontact - mantelzorgverenigingen • lokale besturen | |
mensen in armoede | • Voedselbank, • Kansarmoede organisaties, • Sociaal huis • CAW • Inloopcentra • tijdelijke woonvormen (opvangcentra dak- en thuislozen / nachtopvang) | |
zorgverleners | • Arbeidsgeneeskundige diensten (arbeidsgeneesheer) | |
zorgmijders | • nachtopvang • R-ACT • land- en tuinbouwers |