NVZ

EFFECT

MAGAZINE VAN DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN ZIEKENHUIZEN / WINTER 2018/2019

MVO IN PRAKTIJK ALLES VOOR EEN DUURZAME TOEKOMST

AL DIE KEURMERKEN DE WILDGROEI KOST VEEL TE VEEL TIJD

SAMEN BESLISSEN RESULTATEN EN GELEERDE XXXXXX

INHOUD

IN DIT NUMMER

EN VERDER

ZORGVERKOPER XXX XXXXX KONINKLIJKE KENTALIS OVER HUN AANPAK EN UITDAGINGEN.

SAMEN BESLISSEN PRAKTIJKVOORBEELDEN VAN VERSNELDE IMPLEMENTATIE.

INTERVIEW AD XXXXXXX

DE NIEUWE VOORZITTER VAN DE NVZ KIJKT ERNAAR UIT DE PUBLIEKE ZAAK TE DIENEN.

SAFETY II

Xxx Xxxxxxxx over de nieuwe benadering van patiëntveiligheid.

EEN KRITISCHE KIJK OP KEURMERKEN

Hebben keurmerken (nog wel) het gewenste effect?

NVZ BRANCHE- RAPPORT 2018

Ontwikkelingen in het ziekenhuislandschap en de effecten daarvan op de arbeidsmarkt.

ZORGVERKOPER XXXXX XXX XXXXXXX XXXXXXXXX OVER HUN AANPAK EN UITDAGINGEN.

ZORGVERKOPER XXXXXX XXXXXXXXXX

ETZ OVER HUN AANPAK EN HUN UITDAGING.

'INSPIRATIE VOOR INNOVATIE'

EEN IMPRESSIE VAN DE INVITATIONAL

04 26 28

CONFERENCE.

ZORGVERKOPER XXXXXX XXXX-XXXX TERGOOI OVER HUN AANPAK EN UITDAGINGEN.

BESCHERMING TEGEN CYBERINCIDENTEN

10	VIPP IS GOED OP DREEF	18	DUURZAAM DE TOEKOMST IN
	Langeland Ziekenhuis en Revalidatie		Greendeal 2.0 is een feit, Vier instellin-
	Friesland geven inzicht in hun aanpak		gen doen een boekje open over hun
	en voortgang.		duurzame oplossing.
14	ONDERZOEK IMAGO ZIEKENHUIZEN ONDER HUISARTSEN	36	TOOLBOX FUNCTIEDIFFERENTIATIE Voor een soepele implementatie van
	De meest interessante resultaten.		mbo- en hbo-functieprofielen.
16	CHECK JE ZIEKENHUIS!	40	ZORG OP DE JUISTE PLEK
	Xxxxxxxxxxxxxxx.xx geeft inzicht in de		Antonius Ziekenhuis wil hét thuiszorg-
	kwaliteitscijfers van alle ziekenhuizen.		ziekenhuis van Nederland worden.

Z-CERT GEEFT ONDERSTEUNING BIJ HET VOORKOMEN EN BESTRIJDEN VAN CYBERCRIME.

HET LAATSTE WOORD

XXXXXX XXX XXXX VERLAAT DE NVZ NA TWEE TERMIJNEN.

NEED TO KNOW

WEBSITES, DOWNLOAD EN AGENDA.

VOORWOORD

Vzo blijven, want Xxxxxx xxx Xxxx nam

oor u ligt de wintereditie van NVZ Effect.

Anders dan u gewend bent, staat mijn

naam onder dit voorwoord. En dat zal

op 28 november op hartverwarmende wijze afscheid van de NVZ. Haar afscheid betekent ook dat u het voortaan met mijn portret moet doen, in plaats van haar sprankelende foto.

In dit winternummer wordt aandacht besteed

aan actuele onderwerpen binnen de medisch- specialistische zorg. Neem de arbeidsmarkt. De uitdagingen op dat terrein zijn groot en ik zal me graag inzetten voor het ondersteunen van goede oplossingen. Die zijn nodig en liggen binnen bereik op alle kwalificatieniveaus, van hoog tot laag. Maatwerk naar sector en naar regio is daarbij het motto en dan is er veel mogelijk. In het thema- hoofdstuk van het NVZ brancherapport las ik enkele mooie voorbeelden: Via functiecreatie

laat Zuyderland twee medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt een aantal specifieke werkzaamheden uitvoeren. Hierdoor kunnen ze toch een zinvolle bijdrage leveren. Het Martini Ziekenhuis maakt het aantrekkelijk voor oudere medewerkers om minder te gaan werken, zodat jongeren meer kans op een arbeidsovereenkomst hebben, en door de toenemende rol van techno- logie ontstaan nieuwe functies, zoals technisch verpleegkundigen. Interessante ontwikkelingen. Ik kan u het NVZ brancherapport 2018 van harte aanbevelen.

Ik hoop u de komende maanden tijdens bezoeken, afspraken of bijeenkomsten persoonlijk te mogen ontmoeten. Mijn doel is in ieder geval om van ervaringen te leren en om actief bij te dragen aan uitstekende en vertrouwenwekkende zorg voor iedereen in Nederland.

Ad Melkert,

voorzitter

PATIENTVEILIGHEID RUBRIEK

Tijd voor

verbinding

Hoe kunnen we de potentieel vermijdbare sterfte in ziekenhuizen verder terug dringen? De NVZ, FMS, NFU, V&VN en de Patiëntenfederatie willen in vier jaar tijd een aanmerkelijke en betekenisvolle daling realiseren. Het plan Tijd voor verbinding combineert de huidige aanpak voor patiëntveiligheid met een nieuwe benadering.

We spraken met Xxx Xxxxxxxx, bestuursvoorzitter Isala en NVZ-bestuurslid, over wat dit betekent.

was nauw betrokken bij het plan Tijd voor verbinding. Waarom is het

nodig om met dit nieuwe plan te blijven investeren in patiëntveiligheid?

Er is toch al veel werk verzet met het VMS Veiligheidsprogramma?

“De ziekenhuizen hebben inderdaad al heel veel gedaan, maar patiëntveiligheid is nooit af. Je kunt ook niet zeggen dat er geen verbetering meer mogelijk is. De cijfers van het Nivel/Emgo onder- zoek uit 2017 laten een stabiel aantal vermijdbare sterftegevallen zien en de analyse biedt opties voor verdere verbetering. We kunnen dus een volgende stap zetten. In de voorbereiding van het plan, dat we nu hebben gepresenteerd onder de titel Tijd voor verbinding, heeft Patiëntenfederatie Nederland gezegd: je moet naar nul willen streven. In moreel opzicht is dat ook zo: we hebben de plicht om te blijven verbeteren, hoe moeilijk dat ook kan zijn. Het is ontzettend lastig om te bepalen wanneer het theoretisch punt waarop

de inspanning te groot wordt in verhouding tot

de winst die het oplevert, praktisch wordt bereikt.

Daarom kijken we in Tijd voor verbinding ook naar de vraag of er werkprocessen zijn die we intrinsiek makkelijker en veiliger kunnen maken, zodat ze minder werk kosten. Hoe ingewikkelder een werkproces, hoe foutgevoeliger het is en in de medisch-specialistische zorg hebben we nu eenmaal heel veel ingewikkelde werkprocessen. Bovendien willen we graag op iedere hoofdregel een uitzondering geformuleerd zien. We kijken nu dus of we daarin een stapje terug kunnen doen, om beter aan te sluiten bij het werkproces.”

Kunt u dit met een voorbeeld concreet maken? “Tijd voor verbinding biedt twee risicocategorieën. De eerste is het gebruik van antistolling. Het is zaak de juiste balans te vinden tussen het tijdig starten met toediening ervan en tijdig stoppen. Het tweede heeft betrekking op kwetsbare ouderen, voor wie de veelheid van aandoe- ningen waaraan zij lijden en de therapie die

wij aanbieden, voor een grote complexiteit zorgt. Dit zijn twee mooie voorbeelden van processen waarmee we aan de slag kunnen,

NTVEILIGHEID

"We gaan alles wat

we tot nu toe hebben gedaan, kritisch tegen het licht houden

en waar mogelijk modificeren en verbeteren"

PATIE

waarbij we kunnen voortborduren op wat we al hebben geleerd om te leren van fouten en werk- processen te verbeteren. Wat we daaraan kunnen toevoegen, is het open gesprek intern en inter- disciplinair over de behaalde behandelresultaten als groep en als individueel behandelaar.”

Het gaat in de nu voorliggende plannen onder andere over veiligheidsergonomie. Wat moeten we verstaan onder dat begrip?

“Ik beschouw resilience – flexibiliteit, weerbaarheid

– en veiligheidsergonomie als twee zijden van dezelfde medaille. Je hebt teams die heel buigzaam zijn in het omgaan met onverwachte gebeurtenis- sen. Daarvan kun je leren, net als van wat er goed gaat in teams en organisaties. We zijn nu te veel gewend om te kijken naar wat er fout gaat. Resilience gaat over het omgaan met onverwachte gebeurte- nissen in werkprocessen. Als werkprocessen niet goed vormgegeven zijn, leiden ze tot onverwachte gebeurtenissen. We moeten dus aan de slag om de variatie in werkprocessen eruit te halen op onder- delen waar dit mogelijk en wenselijk is. Dat versta

ik onder veiligheidsergonomie.”

De financiering van Tijd voor verbinding moet nog rondkomen. Gaat dat lukken?

“Het is nog wel even puzzelen, maar we gaan er zonder meer van uit dat we daar in overleg met het ministerie van VWS uitkomen. Dat is met het Hoofdlijnenakkoord medisch-specialistische zorg tenslotte ook gelukt. Bovendien: we hebben het over patiëntveiligheid; een onderwerp waarvan je het publieke belang niet echt hoeft uit te leggen.”

Wat gaat de uitvoering betekenen voor de ziekenhuizen?

“Dat is nog moeilijk te taxeren. In ieder geval hebben we de opzet van het plan, in overleg met de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd, zo vormgegeven dat we het niet gaan zoeken

in meer controles. We willen juist aansluiten bij het werkproces en bij het reguliere overleg in de vakgroepen. In die zin wordt het dus geen herhaling van het VMS Veiligheidsprogramma.

Dat had echt een ander karakter: het ging uit van een tiental interventies die over alle ziekenhuizen zouden worden uitgerold. Dat doel beogen we niet, dus wat we nu willen bewerkstelligen zal

echt minder belastend zijn en meer aansluiten

bij wat al in de ziekenhuizen gebeurt. We hebben vernomen dat er ook in de ziekenhuizen veel enthousiasme bestaat om op deze manier aan de slag te gaan.”

Gaat het VMS dan overboord?

“Nee, dat niet. De hele beweging van Safety II geeft aan dat dit niet de bedoeling is. De goede voorbeelden van verbetering van patiëntveiligheid die Safety I heeft opgeleverd, zullen we zeker behouden. Maar we gaan tegelijkertijd wel alles wat we tot nu toe hebben gedaan kritisch tegen het licht houden en waar mogelijk modificeren en verbeteren. Wat ik al zei: kijken of we werk- processen eenvoudiger en dus minder fout- gevoelig kunnen maken.”

Meer weten over Safety II?

Kijk op xxx-xxxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxxxxxxx of xxxxxxx.xx

ZORGVERKOPER

1/4

Xxx Xxxxx (55), strategisch adviseur Koninklijke Kentalis

Actief in zorgverkoop: 19 jaar

Opleiding: controller

“Evidence based

werken met richt- lijnen”

Kentalis Zorg levert verblijf, behandeling,

ondersteuning en onderwijs aan mensen met een auditieve en/of communicatieve beperking. Als enige in deze gespeciali- seerde branche levert Kentalis het totale pakket in heel Nederland.

ONZE AANPAK

“We hebben te maken met acht zorgverzekeraars (voor medisch specialistische zorg én ZG- behande- ling), waarmee we jaarlijks minimaal twee gesprekken voeren. Dat doe ik per onderdeel samen met een lijnmanager en controller. Daarnaast schuift regel- matig een specialist aan voor extra zorginhoudelijke input. We voeren een goed informeel gesprek en stellen ons transparant op.

Ik richt mij vóór de onderhandelingen op het beïnvloeden van het inkoop- beleid en de regelgeving. Omdat onze cliëntenstroom per verzekeraar lastig te voorspellen is, hebben wij behoefte aan flexibele financiering en afspraken over wachttijden.”

UITDAGING

“Mijn doel is te komen tot passende afspraken voor het leveren van onze interdisciplinaire zorg. Onze grootste uitdaging is om meer met richtlijnen te gaan werken. Daarmee kunnen zorgverzekeraars beter de schadelast van onze behandelingen voorspellen.”

MIJN EIGEN ZORGVERZEKERING

“Zelf ben ik al sinds 1991 bij dezelfde zorgverzekeraar, omdat ik daar een passend aanvullend pakket heb. Mijn kennis van polissen helpt mij om deze snel te beoordelen.”

SAMEN BESLISSEN

“Elke arts kan het

patiëntgesprek

beter leren voeren”

In maart 2017 ging het programma Beslist samen! van start. Tien ziekenhuizen en twee umc’s implementeerden het ‘samen beslissen’ tussen arts en patiënt versneld binnen minimaal twee aandoeningen. Xxx werd dit opgepakt door artsen, verpleegkundigen en patiënten? Uroloog Xxxxx Xxxxxx over positieve resultaten en geleerde lessen.

e pilot van Samen Xxxxxxxxx was in het Reinier de Graaf Gasthuis gericht op COPD-patiënten en op patiënten met prostaatkanker. “Op de poli Urologie

bestond al een goede basis voor een interactief gesprek met de patiënt”, zegt uroloog Xxxxx Xxxxxx. “Dit is inherent aan het ziektebeeld, want er zijn diverse keuzes bij de behandeling van prostaatkanker: active surveillance (actieve bewaking zonder direct behandelen), opereren, uitwendige bestraling of inwendige bestraling.”

EFFECT OP DAGELIJKS LEVEN

Xxxxx Xxxxxx legt uit hoe die gesprekken vroeger verliepen. “Eerst bespraken de arts en een gespecialiseerde verpleegkundige samen de diagnose en behandelingsopties met de patiënt. Daarna zette de verpleegkundige het gesprek voort met de patiënt en diens eventuele partner en begeleidde hen in het vervolgtraject. De basis van deze aanpak was goed, maar Samen Xxxxxxxxx bracht zeker verdieping. Onder meer door rollen- spellen en het analyseren van video-opnamen van werkelijke patiëntgesprekken ontstond bij artsen en verpleegkundigen meer bewustwording over wat de vier behandelingsopties voor de patiënt

betekenen in zijn dagelijks leven. Vooraf denk je dat je het als ervaren arts intussen allemaal wel weet, maar ook ik heb gemerkt dat elke arts het patiëntgesprek beter kan leren voeren.”

‘AARDIGE DOKTER’

Dat vindt ook Xxxxxx de Regt, projectleider Samen Beslissen in het Reinier de Graaf Gasthuis. “In een gesprek waarin het gaat over leven en dood en over de kwaliteit van leven, draait het naast medische expertise vooral om gevoel van de zorgverlener en oog voor de patiënt. Patiënten

spreken niet van een ‘goede dokter’, maar van een ‘aardige’. De patiënt wil zich gehoord en begrepen voelen in zijn angsten, emoties en onzekerheid.

Over hoe zijn of haar leven eruit komt te zien bij verschillende manieren van behandelen. De keuzetool die zij thuis kunnen invullen, is voor hen een waardevolle aanvulling op de gesprekken met de arts en verpleegkundige. In alle rust kunnen

zij antwoord geven op vragen als: wat vindt u belangrijk in uw leven, bent u nog seksueel actief, wilt u ten koste van alles dat de kanker uit uw lichaam verdwijnt of wilt u vooral de dingen kunnen blijven doen die u belangrijk vindt? Dit wordt dan in een vervolggesprek doorgenomen.

Uroloog Xxxxx Xxxxxx en longarts Xxxx xx Xxxxxxxx hebben de meerwaarde van Samen Xxxxxxxxx zelf ervaren en zijn hiermee uitstekende ambassadeurs voor deze werkwijze. “Aan mij de uitdaging het dit jaar ook in de andere vakgroepen te implementeren.”

CULTUURVERANDERING

Hiervoor is wellicht nog wel wat cultuurverande- ring nodig, denkt Ausems. “Xxxxxx moest ook enige schroom overwinnen, toen ik met een collega- uroloog en twee prostaatkankerverpleegkundigen tegenover een acteur zat die de patiënt speelde. Maar al gauw wonnen de eyeopeners het van het gevoel deel te nemen aan een toneelstukje. De acteur confronteert je met heel concrete vragen en tegenwerpingen, die een echte patiënt tijdens een slechtnieuwsgesprek mogelijk voor zich houdt. Ook jezelf terugzien in een werkelijk videogesprek met de patiënt die hieraan meewerkt, is soms best confronterend, maar heel leerzaam. Ik kan het elke collega van harte aanbevelen.”

VERRASSENDE FEEDBACK

Dat patiënten de aanpak van Ausems en collega’s weten te waarderen, kwam hem dit jaar op verras- sende wijze ter ore. “In een gesprek met een

directielid van het ziekenhuis vertelde deze over een familielid die ik in mijn spreekkamer had gehad. Die man had gesproken van ‘een bijzonder en fijn gesprek’ en ‘het gevoel dat hij echt zelf de beslissing over zijn behandeling had genomen.’ Dit soort feedback is een mooie stimulans om voort te gaan op deze ingeslagen weg.”

RUIMTE EN BUDGET

Of Samen Xxxxxxxxx een succes wordt, hangt volgens De Regt ook af van de betrokkenheid van directie en bestuur van ziekenhuizen. “Dat is in het Reinier de Graaf Gasthuis beslist het geval”, vindt zij. “Gynaecoloog en directievoorzitter Xxxxxx Xxxxxxx heeft hier een deel van de trainingen aan specialis- ten verzorgd. En op de Erasmus Universiteit, ESHPM, waar zij ook aan verbonden is, begeleidt zij promo- vendi die onderzoek doen naar het effect van Samen Xxxxxxxxx. “Het is ontzettend belangrijk dat ziekenhuisbesturen hier op deze wijze ruimte en budget voor vrijmaken.”

7 inzichten 'samen beslissen'

De zeven belangrijkste inzichten uit het programma Beslist samen! vindt u op de website xxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxxx/xxxxxxxxxxxx

8 9

VIPP

Met nog een jaar te gaan, is VIPP op twee derde.

Niet alleen vrijwel alle algemene ziekenhuizen, maar ook 35 categorale instellingen doen hun best om digitale informatie-uitwisseling met de patiënt versneld vorm te geven. LangeLand Ziekenhuis en Revalidatie Friesland vertellen over de aanpak en voortgang.

Van revalidatie tot

ziekenhuiszorg

van die koppeling waren we afhankelijk van onze softwareleverancier en zorgnetwerkbeheerder, maar ook van VZVZ en het UZI-register. In het implementatieproces was niet altijd duidelijk wie aan zet was en wat daarvoor nodig was. Ook kregen we vanuit deze vier partijen tegenstrijdige instructies. Daardoor koste de implementatie meer tijd dan gehoopt. Maar inmiddels zitten we in de testfase.”

PGO OF PORTAAL?

Voor het komende jaar staat het realiseren van een patiëntenportaal of link naar een Persoonlijke Gezondheidsomgeving (PGO) op het VIPP- programma. Het LangeLand verkiest aansluiting op het PGO boven een eigen portaal en overlegt hierover al met regiopartners. Tukker: “We hebben al een eigen portaal waar patiënten afspraken kunnen plannen. We zouden dit verder kunnen uitbouwen, maar denken dat een PGO-link uiteindelijk gebruiksvriendelijker is. De patiënt kan dan op één plek al zijn medische informatie inzien,

in plaats van dat hij voor iedere zorginstelling apart moet inloggen op verschillende portalen.”

PGO’s hebben volgens Xxxxxx wel meer voeten

in aarde. “We beginnen dan als het ware opnieuw. Het wordt een uitdaging de gewenste gebruikers-

We willen er als zorgaanbieder wel voor zorgen dat er via een zogenaamd ‘stopcontact’ op een veilige manier informatie vanuit het portaal over kan worden gezet naar het PGO van de patiënt. We zien het portaal dus als basis voor het aan- leveren van medische informatie aan een PGO. De patiënt kiest zelf de PGO die het beste aansluit bij zijn of haar persoonlijke situatie.”

MEENEMEN MEDISCHE STAF

Het LangeLand Ziekenhuis en Revalidatie Friesland steken beiden veel energie in het meenemen van de medische staf. “Een nieuwe werkwijze vraagt altijd tijd en aandacht”, aldus Xxxxxx. “De zieken- huisapotheker heeft presentaties gegeven en is

bij verschillende specialismen langs geweest.” Bij Revalidatie Friesland participeren de artsen in de werkgroepen. “Bij ons is het meenemen van de medische staf wel overzichtelijker, omdat we

werken met één specialisme”, relativeert Xxxxxxxx. “Daarnaast hebben wij te maken met ‘maar’ veertig artsen, terwijl dat er in ziekenhuizen veel meer zijn.” Ander verschil in de uitvoering van VIPP is dat bij Revalidatie Friesland, zoals bij veel categorale instellingen, niet alle BGZ-elementen van toepas- sing zijn. “Zo doen wij bijvoorbeeld geen opera- tieve verrichtingen en hebben we geen eigen lab.

e patiënt meer inzicht in en grip op zijn

eigen zorg en gezondheid geven: dat is het doel van VIPP. Momenteel zijn 67 ziekenhuizen en 35 categorale instellingen

middels het VIPP-programma bezig digitale uitwisseling van medische informatie mogelijk te maken. Zoals het LangeLand Ziekenhuis in Zoetermeer. “Veel van de VIPP-doelstellingen

stonden al op onze wensenlijst”, zegt projectleider Xxxxxx Xxxxxx. “VIPP biedt ons een mooi handvat om die wensen daadwerkelijk door te voeren en prioriteit te geven, waarbij de financiële compen- satie het haalbaar maakt.” Naast ziekenhuizen schreven ook categorale instellingen en zelf- standige klinieken zich in. Revalidatie Friesland is er één van. Projectleider Xxxxxx Xxxxxxxx: “Digitale informatie-uitwisseling - duppen - is een mooie manier om de patiënt meer de regie te geven.

VIPP kwam voor ons op het goede moment om

dit te professionaliseren en uit te rollen.”

AFHANKELIJK VAN EXTERNE PARTIJEN

De uitvoering van VIPP gaat soms met hobbels, bijvoorbeeld in de samenwerking met software- leveranciers. Voor de eerste doelstellingen moesten ze overstappen naar een nieuwe versie van de software, vertelt Xxxxxx. “Tijdens die overgang konden wij allerlei aanpassingen niet doen, waardoor onze VIPP-projecten in tijdnood dreigden te komen. Zo was het batchgewijs opvragen van medicatiegegevens bijvoorbeeld nog niet mogelijk in de oude softwareversie.

Daardoor hebben we in 2018 flink moeten doorwerken voor VIPP.” Siderius herkent de afhankelijkheid van externe partijen. “Wij waren nog niet aangesloten op het LSP. Voor het maken

percentages te halen. Daarnaast is er meer afstem-

ming nodig binnen de regio, want een PGO-link heeft vooral meerwaarde wanneer meer instel- lingen deze route kiezen.”

Revalidatie Friesland gaat verder met het uitbou- wen van het eigen patiëntenportaal. “Tijdens de start van het VIPP-programma waren wij al bezig met de overstap van een papieren dossier naar een EPD”, vertelt Xxxxxxxx. “In januari 2018 ging ‘MijnRevalidatieFriesland’ live. Patiënten hebben hier sindsdien inzicht in de eigen medische ge- gevens en toegang tot bijvoorbeeld het revalida- tieplan en behandelverslagen. Ook kunnen ze er een download van medische gegevens opvragen, afspraken inzien of terecht voor een e-consult.

Omdat wij al zo ver zijn met het portaal, ligt het voor ons voor de hand dit verder uit te bouwen.

Dat maakt VIPP voor ons iets overzichtelijker.”

DE PATIËNT VOOROP

Samen met vele andere instellingen hebben zowel het LangeLand Ziekenhuis als Revalidatie Friesland tot nu toe de doelstellingen behaald. Maar dat is uiteindelijk natuurlijk niet waar het om gaat. Zoals Siderius benadrukt: “VIPP is geen doel op zich.

Het gaat er uiteindelijk om dat de patiënt straks gemakkelijk en op ieder moment toegang heeft tot transparante informatie over de eigen gezond- heid. Dat komt de behandeling ten goede.”

Meer over VIPP

Meer over VIPP en de doelstellingen? Ga naar XXXX-xxxxxxxxx.xx

10 11

INTERVIEW

XX XXXXXXX, NIEUWE VOORZITTER VAN DE NVZ

“Een ziekenhuis

is de samenleving in het klein”

De NVZ stelt Ad Xxxxxxx (62) aan als voor- zitter. Daarmee is de ervaren bestuurder terug op het Nederlandse toneel, na een jarenlange buitenlandse carrière. Hij voelt zich vereerd om opnieuw een bijdrage

te leveren aan de publieke zaak. “Je komt niet dichter bij het hart van de samen- xxxxxx dan in een ziekenhuis.”

heen. Het fascinerende van de zorg is dat niemand ervan is uitgezonderd. Het is voor iedereen belangrijk en tegelijkertijd ongelooflijk ingewikkeld.

Daar mede richting aan te mogen geven, vind ik een bestuurlijke en intellectuele uitdaging. Die uitdaging ga ik graag aan.”

Bent u veranderd door uw buitenlandse avontuur?

“Nou ja, ik heb nogal wat meegemaakt. Diplomatieke missies, de oorlog in Irak, armoede in ontwikkelingslanden: je perspectief verandert er wel door. Ik ben scherper gaan zien wat de sterktes en zwaktes van mijn eigen land zijn.

Ik heb mijzelf altijd beschouwd als een wereldburger. Als je een open blik hebt, bekijk je de wereld zonder grenzen. Dat is goed, want we kunnen nog heel veel leren van andere culturen en omgangs-

vormen. Natuurlijk, ons dagelijkse leven

als verpleegkundige of medisch specialist. Maar de deals die inter- nationaal worden gesloten, zijn wél bepalend voor onze toekomst.”

Wat is uw stijl van leidinggeven? “Observeren en bespreekbaar maken. Ik geloof niet in macho-bestuur, dat is niet mijn stijl en het is vaak niet effectief. Ik ga mij eerst verdiepen in

de capaciteiten en denkbeelden die bin- nen onze organisaties leven. Als bestuurder moet ik abstraheren, de grote lijnen zien te onderscheiden, maar dat doe ik wel met sterke

wortels in de praktijk.

De werkvloer is het kapitaal van het ziekenhuis. Het behoud van personeel en het werven van nieuwe krachten is misschien wel de grootste opdracht. Daarom moeten we het personeel koesteren. Als medewerkers zich

Voetballer wordt politicus

Het had weinig gescheeld of Ad Xxxxxxx was sportjournalist geworden. In zijn jeugd voet- balde hij bij VV Gouderak en versloeg wedstrijden voor de Goudse Courant. Hij was ook gediplomeerd scheidsrechter. “Ik floot wedstrijden als Oudewater 2 tegen GSV 3,

in weer en wind. Ik was ook een van de eerste scheids- rechters die bereid was het damesvoetbal te fluiten.

Xxxxxxx was toen nog echt een mannenbolwerk.” Hij werd ook gevraagd stukjes over de gemeentelijke politiek te schrijven. Politiek leek hem te interesseren, al was die belangstelling nog niet zo manifest. “Dat ik op de middelbare school als een van de weinigen het vak Staatsinrichting interessant vond, had bij mij een licht moeten doen opgaan”, glimlacht hij nu. Nadat hij was uitgeloot voor de School voor Journalistiek maakte een vriend hem attent op

de studie Politicologie. Daar

werd de kiem gelegd voor zijn politieke ambities.

Xxxxxxx voelde zich aan-

gesproken door de linkse

n de jaren ’90 is Ad Melkert bijna dagelijks in het nieuws. Eerst als minister van Sociale Zaken en later als fractievoorzitter van de PvdA. Na

zijn tumultueuze vertrek uit de Haagse politiek in 2002 wordt het plotseling stil rond hem. Dat is slechts schijn, want buiten de Haagse bubbel groeit hij uit tot gezaghebbend bestuurder bij de Wereldbank en Verenigde Naties. Hij woont in Washington, New York en in Bagdad. Vanaf 2015 pendelend tussen buitenlands advieswerk en nieuwe thuishaven Scheveningen. De Raad van State benoemt hem tot ‘staatsraad in buitengewone dienst’. Terug in eigen land, met een job achter de schermen. Dát gaat met zijn benoeming tot

NVZ-voorzitter veranderen.

Xxxx u klaar voor een baan in de schijnwerpers?

“Het is een natuurlijke bijkomstigheid van de opdracht om zichtbaar op te komen voor het belang van goede zorg

“In mijn nieuwe

rol mag ik de publieke zaak dienen,

en daar voel ik mij bij thuis”

en prima ziekenhuizen. Ik ben vereerd dat ik ben gevraagd. Natuurlijk voel ik het als een erkenning voor mijn bestuurs- ervaring. Dat ik die bagage kan meene- men, vind ik een voorrecht. Als politicus heb ik veel met de gezondheidszorg te maken gehad. Ik voel me daar ook mee verwant. Toen ik minister van Sociale Zaken was in het kabinet Xxx-X, werkte ik nauw samen met Xxx Xxxxx, toenmalig minister van Volksgezondheid. In het sociale beleid en in het begrotings- beleid kun je immers niet om de zorg

Ad Melkert (Gouda, 1956)

kwam in 1986 in de Tweede Kamer als lid van de PvdA. Van 1994 tot en met 1998 was hij minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in het eerste kabinet-Xxx. Daarna werd hij fractie- voorzitter van de PvdA. Na de verkie- zingsnederlaag van zijn partij in 2002 vertrok hij uit de Haagse politiek. Hij werd Nederlands bewindvoerder bij

de Wereldbank in Washington. Daarna werd hij benoemd tot adjunct hoofd van UNDP, het ontwikkelingsprogram- ma van de VN. Van 2009 tot en met 2011 verbleef hij in Bagdad, als VN- gezant voor Irak. Sinds 2016 is hij verbonden aan de Raad van State als staatsraad in buitengewone dienst.

Xxxxxxx is sinds dit jaar ook voorzitter van de raad van commissarissen van ADO Den Haag.

speelt zich af in onze eigen stad of dorp. Dat is ons referentiekader. Maar dat moet je niet exclusief als norm gaan zien.”

Hoe bedoelt u dat?

“De kracht van het Nederlandse zorgstelsel is dat iedereen daar aan- spraak op kan maken en dat die zorg ook in gelijke mate beschikbaar is. Dat is in veel andere landen niet zo. Echter, we hebben in Nederland wel eens de neiging om te denken dat wij het centrum van de wereld zijn, dat we onze zaakjes wel op orde hebben. De globalisering raakt ook de zorg. Denk maar eens aan technologische innova- ties, de internationale concurrentie van zorgaanbieders en de macht van de farmaceutische industrie. Ook zijn we sterk afhankelijk van discussies in Brussel. Aan elke vorm van zorg hangt

een prijskaartje. De EU heeft begrotings-

regels die ook de betaalbaarheid van de zorg raken. Dat merk je niet direct

gehoord voelen, zullen zij het beste uit zichzelf halen. En kunnen zij echt maatwerk bieden. Verandering komt van onderop. Mijn moeder heeft me de belangrijke les meegegeven dat ieder mens unieke talenten bezit.

Daarin ligt de bron van innovatie.”

Hebt u ook persoonlijke ervaringen met de ziekenhuizen? “Als fractievoorzitter van de PvdA heb ik eens stage gelopen bij het

toenmalige ziekenhuis Gooi-Noord. Ik werd getroffen door de inzet van al die zorgprofessionals, op wie patiënten hun hoop en verwachtingen projecteren.

Ook hun ambachtelijke vaardigheden spraken mij erg aan. Daar kan ik alleen maar bewondering voor hebben. Alle ziekenhuizen zijn mij even lief. Toch heeft het Xxxxxx Xxxxx Ziekenhuis mijn hart veroverd. In augustus werd daar mijn eerste kleindochter geboren, Xxxx. Dat is voor mij als vader van twee prachtige dochters onvergetelijk.”

partijen van zijn tijd, hoewel hij uit een katholiek nest kwam. “Mijn ouders stonden open voor andere ideeën.

Dat ik mij zou aansluiten bij de PPR en later bij de PvdA, vonden zij helemaal niet erg. Ze waren er trots op dat ik de wijde wereld in trok. Dat was bijzonder, want volgens onze stamboom hebben de Xxxxxxxx sinds 1680 altijd

in de buurt van Gouda gewoond. En ze waren bijna allemaal kastelein of, zoals mijn vader, kapper. Mijn broers en ik waren de eerste generatie die uitvloog.”

12 13

BENCHMARK

Onderzoek

imago ziekenhuizen

onder huisartsen 2018

1.672

huisartsen ondervraagd

Contact huisarts en ziekenhuis

professioneel

7,4

Gemiddeld rapportcijfer

HUISARTS LAAT PATIËNT VAAK ZELF BESLISSEN OVER ZIEKENHUISKEUZE

STERK IMAGO HUISARTSEN POSITIEF OVER NEDERLANDSE ZIEKENHUIZEN

Deskundig en kwalitatief hoogwaardig voor alle ziekenhuizen

Specialistisch voor academische ziekenhuizen

Prettig contact en goede samenwerking voor algemene en topklinische ziekenhuizen

Toegankelijkheid specialisten voor algemene en topklinische ziekenhuizen

Mijn patiënten zijn tevreden over dit ziekenhuis

Ik heb als huisarts goede ervaringen met dit ziekenhuis

Mijn patiënten gaan uit gewoonte naar dit ziekenhuis

Dit ziekenhuis is voor mijn patiënten

het best

Dit ziekenhuis biedt goede kwaliteit op de meeste gebieden

Bron: Nationale Ziekenhuis Imago Benchmark 2018

Wat is het imago van de ziekenhuizen onder huisartsen? Check het op

xxx-xxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxx

In één oogopslag:

Alle algemene ziekenhuizen

en academische centra

op één website

Overzicht van

alle locaties

van het ziekenhuis

Maximaal drie ziekenhuizen

met elkaar vergelijken

Informatie over

19 behandelingen

Ziekenhuis zoeken

in de buurt

op postcode of plaatsnaam

Patiënttevredenheidscijfers

uit één bron

Alleen wettelijk verplichte

en openbare indicatoren

Transparantie over kwaliteit

Automatisch ingeladen door

Dutch Hospital Data

Artikelen van ziekenhuizen over

onderzoek en innovatie

bij behandelingen

Toelichting van het ziekenhuis

om cijfers in de

juiste context

te plaatsen

Informatie over

samenwerkings- verbanden

per behandeling

Informatie over 8 algemene

kwaliteitsindicatoren

Bedoeld voor

patiënten & familie

Selectie

op basis van uitkomstindicatoren

en electieve behandelingen

Met informatie

over onder andere:

Maagkanker

Parkinson

Staar

Obesitas

Slokdarm- kanker

Heropnames

Prostaat- kanker

Medicijn- controle

opnames

Ouderen-

Lange

Pijncontrole

zorg

Darmkanker

Buikslagader- verwijding

Longkanker

Eierstok- kanker

Halsslagader- vernauwing

Borstkanker

Blaas- kanker

Galblaas- verwijdering

Heup- slijtage

Hartaanval

Geboorte- zorg

Wachttijden

Patiënt- tevredenheid

Overlijden

Amandel- ontsteking

Knieslijtage

Ziekenhuischeck

Bekijk en vergelijk de kwaliteitscijfers van de ziekenhuizen op xxxxxxxxxxxxxxx.xx

Check je ziekenhuis!

In oktober is de website Xxxxxxxxxxxxxxx.xx gelanceerd. Deze nieuwe website geeft inzicht in de kwaliteitscijfers van alle zieken- huizen in Nederland. Wat kunt u vinden op Ziekenhuischeck?

ZIEKENHUISCHECK

ZORGVERRUKBORPIERK

2/4

Xxxxx xxx Xxxxxxx (37), manager verkoop en marketing Bernhoven.

Actief in zorgverkoop: 8 jaar Opleiding: bedrijfseconomie en marketing

“Niet declareren maar het bieden van passende zorg is leidend”

Xxxxxxxxx is een ziekenhuis voor Uden, Oss en Veghel, dat zich onderscheidt door het leveren van zinnige zorg in een partnerschap met de zorgverzeke- raars VGZ en CZ.

ONZE AANPAK

“Voor onze zorgafspraken zijn een doelmatige en goede afhandeling van de zorgvraag van de patiënt leidend en niet de declaraties met het gebruikelijke uitgavenplafond. De dermatoloog houdt bijvoorbeeld bij de huisarts spreekuur, zodat hij deze dure zorg voor een deel kan overnemen. We kunnen dan geen DBC’s declareren, maar er is een financieel vangnet gecreëerd voor het realiseren van deze passende zorg. Het uitgavenplafond is omgezet in een aanneemsom. Deze samenwerking is uniek in Nederland.

Samen met de manager planning en

control zit ik één keer per acht weken met twee vaste zorginkopers per verzekeraar aan tafel. In het najaar zijn de contacten intensiever, omdat we dan met sommige verzekeraars nieuwe afspraken maken.”

UITDAGING

“Stijgende uitgaven voor dure genees- middelen zijn onze grootste uitdaging. Wij lossen dat op door de werkelijke kosten op nacalculatie af te spreken met zorgverzekeraars, maar hierdoor

is minder geld beschikbaar voor andere vormen van zorg.”

MIJN EIGEN ZORGVERZEKERING

“Voor mijn eigen zorgverzekering kijk

ik naar de laagste prijs én de gecontrac- teerde ziekenhuizen.”

RUBRIEK

BEST PRACTICE

Werk maken van een

duurzame

toekomst

In oktober is GREEN DEAL 2.0 van start gegaan. Hierbij geven ziekenhuizen prioriteit aan enkele concrete doelen: het terugdringen van CO2-uitstoot, circulair werken, schoner water en een gezonde leefomgeving. Deze ziekenhuizen namen hierop een voorschot.

De zorg moet schoner

FOTOGRAFIE: Xxxxxxx Xxxx

Op 10 oktober tekenden minister Bruins en, namens de NVZ, bestuursvoorzitter Libra Revalidatie & Audiologie en NVZ-bestuurslid Xxxxxxx Xxxxxxxxxx de nieuwe Green Deal ‘Duurzame zorg voor een gezonde toekomst.’ Hiermee maken 132 partijen uit de zorg, overheid en bedrijfsleven afspraken om de zorg in Nederland duurzamer te maken. Inzet is het terugdringen van CO2-uitstoot, zuiniger gebruik van grondstoffen, minder medicijnresten in het water en een gezonde leef omgeving voor patiënt, cliënt en zorgmedewerkers.

Xxxxxxx Xxxxxxxxxx: "Met de Green Deal hebben we niet alleen zorg voor onze patiënten, maar ook voor het milieu.”

Kijk voor meer informatie op xxx-xxxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxx

BEST PRACTICE

ZorgSaam wil alleen nog schoon water

Het klimaatpositieve model van Nij Smellinghe

Steeds meer ziekenhuizen zuiveren hun eigen afvalwater voordat ze het lozen op het riool. ZorgSaam in Terneuzen heeft een voorbeeldfunctie: vier jaar geleden was locatie De Honte het eerste ziekenhuis dat een PharmaFilter-installatie exploiteerde.

De volgende stap is lozing op het oppervlaktewater.

Met de plaatsing van 9.000 zonnepanelen zet Nij Smellinghe

een grote stap in zijn MVO-beleid, dat ruim zes jaar geleden werd ingezet. Het doel om in 2030 ‘klimaatpositief’ te zijn komt in zicht. Maar volgens Xxxxxxx Xxxxxxxx, directeur Xxxxxxx en Gebouwen, zijn er nog essentiële innovaties nodig.

ede door de vergrijzing gebruiken we steeds meer medicijnen. Jaarlijks komt ten minste 140 ton resten van medicij- nen via urine en ontlasting in het riool

terecht, en daarna in het oppervlaktewater.

Dat levert schade op aan de natuur en aan de kwaliteit van ons drinkwater. “Alle patiëntenafval is in potentie besmet. Daarom moeten we ons hiervan ontdoen. Zo dicht mogelijk bij de patiënt“, zegt Xxx Xxxxxxxx, projectleider ZorgSupport van het ZorgSaam Ziekenhuis. “Allerlei vormen van medicatie, van paracetamol tot penicilline, blijven in ons bloed achter en gaan met het verlaten van het lichaam mee het riool in. Door intensieve logistiek in het ziekenhuis neemt de kans op kruisbesmetting toe. Ziedaar het risico op MRSA en het norovirus. De bedpanspoelers mogen nu po’s en urinaals reinigen en desinfecteren, maar medicijn- en hormoonresten houd je daarmee niet tegen; die komen in het riool terecht.“ Aangespoord door het succes van een gesub- sidieerde proef van PharmaFilter door het Xxxxxxx xx Xxxxx Xxxxxxxx, besloot ZorgSaam in 2013 tot de aanschaf van zo’n zuiveringsinstallatie. “Het milieu was niet onze enige motivatie“, zegt Xxx Xxxxxxxx eerlijkheidshalve. “In het belang van onze patiënten zochten we tevens naar een hygiënische en veilige oplossing om kruisbesmettingen waar mogelijk te voorkomen, dus moesten we ook de logistiek verminderen. PharmaFilter is een behoor- lijke investering, maar je verbetert er wel je zorg- verlening mee en de kosten zijn, bij volledige inzet, binnen tien jaar terugverdiend.“

PharmaFilter is een zuiveringsinstallatie die, via het

eigen buizenstelsel van het ziekenhuis, in verbinding staat met vermalers op de verpleegafdelingen. Deze vermalers, Xxxxx’x geheten, vermalen het afval in een afgesloten trommel. De resten worden via een persleiding door de PharmaFilter-installatie vergist.

Het organische afval wordt daarbij omgezet in biogas dat de installatie van energie voorziet. “Daarom gebruiken we ook disposable verbruiksar- tikelen die biologisch afbreekbaar zijn – denk

aan bordjes van suikerriet en bestek van aardappel- zetmeel“, legt Xxxxxxxx uit. “Niet vergistbaar afval zoals plastics en vezels wordt gescheiden afge- voerd. Na de zuivering van het afvalwater is het water vrij van hormoon- en medicijnresten en dus geschikt om te lozen in het riool. Maar we gaan nog verder: door een extra filtratie op stikstof en fosfor is ons afvalwater zelfs geschikt voor lozing op het oppervlaktewater. We hebben daarvoor

al een vergunning aangevraagd.“

Medio 2019 zijn alle afdelingen van het ZorgSaam Ziekenhuis, locatie De Honte, voorzien van vermalers. Xxx Xxxxxxxx verwacht dat het rendement van het PharmaFilter-systeem dan optimaal zal zijn. “We zullen het volume aan transportbewegingen van afval in het ziekenhuis halveren. Door minder de lift te hoeven gebruiken, verbruiken we minder elektriciteit en nemen ook de wachttijden bij de lift af. De transportkosten zijn lager en de afwaskeuken hebben we straks niet meer nodig. En dan heb ik het nog niet eens over het comfort voor de patiënt en zorgverleners.

Die geurtjes en gêne, die je voelt bij ontlasting en urine, zullen straks aanzienlijk verminderen. Een disposable po is echt comfortabeler dan een koude roestvrijstalen bedpan.“

Tip van Wim

“Vraag jezelf af wat jij kunt doen om het ziekenhuis te verduurzamen. Dat hoeft niet meteen een complex systeem te zijn zoals afvalwaterzuivering. Of warmte- en vochtterugwinning. Je kunt ook beginnen met het uitbreiden van de zonnepanelen.“

et Drachtster ziekenhuis Nij Smellinghe kan in het voorjaar 9.000 zonnepanelen in gebruik nemen. Voor een groot deel daarvan wordt een speciale constructie

gemaakt die het parkeerterrein zal overkappen. De panelen hebben een vermogen van 305 Watt per stuk (2,7 Mw in totaal). Volgens Xxxxxxx Xxxxxxxx wekken de zonnepanelen straks een derde deel

“Ziekenhuizen zijn grootverbruikers van energie. Daar-

door is er veel winst te behalen met duur- zame initiatieven”

van het stroomverbruik in het ziekenhuis op. Dat is het equivalent van het elektriciteitsverbruik van 1.850 gezinswoningen. Ook de CO2-uitstoot zal erdoor verminderen. “Hoevéél dat is, weten we nog niet. Dat vinden wij op de korte termijn ook niet zo belangrijk“, zegt Xxxxxxx Xxxxxxxx. “Duurzaamheid – het woord zegt het al – gaat over investeren in de lange termijn. Wij voelen ons thuis bij die filosofie. Duurzaam inkopen is in aanvang meestal duurder, omdat je kiest voor kwaliteit. Maar die kwaliteit komt naar je toe.

De levenscyclus van je gebouw, producten en diensten zal veel langer zijn. En de kosten voor het bezit daarvan lager.“ Brouwers vindt maatschappe- lijk verantwoord ondernemen ‘leuk en inspirerend’. Het Friese ziekenhuis was er al vroeg bij: in 2012

sloot het een prestatiecontract met Honeywell, met als resultaat 15 procent energiebesparing en 750 ton minder CO2-uitstoot. De ambities kwa- men in een stroomversnelling toen Nij Smellinghe deelnam aan de Expeditie Duurzame Zorg van MVO Nederland, samen met acht andere zieken- huizen uit de noordelijke regio. Nij Smellinghe wil in 2030 klimaatpositief zijn en dus meer stroom opwekken dan verbruiken. Dat moet haalbaar zijn. Toch zijn er nog hindernissen te nemen, zegt Xxxxxxxx. “Opslag van groene stroom is de belangrijkste. Je zou de extra opgewekte energie, na enkele dagen flinke zonneschijn, direct willen gebruiken voor het ziekenhuis. Daar is een batterij voor nodig. Het is nog lastig om daar de geschikte partners voor te vinden. Zo zijn er nog meer innovaties nodig om onze ecologische footprint te verkleinen. De nieuwe zonnepanelen leveren een derde aan energiebesparing; dat is niet voldoende voor energieslurpers als onze CT- en MRI-units en de koelingsinstallatie. Daarom willen we in 2020 een begin maken met geothermie. Om voor het grootste deel van het gas af te zijn kun je namelijk ook aardwarmte gebruiken. Zo zijn we voortdu- rend aan het scannen naar innovatieve oplossingen.“

Tip van Folkert

“Laat de markt zijn werk doen. Het is vrij eenvoudig om een SDE+-subsidie aan te vragen. Daarmee wil de Rijksoverheid de productie van hernieuwbare energie stimuleren. Met deze subsidie en je eigen verbruik heb je een concrete uitdaging voor de markt. Gebruik de creativiteit van die marktpartijen en stel hen in de gelegenheid om met een ren- dabel voorstel te komen. Ze zullen hun best doen om jou als klant te winnen.“

20 21

RUBRIEK

BEST PRACTICE

Circulair werken in het OLVG

Duurzame zorg leveren is voor milieucoördinator Xxxxx Xxxxx al zo vanzelfsprekend, dat zij spreekt van het ‘afvinken van afspraken’. Elke afdeling in haar ziekenhuis streeft milieuprestaties na en Xxxxx ziet erop toe dat zij zich daaraan houden.

Zo wordt het OLVG stapje voor stapje vergroend.

et grootste misverstand over milieumaat- regelen? Dat het duur zou zijn. Van dat argument begrijp ik niets. Ik zeg dan altijd: en wat kost het als de rivieren buiten hun

oevers treden door het stijgen van de zeespiegel? Wie betaalt de gevolgen van de klimaatverande- ring?“ Mede door Parma's bevlogenheid haalde het OLVG al in 2012 een zilveren certificaat van de Milieuthermometer Zorg, in 2015 gevolg door het gouden certificaat. “Als je eenmaal goud hebt, wil

je er ook alles aan doen om het te behouden“, zegt Parma. “Dat betekent dat je die hoge maatstaf ook aan leveranciers kunt opleggen.“ Inkoop beoordeelt de leverancier daarom ook streng op duurzaam- heid: bij aanbestedingen moet deze een vragenlijst invullen, zoals of hij groene energie afneemt, ISO 14001-gecertificeerd is of werkt met schadelijke grondstoffen. Een doorbraak in het inkoopbeleid was volgens Parma de aanbesteding voor enterale voedingssystemen. Het OLVG eiste dat de leveran- cier slangetjes zonder weekmakers kon leveren.

Weekmakers zijn additieven die plastic flexibel maken, maar bij lekkage schade aan mens en milieu kunnen toebrengen. “Dat verbieden van week- makers was ons eerste knock-outcriterium. Dat wil zeggen dat leveranciers die aan dat criterium niet kunnen voldoen meteen buiten de boot vielen.

We willen vaker knock-outcriteria gaan stellen, want je moet ergens beginnen om met leveranciers te kunnen werken die jouw ambities delen. Ik denk daarbij ook aan het verplicht stellen van biologisch afbreekbare producten en zoveel mogelijk her- gebruik van grondstoffen. Dat is echt circulair werken: een biologische kringloop waarin reststoffen terug-vloeien in de natuur én een technische kring- loop, waarbij producten zo zijn gemaakt dat ze opnieuw gebruikt kunnen worden. Neem de verpak- kingen van disposables: daarvan kan driekwart nog steeds niet worden gerecycled. Dat moet anders.“

Tip van Xxxxx

“Wil je een ziekenhuis zijn met een circulaire bedrijfs- voering, dan moet je stappen durven zetten. Begin nu al met een overzichtelijke agenda. Dan kun je je maatregelen spreiden en hoef je niet alles in één keer te doen. Zo blijven de drie elementen People, Planet

en Profit mooi in balans.“

BEST PRACTICE

Goed eten in de

Sint Maartenskliniek

In de Sint Maartenskliniek worden de maaltijden dagelijks bereid met verse producten die zoveel als mogelijk uit de eigen streek komen. Volgens Xxx Xxxxxx Xxxxxxx, teamleider centrale keuken, begint een lekkere en gezonde maaltijd met de inkoop van goede producten, die worden bereid door vaardige koks. “Zo’n maaltijd helpt onze patiënten herstellen.”

e bereiden de warme maaltijd zoveel mogelijk zelf, zodat we de kwaliteit in eigen hand hebben en een maaltijd met smaak, geur en kleur serveren. Door

geen kant-en-klaar-producten in te kopen, kunnen we op smaak koken en dat proeven onze gasten. Ze kijken uit naar een smakelijke maaltijd en eten goed.” De Sint Maartenskliniek koopt een aantal producten in bij een bedrijf dat vooral streekpro- ducten levert van boeren uit de omgeving.

Een lekkere, gezonde maaltijd draagt volgens Xxxxxxx bij aan het herstel van patiënten. Eten is een basiselement van een gezonde leefomgeving. Tegelijkertijd draagt het gespecialiseerde zieken- huis op het gebied van houding en beweging bij aan een schoner milieu. “We verspillen nauwelijks voedsel. Omdat patiënten het eten lekker vinden, eten ze het gewoon op. Daarnaast gaan we de maaltijden pas bereiden, wanneer we de keuzes van patiënten binnen hebben. Ons voedings- automatiseringssysteem rekent op basis van de gekozen menu’s exact uit welke porties nodig zijn.

We produceren dus niet op basis van prognoses.” Met deze aanpak weet de Sint Maartenskliniek de voedselverspilling in de keuken terug te dringen tot enkele procenten. De keuze voor streek- en seizoenproducten beperkt nog eens de CO2

-uitstoot.

GEEN CENT EXTRA

“Onze motivatie ligt in het herstel van onze patiënten en het bieden van een prettige eet- beleving. Eten is ook emotie, zeker wanneer je bent opgenomen. Daarom kunnen patiënten hier met hun partner eten én op een plek die voor hen het prettigst is; in bed, aan tafel of in ons restau- rant.” Inmiddels ervaart de Sint Maartenskliniek de andere voordelen en blijkt deze werkwijze geen cent extra te kosten. De afvalstromen zijn beperk- ter en boeren krijgen een eerlijke prijs. Dikmans merkt dat het werken met goede producten ook de medewerkers aanspoort om lekker te gaan koken. “Het maakt hun werk mooier. Eerlijk eten wint op alle fronten.”

Tip xxx Xxx Xxxxxx

“Zorg dat je als ziekenhuis de kwaliteit van het eten bepaalt. Wanneer je zelf de basisproducten

inkoopt en zelf kookt, heb je daar optimaal invloed op. Wil je daarbij streekproducten inkopen, begin dan klein. Er komen vanzelf meer producten bij.”

KEURMERKEN

Een kritische kijk op keurmerken

Patiëntenverenigingen gebruiken keurmerken om hun achterban inzicht te bieden in de kwaliteit van zorg.

Ondertussen levert de wildgroei aan keurmerken zoveel extra administratie op dat er juist minder tijd overblijft voor primaire zorgtaken. Dat moet dus anders, vindt ook de NVZ.

een duidelijk onderscheidend vermogen hebben, zonder een onnodige registratielast. En daar wordt vaart achter gezet. Zo staat in het NVZ-programma- plan ‘Minder regels, minder administratie’ dat op

31 december 2019 het aantal gevoerde keurmerken binnen de medisch-specialistische zorg al met de helft dient te zijn afgenomen.

GEZAMENLIJK OPTREKKEN

Tot dusver waren ziekenhuizen nog huiverig om resoluut te stoppen met bepaalde keurmerken. Want wat als een ander ziekenhuis in de regio dat

zijn in het Franciscus Gasthuis & Vlietland een speerpunt, dus ook zonder keurmerk is er al

veel aandacht voor de zorg voor de oudere patiënt. Het is prima dat

er aandacht is voor verschillende doel- groepen, maar de huidige eisen voor het verkrijgen van keurmerken zijn over de top. Kritisch zijn is goed, maar het is wel zaak om daarbij de praktijk en relevantie niet uit het oog te verliezen.”

et Franciscus Gasthuis ontving afgelopen september voor de tweede keer de Gouden Smiley. Dat is een keurmerk van Stichting Kind en Ziekenhuis, dat aan-

geeft dat een ziekenhuis kind- en oudervriendelijk is. “We waren erg blij met die Gouden Smiley”, benadrukt Xxxxxxxxx Xxxxxx, voorzitter van de raad van bestuur van het Franciscus Gasthuis & Vlietland. “We hebben het zelfs met taart gevierd.” Er is echter een keerzijde aan dit soort keur- merken, vindt Tasche. “Om ervoor in aanmerking te komen, moeten we namelijk aardig wat tijd

en geld investeren. En we vragen ons ook af hoe zinvol sommige eisen zijn. Zo moesten we bijvoorbeeld aangeven of we al dan niet een zitzak in de wachtkamer hebben… Met dat soort

vragen moet je zorgprofessionals niet lastig- vallen. En dit is slechts één voorbeeld. De

mensen van Stichting Kind en Ziekenhuis doen echt goed werk. Dat geldt ook voor

de organisaties van andere keurmerken waar we aan meewerken. Ze

schieten soms wel te ver door met eisen die ze stellen. En

een zorgprofessional heeft toch echt wel belangrij-

kere taken dan het afvinken van

checklijsten

waar ook

onderwerpen op staan die niet direct met de zorg te maken hebben.”

ENORME REGISTRATIELAST

Er zijn in Nederland zo’n honderd lintjes, pluimen en andere keurmerken. Aan deze ‘bewijzen van goed gedrag’ zijn vaak kosten verbonden. Daarbij kost het veel tijd om maatregelen en prestaties van specifieke vormen van zorg bij te houden. Zolang het daadwerkelijk betere zorg oplevert, hoeft dat geen probleem te zijn. Ondertussen geven artsen en verpleegkundigen massaal aan dat zij de administratie voor keurmerken als een van de minst zinvolle activiteiten beschouwen. Er is in

de zorginstellingen sowieso al sprake van een enorme registratielast. Daarbij kampt de gezond- heidszorg ook nog eens met een serieuze onder- bezetting. Elk onnodig vinkje is er één te veel. De wildgroei aan keurmerken en de bijbehorende administratie zijn dus wel degelijk een probleem.

TERUGSNOEIEN

Hoog tijd dus om het aantal keurmerken flink terug te snoeien. In het Hoofdlijnenakkoord medisch-specialistische zorg 2019-2022 is een duidelijke grens getrokken door ziekenhuizen, verzekeraars, beroepsverenigingen voor artsen en verpleegkundigen en de Patiëntenfederatie Nederland. In 2020 moet de deelname aan keurmerken volledig zijn gebaseerd op reguliere zorggegevens in bronsystemen. Daarbij hebben ze ook afgesproken om de stapeling van kwali- teitskeurmerken terug te dringen. Het doel is een

beperkt aantal keurmerken mogelijk te maken. Deze keurmerken moeten

echt iets toevoegen

en ook

keurmerk wél blijft voeren? Dat kan nadelig zijn voor je concurrentiepositie. Maar in Zuid-Holland hebben ze daar een oplossing voor gevonden.

De Samenwerkende Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxxx (SRZ) trekken gezamenlijk op in hun strijd tegen onnodige keurmerken. De negen ziekenhuizen bespreken met de Patiëntenfederatie, de zorg-

"Een zorgprofessional heeft wel wat beters te doen dan het afvinken van checklijsten"

verzekeraars en met hun medische staf het plan om met zo’n 40 keurmerken te stoppen.

Het Franciscus Gasthuis & Xxxxxxxxx is ook van

de partij. Het ziet er dus naar uit dat Tasche straks geen Smileys van Stichting Kind en Ziekenhuis meer in ontvangst zal nemen. Ook senioren- organisatie KBO-PCOB zal straks geen visitaties meer doen om te kijken of de locaties van het Franciscus Gasthuis & Vlietland het predikaat ‘Seniorvriendelijk Ziekenhuis’ verdienen. Geriater Xxxxxx Xxxxxxxx juicht die ontwikkeling toe.

“De eisen voor keurmerken worden steeds stringenter. Daaraan voldoen kost echt veel tijd en lang niet alles is een verbetering voor de patiënt. Het gebeurt regelmatig dat iemand achter de computer vinkjes zet terwijl je

de handen aan het bed hard nodig hebt. Kwetsbare ouderen

NIEUWE FASE

Ook Xxxxxxx Xxxxxxxx weet uit de praktijk hoe frustrerend het is om voortdurend checklists voor verschillende keurmerken te moeten afvinken.

Jarenlang was ze chirurg. Inmiddels is ze lid van de raad van bestuur van het Maasstad Ziekenhuis, een van de voornoemde negen ziekenhuizen. “Ik wil wel benadrukken dat we ook heel veel aan die keurmerken te danken hebben”, zegt ze. “Dankzij de hulp van patiëntenverenigingen maakten we een enorme sprong. De kwaliteit van de zorg is daardoor absoluut verbeterd. Maar we zijn nu in een nieuwe fase beland: een fase waarin uitkom- sten van zorg bepalend moeten zijn. Op dit moment wegen de voordelen van keurmerken niet meer op tegen de enorme administratielast.

Ik ben dan ook blij dat dit onderwerp nu hoog op de agenda van de NVZ staat. Dit is een probleem dat we collectief moeten aan- pakken. Al was het maar omdat we

anders ten onrechte een eind zakken in de jaarlijkse ‘lijstjes’, zoals de Ziekenhuis Top-100 van het AD.

Want dat is iets waarmee we onrust bij onze patiënten kunnen veroorzaken.”

Minder registratielast

Meer informatie over het verminderen van de registratielast vindt u op xxxx.xx

26 27

BRANCHERAPPORT

De arbeidsmarkt in actueel perspectief

Belangrijke ontwikkelingen in het ziekenhuislandschap en de effecten daarvan op de arbeidsmarkt, worden uitgelicht in het themahoofdstuk Ziekenhuisprofessionals maken de toekomst!

“Het traditionele ziekenhuis bestaat straks niet meer”

Ziekenhuisprofessionals maken de toekomst!

Het themahoofdstuk werd in opdracht van de NVZ geschreven door FWG, bekend van trendonder- zoeken in de zorg. Het behandelt vier actuele thema’s, in het licht van de huidige arbeidsmarkt:

• Hoe organisaties de krapte te lijf gaan;

• Hoe technologie het werken in de zorg verandert;

• Hoe de juiste zorg naar de juiste plek gaat;

• Hoe minder regels en meer vertrouwen samen gaan.

oor elke uitdaging waar de zorgsector zich voor gesteld ziet, is de personeelsbezet- ting een belangrijke voor-

waardelijke component. Toekomst- bestendige medisch specialistische zorg kan namelijk niet zonder een toekomstgerichte arbeidsmarkt met voldoende gekwalificeerde mede- werkers. Om in de toekomst minder afhankelijk te zijn van de factor arbeid, doen ziekenhuizen er daarnaast goed aan meer te investeren in arbeidsbe- sparende innovaties.

De zorg is de grootste werkgever in Nederland. Tegelijkertijd kent de sector het grootste aantal moeilijk vervulbare vacatures, samen met de handel. In het derde kwartaal van 2018 stonden er ruim 3.000 vacatures open*. Dat

is net zoveel als de handel en duizend méér dan de nummer twee, de sector vervoer en opslag. In de afgelopen vier jaar is het aantal vacatures in de zorg meer dan verdubbeld. Cijfers uit het NVZ-Brancherapport 2018 tonen dat aan. “Elk jaar voegen we een bijlage toe aan het NVZ branche- rapport, een ‘themahoofdstuk’. Dat gaat dit keer over belangrijke ontwik- kelingen in de ziekenhuizen die te maken hebben met de huidige arbeids- markt. Een logische keuze, want het is voor ziekenhuizen steeds lastiger om goed gekwalificeerde professionals aan te trekken en vast te houden”, vertelt Xxxxxx Xxxxxx, programma- manager van het arbeidsmarktpro- gramma van de NVZ. ”Medisch specialistische zorg is mensenwerk.

Als we onvoldoende gekwalificeerde medewerkers aan ons binden, leidt dit tot negatieve gevolgen voor de patiëntenzorg. Patiënten merken dat direct door oplopende wachtlijsten, onvoldoende aandacht en mogelijk tot gesloten afdelingen. Daarom zet de NVZ vol in op het versterken van de arbeidsmarkt van de branche ziekenhuizen.”

TRENDS

“Ons themahoofdstuk is een schets van de actuele en toekomstige situatie voor werkgevers en werknemers in

de branche ziekenhuizen, die is aan- gevuld met praktijkvoorbeelden van NVZ-leden. Wat hieruit duidelijk wordt, is dat het traditionele ziekenhuis straks niet meer bestaat. Hoe gaan

we dan de zorg van de toekomst inrichten? Wat is er voor nodig om het

“In de afgelopen vier jaar is het aantal vacatures meer dan verdubbeld”

gat tussen de toenemende en veran- derde vraag naar zorg en de beschik- bare capaciteit van medewerkers te verkleinen? De krapte manifesteert zich nu nog vooral op de gespeciali- seerde verpleegkundige functies. Maar demografische trends tonen aan, dat die krapte straks voor álle functies in

het ziekenhuis geldt. Dat betekent dat er dringend investeringen nodig zijn in opleiding, nieuwe vaardigheden, technologie en regionale en multidisci- plinaire samenwerking in de regio.

VISIE OP TOEKOMST- BESTENDIGE ZORG

Uit het NVZ brancherapport 2018 blijkt, dat ziekenhuizen die voor hun organisa- tie een duidelijke visie hebben op hun toekomstbestendige zorgverlening in de regio, gekoppeld aan regionale arbeids- marktvraagstukken en daar beleid van maken, ook het beste zijn toegerust op krapte en capaciteitsproblemen.

Volgens Xxxxxx Xxxxxx komt dat, doordat deze ziekenhuizen veelal een andere kijk hebben op werk en op

de verdeling daarvan. “Zij weten

dat de klassieke zorgverlening verandert. De zorg kan steeds vaker thuis en in de wijk plaatsvinden. Daarbij kunnen taakherschikking, functiecreatie en functiedifferentiatie belangrijke onder- steunende instrumenten zijn."

(Zie ook het artikel over de Toolbox van NVZ op pagina 36, red). Twee voorbeelden in dit kader worden genoemd in het themahoofdstuk.

Zo heeft het Zuyderland, door xxxxxxxx- xxxx van werk, mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een betaalde baan kunnen geven. En het Martini Zieken- huis nam het Generatiebeleid in de

cao op: deze regeling maakt het mogelijk dat oudere werknemers 20 procent minder gaan werken en jongere medewerkers de vrijgekomen plekken kunnen herbezetten.

* Aantal vacatures bereikt recordhoogte, CBS, november 2018

“Welke zorg moet in het ziekenhuis plaatsvinden

en welke extramuraal”

SUBSTITUTIE VAN ZORG

Substitutie van zorg is de drijvende kracht achter deze initiatieven. Substitutie gaat over het voorkomen van onnodige zorg, het verplaatsen van zorg en het vervan- gen van zorg door innovaties. Steeds is de vraag welke zorg echt in het zieken- huis moet plaatsvinden en welke zorg extramuraal. Diagnostiek en contro-

les kunnen dan naar de eerstelijn of naar de thuisomgeving van de patiënt. In de regio zijn al verschillende succesvolle projecten opgezet, zegt Xxxxxx Xxxxxx. “Substitutie krijgt vooral vorm in de samenwerking tussen ziekenhuizen, huisartsen en wijkverpleegkundigen.

Dat zorgt voor verlichting van de druk op de poli’s en voor tevreden patiënten die sneller en in de eigen omgeving geholpen kunnen worden.” Het themahoofdstuk bespreekt het voorbeeld van de Xxxxx Zorggroep. Samen met VGZ en de huisartsen in de regio weegt dit zieken- huis voor elke zorgindicatie af wat de juiste zorg op de juiste plek is.

Een ander voorbeeld is de organisatie voor geboortezorg JIJWIJ. In JIJWIJ werken alle geboortezorgverleners in de Peelregio samen: verloskundigen, gynaecologen, de kraamzorg, maar ook

anesthesisten, echoscopisten en kinder- artsen. De persoonlijke omstandigheden, voorkeuren en wensen van de zwangere vrouw zijn daarbij leidend.

TECHNOLOGIE

Om in de toekomst minder afhankelijk te zijn van de factor arbeid, doen zieken- huizen er goed aan meer te investeren in technologische en sociale innovaties.

Denk aan ICT, domotica, e-health en het versterken van transmurale vaardigheden. Technologie maakt het mogelijk om met minder mensen meer werk te verrichten. Het gevolg is wel dat werkprocessen fundamenteel veranderen. Hiervoor zijn technisch verpleegkundigen hard nodig. Zij kunnen als bruggenbouwers optreden en collega’s helpen om bestaande routines los te laten. Het themahoofdstuk beschrijft de technologische initiatie-

ven van twee ziekenhuizen. Zo heeft het Máxima Medisch Centrum ervaring opgebouwd met telemonitoring.

Patiënten met COPD en hartfalen kunnen thuis zelf hun gezondheid meten. Bijzonder is dat de expertise van twee specialismen – cardiologie en longge- neeskunde – geïntegreerd zijn. En Saxion Hogeschool leidt met de hbo-v-opleiding Gezondheid & Technologie verpleegkun- digen op tot technisch deskundigen, zodat zij de verbindende rol kunnen vervullen tussen zorg en technologie.

MINDER REGELS, MEER VERTROUWEN

Ook de roep om minder regels en administratie klinkt steeds luider. Er wordt kritischer gekeken naar registraties. Uni- forme registratiestandaarden kunnen een

oplossing zijn. Het wordt cruciaal om zorginformatie eenmalig en op een eenduidige manier vast te leggen. Dat betekent wel dat kwaliteit veel meer de gezamenlijke verantwoordelijkheid van de beroepsgroepen en ziekenhuizen moet worden. Het Deventer Ziekenhuis (Beste Zorgwerkgever van Nederland 2018) laat zien dat kleinschaligheid kan bijdragen aan vermindering van bureau- cratie. Daarbij weet het ziekenhuis medewerkers te motiveren met scholing, leertrajecten en te starten innovaties waar zij zelf aan mogen bijdragen.

Door deze gunstige omstandigheden te

creëren ontstaat ruimte voor maatwerk, voor medewerkers maar ook niet in de laatste plaats voor de patiënten. En dat is hard nodig, leert het brancherapport. De wachttijden liepen in 2017 namelijk weer op: 61% van de patiënten kon binnen vier weken terecht op de poli- kliniek, in 2016 was dat nog 69%. “De regionale arbeidsmarkt moet qua vraag

en aanbod van voldoende gekwalificeerd personeel in balans zijn”, zegt Xxxxxx Xxxxxx. “Voldoende instroom dus en inzet op behoud van medewerkers die

er al zijn. Daarnaast dient de vraag beantwoord te worden wat de ontwik- kelingen van de zorgvraag betekenen voor nieuwe kennis en vaardigheden, voor verdeling van werkzaamheden en voor de cultuur waarin gewerkt wordt.”

Meer informatie?

Ga naar xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx

BRANCHERAPPORT

Ziekenhuiszorg in 5 delen

Aan de hand van vijf thema’s biedt het brancherapport 2018 een overzicht van de Nederlandse ziekenhuiszorg. Wat is de stand van

Werken in ziekenhuizen

[3]

• Ziekteverzuim wederom gestegen, van 4,55 in 2016 naar 4,77% in 2017.

[4] [5]

• Het werven en behouden van personeel was in 2017 een belangrijke uitdaging voor

De oorzaak van het stijgende ziekteverzuim onder personeel is vrijwel volledig een stijging van het langdurig verzuim

zaken van de ziekenhuiszorg in Nederland van het afgelopen jaar?

ziekenhuizen. In de afgelopen

vier jaar is het aantal vacatures meer dan verdubbeld. Het aantal vacatures van ziekenhuizen liep

Geleverde zorg in ziekenhuizen

Financiën

Een stijging

van de uitgaven aan dure genees- middelen hoger dan de groei- ruimte, zet

druk op andere uitgaven aan ziekenhuiszorg

Ziekenhuisprofessionals maken de toekomst!

[1]

• De werkgelegenheid in de branche ziekenhuizen neemt toe; het aantal openstaande vacatures onder medisch personeel is in vier jaar

tijd verdubbeld.

• Mogelijk is een van de oplossingen de verdeling van werk over mensen. Van al het werk in ziekenhuizen, betreft ruim 8% de meer basale activiteiten die geschikt zijn voor taakherschikking.

• De inzet van technologie in de zorg verandert werkprocessen

en zorgrelaties fundamenteel. Het zoeken is hoe mens en machine optimaal kunnen samenwerken.

• Voor de optimale inzet van zorg- technologie moeten zorgprocessen opnieuw worden ingericht met medewerking van technisch verpleegkundigen en technisch geneeskundigen.

• Zo’n 46% van de ziekenhuispatiënten in Nederland kan eerder naar huis gestuurd worden met ‘zorg op afstand’. Digitale vaardigheden zijn daarbij onmisbaar.

• Xxxxxx registreren draagt bij aan werkplezier in de zorg. Beroeps- groepen en ziekenhuizen moeten samen bewerkstellingen dat nieuwe registraties zinvol zijn en zorgen voor een veilige werkcultuur.

[2]Zorg in perspectief

• Stijging uitgave aan dure genees- middelen in 1 jaar: € 150 miljoen

• 28% van de totale zorguitgaven in 2017 betrof uitgaven aan de medisch-specialistische zorg.

In 2017 was de groei hiervan 2,3% (inclusief prijsstijgingen).

• Vergelijkbaar hiermee is de uitgavengroei aan gehandicapten- zorg (2,3%) en extramurale zorg (2,2%), iets hoger ligt het bij verpleging en verzorging (3,6%).

• Groei in de kosten van dure geneesmiddelen zette onverkort door. In 2017 werd zo'n € 2,0 miljard (7,4% van de totale uitgaven aan medisch-specialistische zorg) uitgegeven aan dure genees- middelen. Ten opzichte van 2016 is dit een stijging van circa € 150 miljoen (+7,7%). Een stijging van de uitgaven aan dure genees- middelen hoger dan de groei- ruimte zoals afgesproken in het hoofdlijnenakkoord zet druk op andere uitgaven aan ziekenhuis- zorg.

• In 2017 stegen de uitgaven aan medisch-specialistische zorg minder snel dan de groei van het bruto binnenlands product (bbp).

begin 2018 op tot 8.300 (2,8% van het totaal aantal voltijds-

equivalenten (fte)). Evenals in 2016 waren de vacatures en personeels- tekorten onder verpleegkundig en assisterend personeel moeilijk te vervullen.

• In 2016 werd 3,9% van de bruto loonsom van ziekenhuizen geïnvesteerd in opleiding en ontwikkeling van medewerkers. In 2015 was dit percentage 3,6%. Ongeveer de helft van de opleidingskosten werd gedekt door de subsidie Kwaliteitsimpuls Personeel Ziekenhuiszorg (KiPZ).

• Het ziekteverzuim onder perso- xxxx xxxxx in 2017 verder: van 4,55% in 2016 naar 4,77% in 2017. De oorzaak is vrijwel volledig een stijging van het langdurig verzuim.

• Het aandeel vrouwelijke medisch specialisten steeg wederom. In 2016 bedroeg dit aandeel 42,5%.

Het NVZ brancherapport 2018 downloaden?

Ga naar xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx

• Langere wachttijden, 61% kon in 2017 binnen vier weken terecht op de polikliniek.

• In 2017 steeg het aantal patiënten dat een algemeen ziekenhuis bezocht met 0,3% naar 8,28 miljoen. Dit is lager dan de verwachte stijging van het aantal patiënten door demografische ontwikkelingen waaronder bevolkingsgroei (+0,6%) en vergrijzing.

• In 2016 en 2017 nam het aantal patiënten in de hogere leeftijds- categorieën toe. Het aantal patiënten ouder dan 55 jaar groeide sterker dan gemiddeld en dit zal doorzetten. Bij deze groep patiënten was de complexiteit van de zorgvraag gemiddeld hoger, was de gemiddelde opnameduur was langer en is een groter aantal specialismen betrokken.

• Hart- en vaatziekten vormden in 2015, 2016 en 2017 de diagnose- groep met het hoogste aantal opnamen: circa 287.000 in 2017.

• De wachttijden liepen in 2017 op. 61% van de patiënten kon in 2017 binnen vier weken terecht op de polikliniek, in 2016 was dit 69%.

• Algemene ziekenhuizen behan-

delden in 2017 een groter aantal patiënten met gemiddeld een hogere complexiteit.

• De totale omzet van de algeme- ne ziekenhuizen bedroeg in 2017

€ 17,7 miljard; een toename van 1,0% (inclusief prijsstijgingen en kosten voor dure geneesmiddelen).

• Het prijsindexcijfer voor lonen en prijzen was 2,05% voor 2017.

• Dit betekent een reële afname van de omzet in 2017, conform de financiële afspraken van het hoofdlijnenakkoord.

• Het resultaat (als percentage van de omzet) bleef in 2017 met 1,2% gelijk aan het niveau van 2016. De rentabiliteit bleef in 2017 met 3,4% gelijk aan het niveau in 2016. De solvabiliteit nam in 2017 toe naar 25,7%.

• Het investeringsniveau van de ziekenhuizen is verder gedaald; investeringen in materiële vaste activa door algemene zieken- huizen bedroegen circa € 350 miljoen minder dan in 2016.

30 31

BRANCHERAPPORT

Haal meer uit subsidies voor opleidingen

DE OVERHEID BIEDT REGELINGEN met een tegemoet- koming in kosten of met volledige financiering. Nog niet al deze subsidies worden volledig benut. Onderstaande schema geeft een overzicht van een aantal regelingen gericht op het opleiden van (toekomstige) medewerkers waar u een beroep op kunt doen.

Blijven opleiden van ziekenhuisprofessionals is belangrijk om knelpunten op de arbeidsmarkt te voor- komen. Wanneer eenmaal tekorten zijn ontstaan, is meer opleiden zeker niet de enige, maar wel één van de oplossin- gen. Nieuwe instroom,

zij-instroom en het scholen van medewerkers is belangrijk om de arbeidsproblematiek tegen te gaan.

Diverse subsidieregelingen zijn gericht op het opleiden van ziekenhuismedewerkers.

WELKE SUBSIDIES WELKE ACTIVITEITEN WELKE DOELGROEP

• STAGES in het kader van beroepsopleidende leerweg in het mbo en reguliere hbo-opleidingen

• LEERWERKTRAJECTEN in het kader van beroepsbegeleidende leerweg in het mbo en duale hbo-opleidingen

STAGEFONDS ZORG

• Verpleegkundigen in opleiding

• Doktersassistenten in opleiding

• LEERWERKPLAATSEN op diverse opleidingsniveaus, waaronder de beroepsbegeleidende leerweg in het MBO en duale en deeltijdse hbo-zorgopleidingen

SUBSIDIEREGELING PRAKTIJKLEREN

• Verpleegkundigen in opleiding

• Pedagogisch medewerkers in opleiding

• Verzorgenden in opleiding

• BIJ- EN NASCHOLINGEN EN OPLEIDINGEN van medewerkers in het kader van het strategisch opleidingsplan

KWALITEITSIMPULS ZIEKENHUIZEN (KIPZ)

• Medewerkers

BESCHIKBAARHEIDBIJDRAGE (MEDISCHE) VERVOLGOPLEIDINGEN

• FZO-OPLEIDINGEN (Fonds Ziekenhuis Opleidingen)

• OPLEIDINGEN TOT MEDISCH SPECIALIST

• Gespecialiseerde verpleegkundigen in opleiding

• Medisch ondersteuners in opleiding

• Medisch specialisten in opleiding

SUBSIDIEREGELING OPLEIDING TOT ADVANCED NURSE PRACTITIONER EN OPLEIDING TOT PHYSICIAN ASSISTANT

• Verpleegkundig specialisten in opleiding

• Physician assistants in opleiding

• Zorgprofessionals in opleiding

• Medewerkers

• XXXXXXXX in het kader van de beroepsbegeleidende leerweg in het mbo of duale hbo-opleidingen

• TRAININGEN voor medewerkers

• Buitenschoolse kosten voor

MASTEROPLEIDINGEN ADVANCED NURSE PRACTITIONER EN PHYSICIAN ASSISTANT

XXXXXXXXXXXXXX

ZORGVERRUKBORPIERK

3/4

Xxxxxx Xxxxxxxxxx (38), manager zorgverkoop in Xxxxxxxxx Twee Steden Ziekenhuis Tilburg

Actief in zorgverkoop: 1 jaar, voorheen ook zorginkoper Opleiding: economie

“Verplaatsen van

zorg vraagt cultuur- verandering”

Het ETZ levert zowel basiszorg als

topklinische zorg (waaronder trauma- zorg en neurochirurgie). “Zorgverzeke- raars willen soms dat we keuzes maken. Dat is lastig, omdat we in onze regio het enige ziekenhuis zijn.”

ONZE AANPAK

“We voeren gesprekken met acht zorgverzekeraars. Het najaar is ons hoogseizoen, dan voer ik samen met onze adviseurs minimaal drie gesprek- ken per zorgverzekeraar. Met name voor bijzondere zorg zoals de trauma- zorg sluit regelmatig een medisch specialist of zorgmanager aan voor zorginhoudelijke informatie.”

UITDAGING

“Onze grootste uitdaging is dat de zorg kwalitatief hoogstaand maar betaalbaar moet blijven. Het adagium is de juiste zorg op de juiste plaats. Dat is een mooie gedachte, maar zorgprofessionals en patiënten vinden dat nog lastig. We hebben goede oplossingen, zoals een life-vest om hartpatiënten op afstand

te kunnen controleren. Veel mensen vinden dat nog te spannend. Het verplaatsen van zorg naar huis en naar de huisarts, vraagt om een cultuurverandering.”

MIJN EIGEN ZORGVERZEKERING

“Bij de keuze van mijn eigen zorg- verzekering kijk ik vooral naar welke zorg is gecontracteerd voor een polis. Patiënten met een goedkope polis moeten soms verder reizen voor hun zorg. Goedkoop blijkt dan duurkoop.”

INVITATIONAL CONFERENCE

De digitale dokters van St Xxxxxxx, Xxxx-Xxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxx en Xxxx Xxx Xxx, geven inzicht in hun innovatieve werkwijze op het gebied van patiëntenzorg.

Xxxxxxx Xxxx, voorzitter raad van bestuur van MCL, trapt af met zijn frisse Friese blik op samenwerken.

Xxxxxxx Xxxxx wijst in haar bijdrage op het recht om niet te weten.

Xxxxx xxx Xxxxxxxxx weet velen te inspire- ren met zijn bijdrage over de technologie als tweede natuur.

De innovatieve samenwerking in de regio Rijnmond wordt met veel energie belicht door Xxxxxxxxx Xxxxxx, voorzitter raad van bestuur Franciscus Gasthuis & Vlietland.

Inspiratie voor innovatie

Inspirerende sprekers en een zeer betrokken publiek kleurden de Invitational Conference op 28 november jl. De conference was tevens het afscheid van Xxxxxx xxx Xxxx na twee termijnen. Xxxxxx, bedankt!

Xxxxxxxxx Xxxxxxx Xxx neemt het themahoofdstuk over de arbeidsmarkt in ontvangst uit handen van Xxxxxx xxx Xxxx

De start van de Invitational Conference waarin Xxxxxx xxx Xxxx na twee termijnen afscheid neemt van de NVZ.

De zaal heeft volop aandacht voor de geestige en inspirerende bijdrage van Xxxx xxx Xxxxxxxxxxx, voorzitter raad van bestuur Sint Maartenskliniek.

Na afloop van de invitational conference spreken Xxxxxx xxx Xxxx, de huidige voorzitter en Ad Melkert, de nieuwe voorzitter, elkaar nog even tijdens de borrel.

Xxxxx Xxxxxx, voorzitter raad van bestuur Zuyderland en vice-voorzitter van de NVZ, spreekt Xxxxxx xxx Xxxx op persoonlijke

wijze toe en bedankt haar voor haar fantastische inzet.

NVZ-voorzitter Xxxxxx xxx Xxxx neemt na haar dankwoord bloemen in ontvangst van de vice-voorzitter Xxxxx Xxxxxx.

Het publiek ontvangt veel inspiratie voor innovatie tijdens deze Invitational Conference.

34 35

RUBRIEK

Meten is weten

Toolbox

De toolbox bevat weten- schappelijk gevalideerde vragenlijsten die ingevuld worden door de verpleeg- kundigen. Deelnemende ziekenhuizen doen eerst een nulmeting en kunnen tijdens en na de invoering van functiedifferentiatie vervolgmetingen doen en op basis daarvan evalueren en bijsturen. “In een over- zichtelijk dashboard zie je wat er goed gaat en waar bijsturing nodig is”, zegt Xxxxxxxxx xxx Xxxxxxxx, mede-ontwikkelaar van de Toolbox. “Het mooie is dat je kunt vergelijken tussen afdelingen met en zonder functiedifferentiatie, maar ook kunt benchmarken met andere ziekenhuizen.

Daarmee is het een waarde-

vol kwaliteitsinstrument.”

In 2020 wordt de Wet BIG-II van kracht en daarmee ook de functiedifferentiatie van verpleegkundigen. Vrijwel alle ziekenhuizen zijn begonnen met de implementatie van mbo- en hbo-functieprofielen. Om ze daarbij te helpen ontwikkelden NVZ en NFU de Toolbox Functiedifferentiatie.

tot betere patiëntenzorg leiden. En dat is ook mijn verwachting.”

MEEDOEN IS BELANGRIJK

Om daar zekerheid over te krijgen zullen in een volgende fase de toolboxresultaten gekoppeld worden aan de data van Dutch Hospital Data (DHD). De Vos: “Dan kunnen we echt zien wat de effecten van functiedifferentiatie zijn op de nurse sensitive outcomes, zoals ligduur, heropnames, infecties, medicatiefouten en decubitus.”

e verpleegkundige beroepsgroep maakt

momenteel een majeure transitie door”, vertelt Xxxxxxxxx xxx Xxxxxxxx, senior adviseur wetenschap in het Spaarne-

ziekenhuis en een van de ontwikkelaars van de toolbox. “Alle ziekenhuizen zijn ermee bezig, maar niemand heeft ervaring en er is vrijwel geen onder- steunende literatuur op dit gebied. Daarom is het zo belangrijk om dit instrument in te zetten. Het stelt je als ziekenhuis in staat om de effecten, en daarmee de meerwaarde, van functiedifferentiatie te monitoren, bij te sturen en te evalueren.”

BETERE ZORG

De afdeling Nefrologie in het Amphia Ziekenhuis in Breda was in 2015 één van de eerste proeftuinen om te experimenteren met de functiedifferentiatie. Sindsdien is het functiedifferentiatieproces er in

volle gang: zes afdelingen zijn gestart als profiel-

teams. Deze teams zijn gericht op leren en continu verbeteren. Sinds begin oktober draait ook de toolbox om de resultaten te kunnen meten.

Verpleegkundig onderzoeker xx. Xxxxxxxxx xx Xxx: “We hebben de vragenlijsten via een link uitgezet bij de circa 1.550 verpleegkundigen en verpleeg- kundig specialisten. Uit de nulmeting zal blijken hoe onze verpleegkundigen op dit moment aankijken tegen hun werkzaamheden en hun werkomgeving. Ons streven is dat eind 2019

de functiedifferentiatie in het hele ziekenhuis is doorgevoerd. Daarna gaan we een tweede meting doen.” De Vos wil uiteraard niet vooruitlopen op de uitkomsten, maar zegt: “Het idee van functie- differentiatie is dat je verpleegkundigen op elk niveau laat doen waarvoor ze zijn opgeleid en waar ze goed in zijn. Dat moet theoretisch gezien

Meedoen aan de toolbox is daarom belangrijk,

vindt Xxxxxxxxx xxx Xxxxxxxx. “De overtuiging dat verpleegkundigen een groot verschil kunnen maken in de kwaliteit van zorg, is nog niet onder- bouwd. Als je het effect van functiedifferentiatie wilt laten zien en de meerwaarde van verpleeg- kundige zorg op patiëntuitkomsten, dan moet

je meedoen. Zo creëer je een continu leer- en kwaliteitsverbeteringsproces.”

Meedoen?

De Toolbox Functiedifferentiatie wordt in opdracht van de NVZ en NFU uitgevoerd door onderzoeks- bureau Newcom. Informatie en aanmelden via xxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

ZORGVERRUKBORPIERK

4/4

Xxxxxx Xxxx-Xxxx, adviseur zorgverkoop Tergooi

Actief in de zorgverkoop: 2 jaar

Opleiding: facility management

“Sterk vergrijzende

regio”

Tergooi is een algemeen ziekenhuis dat

topklinische zorg levert. Speerpunten zijn hart- en vaatziekten, oncologie en ouderen. “We werken in een vergrijzen- de en compacte regio. Dankzij goede samenwerking met huisartsen en verpleeghuizen bieden we kwetsbare ouderen goede ketenzorg.”

ONZE AANPAK

“We overleggen vier tot acht keer per jaar met acht zorgverzekeraars. Xxxxxx Xxxxxxx zitten ook de manager marke- ting, verkoop en communicatie, de businesscontroller en de manager finance control aan tafel. In de eerste helft van het jaar versterken we de relatie en praten we over onderwerpen als kwaliteit en doelmatigheid. In het najaar gaat de frequentie omhoog en onderhandelen we echt.”

UITDAGING

“In onze regio, vlak bij Amsterdam, groeit de bevolking, terwijl ook de groep ouderen jaarlijks met 5% toe- neemt. Mensen die in het ziekenhuis belanden, zijn vaak langer ziek dan voorheen. Onze uitdaging is om deze groei te verkopen aan zorgverzekeraars die inzetten op 0% groei. Dat levert interessante gesprekken op, waarbij

wij onderbouwen dat het aantal unieke patiënten toeneemt.”

MIJN EIGEN ZORGVERZEKERING

“Mijn werk beïnvloedt niet de keuze van mijn zorgverzekering. We kijken gewoon wat ons gezin nodig heeft en hoe we dat het beste kunnen verzeke- ren. Vorig jaar zijn we overgestapt naar de collectieve zorgverzekering via het werk van mijn partner.”

Z-CERT

Binnen zonder kloppen

HACKERS, VIRUSSEN, PHISHINGMAILS, RANSOMWARE.

Ze komen binnen zonder te kloppen. Ook in zorgorganisaties.

En hebben ze zich daar eenmaal genesteld, dan zorgen ze vaak voor grote problemen. Z-CERT geeft zorginstellingen ondersteuning bij het voorkomen en bestrijden van cyberincidenten.

et is de nachtmerrie van xxxx xxxxxxxxxxxxxx: een shutdown door ransomware.

48 Britse ziekenhuizen werden er vorig jaar mee geconfronteerd. Hun computer-

systemen raakten geïnfecteerd met WannaCry gijzelsoftware, waardoor 34 procent van de medische diensten niet kon worden geleverd.

In oktober jl. publiceerde de NHS haar onderzoek waarin ze de kosten van WannaCry op 104,5 miljoen euro inschat.

DIGITALE BRANDWEER

Nederlandse zorginstellingen ontspringen de dans niet, zo blijkt uit cijfers van Z-CERT, het expertise- centrum op het gebied van cybersecurity in de zorg. In de periode januari tot en met september 2018 hielp Z-CERT bij 73 cyberincidenten. “Het

is de brandweerfunctie die we voor onze leden vervullen”, zegt directeur Xxxxxx xxx xxx Xxxx. “Zorginstellingen die getroffen worden door een cyberprobleem kunnen ons bellen. We helpen dan het incident op te lossen en de schade te beperken.” De brandweer is er uiteraard ook voor preventie. Daarom kijkt Z-CERT altijd of het incident groter is of ook in andere landen speelt.

“We kunnen dan andere deelnemers waarschuwen. Ook organiseren we workshops, themasessies, congressen en leveren we kennisproducten om de bewustwording van cybersecurity te verhogen.”

Z-CERT is vorig jaar is opgericht op initiatief van de NVZ, de NFU en GGZ Nederland. “Iedere CERT richt zich op een specifieke doelgroep. Voor ons

is dat de zorg. In eerste instantie de tweede lijn, maar stap voor stap willen we uitbreiden naar het hele zorgdomein”, aldus Nienke van den Berg. Ze geeft aan dat een CERT alleen goed zijn werk kan doen als het in een sector gespecialiseerd is.

“Je moet weten welke specifieke apparaten, software en IT worden gebruikt. We zijn bekend met de zorginfrastructuur en we staan in contact met leveranciers van medische apparatuur.” Dat laatste is zeer waardevol, blijkt uit de praktijk. Vorig jaar was er een probleem met IC-patiëntbewakings- monitoren in een Zweeds ziekenhuis. Via de lokale CERT werd het incident ook aan Z-CERT gemeld. “Het bleek om een programmeerfout te gaan, maar de patch om dit te herstellen liet nog op zich wachten. We hebben toen contact met Philips opgenomen en de informatie alvast gekregen, zodat wij onze leden konden informeren over

de risico’s en het handelingsperspectief.”

INTERNATIONAAL NETWERK

Naast Philips zien ook andere leveranciers het samenwerkingsbelang en wordt steeds meer essentiële informatie over bugs of programmeer- fouten op vertrouwelijke basis met Z-CERT gedeeld. Naast digitale brandweer en expertise- centrum heeft Z-CERT nog een derde functie.

“We maken deel uit van een internationaal netwerk van brancheorganisaties, leveranciers, buitenlandse CERT’s en hackerscommunities”, aldus Van den Berg. “We verzamelen informatie om xxxxxx’x en dreigin- gen te signaleren, de impact op de zorgt te bepalen en hoe deelnemers moeten handelen.”

AANSLUITING ZOEKEN

Inmiddels is 62% van de Nederlandse ziekenhuizen bij Z-CERT aangesloten. Nienke van den Berg vindt het essentieel dat alle zorgorganisaties zich aansluiten. “Je kunt de cybersecurity individueel goed op orde hebben, maar zodra de patiëntengegevens naar

de apotheek of een ander ziekenhuis gaan, kun je alsnog problemen krijgen. Ook ontwikkelingen als

E-health en zorg op afstand, waarbij de (patiënt)data overal naar toe vliegen, maakt een gemeenschap- pelijke aanpak noodzakelijk. ‘Samen’ is voor ons daarom een belangrijk thema. Wat wij vanuit onze netwerkpositie voor de sector doen, kun je als zorg- instelling nooit in je eentje realiseren.”

Het Catharina Ziekenhuis in Eindhoven is één van de zorginstellingen die vanaf de start bij Z-CERT is aangesloten. Chief Information Security Officer Xxxxx xxx Xxxxxx: “Je zoekt een organisatie die de zorg snapt. Als er iets op je netwerk zit wat kwaad kan, wil je niet van je cybersecurityleverancier horen: ‘sluit het maar even helemaal af’. In een ziekenhuis is dat geen optie, zeker niet als je zoals wij gespecialiseerd bent in kanker en hart- en vaat- ziekten, waarvoor we een belangrijk verwijscentrum zijn voor een grote regio. Dat Z-CERT cyberinciden- ten weet te plaatsen in de zorgcontext, is een van de belangrijkste redenen om ons aan te sluiten.”

WAARSCHUWEN

Zelf heeft het Catharina Ziekenhuis nog geen cyberincidenten gehad. “Je hebt als organisatie natuurlijk zelf een rol op dat gebied. Z-CERT neemt die niet van je over. Maar bij cyberaanvallen gaat

het er vooral om kwaadwillenden vóór te zijn. Daarom is het goed dat Z-CERT er is. Ze weten welke IP-adressen we gebruiken. Wanneer er ergens een hack is geweest en er zitten e-mailadressen van ons tussen, dan horen we dat meteen. Ook is bij

Z-CERT bekend welke apparatuur en software wij hebben. Omdat ze afspraken met de belangrijkste leveranciers hebben, zijn we snel geïnformeerd als er iets mis is en kunnen we zaken snel oplossen. Verder krijgen we dagelijks en wekelijks duidingen over kwetsbaarheden in onze systemen en hoe groot de kans is dat de systemen misbruikt worden. Z-CERT geeft aan hoe groot het risico is. Weten of het even kan wachten, is minstens zo waardevol

als weten dat je snel moet reageren. Want je wilt patiënten of medewerkers niet onnodig lastigvallen. Je hebt een kennispartner nodig die weet wat er gaande is, hoe je problemen buiten de deur houdt of deze helpt oplossen, zodat je zo snel mogelijk weer ‘up and running’ bent.”

Xxxxxx xxx xxx Xxxx vertrok op 1 december bij Z-CERT en is opgevolgd door Xxxxxxxxxx Xxxx.

CERT

CERT staat voor Computer Emergency Response Team. Nederland kent diverse van deze CERT’s met als bekendste het Nationaal Cyber Security Centrum. Daarnaast hebben ook banken, universiteiten, hogescholen, telecom- en internetproviders vaak hun eigen CERT. Sinds juni 2017

is Z-CERT de organisatie die zich volledig toelegt op cybersecurity in het zorgdomein.

Meer informatie? Kijk op x-xxxx.xx

38 39

ZORG OP DE JUISTE PLEK

“In 2030 is het ziekenhuis een

verkeerstoren”

Het Antonius Ziekenhuis in Sneek wil hét thuis- zorgziekenhuis worden van Nederland met als visie: in het ziekenhuis als het moet en

thuis als het kan. Want de Zorggroep voorziet een toekomst waarin alleen complexe zorg in medische behandel- centra plaatsvindt en de patiënt daarna

thuis met gespecialiseerde verple- ging herstelt. Een win-winsituatie voor ziekenhuis én patiënt.

deze thuis, tenzij dat niet verantwoord is.” Juist door bij geplande ingrepen direct op thuisbehandeling te anticiperen, komt er ruimte voor andere patiënten, verwacht Oomen. “We verwachten met het structureel verplaatsen van zorg wachtlijsten te kunnen inkorten. Als je plant wanneer iemand met gespeciali- seerde thuiszorg naar huis kan, kun je

Het team thuiszorgtechno- logie verricht medisch- specialistische verpleging in de thuissituatie of op locatie (zoals school

of dagbesteding) en biedt ondersteuning bij onder andere: sondevoeding; infuusbehandeling (vocht, voeding en/of medicatie); pijnbestrijding (epiduraal, intratheceaal, subcutaan of intraveneus); trachea-

eerder in werking. De vanzelfsprekende vervolgstap is dan of we dit bij meer patiënten kunnen toepassen. We willen ervoor zorgen dat patiënten zoveel mogelijk op een verantwoorde wijze worden behandeld op de plek waar

ze het liefste zijn, namelijk thuis.”

De fysieke nabijheid van het team kent volgens Oomen meer voordelen, zoals een warme overdracht. “De verpleeg- kundige in het ziekenhuis draagt de zorg aan het bed over aan de gespecialiseerd verpleegkundige van de thuiszorg.

De patiënt weet dan precies wie hem gaat verzorgen en dat deze verpleeg- kundige kennis van zaken heeft. Dat geeft vertrouwen. De gespecialiseerd

“Door bij ge- plande ingrepen direct op thuis- behandeling

te anticiperen, komt er ruimte voor andere patiënten”

olgens één van de kartrekkers

van deze omslag, cardioloog Xxxx Xxxxx, gaat er niets boven zorg thuis. “Het risico op

complicaties is er kleiner en geriatrische patiënten hebben in een vertrouwde omgeving minder kans op een delier.

Natuurlijk vinden patiënten het soms eng, maar als ze eerst zien wie hen thuis komt verzorgen en weten dat deze gespecialiseerde verpleegkundige direct overlegt met de medisch specialist, wordt de drempel een stuk lager. De meeste mensen vinden het fijn om thuis behandeld te worden.”

VOORBEELD

Oomen ziet het als zijn taak om

collega-specialisten ervan te overtuigen dat xxxx thuis vaker mogelijk is en dat dit met het team thuiszorgtechnologie

- onderdeel van Antonius Zorggroep - volledig veilig en verantwoord kan. “Er zijn zeker nog specialisten die aan het idee moeten wennen. Zij houden

patiënten het liefst binnen hun blikveld. Maar er zijn veel professionals die deze zorg uitstekend thuis kunnen bieden.” Oomen geeft zelf het voorbeeld. Zo wil hij patiënten met een ontstoken hartklep en een antibioticabehandeling

van zes weken na twee weken uit het ziekenhuis ontslaan. “Het team thuis- zorgtechnologie kan deze patiënten met een infuus prima thuis verzorgen. We laten hen natuurlijk pas naar huis gaan, wanneer de antibiotica goed is ingesteld en er geen complicaties zijn. En gedurende de kuur, blijf ik deze patiënten wekelijks op de poli zien.”

STRUCTUREEL VERANKEREN

Nu worden patiënten met een infuus ook elders in het land al langer thuis behandeld, maar volgens Xxxxx Xxxxxxxxxx (gespecialiseerd wijkverpleegkundige thuiszorgtechnologie) onderscheidt

de Antonius Zorggroep zich door deze werkwijze structureel te verankeren

in zorgpaden. “Nu is thuisbehandeling vaak nog afhankelijk van het willekeurige initiatief van een patiënt of behandelaar. Door thuisbehandeling in het proces in te bedden, krijgt in principe elke patiënt met bijvoorbeeld een antibioticakuur

dat alvast regelen en win je tijd en dus

ruimte voor nieuwe patiënten.”

THUIS PRIKKEN

Xxxxxxxxxx houdt ondertussen ook zijn ogen en oren open. Wandelend over de afdelingen signaleert hij wanneer bepaalde zorg als wondverzorging,

net zo goed thuis geboden kan worden. Hij initieert ook nieuwe vormen van thuisbehandeling, zoals immuno-globulinen bij cliënten met een verstoring van hun immuunsys- teem. “Bij deze dagbehandeling start de patiënt eerst met twee kuren in het ziekenhuis. Daarna geven wij deze vier- of driewekelijkse behandeling thuis. Wij prikken dan thuis het infuus

aan en regelen via de apotheek dat de immunoglobuline daar wordt geleverd. Xxxx heeft een patiënt in die fase een lage weerstand en hoeft hij niet vatbaar voor ziekten naar het ziekenhuis.”

WARME OVERDRACHT

Zo’n proactieve werkwijze wordt bevorderd doordat het team thuiszorg- technologie op het terrein van het ziekenhuis is gehuisvest en onder dezelfde organisatie valt. Thibaudier: “Door de korte lijnen treedt zo’n traject

canule behandeling

(beademing via een buisje in de luchtpijp).

Meer weten?

Om ziekenhuizen en revalidatiecentra te onder- steunen bij de verandering naar de juiste zorg op de juiste plek, is de NVZ in het najaar van 2018 gestart met het programma JuMP: Juiste MSZ voor de patiënt. Xxx xxx ook bezig met deze verandering, bijvoorbeeld door het aanbieden van zorg thuis? Ga naar

xxx-xxxxxxxxx.xx en meld je aan voor de werkgroep JuMP: samenwerken aan de juiste zorg’ of kijk op xxxxxxxxxxxx.xx

verpleegkundige kan ons net als de

verpleegkundige in het ziekenhuis bellen als hij of zij een vraag heeft of een complicatie vermoedt. Dan kan ik bijvoorbeeld direct een medicatie-advies geven. Doordat wij elkaar kennen, zijn de lijnen kort. Die directe interactie en het onderling respect en vertrouwen, daar ben ik trots op.”

VERKEERSTOREN

Zorg thuis is goedkoper dan zorg in het ziekenhuis. Dat is volgens Xxxxxxxxxx helemaal in lijn met geschetste toekomst- beelden van de ziekenhuiszorg, waarin ziekenhuizen steeds meer centra zijn voor diagnose en behandeling en de zorg naar thuis is verplaatst.

“In 2030 is het ziekenhuis een soort verkeerstoren, waar we met behulp van goede ICT de patiënt thuis continu kunnen volgen. Krijgt een patiënt met ernstig hartfalen bepaalde klachten, dan kunnen we tijdig de medicatie

aanpassen. Dit doet een gespecialiseerd verpleegkundige bij de patiënt thuis. Dat voorkomt crisissituaties, bijvoorbeeld wanneer een patiënt te veel vocht vasthoudt”, besluit Oomen.

40 41

NAWOORD

Het laatste

woord

XXXXXX XXX XXXX VERLAAT DE NVZ NA ZES JAAR. HAAR TWEE STATUTAIRE TERMIJNEN ZITTEN EROP.

WEBSITES EN DOWNLOADS

Need to know

Bij de artikelen ziet u soms een i-button met verwijzing naar meer online informatie of downloads. We zetten ze voor u op een rijtje.

Pagina 06

SAFETY II

Website: xxx-xxxxxxxxxxxx.xx/

patientveiligheid of xxxxxxx.xx

Pagina 08

SAMEN BESLISSEN

Website: xxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx/ professionals/instrumenten

Pagina 10

VIPP

Website: XXXX-xxxxxxxxx.xx

Pagina 14

IMAGO ONDERZOEK

Website: xxx-xxxxxxxxx.xx/xxxxxxxxxx

Pagina 16

ZIEKENHUISCHECK

Website: Xxxxxxxxxxxxxxx.xx

Pagina 18

DUURZAME TOEKOMST

AGENDA ONLINE

Ga voor meer informatie over trainingen en bijeenkomsten en de wijze van aanmelden naar xxx-xxxxxxxxxxxx.xx/xxxxxxx/xxxxxx

Trainingen

1 februari 2019

XXX XXXXXXXXXXXXXXXXX (TWEEDAAGSE)

Doelgroep: medewerkers van de afdeling P&O of HRM met minimaal twee jaar ervaring met het toepassen van de cao.

8 maart 2019

BASISCURSUS CAO

Doelgroep: NVZ-leden werkzaam op een salaris- en/of personeelsadminis- tratie of op de afdeling perso- neelszaken/HRM.

22 maart 2019

TRAINING AMS

Doelgroep: NVZ-leden die strategisch of uitvoerend betrokken zijn bij de AMS, bijvoorbeeld medewerkers van de afdeling HRM of directiese- cretarissen.

p 1 december kwam er een einde aan mijn voorzitterschap

Met maar liefst twee liederen werd stilgestaan bij mijn vertrek. Ik was ontroerd en besefte dat

Website: xxx-xxxxxxxxxxxx.xx/

duurzaamheid

Pagina 26

25 maart 2019

MASTERCLASS PATIËNTENLOGISTIEK & CAPACITEITSMANAGEMENT

bij de Nederlandse Vereniging van Ziekenhui- zen. Mensen die me goed kennen, weten dat het niet mijn bedoeling is om te stoppen met werken. Mijn bestaande neven- functies blijf ik uitoefenen

en onlangs werd ik benoemd tot voorzitter van de raad van toezicht van de Raad voor Accreditatie. Er is nog genoeg te doen.

IN GOEDE HARMONIE

De NVZ gaf mij de mogelijkheid om in deze korte column een aantal laatste woorden tot u te richten. Dat doe ik graag. Ik kijk met veel plezier terug op mijn jaren als NVZ-voorzitter. De maan- delijkse bestuursvergaderingen waren, net als de ledenvergaderingen en regionale raadplegingen, van het prettige soort. In het NVZ-bestuur werd goed met elkaar gediscussieerd over tal van onderwerpen. Sommige onderwerpen waren pittig en vergden ook meer tijd, zoals het Hoofd- lijnenakkoord. Discussies werden echter altijd

in goede harmonie gevoerd. Ik ben de NVZ- bestuursleden, en al hun voorgangers, uitermate dankbaar voor alle tijd en energie die ze in de NVZ hebben gestoken. Het huidige bestuur nam onlangs op verrassende wijze afscheid van mij.

mijn afscheid nu met rasse schreden naderde.

HOOFDLIJNENAKKOORD

De medisch-specialisti- sche zorg is sterk in beweging. In het Hoofd- lijnenakkoord zijn belang-

rijke afspraken voor de komende jaren gemaakt, waarbij de zorg op andere wijze moet worden georganiseerd. Er zullen keuzes moeten worden gemaakt en dat valt niet mee. Welke zorg kan thuis worden verleend? En op welke manier wordt dit georganiseerd? Hoe zorgen we dat we van elkaar blijven leren op gebieden als innovatie, kwaliteit en vermindering van regeldruk? Ik heb me altijd sterk gemaakt voor deze onderwerpen, maar maak me geen zorgen over de voortzetting. Met het huidige bureau en bestuur, met vice- voorzitter Xxxxx Xxxxxx en met Xx Xxxxxxx als voortreffelijke nieuwe voorzitter, zal de NVZ de komende jaren dezelfde sterke en gewaardeerde gesprekspartner blijven als voorheen.

Ik wens u alle goeds en alvast heel fijne feestdagen.

Xxxxxx xxx Xxxx

MINDER REGISTRATIELAST

Website: xxxx.xx

Pagina 28

BRANCHERAPPORT

Website: xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xx

Pagina 36

AANMELDEN TOOLBOX FUNCTIE- DIFFERENTIATIE

Website: xxxxxx.xx/xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Pagina 38

Z-CERT

Website: x-xxxx.xx

Pagina 40

ZORG OP DE JUISTE PLEK

Website: xxx-xxxxxxxxx.xx of

xxxxxxxxxxxx.xx

(ZESDAAGSE)

Doelgroep: manager patiëntenlogistiek,

xxxxxxxxxxx, hoofd opname.

28 maart 2019

MASTERCLASS INTERNE COMMUNICA- TIE BIJ VERANDERING

Doelgroep: NVZ-leden werkzaam als (senior) communicatieadviseur/-manager.

Bijeenkomsten

6 februari 2019

LEDENRAADPLEGING

Doelgroep: raden van bestuur.

26 juni 2019

ALGEMENE LEDENVERGADERING

Doelgroep: raden van bestuur.

42 43

COLOFON

NVZ Effect is een uitgave van de Nederlandse Vereniging van Zieken- huizen (NVZ), voor haar leden en geïnteresseerden, xxx-xxxxxxxxxxxx.xx

De NVZ is sinds 1991 de branche- vereniging voor algemene zieken- huizen en categorale instellingen in Nederland. Wij behartigen de belangen van onze leden op zorginhoudelijk, economisch

en sociaal vlak.

CONCEPT EN REALISATIE

Axioma Communicatie, Baarn, 035 548 81 40, xxxxxx.xx

REDACTIE AXIOMA

Xxxxx xx Xxxx, Xxxxxx xxx xxx Xxxxx, Xxxxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxx (bladmanager), Xxxxx xxx Xxx,

Xxxxx Xxxxxxx, Xxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx xxx Xxxxx

REDACTIE NVZ

Xxxxxx Xxxxxx, Xxx Xxx (eindredactie), Xxxx xxx Xxxxx (eindredactie),

Xxxxxxxx xxx xxx Xxxxxxx,

Xxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxx,

Xxx xxx Xxxxxx, Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxx

BEELD

Xxxx xxx xxx Xxxxxx, Xxxxxxx Xxxx (cover)

Document Metadata

Table of Contents

NVZ

Document Metadata