OGÓLNE WARUNKI UBEZPIECZENIA MIENIA OD OGNIA I INNYCH ŻYWIOŁÓW

XXXXXX WARUNKI UBEZPIECZENIA MIENIA OD OGNIA I INNYCH ŻYWIOŁÓW

ustalone uchwałą nr UZ/216/2015 Zarządu Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej z dnia 23 lipca 2015 r.

SPIS TREŚCI

Postanowienia wstępne str. 1

Definicje . . . . . . . . . . . . . . . . . . str. 1 Przedmiot ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . str. 3

Zakres ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . str. 4

Zwrot kosztów . . . . . . . . . . . . . . . . str. 5 Wyłączenia odpowiedzialności . . . . . . . . . . . str. 5 Sposób ubezpieczenia i suma ubezpieczenia . . . . . . str. 7 Zawarcie umowy ubezpieczenia. Składka ubezpieczeniowa . . str. 8 Przeniesienie praw z umowy ubezpieczenia . . . . . . str. 9 Początek i koniec odpowiedzialności . . . . . . . . . str. 9 Obowiązki ubezpieczającego i ubezpieczonego . . . . . . str. 9

Obowiązki PZU str. 10

Ustalenie wysokości szkody . . . . . . . . . . . . str. 11 Ustalenie wysokości odszkodowania . . . . . . . . . str. 11 Płatnicy podatku VAT . . . . . . . . . . . . . . str. 12 Postępowanie w razie powołania rzeczoznawców . . . . . str. 12 Wypłata odszkodowania . . . . . . . . . . . . . str. 12

Przejście roszczeń na PZU . . . . . . . . . . . . str. 12

Podwójne ubezpieczenie . . . . . . . . . . . . . str. 12

Właściwość sądu . . . . . . . . . . . . . . . str. 13

Postanowienia końcowe . . . . . . . . . . . . . str. 13

Załącznik do OWU – klauzule dodatkowe . . . . . str. 14

POSTANOWIENIA WSTĘPNE

§ 1

1. Ogólne warunki ubezpieczenia mienia od ognia i innych żywiołów (zwane dalej „OWU”) mają zastosowanie do umów ubezpie- czenia, na podstawie których ochroną ubezpieczeniową Po- wszechnego Zakładu Ubezpieczeń Spółki Akcyjnej (zwanej dalej

„PZU”) obejmowane są osoby prawne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, osoby fizyczne nie prowadzące działalności gospodarczej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą.

2. OWU mają zastosowanie również do umów ubezpieczenia zawieranych przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa.

3. W porozumieniu z ubezpieczającym do umowy ubezpieczenia mogą być wprowadzone postanowienia dodatkowe, w szczegól- ności klauzule dodatkowe określone w Załączniku do OWU, lub odbiegające od ustalonych w OWU.

4. W razie wprowadzenia do umowy ubezpieczenia postanowień dodatkowych lub odbiegających, OWU mają zastosowanie

w zakresie nieuregulowanym tymi postanowieniami.

5. PZU zobowiązany jest przedstawić ubezpieczającemu różnicę między treścią umowy ubezpieczenia a OWU w formie pisemnej przed zawarciem umowy ubezpieczenia. W razie niedopełnienia tego obowiązku PZU nie może powoływać się na różnicę niekorzystną dla ubezpieczonego. Przepisu tego nie stosuje się do umów ubezpieczenia zawieranych w dro- dze negocjacji.

6. Jeżeli nie umówiono się inaczej, ochroną ubezpieczeniową objęte jest mienie położone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (zwanej dalej „RP”) w miejscu określonym w umowie ubezpieczenia, a w przypadku mienia osobistego pracownika dodatkowo w każdym miejscu pracy zawodowej pracownika na terytorium RP, wykonywanej na polecenie ubezpieczonego, z wyjątkiem miejsca zamieszkania pracownika.

7. Pod warunkiem pisemnego poinformowania PZU, ochroną ubezpieczeniową objęte jest również mienie w miejscu, do którego zostało przeniesione przez ubezpieczonego z miejsca ubezpieczenia w związku z bezpośrednim narażeniem na powstanie szkody objętej ochroną zgodnie z OWU. Mienie jest objęte ochroną ubezpieczeniową w nowym miejscu, do którego zostało przeniesione, przez okres nie dłuższy niż 30 dni od

dnia przeniesienia, wskazanym w pisemnym zawiadomieniu, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym.

DEFINICJE

§ 2

W rozumieniu OWU użyte niżej określenia oznaczają:

1) akty terroryzmu – działanie mające na celu wprowadzenie chaosu, zastraszenie ludności lub dezorganizację życia pu- blicznego dla osiągnięcia określonych skutków ekonomicz- nych, politycznych, religijnych, ideologicznych, socjalnych lub społecznych;

2) budowle – trwale związane z gruntem obiekty budowlane inne niż budynki wraz z instalacjami i urządzeniami, stano- wiące całość techniczną i użytkową; za budowlę uważa się również namiot, w tym budynek z pokryciem namiotowym lub brezentowym, szklarnię, inspekt;

3) budynki – obiekty budowlane trwale związane z gruntem, wydzielone z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych, posiadające fundamenty i dach, wraz z instalacjami oraz zainsta- lowanymi na stałe elementami wykończeniowymi, stanowiące całość techniczną i użytkową; za budynek uważa się również tymczasowy obiekt budowlany nie połączony trwale z gruntem, taki jak kiosk, pawilon sprzedaży ulicznej lub wystawowy, obiekt kontenerowy, przyczepę gastronomiczną, barakowóz;

4) deszcz nawalny – opad deszczu o współczynniku wy- dajności co najmniej 3, który ustala Instytut Meteorologii

i Gospodarki Wodnej (zwany dalej „IMiGW”); w przypadku braku stacji pomiarowej IMiGW bierze się pod uwagę stan faktyczny i rozmiar szkód w miejscu ich powstania, świad- czące wyraźnie o działaniu deszczu nawalnego;

5) dewastacja – umyślne zniszczenie lub uszkodzenie ubez- pieczonego mienia przez osoby trzecie;

6) dokument ubezpieczenia – dokument potwierdzający zawarcie umowy ubezpieczenia;

7) dym i sadza – zawiesinę cząsteczek w powietrzu będącą bezpośrednim skutkiem spalania;

8) dzieła sztuki – posiadające wartość kolekcjonerską, za- bytkową lub artystyczną, następujące rzeczy ruchome, ich części lub zespoły:

a) oryginalne dzieła plastyczne: obrazy, rzeźby, grafiki, a także oryginalne dzieła rzemiosła artystycznego lub sztuki użytkowej,

b) przedmioty zgromadzone i uporządkowane według koncepcji osób, które te kolekcje tworzyły,

c) numizmaty, pamiątki historyczne,

d) urządzenia, środki transportu, maszyny lub narzędzia świadczące o kulturze materialnej, charakterystyczne dla

Powszechny Zakład Ubezpieczeń Spółka Akcyjna, Sąd Rejonowy dla x.xx. Warszawy, XII Wydział Gospodarczy, KRS 9831, NIP 000-000-00-00, kapitał zakładowy: 86 352 300,00 zł wpłacony w całości, xx. Xxxx Xxxxx XX 00, 00-000 Xxxxxxxx, xxx.xx, infolinia: 801 102 102

dawnych albo nowych form gospodarki, dokumentujące

poziom nauki lub rozwoju cywilizacyjnego,

e) książki, materiały biblioteczne,

f) wytwory sztuki ludowej lub rękodzieła,

g) przedmioty upamiętniające wydarzenia historyczne lub działalność wybitnych osobistości lub instytucji,

h) skatalogowane zbiory zgromadzone i uporządkowane według określonych kategorii;

9) dzień roboczy – dzień tygodnia od poniedziałku do piąt- ku, z wyłączeniem dni ustawowo wolnych od pracy;

10) eksplozja – gwałtowną zmianę stanu równowagi układu z jednoczesnym wyzwoleniem się gazów, pyłów lub pary, wywołanym ich właściwością rozprzestrzeniania się;

w odniesieniu do naczyń ciśnieniowych i innych tego rodzaju zbiorników, za spowodowane eksplozją uważa się szkody polegające na:

a) rozdarciu ścian tych naczyń lub zbiorników w takich rozmiarach, iż wskutek ujścia gazów, pyłów, pary lub cieczy nastąpiło nagłe wyrównanie ciśnień,

b) uszkodzeniu wewnętrznej powłoki tych naczyń

lub zbiorników,

c) implozji w postaci uszkodzenia tych naczyń lub zbior- ników, w tym aparatów próżniowych, ciśnieniem zew- nętrznym;

11) faktura – fakturę VAT, rachunek lub inny dokument potwierdzający wartość ubezpieczonego mienia lub wyso- kość szkody;

12) franszyza redukcyjna – ustaloną w OWU lub umowie ubezpieczenia wartość kwotową, procentowo-kwotową albo procentową, o jaką będzie pomniejszona wysokość każdego odszkodowania;

13) grad – opad atmosferyczny składający się z bryłek lodu;

14) graffiti – pomalowanie, porysowanie, oblanie farbą lub inną substancją ubezpieczonego mienia lub umieszczenie napisów na ubezpieczonym mieniu wbrew woli ubezpie- czonego;

15) huk ponaddźwiękowy – falę uderzeniową (ciśnieniową) wytworzoną przez statek powietrzny podczas przekraczania bariery dźwięku lub podczas poruszania się z prędkością większą od prędkości dźwięku;

16) huragan – wiatr o prędkości nie mniejszej niż 13,8 m/s, ustalanej przez IMiGW, którego działanie wyrządza masowe szkody; w przypadku braku możliwości uzyskania opinii IMiGW wystąpienie huraganu stwierdza się na podstawie stanu faktycznego i rozmiaru szkód w miejscu ich powsta- nia lub bezpośrednim sąsiedztwie;

17) konsument – osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową;

18) lawina – gwałtowne zsuwanie się lub staczanie mas śnie- gu, lodu, skał, kamieni lub błota ze zboczy górskich;

19) lokal – wyodrębnione w budynku pomieszczenie lub pomieszczenia dla celów prowadzenia działalno- ści gospodarczej;

20) maszyny, urządzenia i wyposażenie – mienie ruchome wykorzystywane w prowadzeniu działalności gospodarczej, w tym sprzęt elektroniczny, a w przypadku osoby fizycznej nie prowadzącej działalności gospodarczej, mienie ruchome stanowiące własność takiej osoby, z wyłączeniem warto- ści pieniężnych;

21) mienie najmowane – mienie przyjęte do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu, użyczenia lub innego rodzaju umowy o podobnym charakterze;

22) mienie osobiste pracowników – przedmioty osobistego użytku osób zatrudnionych u ubezpieczonego, które zwy- czajowo lub na żądanie pracodawcy znajdują się w miejscu pracy, z wyłączeniem wartości pieniężnych, dokumentów oraz pojazdów;

23) mienie osób trzecich – mienie ruchome przyjęte przez ubezpieczonego w celu wykonania usługi obróbki, naprawy, remontu, przeróbki, czyszczenia, farbowania, prania, prze-

chowania, sprzedaży, składu lub innych czynności lub usług w ramach prowadzenia działalności gospodarczej;

24) nakłady adaptacyjne – zaewidencjonowane koszty dostosowania lokali lub budynków, nie stanowiących własności ubezpieczonego, do rodzaju prowadzonej przez niego działalności gospodarczej;

25) napór śniegu lub lodu – bezpośrednie działanie ciężaru śniegu lub lodu na przedmiot ubezpieczenia albo prze- wrócenie się pod wpływem ciężaru śniegu lub lodu mienia sąsiedniego na mienie ubezpieczone;

26) następstwa szkód wodociągowych – szkody w ubez- pieczonym mieniu powstałe wskutek bezpośredniego działania wody lub innych cieczy, jeżeli przyczyną tych szkód było:

a) spowodowane awarią wydostanie się wody, pary lub innych cieczy z przewodów, zbiorników lub urzą- dzeń wodociągowych, centralnego ogrzewania lub innych instalacji,

b) cofnięcie się wody lub ścieków z publicznych urządzeń kanalizacyjnych, o ile zabezpieczenie połączenia z nimi nie należało do obowiązków ubezpieczonego,

c) samoczynne uruchomienie się instalacji tryskaczowych lub zraszaczowych z innych przyczyn niż wskutek ognia,

d) nieumyślne pozostawienie otwartych kranów lub innych zaworów w urządzeniach określonych w lit. a podczas przerwy w dostawie wody,

e) zalanie przez osoby trzecie,

f) zalanie w wyniku pęknięcia pojemnika lub zbiornika z wodą, w tym akwarium,

g) zamarznięcie przewodów, zbiorników lub urządzeń wodociągowych, centralnego ogrzewania lub in- nych instalacji;

27) niskocenne składniki majątku – rzeczy ruchome nie ujmowane w ewidencji środków trwałych, o wartości jednostkowej nie przekraczającej 1 500 PLN, które zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa mogą być jednorazowo wliczone do kosztów operacyjnych;

28) obiekt budowlany:

a) budynek,

b) budowla,

c) obiekt małej architektury;

29) obiekt małej architektury – element wyposażenia otoczenia budynku, taki jak lampa oświetleniowa, posąg, murek ogrodowy, grill murowany, fontanna, basen, pergola, altana, urządzenia sportowe służące do rekreacji, piaskow- nica, śmietnik, wodotrysk, huśtawka, drabinki;

30) odszkodowanie – świadczenie pieniężne przysługujące ubezpieczonemu w razie zajścia wypadku ubezpieczenio- wego objętego zakresem ubezpieczenia, po uprzednim pomniejszeniu o franszyzę redukcyjną, o ile została przewi- dziana w umowie ubezpieczenia;

31) ogień – ogień, który przedostał się poza palenisko lub powstał bez paleniska i rozszerzył się o własnej sile;

32) osoba trzecia – każdą osobę niebędącą ubezpieczającym lub ubezpieczonym;

33) osuwanie się ziemi – nie spowodowane działalnością ludzką zsuwanie się ziemi po skarpie lub stoku;

34) powódź – zalanie terenów wskutek:

a) podniesienia się poziomu wody w korytach wód płyną- cych lub stojących,

b) sztormu i podniesienia się poziomu morskich wód przybrzeżnych (cofka),

c) spływu wód po zboczach lub stokach na terenach górskich lub falistych;

35) przepięcie – nagły wzrost napięcia w sieci elektrycznej lub elektronicznej;

36) Regulamin – właściwe regulaminy świadczenia usług drogą elektroniczną;

37) rozmrożenie towarów – utratę handlowej przydatności towarów na skutek ich zepsucia w wyniku podwyższenia się

temperatury przechowywania w urządzeniu chłodniczym w następstwie:

a) przerwy w dostawie prądu trwającej dłużej niż 2 go-

dziny,

b) awarii urządzenia chłodniczego;

38) strefa pożarowa – budynek albo jego część oddzieloną od innych budynków przestrzennie lub oddzieloną od innych części budynku elementami oddzielenia przeciwpo- żarowego: ścianami ogniotrwałymi, stropami ogniotrwałymi lub drzwiami przeciwpożarowymi;

39) suma ubezpieczenia – określoną w umowie ubezpie- czenia kwotę stanowiącą górną granicę odpowiedzialności PZU; jeżeli OWU lub umowa ubezpieczenia przewiduje limit odpowiedzialności PZU z tytułu określonych szkód,

wówczas limit ten stanowi górną granicę odpowiedzialności PZU z tytułu tych szkód;

40) szkoda – utratę, uszkodzenie, zniszczenie lub ubytek wartości ubezpieczonego mienia, z wyłączeniem utraco- nych korzyści;

41) środki obrotowe – mienie zaliczane do rzeczowych aktywów obrotowych w myśl obowiązujących przepisów prawa: towary, surowce, półprodukty, wyroby gotowe lub w toku produkcji, materiały pomocnicze, opakowania, części zamienne i zapasowe maszyn i urządzeń, jeśli nie są w myśl obowiązujących przepisów prawa zaliczone do środków trwałych;

42) trzęsienie ziemi – gwałtowne wstrząsy skorupy ziemskiej nie spowodowane działalnością człowieka, zaburzenia systemu równowagi we wnętrzu Ziemi, któremu towarzyszą wstrząsy i drgania gruntu;

43) ubezpieczający – podmiot zawierający umowę ubezpie- czenia z PZU;

44) ubezpieczony – osobę prawną, jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą lub osobę fizyczną nieprowa- dzącą działalności gospodarczej w przypadku, o którym mowa w § 3 ust. 4, na rachunek której została zawarta umowa ubezpieczenia;

45) ubezpieczenie na pierwsze ryzyko – system ubez- pieczenia, w którym suma ubezpieczenia ustalana jest niezależnie od całkowitej wartości mienia lub kategorii mienia, które ma zostać objęte ochroną ubezpieczenio- wą, w oparciu o szacowaną maksymalną wysokość szkody, jaka może powstać wskutek zajścia wypadku ubezpieczeniowego;

46) ubezpieczenie na sumy stałe – system ubezpieczenia, w którym suma ubezpieczenia ustalana jest na podstawie całkowitej wartości mienia lub kategorii mienia, które ma zostać objęte ochroną ubezpieczeniową;

47) uderzenie pioruna – gwałtowne wyładowanie elektryczne w atmosferze działające bezpośrednio na ubezpieczone mienie, pozostawiające ślady tego zdarzenia na ubezpie- czonym mieniu, z wyłączeniem przepięcia;

48) uderzenie pojazdu – bezpośrednie uderzenie w ubezpie- czony przedmiot pojazdu mechanicznego lub szynowego lub jego części, nienależącego do ubezpieczonego i niebę- dącego pod jego kontrolą;

49) umowa direct – umowę ubezpieczenia zawartą przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie przepisów prawa, w tym o świadczeniu usług drogą elektroniczną, niebędącą umową w systemie uproszczonym;

50) umowa ubezpieczenia – umowę ubezpieczenia, do której zastosowanie mają OWU;

51) umowa w systemie uproszczonym – umowę ubezpie- czenia zawartą przy wykorzystaniu środków porozumie- wania się na odległość z zastosowaniem przesłanej przez PZU oferty;

52) upadek drzew, budynków lub budowli – przewrócenie się na ubezpieczone mienie drzew, ich fragmentów lub niebędących we władaniu ubezpieczonego budynków,

budowli, słupów energetycznych, anten, kominów, latarni, masztów lub ich części lub elementów;

53) upadek statku powietrznego – katastrofę lub przymu- sowe lądowanie samolotu silnikowego, bezsilnikowego lub innego obiektu latającego, a także upadek ich części lub przewożonego ładunku;

54) wartości pieniężne – krajowe i zagraniczne znaki pie- niężne (gotówka), czeki, weksle i inne dokumenty za- stępujące w obrocie gotówkę oraz złoto, srebro i wyroby

z tych metali, kamienie szlachetne, perły, bursztyn, a także platyna i inne metale z grupy platynowców, z wyjątkiem przedmiotów będących muzealiami w rozumieniu przepisów ustawy o muzeach;

55) wartość księgowa brutto – ewidencyjną wartość po- czątkową z uwzględnieniem przeszacowań wynikających z przepisów prawa;

56) wartość odtworzeniowa – wartość odpowiadającą kosztom przywrócenia mienia do stanu nowego, lecz nie ulepszonego:

a) w przypadku budynku, budowli, lokalu, obiektu małej architektury lub nakładów adaptacyjnych – wartość odpowiadającą kosztom remontu lub odbudowy w tym samym miejscu, z uwzględnieniem dotychczasowej technologii, konstrukcji i standardu wykończenia

przy zastosowaniu dotychczasowych wymiarów i materiałów,

b) w przypadku maszyn, urządzeń i wyposażenia lub środków transportu – wartość odpowiadającą kosztom zakupu, naprawy lub wytworzenia nowego przedmio- tu tego samego rodzaju, typu oraz o tych samych parametrach, z uwzględnieniem kosztów transportu,

z wyłączeniem transportu ekspresowego, montażu oraz cła i innych tego typu opłat;

57) wartość rzeczywista – wartość odtworzeniową ubez- pieczonego mienia pomniejszoną o stopień zużycia technicznego;

58) wartość wytworzenia – wartość odpowiadającą sumie wartości brutto materiałów, surowców, robocizny oraz kosztów ogólnych poniesionych przez producenta w związ- ku z wytworzeniem ubezpieczonego mienia;

59) wypadek ubezpieczeniowy – niezależne od woli ubezpieczonego określone w OWU zdarzenie przyszłe i nie- pewne o charakterze nagłym, w wyniku którego zostaje wyrządzona szkoda objęta zakresem ubezpieczenia;

60) zapadanie się ziemi – obniżenie terenu z powodu zawa- lenia się naturalnych, podziemnych, pustych przestrzeni

w gruncie;

61) zużycie techniczne – określoną procentowo (stopień zużycia technicznego) utratę trwałości i w konsekwencji zmniejszanie w czasie wartości ubezpieczonych przedmio- tów, będącą pochodną: czasu ich użytkowania (wieku), jakości wykonawstwa, trwałości zastosowanych materiałów, bieżącej konserwacji, remontów, eksploatacji.

PRZEDMIOT UBEZPIECZENIA

§ 3

1. Przedmiotem ubezpieczenia są określone w umowie ubezpie- czenia:

1) ewidencjonowane przez ubezpieczonego, stanowiące jego własność lub będące w jego posiadaniu na podstawie innego tytułu prawnego, przy czym w przypadku mienia najmowanego tylko mienie wymienione w lit. a–h, oraz wykorzystywane do prowadzenia działalności gospodarczej pojedyncze składniki mienia lub kategorie mienia:

a) budynki,

b) budowle,

c) lokale,

d) obiekty małej architektury,

e) maszyny, urządzenia i wyposażenie,

f) środki obrotowe,

g) niskocenne składniki majątku,

h) mienie osób trzecich,

i) wartości pieniężne;

2) mienie osobiste pracowników;

3) ewidencjonowane przez ubezpieczonego nakłady adapta-

cyjne,

z zastrzeżeniem ust. 2–8.

2. Jeżeli nie umówiono się inaczej, wartości pieniężne wymienione w umowie ubezpieczenia ubezpieczone są pod warunkiem przechowywania ich w urządzeniach do przechowywania wartości pieniężnych.

3. Zasada, o której mowa w ust. 2, nie ma zastosowania do war- tości pieniężnych w sklepach jubilerskich, zegarmistrzowskich i lombardach, przechowywanych poza urządzeniami do prze- chowywania wartości pieniężnych w czasie godzin pracy danej

placówki oraz w czasie jej zamknięcia. Za szkody w wartościach pieniężnych PZU odpowiada w przypadku ich przechowywania poza urządzeniami do ich przechowywania:

1) w godzinach pracy danej placówki – do sumy ubezpieczenia wartości pieniężnych;

2) w godzinach zamknięcia danej placówki – do wartości 20% sumy ubezpieczenia wartości pieniężnych, ale nie więcej niż do kwoty 50 000 PLN.

4. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w naj- mowanym budynku lub lokalu lub z wykorzystaniem najmo- wanych maszyn, urządzeń i wyposażenia, umowa ubezpiecze- nia tego mienia może być zawarta także przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (właściciela tego mienia).

5. Przedmiotem ubezpieczenia nie jest następujące mienie:

1) będące w trakcie budowy, montażu, rozbiórki, demontażu, instalacji, rozruchu lub testów, z zastrzeżeniem § 4 ust. 5 pkt 7;

2) znajdujące się pod ziemią i jednocześnie związane z pro- dukcją wydobywczą (kopalnictwem węgla kamiennego, brunatnego, soli, ropy naftowej, gazu ziemnego, rud żelaza, metali nieżelaznych lub torfu);

3) budynki i budowle przeznaczone do rozbiórki wraz z mie- niem znajdującym się w nich, a także maszyny, urządzenia i wyposażenie przeznaczone do likwidacji;

4) akta, dokumenty, zdjęcia, rękopisy, dane zawarte na nośni- kach informacji, z zastrzeżeniem § 5 ust. 4 pkt 2;

5) wzory, modele poglądowe, prototypy, dzieła sztuki, chyba że stanowią środki obrotowe, eksponaty zabytkowe i muzealia;

6) programy komputerowe, chyba że stanowią środki obro- towe;

7) pojazdy mechaniczne dopuszczone do ruchu, również z na- czepami lub przyczepami, w tym pojazdy szynowe, tabor kolejowy, statki powietrzne lub wodne, z wyłączeniem:

a) mienia stanowiącego środki obrotowe lub mienia osób trzecich,

b) pojazdów mechanicznych i taboru kolejowego używanego wyłącznie w określonym w umowie ubezpieczenia miejscu ubezpieczenia,

c) barakowozów i przyczep gastronomicznych;

8) jeśli nie umówiono się inaczej, w zakresie ryzyka ognia:

a) fermy drobiu i kurniki,

b) słoma, siano i wyroby ze słomy,

c) budynki, w których składowana jest słoma lub siano z mieniem znajdującym się w nich,

d) drewniane budynki, budowle i obiekty małej architektury z mieniem znajdującym się w nich, kryte gontem drew- nianym lub strzechą wykonaną z trzciny lub słomy.

6. Przedmiotem ubezpieczenia w zakresie ryzyka ognia i eksplozji nie jest, jeśli nie umówiono się inaczej, mienie pozostające

w związku z prowadzeniem następującej działalności:

1) związanej z produkcją lub przerobem peletu;

2) związanej z przerobem lub składowaniem odpadów lub odzyskiwaniem surowców (recykling), z wyłączeniem składo- wania lub sprzedaży złomu;

3) związanej z produkcją, transportem, przerobem, sprzedażą, dystrybucją, składowaniem lub używaniem zniczy, świec lub innych lampionów, w których wykorzystywana jest parafina lub jej pochodne, z wyłączeniem handlu detalicznego;

4) związanej z produkcją, transportem, przerobem, sprzedażą, dystrybucją, składowaniem lub używaniem materiałów wybuchowych lub fajerwerków, z wyłączeniem handlu detalicznego fajerwerkami.

7. Przedmiotem ubezpieczenia w zakresie ryzyka huraganu, gradu, naporu śniegu lub lodu nie jest, jeśli nie umówiono się inaczej, następujące mienie:

1) namioty, w tym budynki z pokryciem namiotowym lub brezentowym, szklarnie, inspekty wraz ze znajdującym się w nich mieniem;

2) pojazdy stojące na wolnym powietrzu.

8. Mienie określone w ust. 5 pkt 8, ust. 6 i 7, może być ubezpieczo- ne na podstawie indywidualnych warunków uzgodnionych z PZU.

ZAKRES UBEZPIECZENIA

§ 4

1. Mienie może zostać ubezpieczone w jednym z następujących wariantów ubezpieczenia, w zależności od wyboru ubezpie- czającego:

1) od ryzyk nazwanych;

2) od wszystkich ryzyk.

2. Z zastrzeżeniem ust. 4–7, § 5 i § 6 ust. 1, w wariancie od ryzyk nazwanych, PZU odpowiada za szkody w ubezpieczonym mieniu powstałe w okresie ubezpieczenia:

1) w wyniku następujących zdarzeń losowych:

a) ognia,

b) uderzenia pioruna,

c) eksplozji,

d) upadku statku powietrznego,

e) powodzi,

f) huraganu,

g) deszczu nawalnego,

h) gradu,

i) lawiny,

j) naporu śniegu lub lodu,

k) trzęsienia ziemi,

l) osuwania i zapadania się ziemi,

m) uderzenia pojazdu,

n) huku ponaddźwiękowego,

o) dymu i sadzy,

p) upadku drzew, budynków lub budowli;

2) stanowiące następstwa szkód wodociągowych.

3. Z zastrzeżeniem ust. 4–7, § 5 i § 6, w wariancie od wszy- stkich ryzyk PZU odpowiada za szkody powstałe w okresie ubezpieczenia i miejscu ubezpieczenia wskazanym w umowie ubezpieczenia, oraz które nie zostały wyraźnie wyłączone

w OWU lub postanowieniach dodatkowych stanowiących inte- gralną część umowy ubezpieczenia.

4. Odpowiedzialnością PZU w obu wariantach ubezpieczenia określonych w ust. 1, objęte są także szkody w ubezpieczonym mieniu powstałe w wyniku:

1) akcji ratowniczej prowadzonej w związku z wypadkiem ubez- pieczeniowym objętym zakresem ubezpieczenia;

2) zanieczyszczenia lub skażenia będącego następstwem wypad- ku ubezpieczeniowego objętego zakresem ubezpieczenia.

5. Na wniosek ubezpieczającego i za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej, zakres ubezpieczenia w każdym wariancie określonym w ust. 1, może zostać rozszerzony o następujące klauzule dodatkowe:

1) przepięć;

2) rozmrożenia;

3) dewastacji;

4) graffiti;

5) aktów terroryzmu;

6) strajków, rozruchów, zamieszek wewnętrznych;

7) drobnych prac remontowo-budowlanych;

8) miejsca ubezpieczenia (lokalizacji);

9) ubezpieczenia nowych inwestycji;

10) zmiany franszyz redukcyjnych na integralne;

11) katastrofy budowlanej;

12) ubezpieczenia środków obrotowych i mienia osób trzecich na sumy zmienne;

13) zrzeczenia się prawa do regresu,

na warunkach określonych w tych klauzulach, stanowiących Załącznik do OWU.

6. W przypadku każdej szkody ma zastosowanie franszyza reduk- cyjna w wysokości 200 PLN, o ile nie umówiono się inaczej. Ubezpieczający ma możliwość zadeklarowania w umowie ubezpieczenia dodatkowej franszyzy redukcyjnej procentowej w wysokości uzgodnionej z PZU, co stanowi podstawę do udzielenia zniżki składki ubezpieczeniowej.

7. Zakres ubezpieczenia może być ograniczony zgodnie z postano- wieniami § 7 ust. 4.

ZWROT KOSZTÓW

§ 5

1. W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego objętego ochroną ubezpieczeniową PZU zobowiązany jest zwrócić poniesio-

ne przez ubezpieczonego koszty wynikłe z zastosowania dostępnych ubezpieczonemu środków w celu ratowania zagrożonego przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, w tym koszty akcji ratowniczej, jeżeli środki te były celowe, chociażby okazały się bezskuteczne.

2. Dobrowolne świadczenia ubezpieczonego na rzecz osób trzecich, które brały udział w zabezpieczaniu mienia lub akcji ratowniczej podlegają zwrotowi tylko wówczas, jeżeli PZU wyraził na to zgodę.

3. Zwrot kosztów, o których mowa w ust. 1 i 2, następuje w grani- cach sum ubezpieczenia określonych w umowie ubezpieczenia dla zagrożonych zniszczeniem lub objętych akcją ratowniczą poszczególnych przedmiotów ubezpieczenia. Ograniczenie to nie dotyczy sytuacji, gdy koszty te zostały poniesione przez ubezpieczonego na polecenie PZU.

4. PZU pokrywa również wynikłe z zajścia wypadku ubezpieczenio- wego poniesione przez ubezpieczonego uzasadnione i udo- kumentowane koszty:

1) związane z uprzątnięciem pozostałości po szkodzie, za którą PZU ponosi odpowiedzialność, łącznie z kosztami rozbiórki i demontażu części niezdatnych do użytku; powyższe koszty objęte są ochroną ubezpieczeniową do limitu odpowiedzialności PZU w wysokości 10% wartości szkody, jednak nie więcej niż 1 000 000 PLN

w odniesieniu do wszystkich szkód powstałych w okresie ubezpieczenia; koszty te nie obejmują kosztów poniesio- nych na odkażenie pozostałości po szkodzie, usunięcie zanieczyszczeń gleby, wody i powietrza oraz rekultywa- cję gruntów;

2) odtworzenia dokumentacji produkcyjnej lub zakładowej (aktów, planów, dokumentów, danych) uszkodzonej, znisz- czonej lub utraconej; ochrona obejmuje wyłącznie koszty robocizny poniesione na takie odtworzenie dokumenta-

cji, z włączeniem przeprowadzenia niezbędnych badań i analiz oraz koszty odtworzenia nośników, na których dokumentacja była zawarta; powyższe koszty objęte są

ochroną ubezpieczeniową do limitu odpowiedzialności PZU w wysokości 5% wartości szkody, jednak nie więcej niż

50 000 PLN w odniesieniu do wszystkich szkód powstałych w okresie ubezpieczenia.

5. W przypadku, gdy koszty, o których mowa w ust. 4, dotyczą mienia ubezpieczonego i nieubezpieczonego PZU pokrywa poniesione przez ubezpieczonego koszty w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość mienia ubezpieczonego do łącznej wartości mienia ubezpieczonego i nieubezpieczonego. Jeżeli

ustalenie proporcji nie jest możliwe, PZU pokrywa 50% ponie- sionych kosztów.

6. Przy ubezpieczeniu budynków, budowli i lokali od następstw szkód wodociągowych PZU pokrywa również, w granicach sumy ubezpieczenia, koszty naprawy uszkodzonych wskutek pęknięcia lub zamarznięcia przewodów, zbiorników i urządzeń wodocią- gowych, centralnego ogrzewania i innych instalacji, stanowią- cych własność lub będących w posiadaniu ubezpieczonego na podstawie innego tytułu prawnego, łącznie z kosztami robót pomocniczych związanych z ich naprawą i rozmrażaniem.

7. Na wniosek ubezpieczającego i za opłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej, zakres pokrywanych przez PZU kosztów określony w ust. 1–6, może zostać rozszerzony o koszty okre- ślone w następujących klauzulach dodatkowych, określonych w Załączniku do OWU:

1) kosztów uprzątnięcia pozostałości po szkodzie – do limitu odpowiedzialności PZU ponad sumę ubezpieczenia lub ponad limit odpowiedzialności PZU wyodrębniony w ramach tej sumy dla danego mienia;

2) kosztów odtworzenia dokumentacji – do limitu odpowiedzial- ności PZU określonego jak w pkt 1;

3) kosztów poszukiwania przyczyn szkody – do limitu odpowie- dzialności PZU w ramach sumy ubezpieczenia lub w ramach limitu odpowiedzialności PZU wyodrębnionego w ramach sumy ubezpieczenia dla danego mienia;

4) stałych kosztów działalności gospodarczej – do limitu odpo- wiedzialności PZU określonego jak w pkt 3;

5) dodatkowych kosztów działalności gospodarczej – do limitu odpowiedzialności PZU określonego jak w pkt 3.

8. Zasady dotyczące zwrotu kosztów określone w ust. 1–7 mają zastosowanie w obu wariantach ubezpieczenia, o których mowa w § 4 ust. 1.

WYŁĄCZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI

§ 6

1. PZU nie odpowiada za szkody:

1) wyrządzone umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa przez ubezpieczającego lub ubezpieczonego, chyba że w ra- zie rażącego niedbalstwa zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach względom słuszności, przy czym przez winę umyślną lub rażące niedbalstwo ubezpieczone- go będącego osobą prawną lub jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną należy rozumieć winę umyślną lub rażące niedbalstwo:

a) w przedsiębiorstwach państwowych – dyrektora lub jego zastępców,

b) w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkach akcyjnych – członków zarządu lub prokurentów,

c) w spółkach komandytowych i komandytowo-akcyjnych – komplementariuszy lub prokurentów,

d) w spółkach jawnych – wspólników lub prokurentów,

e) w spółkach partnerskich – partnerów, członków zarządu lub prokurentów,

f) w spółkach cywilnych – wspólników,

g) w spółdzielniach, wspólnotach mieszkaniowych, funda- cjach i stowarzyszeniach – członków zarządu;

2) wyrządzone umyślnie przez osobę, z którą ubezpieczony będący osobą fizyczną, w tym także osobą fizyczną pro- wadzącą działalność gospodarczą, pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym;

3) będące następstwem:

a) działań wojennych, wojny domowej, wprowadzenia stanu wojennego lub stanu wyjątkowego, powstania zbrojnego, rewolucji, sabotażu, lokautu, blokady,

b) strajków, rozruchów lub zamieszek wewnętrznych, z zastrzeżeniem § 4 ust. 5 pkt 6,

c) działania energii jądrowej, promieni laserowych, masero- wych, promieniowania jonizującego, pola magnetycznczego lub elektromagnetycznego lub skażenia radioaktywnego,

d) decyzji administracyjnej wydanej na podstawie obowią- zujących przepisów, powodującej konfiskatę, rekwizycję, nacjonalizację lub innego rodzaju przejęcie ubezpieczo- nego mienia w wyniku decyzji władz RP,

e) zanieczyszczenia lub skażenia środowiska naturalnego (gleby, powietrza, wody), z zastrzeżeniem § 4 ust. 4 pkt 2,

f) działań ubezpieczonego podjętych w związku z kontro- lowaniem, zapobieganiem lub zwalczaniem skutków aktów terroryzmu, strajków, rozruchów i zamieszek wewnętrznych oraz zdarzeń wymienionych w lit. a;

4) powstałe w wyniku przypalenia lub osmalenia, jeżeli nie było pożaru, lub w wyniku poddania ubezpieczonych przed- miotów działaniu ognia albo ciepła dla obróbki lub w innym celu w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą;

5) spowodowane eksplozją wywołaną przez ubezpieczonego w celach produkcyjnych, eksploatacyjnych, technologicz- nych, doświadczalnych lub rozbiórkowych w silnikach spalinowych, gdy eksplozja związana jest z ich naturalną funkcją lub gdy eksplozja spowodowana została normal- nym ciśnieniem zawartych w nich gazów;

6) elektryczne, spowodowane działaniem prądu elektryczne- go, chyba że w ich następstwie powstał pożar;

7) powstałe w wyniku przepięcia, z zastrzeżeniem § 4 ust. 5 pkt 1;

8) w instalacjach elektrycznych, z zastrzeżeniem postano- wień § 4 ust. 5 pkt 1, spowodowane uderzeniem pioruna, naporem śniegu lub lodu lub szadzią;

9) w sieciach energetycznych, rozumianych jako część syste- mu elektroenergetycznego obejmującego linie przesyłowe energii elektrycznej – napowietrzne i kablowe – wraz ze stacjami transformatorowo-rozdzielczymi, znajdujących się w odległości większej niż 100 m poza miejscem ubezpie- czenia określonym w umowie ubezpieczenia, spowodowane uderzeniem pioruna, przepięciem, naporem śniegu lub lodu lub szadzią;

10) w opuszczonym lub niewykorzystywanym mieniu przez okres dłuższy niż 60 dni, chyba że ten fakt został zgłoszony do PZU i ubezpieczający lub ubezpieczony w uzgodnieniu

z PZU wprowadził dodatkowe środki zabezpieczenia mienia;

11) spowodowane osuwaniem lub zapadaniem się ziemi, gdy są to szkody:

a) w rozumieniu ustawy Prawo geologiczne i górnicze,

b) powstałe w związku z prowadzonymi robotami ziemnymi;

12) polegające na zniszczeniu lub uszkodzeniu upraw, drzew, krzewów, roślin lub zwierząt, chyba że stanowią one środki obrotowe i szkoda w nich została spowodowana przez zdarzenia określone w § 4 ust. 2 lub w wyniku akcji ratow- niczej prowadzonej w związku z tymi zdarzeniami;

13) powstałe wskutek gradu, naporu śniegu lub lodu lub deszczu nawalnego:

a) spowodowane niekonserwowaniem lub nienależytym konserwowaniem dachu, ścian, okien lub innych ele- mentów budynku, budowli lub lokalu, jeżeli obowiązek ich konserwacji należał do ubezpieczonego, chyba że niedopełnienie tego obowiązku nie miało wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego,

b) spowodowane niezamknięciem lub niezabezpieczeniem otworów dachowych, okiennych, drzwiowych lub innych elementów budynku, jeżeli obowiązek ich zamknięcia lub zabezpieczenia należał do ubezpieczonego, chyba że niedopełnienie tego obowiązku nie miało wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego;

14) w mieniu przechowywanym, magazynowanym lub znaj- dującym się w trakcie sprzedaży na wolnym powietrzu, jeżeli jest to sprzeczne z przepisami prawa, zaleceniami producenta lub właściwością przedmiotu ubezpieczenia, chyba że przechowywanie, magazynowanie lub sprzedaż na wolnym powietrzu, dokonywane niezgodnie z prze- pisami prawa, zaleceniami producenta lub właściwością

przedmiotu ubezpieczenia, nie miało wpływu na powstanie lub zwiększenie szkody;

15) powstałe podczas prowadzenia prób ciśnieniowych insta- lacji tryskaczowej, jak również wyrządzone przez wodę podziemną, wodę z nieoczyszczanych rynien dachowych, w tym nieoczyszczonych z liści, lub rur spustowych lub

z niewłaściwie zabezpieczonym odpływem;

16) powstałe wskutek systematycznego zawilgocenia pomiesz- czeń z powodu nieszczelności przewodów, zbiorników, urządzeń wodociągowych, instalacji centralnego ogrzewa- nia lub instalacji wodno-kanalizacyjnych, pocenia się rur, tworzenia się grzyba;

17) powstałe wskutek cofnięcia się wody lub ścieków

z publicznych urządzeń kanalizacyjnych, jeżeli obowiązek zabezpieczenia połączenia z tymi urządzeniami należał do ubezpieczonego, chyba że niedopełnienie tego obowiązku nie miało wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego;

18) powstałe wskutek zalania mienia od podłoża w pomiesz- czeniach składowych usytuowanych poniżej poziomu gruntu, jeżeli mienie to składowane było niżej niż 10 cm nad podłogą;

19) spowodowane uderzeniem pojazdu należącego do ubezpieczonego lub będącego w jego posiadaniu na podstawie innego tytułu prawnego i będącego pod jego kontrolą;

20) powstałe w środkach obrotowych z przekroczonym terminem ważności, wycofanych z obrotu lub też z innych przyczyn nieposiadających wartości handlowej.

2. W wariancie od wszystkich ryzyk, niezależnie od wyłączeń od- powiedzialności, o których mowa w ust. 1, PZU nie odpowiada również za szkody powstałe:

1) w sprzęcie elektronicznym stacjonarnym lub przenośnym lub jego oprzyrządowaniu, chyba że szkoda powstała

w następstwie zdarzeń określonych w § 4 ust. 2 lub w wyniku akcji ratowniczej prowadzonej w związku z tymi zdarzeniami;

2) w mieniu, którego uszkodzenie nastąpiło bezpośrednio w toku jego produkcji, przetwarzania, naprawy, remontu lub testowania, chyba że szkoda została spowodowana przez zdarzenie określone w § 4 ust. 2; nie dotyczy to szkód powstałych w pozostałym mieniu będącym przed- miotem ubezpieczenia;

3) w glebie, naturalnych wodach powierzchniowych lub podziemnych, mieniu znajdującym się na pełnym morzu, w tym również w wyniku skażenia lub zanieczyszczenia odpadami przemysłowymi;

4) w drogach, chodnikach, liniach kolejowych, tamach, zbiornikach wodnych, kanałach, studniach, urządzeniach wiertniczych, odwiertach, rurociągach, kablach, tunelach, mostach, dokach, basenach portowych, molach, falochro- nach, nabrzeżach, chyba że szkoda została spowodowana przez zdarzenia określone w § 4 ust. 2 lub akcję ratowniczą prowadzoną w związku z tymi zdarzeniami;

5) w maszynach w wyniku awarii elektrycznych lub mecha- nicznych, z zastrzeżeniem § 4 ust. 5 pkt 1;

6) w danych lub oprogramowaniu wskutek ich utraty, uszko- dzenia, zniekształcenia lub niedostępności, polegające

na niekorzystnej zmianie w danych, oprogramowaniu lub programach komputerowych, spowodowanej zniszczeniem, uszkodzeniem lub inną deformacją ich oryginalnej struktury oraz za szkody będące następstwem tych zdarzeń polega- jące na niedziałaniu lub nieprawidłowym działaniu sprzętu elektronicznego, nośników informacji lub wbudowanych układów scalonych, chyba że w następstwie tego wystąpił pożar lub eksplozja, przy czym PZU ponosi odpowiedzial- ność wyłącznie za skutki tych zdarzeń;

7) w wyniku kradzieży lub rabunku;

8) w wyniku stłuczenia szyb lub innych przedmiotów szkla- nych, chyba że szkoda powstała w następstwie zdarzeń określonych w § 4 ust. 2 lub w wyniku akcji ratowniczej prowadzonej w związku z tymi zdarzeniami;

9) podczas transportu, z wyłączeniem transportu w miej- scu ubezpieczenia.

3. W wariancie od wszystkich ryzyk, niezależnie od wyłączeń odpowiedzialności, o których mowa w ust. 1 i 2, PZU nie ponosi odpowiedzialności również za szkody spowodowane lub zwiększone przez:

1) usiłowanie lub dokonanie oszustwa, wyłudzenie, wymu- szenie lub szantaż, wprowadzenie w błąd lub pozostawa- nie w błędzie, poświadczenie nieprawdy, fałszerstwo lub podstęp, niedobory ujawnione dopiero podczas przeprowa- dzania inwentaryzacji, niedobory lub braki, spowodowane błędami księgowymi;

2) następujące przyczyny działające stopniowo:

a) zużycie, korozję, erozję, pleśnienie, utlenianie, zagrzy- bienie, gnicie, stopniowe psucie się, powolne odkształca- nie lub deformację, działanie owadów, robaków, bakterii lub wirusów, stopniowe pogarszanie się jakości,

b) fermentację, odparowanie, utratę wagi, zmianę smaku, zapachu, koloru, faktury lub wykończenia, działanie światła, normalne ogrzewanie lub wysuszenie,

c) zmianę temperatury lub wilgotności, brak lub nieodpowiednie działanie klimatyzacji, systemów grzewczych lub chłodzących,

d) zawalenie się budynków, budowli lub ich elementów: fundamentów, ścian, podłóg, sufitów lub ich zapadnięcie się, wyniesienie, pękanie, skurczenie się, chyba że szkoda została spowodowana bezpośrednio przyczyną niewyłączoną w OWU;

3) wady projektowe, materiałowe, konstrukcyjne, złe wykona- nie lub błędy w produkcji, wady ukryte – w zakresie szkód wyrządzonych w mieniu dotkniętym tymi wadami, złym wykonaniem lub błędami;

4) przerwy lub ograniczenia w dostawie mediów – w zakresie szkód wyrządzonych tą przerwą lub ograniczeniem w urzą- dzeniach lub maszynach wykorzystujących media;

5) katastrofę budowlaną, z zastrzeżeniem § 4 ust. 5 pkt 11, osiadanie lub pękanie, osunięcie się gruntu, osunięcie lub zapadnięcie się ziemi – spowodowane działaniem człowieka lub wodą podziemną;

6) wyciek stopionego materiału, chyba że w następstwie tego wycieku wystąpił pożar lub eksplozja;

7) modyfikacje genetyczne.

4. W wariancie od wszystkich ryzyk, niezależnie od wyłączeń odpowiedzialności, o których mowa w ust. 1–3, PZU nie ponosi odpowiedzialności również za koszty:

1) normalnego utrzymania, produkcji, konserwacji lub re- montu;

2) wynikające z umieszczania na wyrobach fałszywych infor- macji, fałszywego etykietowania lub reklamowania, użytko- wania nielicencjonowanego oprogramowania, skasowania informacji lub wyzbycia się nośników danych lub wynikające z utraty danych na skutek działania wirusów komputerowych lub pola magnetycznego;

3) wymiany lub naprawy wadliwych materiałów, wadliwego wykonawstwa, wadliwego projektu, planu, naprawy wady ukrytej lub naturalnej.

SPOSÓB UBEZPIECZENIA I SUMA UBEZPIECZENIA

§ 7

1. W obu wariantach ubezpieczenia określonych w § 4 ust. 1,

w zależności od kategorii mienia, mienie może być ubezpieczo- ne na sumy stałe albo na pierwsze ryzyko, przy czym:

1) na sumy stałe mogą być ubezpieczone:

a) środki trwałe stanowiące następujące kategorie mienia: budynki, budowle, lokale, obiekty małej architektury, maszyny, urządzenia i wyposażenie,

b) środki obrotowe,

c) mienie osób trzecich,

d) niskocenne składniki majątku,

e) nakłady adaptacyjne,

f) wartości pieniężne,

2) na pierwsze ryzyko mogą być ubezpieczone:

a) mienie osób trzecich,

b) niskocenne składniki majątku,

c) mienie osobiste pracowników,

d) nakłady adaptacyjne,

e) wartości pieniężne.

2. Sumę ubezpieczenia ustala ubezpieczający odrębnie dla po- szczególnych pojedynczych składników mienia lub kategorii mienia, a w odniesieniu do budynków, budowli, maszyn, urządzeń i wyposażenia stanowiących środki trwałe, suma ubezpieczenia ustalana jest odrębnie dla każdego przedmiotu ubezpieczenia, przy czym może być ustalona jedna suma ubezpieczenia:

1) dla grupy budynków i lokali;

2) dla grupy budowli i obiektów małej architektury.

3. Suma ubezpieczenia dla mienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 1 lit. a, powinna odpowiadać wartości mienia na dzień zawarcia umowy ubezpieczenia i może być określona według wartości odtworzeniowej, księgowej brutto lub rzeczywistej.

4. Jeżeli w ubezpieczeniu na sumy stałe przyjęta w umowie ubez- pieczenia suma ubezpieczenia jest niższa niż wartość ubezpieczonego mienia w dniu powstania szkody (niedo- ubezpieczenie), zakres ubezpieczenia jest ograniczony sto- sownie do postanowień § 19 ust. 9–11 (klauzula proporcjo- nalności).

5. Jeżeli do wniosku o ubezpieczenie ubezpieczający nie dołączy zestawienia ubezpieczanego mienia przyjmuje się, że ubezpie- czeniem jest objęte całe mienie danej kategorii znajdujące się w miejscu ubezpieczenia.

6. Sumę ubezpieczenia stanowi dla:

1) środków obrotowych – najwyższa (maksymalna) wartość przewidziana w okresie ubezpieczenia odpowiadająca kosz- tom ich wytworzenia lub nabycia, nie większym jednak niż osiągalna cena sprzedaży gotowego wyrobu; jeżeli ubezpie- czone mienie znajduje się w kilku miejscach ubezpieczenia, suma ubezpieczenia powinna odpowiadać ogólnej (łącznej) wartości mienia we wszystkich tych miejscach;

2) mienia osób trzecich – najwyższa (maksymalna) wartość rzeczywista tego mienia, przewidziana w okresie ubezpie- czenia, powiększona o przewidywaną wartość nakładów poniesionych w związku z realizacją usługi przez ubezpie- czonego; w przypadku sprzedaży komisowej pomniejszona o prowizję komisową;

3) niskocennych składników majątku – cena nabycia identycz- nego lub najbardziej zbliżonego parametrami techniczny- mi mienia;

4) nakładów adaptacyjnych – wartość odpowiadająca ponie- sionym wydatkom na dostosowanie budynku lub lokalu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej;

5) wartości pieniężnych – najwyższa wartość tej kategorii mie- nia przewidywana w okresie ubezpieczenia, która ustalana jest następująco:

a) dla krajowych i zagranicznych znaków pieniężnych (gotówki) – według ich wartości nominalnej,

b) dla czeków, weksli i innych dokumentów zastępu- jących w obrocie gotówkę – według osiągalnej ceny wykupu,

c) dla złota, srebra, platyny i innych metali z grupy platynowców oraz wyrobów ze wszystkich wymienionych wcześniej metali, kamieni szlachetnych i pereł – według ceny zakupu lub kosztów wytworzenia.

7. Sposób ustalania sumy ubezpieczenia mienia, o którym mowa w ust. 6 pkt 2–5, przedstawiony w ust. 6, ma zastosowanie jedynie do ubezpieczenia na sumy stałe.

8. Przy ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko mienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, suma ubezpieczenia ustalana jest oddzielnie dla każdej kategorii tego mienia, przy czym brana jest pod uwagę przewidywana możliwość maksymalnej straty w okresie ubez- pieczenia. Sumę ubezpieczenia dla mienia osobistego

pracowników stanowi iloczyn liczby zatrudnionych pracow- ników i zadeklarowanej wartości mienia przypadającej na jednego pracownika.

9. W przypadku ubezpieczenia na pierwsze ryzyko suma ubez- pieczenia oraz ustalone w umowie ubezpieczenia odrębne limity odpowiedzialności PZU ulegają obniżeniu o kwoty wypłaconych odszkodowań (konsumpcja sumy ubezpieczenia). Ubezpieczający za zgodą PZU oraz po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej może uzupełnić sumę ubezpieczenia oraz limity odpowiedzialności PZU do poprzedniej wysoko-

ści. Zasada ta nie ma zastosowania do ubezpieczenia na sumy stałe.

10. Za wypadki ubezpieczeniowe powstałe do dnia uzupełnienia sumy ubezpieczenia oraz limitów odpowiedzialności PZU, PZU ponosi odpowiedzialność do wysokości sumy ubezpieczenia

i limitów odpowiedzialności PZU pomniejszonych o wypłacone kwoty, o których mowa w ust. 9.

ZAWARCIE UMOWY UBEZPIECZENIA. SKŁADKA

UBEZPIECZENIOWA

§ 8

1. Umowa ubezpieczenia może być zawarta przy jednoczesnej obecności obu stron tej umowy albo przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (umowa direct albo umowa w systemie uproszczonym), na okres roczny albo okres krótszy niż rok (ubezpieczenie krótkoterminowe).

2. Umowę ubezpieczenia zawiera się na podstawie wniosku ubez- pieczającego, przy czym nie dotyczy to umowy w systemie uproszczonym. Wniosek zawiera informacje niezbędne do dokonania indywidualnej oceny ryzyka i określenia należnej składki ubezpieczeniowej oraz stanowi integralną część umowy ubezpieczenia. PZU może zażądać udokumentowania danych zawartych we wniosku.

3. Umowę w systemie uproszczonym uważa się za zawartą

z dniem zapłaty składki ubezpieczeniowej z tytułu tej umowy ubezpieczenia.

4. Zawarcie umowy direct następuje po uprzednim:

1) zapoznaniu się z Regulaminem oraz jego zaakceptowaniu przez ubezpieczającego;

2) zaakceptowaniu treści OWU przez ubezpieczającego;

3) złożeniu wniosku.

5. Wniosek zawiera:

1) imię, nazwisko lub pełną nazwę i adres zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego i ubezpieczonego;

2) REGON ubezpieczającego i ubezpieczonego, a w przypad- ku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą REGON i PESEL;

3) miejsce ubezpieczenia, z podaniem dokładnego adresu;

4) rodzaj prowadzonej działalności;

5) przedmiot i zakres ubezpieczenia;

6) sumę ubezpieczenia;

7) okres ubezpieczenia;

8) opis posiadanych zabezpieczeń przeciwpożarowych;

9) ilość i wielkość szkód ze zdarzeń zaistniałych w okresie ostatnich trzech lat;

10) inne informacje niezbędne do oceny ryzyka ubezpiecze- niowego.

6. Jeżeli wniosek nie zawiera wymaganych danych ubezpiecza- jący zobowiązany jest na wezwanie PZU odpowiednio go uzupełnić.

7. PZU może uzależnić zawarcie umowy ubezpieczenia od oględzin miejsca i przedmiotu ubezpieczenia oraz zapoznania się z dokumentacją niezbędną dla dokonania oceny ryzyka ubezpieczeniowego oraz sformułowania ewentualnych reko- mendacji i zaleceń dotyczących kontroli tego ryzyka.

8. Umowę direct zawiera się na podstawie wniosku ubezpieczają- cego złożonego za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość. Umowę direct uważa się za zawartą z chwilą potwierdzenia przez PZU przyjęcia wniosku.

9. Zawarcie umowy ubezpieczenia PZU potwierdza dokumentem ubezpieczenia.

10. Ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek (na rachunek ubezpieczonego). Obowiązek zapłaty składki ubezpieczeniowej ciąży na ubezpieczającym.

11. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek (na rachunek ubezpieczonego) zarzut mający wpływ na odpowiedzialność PZU, PZU może podnieść również prze- ciwko ubezpieczonemu.

12. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek (na rachunek ubezpieczonego), ubezpieczony może żądać, by PZU udzielił mu informacji o postanowieniach zawartej umowy oraz OWU w zakresie, w jakim dotyczą praw i obowiązków ubezpieczonego.

13. Ubezpieczający zobowiązany jest podać do wiadomości PZU wszystkie znane sobie okoliczności, o które PZU zapytywał w formularzu oferty albo przed zawarciem umowy ubezpie-

czenia w innych pismach. Jeżeli ubezpieczający zawiera umowę ubezpieczenia przez przedstawiciela, obowiązek ten ciąży również na przedstawicielu i obejmuje ponadto okoliczności jemu znane. W razie zawarcia przez PZU umowy ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi na poszczególne pytania, pominięte okoliczności uważa się za nieistotne.

14. W czasie trwania umowy ubezpieczenia ubezpieczający zobowiązany jest zawiadomić PZU o zmianie okoliczności, o których mowa w ust. 13, niezwłocznie po otrzymaniu

o nich wiadomości.

15. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek obowiązki określone w ust. 13 i 14 spoczywają zarówno na ubezpieczającym, jak i na ubezpieczonym, chyba że ubez- pieczony nie wiedział o zawarciu umowy ubezpieczenia na jego rachunek.

16. PZU nie ponosi odpowiedzialności za skutki okoliczności, które z naruszeniem ust. 13–15 nie zostały podane do jego wiadomości. Jeżeli do naruszenia ust. 13–15 doszło z winy umyślnej, w razie wątpliwości przyjmuje się, że wypadek ubezpieczeniowy i jego następstwa są skutkiem okoliczności,

o których mowa w zdaniu poprzedzającym.

17. Do umowy w systemie uproszczonym nie stosuje się postano- wień, o których mowa w ust. 12–16.

18. Składkę oblicza się za czas trwania odpowiedzialności PZU według xxxxxx obowiązującej w dniu zawarcia umowy ubezpie- czenia, z uwzględnieniem rodzaju prowadzonej działalności, przedmiotu ubezpieczenia, wysokości sumy ubezpieczenia

i limitów odpowiedzialności PZU, zakresu ubezpieczenia oraz indywidualnej oceny ryzyka.

19. Zapłata składki ubezpieczeniowej następuje przy zawarciu umowy ubezpieczenia, chyba że w umowie ubezpieczenia określono inny tryb i terminy zapłaty składki. Dopuszcza się możliwość zapłaty składki ubezpieczeniowej za roczny okres ubezpieczenia w ratach. Terminy płatności rat oraz ich wyso- kość określa się w umowie ubezpieczenia.

20. Zapłata składki ubezpieczeniowej następuje w formie go- tówkowej lub w porozumieniu z PZU w formie bezgotówkowej. W przypadku umowy direct zapłata składki następuje w for- mie bezgotówkowej, a szczegółowe zasady opłacania składki określa Regulamin.

21. Jeżeli zapłata składki albo raty składki dokonywana jest

w formie bezgotówkowej za dzień zapłaty uważa się dzień uznania rachunku PZU pełną, wymagalną kwotą składki ubez- pieczeniowej albo raty składki ubezpieczeniowej, określoną

w umowie ubezpieczenia.

22. Składka ubezpieczeniowa nie podlega indeksacji.

23. W razie ujawnienia okoliczności, która pociąga za sobą istotną zmianę prawdopodobieństwa wypadku ubezpieczeniowego, każda ze stron może żądać odpowiedniej zmiany wysokości składki ubezpieczeniowej, poczynając od chwili, w której zaszła ta okoliczność, nie wcześniej jednak niż od początku bieżącego okresu ubezpieczenia. W razie zgłoszenia takiego żądania druga strona może w terminie 14 dni wypowiedzieć umowę ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym.

24. Jeżeli ubezpieczający lub ubezpieczony podał do wiadomości PZU nieprawdziwe dane mające wpływ na wysokość składki ubezpieczeniowej, ubezpieczający zobowiązany jest do dopłaty składki ubezpieczeniowej wynikającej z różnicy pomiędzy składką ubezpieczeniową jaka należałaby się PZU gdyby podano dane prawdziwe a składką ubezpieczeniową przyjętą w umowie ubezpieczenia. W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego, roszczenie PZU o dopłatę różnicy składki ubezpieczeniowej staje się natychmiast wymagalne i płatne najpóźniej w dniu wypłaty odszkodowania. Postanowienia, o którym mowa w zdaniu poprzedzającym, nie stosuje się do umów ubezpieczenia zawieranych przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (umowa direct albo umowa w systemie uproszczonym).

25. W przypadku wygaśnięcia ochrony ubezpieczeniowej przed

upływem okresu, na jaki została zawarta umowa ubezpieczenia, ubezpieczającemu przysługuje zwrot składki ubezpieczeniowej za okres niewykorzystanej ochrony ubezpieczeniowej.

§ 9

1. Jeżeli w okresie ubezpieczenia nastąpi wzrost wartości będących podstawą kalkulacji sumy ubezpieczenia, ubezpieczający może w porozumieniu z PZU podwyższyć sumę ubezpieczenia za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, PZU odpowiada w granicach podwyższonej sumy ubezpieczenia od dnia

następnego po dniu złożenia przez PZU oświadczenia o wyra- żeniu zgody na podwyższenie sumy ubezpieczenia.

3. Jeżeli w okresie ubezpieczenia nastąpi spadek wartości ubez- pieczonego mienia, ubezpieczający może żądać odpowiedniego zmniejszenia sumy ubezpieczenia. Zmniejszenia sumy ubez- pieczenia może z tej samej przyczyny dokonać jednostronnie PZU zawiadamiając o tym jednocześnie ubezpieczającego.

4. Zmniejszenie sumy ubezpieczenia pociąga za sobą odpowiednie zmniejszenie składki ubezpieczeniowej począwszy od dnia pierwszego tego miesiąca, w którym ubezpieczający zażądał zmniejszenia sumy ubezpieczenia lub w którym PZU zawiadomił ubezpieczającego o jednostronnym zmniejszeniu tej sumy.

PRZENIESIENIE PRAW Z UMOWY UBEZPIECZENIA

§ 10

1. W razie zbycia przedmiotu ubezpieczenia prawa z umowy ubezpieczenia mogą być przeniesione na nabywcę przedmiotu ubezpieczenia. Z zastrzeżeniem ust. 5, przeniesienie praw wymaga zgody PZU.

2. W razie przeniesienia praw z umowy ubezpieczenia na nabywcę przedmiotu ubezpieczenia przechodzą także obowiązki, które ciążyły na zbywcy, chyba że strony za zgodą PZU umówiły się inaczej.

Pomimo tego przejścia obowiązków zbywca odpowiada solidarnie z nabywcą za zapłatę składki ubezpieczeniowej przypadającej za czas do chwili przejścia przedmiotu ubezpieczenia na nabywcę.

3. Jeżeli prawa z umowy ubezpieczenia nie zostały przeniesione na nabywcę przedmiotu ubezpieczenia, ochrona ubezpie- czeniowa wygasa z chwilą przejścia własności przedmiotu ubezpieczenia na nabywcę.

4. Postanowień ust. 1–3 nie stosuje się przy przenoszeniu wie- rzytelności, jakie powstały lub mogą powstać wskutek zajścia przewidzianego w umowie ubezpieczenia wypadku ubezpieczeniowego.

5. W razie zbycia przedmiotu ubezpieczenia na rzecz banku tytułem zabezpieczenia roszczeń banku wobec ubezpieczonego (przewłaszczenie na zabezpieczenie) przeniesienie praw z umo- wy ubezpieczenia nie wymaga zgody PZU.

POCZĄTEK I KONIEC ODPOWIEDZIALNOŚCI

§ 11

1. Jeżeli nie umówiono się inaczej, odpowiedzialność PZU roz- poczyna się od dnia następującego po zawarciu umowy

ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty, z zastrzeżeniem ust. 2.

2. W umowie w systemie uproszczonym odpowiedzialność PZU rozpoczyna się w dniu określonym w umowie ubezpieczenia jako początek okresu ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia następnego po zapłaceniu składki ubezpieczeniowej lub jej pierwszej raty.

§ 12

1. Ochrona ubezpieczeniowa wygasa:

1) z upływem okresu ubezpieczenia określonego w umo- wie ubezpieczenia;

2) z chwilą unicestwienia przedmiotu ubezpieczenia, co ozna- cza całkowite zniszczenie przedmiotu ubezpieczenia w takim stopniu, że nie jest możliwa jego naprawa albo odbudowa;

3) z dniem wyczerpania sumy ubezpieczenia wskutek wypłaty odszkodowania bądź odszkodowań;

4) z chwilą przeniesienia własności przedmiotu ubezpieczenia, chyba że wraz z przeniesieniem własności przedmiotu ubez- pieczenia na nabywcę zostały przeniesione prawa z umowy ubezpieczenia na zasadach określonych w § 10;

5) z dniem doręczenia oświadczenia PZU o wypowiedzeniu umowy ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym

w przypadku, gdy PZU ponosi odpowiedzialność jeszcze przed zapłaceniem składki ubezpieczeniowej lub jej pierw- szej raty, a składka ubezpieczeniowa lub jej pierwsza rata nie została zapłacona w terminie;

6) z upływem 7 dni od dnia otrzymania od PZU pisma

z wezwaniem do zapłaty kolejnej raty składki ubezpie- czeniowej wysłanego po upływie terminu jej płatności

z zagrożeniem, że brak zapłaty w terminie 7 dni spowoduje ustanie odpowiedzialności;

7) z dniem doręczenia oświadczenia drugiej stronie o wypowie- dzeniu umowy ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym w przypadku, o którym mowa w § 8 ust. 23 i § 13 ust. 3;

8) z dniem zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez ubezpieczonego, a w przypadku, o którym mowa

w § 3 ust. 4, z dniem zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, któremu ubezpieczony wynajął mienie stanowiące przedmiot ubezpieczenia;

9) z dniem odstąpienia przez ubezpieczającego od umowy ubezpieczenia w przypadku, o którym mowa w ust. 2 i 3.

2. Jeżeli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, ubezpieczający ma prawo odstąpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy ubezpie- czający jest przedsiębiorcą, w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy ubezpieczenia. Odstąpienie od umowy ubezpieczenia nie zwalnia ubezpieczającego z obowiązku zapłaty składki ubezpieczeniowej za okres, w jakim PZU udzielał ochro-

ny ubezpieczeniowej.

3. W przypadku zawarcia umowy ubezpieczenia przy wykorzysta- niu środków porozumiewania się na odległość (umowa direct albo umowa w systemie uproszczonym), w której ubezpie- czający jest konsumentem, termin, w ciągu którego może

on odstąpić od umowy ubezpieczenia wynosi 30 dni od dnia poinformowania go o zawarciu umowy ubezpieczenia lub od dnia doręczenia mu informacji, które należy przekazać konsu- mentowi na podstawie przepisów dotyczących zawierania umów na odległość, jeżeli jest to termin późniejszy.

OBOWIĄZKI UBEZPIECZAJĄCEGO I UBEZPIECZONEGO

§ 13

1. Ubezpieczający lub ubezpieczony zobowiązany jest:

1) prowadzić ewidencję ubezpieczonego mienia wraz z jego opisem i wskazaniem wartości, według której mienie to zostało ubezpieczone, w sposób umożliwiający w przypadku szkody ustalenie wartości przedmiotu ubezpieczenia, przy czym w razie ubezpieczenia środków trwałych według

wartości księgowej brutto, ewidencję może stanowić ewidencja prowadzona dla celów rachunkowych wraz z war- tościami księgowymi brutto w niej wskazanymi;

2) zabezpieczyć ewidencję, o której mowa w pkt 1, przed kradzieżą, zniszczeniem i zaginięciem;

3) umożliwić PZU dokonanie lustracji ubezpieczonego mienia oraz zapoznanie się z dokumentami mającymi związek

z umową ubezpieczenia w celu oceny ryzyka ubezpiecze- niowego oraz sformułowania ewentualnych rekomendacji i zaleceń dotyczących kontroli tego ryzyka.

2. Ubezpieczający lub ubezpieczony zobowiązany jest także:

1) eksploatować ubezpieczone mienie zgodnie z zaleceniami i wskazówkami producenta lub dostawcy tego mienia, przestrzegać obowiązujących przepisów prawa, w tym przepisów prawa budowlanego w zakresie eksploatacji

i konserwacji budynków i budowli, przepisów z zakresu ochrony przeciwpożarowej, budowy i eksploatacji urządzeń technicznych oraz wykonywać dozór techniczny nad

tymi urządzeniami;

2) przestrzegać ustalonych w umowie ubezpieczenia wymogów dotyczących zabezpieczeń przeciwpożarowych;

3) przeprowadzać konserwacje przewodów i urządzeń do- prowadzających i odprowadzających wodę lub inne płyny (wodociągowych, kanalizacyjnych, centralnego ogrze- wania i innych związanych z prowadzeniem działalno-

ści gospodarczej);

4) wykonywać niezwłocznie remonty i naprawy niezbędne dla prawidłowego działania instalacji, o których mowa w pkt 3;

5) stosować środki ochronne w celu zabezpieczenia przed mrozem przewodów i urządzeń służących do rozprowadzania wody lub innych cieczy;

6) zamknąć, opróżnić z wody lub innych cieczy i utrzymywać opróżnione instalacje i urządzenia wodne oraz centralnego ogrzewania w obiektach nieużywanych i niedozorowanych lub czasowo nieczynnych;

7) przeprowadzać konserwację i okresowe remonty ubezpieczo- nego mienia;

8) przechowywać ubezpieczone mienie w sposób zgodny z za- leceniami producenta i wymogami technicznymi.

3. Nieprzestrzeganie przez ubezpieczonego obowiązków, o których mowa w ust. 2, stanowi ważny powód wypowiedzenia umowy ubezpieczenia w rozumieniu art. 812 § 5 kodeksu cywilnego.

4. W razie naruszenia z winy umyślnej lub wskutek rażącego nie- dbalstwa obowiązków, o których mowa w ust. 2, PZU jest wol- ny od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu, chyba że w razie rażącego niedbalstwa zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach względom słuszności.

§ 14

1. Ubezpieczający zobowiązany jest zawiadomić PZU o zaistniałym wypadku ubezpieczeniowym niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni roboczych od jego zajścia.

2. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek obowiązek, o którym mowa w ust. 1, obciąża także ubez- pieczonego, chyba że ubezpieczony nie wie o zawarciu umowy ubezpieczenia na jego rachunek.

3. W razie naruszenia z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa obowiązku, o którym mowa w ust. 1, PZU może odpowiednio zmniejszyć odszkodowanie, jeżeli naruszenie przyczyniło się do zwiększenia szkody lub uniemożliwiło PZU ustalenie okoliczności i skutków wypadku ubezpieczeniowego.

4. Skutki braku zawiadomienia PZU o wypadku ubezpieczeniowym nie nastąpią, jeżeli PZU w terminie, o którym mowa w ust. 1, otrzymał wiadomość o okolicznościach, które należało podać do jego wiadomości.

§ 15

1. W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego ubezpieczający lub ubezpieczony zobowiązany jest:

1) użyć dostępnych mu środków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobieżenia szkodzie lub zmniejszenia

jej rozmiarów, między innymi wezwać straż pożarną, o ile zachodzi taka potrzeba;

2) zabezpieczyć możność dochodzenia roszczeń odszkodowaw- czych wobec osób odpowiedzialnych za szkodę oraz udzielić PZU pomocy dostarczając informacje oraz dokumenty nie- zbędne do skutecznego dochodzenia roszczeń regresowych.

2. Jeżeli ubezpieczający umyślnie lub wskutek rażącego nie- dbalstwa nie zastosował środków określonych w ust. 1

pkt 1, PZU jest wolny od odpowiedzialności za szkody powsta- łe z tego powodu.

3. PZU zobowiązany jest zwrócić koszty wynikłe z zastosowania środków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, na zasadach określo- nych w § 5.

4. Każdorazowa wypłata kosztów wynikłych z zastosowania środ- ków, o których mowa w ust. 1 pkt 1, powoduje zmniejszenie sumy ubezpieczenia o wypłaconą kwotę.

§ 16

W przypadku powstania szkody w ubezpieczonym mieniu ubezpie- czający lub ubezpieczony zobowiązany ponadto jest:

1) niezwłocznie zawiadomić jednostkę policji o każdym wy- padku pożaru w ubezpieczonym mieniu, a także o każdej szkodzie powstałej wskutek przestępstwa;

2) pozostawić uszkodzone mienie bez dokonywania w nim zmian do czasu przeprowadzenia oględzin przez przedstawi- ciela PZU, chyba że dokonanie zmian jest uzasadnione ko- niecznością zabezpieczenia mienia pozostałego po szkodzie lub zmniejszenia rozmiaru szkody lub PZU nie przeprowadził oględzin w terminie uzgodnionym z ubezpieczającym

lub ubezpieczonym;

3) udzielić przedstawicielowi PZU pomocy i wyjaśnień w uzy- skaniu informacji dotyczących okoliczności zajścia wypadku ubezpieczeniowego, przyczyn powstania szkody, jej przed- miotu i rozmiaru;

4) sporządzić na własny koszt i przedstawić PZU w uzgod- nionym terminie i formie rachunek szkody tj. zestawienie dotyczące przedmiotu, rozmiaru, przyczyny i wysokości szko- dy, wraz z dokumentacją źródłową stanowiącą podstawę sporządzenia rachunku szkody.

OBOWIĄZKI PZU

§ 17

PZU jest zobowiązany:

1) po otrzymaniu zawiadomienia o zajściu wypadku ubezpie- czeniowego objętego ochroną ubezpieczeniową, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, do poinfor- mowania o tym ubezpieczającego lub ubezpieczonego, jeżeli nie są oni osobami występującymi z tym zawiadomieniem, oraz do podjęcia postępowania dotyczącego ustalenia stanu faktycznego wypadku ubezpieczeniowego, zasadności zgło- szonych roszczeń i wysokości odszkodowania, a także do poinformowania osoby występującej z roszczeniem pisemnie lub w inny sposób, na który osoba ta wyraziła zgodę, jakie dokumenty są potrzebne do ustalenia odpowiedzialności PZU lub wysokości odszkodowania, jeżeli jest to niezbędne do dalszego prowadzenia postępowania;

2) jeżeli w terminach określonych w § 22 ust. 1 i 2 nie wypłaci

odszkodowania, do pisemnego zawiadomienia osoby zgła- szającej roszczenie o przyczynach niemożności zaspokojenia jej roszczeń w całości lub w części, a także do wypłacenia bezspornej części odszkodowania;

3) jeżeli odszkodowanie nie przysługuje lub przysługuje w innej wysokości niż określona w zgłoszonym roszczeniu, do poin- formowania o tym pisemnie osoby występującej z roszcze- niem, w terminach określonych w § 22 ust. 1 i 2, wskazując na okoliczności oraz na podstawę prawną uzasadniającą całkowitą lub częściową odmowę wypłaty odszkodowania oraz do pouczenia tej osoby o możliwości dochodzenia roszczeń na drodze sądowej;

4) do udostępniania osobom, o których mowa w pkt 1, oraz uprawnionemu z umowy ubezpieczenia, informacji i doku- mentów gromadzonych w celu ustalenia odpowiedzialności PZU lub wysokości odszkodowania; osoby te mogą żądać pi- semnego potwierdzenia przez PZU udostępnionych informacji, a także sporządzenia na swój koszt kserokopii dokumentów

i potwierdzenia ich zgodności z oryginałem przez PZU;

5) do udostępniania osobom, o których mowa w pkt 1, oraz uprawnionemu z umowy ubezpieczenia, informacji i dokumentów, o których mowa w pkt 4, na ich żądanie, w postaci elektronicznej;

6) na żądanie ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnio- nego z umowy ubezpieczenia, do udostępnienia posiadanych przez siebie informacji związanych z wypadkiem ubezpiecze- niowym będącym podstawą ustalenia odpowiedzialności PZU oraz ustalenia okoliczności wypadku ubezpieczeniowego, jak również wysokości odszkodowania.

USTALENIE WYSOKOŚCI SZKODY

§ 18

1. Wysokość szkody ustalana jest na podstawie cen z dnia powsta- nia szkody:

1) dla budynku, budowli, lokalu, obiektu małej architektu- ry, maszyn, urządzeń i wyposażenia, przy ubezpieczeniu w wartości odtworzeniowej lub księgowej brutto – według wartości odtworzeniowej;

2) dla mienia, o którym mowa w pkt 1, przy ubezpieczeniu w wartości rzeczywistej – według wartości rzeczywistej;

3) dla niskocennych składników majątku – według warto- ści odtworzeniowej;

4) dla środków obrotowych – według kosztów ich zakupu albo kosztów wytworzenia zgodnie z kalkulacją tych kosztów;

5) dla mienia osób trzecich – według wartości rzeczywistej albo według kosztów naprawy uszkodzonego mienia według cen zakupu bądź kalkulacji kosztów, powiększo- nych o udowodnioną wartość nakładów poniesionych przez ubezpieczonego, a w przypadku sprzedaży komisowej – bez prowizji komisowej;

6) dla mienia najmowanego – na zasadach określonych w pkt 1 lub 2, w zależności od tego, według jakiej wartości została ustalona suma ubezpieczenia;

7) dla wartości pieniężnych:

a) krajowych i zagranicznych znaków pieniężnych (gotówki)

– według wartości nominalnej; wartość waluty obcej przelicza się na złote według średniego kursu NBP z dnia powstania szkody,

b) dokumentów zastępujących w obrocie gotówkę – w osiągal- nej cenie sprzedaży,

c) złota, srebra i wyrobów z tych metali, kamieni szlachetnych, pereł, bursztynu, a także platyny i innych metali z grupy platynowców – według kosztów ich zakupu albo wytwo- rzenia, udokumentowanych kalkulacją tych kosztów;

8) dla mienia osobistego pracowników – według cen jego zaku- pu albo według xxxxxxxxxx naprawy uszkodzonego mienia;

9) dla nakładów adaptacyjnych – według kosztów niezbędnych do przywrócenia stanu przed szkodą (według cen zakupu) albo zgodnie z kosztorysem.

2. Przy ustalaniu wysokości szkody w maszynach, urządzeniach i wyposażeniu uwzględnia się koszty transportu, demontażu i montażu według cen ich poniesienia oraz cło i inne tego typu koszty.

3. Przy ustaleniu wysokości szkody:

1) koszty odbudowy, remontu, naprawy, wymiany, zakupu oraz koszty wymienione w ust. 2 dokumentuje się fakturą wraz

z kosztorysem lub kalkulacją;

2) koszty wytworzenia dokumentuje się kalkulacją kosz- tów wytworzenia.

4. Przedłożone faktury, kalkulacje, kosztorysy, dotyczące naprawy lub wymiany ubezpieczonego mienia PZU weryfikuje w zakresie

zgodności ze stanem faktycznym: wysokości poniesionych kosztów dotyczących zakresu robót i użytych materiałów,

z uwzględnieniem dotychczasowych wymiarów, konstrukcji, ma- teriałów i wyposażenia ubezpieczonego budynku, budowli lub lokalu, takich samych albo najbardziej zbliżonych parametrów technicznych maszyn, urządzeń i wyposażenia.

5. Równowartość w złotych sum ubezpieczenia, limitów odpowie- dzialności PZU lub franszyz wyrażonych w walutach obcych, ustala się według średniego kursu NBP z dnia powstania szkody.

USTALENIE WYSOKOŚCI ODSZKODOWANIA

§ 19

1. Wysokość odszkodowania ustala się w granicach sumy ubez- pieczenia lub limitów odpowiedzialności PZU ustalonych dla danego mienia, w kwocie odpowiadającej rozmiarowi szkody ustalonemu zgodnie z zasadami określonymi w § 18, z zastrze- żeniem ust. 2–12.

2. Wysokość odszkodowania:

1) nie obejmuje marży naliczonej przez ubezpieczonego oraz wartości ubytków w granicach obowiązujących norm;

2) zmniejsza się o wartość pozostałości, które mogą być przeznaczone do dalszego użytku, przeróbki, odbudowy lub sprzedaży;

3) zwiększa się o udokumentowane przez ubezpieczonego koszty określone w § 5 i § 15 ust. 3.

3. Odszkodowanie nie uwzględnia:

1) wartości naukowej, kolekcjonerskiej, zabytkowej, artystycz- nej lub pamiątkowej;

2) zwiększonych kosztów wynikających z braku części zamien- nych lub materiałów potrzebnych do przywrócenia stanu istniejącego przed szkodą;

3) kosztów modernizacji lub ulepszeń przedmiotu szkody;

4) kosztów konserwacji przedmiotu szkody;

5) kosztów poniesionych na odkażenie pozostałości po szko- dzie, usunięcie zanieczyszczeń gleby, wody i powietrza oraz rekultywację gruntów, z zastrzeżeniem § 4 ust. 4 pkt 2.

4. W przypadku ubezpieczenia mienia w wartości odtworzeniowej, podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi wartość odtworzenia, pod warunkiem przystąpienia – nie później

niż w terminie 12 miesięcy od daty powstania szkody – do odbudowy, remontu, naprawienia lub ponownego wytworzenia mienia i faktycznego poniesienia przez ubezpieczonego kosztów z tego tytułu albo zakupu nowego mienia. Jeżeli ubezpieczony zrezygnuje z zakupu nowego mienia albo odstąpi od odbudowy, remontu, naprawienia lub ponownego wytworzenia mienia,

o czym ma obowiązek powiadomić PZU, odszkodowanie zosta- nie wypłacone w kwocie odpowiadającej wartości rzeczywistej. Jeśli ubezpieczony przedmiot nie jest ani naprawiany (po szko- dzie częściowej) ani wymieniany (po szkodzie całkowitej) bądź jeśli części zapasowe produkowane seryjnie nie są już dostępne (przedmioty przestarzałe), odszkodowanie zostanie wypłacone w kwocie odpowiadającej wartości rzeczywistej przedmiotu ubezpieczenia na dzień powstania szkody.

5. Jeżeli odbudowa, remont, naprawa albo ponowne wytworzenie jest wykonywane:

1) we własnym zakresie przez ubezpieczonego, PZU zwraca udokumentowane koszty materiałów niezbędnych do wykonania odbudowy, remontu, naprawy albo ponownego wytworzenia, niezbędne koszty robocizny oraz uzasadnioną kwotę na pokrycie kosztów ogólnych; suma tych kosztów nie powinna być wyższa od średniego kosztu, jaki byłby ponie- siony w przypadku gdyby czynności dokonywane były przez firmę zewnętrzną; PZU weryfikuje przedstawione koszty do średnich cen osiągalnych na rynku;

2) przez firmę zewnętrzną i ich koszt jest wyższy o co najmniej 10% od kosztów naprawienia szkody ustalonych przez PZU na podstawie cen funkcjonujących na rynku usług ofe- rowanych przez inne firmy zewnętrzne, PZU ustali odszko- dowanie z uwzględnieniem cen usług tych innych firm

zewnętrznych, chyba że zatrudnienie danej firmy zew- nętrznej było warunkiem koniecznym w celu zachowania (remont, naprawa) lub nabycia (odbudowa, wymiana) przez ubezpieczonego uprawnień z gwarancji lub rękojmi dotyczącej tego mienia.

6. Wysokość odszkodowania za mienie osobiste pracownika ustala się w kwocie odpowiadającej rozmiarowi szkody do wysokości nieprzekraczającej kwoty zadeklarowanej wartości mienia na jednego pracownika w umowie ubezpieczenia.

7. Przy ustalaniu wysokości odszkodowania uwzględnia się rachunek szkody, o którym mowa w § 16 pkt 4, oraz okolicz- ności powstania szkody i stan faktyczny. Jeżeli rozmiar szkody podany w rachunku szkody w istotny sposób różni się od ustaleń dokonanych przez PZU, podstawę ustalenia wysokości odszkodowania stanowi stwierdzony stan faktyczny.

8. Jeżeli suma ubezpieczenia przewyższa przyjętą w umowie ubezpieczenia wartość odtworzeniową lub rzeczywistą ubezpieczonego mienia (nadubezpieczenie), PZU odpowiada odpowiednio tylko do wartości odtworzeniowej lub rzeczywi- stej przedmiotu szkody.

9. Jeżeli suma ubezpieczenia jest niższa niż wartość mienia w dniu powstania szkody (niedoubezpieczenie):

1) w przypadku szkody częściowej – odszkodowanie zmniej- sza się w takim stosunku, w jakim pozostaje zadeklaro- wana suma ubezpieczenia do wartości tego mienia w dniu powstania szkody; w takim samym stosunku zmniejszane są koszty uprzątnięcia pozostałości po szkodzie oraz koszty odtworzenia dokumentacji;

2) w przypadku szkody całkowitej – odszkodowanie ogranicza się do wysokości sumy ubezpieczenia mienia będącego przedmiotem szkody lub odrębnie określonych w umowie ubezpieczenia limitów odpowiedzialności PZU.

10. W celu ustalenia czy występuje niedoubezpieczenie, popraw- ność zadeklarowanych sum ubezpieczenia będzie weryfi- kowana z uwzględnieniem zasad, o których mowa w ust. 9, od- dzielnie dla poszczególnych pojedynczych składników mienia, o których mowa w § 7 ust. 2. W przypadku braku możliwości ustalenia sum ubezpieczenia dla poszczególnych pojedynczych składników mienia w ramach danej kategorii mienia, sumy ubezpieczenia odnoszą się do kategorii mienia.

11. Obniżenie wysokości odszkodowania, o którym mowa w ust. 9 pkt 1, nie ma zastosowania:

1) w ubezpieczeniu na pierwsze ryzyko;

2) jeżeli rozmiar szkody nie przekracza 20% sumy ubezpie- czenia przedmiotu ubezpieczenia;

3) jeżeli wartość przedmiotu ubezpieczenia w dniu szkody nie przekracza 120% sumy ubezpieczenia tego przedmiotu.

12. W przypadku zadeklarowania przez ubezpieczającego fran- szyzy redukcyjnej, kwotę odszkodowania ustaloną zgodnie z wcześniejszymi postanowieniami niniejszego paragrafu, pomniejsza się o kwotę tej franszyzy. W przypadku, gdy

w ubezpieczeniu ma zastosowanie więcej niż jedna franszyza redukcyjna, przy ustalaniu kwoty odszkodowania uwzględnia się tylko najwyższą franszyzę redukcyjną.

PŁATNICY PODATKU VAT

§ 20

Jeżeli ubezpieczony jest uprawniony do odliczania podatku od to- warów i usług VAT, naliczanego przy nabyciu mienia stanowiącego przedmiot ubezpieczenia, to wartości będące podstawą ustalenia sumy ubezpieczenia, wysokości szkody, wysokości odszkodowania dla tego mienia, nie uwzględniają tego podatku.

POSTĘPOWANIE W RAZIE POWOŁANIA RZECZOZNAWCÓW

§ 21

1. Ubezpieczony lub PZU mogą powoływać rzeczoznawców w celu ustalenia przyczyny lub wysokości szkody.

2. W razie rozbieżności w opiniach rzeczoznawców ubezpieczony i PZU mogą powołać rzeczoznawcę opiniującego, który na podstawie przedłożonych do wglądu ekspertyz i własnej oceny stanu faktycznego wyda opinię.

3. Każdy z podmiotów, o których mowa w ust. 1, ponosi koszty rzeczoznawcy, którego powołał. Koszty rzeczoznawcy opiniują- cego, o którym mowa w ust. 2, ponoszą ubezpieczony oraz PZU po połowie, jeśli strony nie umówiły się inaczej.

WYPŁATA ODSZKODOWANIA

§ 22

1. PZU wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o wypadku ubezpieczeniowym.

2. Gdyby wyjaśnienie w terminie określonym w ust. 1 okoliczności koniecznych do ustalenia odpowiedzialności PZU albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w ciągu 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe. Jed- nakże bezsporną część odszkodowania PZU wypłaca w terminie określonym w ust. 1.

3. Jeżeli po wypłacie odszkodowania ubezpieczony odzyskał utra- cone przedmioty, zobowiązany jest zwrócić niezwłocznie PZU odszkodowanie wypłacone za te przedmioty albo zrzec się praw do tych przedmiotów na rzecz PZU. W razie odzyskania przed- miotów w stanie uszkodzonym lub niekompletnym, zwrotowi na rzecz PZU podlega kwota odpowiadająca wartości przedmiotu w dniu odzyskania.

4. PZU wypłaca odszkodowanie na podstawie uznania roszczenia, ugody lub prawomocnego orzeczenia sądu.

PRZEJŚCIE ROSZCZEŃ NA PZU

§ 23

1. Z dniem wypłaty przez PZU odszkodowania roszczenia ubezpie- czonego przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę przechodzą z mocy prawa na PZU do wysokości wypłaconego odszkodowania. Jeżeli PZU pokrył tylko część szkody, ubezpie- czonemu przysługuje co do pozostałej części pierwszeństwo zaspokojenia przed roszczeniami PZU.

2. Nie przechodzą na PZU roszczenia ubezpieczonego przeciwko osobom, z którymi ubezpieczony pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

3. Jeżeli ubezpieczony bez zgody PZU zrzekł się roszczenia przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkodę lub je ograniczył, PZU może odmówić wypłaty odszkodowania lub je zmniejszyć. Jeżeli zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia zostanie ujawnione po wypłacie przez PZU odszkodowania, wówczas PZU przysługuje prawo dochodzenia od ubezpieczone- go zwrotu całości lub części wypłaconego odszkodowania.

PODWÓJNE UBEZPIECZENIE

§ 24

1. Jeżeli ten sam przedmiot ubezpieczenia w tym samym czasie jest ubezpieczony od tego samego ryzyka u dwóch lub więcej ubezpieczycieli na sumy, które łącznie przewyższają jego war- tość ubezpieczeniową, ubezpieczony nie może żądać świadcze- nia przenoszącego wysokość szkody. Między ubezpieczycielami każdy z nich odpowiada w takim stosunku, w jakim przyjęta przez niego suma ubezpieczenia pozostaje do łącznych sum wynikających z podwójnego lub wielokrotnego ubezpieczenia.

2. Jeżeli w którejkolwiek z umów ubezpieczenia, o których mowa w ust. 1, uzgodniono, że suma wypłacona przez ubezpieczy- ciela z tytułu ubezpieczenia może być wyższa od poniesionej szkody, zapłaty świadczenia w części przenoszącej wysokość szkody ubezpieczony może żądać tylko od tego ubezpieczyciela. W takim przypadku dla określenia odpowiedzialności między

ubezpieczycielami należy przyjąć, że suma ubezpieczenia równa jest wartości ubezpieczeniowej.

WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU

§ 25

Powództwo o roszczenia wynikające z umów ubezpieczenia można wytoczyć albo według przepisów o właściwości ogólnej albo przed sąd właściwy dla miejsca zamieszkania lub siedziby ubezpieczającego, ubezpieczonego lub uprawnionego z umo- wy ubezpieczenia.

POSTANOWIENIA KOŃCOWE

§ 26

1. Ubezpieczającemu, ubezpieczonemu i uprawnionemu z umowy ubezpieczenia przysługuje prawo do wniesienia pisemnej skargi lub zażalenia, dotyczących wykonywania przez PZU umowy ubezpieczenia. Adresatem skargi lub zażalenia oraz właściwym

do ich rozpatrzenia jest jednostka organizacyjna nadzorująca jednostkę, której działania skarga lub zażalenie dotyczy lub inna jednostka wskazana przez PZU. Skargę lub zażalenie skła- da się na piśmie za pośrednictwem jednostki, której działania skarga lub zażalenie dotyczy.

2. W przypadku skargi lub zażalenia dotyczących likwidacji szkód, jednostką właściwą do ich rozpatrzenia jest jednostka orga- nizacyjna właściwa ze względu na miejsce likwidacji szkody, określona w przepisach wewnętrznych PZU na dzień składania skargi lub zażalenia. Informacja w tym zakresie jest dostępna w jednostkach organizacyjnych PZU.

3. PZU udziela odpowiedzi na skargę lub zażalenie na piśmie, w terminie 30 dni od dnia otrzymania skargi lub zażalenia.

4. Ubezpieczającemu, ubezpieczonemu i uprawnionemu z umowy ubezpieczenia przysługuje prawo wniesienia skargi do Rzeczni- ka Ubezpieczonych.

5. Językiem stosowanym przez PZU w relacjach z konsumentem jest język polski.

6. W sprawach nieuregulowanych w OWU mają zastosowanie odpowiednie przepisy kodeksu cywilnego oraz inne stosowne przepisy prawa polskiego.

ZAŁĄCZNIK DO OWU – KLAUZULE DODATKOWE

KLAUZULA PRZEPIĘĆ

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) w odniesieniu do elektrycznych oraz elektronicznych maszyn, urządzeń i instalacji oraz niskocennych składników majątku rozszerza się zakres ubezpieczenia o szkody powstałe wsku- tek przepięcia w rozumieniu postanowień § 2 pkt 35 OWU oraz koszty, o których mowa w § 5 ust. 1 i ust. 4 pkt 1 OWU;

2) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograniczo- na jest do limitu ustalonego w umowie ubezpieczenia;

3) ustalony w umowie ubezpieczenia limit odpowiedzialności PZU obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpiecze- niowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

4) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

5) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpie- czeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzial- ności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

6) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniej- szą klauzulą wyłączone są szkody:

a) w licznikach, miernikach,

b) w bezpiecznikach, wkładkach topikowych bezpieczników elektrycznych, stycznikach, odgromnikach, żarówkach, grzejnikach, lampach,

c) powstałe w czasie naprawy lub podczas prób dokonywa- nych na maszynach lub urządzeniach, z wyjątkiem prób dokonywanych w związku z okresowymi badaniami eksploatacyjnymi (oględzinami lub przeglądami);

7) ubezpieczający jest zobowiązany przeprowadzać okresowe badania eksploatacyjne (oględziny i przeglądy) ubezpieczo- nych maszyn lub urządzeń, w tym instalacji, elektrycznych oraz elektronicznych, a także zainstalowanych w nich zabez- pieczeń przeciwprzepięciowych, stosownie do obowiązują- cych przepisów prawa lub zaleceń producentów;

8) w razie naruszenia z winy umyślnej lub wskutek rażącego niedbalstwa obowiązków, o których mowa w pkt 7, PZU wolny jest od odpowiedzialności za szkody powstałe z tego powodu, chyba że w razie rażącego niedbalstwa zapłata odszkodowania odpowiada w danych okolicznościach wzglę- dom słuszności.

KLAUZULA ROZMROŻENIA

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) w odniesieniu do mienia będącego przedmiotem ubezpie- czenia (towaru) przechowywanego w urządzeniach chłod- niczych w temperaturze 00C (stopnie Celsjusza) lub niższej, zakres ubezpieczenia zostaje rozszerzony o szkody powstałe wskutek rozmrożenia towarów w rozumieniu postanowień

§ 2 pkt 37 OWU;

2) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograni- czona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności, który nie może być wyższy od sumy ubezpieczenia środków obrotowych i limit ten obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

3) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

4) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpie- czeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzial- ności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

5) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniej- szą klauzulą wyłączone są szkody powstałe wskutek:

a) niewłaściwego przechowywania towarów,

b) mechanicznego uszkodzenia opakowań towarów.

KLAUZULA DEWASTACJI

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) rozszerza się zakres ubezpieczenia o szkody powstałe wskutek dewastacji w rozumieniu postanowień § 2 pkt 5 OWU oraz koszty, o których mowa w § 5 ust. 1 i ust. 4 pkt 1 OWU, w odniesieniu do mienia wymienionego w § 3 ust. 1 pkt 1 lit. a–h, pkt 2 i pkt 3 OWU, z zastrzeżeniem pkt 2 i 3;

2) mienie wymienione w § 3 ust. 1 pkt 1 lit. e–h, pkt 2 i pkt 3 OWU objęte jest ochroną ubezpieczeniową na podstawie niniejszej klauzuli, jeżeli znajduje się wewnątrz budynku lub lokalu;

3) na podstawie niniejszej klauzuli ochroną ubezpieczeniową objęte są także urządzenia znajdujące się na zewnątrz budynków lub budowli, które są trwale przymocowane do budynku lub budowli: anteny, oświetlenie, markizy, szyldy, zadaszenia, urządzenia stanowiące osprzęt do różnych instalacji, klimatyzatory;

4) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograniczona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowie- dzialności i limit ten obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

5) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

6) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpie- czeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzial- ności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

7) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniej- szą klauzulą wyłączone są szkody:

a) polegające na uszkodzeniu ubezpieczonego mienia w wyniku graffiti,

b) w obiektach opuszczonych lub niewykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż 60 dni,

c) polegające na stłuczeniu przedmiotów stanowiących wyposażenie lub urządzenie budynków lub lokali,

w których prowadzona jest działalność gospodarcza, wykorzystywanych zgodnie z ich przeznaczeniem.

KLAUZULA GRAFFITI

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) zakres ubezpieczenia zostaje rozszerzony o szkody w ubez- pieczonym mieniu stanowiącym obiekty budowlane, powsta- łe wskutek graffiti w rozumieniu postanowień § 2 pkt 14 OWU;

2) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniej- szą klauzulą wyłączone są szkody:

a) w obiektach budowlanych opuszczonych lub niewyko- rzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej przez okres dłuższy niż 60 dni,

b) w obiektach budowlanych przeznaczonych do rozbiórki;

3) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ogra- niczona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności i limit ten obowiązuje na jeden

i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okre- sie ubezpieczenia;

4) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

5) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpie- czeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzial- ności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

6) dla szkód objętych zakresem niniejszej klauzuli stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości określonej w umo-

wie ubezpieczenia.

KLAUZULA AKTÓW TERRORYZMU

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) rozszerza się zakres ubezpieczenia o szkody będące następ- stwem aktów terroryzmu w rozumieniu postanowień § 2 pkt 1 OWU oraz akcji ratowniczej prowadzonej w związku

z tym ryzykiem;

2) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniejszą klauzulą wyłączone są szkody spowodowane przez konfiskatę lub zniszczenie z nakazu rządu lub jakiegokolwiek organu władzy publicznej;

3) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograni- czona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności i limit ten obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpie- czenia;

4) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

5) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubez- pieczeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpo- wiedzialności, podwyższony limit stanowi granicę odpo- wiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie do- datkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej.

KLAUZULA DODATKOWYCH KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU zobowiązuje się do zwrotu dodatkowych kosztów, o któ- rych mowa w pkt 3, powstałych w związku z zakłóceniem lub przerwą w prowadzonej przez ubezpieczonego działal- ności gospodarczej, poniesionych przez ubezpieczonego

w celu kontynuowania działalności gospodarczej, będących następstwem szkody w ubezpieczonym mieniu, za którą PZU przyjął odpowiedzialność na podstawie § 4 ust. 2–4 OWU,

z zastrzeżeniem pkt 2;

2) PZU zwraca niezbędne i ekonomicznie uzasadnione koszty poniesione przez ubezpieczonego w celu kontynuowa-

nia działalności gospodarczej w okresie od powstania szkody w ubezpieczonym mieniu do czasu przywrócenia technicznej gotowości przedsiębiorstwa do prowadzenia działalności gospodarczej w poprzednim zakresie i miejscu z zastrzeżeniem, że PZU pokrywa określone w pkt 3 dodatkowe koszty, które zostały poniesione w okresie nie dłuższym niż 6 miesięcy od dnia powstania szkody

(tzw. ubezpieczony okres ponoszenia kosztów);

3) dodatkowymi kosztami, których ponoszenie jest konieczne w związku z zakłóceniem lub przerwą w prowadzonej działalności gospodarczej, są:

a) koszty przeniesienia ubezpieczonego mienia do innej

lokalizacji,

b) koszty użytkowania obcych pomieszczeń (lokali), budyn- ków lub działek,

c) koszty użytkowania zastępczych maszyn lub urządzeń,

d) dodatkowe koszty pracy związane z przywróceniem działalności gospodarczej: godziny nadliczbowe, dodatki za pracę w nocy, niedziele i święta, koszty zatrudnienia dodatkowych pracowników,

e) koszty poinformowania klientów o lokalizacji nowego lub zastępczego lokalu w sposób zwyczajowo przyjęty;

4) dodatkowe koszty, o których mowa w pkt 3, powinny być udokumentowane fakturami lub w inny sposób przewidzia- ny przepisami prawa;

5) dla szkód objętych zakresem niniejszej klauzuli stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości określonej w umo- wie ubezpieczenia;

6) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograniczona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowie- dzialności i limit ten obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

7) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubez- pieczający i powinien on odpowiadać najwyższej kwocie przewidywanych dodatkowych kosztów;

8) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpiecze- nia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubezpieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowie- dzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczenio- wej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzialności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubez- pieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

9) ubezpieczony zobowiązuje się do prowadzenia ksiąg ra- chunkowych zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawy o rachunkowości i przepisami wykonawczymi wydanymi na podstawie tej ustawy oraz zobowiązuje się przechowywać i chronić dokumentację finansową w taki sposób, aby nie mogła ona ulec zniszczeniu lub zagubieniu;

10) PZU nie ponosi odpowiedzialności za dodatkowe koszty, o których mowa w pkt 3, spowodowane lub zwiększone:

a) decyzją właściwych władz lub organów administracji publicznej, która opóźnia lub uniemożliwia odbudowę lub odtworzenie zniszczonego mienia lub dalsze prowa- dzenie działalności gospodarczej przez ubezpieczonego,

b) brakiem wystarczających środków finansowych ubez- pieczonego niezbędnych do odbudowy lub odtworze- nia zniszczonego mienia w jak najszybszym trybie, także w przypadku, gdy brak ten wynika z wysokości uzyskanej kwoty odszkodowania lub niedoubezpieczenia mienia w ramach umowy ubezpieczenia mienia od ognia i innych żywiołów,

c) innowacjami lub ulepszeniami wprowadzonymi w trakcie odbudowy, odtworzenia lub naprawy zniszczone-

go mienia,

d) nieuzasadnioną zwłoką w odbudowie lub odtwarza- niu mienia,

e) kosztami reklamy.

KLAUZULA STAŁYCH KOSZTÓW DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU zobowiązuje się zwrócić stałe koszty związane z pro- wadzeniem działalności gospodarczej określone w pkt 2, których poniesienie przez ubezpieczonego było konieczne, powstałe w okresie przerwy obejmującej całą działalność gospodarczą prowadzoną przez ubezpieczonego, zwaną dalej „całkowitą przerwą”, będącą następstwem:

a) wystąpienia szkody w ubezpieczonym mieniu, za którą PZU przyjął odpowiedzialność na podstawie § 4

ust. 2–4 OWU,

b) nieszczęśliwego wypadku osoby posiadającej uprawnienia lub kwalifikacje do wykonywania określonych czynności zawodowych, której nieobecność powoduje całkowitą przerwę w prowadzonej działalności gospodarczej, objętego ochroną ubezpieczeniową na podstawie innej umowy ubezpieczenia zawartej z PZU;

2) stałymi kosztami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej, o których mowa w pkt 1, są:

a) koszty wynagrodzeń pracowników,

b) obciążenia wynagrodzeń pracowników, o których mowa w lit. a, w tym składki na ubezpieczenia społeczne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, odpisy na Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych, wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,

c) opłaty za korzystanie z dotychczas użytkowanych (bezpośrednio przed wystąpieniem całkowitej przerwy) pomieszczeń, budynków, działek, służących do prowadzenia działalności gospodarczej,

d) stałe opłaty wynikające z zawartych umów o dostawę: energii elektrycznej, centralnego ogrzewania, gazu, wody oraz koszty abonamentów usług telekomunikacyjnych,

e) koszty korzystania z dotychczas użytkowanych (bez- pośrednio przed wystąpieniem całkowitej przerwy) maszyn i urządzeń,

f) inne niż określone w lit. a–e koszty, ponoszone na podstawie umów cywilnoprawnych, określone w umowie ubezpieczenia, na włączenie których PZU wyraził zgodę;

3) w ramach niniejszej klauzuli PZU nie pokrywa kosztów:

a) przeznaczonych na zakup surowców, materiałów po-

mocniczych,

b) przeznaczonych na zapłatę kar pieniężnych, grzywien lub odszkodowań;

4) w przypadku całkowitej przerwy spowodowanej wystąpie- niem szkody, o której mowa w pkt 1 lit. a, PZU zwraca stałe koszty, o których mowa w pkt 2, przypadające za okres całkowitej przerwy, liczony nie wcześniej niż od dnia wy- stąpienia wypadku ubezpieczeniowego do dnia wznowienia działalności gospodarczej, jednakże nie krótszy niż 6 kolej- nych dni i nie dłuższy niż 2 miesiące, z zastrzeżeniem pkt 5;

5) za dzień wznowienia działalności gospodarczej przyjmuje się dzień, w którym podjęto działalność w zakresie, w jakim prowadzona była przed wystąpieniem całkowitej przerwy;

6) w przypadku całkowitej przerwy spowodowanej nieszczęśli- wym wypadkiem osoby, o której mowa w pkt 1 lit. b, PZU zwraca stałe koszty, o których mowa w pkt 2, przypada- jące za okres całkowitej przerwy, liczony od pierwszego dnia niezdolności do pracy potwierdzonej zaświadczeniem lekarskim do dnia wznowienia działalności gospodarczej, jednakże nie krótszy niż 31 dni i nie dłuższy niż 3 miesiące, z zastrzeżeniem pkt 7;

7) za dzień wznowienia działalności gospodarczej przyjmuje się następny dzień po ostatnim dniu niezdolności do pracy;

8) jeżeli wskutek nieszczęśliwego wypadku osoby, o której mowa w pkt 1 lit. b, i orzeczonej przez lekarza jej trwałej niezdolności do pracy działalność gospodarcza nie będzie dalej prowadzona przez ubezpieczonego, PZU pokrywa stałe koszty, o których mowa w pkt 2, w okresie wypowiedzenia

umów związanych z prowadzeniem działalności gospodar- czej, jednakże za okres nie dłuższy niż określony w pkt 6, liczony od pierwszego dnia niezdolności do pracy wskutek nieszczęśliwego wypadku;

9) PZU nie ponosi odpowiedzialności za stałe koszty, o których mowa w pkt 2, ponoszone przez ubezpieczonego za okres całkowitej przerwy spowodowanej:

a) wystąpieniem szkody w ubezpieczonym mieniu przed rozpoczęciem ochrony ubezpieczeniowej z tytułu niniejszej klauzuli,

b) decyzją właściwych władz lub organów administracji publicznej, która opóźnia lub uniemożliwia odbudowę lub odtworzenie zniszczonego mienia lub dalsze prowa- dzenie działalności gospodarczej przez ubezpieczonego,

c) brakiem wystarczających środków finansowych ubez- pieczonego niezbędnych do odbudowy lub odtworze- nia zniszczonego mienia w jak najszybszym trybie, także w przypadku gdy brak ten wynika z wysokości uzyskanej kwoty odszkodowania lub niedoubezpieczenia mienia w ramach umowy ubezpieczenia mienia od ognia i innych żywiołów,

d) innowacjami lub ulepszeniami wprowadzonymi w trakcie odbudowy, odtworzenia lub naprawy zniszczone-

go mienia,

e) nieuzasadnioną zwłoką w odbudowie lub odtwarza- niu mienia,

f) szkodami w środkach obrotowych: surowcach, materia- łach w przerobie, półfabrykatach, wyrobach gotowych, materiałach pomocniczych, opakowaniach, mieniu osób trzecich oraz w wartościach pieniężnych,

g) nieszczęśliwym wypadkiem osoby, o której mowa w pkt 1 lit. b, powstałym na skutek:

– stanu nietrzeźwości albo stanu po użyciu alkoholu, lub użycia środków odurzających, substancji psychotropo- wych lub środków zastępczych w rozumieniu przepisów o przeciwdziałaniu narkomanii, chyba że nie miało to wpływu na zajście wypadku ubezpieczeniowego,

– samookaleczenia lub próby samobójczej albo samo- bójstwa,

– wyczynowego lub amatorskiego uprawiania sportów motorowych lub motorowodnych, lotniczych (szybow- nictwa, baloniarstwa, spadochroniarstwa, lotniarstwa, paralotniarstwa, motolotniarstwa, pilotowania samolotów silnikowych), alpinizmu, speleologii, wspinaczki skalnej, trekkingu, raftingu i jego odmian, nurkowania przy użyciu specjalistycznego sprzętu, żeglarstwa morskiego, kite surfingu, jazdy na nartach lub snowboardzie poza oznakowanymi trasami zjazdo- wymi, skoków bungee oraz uczestniczenia w wypra- wach do miejsc charakteryzujących się ekstremalnymi warunkami klimatycznymi lub przyrodniczymi,

– poddania się zabiegom o charakterze medycznym,

jeżeli przeprowadzenie ich nie było związane z le- czeniem następstwa nieszczęśliwego wypadku i nie zostało zlecone przez lekarza,

– prowadzenia pojazdów bez uprawnień wymaganych prawem, chyba że nie miało to wpływu na zajście nieszczęśliwego wypadku,

– popełnienia przestępstwa lub usiłowania jego po- pełnienia,

– choroby zdiagnozowanej przed dniem rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej, która przyczyniła się do zajścia nieszczęśliwego wypadku;

10) ponadto PZU nie ponosi odpowiedzialności za stałe koszty ponoszone przez ubezpieczonego w czasie całkowitej przerwy spowodowanej nieszczęśliwym wypadkiem osoby, o której mowa w pkt 1 lit. b, powstałym przed dniem rozpoczęcia ochrony ubezpieczeniowej z tytułu niniej-

szej klauzuli;

11) PZU nie ponosi odpowiedzialności za stałe koszty ponoszo- ne przez ubezpieczonego prowadzącego kancelarię prawną;

12) przez kancelarię prawną, o której mowa w pkt 11, nale- ży rozumieć:

a) kancelarię notarialną lub kancelarię prowadzoną

w formie spółki z udziałem notariuszy na zasadach określonych w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie,

b) kancelarię radcy prawnego lub kancelarię prowadzo- ną w formie spółki z udziałem radcy prawnego na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych,

c) kancelarię adwokacką lub kancelarię prowadzoną w formie spółki z udziałem adwokata na zasadach

określonych w ustawie z dnia 26 maja 1982 r. – Prawo o adwokaturze;

13) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograniczo- na jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu od- powiedzialności i limit ten obowiązuje na jedną i wszystkie całkowite przerwy zaistniałe w okresie ubezpieczenia;

14) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubez- pieczający i powinien on odpowiadać najwyższej kwocie przewidywanych stałych kosztów;

15) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpiecze- nia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubezpieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowie- dzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczenio- wej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzialności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubez- pieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

16) wysokość zwracanych kosztów stałych określa się na pod- stawie udokumentowanych kosztów powstałych w okresie trwania całkowitej przerwy;

17) w przypadku wystąpienia całkowitej przerwy ubezpieczony zobowiązany jest:

a) nie później niż w ciągu trzech dni roboczych od chwili wystąpienia całkowitej przerwy powiadomić o niej PZU,

b) powiadomić PZU o zakończeniu całkowitej przerwy, nie później niż w ciągu trzech dni roboczych od ostatniego dnia faktycznego zakończenia całkowitej przerwy,

c) udostępnić PZU dokumenty potwierdzające koszty stałe oraz inne dokumenty dotyczące okoliczności powstania całkowitej przerwy, a także udzielić niezbędnych wy- jaśnień i pomocy w tym zakresie,

d) prowadzić dokumentację finansową zgodnie z obowiązu- jącymi przepisami prawa oraz przechowywać i chronić

ją w taki sposób, aby nie mogła ona ulec zniszczeniu

lub zgubieniu,

e) umożliwić przedstawicielowi PZU dokonanie lustracji miejsca ubezpieczenia w celu ustalenia stanu fakty- cznego;

18) przez nieszczęśliwy wypadek, o którym mowa w pkt 1 lit. b, należy rozumieć nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zew- nętrzną, w następstwie którego osoba wymieniona w pkt 1 lit. b niezależnie od swej woli doznała uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub zmarła.

KLAUZULA DROBNYCH PRAC REMONTOWO-BUDOWLANYCH

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) zakres ubezpieczenia zostaje rozszerzony o szkody w ubez- pieczonym mieniu powstałe w związku z prowadzeniem przez ubezpieczającego lub na jego zlecenie w miejscu ubezpieczenia drobnych prac ziemnych i remontowo-bu- dowlanych pod warunkiem, że prace te:

a) prowadzone są w obiektach oddanych do użytkowania i nie wymagają pozwolenia na budowę,

b) realizacja ich nie wiąże się z naruszeniem konstrukcji nośnej budynku lub budowli lub konstrukcji dachu;

2) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniej- szą klauzulą wyłączone są szkody powstałe wskutek:

a) niewłaściwego zabezpieczenia mienia sąsiadującego przed skutkami prowadzonych prac remontowo-budo- wlanych,

b) przeprowadzenia prac niezgodnie z zasadami sztuki budowlanej, zastosowania wadliwych materiałów lub niewłaściwej technologii wykonawstwa,

c) awarii urządzeń lub instalacji spowodowanych wadliwym montażem,

d) dokonania rozruchu niezgodnie z instrukcją producenta lub dostawcy,

e) katastrofy budowlanej, przez którą należy rozumieć zawalenie się obiektu budowlanego, polegające na samoistnym, niezamierzonym i gwałtownym zniszczeniu całości obiektu budowlanego lub jego części, niezależnie od przyczyny pierwotnej;

3) PZU ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe w związku z prowadzeniem drobnych prac remontowo-budowlanych:

a) w mieniu będącym przedmiotem drobnych prac remontowo-budowlanych – do limitu odpowiedzialności określonego w umowie ubezpieczenia, który obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia; limit ten powinien uwzględniać wartość mienia będącego przedmiotem drobnych prac oraz koszt ich wykonania,

b) w pozostałym mieniu stanowiącym przedmiot ubezpie- czenia – do sumy ubezpieczenia mienia od ognia

i innych żywiołów;

4) wysokość limitu odpowiedzialności PZU, o którym mowa w pkt 3 lit. a, deklaruje ubezpieczający kierując się prze-

widywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubez- pieczenia; limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych

z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubezpieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzialności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej.

KLAUZULA KOSZTÓW ODTWORZENIA DOKUMENTACJI

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU pokrywa do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności PZU (ponad sumę ubezpieczenia lub ponad limit odpowiedzialności PZU wyodrębniony

w ramach tej sumy dla danego mienia), uzasadnione i udokumentowane koszty odtworzenia dokumentacji, niezbędnej do prowadzenia działalności gospodarczej,

uszkodzonej, zniszczonej lub utraconej wskutek wystą- pienia szkody w ubezpieczonym mieniu, za która PZU przyjął odpowiedzialność w ubezpieczeniu mienia od ognia i innych żywiołów;

2) do dokumentacji, o której mowa w pkt 1, zalicza się:

a) dokumenty urzędowe związane z prowadzoną dzia- łalnością lub posiadanym mieniem: zezwolenie

na prowadzenie działalności, licencje, certyfikaty, koncesje, wypisy z ksiąg wieczystych, umowy cy- wilnoprawne,

b) księgi rachunkowe, faktury,

c) dokumentację techniczną budynków i linii produkcyjnych;

3) dokumenty zawarte na elektronicznych nośnikach informacji mogą być ubezpieczone pod warunkiem wykonywania przez ubezpieczonego przynajmniej raz w tygodniu kopii zapaso- wych, które powinny być przechowywane w zamkniętym pojemniku typu szafa ogniotrwała lub sejf w innej stre-

fie pożarowej;

4) PZU pokrywa wyłącznie poniesione i udokumentowane koszty robocizny na odtworzenie dokumentacji, a w przy- padku dokumentów zawartych na elektronicznych nośnikach informacji – koszty wprowadzenia danych z kopii zapaso- wych lub koszt ręcznego wprowadzenia danych z dokumen- tów źródłowych;

5) PZU na podstawie niniejszej klauzuli nie ponosi odpowie- dzialności za:

a) dokumenty, których odtworzenie nie jest konieczne do prowadzenia dalszej działalności gospodarczej: notatki, protokoły, projekty umów, oferty, pisma wewnętrzne, pisma informacyjne do klientów, materiały reklamowe i wycinki prasowe,

b) dokumenty uszkodzone w takim stopniu, że możliwe jest ich odczytanie lub w stopniu nie powodującym ich unieważnienia,

c) koszty zmian merytorycznych w dokumentach doko- nanych po wystąpieniu szkody;

6) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograniczona jest do limitu odpowiedzialności określonego w umowie ubez- pieczenia i limit ten obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

7) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubez- pieczający i powinien on odpowiadać najwyższej kwocie przewidywanych kosztów;

8) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania wypłaconego z tytułu niniejszej klauzuli; ubezpieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzialności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej.

KLAUZULA KOSZTÓW UPRZĄTNIĘCIA POZOSTAŁOŚCI

PO SZKODZIE

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU pokrywa do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności PZU (ponad sumę ubezpieczenia lub ponad limit odpowiedzialności PZU wyodrębniony

w ramach tej sumy dla danego mienia), uzasadnione

i udokumentowane koszty uprzątnięcia pozostałości po szkodzie poniesione przez ubezpieczonego w związku ze szkodą, za którą PZU ponosi odpowiedzialność w ramach umowy ubezpieczenia;

2) za koszty uprzątnięcia pozostałości po szkodzie, o których mowa w pkt 1, uznaje się koszty rozbiórki, demontażu i wy- wozu części niezdatnych do użytku (odpadów), jak również koszty ich składowania lub utylizacji;

3) ochroną ubezpieczeniową na podstawie niniejszej klauzuli nie są objęte koszty poniesione na odkażenie pozostałości po szkodzie, usunięcie zanieczyszczeń gleby, wody i powie- trza oraz rekultywację gruntów;

4) ustalony w umowie ubezpieczenia limit odpowiedzialności PZU obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpiecze- niowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

5) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubez- pieczający i powinien on odpowiadać najwyższej kwocie przewidywanych kosztów;

6) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpiecze- nia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubezpieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowie- dzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzialności, podwyż- szony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczenio- wej, o ile nie umówiono się inaczej.

KLAUZULA MIEJSCA UBEZPIECZENIA (LOKALIZACJI)

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) rozszerza się zakres ubezpieczenia o mienie znajdujące się w nowych lokalizacjach na terenie RP, których użytkowanie ubezpieczony rozpocznie w okresie ubezpieczenia, przy czym ochrona ubezpieczeniowa rozpoczyna się od dnia przyjęcia danej lokalizacji przez ubezpieczonego do użytku na podsta- wie tytułu prawnego, pod warunkiem, że:

a) adresy tych lokalizacji wraz z wartością znajdującego się w nich mienia zostaną podane do wiadomości PZU w terminie 30 dni od dnia przyjęcia ich do użytku przez ubezpieczonego,

b) lokalizacje spełniają wymagania określone w OWU odnośnie zabezpieczeń przeciwpożarowych;

2) ochroną ubezpieczeniową na podstawie niniejszej klauzuli nie jest objęte mienie w transporcie, na wystawach, po- kazach i targach oraz mienie stanowiące przedmiot prac remontowo-budowlanych;

3) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ogra- niczona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności PZU, chyba że umówiono

się inaczej;

4) składka ubezpieczeniowa za objęcie ochroną ubezpiecze- niową mienia znajdującego się w każdej nowej lokalizacji będzie naliczana za okres świadczonej ochrony ubezpie- czeniowej, na podstawie taryfy mającej zastosowanie do umowy ubezpieczenia.

KLAUZULA UBEZPIECZENIA NOWYCH INWESTYCJI

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) nowe inwestycje, za które uważa się środki trwałe stanowiące budynki, budowle, lokale, maszyny, urządze- nia i wyposażenie, obiekty małej architektury oraz sprzęt elektroniczny stacjonarny i przenośny, zostają automa- tycznie objęte ochroną ubezpieczeniową z chwilą ich wpisu do rejestru środków trwałych lub udokumentowane- go zakupu;

2) nowe inwestycje, o których mowa w pkt 1, objęte są ochro- ną ubezpieczeniową pod warunkiem poinformowania PZU

w terminie do dwudziestego dnia każdego miesiąca kalenda- rzowego o inwestycjach zrealizowanych i zarejestrowanych w miesiącu poprzedzającym;

3) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ograni- czona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności PZU, chyba że umówiono się inaczej;

4) składka ubezpieczeniowa za objęcie ochroną ubezpiecze- niową każdej nowej inwestycji zgłaszanej do ubezpieczenia będzie naliczana za okres świadczonej ochrony ubezpie- czeniowej, na podstawie taryfy mającej zastosowanie do umowy ubezpieczenia.

KLAUZULA ZMIANY FRANSZYZ REDUKCYJNYCH NA INTEGRALNE

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) ustalona kwotowo franszyza redukcyjna standardowa, mająca zastosowanie w ubezpieczeniu, zostaje zastąpio- na franszyzą integralną w takiej samej wysokości, w jakiej została określona franszyza redukcyjna, z zastrzeże-

niem pkt 3;

2) w rozumieniu niniejszej klauzuli określenie franszyza integralna oznacza wartość kwotową, poniżej której PZU nie ponosi odpowiedzialności;

3) zmiana franszyzy redukcyjnej na integralną, o której mowa w pkt 1, nie ma zastosowania do klauzul okre- ślonych w Załączniku do OWU, w których określono odrębne franszyzy.

KLAUZULA KATASTROFY BUDOWLANEJ

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) zakres ubezpieczenia zostaje rozszerzony o szkody w ubez- pieczonym mieniu powstałe wskutek katastrofy budowlanej;

2) przez użyte w pkt 1 określenie katastrofa budowlana należy rozumieć zawalenie się ubezpieczonego obiektu budowlanego, polegające na samoistnym, niezamierzonym i gwałtownym zniszczeniu całości obiektu budowlanego lub jego części, niezależnie od przyczyny pierwotnej;

3) z zakresu ochrony ubezpieczeniowej przewidzianego niniej- szą klauzulą wyłączone są szkody w obiektach budowlanych:

a) których wiek przekracza 50 lat,

b) odnośnie których organ nadzoru budowlanego nie dokonał odbioru końcowego robót,

c) tymczasowych lub dopuszczonych tymczasowo do użytko-

wania,

d) użytkowanych niezgodnie z przeznaczeniem,

e) powstałe wskutek przeprowadzenia drobnych prac remontowo-budowlanych, przez które należy rozumieć prace prowadzone w obiektach oddanych do użytkowania i nie wymagające pozwolenia na budowę, oraz których realizacja nie wiąże się z naruszeniem konstrukcji nośnej budynku, budowli lub konstrukcji dachu;

4) odpowiedzialność PZU z tytułu niniejszej klauzuli ogra- niczona jest do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności i limit ten obowiązuje na jeden

i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okre- sie ubezpieczenia;

5) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

6) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania i kosztów wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpie- czeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzial- ności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

7) dla szkód objętych zakresem niniejszej klauzuli stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości określonej w umo-

wie ubezpieczenia.

KLAUZULA UBEZPIECZENIA ŚRODKÓW OBROTOWYCH LUB MIENIA OSÓB TRZECICH NA SUMY ZMIENNE

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU przyjmuje do ubezpieczenia środki obrotowe i mienie osób trzecich w systemie ubezpieczenia na sumy zmienne;

2) na sumy zmienne mogą być ubezpieczone środki obrotowe albo mienie osób trzecich, o ile:

a) wartość tych kategorii mienia w okresie ubezpieczenia

podlega zmianom,

b) średnia miesięczna wartość przynajmniej jednej

z wymienionych kategorii mienia ustalona według stanów zapasów na ostatni dzień każdego miesiąca w roku poprzedzającym zawarcie umowy ubezpieczenia wynosi co najmniej 300 000 PLN;

3) suma ubezpieczenia środków obrotowych lub mienia osób trzecich ubezpieczonego na sumy zmienne powinna odpo- wiadać przewidywanej w okresie ubezpieczenia maksymal- nej dziennej ich wartości w miejscu ubezpieczenia; jeżeli ubezpieczone mienie znajduje się w różnych placówkach ubezpieczonego, suma ubezpieczenia powinna odpowiadać ogólnej wartości znajdującego się w nich mienia;

4) za ubezpieczenie środków obrotowych na sumy zmienne oblicza się i pobiera składkę ubezpieczeniową według następujących zasad:

a) na początku okresu ubezpieczenia ubezpieczający opłaca składkę zaliczkową depozytową w wysokości 50% składki obliczonej od sumy ubezpieczenia określonej w pkt 3; składka depozytowa stanowi minimalną bezzwrotną składkę za ubezpieczenie,

b) składka ostateczna za cały okres ubezpieczenia zostaje rozliczona po upływie bieżącego okresu ubezpieczenia na podstawie średniej wartości środków obrotowych

w okresie ubezpieczenia; w tym celu ubezpieczający lub ubezpieczony zobowiązany jest najpóźniej w ciągu 30 dni po upływie bieżącego okresu ubezpieczenia podać PZU stany zapasów (remanentów) z poszczególnych miesięcy; za stan zapasów (remanentów) z poszczególnych miesięcy przyjmuje się wartość księgową (koszty nabycia lub wytworzenia) ubezpieczonego mienia z ostatniego dnia danego miesiąca,

c) składkę ostateczną za ubezpieczenie stanowi iloczyn średniej arytmetycznej wartości stanów zapasów oraz stawki taryfowej,

d) PZU rozlicza składkę w ciągu 14 dni licząc od dnia otrzymania przez PZU danych, o których mowa w lit. b,

e) jeżeli składka ostateczna przekracza składkę zaliczkową depozytową ubezpieczający zobowiązany jest do opłacenia powstałej różnicy w terminie 14 dni od dnia otrzymania od PZU rozliczenia;

5) w przypadku ubezpieczenia mienia osób trzecich na sumy zmienne, składkę oblicza się i pobiera według zasad określo- nych w pkt 4, za stan zapasów (remanentów) z poszczegól- nych miesięcy przyjmuje się średnią arytmetyczną wartość ubezpieczonego mienia osób trzecich z danego miesiąca;

6) w ramach ubezpieczenia na sumy zmienne PZU ponosi odpowiedzialność do wartości środków obrotowych i mienia osób trzecich w dniu powstania szkody, nie wyższej jednak niż 120% sumy ubezpieczenia, o której mowa w pkt 3;

7) w ubezpieczeniu środków obrotowych i mienia osób trzecich na sumy zmienne nie ma zastosowania zasada proporcjonal- nej redukcji odszkodowania.

KLAUZULA KOSZTÓW POSZUKIWANIA PRZYCZYN SZKODY

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU pokrywa do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzialności, uzasadnione i udokumentowane koszty poniesione przez ubezpieczonego w związku z wystąpieniem szkody, dotyczące poszukiwania przyczyn szkody;

2) za koszty poszukiwania przyczyn szkody, o których mowa

w pkt 1, uznaje się koszty wykonania czynności niezbędnych dla ustalenia elementów, których uszkodzenie bądź wada była bezpośrednią przyczyną powstania szkody, za którą PZU ponosi odpowiedzialność;

3) w przypadku ubezpieczenia od następstw szkód wodocią- gowych ochroną ubezpieczeniową na podstawie niniejszej klauzuli nie są objęte koszty naprawy pieców, bojlerów, podgrzewaczy i innych urządzeń połączonych z systemem rur instalacji wodno-kanalizacyjnej;

4) ustalony w umowie ubezpieczenia limit odpowiedzialności PZU obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpiecze- niowe, które zaszły w okresie ubezpieczenia;

5) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubez- pieczający i powinien on odpowiadać najwyższej kwocie przewidywanych kosztów;

6) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania wypłaconego z tytułu ubezpiecze- nia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubezpieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowie- dzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpieczeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzialności, podwyż- szony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczenio- wej, o ile nie umówiono się inaczej;

7) dla szkód objętych zakresem niniejszej klauzuli stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości określonej w umowie ubezpieczenia.

KLAUZULA ZRZECZENIA SIĘ PRAWA DO REGRESU

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU zrzeka się swoich praw do regresu z tytułu szkody w ubezpieczonym mieniu wobec osób trzecich lub ich pracowników, użytkujących ubezpieczone mienie za zgo- dą ubezpieczonego;

2) zrzeczenie się prawa do regresu nie ma zastosowania, gdy osoby te wyrządziły szkodę umyślnie lub wskutek rażące- go niedbalstwa;

3) klauzula niniejsza nie dotyczy firm serwisowych i konser- wacyjnych.

KLAUZULA STRAJKÓW, ROZRUCHÓW, ZAMIESZEK WEWNĘTRZNYCH

Z zachowaniem pozostałych niezmienionych niniejszą klauzulą postanowień OWU ustala się, co następuje:

1) PZU ponosi odpowiedzialność za szkody powstałe w następ- stwie strajków, rozruchów i zamieszek wewnętrznych do ustalonego w umowie ubezpieczenia limitu odpowiedzial- ności PZU;

2) limit odpowiedzialności PZU obowiązuje na jeden i wszystkie wypadki ubezpieczeniowe, które zaszły w okresie ubezpie- czenia;

3) wysokość limitu odpowiedzialności PZU deklaruje ubezpie- czający kierując się przewidywaną możliwością maksymalnej straty w okresie ubezpieczenia;

4) limit odpowiedzialności PZU ulega pomniejszeniu o kwotę każdego odszkodowania oraz kosztów, wypłaconych z tytułu ubezpieczenia, o którym mowa w niniejszej klauzuli; ubez- pieczający może za zgodą PZU uzupełnić wysokość limitu odpowiedzialności za zapłatą dodatkowej składki ubezpie- czeniowej; w przypadku uzupełnienia limitu odpowiedzial- ności, podwyższony limit stanowi granicę odpowiedzialności PZU od dnia następnego po zapłacie dodatkowej składki ubezpieczeniowej, o ile nie umówiono się inaczej;

5) przez xxxxxxx, rozruchy, zamieszki wewnętrzne rozumie się:

a) działanie osoby lub grupy osób, powodujące zakłócenia porządku publicznego, z wyjątkiem tych działań, które są związane ze zdarzeniami określonymi w § 6 ust. 1

pkt 3 lit. a i f OWU, pozostającymi poza ochroną ubezpie- czeniową,

b) działanie legalnie ustanowionej władzy zmierzające do przywrócenia porządku publicznego lub zminimalizowania skutków zakłóceń,

c) umyślne działanie strajkującego lub poddanego lokautowi pracownika, mające na celu wspomożenie strajku lub przeciwstawienie się lokautowi,

d) działanie legalnie ustanowionej władzy zapobiegające takim działaniom lub działającej w celu zminimalizowania skutków takich działań;

6) dla szkód objętych zakresem niniejszej klauzuli stosuje się franszyzę redukcyjną w wysokości określonej w umowie ubezpieczenia.

801 102 102 xxx.xx

PZU XX 0X00/X