Gmina Słopnice
Gmina Słopnice
Program usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Słopnice
do roku 2032
Ochotnica Dolna, październik 2015 r.
Podstawa opracowania:
Podstawą opracowania „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Słopnice do roku 2032” jest umowa Nr IGK.6232.17.2015 z dnia 0 xxxxxxx 0000 x. xxxxxxx pomiędzy Gminą Słopnice, a Firmą „Eco.Geo.Invest” - wykonawcą niniejszego opracowania. W zakres umowy wchodzi opracowanie przedmiotowego programu wraz z przeprowadzeniem szczegółowej inwentaryzacji w terenie.
Niniejszy Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu gminy Słopnice do roku 2032” został sfinansowany przez Ministerstwo Gospodarki w ramach realizacji zadania wynikającego z „Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009- 2032”.
Wykonawca opracowania:
xxx Xxxx Xxxxxx
xxx xxx. Xxxxxxxxx Xxxxxx xxx xxx. Xxxxxxx Xxxxxxxxx
xx. Xxxxxxxx 000X 00-000 Xxxxxxxxx Xxxxx
xxx.xxx.xxxxxx.xx@xxxxx.xxx xxx.xxxxxxxxxxxx.xx
tel. 000-000-000, 18/00-00-000
SPIS TREŚCI:
1. Wprowadzenie 5
2. Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projektu oraz charakterystyka regionu i położenie Gminy Słopnice 7
2.1 Otoczenie regionalne 7
2.2 Otoczenie bezpośrednie – Gmina Słopnice 10
2.2.1 Ogólna charakterystyka Gminy Słopnice 10
3. Cel i zadania Programu 13
4. Regulacje prawne 14
4.1 Regulacje ustawowe 14
4.2 Akty wykonawcze 18
5. Dokumenty strategiczne określające kierunki działań w zakresie ochrony środowiska 21
5.1 Strategie Rozwoju 22
5.1.1 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 22
5.1.2 Strategia Rozwoju Powiatu Limanowskiego z 1999 roku 23
5.1.3 Koncepcja strategii rozwoju Gminy Słopnice z 0000 xxxx 00
5.2 Programy Ochrony Środowiska 27
5.2.1 Program Strategiczny Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego 27
5.2.2 Program Ochrony Środowiska Powiatu Limanowskiego na lata 2010-2013 30
5.2.3 Program Ochrony Środowiska Gminy Słopnice 31
5.3 Plany Gospodarki Odpadami 32
5.3.1 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014 32
5.3.2 Plan Gospodarki Odpadami dla Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxxx 00
5.3.3 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Limanowskiego na lata 2010-2013 35
5.4 Programy usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest 36
5.4.1 Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 36
5.5 Podsumowanie aspektów prawnych związanych z polityką krajową i regionalną 38
6. Ogólna Charakterystyka Azbestu 38
6.1 Właściwości azbestu 39
6.2 Ogólne zastosowanie azbestu 39
6.3 Dziedziny gospodarki, w których powszechnie wykorzystuje się wyroby azbestowe 40
6.3.1 Budownictwo 40
6.3.2 Transport 40
6.3.3 Xxxxxxxxxx 00
6.3.4 Przemysł chemiczny 41
7. Szkodliwość azbestu dla zdrowia ludzkiego 41
8. Metodyka określenia ilości azbestu oraz wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Słopnice 43
9. Inwentaryzacja wyrobów azbestowych przeprowadzona na terenie Gminy Słopnice 43
9.1 Ilość i rodzaj wyrobów azbestowych występujących na terenie Gminy Słopnice 44
9.2 Ocena możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Słopnice 50
9.3 Rodzaj użytkowników wyrobów azbestowych - właścicieli 51
10. Ogólnopolska Baza Azbestowa 52
11. Użytkowanie oraz unieszkodliwianie odpadów azbestowych – obowiązki właściciela oraz firmy wywozowej, wykaz firm i składowisk odpadów 53
11.1 Obowiązki właściciela, zarządcy lub użytkownika 53
11.2 Obowiązki firmy prowadzącej demontaż oraz wywóz odpadów azbestowych 56
12. Czynniki mające wpływ na proces demontażu utylizacji wyrobów azbestowych z terenu gminy Słopnice 59
13. System pomocy w demontażu i utylizacji wyrobów azbestowych 59
13.1 Prowadzenie pomocy w utylizacji wyrobów azbestowych przez Gminę Xxxxxxxx 00
13.2 Prowadzenie pomocy w utylizacji wyrobów azbestowych przez Starostwo Powiatowe w Limanowej 63
14. Instrumenty finansowe wspierające bezpieczne eliminowanie z użytkowania wyrobów azbestowych i służące poprawie prowadzonej gospodarki odpadami 64
15. Harmonogram realizacji Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Słopnice do roku 2032 oraz jego koszty 66
16. ZAŁĄCZNIKI 71
16.1 Wykaz firm posiadających zezwolenie w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest
...................................................................................................................................................71
16.2 Główne załączniki do aktów wykonawczych dot. postępowania z wyrobami azbestowymi (ocena, informacja, oznakowanie) przez właściciela, firmę oraz gminę 79
16.2.1 Załączniki do rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest oraz do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r 79
16.2.2 Załącznik do rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie sposobu przedkładania marszałkowi województwa informacji o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska 84
16.2.3 Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest 85
Bibliografia – źródło danych 88
1. Wprowadzenie
W wyniku przyjęcia przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Rezolucji z dnia 19 czerwca 1997 r. w sprawie programu wycofywania azbestu z gospodarki (M.P. Nr 38, poz. 373), powstał
„Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, który został przyjęty przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej 14 maja 2002 roku. Zakłada on oczyszczenie do 2032 roku terytorium Polski z azbestu i usunięcie stosowanych od wielu lat wyrobów zawierających azbest.
Program ten nakłada na gminy następujące zadania:
− uwzględnienie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest w gminnych planach gospodarki odpadami,
− przygotowywanie wykazów obiektów zawierających azbest oraz rejonów występującego narażenia na ekspozycje azbestu,
− przygotowywanie rocznych sprawozdań finansowych z realizacji zadań „Programu”,
− współpracę z lokalnymi mediami celem rozpowszechniania informacji dotyczących zagrożeń powodowanych przez azbest oraz wyroby z azbestem.
Azbest to handlowa nazwa minerałów włóknistych – uwodnionych krzemianów magnezu, żelaza, wapnia i sodu. Azbest jest znany od kilku tysięcy lat, a szerokie zastosowanie uzyskał w ostatnich 100 latach. Używany był do produkcji ok. 3.000 wyrobów przemysłowych, a przede wszystkim służył on do produkcji wyrobów budowlanych, szczególnie płyt dachowych, elewacyjnych oraz rur. W 1908 r. rozpoczęła się produkcja wyrobów azbestowo-cementowych na ziemiach polskich. W Polsce produkcja płyt azbestowo-cementowych szybko wzrastała po roku 1950.
Obok dachowych płyt płaskich, falistych i tzw. szablonów rozpoczęto produkcję rur i różnego rodzaju kształtek, np. na kanały wentylacyjne, osłony instalacji elektrycznych. Azbest importowano z wielu miejsc. Do połowy lat pięćdziesiątych znaczne ilości azbestu sprowadzane były z Chin, w następnych latach dominował azbest chryzotylowy z kopalń rosyjskich z rejonu Uralu i w mniejszych ilościach z rejonu Dżetegary w Kazachstanie. Azbesty amfibolowe tj. amozyt i krokidolit sprowadzane były z Afryki Południowej. Trwałość płyt azbestowo-cementowych szacuje się na 30 lat, natomiast okres eksploatacji innych wyrobów jest z reguły krótszy. Korodujące wyroby zawierające azbest uwalniają pył azbestowy, który wnikając do organizmu wywołuje poważne choroby układu oddechowego.
Dlatego władze samorządowe, mając na uwadze zdrowie mieszkańców oraz prawo Unii Europejskiej podjęły działania w kierunku likwidacji tak niebezpiecznego odpadu, jakim jest azbest. Azbest był stosowany w budownictwie wszędzie tam, gdzie potrzebna była podwyższona odporność ogniowa i zabezpieczenia ogniochronne elementów narażonych na wysoką temperaturę, a także w tkaninach wygłuszających hałas. W energetyce azbest stosowano w elektrociepłowniach i elektrowniach (uszczelnieniach urządzeń poddanych wysokiej temperaturze, w zaworach, wymiennikach ciepła oraz w izolacjach tras ciepłowniczych). W transporcie azbest stosowano do termoizolacji i izolacji elektrycznych urządzeń grzewczych w elektrowozach, tramwajach, wagonach, metrze, w termoizolacji silników pojazdów
mechanicznych, w uszczelkach pod głowicę, elementach kolektorów wydechowych oraz elementach ciernych – sprzęgłach i hamulcach. Przemysł chemiczny wykorzystywał azbest w hutach szkła oraz elektrolitycznej produkcji chloru. Podsumowując materiał ten chętnie wykorzystywany był (również w Polsce) z uwagi na swoje duże zalety fizykochemiczne takie jak: odporność na wysokie i niskie temperatury, działanie kwasów, elastyczność i dobre właściwości mechaniczne oraz małe przewodnictwo cieplne.
Wg danych zawartych w Krajowym Programie Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest stosowanych na terytorium Polski przyjętym przez Radę Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej w maju 2002 r. szacuje się, że na terenie naszego kraju znajduje się
15.466.000 Mg (ton) wyrobów zawierających azbest, w tym 14.866.000 Mg (ton) to płyty azbestowo-cementowe (1.351.500 tys. m2) oraz 600.000 Mg (ton) rur i innych wyrobów azbestowo-cementowych.
W budownictwie azbest stosowano w takich wyrobach budowlanych jak: eternit, czyli płyty faliste azbestowo-cementowe, płyty prasowane – płaskie, płyty KARO – dachowe pokrycia lub elewacje, rury azbestowo-cementowe wodociągowe i kanalizacyjne, kształtki azbestowo- cementowe oraz elementy wielkowymiarowe. W 1980 r. z płyt azbestowo-cementowych wykonanych było ok. 45 % pokryć dachowych i fasadowych. Znaczącą pozycję w bilansie wyrobów azbestowych stanowią znajdujące się w ziemi i budynkach rury azbestowo- cementowe. Szacuje się, że jest ich ok. 600 tys. ton. Znaczna ilość wyrobów azbestowych stosowana jest w hutnictwie i przemyśle ceramicznym. Jest to ok. 60 tys. ton. Masę będących w użyciu wyrobów małogabarytowych, takich jak uszczelki, kształtki, okładziny hamulcowe czy wyroby włókiennicze, ocenia się na 100 tys. ton.
Obecnie kontynuacją Programu Usuwania Azbestu i Wyrobów Zawierających Azbest Stosowanych na Terytorium Polski jest przyjęty 14.07.2009 r. przez Radę Ministrów „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.
Dokument ten utrzymuje i kontynuuje cele przyjęte w programie, tj.:
− likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko;
− minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju;
− usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest.
POKzA określa nowe zadania niezbędne do oczyszczenia kraju z azbestu w okresie 24 lat, wynikające ze zmian gospodarczych i społecznych, jakie nastąpiły x.xx. w związku ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Realizuje wnioski zawarte w „Raporcie z realizacji w latach 2003-2007 Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” poprzez wprowadzenie priorytetowych zadań legislacyjnych, uruchomienie wsparcia finansowego dla działań prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz usprawnienie systemu monitoringu realizacji POKzA. Wsparcie finansowe ze środków budżetowych pozostających w gestii Ministra Gospodarki ukierunkowane jest głównie na wzmocnienie procesu inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest przez dofinansowanie opracowywania gminnych, powiatowych i wojewódzkich planów usuwania wyrobów zawierających azbest. Jest również przeznaczane na prowadzenie działań edukacyjno- informacyjnych, w tym szkoleń dla administracji publicznej oraz szkoleń lokalnych, dzięki
którym zostanie wzmocniony proces usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu nieruchomości bez korzystania z usług wyspecjalizowanych firm.
Program grupuje zadania przewidziane do realizacji na poziomie centralnym, wojewódzkim i lokalnym, w pięciu blokach tematycznych:
− działania edukacyjno-informacyjne skierowane do dzieci i młodzieży, szkolenia pracowników administracji rządowej i samorządowej, opracowywanie materiałów szkoleniowych, promocja technologii unicestwiania włókien azbestowych, organizacja krajowych i międzynarodowych szkoleń, seminariów, konferencji kongresów i udział w nich;
− zadania legislacyjne;
− zadania w zakresie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych, z obiektów użyteczności publicznej, terenów byłych producentów wyrobów azbestowych, oczyszczania terenów nieruchomości, budowy składowisk oraz instalacji do unicestwiania włókien azbestowych;
− działania w zakresie oceny narażenia i ochrony zdrowia;
− monitoring realizacji POKzA przy pomocy elektronicznego systemu informacji,
− przestrzennej.
2. Analiza otoczenia społeczno-gospodarczego projektu oraz charakterystyka regionu i położenie Gminy Słopnice
Prezentacja otoczenia została podzielona na analizę otoczenia o charakterze regionalnym (region, powiat), oraz lokalnym (bezpośrednim) – gmina, bezpośredni rejon realizacji Programu.
Przedmiotowy Program realizowany jest w województwie małopolskim, powiecie limanowskim, gminie Słopnice.
2.1 Otoczenie regionalne
Województwo małopolskie położone jest w południowej część Polski. Sąsiadami województwa są od strony zachodniej województwo śląskie, od północy województwo świętokrzyskie, od wschodu województwo podkarpackie, a od południa stanowi administracyjną granicę Polski. W województwie znajduje się 61 miast, do największych z nich należą: Kraków (stolica województwa), Tarnów i Nowy Sącz. Podział administracyjny województwa małopolskiego obejmuje 19 powiatów i 3 miasta na prawach powiatu oraz 182 gminy. Powierzchnia województwa małopolskiego wynosi 15.183 km2 (4,9 % powierzchni kraju) i zamieszkuje ją 3.360,545 tys. osób, co stanowi 8,73 % ogółu ludności w kraju. Wielkość ta sytuuje Małopolskę na czwartym miejscu w Polsce po Mazowszu, Śląsku i Wielkopolsce.
Rys. 1. Podział administracyjny województwa małopolskiego
Gęstość zaludnienia w województwie małopolskim wynosi 221 os/km2 i jest niemal dwukrotnie większa od wskaźnika dla kraju (123 os/km2). Województwo małopolskie cechuje jeden z najwyższych w Polsce tzw. przyrost naturalny, który w 2009 r. wynosił 7.446 os. Województwo nie jest obszarem silnie zurbanizowanym, o czym świadczy niski wskaźnik urbanizacji kształtujący się na poziomie 50,0 %.
Województwo małopolskie cechuje wysoki wskaźnik aktywności i przedsiębiorczości mieszkańców. Posiada także stosunkowo duży potencjał gospodarczy, niestety jest on obszarem pod tym względem istotnie zróżnicowanym. Obserwuje się wyraźne dysproporcje w poziomie rozwoju gospodarczego różnych części województwa, zwłaszcza w odniesieniu do sektora MSP, które są silnie uwarunkowane historycznie i geograficznie i nie cechuje to tylko aktywności gospodarczej, ale także struktury instytucjonalnej wsparcia sektora MSP. Przemysł jest rozmieszczony bardzo nierównomierne. Większość, bo 30 % potencjału przemysłowego województwa skupiona jest w aglomeracji krakowskiej. W zachodniej części województwa w czterech zachodnich powiatach (olkuski, chrzanowski, oświęcimski i wadowicki) koncentruje się ponad 1/4 przemysłu. Natomiast południowo-zachodnie, górskie i podgórskie części województwa (powiaty: wadowicki, suski, myślenicki, nowotarski i tatrzański) charakteryzują się silnym rozwojem średnich i małych przedsiębiorstw produkcyjnych (meble, obuwie, wyroby metalowe). Najgorzej wypada północna oraz wschodnia część województwa, gdzie uprzemysłowienie jest najniższe. Występują jedynie pojedyncze, większe ośrodki przemysłowe takie jak: Tarnów (silnie rozwinięty przemysł chemiczny), Gorlice (min. przetwórstwo ropy naftowej) i Nowy Sącz. Wskaźnik udziału Małopolski w PKB dla całego kraju sytuuje
województwo na 4 miejscu w kraju. Zdecydowana większość zarejestrowanych w województwie podmiotów gospodarczych zatrudniało nie więcej niż 9 pracowników (95 %). Stopa bezrobocia w 2013 roku wynosiła 11,5 % i była w porównaniu do 2010 r. wyższa o 1,2 punktu procentowego.
Województwo Małopolskie jest regionem bardzo atrakcyjnym turystycznie. Posiada największą ilości zabytków w Polsce oraz jest regionem wielkiego dziedzictwa kulturowego, pielęgnowanych tradycji, urozmaiconych warunków naturalnych. Występuje tu wiele cennych walorów przyrodniczych i krajoznawczych, do których zaliczyć można x.xx.: formy krasu wysokogórskiego Tatr Zachodnich, formy krasowe Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, rzeźbę polodowcową Tatr Wysokich, przełom Dunajca i inne. Materialny potencjał kulturowy Małopolski tworzą: historyczne centra miast i zespoły zabytków architektury, zbiory muzealne, szereg imprez o skali krajowej i międzynarodowej.
Powiat limanowski – leży w centralnej części województwa małopolskiego, granicząc od południa z powiatem nowotarskim, od wschodu z powiatem nowosądeckim, od zachodu z powiatem myślenickim a od północy z powiatami: bocheńskim i brzeskim. Powiat limanowski zajmuje powierzchnię 951 km2, co stanowi ok 6,3% powierzchni Małopolski i plasuje go na 6 miejscu pod względem wielkości wśród powiatów w województwie małopolskim. Lesistość powiatu limanowskiego wynosi 38,6%. Powiat zamieszkuje 128,545 tys. os., wg tego średnio na 1 km2 powierzchni przypada 135 osób. Stopa bezrobocia rejestrowanego na obszarze powiatu limanowskiego w 2013 r. wynosiła 18,6% i wzrosła w porównaniu z 2010 r. o 1,4 punktu procentowego.
Na strukturę administracyjną powiatu składa się 10 gmin wiejskich oraz 2 gminy miejskie, co daje łącznie 12 gmin (rys. 2). Powiat limanowski to 171 miejscowości i 91 sołectw.
Rys. 2. Podział administracyjny powiatu limanowskiego
Do najważniejszych szlaków komunikacyjnych drogowych przechodzących przez teren powiatu należą: xxxxx xxxxxxx Xx 00 Rabka – Limanowa – Xxxx Xxxx, xxxx xxxxx xxxxxxxxxxx Xx 000 Bochnia – Limanowa, Nr 963 Lubień – Xxxxxx Xxxxx, Xx 000 Xxxxxx Xxxxx – Krościenko. Ponadto duże znaczenie dla obsługi dojazdów z dalszych rejonów mają drogi znajdujące się poza terenem powiatu limanowskiego. Są to drogi z Krakowa do Zakopanego i Tarnowa oraz droga z Brzeska do Nowego Sącza.
Sieć drogowa powiatu limanowskiego zarządzana jest w podziale 4-stopniowym: drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Łączna długość dróg o nawierzchni twardej wynosi 957 km, średnia gęstość 99,8 km na 100. Odpowiada to przeciętnym wskaźnikom ogólnokrajowym, natomiast w stosunku do woj. małopolskiego długość dróg na 100 km2 jest znacznie niższa (w woj. małopolskim wynosi ona 144,3 km na 100 km2) (xxxx://xxx.xxxxxx.xxxxxxxx.xx).
Dzięki walorom przyrodniczo-krajobrazowym oraz licznym zabytkom architektury, powiat limanowski stanowi atrakcyjny turystycznie region. Ponadto posiada dużą liczbę tras do uprawiania turystyki pieszej, rowerowej i konnej. Na terenie powiatu funkcjonuje 35 turystycznych obiektów zbiorowego zakwaterowania.
2.2 Otoczenie bezpośrednie – Gmina Słopnice
2.2.1 Ogólna charakterystyka Gminy Słopnice
Gmina Słopnice – gmina wiejska położona w województwie małopolskim, w powiecie limanowskim. Gmina Słopnice graniczy: od zachodu z gminą Dobra, od północy z gminą Tymbark, od wschodu z gminą Limanowa a od południa z gminą Kamienica.
Gmina zajmuje obszar 56,8 km2, stanowi to ok 6 % powierzchni powiatu limanowskiego (951 km2). Według stanu na dzień 31 grudnia 2014 r. liczy 6.557 mieszkańców, co stanowi ok. 5,1 % ogółu osób zamieszkujących powiat limanowski. Gęstość zaludnienia, wynosząca średnio 115 osób/km2 jest niższa od średniej powiatu limanowskiego wynoszącej 135 osób/km2 (tab. 1.).
Zgodnie z podziałem terytorialnym kraju jednostka ewidencyjna Słopnice (120711_2) składa się z dwóch obrębów ewidencyjnych Słopnice Królewskie (0001) oraz Słopnice Szlacheckie (0002).
W obrębie gminy Słopnice wyróżniono 5 sołectw: Słopnice Dolne Królewskie, Słopnice Mogielica, Słopnice Górne, Słopnice Granice, Słopnice Dolne Szlacheckie (rys. 3.):
Rys. 3. Mapa poglądowa gminy Słopnice z podziałem na sołectwa
- oprac. własne, na podstawie danych z UG, podkład mapowy: xxxx://xxxx.xxxxxxxxx.xxx.xx
Gmina Słopnice położona jest w centralnej części Powiatu Limanowskiego, u podnóża najwyższego wzniesienia Beskidu Wyspowego - góry Mogielica (1.170 m n.p.m.). Jest to najmłodsza gmina w powiecie, powstała w 1997 roku poprzez odłączenie się od gminy Tymbark. Podobnie jak inne miejscowości leżące w Beskidzie Wyspowym, posiada charakter rolniczo-turystyczny o wysokich walorach przyrodniczych i krajobrazowych.
Znajduje się w obrębie mezoregionu Beskidu Wyspowego w makroregionie Beskidów Zachodnich zaliczanych do Zewnętrznych Karpat Zachodnich.1
Głównym ciekiem powierzchniowym w rejonie jest potok Słopniczanka. Wraz ze swymi dopływami x.xx. Mogielicą i Czarną Rzeką stanowi prawy dopływ rzeki Łososina będącej lewym dopływem Dunajca.
Masyw Beskidu Wyspowego zbudowany jest z fliszu karpackiego: z warstw magurskich bardziej odpornych na erozję oraz z warstw podmagurskich bardziej wyerodowanych. Na takim podłożu wytworzyły się gleby brunatne i bielicowe.
Teren wyniesiony jest od około 400 m n.p.m. do 1.171 m. Ze względu na różną wysokość n.p.m. można obserwować wydzielanie się pięter klimatycznych i roślinnych.
Występują następujące piętra roślinne: piętro pogórza, piętro regla dolnego i regla górnego. Piętro pogórza to przede wszystkim tereny zabudowy i grunty rolnicze oraz lasy iglaste z sosną, świerkiem i mieszane z olszą szarą i innymi liściastymi. Piętro regla dolnego to lasy bukowe (buczyna karpacka) i jodłowo-świerkowe, łąki - polany środleśne. Piętro regla górnego to las świerkowy. Znajduje się on na szczycie góry Mogielica.
Głównym celem wędrówek turystów jest Mogielica. Ze szczytu Mogielicy można podziwiać piękną panoramę Tatr, Gorców, Pienin i całego Beskidu Wyspowego. Pod względem widokowym rozległa hala na zachodnim stoku Mogielicy jest jednym z najbardziej oryginalnych miejsc w Beskidzie Wyspowym. Mogielica stanowi również doskonały punkt wypadowy na inne sąsiadujące szczyty: Krzystonów (1.012 m n.p.m.), Jasień (1.052 m n.p.m.) - Przysłop – Turbacz. Także tutaj, na polanie widokowej wznosi się krzyż nawiązujący do papieskiego pastorału upamiętniający wędrówkę ks. Xxxxxx Xxxxxxx na Mogielicę i sprawowaną tam przez niego Eucharystię. Na Mogielicy w sierpniu 2008 r., wzniesiono 20 – metrową drewnianą wieżę widokową, z której przy bezchmurnej pogodzie z wysokości koron drzew można podziwiać rozległe tereny Beskidu Wyspowego i Sądeckiego, Gorce, a nawet i Tatry. Klimat ma charakter górski. Wraz ze wzrostem wysokości n.p.m. spada temperatura, wzrasta ilość opadów, dłużej zalega pokrywa śnieżna.
Według danych statystycznych z 2013 roku przyrost naturalny wyniósł 60 natomiast saldo migracji było na poziomie 14. Na przestrzeni ostatnich lat ludność gminy Słopnice wzrosła z 6.290 os. w 2010 r. do 6.557 os. w 2014 r.
W rejestrze REGON w 2014 r. zarejestrowane było 350 podmiotów gospodarczych.
Najwięcej podmiotów zarejestrowanych było w sektorze budowlanym.
Liczba mieszkań będących w zasobach w 2013 r. wynosiła 1.315, przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania to 90,7 m2. Pod tym względem gmina Słopnice na tle innych gmin zajmuje 4 miejsce w powiecie. Do użytkowania oddanych zostało 25 mieszkań. Do sieci wodociągowej dostęp posiada 80,0% mieszkańców (stanowi to czołowe miejsce w powiecie), z sieci kanalizacyjnej korzysta 17,7% mieszkańców (10 lokata w powiecie), natomiast z instalacji gazowej 69,6% mieszkańców (3 lokata w powiecie).
1 wg Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx, Geografia Regionalna Polski, Wyd. 2000, Warszawa
Tab. 1. Zestawienie danych dot. liczby ludności i zabudowy gminy
Sołectwo | Liczba ludności [os.] | Liczba domów [szt.] | Powierzchnia poszcz. Sołectw* | Średnia gęstość zaludnienia [os./km2] | |
[ha] | [km²] | ||||
Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxx | 0.000 | 000 | 1.570 | 15,7 | 000 |
Xxxxxxxx Xxxxxxxxx | 742 | 160 | 1.330 | 13,3 | 56 |
Słopnice Górne | 1.515 | 359 | 1.530 | 15,3 | 99 |
Słopnice Granice | 692 | 133 | 460 | 4,6 | 000 |
Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxxx | 1.822 | 408 | 790 | 7,9 | 231 |
RAZEM: | 6.557 | 1446 | 5.680 | 56,8 | 115 |
źródło: Urząd Gminy Słopnice, ludność wg stanu na 31.12.2014r.
* dane o powierzchniach sołectw uzyskane na podstawie analiz przestrzennych, służą jedynie do obliczeń oraz zestawień graficznych
3. Cel i zadania Programu
Celem i zadaniem przedmiotowego opracowania pn. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Słopnice do roku 2032” jest:
− przeprowadzenie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest wraz z analizą otrzymanych danych z terenu gminy,
− dostosowanie działań do wymagań przepisów prawnych obowiązujących w prawodawstwie polskim i Dyrektywach Unii Europejskiej, a dotyczących postępowania z wyrobami zawierającymi azbest,
− określenie rodzaju wyrobów azbestowych występujących na terenie gminy oraz możliwości dalszego wykorzystywania,
− przygotowanie planu oczyszczenia terenu gminy z wyrobów zawierających azbest poprzez ich demontaż i unieszkodliwienie,
− ograniczenie negatywnego oddziaływania wyrobów zawierających azbest na zdrowie człowieka i środowisko przyrodnicze,
− usunięcie wyrobów zawierających azbest z terenu gminy,
− nawiązanie współpracy w dziedzinie usuwania azbestu z innymi gminami bądź instytucjami,
− pozyskiwanie funduszy ze źródeł zewnętrznych na realizację Programu.
Program zawiera szczegółowe informacje dotyczące ilości, miejsca i rodzaju występujących wyrobów azbestowych na terenie gminy Słopnice, oraz podstawowe informacje na temat właściwości azbestu, jego budowy oraz szkodliwego oddziaływania na ludzi oraz środowisko. Przed przystąpieniem do realizacji programu przeprowadzono inwentaryzację
w terenie wyrobów. Inwentaryzacja wyrobów azbestowych i opracowanie bazy danych w tym zakresie będzie doskonałym odniesieniem do prowadzenia monitoringu zadań określonych niniejszym programem.
Skuteczność realizacji zadań programu usuwania azbestu w gminie, zależy od rozwiązania dwóch podstawowych problemów:
− lokalnej polityki finansowej (pomocy udzielanej właścicielom przez gminę i powiat),
− rozpropagowania informacji dot. celowości eliminacji azbestu.
Stosowanie przez wiele lat wyrobów azbestowych w budownictwie wpłynęło na jego nagromadzenie się w gospodarstwach i obiektach budowlanych. Obecnie wyeliminowanie wyrobów azbestowych jest procesem kosztownym i wieloletnim. Wynika to z przepisów i procedury postępowania z odpadami niebezpiecznymi, jakim jest azbest.
Program wskazuje właściwy przebieg tych prac i wielkości finansowe przedsięwzięcia. Dodatkowo niniejszy Program określa harmonogram realizacji najważniejszych zadań wynikających z przepisów prawa, szacując koszty usunięcia azbestu w rozbiciu na poszczególne lata realizacji Programu.
4. Regulacje prawne
4.1 Regulacje ustawowe
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
Podstawą kształtowania polskiej polityki w dziedzinie ochrony środowiska jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 roku i przyjęta w ogólnonarodowym referendum konstytucyjnym (Konstytucja RP została opublikowana w Xx. X. Xx 00, poz. 483), w szczególności:
− art. 5, który stanowi, że: „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”,
− art. 74, który stanowi, że: „Władze publiczne prowadzą politykę zapewniającą bezpieczeństwo ekologiczne obywateli. Ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych. Każdy ma prawa do informacji o stanie i ochronie środowiska. Władze publiczne wspierają działania obywateli na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska”.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.).
Ustawa określa zasady ochrony środowiska oraz warunki korzystania z jego zasobów, z uwzględnieniem wymagań zrównoważonego rozwoju, a w szczególności:
1) zasady ustalania:
a) warunków ochrony zasobów środowiska,
b) warunków wprowadzania substancji lub energii do środowiska,
c) kosztów korzystania ze środowiska;
2) obowiązki organów administracji;
3) odpowiedzialność i sankcje.
Przez ochronę środowiska, zgodnie z ustawą – Prawo ochrony środowiska, rozumie się podjęcie lub zaniechanie działań, umożliwiające zachowanie lub przywracanie równowagi przyrodniczej; ochrona ta polega w szczególności na:
a) racjonalnym kształtowaniu środowiska i gospodarowaniu zasobami środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju,
b) przeciwdziałaniu zanieczyszczeniom,
c) przywracaniu elementów przyrodniczych do stanu właściwego, przy czym, przez zrównoważony rozwój rozumie się taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.
Ochrona zasobów środowiska jest realizowana w szczególności poprzez:
− określenie standardów jakości środowiska oraz kontrolę ich osiągania, a także podejmowanie działań służących ich nie przekraczaniu lub przywracaniu,
− ograniczanie emisji.
Prawo ochrony środowiska definiuje azbest jako substancję stwarzającą szczególne zagrożenie dla środowiska art. 160. Substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska powinny być wykorzystywane, przemieszczane i eliminowane przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności.
Wymagania w zakresie postępowania z azbestem zgodnie z w/w ustawą nakładają głównie art. 160, art. 161, art. 162, tj.:
− art. 160.
1. Zabronione jest, z wyjątkiem przypadków określonych w ustawie i przepisach odrębnych, wprowadzanie do obrotu lub ponowne wykorzystanie substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska.
2. Substancjami stwarzającymi szczególne zagrożenie dla środowiska są w szczególności:
−azbest;
−PCB.
3. Minister właściwy do spraw środowiska może określić, w drodze rozporządzenia, inne – poza azbestem i PCB – substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska, kierując się koniecznością ograniczania ryzyka wystąpienia szkód w środowisku.
W rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 3, zostaną ustalone:
−oznaczenie numeryczne substancji, pozwalające na jednoznaczną jej identyfikację;
−nazwa substancji.
− art. 161.
1. Substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska powinny być wykorzystywane, przemieszczane i eliminowane przy zachowaniu szczególnych środków ostrożności.
2. Instalacje lub urządzenia, w których są lub były wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska, powinny zostać oczyszczone lub unieszkodliwione.
3. Do instalacji lub urządzeń, co do których istnieje uzasadnione podejrzenie, iż były w nich wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska, stosuje się wymagania dotyczące postępowania z instalacjami i urządzeniami, w których są lub były wykorzystywane te substancje.
− art. 162.
1. Wykorzystywane substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska podlegają sukcesywnej eliminacji.
2. Wykorzystujący substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska jest obowiązany do dokumentowania rodzaju, ilości i miejsc ich występowania oraz sposobu ich eliminowania.
3. Wykorzystujący substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska powinien okresowo przedkładać marszałkowi województwa informacje o rodzaju, ilości i miejscach ich występowania, z zastrzeżeniem ust. 4-6.
4. Osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami przedkładają informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska w formie uproszczonej; w tym przypadku przepisów ust. 2 nie stosuje się.
5. Informacje w formie uproszczonej przedkłada się wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta.
6. Wójt, burmistrz lub prezydent miasta okresowo przedkłada marszałkowi województwa informacje o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska.
7. Marszałek województwa prowadzi rejestr rodzaju, ilości oraz miejsc występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska.
8. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do instalacji i urządzeń, w których substancje stwarzające szczególne zagrożenie dla środowiska są lub były wykorzystywane.
9. Sposób postępowania z eliminowanymi substancjami stwarzającymi szczególne zagrożenie dla środowiska, a także instalacjami i urządzeniami, w których są lub były one wykorzystywane, określają przepisy ustawy o odpadach.
Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity Xx. X. x 0000 x. Xx 0 poz. 20, z późn. zm.).
Ustawa zakazuje produkcji wyrobów zawierających azbest. Xxxxxxx w ustawie jest mowa o azbeście, należy przez to rozumieć następujące włókniste krzemiany:
1) azbest chryzotylowy, nr CAS 00000-00-0;
2) azbest krokidolitowy, nr CAS 00000-00-0;
3) azbest amozytowy (gruenerytowy), nr CAS 00000-00-0;
4) azbest antofilitowy, nr CAS 00000-00-0;
5) azbest tremolitowy, nr CAS 00000-00-0;
6) azbest aktynolitowy, nr CAS 00000-00-0.
Na podstawie przepisów załącznika XVII do rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UEL 396 z 30.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.) w zakresie dotyczącym wprowadzania do obrotu i stosowania włókien azbestu i wyrobów zawierających włókna azbestu, dopuszcza się wprowadzanie do obrotu i stosowanie diafragm do istniejących instalacji elektrolitycznych zawierających azbest chryzotylowy oraz stosowanie wałów z azbestu chryzotylowego stosowanych do ciągnienia szkła zainstalowanych lub znajdujących się w użytkowaniu przed dniem 1 stycznia 2005 r., do czasu ich zużycia lub do czasu kiedy będą dostępne substytuty bezazbestowe, w zależności od tego która okoliczność wystąpi wcześniej.
Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 21).
Ustawa określa zasady postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę środowiska zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności zasady zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów.
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013, poz.
1409, ze zm.)
Ustawa – Prawo budowlane, normuje działalność obejmującą sprawy projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych oraz określa zasady działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach.
Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (tekst jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 1203, z późn. zm.).
1. Ustawa określa właściwość organów w zakresie wykonywania zadań administracyjnych i obowiązków wynikających z:
1) Rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006 r., str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej
„rozporządzeniem nr 1907/2006”;
2) Rozporządzenia (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004
r. w sprawie detergentów (Dz. Urz. UE L 104 z 08.04.2004 r., str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, x. 00, xxx. 00, z późn. zm.), zwanego dalej
„rozporządzeniem nr 648/2004”;
3) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 689/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. dotyczącego wywozu i przywozu niebezpiecznych chemikaliów (Dz. Urz. UE L 204 z 31.07.2008 r., str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 689/2008”;
4) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniającego i uchylającego dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 (Dz. Urz. UE L 353 z 31.12.2008 r., str. 1), zwanego dalej „rozporządzeniem nr 1272/2008”.
2. Ustawa reguluje warunki lub zakazy produkcji, wprowadzania do obrotu lub stosowania substancji chemicznych, zwanych dalej „substancjami”, w ich postaci własnej, jako składników mieszanin lub w wyrobach, w zakresie nieuregulowanym w przepisach w/w rozporządzeń.
3. Ustawa nie dotyczy warunków transportu substancji i mieszanin, w tym również warunków transportu w tranzycie pod dozorem celnym, jeżeli nie są w trakcie tranzytu przetwarzane lub przepakowywane.
Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2011r. Nr 227, poz. 1367, z późn. zm.).
Ustawa określa zasady prowadzenia działalności w zakresie krajowego i międzynarodowego przewozu drogowego, koleją i żeglugą śródlądową towarów niebezpiecznych, oraz organy i jednostki realizujące zadania związane z tym przewozem.
4.2 Akty wykonawcze
Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia
2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 71, poz. 649).
Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20) Minister Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej określił sposób i warunki bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest.
Rozporządzenie określa:
1) obowiązki wykonawcy prac polegających na bezpiecznym użytkowaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest;
2) sposoby i warunki bezpiecznego użytkowania oraz usuwania wyrobów zawierających azbest;
3) warunki przygotowania do transportu i transportu wyrobów i odpadów zawierających azbest do miejsca ich składowania;
4) wymagania, jakim powinno odpowiadać oznakowanie wyrobów i odpadów zawierających azbest.
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 817 z późn. zm.).
Minister Pracy i Polityki Społecznej ustalił wartości:
− najwyższych dopuszczalnych stężeń chemicznych i pyłowych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
− najwyższych dopuszczalnych natężeń fizycznych czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy,
− dawki graniczne promieniowania jonizującego i wskaźniki pochodne określające zagrożenie promieniowaniem jonizującym określają odrębne przepisy.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. z 2005 r. Nr 216, poz. 1824).
Na podstawie art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20, z późn. zm.) Minister Gospodarki i Pracy wprowadza się wymogi zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów.
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089).
Na podstawie art. 163 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) rozporządzenie określa:
1) wymagania w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest;
2) wymagania w zakresie wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest zwane „instalacjami lub urządzeniami zawierającymi azbest”;
3) wymagania w zakresie przemieszczania odpadów zawierających azbest;
4) sposób oznaczania miejsc, pomieszczeń, instalacji lub urządzeń zawierających azbest;
5) sposób inwentaryzowania wyrobów zawierających azbest w miejscach ich wykorzystywania;
6) terminy przedkładania odpowiednio marszałkowi województwa albo wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta informacji o:
a) rodzaju, ilości i miejscach występowania wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest,
b)instalacjach lub urządzeniach zawierających azbest,
c) przewidywanym terminie usunięcia wyrobów zawierających azbest,
7) formę i układ przedkładanych informacji, o których mowa w pkt. 6;
8) terminy, w których powinny być oczyszczone instalacje lub urządzenia zawierające azbest.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1126).
Na podstawie art. 21a ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013, poz. 1409, ze zm.) rozporządzenie określa zakres i formę informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz szczegółowy zakres rodzajów robót budowlanych, stwarzających zagrożenia bezpieczeństwa i zdrowia ludzi.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie sposobu przedkładania marszałkowi województwa informacji o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. z 2009 r. Nr 124, poz. 1033).
Na podstawie art. 163 ust. 6 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150, z późn. zm.) rozporządzenie określa sposób przedkładania marszałkowi województwa przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta informacji o rodzaju, ilości i miejscach występowania substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska, a także terminy ich przedkładania, formę, układ oraz wymagane techniki przedkładania.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1923).
Na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013, poz. 21 z późn. zm.) rozporządzenie określa:
1) katalog odpadów wraz z listą odpadów niebezpiecznych,
2) sposób klasyfikowania odpadów.
Katalog odpadów dzieli odpady w zależności od źródła ich powstawania na 20 grup.
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1973).
Na podstawie art. 68 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2013 r, poz. 21, z późn. zm.) ustala się wzory dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów:
1) wzór karty ewidencji odpadu,
2) wzór karty ewidencji komunalnych osadów ściekowych,
3) wzór karty ewidencji zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego,
4) wzór karty ewidencji pojazdu wycofanego z eksploatacji,
5) wzór karty przekazania odpadu.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2005 r. w sprawie leków związanych z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście (Dz. U. z 2005 r. Nr 189, poz. 1603).
Na podstawie art. 7a ust. 4 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20, z późn. zm.) rozporządzenie określa wykaz bezpłatnych leków związanych z chorobami wywołanymi pracą przy azbeście, sposób realizacji recept oraz tryb rozliczania przez oddziały wojewódzkie Narodowego Funduszu Zdrowia z budżetem państwa kosztów tych leków.
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 185, poz. 1920, z późn. zm.).
Na podstawie art. 7a ust. 5 ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 3, poz. 20, Nr 96, poz. 959 i Nr 120, poz. 1252) rozporządzenie określa tryb kierowania na leczenie uzdrowiskowe oraz rozliczania przez instytucje powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego kosztów z tytułu korzystania z leczenia uzdrowiskowego.
5. Dokumenty strategiczne określające kierunki działań w zakresie ochrony środowiska
Podstawą współczesnych systemów ochrony środowiska jest zapobieganie powstawaniu zagrożeń. Osiąga się to przez wykorzystywanie różnorodnych instrumentów, wśród których najważniejsze to:
− instrumenty programowo-planistyczne (strategie, polityki, programy, plany),
− instrumenty reglamentacyjne (decyzje administracyjne warunkujące realizacje poszczególnych etapów procesu w określonych działaniach),
− instrumenty ekonomiczne (np. ustanawianie zabezpieczenia roszczeń),
− instrumenty karne (wynikające z odpowiedzialności karnej, administracyjnej i cywilnej).
Stwarzanie warunków niezbędnych do realizacji ochrony środowiska następuje Polsce poprzez dokument o charakterze strategiczno-planistycznym, to jest politykę ekologiczną państwa.
Polityka ekologiczna państwa określa w szczególności:
− cele ekologiczne,
− priorytety ekologiczne,
− rodzaj i harmonogram działań proekologicznych,
− środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe.
W okresie perspektywicznym (do 2025 r.) priorytetowe kierunki polityki w zakresie ochrony powietrza obejmują: pełną realizację zobowiązań wynikających z wymogów międzynarodowych i dotyczących wyeliminowania lub ograniczenia produkcji i użytkowania wszystkich substancji i produktów zawierających niebezpieczne zanieczyszczenia dla powietrza (metale ciężkie, trwałe zanieczyszczenia organiczne, substancje niszczące warstwę ozonową, azbest i niektóre inne). VI Program działań Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska przyjęty w 2002 roku wychodzi z szerokiego spojrzenia na wyzwania związane z ochroną środowiska i dostarcza ramy strategiczne dla polityki ochrony środowiska do roku 2012 poprzez siedem strategii tematycznych UE ustanowionych w celu rozwiązania problemów środowiskowych.
Program ten podkreśla, że realizacja zrównoważonego rozwoju ma nastąpić poprzez poprawę środowiska i jakości życia obywateli UE.
Komisja Europejska wśród czterech priorytetowych obszarów działań wymienia
„środowisko i zdrowie”. Strategicznym celem polityki ekologicznej państwa, jest zapobieganie zagrożeniom zdrowia w środowisku i ograniczenie ryzyka dla zdrowia wynikającego z narażenia na szkodliwe oddziaływanie azbestu.
5.1 Strategie Rozwoju
5.1.1 Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 stanowi załącznik do Xxxxxxx xx 0 xx Xxxxxxx Xx XXX/000/00Xxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxxx z dnia 26 września 2011 r. Stanowi ona aktualizację Strategii Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2007-2013 z dnia 30 stycznia 2006 r. Strategia rozwoju województwa jest najważniejszym dokumentem przygotowywanym przez samorząd województwa, określającym cele i priorytety polityki rozwoju, prowadzonej na terenie regionu. Obowiązek opracowania strategii został nałożony na województwa w ustawie z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa, która stanowi również, że strategia województwa powinna uwzględniać następujące cele:
1. pielęgnowanie polskości oraz rozwój i kształtowanie świadomości narodowej, obywatelskiej i kulturowej mieszkańców, a także pielęgnowanie i rozwijanie tożsamości lokalnej,
2. pobudzanie aktywności gospodarczej,
3. podnoszenie poziomu konkurencyjności i innowacyjności gospodarki województwa,
4. zachowanie wartości środowiska kulturowego i przyrodniczego przy uwzględnieniu potrzeb przyszłych pokoleń,
5. kształtowanie i utrzymanie ładu przestrzennego.
Jak wynika ze wskazań ustawy podstawowa odpowiedzialność samorządu województwa koncentruje się na nowoczesnym rozwoju gospodarczym, szeroko rozumianej sferze kulturowej oraz zrównoważonym gospodarowaniu środowiskiem i przestrzenią. Z chwilą uchwalenia strategia staje się podstawowym i nadrzędnym dokumentem formułującym politykę rozwoju województwa z perspektywy regionalnej.
W systemie zarządzania regionalnego pełni kluczową rolę:
− z jednej strony jako generalny plan postępowania regionalnych władz samorządowych na swoim terenie i narzędzie zarządzania tym procesem,
− z drugiej zaś strony jako dokument informacyjny i promocyjny i narzędzie komunikowania się i współpracy z regionalną społecznością.
Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 stanowi, opartą na redefinicji i twórczym rozwinięciu, aktualizację założeń dotychczasowej polityki. Rolą strategii jest więc na etapie planistycznym wskazanie odpowiedzi na wyzwania stojące przed Małopolską, zaś na etapie realizacji możliwie efektywne jej udzielenie. Strategia mówi generalnie o tym, co, jako społeczność regionalna, możemy i chcemy osiągnąć w perspektywie najbliższych lat – wobec takiej a nie innej sytuacji i pozycji regionu oraz wobec takich a nie innych aspiracji i oczekiwań regionalnych elit i szerokiej społeczności mieszkańców. Strategia w tym ujęciu jest narzędziem wspierania pozytywnych zmian w regionie i reagowania na zmiany pojawiające się w otoczeniu. Ma ambicję wspomagać wszystkich aktorów regionalnych w odnalezieniu się w tej dynamicznej sytuacji. Wydłużenie jej horyzontu do 2020 roku jest podyktowane potrzebą:
- zapewnienia spójności z perspektywą przyjętą dla Średniookresowej Strategii Rozwoju Kraju do 2020 roku, Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary Wiejskie oraz pozostałych zintegrowanych, sektorowych strategii rządowych;
- przyjęcia horyzontu zbieżnego z ramami czasowymi kolejnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej oraz z horyzontem Strategii na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu – Europa 2020.
5.1.2 Strategia Rozwoju Powiatu Limanowskiego z 1999 roku
Strategia Rozwoju Powiatu Limanowskiego jest podstawowym dokumentem programowym ukierunkowującym politykę Powiatu w zakresie rozwoju społeczno- gospodarczego w wyznaczonym horyzoncie czasu i tworzącym ramy dla prorozwojowych programów i projektów realizacyjnych.
Celem opracowania niniejszej Strategii jest:
− zaktualizowanie ustaleń strategicznych sformułowanych w poprzednich latach i istniejących dokumentach,
− doprecyzowanie wskazanych wówczas kierunków działania Powiatu w perspektywie najbliższych niespełna 10 lat,
− dostosowanie strategii i kierunków rozwoju Powiatu do zmieniających się warunków życia oraz społecznych potrzeb i oczekiwań w tym zakresie, a także wyzwań otoczenia.
Strategia Rozwoju Powiatu Limanowskiego jest głównym długoterminowym dokumentem programowym przygotowywanym przez władze samorządowe i ma charakter organizujący pozostałe prace programowe.
Kolejnym krokiem będzie zintegrowanie ze Strategią istniejących programów i planów dziedzinowych, a także przygotowanie na tej podstawie zaktualizowanych szczegółowych planów realizacyjnych rozwoju w poszczególnych obszarach strategicznych. Osią tych planów
będą priorytety ujęte w Strategii, uzupełnione o plan realizacji pozostałych ważnych zadań w danej dziedzinie. Pomocą w przygotowaniu planów realizacyjnych będzie zestawienie potencjalnych źródeł finansowania zadań przygotowane w ramach prac nad Strategią.
MISJA POWIATU: „POWIAT LIMANOWSKI – OSTOJA NATURY I ZDROWIA, ATRAKCYJNY TURYSTYCZNIE, ZASOBNY W WYNIKU WIELOFUNKCYJNEGO ROZWOJU”
Obszary i cele strategiczne:
I. ROLNICTWO
1.Wykreowanie kierunków rozwoju rolnictwa dostosowanych do lokalnych możliwości oraz krajowych i zagranicznych rynków zbytu.
2.Rozwój drobnego przetwórstwa rolno-spożywczego na bazie surowców własnych.
II. TURYSTYKA I KULTURA FIZYCZNA
1.Wytypowanie i wykreowanie regionalnych produktów turystycznych w oparciu o wzmocnienie walorów naturalnych, ożywienie tradycji i folkloru, rozszerzenie wachlarza usług i podniesienie ich jakości.
2.Wykorzystanie walorów klimatycznych, wód mineralnych i cieplicowych do rozwoju funkcji uzdrowiskowych w rejonach Szczawy i Poręby Wielkiej.
3.Stworzenie systemu informacji i promocji turystycznej powiatu oraz marketingu produktów turystycznych.
III. PRZECIWDZIAŁANIE BEZROBOCIU I AKTYWIZACJA LOKALNYCH RYNKÓW PRACY
1. Koncentracja sił i środków w zakresie przeciwdziałania bezrobociu i aktywizacja rynków pracy poprzez:
a) stworzenie warunków do rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości
b) pozyskanie inwestorów zewnętrznych.
2. Tworzenie stref aktywności gospodarczej
IV. OCHRONA ŚRODOWISKA
1. Przywrócenie czystości środowiska przez właściwą gospodarkę odpadami stałymi i ciekłymi.
2. Ochrona i rewitalizacja walorów krajobrazowych i przyrodniczych powiatu
V. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
1. Dostosowanie sieci komunikacyjnej do potrzeb lokalnych, rozwoju turystyki i tranzytu.
2. Podniesienie standardu życia mieszkańców przez powszechną dostępność do mediów technicznych
VI. EDUKACJA
1. Zwiększenie wskaźnika osób z wykształceniem średnim i wyższym.
2. Dostosowywanie szkolnictwa do potrzeb rynku pracy
5.1.3 Koncepcja strategii rozwoju Gminy Słopnice z 1999 roku
Powstała w 1999 r. a jej zasadniczym celem było określenie kierunkowych działań strategicznych rozwoju gminy Słopnice.
"Misją Gminy jest osiągnięcie wszechstronnego rozwoju zapewniającego poprawę warunków życia mieszkańców przy zachowaniu równowagi między aktywnością gospodarczą a ochroną środowiska przyrodniczego i kulturowego."
Strategia ta ukazuje misję, szanse i zagrożenia oraz wyznacza priorytety i określa cele strategiczne i operacyjne dla następujących sfer planowania:
CELE STRATEGICZNE W SFERZE GOSPODARCZEJ:
1. Zwiększenie dochodów producentów rolnych Cele operacyjne:
• kreowanie rozwoju przedsiębiorczości wsi,
• popularyzacja produkcji integrowanej i biologicznej oraz tworzenie dla niej oprzyrządowania marketingowego,
• wspieranie rozwoju gospodarstw agroturystycznych,
• popularyzować standaryzację produktów rolnych,
• dokonanie przeglądu użytków rolnych pod kątem intensyfikacji produkcji z uwzględnieniem aspektów ekologicznych, w tym zanieczyszczenia wód gruntowych i spływających,
• kreowanie liderów w wiodących kierunkach produkcji,
• przyspieszenie procesu scaleń i wymiany gruntów,
• stymulowanie powstawania grup producenckich i marketingowych,
• produktów o podwyższonej jakości,
• opracowanie programu wykorzystania nieużytków rolnych.
2. Rozwinąć lokalny rynek pracy poprzez małe nieuciążliwe dla środowiska przedsiębiorstwa usługowo-produkcyjne
Cele operacyjne:
• popieranie rozwoju drobnej wytwórczości poprzez preferencje dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą,
• tworzenie obszarów działalności gospodarczej, wykorzystanie istniejących rezerw terenowych,
• edukacja młodzieży i dorosłych w zakresie praktycznej wiedzy ekologicznej, przedsiębiorczości,
• zorganizowanie „banku inicjatyw gospodarczych”, biura promocji przedsiębiorczości świadczącego informację handlową, bezpłatne doradztwo ekonomiczno-prawne,
• wprowadzenie branżowej specjalizacji rzemieślniczej i usługowej, np. głęboki przerób drewna,
• utworzenie stowarzyszenia lokalnych przedsiębiorców i udzielanie im wsparcia informacyjno-szkoleniowego,
• powołanie Funduszu Gwarancji Wzajemnych dla młodych przedsiębiorców,
3. Rozwój usług w zakresie turystyki, gastronomii, kultury Cele operacyjne:
• prowadzić aktywną politykę promocyjną gminy, uwypuklenie jej walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych,
• przygotować tereny pod inwestycje związane z urządzeniami rekreacyjnymi i sportowymi:
- budowa kolejki gondolowej na Mogielicę,
- budowa tras zjazdowych,
- parkingi samochodowe,
- drogi dojazdowe,
- budowa hotelu,
- rozwój gastronomii (otwartej i zamkniętej),
- budowa campingu,
- budowa basenu pływackiego.
• przygotować oferty wejścia kapitału w sferę usług rekreacyjnych,
• zidentyfikować gospodarstwa zainteresowane przygotowaniem i udostępnieniem bazy dla potrzeb agroturystyki,
• przeprowadzenie szkoleń w zakresie prowadzenia działalności agroturystycznej,
• rozeznać i udostępnić wydzierżawianie gruntów pod budowę domów letniskowych mieszkańcom miast,
• poprzez opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego gminy wydzielić tereny nadające się do sprzedaży jako działki budowlane,
• wzmocnić działalność zespołów muzycznych, artystów ludowych,
• wytyczyć szlaki wędrówki pieszej i rowerowej,
• stworzyć zaplecze dla rozwoju turystyki konnej.
4. Budowa i modernizacja urządzeń przeciwpowodziowych Cel operacyjny:
• rozpocząć prace w zakresie budowy urządzeń przeciwpowodziowych na rzece Słopniczance wraz z jej dopływami: Czarną Rzeką i Mogielicą.
5. Racjonalizacja gospodarki wodnej Cele operacyjne:
• ograniczenie zanieczyszczeń komunalnych,
• zwiększenie retencji rzek.
CELE STRATEGICZNE W SFERZE SPOŁECZNEJ:
1. Skonsolidować lokalną społeczność i organy rad samorządowych wokół strategii rozwoju gminy
Cele operacyjne:
• kreowanie pozytywnego wizerunku gminy,
• zapoznać społeczność gminy z założeniami strategii rozwoju gminy.
2. Uzyskanie możliwie wysokiego wskaźnika średniego wykształcenia Cele operacyjne:
• posiadanie lokalnego programu w tym zakresie (program reformy edukacji),
• zorganizowanie gimnazjum.
3. Wzrost standardu wyposażenia w infrastrukturę techniczną i komunalną w zakresie zaopatrzenia w wodę, odprowadzenia ścieków, gazownictwa. telekomunikacji i gospodarki odpadami.
Cele operacyjne:
• rozbudować sieć wodociągową i kanalizacyjną,
• wybudować oczyszczalnię ścieków,
• rozbudować sieć telekomunikacyjną,
• modernizacja, przebudowa i rozbudowa sieci dróg.
4. Zwiększenie bezpieczeństwa dzieci i młodzieży Cele operacyjne:
• wybudowanie hali widowiskowo-sportowej, ew. kompleksu sportowo-rekreacyjnego,
• prowadzenie zajęć pozalekcyjnych.
CELE STRATEGICZNE W SFERZE PRZYRODNICZEJ I KRAJOBRAZOWEJ:
1. Ochrona istniejącego systemu przyrodniczego oraz jego rozbudowa w celu zachowania bioróżnorodności, podniesienia retencji oraz przeciwdziałanie procesom erozji gleb
Cele operacyjne:
• zagospodarowanie obszarów objętych ochroną prawną zgodnie z obowiązującymi na tych obszarach prawami,
• zwiększenie stopnia lesistości, zgodnie z procedurą regulacji granicy rolno-leśnej.
2. Podniesienie stopnia czystości wód powierzchniowych Cele operacyjne:
• uporządkować gospodarkę wodno-ściekową na terenie całej gminy,
• wprowadzenie segregacji odpadów komunalnych.
3. Zachować wartościowe zasoby dziedzictwa kulturowego decydującego o tożsamości kulturowej gminy
Cele operacyjne:
• ochrona oraz poprawa stanu i standardu funkcjonalnego i technicznego istniejących obiektów i zasobów zabytkowych,
• promować walory zasobów dziedzictwa kulturowego gminy poprzez różnorodne fazy działalności informacyjnej.
4. Porządkować atrakcyjność przestrzeni publicznej gminy poprzez komponowanie, porządkowanie ich dotychczasowego zagospodarowania
Cel operacyjny:
• instalacja oświetlenia, budowa chodników, budowa elementów małej architektury.
5.2 Programy Ochrony Środowiska
5.2.1 Program Strategiczny Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego
Sejmik Województwa Małopolskiego uchwałą Nr LVI/894/14 z dnia 27 października 2014 r. przyjął Program Strategiczny Ochrona Środowiska. Program Strategiczny Ochrona Środowiska jest aktualizacją Programu Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014, który został przyjęty przez Sejmik Województwa Małopolskiego w dniu 24 września 2007 r. Jest on jednocześnie dokumentem, który realizuje Strategię Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020.
Program prezentuje działania przewidziane do realizacji w latach 2014-2020 w tym także te, które nie wynikają z bezpośrednich kompetencji Samorządu Województwa
Małopolskiego. Jest więc dokumentem kompleksowo traktującym zadania ochrony środowiska poprzez określone priorytety i najistotniejsze kierunki działań.
Głównym celem określonym w programie jest: Poprawa bezpieczeństwa ekologicznego oraz ochrona zasobów środowiska dla rozwoju Małopolski, realizowany poprzez następujące priorytety:
1. Poprawa jakości powietrza, ochrona przed hałasem oraz zapewnienie informacji o źródłach pól elektromagnetycznych.
2. Ochrona zasobów wodnych.
3. Rozwijanie systemu gospodarki odpadami.
4. Przeciwdziałanie występowaniu i minimalizowanie skutków negatywnych zjawisk atmosferycznych, geodynamicznych i awarii przemysłowych.
5. Regionalna polityka energetyczna.
6. Ochrona i zachowanie środowiska przyrodniczego.
7. Wsparcie systemu zarządzania bezpieczeństwem publicznym.
8. Edukacja ekologiczna, kształtowanie i promocja postaw w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa publicznego oraz usprawnienie mechanizmów administracyjno-prawnych i ekonomicznych.
Pod pojęciem „poprawa bezpieczeństwa ekologicznego” rozumie się trwały proces zmierzający do osiągnięcia dobrego stanu ekologicznego.
Priorytet 1. Poprawa jakości powietrza, ochrona przed hałasem oraz zapewnienie informacji o źródłach pól elektromagnetycznych
Działanie 1.1 Sukcesywna redukcja emisji zanieczyszczeń do powietrza, zwłaszcza pochodzących z systemów indywidualnego ogrzewania mieszkań
Działanie 1.2 Właściwe planowanie przestrzenne kształtujące klimat akustyczny Działanie 1.3 Stosowanie zabezpieczeń akustycznych
Działanie 1.4 Upowszechnienie informacji o lokalizacji źródeł pól elektromagnetycznych
Priorytet 2. Ochrona zasobów wodnych
Działanie 2.1 Ograniczenie zanieczyszczeń przedostających się do wód podziemnych, powierzchniowych i gleb
Działanie 2.2 Utrzymanie i rozbudowa systemów zaopatrzenia w wodę i optymalizacji zużycia wody
Priorytet 3. Rozwijanie systemu gospodarki odpadami opartego na:
• zapobieganiu powstawaniu odpadów,
• przygotowywaniu odpadów do ponownego użycia,
• recyklingu oraz innych metodach odzysku i unieszkodliwiania
Działanie 3.1 Zapobieganie powstawaniu odpadów i przygotowanie ich do ponownego użycia Działanie 3.2 Intensyfikacja odzysku, w tym odzysku energetycznego oraz ograniczenie ilości składowanych odpadów i likwidacja zjawiska nielegalnego składowania odpadów
Priorytet 4. Przeciwdziałanie występowaniu i minimalizowanie skutków negatywnych zjawisk atmosferycznych, geodynamicznych i awarii przemysłowych
Działanie 4.1 Właściwe zagospodarowanie terenów zagrożonych powodzią i suszą hydrologiczną z uwzględnieniem wymagań dotyczących oceny zagrożenia i ryzyka powodziowego
Działanie 4.2 Zwiększanie retencyjności zlewni oraz efektywności urządzeń zabezpieczenia przeciwpowodziowego, w tym realizacja innych dokumentów planistycznych w zakresie gospodarki wodnej
Działanie 4.3 Współdziałanie z administracją rządową i sąsiednimi samorządami w celu realizacji kompleksowego systemu ochrony przed powodzią w dorzeczu Górnej Wisły
Działanie 4.4 Identyfikacja osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi, wprowadzenie systemu monitoringu, właściwe zabezpieczanie i zagospodarowywanie terenów osuwiskowych i terenów o predyspozycjach osuwiskowych
Działanie 4.5 Zmniejszenie ryzyka wystąpienia i ograniczanie skutków poważnych awarii przemysłowych oraz wypadków drogowych z udziałem towarów niebezpiecznych dla ludzi i środowiska
Priorytet 5. Regionalna polityka energetyczna
Działanie 5.1 Stworzenie warunków i mechanizmów mających na celu zwiększenie udziału energii odnawialnej w bilansie energetycznym województwa
Działanie 5.2 Wsparcie działań mających na celu oszczędne i efektywne wykorzystanie energii
Priorytet 6. Ochrona i zachowanie środowiska przyrodniczego
Działanie 6.1 Ochrona różnorodności biologicznej oraz zapewnienie ciągłości istnienia gatunków i stabilności ekosystemów poprzez zrównoważone użytkowanie jej elementów Działanie 6.2 Przywracanie do stanu właściwego zasobów i składników przyrody
Działanie 6.3 Propagowanie idei ochrony przyrody poprzez wzmocnienie potencjału turystycznego na obszarach chronionych
Działanie 6.4 Racjonalne gospodarowanie i ochrona złóż kopalin
Priorytet 7. Wsparcie systemu zarządzania bezpieczeństwem publicznym
Działanie 7.1 Rozwój oraz integracja systemów monitorowania i zarządzania bezpieczeństwem publicznym w regionie
Działanie 7.2 Realizacja programu poprawy bezpieczeństwa w ruchu drogowym
Działanie 7.3 Zwiększenie potencjału służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo i ratownictwo w województwie
Priorytet 8. Edukacja ekologiczna, kształtowanie i promocja postaw w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa publicznego oraz usprawnienie mechanizmów administracyjno- prawnych i ekonomicznych
Działanie 8.1 Edukacja oraz kształtowanie postaw pro-środowiskowych
Działanie 8.2 Kształtowanie i promocja postaw właściwych w odniesieniu do sytuacji kryzysowych
Działanie 8.3 Usprawnienie mechanizmów administracyjno-prawnych
Działanie 8.4 Poprawa działania mechanizmów ekonomicznych oraz zwiększenie aktywności rynku do działań na rzecz środowiska
5.2.2 Program Ochrony Środowiska Powiatu Limanowskiego na lata 2010-2013.
Program Ochrony Środowiska Powiatu Limanowskiego na lata 2010 - 2013 z perspektywą do roku 2017 jest kontynuacją Programu uchwalonego w 2004 r. Nadrzędny cel tj. "wysoka jakość środowiska warunkiem zrównoważonego i dynamicznego rozwoju powiatu limanowskiego" pozostał bez zmian, natomiast zmieniły się jedynie ramy czasowe jego osiągania.
W programie określono cele, kierunki i zadania ekologiczne, w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska, których realizacja przyczyni się do poprawy stanu środowiska na terenie powiatu.
STRATEGIA DZIAŁAŃ DŁUGOTERMINOWYCH DO 2017 ROKU
− Powietrze atmosferyczne - utrzymanie dobrej jakości powietrza atmosferycznego poprzez dalszą redukcje emisji zanieczyszczeń
− Hałas - podniesienie komfortu akustycznego mieszkańców powiatu.
− Promieniowanie elektromagnetyczne - minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego.
− Ochrona zasobów wodnych - poprawa stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez realizację przedsięwzięć z zakresu ochrony wód
− Gleby - ochrona gleb przed zanieczyszczeniem i rekultywacja tych, które uległy zdegradowaniu w wyniku procesów przemysłowych.
− Środowisko przyrodnicze - utrzymywanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem bio- i georóżnorodności oraz krajobrazu Powiatu
− Biotechnologie i organizmy zmodyfikowane genetycznie - objęcie obszaru Powiatu strefą wolną od upraw GMO.
− Lasy - utrzymanie dobrego stanu ekosystemów leśnych oraz ich dalsza ochrona.
− Zasoby surowców mineralnych - zrównoważone i oszczędne gospodarowanie zasobami złóż
− Zagrożenia naturalne - zapobieganie szkodom powstałym w wyniku działania niekorzystnych zjawisk przyrodniczych.
− Poważne awarie przemysłowe - zapobieganie wystąpieniu awarii przemysłowych mogących znacząco wpływać na środowisko i życie mieszkańców Powiatu.
STRATEGIA DZIAŁAŃ KRÓTKOTERMINOWYCH W LATACH 2010-2013
− Powietrze atmosferyczne - utrzymanie stężeń zanieczyszczeń na niskim poziomie; ograniczenie emisji niskiej na terenie powiatu; zahamowanie nadmiernej emisji zanieczyszczeń pochodzącej z procesów przemysłowych; zastosowanie niekonwencjonalnych źródeł energii w procesach grzewczych i przemysłowych
− Hałas - zmniejszenie uciążliwej emisji hałasu do środowiska oraz zapewnienie mieszkańcom Powiatu większego komfortu akustycznego
− Promieniowanie elektromagnetyczne - ochrona przed polami elektromagnetycznymi
− Zasoby wodne - efektywne zarządzanie zasobami wodnymi; ochrona zasobów i poprawa wód na terenie powiatu; zapewnienie mieszkańcom Powiatu dobrej jakości wody pitnej
− Gleby - ochrona gleb przeznaczonych do użytku rolnego; rekultywacja i rewitalizacja zdegradowanych terenów
− Środowisko przyrodnicze - kreowanie wizerunku Powiatu z uwzględnieniem jego wartości przyrodniczych i krajobrazowych; ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów
− Biotechnologie i genetycznie zmodyfikowane organizmy - ochrona terenu Powiatu przed gatunkami roślin i zwierząt genetycznie modyfikowanymi; ochrona przed negatywnym wpływem GMO
− Lasy - ochrona ekosystemów leśnych i prowadzenie zrównoważonej gospodarki leśnej
− Surowce mineralne - racjonalne gospodarowanie zasobami mineralnymi, w tym obszarami perspektywicznymi; redukcja oddziaływania eksploatacji złóż kopalin na środowisko
− Zagrożenia naturalne - właściwe zagospodarowanie terenów zagrożonych powodzią oraz suszą hydrologiczną; zwiększenie zdolności retencyjnych; ograniczenie skutków procesów geodynamicznych
− Awarie przemysłowe i transport materiałów niebezpiecznych - ograniczenie czynników powodujących możliwość wystąpienia poważnej awarii oraz skutków w sytuacji jej wystąpienia
5.2.3 Program Ochrony Środowiska Gminy Słopnice
Program Ochrony Środowiska Gminy Słopnice został przyjęty uchwałą Nr XXII/139/05 Rady Gminy Słopnice z dnia 25.04.2005 r. w sprawie uchwalenia Programu Ochrony Środowiska Gminy Słopnice.
Program opracowywany został w celu realizacji polityki ekologicznej państwa. Polityka ekologiczna państwa, na podstawie aktualnego stanu środowiska, określa w szczególności:
1) cele ekologiczne,
2) priorytety ekologiczne,
3) rodzaje i harmonogram działań proekologicznych,
4) środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne i środki finansowe.
Celem nadrzędnym Gminnego Planu Ochrony Środowiska jest:
„Wysoka jakość środowiska warunkiem zrównoważonego i dynamicznego rozwoju” Cele ekologiczne:
1. Zapewnienie wysokiej jakości powietrza oraz redukcja emisji pyłów i gazów, Kierunki działań w celu osiągnięcia wyżej wymienionego celu:
• Ograniczenie emisji w sektorze komunalnym.
• Ograniczenie emisji zanieczyszczeń komunikacyjnych. Zadania ekologiczne prowadzące do realizacji tych kierunków:
1. Eliminowanie węgla jako paliwa w kotłowniach lokalnych, gospodarstw domowych, zakładach usługowych.
2. Promowanie nowych nośników energii pochodzących ze źródeł odnawialnych – energia słoneczna, energia wiatru, wody geotermalne, wierzba energetyczna.
3. Rozbudowa sieci gazowej na obszarach niezgazyfikowanych.
4. Inwestycje termomodernizacyjne, zamiana ogrzewania węglowego na bardziej ekologiczne.
5. Wsparcie finansowe dla mieszkańców zmieniających ogrzewanie węglowe na bardziej ekologiczne i wykonujących inwestycje termomodernizacyjne.
6. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej.
7. Edukacja ekologiczna społeczeństwa na temat wykorzystania proekologicznych nośników energii i szkodliwości spalania materiałów odpadowych (szczególnie tworzyw sztucznych).
8. Wykorzystanie źródeł energii odnawialnej: wiatrowej, słonecznej i odpadowej x.xx. biogazu.
9. Bieżąca modernizacja dróg i budowa nowych dróg,
10. Zachęcanie mieszkańców do korzystania z transportu publicznego.
2. Zapewnienie wystarczającej ilości wody użytkowej, racjonalizacja zużycia wody, budowa systemu odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz ochrona przed powodzią.
3. Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją.
4. Racjonalizacja zużycia energii, surowców i materiałów oraz wzrost udziału zasobów odnawialnych.
5. Ograniczenie uciążliwości hałasu w środowisku.
6. Minimalizacja ilości odpadów kierowanych do unieszkodliwiania na składowisko oraz ograniczenie ich negatywnego wpływu na środowisko.
7. Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem bioróżnorodności, w tym wzrost lesistości.
8. Edukacja ekologiczna społeczeństwa w zakresie ochrony przyrody.
Wyznaczone cele ekologiczne i kierunki działań, jakie należy podjąć w zakresie ochrony środowiska na terenie gminy Słopnice, stanowią podstawę do realizacji konkretnych zadań na przestrzeni kilkunastu lat.
Z uwagi na szeroki zakres przedsięwzięć koniecznych do osiągnięcia wyznaczonych celów z pośród wszystkich zadań ekologicznych wybrano kilka, które realizowane były w pierwszej kolejności. Ich zestawienie stanowił krótkoterminowy harmonogram Programu Ochrony Środowiska na lata 2005-2008.
Część pozostałych zadań ekologicznych jest i będzie realizowana w okresie długoterminowym w ramach długoterminowego harmonogramu Programu Ochrony Środowiska na lata 2009-2016.
W obu harmonogramach poszczególnym celom strategicznym i kierunkom działań przyporządkowano konkretne zadania priorytetowe z określeniem czasu ich realizacji i instytucje, które powinny je realizować lub współrealizować. Z uwagi na specyfikę niektórych zadań są one realizowane zarówno w ramach harmonogramu krótko- jak i długoterminowego.
5.3 Plany Gospodarki Odpadami
5.3.1 Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014
„Krajowy plan gospodarki odpadami 2014” został przyjęty Uchwałą Rady Ministrów Nr 217 z dnia 24 grudnia 2010 r. ( M.P. z 2010 r. Nr 101 poz. 1183). Ustawa z dnia 27 kwietnia
2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010r. Nr 185, poz. 1243 i Nr 203, poz. 1351 z późn. zm.), wprowadziła obowiązek opracowania planów gospodarki odpadami, które podlegają aktualizacji nie rzadziej niż co 4 lata. Krajowy plan gospodarki odpadami 2014 (Kpgo 2014) stanowi aktualizację Krajowego planu gospodarki odpadami 2010 (Kpgo 2010).
Celem dalekosiężnym tworzenia krajowego planu gospodarki odpadami jest dojście do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, w którym w pełni realizowane są zasady gospodarki odpadami, a w szczególności zasada postępowania z odpadami zgodnie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, czyli po pierwsze zapobieganie powstawaniu odpadów, a następnie kolejno przygotowanie do ponownego użycia, recyklingu, inne metody odzysku (czyli wykorzystanie odpadów), unieszkodliwianie, przy czym najmniej pożądanym sposobem ich zagospodarowania jest składowanie.
Jednocześnie należy podkreślić, że jedynym sposobem unieszkodliwiania odpadów azbestowych jest ich odpowiednie składowanie, na wyznaczonych składowiskach odpadów niebezpiecznych.
Kpgo 2014 zawiera następujące informacje dotyczące odpadów zawierających azbest, tj.:
I) Prognoza zmian w zakresie gospodarki odpadami - na podstawie opracowanego w 2008 roku Programu Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 szacuje się, że:
− do końca 2012 roku usuniętych będzie na składowiskach ok. 28% odpadów, tj. 4 mln Mg,
− w latach 2013-2022 – ok. 35% odpadów, tj. 5,1 mln Mg,
− w latach 2023-2032 – ok. 37% odpadów, tj.5,4 mln Mg.
Wytwarzane odpady azbestowe będą pochodziły wyłącznie z już użytkowanych wyrobów. Niewielkie ilości odpadów mogą pochodzić z wyrobów zawierających włókna azbestowe (chryzotyl), stosowane w diafragmach w instalacjach elektrolitycznych oraz jako elementy wałów w instalacjach do ciągnienia szkła. Wyroby te zostały dopuszczone do produkcji lub do wprowadzenia na terytorium RP do dnia 31 grudnia 2008 r. i będą stosowane do czasu ich zużycia lub do czasu wprowadzenia zastępczych wyrobów bezazbestowych.
II) Przyjęte cele w gospodarce odpadami - w okresie od 2011 r. do 2022 r. zakłada się sukcesywne osiąganie celów określonych w przyjętym w dniu 15 marca 2010r. przez Radę Ministrów „Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.
III) Kierunki działań w zakresie zapobiegania powstawaniu odpadów i kształtowania systemu gospodarki odpadami – osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami zawierającymi azbest, wymaga realizacji działań zawartych w „Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.
5.3.2 Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego
Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego został przyjęty przez Sejmik Województwa Małopolskiego w dniu 2 lipca 2012 roku Uchwałą Nr XXV/397/12. W wymienionym wyżej dokumencie, odpady zawierające azbest potraktowano jako odrębną grupę.
W chwili obecnej wiele gmin i powiatów oferuje mieszkańcom dofinansowanie lub bezpłatny odbiór wyrobów zawierających azbest. Często jednak dopłaty nie obejmują demontażu tych wyrobów przez specjalistyczne firmy, co przy samowolnym prowadzeniu tych prac naraża ludzi i środowisko na skażenie włóknami azbestowymi.
Na terenie województwa małopolskiego funkcjonują 3 składowiska przyjmujące odpady zawierające azbest: składowisko JRCh „za rzeką Białą” w Tarnowie, składowisko ZGK Bolesław w Ujkowie Starym (gm. Xxxxxxxx, pow. olkuski) oraz składowisko MPOŚ w Oświęcimiu. Łączna niezapełniona pojemność tych składowisk wynosi około 56 tys. m3. Pojemność składowisk nie jest wystarczająca do unieszkodliwienia wszystkich zinwentaryzowanych na terenie województwa odpadów zawierających azbest.
Najważniejsze problemy:
− niewystarczająca świadomość wśród mieszkańców zagrożeń związanych z azbestem oraz samodzielny, niekontrolowany demontaż wyrobów zawierających azbest,
− niewystarczające zachęty finansowe na usuwanie azbestu z terenów prywatnych posesji,
− brak opracowanych programów usuwania azbestu w poszczególnych gminach,
− brak pełnej inwentaryzacji zastosowanych wyrobów zawierających azbest oraz niedostateczna liczba przeprowadzonych kontroli stanu obiektów i urządzeń budowlanych przez większość osób fizycznych i prawnych, będących właścicielami, zarządcami lub użytkownikami miejsc, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest.
Zakłada się, że do 2012 powinno być usunięte około 28% zinwentaryzowanej ilości wyrobów zawierających azbest, czyli około 26 tys. Mg.
W związku z tym prognozuje się, że w latach 2013-2022 usunięte zostanie około 33 tys. Mg a w latach 2023-2032 - około 35 tys. Mg zinwentaryzowanych materiałów konstrukcyjnych i budowlanych zawierających azbest.
Głównym celem w zakresie gospodarki odpadami azbestowymi jest:
− ograniczenie oddziaływania azbestu na środowisko i sukcesywna eliminacja wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest,
− zapewnienie wystarczającej pojemności składowisk w województwie małopolskim dla składowania powstających odpadów zawierających azbest
Osiągnięcie założonych celów w zakresie gospodarowania odpadami zawierającymi azbest, wymaga realizacji następujących działań:
− kontynuacji inwentaryzacji budynków i urządzeń, w których wykorzystywane są wyroby zawierające azbest,
− rozszerzenia mechanizmów finansowych (np. z funduszy ochrony środowiska) wspierających demontaż oraz unieszkodliwianie wyrobów azbestowych występujących w miejscach publicznych i indywidualnych gospodarstwach domowych,
− prowadzenia akcji informacyjnych w zakresie możliwości finansowania usuwania wyrobów zawierających azbest, adresów firm mogących dokonywać demontażu tych wyrobów oraz zagrożenia zdrowia związanego z samodzielnym prowadzeniem tych prac,
− monitoringu prawidłowego postępowania z wyrobami zawierającymi azbest, obejmujący między innymi indywidualnych posiadaczy i firmy dokonujące demontażu tych wyrobów, w szczególności poprzez współpracę powiatowych służb ochrony środowiska i służb nadzoru budowlanego,
− kontynuacji realizacji „Wojewódzkiego programu usuwania azbestu na przykładzie gminy Szczucin”,
− budowa i rozbudowa składowisk, przyjmujących odpady azbestowe.
W Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032 założono wyeliminowanie ze stosowania do 2032 roku wyrobów zawierających azbest, stąd w tej perspektywie nie jest możliwe zapobieganie powstawaniu tych odpadów. Jednakże zakaz wprowadzania do obrotu wyrobów zawierających azbest spowoduje w dalszej perspektywie czasowej brak powstawania odpadów zawierających azbest.
5.3.3 Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Limanowskiego na lata 2010-2013
Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Limanowskiego został opracowany w 2010 r. na lata 2010-2013 z perspektywą do roku 2017. W czasie opracowywania planu oszacowano, że na terenie powiatu limanowskiego znajduje się około 15 tys. Mg wyrobów zawierających azbest.
Zgodnie z „Programem usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” przyjętym przez Radę Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej w dniu 14 maja 2002 r. wszystkie wyroby zawierające azbest powinny zostać usunięte do końca 2032 r. natomiast do 2018 r. powinno być usunięte około 60 % ilości odpadów zawierających azbest. Zatem biorąc pod uwagę ilość zinwentaryzowanych wyrobów zawierających azbest na terenie powiatu limanowskiego, przewiduje się, że do roku 2017 wytwarzane będzie corocznie ok. 1000 Mg odpadów zawierających azbest.
Założone cele:
- systematyczna eliminacja wyrobów zawierających azbest wykorzystywanych przez mieszkańców powiatu
System gospodarki odpadami: Materiały zawierające azbest powinny być demontowane przez specjalistyczne firmy
posiadające wymagane pozwolenia oraz dysponujące odpowiednim zapleczem technicznym. Odpady zawierające azbest po demontażu powinny być deponowane na składowiska odpadów azbestowych.
5.4 Programy usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest
5.4.1 Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032
W dniu 14 lipca 2009 r. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pn. „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” (Uchwała Nr 122/2009). Uchwałą Nr 39/2010W z dnia 15 marca 2010 r. Rada Ministrów zmieniła uchwałę w sprawie ustanowienia programu wieloletniego pod nazwą „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”.
Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032, utrzymuje cele przyjętego przez Radę Ministrów 14 maja 2002 r. Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski:
1. usunięcie i unieszkodliwienie wyrobów zawierających azbest;
2. minimalizacja negatywnych skutków zdrowotnych spowodowanych obecnością azbestu na terytorium kraju;
3. likwidacja szkodliwego oddziaływania azbestu na środowisko.
Określa jednak nowe zadania niezbędne do oczyszczenia kraju z azbestu w okresie 24 lat, wynikające ze zmian gospodarczych i społecznych, jakie nastąpiły x.xx. w związku ze wstąpieniem Polski do Unii Europejskiej. Realizuje wnioski zawarte w „Raporcie z realizacji w latach 2003-2007 Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski” poprzez wprowadzenie priorytetowych zadań legislacyjnych, uruchomienie wsparcia finansowego dla działań prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego oraz usprawnienie systemu monitoringu realizacji Programu.
Wsparcie finansowe ze środków budżetowych pozostających w gestii Ministra Gospodarki ukierunkowane jest głównie na wzmocnienie procesu inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest przez dofinansowanie opracowywania gminnych, powiatowych i wojewódzkich planów usuwania wyrobów zawierających azbest. Jest również przeznaczane na prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnych, w tym szkoleń dla administracji publicznej oraz szkoleń lokalnych, dzięki którym zostanie wzmocniony proces usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu nieruchomości bez korzystania z usług wyspecjalizowanych firm.
Program grupuje zadania przewidziane do realizacji na poziomie centralnym, wojewódzkim i lokalnym, w pięciu blokach tematycznych:
1. zadania legislacyjne;
2. działania edukacyjno-informacyjne skierowane do dzieci i młodzieży, szkolenia pracowników administracji rządowej i samorządowej, opracowywanie materiałów szkoleniowych, promocja technologii unicestwiania włókien azbestowych, organizacja krajowych i międzynarodowych szkoleń, seminariów, konferencji kongresów i udział w nich;
3. zadania w zakresie usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych, z obiektów użyteczności publicznej, terenów byłych producentów wyrobów azbestowych, oczyszczania terenów nieruchomości, budowy składowisk oraz instalacji do unicestwiania włókien azbestowych;
4. monitoring realizacji Programu przy pomocy elektronicznego systemu informacji przestrzennej;
5. działania w zakresie oceny narażenia i ochrony zdrowia.
Cele Programu będą realizowane sukcesywnie aż do roku 2032, w którym zakładane jest oczyszczenie kraju z azbestu. Szacuje się, że na terenie kraju w 2008 r. znajdowało się ok. 14,5 mln ton wyrobów zawierających azbest (w latach 2003-2008 usunięto ok. 1 mln ton). Przyjmuje się, iż następujące ilości odpadów zawierających azbest zostaną wycofane z użytkowania w kolejnych latach:
− w latach 2009-2012 około 28% odpadów (4 mln ton),
− w latach 2013-2022 około 35% odpadów (5,1 mln ton),
− w latach 2023-2032 około 37% odpadów (5,4 mln ton).
Program tworzy nowe możliwości, x.xx.:
1. składowanie odpadów azbestowych na składowiskach podziemnych,
2. wdrażanie nowych technologii umożliwiających unicestwianie włókien azbestu,
3. pozostawianie w ziemi – w dopuszczonych prawem przypadkach – wyrobów azbestowych wycofanych z użytkowania.
Ponadto Program przewiduje:
− do 2012 r. przeprowadzenie pełnej i rzetelnej inwentaryzacji oraz ustalenie rozmieszczenia terytorialnego azbestu i wyrobów zawierających azbest,
− utworzenie i uruchomienie elektronicznego Systemu Informacji Przestrzennej do monitoringu usuwania wyrobów zawierających azbest,
− podjęcie prac legislacyjnych umożliwiających egzekwowanie obowiązków nałożonych na podmioty fizyczne i prawne oraz zasilanie danymi elektronicznego systemu monitorowania realizacji Programu,
− zwiększenie zaangażowania administracji samorządowej, szczególnie gmin.
Według Programu na poziomie lokalnym (samorząd gminny) realizuje zadania,
poprzez:
1. gromadzenie przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta informacji o ilości, rodzaju i miejscach występowania wyrobów zawierających azbest oraz przekazywanie jej do marszałka województwa z wykorzystaniem dostępnego narzędzia informatycznego xxx.xxxxxxxxxxxxx.xx;
2. przygotowywanie i aktualizacja programów usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest, także w ramach planów gospodarki odpadami;
3. organizowanie szkoleń lokalnych w zakresie usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu nieruchomości bez korzystania z usług wyspecjalizowanych firm;
4. organizowanie usuwania wyrobów zawierających azbest przy wykorzystaniu pozyskanych na ten cel środków krajowych lub unijnych z uwzględnieniem zasad zawartych w Programie;
5. inspirowanie właściwej postawy obywateli w zakresie obowiązków związanych z usuwaniem wyrobów zawierających azbest;
6. współpraca z marszałkiem województwa w zakresie inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest oraz opracowywania programów usuwania wyrobów zawierających azbest, w szczególności w zakresie lokalizacji składowisk odpadów zawierających azbest oraz urządzeń przewoźnych do przetwarzania odpadów zawierających azbest;
7. współpraca z mediami w celu propagowania odpowiednich inicjatyw społecznych oraz rozpowszechniania informacji dotyczących zagrożeń powodowanych przez azbest;
8. współpraca z organizacjami społecznymi wspierającymi realizację Programu;
9. współpraca z organami kontrolnymi (inspekcja sanitarna, inspekcja pracy, inspekcja nadzoru budowlanego, inspekcja ochrony środowiska).
5.5 Podsumowanie aspektów prawnych związanych z polityką krajową i regionalną
Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Słopnice jest zgodny z wszelkimi opracowaniami strategicznymi na poziomie krajowym, regionalnym i lokalnym. Realizacja projektu nawiązuje do długookresowych dokumentów planistycznych tworzonych zarówno przez administrację rządową, jak i samorządową. Pomyślna realizacja Programu przyczyni się niewątpliwie do osiągnięcia szeregu celów ekologicznych i zdrowotnych.
6. Ogólna Charakterystyka Azbestu
Azbest jest minerałem znanym ludzkości od tysięcy lat. Nadawano mu wiele nazw x.xx.: kamień bawełniany, len kamienny, skalny oprzęd, płótno niepalne. Aktualnie używane nazwy amiantus i azbest (pochodzenia greckiego), odzwierciedlają cechy surowca związane z odpornością na ogień. Wywodzi się stąd, iż minerał wrzucony do ognia nie spala się, nie traci na wadze, a staje się czystszy.
Nazwa handlowa azbest odnosi się do sześciu minerałów włóknistych z grupy serpentynów (chryzotyl) i amfiboli (krokidolit, amosyt, termolit, aktynolit i antofilit). Pod względem chemicznym są uwodnionymi krzemianami różnych metali.
Trzy minerały azbestowe najczęściej stosowane to:
− krokidolit, „azbest niebieski” należący do grupy amfiboli, najbardziej szkodliwy, rakotwórczy i mutagenny został najwcześniej, bo w latach 80 wycofany z użytkowania,
− amosyt, „azbest brązowy”, należący do grupy amfiboli, o szkodliwości pośredniej między krokidolitem i chryzotylem,
− chryzotyl „azbest biały” – przedstawiciel grupy serpentynu najczęściej z azbestów stosowany w produkcji wyrobów azbestowo-cementowych oraz popularnych wyrobów tkanych i przędz termoizolacyjnych.
6.1 Właściwości azbestu
Azbest posiada szczególne właściwości fizyczno-chemiczne, które sprawiły, że znalazł on zastosowanie w produkcji wielu elementów.
Do tych właściwości należą:
− odporność na wysoką temperaturę,
− odporność na chemikalia, kwasy, zasady, wodę morską,
− odporność na ścieranie,
− duża sprężystość i wytrzymałość mechaniczna,
− elastyczność,
− izolacja termiczna, elektryczna i akustyczna,
− słabe przewodnictwo ciepła.
6.2 Ogólne zastosowanie azbestu
Jedna z najważniejszych zalet azbestu, dzięki której znalazł on szerokie zastosowanie, jest duża odporność na działanie wysokich temperatur. Właściwości dźwiękochłonne i termoizolacyjne oraz odporność niektórych rodzajów azbestów na działanie zasad i kwasów, czyni ten surowiec o wielu zastosowaniach. Zawartość azbestu w tych wyrobach obejmuje praktycznie cały zakres stężeń, tj. w ilościach od 1 do 100 proc. wag.
Zwłaszcza trzy minerały azbestowe zyskały olbrzymią popularność w światowej gospodarce, są to:
− chryzotyl (azbest biały) – na który przypada około 95 procent masy stosowanych minerałów azbestowych,
− krokidolit (azbest niebieski) – stosowany w dużo mniejszym stopniu,
− amosyt (azbest brązowy) – stosowany jeszcze rzadziej.
Do najważniejszych wyrobów azbestowych należą:
− wyroby azbestowo-cementowe, które powstają z azbestu chryzotylowego i amfiboli wśród, których można wyróżnić: rury ciśnieniowe, płyty dekarskie, płyty okładzinowe i elewacyjne. Ich właściwości to: lekkość, wytrzymałość na działanie mechaniczne, odporność na gnicie i korozje, ogniotrwałość,
− wyroby uszczelniające, takie jak: płyty azbestowo-kauczukowe – należą do najbardziej popularnych wyrobów uszczelniających. Charakteryzują się odpornością na wysoką temperaturę, elastycznością oraz dobrą wytrzymałością na ściskanie,
− szczeliwa plecione – używane są do uszczelnienia części pracujących w wysokich temperaturach oraz w środowiskach zawierających wodę, gazy obojętne i aktywne, kwasy, oleje, smary,
− wyroby cierne, do których należą: klocki hamulcowe, okładziny cierne – stosowane w różnego typu hamulcach,
− wyroby izolacyjne: włóknina, wata, przędza, sznury, tkaniny termoizolacyjne, taśmy. Wyroby izolacyjne stosowane są do izolacji urządzeń pracujących w wysokich
temperaturach (np. w silnikach okrętowych), a także w kotłach parowych, zbiornikach, wymiennikach ciepła. Wyrabia się także z nich ubrania i tkaniny ognioodporne,
− wyroby hydroizolacyjne, takie jak np.: kity uszczelniające, asfalty drogowe uszlachetnione, papa dachowa, lepiki asfaltowe,
− wyroby stosowane w przemyśle farmaceutycznym i piwowarskim, gdzie azbest pełni funkcje wypełniacza do lakierów i izolacji przewodów grzewczych.
Bardzo zbliżony pod względem wyglądu oraz parametrów użytkowych jest tzw. eternit bezazbestowy, który ze względu na swoje właściwości jest coraz częściej wykorzystywany w budownictwie jako zamiennik płyt azbestowych falistych. Sprzedawany jest on pod różnymi nazwami handlowymi, x.xx. Cetopłyta, Eurofala. W porównaniu do płyt azbestowych jest on bezpieczny dla zdrowia i środowiska ponieważ włókna azbestowe są w nim zastąpione włóknami PVA oraz celulozą (inf. ze strony producenta xxxx://xxx.xxxxxxx.xx).
6.3 Dziedziny gospodarki, w których powszechnie wykorzystuje się wyroby azbestowe
6.3.1 Budownictwo
Azbest stosowano w budownictwie tam, gdzie potrzebna była podwyższona odporność ogniowa i zabezpieczenie elementów narażonych na wysoką temperaturę oraz w materiałach tłumiących hałas, tj.:
− eternit, czyli płyty faliste azbestowo-cementowe o zawartości 10-13 % azbestu do pokryć dachowych,
− płyty KARO – dachowe pokrycia lub elewacje, płyty prasowane – płaskie o zbliżonej zawartości azbestu,
− rury azbestowo-cementowe wysokociśnieniowe (krokidolit) i kanalizacyjne, stosowane także jako przewody wentylacyjne i dymowo-spalinowe (zawartość azbestu ok. 22 %),
− wszelkiego rodzaju kształtki azbestowo-cementowe,
− elementy wielkowymiarowe, stosowane w budownictwie ogólnym i przemysłowym (płyty azbestowo-cementowe płaskie wykorzystywane w lekkich przegrodach ścian warstwowych i wbudowane w płyty warstwowe prefabrykowane).
6.3.2 Transport
Azbest stosowano głównie do termoizolacji i izolacji elektrycznych urządzeń grzewczych w tramwajach, elektrowozach, wagonach, metrze (maty azbestowe w grzejnikach i tablicach rozdzielni elektrycznych), w termoizolacji silników pojazdów mechanicznych, w uszczelkach pod głowice, elementach kolektorów wydechowych oraz elementach ciernych – sprzęgłach i hamulcach. Powszechnie stosowano azbest w kolejnictwie, w przemyśle lotniczym i stoczniowym np. w statkach, szczególnie w miejscach narażonych na ogień, wymagających zwiększonej odporności na wysoką temperaturę.
6.3.3 Energetyka
Azbest stosowano w elektrowniach i elektrociepłowniach, w obmurzach kotłów (jako izolacje termiczne w formie sznurów i tektur na uszczelnieniach dylatacji podgrzewaczy powietrza), ale również w uszczelnieniach urządzeń poddanych wysokiej temperaturze, w zaworach, wymiennikach ciepła, w izolacjach tras ciepłowniczych (jako płaszcze azbestowo- cementowe lub azbestowo-gipsowe).
6.3.4 Przemysł chemiczny
Azbest występuje w hutach szkła – x.xx. w wałach ciągnących. Z azbestu wykonane są także przepony stosowane w elektrolitycznej produkcji chloru.
7. Szkodliwość azbestu dla zdrowia ludzkiego
Chorobotwórcze działanie azbestu powstaje w wyniku wdychania włókien zawieszonych w powietrzu. Jeżeli włókna nie są uwalniane do powietrza oraz nie występuje ich wdychanie, wyroby z udziałem azbestu nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.
Stopień agresywności pyłu azbestowego zależy od wielu czynników, z których najważniejsze to:
− liczba włókien i stopień ich penetracji w płucach,
− fizyczne i aerodynamiczne cechy włókien (chodzi tu głównie o średnice włókien).
Włókna cienkie, o średnicy poniżej 3 mikrometrów, przenoszone są łatwiej i docierają do końcowych odcinków dróg oddechowych, podczas gdy włókna grube, o średnicy powyżej 5 mikrometrów, zatrzymują się w górnych odcinkach dróg oddechowych. Największe zagrożenie dla organizmu ludzkiego stanowią włókna respirabilne. Występują one w trwałej postaci w powietrzu i przedostają się z wdychanym powietrzem do pęcherzyków płucnych. Są one dłuższe od 5 mikrometrów, mają grubość mniejszą od 3 mikrometrów, a stosunek długości włókna do jego grubości nie jest mniejszy niż 3 : 1. Ze względu na to, że włókna azbestu chryzotylowego są łatwiej zatrzymywane w górnych partiach układu oddechowego, w porównaniu z włóknami azbestów amfibolowych oraz ze względu na fakt, że są także skuteczniej usuwane z płuc, narażenie na kontakt z azbestem amfibolowym niesie ze sobą ryzyko zdrowotne. Mimo istnienia normatywów higienicznych dla stężenia włókien azbestu w powietrzu nie można określić dawki progowej pyłu dla działania rakotwórczego azbestu. Narażenie zawodowe na pył azbestowy może być przyczyną następujących chorób układu oddechowego:
− pylicy azbestowej (azbestozy) – azbestoza jest to proces zwłóknienia tkanki płucnej występujący u osób zawodowo narażonych na pył azbestowy. Procesy te przebiegają bardzo wolno, przeważnie pierwsze objawy uwidaczniają się dopiero po około 10 latach, a sama azbestoza nierzadko wykrywana jest 20 lat po pierwszym kontakcie z azbestem;
− raka płuc – jest to najpowszechniejszy nowotwór złośliwy, którego przyczyna jest azbest. Mimo niewielkiej liczby raków płuc rozpoznawanych jako choroba zawodowa, powodowane azbestem stanowią 31 % ogólnej liczby w Polsce w latach 1978-2002. Wielkość ryzyka wystąpienia raka zależy od takich czynników jak: technologia przetwórstwa, typ włókna, zawartość włókien respirabilnych w pyle, dawka ogólna pyłu określona iloczynem lat pracy w narażeniu i wielkości stężeń włókien w powietrzu;
− międzybłoniaków opłucnej lub otrzewnej (mezotelioma) – badania wskazują, że nowotwory te pojawiają się po upływie 30-40 lat od pierwszego kontaktu z azbestem. Zakrojone na szeroką skalę badania przypadków międzybłoniaka oraz trendów zapadalności, wykazały zwiększoną ich częstość w rejonach kopalń i zakładów przetwórstwa azbestu oraz w miastach. Oficjalna statystyka w Polsce wykazuje około 120 przypadków zgonów rocznie z powodu międzybłoniaka opłucnej.
Ze względu na swoją niezniszczalność oraz specyficzne właściwości azbest wprowadzony do środowiska otaczającego człowieka utrzymuje się w nim przez czas nieokreślony. Podstawowymi źródłami przedostawania się azbestu do środowiska w wyniku działalności człowieka jest: transport, a także usuwanie oraz przeróbka odpadów.
Źródła te można podzielić na następujące grupy:
− Źródła naturalne: zanieczyszczenie skorupy ziemskiej, zanieczyszczenie azbestem eksploatowanych złóż węgla kamiennego, rud miedzi, kamieni budowlanych oraz zanieczyszczenie wód przepływających przez złoża zawierające azbest. Rakotwórcze włókna są wszechobecne z powodu zwietrzenia i korozji formacji geologicznych, a także z powodu działalności człowieka. W praktyce naturalne źródła mają mniejsze znaczenie ze względu na znaczne rozproszenie oraz występowanie na terenach stosunkowo rzadko zaludnionych, podczas kiedy inne źródła, które są związane z działalnością człowieka mają miejsce zwykle na terenach o dużej gęstości zaludnienia.
− Źródła związane z przetwarzaniem azbestu – zakłady przetwórstwa i produkcji azbestu, kopalnie.
− Zanieczyszczenie powietrza spowodowane przez stosowanie wyrobów zawierających azbest dotyczy głównie korozji płyt azbestowo-cementowych, eternitu, na którą duży wpływ mają „kwaśne deszcze”, a także inne toksyczne substancje występujące w powietrzu atmosferycznym.
− Odpady przemysłowe, które mają związek z przetwórstwem azbestu. Tutaj bardzo istotnym problemem w ochronie środowiska jest niewłaściwe zagospodarowanie składowiska odpadów azbestowych (praktycznie niezniszczalne włókna azbestu).
− Źródła wewnątrz pomieszczeń, czyli np.: izolacje zawierające azbest, urządzenia klimatyzacyjne, grzewcze, wentylacyjne.
8. Metodyka określenia ilości azbestu oraz wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Słopnice
Dla określenia ilości azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Słopnice przeprowadzono szczegółową inwentaryzację zasobów azbestu oraz wyrobów zawierających azbest w terenie. Inwentaryzację w terenie przeprowadzono wg Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004
r. Nr 71, poz. 649 ze zm.) – załącznika pn. Informacja o wyrobach zawierających azbest oraz wg Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r. (Dz. U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089) – według nowego wzoru oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest. Informację tę sporządzano odrębnie dla każdego zabudowania (płyt azbestowo-cementowych), jak również odrębnie dla każdego rodzaju wyrobu.
Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji uzyskano przede wszystkim informacje określające:
− miejsce i adres użytkowania wyrobów azbestowych oraz dane właściciela (wraz z podaniem numeru działki oraz numeru obrębu ewidencyjnego),
− nazwę wyrobu (rodzaj wyrobu),
− ilość wyrobów (np. azbestowo-cementowych w m2),
− przydatność do dalszej eksploatacji (określenie tzw. stopnia pilności).
Podczas prowadzenia inwentaryzacji w terenie, udało się również przeprowadzić wstępną akcję edukacyjną dla właścicieli nieruchomości w zakresie:
− oceny możliwości użytkowania wyrobów azbestowych i zagrożeniu jakie stwarzają takie wyroby,
− obowiązków dot. postępowania oraz sposobów bezpiecznego ich usuwania i unieszkodliwiania,
− informacji o możliwościach udzielania pomocy w utylizacji wyrobów azbestowych, którą prowadzi Gmina.
W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji w terenie oraz na podstawie pozyskanych informacji należy stwierdzić, że głównymi wyrobami azbestowymi użytkowanymi na terenie gminy Słopnice są płyty azbestowo-cementowe (tzw. eternit). Stosowane są one głównie w budownictwie jako pokrycia dachowe i sporadycznie jako element izolacji zewnętrznej ścian.
9. Inwentaryzacja wyrobów azbestowych przeprowadzona na terenie Gminy Słopnice
Inwentaryzację wyrobów azbestowych na terenie Gminy Słopnice przeprowadzono w terminie czerwiec - lipiec 2015 r., a spisu danych dokonano zgodnie z załącznikiem do Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2010 r.
Nr 162, poz. 1089) – „Informacja o wyrobach zawierających azbest”. Informacje te sporządzano dla każdego właściciela (wyrobu) osobno, uwzględniając szczegółowo lokalizację występowania wyrobów azbestowych – nr działki ewidencyjnej, na której jest zlokalizowany budynek oraz nr obrębu ewidencyjnego. W wyniku inwentaryzacji uzyskano łącznie 856 szt. ankiet – informacji z terenu uzyskanych od właścicieli wyrobów zawierających azbest (eternit).
W trakcie inwentaryzacji, w dwóch przypadkach stwierdzono występowanie tzw. eternitu bezazbestowego, który nie została ujęty w inwentaryzacji.
9.1 Ilość i rodzaj wyrobów azbestowych występujących na terenie Gminy Słopnice
W wyniku inwentaryzacji stwierdzono, że głównie użytkowanym wyrobem zawierającym azbest na terenie gminy Słopnice są płyty azbestowo-cementowe stosowane w budownictwie do których należą:
− płyty płaskie – tzw. karo, (rys. 4.)
− płyty azbestowo-cementowe faliste (rys. 5.).
Wyroby te używane są jako materiał do pokrycia budynków mieszkalnych, zabudowań gospodarskich (stodół, stajni, szop) oraz zabudowań gospodarczych (garaży, magazynów, warsztatów itp.).
Rys. 4. Zdjęcie obrazujące wykorzystywanie wyrobów azbestowo-cementowych jako element pokrycia dachowego (płyty karo)
źródło: zdjęcie własne – inwentaryzacja w terenie
Rys. 5. Zdjęcie obrazujące wykorzystywanie wyrobów azbestowo-cementowych jako element pokrycia dachowego (eternit falisty).
źródło: zdjęcie własne – inwentaryzacja w terenie
W wyniku przeprowadzonej inwentaryzacji ustalono, że podział ilości wykorzystywanych płyt azbestowo-cementowych (eternitu) ze względu na rodzaj, przedstawia się następująco:
− płaskie – małe płyty tzw. „karo” = 34.025 m2,
− faliste – duże płyty = 101.775 m2 (rys. 6 i 7).
Najwięcej płyt azbestowo-cementowych wykorzystywanych jest na budynkach gospodarskich i gospodarczych – 599 szt. oraz mieszkalnych – 232 szt.
Inwentaryzacja wyrobów azbestowych pokazała, że 232 budynki mieszkalne i mieszkalno-gospodarcze na terenie Gminy Słopnice są pokryte eternitem, co stanowi 27,10% wszystkich zinwentaryzowanych obiektów (wraz z eternitem składowanym).
Nie wyklucza się istnienia wyrobów azbestowych, które zostały zmagazynowane przez właścicieli nieruchomości w pomieszczeniach, i których w trakcie prac terenowych nie zinwentaryzowano z powodu nieobecności właścicieli (najczęściej w związku z długoletnim przebywaniem za granicą).
Opisane powyżej przypadki mają marginalne znaczenie i nie wpływają na prawidłowość przeprowadzonej inwentaryzacji, ani nie wpływają w znaczący sposób na jej wyniki. Wobec czego do dalszych wyliczeń i badań przyjęto faktycznie stwierdzoną ilość wyrobów azbestowych.
Rys. 6. Ilość zinwentaryzowanego eternitu na terenie poszczególnych sołectw Gminy Słopnice
źródło: badania własne – inwentaryzacja w terenie
Najwięcej wyrobów azbestowych wykorzystywanych jest w Słopnicach Górnych, następnie w Słopnicach Dolnych Królewskich i w Słopnicach Dolnych Szlacheckich (rys. 6 i 7).
Rys. 7. Zestawienie ilości wykorzystywanego eternitu wg rodzaju na terenie Gminy Słopnice
źródło: badania własne – inwentaryzacja w terenie
Łączna ilość zinwentaryzowanych budynków pokrytych wyrobami azbestowo- cementowymi oraz eternitu składowanego na terenie Gminy Słopnice wynosi 856 szt. zaś łączna powierzchnia wyrobów azbestowych 135.800,00 m2.
Biorąc pod uwagę dane zamieszczone na stronie internetowej xxx.xxxxxxxxxxxxx.xxx.xx (wg której 1 m2 wyrobów posiada masę 11 kg) przeliczono zinwentaryzowaną powierzchnię wyrobów azbestowych [m2] na jednostkę masy [Mg]. Czyli 135.800 m2 x 11 kg = 1.493.800 kg - co w przeliczeniu na tony daje 1.493,8 Mg.
Mając na uwadze powyższe, przeliczono średnią ilość pozostałych do usunięcia wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Słopnice do średniej dla woj. małopolskiego (ok. 14,65 Mg/1 km2) i średniej krajowej (ok. 14,94 Mg na 1 km2). Średnia dla gminy jest blisko dwukrotnie wyższa od średniej dla województwa i dla całego kraju - wynosi ona ok. 26,30 Mg wyrobów na 1 km2 powierzchni terenu (rys. 10).
Natomiast średnia ilość pozostałych do usunięcia wyrobów azbestowych przypadająca na jednego mieszkańca w Gminie Słopnice wynosi ok. 0,23 Mg, co jest wartością zbliżoną do średniej dla powiatu limanowskiego, prawie dwukrotnie wyższą niż średnia dla kraju i ponad trzykrotnie wyższą niż średnia dla woj. małopolskiego (rys. 9).
Rys.8. Średnia ilość zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych na 1 km2 powierzchni administracyjnej (wyroby zinwentaryzowane i wyroby częściowo usunięte) - źródło: Gm. Słopnice – badania własne (inwentaryzacja w terenie), pozostałe – xxx.xxxxxxxxxxxxx.xxx.xx (stan na 09.2015r.)
Rys.9. Średnia ilość zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych na 1 mieszkańca - źródło: Gm. Słopnice – badania własne (inwentaryzacja w terenie), pozostałe – xxx.xxxxxxxxxxxxx.xxx.xx (stan na 09.2015r.)
Rys.10. Średnia ilość pozostałych do usunięcia wyrobów azbestowych na 1 km2 powierzchni administracyjnej - źródło: Gm. Słopnice – badania własne (inwentaryzacja w terenie), pozostałe – xxx.xxxxxxxxxxxxx.xxx.xx (stan na 09.2015r.)
Tab. 2. Zestawienie ilości zinwentaryzowanych wyrobów azbestowych na terenie Gminy Słopnice
Nazwa sołectwa | Liczba obiektów pokrytych eternitem [szt.] | Łączna ilość wyrobów azbestowych [m2] | Łączna ilość wyrobów azbestowych [m3] | Łączna ilość wyrobów azbestowych [Mg] | Średnia ilość wyrobów azbest. na 1 km2 pow. [Mg/1 km2] | Średnia ilość wyrobów azbest. na 1 osobę [Mg/osobę] |
Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxx | 000 | 00.000 | 204,960 | 375,760 | 23,93 | 0,21 |
Słopnice Mogielica | 116 | 17.990 | 107,940 | 197,890 | 14,88 | 0,27 |
Xxxxxxxx Xxxxx | 000 | 00.000 | 222,360 | 407,660 | 26,64 | 0,27 |
Słopnice Granice | 105 | 15.430 | 92,580 | 169,730 | 36,90 | 0,25 |
Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxxx | 000 | 00.000 | 186,960 | 342,760 | 43,39 | 0,19 |
RAZEM | 856 | 135.800 | 814,800 | 1.493,800 | 26,30 | 0,23 |
źródło: badania własne – inwentaryzacja w terenie
założenia do obliczeń: średnia grubość płyt = 6 mm (0,006m), przyjęto przelicznik 1m2= 0,011 Mg
W związku z przedstawioną analizą dotyczącą ilości wykorzystywanych materiałów zawierających azbest (eternit) można stwierdzić, że największe zagęszczenie tych wyrobów znajduje się w Słopnicach Dolnych Szlacheckich (43,39 Mg/km2) natomiast najwięcej eternitu przypadającego na osobę znajduje się w sołectwach: Słopnice Mogielica i Słopnice Górne (tab. 2).
Na podstawie przeprowadzonej inwentaryzacji wyrobów azbestowych (eternitu) obliczono, że pozostało w użyciu jeszcze około 1.493,8 Mg tych wyrobów.
W związku z tym, że wyroby z azbestu są dopuszczone do użytkowania do 31.12.2032 roku (jeszcze przez 17 lat) obliczono, że średnia ilość tych wyrobów jaka powinna być demontowana i unieszkodliwiana rocznie z terenu Gminy Słopnice wynosi około 87,87 Mg.
Zakładając, że corocznie będzie usuwana podobna ilość eternitu jak w latach ubiegłych (rys. 11) to można przyjąć, że do 2032 uda się usunąć wszystkie wyroby azbestowe znajdujące się na terenie gminy Słopnice. Należy jednak zauważyć, że istotny wpływ na osiągnięcie tego celu maja względy finansowe: samorządu gminy, który dofinansowuje koszty utylizacji azbestu oraz w głównej mierze mieszkańców, którzy z własnych środków pokrywają koszty demontażu azbestu i nowego pokrycia dachu.
Rys.11. Ilość usuniętych wyrobów azbestowych z terenu Gminy Słopnice w latach ubiegłych -
źródło: Gm. Słopnice
9.2 Ocena możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Słopnice.
W trakcie prowadzenia inwentaryzacji w terenie przeprowadzono również ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest zgodnie z Rozporządzeniem Ministra GPiPS z 2 kwietnia 2004 r. (Dz. U. Nr 71 poz. 649 ze zm.). Według tego rozporządzenia wyróżniono następujące stopnie pilności:
− I stopień pilności – wymiana lub naprawa wymagana bezzwłocznie,
− II stopień pilności – ponowna ocena wymagana w czasie do 1 roku,
− III stopień pilności – ponowna ocena do 5 lat.
Poniżej zaprezentowano udział procentowy poszczególnych stopni pilności wyrobów azbestowych na terenie Gminy Słopnice (tab. 3).
Tab. 3. Ocena stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów azbestowych w gminie Słopnice – ilość eternitu wg stopnia pilności
Sołectwo | I stopień pilności | II stopień pilności | III stopień pilności | ||||||
[m2] | Ilość obiektów | [%] | [m2] | Ilość obiektów | [%] | [m2] | Ilość obiektów | [%] | |
Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxx | 000 | 0 | 1,58 | 12.070 | 89 | 35,33 | 21.550 | 125 | 63,09 |
Słopnice Mogielica | 25 | 1 | 0,14 | 10.710 | 78 | 59,53 | 7.255 | 37 | 40,33 |
Xxxxxxxx Xxxxx | 000 | 3 | 0,46 | 19.515 | 130 | 52,66 | 17.375 | 91 | 46,88 |
Xxxxxxxx Xxxxxxx | 000 | 0 | 3,43 | 2.525 | 24 | 16,36 | 12.375 | 75 | 80,20 |
Xxxxxxxx Xxxxx Xxxxxxxxxxx | 000 | 0 | 2,57 | 6.100 | 40 | 19,58 | 24.260 | 147 | 77,86 |
RAZEM | 2.065 | 20 | 1,52 | 50.920 | 361 | 37,50 | 82.815 | 475 | 60,98 |
źródło: badania własne – inwentaryzacja w terenie
Przedstawiona charakterystyka jakościowo-ilościowa użytkowanych wyrobów azbestowych określa, że niezwłocznej wymiany lub naprawy wymaga ok. 1,52% użytkowanych wyrobów – eternitu (rys. 12).
Rys. 12. Udział poszczególnych stopni pilności wykorzystywanych wyrobów azbestowych - eternitu - źródło: badania własne – inwentaryzacja w terenie
9.3 Rodzaj użytkowników wyrobów azbestowych - właścicieli
Zdecydowana większość wyrobów azbestowych na terenie gminy Słopnice znajduje się na nieruchomościach będących własnością osób fizycznych, tj. (99,82%), a tylko bardzo niewielka część w posiadaniu osób prawnych (0,18%).
Podczas przeprowadzanej inwentaryzacji nie stwierdzono posiadania wyrobów azbestowych na terenach będących własnością PKP czy MON.
Poniższa tabela nr 4 obrazuje ilość wyrobów zawierających azbest w podziale wg własności z uwzględnieniem stopnia pilności dotyczącego stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów azbestowych.
Tab.4. Ilość wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Słopnice w podziale wg własności*
Lp. | Własność | Razem ilość | W tym : | ||||||
m2 | Mg | I st. pilności | II st. pilności | III st. pilności | |||||
m2 | Mg | m2 | Mg | m2 | Mg | ||||
1. | Osoby fizyczne | 135.560 | 1.491,160 | 2.065 | 22,715 | 50.920 | 560,120 | 82.575 | 908,325 |
2. | Osoby prawne | 240 | 2,640 | 0 | 0 | 0 | 0 | 240 | 2,640 |
3. | Jedn. Sam. Teryt. (JST) | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
4. | PKP | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
5. | MON | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 |
Razem: | 135.800 | 1.493,800 | 2.065 | 22,715 | 50.920 | 560,120 | 82.815 | 910,965 | |
*źródło: badania własne- inwentaryzacja w terenie
10. Ogólnopolska Baza Azbestowa
Baza azbestowa, dawniej zwana jako baza wyrobów i odpadów zawierających azbest jest narzędziem do gromadzenia i przetwarzania informacji uzyskanych z inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest. Dane dotyczące inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest będących w posiadaniu osób fizycznych gromadzone są w gminach, natomiast osoby prawne przekazują analogiczne dane bezpośrednio marszałkowi. Zbiór zagregowanych informacji z gmin oraz zbiór zagregowanych informacji przedkładanych marszałkowi stanowi zawartość bazy azbestowej, zamieszczonej na stronie internetowej – xxx.xxxxxxxxxxxxx.xx. Ilość wyrobów planowanych do usunięcia w danym roku kalendarzowym określa ilość przewidzianych do wytworzenia odpadów zawierających azbest, które unieszkodliwiane będą przez składowanie w danym roku. Zagregowane dane w bazie stanowią jeden z podstawowych elementów monitoringu realizacji zadań objętych „Programem Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”. Zbiór informacji o wyrobach zawierających azbest dostępny jest dla osób uprawnionych, posiadających login i hasło.
Ogólnodostępne są zbiory zawierające informacje o:
− firmach uprawnionych do wykonywania prac w kontakcie z azbestem – zbiór „Firmy",
− składowiskach odpadów zawierających azbest – zbiór „Składowiska",
− obowiązujących aktach prawnych dotyczących problematyki azbestu – zbiór „Akty prawne",
− sposobie przedkładania informacji o posiadanych wyrobach zawierających azbest przez ich właścicieli – zbiór „Słownik",
− definicjach stosowanych pojęć – zbiór „Słownik",
− stosowanych przelicznikach ilościowych – zbiór „Słownik".
Jednocześnie należy podkreślić, że korzystanie z bazy jest bezpłatne. Baza jest również miejscem gdzie można znaleźć informacje o gminnych, powiatowych i wojewódzkich Programach Usuwania Azbestu. W zakładce „Pliki do pobrania" umieszczono dokumenty, publikacje książkowe – poradniki, filmy przybliżające problematykę związaną z usuwaniem wyrobów azbestowych od strony praktycznej i finansowej.
Jednym z elementów opracowania programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest dla gminy Słopnice było uzyskanie odpowiednich danych w terenie (przeprowadzenia inwentaryzacji), wg wymogów Bazy Azbestowej. Dane te zostały wprowadzone do Bazy Azbestowej i powinny być aktualizowane przez gminę Słopnice.
11. Użytkowanie oraz unieszkodliwianie odpadów azbestowych – obowiązki właściciela oraz firmy wywozowej, wykaz firm i składowisk odpadów
11.1 Obowiązki właściciela, zarządcy lub użytkownika
Koszty zabezpieczenia i w dalszej kolejności usuwania wyrobów zawierających azbest ciążą na właścicielu nieruchomości, na terenie której się znajdują. Właściciel, zarządca lub użytkownik miejsc, w których był lub jest wykorzystywany azbest lub wyroby zawierające azbest, przesyła do organu administracji lokalnej (Wójta) inwentaryzację zastosowanych wyrobów azbestowych i corocznie ją aktualizuje w terminie do 31 stycznia każdego roku. Dodatkowo wszelkie prace związane z usuwaniem i unieszkodliwianiem wyrobów azbestowych powinien zlecić firmie specjalistycznej, która posiada odpowiednie zezwolenie w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest. Główne obowiązki właściciela narzucają przede wszystkim dwa obowiązujące rozporządzenia, tj.:
1. Rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 roku w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649), które określa, że:
− bezpieczne użytkowanie wyrobów zawierających azbest o gęstości objętościowej równej lub większej niż 1.000 kg/m3 jest możliwe po stwierdzeniu braku widocznych uszkodzeń mogących stwarzać warunki dla emisji azbestu do środowiska,
− użytkując wyroby zawierających azbest należy przestrzegać wymagań w zakresie ochrony środowiska,
− zakaz wykorzystywania azbestu lub wyrobów zawierających azbest w sposób umożliwiający emisję azbestu do środowiska.
Dodatkowo właściciel, użytkownik wieczysty lub zarządca nieruchomości, a także obiektu, urządzenia budowlanego, instalacji przemysłowej lub innego miejsca zawierającego azbest, przeprowadza kontrole stanu tych wyrobów w terminach wynikających z oceny stanu tych
wyrobów. Z przeprowadzonej kontroli okresowej sporządza się w dwóch egzemplarzach ocenę stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest, zwaną dalej „oceną” (wg załącznika). Właściciel przechowuje jeden egzemplarz oceny łącznie z dokumentacją miejsca zawierającego azbest (obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej).
W celu bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest należy:
− Niezakwalifikowane wyroby do wymiany w w/w ocenie, zabezpieczyć przez:
a) zabudowę (zamknięcie) przestrzeni, w której znajdują się wyroby zawierające azbest, szczelną przegrodą bez naruszenia samego wyrobu lub
b) pokrywanie wyrobów lub powierzchni zawierających azbest szczelną powłoką z głęboko penetrujących środków wiążących azbest, posiadających odpowiednią aprobatę techniczną; oraz wyeliminować jakąkolwiek obróbkę mechaniczną przy pracach zabezpieczających;
− Zakwalifikowane wyroby zgodnie z oceną do wymiany na skutek nadmiernego zużycia lub uszkodzenia powinny być usunięte,
− Zapewnić odpowiednie usuwanie wyrobów zawierających azbest o gęstości objętościowej mniejszej niż 1.000 kg/m3 lub zawierających krokidolit – takie usuwanie powinno odbywać się pod stałym nadzorem technicznym prawidłowości wykonywania prac ze strony wykonawcy robót oraz przy zachowaniu określonych w planie prac warunków ochrony pracowników i środowiska. Prawidłowość prowadzenia tych prac, potwierdza się wynikiem badania jakości powietrza przeprowadzonego przez akredytowane laboratorium.
2. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089) określa przede wszystkim, że:
− przy wykorzystywaniu wyrobów zawierających azbest należy uwzględnić wyniki przeprowadzonych kontroli oraz oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest,
− wyroby zawierające azbest wykorzystuje się w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi w terminie dnia 31 grudnia 2032 r.,
− instalacje lub urządzenia zawierające azbest oczyszcza się przez usunięcie wyrobów zawierających azbest lub ich wymianę na bezazbestowe w sposób niestwarzający zagrożenia dla środowiska i zdrowia ludzi w terminie do dnia 31 grudnia 2032 r.,
− dla każdego pomieszczenia, w którym znajdują się instalacje lub urządzenia zawierające azbest, sporządza się coroczny plan kontroli jakości powietrza obejmujący pomiary stężenia pyłów zawierających azbest,
− wykorzystywanie instalacji, urządzeń lub pomieszczenia po ich oczyszczeniu możliwe jest pod warunkiem stwierdzenia nieprzekroczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia pyłów zawierających azbest w środowisku pracy,
− instalacje lub urządzenia zawierające azbest oraz użytkowane bez zabezpieczenia drogi i pozostawione w ziemi wyłącznie z użytkowania rury azbestowo-cementowe należy oznakować,
− w przypadku braku możliwości trwałego umieszczenia oznakowania na instalacji lub urządzeniu zawierającym azbest oznakowanie umieszcza się w widocznym miejscu w każdym pomieszczeniu, w którym taka instalacja lub urządzenie się znajdują, dodając ostrzeżenie „Pomieszczenie zawiera azbest” (rys. 13).
„Pomieszczenie zawiera azbest”
Rys. 13. Wzór oznakowania – pomieszczenie zawiera azbest
− wyroby zawierające azbest, instalacje lub urządzenia zawierające azbest, drogi utwardzone odpadami zawierającymi azbest, rury azbestowo-cementowe oraz usunięte wyroby zawierające azbest inwentaryzuje się poprzez sporządzenie spisu z natury,
− wykorzystujący wyroby zawierające azbest ujmuje wyniki inwentaryzacji w „Informacji o wyrobach zawierających azbest” (wg załącznika nr 3) i przedkłada ją corocznie w terminie do dnia 31 stycznia Marszałkowi Województwa Małopolskiego, natomiast osoba fizyczna niebędąca przedsiębiorcą przedkłada informację Burmistrzowi Miasta.
Gmina Słopnice leży w zasięgu 3 obszarów Natura 2000, szczególnie jeden z nich: Ostoje Nietoperzy Beskidu Wyspowego PLH120052 obejmuje znaczną część obszaru pokrytego zabudową mieszkalną i gospodarską. W skład tych obszarów wchodzi kilka obiektów będących koloniami rozrodczymi nietoperzy oraz ich żerowiska. Obiektem takim jest kościół w Słopnicach na strychu którego stwierdzono kolonie rozrodcze nocka dużego i podkowca małego. Obiekty te są stosunkowo dobrze zabezpieczone. Jednak nie wykluczone że na strychach sąsiednich budynków mogą także mieć swoje schronienie nietoperze.
W obiektach występowania kolonii rozrodczych nietoperzy należy:
− wszelkie prace konserwatorskie i naprawcze więźby dachowej i pokrycia dachowego wykonywać w okresie poza sezonem rozrodczym tj. od października do marca,
− ograniczyć użytkowanie strychu budynku w okresie rozrodu do niezbędnych prac związanych z jego utrzymaniem w okresie od 15 kwietnia do 15 września,
− utrzymywać bezpieczne wloty dla nietoperzy,
− nie niepokoić nietoperzy ponieważ częste wchodzenie na strych, oświetlanie sztucznym światłem i hałasowanie powoduje, że opuszczają swoje schronienia, a nadmierny stres często powoduje porzucanie młodych lub poronienia.
Na obszarach Natura 2000 na terenie Słopnic ochroną objęte są także niektóre gatunki ptaków z tzw. dyrektywy ptasiej (dyrektywa 2009/147/WE z 30 listopada 2009). Ochrona ptaków z tej dyrektywy polega między innymi na:
− zakazie umyślnego zabijania lub chwytania jakichkolwiek ptaków jakimikolwiek metodami,
− zakazie umyślnego niszczenia lub uszkadzania gniazd i jaj ptaków lub usuwania ich gniazd,
− wybierania jaj ptaków dziko występujących oraz zatrzymania tych jaj, nawet gdy są puste,
− umyślnego płoszenia tych ptaków, szczególnie w okresie lęgowym i wychowu młodych.
Reasumując, należy podkreślić, że główne elementy postępowania właścicieli i zarządców przy usuwaniu wyrobów azbestowych, to:
− uzyskanie od wykonawcy prac świadectwa czystości powietrza po wykonaniu robót oraz jego przechowywanie przez co najmniej 5 lat,
− poinformowanie mieszkańców/użytkowników obiektu o usuwaniu niebezpiecznych materiałów i sposobach zabezpieczenia,
− dokonanie wyboru wykonawcy prac i zawarcie umowy – określenie obowiązków stron, również w zakresie zabezpieczenia przed emisją azbestu,
− przygotowanie identyfikacji azbestu w wyrobach przeznaczonych do usunięcia na podstawie posiadanych dokumentów,
− podjęcie decyzji o usuwaniu wyrobów zawierających azbest.,
− przed przystąpieniem do wymiany pokrycia dachu lub termomodernizacji budynków, dokonać inwentaryzacji ewentualnych siedlisk nietoperzy lub chronionych gatunków ptaków,
− w przypadku stwierdzenia występowania siedlisk nietoperzy lub chronionych gat. ptaków należy skontaktować się z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w celu uzyskania wytycznych co do dalszego postępowania lub z odpowiednim specjalistą chiropterologiem (w przypadku nietoperzy) lub ornitologiem (w przypadku ptaków).
11.2 Obowiązki firmy prowadzącej demontaż oraz wywóz odpadów azbestowych
Obowiązki wykonawcy prac związanych z usuwaniem azbestu oraz postępowanie przy pracach przygotowawczych do usuwania wyrobów zawierających azbest. Wykonawcy prac polegających na demontażu elementów azbestowych jako wytwórcy odpadów niebezpiecznych, przed przystąpieniem do wykonywania prac, zobowiązani są do:
− uzyskania, od organu ochrony środowiska – wojewoda/starosta – decyzji zatwierdzającej program gospodarki odpadami niebezpiecznymi, jeżeli ilość odpadów przekracza 0,1 Mg rocznie, jeżeli ilość wytworzonych odpadów niebezpiecznych nie przekracza 0,1 Mg rocznie należy przedłożyć informację o sposobie gospodarowania wytwarzanymi odpadami (wykaz firm tabela);
− przeszkolenia przez uprawnioną instytucję zatrudnionych pracowników, osób kierujących lub nadzorujących prace polegające na zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu tych wyrobów oraz przestrzegania procedur dotyczących bezpiecznego postępowania;
− pracownicy zatrudnieni w narażeniu na azbest powinni być wyposażeni w odpowiednie do warunków pracy środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie ochronne;
− opracowania przed rozpoczęciem prac szczegółowego planu prac usuwania wyrobów zawierających azbest.
Plan prac zawiera informacje określone w obowiązujących przepisach, tj.:
− identyfikację azbestu w przewidzianych do usunięcia materiałach, na podstawie udokumentowanej informacji od właściciela lub zarządcy obiektu albo też na podstawie badań przeprowadzonych przez laboratorium wyposażone w sprzęt umożliwiający ich prawidłową analizę i zdolne do stosowania odpowiedniej techniki identyfikacyjnej,
− informacje o metodach wykonywania planowanych prac,
− zakres niezbędnych zabezpieczeń pracowników oraz środowiska przed narażeniem na szkodliwość emisji azbestu, w tym problematykę określoną przepisami dotyczącymi planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
− ustalenie niezbędnego dla rodzaju wykonywanych prac monitoringu powietrza;
− wykonawca prac polegających na zabezpieczeniu lub usunięciu wyrobów zawierających azbest z miejsca, obiektu, urządzenia budowlanego lub instalacji przemysłowej, a także z terenu prac obowiązany jest do zgłoszenia zamiaru przeprowadzenia tych prac właściwemu organowi nadzoru budowlanego, właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy oraz właściwemu państwowemu inspektorowi sanitarnemu, w terminie co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem prac.
Zgłoszenie zawiera informacje określone w rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 roku w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 71, poz. 649 ze zm.).
Wszystkie powstałe odpady azbestowe powinny być zdemontowane i przetransportowane zgodnie z obowiązującym prawem przez koncesjonowane firmy. Należy podkreślić, że odpady zawierające azbest nie nadają się do ponownego przetworzenia, a ich unieszkodliwianie polega na odpowiednim składowaniu przez uprawnione składowisko odpadów niebezpiecznych.
Po usunięciu, wyroby zawierające azbest stają się odpadami niebezpiecznymi i podlegają zasadom określonym w ustawie o odpadach oraz klasyfikacji zgodnie z katalogiem odpadów. Podobnie jak nigdy nie używane materiały zawierające azbest, stają się odpadami z mocy ustawy Prawo ochrony środowiska.
Zgodnie z ustawą o odpadach wytwórcą odpadu niebezpiecznego jest wykonawca usługi, chyba że umowa stanowi inaczej. Obowiązkiem wytwórcy jest prowadzenie ewidencji odpadów, przy zastosowaniu następujących dokumentów:
- karty ewidencji odpadów,
- karty przekazania odpadu.
Tab. 5. Wykaz składowisk w województwie małopolskim i świętokrzyskim przyjmujących odpady zawierające azbest.
Nazwa składowiska, strona internetowa, nr telefonu | Adres/ Podmiot zarządzający | Cena za przyjęcie odpadów azbestowych (eternitu) na składowisku | Odległość z terenu gminy Słopnice do składowiska |
Składowisko odpadów „Za rzeką Biała” w Tarnowie tel. 14/000-00-00 | Grupa Azoty Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0 00-000 Xxxxxx | ok. 150 - 250 zł netto za 1 Mg | ok. 85 km |
Składowisko odpadów zawierających azbest, Oświęcim xxx.xxxxx.xx tel. 00 000 00 00 | Miejsko-Przemysłowa Oczyszczalnia Ścieków Sp. z o.o. xx. Xxxxxxxxxxxx 00 00-000 Xxxxxxxx | ok. 250 zł netto za 1 Mg | ok. 130 km |
Składowisko komunalne w Ujkowie Starym xxx.xxxxxxxxxxx.xxx tel. 32/000-00-00 | Zakład Gospodarki Komunalnej XXXXXXXX Xx. z o.o., xx. Xxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxxxx | ok. 200 zł netto za 1 Mg | ok. 135 km |
Składowisko odpadów zawierających azbest Dobrów (Środowisko i Innowacje Sp. z o.o.) www. xxx.xxx.xx tel. 41/000-00-00 | ŚRODOWISKO INNOWACJE Sp. z o.o. Dobrów 8 28-142 Tuczępy | ok. 240 - 400 zł netto za 1 Mg | ok. 145 km |
*źródło : Baza Azbestowa, badania własne
Podstawowe warunki usunięcia wyrobu azbestowego to:
− rozbiórka oraz odbiór odpadów zawierających azbest powinien być prowadzony przez firmy posiadające stosowne uprawnienia w tym zakresie,
− wszystkie czynności związane z załadunkiem i transportem powinny zostać przeprowadzone zgodnie z obowiązującym rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z 2 kwietnia 2004 roku w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 71, poz. 649 ze zm.),
− odbiór odpadów zawierających azbest od wytwórcy odpadów i ich przekazanie na składowisko należy potwierdzać kartą przekazania odpadu (załącznik), którą sporządza się w trzech egzemplarzach: jeden dla przekazującego odpady (właściciela), drugi dla transportującego opady, trzeci dla odbierającego odpady (składowisko).
12. Czynniki mające wpływ na proces demontażu utylizacji wyrobów azbestowych z terenu gminy Słopnice
Proces usuwania wyrobów azbestowych jest bardzo złożony i nie można przyjąć równomiernego realizowania Programu w terminie do 2032 r. Wpływ na realizację Programu i sprawny proces demontażu i utylizacji wyrobów azbestowych będą miały następujące czynniki:
− sytuacja finansowa mieszkańców – w znacznym stopniu wpływa na tempo zmiany pokrycia dachowego, a tym samym utylizację wyrobów z azbestem, można starać się rozwiązywać problem wyrobów azbestowych pośrednio – podejmując działania wpływające na rozwój Gminy i poprawę finansową mieszkańców (zaobserwowano zwiększenie wymiany pokryć dachowych po wprowadzeniu dopłat bezpośrednich dla rolników),
− zużycie wyrobu z azbestu – wraz z upływem czasu stan wyrobów zawierających azbest będzie ulegał stopniowemu pogorszeniu, spowodować to może kumulację powstawania odpadów azbestowych (eternitu) pod koniec realizacji Programu, tj. w latach 2015-2032,
− świadomość ekologiczna mieszkańców – dobra znajomość zagrożeń związanych z użytkowaniem wyrobów azbestowych (zagrożenia włóknami azbestowymi) oraz procedur i zasad postępowania z tymi wyrobami może pozytywnie wpłynąć na przyspieszenie procesu utylizacji eternitu,
− rozbiórka lub zmiana sposobu użytkowania obiektów budowlanych – znaczna część wyrobów azbestowych zlokalizowana jest na zabudowaniach gospodarskich (stajniach, oborach, szopach itp.) co jest związane z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Zmiana sposobu użytkowania lub likwidacja produkcji rolnej będzie skutkować rozbiórką zabudowań związanych z tą działalnością.
13. System pomocy w demontażu i utylizacji wyrobów azbestowych
Gmina Słopnice od lat prowadzi system pomocy mieszkańcom w zakresie wywozu i utylizacji wyrobów azbestowych. Obecnie refunduje ze środków budżetowych 80% kosztów wywozu i unieszkodliwienia odpadów azbestowych, pozostałe 20% pokrywa posiadacz.
13.1 Prowadzenie pomocy w utylizacji wyrobów azbestowych przez Gminę Słopnice
Obecnie realizowana pomoc przez Gminę Słopnice ma charakter administracyjno – informacyjny i finansowy, które dotyczą x.xx.:
− udzielania informacji nt. działających firm które demontują, wywożą i utylizują wyroby azbestowe (eternit),
− udzielania informacji nt. aspektów prawnych związanych z wyrobami azbestowymi,
− udzielania informacji nt. szkodliwości wyrobów azbestowych,
− dofinansowania do wywozu i utylizacji odpadów azbestowych.
Środki z budżetu Gminy Słopnice przeznacza się na dofinansowanie kosztów unieszkodliwiania odpadów azbestowych pochodzących z pokryć dachowych i elewacji budynków znajdujących się na terenie gminy Słopnice. Unieszkodliwianie polega na wywozie i składowaniu odpadów azbestowych na składowisku odpadów niebezpiecznych
Gmina Słopnice organizuje odbiór, załadunek, transport i unieszkodliwianie odpadów zawierających azbest w postaci płyt azbestowo – cementowych płaskich oraz falistych (o kodzie 170605 - Materiały konstrukcyjne zawierające azbest i 170601 – Materiały izolacyjne zawierające azbest) pochodzących z budynków znajdujących się na terenie Gminy Słopnice.
Zasady dofinansowania kosztów unieszkodliwiania odpadów azbestowych:
− 80% kosztów unieszkodliwiania odpadów pokrywa budżet Gminy Słopnice,
− 20 % kosztów unieszkodliwiania odpadów pokrywa ich posiadacz.
Posiadacze odpadów pochodzących z nieruchomości położonych w gminie Słopnice mogą wnioskować o pomoc finansową na unieszkodliwianie odpadów – na zasadach określonych w Uchwale. We wniosku należy podać: rodzaj odpadów, ilość odpadów i miejsce ich zmagazynowania. Usunięcie odpadów azbestowych z obiektu budowlanego i ich zmagazynowanie jest zadaniem właściciela nieruchomości. Właściciel nieruchomości jest odpowiedzialny za przestrzeganie przepisów prawnych dotyczących usuwania odpadów azbestowych.
Odpady odbierane są z miejsca ich zmagazynowania. Odpady muszą być zmagazynowane w miejscu, do którego jest możliwość dojazdu samochodem ciężarowym.
Decyzję o dofinansowaniu pokrycia kosztów wywozu odpadów z konkretnej nieruchomości podejmie Wójt Gminy Słopnice, biorąc pod uwagę kolejność wniosków, faktyczne przygotowanie odpadów do odbioru oraz posiadane środki finansowe.
Odpady wywożone są sukcesywnie każdego roku.
Z terenu Gminy Słopnice w ramach w/w programu pomocowego od 2006 r. udało się usunąć łącznie 768,594 Mg powstałych odpadów azbestowych (eternitu). Koszt jaki Gmina Słopnice wydała na ten cel w ostatnich 5 latach wyniósł 128.500,00 zł.
W poniższej tabeli umieszczono dane teleadresowe (kontaktowe) do Referat Inwestycji i Gospodarki Komunalnej Urzędu Gminy Słopnice, gdzie należy zgłaszać się, aby uzyskać aktualne informacje dot. programu pomocowego, materiałów edukacyjno-informacyjnych, wykazu firm demontujących płyty azbestowo-cementowe oraz wywożące powstałe odpady na specjalistyczne składowiska odpadów (tab. 6).
Tab. 6. Dane kontaktowe Referatu Inwestycji i Gospodarki Komunalnej Urzędu Gminy Słopnice
Nazwa jednostki | Adres | Nr telefonu | Strona internetowa | |
Urząd Gminy w Słopnicach, Referat Inwestycji i Gospodarki Komunalnej | Xxxxxxxx 000, xxx. 00 | 18/3347426 |
Jednocześnie należy zaznaczyć, że nie ma wymogów prawnych, które nakazują udzielanie pomocy mieszkańcom przez jednostkę samorządową w demontażu i utylizacji wyrobów azbestowych. Koszty zabezpieczenia i w dalszej kolejności usuwania wyrobów zawierających azbest ciążą na właścicielu nieruchomości, na terenie której się znajdują. Jednakże ze względu na duże koszty w zakresie demontażu i utylizacji wyrobów azbestowych zaleca się udzielanie pomocy mieszkańcom. Duże koszty dla właścicieli prowadzą do złej gospodarki wyrobami azbestowymi podczas demontażu i utylizacji, co stanowi zagrożenie dla zdrowia mieszkańców i środowiska przyrodniczego.
Główne nieprawidłowości jakie mogą powstać to składowanie odpadów w miejscach do tego nie przystosowanych – powstawanie tzw. „dzikich” wysypisk odpadów.
W związku z tym, żeby zapobiec zagrożeniom Gmina Słopnice powinna w dalszym ciągu uwzględniać w budżecie środki na pomoc właścicielom w prawidłowej utylizacji wyrobów azbestowych (eternitu). Brak udzielania pomocy, może sprzyjać powstawaniu „dzikich” wysypisk, co w rezultacie zwiększy koszty ciążące na Gminie (koszty postępowań administracyjnych i usuwania nielegalnych wysypisk odpadów). Dlatego ważne jest, aby pomoc w utylizacji azbestu była udzielana na bieżąco – wg potrzeb zgłaszanych przez mieszkańców.
Rada Gminy w Słopnicach uchwalając budżet powinna uwzględnić stosowne środki na realizację Programu usuwania wyrobów azbestowych. Ustalana wysokość środków w budżecie powinna być uzależniona od napływających wniosków o pomoc oraz dostosowana do pozyskanych funduszy zewnętrznych.
Obecnie koszty utylizacji (wywozu i składowania) odpadów azbestowych na terenie Gminy Słopnice wynoszą ok. 350 zł brutto za 1 Mg odpadu. Przy ustalaniu kosztów oparto się na informacjach pochodzących od firm świadczących usługi w zakresie transportu odpadów azbestowych, posiadających zezwolenie Marszałka Województwa Małopolskiego w zakresie odpadów niebezpiecznych oraz na kosztach utylizacji azbestu jakie Gmina Słopnice ponosiła w latach ubiegłych.
Dla prawidłowej realizacji Programu, obliczono że średnia roczna ilość eternitu jaka powinna być zdemontowana i utylizowana z terenu Gminy Słopnice wynosi 87,87 Mg.
Na terenie Gminy zinwentaryzowano 135.800 m2, co w przeliczeniu wynosi około 1.493,800 Mg wyrobów azbestowych (eternitu). W związku z tym średni, roczny koszt utylizacji odpadów azbestowych podczas realizacji Programu wyniesie 30.754,50 zł/rok (przyjęto koszt =
350 zł za 1 Mg odpadu) co w sumie daje 522.830,00 zł brutto kosztów realizacji całego Programu przez 17 lat (od 2016 r. do 2032 r.).
Rys. 14. Zestawienie ilości wyrobów azbestowo-cementowych usuniętych i do usunięcia z terenu gminy - źródło: dane z UG Słopnice, badania własne – inwentaryzacja w terenie
W Gminie Słopnice średnio na budynku znajduje się ok. 1,75 Mg płyt azbestowo- cementowych (eternitu), czyli koszt ich usunięcia (wywozu i utylizacji) od jednego właściciela wynosi ok. 612,5 zł brutto.
Cena demontażu wyrobów azbestowo-cementowych stosowanych w budownictwie wynosi ok. 10 zł za 1 m2 wyrobu. W związku z powyższym średni koszt demontażu eternitu dla jednego budynku (średnio 1,75 Mg) wynosi około 1.590 zł.
Na terenie gminy Słopnice zinwentaryzowano 135.800 m2, co w przeliczeniu wynosi 1.493,8 Mg wyrobów azbestowych (eternitu). Średni, roczny koszt samego demontażu odpadów azbestowych (ok. 87,87 Mg rocznie) podczas realizacji Programu wyniesie 79.961,70 zł/rok (przyjęto koszt 910 zł za 1 Mg odpadu) co w sumie daje ok. 1.359,36 tys. zł brutto kosztów demontażu przez 17 lat (od 2016 r. do 2032 r.).
Jednakże koszty te pokrywają właściciele nieruchomości i nie ujęto ich w harmonogramie rzeczowo-finansowym.
Należy zaznaczyć, że dalsze prowadzenie programu pomocowego na terenie Gminy Słopnice przyczyni się do minimalizacji zagrożenia związanego z włóknami azbestu, co pozytywnie wpływa na stan środowiska przyrodniczego.
Udzielanie pomocy w usuwaniu wyrobów azbestowych jest bardzo istotnym czynnikiem decydującym o zmniejszeniu ilości wyrobów azbestowych i zapobiega powstawaniu tzw. „dzikich” wysypisk. W pomocy tej powinno się uwzględnić przede wszystkim pomoc w kosztach wywozu i unieszkodliwiania powstałych odpadów azbestowych.
Dodatkowo pomoc ta powinna uwzględniać dystrybucję odpowiednich worków dla lepszego zabezpieczenia odpadów zdeponowanych przed wywózką (przygotowanie do transportu na składowisko przez firmę uprawnioną) oraz pomoc w demontażu eternitu przez firmę specjalistyczną.
Należy również podkreślić, że realizacja usuwania wyrobów azbestowych z terenu Gminy przy większym zleceniu np. coroczne prowadzenie programu gminnego i wyłonienie wykonawcy wywozu i utylizacji odpadów azbestowych w drodze przetargu może dać oszczędności ok. 30 %.
Dobrym przykładem działania jest współpraca z innymi jednostkami samorządowymi (gminami, powiatem), które posiadają opracowane programy usuwania wyrobów azbestowych, aby aplikować o środki pomocowe. Przykładem wspólnych działań może być aplikowanie o środki z Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego (MRPO). Główne zasady MRPO, takie jak wysokość limitu finansowego oraz czas realizacji zadania sprzyjają wspólnym działaniom z innymi jednostkami samorządowymi.
13.2 Prowadzenie pomocy w utylizacji wyrobów azbestowych przez Starostwo Powiatowe w Limanowej
W ramach Powiatowego Programu Usuwania Azbestu od 2006 r. prowadzone jest usuwanie odpadów zawierających azbest z terenu powiatu limanowskiego przy zaangażowaniu środków finansowych Powiatu Limanowskiego.
Program przewiduje możliwość uzyskania przez każdą z gmin powiatu dotacji na pokrycie od 40% kosztów transportu i unieszkodliwienia odpadów zawierającym azbest. Zgodnie z regulaminem programu, gminy zainteresowane uzyskaniem pomocy finansowej występują z wnioskami o jej udzielenie do Starostwa Powiatowego w Limanowej. Po weryfikacji i zaakceptowaniu wniosków przez Zarząd Powiatu zawierane są umowy dotacji, po podpisaniu których gminy mogą przystępować do realizacji zadań objętych dofinansowaniem.
System zbiórki odpadów prowadzą gminy w porozumieniu z powiatem, który nadzoruje prawidłowe wykonanie wywozu i utylizacji. W każdym roku powiat ustala limity dopłat dla poszczególnych gmin i podpisuje z nimi porozumienia na utylizację azbestu z ich terenu. Należy podkreślić, że w ramach tego programu właściciel uzyskuje pomoc w wywozie i unieszkodliwieniu odpadów azbestowych (wywóz ze wskazanego miejsca – działki ewidencyjnej na odpowiednie składowisko odpadów).
Pozostałe prace związane z usuwaniem wyrobów azbestowych zapewnia ich właściciel (dotyczy x.xx.: demontażu wyrobów, prac zabezpieczających przed negatywnym oddziaływaniem na otoczenie, odpowiedniego zapakowania odpadów oraz ich załadunku) lub zleca innej firmie specjalistycznej.
Program ten ma kilka dobrych założeń, x.xx.:
− udział wszystkich zainteresowanych stron (właściciela wyrobu – odpadu azbestowego, gminy i powiatu),
− wprowadzenie ujednoliconych zasad dla całego powiatu,
− zapewnianie usługi wywozu i unieszkodliwiania odpadów azbestowych wg przyjętych limitów w programie,
− mniejsze koszty zadania (koszty przypadające za wywóz i utylizację 1 Mg wyrobów azbestowych) w związku z realizacją większego zlecenia – coroczne ogłaszanie przetargu przez jednostkę realizującą.
Łącznie w latach 2006 – 2015 wywieziono z powiatu łącznie ponad 4,5 tys. ton, a wartość dofinansowania przez powiat 469.369,20 zł.
W 2015 r. Wydział Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa kontynuuje projekt wraz z gminami.
Dodatkowo należy zaznaczyć, że obecnie funkcjonujący „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032” na jednostki samorządu terytorialnego (w tym na Powiat) narzuca zadania x.xx. dot. organizowania usuwania wyrobów zawierających azbest przy wykorzystaniu pozyskanych na ten cel środków krajowych lub unijnych z uwzględnieniem zasad zawartych w Programie.
14. Instrumenty finansowe wspierające bezpieczne eliminowanie z użytkowania wyrobów azbestowych i służące poprawie prowadzonej gospodarki odpadami
Realizacja zadań z zakresu gospodarki odpadami wymaga zarezerwowania znacznych środków finansowych. Przeznaczenie środków w budżecie na daną inwestycję jest bardzo ważnym elementem planowania, gdyż samorząd finansuje różne sfery życia społeczności lokalnej. Mając świadomość znaczenia planowanych inwestycji w gospodarce odpadami dla poprawy stanu środowiska przyrodniczego stwierdza się, że wielkość projektowanych zamierzeń daleko wykracza poza lokalne możliwości finansowe, stąd też realizacja planowanych zadań jest możliwa przy wspomaganiu ich wykonywania ze źródeł zewnętrznych – pozyskaniu środków.
Finansowanie działań z zakresu gospodarki odpadami obecnie w Polsce prowadzą :
1) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW) ul. Konstruktorska 3a, 02 - 673 Warszawa,
nr tel. (00) 00 00 000 fax: (00) 00 00 000
adres internetowy: xxx.xxxxxxx.xxx.xx e-mail: xxxxxxx@xxxxxxx.xxx.xx
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który w 2009 roku obchodził 20-lecie istnienia i jest wspólnie z wojewódzkimi funduszami filarem polskiego systemu finansowania ochrony środowiska. Podstawą działania Narodowego Funduszu jest ustawa Prawo Ochrony Środowiska. Najważniejszym zadaniem Narodowego Funduszu w ostatnich latach jest efektywne i sprawne wykorzystanie środków z Unii Europejskiej przeznaczonych na rozbudowę i modernizację infrastruktury ochrony środowiska w naszym kraju. Strategia NFOŚiGW na lata 2009-2012 precyzuje, że jego misją jest finansowe wspieranie przedsięwzięć służących ochronie środowiska i poszanowaniu jego wartości, w oparciu o konstytucyjną zasadę zrównoważonego rozwoju. Realizowane z udziałem NFOŚiGW przedsięwzięcia będą zgodne z celami polityki ekologicznej państwa. NFOŚiGW, przy współpracy z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska i gospodarki wodnej, zapewni wsparcie finansowe projektów realizujących zobowiązania Polski wynikające z Traktatu Akcesyjnego i innych dyrektyw Unii Europejskiej. NFOŚiGW będzie także wspierał działania Ministra Środowiska w zakresie wypełniania polskich zobowiązań wynikających z Konwencji Klimatycznej, Konwencji Bioróżnorodności, wdrażania Instrumentu Finansowego
LIFE+, realizacji programu NATURA 2000 oraz polityki ekologicznej państwa dotyczącej edukacji ekologicznej. Celem działalności Narodowego Funduszu jest finansowe wspieranie inwestycji ekologicznych o znaczeniu i zasięgu ogólnopolskim i ponadregionalnym oraz zadań lokalnych, istotnych z punktu widzenia potrzeb środowiska.
2) Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
w Krakowie (WFOŚiGW w Krakowie), ul. Kanonicza 12, 31 - 002 Kraków nr tel. /12/ 000-00-00
adres internetowy: xxx.xxxx.xxxxxx.xx e-mail: xxxxx@xxxx.xxxxxx.xx
Naczelnym zadaniem Wojewódzkiego Funduszu jest dofinansowanie inwestycji i innych działań na rzecz ochrony środowiska oraz takie zarządzanie posiadanymi środkami finansowymi, aby maksymalnie je pomnożyć, zapewnić ciągłość finansowania i stworzyć optymalne warunki dla realizacji idei ochrony środowiska w województwie małopolskim. Główne zadania i kierunki działalności Funduszu wyznaczane są przez Radę Nadzorcza w przyjętym i corocznie aktualizowanym planie działalności oraz w liście przedsięwzięć priorytetowych w dziedzinie ochrony środowiska i gospodarki wodnej województwa małopolskiego. W związku z tym aktualne zasady udzielania i umarzania pożyczek oraz tryb i zasady udzielania i rozliczania dotacji umieszczane są na stronie internetowej funduszu (xxx.xxxx.xxxxxx.xx).
Fundusz stosuje jawne zobiektywizowane procedury rozpatrywania wniosków i kryteria ich oceny, ujęte w Cykl Rozpatrywania Wniosków i Wyboru Zadań.
Dla każdego działania tego cyklu przewidziane są określone procedury. Fundusz operuje zestawem formularzy dokumentów, których przygotowanie i przedstawienie jest podstawą i warunkiem podejmowania decyzji na kolejnych etapach ich rozpatrywania. Dzięki jawności i obiektywizacji procedur i kryteriów Fundusz wywiązuje się z obowiązku odpowiedzialności wobec społeczeństwa za powierzone mu publiczne pieniądze. Pozwala to również stworzyć jednakowe szansę wszystkim wnioskodawcom, a także jak najoszczędniej wydawać pieniądze na ochronę środowiska.
Każdy wnioskodawca, chcący zgłosić wniosek z własnej inicjatywy, otrzymuje w biurze Funduszu informacje o procedurach postępowania Funduszu przy rozpatrywaniu wniosków i wyborze zadań, o zasadach udzielania i umarzania pożyczek oraz udzielania dotacji, a także wykaz priorytetów Funduszu na dany rok oraz Kartę Informacyjną Zadania, odpowiednią dla typu zadania, którego wniosek będzie dotyczył. Dla zadań nie inwestycyjnych stosuje się odpowiedni Formularz wniosku.
3) Bank Ochrony Środowiska - Oddział BOŚ w Krakowie 00-000 Xxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx 00
tel. (0-00) 000-00-00, faks (0-00) 000-00-00
adres internetowy: xxx.xxxxxxx.xx e-mail: xxxxxx@xxxxxxx.xx
Bank Ochrony Środowiska prowadzi udzielanie preferencyjnych kredytów prowadzonych we współpracy z NFOŚiGW w Warszawie oraz WFOŚiGW w Krakowie. Aktualne i szczegółowe informacje można uzyskać na stronie internetowej xxx.xxxxxxx.xx w dziale – EKOLOGIA. Dodatkowo BOŚ prowadzi udzielania kredytów na urządzenia ekologiczne - zakup lub montaż urządzeń i wyrobów służących ochronie środowiska.
4) Fundusze europejskie:
Aktualne informacje dostępne są na stronie xxx.xxxxxxxxxxxxxxxxxxx.xxx.xx oraz na stronie xxx.xxxxxxxxxxxxxxx.xx. Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaistniała możliwość finansowania inwestycji w ochronie środowiska z funduszy strukturalnych z podziałem na programy rozwoju i programy operacyjne.
Reasumując należy podkreślić, że dostępnymi źródłami finansowania inwestycji z zakresu gospodarki odpadami są środki:
− publiczne np. pochodzące z budżetu UE, państwa, województwa, powiatu, gminy lub pozabudżetowych instytucji publicznych ( np. funduszy ochrony środowiska),
− prywatne np. z banków komercyjnych (np. BOŚ), towarzystw leasingowych, funduszy inwestycyjnych, oraz środki mieszane − publiczno-prywatne – realizowane w ramach partnerstwa publiczno-prywatnego ( PPP ).
− Natomiast głównymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są:
− zobowiązania kapitałowe – pożyczki, kredyty, obligacje, leasing,
− udziały kapitałowe – akcje i udziały w spółkach,
− dotacje.
W związku z powyższym podstawowymi źródłami finansowania przedsięwzięć ekologicznych są fundusze (NFOŚiGW oraz WFOŚiGW), fundacje i programy wspomagające oraz własne środki inwestorów. Wymienione formy finansowania mogą występować łącznie np. BOŚ i NFOŚiGW ( lub WFOŚiGW) oraz w ramach wykorzystania formuły PPP.
W pierwszej kolejności należy pozyskiwać środki z funduszy celowych o najlepszych warunkach finansowania (dotacje lub preferencyjne pożyczki z możliwością częściowego ich umorzenia np. po spłacie 60 % i osiągnięciu założonego efektu ekologicznego).
Należy zaznaczyć, że ważnym elementem przy podejmowaniu decyzji z jakiej opcji finansowania należy skorzystać jest opracowanie studium wykonalności zadania, które powinno rozważyć różne warianty zadania (najlepsze opcje) oraz ująć analizę finansowo-ekonomiczną zadania i oczywiście efekty które chcemy uzyskać.
15. Harmonogram realizacji Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Gminy Słopnice do roku 2032 oraz jego koszty
W harmonogramie realizacji programu przewidziano następujące działania:
1. Prowadzenie działalność informacyjno - edukacyjnej poprzez: prasę lokalną, ulotki, lokalne ogłoszenia, stronę internetową gminy.
Podczas przeprowadzania inwentaryzacji w terenie zaobserwowano duże zainteresowanie mieszkańców problematyką usuwania azbestu a w szczególności możliwościami pozyskania pomocy (program gminny). Należy podkreślić, że zaobserwowano dość niski poziom znajomości zagrożeń związanych z dalszym użytkowaniem azbestu oraz szkodliwością podczas demontażu wyrobów azbestowych (eternitu). W związku z tą małą świadomością mieszkańców dot. zagrożeń dla zdrowia ludzi proponuje się dalsze kontynuowanie działalności edukacyjno – informacyjnej. Takie działania zminimalizują powstawanie tzw. „dzikich” wysypisk odpadów - eternitu, oraz wpłyną na lepsze organizowanie pracy demontażu wyrobów zawierających azbest
– korzystanie z firm specjalistycznych przy demontażu eternitu, odpowiednie przygotowanie powstałych odpadów azbestowych do transportu (szczelne zapakowanie). Działalność edukacyjno- informacyjna już jest prowadzona na terenie gminy Słopnice. Zaleca się dalszą kontynuację tej działalności poprzez następujące narzędzia: strona internetowa, lokalna prasa, ulotki, konkursy edukacyjne w szkołach itp.
2. Aktualizowanie bazy danych dotyczących podmiotów i ilości azbestu i wyrobów zawierających azbest na terenie gminy Słopnice.
Konieczne jest dalsze aktualizowanie bazy danych dotyczących właścicieli i ilości wykorzystywanych lub usuniętych wyrobów zawierających azbest (eternitu) z terenu gminy Słopnice (aktualizacja Bazy Azbestowej) oraz przekazywanie sprawozdań rocznych.
3. Uruchomienie programu pomocowego (w miarę posiadanych środków) dla mieszkańców gminy Słopnice oraz jego modyfikacja do zaistniałych potrzeb w trakcie realizacji niniejszego Programu.
W związku z tym, że głównym wyrobem zawierającym azbest na terenie gminy Słopnice jest tzw. eternit, należy podjąć działania zmierzające do uruchomienia programu pomocowego, który będzie uwzględniał przede wszystkim pomoc w wywozie i unieszkodliwianiu powstałych odpadów azbestowych. Dodatkowo należy rozważyć udzielanie pomocy w odpowiednim zabezpieczeniu azbestu przy jego demontażu oraz jego właściwe (szczelne) przygotowanie do załadunku i transportu na składowisko (np. dystrybucja odpowiednich worków itp.).
W pierwszej kolejności proponuje się wprowadzić program pomocowy, który będzie zapewniał częściową refundację (lub wykonanie usługi) w zakresie wywozu i unieszkodliwiania powstałych odpadów azbestowych.
4. Pozyskiwanie funduszy ze źródeł zewnętrznych na realizację Programu.
Aktywne działanie Gminy Słopnice, zmierzające do pozyskania środków na zadania związane z usuwaniem azbestu (eternitu) z zewnątrz (środki powiatu, środki pomocowe UE, środki WFOŚiGW lub NFOŚiGW). Środki na zadania dot. edukacji ekologicznej można pozyskać z WFOŚiGW w Krakowie (np. w ramach corocznych konkursów ogłaszanych przez fundusz).
5. Demontaż i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest (eternitu) z terenu nieruchomości (domów, zabudowań gospodarczych i gospodarskich) oraz likwidacja tzw. „dzikich wysypisk” odpadów, tj.:
− kontynuowanie prowadzenia edukacji mieszkańców dot. szkodliwości azbestu i sposobu bezpiecznego pozbywania się powstałych odpadów azbestowych ,
− prowadzenie programu pomocowego dot. wywozu i unieszkodliwiania wyrobów azbestowych (w miarę posiadanych środków),
− aktualizacja bazy azbestowej,
− nadzorowanie przebiegu prac w zakresie usuwania wyrobów azbestowych,
− wydawanie decyzji z Urzędu w sprawie usunięcia odpadów z miejsc do tego nie przystosowanych (likwidacja tzw. „dzikich wysypisk”).
6. Monitorowanie realizacji Programu i okresowe sporządzanie raportu z jego realizacji.
Odpowiedni monitoring powinien skutkować szybką reakcją na najważniejsze zagrożenia w sprawnej realizacji programu.
7. Okresowa aktualizacja Programu.
Niniejszy program powinien być aktualizowany co cztery lata np. wraz z programem ochrony środowiska, lub w miarę potrzeb.
Tab.7. Szczegółowy harmonogram realizacji programu na lata 2015 – 2032
Lp. | Nazwa działania | Narzędzia działania | Spodziewany efekt | Termin realizacji zadania i jego całościowe koszty dla wszystkich jednostek odpowiedzialnych w tym właścicieli |
1. | Prowadzenie działalności informacyjno – edukacyjnej poprzez: prasę lokalną, ulotki, lokalne ogłoszenia, stronę internetową gminy, prowadzenie warsztatów | Prowadzenie aktywnej działalność informacyjno - edukacyjnej poprzez: prasę lokalną, ulotki informacyjne, lokalne ogłoszenia, stronę internetową gminy, spotkania w szkołach. Akcja informacyjna ma na celu zapoznane z zagrożeniami związanymi z azbestem oraz określonymi wymogami w zakresie użytkowania i usuwania. | Wzrost świadomości mieszkańców, sprawniejsza realizacja Programu | Cały okres realizacji programu – ok. 34,0 tys. zł (średniorocznie ok. 2,0 tys. zł) |
2. | Aktualizowanie bazy danych dotyczącej ilości usuniętych i wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest na terenie gminy | Aktualizowanie bazy dotyczącej ilości usuniętych i wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest na terenie gminy -przekazywanie sprawozdań rocznych oraz aktualizacja Bazy Azbestowej. | Posiadanie aktualnych informacji na temat wyrobów azbestowych w gminie Słopnice i Bazy Azbestowej | Na bieżąco, w miarę postępowania Programu – docelowy okres to 2032 rok. Aktualizacja dokonywana w ramach kosztów funkcjonowania referatu ds. Inwestycji i Gospodarki Komunalnej |
3. | Demontaż i unieszkodliwianie wyrobów zawierających azbest (eternitu) z nieruchomości (domów, zabudowań gospodarczych i gospodarskich) oraz likwidacja tzw. „dzikich” wysypisk odpadów | Prowadzenie pomocy w unieszkodliwianiu wyrobów azbestowych - eternitu (w miarę posiadanych środków), która będzie zmniejszać koszty usunięcia odpadu dla właściciela, co będzie zapobiegać powstawaniu tzw. „dzikich” wysypisk. Dodatkowo należy rozważyć pozyskanie środków na realizację Programu w zakresie : - odpowiedniego demontażu, zgodnego z obowiązującymi przepisami (zmniejszenie zagrożenia oddziaływaniem azbestu dla otoczenia), - środków na pomoc w unieszkodliwianiu wyrobów (docelowo obsługa wszystkich wnioskodawców). Prowadzenie rejestru wniosków oraz nadzorowanie przebiegu prac związanych z unieszkodliwianiem. | Zmniejszenie zagrożenia spowodowanego przez włókna azbestowe – efekt zdrowotny, realizacja Programu, zapobieganie powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów. | Organizowanie działań w cyklu rocznym powtarzalnym w okresie od 2015 do 2032 r. Całkowite koszty wywozu i unieszkodliwiania: ok. 522,830 tys. zł (średniorocznie ok. 30,755 tys. zł) W miarę posiadanych środków |
4. | Pozyskiwanie funduszy ze źródeł zewnętrznych na realizację Programu. | Sporządzenie stosownych wniosków do programów unijnych, wykorzystanie środków gminnych i powiatowych lub środków WFOŚiGW, NFOŚiGW, Ministerstwa Gospodarki. | Zwiększenie szybkości realizacji Programu usuwania wyrobów azbestowych | Wg potrzeb do 2032 r. aby zniwelować zagrożenie azbestem – np. 80 % kosztów wywozu i unieszkodliwiania (dot. pkt. 3 tabeli) |
5. | Dostosowanie i modyfikacja wdrożonego systemu pomocy dla mieszkańców gminy do zaistniałych potrzeb w trakcie realizacji Programu | Udzielanie pomocy na bieżąco – dla wszystkich osób fizycznych przede wszystkim w kosztach wywozu i składowania odpadów azbestowych. Rozważenie dodatkowo udzielenia pomocy w kosztach odpowiedniego demontażu wyrobów azbestowych. W miarę posiadanych środków. | Zmniejszenie zagrożenia spowodowanego przez włókna azbestowe – efekt zdrowotny, realizacja Programu, zapobieganie powstawaniu „dzikich” wysypisk odpadów | 2015 – 2032 Koszty ujęte w pkt. 3. |
6. | Monitorowanie realizacji Programu i okresowe sporządzanie raportu jego realizacji. | Aktualizacja bazy danych dot. ilości, rodzaju, stanu technicznego oraz miejsc występowania wyrobów azbestowych oraz ich właścicieli. Prowadzenie rejestru usuniętych wyrobów zawierających azbest. | Ustalenie stanu faktycznego realizacji zadań na podstawie informacji i raportów z przebiegu prac dot. unieszkodliwiania wyrobów azbestowych, utworzenie grupy roboczej monitorującej realizację Programu | Na bieżąco w czasie trwania programu. Koszt ok. 6 tys. zł |
7. | Okresowa aktualizacja Programu. | Poprzez działania własne bądź zlecone podmiotom zewnętrznym. | Określenie nowych możliwości finansowych i prawnych zadania usuwania wyrobów azbestowych | Zaleca się aktualizację PUA co 4 lata, lub w miarę potrzeb. Koszt. ok. 10 tys. zł |
Należy podkreślić, że na terenie gminy Słopnice zinwentaryzowano 135.800 m2, co w przeliczeniu wynosi 1.493,8 Mg wyrobów azbestowych (eternitu). W związku z tym średni, roczny koszt unieszkodliwiania odpadów azbestowych (ok. 87,87 Mg rocznie) podczas realizacji Programu wyniesie ok. 30,755 tys. zł/rok (przyjęto koszt = 350 zł za 1 Mg odpadu) co w sumie daje ok. 522,830 tys. zł brutto kosztów realizacji całego Programu przez 17 lat (od 2016 r. do 2032 r.).
Opracowany harmonogram finansowy realizacji zadań Programu nie jest wiążący i może ulec zmianie wg zaistniałych potrzeb, które w trakcie opracowywania niniejszego Programu nie można było przewidzieć.
Należy zauważyć również, że cena demontażu wyrobów azbestowo-cementowych wynosi ok. 10 zł za 1 m2 wyrobu. W związku z powyższym średni koszt demontażu eternitu dla jednego budynku (średnio 1,75 Mg) to około 1.590 zł.
Średni, roczny koszt samego demontażu odpadów azbestowych (ok. 87,87 Mg rocznie) podczas realizacji Programu wyniesie 79.961,70 zł/rok (przyjęto koszt 910 zł za 1 Mg odpadu) co w sumie daje ok. 1.359,358 tys. zł brutto kosztów demontażu przez 17 lat.
Z uwagi na fakt iż koszty demontażu pokrywają właściciele nieruchomości nie ujęto ich w harmonogramie rzeczowo-finansowym. W przypadku zmiany zasad finansowania należy doliczyć koszty demontażu do ogólnych kosztów Programu.
16. ZAŁĄCZNIKI
16.1 Wykaz firm posiadających zezwolenie w zakresie gospodarki odpadami zawierającymi azbest
Tab. 8. Wykaz firm posiadających zezwolenie w zakresie odbioru i transportu odpadów azbestowych wg. danych Urzędu Marszałkowskiego w Krakowie
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
1. | Firma MS. TECNIC Xxxxxx Xxxxx, Xxxxxxx 000, 00-000 Xxxxxxx | SW.III.EP.76512-15/10 10 maja 2010 r. | 9.05.2020r. |
2. | Gołuszka Firma Budowlana Spółka Jawna xx. Xxxxx 0x, 00-000 Xxxxxx | SW.III.LB.76512-13/10 21 kwietnia 2010r. | 20.04.2020r. |
3. | Invest Xxx Xx. x x.x., Xxxxxxx Xxx Xxxx 00, 32- 650 Xxxx | XX.XXX.XX.00000-00/00 14 maja 2010 r. | 13.05.2020r. |
4. | Firma Handlowo-Usługowa Xxxxxx Xxx, xx. Xx. Xxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx | SW.III.MW.76512-9/10 00 xxxx 0000x. | 12.05.2020r. |
5. | Mota-Engil Central Europe S.A, ul. Wadowicka 8W, 00-000 Xxxxxx | SW.III.AS.76512-8/10 zm. SR.III.AS.76512- 98/10, 9 grudnia 2010r. | 19.05.2020r. |
6. | Firma Remontowo-Budowlana RAGAR, xx. 0000-xxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.AS.76512-6/10 00 xxxx 0000x. | 05.05.2020r. |
7. | PIP INSBUD Xxxxxx Xxxxxxx Spółka Jawna, xx. Xxxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.NW.76512-34/10 00 xxxx 0000x. | 30.05.2020r. |
8. | Radko Spółka z o.o. xx. Xxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxxx | SW.III.EP.76512-32/10 9 lipca 2010r. | 8.07.2020r. |
9. | Firmy Budowlanej ”MORCIN” Xxxxxxxxx Xxxxxxx, xx. Xxxxxx 000X, 00-000 Xxxxxxxxx Xxxxx | SW.III.AS.76512-28/10 01 czerwca 2010r. | 31.05.2020r. |
10. | ELEKTROBUD Xxxxxxxxx Xxxxxxxx, xx. Xx. Xxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.MW.76512-26/10 00 xxxx 0000x. | 30.05.2020r. |
11. | P.P.U.H. „PRO-VEKTRA” Xxxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxxxxxxx | SW.III.NW.76512-22/10 00 xxxx 0000x. | 30.05.2020r. |
12. | Mostostal Kraków S.A., xx. Xxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.JP.76512-20/10 0 xxxxxxx 0000x. | 00.00.0000x. |
00. | Instal Kraków S.A., xx. X. Xxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.JP.76512-19/10 00 xxxx 0000x. | 30.05.2020r. |
14. | Firma Usługowo–Handlowea XXXXXXX Xxxxxxxxx Xxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.NW.76512-18/10 13 maja 2010 r. | 12.05.2020r. |
15. | Gazobudowa-Kraków Sp. z o.o., xx. Xxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.JP.76512-55/10 7 września 2010r. | 6.09.2020r. |
16. | Sol - Hut Sp. z o.o., xx. Xxxxxxx 0x, 00-000 Xxxxxx | SW.III.EP.76512-41/10 10 sierpnia 2010r. | 9.08.2020r. |
17. | Xxxxxxx Xxxxx Usługi Remontowo-Budowlane, Xxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxx | SW.III.JP.76512-42/10 26 lipca 2010r. | 25.07.2020r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
18. | Xxxxxxxxx Xxxxx ”RER-BUD”, Xxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxx | SW.III.JP.76512-43/10 26 lipca 2010r. | 25.07.2020r. |
19. | Set Linings Poland Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.MW.76512-39/10 26 lipca 2010r. | 25.07.2020r. |
20. | JANTECH Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe, xx. Xxxxxxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.AS.76512-79/10 25 listopada 2010r. | 24.11.2020r. |
21. | Przedsiębiorstwo Wielobranżowe ELMED Xxxxxxxx Xxxxxxx Spółka Jawna, xx. Xxxxxxxxx 0/0, 00-000 Xxxxxxx | SW.III.DS.76512-70/10 5 listopada 2010r. | 4.11.2020r. |
22. | Firma Handlowo – Usługowea „ATRAM” z siedzibą przy xx. Xxxxxxxxxxxxx 000 w Chrzanowie | SW.III.NW.76512-63/10 15 września 2010r. | 14.09.2020r. |
23. | Podhalańskie Przedsiębiorstwo Drogowo- Mostowe S.A., xx. Xxxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxx Xxxx | SW.III.JP.76512-57/10 17 września 2010r. | 16.09.2020r. |
24. | Firma Handlowo – Usługowa Xxxxxx Xxxxxxx, Xxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx | SW.III.NW.76512-101/10 9 grudnia 2010r. | 8.12.2020r. |
25. | Zakładu Utylizacji Odpadów Przemysłowych Xxxxxxx Xxxxxxxxxx, ul. Mrozowa 9a, 31–752 Xxxxxx | XX.XXX.XX.00000-00/00 18 listopada 2010r. | 17.11.2020r. |
26. | „XXXXXX” Xxxxx Xxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | SW.III.DS.76512-86/10 29 listopada 2010r. | 28.11.2020r. |
27. | Firma Remontowo - Budowlana “UTIL” Xxxxxxxxx Xxxxxxx, Ryczówek, xx. Xxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.AS.76512-80/10 17 listopada 2010r. | 16.11.2020r. |
28. | Przedsiębiorstwo Budowlane „ALBUD”, xx. Xxxxxxxxxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxx | SW.III.MW.76512-82/10 10 grudnia 2010r. | 9.12 2020r. |
29. | Zakład Usługowy „ECO – ROCK” X. Xxxxxxxxx, X. Xxxxxxxxx Spółka Jawna, xx. Xxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxxxx | SW.III.AS.76512-108/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
30. | „ECO-ROCK OŚWIĘCIM” Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxx 0,X 000, 00-000 Xxxxxxxx | SW.III.AS.76512-109/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
31. | „ECO – INWEST” Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxxxx | SW.III.AS.76512-110/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
32. | Zakład Usługowy „ECO ROCK” X. Xxxxxxxxx, X. Xxxxxxxxx spółka jawna w Oświęcimiu, ul. Chemików 1 J-141 – Oddział „ECO ROCK” w Olkuszu, xx. Xxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.DS.76512-111/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
33. | Przedsiębiorstwo Wdrożeniowo – Usługowe „ECO ROCK” Xxxxxxx Xxxxxxxxx, ul. Wybickiego 1/39, 31 – 261 Kraków | SW.III.DS.76512-112/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
34. | ECO – ROCK LEGNICA Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxx 0 X-000, 00-000 Xxxxxxxx | SW.III.DS.76512-113/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
35. | „CZYSTA TECHNOLOGIA” Sp. z o.o., ul. | SW.III.AS.76512-114/10 | 29.12.2020r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
Xxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | 30 grudnia 2010r. | ||
36. | Firma H. P. U. „JUKAM” Xxxxxx Xxxxx ul. Jagiellońska 95, 34-450 Krościenko n. D. | SW.III.LB.76512-106/10 30 grudnia 2010r. | 29.12.2020r. |
37. | Przedsiębiorstwo Wielobranżowe „ZŁOM-MET” Sp. z o.o. xx. Xxxxxxxxxxx 0x, 00-000 Xxxxxxx | XX.XXX.0000.0.0000.XX 17 lutego 2011r. | 16.02.2021r. |
38. | Przedsiębiorstwo Inżynieryjne HANIEL - SERWIS s.c. Xxxxxx Xxxxxxxxxx, Xxxxx Xxxxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxx X. Xxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxxxx | XX.XXX.0000.0.0000.XX 16 lutego 2011r. | 15.02.2021r. |
39. | Firma Budowlano-Remontowo-Handlowa „Everest” spółka jawna Xxxxxxxx Xxxxxxx, Xxxxxxxxx Xxxxxx xx. Xxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxx | XX.XXX.0000.00.0000.XX 10 lutego 2011r. | 09.02.2021r. |
40. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe „WAR-NO” Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxxxxx 00, 00- 000 Xxxxxx | SR.III.7243.11.2011.EP 18 lutego 2011r. | 17.02.2021r. |
41. | Firma Usługowo-Handlowa „NOWIX” Xxxxxxx Xxxxx, xx. Xxxxxxxxx 00,00-000 Xxxxxxxxxxx | XX.XXX.0000.00.0000.XX 17 lutego 2011r. | 16.02.2021r. |
42. | Firma Usługi Remontowo-Budowlane „LERO- BUD” s. c. Xxxxxx Xxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxx xx. Xxxxxxxxx 0, Xxxxxx 00-000 Xxxxxxxx | XX-XXX.0000.00.0000.XX 14 kwietnia 2011r. | 13.04.2021r. |
43. | Przedsiębiorstwa Polsko-Austriackie P.U.H. FRAPOL Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxx Xxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SR-III.7243.26.2011.DS 16 marca 2011r. | 15.03.2021r. |
44. | Zakład Remontowo-Budowlany Xxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxxxxxxx Xxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | SR-III.7243.31.2011.DS 14 marca 2011r. | 13.03 2021r. |
45. | Przedsiębiorstwo „EKO-TERMO XXXXXXXX” Xxxxx Xxxxxxxx, xx. Xxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx | XX-XXX.0000.00.0000.XX 14 marca 2011r. | 13.03.2021r. |
46. | Miejski Zakład Gospodarki Komunalnej w Chełmku Spółka z o.o., xx. Xxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | SR-III.7243.43.2011.NW 14 marca 2011r. | 13.03.2021r |
47. | Energe Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxxxx | SR-III.7243.56.2011.NW 24 marca 2011r. | 23.03.2021r. |
48. | Usługi Stolarsko - Ciesielskie Xxxxxxxx Xxxxx, xx. Xxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | SR-III.7243.57.2011.EP 8 kwietnia 2011r. | 7.04.2021r. |
49. | Przedsiębiorstw Handlowo Usługowe „SIÓDEMKA” Xxxxxx Xxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx – Gromiec | XX-XXX.0000.00.0000.XX 15 kwietnia 2011r. | 14.04.2021r. |
50. | AL-BAU Sp. z o.o., xx. X. Xxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx | SR-III.7243.64.2011.DS 21 kwietnia 2011r. | 20.04 2021r. |
51. | Zakład Usług Specjalistycznych i Ekspertyz Budowlanych „PARTNER” , xx. Xxxxxxxxxxx 0/00, 00 – 000 Xxxxxx | SR-III.7243.71.2011.AK 29 kwietnia 2011r. | 28.04 2021r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
52. | Firma Handlowo–Usługowa „AZ–BEST” Xxx Xxx, ul. Gajowa 56 D, 33–395 Chełmiec; | SW.III.2.MM.76512-2/10 16.04.2010r. | 15.04.2010r. |
53. | Usługi Remontowo – Budowlane Xxxxxxxxx Xxxxxxx, 34–607 Xxxxxxx 000; | SW.III.2.MM.76512-4/10 26.04.2010r. | 25.04.2020r. |
54. | Firma Budowlana „STUCCO” Xxxxxxxxx Xxxxxxx, Cieniawa 104, 33–333 Xxxxxxxxx | XX.XXX.0.XX.00000-0/00 26.04.2010r. | 25.04.2020r. |
55. | Firma PARK M Sp. z o.o., xx. Xxxxxx 00, 00–000 Xxxxx Xxxx; | SW.III.2.MM.76512-6/10 31.05.2010r. | 30.05.2020r. |
56. | Zakład Budowy Domków, Remontów, Usług Górniczych „ZBUDRUG” Sp. z o.o., 38–306 Xxxxxxx 000; | SW.III.2.MD.76512-8/10 6.05.2010r. | 05.05.2020r. |
57. | Firma SITA Nowy Sącz, Sp. z o.o., xx. Xxxxxxx 000, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MM.76512-9/10 30.06.2010r. | 29.06.2020r. |
58. | Firma Handlowo - Usługowa „KURCZ”, Xxxxx Xxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxxxxx 000, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MD.76512-10/10 07.07.2010r. | 06.07.2020r. |
59. | Firma PRO–LOG Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxxx Xxxx 00,. 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MD.76512-12/10 03.08.2010r. | 02.08.2020r. |
60. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno–Handlowo– Usługowe „ERBET” Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxx 000 X, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MD.76512-13/10 05.08.2010 r. | 04.08.2020r. |
61. | Zakład Transportowo–Sprzetowo–Handlowy TISBUD, Xxxxxxxx Xxxxxxx, xx. Xxxx Xxxxx XX 00, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MD.76512-14/10 07.09.2010r. | 06.09.2020r. |
62. | Zakład Budowy Dróg, Xxxxxxxxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxxxxx 00, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MD.76512-15/10 14.09.2010r. | 13.09.2020r. |
63. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno–Usługowo– Handlowe „WOLIMEX” Xxxxxxxxx Xxxxx, xx. Xxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx; | SW.III.2.MR.76512-16/10 19.10.2010r. | 18.10.2020r. |
64. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno–Handlowe „REMBUD” Sp. z o.o., xx. Xxxxxx Xxxxxx 0, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MR.76512-18/10 13.10.2010r. | 12.10.2020r. |
65. | Firma „REM–BUD” Spółka Cywilna, Xxxxxxxxx Xxxxx, Xxxxx Xxxxxxx, xx. Xxxxxxxx 00, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MD.76512-19/10 13.10.2010r. | 12.10.2020r. |
66. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe, Xxxxxxxx Xxxxxxxx, 33–386 Podegrodzie 314; | SW.III.2.MR.76512-20/10 17.11.2010r. | 16.11.2020r. |
67. | Firma „ALFA” X. Xxxxxxxx, X. Xxxxxx, Sp. Jawna, ul. Dukielska 83 B, 38–300 Gorlice; | SW.III.2.MD.76512-21/10 19.10.2010r | 18.10.2020r |
68. | Firma „CIEPŁOWNIK” Sp. Xxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxx Xxxxxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxx 000, 00–000 Xxxx Xxxx; | SW.III.2.MR.76512-24/10 23.02.2011r. | 22.02.2021r. |
69. | Przedsiębiorstwo Obrotu Surowcami Wtórnymi „SURPAP” S.C., Xxxxxxxxx Xxxxx, Xxx Xxxxxxxxxx, ul. Wyspiańskiego 3, 33–300 Nowy | SW.III.2.MD.76512-26/10 30.12.2010r. | 29.12.2020r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
Sącz; | |||
70. | Przedsiębiorstwo Handlowo–Usługowe „AGBUD”, Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxxx–Xxxxx; | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 23.02.2011r. | 22.02.2011r. |
71. | Przedsiębiorstwo UsługowoProdukcyjne „CERBUD” Sp. z o.o., xx. Xxxx Xxxxx XX 00, 00– 000 Xxxx Xxxx; | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 02.03.2011r. | 01.03.2021r. |
72. | Przedsiębiorstwo Remontowo–Budowlane „TERMODOM” Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx, ul. Ogrodowa 103, 33–370 Muszyna; | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 3.03.2011r. | 02.03.2021r. |
73. | Firma Ogólnobudowlana „KAMAR” Xxxxx Xxxxxxxxxxxx, ul. Starowiejska 89, 34–730 Mszana Xxxxx; | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 22.03.2011r. | 21.03.2021r. |
74. | Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe „IZODOM” Xxxxxxx Xxxx, 33-335 Nawojowa 751; | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 28.04.2011r. | 27.04.2021r. |
75. | Zakład Ogólno-Budowlany xxx. Xxxxx Xxxxx, xx. X. Xxxxx 0, 00-000 Xxxx Xxxx; | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 12. 20.09.2011r. | 19.09.2021r. |
76. | LITWIŃSKI Transport – Sprzęt – Budownictwo, 00-000 Xxxxxxxxx 000; | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 15. 11.10.2011r. | 10.10.2021r. |
77. | Firma Budowlana „XXXXXX” Xxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx REGON: 490200498 | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 25 października 2011r. | 24.10.2021r. |
78. | Centrum Ciepła Group Spółka z o.o. Sp.K., xx. Xxxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxx Xxxx | 27.11.2021r. | 27.11.2021r. |
79. | Zakład Ogólnobudowlany Xxx Xxx, Xxxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxxxx | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 12 stycznia 2012r. | 23.09.2021r. |
80. | Przedsiębiorstwo Handlowo Usługowe Przemysłowo Transportowe „MAX-DACH” Xxxxxxxxx Xxxxx, 32-740 Łapanów 113 | SW.III.1.KP.76512-3/10 1 czerwca 2010r. | 31.05.2020r. |
81. | Przedsiębiorstwo Usługowe „EKOKAN” Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.1.KP.76512-8/10 27 lipca 2010r. zm. SW.III.1.KP.76512- 20/10 z 10 grudnia 2010r. zm. SR-III.1.7243.3. 0000.XX z 15 marca 2011r. zm. SR-III-1.7243.6. 0000.XX z 16 kwietnia 2012r. | 26.07.2020r. |
82. | Firma Handlowo Usługowa „KONKURENT”, Xxxxxx Xxxxxx, 00-000 Xxxxxxx, Xxxxxx 00 | SW.III.1.KP.76512-12/10 23 sierpnia 2010r. | 22.08.2020r. |
83. | PRO-EKO Xxxxxx Xxxxxxxxx, xx. Xxxxxxx 0X, Xxxxxxxxx, 00-000 Xxxxx Xxxx | SW.III.1.AG.76512-14/10 17 września 2010r. | 16.09.2020r. |
84. | Jednostka Ratownictwa Chemicznego Sp. z o. o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.1.KP.76512-15/10 24 września 2010r. | 23.09.2021r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
85. | WIEZAT Sp. z o. o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.1.KP.7612-18/10 30 listopada 2020r. | 29.11.2020r. |
86. | „PRORem” Sp. z o. o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.1.KP.76512-19/10 19 listopada 2010r. | 18.11.2020r. |
87. | ZWRI Sp. z o. o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SW.III.1.KP.76512-22/10 12 stycznia 2011r. | 11.01.2021r. |
88. | Zakład Budowlano – Montażowy „POLBUD” Piątek i Ptak Spółka Jawna, xx. Xxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | XX.XXX.0.0000.0.0000.XX 17 lutego 2011r. | 16.02.2021r. |
89. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe Tarizolacja Spółka z o. o., xx. Xxxxxxxxx 0x, 00-000 Xxxxxx | XX.XXX.0.0000.0.0000.XX 1 lutego 2011r. | 31.01.2021r. |
90. | „UNIROLL” Sp. z o. o., xx. Xxxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | XX.XXX.0.0000.0.0000.XX 4 lutego 2011r. | 3.02.2021r. |
91. | Pokrycia Dachowe „DERKER” Xxxxx Xxxx, xx. Xxxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 4 kwietnia 2011r. | 3.04.2021r. |
92. | Przedsiębiorstwo Robót Remontowych „DACHREM” Sp. z o. o., 00-000 Xxxxxxxxxxxxxxx 54 | XX-XXX.0.0000.0.0000.XX 00 xxxxx 0000x. Xxxxxx: SR-III-1.7243.14.2012 2 sierpnia 2012r. | 28.03.2021r. |
93. | Zakład Blacharsko Dekarsko Budowlany Xxx Xxxxxxx, xx. Xx Xxxx 00, 00-000 Xxxxxx | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 68. 13 kwietnia 2011r. | 12.04.2021r. |
94. | Zakład Remontowo – Budowlany Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 12 kwietnia 2011r. | 11.04.2021r |
95. | „T-BUD” DMI Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. J., xx. Xx. Xxxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxx | SR-III.7243.80.2011.EP 13 maja 2011 r. | 12.05.2021 r. |
96. | Firma Handlowo Usługowa „XXXXX” Xxxxx Xxxxx, xx. Xxxxx 000X, 00-000 Xxxxxxxxx | SR-III.7243.81.2011.DS 26 maja 2011 r. | 25.05.2021 r |
97. | Firma Handlowo-Usługowa „MIRDAN” X.Xxxxxx – X.Xxxxxxxxxx spółka jawna, xx. Xxxxxx Xxxxxxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxxxx | SR-III.7243.93.2011.DS 21 czerwca 2011 r. | 20.06.2021 r |
98. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno - Handlowe „GRANIT” Sp. z o.o. xx. Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxx | XX-XXX.0000.000.0000.XX 3 sierpnia 2011 r. | 02.08.2021 r. |
99. | Przedsiębiorstwo Budowlano – Usługowo – Handlowe „ZELIAŚ” Sp. jawna xx. Xxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | XX-XXX.0.0000.00.0000.XX 15 czerwca 2011 r. | 14.06.2021 r. |
100. | Zakład Remontowo Budowlany Xxxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | SR-III.7243.91.2011.AK 31 maja 2011 r. | 30.05.2021 r. |
101. | Przedsiębiorstwo Budowlano-Produkcyjne „ŁĘGPRZEM” SP. ZO.O., xx. Xxxxxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx | SR-III.7243.109.2011.AK 5.08.2011r. | 4.08.2021 r. |
102. | Ratownictwo Chemiczne Xxxxxx Xxxxxxx, ul. | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX | 7.09.2021 r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
Xxxxxxx Xxxxxxxxxxxx 00, Xxxxxxxxxxx Xxxx, 00-000 Xxxxxxxx | 8 września 2011 r. zmiana XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 00 xxxx 0000 x. | ||
000. | Zakład Remontowo-Budowlany „MAR-BUD” Xxxxxx Xxxxxxxxx, Xxxxxxx 000, 00-000 Xxxxxxx Drogi Regon 356819566 | SR-III.7243.117.2011.EP 21 września 2011 r | 20.09.2021 r. |
104. | INTRAKAT Intracom Constructions Societe Anonyme Technical and Steel Constructions S.A., Oddział w Polsce, xx. Xxxxxxxxxxx 0/000 00-000 Xxxxxx REGON: 120584175 | SR-III.7243.126.2011.AK 4 października 2011 r. | 3.10.2021r. |
105. | Skup-Sprzedaż Surowców Wtórnych i Złomu Xxxxx Xxxxxxxx 00-000 Xxxx 000 REGON: 351225141 | SR-III.7243.130.2011.AK 14 października 2011 r. | 13.10.2021 r. |
106. | Rolnicza Spółdzielnia Produkcyjna „XXXXX”, 00-000 Xxxxxxxx REGON 000473371 | SR-III.7243.128.2011.EP 25 października 2011 r. | 24.10.2021 r. |
107. | Firma Transportowo – Usługowo – Produkcyjna XXXXXXXX Xxxxxxx Xxxxxx, 33-163 Xxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxx 51 | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 4 listopada 2011r. | 3.11.2021r. |
108. | OPTIMAL Przedsiębiorstwo Handlowo – Usługowe, xx. Xxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx REGON: 350802211 | SR-III.7243.145.2011.AK 22 listopada 2011 r. | 21.11.2021 r. |
109. | J.P.G. Budownictwo-Konstrukcje Sp. z o.o. xx. Xxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx REGON 120114699 | XX-XXX.0000.000.0000.XX 22 listopada 2011 r. | 21.11.2021 r. |
110. | POLDIM Spółka Akcyjna xx. Xxxxxxxxxxxxxx 00x, 00-000 Xxxxxx | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 8 maja 2012 r. | 7.05.2022 r. |
111. | SAPNUR Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxxx 0/00, 00-000 Xxxxxx, REGON 351537633 | SR-III.7243.148.2011.EP 20 grudnia 2011 r. | 19.12.2021 r. |
112. | Xxxx-Xxxx Xx. x x.x. Xx. x. xx. Xxxxxxxxxxx 00, 00-000 Libiąż, REGON 357235028 | XX-XXX.0000.000.0000.XX 22 grudnia 2011 r. | 21.12.2021 r. |
113. | Zakład Usługowo-Handlowy „ZANEX” Xxxxxxxx Xxxxxxx, xx. Xxxxxxxxxxx 00 X, 00-000 Xxxxxxxx, REGON 272208652 | SR-III.7243.1.2012.NW 13 stycznia 2012 r. | 12.01.2022 r. |
114. | „GAJA” Xxxxx Xxxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxx 000, 00-000 Gorenice, REGON 120999752 | SR-III.7243.12.2012.NW 8 lutego 2012 r. | 7.02.2022 r. |
115. | Przedsiębiorstwo Handlowo – Xxxxxxxx „ROLEX–POL” Xxxxxxx Xxxxx, Cieślin xx. Xxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxx, REGON 273481999 | SR-III.7243.13.2012.NW 8 lutego 2012 r. | 7.02.2022 r. |
116. | Roboty Ziemne, Transport Ciężarowy, Xxxxx Xxxxxxx, ul. Słoneczna 25, Trojanowice, 32-087 Zielonki, REGON 350879047 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 10 lutego 2012 r. | 9.02.2022 r. |
117. | XXXXXXX XXXXXX Sp. z o. o. Xxxxxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxxxxxxxxx | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 7 lutego 2012r. | 6.02.2022r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
118. | Firma Usługowa Xxxxxxxx Xxxxxxxxxxx xx. Xxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxx, REGON 120631992 | SR-III.7243.17.2012 x.XX 22 lutego 2012 r. | 21.02.2022 r. |
119. | Przedsiębiorstwo Budownictwa Inżynieryjnego „TRANS-ZIEM” Xxxxxxxx Xxxxxxxxx Xx. Xxx. X. Xxxx-Xxxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx, REGON: 350527466 | SW.III.NW.76512-64/10 14 września 2010 r. zmieniona: SR- III.7243.25.2012.NW 29 lutego 2012 r. | 13.09.2020 r. |
120. | ALPIMAX Centrum Usług Specjalistycznych, xx. Xxxxxxxxxxx 00/00, 00-000 Xxxxxx REGON 350582643 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 6 marca 2012 r. | 5.03.2022 r |
121. | ELEKTROMEG Sp. z o. o., xx. Xxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 14 marca 2012r. | 13.03.2022 r. |
122. | P.H.U. MENOS Xxxxx Xxxxx,ul. Xxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxx 00X, 00-000 Xxxxxxxx | SR-II.7243.45.2012.NW 19 kwietnia 2012r. | 18.04.2022 r. |
123. | DACH – SPEC Xxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxxxxx, REGON 121173860 | SR-III.7243.46.2012.EP 25 kwietnia 2012 r. | 24.04.2022 r. |
124. | F.H.U. „KINEK” Xxxxxxxxx Xxxx, 33-342 Barcice 630, REGON: 492834416 | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 24 kwietnia 2012 | 23.04.2022 r. |
125. | XXXX Xxxxxxxxx Xxxxxx xx. Xxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 00 xxxx 0000x. Zmiana SR-III-1.7243.8. 0000.XX 00 xxxx 0000x. | 15.05.2021r. |
126. | PROTON-ARCHEO Xxxxxx Xxxxxxxxx, xx. Xxxxxxx Xxxxxxxx 0/00, 00-000 Xxxxxxxxxxx REGON 120447981 | SR-III.7243.53.2012.NW 17 maja 2012 r. | 16.05.2022 r. |
127. | Zakład Handlowo-Usługowy „KONTUR” Xxxxxxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxxxxx 00X, 00-000 Xxxxxxx, REGON 003598110 | SR-III.7243.60.2012.NW 23 maja 2012 r. | 22.05.2022 r. |
128. | Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo- Handlowe EURO-XXX Xxxxx Xxxxx, Zalas 000, 00-000 Xxxxxxxxx, REGON: 120703757 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 28 maja 2012 r. | 28.05.2022 r. |
129. | Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. xx. Xxxxx 0, 00-000 Xxxxxx, REGON 350900327 | SR-III.7243.65.2012.NW 30 maja 2012 r. | 29.05.2022 r. |
130. | Produkcja-Handel-Usługi “CEDRUS” s.c. Xxxxxxxxx Xxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, xx. 00 xxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxx, REGON: 272358216 | SR-III.7243.56.2012.EP 5 czerwca 2012 r. | 4.06.2022 r. |
131. | Firma Handlowo-Usługowa XXXXX Xxxxxxxx Xxxxxxxx, xx. Xxxxxxxxx 000, 00-000 Xxxxx Xxxxxxxxx, REGON:120817515 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 15 czerwca 2012 r. | 14.06.2022 r. |
132. | Firma Handlowo-Usługowa „PASO” Xxxxxxxx Xxxxx, Zabagnie kol. Xxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx, REGON 120113955 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 14 czerwca 2012 r. | 13.06.2022 r. |
133. | KAR – DACH Xxxxx Xxxxxxx | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX | 18.06.2022 r. |
Lp. | Nazwa podmiotu/przedsiębiorcy | Znak decyzji/data wydania | Termin obowiązywania |
Xxxxx 00, 00-000 Xxxxxx | 19 czerwca 2012 r. | ||
134. | Przedsiębiorstwo Robót Zmechanizowanych „Budostal – 8” S.A.ul. Xxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxx, REGON 350717362 | SR-III.7243.73.2012.NW 21 czerwca 2012 r. | 20.06.2022 r. |
135. | CHEMONT Sp. z o.o., xx. Xxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxxxx, REGON 356909795 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 22 czerwca 2012 r. | 21.06.2022 r. |
136. | Firma Handlowo-Usługowa XXXXXX Xxxxx Xxxxx, xx. Xxxxxxxxx 0, 00-000 Xxxxxxxxx REGON 351265940 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 17 lipca 2012 r. | 16.07.2022 r. |
137. | Firma „TRANS-HAND-BUD” S.C. Xxxxxxxxxxxx Xxxxx, Xxxxxxxxxxxx Xxxxxxx, Xxxxx Xxxxxx, xx. Xxxxx Xxxxx 00, 00-000 Xxxxx REGON: 492925283 | XX-XXX-0.0000.0.0000.XX 18 lipca 2012 r. | 17.07.2022 r. |
138. | Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjno- Handlowe „LIBUD” Xxxxx Xxxxx, xx. Xxxxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxxxx REGON 121130223 | XX-XXX.0000.00.0000.XX 6 sierpnia 2012 r. | 5.08.2022 r. |
139. | Firma Usługowo – Handlowa „STANBUD” Xxxxxxxxx Xxxxx, xx Xxxxxxxxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx | XX-XXX.0.0000.00.0000.XX 20 sierpnia 2012 r. | 19.08.2022r. |
140. | TOR-BUD Sp. z o. o. Sp. k. xx. 00 Xxxxx 00, 00-000 Xxxxxxxxx REGON 270187532 | XX-XXX.0000.000.0000.XX 22 grudnia 2011 r. Zmiana SR-III.7243.97. 2012.DS 22 sierpnia 2012r. | 21.12.2021 r. |
141. | Przedsiębiorstwa Budownictwa Inżynieryjnego „MACHNIK” Xxxxxxxxx Xxxxxxx, Mochnaczka Xxxxx 00, 00-000 Xxxxxxx Xxxxx | XX-XXX-0.0000.00.0000.XX 8 sierpnia 2012 r. | 7.08.2021 r. |
*źródło - stan na dzień 21.08.2012 wg informacji uzyskanej od Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego w Krakowie. Aktualne informacje dot. wykazu w/w firm będą dostępne na stronie internetowej urzędu – xxx.xxxxxxxxxxx.xx (zakładka – środowisko/ gospodarka odpadami)
16.2 Główne załączniki do aktów wykonawczych dot. postępowania z wyrobami azbestowymi (ocena, informacja, oznakowanie) przez właściciela, firmę oraz gminę
16.2.1 Załączniki do rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest oraz do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r.:
ZAŁĄCZNIK Nr 1 – WZÓR DRUKU
OCENA
stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest
Nazwa miejsca/obiektu/urządzenia budowlanego/instalacji przemysłowej:
............................................................................................................................................................
Adres miejsca/obiektu/urządzenia budowlanego/instalacji przemysłowej:
............................................................................................................................................................
Rodzaj zabudowy1): ...........................................................................................................................
Numer działki ewidencyjnej2): ...........................................................................................................
Numer obrębu ewidencyjnego2): ........................................................................................................
Nazwa, rodzaj wyrobu3): ....................................................................................................................
Ilość wyrobów4): ................................................................................................................................
Data sporządzenia poprzedniej oceny5): ............................................................................................
Grupa/ nr | Rodzaj i stan wyrobu | Punkty | Ocena |
1 | 2 | 3 | 4 |
I | Sposób zastosowania azbestu | ||
1 | Powierzchnia pokryta masą natryskową z azbestem (torkret) | 30 | |
2 | Tynk zawierający azbest | 30 | |
3 | Lekkie płyty izolacyjne z azbestem (ciężar obj. < 1 000 kg/m3) | 25 | |
4 | Pozostałe wyroby z azbestem (np. pokrycia dachowe, elewacyjne) | 10 | |
II | Struktura powierzchni wyrobu z azbestem | ||
5 | Duże uszkodzenia powierzchni, naruszona struktura włókien | 60 | |
6 | Niewielkie uszkodzenia powierzchni (rysy, odpryski, załamania), naruszona struktura włókien | 30 | |
7 | Ścisła struktura włókien przy braku warstwy zabezpieczającej lub jej dużych ubytkach | 15 | |
8 | Warstwa zabezpieczająca bez uszkodzeń | 0 | |
III | Możliwość uszkodzenia powierzchni wyrobu z azbestem | ||
9 | Wyrób jest przedmiotem jakichś prac | 30 | |
10 | Wyrób bezpośrednio dostępny (do wysokości 2 m) | 15 | |
11 | Wyrób narażony na uszkodzenia mechaniczne | 10 | |
12 | Wyrób narażony na wstrząsy i drgania lub czynniki atmosferyczne | 10 | |
13 | Wyrób nie jest narażony na wpływy zewnętrzne | 0 | |
IV | Miejsce usytuowania wyrobu w stosunku do pomieszczeń użytkowych | ||
14 | Bezpośrednio w pomieszczeniu | 30 |
15 | Za zawieszonym, nieszczelnym sufitem lub innym pokryciem | 25 | |
16 | W systemie wywietrzania pomieszczenia (kanały wentylacyjne) | 25 | |
17 | Na zewnątrz obiektu (np. tynk) | 20 | |
18 | Elementy obiektu (np. osłony balkonowe, filarki międzyokienne) | 10 | |
19 | Za zawieszonym szczelnym sufitem lub innym pokryciem, ponad pyłoszczelną powierzchnią lub poza szczelnym kanałem wentylacyjnym | 5 | |
20 | Bez kontaktu z pomieszczeniem (np. na dachu odizolowanym od pomieszczeń mieszkalnych) | 0 | |
V | Wykorzystanie miejsca/obiektu/urządzenia budowlanego/instalacji przemysłowej | ||
21 | Regularne przez dzieci, młodzież lub sportowców | 40 | |
22 | Stałe lub częste (np. zamieszkanie, miejsce pracy) | 30 | |
23 | Czasowe (np. domki rekreacyjne) | 15 | |
24 | Rzadkie (np. strychy, piwnice, komórki) | 5 | |
25 | Nieużytkowane (np. opuszczone zabudowania mieszkalne lub gospodarskie, wyłączone z użytkowania obiekty, urządzenia lub instalacje) | 0 | |
SUMA PUNKTÓW OCENY | |||
STOPIEŃ PILNOŚCI | |||
UWAGA: W każdej z pięciu grup arkusza należy wskazać co najmniej jedną pozycję. Jeśli w grupie zostanie wskazana więcej niż jedna pozycja, sumując punkty z poszczególnych grup, należy uwzględnić tylko pozycję o najwyższej punktacji w danej grupie. Sumaryczna liczba punktów pozwala określić stopień pilności:
Stopień pilności I od 120 punktów wymagane pilnie usunięcie (wymiana na wyrób bezazbestowy) lub zabezpieczenie
Stopień pilności II od 95 do 115 punktów wymagana ponowna ocena w terminie do 1 roku
Stopień pilności III do 90 punktów wymagana ponowna ocena w terminie do 5 lat
..................................... .....................................
Oceniający Właściciel/Zarządca
(nazwisko i imię) (podpis)
..................................... .....................................
(miejscowość, data) (adres lub pieczęć z
adresem)
Objaśnienia:
1) Należy podać rodzaj zabudowy: budynek mieszkalny, budynek gospodarczy, budynek przemysłowy, inny.
2) Należy podać numer obrębu ewidencyjnego i numer działki ewidencyjnej faktycznego miejsca występowania azbestu.
3) Przy określaniu rodzaju wyrobu zawierającego azbest należy stosować następującą klasyfikację:
– płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie,
– płyty faliste azbestowo-cementowe dla budownictwa,
– rury i złącza azbestowo-cementowe,
– izolacje natryskowe środkami zawierającymi w swoim składzie azbest,
– wyroby cierne azbestowo-kauczukowe,
– przędza specjalna, w tym włókna azbestowe obrobione,
– szczeliwa azbestowe,
– taśmy tkane i plecione, sznury i sznurki,
– wyroby azbestowo-kauczukowe, z wyjątkiem wyrobów ciernych,
– papier, tektura,
– inne wyroby zawierające azbest, oddzielnie niewymienione, w tym papier i tektura, podać jakie.
4) Ilość wyrobów azbestowych podana w jednostkach masy (Mg) oraz w jednostkach właściwych dla danego wyrobu (m2, m3, mb).
5) Należy podać datę przeprowadzenia poprzedniej oceny; jeśli jest to pierwsza ocena, należy wpisać „pierwsza ocena”.
ZAŁĄCZNIK Nr 2 - WZÓR OZNAKOWANIA
OZNAKOWANIA WYROBÓW, ODPADÓW I OPAKOWAŃ ZAWIERAJĄCYCH AZBEST LUB WYROBY ZAWIERAJĄCE AZBEST, A TAKŻE MIEJSC ICH WYSTĘPOWANIA
wzór
Wszystkie wyroby zawierające azbest lub ich opakowania powinny być oznakowane w następujący sposób:
a. oznakowanie zgodne z podanym wzorem powinno posiadać wymiary: co najmniej 5 cm wysokości (H) i 2,5 cm szerokości,
b. oznakowanie powinno składać się z dwóch części:
górnej (h1 = 40 % H) zawierającej literę „a” w białym kolorze na czarnym tle,
dolnej (h2 = 60 % H) zawierającej wyraźny i czytelny napis w białym lub czarnym kolorze na czerwonym tle,
c. jeśli wyrób zawiera krokidolit, zwrot „zawiera azbest” powinien być zastąpiony zwrotem
„zawiera krokidolit/azbest niebieski”.
16.2.2 Załącznik do rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie sposobu przedkładania marszałkowi województwa informacji o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska:
Załącznik – WZÓR DRUKU
INFORMACJA O RODZAJU, ILOŚCI I MIEJSCACH WYSTĘPOWANIA SUBSTANCJI STWARZAJĄCYCH SZCZEGÓLNE ZAGROŻENIE DLA ŚRODOWISKA
Gmina: .................. Informacje za okres: ................
Powiat: ................. określające stan na dzień: ..........
Województwo: ............
Dział 1. Informacje dotyczące azbestu
Lp. | Nazwa wyrobu zawierającego azbest1) | Lokalizacja wyrobu zawierająceg azbest (adres) | Jednostka miary | Ilość | Uwagi2) |
Objaśnienia:
1) Przy określaniu nazwy wyrobu zawierającego azbest należy stosować następującą klasyfikację:
* płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie,
* płyty faliste azbestowo-cementowe stosowane w budownictwie,
* rury i złącza azbestowo-cementowe,
* izolacje natryskowe środkami zawierającymi w swoim składzie azbest,
* wyroby cierne azbestowo-kauczukowe,
* przędza specjalna, w tym włókna azbestowe obrobione,
* szczeliwa azbestowe,
* taśmy tkane i plecione, sznury i sznurki,
* wyroby azbestowo-kauczukowe, z wyjątkiem wyrobów ciernych,
* papier i tektura,
* inne wyroby zawierające azbest, oddzielnie niewymienione.
2) Należy wskazać obiekt, w którym znajdują się wyroby zawierające azbest, oraz określić ich stan – stopień uszkodzenia wyrobów zawierających azbest.
16.2.3 Załączniki do rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest
ZAŁĄCZNIK Nr 1 – WZÓR OZNAKOWANIA
OZNAKOWANIA INSTALACJI LUB URZĄDZEŃ LUB URZĄDZEŃ ZAWIERAJĄCYCH AZBEST ORAZ RUR AZBESTOWO-CEMENTOWYCH
*Tylko w przypadku oznakowania pomieszczenia w związku z brakiem możliwości trwałego umieszczenia oznakowania na instalacji lub urządzeniu zawierającym azbest.
Wszystkie instalacje lub urządzenia zawierające azbest oraz rury azbestowo-cementowe powinny być oznakowane w następujący sposób:
1) oznakowanie zgodne z podanym wzorem powinno mieć wymiary: co najmniej 5 cm wysokości (H) i 1/2H szerokości;
2) oznakowanie powinno składać się z:
a.części górnej (h = 40 % H) zawierającej literę „a” w białym kolorze na czarnym tle,
b. części dolnej (60 % H) zawierającej standardowy napis w białym lub czarnym kolorze na czerwonym tle; napis powinien być wyraźnie czytelny;
3) jeżeli wyrób zawiera krokidolit, standardowo stosowany zwrot „zawiera azbest” powinien być zastąpiony zwrotem „zawiera krokidolit/azbest niebieski”.
ZAŁĄCZNIK Nr 2 – WZÓR OZNAKOWANIA
Wzór oznakowania dróg utwardzonych odpadami zawierającymi azbest przed wejściem w życie ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, ale niezabezpieczonych trwale przed emisją włókien azbestu
Wszystkie drogi utwardzone odpadami zawierającymi azbest przed wejściem w życie ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, ale niezabezpieczone trwale przed emisją włókien azbestu, powinny być oznakowane w następujący sposób:
1) oznakowanie zgodne z podanym wzorem powinno mieć wymiary: co najmniej 30 cm wysokości (H) i 1/2H szerokości;
2) oznakowanie powinno składać się z:
a)części górnej (h = 40 % H) zawierającej literę „a” w białym kolorze na czarnym tle,
b)części dolnej (60 % H) zawierającej standardowy napis w białym lub czarnym kolorze na czerwonym tle; napis powinien być wyraźnie czytelny.
- ZAŁĄCZNIK Nr 3 – WZÓR DRUKU
INFORMACJA O WYROBACH ZAWIERAJĄCYCH AZBEST1)
1.Nazwa miejsca/urządzenia/instalacji, adres2):
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
2.Wykorzystujący wyroby zawierające azbest – imię i nazwisko lub nazwa i adres:
.................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................
3.Rodzaj zabudowy3): ...........................................................................................................................
4.Numer działki ewidencyjnej4): ............................................................................................................
5.Numer obrębu ewidencyjnego4): .........................................................................................................
6.Nazwa, rodzaj wyrobu5): .....................................................................................................................
................................................................................................................................................................. 7.Ilość posiadanych wyrobów6): ............................................................................................................
8.Stopień pilności7): ...............................................................................................................................
9.Zaznaczenie miejsca występowania wyrobów8):
a) nazwa i numer dokumentu: ............................................................................................................
b) data ostatniej aktualizacji: ..............................................................................................................
10. Przewidywany termin usunięcia wyrobów: ..................................................................................
11. Ilość usuniętych wyrobów zawierających azbest przekazanych do unieszkodliwienia6):
.............................
data ...................................................
...................
(podpis)
1) Za wyrób zawierający azbest uznaje się każdy wyrób zawierający wagowo 0,1 % lub więcej azbestu.
2) Adres faktycznego miejsca występowania azbestu należy uzupełnić w następującym formacie: województwo, powiat, gmina, miejscowość, ulica, numer nieruchomości.
3) Należy podać rodzaj zabudowy: budynek mieszkalny, budynek gospodarczy, budynek przemysłowy, budynek mieszkalno-
gospodarczy, inny.
4) Należy podać numer działki ewidencyjnej i numer obrębu ewidencyjnego faktycznego miejsca występowania azbestu.
5) Przy określaniu rodzaju wyrobu zawierającego azbest należy stosować następującą klasyfikację:
– płyty azbestowo-cementowe płaskie stosowane w budownictwie,
– płyty faliste azbestowo-cementowe stosowane w budownictwie,
– rury i złącza azbestowo-cementowe,
– rury i złącza azbestowo-cementowe pozostawione w ziemi,
– izolacje natryskowe środkami zawierającymi w swoim składzie azbest,
– wyroby cierne azbestowo-kauczukowe,
– przędza specjalna, w tym włókna azbestowe obrobione,
– szczeliwa azbestowe,
– taśmy tkane i plecione, sznury i sznurki,
– wyroby azbestowo-kauczukowe, z wyjątkiem wyrobów ciernych,
– papier, tektura,
– drogi zabezpieczone (drogi utwardzone odpadami zawierającymi azbest przed wejściem w życie ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, po trwałym zabezpieczeniu przed emisją włókien azbestu),
– drogi utwardzone odpadami zawierającymi azbest przed wejściem w życie ustawy z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest, ale niezabezpieczone trwale przed emisją włókien azbestu,
– inne wyroby zawierające azbest, oddzielnie niewymienione, w tym papier i tektura; podać jakie.
6) Ilość wyrobów zawierających azbest należy podać w jednostkach właściwych dla danego wyrobu (kg, m2, m3, m.b., km).
7) Według „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest” określonej w załączniku nr 1 do rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. Nr 71, poz. 649 oraz z 2010
r.
Nr 162, poz. 1089).
8) Nie dotyczy osób fizycznych niebędących przedsiębiorcami. Należy podać nazwę i numer dokumentu oraz datę jego ostatniej aktualizacji, w którym zostały oznaczone miejsca występowania wyrobów zawierających azbest, w szczególności planu sytuacyjnego terenu instalacji lub urządzenia zawierającego azbest, dokumentacji technicznej.
Bibliografia – źródło danych
1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 roku i przyjęta w ogólnonarodowym referendum konstytucyjnym (Konstytucja RP została opublikowana w Dz. U. Nr 78, poz. 483),
2. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.),
3. Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 21)
4. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 grudnia 2014 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz. U. 2014, poz. 1923),
5. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity Dz. U. z 2013, poz. 1409, ze zm.)
6. Ustawa z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (tekst jednolity Dz.U. 2015, poz. 1203, z późn. zm.),
7. Ustawa z dnia 19 sierpnia2011 r. o przewozie towarów niebezpiecznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 227, poz. 1367, z późn. zm.),
8. Ustawa z dnia 19 czerwca 1997 r. o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest (tekst jednolity Dz.
X. x 0000 x. Xx 0, poz. 20, z późn. zm.),
9. „Program Oczyszczania Kraju z Azbestu na lata 2009-2032”, Rada Ministrów, 14.07.2009 r.,
10. „Program usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest stosowanych na terytorium Polski”, Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej, 14 maj 2002 r.,
11. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, październik 2002 r.,
12. „Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014” przyjęty Uchwałą Rady Ministrów Nr 217 z dnia 24 grudnia 2010 r. (M.P. z 2010 r., Nr 101, poz. 1183)
13. Plan Gospodarki Odpadami Województwa Małopolskiego, Kraków 2012 r.,
14. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego na lata 2011-2020 stanowi załącznik do Ucxxxxx xx 0 xx Xxxxxxx Xx XXX/000/00Xxxxxxx Xxxxxxxxxxx Xxxxxxxxxxxxx x dnia 26 września 2011 r
15. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których był lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2010r. Nr 162, poz. 1089),
16. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. z 2002 r. Nr 217, poz. 1833 z późn. zm.),
17. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 14 października 2005 r. w sprawie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przy zabezpieczaniu i usuwaniu wyrobów zawierających azbest oraz programu szkolenia w zakresie bezpiecznego użytkowania takich wyrobów (Dz. U. z 2005 r. Nr 216, poz. 1824),
18. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089),
19. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 23 czerwca 2003 r. w sprawie informacji dotyczących bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (Dz. U. z 2003 r. Nr 120, poz. 1126),
20. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2009 r. w sprawie sposobu przedkładania marszałkowi województwa informacji o występowaniu substancji stwarzających szczególne zagrożenie dla środowiska (Dz. U. z 2009 r. Nr 124, poz. 1033),
21. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów (Dz. U. z 2014 r., poz. 1973),
22. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 15 września 2005 r. w sprawie leków związanych z chorobami wywołanymi praca przy azbeście (Dz. U. z 2005 r. Nr 189, poz. 1603),
23. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 sierpnia 2004 r. w sprawie leczenia uzdrowiskowego osób zatrudnionych przy produkcji wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2004 r. Nr 185, poz. 1920, z późn. zm.),
24. Poradnik – Finansowanie Usuwania Azbestu ze Środków Krajowych i Unijnych w Latach 2009-2013, Warszawa 2009,
25. Poradnik dla Użytkowników Wyrobów Azbestowych, Warszawa 2008 r.,
26. Program Ochrony Środowiska Województwa Małopolskiego na lata 2007-2014, Kraków 2007 r.,
27. Program Strategiczny Ochrona Środowiska Załącznik do uchwały Nr LVI/894/14 Sejmiku Województwa Małopolskiego z dnia 27 października 2014 r.
28. Program Ochrony Środowiska Powiatu Limanowskiego na lata 2010-2013 z perspektywą do roku 2017, Limanowa 2010
29. xx X. Xxxxxxxxx-Xxxx, X. Xxxxxxxx, Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Małopolskiego 2010 (część II Programu Ochrony Środowiska Woj. Małopolskiego na lata 2007-2014), Kraków 2007 r.,
30. Plan Gospodarki Odpadami Powiatu Limanowskiego na lata 2010-2013 z perspektywą do roku 2017, załącznik nr 2 do uchwały Nr XLI/416/10 Rady Powiatu Limanowskiego z dnia 27 października 2010, Limanowa 2010r.,
31. Koncepcja Strategii Rozwoju Gminy Słopnice - opracowana przez dr inż. Xxxxxxx Xxxxxxx i xx xxx. Xxxxxx Xxxxxxxxxx z Zakładu Agrobiznesu Akademii Rolniczej w Krakowie w 1999 roku
32. Program Ochrony Środowiska Gminy Słopnice, przyjęty Uchwałą Nr XXII/139/05.Rady Gminy Słopnice z dnia 25.04.2005r w sprawie: uchwalenia Programu Ochrony Środowiska Gminy Słopnice
33. Statystyczne Vademecum Samorządowa, Urząd Statystyczny w Krakowie, 2010 r.,
34. Strategia Rozwoju Powiatu Limanowskiego opracowana przez Fundację Promocji Gospodarczej Regionu Krakowskiego - Agencja Rozwoju Regionu Krakowskiego, Limanowa 1999 r.,
35. Bezpieczne postępowanie z azbestem i materiałami zawierającymi azbest, AGH Krxxxx, 00-00 xxxxxxxx 0007 r.,
36. Zanieczyszczenie środowiska azbestem, Skutki zdrowotne, Raport z badań, X. Xxxxxxxxx-Xxxxxxxxx,
X. Xxxxxx, Instytut Medycyny Pracy im. prof. J. Nofera, Łódź 2010 r.