Besluit

48. In de melding hebben partijen aangegeven dat RFH actief is met het aanbieden van veiling- bemiddelings- en transactiediensten, en tevens diverse nevendiensten biedt ter ondersteuning van kwekers en afnemers van sierteeltproducten bij haar veiling-, bemiddelings- en transactiediensten. Dit laatste verwijst bijvoorbeeld naar verschillende logistieke diensten op haar veilingterreinen en bijbehorende handelsterreinen en het bieden van huisvesting aan handelaren.

49. Ten aanzien van de mogelijke relevante markt(en) waarop RFH actief is met deze activiteiten, hebben partijen echter in de melding geen informatie aangedragen. Wel geven partijen aan dat [VERTROUWELIJK] een drietal ontwikkelingen. Allereerst dragen online ontwikkelingen er aan bij dat kwekers en kopers van sierteeltproducten elkaar makkelijker kunnen vinden en onderlinge transacties kunnen sluiten. Ten tweede sluiten grote retailers in toenemende mate rechtstreekse contracten met leveranciers. Ten derde zijn er een aantal zeer grote handelshuizen actief, zoals Dutch Flower Group en Royal Lemkes, die hun eigen productie- en distributieketen opzetten. Ook zij sluiten in toenemende mate rechtstreekse contracten met telers, vaak voor de volledige productie van de kweker.

50. Partijen stellen verder dat de conclusie van de ACM in 2007 over de marktafbakening en de positie van RFH, nog steeds wordt ondersteund door de huidige feiten.30

je elke dag weer de variëteiten bloemen en planten kopen in de hoeveelheden die nu beschikbaar zijn in Nederland.35‌

51. Uit het marktonderzoek van de ACM volgt dat de mogelijkheid voor afzet via de veilingklok van RFH belangrijk is voor kwekers.31 Kwekers die lid zijn bij RFH, kunnen volgens xxxxxx van sierteeltproducten in beginsel niet BVO handelen.32 Een koper van sierteeltproducten wijst erop dat het steeds lastiger wordt voor kwekers die lid zijn van RFH om BVO te handelen.33

52. Diverse kopers van sierteeltproducten stellen dat het voor hen niet mogelijk is om de door hen gewenste sierteeltproducten volledig BVO in te kopen. Volgens hen hangt dit samen met de kwaliteit, variëteit en/of het volume van het via RFH beschikbare assortiment.34 Een andere koper van sierteeltproducten wijst erop dat RFH een unieke marktplaats is, want nergens ter wereld kun

28 Zoals aangegeven in de voetnoot bij randnummer 5 gebruikt de ACM de term BVO om in het kader van haar beoordeling handelsstromen aan te duiden die niet verlopen via RFH of soortgelijke handelsplatformen. De door de ACM gehanteerde term komt daarmee niet overeen met de term die RFH hanteert in regels voor haar leden en dat onderdeel uitmaakt van de ‘Spelregels tijdelijke ontheffing BVO’, zoals weergegeven op de website van RFH. Zie in dit kader ook de voetnoot bij randnummer 39.‌

29 Richtsnoeren niet-horizontale fusies, randnummer 99.

30 Zienswijze van RFH van 29 januari 2021.

31 Gespreksverslag ACM/UIT/547018, Gespreksverslag ACM/UIT/546454, p. 3.

32 Gespreksverslag ACM/UIT/547833, Gespreksverslag ACM/UIT/545801.

33 Gespreksverslag ACM/UIT/547833‌

34 Gespreksverslag ACM/UIT/547833, Gespreksverslag ACM/UIT/545801, Schriftelijke antwoorden ACM/IN/577691.

53. Bij de beoordeling van de voorgenomen concentratie tussen Bloemenveiling Aalsmeer en Flora Holland in 2007, heeft de NMa in de vergunningsfase onderzocht of AVA-kanalen substituten zijn voor de afzetkanalen van de veiling (klok, bemiddeling en basistarief). Met AVA-kanalen werd gedoeld op andere afzetkanalen dan de veilingen.36

54. In het destijds uitgevoerde onderzoek onder een grote groep kwekers en kopers gaven zowel kwekers als kopers aan dat zij bij een significante verslechtering van één van de concurrentieparameters van de afzetkanalen van de veiling in voldoende grote mate zouden overstappen naar alternatieven, waarbij zij rechtstreekse verkoop zonder tussenkomst van de veiling (nu BVO genoemd) als belangrijkste alternatief noemden.37 In 2007 werd het percentage van de sierteelthandel via andere kanalen door de Vereniging van Groothandelaren in Bloemkwekerijprodukten (VBG) geschat op circa 5% voor bloemen en tussen de 10% en 15% voor planten.38

55. De ACM ziet op basis van het in de meldingsfase uitgevoerde onderzoek redenen om de marktafbakening van de NMa, die inmiddels 14 jaar geleden heeft plaatsgevonden, opnieuw te onderzoeken. Die redenen zet de ACM hierna uiteen.

56. Volgens partijen is de omvang van BVO sinds 2007 toegenomen. Zij schatten het percentage sierteelthandel dat buiten de veiling om gaat op [30-40]%, maar geven geen uitgebreide onderbouwing van dit percentage.39 De omvang van het belang van BVO wordt echter door verschillende marktpartijen genuanceerd.40 Een aantal marktpartijen stelt dat BVO weliswaar in omvang is toegenomen, maar stelt daarbij ook dat BVO voornamelijk betrekking heeft op grote partijen tulpen en violen die door retailers rechtstreeks bij kwekers worden ingekocht.41

57. Desgevraagd geven partijen geen schatting van het percentage Nederlandse kwekers dat geen lid is van RFH. [VERTROUWELIJK] zo’n 1500 kwekers zijn die geen lid zijn van RFH, maar wel incidenteel hun sierteelt via RFH vermarkten. Zij geven daarbij aan dat deze groep [VERTROUWELIJK]42 Diverse marktpartijen wijzen er op dat 90% of meer van de Nederlandse kwekers lid is van RFH.43

58. Het hoge percentage kwekers dat lid is van RFH is van belang voor de potentiële omvang van het BVO segment. Leden van RFH zijn in principe verplicht hun sierteelt via RFH te laten afrekenen. BVO is voor leden van RFH slechts zeer beperkt mogelijk, met een ontheffing en betaling van een transaction fee44, hetgeen de eventuele economische voordelen van BVO voor deze kwekers

35 Gespreksverslag ACM/UIT/547018, p. 9.‌

36 Daaronder werden begrepen: directe verkoop door telers aan (groot)handelaren en detaillisten, verkoop via telersverenigingen en producentencoöperaties, commissionairs, Cash & Carry’s en groothandelsmarkten en zelfstandige agenten. Zie het meldingsbesluit van de NMa van 19 februari 2007, zaak 5901/Bloemenveiling Aalsmeer – FloraHolland, randnummer 17.

37 Besluit van de NMa van 21 augustus 2007, zaak 5901/Bloemenveiling Aalsmeer - FloraHolland, randnummer 67 en verder.

38 Besluit van de NMa van 21 augustus 2007, zaak 5901/BloemenveilingAalsmeer-FloraHolland, randnummer 25

39 Zij schatten dit op basis van de zogenaamde Share of Wallet van de grootste kopers op het RFH platform. Share of Wallet is een inschatting van het deel dat deze kopers van hun inkopen via RFH afrekenen. Antwoorden van partijen op vragen van ACM d.d. 6 januari 2020, randnummer 57 en Bijlage 25 – Share of Wallet top 25 RFH Holdings.‌

40 Gespreksverslag ACM/UIT/545801.

41 Gespreksverslag ACM/UIT/546186, Gespreksverslag ACM/UIT/547018.

42 Antwoorden van partijen op vragen van ACM d.d. 6 januari 2020, randnummer 63-65.

43 Gespreksverslag ACM/UIT/547833, Gespreksverslag ACM/UIT/546298: 90%, Gespreksverslag ACM/UIT/545801 90%.‌

44 xxxxx://xxx.xxxxxxxxxxxxxxxxx.xxx/xx/xxxxxxxxx/xxxxxxxxxx/xxxxxxxxxx-xxxxxxxxxx-xxxxxxxxxxxxxxx-xxx0000 ‌

geheel of ten dele wegneemt. Slechts naar schatting 10% van de Nederlandse kwekers is geen lid van RFH. Van deze kwekers kan volledig buiten RFH om worden ingekocht.‌‌

59. Kwekers die lid zijn van RFH zouden alleen in significante mate BVO kunnen handelen indien zij hun lidmaatschap van RFH zouden opzeggen. Dat betekent vervolgens dat de zekerheid van het kunnen aanbieden via de klok tegen aantrekkelijke voorwaarden en de betalingszekerheid bij het vermarkten van sierteeltproducten via RFH voor hen wegvalt. [VERTROUWELIJK] en ook de financiële afhandeling van die transacties zelf moeten organiseren. Dit zou een drempel kunnen opwerpen voor het verder vergroten van het BVO aanbod. Een marktpartij voegt hier nog aan toe dat kwekers ook niet geneigd zouden zijn om hun lidmaatschap op te zeggen omdat zij bij vertrek hun ledenkapitaal niet in één keer uitgekeerd krijgen.45

60. Voor kopers van sierteeltproducten geldt dat zij alleen van handel via RFH naar BVO kunnen switchen indien en voor zover er voldoende BVO-aanbod beschikbaar is, in volume, kwaliteit en assortiment. Uit het marktonderzoek van ACM blijkt dat een aantal soorten sierteeltproducten een belangrijke rol speelt in het BVO-kanaal. Meerdere marktpartijen geven aan dat BVO vooral wordt gebruikt voor grotere partijen bloemen en planten. Daarbij noemen zij vooral violen en tulpen.46 Het aantal variëteiten dat beschikbaar is via BVO is een belangrijke bepalende factor voor de substitueerbaarheid van klok- en directe transacties via RFH door BVO-transacties. Eén van de ondervraagde marktpartijen geeft aan dat de diversiteit van het aanbod BVO nog geen 10% bedraagt van het aantal variëteiten dat op het platform van RFH wordt aangeboden via de klok en directe transacties. Deze zelfde marktpartij merkt ook op dat buitenlandse kwekers voor haar geen goed alternatief vormen voor het aanbod van RFH, vanwege het feit dat zij niet voorraadhoudend is.47 Dit zou erop kunnen wijzen dat voorkopers van sierteeltproducten BVO voor slechts een beperkt deel van het assortiment aan sierteeltproducten een alternatief is.

61. Bovendien zullen er vanuit het perspectief van de kopers van sierteeltproducten [VERTROUWELIJK] transactiekosten gemoeid zijn met het buiten RFH om zoeken naar verschillende kwekers van sierteeltproducten en daarmee BVO overeenkomsten sluiten om te komen tot het door de koper gewenste assortiment aan sierteeltproducten. De platforms FloraXchange en Blueroots vervulden deze functies in eerste instantie als onafhankelijke partijen, maar zijn inmiddels verbonden aan RFH. In FloraXchange heeft RFH inmiddels een meerderheidsbelang verworven.48 In Blueroots heeft RFH ook een 50% belang verworven.49 Deze platforms lijken beide reeds geïntegreerd te zijn in Xxxxxxxx en dus niet onafhankelijk van RFH te functioneren.

62. Gelet op het voorgaande is het voorstelbaar dat voor kopers van sierteeltproducten BVO slechts een reëel alternatief vormt voor een beperkt deel van het assortiment aan sierteeltproducten, namelijk voor die producten die in bulk worden ingekocht, zoals violen of tulpen, maar nauwelijks voor andere soorten sierteeltproducten.

63. De ACM is er daarom op dit moment onvoldoende van overtuigd dat BVO in de huidige marktsituatie in voldoende mate een substituut vormt voor het brede en diepe aanbod op het handelsplatform van RFH en mogelijk andere soortgelijke handelsplatforms. De disciplinerende werking van BVO op RFH is derhalve in dit stadium onduidelijk.‌

45 Gespreksverslag ACM/UIT/547833.‌

46 Zie voetnoot 12: Gespreksverslag ACM/UIT/546186, Gespreksverslag ACM/UIT/547018.

47 Gespreksverslag ACM/UIT/547833.

48 xxxxx://xxxxx.xxxxxxxxxxxx.xx/xx/xxxxxx/xxxxx-xxxxxxxxxxxx-xx-xxxxxxxxxxxx-xxxxxxxx-xxxxxxxx-xx-xxx-xxxxxxxx-xxxxxxxx- voor-kwekers.‌‌‌

49 xxxxx://xxx.xxxxxxxx.xx/xx/xxxxxx/xxxxxxxxx-xx-xxxxx-xxxxxxxxxxxx-xxxxx-xxxxxx-xx-xxxxxxxxxxxxxx-xxxxxx.‌

64. Gezien het bovenstaande wil de ACM in de vergunningsfase nader onderzoek doen naar de afbakening van de relevante markt voor het vermarkten van sierteeltproducten. Daarbij zal onder meer aan de orde komen in hoeverre kopers het aandeel BVO kunnen uitbreiden boven wat ze nu al doen en of de mate waarin BVO een alternatief is in belangrijke mate verschilt voor verschillende typen sierteeltproducten.‌

7.2.3 Relevante productmarkt voor sierteeltvervoer over de weg ‌

65. Partijen menen dat er ten aanzien van het vervoer sprake is van een brede markt voor vrachtvervoer over de weg met mogelijk een nader onderscheid naar vrachtvervoer over de weg door middel van xxxx-xxxxx opleggers. Ze geven daarnaast aan dat er sprake kan zijn van een mogelijk nauwere markt van sierteeltvervoer over de weg.50

66. Partijen geven aan dat planten – in tegenstelling tot bloemen - drie maanden per jaar verwarmd vervoerd worden en dat dit in rustige periodes is. De rest van het jaar worden planten onverwarmd en door willekeurige voertuigen vervoerd. Volgens partijen kunnen kwekers daarom voor een groot deel van hun afzet gebruikmaken van vervoerders met niet-gekoelde opleggers.51

67. Ook voor het resterende deel van hun afzet kunnen kwekers gebruikmaken van reguliere vervoerders, omdat gekoelde opleggers volgens partijen de meest gangbare transportmiddelen zijn en reguliere vervoerders dan ook gekoelde en ongekoelde vervoersdiensten aanbieden.‌

68. Partijen zijn dan ook van mening dat sierteeltvervoer geen specifiek materieel vereist. Partijen wijzen er op dat er geen aparte trekker hoeft te worden ingezet voor het vervoer van sierteelt of het gebruik van koel-vries opleggers en dat geen substantiële investeringen zijn vereist om deze vervoersactiviteiten uit te voeren. Bovendien beschikken reguliere vervoerders zowel over gewone opleggers als over koel-vriesopleggers.

69. Ook zijn partijen van mening dat sierteeltvervoer geen specifieke expertise vereist. Sierteeltvervoer kent bijvoorbeeld geen veiligheidsvereisten of fytosanitaire regels.52 Partijen merken tot slot op dat er geen relevante toetredingsbarrières zijn.53

70. Ten aanzien van de vraagzijde merken partijen op dat kwekers geen bijzondere vervoersvraag hebben. De vervoersvraag van de kwekers is vergelijkbaar met die van fruittelers en producenten van speelgoed.54 Een vervoerder heeft uitsluitend laadruimte nodig om het vervoer aan te bieden, hetgeen ook blijkt uit de verschillende type vervoersmiddelen (bestelbus, bakwagen, aanhanger) die kwekers inzetten op het moment dat zij zelf het vervoer verzorgen.55

71. Ten aanzien van de aanbodzijde merken partijen op dat de hele transportsector een vervoersdienst kan aanbieden aan elke afnemer met een vervoerswens. Sierteeltvervoerders kunnen ook andere producten vervoeren en doen dit ook.56 Ook de Floriway-vervoerders vervoeren andere producten, zoals plastic potten, plastic fusten en voeding voor bloemen57.

72. Ondernemingen die zich niet specifiek op het vervoer van sierteelt richten, vervoeren ook sierteelt aldus partijen.58 Zij geven hierbij het voorbeeld van twee ondernemingen die actief zijn in distributie voor supermarkten, waarbij gekoelde producten en sierteelt een onderdeel van de‌

50 Melding, randnummer 12.

51 Brief 9 december 2020, randnummer 1.6.

52 Brief 9 december 2020, randnummer 1.6.‌

53 Brief 9 december 2020, randnummer 3.11.

54 Brief 9 december 2020, randnummer 3.3.

55 Brief 9 december 2020, randnummer 3.4.

56 Brief 9 december 2020, randnummer 3.6

57 Antwoorden Partijen 28 december 2020, randnummer 11.‌

58 Brief 9 december 2020, randnummer 3.7.

vervoerde producten uitmaken. Ook hebben zij een overzicht van vervoersondernemingen aangeleverd die in de afgelopen vijf jaren diensten hebben afgenomen bij RFH.59 Hieruit blijkt volgens partijen dat ook vervoerders die zich niet richten op sierteeltvervoer sierteeltproducten vervoeren.

73. Ten aanzien van benodigde faciliteiten wijzen partijen erop dat het gebruik van slotplaten uitsluitend betrekking heeft op stromen die via de veilingklok gaan en niet relevant zijn voor de overige stromen. De slotplaten vormen een statiegeldsysteem voor karren en slotplaten kunnen worden gereserveerd door zowel vervoerders, kwekers en kopers van sierteeltproducten.60

74. Partijen wijzen er verder op dat weliswaar stapelwagens of CC-containers nodig zijn om sierteeltproducten op te laden, maar dat de opdrachtgever voor het vervoer degene is die hiervoor moet zorgen. Stapelwagens en CC-containers zijn niet in eigendom van vervoerders en worden ook niet geleased door hen.61

75. Partijen concluderen aldus dat er geen aanleiding is om deze nauwere segmenten als aparte markten te beschouwen en zijn van mening dat de ACM dient aan te sluiten bij de in precedenten afgebakende markt voor vrachtvervoer over de weg.62

76. Vier63 van de vijf bevraagde vervoersondernemingen geven aan dat het sierteeltvervoer gespecialiseerd is en daarom moet worden beschouwd als een apart type vervoer. Het onderscheid tussen sierteeltvervoer en het algemeen vrachtvervoer over de weg is volgens de bevraagde partijen gelegen in het gebruikte materieel64, het type dienstverlening dat wordt aangeboden65 en de benodigde faciliteiten op veilingterreinen66. De67 andere vervoerder is van mening dat er weliswaar geen sprake is van een aparte markt, maar dat een onderneming over voldoende schaal moet beschikken om actief te kunnen zijn in sierteeltvervoer.

77. Ten aanzien van het benodigde materieel merken vier68 bevraagde vervoersondernemingen op dat de gebruikte wagens of opleggers uitgerust moeten zijn met koeling. Eén69 van de vervoersondernemingen geeft aan dat in tegenstelling tot het vervoer van snijbloemen, het vervoer van planten vraagt om een kachelmotor. Eén70 van de vervoersondernemingen geeft tevens aan dat ook het gekoelde materieel niet kan worden ingezet voor bijvoorbeeld distributie voor supermarkten.

59 E-mail 5 januari 2021, randnummer 1.4 en bijlage 1. De in bijlage 1 genoemde bedrijven hebben diensten afgenomen zoals het huren van slotplaten, het inleveren/overboeken van CC’s en/of het huren van een ruimte. Partijen voeren aan dat deze ondernemingen zich daarom met zekerheid hebben beziggehouden met sierteeltvervoer.

60 Brief 9 december 2020, randnummer 3.8.‌

61 Antwoorden 24 december 2020, randnummer 21.

62 Brief 9 december 2020, randnummer 2.6.

63 Gespreksverslag ACM/UIT/545885; Gespreksverslag ACM/UIT/545769; Gespreksverslag ACM/UIT/546739; en Gespreksverslag ACM/UIT/546754.

64 Gespreksverslag ACM/UIT/545885, Gespreksverslag ACM/UIT/545769, Gespreksverslag ACM/UIT/546754, Gespreksverslag ACM/UIT/545890, Gespreksverslag ACM/UIT/547234, Gespreksverslag ACM/UIT/547833, Schriftelijke antwoorden ACM/IN/586363.‌

65 Gespreksverslag ACM/UIT/545885, Gespreksverslag ACM/UIT/545891, Gespreksverslag ACM/UIT/546758, Schriftelijke antwoorden ACM/IN/586363.

66 Gespreksverslag ACM/UIT/545890, Gespreksverslag ACM/UIT/545891, Gespreksverslag ACM/UIT/547234, Gespreksverslag ACM/UIT/546758, Gespreksverslag ACM/UIT/547833, Gespreksverslag ACM/UIT/548442. 67 Gespreksverslag ACM/UIT/546186, p.5.‌‌

68 Gespreksverslag ACM/UIT/545885, Gespreksverslag ACM/UIT/545769, Gespreksverslag ACM/UIT/546186, Gespreksverslag ACM/UIT/546754.

69 Gespreksverslag ACM/UIT/545769.‌

70 Gespreksverslag ACM/UIT/545885.

78. Drie kopers van sierteeltproducten en een andere partij geven aan dat specifieke kennis nodig is om sierteeltvervoer aan te bieden.71 Een72 afnemer is van mening dat het sierteeltvervoer qua middelen niet gespecialiseerd is – het zijn simpelweg gekoelde trailers – maar dat de specialisatie is gelegen in de dienstverlening van de sierteeltvervoerder. Alle73 vervoerders geven aan dat de relatie tussen chauffeur en kweker belangrijk is, omdat goederen vaak in de nacht worden opgehaald en de chauffeur zichzelf toegang moet kunnen verschaffen tot de fysieke locatie van de kweker.‌

79. Ten aanzien van de benodigde faciliteiten op de veilingterreinen, zoals slotplaten, stapel- of CC- wagens, docks en boxen74, geven vier sierteeltvervoerders75 aan dat deze een noodzakelijk onderdeel vormen van sierteeltvervoer. Een andere sierteeltvervoerder nuanceert het belang van één van die faciliteiten, namelijk docks, door aan te geven dat dit van de specifieke ritten afhangt.76 Een andere sierteeltvervoerder77 heeft geen eigen ruimte op de veiling. Sierteeltvervoerders geven aan dat het verplicht gebruik van slotplaten om veilingkarren te kunnen vervoeren naar locaties buiten de veiling nauwelijks een belemmering is en dat de dienstverlening waarvoor een box wordt gehuurd ook bij andere sierteeltvervoerders kan worden ingekocht.

80. Eén afnemer78 geeft aan dat het voor haar een vereiste is dat een sierteeltvervoerder een box heeft op de veiling van Aalsmeer. Dezelfde afnemer onderschrijft ook de noodzaak voor de sierteeltvervoerder om over slotplaten te beschikken. Zes afnemers79 onderschrijven dat een sierteeltvervoerder moet beschikken over faciliteiten, specifiek een box80, op de betreffende veiling.

81. Met betrekking tot de afbakening van de relevante productmarkt waarop de Floriway-vervoerders actief zijn met het vervoer van sierteelt, heeft de ACM voldoende aanleiding gezien om te onderzoeken of er sprake is van een nauwere markt dan die van vrachtvervoer over de weg. Zoals ook door partijen is aangegeven, kan er binnen de markt voor vrachtvervoer over de weg een mogelijk nader onderscheid worden gemaakt naar geconditioneerd vervoer.81 De ACM heeft

71 Gespreksverslag ACM/UIT/545890, Gespreksverslag ACM/UIT/545891, Gespreksverslag ACM/UIT/546758, Gespreksverslag ACM/UIT/546739.‌

72 Gespreksverslag ACM/UIT/545891.

73 Gespreksverslag ACM/UIT/545885, Gespreksverslag ACM/UIT/546754, Gespreksverslag ACM/UIT/545769, Gespreksverslag ACM/UIT/546186, Gespreksverslag ACM/UIT/546739.

74 Een box is een (gekoelde) ruimte op de veiling- of handelsterreinen waar diverse activiteiten worden verricht ten behoeve van de klant, zijnde de kweker of de koper van sierteeltproducten. Het betreft bijvoorbeeld op- en overslag en het exportklaar maken van partijen. De box vervult onder andere dus een rol in de distributie van sierteeltproducten. Grote kopers hebben in sommige gevallen een eigen box op vaak één van de veilingterreinen, waardoor voor die specifieke klant een vervoerder geen eigen box hoeft te gebruiken.

75 Gespreksverslag ACM/UIT/545885, Gespreksverslag ACM/UIT/545769, Gespreksverslag ACM/UIT/546739, Gespreksverslag ACM/UIT/546186..‌

76 Gespreksverslag ACM/UIT/546186. Deze partij geeft aan dat in het geval een vervoerder langere ritten maakt, zij minder vaak per dag een dock nodig heeft. Voor een dergelijke vervoerder is het huren van een dock dan vaak een betere optie en ook het aanleggen op verschillende docks voor levering van goederen en het afhalen van goederen heeft een beperkt effect op de doorlooptijd van de transportstroom.

77 Gespreksverslag ACM/UIT/545769.‌

78 Gespreksverslag ACM/UIT/545890.

79 Gespreksverslag ACM/UIT/545890, Gespreksverslag ACM/UIT/545891, Gespreksverslag ACM/UIT/547234, Gespreksverslag ACM/UIT/547018, Gespreksverslag ACM/UIT/546758;

Gespreksverslag ACM/UIT/547833.

80 Een box is een (gekoelde) ruimte op de veiling waar diverse activiteiten worden verricht ten behoeve van de klant. Denk aan op- en overslag, exportklaar maken, eventueel herindelen van partijen voor verder transport. De box vervult onder andere dus een rol in de distributie. Grote kopers hebben in sommige gevallen een eigen box op vaak één van de veilingterreinen, waardoor voor die specifieke klant een vervoerder geen eigen box hoeft te gebruiken.

81 Geconditioneerd vervoer betreft bijvoorbeeld vervoer waarbij rekening wordt gehouden met specifieke klimaateisen, zoals temperatuur en luchtvochtigheid. Voorbeelden zijn het vervoer van diepvriesproducten en het gekoeld vervoer van vlees en medicijnen.

onderzocht of een nader onderscheid naar sierteeltvervoer over de weg passend is. Hieronder gaat de ACM nader in op haar bevindingen.‌

82. Het vervoer van sierteelt vindt gekoeld dan wel verwarmd plaats om de sierteeltproducten onder de juiste condities op de plaats van bestemming te krijgen.82 De ACM heeft onderzocht of het vervoer van sierteelt zich onderscheidt van overig geconditioneerd vervoer. De ACM acht het op basis van een samenstel aan redenen aannemelijk dat er sprake is van een aparte markt voor sierteeltvervoer over de weg. Hieronder zullen deze verschillende redenen worden toegelicht.

83. Als vorm van geconditioneerd vervoer vraagt het sierteeltvervoer om apart materieel, namelijk vrachtwagens of aanhangers die zijn uitgerust met koel- en/of verwarmingsmotor, om de sierteeltproducten te kunnen vervoeren onder de gewenste condities.83 Het betreffende materieel is daarnaast ingesteld op het vervoer van (karren met) sierteelt.84

84. Sierteeltvervoer maakt gebruik van specifieke faciliteiten op veilingterreinen, zoals slotplaten, fusten, karren, docks en een box. Met name de box, waar een vervoerder of koper van sierteeltproducten verschillende stromen sierteelt bij elkaar brengt voor verder transport, heeft een centrale rol in de keten van sierteeltvervoer.

85. Deze verschillende faciliteiten lijken niet noodzakelijkerwijs door de vervoerder zelf te worden aangeschaft of gehuurd. Vervoerders die niet zelf beschikken over deze faciliteiten, kunnen doorgaans gebruikmaken van de diensten van andere vervoerders of RFH.

86. Zo zijn er ook sierteeltvervoerders die niet beschikken over een eigen box en zich beperken tot het aanleveren en ophalen van producten bij de veiling. De overige dienstverlening wordt dan door derden verzorgd. De mate waarin vervoerders zelf over deze faciliteiten beschikken varieert dus, maar dit neemt niet weg dat deze faciliteiten wel een onderdeel vormen van de keten van sierteeltvervoer. Blijkens strategische stukken is RFH van mening dat [VERTROUWELIJK].85

87. Een belangrijk deel van het sierteeltvervoer bestaat uit het zogenaamde ‘collectief vervoer’, waarbij sierteeltvervoerders de sierteeltproducten ophalen bij meerdere kwekers in één rit. Voor het zogenaamde ‘collectief vervoer’ is een klantrelatie met voldoende kwekers in een bepaald gebied nodig om dit op een kostenefficiënte wijze te kunnen aanbieden.86

88. Het collectief vervoer vraagt volgens sierteeltververvoerders om een goede relatie tussen chauffeur en kweker87 en het is belangrijk dat de chauffeur goed met het product kan omgaan.88 Blijkens strategische documenten is ook RFH die mening toegedaan89, hoewel partijen in communicatie met de ACM het tegenovergestelde betogen.90 Zowel het ophalen van de producten als het retourneren van bijvoorbeeld emballage vindt plaats gedurende de hele dag en nacht, waardoor een chauffeur vaak ook moet beschikken over toegang tot de locatie van de kweker. De nachtelijke toegang en de langjarige relaties tussen kwekers en sierteeltvoerder maken het ook lastiger voor andere vervoerders om toe te treden tot het collectief vervoer.

82 Bloemen worden doorgaans gekoeld vervoerd en planten worden een deel van het jaar verwarmd vervoerd. Hoewel het gekoelde materiaal ook in staat is om te verwarmen, geeft één van de bevraagde sierteeltvervoerders aan dat dit voor planten niet optimaal is en dan in plaats daarvan ook wel materieel met een kachelmotor wordt gebruikt.‌

83 TLN/VSV geeft bijvoorbeeld aan dat de ‘gekoelde trekker-oplegger combinatie’ de dominante configuratie is in het vervoer van bloemen en planten. Schriftelijke antwoorden ACM/IN/586363, antwoord op vraag 3a.

84 Zie Gespreksverslag ACM/UIT/546186, x.0, Xxxxxxxxxxxxxxx XXX/XXX/000000, p.2, Gespreksverslag ACM/UIT/545769, p.5.

85 Bijlage 19 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, p.13 (in het deel over onderhandelingsstrategie).‌

86 Gespreksverslag ACM/UIT/546298.

87 Zie randnummer 78.‌

88 Gespreksverslag ACM/UIT/545885.

89 Bijlage 19 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, p.4.‌

90 Bericht RFH van 25 januari 2021.

89. Ook bij het vervoer tussen de veilinglocatie en de koper zijn er bijzonderheden waaruit blijkt dat er een bepaalde expertise is vereist voor het kunnen aanbieden van sierteeltvervoer en als gevolg waarvan toetreding niet heel gemakkelijk kan plaatsvinden. De te vervoeren producten zijn vaak samengesteld uit meerdere partijen en moeten op de veilinglocatie worden verzameld, eventueel worden gecontroleerd op compleetheid en/of kwaliteit en herschikt, alvorens deze worden vervoerd. Dit zijn diensten die een sierteeltvervoerder kan aanbieden in aanvulling op het sierteeltvervoer.

90. Het aanbieden van vervoer tussen verschillende veilinglocaties (interveiling-vervoer) tenslotte vraagt om een bepaalde schaal en aanwezigheid op veilinglocaties. Interveiling-vervoer is tijdkritisch en er moet daarom voldoende volume worden verzameld om iedere afrit een voldoende hoge beladingsgraad te behalen.91 Om de te vervoeren stromen te bundelen voor vertrek en te distribueren bij aankomst, dient een vervoerder over ruimte op de betreffende veilinglocaties te beschikken.

91. In aanvulling op de vervoersdienst biedt een groot deel van de sierteeltvervoerders bovendien aanvullende logistieke diensten die specifiek zijn geënt op de sierteeltketen of het veilingproces. Dit betreft bijvoorbeeld (gekoelde) op- en overslagdiensten, het ompakken van producten en verhuur van CC-karren en emballage. Ook de Floriway-vervoerders bieden dit type aanvullende diensten aan, hetgeen een indicatie is dat zij zich specifiek richten op sierteeltvervoer en niet op andere vormen van geconditioneerd vervoer.

92. Uit het onderzoek van de ACM volgt dat de hierboven genoemde kenmerken in mindere mate van toepassing zijn op het sierteeltvervoer tussen de koper van sierteeltproducten en zijn (eerste) afnemer. De ACM kan op basis van haar huidige onderzoek niet uitsluiten dat dit traject geen onderdeel uitmaakt van de relevante productmarkt voor sierteeltvervoer over de weg.

93. Vanwege de bijzondere kenmerken van internationaal sierteeltvervoer, zoals beschreven in randnummer 32, acht de ACM het aannemelijk dat het internationaal sierteeltvervoer niet tot de markt voor sierteeltvervoer over de weg behoort.‌

Conclusie ACM

94. De ACM acht het op basis van het bovenstaande aannemelijk dat er sprake is van een aparte markt voor sierteeltvervoer over de weg. De ACM kan op dit moment niet uitsluiten of de relevante productmarkt al het sierteeltvervoer in Nederland omvat, of dat het sierteeltvervoer tussen de koper van sierteeltproducten en zijn afnemers hier niet toe behoort. Als deze stroom niet tot de relevante productmarkt behoort, zou mogelijk gesproken kunnen worden van een aparte markt voor aanvoerlogistiek binnen het sierteeltvervoer. In de vergunningsfase zal de ACM daarom nader onderzoek doen naar de afbakening van de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg.‌

7.2.4 Relevante productmarkt voor logistieke dienstverlening ‌

95. Partijen onderscheiden in de melding, naast het vrachtvervoer over de weg, een markt voor het aanbieden van logistieke diensten. Volgens partijen volgt een dergelijk onderscheid uit de beschikkingspraktijk van zowel de Europese Commissie als de ACM.

96. Partijen wijzen erop dat er in het verleden gehint is op mogelijk sectorale specialisaties. Indien en voor zover er sprake zou zijn van sectorspecifieke logistieke dienstverlening, zou deze volgens partijen samenhangen met de vervoersactiviteiten die partijen aanbieden, volgens partijen de hypothetische marktsegmenten van vrachtvervoer over de weg door middel van koel-

91 Gespreksverslag ACM/UIT/546739, p.3.

vriesopleggers. Zij laten in het midden of dit een aparte markt vormt. Indien al sprake zou zijn van een aparte markt voor gekoelde logistieke dienstverlening, beperkt deze markt zich volgens partijen niet tot sierteelt.92 Zij sluiten hiervoor aan bij de argumenten op basis waarvan zij concluderen dat gekoeld transport zich niet beperkt tot sierteelt.93‌‌

97. In antwoord op vragen van de ACM94 geven partijen aan dat de Floriway-vervoerders – in afwijking van hetgeen zij in de melding hebben opgenomen - slechts zeer beperkt actief zijn op het gebied van logistieke dienstverlening. De interne logistiek die de Floriway-vervoerders aanbieden op de handels- en veilingterreinen van RFH en daaraan gerelateerde opslag, was volgens partijen in de melding toegeschreven aan de markt voor logistieke dienstverlening. Deze dienstverlening moet volgens partijen echter worden gezien als onderdeel van het door de Floriway-vervoerders aangeboden sierteeltvervoer. Zuivere logistieke diensten, bijvoorbeeld expediteursdiensten als losstaande dienst, worden door de Floriway-vervoerders slechts zeer beperkt aangeboden.‌

98. Volgens partijen bestaat er dan ook geen aparte markt voor logistieke dienstverlening voor sierteeltproducten, noch voor logistieke dienstverlening voor sierteeltproducten op de terreinen van RFH. 95

Beoordeling ACM ‌

99. In de zaak Federal Express / Caliber Systems Inc.96 onderscheidt de NMa aparte markten voor vrachtvervoer over de weg enerzijds en logistieke diensten anderzijds. Onder logistieke dienstverlening wordt in dat besluit verstaan “De markt voor logistieke diensten heeft betrekking op initiële logistieke adviezen en studies, operationele werkzaamheden inzake opslag, het management van aanbieders van vervoer en de verstrekking van andere beheersdiensten op het gebied van de logistiek.”.

100. De ACM stelt vast dat partijen diverse logistieke diensten aanbieden, zoals beheersdiensten, fulfilment, opslag en diverse operationele werkzaamheden. De logistieke diensten die door de Floriway-vervoerders worden aangeboden zijn complementair aan het door hen aangeboden sierteeltvervoer. Dit blijkt bijvoorbeeld uit de omschrijving van deze diensten op de websites van De Winter Logistics, Wematrans (onderdeel van Van Marrewijk) en Van Zaal Transport, en is bevestigd door partijen. RFH biedt daarnaast nog logistieke diensten zoals (het faciliteren van) vrachtvervoer op haar veiling- en handelsterreinen. Zowel RFH als de Floriway-vervoerders bieden tot slot intern transport op de terreinen van RFH aan.

101. Afnemers van de vervoersdiensten van partijen, de kwekers en de kopers van sierteeltproducten, kunnen gebruikmaken van deze logistieke dienstverlening. Hoewel de logistieke dienstverlening ook onafhankelijk van de vervoersdienst af te nemen is, bieden de Floriway-vervoerders logistieke dienstverlening zoals bijvoorbeeld opslag, en ook het interne transport op de terreinen van RFH, echter alleen aan als onderdeel van het door henzelf uit te voeren transport.97

102. De ACM acht het daarom aannemelijk dat de logistieke dienstverlening die sierteeltvervoerders aanbieden, onderdeel uitmaakt van de sierteeltvervoersdiensten die zij aanbieden.

103. Voor zover er toch sprake zou zijn van een aparte markt voor logistieke dienstverlening waarop de Floriway-vervoerders actief zijn, is de ACM van mening dat de door partijen aangeboden ‌

92 Melding, randnummer 73.‌

93 Zie randnummers 67 en 72 van dit besluit.‌‌‌‌‌

94 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, randnummer 6.

95 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, randnummers 13, 15.

96 Besluit in zaak 2/Federal Express-Corporation/Caliber Systems Inc., randnummer 9.‌

97 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, randnummer 10-11.

logistieke dienstverlening sterk samenhangt met het door hen aangeboden sierteeltvervoer. De argumenten op basis waarvan de ACM het aannemelijk acht dat er sprake is van een aparte markt voor sierteeltvervoer over de weg, maken het dan eveneens aannemelijk dat logistieke diensten gericht op sierteeltvervoer een aparte markt vormen. Een belangrijke aanwijzing hiervoor is dat het voor de logistieke dienstverlening die partijen aanbieden noodzakelijk is om op één of meerdere veiling- en handelsterreinen aanwezig te zijn en de aanwezigheid op één of meerdere veiling- en handelsterreinen van RFH en dat de logistieke dienstverlening over het algemeen betrekking heeft op volumes die via de veiling- en handelsterreinen van RFH lopen.‌

104. Voor de volledigheid gaat de ACM in het beoordelen van de gevolgen van de voorgenomen concentratie in dit besluit zowel in op de situatie dat de logistieke dienstverlening van de sierteeltvervoerders onderdeel uitmaakt van de markt voor sierteeltvervoer over de weg, als op de situatie dat sprake is van een aparte markt voor logistieke dienstverlening. In dit laatste geval kan in het midden gelaten worden of sprake is van een aparte markt voor logistieke dienstverlening ten behoeve van sierteeltvervoer, omdat dit voor de beoordeling van de voorgenomen concentratie niet uitmaakt.98

7.2.5 Relevante geografische markt voor vermarkten van sierteelt ‌‌

7.2.6 Relevante geografische markt voor sierteeltvervoer over de weg ‌

105. In het vergunningsbesluit uit 2007 in de zaak Xxxxx Xxxxxxx / Bloemenveiling Aalsmeer is geconcludeerd dat “de relevante geografische markt voor het vermarkten van sierteeltproducten ten minste de Europese Unie omvat”.99 Hoe ruim de geografische markt exact is, is destijds in het midden gelaten, daar de materiële beoordeling er niet door werd beïnvloed.

106. Zoals de ACM in randnummer 64 aangeeft, zal zij in de vergunningsfase nader onderzoek doen naar de relevante productmarkt voor het vermarkten van sierteeltproducten. In het verlengde daarvan, zal de ACM in de vergunningsfase nader onderzoek doen naar de geografische omvang van de relevante markt voor het vermarkten van sierteeltproducten. Met name indien nader onderzoek nu tot de conclusie zou leiden dat BVO niet tot de relevante productmarkt gerekend moet worden, kan dat ook de afbakening van de relevante geografische markt beïnvloeden.‌‌

107. Ten aanzien van de geografische markt voor vrachtvervoer verwijzen partijen naar de bevindingen van de NMa in de zaak Federal Express / Caliber Systems Inc.100, waarin de NMa tot de conclusie kwam dat de markt minimaal als nationaal dient te worden beschouwd. Partijen geven aan vanuit de praktijk geen indicaties te hebben dat de geografische markt nauwer dan nationaal zou moeten zijn. Partijen geven aan dat ook in deze zaak in het midden kan blijven of de markt nationaal of ruimer dan nationaal is.

108. Een koper van sierteeltproducten beschrijft dat er weliswaar veel sierteeltvervoerders zijn in Nederland, maar dat het landschap zeer gefragmenteerd is en dat vervoerders zich vaak specifiek richten op een bepaalde regio van Nederland of op export. Volgens deze koper van sierteeltproducten moet gekeken worden naar de concurrentie in de lokale sierteeltdistributie

98 Doorverwijzen naar betreffende randnummers in beoordeling horizontaal.

99 Besluit in zaak 5901/Bloemenveiling Aalsmeer - FloraHolland, randnummer 108.‌

100 Besluit in zaak 2/Federal Express-Corporation/Caliber Systems Inc., randnummer 9.

rondom de veilingterreinen, en in het bijzonder de locatie Aalsmeer.101 Naast de Floriway- vervoerders zijn er voor deze onderneming weinig andere sierteeltvervoerders die beschikken over de benodigde schaal, professionaliteit en faciliteiten op de RFH-locatie in Aalsmeer om te kunnen voldoen aan de wensen van deze onderneming.‌‌‌

109. Een sierteeltvervoerder beschrijft dat van oudsher sprake was van een regionale verdeling tussen sierteeltvervoerders, maar dat vanaf de periode 2005/2010 ondernemingen meer in elkaars gebieden zijn gaan werken.102 Vooral dichter rondom de veilingterreinen is het aanbod van verschillende sierteeltvervoerders veel groter geworden.

112. De aanwezigheid van sierteeltvervoerders verschilt per veilinglocatie. Sommige sierteeltvervoerders huren of bezitten ruimte op één of meerdere terreinen van RFH. Dit is echter geen reden om aan te nemen dat sprake is van aparte markten voor sierteeltvervoer rondom de verschillende veilingterreinen. Diverse sierteeltvervoerders zijn landelijk actief en vanwege de centrale rol die veilinglocaties spelen, ligt het voor de hand dat verzorgingsgebieden van individuele sierteeltvervoerders elkaar overlappen. Op grond van het bovenstaande acht de ACM het aannemelijk dat de geografische markt voor sierteeltvervoer over de weg nationaal106 is.

110. In eerdere zaken heeft de Commissie overwogen dat de markt voor vrachtvervoer over de weg nationaal van aard is, bijvoorbeeld als gevolg van kostenverschillen die voortkomen uit verschillende brandstofprijzen en nationaal arbeidsrecht, maar heeft de daadwerkelijke afbakening in het midden gelaten.103 Ook de NMa overwoog in de zaak Federal Express / Caliber Systems Inc.104 dat de geografische markt minimaal Nederland omvatte, maar heeft de daadwerkelijke afbakening van de markt in het midden gelaten.

111. De regionale aanwezigheid van sierteeltvervoerders, zoals door de koper van sierteeltproducten en de sierteeltvervoerder naar voren gebracht, hangt onder andere samen met waar het zwaartepunt van sierteeltproductie ligt en de vier verschillende veilinglocaties. Hoewel sommige sierteeltvervoerders hierdoor een regionale focus hebben, bestaan er ook diverse sierteeltvervoerders die landelijk actief zijn (zoals de Floriway-vervoerders).105 Er is bovendien geen reden om aan te nemen dat sierteeltvervoerders die een regionale focus hebben, niet ook landelijk actief zouden kunnen worden.

7.2.7 Relevante geografische markt voor logistieke dienstverlening ‌

113. Partijen zijn van mening dat de relevante geografische markt voor logistieke dienstverlening tenminste nationaal is en sluiten hiervoor aan bij de argumenten die zij met betrekking tot de markt voor vrachtvervoer over de weg hebben aangedragen.

7.3 Gevolgen van de voorgenomen concentratie (horizontaal)‌

114. Gezien de in randnummers 103 beschreven samenhang met de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg, acht de ACM het aannemelijk dat de geografische omvang van de mogelijke aparte markt voor logistieke dienstverlening ten behoeve van sierteeltvervoer nationaal is.‌‌

101 Zienswijze ACM/IN/569600, p.2; Gespreksverslag ACM/UIT/545890, p.3.

102 Gespreksverslag ACM/UIT/546186, p.4.‌

103 Zie o.a. COMP/M.6059, randnummer 27.

104 Besluit in zaak 2/Federal Express-Corporation/Caliber Systems Inc., randnummer 9.

105 Gespreksverslag ACM/UIT/545769.

106 Zoals in randnummer 33 toegelicht komt het in sommige gevallen voor dat een sierteeltvervoerder de in paragraaf 7.2.3 toegelicht activiteiten verricht voor een kweker of een koper van sierteeltproducten die zich net over de grens bevindt. Het bedienen van deze klanten schaart de ACM eveneens onder de nationale markt voor sierteeltvervoer over de weg.‌‌‌‌‌

7.3.1 Gevolgen op de markt voor sierteeltvervoer over de weg ‌

115. Door de overname worden de vervoers- en logistieke activiteiten van De Winter, Xxx Xxxx en Xxx Xxxxxxxxx samengevoegd. Hiermee bestaat een horizontale overlap tussen de activiteiten van deze sierteeltvervoerders. In deze paragraaf gaat de ACM daarom in op de mogelijke horizontale gevolgen van de voorgenomen concentratie op de (mogelijke) markt voor sierteeltvervoer over de weg.‌

116. Volgens partijen leidt de voorgenomen concentratie niet tot horizontale effecten. Partijen onderbouwen dit met de volgende argumenten.‌

• Zelfs op de meest nauwe en hypothetische marktafbakeningen overstijgt het marktaandeel van partijen niet de [10-20]%.107

• Voorts blijven er ook na de voltooiing van de voorgenomen concentratie voldoende

transportondernemingen beschikbaar die aan de vraag van de RFH-leden zouden kunnen voldoen.108 Het vervoer tussen de kwekers en RFH en tussen de RFH-locaties wordt volgens partijen doorgaans uitgevoerd door circa zeventig onafhankelijke vervoerders.109

117. Om hun standpunt ten aanzien van het beperkte marktaandeel van partijen verder te ondersteunen hebben partijen Buck Consultants gevraagd om door middel van een bottom-up methode nogmaals het gezamenlijk marktaandeel van partijen te berekenen. Buck Consultants heeft op basis van aantal werknemers en zogenaamde Eurovergunningen110 een berekening gemaakt met als uitkomst dat het gezamenlijk marktaandeel van partijen niet hoger dan [10-20]% zou zijn.111‌

gevolg van de voorgenomen concentratie niet meer onderhandeld kan worden over voorwaarden met partijen.115‌‌‌

118. Verschillende marktpartijen geven aan dat de Floriway-vervoerders grote aanbieders zijn op het gebied van sierteeltvervoer.112 Volgens twee kopers van sierteeltproducten zijn er voor hen weinig alternatieve aanbieders van sierteeltvervoer, die over de gewenste kwaliteiten (in de zin van bijvoorbeeld specialisme, schaal, professionaliteit) beschikken.113 Voor één van deze kopers van sierteeltproducten hangt dit ook samen met de regio waar zij de sierteeltvervoersdiensten afneemt, en het feit dat een door haar ingeschakelde sierteeltvervoerder faciliteiten op RFH Aalsmeer moet hebben om aan haar vraag te kunnen voldoen.114 Een afnemer geeft aan dat als

107 Melding, randnummer 86. Dit marktaandeel is berekend op basis van een analyse van Xxxx Consultants International (hierna: Xxxx) uitgevoerd op verzoek van RFH (zie melding, randnummer 77).‌

108 Melding, randnummer 91.

109 Melding, randnummer 14.

110 Bedrijven die actief zijn in het beroepsgoederenvervoer over de weg, moeten in bezit zijn van een Eurovergunning. Per voertuig wordt een vergunningsbewijs verstrekt en het aantal vergunningsbewijzen kan daarom worden gebruikt als een indicatie voor het aantal voertuigen dat de betreffende beroepsgoederenvervoerders in bezit hebben.‌

111 E-mail partijen 29 januari 2021.

112 Gespreksverslag ACM/UIT/545769, p. 5 (“Wematrans, Xxx Xxxx en De Winter zijn drie grote partijen”) en p. 7 (“De drie fuserende vervoerders zijn op het gebied van aanvoerlogistiek absoluut de drie grootsten.”). Gespreksverslag ACM/UIT/546739, p. 2 (“Het kwam als een hele verrassing dat ze drie grote partijen in één keer opkopen en dat de veiling hier de eigenaar van wordt.”). Gespreksverslag ACM/UIT/546186, p. 3 (“De Winter is nummer 1 en Van der Slot is nummer

2. Xxx Xxxx is nummer 3. Wema staat waarschijnlijk op 4.”). Zienswijze ACM/IN/569600, p. 2 (“[...] drie bijzonder grote spelers [...]” en “Het samenvoegen van deze drie grote spelers zou dus mogelijk een serieuze verarming van het competitieve landschap kunnen betekenen met daarbij verminderde kwaliteit en een minder efficiënte marktwerking”). 113 Gespreksverslag ACM/UIT/545891, p. 3. Gespreksverslag ACM/UIT/545890, p. 4.‌

114 Zienswijze ACM/IN/569600 p. 2.

119. Marktpartijen schatten het gezamenlijke marktaandeel van partijen op 45%116, 50%117, 50% tot 60%.118 Volgens een marktpartij zal, gelet op het geschatte hoge marktaandeel van de sierteeltvervoerders en de ontwikkeling naar digitale verkoop, de concurrentie op de markt voor sierteeltvervoer over de weg worden uitgesloten, waarna de sierteeltvervoerders voorwaarden kunnen opleggen aan de kwekers.119‌

120. Twee marktpartijen achten het door partijen genoemde aantal sierteeltvervoerders niet realistisch. Zij geven aan dat het aantal sierteeltvervoerders beduidend minder is.120 Een afnemer geeft aan dat vervoerders zich vaak richten op een specifieke regio, waardoor het landelijk aantal spelers niet representatief is voor de concurrentie in een specifieke regio.121

121. Uit het voorgaande blijkt dat de opvattingen van partijen en marktpartijen van elkaar verschillen. Daar waar partijen uitgaan van een beperkt gezamenlijk marktaandeel en voldoende alternatieve vervoerders, geven (sommige) marktpartijen aan dat het gezamenlijke marktaandeel van partijen zeer hoog is en dat er (substantieel) minder alternatieve vervoerders beschikbaar zijn dan aangegeven door partijen. Daarom heeft de ACM nader onderzoek gedaan naar de positie van partijen op de markt voor binnenlands sierteeltvervoer over de weg.

122. Marktaandelen kunnen een (eerste) indicatie zijn voor mogelijke mededingingsproblemen. Marktaandelen van 50% of meer kunnen op zichzelf voldoende bewijs vormen voor het bestaan van een machtspositie op de markt.122 Wanneer het gezamenlijke marktaandeel de 25% niet overschrijdt, kan worden vermoed dat de voorgenomen concentratie niet tot een significante belemmering van de mededinging zou kunnen leiden.123

123. Omdat hoge marktaandelen een (eerste) indicatie kunnen zijn van mogelijke mededingingsproblemen, is het van belang dat deze marktaandelen met enige mate van waarschijnlijkheid kunnen worden vastgesteld. Uit het voorgaande blijkt dat partijen hun gezamenlijke marktaandeel op de kleinst mogelijke markt ruim beneden de 25% schatten (zie randnummer 116 van dit besluit), terwijl sommige marktpartijen aangeven dat het gezamenlijke marktaandeel van partijen 50% of meer is (zie randnummer 119van dit besluit).‌‌‌‌

124. Gelet op de verschillen in de schattingen van het gezamenlijke marktaandeel van partijen heeft de ACM partijen en marktpartijen nader bevraagd over de omvang van de (mogelijke) markt voor sierteeltvervoer over de weg en het gezamenlijke marktaandeel van partijen op deze markt.

125. De ACM gaat hieronder eerst nader in op de manier waarop partijen hun gezamenlijke marktaandeel hebben berekend en op andere informatie afkomstig van partijen, die de ACM heeft ontvangen in reactie op vragen van de ACM. Vervolgens bespreekt de ACM de schattingen van marktpartijen van de marktomvang en het gezamenlijke marktaandeel van partijen op basis van

115 Gespreksverslag ACM/UIT/545891, p. 3.‌

116 Gespreksverslag ACM/UIT/546186, p. 7.

117 Gespreksverslag ACM/UIT/546739, p. 3; Zienswijze ACM/IN/560337, randnummer 17.

118 Gespreksverslag ACM/UIT/545801, p. 2.

119 Zienswijze ACM/IN/560337, randnummer 20.

120 Gespreksverslag ACM/UIT/545801, p. 2; Gespreksverslag ACM/ UIT/546298, p. 3.‌

121 Zienswijze ACM/IN/569600, p. 2. Een andere marktpartij geeft eveneens aan dat een kweker een sierteeltvervoerder uit de regio kiest (Gespreksverslag ACM/UIT/545801).

122 Richtsnoeren voor de beoordeling van horizontale fusies op grond van de Verordening van de Raad inzake de controle op concentraties van ondernemingen (2004/C 31/03) van 5 februari 2004 (Richtsnoeren horizontale fusies), randnummer 17.‌‌‌‌‌‌

123 Richtsnoeren horizontale fusies, randnummer 18.

informatie die de ACM heeft ontvangen van marktpartijen. Als laatste volgt een tussenconclusie van de ACM met betrekking tot het gezamenlijke marktaandeel van partijen.‌‌

Berekening van het gezamenlijk marktaandeel door partijen

126. Op verzoek van RFH en in het kader van de voorgenomen concentratie heeft Buck de Nederlandse vervoersmarkt geanalyseerd.124 Buck komt tot een totale marktomvang voor het beroepsgoederenvervoer in het sierteeltvervoer van EUR 434 miljoen in 2017.125 De Winter, Xxx Xxxxxxxxx en Van Zaal hebben een gezamenlijke omzet van EUR [VERTROUWELIJK] miljoen op het gebied van sierteeltvervoer. Op basis van deze gegevens is het marktaandeel dus circa [10- 20]%.126 Dit marktaandeel is inclusief internationaal transport wat, zoals toegelicht in randnummer 93, volgens de ACM niet tot de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg behoort.127‌‌

127. Dit marktaandeel is lager dan het marktaandeel dat De Winter op de eigen website noemt voor haar eigen onderneming.128 Desgevraagd geven partijen aan dat de uiting van De Winter gezien moet worden als marketingtechnische ‘grootspraak’.129

128. Interne documenten van partijen ter voorbereiding op de voorgenomen overname geven inschattingen van een gezamenlijk marktaandeel van de drie Floriway-vervoerders en Van der Slot130 van 50-60%131 en van [40-50]%132 op het gebied van aanvoerlogistiek. Aanvoerlogistiek is volgens partijen geen aparte relevante productmarkt, maar wordt in de interne documenten wel zo behandeld omdat RFH [VERTROUWELIJK].133 Over deze inschattingen van de marktaandelen zeggen partijen desgevraagd dat deze zijn gemaakt op basis van eigen inschattingen, niet gebaseerd op objectieve data en zonder voorafgaand due diligence onderzoek door RFH.134‌

129. In antwoord op vragen van de ACM geven partijen aan dat zij het aandeel van de Floriway- vervoerders op “vervoersstromen die met RFH te maken hebben”, schatten op ongeveer [30- 40]%. Met vervoersstromen die met RFH te maken hebben, doelen partijen naar eigen zeggen op de stroom van sierteeltgoederen die in Nederland of in de aangrenzende landen ontstaat bij de kwekers die lid zijn van RFH. In deze definitie zijn volgens partijen ook de rechtstreekse stromen tussen kwekers en kopers meegenomen die fysiek via de terreinen van RFH lopen.135 Voor de ACM is op dit moment onduidelijk welke vervoersstromen hierin precies zijn meegenomen, dus of bijvoorbeeld de stromen die niet fysiek via de terreinen van RFH lopen en de stromen van kopers naar hun afnemers hiertoe behoren of niet. Op basis van de uitleg van partijen, kan de ACM niet vaststellen op welke mogelijke markt partijen een marktaandeel van [30-40]% zouden hebben.

130. Partijen geven aan dat, op basis van deze schatting het gezamenlijke aandeel met betrekking tot het vervoer van sierteelt die wordt verhandeld binnen Nederland [20-30]% is.136 De ACM begrijpt

124 Melding, randnummer 77.‌

125 Buck Consultants International, De Nederlandse Transportmarkt – Marktanalyse, 24 juli 2020 (hierna: Buck-rapport), p. 22 (bijlage 9 bij de Melding).

126 Melding, randnummer 83, tabel 4.

127 Blijkens de internationale vervoerders zoals Xxxxxx Xxxxx die Buck mee neemt (Buck-rapport, tabel 5.4 op p. 24).

128 Website van Xx Xxxxxx met betrekking tot hun visie, beschikbaar op xxxxx://xxx.xxxxxxxxxxxxxxxxx.xx/xx/xxxx-xxx/xxxxx/.‌‌‌

129 Antwoorden Partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, randnummer 32.

130 Ten tijde van het opstellen van de interne documenten waren Partijen ook in onderhandeling over een overname van Xxx xxx Xxxx.

131 Bijlage 19 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, p. 11.

132 Bijlage 21 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, tabel bij paragraaf 2; Bijlage 20 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, bijlage met vragen & antwoorden, antwoord op vraag 3.‌

133 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummer 25.

134 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummers 20-21.

135 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummer 18.‌

136 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummer 60.

dit als volgt: volgens partijen gaat [30-40]% van de handel van sierteeltproducten in Nederland buiten RFH om, de overige [70-80]% gaat dus wel via RFH. [70-80]% van [30-40]% is [20-30]%. Deze berekening van het marktaandeel van de Floriway-vervoerders op het gebied van het vervoer van sierteelt verhandeld binnen Nederland, veronderstelt dat de Floriway-vervoerders helemaal geen omzet zouden behalen met vervoersstromen die voortkomen uit transacties die niet via RFH tot stand zijn gekomen. Partijen stellen noch onderbouwen dit.‌‌

131. Uit het voorgaande blijkt dat inclusief internationaal transport partijen het gezamenlijke marktaandeel op [10-20]% schatten. In antwoord op vragen van de ACM blijkt dat partijen het gezamenlijke marktaandeel op circa [20-30]% schatten exclusief internationaal transport. Zoals de ACM niet kan vaststellen op welke mogelijke markt partijen een marktaandeel van [30-40]% zouden hebben, kan zij ook de daarvan afgeleide inschatting van een marktaandeel van [20-30]% niet volgen.

Berekening van het gezamenlijke marktaandeel door marktpartijen

132. De ACM heeft een marktpartij, die het gezamenlijke marktaandeel op 50% schatte (zie randnummer 119), gevraagd deze schatting nader (cijfermatig) te onderbouwen.137 Op basis van een cijfermatig onderbouwde berekening herziet deze marktpartij het gezamenlijke marktaandeel van partijen op 24%.138 Deze schatting baseert deze marktpartij op een overzicht van de geschatte omzet van verschillende sierteeltvervoerders en het geschatte aantal vrachtwagens. Deze marktpartij gaat uit van 33 verschillende aanbieders.‌‌‌

133. Een aantal marktpartijen geeft aan dat zij de schatting van het substantiële gezamenlijke marktaandeel van partijen baseren op de door De Winter gecommuniceerde 30% marktaandeel of berichtgeving in de media.139‌

134. Op verzoek van de ACM heeft Transport en Logistiek Nederland (TLN) gegevens overgelegd op basis waarvan het marktaandeel van partijen circa 19% (op basis van het aantal binnenlandse vergunningsbewijzen)140 of circa [20-30]% op basis van omzet is.141 De ACM baseert deze berekening op de omzet die partijen volgens de melding behalen met sierteeltvervoer, namelijk EUR [VERTROUWELIJK] miljoen. Een alternatieve manier om de totale omzet te schatten (op basis van de aanname dat internationale vergunningen circa 20% meer aan omzet behalen,142) geeft een gezamenlijk marktaandeel van circa [20-30]%.143 TLN gaat uit van in totaal 84 ondernemingen, waarvan er 62 alleen binnenlands actief zijn. Als internationaal transport eveneens wordt meegenomen, is het gezamenlijke marktaandeel van partijen circa [10-20]% (op‌

137 Deze initiële schatting van 50% lijkt te zijn afgeleid van de 50% zoals in de media is verschenen (zie ook voernoot 136 en Schriftelijke antwoorden ACM/IN/570801.

138 Schriftelijke antwoorden ACM/IN/570801.

139 Gespreksverslag ACM/UIT/545890, p. 4. Gespreksverslag ACM/UIT/546739, p. 3. Een online nieuwsbericht van Hortipoint noemt een gezamenlijk marktaandeel van 50%: Xxxx-Xxxxx Xxxxxxxxxx, “Waarom gaan sierteeltvervoerders onder regie van de veiling werken?”, Hortipoint, 12 november 2020.‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

140 Schriftelijke antwoorden ACM/IN/586363, waarbij op basis van het aantal vergunningbewijzen het marktaandeel van partijen kan worden geschat (85 eenheden voor De Winter, 75 eenheden voor De Zaal en 44 eenheden voor Wematrans op een totaal van 1.052 eenheden (exclusief die ondernemingen die internationaal actief zijn,) geeft een marktaandeel van 19%).

141 Schriftelijke antwoorden ACM/IN/586363. Op basis van het aantal binnenlandse vergunningsbewijzen (1.052) is de totale markt circa EUR 215 miljoen.

142 Schriftelijke antwoorden ACM/IN/586363, antwoord op vraag 3(b).

143 Uitgaande van 2.112 vergunningen in totaal is de totale markt circa EUR 430 miljoen in 2019. Het aantal internationale vergunningsbewijzen is 1.060. Aangenomen dat internationale transporttarieven en omzet 20% per vergunning hoger zijn, is de nationale omzet per vergunning circa EUR 185.000. De totale binnenlandse markt is dan EUR 185.000 × 1.052 = circa EUR 194 miljoen. Partijen hebben in dat geval een marktaandeel van circa [20-30]% (EUR [VERTROUWELIJK] miljoen / EUR 194 miljoen). De internationale omzet per vergunning is dan EUR 220.000 (EUR 185.000 plus 20%). Samen is dit weer hetzelfde als de totale markt (EUR 222.000 × 1.060 = circa EUR 235 miljoen wat samen met EUR 194 miljoen weer circa EUR 430 miljoen is).

basis van het aantal vergunningsbewijzen of omzet).144 Dit is in lijn met het door Buck geschatte marktaandeel.‌‌‌‌‌

135. De ACM heeft partijen gevraagd om te reageren op de door TLN overgelegde gegevens met betrekking tot ondernemingen die actief zijn in het vervoer van sierteelt en het aantal binnenlandse vergunningsbewijzen per onderneming. Partijen hebben in antwoord hierop een aantal correcties gesuggereerd ten aanzien van het aantal vergunningsbewijzen en de lijst met ondernemingen aangevuld.

136. De van partijen ontvangen correcties en aanvullingen zijn soms tegenstrijdig met andere informatie die de ACM heeft ontvangen of openbare informatie. De ACM moet daarom nader onderzoek doen om de gegevens van TLN en die van partijen te combineren en te verifiëren.

137. De ACM acht het aannemelijk dat de gezamenlijke marktaandelen die zijn berekend op basis van de door TLN verstrekte gegevens van TLN op dit punt in het onderzoek redelijkerwijs als bovengrens kunnen worden gehanteerd. De correcties en aanvullingen van partijen behoeven nader onderzoek. Voor de beoordeling van de voorgenomen concentratie gaat de ACM daarom vooralsnog uit van een gezamenlijk marktaandeel van partijen van 20% tot 30% op de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg.145

138. Wanneer de omzet die de Floriway-vervoerders behalen met logistieke dienstverlening toegerekend wordt aan de omzet die zij behalen met sierteeltvervoer (zie hierover randnummer 97), is de omzet van de Floriway-vervoerders EUR [VERTROUWELIJK]] miljoen hoger dan de omzet die de ACM als uitgangspunt voor haar berekeningen heeft genomen (EUR [VERTROUWELIJK] miljoen). Het marktaandeel op basis van omzet zou hierdoor kunnen uitkomen tussen de [30-40]% en [30-40]%, het laatste volgens de alternatieve berekenmethode die ervan uitgaat dat internationale vergunningen circa 20% meer aan omzet behalen. De ACM merkt hierbij wel op dat de totale omvang van de markt voor sierteeltvervoer over de weg mogelijk groter is wanneer voor alle sierteeltvervoerders ook hun omzet op het gebied van logistieke diensten hieraan toegevoegd zou worden. Het marktaandeel van de Floriway- vervoerders zou dan mogelijk lager uitkomen. De ACM beschikt op dit moment evenwel niet over de benodigde informatie om hier een goede inschatting van te geven.‌‌‌

Conclusie ACM over het gezamenlijk marktaandeel van de Floriway-vervoerders

139. Het initiële onderzoek geeft een gemengd beeld over het marktaandeel van partijen. Uitgaande van de cijfermatig onderbouwde marktomvang weergegeven in randnummer 134, ligt het gezamenlijke marktaandeel van de Floriway-vervoerders tussen de 20% en 30% (zie randnummers 132 en 134 van dit besluit) op de mogelijke markt van sierteeltvervoer over de weg, inclusief het traject koper-eindafnemer. De ACM hecht meer waarde aan deze (cijfermatig) onderbouwde marktaandelen dan aan de marketinguiting van De Winter en de schatting van Hortipoint (zie de voetnoot in randnummer 133) en de (hieraan gerelateerde146) schattingen van marktpartijen.‌‌‌‌‌‌‌‌

140. Als de omzet die partijen volgens de melding behalen met logistieke dienstverlening, toegevoegd moet worden aan de behaalde omzet op het gebied van sierteeltvervoer, valt het marktaandeel van partijen mogelijk hoger uit en ligt dit vermoedelijk maximaal tussen 30% en 40%. Hierbij maakt de ACM de kanttekening dat de omvang van de sierteeltvervoersmarkt inclusief logistieke dienstverlening nader moet worden onderzocht in de vergunningsfase.‌

144 Op basis van het totaal aantal vergunningsbewijzen (2.112) is de totale markt circa EUR 430 miljoen.‌

145 Zonder deze internationale vervoerders is de totale markt ongeveer de helft (en het gezamenlijke marktaandeel daarmee [20-30]%. Hetzelfde geldt voor de schatting van partijen op basis van de vervoerstromen die met RFH te maken hebben (zie randnummer 128 van dit besluit).‌‌‌

146 Zie randnummer 133 van dit besluit

141. De ACM beschikt niet over informatie over de omvang van de markt(en) en de omzet van de Floriway-vervoerders in het geval dat sprake is van een aparte markt voor aanvoerlogistiek binnen het sierteeltvervoer, oftewel wanneer het traject van de koper van sierteeltproducten naar de (eind)afnemers niet tot de relevante productmarkt behoort.

Conclusie

142. Op de mogelijke nationale markt voor sierteeltvervoer over de weg krijgen de Floriway- vervoerders een beperkt gezamenlijk marktaandeel van tussen de 20% en 30%. Daarnaast lijken er de nodige andere aanbieders op de mogelijke nationale markt voor sierteeltvervoer over de weg actief te zijn.

143. Aangezien er echter nog onderzoekspunten openstaan ten aanzien van de precieze omvang van de markt en de positie van de Floriway-vervoerders hierop, zal de ACM in de vergunningsfase nader onderzoek doen naar de positie van de Floriway-vervoerders op de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg, en op de mogelijke smallere markt voor aanvoerlogistiek binnen het sierteeltvervoer (waarbij het traject koper van sierteeltproducten-eindafnemer niet tot de relevante productmarkt behoort). Ook zal de ACM nader onderzoek doen naar de positie van de Floriway- vervoerders in het geval dat de logistieke dienstverlening van sierteeltvervoerders (grotendeels) tot dezelfde markt behoort als de markt voor sierteeltvervoer over de weg.‌

7.3.2 Gevolgen op de markt voor logistieke dienstverlening ‌

144. Door de overname worden de vervoers- en logistieke activiteiten van De Winter, Xxx Xxxx en Xxx Xxxxxxxxx samengevoegd. Hiermee bestaat een horizontale overlap tussen de activiteiten van deze sierteeltvervoerders. In deze paragraaf gaat de ACM daarom in op de mogelijke horizontale gevolgen van de voorgenomen concentratie op de (mogelijke) markt voor logistieke dienstverlening ten behoeve van sierteeltvervoer over de weg.

Opvattingen partijen ‌

145. Volgens partijen is sprake van samenhang tussen de vervoersmarkt(en) en de markt(en) voor logistieke dienstverlening. Partijen achten het daarom om dezelfde redenen als op de vervoersmarkt(en), niet aannemelijk dat een probleem zich zou voordoen op de daarmee samenhangende markt van gekoelde logistieke dienstverlening.

146. In antwoord op vragen van de ACM147 corrigeren partijen hun stelling in de melding over het gezamenlijk marktaandeel van de Floriway-vervoerders op het gebied van logistieke dienstverlening. De Floriway-vervoerders zijn volgens partijen slechts zeer beperkt actief op het gebied van logistieke dienstverlening, zoals die markt is afgebakend door de Europese Commissie en de ACM.

147. Als sprake zou zijn van een aparte markt voor logistieke dienstverlening voor sierteeltproducten (hetgeen partijen weerspreken), zou het marktaandeel van de Floriway-vervoerders evenredig zijn aan hun marktaandeel op de markt voor sierteeltvervoer over de weg, aangezien de logistieke dienstverlening van de Floriway-vervoerders in de praktijk steeds samenhangt met de door hen aangeboden vervoersdiensten.148

148. Partijen hebben aangegeven dat een groot aantal sierteeltvervoerders ruimtes huurt op de verschillende terreinen van RFH.149 Naar beste weten van RFH bieden alle sierteeltvervoerders die over ruimtes beschikken op de terreinen van RFH, intern transport aan op die terreinen en

147 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, randnummer 6.

148 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, randnummer 14.‌

149 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, randnummer 29.

kunnen zij ook allemaal andere logistieke diensten, zoals overslag en tijdelijke opslag, aanbieden. Ook andere partijen, niet zijnde sierteeltvervoerders, die gevestigd zijn op de RFH terreinen kunnen intern transport aanbieden.150‌‌‌

150. Gezien de samenhang tussen de markt voor sierteeltvervoer over de weg en de logistieke dienstverlening die partijen aanbieden, heeft de ACM geen aanleiding om te veronderstellen dat de positie van partijen op een mogelijke aparte markt voor logistieke dienstverlening ten behoeve van sierteeltvervoer significant afwijkt van hun positie op de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg. Ook partijen stellen zich op dit standpunt.

149. In randnummers 138 en 140 gaat de ACM in op de horizontale gevolgen van de voorgenomen concentratie als de logistieke dienstverlening van de Floriway-vervoerders onderdeel uitmaakt van de markt voor binnenlands sierteeltvervoer. Voor de volledigheid gaat de ACM hieronder in op de horizontale gevolgen op de mogelijk aparte markt voor logistieke dienstverlening ten behoeve van sierteeltvervoer over de weg.‌‌‌‌

151. Daar komt bij dat er op de veiling- en handelsterreinen van RFH veel partijen aanwezig zijn die beschikken over eigen ruimte of van RFH gehuurde ruimte. De ACM acht het aannemelijk dat al deze partijen eveneens in staat zijn om vergelijkbare logistieke dienstverlening aan te bieden als de Floriway-vervoerders.

152. Zoals ook weergegeven in randnummer 143 zal de ACM in de vergunningsfase nog nader onderzoek doen naar de positie van de Floriway-vervoerders.‌‌

7.3.3 Conclusie horizontale gevolgen van de voorgenomen concentratie ‌

153. Op de mogelijke nationale markt voor sierteeltvervoer over de weg krijgen de Floriway- vervoerders een beperkt gezamenlijk marktaandeel van tussen de 20% en 30%. Op de mogelijke nationale markt voor logistieke dienstverlening ten behoeve van sierteeltvervoer, is het marktaandeel van partijen waarschijnlijk vergelijkbaar met het marktaandeel op de mogelijke nationale markt voor sierteeltvervoer over de weg. Op beide markten zijn de nodige alternatieve aanbieders actief.

154. Aangezien er echter nog veel onduidelijk is over de precieze afbakening en omvang van de markt en de positie van de Floriway-vervoerders hierop, zal de ACM in de vergunningsfase nader onderzoek doen naar de positie van de Floriway-vervoerders op de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg, op de mogelijke smallere markt voor aanvoerlogistiek binnen het sierteeltvervoer (waarbij het traject koper van sierteeltproducten-eindafnemer niet tot de relevante productmarkt behoort) en op de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg in het geval dat de logistieke dienstverlening van sierteeltvervoerders (grotendeels) tot dezelfde markt behoort als de markt voor sierteeltvervoer over de weg.

7.4 Gevolgen van de voorgenomen concentratie (niet-horizontaal)‌

7.4.1 Inleiding ‌

155. RFH is actief als handelsplatform voor sierteeltproducten en beschikt over vier vestigingen in de belangrijkste productie- en afzetgebieden in Nederland.151 Aanvoerders van sierteeltproducten kunnen op de vier locaties hun waren aanbieden en RFH biedt kopers van sierteeltproducten de

150 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, randnummers 18-19.‌

151 Daarnaast heeft zij een belang in de Veiling Rhein-Maas te Duitsland.

mogelijkheid om via veilingklokken (fysiek of op afstand) en directe transacties sierteeltproducten aan te schaffen. Daarnaast biedt RFH logistieke dienstverlening aan op haar veiling- en handelsterreinen ter ondersteuning van haar veiling-, bemiddelings- en transactiediensten.

156. Het vervoer tussen de kwekers en de terreinen van RFH en tussen de terreinen van RFH onderling wordt nu nog uitgevoerd door onafhankelijke sierteeltvervoerders. De sierteeltvervoerders maken op hun beurt en voor zover noodzakelijk gebruik van faciliteiten, diensten en ruimtes van RFH om de kwekers en kopers van sierteeltproducten logistieke dienstverlening te kunnen aanbieden. Daarnaast zijn er nog vervoersstromen vanaf de terreinen van RFH of direct vanaf de kwekers naar kopers van sierteeltproducten die niet op het terrein van RFH zijn gevestigd. De sierteeltvervoersdiensten worden ingekocht door kopers van sierteeltproducten, kwekers en RFH.

157. De samenvoeging van RFH en drie sierteeltvervoerders, is een concentratie met een conglomeraatkarakter omdat de onderlinge betrekkingen noch louter horizontaal zijn (zoals tussen concurrenten op dezelfde relevante markt), noch verticaal (zoals tussen leverancier en afnemer).152 Wel is sprake van nauw verwante markten waarop RFH respectievelijk de sierteeltvervoerders actief zijn.

158. Er bestaat op in ieder geval twee manieren een relatie tussen de activiteiten van RFH en die van de sierteeltvervoerders. Enerzijds biedt RFH als platform de mogelijkheid tot totstandkoming en financiële afhandeling van sierteelttransacties tussen kwekers en kopers (hierna gezamenlijk: veiling-, bemiddelings- en transactiediensten). Dit gaat straks allemaal via het platform Xxxxxxxx lopen. De vervoersdiensten van de sierteeltvervoerders zijn complementair aan deze veiling-, bemiddelings- en transactiediensten: voor alle transacties waarbij in ieder geval één van beide partijen gevestigd is in Nederland en/of waarbij fysieke stromen via de veiling van RFH lopen, worden vervoersdiensten van sierteeltvervoerders afgenomen. Daarnaast heeft RFH met haar fysieke veilingterreinen een belangrijke rol op het gebied van logistiek en distributie van sierteeltproducten, en is zij ook verhuurder van ruimte op de veilingterreinen.

159. Het voornaamste probleem dat zich in het kader van fusies met een conglomeraatkarakter kan voordoen, is marktafscherming. De combinatie van producten op gerelateerde markten kan het fusiebedrijf de mogelijkheid en de prikkel geven om een sterke marktpositie op de ene markt over te hevelen naar een andere markt („hefboomeffect”) door middel van koppelverkoop, bundeling of andere afschermingspraktijken. Koppelverkoop en bundeling als zodanig zijn veel voorkomende praktijken die dikwijls geen concurrentiebeperkende gevolgen hebben. Ondernemingen gaan over tot koppelverkoop en bundeling om hun afnemers op efficiënte wijze van betere producten of aanbiedingen te voorzien. Niettemin kunnen deze praktijken er onder bepaalde omstandigheden toe leiden dat de mogelijkheid of de prikkel van de daadwerkelijke of potentiële concurrenten om te concurreren, wordt beperkt. Dit kan de concurrentiedruk op de gefuseerde entiteit verminderen waardoor zij haar prijzen kan verhogen, de kwaliteit kan verlagen of minder prikkel heeft om te innoveren.153

7.4.2 Positie van RFH als handelsplatform voor sierteeltproducten ‌

160. Een bepalende factor in de beoordeling van de waarschijnlijkheid van de hiervoor beschreven mogelijke conglomeraatseffecten van de fusie is de mate van marktmacht waarover RFH beschikt met betrekking tot de door haar aangeboden veiling-, bemiddelings- en transactiediensten.‌

152 Vgl. Richtsnoeren niet-horizontale fusies, randnummer 91.‌

153 Richtsnoeren niet-horizontale fusies, randnummer 93.

161. Zoals weergegeven in randnummer 63, is de ACM er op dit moment onvoldoende van overtuigd dat BVO in de huidige marktsituatie in voldoende mate een substituut vormt voor het brede en diepe aanbod op het handelsplatform van RFH en mogelijk andere soortgelijke handelsplatforms. De disciplinerende werking van BVO op RFH is derhalve in dit stadium onduidelijk.‌‌‌

162. Indien zou blijken dat BVO in onvoldoende mate een substituut vormt voor het brede en diepe aanbod op het handelsplatform van RFH en mogelijke andere soortgelijke handelsplatforms, kan de ACM niet uitsluiten dat RFH beschikt over een aanzienlijke mate van marktmacht in de zin van de Richtsnoeren niet-horizontale fusies.154

163. Partijen geven aan dat ze geen zicht hebben op de omvang van een mogelijke relevante markt waar BVO geen deel van uitmaakt en daarmee op het marktaandeel dat RFH op die mogelijke markt heeft. Zij schatten het marktaandeel van RFH op de bredere Europese markt voor het vermarkten van sierteeltproducten zoals afgebakend in 2007 op [20-30]%.155 Het ligt voor de hand dat indien BVO niet tot deze markt behoort, het marktaandeel van RFH hoger is.

164. Gezien het voorgaande, kan de ACM niet uitsluiten dat RFH beschikt over een aanzienlijke mate van marktmacht op de mogelijke markt voor het vermarkten van sierteeltproducten, in de zin van de Richtsnoeren niet-horizontale fusies.156 In een mogelijke vergunningsfase zal de ACM daarom nader onderzoek doen naar de positie van RFH op de mogelijke markt voor het vermarkten van sierteeltproducten.‌

7.4.3 Mogelijke bundeling of koppeling van veiling-, bemiddelings- en transactiediensten met vervoersdiensten ‌

165. In deze paragraaf beoordeelt de ACM de vraag of RFH na de concentratie in staat zou zijn en de prikkel zou hebben om de door haar aangeboden veiling-, bemiddelings- en transactiediensten te bundelen en/of koppelen aan de door Floriway aangeboden sierteeltvervoersdiensten en of een dergelijke gedraging een beperking van de mededinging op de mogelijke markt voor sierteeltvervoer over de weg tot gevolg kan hebben waardoor RFH in staat wordt gesteld de prijzen voor sierteeltvervoer voor kopers te verhogen, dan wel de kwaliteit hiervan te verlagen of op dit gebied minder te innoveren.

Opvattingen partijen157‌

166. RFH stelt dat het niet reëel is dat zij afname van vervoersdiensten succesvol zou kunnen koppelen aan financiële afhandeling van transacties of haar platformfunctie, omdat de dienstverlening van RFH slechts een bijzaak is in de keten waar transacties worden gesloten in onderhandeling tussen afnemers en kwekers. Ter onderbouwing van dit standpunt voert RFH de volgende argumenten aan.

167. [VERTROUWELIJK]. Dit bewijst volgens RFH dat zij geen economische machtspositie heeft.

168. RFH voert verder aan dat het in strijd is met de doelstelling van RFH als coöperatie om partijen uit te sluiten. Het verplichtstellen van afname van bepaalde (vervoers-)diensten zou afbreuk doen aan de ondernemersvrijheid van de leden.

169. RFH verwijst naar het besluit van de NMa uit 2007 waarin vergunning werd verleend voor de fusie tussen de veilingen Aalsmeer en FloraHolland en waarin niet aannemelijk werd geacht dat als gevolg van de concentratie een economische machtspositie zou ontstaan of zou worden

154 Richtsnoeren niet-horizontale fusies, randnummer 99.

155 Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 4 februari 2021, antwoord op vraag 5.

156 Richtsnoeren niet-horizontale fusies, randnummer 99.‌

157 Zienswijze RFH van 29 januari 2021.

versterkt. De analyse van de NMa uit 2007 wordt volgens RFH nog steeds ondersteund door de huidige feiten.

170. Ten eerste omdat het volume van de directe handel tussen kwekers en afnemers is toegenomen ten koste van de klokverkopen en er inmiddels ook meer variëteiten worden aangeboden in de directe handel. Daarnaast is er volgens RFH zowel aan de zijde van de kwekers als aan de zijde van de afnemers sprake van schaalvergroting en wordt voortgaande schaalvergroting ook in de toekomst verwacht, waardoor RFH [VERTROUWELIJK].

171. Tenslotte betoogt RFH dat haar dienstverlening niet essentieel is voor de kwekers of afnemers. Als kwekers en afnemers niet tevreden zijn met de geboden dienstverlening dan zullen zij RFH volgens haar links laten liggen.

172. Met de door RFH geboden diensten op het gebied van financiële afwikkeling van transacties worden kwekers volgens haar niet gebonden. Kwekers en afnemers zouden ook zonder RFH hun transacties kunnen afrekenen. [VERTROUWELIJK].

173. RFH stelt dat ook haar rol als marktplaats niet essentieel is. [VERTROUWELIJK].

Opvattingen marktpartijen ‌

174. Uit het marktonderzoek van de ACM komen diverse zorgen naar voren die te maken hebben met de relatie tussen de activiteiten van RFH en die van de sierteeltvervoerders. In het kader van de relatie tussen de veiling-, bemiddelings- en transactiediensten van RFH en de sierteeltvervoersdiensten, wijzen marktpartijen op de mogelijkheid dat de Floriway-vervoerders bevoordeeld worden op één van de volgende manieren: een koppeling tussen Xxxxxxxx en Floriway; verplichte afname van de vervoersdiensten van Floriway of anderszins bevoordeling van de vervoersdiensten van Floriway.

175. Een afnemer van sierteeltproducten geeft aan dat het vanaf 2021 verplicht wordt om via Xxxxxxxx te handelen. Door het actief worden van Xxxxxxxx en de koppeling met Floriway krijgt RFH volgens deze partij alle handelsstromen in de hand. Directe inkopen zijn dan volgens deze marktpartij niet meer via Wematrans te transporteren en er ontstaan hierdoor meer controlemogelijkheden in de markt voor RFH.158

176. Verschillende kopers van sierteeltproducten verwachten dat RFH kwekers zal beïnvloeden of verplichten om voor de Floriway-vervoerders te kiezen.159 Eén van hen verwacht dat dit zal gebeuren door middel van de koppeling tussen Xxxxxxxx en Floriway. Een sierteeltvervoerder die niet op Xxxxxxxx is aangesloten, heeft dan een achterstand of kan mogelijk worden uitgesloten. Dergelijk gedrag van RFH maakt ook voor de afnemers een keuze om een andere vervoerder in te schakelen lastiger, de kosten hiervoor hoger en heeft mogelijk ook negatieve gevolgen voor kwaliteit of efficiëntie. Een van deze afnemers ziet de overname als onderdeel van een groter geheel, waarbij RFH steeds meer een concurrent van de handelaren wordt.

177. Eén koper van sierteeltproducten en een sierteeltvervoerder verwachten dat de nieuwe combinatie al het interveiling-vervoer zal gaan uitvoeren en dat andere partijen daarvan dus worden uitgesloten.160 RFH zou dit kunnen bewerkstelligen door de eigen transportbedrijven te

158 Gespreksverslag ACM/UIT/545891.

159 Gespreksverslag ACM/UIT/545801 p. 3, Gespreksverslag ACM/UIT/547018, Gespreksverslag ACM/UIT/548442, Gespreksverslag ACM/UIT/547833.‌

160 Gespreksverslag ACM/UIT/546758 p. 2; Gespreksverslag ACM/UIT/546186.

bevoordelen door middel van het stellen van bepaalde voorwaarden, of in relatie tot de transacties op het platform van RFH.161‌

178. Een sierteeltvervoerder zegt dat als de voorgenomen concentratie doorgaat, RFH straks de regie heeft over alle transporten. Concurrerende sierteeltvervoerders krijgen geen kans meer om ritten te verzorgen. Deze sierteeltvervoerder heeft vooral zorgen over de koppeling tussen Xxxxxxxx en Floriway. Straks heeft de kweker mogelijk in Xxxxxxxx geen keuze meer in welke vervoerder wordt ingeschakeld. Ook is mogelijk dat bij het sluiten van een transactie, de default optie is dat Floriway het vervoer verzorgt. Er is heel weinig transparantie over wat de koppeling tussen Xxxxxxxx en Floriway precies zal gaan inhouden. Deze sierteeltvervoerder verwacht dat alle ritten voor transacties gesloten via Xxxxxxxx, in beginsel naar Floriway gaan. Op het moment dat Floriway geen capaciteit meer heeft, zullen andere vervoerders als een soort onderaannemer ingezet worden. RFH heeft hier schijnbaar al over gesproken met diverse vervoerders. Voor de kweker wordt het niet transparant wat de kosten van sierteeltvervoer zijn, doordat deze kosten onderdeel worden van bijvoorbeeld lidmaatschapskosten of transactiekosten. De veiling laat deze sierteeltvervoerder niet toe tot Floriway of tot het platform van Xxxxxxxx.162 Ook andere sierteeltvervoerders maken zich zorgen, bijvoorbeeld over de informatie over transacties in Xxxxxxxx die doorgespeeld zou kunnen worden aan Floriway163, over verplichtingen die aan kwekers opgelegd zouden kunnen worden164 of over discriminatie van andere sierteeltvervoerders, bijvoorbeeld op het vlak van voorwaarden die RFH stelt voor de aanvoer van sierteeltproducten165.

Mogelijkheden en prikkels

179. Zoals weergegeven in randnummer 164, kan de ACM niet uitsluiten dat RFH beschikt over een aanzienlijke mate van marktmacht in de zin van de Europese richtsnoeren niet-horizontale concentraties. Dat een noodzakelijke voorwaarde voor RFH om in staat te zijn de prijzen voor sierteeltvervoer voor kopers van sierteeltproducten te verhogen, dan wel de kwaliteit hiervan te verlagen of op dit gebied minder te innoveren. De beoordeling van de mogelijkheden, prikkels en effecten van een mogelijke bundeling of koppeling van de veiling-, bemiddelings- en transactiediensten van RFH met de sierteeltvervoersdiensten van de RFH-vervoerders, doet de ACM daarom vanuit de hypothese dat RFH zou beschikken over marktmacht.‌‌

180. In het navolgende gaat de ACM in op de mogelijkheden en prikkels die RFH heeft tot het op enigerlei wijze bundelen van de diensten die zij aanbiedt als handelsplatform met de vervoersdiensten van de Floriway vervoerders indien zij zou beschikken over een aanzienlijke mate van marktmacht op de markt voor het vermarkten van sierteeltproducten.

181. De verschuiving van klokhandel naar directe handel heeft geleid tot [VERTROUWELIJK].166

182. RFH verwacht zelf na de overname [VERTROUWELIJK] 167 [VERTROUWELIJK] .

183. Het aantal verschillende vervoersbewegingen van sierteeltproducten is de afgelopen jaren substantieel toegenomen. Steeds meer transacties verlopen niet meer via de klok, maar betreffen

161 Gespreksverslag ACM/UIT/546758, p. 2.

162 Gespreksverslag ACM/UIT/545885 p. 4-6.‌

163 Gespreksverslag ACM/UIT/545769 p.8.

164 Gespreksverslag ACM/UIT/545769 p.8, Gespreksverslag ACM/UIT/546186.

165 Gespreksverslag ACM/UIT/546739.

166 Zie Bijlage 19 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, p. 1.

167 Zie Bijlage 19 bij Antwoorden partijen op Aanvullende vragen van 15 december 2020, p. 12: “Met een eerste significante stap wil RFH [VERTROUWELIJK]

directe (online) transacties tussen telers en (retail) afnemers (al dan niet via de bemiddelings- en transactiediensten van RFH) en afnemers kopen steeds vaker op de ene veiling sierteeltproducten die ze op het terrein van een andere RFH-locatie bezorgd willen hebben.168

184. Dit impliceert dat schaalgrootte belangrijker is geworden om een efficiënt netwerk voor sierteeltvervoer te kunnen exploiteren. RFH constateert ook dat [VERTROUWELIJK] al tot consolidatie onder CSV’s heeft geleid en dat [VERTROUWELIJK].

185. In het hierna volgende schetst de ACM eerst een aantal mogelijke gedragingen waarmee RFH Floriway zou kunnen bevoordelen door haar veiling-, bemiddelings-, transactiediensten te verbinden met vervoersdiensten en of er prikkels aanwezig zijn om dit te doen. Daarna gaat de ACM in op de vraag wat de mogelijke effecten van zulke gedragingen kunnen zijn.

Bij directe verkoop – traject kweker-koper

186. Bij het sluiten van een transactie tussen een kweker en een koper via het handelsplatform van RFH, zal het doorgaans de kweker zijn die het transport regelt, maar soms is dit ook de koper. Het lijkt waarschijnlijk dat de kwekers (leden van RFH) voor dit vervoer bij voorkeur Floriway zullen kiezen boven concurrerende sierteeltvervoerders, mogelijk met uitzondering van het gedeelte dat door kwekers met hun eigen vervoersmiddelen wordt vervoerd.169 Immers, de concentratie komt voort uit de wens van de kwekers om gezamenlijk te komen tot optimalisatie van vervoerstromen.170

187. Dat betekent dat RFH na de Transactie het grootste deel van het sierteeltvervoer al kan koppelen aan het gebruik van veiling-, bemiddelings- en transactiediensten, als haar eigen leden gebruik gaan maken van de eigen sierteeltvervoerder van RFH. 171 Aangezien gerealiseerde efficiënties en gegenereerde extra inkomsten door de eigen Floriway-vervoerder direct of indirect ten gunste komen van de leden, hebben de leden een prikkel om dat te doen. Eventueel kan RFH ook directe financiële incentives geven om de eigen vervoerder te gebruiken.

188. Vanuit een dergelijke uitgangspositie lijkt het voor RFH mogelijk om ook de overige vervoersstromen, het gedeelte dat momenteel door kopers van sierteeltproducten zelf wordt ingekocht, voor een belangrijk deel naar zich toe trekken, door de eigen vervoersdiensten te koppelen of te bundelen met haar veiling-, bemiddelings- en transactiediensten, of bijvoorbeeld Floriway een informatievoorsprong te verschaffen.

Bij klokverkoop – traject kweker-veiling

189. Bij klokverkoop regelt de kweker het vervoer van zijn locatie naar het veilingterrein waar de producten via de klok verkocht zullen worden. Hiervoor geldt net als bij directe verkoop dat kwekers geneigd zullen zijn het vervoer bij voorkeur door Floriway te laten uitvoeren, aangezien gerealiseerde efficiënties en gegenereerde extra inkomsten door de eigen Floriway-vervoerder direct of indirect ten gunste komen van henzelf, als leden van de coöperatie.

Bij klokverkoop – traject veiling-koper

190. Na verkoop via de klok wordt het vervoer doorgaans geregeld door de koper van de sierteeltproducten. Soms is de koper gevestigd op het veilingterrein waar deze de sierteeltproducten via de klok heeft gekocht. Dan kan gebruik gemaakt worden van de logistieke

168 Melding, randnummers 14-16.‌

169 Bericht RFH van 25 januari 2021: “Veel kleinere kwekers organiseren het transport van beladen karren in eigen beheer, met eigen vervoersmiddelen die ook op de kwekerij voor andere activiteiten wordt gebruikt.”

170 Bericht RFH van 25 januari 2021.

171 Momenteel wordt van de binnenlandse vervoersdiensten van de Floriway-vervoerders circa [50-60]% door kwekers afgenomen, circa [20-30]% door de koper/exporteur (inclusief verdere distributie van de kopers naar hun klanten) en circa [20-30]% door “overig”en “retail”. Antwoorden van partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummer 35.

dienstverlening die wordt aangeboden door RFH en door diverse sierteeltvervoerders. Soms is de koper niet gevestigd op het veilingterrein waar deze de sierteeltproducten via de klok heeft gekocht. Het vervoer van de sierteeltproducten van het veilingterrein naar de locatie van de koper, wordt dan door kopers soms in eigen beheer uitgevoerd, met eigen vrachtauto’s en chauffeurs 172, danwel met ingehuurde sierteeltvervoerders. De koper lost de gekochte veilingkarren, herverpakt de gekochte bloemen en planten en draagt er zorg voor dat lege veilingkarren, CC-karren en fusten worden terug geleverd aan RFH.‌

191. RFH heeft plannen voor de invoering van ‘landelijk veilen’, waarbij sierteeltproducten van verschillende locaties worden geveild via een landelijke klok. In september 2020 is een pilot gestart. Voor alle locaties gold als voorwaarde dat RFH tijdens de pilot het transport van de gekochte producten tussen de vestigingen verzorgt.173 Ook bij een algemene invoering geeft dit RFH mogelijkheden om het interveiling-vervoer naar zich toe te trekken.

192. De sierteeltproducten zijn op het moment van verkoop via de klok op het terrein van de veiling aanwezig. De ACM acht het aannemelijk dat de logistieke dienstverlening en/of de vervoersdienst door Floriway voor het traject van de veiling naar de koper gekoppeld of gebundeld wordt met de veiling-, bemiddelings- en transactiedienst van RFH, waardoor kopers de facto geen mogelijkheid hebben om te kiezen voor een andere vervoerder.

Retourlogistiek

193. Retourlogistiek wordt niet georganiseerd door de vervoerder maar door RFH. RFH zorgt ook voor het managen van de onbalans over de locaties. De rol van de vervoerder in dit proces is en blijft beperkt tot het in opdracht van kwekers en RFH verzorgen van transport van lege karren en fusten.174 Ook ten aanzien van de retourlogistiek ligt het voor de hand dat RFH bij voorkeur gebruik zal maken van de eigen vervoerder Floriway. Dat geeft RFH wellicht mogelijkheden om aanvoerlogistiek te bundelen met retourlogistiek. De met deze combinatie te behalen efficiënties kan Floriway in staat stellen een voordeliger aanbod te doen dan andere sierteeltvervoerders.

Mogelijke effecten

194. De ACM acht het aannemelijk dat RFH de mogelijkheden en de prikkels heeft om haar positie als handelsplatform voor sierteeltproducten te gebruiken om de markt voor sierteeltvervoer over de weg voor een groot gedeelte naar zich toe te trekken, waardoor RFH in staat wordt gesteld de prijzen voor sierteeltvervoer voor kopers te verhogen, dan wel de kwaliteit hiervan te verlagen of op dit gebied minder te innoveren. Dit is afhankelijk van de relevante markt waarop het handelsplatform actief is en de positie die RFH daarop inneemt. In eerste instantie kan Floriway al heel snel een aanzienlijke schaal bereiken, wanneer RFH en de aangesloten telers voornamelijk gebruik gaan maken van de eigen sierteeltvervoerder. In combinatie met de door RFH gecontroleerde retourlogistiek en de mogelijkheden voor controle over het interveiling- vervoer d.m.v. landelijk veilen kan RFH haar logistieke netwerk en schaal nog verder vergroten.

195. De aldus bereikte xxxxxx stelt RFH in staat om vervolgens ook aan afnemers die momenteel nog (deels) zelf transport inkopen bij andere sierteeltvervoerders een (gebundeld) aanbod te doen, dat door die andere sierteeltvervoerders niet gematched kan worden. Op deze manier zou RFH het sierteeltvervoer voor concurrerende vervoerders kunnen afschermen, in ieder geval voor transacties die via RFH worden gedaan. Daartoe is het niet noodzakelijk dat het sierteeltvervoer een aparte relevante productmarkt vormt. Ook indien op dit moment, voorafgaand aan de concentratie, sprake is van een bredere relevante productmarkt voor vervoer, is RFH immers mogelijk in staat om het sierteeltvervoersegment af te schermen voor andere vervoerders.

172 Bericht RFH van 25 januari 2021.

173 xxxxx://xxx.xxxxxxxxxxxxxxxxx.xxx/xx/xxxxxx-0000/xxxx-00/xxxxx-xxxxxxxxx-xxxxxx-xxxx-xxxxxxxxx-xxxxx-xx-0-xxxxxxxxx.‌‌‌

174 Bericht RFH van 25 januari 2021.

196. Op termijn stelt de transactie RFH daarmee mogelijk in staat om de prijzen voor sierteeltvervoer voor kopers te verhogen, danwel een lagere kwaliteit te bieden of minder te innoveren.175

Conclusie

197. De ACM is er op dit moment onvoldoende van overtuigd dat BVO in de huidige marktsituatie in voldoende mate een substituut vormt voor het brede en diepe aanbod op het handelsplatform van RFH en mogelijk andere soortgelijke handelsplatforms. De disciplinerende werking van BVO op RFH is derhalve in dit stadium onduidelijk.

198. Indien zou blijken dat BVO in onvoldoende mate een substituut vormt voor het brede en diepe aanbod op het handelsplatform van RFH en mogelijke andere soortgelijke handelsplatforms, kan de ACM niet uitsluiten dat RFH beschikt over een aanzienlijke mate van marktmacht (die niet noodzakelijkerwijs hoeft neer te komen op een machtspositie) in de zin van de Europese richtsnoeren niet-horizontale concentraties.

199. In dat geval zou RFH de mogelijkheid en prikkel hebben om over te gaan tot koppeling of bundeling van de veiling-, bemiddelings- en transactiedienstendiensten van RFH met de vervoersdiensten van de Floriway-vervoerders, of anderszins het bevoordelen van Floriway. Dergelijk gedrag zou er toe kunnen leiden dat RFH in staat wordt gesteld de prijzen voor sierteeltvervoer voor kopers te verhogen, dan wel de kwaliteit hiervan te verlagen of op dit gebied minder te innoveren.

7.4.4 Mogelijke beperking van toegang tot faciliteiten, diensten en ruimtes op de veilingterreinen van RFH ‌‌

200. In deze paragraaf beoordeelt de ACM de vraag of RFH na de concentratie in staat zou zijn en de prikkel zou hebben om de door haar gecontroleerde toegang tot diensten en faciliteiten te gebruiken om de met Floriway concurrerende vervoersbedrijven te belemmeren in hun mogelijkheden om met Floriway te concurreren. Een dergelijke gedraging zou een beperking van de mededinging op de markt voor sierteeltvervoer over de weg tot gevolg kunnen hebben waardoor RFH in staat wordt gesteld de prijzen voor sierteeltvervoer voor kopers te verhogen, dan wel de kwaliteit hiervan te verlagen of op dit gebied minder te innoveren.

202. Meer specifiek geeft RFH aan dat zij op de directe stromen tussen kwekers en kopers die buiten de veiling om gaan sowieso geen zicht heeft. Deze stromen kunnen potentieel via een terrein van RFH lopen maar kunnen ook net zo goed via een ander handelsterrein of direct naar de koper lopen. Min of meer hetzelfde geldt volgens RFH voor de stromen die via RFH worden afgerekend. Ook deze stromen lopen niet noodzakelijkerwijs via de terreinen van RFH. Alleen de transacties via de klok worden altijd fysiek afgehandeld via een terrein van RFH. Alleen op die fysieke stromen zou RFH eventueel invloed kunnen uitoefenen. 177

201. RFH stelt zich op het standpunt dat het niet in haar belang is om de toegang tot de door haar geëxploiteerde marktplaats te belemmeren. Het is de kerntaak van RFH om zoveel mogelijk kwekers en afnemers op de marktplaats bij elkaar te brengen, zodat de meest optimale prijs voor de kwekers ontstaat. Elke onnodige belemmering van de toegang of de keuzevrijheid van kwekers of afnemers is dus wezensvreemd aan RFH.176

175 De prijsverhoging kan evt. ook (deels) in tarieven voor veiling-, bemiddelings- en transactiediensten worden verwerkt.

176 Antwoorden van partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummer 6.‌

177 Antwoorden van partijen op Aanvullende vragen van 6 januari 2021, randnummer 10 – 13.

203. Ten aanzien van de over het terrein van RFH lopende stromen merkt RFH op dat de daarvoor benodigde stapelwagens of CC-containers objecten zijn waarin degene die opdracht geeft tot het transport het product moet aanbieden, niet een transportmiddel dat de sierteeltvervoerder zelf in eigendom moet hebben (of moet leasen).178 Gebruik van de RFH stapelwagens op het terrein van RFH is volgens partijen gratis. 179

204. Over de ruimtes en docks waar sierteeltvervoerders gebruik van maken op de terreinen van RFH zegt zij het volgende. De veiling is slechts een beperkt deel van het totale handelsterrein waarop de veiling zich bevindt. De handelsterreinen rond de veiling zijn slechts gedeeltelijk in gebruik en eigendom van RFH. Er zijn dus allerhande gerelateerde partijen die zelf ruimte in bezit hebben en deze op hun beurt ook verhuren. Toegang tot de veiling en de handelsterreinen is vrij. De sierteelt wordt via een landingsplaats, ook wel een dock genoemd, afgeleverd. Een dock kan worden gehuurd bij een eigenaar van het betreffende stukje grond. Dat kan RFH zijn of een andere partij. Volgens partijen zijn er in Aalsmeer, Naaldwijk en Rijnsburg voldoende docks beschikbaar. Deze docks worden door RFH voor iedereen ter beschikking gesteld.180 Reserveren van een dock is op Aalsmeer en Naaldwijk gratis en op Rijnsburg niet noodzakelijk.181‌

205. Gelet op voorgaande stelt RFH zich op het standpunt dat zij niet in staat is of de prikkel heeft om de toegang tot de faciliteiten en diensten op de RFH veilingterreinen te beperken voor concurrerende vervoerders.

206. Een aantal van de door ACM ondervraagde marktpartijen geeft aan dat sierteeltvervoerders ten aanzien van één of meerdere door de door RFH geleverde faciliteiten en diensten op de veilinglocaties van RFH afhankelijk zijn van dienstverlening van RFH. Deze partijen geven aan dat zij zich kunnen voorstellen dat RFH na overname van de Floriway-vervoerders de met haar concurrerende sierteeltvervoerders zou kunnen benadelen op de veilingterreinen van RFH. Deze benadeling zou volgens deze partijen kunnen bestaan uit het hanteren van discriminerende voorwaarden bij het gebruik van docks182, het huren en gebruiken van ruimtes zoals boxen en andere opslagruimtes op de veilingterreinen183, slotplaten en de ontsleuteldienst184, het gebruik van stapelwagens185 en het gebruik van logistieke dienstverlening op de veilingterreinen.186