U S T AWA

Projekt z dnia 4 lipca 2017 r.

U S T AWA

z dnia …………………

o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych1)

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1. Ustawa określa:

1) warunki oferowania, sprzedaży i realizacji imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także za granicą, jeżeli umowy z podróżnymi są zawierane przez przedsiębiorców mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2) zasady funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.

Art. 2. 1. Zadania marszałka województwa, o których mowa w art. 7, art. 8 ust. 1 pkt 2

i ust. 11, art. 11–13, art. 18, art. 19 ust. 1 i 3, art. 20, art. 21 ust. 3, art. 22, art. 23 ust. 7, 18,

23, art. 24, art. 26 ust. 1, art. 45–47, art. 59 ust. 5 i 6 niniejszej ustawy, są zadaniami z zakresu administracji rządowej.

2. Minister właściwy do spraw turystyki jest organem wyższego stopnia w stosunku do marszałka województwa w sprawach, o których mowa w art. 22 ust. 3, art. 23 ust. 7 pkt 3–8 i 10, art. 24 ust. 7, art. 26 ust. 1 oraz od decyzji marszałka województwa o odmowie wpisu do rejestru, o którym mowa w art. 7 ust. 1.

Art. 3. Ustawy nie stosuje się do:

1) imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych, które są oferowane oraz których zamawianie i realizowanie jest ułatwiane okazjonalnie, na zasadach niezarobkowych i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych;

2) imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych nabywanych na podstawie umowy generalnej o organizowanie podróży służbowych zawieranej pomiędzy przedsiębiorcą a inną osobą fizyczną, osobą prawną lub jednostką organizacyjną

1) Niniejsza ustawa w zakresie swojej regulacji wdraża Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/2302 z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniającą rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylającą dyrektywę Rady 90/314/EWG (Dz. Urz. UE L 326/1 z dnia 11.12.2015 r., str. 1).

nieposiadającą osobowości prawnej, działającą w celach związanych z jej działalnością odpłatną, gospodarczą lub zawodową, nawet jeżeli działalność ta nie ma charakteru zorganizowanego i ciągłego;

3) imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych trwających krócej niż 24 godziny, chyba że obejmują nocleg.

Art. 4. Przez użyte w ustawie określenia należy rozumieć:

1) usługa turystyczna – przewóz pasażerów, zakwaterowanie, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, oraz w innych celach niż pobytowe, wynajem pojazdów samochodowych, innych pojazdów silnikowych oraz każda inna usługa świadczona podróżnym, która nie stanowi integralnej części wskazanych wyżej usług;

2) impreza turystyczna – połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych na potrzeby jednej podróży lub wakacji, spełniające warunki, o których mowa w art. 5 ust.1;

3) umowa o udział w imprezie turystycznej – umowa dotycząca imprezy turystycznej jako całości lub, jeżeli impreza turystyczna jest realizowana na podstawie odrębnych umów, wszystkie umowy obejmujące poszczególne usługi turystyczne w ramach tej samej imprezy turystycznej;

4) rozpoczęcie imprezy turystycznej – rozpoczęcie wykonywania usług turystycznych objętych imprezą turystyczną;

5) powiązane usługi turystyczne – niestanowiące imprezy turystycznej połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych nabytych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji objęte odrębnymi umowami z dostawcami poszczególnych usług turystycznych, spełniające warunki, o których mowa w art. 7;

6) podróżny – każdy, kto chce zawrzeć umowę lub jest uprawniony do podróżowania na podstawie umowy zawartej w zakresie stosowania niniejszej ustawy;

7) przedsiębiorca – osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, niezależnie od tego, czy jest to podmiot publiczny czy prywatny, która prowadzi działalność odpłatną, gospodarczą lub zawodową, nawet jeżeli działalność ta nie ma charakteru zorganizowanego i ciągłego, w związku z umowami objętymi zakresem niniejszej ustawy, występująca w charakterze organizatora turystyki, agenta turystycznego, podmiotu ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych lub w charakterze dostawcy usług turystycznych,

nawet jeżeli działa za pośrednictwem innej osoby działającej w jej imieniu lub na jej rzecz;

8) organizator turystyki –– przedsiębiorca, który tworzy i sprzedaje lub oferuje do sprzedaży imprezy turystyczne, bezpośrednio lub za pośrednictwem innego przedsiębiorcy lub razem z innym przedsiębiorcą, lub też przedsiębiorca, który przekazuje dane podróżnego innemu przedsiębiorcy zgodnie z art. 5 pkt 2 lit. e;

9) agent turystyczny –– przedsiębiorca inny niż organizator turystyki, który na podstawie ważnej umowy agencyjnej sprzedaje lub oferuje do sprzedaży imprezy turystyczne przygotowane przez organizatora turystyki;

10) trwały nośnik –– materiał lub narzędzie umożliwiające podróżnemu lub przedsiębiorcy przechowywanie informacji kierowanych osobiście do niego, w sposób umożliwiający dostęp do informacji w przyszłości przez czas odpowiedni do celów, jakim te informacje służą, i które pozwalają na odtworzenie przechowywanych informacji w niezmienionej postaci;

11) punkt sprzedaży – ruchome lub stałe miejsce prowadzenia sprzedaży imprez turystycznych lub powiązanych usług turystycznych , jak również strony internetowe sprzedaży lub podobne punkty sprzedaży online, z uwzględnieniem przypadków, gdy internetowe strony sprzedaży lub punkty sprzedaży online przedstawiane są podróżnym jako jeden punkt obsługi, w tym usługa dostępna telefonicznie;

12) powrót do kraju – powrót podróżnego do miejsca rozpoczęcia podróży lub do innego miejsca uzgodnionego przez strony umowy;

13) turystyczny rachunek powierniczy – rachunek powierniczy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1988, z późn. zm.2)) należący do organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych służący gromadzeniu środków pieniężnych wpłacanych przez podróżnych;

14) zabezpieczenie finansowe – umowa ubezpieczenia na rzecz podróżnych, gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa lub umowa o turystyczny rachunek powierniczy, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–3;

2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w: Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, 1997, 2260 oraz z 2017 r. poz. 85, 724, 768 i 791.

15) nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności – sytuacje poza kontrolą strony powołującej się na taką sytuację, i której skutków nie można było uniknąć, nawet gdyby podjęto wszelkie rozsądne działania;

16) niezgodność – niewykonanie lub nienależyte wykonanie usług turystycznych objętych imprezą turystyczną.

Art. 5. 1. Impreza turystyczna powstaje:

1) gdy usługi turystyczne zostały połączone przez jednego przedsiębiorcę, w tym na prośbę podróżnego lub zgodnie z jego wyborem, przed zawarciem umowy obejmującej wszystkie usługi, lub

2) gdy niezależnie od tego, czy zawarto odrębne umowy z dostawcami poszczególnych usług turystycznych, usługi te:

a) są nabywane w jednym punkcie sprzedaży i zostały wybrane, zanim podróżny zgodził się dokonać zapłaty, lub

b) są oferowane lub sprzedawane po cenie obejmującej wszystkie usługi lub po cenie całkowitej, lub gdy jedną z tych cen obciążany jest nabywca, lub

c) są reklamowane lub sprzedawane przy użyciu określenia: „impreza turystyczna” lub podobnego, lub

d) są łączone po zawarciu umowy, na podstawie której podróżny został uprawniony do dokonania wyboru spośród różnych rodzajów usług turystycznych, lub

e) są nabywane od odrębnych przedsiębiorców za pośrednictwem powiązanych procesów rezerwacji online, podczas których przedsiębiorca, z którym zawarta została pierwsza umowa, przekazuje innemu przedsiębiorcy lub przedsiębiorcom: imię i nazwisko podróżnego, adres poczty elektronicznej oraz szczegóły płatności, a umowa z kolejnym przedsiębiorcą lub przedsiębiorcami zostanie zawarta najpóźniej 24 godziny po potwierdzeniu rezerwacji pierwszej usługi turystycznej.

2. Impreza turystyczna, mimo spełnienia przesłanek wymienionych w ust. 1, nie powstanie, w wypadku połączenia nie więcej niż jednej usługi turystycznej w postaci: przewozu pasażerów albo zakwaterowania, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, oraz w innych celach niż pobytowe albo wynajmu pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych z jedną lub kilkoma innymi usługami turystycznymi, jeżeli:

1) usługi te nie stanowią znacznej części łącznej wartości połączonych usług turystycznych i nie są one reklamowane jako istotny element tego połączenia, bądź takiego elementu nie stanowią z innych przyczyn lub

2) usługi te zostały wybrane i nabyte po rozpoczęciu realizacji przewozu pasażerów lub zakwaterowania, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, oraz w innych celach niż pobytowe lub wynajmu pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych.

Art. 6. 1. Powiązane usługi turystyczne powstają, jeżeli przedsiębiorca oferujący usługi turystyczne jednego rodzaju ułatwia podróżnym nabywanie usług turystycznych innego rodzaju:

1) przy okazji jednej wizyty lub kontaktu z jego punktem sprzedaży z możliwością dokonania wyboru i zapłaty odrębnie za każdą usługę turystyczną, lub

2) w sposób ukierunkowany od innego przedsiębiorcy w zakresie co najmniej jednej dodatkowej usługi turystycznej, jeżeli umowa z tym przedsiębiorcą zostanie zawarta najpóźniej 24 godziny po potwierdzeniu rezerwacji pierwszej usługi turystycznej.

2. Załącznik nr 4 do ustawy określa standardowy formularz informacyjny, w przypadku gdy przedsiębiorca, ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest przewoźnikiem sprzedającym bilet w obie strony.

3. Załącznik nr 5 do ustawy określa standardowy formularz informacyjny, w przypadku gdy przedsiębiorca, ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest przedsiębiorcą innym niż przewoźnik sprzedający bilet w obie strony.

4. Załącznik nr 6 do ustawy określa standardowy formularz informacyjny, w przypadku powiązanych usług turystycznych w rozumieniu ust. 1 pkt 1, gdy umowy są zawierane w równoczesnej fizycznej obecności przedsiębiorcy (innego niż przewoźnik sprzedający bilet w obie strony) i podróżnego.

5. Załącznik nr 7 do ustawy określa standardowy formularz informacyjny, w przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu ust. 1 pkt 2 ustawy, jest przewoźnikiem sprzedającym bilet w obie strony.

6. Załącznik nr 7 do ustawy określa standardowy formularz informacyjny, w przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu ust. 1 pkt 2 ustawy, jest przedsiębiorcą innym niż przewoźnik sprzedający bilet w obie strony.

7. Powiązane usługi turystyczne, mimo spełnienia przesłanek wymienionych w ust. 1, nie powstają, w wypadku połączenia nie więcej niż jednej usługi turystycznej w postaci:

przewozu pasażerów albo zakwaterowania, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, oraz w innych celach niż pobytowe albo wynajmu pojazdów samochodowych lub innych pojazdów silnikowych z jedną lub kilkoma innymi usługami turystycznymi, jeżeli wartość tych innych usług nie stanowi znacznej części łącznej wartości połączonych usług turystycznych i nie są one reklamowane jako istotny element tego połączenia, bądź nie stanowią istotnego elementu tego połączenia z innych przyczyn.

Rozdział 2

Organizatorzy turystyki, agenci turystyczni oraz przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych

Art. 7. 1. Do działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1829 z późn. zm.3)) dotyczące działalności regulowanej. Działalność ta wymaga uzyskania wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych zwanego dalej „rejestrem” prowadzonego przez marszałka województwa właściwego ze względu na siedzibę przedsiębiorcy lub adres zamieszkania przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oddział, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, zwanego dalej: "właściwym marszałkiem województwa".

2. Przepisów dotyczących działalności, o której mowa w ust. 1, nie stosuje się do działalności agentów turystycznych.

3. Do zadań wykonywanych przez marszałka województwa związanych z prowadzeniem rejestru stosuje się odpowiednio przepisy zawarte w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej dotyczące organów prowadzących rejestry działalności regulowanej.

3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w: Dz. U. z 2016 r. poz. 1948, 1997 i 2255 oraz z 2017 r. poz. 460.

Art. 8. 1. Organizatorzy turystyki oraz przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych są obowiązani:

1) zapewnić podróżnym na wypadek swojej niewypłacalności:

a) pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu do kraju, obejmujących w szczególności koszty transportu i zakwaterowania, w tym także w uzasadnionej wysokości koszty poniesione przez podróżnych, w wypadku gdy organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia tego powrotu,

b) zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub każdą opłaconą usługę przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych, w wypadku gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz osób, które działają w ich imieniu, impreza turystyczna lub każda opłacona usługa przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych nie została lub nie zostanie zrealizowana,

c) zwrot części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną odpowiadającą części imprezy turystycznej lub za każdą usługę opłaconą przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych odpowiadającą części usługi, która nie została lub nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz osób, które działają w ich imieniu;

2) składać marszałkowi województwa oryginały lub poświadczone za zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego lub notariusza kopie posiadanego zabezpieczenia finansowego, nie później niż 14 dni przed upływem terminu obowiązywania umowy lub gwarancji poprzedniej; przedsiębiorcy zaprzestający działalności lub zawieszający działalność są zwolnieni z tego obowiązku, jeżeli zawiadomią marszałka województwa o zaprzestaniu lub zawieszeniu działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych;

3) prowadzić wykaz umów:

a) o udział w imprezie turystycznej,

b) zawartych przez podróżnego z przedsiębiorcą ułatwiającym nabywanie powiązanych usług turystycznych;

4) składać terminowo do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego deklaracje zawierające:

a) wyliczenie wysokości należnych składek do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w rozdziale 5,

b) liczbę i rodzaj umów, o których mowa w pkt 3, zawartych w danym miesiącu oraz liczbę podróżnych objętych tymi umowami,

c) informacje o zabezpieczeniach finansowych posiadanych w okresie za jaki jest składana deklaracja oraz o podmiotach ich udzielających,

d) informację o liczbie podróżnych, za których składka jest należna do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego o którym mowa w rozdziale 5, a impreza turystyczna lub powiązana usługa turystyczna została odwołana przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług była uzależniona od liczby zgłoszeń, w przypadku rozwiązania umowy lub odstąpienia od umowy przez podróżnego a także w przypadku zmiany liczby uczestników, których dotyczy dana umowa;

5) przed zawarciem umowy zrealizować wobec podróżnych obowiązki informacyjne, o których mowa w załącznikach do niniejszej ustawy, a w przypadku przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych dodatkowo udzielać podróżnemu następujących informacji dotyczących:

a) objęcia ochroną na wypadek niewypłacalności,

b) wyłącznej odpowiedzialności za należyte, zgodne z umową wykonanie swojej usługi przez każdego usługodawcę z osobna,

c) braku zastosowania do powiązanych usług turystycznych tych przepisów niniejszej ustawy, które dotyczą wyłącznie imprez turystycznych.

2. Obowiązki, o których mowa w ust. 1 pkt 1, organizatorzy turystyki oraz przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych realizują przez:

1) zawarcie zgodnie z wzorem formularza gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub

2) zawarcie zgodnie z wzorem formularza umowy ubezpieczenia na rzecz podróżnych lub

3) zawarcie zgodnie z wzorem umowy o turystyczny rachunek powierniczy i przyjmowanie wpłat podróżnych wyłącznie na ten rachunek, jeżeli świadczy imprezy

turystyczne lub ułatwia nabywanie powiązanych usług turystycznych świadczonych wyłącznie na terenie kraju,4) dokonywanie terminowych wpłat składki w należnej wysokości do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w rozdziale 5.

3. Zabezpieczenie na wypadek niewypłacalności obejmuje podróżnych bez względu na ich miejsce zamieszkania, miejsce rozpoczęcia podróży lub miejsce sprzedaży imprezy turystycznej oraz bez względu na państwo, w którym siedzibę ma podmiot zapewniający ochronę na wypadek niewypłacalności.

4. Przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych udostępnia informacje podróżnemu za pomocą właściwego standardowego formularza zamieszczonego w załącznikach nr 4–8 do niniejszej ustawy lub – jeżeli dany rodzaj powiązanych usług turystycznych nie jest objęty żadnym formularzem zamieszczonym w tych załącznikach – udostępnia podróżnemu informacje zawarte w ust. 1 pkt 5.

5. Jeżeli przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych uchybi obowiązkom, o których mowa w ust. 2 i 4, do usług turystycznych objętych powiązanymi usługami turystycznymi stosuje się odpowiednio art. 35 i art. 38 oraz przepisy rozdziału 7.

6. Jeżeli powiązane usługi turystyczne są wynikiem zawarcia umowy pomiędzy podróżnym a przedsiębiorcą, który nie jest przedsiębiorcą ułatwiającym nabywanie powiązanych usług turystycznych, przedsiębiorca ten informuje przedsiębiorcę, który ułatwił nabycie powiązanych usług turystycznych, o zawarciu odpowiedniej umowy.

7. Agent turystyczny, a także organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, który w ramach wykonywanej działalności jednocześnie działa jako agent turystyczny, jest obowiązany:

1) wykonywać działalność tylko na rzecz organizatorów turystyki wpisanych do rejestru o którym mowa w art. 7 ust. 1 lub posiadających siedzibę na terytorium jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państwa o którym mowa w art. 21 ust. 2;

2) w umowie zawieranej z podróżnym wskazywać jednoznacznie właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje;

3) działać na podstawie ważnej umowy agencyjnej;

4) realizować wobec podróżnych obowiązki informacyjne, o których mowa w załącznikach do niniejszej ustawy.

8. Obowiązki wymienione w ust. 1, 2, 4 i 6 dotyczą całego okresu wykonywania działalności.

9. Postanowienia umów zawartych z podróżnymi oraz oświadczenia organizatora turystyki, jak i przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, zmierzające do wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności określonej w ustawie są nieważne.

10. Wykaz umów, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, zawiera:

1) numer rezerwacji lub umowy;

2) termin zawarcia umowy;

3) termin imprezy turystycznej/wykonania usługi (w ramach powiązanych usług turystycznych);

4) liczbę osób objętych umową;

5) łączną cenę usług objętych umową;

6) miejsce lub trasę wykonania umowy;

7) rodzaj środka transportu (jeśli dotyczy);

8) terminy i wysokość faktycznie dokonanych przedpłat;

9) termin i wysokość zwrotu wpłat podróżnemu (jeśli dotyczy).

11. Marszałek województwa i minister właściwy do spraw turystyki, w trybie kontroli, mają prawo dostępu do danych zawartych w wykazie umów.

12. Na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego udostępnia się dane zawarte w wykazie umów. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest uprawniony do przetwarzania danych zawartych w wykazie umów, w zakresie niezbędnym do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.

13. Obowiązki, o których mowa w ust. 1, nie mają zastosowania do organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, w okresie zawieszenia przez niego wykonywania działalności, z zastrzeżeniem ust. 1 pkt 2.

Art. 9. 1. Stronami umowy o turystyczny rachunek powierniczy są organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz bank.

2. Bank prowadzący turystyczny rachunek powierniczy ewidencjonuje wpłaty i wypłaty odrębnie dla każdej umowy o udział w imprezie turystycznej lub usługi opłaconej przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych. Wpłaty są przekazywane odpowiednio na rachunek organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych po potwierdzeniu wykonania usług objętych umowami.

3. Bank wypłaca podróżnemu środki wpłacone na turystyczny rachunek powierniczy do wysokości kwoty określonej w umowie o udział w imprezie turystycznej lub wartości usługi opłaconej przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych na podstawie:

1) oświadczenia o niewypłacalności, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1 albo na podstawie wystąpienia marszałka województwa, o którym mowa w art. 11 ust. 2 lub

2) dyspozycji organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych lub podróżnego. Dyspozycja podróżnego składana jest wraz z dodatkowym oświadczeniem o rozwiązaniu lub odstąpieniu od umowy

o udział w imprezie turystycznej lub usłudze opłaconej przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych lub

3) zgodnego oświadczenia organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz podróżnego lub

4) prawomocnego orzeczenia sądu.

4. Środki wpłacone przez podróżnych na turystyczny rachunek powierniczy objęte są ochroną, o której mowa w art. 59 ust. 3a ¬ 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe od dnia zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej lub opłacenia usług turystycznych przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych.

Art. 10. 1. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw turystyki po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń określi, w drodze rozporządzenia, minimalną wysokość sum gwarancji, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1, w zależności od rodzaju usługi, charakteru, zakresu i rodzaju działalności wykonywanej przez organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, a także terminu wniesienia i wysokości przedpłat przyjmowanych od podróżnych przez przedsiębiorców oraz deklarowanego rocznego przychodu z tytułu działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych i ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych, uwzględniając konieczność zapewnienia właściwej ochrony i bezpieczeństwa podróżnym oraz wystarczających środków na pokrycie kosztów, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, przy odpowiednim zróżnicowaniu minimalnej wysokości sum gwarancji.

2. Minister właściwy do spraw instytucji finansowych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw turystyki, po zasięgnięciu opinii Polskiej Izby Ubezpieczeń, określi, w drodze rozporządzenia, minimalną wysokość sumy ubezpieczenia na rzecz podróżnych,

o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2, w zależności od rodzaju oferowanej usługi, charakteru, zakresu i rodzaju działalności wykonywanej przez organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, a także terminu i wysokości przedpłat przyjmowanych od podróżnych przez przedsiębiorców oraz deklarowanego rocznego przychodu z tytułu działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych i ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych, uwzględniając konieczność zapewnienia właściwej ochrony i bezpieczeństwa podróżnym oraz wystarczających środków na pokrycie kosztów, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, przy jednoczesnym odpowiednim zróżnicowaniu minimalnej wysokości sumy ubezpieczenia na rzecz podróżnych.

3. Minister właściwy do spraw turystyki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych określi w drodze rozporządzenia wzory: umowy o turystyczny rachunek powierniczy oraz formularzy gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej i umowy ubezpieczenia na rzecz podróżnych o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–3, kierując się potrzebą uwzględnienia wszystkich niezbędnych elementów umowy i formularzy.

Rozdział 3

Niewypłacalność organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych

Art. 11. 1. W przypadku niewypłacalności organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych przekazuje właściwemu marszałkowi województwa:

1) oświadczenie następującej treści: „Oświadczam, że z powodu niewypłacalności nie jestem w stanie wywiązać się z umów, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, zawartych z podróżnymi od dnia ... oraz zapewnić pokrycia kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju lub zapewnić podróżnym zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne stosownie do przepisu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.”;

2) wykaz umów, które nie zostały lub nie zostaną zrealizowane; do wykazu umów dołącza się informację zawierającą imiona i nazwiska oraz numery telefonów kontaktowych podróżnych objętych tymi umowami;

3) dane kontaktowe pilota wycieczek lub przedstawiciela przedsiębiorcy, który sprawuje opiekę nad podróżnymi (o ile taki został wyznaczony).

2. W przypadku braku możliwości uzyskania oświadczenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, marszałek województwa występuje na piśmie do podmiotu udzielającego zabezpieczenia finansowego o wypłatę środków bezpośrednio podróżnym bez uzyskania tego oświadczenia, jeżeli okoliczności w oczywisty sposób wskazują, że organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych nie jest w stanie wywiązać się z umów zawartych z podróżnymi oraz zapewnić pokrycia kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju lub zapewnić podróżnym zwrotu wpłat lub ich części wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne, które nie zostały lub nie zostaną zrealizowane.

3. Dokumenty, o których mowa w ust. 1, marszałek województwa niezwłocznie przekazuje podmiotowi udzielającemu zabezpieczeń finansowych.

Art. 12. 1. W przypadku niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych marszałek województwa lub wskazana przez niego jednostka upoważniona do wydawania dyspozycji wypłaty zaliczki na pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju prowadzi działania związane z organizacją powrotu podróżnych do kraju, jeżeli organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia tego powrotu.

2. Treść gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub umowy ubezpieczenia na rzecz podróżnych, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2, obejmuje upoważnienie dla marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki do wydawania dyspozycji wypłaty zaliczki na pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju.

Art. 13. 1. Podmiot udzielający zabezpieczeń finansowych, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2, po otrzymaniu każdorazowej dyspozycji marszałka województwa lub wskazanej przez niego jednostki, o której mowa w art. 12 ust. 2, bezwarunkowo, niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 3 dni roboczych od dnia otrzymania dyspozycji, przekazuje wnioskowaną zaliczkę na pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju.

2. Marszałek województwa przedstawia podmiotowi udzielającemu zabezpieczeń finansowych, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–2, pisemne rozliczenie otrzymanej zaliczki w terminie 60 dni od dnia otrzymania wypłaty, pod rygorem obowiązku zwrotu zaliczki.

Art. 14. Podmiot udzielający zabezpieczeń finansowych, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2, w każdym przypadku niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, przyjmuje zgłoszenia od podróżnych, którzy nie otrzymali:

1) zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne, w wypadku gdy impreza turystyczna lub powiązane usługi turystyczne nie zostały lub nie zostaną zrealizowane,

2) zwrotu części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne odpowiadające części imprezy turystycznej lub powiązanych usług turystycznych, które nie zostały lub nie zostaną zrealizowane,

3) zwrotu kosztów powrotu do kraju, w przypadku samodzielnej organizacji tego powrotu przez podróżnych

– z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, lub osób, które działają w ich imieniu.

Art. 15. 1. Zgłoszenie, o którym mowa w art. 14, zawiera imię i nazwisko oraz adres do korespondencji podróżnego poszkodowanego w wyniku niewykonania w całości lub w części zobowiązań wynikających z umowy.

2. Do zgłoszenia dołącza się:

1) kopię umowy o udział w imprezie turystycznej zawartej między podróżnym a organizatorem turystyki lub kopie dokumentów potwierdzających nabycie powiązanych usług turystycznych, za których realizację jest odpowiedzialny przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych;

2) kopię dowodu wpłaty na rzecz organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych należności za imprezę turystyczną lub usługi turystyczne za których realizację jest odpowiedzialny przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych;

3) oświadczenie podróżnego:

a) stwierdzające niewykonanie przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych zobowiązań umownych o określonej wartości;

b) zawierające wskazanie rachunku bankowego, na który ma nastąpić wypłata środków z zabezpieczenia finansowego, o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–3, albo wskazanie innego sposobu wypłaty z tego zabezpieczenia.

Art. 16. Podmiot udzielający zabezpieczeń finansowych, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–2, niezwłocznie, nie później niż 30 dni od dnia otrzymania zgłoszenia podróżnego, dokonuje jego weryfikacji pod względem zgodności z wymaganiami określonymi w art. 15 oraz ze stanem faktycznym i przekazuje podróżnemu informację o szczegółowych wyliczeniach kwoty należnej podróżnemu albo informację o nieuwzględnieniu danego zgłoszenia w całości lub w części wraz ze wskazaniem przyczyny. W przypadku konieczności przeprowadzenia dodatkowego postępowania wyjaśniającego termin udzielenia odpowiedzi ulega przedłużeniu, nie dłużej jednak niż do 90 dni od dnia otrzymania zgłoszenia.

Art. 17. W terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia informacji

o szczegółowym wyliczeniu kwot należnych poszkodowanym podróżnym podmiot udzielający zabezpieczenia finansowego dokonuje wypłat kwot należnych bezpośrednio poszkodowanym podróżnym.

Art. 18. 1. W przypadku gdy zabezpieczenia finansowe, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–2, okażą się niewystarczające na pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju, podmiot udzielający tych zabezpieczeń niezwłocznie informuje o tym fakcie właściwego marszałka województwa oraz Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

2. Marszałek województwa lub wskazana przez niego jednostka, o której mowa w art. 12 ust. 2, występuje do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o wypłatę środków z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, w przypadku gdy zabezpieczenia finansowe, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–2, okażą się niewystarczające na pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju,

o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1.

3. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny niezwłocznie wypłaca marszałkowi województwa lub wskazanej przez niego jednostce środki z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, o których mowa w ust. 2, w zakresie niezbędnym do realizacji zadania określonego w art. 12.

4. Marszałek województwa przedstawia Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu pisemne rozliczenie środków z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego w terminie 60 dni od dnia otrzymania wypłaty pod rygorem obowiązku zwrotu środków.

Art. 19. 1. W przypadku gdy zabezpieczenia finansowe okażą się niewystarczające na dokonanie podróżnym zwrotu wpłat, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, podmiot udzielający tych zabezpieczeń, niezwłocznie po dokonaniu weryfikacji zgłoszeń podróżnych, przekazuje Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu oraz właściwemu marszałkowi województwa:

1) informację dotyczącą wysokości wypłaconych tym podróżnym kwot z zabezpieczeń finansowych;

2) wyliczenie kwot, których zabrakło na zwrot wpłat w stosunku do każdego podróżnego.

2. Ponadto podmiot udzielający zabezpieczeń finansowych przekazuje Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu zgłoszenia zebrane od podróżnych, którzy nie otrzymali całości zwrotu wpłat.

3. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszeń podróżnych wraz z informacjami, o których mowa w ust. 1, wypłaca należne podróżnym środki, o czym informuje właściwego marszałka województwa oraz podmiot udzielający zabezpieczeń finansowych.

Rozdział 4

Zasady prowadzenia rejestru i Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych

Art. 20. 1. Organem właściwym do prowadzenia rejestru, o którym mowa w art. 7 ust. 1 jest marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy lub adres zamieszkania przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, a w przypadku przedsiębiorcy zagranicznego, który utworzył na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oddział, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, organem właściwym do prowadzenia rejestru jest marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę oddziału.

2. Wpisu do rejestru dokonuje się na wniosek przedsiębiorcy, zawierający następujące dane:

1) firmę przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres, a w przypadku gdy przedsiębiorca jest osobą fizyczną adres zamieszkania;

2) numer identyfikacji podatkowej (NIP) (jeśli posiada);

3) określenie rodzaju działalności;

4) określenie zakresu terytorialnego wykonywanej działalności;

5) wskazanie głównego miejsca wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru oraz oddziałów;

6) adres e¬ mail (jeśli posiada);

7) numer telefonu (jeśli posiada).

3. Do wniosku przedsiębiorca dołącza poświadczoną za zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego lub notariusza kopię lub oryginał gwarancji lub umowy, o której mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–3, oraz oświadczenie o następującej treści:

„Oświadczam, że:

1) dane zawarte we wniosku o wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych są kompletne i zgodne z prawdą;

2) znane mi są i spełniam warunki wykonywania działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych lub ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych, określone w ustawie o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.”.

4. Oświadczenie zawiera również:

1) firmę przedsiębiorcy oraz jego siedzibę i adres, a w przypadku gdy przedsiębiorca jest osobą fizyczną adres zamieszkania;

2) oznaczenie miejsca i datę złożenia oświadczenia;

3) podpis przedsiębiorcy lub osoby uprawnionej do reprezentowania przedsiębiorcy, ze wskazaniem imienia i nazwiska oraz pełnionej funkcji.

5. Przedsiębiorca zamierzający wykonywać usługi wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a wszelkie wpłaty podróżnych tytułem wynagrodzenia za wykonane usługi przyjmować na turystyczny rachunek powierniczy zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt. 3, składa oświadczenie następującej treści: „Oświadczam, że imprezy turystyczne i powiązane usługi turystyczne będę wykonywał wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej

Polskiej, a wszelkie wpłaty podróżnych tytułem wynagrodzenia za wykonane usługi będę przyjmował wyłącznie na turystyczny rachunek powierniczy.” oraz oryginał lub poświadczoną za zgodność z oryginałem przez adwokata, radcę prawnego lub notariusza kopię umowy o turystyczny rachunek powierniczy.

6. Zaświadczenie o wpisie do rejestru obejmuje dane określone w ust. 2, z wyjątkiem adresu zamieszkania, jeżeli jest on inny niż adres siedziby, adresu e¬ mail i numeru telefonu.

7. Rejestr jest jawny, z wyjątkiem adresu zamieszkania, jeżeli jest on inny niż adres pod którym jest wykonywania działalność gospodarcza, adresu e¬ mail, numeru telefonu.

8. Rejestr może być prowadzony w systemie teleinformatycznym Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, zwanej dalej „Ewidencją”.

9. Wydanie zaświadczenia o wpisie do rejestru, o którym mowa w ust. 6 następuje na wniosek. Zaświadczenie może zostać wydane, odpowiednio do wskazania wnioskodawcy, w postaci papierowej lub elektronicznej.

10. Wydruk aktualnych informacji o przedsiębiorcach wpisanych do Ewidencji, sporządzony z wykorzystaniem funkcjonalności udostępnionej w systemie teleinformatycznym Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, ma moc zrównaną z mocą dokumentów, o których mowa w ust. 9, wydawanych przez marszałków województw, jeżeli zawiera:

1) adres strony internetowej, na której zamieszczane są aktualne informacje o podmiotach wpisanych do Ewidencji;

2) identyfikator pozwalający na potwierdzenie faktu sporządzenia tego wydruku przy użyciu funkcjonalności udostępnionej w systemie teleinformatycznym Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych oraz prawdziwości danych zawartych w tym wydruku w czasie jego sporządzenia.

Art. 21. 1. Do organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych nieposiadającego siedziby na terytorium Unii Europejskiej, który sprzedaje lub oferuje do sprzedaży na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej imprezy turystyczne lub powiązane usługi turystyczne albo w jakikolwiek inny sposób kieruje taką działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje się odpowiednio przepisy art. 7 ust. 1 oraz art. 8 ust. 1 pkt 1-4 i ust. 2.

2. Przepisy, o których mowa w ust. 1, nie mają zastosowania do przedsiębiorców posiadających siedzibę na terytorium państw, które na podstawie umowy z Unią Europejskiej i jej państwami członkowskimi wdrożyły postanowienia dyrektywy 2015/2302/UE do krajowego porządku prawnego.

3. Minister właściwy do spraw turystyki na swojej stronie internetowej w celach informacyjnych udostępni listę państw, o których mowa w ust. 2.

4. Minister właściwy do spraw turystyki prowadzi centralny punkt kontaktowy ułatwiający współpracę administracyjną i sprawowanie nadzoru nad organizatorami turystyki i przedsiębiorcami ułatwiającymi nabywanie powiązanych usług turystycznych, którzy prowadzą działalność w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub w państwach,

o których mowa w ust. 2.

5. W przypadku wątpliwości co do zabezpieczenia na wypadek niewypłacalności danego podmiotu, minister właściwy do spraw turystyki samodzielnie jak również na prośbę marszałka województwa, przez centralny punkt kontaktowy, o którym mowa w ust. 4, zwraca się o wyjaśnienie do państwa, w którym dany podmiot posiada siedzibę.

6. Minister właściwy do spraw turystyki niezwłocznie udziela odpowiedzi na zapytania państw, o których mowa w ust. 4, o zabezpieczenia na wypadek niewypłacalności danego podmiotu przez centralny punkt kontaktowy. Pierwszej odpowiedzi należy udzielić nie później niż w ciągu 15 dni roboczych od otrzymania zapytania.

7. Minister właściwy do spraw turystyki przez centralny punkt kontaktowy, o którym mowa w ust. 4 udostępnia wszelkie niezbędne informacje na temat wymogów dotyczących ochrony na wypadek niewypłacalności organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz podmiotów zapewniających ochronę na wypadek ich niewypłacalności, a także udziela dostępu do Ewidencji.

Art. 22. 1. O zmianie wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, polegającej na ujawnieniu informacji o zawieszeniu, przedłużeniu zawieszenia lub wznowieniu wykonywania działalności, organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych jest obowiązany zawiadomić organ prowadzący rejestr w terminie 7 dni od dnia ujawnienia tej informacji.

2. Zawiadomienie o zmianie, o której mowa w ust. 1, przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych nie zwalnia go

z obowiązku wywiązania się z umów zawartych z podróżnymi w okresie przed zawieszeniem działalności.

3. W przypadku niepowiadomienia przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych o zmianie w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego wpisu polegającej na ujawnieniu informacji o wznowieniu wykonywania działalności, po upływie okresu zawieszenia organ prowadzący rejestr z urzędu wykreśla, w drodze decyzji, przedsiębiorcę z rejestru.

Art. 23. 1. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, w ramach Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, tworzy i prowadzi system teleinformatyczny obsługujący Centralną Ewidencję Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych.

2. System informatyczny, o którym mowa w ust. 1 spełnia minimalne wymagania dla systemów teleinformatycznych oraz zapewnia interoperacyjność systemu na zasadach określonych w Krajowych Ramach Interoperacyjności.

3. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny udostępnia:

1) zestawienie stosowanych w oprogramowaniu interfejsowym systemu teleinformatycznego struktur dokumentów elektronicznych, formatów danych oraz protokołów komunikacyjnych i szyfrujących;

2) testy akceptacyjne, z zastrzeżeniem ust. 5.

4. Rozwiązania, o których mowa w ust. 3 pkt 1, nie mogą wykraczać poza zakres minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych.

5. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może nie udostępniać testów akceptacyjnych, jeżeli w oprogramowaniu interfejsowym mają być stosowane wyłącznie formaty danych oraz protokoły komunikacyjne i szyfrujące, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 1 ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

6. Na podstawie informacji o dokonanych wpisach do rejestru przekazywanych w postaci elektronicznej przez marszałków województw minister właściwy do spraw turystyki na stronie internetowej obsługującego go urzędu udostępnia Centralną Ewidencję Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, którą prowadzi Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny.

7. Marszałek województwa wprowadza do Ewidencji dane oraz ich modyfikacje na podstawie:

1) wpisu do rejestru lub zmiany tego wpisu;

2) dokumentów, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–3;

3) decyzji o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat, wydawanych z urzędu;

4) decyzji o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat, wydawanych na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego;

5) decyzji o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru w przypadku, o którym mowa w art. 22 ust. 3, wydawanych z urzędu;

6) decyzji o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru po uzyskaniu informacji o śmierci przedsiębiorcy lub po uzyskaniu informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji

o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru Sądowego o wykreśleniu przedsiębiorcy, wydawanych z urzędu;

7) decyzji o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru, wydawanych na wniosek przedsiębiorcy w związku z zaprzestaniem wykonywania przez niego działalności objętej wpisem do rejestru;

8) decyzji o stwierdzeniu wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych bez wymaganego wpisu do rejestru i o zakazie wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych przez okres 3 lat;

9) zawiadomień o wszczęciu postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru;

10) decyzji o umorzeniu postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru;

11) zawiadomień o zawieszeniu, przedłużeniu zawieszenia lub wznowieniu przez przedsiębiorcę wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych;

12) oświadczeń o niewypłacalności przedsiębiorcy, o których mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1, lub dyspozycji marszałka województwa, o których mowa w art. 11 ust. 2.

8. W ramach Ewidencji prowadzi się katalogi przedsiębiorców:

1) wykreślonych z rejestru z urzędu lub na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego i objętych zakazem wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru;

2) wobec których stwierdzono wykonywanie działalności bez wymaganego wpisu do rejestru;

3) wobec których wszczęto postępowanie w sprawie wykreślenia z rejestru;

4) którzy złożyli oświadczenie o niewypłacalności lub w przypadku których marszałek województwa wydał dyspozycję wypłaty środków z zabezpieczeń finansowych bez uzyskania tego oświadczenia.

9. Podstawą umieszczenia w katalogu, o którym mowa w ust. 8 pkt 1, jest skutecznie doręczona stronie decyzja marszałka województwa o wykreśleniu z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru.

10. Podstawą umieszczenia w katalogu, o którym mowa w ust. 8 pkt 2, jest skutecznie doręczona stronie decyzja marszałka województwa o stwierdzeniu wykonywania działalności bez wymaganego wpisu do rejestru.

11. Podstawą umieszczenia w katalogu, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, jest skutecznie doręczone zawiadomienie w postaci papierowej lub elektronicznej o wszczęciu postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru.

12. Podstawą umieszczenia w katalogu, o którym mowa w ust. 8 pkt 4, jest złożenie marszałkowi województwa przez przedsiębiorcę oświadczenia o niewypłacalności, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1 lub wydanie przez marszałka województwa dyspozycji wypłaty środków, o której mowa w art. 11 ust. 2.

13. W katalogach, o których mowa w ust. 8 pkt 1 i 2, wskazuje się termin obowiązywania zakazu wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych.

14. Z katalogów, o których mowa w ust. 8 pkt 1 i 2, wykreśla się przedsiębiorcę po upływie terminu, o którym mowa w ust. 13.

15. Z katalogu, o którym mowa w ust. 8 pkt 3, wykreśla się przedsiębiorcę z dniem, w którym decyzja o wykreśleniu z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru została skutecznie doręczona stronie albo decyzja o umorzeniu postępowania w sprawie wykreślenia z rejestru stała się ostateczna.

16. Z katalogu, o którym mowa w ust. 8 pkt 4, wykreśla się przedsiębiorcę z dniem, w którym decyzja o wykreśleniu z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru została skutecznie doręczona stronie.

17. Ewidencja jest jawna. Każdy może żądać udzielenia informacji objętych wpisem do Ewidencji przez złożenie zapytania w odniesieniu do konkretnych przedsiębiorców.

18. Marszałek województwa ma prawo dostępu do informacji zawartych w Ewidencji, niezależnie od miejsca siedziby przedsiębiorcy, a w przypadku gdy przedsiębiorca jest osobą fizyczną miejsca jego zamieszkania.

19. Minister właściwy do spraw turystyki posiada dostęp do informacji zawartych w Ewidencji i jest uprawniony do ich przetwarzania, a także może zobowiązać Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny do udostępnienia w terminie 3 dni roboczych określonych informacji z Ewidencji.

20. Na wniosek jednostek turystycznego samorządu gospodarczego, organizacji pozarządowych, do których zadań statutowych należy ochrona konsumenta oraz powiatowych (miejskich) rzeczników konsumentów udostępnia się informacje zbiorcze zawarte w Ewidencji.

21. Dla celów naukowo-badawczych udostępnia się informacje zbiorcze zawarte w Ewidencji, bez wskazywania danych identyfikujących przedsiębiorców.

22. Minister właściwy do spraw turystyki, w drodze rozporządzenia, określi organizację, szczegółowy sposób prowadzenia Ewidencji oraz tryb udzielania informacji o danych objętych wpisem, mając na względzie konieczność zapewnienia sprawnego procesu gromadzenia i aktualizacji danych zawartych w Ewidencji oraz ich bezpieczeństwa, a także uwzględniając dokumenty i dane, o których mowa w ust. 7, na podstawie których dokonuje się wpisu do Ewidencji.

23. Marszałek województwa udziela informacji o danych zawartych w rejestrze stosując odpowiednio ust. 17, 20 i 21.

24. Minister właściwy do spraw turystyki w oparciu o dane udostępniane przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w zakresie Ewidencji udostępnia i przekazuje informacje sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania zgodnie z ustawą z dnia 25 lutego 2016 r. o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego (Dz. U. poz. 352).

25. Minister właściwy do spraw turystyki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Ubezpieczeniowego Funduszu

Gwarancyjnego określi w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki, tryb i zasady funkcjonowania systemu teleinformatycznego obsługiwanego i administrowanego przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny zapewniającego możliwość funkcjonowania Ewidencji, uwzględniając konieczność zapewnienia bezpiecznego przesyłu i weryfikacji danych i informacji drogą teletransmisji danych.

Art. 24. 1. Minister właściwy do spraw turystyki oraz marszałek województwa są upoważnieni do kontroli prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności, w zakresie:

1) zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w oświadczeniu, o którym mowa w art. 20 ust. 3;

2) zgodności wykonywanej działalności z uzyskanym wpisem do rejestru;

3) przestrzegania warunków wykonywania działalności określonych ustawą, w szczególności w zakresie wysokości zabezpieczenia finansowego oraz wnoszenia składek do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego;

4) zgodności wykonywanej działalności z zawartymi umowami agencyjnymi;

5) przestrzegania przez przedsiębiorców, dających zlecenie agentom turystycznym, warunków wykonywania działalności określonych ustawą;

6) przestrzegania wobec podróżnych obowiązków informacyjnych, o których mowa w rozdziale 6.

2. Minister właściwy do spraw turystyki oraz marszałek województwa są upoważnieni do kontroli działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych przez podmioty niezgłoszone do rejestru, o którym mowa w art. 7 ust. 1, w zakresie niezbędnym do ustalenia, czy prowadzona działalność wymaga posiadania takiego wpisu.

3. Minister właściwy do spraw turystyki oraz marszałek województwa są upoważnieni do kontroli działalności agentów turystycznych i innych osób, zawierających z podróżnymi umowy o udział w imprezie turystycznej w imieniu organizatorów turystyki, w zakresie spełnienia przy zawieraniu tych umów obowiązków określonych ustawą.

4. Marszałek województwa jest upoważniony do kontroli zgodności działalności prowadzonej przez organizatorów turystyki lub przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych z art. 7, art. 8, art. 9 ust. 3 i 4 oraz art. 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1177/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. o prawach pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową oraz

zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (Dz. Urz. UE L 334 z 17.12.2010, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1177/2010”.

5. Marszałek województwa jest upoważniony do kontroli zgodności działalności prowadzonej przez organizatorów turystyki lub podmiotów ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych z art. 9, art. 10 ust. 2––5, art. 14 ust. 3 i 4 oraz art. 15 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 181/2011 z dnia 16 lutego 2011 r. dotyczącego praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 (Dz. Urz. UE L 55 z 28.02.2011, str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 181/2011”.

6. W razie stwierdzenia przez ministra właściwego do spraw turystyki w wyniku kontroli, o której mowa w ust. 1–3, uchybień w sposobie wykonywania działalności, występuje on do właściwego marszałka województwa o podjęcie stosownych działań.

7. Marszałek województwa wydaje decyzje:

1) o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat w przypadkach, o których mowa w art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej z urzędu;

2) o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat w przypadku rażącego naruszenia warunku wykonywania działalności, o którym mowa w art. 25 pkt 2, na wniosek Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, chyba że przed wydaniem decyzji przedsiębiorca spełni swoje obowiązki ustawowe;

3) o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru w związku z zaprzestaniem przez niego wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru na wniosek przedsiębiorcy;

4) o zakazie wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych przez okres 3 lat z urzędu i o stwierdzeniu wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych bez wymaganego wpisu do rejestru;

5) o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru w przypadku, o którym mowa w art. 22 ust. 3, z urzędu;

6) o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru po uzyskaniu informacji o śmierci przedsiębiorcy lub po uzyskaniu informacji z Centralnej Ewidencji i Informacji

o Działalności Gospodarczej albo Krajowego Rejestru Sądowego o wykreśleniu przedsiębiorcy z urzędu;

7) o umorzeniu postępowania w sprawie wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru na podstawie art. 105 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23, 868, 996, 1579 i 2138 oraz z 2017 r. poz. 935).

8. Decyzje, o których mowa w ust. 7 pkt 1, 2 i 4, podlegają natychmiastowemu wykonaniu.

9. Decyzje, o których mowa w ust. 7 pkt 4, zawierają w szczególności datę stwierdzenia wykonywania działalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych bez wymaganego wpisu do rejestru.

Art. 25. Rażącym naruszeniem warunków wykonywania działalności jest:

1) oferowanie lub sprzedaż imprez turystycznych lub powiązanych usług turystycznych bez uprzedniego zawarcia gwarancji lub umowy, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2, lub bez zawarcia umowy i złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 20 ust. 5;

2) uchylanie się, mimo wezwania, od obowiązku terminowego składania deklaracji lub opłacania należnych składek do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego;

3) uchylanie się, mimo wezwania, od obowiązku prowadzenia wykazu umów, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 3;

4) zawieranie przez przedsiębiorcę kolejnych umów o udział w imprezie turystycznej lub ułatwianie nabywania powiązanych usług turystycznych lub przyjmowanie od podróżnych wpłat na poczet tych umów mimo złożenia oświadczenia

o niewypłacalności lub w przypadku wystąpienia przez marszałka województwa

o wypłatę środków z zabezpieczeń finansowych bez tego oświadczenia, zgodnie z art. 11 ust. 2;

5) zawieranie umów, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 i 2, na kwoty zabezpieczenia finansowego niższe niż minimalne wysokości sum gwarancji bankowych lub ubezpieczeniowych lub minimalne sumy gwarancyjne umów ubezpieczeń na rzecz podróżnych;

6) nieprzedłożenie, mimo wezwania, marszałkowi województwa aktualnego dokumentu,

o którym mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1 lub 2;

7) wykonywanie działalności poza zakresem terytorialnym określonym we wpisie do rejestru;

8) przyjmowanie od podróżnych wpłat z pominięciem turystycznego rachunku powierniczego, mimo złożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 20 ust. 5.

Art. 26. 1. Marszałek województwa wykreśla w drodze decyzji z rejestru przedsiębiorcę wpisanego do rejestru występującego wobec podróżnych jako agent turystyczny, który dopuszcza się następujących uchybień:

1) w umowach zawieranych z podróżnymi nie wskazuje jednoznacznie właściwego organizatora turystyki, którego reprezentuje, lub

2) zawiera umowy o udział w imprezie turystycznej na rzecz przedsiębiorcy, który nie uzyskał wpisu do rejestru lub na rzecz przedsiębiorcy zagranicznego, o którym mowa w art. 21 ust. 1, który nie uzyskał wpisu do rejestru lub, który nie posiada zabezpieczenia finansowego na wypadek niewypłacalności, lub

3) działa bez ważnej umowy agencyjnej lub przekracza jej zakres, lub

4) nie dopełnia wobec podróżnych obowiązków informacyjnych, o których mowa w rozdziale 6.

2. Przedsiębiorca, o którym mowa w ust. 1, nie może uzyskać ponownego wpisu do rejestru przed upływem 3 lat od dnia, w którym została skutecznie doręczona stronie decyzja o wykreśleniu z rejestru i o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem.

3. Przedsiębiorcę, który nie jest wpisany do rejestru, a występując wobec podróżnych jako agent turystyczny dopuszcza się uchybień, o których mowa w ust. 1, uznaje się za organizatora turystyki wykonującego działalność bez wymaganego wpisu do rejestru.

4. Agent turystyczny sprzedający lub oferujący do sprzedaży imprezy turystyczne utworzone przez organizatora turystyki nie posiadającego siedziby na terytorium Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub państwa, o którym mowa w art. 22 ust. 2, podlega obowiązkom, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1-4 i ust. 2, art. 11 ust. 1, art. 39-40, art. 41 ust. 1-5 i ust. 7-8 oraz art. 42-43, chyba że wykaże, że organizator turystyki spełnia warunki określone w tych przepisach.

5. W przypadku braku realizacji obowiązków, o których mowa w ust. 4, agent turystyczny traktowany jest jak organizator turystyki.

Rozdział 5

Turystyczny Fundusz Gwarancyjny

Art. 27. 1. Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, zwany dalej „Funduszem”, stanowi wyodrębniony rachunek w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym, o którym mowa

w rozdziale 7 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2060).

2. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny zapewnia obsługę Funduszu.

Art. 28. 1. Środki Funduszu są gromadzone na wyodrębnionym rachunku bankowym Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

2. Środki Funduszu pochodzą z:

1) wpłat przedsiębiorców, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 4;

2) odsetek od środków pieniężnych gromadzonych na rachunku bankowym, o którym mowa w ust. 1;

3) przychodów z lokat środków Funduszu;

4) środków uzyskanych przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny z pożyczek i kredytów na rzecz Funduszu;

5) innych wpływów.

3. Lokaty środków Funduszu są dokonywane z zachowaniem jak najwyższego stopnia bezpieczeństwa, jakości i rentowności środków Funduszu, przy jednoczesnym zachowaniu ich płynności.

4. W przypadku niedoboru środków w Funduszu niezbędnych do jego właściwego funkcjonowania, w tym realizacji zadań, o których mowa w art. 18 ust. 3 i art. 19, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może udzielić Funduszowi zwrotnego finansowania na warunkach odpowiadających stopie oprocentowania lokat uzyskiwanych przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny w danym okresie, przy uwzględnieniu bezpieczeństwa i płynności środków Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego. Wysokość zwrotnego finansowania udzielonego przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny na rzecz Funduszu nie może przekroczyć wysokości 5% wartości lokat funduszu statutowego Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego w okresie finansowania do jednego roku.

5. Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu przysługuje prawo dochodzenia od przedsiębiorcy zwrotu wypłaconych kwot, o których mowa w art. 18 ust. 3 i art. 19, w przypadku gdy:

1) po złożeniu oświadczenia o niewypłacalności, o którym mowa w art. 11 ust. 1 pkt 1, albo

2) po zwróceniu się przez marszałka województwa o wypłatę środków z zabezpieczeń finansowych w trybie, o którym mowa w art. 11 ust. 2

– przedsiębiorca w dalszym ciągu wykonuje działalność organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych.

6. Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu przysługuje roszczenie do masy upadłości organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych o zwrot wypłaconych środków, o których mowa w art. 29 ust. 1.

7. Wierzytelności, o których mowa w ust. 5, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny może zgłaszać syndykowi do czasu prawomocnego wykonania planów podziału funduszu masy upadłościowej.

Art. 29. 1. Środki Funduszu przeznacza się na pokrycie kosztów i zwrot wpłat, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1, w przypadku gdy środki finansowe pochodzące z zabezpieczeń finansowych okażą się niewystarczające.

2. Ze środków Funduszu dokonuje się spłaty kredytów i pożyczek, o których mowa w art. 28ust. 2 pkt 4, wraz z odsetkami i innymi kosztami obsługi kredytów i pożyczek. Spłata kredytów i pożyczek nie może być dokonywana ze środków Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego innych niż zgromadzone na rachunku, o którym mowa w art. 28 ust. 1.

3. Ze środków Funduszu pokrywa się koszty związane z realizacją wypłat z Funduszu, o których mowa w ust. 1, oraz koszty jego obsługi przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Roszczenia i zobowiązania Funduszu nie mogą być pokrywane ze środków Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego innych niż zgromadzone na rachunku, o którym mowa w art. 28 ust. 1.

Art. 30. 1. Składka do Funduszu jest naliczana w wysokości nie wyższej niż 30 zł od każdego podróżnego z tytułu zawartej umowy o udział w imprezie turystycznej lub z tytułu każdej usługi wykonywanej przez przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych i opłaconej przez podróżnego.

2. Składka jest należna z dniem zawarcia umowy lub z dniem dokonania płatności przez podróżnego na rzecz organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, jeżeli jest on wcześniejszy niż dzień zawarcia umowy.

3. W przypadku umów generalnych, za dzień, w którym powstaje należność do Funduszu, uważa się dzień doręczenia w postaci papierowej lub na innym trwałym nośniku do organizatora turystyki lub do przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług

turystycznych zlecenia określającego w szczególności miejsce docelowe, sposób i środek transportu (jeśli dotyczy) oraz liczbę osób, które będą korzystały odpowiednio z imprezy turystycznej lub powiązanych usług turystycznych.

4. Składka przekazana do Funduszu, z zastrzeżeniem wyjątku z ust. 5 nie podlega zwrotowi. W przypadku:

1) składki odprowadzonej lub należnej do odprowadzenia w danym miesiącu za podróżnego, którego impreza turystyczna lub usługa w ramach powiązanych usług turystycznych została odwołana przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja usług była uzależniona od liczby zgłoszeń;

2) zmiany: liczby uczestników, miejsca realizacji imprezy turystycznej lub usługi turystycznej w ramach powiązanych usług turystycznych, rodzaju zapewnianego środka transportu oraz rozwiązania umowy lub odstąpienia od umowy przez podróżnego,

– składka podlega zarachowaniu na poczet następnych należnych do przekazania składek.

5. Zwrot wpłat przekazanych do Funduszu jest dopuszczalny wyłącznie w przypadku:

1) gdy przedsiębiorca został wykreślony z rejestru w związku z zaprzestaniem wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru i złożył wszystkie wymagane deklaracje oraz odprowadził należne składki w okresie wykonywania działalności, a odprowadzone składki nie podlegają dalszemu zarachowaniu;

2) dokonania ich w kwocie przewyższającej wysokość zobowiązania określonego w deklaracji składanej do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego;

3) dokonania ich przez podmiot niezobowiązany względem Funduszu.

6. Przedsiębiorca, w sytuacji o której mowa w ust. 5 pkt 1, może wystąpić do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o zwrot składek niepodlegających dalszemu zarachowaniu, nie później niż w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja właściwego marszałka województwa o wykreśleniu z rejestru w związku z zaprzestaniem wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru stała się ostateczna. W sytuacji, o której mowa w ust. 5 pkt 2 i 3 przedsiębiorca może wystąpić do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o zwrot wpłaty, nie później niż w terminie 30 dni od dnia, w którym dokonał wpłaty.

7. Roszczenia o zwrot wpłat, o których mowa w ust. 5, przedawniają się z upływem lat trzech.

8. We wniosku do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego o zwrot wpłat należy wykazać kwotę mającą podlegać zwrotowi. Do wniosku dołącza się:

1) kopię ostatecznej decyzji właściwego marszałka województwa o wykreśleniu z rejestru w związku z zaprzestaniem wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru wraz z wykazem umów, z których wynikają składki podlegające zwrotowi w wypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 1;

2) korektę złożonej deklaracji wraz z wykazem umów, z których wynikają składki podlegające zwrotowi w wypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 2;

3) dokumenty, z których wynika brak zobowiązania względem Funduszu – w wypadku, o którym mowa w ust. 5 pkt 3.

9. Minister właściwy do spraw turystyki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, określi, w drodze rozporządzenia, wysokości składek na Fundusz, uwzględniając charakter wykonywanej działalności, rodzaj usługi, miejsce realizacji imprezy turystycznej lub powiązanej usługi turystycznej, sposób transportu i rodzaj zapewnianego środka transportu oraz potrzeby finansowe Funduszu związane z realizacją zadań wynikających z ustawy, przy czym minimalna stawka może być określona na poziomie 0 zł.

Art. 31. 1. Podmioty obowiązane do naliczania i przekazywania składek na Fundusz bez wezwania:

1) obliczają kwotę należną z tytułu składki do Funduszu za okres jednego miesiąca i przekazują tę kwotę, oraz

2) składają do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego deklaracje, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4

– w terminie do 21. dnia miesiąca następującego po danym okresie.

2. W przypadku niewykonania obowiązku terminowego złożenia deklaracji lub opłacania należnych składek Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny wzywa pisemnie organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych do wykonania obowiązków określonych w ust. 1 w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia otrzymania wezwania. Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny jest uprawniony do dochodzenia należnych składek wraz z odsetkami. Wezwanie jest wysyłane do wiadomości właściwego marszałka województwa.

3. W przypadku niedochowania terminu określonego w wezwaniu, o którym mowa w ust. 2, Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny występuje do właściwego marszałka województwa z wnioskiem o wydanie decyzji, o której mowa w art. 24 ust. 7 pkt 2.

4. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny gromadzi i przetwarza dane zawarte w deklaracji, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4, w celu weryfikacji prawidłowości wysokości odprowadzanych składek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, prowadzenia analiz, oceny ryzyka i adekwatności posiadanych środków.

5. Minister właściwy do spraw turystyki w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych, po zasięgnięciu opinii Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego określi, w drodze rozporządzenia, wzór deklaracji, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4, mając na względzie umożliwienie identyfikacji podmiotu obowiązanego do naliczania i przekazywania składki, a także zapewnienie możliwości weryfikacji wysokości składki.

6. Deklaracje, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4, mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Art. 32. 1. Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, w terminie 30 dni od ostatniego dnia każdego kwartału, przekazuje kwartalną informację o stanie środków Funduszu i ich wykorzystaniu ministrowi właściwemu do spraw turystyki oraz ministrowi właściwemu do spraw instytucji finansowych.

2. Minister właściwy do spraw turystyki w porozumieniu w ministrem właściwym do spraw instytucji finansowych określi, w drodze rozporządzenia, zakres kwartalnej informacji, o której mowa w ust. 1, uwzględniając wymogi kompletności informacji dotyczących funkcjonowania Funduszu.

Rozdział 6

Obowiązek informacyjny organizatorów turystyki oraz treść umowy o udział w imprezie turystycznej

Art. 33. 1. Organizator turystyki lub agent turystyczny, w przypadku gdy impreza turystyczna jest sprzedawana za jego pośrednictwem, zanim podróżny zwiąże się jakąkolwiek umową o udział w imprezie turystycznej lub odpowiadającą jej ofertą, udziela podróżnemu, następujących informacji:

1) dotyczących głównych właściwości usług turystycznych:

a) miejsce pobytu, trasę i czas trwania imprezy, w tym co najmniej przybliżoną datę początkową i końcową oraz liczbę noclegów zapewnianych w trakcie imprezy turystycznej,

b) rodzaj, klasę, kategorię lub charakter środka transportu a także informacje dotyczące przejazdów, w szczególności czas i miejsce wyjazdów oraz postojów, a jeżeli dokładny czas nie został jeszcze określony – o przybliżonym czasie wyjazdu i powrotu,

c) położenie, rodzaj i kategorię obiektu zakwaterowania, według przepisów kraju pobytu,

d) liczbę i rodzaj posiłków,

e) szczegółowy program zwiedzania i atrakcji turystycznych,

f) czy jakiekolwiek usługi turystyczne będą świadczone w grupie oraz, jeśli to możliwe, o przybliżonej liczebności grupy,

g) informację o wymaganiach językowych w wypadku, gdy skorzystanie przez podróżnego z niektórych usług turystycznych będzie zależało od skutecznej komunikacji ustnej,

h) informację o dostępności usług turystycznych dla osób o ograniczonej sprawności ruchowej, a także, na wniosek podróżnego, dokładne informacje na temat możliwości ich dostosowania do jego potrzeb;

2) kwotę lub procentowy udział zaliczki w cenie imprezy turystycznej i termin jej wniesienia oraz termin zapłaty całej ceny, a także sposób dokonania zapłaty oraz wskazanie, jeśli wpłata jest przyjmowana na turystyczny rachunek powierniczy;

3) cenę imprezy turystycznej albo sposób jej ustalenia wraz z wszelkimi dodatkowymi kosztami i opłatami, jeśli nie są zawarte w cenie;

4) minimalną liczbę osób wymaganych, aby impreza turystyczna się odbyła;

5) termin powiadomienia podróżnego na piśmie o ewentualnym odwołaniu imprezy turystycznej z powodu niewystarczającej liczby zgłoszeń, jeżeli realizacja jest uzależniona od liczby zgłoszeń;

6) informację o prawie do rozwiązania przez podróżnego umowy w każdym momencie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej za stosowną opłatą oraz o jej wysokości;

7) ogólne informacje o obowiązujących przepisach paszportowych, wizowych i sanitarnych oraz o wymaganiach zdrowotnych dotyczących udziału w imprezie turystycznej;

8) nazwę handlową i adres organizatora turystyki lub agenta turystycznego, a także ich numery telefonów lub adresy poczty elektronicznej;

9) informację o ubezpieczeniach obowiązkowych lub dobrowolnym ubezpieczeniu na pokrycie kosztów rozwiązania przez podróżnego umowy lub kosztów świadczenia pomocy, w tym kosztów powrotu do kraju w razie wypadku, choroby lub śmierci.

2. Informacje, o których mowa w ust. 1 są przekazywane w sposób jasny, zrozumiały i widoczny i nie mogą wprowadzać podróżnego w błąd. Jeżeli są udostępniane w postaci papierowej muszą być czytelne.

3. Organizator turystyki lub agent turystyczny informują podróżnego w sposób jasny, zrozumiały i widoczny, przed zawarciem umowy, o każdej zmianie informacji wymienionych w ust. 1.

4. Organizator turystyki lub agent turystyczny udzielają podróżnemu przed zawarciem umowy o udział w imprezie turystycznej standardowych informacji za pośrednictwem odpowiedniego formularza zawartego odpowiednio w załącznikach nr 1 lub nr 2 do niniejszej ustawy oraz informacji, o których mowa w ust. 1.

5. W przypadku umów o udział w imprezie turystycznej zawieranych przez telefon organizator turystyki oraz agent turystyczny udziela podróżnemu informacji zawartych w załączniku nr 2 do niniejszej ustawy oraz informacji wymienionych w ust. 1.

6. W przypadku imprez turystycznych, o których mowa w art. 5 pkt 2 lit. e, organizator turystyki i przedsiębiorca, któremu przekazywane są dane, zapewniają – każdy z osobna – udzielenie podróżnemu, zanim zawrze on umowę, informacji wymienionych w ust. 1 w zakresie, w jakim dotyczy to oferowanych przez nich usług turystycznych. Jednocześnie organizator turystyki udziela również informacji zamieszczonych w formularzu zawartym w załączniku nr 3 do niniejszej ustawy.

7. Jeżeli przed zawarciem umowy o udział w imprezie turystycznej nie zostały dopełnione wymogi informacyjne dotyczące dodatkowych opłat lub innych kosztów, o których mowa w ust. 1 pkt 3, podróżny nie ponosi tych opłat ani innych kosztów.

Art. 34. 1. Umowa o udział w imprezie turystycznej jest sporządzana w sposób prosty, zrozumiały i czytelny.

2. W chwili zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej lub niezwłocznie tuż po zawarciu umowy organizator turystyki lub agent turystyczny udostępnia podróżnemu na trwałym nośniku kopię umowy lub potwierdzenie jej zawarcia. Podróżny jest uprawniony do żądania kopii umowy o udział w imprezie turystycznej w postaci papierowej, jeżeli umowa o udział w imprezie turystycznej została zawarta w jednoczesnej fizycznej obecności stron.

3. Umowa o udział w imprezie turystycznej lub potwierdzenie jej zawarcia zawiera pełną treść uzgodnień, w tym wszystkie informacje, o których mowa w art. 33 ust. 1 oraz:

1) imię oraz nazwisko lub nazwę i dane kontaktowe (adres, numer telefonu, adres poczty elektronicznej) osoby reprezentującej organizatora turystyki lub pilota wycieczek odpowiedzialnego za przebieg imprezy turystycznej;

2) nazwę podmiotu zapewniającego ochronę na wypadek niewypłacalności i w formie, o której mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1–3 i jego dane kontaktowe, w tym adres;

3) informacje dotyczące prawa do przeniesienia przez podróżnego uprawnień i przejęciu obowiązków, o których mowa w art. 35 ust. 1;

4) wymagania specjalne, o których podróżny powiadomił organizatora turystyki i na które strony umowy wyraziły zgodę;

5) informację na temat dostępnych wewnętrznych procedur rozpatrywania skarg oraz metod pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, o których mowa w ustawie z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. z 2016 r. poz. 1823) oraz odpowiednio podmiotów uprawnionych do prowadzenia postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich, którym podlega przedsiębiorca, oraz na temat platformy internetowego systemu rozstrzygania sporów zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 524/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (rozporządzenie w sprawie ODR w sporach konsumenckich) (Dz. Urz. UE L 165 z 18.06.2013, str. 1);

6) informację o tym, że podróżny ma obowiązek poinformować o wszelkich niezgodnościach stwierdzonych w trakcie realizacji imprezy turystycznej;

7) informacje umożliwiające bezpośredni kontakt z osobą w wieku poniżej 18 lat lub z osobą odpowiedzialną za taką osobę w miejscu jej pobytu, jeżeli na podstawie umowy o udział w imprezie turystycznej obejmującej zakwaterowanie podróżują osoby w wieku poniżej 18 lat, którym nie towarzyszy rodzic ani inna upoważniona osoba;

8) informacje, o tym że organizator turystyki jest:

a) odpowiedzialny za należyte wykonanie wszystkich usług turystycznych objętych umową,

b) zobowiązany do udzielenia pomocy, o której mowa w art. 43.

4. Informacje, o których mowa w art. 33 ust. 1, z wyłączeniem informacji z pkt 7, 8 i 9, stanowią integralny element umowy o udział w imprezie turystycznej i nie podlegają zmianie, chyba że strony umowy postanowią inaczej, a także z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w art. 36 ust. 2 oraz art. 37 ust. 2.

5. Organizatorzy turystyki, organizujący imprezy turystyczne za granicą, mają obowiązek zawarcia na rzecz podróżnych umów ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia.

6. Organizatorzy turystyki i przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych wydają podróżnemu wpłacającemu całość lub część należności z tytułu zawartej umowy pisemne potwierdzenie posiadania zabezpieczeń finansowych oraz odprowadzania składek do Funduszu, o których mowa w art. 8 ust. 2, ze wskazaniem sposobu ubiegania się o wypłatę środków z tych zabezpieczeń w przypadkach określonych ustawą.

7. W przypadku imprez turystycznych, o których mowa w art. 5 pkt 2 lit. e, przedsiębiorca, któremu przekazywane są dane, informuje organizatora turystyki o zawarciu umowy prowadzącej do powstania imprezy turystycznej. Przedsiębiorca udostępnia organizatorowi turystyki informacje niezbędne do wypełnienia jego obowiązków jako organizatora turystyki. Niezwłocznie po uzyskaniu przez organizatora turystyki informacji, że powstała impreza turystyczna udostępnia on podróżnemu na trwałym nośniku informacje, o których mowa w art. 34 ust. 3.

8. Informacje, o których mowa w ust. 2 i 7 są przekazywane podróżnemu w sposób jasny, zrozumiały i widoczny.

9. Przed rozpoczęciem imprezy turystycznej organizator turystyki dostarcza podróżnemu niezbędne pokwitowania, vouchery i bilety oraz informacje o planowanym

czasie wyjazdu i –w stosownych przypadkach – terminie odprawy, a także o planowanych godzinach przystanków pośrednich, połączeń transportowych i przyjazdu.

10. Podróżny, który zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2017 r. poz. 683), otrzymuje kopię lub potwierdzenie zawarcia umowy o udział w imprezie turystycznej w postaci papierowej lub, jeżeli wyrazi na to zgodę, na innym trwałym nośniku.

11. Podróżny nie może zrzec się w całości lub w części praw wynikających z niniejszej ustawy.

12. Postanowienia umów zawieranych przez przedsiębiorców z podróżnymi mniej korzystne dla podróżnych niż postanowienia niniejszej ustawy są nieważne. W miejsce postanowień umowy mniej korzystnych dla podróżnego obowiązują przepisy ustawy.

Art. 35. 1. Podróżny może bez zgody organizatora turystyki przenieść na osobę spełniającą warunki udziału w imprezie turystycznej wszystkie przysługujące mu z tytułu umowy o udział w imprezie turystycznej uprawnienia, jeżeli jednocześnie osoba ta przejmuje wszystkie wynikające z tej umowy obowiązki.

2. Przeniesienie uprawnień i przejęcie obowiązków, o których mowa w ust. 1, jest skuteczne wobec organizatora turystyki, jeżeli podróżny zawiadomi go o tym na trwałym nośniku w rozsądnym terminie. Zawiadomienie złożone nie później niż siedem dni przed rozpoczęciem imprezy turystycznej uważa się w każdym przypadku za złożone w rozsądnym terminie.

3. Jeżeli przeniesienie uprawnień, o którym mowa w ust. 1, będzie wiązać się dla organizatora z dodatkowymi kosztami, żądając ich zapłaty ma on obowiązek wykazać je podróżnemu. Koszty te nie powinny być niezasadne i nie powinny przekraczać rzeczywistych kosztów poniesionych przez organizatora na skutek przeniesienia umowy o udział w imprezie turystycznej.

4. Za nieuiszczoną część ceny imprezy turystycznej oraz koszty poniesione przez organizatora turystyki w wyniku zmiany uczestnika imprezy turystycznej podróżny i osoba przejmująca jego uprawnienia odpowiadają solidarnie.

Art. 36. 1. Po zawarciu umowy o udział w imprezie turystycznej podwyższenie ceny jest możliwe wyłącznie, gdy w umowie wyraźnie zastrzeżono taką możliwość oraz gdy stanowi ona, że podróżny ma prawo do obniżki ceny, o której mowa w ust. 6.

2. Umowa o udział w imprezie turystycznej powinna określać, w jaki sposób będą obliczane zmiany cen. Podwyższenie cen jest możliwe wyłącznie jako bezpośredni skutek zmiany:

1) ceny przewozów pasażerskich wynikających z kosztów paliwa lub innych źródeł zasilania;

2) wysokości podatków lub opłat od usług turystycznych objętych umową, nałożonych przez podmioty, które nie biorą bezpośredniego udziału w realizacji imprezy turystycznej w tym opłat lotniskowych lub opłaty za wejście na pokład i zejście na ląd w portach oraz na lotniskach;

3) kursów walut mających znaczenie dla danej imprezy turystycznej.

3. Cena ustalona w umowie nie może być podwyższona w okresie 20 dni przed datą rozpoczęcia imprezy turystycznej.

4. Organizator turystyki ma obowiązek powiadomić na trwałym nośniku podróżnego

o zmianie ceny oraz uzasadnić podwyżkę i wskazać na sposób jej obliczenia.

5. Jeżeli umowa o udział w imprezie turystycznej przewiduje możliwość podwyższenia ceny, podróżny ma prawo do obniżki ceny odpowiadającej jakiemukolwiek obniżeniu kosztów, o których mowa w ust. 2, które nastąpiło po zawarciu umowy a przed rozpoczęciem imprezy turystycznej.

6. W przypadku obniżenia ceny organizator turystyki ma prawo do odliczenia od zwrotu należnego podróżnemu rzeczywistych kosztów obsługi, które muszą być w sposób należyty udowodnione.

Art. 37. 1. Organizator turystyki przed rozpoczęciem imprezy turystycznej nie dokonuje jednostronnie zmiany warunków umowy o udział w imprezie turystycznej z zastrzeżeniem ust. 2 oraz art. 36 ust. 2.

2. Organizator turystyki może przed rozpoczęciem imprezy turystycznej jednostronnie dokonać zmiany warunków umowy o udział w imprezie turystycznej, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki:

1) zastrzegł sobie prawo do tego w umowie;

2) zmiana jest nieznaczna;

3) poinformuje podróżnego o zmianie w sposób jasny, zrozumiały i widoczny, na trwałym nośniku.

3. Organizator turystyki, który przed rozpoczęciem imprezy turystycznej:

1) jest zmuszony zmienić główne właściwości usług turystycznych, o których mowa w art. 33 ust. 1 pkt 1 lub,

2) nie może spełnić specjalnych wymagań, o których mowa w art. 34 ust. 2 pkt 6; lub

3) proponuje podwyższenie ceny przekraczające 8% całkowitej ceny imprezy turystycznej zgodnie z art. 36 ust. 2,

– jest obowiązany niezwłocznie powiadomić o tym podróżnego na trwałym nośniku. Organizator turystyki może jednocześnie zaoferować podróżnemu zastępczą imprezę turystyczną, w miarę możliwości o tej samej lub wyższej jakości.

4. W powiadomieniu, o którym mowa w ust. 3, organizator turystyki w sposób jasny, zrozumiały i widoczny informuje podróżnego o:

1) zmianach warunków umowy o udział w imprezie turystycznej oraz o ewentualnym wpływie tych zmian na cenę;

2) rozsądnym terminie, w którym podróżny powinien poinformować organizatora o swojej decyzji zgodnie z ust. 5;

3) odstąpieniu od umowy za zwrotem wszystkich wniesionych wpłat i bez obowiązku wniesienia opłaty za odstąpienie od umowy w przypadku braku odpowiedzi podróżnego w terminie, o którym mowa w pkt 2;

4) zastępczej imprezie turystycznej oraz jej cenie, jeżeli jest oferowana.

5. Podróżny w terminie wyznaczonym przez organizatora turystyki informuje go, że:

1) przyjmuje proponowaną zmianę umowy; albo

2) odstępuje od umowy za zwrotem wszystkich wniesionych wpłat i bez obowiązku wniesienia opłaty za odstąpienie; albo

3) odstępuje od umowy oraz przyjmuje zastępczą imprezę turystyczną.

6. Jeżeli zmiany umowy o udział w imprezie turystycznej, lub zastępcza impreza turystyczna, o których mowa w ust. 4 prowadzą do obniżenia jakości lub kosztów imprezy turystycznej, podróżny jest uprawniony do stosownego obniżenia ceny.

7. W przypadku, gdy umowa o udział w imprezie turystycznej zostanie rozwiązana zgodnie z ust. 4 pkt 3 albo ust. 5 pkt 2, organizator turystyki nie później niż w ciągu 14 dni od rozwiązania umowy zwraca wszystkie wpłaty dokonane przez podróżnego lub w jego imieniu. Podróżny jest zwolniony od wniesienia opłaty za odstąpienie od umowy. Przepisy art. 41 ust. 2-8 stosuje się odpowiednio.

Art. 38. 1. Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej w każdym czasie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej.

2. Podróżny może być zobowiązany do zapłacenia odpowiedniej i uzasadnionej opłaty za odstąpienie od umowy na rzecz organizatora turystyki. W przypadku nieokreślenia w umowie opłat za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej, wysokość opłaty odpowiada cenie imprezy turystycznej pomniejszonej o zaoszczędzone koszty lub wpływy z tytułu alternatywnego wykorzystania danych usług turystycznych. Na żądanie podróżnego organizator turystyki jest obowiązany uzasadnić wysokości opłat za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej.

3. W umowie o udział w imprezie turystycznej może zostać wskazana opłata za odstąpienie od umowy, w wysokości zależnej od tego, w jakim czasie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej doszło do odstąpienia od umowy, od spodziewanych oszczędności kosztów oraz spodziewanego dochodu z tytułu alternatywnego wykorzystania danych usług turystycznych. Opłata podlega potrąceniu z wpłaty dokonanej przez podróżnego.

4. Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia jakiejkolwiek opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie.

5. Organizator turystyki może rozwiązać umowę o udział w imprezie turystycznej i dokonać pełnego zwrotu podróżnemu wszelkich wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez dodatkowego odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli:

1) liczba osób, które zgłosiły się do udziału w imprezie turystycznej, jest mniejsza niż minimalna liczba osób podana w umowie, a organizator turystyki powiadomił podróżnego o rozwiązaniu umowy w terminie określonym w umowie, lecz nie później niż:

a) na 20 dni przed rozpoczęciem imprezy turystycznej trwającej ponad sześć dni,

b) na 7 dni przed rozpoczęciem imprezy turystycznej trwającej od dwóch do sześciu dni,

c) na 48 godzin przed rozpoczęciem imprezy turystycznej trwającej krócej niż dwa dni, lub

2) organizator turystyki nie może zrealizować umowy o udział w imprezie turystycznej z powodu nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności i powiadomił podróżnego

o rozwiązaniu umowy niezwłocznie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej.

6. Organizator turystyki dokonuje zwrotu kosztów, o których mowa w ust. 4 i 5, w ciągu 14 dni od rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej, ust. 3 stosuje się odpowiednio.

7. Ciężar dowodu w zakresie spełnienia wymogów informacyjnych, o których mowa w rozdziale 6, spoczywa na przedsiębiorcy.

8. Konsument, który zawarł umowę o udział w imprezie turystycznej poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. 2017, poz. 683), może w terminie 7 dni od dnia jej zawarcia odstąpić od niej bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów. Przepisy art. 30, art. 31, art. 32 ust. 1 i 2, art. 35, art. 37 i art. 38 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta stosuje się odpowiednio.

Rozdział 7

Realizacja umowy o udział w imprezie turystycznej

Art. 39. 1. Organizator turystyki ponosi odpowiedzialność za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, bez względu na to, czy usługi te mają być wykonane przez organizatora, czy też przez innych dostawców usług turystycznych.

2. Podróżny zawiadamia organizatora turystyki niezwłocznie, w miarę możliwości w trakcie trwania imprezy turystycznej, z uwzględnieniem okoliczności danej sprawy, o stwierdzeniu niewykonania lub nienależytego wykonania usług objętych umową o udział w imprezie turystycznej.

3. Jeżeli którakolwiek z usług turystycznych nie jest wykonywana zgodnie z umową

o udział w imprezie turystycznej, organizator turystyki usuwa niezgodność, chyba że jest to niemożliwe do spełnienia albo wiąże się z kosztami, które są niewspółmiernie wysokie w stosunku do zakresu niezgodności i wartości usług turystycznych, których one dotyczą. W przypadku nieusunięcia niezgodności przepisy art. 41 stosuje się odpowiednio.

4. Z zastrzeżeniem wyjątków wymienionych w ust. 3, jeżeli organizator turystyki nie usunie niezgodności w rozsądnym terminie wyznaczonym przez podróżnego, podróżny może

dokonać tego sam i wystąpić o zwrot poniesionych, niezbędnych wydatków. Podróżny nie jest zobowiązany do wyznaczenia terminu, jeżeli organizator odmówi usunięcia niezgodności lub gdy z okoliczności wynika, iż niezgodność powinna być usunięta niezwłocznie.

5. Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie usług, stanowiących istotną część tej imprezy, jest obowiązany, bez obciążania podróżnego dodatkowymi kosztami, wykonać w ramach tej imprezy odpowiednie świadczenia zastępcze, również w przypadku, gdy uzgodniony w umowie powrót podróżnego do miejsca rozpoczęcia podróży nie został zapewniony. Jeżeli jakość świadczeń zastępczych jest niższa od jakości usługi określonej w programie imprezy turystycznej, organizator przyznaje podróżnemu odpowiednie obniżenie ceny imprezy. Podróżny może odrzucić zaproponowane świadczenia zastępcze tylko wtedy, gdy nie są one porównywalne z tym, co zostało uzgodnione w umowie o udział w imprezie turystycznej, lub jeżeli przyznana obniżka ceny jest nieodpowiednia.

6. W przypadku gdy niewykonanie lub nienależyte wykonywanie umowy o udział w imprezie turystycznej istotnie wpływa na realizację imprezy turystycznej, a organizator nie zdoła usunąć tej niezgodności w rozsądnym terminie wyznaczonym przez podróżnego, podróżny ma prawo rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej bez opłaty za jej rozwiązanie. Jeżeli impreza turystyczna obejmuje transport podróżnych, organizator turystyki zapewnia również powrót podróżnego do kraju równoważnym środkiem transportu niezwłocznie i bez obciążania podróżnego dodatkowymi kosztami. Przepisy art. 41 stosuje się odpowiednio.

7. Jeżeli nie jest możliwe zaproponowanie świadczeń zastępczych lub podróżny je odrzuci zgodnie z ust. 5, wówczas podróżny jest uprawniony do uzyskania obniżenia ceny lub odszkodowania lub zadośćuczynienia za poniesione szkody, bez rozwiązywania umowy o udział w imprezie turystycznej.

8. W przypadku gdy niemożliwe jest zapewnienie powrotu podróżnego do kraju zgodnie z umową o udział w imprezie turystycznej z powodu nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności, organizator turystyki ponosi koszty niezbędnego zakwaterowania podróżnego, w miarę możliwości o kategorii równoważnej do określonej w umowie o udział w imprezie turystycznej przez okres do trzech nocy.

9. Uprawnienie, o którym mowa w ust. 8 nie wyłącza stosowania przepisów korzystniejszych w tym zakresie.

10. Organizator turystyki nie może powoływać się na nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności w celu ograniczenia odpowiedzialności, o której mowa w ust. 8 i 9, jeżeli przedsiębiorca świadczący usługi transportowe nie może powoływać się na takie okoliczności na podstawie innych przepisów.

Art. 40. Ograniczenia czasu zapewniania podróżnemu niezbędnego zakwaterowania, o którym mowa w art. 39 ust. 8, nie stosuje się w przypadku osób o ograniczonej sprawności ruchowej, zgodnie z definicją zawartą w art. 2 lit. a) rozporządzenia (WE) nr 1107/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 lipca 2006 r. w sprawie praw osób niepełnosprawnych oraz osób o ograniczonej sprawności ruchowej podróżujących drogą lotniczą (Dz. Urz. UE L 204 z 26.07.2006, str. 1), oraz wszelkich osób im towarzyszących, kobiet w ciąży i osób w wieku poniżej 18 lat bez opieki, jak również osób wymagających szczególnej opieki medycznej, pod warunkiem że organizator turystyki został powiadomiony

o sytuacji tych osób co najmniej 48 godzin przed rozpoczęciem imprezy turystycznej.

Art. 41. 1. Podróżnemu przysługuje obniżka ceny za każdy okres, w trakcie którego stwierdzono niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy, chyba że zostało ono spowodowane wyłącznym działaniem lub zaniechaniem podróżnego.

2. Podróżnemu przysługuje odszkodowanie lub zadośćuczynienie za poniesione szkody, których doznał w wyniku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy. Organizator turystyki wypłaca odszkodowanie lub zadośćuczynienie niezwłocznie.

3. Podróżny nie jest uprawniony do odszkodowania lub zadośćuczynienia w przypadku gdy winę za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy ponosi on sam lub osoba trzecia, niezwiązana z wykonywaniem usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, a poniesiona szkoda była nieprzewidywalna lub nieunikniona.

4. Odszkodowanie lub zadośćuczynienie w przypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy nie przysługuje również w przypadku nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności.

5. Roszczenia, o których mowa w ust. 1 i 2, przedawniają się z upływem trzech lat.

6. W umowie o udział w imprezie turystycznej organizator turystyki może ograniczyć wysokość wypłacanego odszkodowania, chyba że dotyczy ono szkody na osobie lub szkody spowodowanej umyślnie lub w wyniku niedbalstwa i wynosi nie mniej niż trzykrotność całkowitej ceny imprezy turystycznej.

7. Obniżka ceny, o której mowa w ust. 1, lub odszkodowanie lub zadośćuczynienie, o których mowa w ust. 2, podlegają odpowiedniemu obniżeniu w przypadku skorzystania przez podróżnego z obniżenia ceny lub odszkodowania, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 r. ustanawiającym wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów, uchylającym rozporządzenie (EWG) nr 295/91 (Dz. Urz. UE L 46 z 17.02.2004, str. 1), rozporządzeniu (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczącym praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym (Dz. Urz. UE L 315 z 03.12.2007, str. 14), rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 392/2009 z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie odpowiedzialności przewoźników pasażerskich na morskich drogach wodnych z tytułu wypadków (Dz. Urz. UE L 131 z 28.05.2009, str. 24), rozporządzeniu nr 1177/2010 i rozporządzeniu nr 181/2011 albo w innych przepisach.

8. Organizatorowi turystyki przysługuje roszczenie w stosunku do każdej osoby trzeciej, która przyczyniła się do zdarzenia, powodującego obniżkę ceny, o której mowa w ust. 1 lub odszkodowaniem lub zadośćuczynieniem, o którym mowa w ust. 2.

Art. 42. 1. Podróżny ma prawo kierować wszelkie wiadomości, żądania lub skargi związane z realizacją imprezy turystycznej bezpośrednio do agenta turystycznego, za pośrednictwem którego została ona nabyta.

2. Agent turystyczny niezwłocznie przekazuje wiadomości, żądania lub skargi od podróżnego do organizatora turystyki.

3. Wiadomość, żądanie lub skargę wniesione do agenta turystycznego w danym dniu uważa się za wniesione z tym dniem do organizatora turystyki.

Art. 43. 1. Organizator turystyki jest obowiązany niezwłocznie udzielić odpowiedniej pomocy podróżnemu, który znalazł się w trudnej sytuacji, w tym w okolicznościach określonych w art. 39 ust. 8.

2. Pomoc, o której mowa w ust. 1, polega w szczególności na:

1) udzieleniu odpowiednich informacji dotyczących świadczeń zdrowotnych, władz lokalnych oraz pomocy konsularnej;

2) udzieleniu podróżnemu pomocy w skorzystaniu ze środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej oraz w skorzystaniu ze świadczeń zastępczych, o których mowa w art. 39 ust. 5.

3. Organizator turystyki może żądać opłaty z tytułu udzielenia pomocy, o której mowa w ust. 1, jeżeli trudna sytuacja powstała z wyłącznej winy umyślnej podróżnego lub w wyniku rażącego niedbalstwa podróżnego. Wysokość opłaty nie może przewyższać rzeczywistych kosztów poniesionych przez organizatora turystyki.

Art. 44. Organizator turystyki, przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych lub agent turystyczny ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą wobec podróżnego za swoje błędy w rezerwacji, z wyłączeniem przypadku gdy za taką sytuację odpowiada sam podróżny lub nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności.

Rozdział 8

Kary pieniężne i przepisy karne

Art. 45. 1. Organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, który działa z naruszeniem obowiązków lub warunków określonych w art. 7, art. 8, art. 9 ust. 3 i 4 oraz art. 12 ust. 1 i 2 rozporządzenia nr 1177/2010, podlega karze pieniężnej w wysokości do 50 000 zł.

2. Organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, który działa z naruszeniem obowiązków lub warunków określonych w art. 9, art. 10 ust. 2–5, art. 14 ust. 3 i 4 oraz art. 15 rozporządzenia nr 181/2011, podlega karze pieniężnej w wysokości do 30 000 zł.

Art. 46 1. Kary pieniężne, o których mowa w art. 45 nakłada, w drodze decyzji administracyjnej, marszałek województwa.

2. Od decyzji, o której mowa w ust. 1, przysługuje odwołanie do Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

Art. 47. 1. Kary pieniężne ustalone na podstawie art. 45, nieuiszczone w wyznaczonym terminie, podlegają, wraz z odsetkami za zwłokę, ściągnięciu w trybie określonym w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

2. Kary pieniężne stanowią dochód budżetu państwa.

Art. 48. Kto zaniża wysokość należnej składki w deklaracji, o której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 4, składanej do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

Art. 49. 1. Kto w podmiotach prowadzących działalność w zakresie organizowania imprez turystycznych lub ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych bez wymaganego wpisu albo w przypadku działalności objętej zakazem, pełni funkcje:

1) członków zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego,

2) członków zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółdzielni,

3) członków zarządów fundacji i stowarzyszeń

– podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

2. Tej samej karze podlegają osoby, które prowadzą działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych lub ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych bez wymaganego wpisu albo w przypadku działalności objętej zakazem na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami lub są przedstawicielami lub pełnomocnikami w prowadzeniu takiej działalności.

Art. 50. Kto bez uzyskania zabezpieczenia finansowego na wypadek niewypłacalności zgodnie z wymaganiami, o których mowa art. 8 ust. 2 pkt 1-3 oraz zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 10, prowadzi działalność w zakresie organizowania imprez turystycznych lub prowadzi działalność jako przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności lub karze pozbawienia wolności do lat 3.

Rozdział 9

Zmiany w przepisach obowiązujących

Art. 51. W ustawie z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2015 r. poz. 1094, 1485 i 1707) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 601 w § 4 pkt 5 otrzymuje brzmienie:

„5) nie zawiadamia organu prowadzącego rejestr organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych o zawieszeniu wykonywania działalności w terminie 7 dni od dnia tego zawieszenia;

2) w art. 138d § 2 otrzymuje brzmienie:

„§ 2. Tej samej karze podlega organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych,

który wprowadza podróżnych w błąd co do uprawnień osób, którym powierza wykonywanie zadań przewodnika górskiego.”.

Art. 52. W ustawie z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2016 r. poz. 1943, 1954, 1985 i 2169 oraz z 2017 r. poz. 60) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 92c ust. 1:

a) pkt 2 otrzymuje brzmienie:

„2) przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia.....

o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …);”;

b) w pkt 3 lit. b otrzymuje brzmienie:

„b) zarobkowym, jeżeli organizowany wypoczynek nie stanowi imprezy turystycznej, o której mowa w art. 4 pkt 2 ustawy z dnia ......

o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …);”

2) w art. 92 d w ust. 3:

a) w pkt 1 lit. d otrzymuje brzmienie:

„d) numer zaświadczenia o wpisie do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 7 ust. 1 ustawy z dnia ......

o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …),”;

b) uchyla się pkt 7.

Art. 53. W ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 187 i 1334) wprowadza się następujące zmiany:

1) tytuł ustawy otrzymuje brzmienie:

„o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych”;

2) art. 1 otrzymuje brzmienie:

„Art. 1. Ustawa określa warunki świadczenia usług hotelarskich oraz usług pilotów wycieczek i przewodników turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

a także za granicą, jeżeli umowy z turystami o świadczenie tych usług są zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.”;

3) uchyla się art. 2;

4) art. 2b otrzymuje brzmienie:

„Art. 2b. Minister właściwy do spraw turystyki jest organem wyższego stopnia w stosunku do marszałka województwa w sprawach, o których mowa w art. 24 ust. 1, w art. 28 ust. 1, w art. 39a ust. 3, w art. 42 ust. 1.”;

5) w art. 3:

a) uchyla się pkt 1–7;

b) aktualną treść tego przepisu oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ustęp 2 w brzmieniu:

„2. Ilekroć w ustawie używane są pojęcia: usługa turystyczna, impreza turystyczna oraz organizator turystyki należy je rozumieć zgodnie z definicjami zawartymi odpowiednio w art. 4 pkt 1, 2 i 8 ustawy z dnia o imprezach

turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …)”.

6) uchyla się rozdział 2;

7) uchyla się rozdział 2a;

8) uchyla się rozdział 3;

9) uchyla się rozdział 5a;

10) uchyla się art. 51b.

Art. 54. W ustawie z 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1988 z późn. zm.) w art. 105 w ust. 1 w pkt 2 po lit. z dodaje się lit. za w brzmieniu:

„za) marszałka województwa w zakresie niezbędnym do realizacji ustawowych zadań określonych w art. 24 ust. 1 ustawy z dnia … o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …) w związku z turystycznym rachunkiem powierniczym posiadanym przez organizatorów turystyki lub przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.”.

Art. 55. W ustawie z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz.U. z 2016 r. poz. 1727 z późn. zm.4)) wprowadza się następujące zmiany:

1) w art. 14a ust. 5 pkt 1 otrzymuje brzmienie:

„1) Do skargi, o której mowa w art. 13 ust. 3c pkt 4, pasażer powinien dołączyć następujące dokumenty: kopię skargi lub reklamacji skierowanej do przewoźnika kolejowego, operatora stacji pasażerskiej, sprzedawcy biletów, organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych w rozumieniu ustawy z dnia..... o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …);”;

2) w art. 66:

a) w ust. 1 pkt 6 otrzymuje brzmienie:

„6) zarządca, przewoźnik kolejowy, operator stacji pasażerskiej, sprzedawca biletów, organizator turystyki, przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych w rozumieniu ustawy z dnia ......

o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …), który nie przestrzega lub narusza obowiązujące go przepisy art. 4, art. 5 i art. 7–29 rozporządzenia nr 1371/2007/WE);”

b) ust. 2c otrzymuje brzmienie:

„2c. Nie nakłada się kar, o których mowa w ust. 1 pkt 6, jeżeli przewoźnik kolejowy, zarządca, operator stacji pasażerskiej, sprzedawca biletów, organizator turystyki, przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych w rozumieniu ustawy z dnia ...... o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …), przed dniem wydania decyzji, o której mowa w art. 13b ust. 1, dobrowolnie usunął naruszenie lub wypełnił obowiązki wynikające z rozporządzenia nr 1371/2007/WE.”.

4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2016 r. poz. 1727, 1823, 1920, 1923, 1948 i 2138.

Art. 56. W ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2060) wprowadza się następujące zmiany:

1) art. 98a otrzymuje brzmienie:

„Art. 98a. Fundusz wykonuje zadania, o których mowa w ustawie z dnia … o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …)”;

2) w art. 119 ust. 1a otrzymuje brzmienie:

„1a. Fundusz w rocznym sprawozdaniu z działalności, o którym mowa w ust. 1, przedstawia wyodrębnioną informację dotyczącą funkcjonowania i działalności Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, o którym mowa w rozdziale 5 ustawy z dnia

… o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.”;

Art. 57. W ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1827 oraz z 2017 r. poz. 627), w załączniku do ustawy, w części I wprowadza się następujące zmiany:

1) po ust. 35 dodaje się ust. 35a i 35b w brzmieniu:

	35a. dokonanie wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych: 1) jeżeli wniosek składa organizacja pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r., poz. 1817 z późn. zm.); 2) pozostałe podmioty	30 zł 355 zł
	35b. Zmiana wpisu do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych	17 zł

2) w ust. 36 uchyla się pkt 6.

Art. 58. W ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2017 r. poz. 683) w art. 3 w ust. 1 pkt 8 otrzymuje brzmienie:

„8) o udział w imprezie turystycznej, o której mowa w ustawie o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz. U. z … poz. …),

z wyjątkiem art. 10, art. 11, art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16 i 17, art. 17 oraz art. 20

ust. 2”.

Rozdział 10

Przepisy przejściowe i końcowe

Art. 59. 1. Przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych na podstawie dotychczasowych przepisów jako organizatorzy turystyki albo organizatorzy turystyki i pośrednicy turystyczni mogą wystąpić o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 7 ust. 1 w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

2. Przedsiębiorcy niepodlegający do dnia wejścia w życie ustawy wpisowi do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, a prowadzący w dniu wejścia w życie ustawy działalność w zakresie organizowania imprez turystycznych lub przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych mają obowiązek niezwłocznego wystąpienia o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 7 ust. 1.

3. Do czasu dokonania lub odmowy dokonania wpisu, przedsiębiorcy, o których mowa w ust. 2, mają prawo działać na dotychczasowych zasadach.

4. Przedsiębiorcy wpisani do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych jako pośrednicy turystyczni, muszą wystąpić o wpis do rejestru, o którym mowa w art. 7 ust. 1 w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Przepisy ust. 3 stosuje się odpowiednio.

5. Przedsiębiorcy wpisani w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych są zwolnieni z obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej za wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o której mowa w części I załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej.

6. Przedsiębiorcy wpisani do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych posiadający zabezpieczenie finansowe w formie rachunku powierniczego mają obowiązek przedstawić zabezpieczenie finansowe zgodnie z niniejszą ustawą w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy pod rygorem utraty mocy wpisu do rejestru.

7. W przypadku braku wystąpienia z wnioskiem, o którym mowa w ust. 1 wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych staje się z mocy prawa wpisem

do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych dotyczącym organizatora turystyki.

8. W przypadku braku wystąpienia z wnioskiem, o którym mowa w ust. 4 wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych traci moc.

9. Wpis do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych przedsiębiorcy zagranicznego posiadającego siedzibę na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej traci moc w dniu wejścia w życie ustawy.

10. Wykazy przedsiębiorców, o których mowa w art. 8 ust. 4 ustawy zmienianej w art. 53 z dniem wejścia w życie niniejszej ustawy stają się elementami odpowiednich katalogów, o których mowa w art. 23 ust. 8. Wykreślenie z tych wykazów odbywa się w terminach określonych w przepisach dotychczasowych.

11. Zabezpieczenia finansowe na rzecz przedsiębiorców wpisanych do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych jako organizatorzy turystyki albo organizatorzy turystyki i pośrednicy turystyczni zachowują ważność do dnia ich obowiązywania i stosuje się do nich przepisy dotychczasowe.

Art. 60. Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, o którym mowa w rozdziale 2a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 187 i 1334) staje się z mocy prawa Turystycznym Funduszem Gwarancyjnym w rozumieniu niniejszej ustawy.

Art. 61. Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 5 ust. 6, art. 8 ust. 8, art. 10 ust. 1 i 2, art. 10 f ust. 3, art. 10g ust. 5, art. 10 h ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 53, zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych wydanych na podstawie art. 10, art. 23 ust. 22 i 25, art. 30 ust. 9, art. 31 ust. 5, art. 32 ust. 2 niniejszej ustawy, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia jej w życie i są stosowane odpowiednio do przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.

Art. 62. W sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do wykonywania działalności, o której mowa w art. 7 ust. 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.

o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 63. 1. W latach 2018–2027 maksymalny limit wydatków budżetu państwa, będących skutkiem finansowym ustawy w sprawach dotyczących przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, wynosi w roku:

1) 2018 – 392 tys. zł;

2) 2019 – 784 tys. zł;

3) 2020 – 784 tys. zł;

4) 2021 – 784 tys. zł;

5) 2022 – 784 tys. zł;

6) 2023 – 784 tys. zł;

7) 2024 – 784 tys. zł;

8) 2025 – 784 tys. zł;

9) 2026 – 784 tys. zł;

10) 2027 – 784 tys. zł;

2. Koszt realizacji zadań, o których mowa w art. 2 ust. 1, w sprawach dotyczących przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych wynosi 40 zł miesięcznie w przeliczeniu na jednego przedsiębiorcę.

3. W przypadku przekroczenia w pierwszym półroczu danego roku 65% limitu określonego w ust. 1 lub w przypadku zagrożenia przekroczenia przyjętego na dany rok budżetowy limitu wydatków, wysokość tych wydatków w drugim półroczu obniża się do poziomu gwarantującego, że limit ten nie zostanie przekroczony.

4. Minister właściwy do spraw turystyki monitoruje wykorzystanie limitu wydatków, o którym mowa w ust. 1, oraz wdraża mechanizm korygujący, o którym mowa w ust. 3.

Art. 64. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 lipca 2018 r.

UZASADNIENIE

projektu ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych

I. Cele projektu

Turystyka niezmiennie odgrywa bardzo istotną rolę w gospodarce wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Przepisy regulujące tę kwestię zarówno na gruncie prawa polskiego, jak i prawa unijnego przestały jednak nadążać za dynamicznymi zmianami zachodzącymi na rynku usług turystycznych, wyrażającymi się między innymi: w nieustannym poszerzaniu się kanałów dystrybucji tych usług, jak choćby o oferty internetowe (obecnie, jak się wydaje, główny ciężar dystrybucji usług turystycznych przejął właśnie ten kanał), w zwiększeniu indywidualizacji przygotowanych ofert imprez turystycznych oraz w możliwości wybierania i łączenia przez podróżnych różnych usług turystycznych. W konsekwencji wiele aspektów tego rynku pozostaje całkowicie lub częściowo poza zakresem uregulowań prawnych. Ten stan rzeczy nie tylko wywołuje niepewność na rynku usług turystycznych, lecz przede wszystkim nie zapewnia korzystającym z tych usług dostępu do wyczerpujących informacji o szczegółach ofert oraz niezbędnego zabezpieczenia na wypadek ich niewykonania lub nienależytego wykonania, bądź w wypadku niewypłacalności organizatora.

Odpowiedź na powyższe wątpliwości i problemy stanowi dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2015/2302/UE z dnia 25 listopada 2015 r. w sprawie imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych, zmieniająca rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 i dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE oraz uchylająca dyrektywę Rady 90/314/EWG (dalej jako: dyrektywa 2015/2302), która nie tylko aktualizuje i poszerza istniejące uregulowania prawne dotyczące turystyki, lecz także zobowiązuje państwa członkowskie do maksymalnej harmonizacji w tym zakresie (art. 4) zapewniając w każdym z nich spójność rozwiązań prawnych, w tym w zakresie obowiązków informacyjnych, oraz jednolity stopień ochrony i zabezpieczeń. Obowiązek ten zgodnie z art. 28 dyrektywy 2015/2302 ma zostać zrealizowany przez państwa członkowskie najpóźniej do dnia 1 stycznia 2018 r. W tym bowiem terminie państwa mają przyjąć i opublikować przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do wykonania dyrektywy, przy czym przepisy te powinny wejść w życie z dniem 1 lipca 2018 r.

Wobec powyższego przedmiotowy projekt ustawy realizuje dwa zasadnicze cele. Pierwszym z nich (głównym) jest transpozycja do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2015/2302. Drugi stanowi poprawa funkcjonujących już rozwiązań prawnych,

w szczególności w zakresie zabezpieczeń podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie usług turystycznych.

Niniejszy projekt ustawy przede wszystkim zapewnia należytą i niezbędną transpozycję wszystkich postanowień dyrektywy 2015/2302 na grunt prawa polskiego. Wprowadza nowe definicje pojęć, w szczególności takich jak: usługa turystyczna, impreza turystyczna oraz podróżny, ponadto wprowadza regulacje dotyczące coraz bardziej popularnych powiązanych usług turystycznych. Precyzyjnie określa konstrukcję umowy o udział w imprezie turystycznej, w tym w zakresie obowiązków informacyjnych, zasad i podstaw dokonywania zmian w cenie, ponadto kwestię realizacji umowy oraz zasady odpowiedzialności za jej niewykonanie lub nienależyte wykonanie. Korzysta przy tym z bogactwa wypracowanych, funkcjonujących obecnie koncepcji i rozwiązań prawnych, zebranych doświadczeń oraz uwag i sugestii.

O transponowaniu dyrektywy 2015/2302 w ramach nowego aktu prawnego, zadecydowały dwa zasadnicze powody. Po pierwsze, materia regulowana dyrektywą jest w wielu aspektach materią nową (np. powiązane usługi turystyczne, ułatwianie nabywania tego rodzaju usług) i stąd znacząco skomplikowaną, gdyż dotyczy zjawisk gospodarczych i społecznych funkcjonujących dopiero od niedawna. Ujęcie tych nowych instytucji i rozwiązań prawnych w ramach obowiązującego aktu prawnego – ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych – nie jest zatem możliwe. Podjęcie takiej próby doprowadziłoby do zaburzenia integralności konstrukcji istniejącej ustawy. Trudno bowiem uznać za prawidłowe rozwiązanie dokonanie prostego uzupełnienia tego aktu prawnego, w szczególności przez „zastąpienie” istniejących instytucji nowymi, wynikającymi dyrektywy 2015/2302. Wybór sposobu transpozycji był więc podyktowany zarówno powagą regulowanej materii, jak i względami praktycznymi.

Po drugie, niezbędne okazało się dokonanie zmian także w funkcjonującym systemie zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności dla organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, w szczególności w zakresie procesu likwidacji skutków niewypłacalności organizatorów turystyki. Dokonanie nowelizacji przepisów odnoszących się do tej materii w istniejącej ustawie nie przyniosłoby spodziewanego rezultatu z przyczyn,

o których mowa wyżej. Konieczność dokonania zmian w tym przedmiocie wynikała również, z jednej strony ze zgromadzonych doświadczeń i uwag, z drugiej strony z postanowień dyrektywy 2015/2302, która szczegółowo określiła zakres finansowej odpowiedzialności organizatora turystyki i przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie usług turystycznych oraz zakres wymaganych zabezpieczeń finansowych dla tych podmiotów.

II. Proponowany sposób realizacji celów projektu

Przedmiotowy projekt realizuje oba wskazane wyżej cele – transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywy 2015/2302 oraz poprawę rozwiązań w zakresie zabezpieczeń podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie usług turystycznych. Odnosząc się do pierwszego z nich należy stwierdzić, że w projekcie ustawy – z uwagi na nałożony w dyrektywie 2015/2302 obowiązek maksymalnej harmonizacji przepisów – wiele z proponowanych w nim rozwiązań prawnych odpowiada literalnej treści przepisów dyrektywy. Za przyjęciem takiego rozwiązania przemawia w szczególności art. 4 dyrektywy 2015/2302, zgodnie z którym „państwa członkowskie nie mogą utrzymywać ani wprowadzać do swojego prawa krajowego przepisów odbiegających od tych, które zostały ustanowione w dyrektywie, w tym również przepisów surowszych lub łagodniejszych, prowadzących do zróżnicowanego poziomu ochrony podróżnych”. W zakresie realizacji drugiego ze wskazanych celów w projekcie ustawy zawarto uregulowania co do zasady tożsame z obecnym systemem zabezpieczeń podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie usług turystycznych z uwzględnieniem zgłoszonych uwag oraz zgromadzonych doświadczeń.

Realizacja powyższych celów projektu, w szczególności celu zasadniczego – transpozycji dyrektywy 2015/2302 – skutkuje równocześnie koniecznością dokonania zmian w innych ustawach. Zasadnicze zmiany – uchylenie części przepisów – obejmą ustawę z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, która przeniosła na grunt prawa polskiego dyrektywę 90/314 EWG. Z uwagi na to, że wyżej wymieniona ustawa zawiera szczegółowe przepisy dotyczące funkcjonowania Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, konieczne stało się przeniesienie tych uregulowań do nowej ustawy. Należy przy tym zaznaczyć, iż przepisy dotyczące organizatorów turystyki, agentów turystycznych oraz pośredników turystycznych zostały odpowiednio zmodyfikowane i włączone do ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Zmianie ulegnie także tytuł ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, tak aby nie kolidował z tytułem niniejszej ustawy oraz nie wprowadzał w błąd przedsiębiorców i konsumentów stosujących jej przepisy. Proponowany tytuł ustawy po zmianie to: „ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych”.

III. Struktura projektu

W przygotowanym projekcie ustawy przyjęto następującą konstrukcję:

Rozdział 1. Przepisy ogólne,

Rozdział 2. Organizatorzy turystyki, agenci turystyczni oraz przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych,

Rozdział 3. Niewypłacalność organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych,

Rozdział 4. Zasady prowadzenia rejestru i Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych,

Rozdział 5. Turystyczny Fundusz Gwarancyjny,

Rozdział 6. Obowiązek informacyjny organizatorów turystyki oraz treść umowy o udział w imprezie turystycznej,

Rozdział 7. Realizacja umowy o udział w imprezie turystycznej, Rozdział 8. Kary pieniężne i przepisy karne,

Rozdział 9. Zmiany w przepisach obowiązujących, Rozdział 10. Przepisy przejściowe i końcowe

Załączniki.

1. Przepisy ogólne (rozdział I projektu)

Na początku projektu ustawy zamieszczone zostały przepisy ogólne oparte w przeważającej mierze na przepisach rozdziału I dyrektywy 2015/2302.

W dalszej kolejności, aby wykluczyć ewentualne wątpliwości, uregulowano szczegółowo zadania realizowane przez marszałka województwa w ramach ustawy jako zadania z zakresu administracji rządowej oraz właściwość w postępowaniu odwoławczym.

Dalej wskazano wyłączenia w tej materii w ujęciu odpowiadającym brzmieniu art. 2 ust. 2 dyrektywy 2015/2302 Dwa zasadnicze kryteria przyjętych wyłączeń stanowią: po pierwsze

– czas trwania i zakwaterowanie (ustawa nie dotyczy imprez turystycznych oraz powiązanych usług turystycznych trwających krócej niż 24 godziny, chyba że obejmują one nocleg) oraz po drugie – charakter podróży (ustawy nie stosuje się do wyjazdów oferowanych, zamawianych i realizowanych okazjonalnie, na zasadach niezarobkowych i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych, a także podróży służbowych organizowanych na podstawie umowy generalnej). Wprowadzenie tego kryterium zgodnie z dyrektywą - wynikało z następujących przyczyn. Po pierwsze, z niezasadności obciążania każdego, kto organizuje imprezy turystyczne, określonymi w projekcie wymaganiami dla organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, lecz tylko tych podmiotów, które

trudnią się tego rodzaju działalnością (wyłączenie w przypadku spełnienia kryterium okazjonalności, niezarobkowego charakteru oraz skierowania do ograniczonej grupy podróżnych). Zgodnie bowiem z brzmieniem motywu (19) do dyrektywy 2015/2302

„ponieważ potrzeba zapewnienia podróżnym ochrony w przypadku krótkich podróży jest mniejsza, a także w celu uniknięcia niepotrzebnego obciążania przedsiębiorców, z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy powinny zostać wyłączone podróże trwające krócej niż 24 godziny, które nie obejmują zakwaterowania, jak również imprezy turystyczne lub powiązane usługi turystyczne, które są oferowane lub których nabywanie jest ułatwiane okazjonalnie i na zasadach niekomercyjnych, i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych. Te ostatnie mogą obejmować na przykład wycieczki organizowane nie częściej niż kilka razy w roku przez organizacje charytatywne, kluby sportowe lub szkoły dla ich członków, które nie są oferowane ogółowi społeczeństwa. Odpowiednie informacje na temat tego wyłączenia powinny być dostępne publicznie, by przedsiębiorcy i podróżni byli prawidłowo poinformowani, że te imprezy turystyczne lub powiązane usługi turystyczne nie są objęte zakresem stosowania niniejszej dyrektywy.”. Wyłączenie stosowania ustawy zawarte w art. 3 pkt 1 przykładowo może zatem obejmować formy krajoznawstwa i turystyki (np. wycieczki, zielone szkoły, biwaki, obozy itp.), a także wypoczynek dzieci i młodzieży (w rozumieniu art. 92a i nast. ustawy o systemie oświaty) organizowane przez szkoły i placówki systemu oświaty okazjonalnie i niezarobkowo oraz oferowane wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych, tj. np. uczniom danej klasy lub szkoły. Ponadto jako przykład wyłączenia stosowania ustawy można podać różnorodne formy imprez organizowanych przez organizacje harcerskie okazjonalnie, niezarobkowo, adresowane do ograniczonej grupy podróżnych. Po drugie, z potrzeby wyłączenia spod zakresu stosowania ustawy takich przedsiębiorstw lub organizacji, które organizują własne podróże na podstawie umowy ogólnej (generalnej) i stąd mają autonomicznie uregulowaną kwestię ochrony podróżujących. Nie mniej należy podkreślić, że zarówno projektodawca, jak i prawodawca unijny, konstruując wyłączenia przypisali fundamentalne znaczenie potrzebie zapewnienia każdemu podróżnemu tożsamych praw i jednolitego standardu ochrony. Dlatego też wyłączenia mogą nie objąć tych podmiotów, które dotychczas organizowały imprezy turystyczne na odmiennych zasadach, chyba że spełnione zostaną kumulatywnie powyższe przesłanki (okazjonalność, niezarobkowy charakter oraz skierowanie oferty do ograniczonej grupy podróżnych).

Najistotniejsze miejsce wśród przepisów ogólnych zajmują uregulowania zawierające definicje ustawowe. Obejmują one wszystkie kluczowe pojęcia zawarte w art. 2 dyrektywy

2015/2302. Należycie uwzględniają zaproponowane tam definicje tych pojęć, gdyż w przeważającej mierze pozostają one wierne ich literalnej treści. Do najbardziej skomplikowanych spośród nich należy zaliczyć definicję przedsiębiorcy, której zakres – z uwagi na potrzebę zapewnienia możliwie najszerszemu gronu podróżnych odpowiedniego stopnia bezpieczeństwa – jest szeroki oraz definicje imprezy turystycznej i powiązanych usług turystycznych. Ich doprecyzowaniu poświęcone zostały bowiem odrębne przepisy – art. 5 pojęciu imprez turystycznych, zaś art. 6 pojęciu powiązanych usług turystycznych. W przepisach tych uregulowano w szczególności wyłączenia w ramach tych definicji, które obejmują między innymi sytuację, w której usługi turystyczne składające się odpowiednio na imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne nie stanowią znacznej części łącznej wartości połączonych usług turystycznych, co jak się wydaje odnosi się do wypadku, gdy inne usługi świadczone turystom stanowią nie więcej niż 25 % wartości danego połączenia. W tym miejscu wypada również zasygnalizować, że o cenie obejmującej wszystkie usługi turystyczne można mówić wówczas, gdy za każdą z tych usług w wyliczeniu (podsumowaniu) wskazana jest odrębna cena, a podróżny płaci jedną kwotę jako sumę cen poszczególnych usług. Natomiast o cenie całkowitej możemy mówić wówczas, gdy kilka usług turystycznych jest sprzedawanych łącznie bez wskazywania cen poszczególnych usług.

Na nowo zdefiniowane zostało także podstawowe pojęcie - usługa turystyczna. W obecnym kształcie na tę definicję składają się cztery zasadnicze elementy. Pierwszy stanowi przewóz pasażerów, który należy pojmować szeroko (drogą lotniczą, koleją, autokarem, promem, statkiem). Drugim elementem jest zakwaterowanie, które nie jest nieodłącznym elementem przewozu pasażerów, oraz w innych celach niż pobytowe, a zatem usługi świadczone podróżnym x.xx. przez hotele (x.xx. zameldowanie w hotelu, zakwaterowanie w pokoju, nocleg), które są związane wyłącznie z czasowym przebywaniem na ich terenie (w danym miejscu) i nie stanowią elementu przewozu, jak to ma miejsce choćby w wypadku rejsów turystycznych, w trakcie których podróżny zostaje zakwaterowany na pokładzie statku. Jest to zatem ujęcie węższe niż usługi hotelarskie w rozumieniu przepisów obecnej ustawy o usługach turystycznych, na które składają się wszystkie usługi świadczone w obrębie obiektu zakwaterowania. Trzeci element stanowi wynajem pojazdów samochodowych i innych pojazdów silnikowych. Ostatni, czwarty element tej definicji stanowią wszelkiego innego rodzaju usługi świadczone podróżnym, inne niż te, o których była wyżej mowa, istniejące i świadczone jako odrębna usługa.

Wypada również nadmienić, że w dyrektywie pojawia się wiele nowych pojęć. Wśród nich są takie, w wypadku których zaproponowaną definicję trudno z różnych względów uznać za ostateczną i zupełną. Do tej kategorii pojęć należy zaliczyć przede wszystkim pojęcie

„trwałego nośnika”, które, mimo iż zostało zdefiniowane w sposób zbieżny z definicją tożsamego pojęcia w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz.U. z 2014 r., poz. 827 z późn. zm.), nie zawiera zamkniętego wyliczenia wszystkich możliwych „trwałych nośników”, lecz odwołuje się również do sformułowań o charakterze ogólnym. Wynika to, jak wskazano w motywach przewodnich dyrektywy 2015/2302, z tego, że ma ona być odpowiedzią na dynamiczne zmiany zachodzące na rynku usług turystycznych, wychodzić im naprzeciw. Zaproponowana definicja obejmuje zatem nie tylko takie nośniki, które już można uznać za tradycyjne jak choćby papier, płyta CD, lecz także te, które funkcjonują dopiero od niedawna np. pamięć USB (pendrive), strony internetowe, aplikacje telefoniczne, bądź które dopiero, w wyniku rozwoju techniki, mogą się pojawić. Osiągnięcie tego celu nie było możliwe poprzez zastosowanie ostrej, zamkniętej definicji. W dyrektywie 2015/2302 pojawiają się również pojęcia niezdefiniowane wprost, których znaczenie możemy wyprowadzić z całokształtu jej zapisów. Z uwagi na obowiązek maksymalnej harmonizacji oraz – jak się wydaje – dość oczywiste znaczenie tych pojęć, nie zostały one zdefiniowane wprost także na gruncie przepisów projektowanej ustawy. Do tego rodzaju pojęć należy zaliczyć przede wszystkim pojęcie umowy generalnej, która w świetle dyrektywy 2015/2302 jest umową o charakterze ramowym zawartą z organizatorem turystyki w związku z działalnością prowadzoną przez podmiot ją zawierający, określającą możliwość korzystania przez określoną grupę osób, w szczególności pracowników, ze wskazanego w tej umowie katalogu usług turystycznych przez czas obowiązywania umowy, przy czym zarówno zakres (liczba, zestawienie usług) jak i terminy korzystania z usług wskazanych w tym katalogu nie powinny być z góry oznaczone. Ponadto niezdefiniowane wprost zostało pojęcie podróży służbowej, którego rozumienia na gruncie niniejszej ustawy nie sposób zawężać do definicji tego pojęcia funkcjonującej na gruncie prawa pracy (art. 775 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2016 r. poz. 1666 z późn. zm.), gdyż – jak się wydaje – będą to także podróże związane z działalnością biznesową.

Kolejnym tego rodzaju pojęciem jest „przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych”. Obejmuje ono swym zakresem każdego przedsiębiorcę internetowego lub stacjonarnego, który ułatwia nabywanie usług turystycznych w sposób określony szczegółowo w art. 6, co prowadzi do zawarcia przez podróżnego umów z różnymi dostawcami usług turystycznych, w tym poprzez powiązane procesy rezerwacji a zatem w

sposób ukierunkowany, przy czym całość tych usług nie nosi jednak cech imprezy turystycznej. Jako przykład można wskazać sytuację, gdy wraz z potwierdzeniem rezerwacji pierwszej usługi turystycznej, takiej jak przelot lub przejazd pociągiem, podróżny otrzymuje zaproszenie do zarezerwowania dodatkowej usługi turystycznej dostępnej w wybranym docelowym miejscu podróży, np. zakwaterowania w hotelu, wraz z linkiem do strony internetowej rezerwacji innego dostawcy usług.

2. Organizatorzy turystyki, agenci turystyczni oraz przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych (rozdział II projektu)

Przepisy kolejnego rozdziału ustawy regulują w pierwszej kolejności zasady funkcjonowania organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, a także agentów turystycznych. W tej materii odpowiednie zastosowanie znajdą także przepisy o działalności regulowanej zawarte w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r., poz. 1829 z późn. zm., dalej jako: ustawa o swobodzie działalności gospodarczej). Następnie ujęto wymagania jakie te podmioty muszą spełniać, aby mogły legalnie funkcjonować na rynku usług turystycznych. Wymagania te obejmują w szczególności obowiązki: posiadania zabezpieczenia finansowego w formach przewidzianych ustawą (gwarancja bankowa lub ubezpieczeniowa, umowa ubezpieczenia na rzecz podróżnych, turystyczny rachunek powierniczy), przekazywania marszałkowi województwa niezbędnych informacji o prowadzonej działalności i posiadanych zabezpieczeniach finansowych, prowadzenia dokumentacji, w tym wykazu umów oraz obowiązki informacyjne wobec podróżnych, które muszą zostać zrealizowane przed zawarciem umowy.

Wymagane zabezpieczenia finansowe mają chronić podróżnego w wypadku zaistnienia niewypłacalności i pozwalać x.xx. na zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu do kraju, obejmujących w szczególności koszty transportu i zakwaterowania, w tym także w uzasadnionej wysokości koszty poniesione przez podróżnych, w wypadku gdy organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych, wbrew obowiązkowi, nie zapewnia tego powrotu. Jest tu zatem mowa o takich kosztach poniesionych przez podróżnych, których wysokość odpowiada rzeczywiście poniesionym przez nich wydatkom, ustalonym na podstawie rachunków lub dowodów opłat, przy czym nie powinny być one wyższe niż koszty tożsamych usług wyliczone przez organizatora turystyki,

chyba że z okoliczności wynika, iż utrzymanie tożsamego standardu nie było możliwe lub wiązało się z nadmiernymi trudnościami.

Obowiązek informacyjny przed zawarciem umowy lub związaniem się ofertą jest realizowany wobec podróżnych w szczególności przez przekazywanie im właściwych formularzy informacyjnych, które stanowią załączniki do projektu niniejszej ustawy.

W ramach drugiego rozdziału ustawy uregulowano także obowiązki agentów turystycznych oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, którzy stają się jednymi z podstawowych uczestników rynku turystycznego.

Zawarto w nim także – w ślad za dyrektywą 2015/2302 – jedną z kluczowych norm zabezpieczających prawa podróżnych zagwarantowane ustawą. Rozdział określa także formy zabezpieczeń finansowych pozwalających przedsiębiorcom wypełnić obowiązek, o którym mowa powyżej. Są to: gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, ubezpieczenie na rzecz podróżnych oraz turystyczny rachunek powierniczy. Ostatnie przepisy tego rozdziału poświęcono szczegółowej regulacji turystycznego rachunku powierniczego. Doprecyzowanie wcześniej funkcjonujących przepisów dotyczących rachunku powierniczego dla przedsiębiorców turystycznych, bazujące na konstrukcji rachunku powierniczego uregulowanego w ustawie z 29 sierpnia 1997 – Prawo Bankowe (Dz. U. z 2016 r., poz. 1988 z późn. zm.), jest odpowiedzią na potrzeby krajowego rynku (organizatorów turystyki działających wyłącznie na terenie Polski). Stanowi on specyficzną formę zabezpieczenia środków finansowych bilansując interesy finansowe organizatorów turystyki oraz podróżnych. Z jednej strony gromadzi on bowiem całość środków niezbędnych na pokrycie poniesionych kosztów zorganizowania imprezy turystycznej (wykonanych usług turystycznych) przez organizatora turystyki, bez konieczności ponoszenia wysokich kosztów uzyskania innych zabezpieczeń, z drugiej zaś zapewnia podróżnemu zwrot całości wpłaconych środków do czasu wykonania na jego rzecz całej umowy o udział w imprezie turystycznej (wszystkich zakupionych usług turystycznych). Do tego momentu uniemożliwia bowiem organizatorowi turystyki dostęp do tych środków, gwarantując tym samym sprawną wypłatę dokonanych wpłat w wypadku niezrealizowania umowy w całości lub w części.

3. Niewypłacalność organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych (rozdział III projektu)

Uregulowania kolejnego (trzeciego) rozdziału ustawy poświęcone zostały kluczowej kwestii zabezpieczenia podróżnych na wypadek niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych. Jest tu zatem

mowa o specyficznym rodzaju niewypłacalności. Nie jest to bowiem wyłącznie niewypłacalność w rozumieniu ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz.U. 2016, poz. 2171 ze zm.), lecz każda taka sytuacja, w której organizator turystyki lub przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych z uwagi na zaistniałe okoliczności zaprzestaje realizowania usług turystycznych wynikających z zawartej przez niego umowy. Wypada w tym miejscu zasygnalizować, że zasadnicze znaczenie tego pojęcia można wyprowadzić z brzmienia przepisów tego rozdziału. W ich świetle można o niewypłacalności mówić wówczas, gdy organizator turystyki nie jest w stanie „zapewnić podróżnym na wypadek swej niewypłacalności: pokrycia kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub pokrycia kosztów powrotu do kraju, obejmujących w szczególności koszty transportu i zakwaterowania, w tym także w uzasadnionej wysokości kosztów poniesionych przez podróżnych, (…) zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub każdą opłaconą usługę przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych (…), zwrotu części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną odpowiadającą części imprezy turystycznej lub za każdą usługę opłaconą przedsiębiorcy ułatwiającemu nabywanie powiązanych usług turystycznych odpowiadającą części usługi, która nie została lub nie zostanie zrealizowana (…)”.

Następnie ujęto w pierwszej kolejności obowiązki organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych w powyższej sytuacji, zasady realizacji przez marszałka województwa obowiązku zorganizowania i zapewnienia powrotu podróżnych do kraju, w tym uprawnienie do wykorzystania na ten cel środków zgromadzonych w ramach systemu zabezpieczeń finansowych, a następnie procedurę gromadzenia i rozpatrywania zgłoszeń podróżnych w takim wypadku przez podmioty udzielające zabezpieczeń, a także dokonywania zwrotu wpłat wniesionych tytułem imprezy turystycznej lub powiązanych usług turystycznych, bądź zwrotu kosztów powrotu do kraju w przypadku samodzielnej organizacji tego powrotu przez podróżnych.

Na organizatorów turystyki oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, w wypadku stwierdzenia niewypłacalności, nałożono obowiązek niezwłocznego poinformowania marszałka województwa o zaistniałej sytuacji poprzez złożenie określonego w ustawie oświadczenia oraz przedłożenia dokumentacji niezbędnej do zrealizowania obowiązku zapewnienia powrotu podróżnych do kraju. Na wypadek zaniedbania powyższego obowiązku, jeżeli fakt niewypłacalności jest oczywisty w świetle zaistniałych okoliczności, jak choćby w przypadku uzyskania informacji medialnych potwierdzonych sygnałami ze strony podróżnych, którzy zawarli umowę o udział w imprezie

turystycznej z danym organizatorem turystyki, marszałkowi województwa przyznano prawo do uruchomienia procedury zorganizowania powrotu podróżnych do kraju, w tym uruchomienia środków z zabezpieczeń finansowych, bez takiego oświadczenia. Jest to tzw. procedura złożenia przez marszałka zastępczego oświadczenia o niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych.

Następnie uregulowano procedurę i zasady korzystania przez marszałka województwa ze wszystkich środków zgromadzonych w ramach systemu zabezpieczeń finansowych w celu zrealizowania jego obowiązków ustawowych. W świetle przyjętych rozwiązań ma on niekwestionowane prawo do uzyskania środków na ten cel od instytucji podstawowego systemu zabezpieczeń (tzw. I filar), w tym do niezwłocznego uzyskania zaliczki z obowiązkiem rozliczenia się z niej. Jeżeli jednak środki okażą się niewystarczające, marszałek województwa może skorzystać z dodatkowych środków zgromadzonych w ramach systemu zabezpieczeń (tzw. II filar), tj. ze środków Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego. Przepisy rozdziału trzeciego określają ponadto zasady przepływu informacji między marszałkiem województwa a podmiotami z szeroko pojmowanego systemu zabezpieczeń finansowych w wypadku zaistnienia niewypłacalności.

Ostatnią kwestię uregulowaną w ramach tego rozdziału stanowi procedura realizacji przez podmioty udzielające zabezpieczeń na rzecz podróżnych zwrotu całości lub odpowiedniej części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne oraz zwrotu kosztów powrotu do kraju, jeżeli podróżny samodzielnie organizuje ten powrót, w wypadku niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych bądź kosztów kontynuacji imprezy turystycznej. W przyjętych rozwiązaniach precyzyjnie określono treść zgłoszeń o zwrot powyższych wpłat lub kosztów, termin ich rozpatrywania przez podmioty udzielające zabezpieczeń finansowych oraz termin wypłaty należnych środków. Podobnie jak to ma miejsce w przypadku marszałka województwa, jeżeli środki zgromadzone w ramach instytucji podstawowego systemu zabezpieczeń (tzw. I filar) okażą się niewystarczające na dokonanie zwrotów powyższych kwot, przewidziano możliwość dokonania wypłaty brakującej części z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego.

Rozwiązania zaproponowane w powyższej kwestii zmierzają do ujednolicenia, uproszczenia oraz przyspieszenia procedury dokonywania zwrotu wpłat lub poniesionych kosztów. Pozwalają także wyeliminować problemy obecnie istniejące w tej materii, w szczególności w obszarze uprawnień marszałka województwa do występowania w imieniu

lub na rzecz podróżnych do podmiotów udzielających zabezpieczeń finansowych w przypadku niewypłacalności przedsiębiorcy. W proponowanych rozwiązaniach procedura składania i weryfikacji zgłoszeń oraz dokonywania wypłat przez instytucje zabezpieczeń finansowych uległa znacznemu uproszczeniu. Konstruując uregulowania uwzględniono rozważania zawarte w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r. (III CZP 18/16; OSNC 2016, nr 11, poz. 129), w którym wskazano na dwie istotne kwestie. Po pierwsze, że uprawnienie marszałka województwa do dochodzenia, w tym na drodze sądowej, od podmiotów udzielających zabezpieczenia finansowego wypłaty zaliczki oraz pokrycia kosztów zorganizowanego przez marszałka sprowadzenia podróżnych do kraju, jest poza sporem i w tym zakresie tylko marszałek posiada legitymację procesową. Za przyjęciem takiego stanowiska, w ocenie Sądu Najwyższego, przemawiało to, że „poszczególni klienci biura podróży nie byliby w stanie podjąć samodzielnie działań zmierzających do sprowadzenia wszystkich turystów do kraju i konieczna była ingerencja innego podmiotu, który zająłby się organizacją zapewniającą szybki powrót do kraju, mając zapewnione na to środki z gwarancji bankowej czy ubezpieczeniowej. [...] Ponieważ obowiązujące przepisy nie przewidywały i nie przewidują wypłaty na ten cel środków pieniężnych poszczególnym klientom, a jedynie zapewnienie im powrotu do kraju, co miał zorganizować organ publiczny pobierając środki z gwarancji lub umowy ubezpieczenia, należy uznać, że w tym zakresie nie powstawało indywidualne prawo klienta do uzyskania środków finansowych na powrót do kraju a jedynie jego prawo do uzyskania świadczenia w postaci zapewnienia mu powrotu do kraju. [...] Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15 października 2015 r. II CSK 836/14 (BSN 2015, nr 12, poz. 14) dotyczącym pokrycia przez marszałka województwa kosztów sprowadzenia turystów do kraju i żądania ich zwrotu od gwaranta, obecna regulacja daje podstawy do przyjęcia, że podmiotem uprawnionym z tytułu gwarancji (jej beneficjentem) w tym zakresie jest marszałek województwa, który staje się ex lege stroną stosunku gwarancyjnego łączącego go z gwarantem (bankiem lub ubezpieczycielem), przy czym wykonuje on swoje uprawnienia z umowy gwarancji i interesu klientów organizatora imprezy turystycznej, co zapewnia sprawność korzystania z tego instrumentu zabezpieczenia i może służyć urzeczywistnieniu reguły wyrażonej w art. 7 Dyrektywy 90/314/EWG (porównaj też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2008 r., IV CSK 258/08, nie publ.)”.

Po drugie, w powyższej uchwale Sąd Najwyższy stwierdził, że zarówno klient niewypłacalnego biura podróży jak i marszałek województwa jest legitymowany do dochodzenia od ubezpieczyciela zobowiązanego z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną. Taka konstrukcja jak pokazała

praktyka nie jest korzystna, ani dla marszałka województwa, którego kompetencje nie skupiają się na wykonywaniu zastępstwa procesowego i wyłącznie na kwestiach turystyki, ani dla podróżnego, który z uwagi na pośrednictwo marszałka województwa nie ma bezpośredniego wpływu (jako strona) na toczące się postępowanie sądowe oraz w związku z tym niejednokrotnie znacznie później otrzymuje zwrot wpłat lub poniesionych kosztów. Dlatego też w rozwiązaniach rozdziału trzeciego przewidzianych w niniejszym projekcie wyeliminowano pośrednictwo marszałka województwa zarówno w procedurze zbierania i weryfikowania zgłoszeń podróżnych oraz wypłaty środków z systemu zabezpieczeń finansowych, jak i dochodzenia roszczeń na drodze sądowej, pozostawiając te kwestie w wyłącznej gestii podróżnych. Równocześnie utrzymano kompetencję marszałka województwa do żądania od instytucji systemu zabezpieczeń finansowych, w tym na drodze sądowej, środków na realizację jego zadań ustawowych (organizacji powrotu podróżnych do kraju).

Mając powyższe na względzie należy stwierdzić, że przepisy rozdziału trzeciego projektu ustawy mają charakter swoistej „mapy drogowej” działania w przypadku ogłoszenia niewypłacalności przez organizatora turystyki lub przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych.

4. Zasady prowadzenia rejestru i Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych (rozdział IV projektu)

Kolejny rozdział projektu ustawy zawiera unormowania poświęcone prowadzeniu rejestru oraz Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych. Wprowadzenie tej regulacji było niezbędne choćby z uwagi na postanowienia dyrektywy 2015/2302, które między innymi w ramach współpracy międzynarodowej zobowiązują do szybkiego przekazywanie sobie przez państwa członkowskie informacji na temat organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, w tym także w zakresie posiadanych przez nie zabezpieczeń finansowych.

Projektowane rozwiązania nakładają obowiązek prowadzenia rejestru wyżej wymienionych podmiotów przez marszałka województwa. Do działalności w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej dotyczące działalności regulowanej. Przepisy przewidują bowiem

konieczność uzyskania wpisu do rejestru także przez podmioty, które nie są przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Także z tej przyczyny, jak już sygnalizowano, w projekcie ustawy wprowadzono szeroką definicję przedsiębiorcy, tak, aby objęła ona nie tylko „typowych” przedsiębiorców, lecz także inne podmioty, jak choćby struktury instytucji wyznaniowych (np. parafie) zajmujące się organizacją imprez turystycznych (pielgrzymek). Przepisy tego rozdziału obejmują także problematykę uznawania zabezpieczeń finansowych przedsiębiorców zagranicznych, tj. z państw członkowskich Unii Europejskiej oraz tych, które wdrożyły dyrektywę 2015/2302.

Wobec nałożenia na marszałka województwa powyższych obowiązków konieczne było także precyzyjne określenie jego kompetencji w zakresie prowadzenia rejestru, w szczególności poprzez wskazanie przesłanek, podstaw i formy dokonywania w nich wpisów, wykreśleń oraz wszelkiego rodzaju modyfikacji. W tym zakresie uwzględniono odpowiednio przepisy zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej dotyczące organów prowadzących rejestry działalności regulowanej.

W przedmiotowym rozdziale uregulowano w sposób jednoznaczny zasady wydawania zaświadczeń dla przedsiębiorców wpisanych do rejestru, w tym w postaci elektronicznej.

W ramach przepisów tego rozdziału konieczne było również ujęcie w sposób szczegółowy wymagań niezbędnych dotyczących funkcjonowania w rejestrze, w szczególności poprzez określenie danych podlegających wpisowi, niezbędnych oświadczeń oraz dokumentów i załączników, które powinny zostać złożone. Wypada w tym miejscu zaznaczyć, że wymagania te nieco odrębnie ujęte zostały dla przedsiębiorców zamierzających działać wyłącznie na rynku krajowym. W takim przypadku wprowadzono bowiem możliwość skorzystania z instytucji turystycznego rachunku powierniczego, bez konieczności uzyskania innego rodzaju zabezpieczenia finansowego. Przedsiębiorca musi zatem spełnić trzy zasadnicze przesłanki. Po pierwsze, złożyć wiążące oświadczenie o zamiarze wykonywania działalności wyłącznie na terenie kraju i zamiarze korzystania wyłącznie z turystycznego rachunku powierniczego. Po drugie, określić zakres terytorialny swej działalności we wniosku o wpis wyłącznie jako terytorium kraju oraz po trzecie złożyć potwierdzoną za zgodność kopię umowy o prowadzenie turystycznego rachunku powierniczego.

W dalszej części określono precyzyjnie podstawy i przesłanki zawieszania działalności oraz wykreślenia z rejestru.

Aby zapewnić przestrzeganie obowiązków przez organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych przewidziano także upoważnienie dla ministra właściwego do spraw turystyki i marszałka województwa do

kontroli prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności oraz podejmowania stosownych kroków prawnych w wypadku stwierdzenia w jej wyniku uchybień i braków, a przede wszystkim w sytuacji stwierdzenia rażących naruszeń. Za tego rodzaju naruszenia uznano między innymi: uchylanie się, mimo wezwania, od obowiązku terminowego składania deklaracji lub opłacania składek do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego, zawieranie przez przedsiębiorcę kolejnych umów o udział w imprezie turystycznej lub ułatwianie nabywania powiązanych usług turystycznych i przyjmowanie od podróżnych wpłat na poczet tych umów, mimo złożenia oświadczenia o niewypłacalności lub w przypadku złożenia przez marszałka tzw. zastępczego oświadczenia o niewypłacalności oraz wykonywanie działalności poza zakresem terytorialnym określonym we wpisie do rejestru.

W przygotowanych uregulowaniach przewidziano również, że rejestr może być prowadzony w systemie teleinformatycznym Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych, aby zapewnić w niezbędnym zakresie jego, dostępność, w tym w celach badawczych, a także zagwarantować szybki przepływ informacji.

Istotną część uregulowań rozdziału trzeciego zajmują także przepisy poświęcone prowadzeniu Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych. Ewidencja ta będzie prowadzona w systemie teleinformatycznym stworzonym przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny i będzie udostępniona na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw turystyki. Przyjęcie takiego rozwiązania zapewni nie tylko funkcjonowanie Ewidencji zgodnie z najwyższymi standardami, lecz przede wszystkim znacząco ją usprawni, tak w zakresie wprowadzania do niej danych, ich przeglądania i aktualizowania, poprzez wprowadzenie jednolitych standardów informatycznych, jak i w zakresie ich uzyskiwania zarówno przez marszałków województw, jak również przedsiębiorców.

Z uwagi na wypływającą z treści dyrektywy 2015/2302 konieczność zapewnienia centralnego punktu kontaktowego, w przedmiotowym rozdziale przyjęto, że minister właściwy do spraw turystyki w odniesieniu do rejestrów prowadzonych przez marszałków województw będzie podmiotem centralnym. Będzie on także pełnił funkcję centralnego punktu kontaktowego ułatwiającego współpracę administracyjną i sprawowanie nadzoru nad organizatorami turystyki i przedsiębiorcami ułatwiającymi nabywanie powiązanych usług turystycznych we wszystkich państwach, które implementowały przedmiotową dyrektywę, a także zapewniał sprawny przepływ informacji między państwami członkowskimi w zakresie danych przedsiębiorców wpisanych do Ewidencji oraz kwestii posiadanych przez nich

zabezpieczeń finansowych. Istotą regulacji dyrektywy było zapewnienie w każdym z państw członkowskich takiego punktu, który – po pierwsze – będzie właściwy dla całego kraju, co ma ułatwić jego odnalezienie i nawiązanie z nim kontaktu oraz – po drugie – będzie sprawnie wyszukiwać oraz przekazywać żądane informacje. Przeto procedura realizacji tego celu, jak się wydaje, nie została uznana za kwestię istotną. Priorytetem, w świetle dyrektywy, jest natomiast, aby został on możliwie niezwłocznie osiągnięty. Tak też zagadnienie to zostało ujęte na gruncie projektu niniejszej ustawy.

5. Turystyczny Fundusz Gwarancyjny (rozdział V projektu)

Na grunt projektowanej ustawy przeniesione zostały w całości obecnie funkcjonujące przepisy dotyczące instytucji Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego jako dodatkowego zabezpieczenia wpłat podróżnych oraz kosztów sprowadzenia ich do kraju lub pokrycia kosztów kontynuacji imprezy turystycznej (tzw. II filar). Proponowana regulacja zakłada pozostawienie tzw. I filaru istniejącego systemu zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności organizatorów turystyki w dotychczasowym kształcie (turystyczny rachunek powierniczy, gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, umowa ubezpieczenia na rzecz podróżnych) z niezbędnymi jedynie modyfikacjami, przy czym obejmie on dodatkowo przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Doprecyzowane zostały ponadto przepisy dotyczące turystycznego rachunku powierniczego, o czym była już mowa.

Zakres podmiotowy regulacji w zakresie II filaru zabezpieczeń finansowych obejmuje: Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, podmioty udzielające zabezpieczeń finansowych w ramach I filaru systemu zabezpieczeń finansowych na wypadek niewypłacalności, ministra właściwego do spraw turystyki, ministra właściwego do spraw instytucji finansowych i marszałków województw, a także wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, których obowiązkiem będzie wyliczanie i terminowe odprowadzanie składek do Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego (dalej jako: TFG).

Marszałkowie województw także w odniesieniu do TFG będą pełnić rolę organu właściwego do wydania dyspozycji wypłaty środków w wypadku niewypłacalności organizatorów turystyki oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych na pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu podróżnych do kraju. W pozostałych sytuacjach wypłaty realizowane będą bezpośrednio na

rzecz podróżnych, w tym także w przypadku, gdy podróżni samodzielnie zorganizowali powrót do kraju i złożyli stosowne zgłoszenia.

W konsekwencji w przepisach przedmiotowego rozdziału przyjęto, że TFG będzie funkcjonować jako wyodrębniony rachunek w Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym,

o którym mowa w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 2060 z późn. zm.), który będzie obsługiwany przez ten Fundusz. Następnie określone zostały źródła środków gromadzonych w ramach TFG oraz kompetencje podmiotu zarządzającego tymi środkami, w tym do dochodzenia roszczeń z tytułu wypłaconych kwot Kolejne uregulowania poświęcone zostały kwestii wysokości, sposobu naliczania, odprowadzania i rozliczania składek wpłacanych do TFG przez organizatorów turystyki oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Następnie uregulowano kwestię możliwości zarachowywania składek oraz tryb ich zwracania w określonych wypadkach. Na końcu rozdziału piątego zawarto unormowanie określające obowiązki sprawozdawcze i informacyjne Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego.

6. Obowiązek informacyjny oraz treść umowy o udział w imprezie turystycznej (rozdział VI projektu)

Przepisy szóstego rozdziału projektu ustawy, transponujące przepisy art. 5 – 8 dyrektywy 2015/2302, zawierają w pierwszej kolejności szczegółowe informacje dotyczące głównych (najistotniejszych) właściwości usług turystycznych, które stanowią także element ewentualnej umowy o udział w imprezie turystycznej i które podróżny musi otrzymać, zanim zwiąże się jakąkolwiek umową o udział w imprezie turystycznej lub odpowiadającą jej ofertą oraz pozostałe informacje o kluczowym znaczeniu. Wypada w tym miejscu zaznaczyć, że w projekcie zrezygnowano z implementacji zapisu informacyjnego o gwarancjach finansowych, gdyż tego rodzaju rozwiązanie nie funkcjonuje na polskim rynku turystycznym. Na gruncie niniejszego projektu gwarancje odnoszą się do przyjętego w ustawie systemu zabezpieczeń finansowych. Istotne jest przy tym ze względu na bezpieczeństwo podróżnych, że informacje te muszą być przekazywane w sposób jasny, zrozumiały i widoczny oraz nie mogą wprowadzać podróżnego w błąd. Jeżeli są udostępniane w postaci papierowej muszą być czytelne. Następnie, tak jak to ma miejsce w dyrektywie 2015/2302, zawarto szczegółową regulację dotyczącą umowy o udział w imprezie turystycznej oraz dokumentów i informacji, które podróżny musi otrzymać przed rozpoczęciem imprezy turystycznej. Określono w

sposób precyzyjny jakie postanowienia muszą znaleźć się w jej treści, w tym informacje otrzymane przed zawarciem umowy oraz inne informacje i zastrzeżenia muszą zostać w niej zawarte lub wraz z nią przekazane podróżnemu.

Przewidziano także, iż podróżny nie może zrzec się w całości lub w części praw wynikających z ustawy, a postanowienia umów mniej korzystne dla podróżnych niż postanowienia ustawy będą nieważne, a w ich miejsce obowiązywać będą przepisy niniejszego projektu.

W ramach przedmiotowej regulacji podkreślono i doprecyzowano istotę oraz zakres obowiązku informacyjnego wobec podróżnych. Dlatego też jeden z istotnych elementów umowy będzie stanowić informacja o zasadach i możliwościach modyfikacji ustalonej w umowie ceny, w szczególności dopuszczalność i przesłanki jej podwyższania bądź obniżania. Informacje te nie mogą podlegać dowolnym zmianom. Przepisy tego rozdziału regulują również precyzyjnie zasady, przesłanki i terminy rozwiązywania i odstępowania od zawartych umów, a także kwestie wzajemnych rozliczeń między stronami umowy w takich wypadkach. Przepisy określają także dopuszczalność oraz ewentualne przesłanki zmiany ceny imprezy turystycznej i płynące stąd wzajemne zobowiązania stron umowy.

Organizatorzy turystyki lub agenci turystyczni zostali zobowiązani do bezzwłocznego udostępnienia podróżnym na trwałym nośniku kopii umowy lub potwierdzenia jej zawarcia. Podróżnemu zastrzeżono przy tym prawo do żądania kopii umowy w postaci papierowej, jeżeli umowa o udział w imprezie turystycznej została zawarta w jednoczesnej fizycznej obecności stron. Zagwarantowano mu także prawo do otrzymania pisemnego potwierdzenia posiadania zabezpieczeń finansowych w wypadku dokonania całości lub części wpłaty, a także otrzymania wszelkich dokumentów niezbędnych do rozpoczęcia podróży.

Przepisy przedmiotowego rozdziału projektu ustawy określają także zasady przeniesienia przez podróżnego na inną osobę spełniającą warunki udziału w imprezie turystycznej wszystkich przysługujących mu z tytułu umowy o udział w imprezie turystycznej uprawnień, jeżeli jednocześnie osoba ta przejmuje wszystkie wynikające z tej umowy obowiązki.

Rozwiązania przyjęte w przedmiotowym rozdziale, jakkolwiek mogą jawić się jako ograniczające swobodę umów, są niezbędne w świetle uregulowań art. 8 dyrektywy 2015/2302. Wprowadzają znaczącą standaryzację umów, zawieranych przez organizatorów turystyki oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, co ułatwi posługiwanie się nimi. Równocześnie zapewniają one przekazanie podróżnemu wszelkich niezbędnych informacji, zwiększając tym samym jego bezpieczeństwo. W

konsekwencji pozwoli to wyeliminować możliwość powstawania choć części sporów i roszczeń na linii podróżny – organizatorzy turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych.

7. Realizacja umowy o udział w imprezie turystycznej (rozdział VII projektu)

Przepisy ujęte w tym rozdziale projektu ustawy są w przeważającej mierze związane z uregulowaniami, które zostały wypracowane w ramach dyrektywy 90/314 EWG. Niemniej konieczne było dokonanie modyfikacji i doprecyzowania funkcjonujących już w praktyce schematów związanych z realizacją umowy o udział w imprezie turystycznej. Potrzeba ta wynika choćby ze zmieniającej się rzeczywistości, w której obecnie przychodzi funkcjonować podróżnym wybierającym się na imprezy turystyczne.

W przedmiotowych uregulowaniach przyjęto, że organizator turystyki ponosi odpowiedzialność za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, bez względu na to, czy usługi te mają być wykonane przez samego organizatora, czy też przez innych dostawców usług turystycznych. Odpowiedzialność ta nie ma jednak charakteru bezwzględnego. Istnieją bowiem takie wypadki wynikające choćby z niemożności usunięcia niezgodności, działania osób trzecich lub przyczynienie się podróżnego, które będą stanowić przesłanki ewentualnego ograniczenia tej odpowiedzialności. Następnie określono zasady zgłaszania przez podróżnych niezgodności między określonymi w umowie usługami turystycznymi (w ramach imprezy turystycznej) a rzeczywistością, tryb oraz sposoby usuwania lub rekompensowania zaistniałej niezgodności. W szczególności w przypadku gdy, niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy o udział w imprezie turystycznej istotnie wpływa na realizację imprezy, a organizator nie zdoła usunąć tej niezgodności w rozsądnym terminie wyznaczonym przez podróżnego, przewidziano możliwość rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej bez opłaty za jej rozwiązanie przez podróżnego.

Uregulowano także obowiązek udzielenia podróżnemu w trudnej sytuacji pomocy przez organizatora turystyki, w szczególności poprzez wskazanie zakresu i sposobu realizacji takiej pomocy (udzielanie odpowiednich informacji dotyczących świadczeń zdrowotnych, władz lokalnych oraz pomocy konsularnej, a także pomocy w skorzystaniu ze środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej oraz w skorzystaniu ze świadczeń zastępczych).

W przepisach tego rozdziału ujęto także w sposób precyzyjny, jakie roszczenia przysługują podróżnemu, organizatorowi turystyki oraz innym podmiotom w wypadku niewykonania lub nienależytego wykonania umowy o imprezę turystyczną. Roszczenia te obejmują w szczególności prawo do żądania obniżenia ceny oraz odszkodowania lub zadośćuczynienia. W tym zakresie, zgodnie z postanowieniami dyrektywy 2015/2302, przerzucono ciężar dowodowy w zakresie wypełnienia obowiązku informacyjnego na

przedsiębiorcę. Równocześnie przewidziano, że roszczenia określone w tym rozdziale ulegną przedawnieniu z upływem 3 lat. Przyjęcie takiego rozwiązania zapewniło systemową spójność powyższego terminu z terminami przedawnienia określonymi w Kodeksie cywilnym.

Ostatnie uregulowanie tego rozdziału poświęcone zostało odpowiedzialności odszkodowawczej organizatora turystyki, przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych lub agenta turystycznego wobec podróżnego za swoje błędy w rezerwacji, z wyłączeniem przypadku, gdy za taką sytuację odpowiada podróżny lub wynikła ona z nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności.

8. Kary pieniężne i przepisy karne (rozdział VIII projektu)

Przepisy zawarte w rozdziale poświęconym karom pieniężnym oraz przepisom karnym korzystają z rozwiązań funkcjonujących obecnie w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, uzupełniając je jednak w niezbędnym zakresie.

Przewidują one kary pieniężne w wpadkach funkcjonowania organizatorów turystyki oraz przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych z naruszeniem obowiązków przewidzianych w rozporządzeniach nr 1177/2010 i nr 181/2011 dotyczących praw pasażerów podróżujących drogą morską i drogą wodną śródlądową, a także praw pasażerów w transporcie autobusowym i autokarowym. Kompetencje do nakładania tych kar zostały przyznane marszałkowi województwa. To on bowiem, jako podmiot prowadzący rejestr, musi posiadać instrumenty prawne umożliwiające zobligowanie wyżej wymienionych podmiotów do działania zgodnego z prawem. Górną granicę kar pieniężnych określono na kwotę odpowiednio 30.000 zł i 50.000 zł. W ramach tych przepisów ujęto także kwestię odwołań od decyzji marszałka województwa o nałożeniu kary pieniężnej. Przyjęto także, że egzekucja tych kar wraz z odsetkami będzie prowadzona zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, a uzyskane kwoty będą stanowić dochód budżetu państwa. Przechodząc do przepisów regulujących odpowiedzialność karną należy na wstępie zauważyć, że ta odpowiedzialność wyrażona została w zgodzie z zasadą proporcjonalności i subsydiarności. Przewidziane kary są proporcjonalne do stopnia społecznej szkodliwości czynu zabronionego, który sprawca może popełnić oraz subsydiarne do stopnia ryzyka jego popełnienia. Dodatkowo, z uwagi na specyfikę materii regulowanej przez ustawę, która nie zawsze mieści się w uregulowaniach kodeksu karnego, wprowadzono możliwość karania osób, które działają wbrew przepisom ustawy oraz rzeczywiście odpowiadają za prowadzenie działalności gospodarczej. Dlatego też w proponowanych

przepisach wykorzystano rozróżnienie na osoby zajmujące stanowiska lub pełniące funkcje w podmiotach prowadzących działalność w zakresie organizowania imprez turystycznych bądź ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych. Osoby działające we wskazanym obszarze bez wymaganego wpisu lub mimo orzeczenia zakazu, jako stwarzające realne zagrożenie dla bezpieczeństwa finansowego rynku i podróżnych, muszą być ścigane i stosownie karane. Trzeba bowiem zapewnić wyeliminowanie z rynku usług turystycznych tych osób, które mimo zastosowanych wobec nich sankcji, samodzielnie lub z wykorzystaniem innych podmiotów otwierały nową działalność na tym rynku. W przepisach ujętych w przedmiotowym rozdziale spenalizowano także te zachowania, które prowadzą do podważania systemu zabezpieczeń finansowych jako stanowiące poważne zagrożenie dla funkcjonowania tego systemu oraz dla podróżnych.

Przepisy karne przewidziane w niniejszym rozdziale penalizują zatem sprzeczne z prawem zachowania i zaniechania w ramach całego przewidzianego ustawą systemu zabezpieczeń finansowych. Równocześnie pełnią one rolą subsydiarną wobec uregulowań kodeksu karnego dotyczących m. in. przestępstw przeciwko wiarygodności dokumentów czy przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu.

9. Zmiany w przepisach obowiązujących (rozdział IX projektu)

A. Zmiany w ustawie Kodeks Wykroczeń

Zmiany mają na celu ujednolicenie pojęć funkcjonujących na gruncie kodeksu wykroczeń z pojęciami oraz ich definicjami przyjętych w projekcie ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.

B. Zmiany w ustawie o systemie oświaty

Zmiany dokonane w ustawie o systemie oświaty w przeważającej mierze mają charakter nomenklaturalny. Dostosowują one pojęcia funkcjonujące w tej ustawie do nowych pojęć w obszarze rynku turystycznego wynikających z dyrektywy 2015/2302. Dotyczy to w głównej mierze pojęć: impreza turystyczna, rejestr organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz nazwy nowej ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych.

C. Zmiany w ustawie o usługach turystycznych

Z uwagi na to, że w ramach projektowanej ustawy transponującej dyrektywę 2015/2302, konieczne było wprowadzenie nowych, dotychczas nieznanych pojęć oraz dokonanie

modyfikacji istniejących instytucji i procedur, niezbędne okazało się dokonanie zasadniczych zmian w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych. Wyrażają się one już choćby w zmianie tytułu tej ustawy na ustawę „o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych". Na nowo określono również zakres przedmiotowy i podmiotowy tejże regulacji wskazując, iż ustawa określać będzie w nowym brzmieniu wyłącznie warunki świadczenia usług hotelarskich oraz usług pilotów wycieczek i przewodników turystycznych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także za granicą, jeżeli umowy z podróżnymi o świadczenie tych usług są zawierane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Całkowicie uchylone zostały przepisy tej ustawy dotyczące organizatorów turystyki, pośredników turystycznych i agentów turystycznych. Materia ta została bowiem uregulowana w niniejszym projekcie. Szczegółowe zmiany doprowadziły również do uchylenia innych przepisów ustawy o usługach turystycznych, które zostały

„przeniesione” do ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Do tej grupy należy zaliczyć przepisy regulujące: Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, kwestię ochrony klientów, kary pieniężne i przepisy karne oraz odesłanie do odpowiedniego stosowania przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. „Nowa” ustawa

o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych będzie zatem regulować wyłącznie kwestie określone w jej tytule.

D. Zmiany w ustawie – Prawo bankowe

Zmiana dokonana w tej ustawie wynika z konieczności zapewnienia marszałkowi województwa instrumentu prawnego pozwalającego na kontrolę prawidłowości wykorzystywania instytucji turystycznego rachunku powierniczego przez organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Została ona wprowadzona z uwagi na potrzebę ochrony interesów podróżnych.

Kontrola, o której wyżej mowa, jest sprawowana poprzez umożliwienie marszałkowi województwa dostępu do danych o wpłatach dokonywanych przez podróżnych na turystyczny rachunek powierniczy. Pozwala to ustalić, czy przedsiębiorca nie wprowadza w błąd podróżnych podając inny numer rachunku bankowego i gromadząc na nim wpłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne, mimo obowiązku gromadzenia wpłat na turystycznym rachunku powierniczym.

Jakkolwiek przyznanie marszałkowi województwa powyższej kompetencji rozszerza zakres podmiotów mających dostęp do tzw. tajemnicy bankowej, dokonanie tej zmiany było

konieczne z przyczyn o których wyżej mowa i zostało poczynione wyłącznie w niezbędnym, minimalnym zakresie.

E. Zmiany w ustawie o transporcie kolejowym

Zmiany dokonane w ustawie o transporcie kolejowym mają na celu ujednolicenie pojęć zawartych w niniejszym projekcie oraz przedmiotowej ustawie. Dostosowują one użyte w tym akcie prawnym pojęcia – organizator turystyki i pośrednik turystyczny (np. w art. 14a ust. 5 pkt 1) – do nowych pojęć wprowadzonych zgodnie z dyrektywą 2015/2302, tj. organizator turystyki i przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych. Ponadto, w ramach nowelizacji, zaktualizowano odesłania do obecnej ustawy o usługach turystycznych zastępując je odesłaniem do przepisów niniejszego projektu ustawy.

F. Zmiany w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych

Wobec przeniesienia regulacji dotyczących Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego na grunt nowej ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych niezbędne było dokonanie zmian w ustawie o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, które pozwolą na funkcjonowanie Funduszu na nowym gruncie ustawowym. Odniesienia do regulacji w zakresie Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego będą dotyczyły rozdziału V nowej ustawy.

G. Zmiany w ustawie o prawach konsumenta

Realizacja postanowień dyrektywy 2015/2302 wymagała dokonania zmian także w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Należało bowiem zważyć, iż dyrektywa w art. 27 zmieniła rozporządzenie (WE) nr 2006/2004 oraz dyrektywę 2011/83/UE, co musiało znaleźć odpowiednie odzwierciedlenie w regulacjach prawnych państw członkowskich. Efektem tego jest nowelizacja ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Z uwagi na powyższe oraz to, że w przedmiotowej dyrektywie w sposób kompleksowy uregulowano ochronę podróżnego (konsumenta) w ramach zawierania umów dotyczących usług turystycznych, w przeważającej mierze wyłączone zostało stosowanie instytucji ochronnych przewidzianych w ustawie o prawach konsumenta. Wyłączenie to nie objęło jednak enumeratywnie wskazanych przepisów. Zawarte w projekcie odesłanie do przepisów powyższej ustawy pokrywa się z regulacją zawartą w dyrektywie 2015/2302. Obejmuje ono odpowiednie stosowanie przepisów: art. 10 i 11 ustawy o prawach

konsumenta, które regulują obowiązki przedsiębiorcy w umowach, innych niż umowy zawierane poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, w szczególności w zakresie płatności, art. 12 ust. 1 pkt 1, 5, 16, 17, art. 17, art. 20 ust. 2 regulujące niektóre z obowiązków przedsiębiorcy w umowach zawieranych poza lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość, gdyż ich odpowiednie stosowanie z uwagi na dynamiczny rozwój różnych kanałów dystrybucji usług turystycznych oraz imprez turystycznych jest niezbędne do zapewnienia właściwej – odpowiadającej standardom dyrektywy – ochrony praw podróżnych. W powyższym zakresie brak jest bowiem odpowiednich uregulowań ochronnych w niniejszym projekcie.

H. Zmiany w ustawie o opłacie skarbowej

Zmiany dokonane w tej ustawie wynikają z tego, że rejestr organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych nie będzie rejestrem działalności regulowanej, mimo że w tym zakresie będą odpowiednio stosowane przepisy odnoszące się do działalności regulowanej. Skutkuje to wyłączeniem możliwości pobierania od organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych opłat związanych z wpisem do rejestru tego rodzaju działalności. Dlatego też regulacja dotycząca aktualnie obowiązującej opłaty za wpis do rejestru działalności regulowanej w wysokości 514 zł wynikająca z załącznika w części I ust.

36 pkt 6 do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1827) została uchylona.

Powyższa zmiana wpływa jednak w sposób istotny na dochody jednostek samorządu terytorialnego skutkując ich znacznym obniżeniem, tj. o kwotę około 300.000 zł rocznie. Z tej przyczyny niezbędne było wprowadzenie zmiany kompensującej tę stratę finansową. W konsekwencji, w celu zrekompensowania wskazanych powyżej zmniejszonych wpływów do budżetu gmin z tytułu opłaty skarbowej, mając równocześnie na względzie potrzebę ograniczania obciążeń finansowych przedsiębiorców oraz przewidywaną liczbę nowych organizatorów turystyki, a także przewidywaną liczbę przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, którzy będą podlegać wpisowi do rejestru, w projektowanych przepisach przyjęto, że za wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych od organizacji pożytku publicznego w rozumieniu ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r., poz. 1817 z późn. zm.) będzie pobierana opłata w wysokości 30 zł, natomiast od pozostałych podmiotów będzie pobierana opłata w

wysokości 355 zł. W tym miejscu wypada podkreślić, że opłata za wpis będzie pobierana jedynie od nowych podmiotów rozpoczynających działalność po wejściu w życie przepisów projektowanej ustawy. W wypadku potrzeby zmiany wpisu do rejestru w każdym wypadku pobierana będzie opłata skarbowa w wysokości 17 zł

10. Przepisy przejściowe i końcowe (rozdział X projektu)

Mając na uwadze przepisy art. 28 ust. 2 dyrektywy 2015/2302 w ustawie przewidziano, że jej regulacja wejdzie w życie w całości z dniem 1 lipca 2018 r., a jej przepisy będą miały zastosowanie do umów o udział w imprezie turystycznej zawartych od dnia wejścia w życie ustawy. Aby uniknąć zachwiania na rynku usług turystycznych spowodowanego wejściem w życie ustawy w ramach przedmiotowych przepisów przewidziano, że wpisy do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych zachowają ważność w terminie 3 miesięcy od dnia jej wejścia w życie. Równocześnie z tej samej przyczyny, tj. aby zapewnić przedsiębiorcom rynku turystycznego możliwość ciągłego prowadzenia działalności, w szczególności w okresie między złożeniem wniosku o wpis do rejestru a uzyskaniem tego wpisu lub wydaniem decyzji o odmowie wpisu, przewidziano, że w powyższym okresie (3 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy) będą one mogły funkcjonować na zasadach dotychczasowych. Po tym czasie dotychczasowi organizatorzy turystyki i pośrednicy turystyczni staną się z urzędu organizatorami turystyki w rozumieniu nowej ustawy, a ich zabezpieczenia finansowe zostaną utrzymane w mocy do dnia upływu ich ważności. W przypadku zaś przedsiębiorców będących jedynie pośrednikami turystycznymi – wpisy do rejestru zostaną wykreślone, chyba że przedsiębiorcy złożą wniosek o wpis do rejestru jako organizatorzy turystyki i przedłożą stosowne zabezpieczenia finansowe. Natomiast w przypadku przedsiębiorców posiadających zabezpieczenie finansowe w formie rachunku powierniczego przyjęto, że mają oni obowiązek przedstawić zabezpieczenie finansowe zgodnie z niniejszą ustawą pod rygorem utraty mocy wpisu do rejestru. Odnośnie zaś przedsiębiorców zagranicznych, którzy w dotychczasowym stanie prawnym byli wpisani do rejestru, przyjęto, że ich wpisy zostaną wykreślone z mocy prawa. Przedsiębiorcy ci, w świetle dyrektywy 2015/2302, nie muszą bowiem posiadać wpisu do stosownego rejestru i mogą działać, jeżeli posiadają niezbędne zabezpieczenie finansowe. Niemniej mogą oni oczywiście starać się o uzyskanie stosownego wpisu do rejestru. Przedsiębiorcy niepodlegający do tej pory wpisowi do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, a prowadzący w dniu wejścia w życie ustawy działalność w zakresie organizowania imprez turystycznych lub podmioty oferujące powiązane usługi turystyczne,

będą miały obowiązek niezwłocznego wystąpienia o wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.

Dokonane zmiany w zakresie opłaty skarbowej za wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz dokonanie zmiany wpisu w tym rejestrze, jak już wskazano, powinny dotknąć wyłącznie nowych organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Podmioty te nie funkcjonowały bowiem dotychczas na rynku organizatorów turystyki i powiązanych usług turystycznych, w szczególności nie poniosły związanej z tym opłaty za wpis do obecnie funkcjonującego rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych. Odmiennie rysuje się natomiast sytuacja tych podmiotów, które już obecnie są wpisane do powyższego rejestru. Poniosły one już bowiem koszty związane z uzyskaniem wpisu. Xxxxxx zatem oczekiwać – mając na względzie choćby zasady współżycia społecznego – aby podmioty te po raz kolejny, po wejściu w życie niniejszej ustawy, uiściły opłatę za wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych. Byłoby to bowiem nieuzasadnione, podwójne obciążenie finansowe tych podmiotów. Dlatego też w niniejszym rozdziale zawarto przepis na mocy którego przedsiębiorcy wpisani w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy do rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, będą zwolnieni z obowiązku uiszczenia opłaty skarbowej za wpis do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o której mowa w części I załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1827).

Z uwagi na to, że na gruncie obecnej ustawy o usługach turystycznych funkcjonuje Turystyczny Fundusz Gwarancyjny, aby zapewnić ciągłość jego działania, przewidziano, że z chwilą wejścia w życie projektu niniejszej ustawy stanie się on Turystycznym Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxx w jego rozumieniu.

Dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie przepisów ustawy

o usługach turystycznych uchylonych ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych zachowają moc do dnia wejścia w życie nowych przepisów wykonawczych, nie dłużej jednak niż przez 6 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy. Dodatkowo w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie do wykonywania działalności gospodarczej stosować się będzie przepisy ustawy z dnia 2 lipca 2004 r.

o swobodzie działalności gospodarczej.

W niniejszym rozdziale zawarto także przepisy określające maksymalny limit wydatków budżetu państwa, będących skutkiem finansowym ustawy w sprawach dotyczących

ułatwiania nabywania powiązanych usług turystycznych oraz regulujące kwestię ich korygowania. Wyliczenia, na podstawie których oszacowano liczbę przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych zostały sformułowane, w oparciu o dane pochodzące z rynku turystycznego, a przede wszystkim dane, informacje i założenia przekazane przez Komisję UE w toku prac nad wdrożeniem do porządków krajowych przepisów dyrektywy 2015/2302.

11. Załączniki do ustawy

Załączniki do ustawy stanowią:

1. standardowy formularz informacyjny do umów o udział w imprezie turystycznej, jeżeli możliwe jest użycie hiperłącza (linka internetowego);

2. standardowy formularz informacyjny do umów o udział w imprezie turystycznej, jeżeli nie jest możliwe użycie hiperłącza (linka internetowego);

3. standardowy formularz informacyjny w przypadku, gdy organizator turystyki przekazuje dane innemu przedsiębiorcy, zgodnie z art. 5 ust. 2 lit. e ustawy;

4. standardowy formularz informacyjny w przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy, jest przewoźnikiem sprzedającym bilet w obie strony;

5. standardowy formularz informacyjny w przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy, jest przedsiębiorcą innym niż przewoźnik sprzedający bilet w obie strony;

6. standardowy formularz informacyjny w przypadku powiązanych usług turystycznych w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy, gdy umowy są zawierane w równoczesnej fizycznej obecności przedsiębiorcy (innego niż przewoźnik sprzedający bilet w obie strony) i podróżnego;

7. standardowy formularz informacyjny w przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy, jest przewoźnikiem sprzedającym bilet w obie strony;

8. standardowy formularz informacyjny w przypadku, gdy przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych online w rozumieniu art. 6 ust. 1 ustawy, jest przedsiębiorcą innym niż przewoźnik sprzedający bilet w obie strony.

W powyższych załącznikach określono w sposób szczegółowy obowiązek informacyjny wynikający z art. 5 dyrektywy 2015/2302/UE. Stanowią one pełne odzwierciedlenie załączników do dyrektywy. Odpowiadają konstrukcyjnie ich oficjalnemu tłumaczeniu. Także w warstwie treściowej są one niemal dosłownym przeniesieniem zapisów dyrektywy. Ewentualnie odrębności wynikają z konieczności zapewnienia spójności treści załączników z przepisami ustawy, przyjętych sformułowań oraz pojęć. Innymi słowy załączniki dyrektywy zostały praktycznie wprost przeniesione do projektu ustawy. Na końcu każdego z nich znajduje się stosowne odesłanie do przepisów niniejszego projektu oraz treści dyrektywy. Przyjęcie takiego rozwiązania wynika z zasady maksymalnej harmonizacji wyrażonej w art. 4 dyrektywy 2015/2302/UE, w świetle której państwa członkowskie są zobowiązanie zapewnić, aby w każdym z nich załączniki dyrektywy zostały jednolicie zaimplementowane.

IV. Działalność lobbingowa w procesie stanowienia prawa

W trybie ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1014 z późn. zm.) projekt został udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronach internetowych Ministerstwa Sportu i Turystyki oraz na stronie Rządowego Procesu Legislacyjnego. Dotychczas żaden z podmiotów wykonujących zawodową działalność lobbingową nie zgłosił zainteresowania pracami nad projektem.

V. Notyfikacja techniczna

Projekt nie zawiera żadnych przepisów technicznych. Dlatego też nie podlega notyfikacji zgodnie z trybem przewidzianym w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych (Dz. U. poz. 2039 oraz z 2004 r. poz. 597).

VI. Zgodność projektu z prawem UE

Projekt ustawy, jako wdrażający postanowienia dyrektywy 2015/2302/UE, jest zgodny z prawem UE.