Spis treści

Spis treści

Przedmowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	V
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	XIX
Część I. Umowy regulujące używanie rzeczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	1
Rozdział I. Najem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	3
§ 1. Najem w ogólności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	9
I. Charakterystyka wstępna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	9
II. Xxxxxxxx i forma umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	23
III. Xxxxxxxxx wynajmującego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	25
IV. Obowiązki najemcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	36
V. Odstąpienie używania rzeczy najętej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	42
VI. Zbycie rzeczy najętej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	46
VII. Zakończenie najmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	52
§ 2. Najem lokali . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	72
I. Uwagi wprowadzające . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	72
II. Najem podlegający OchrLokU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	75
III. Nawiązanie stosunku najmu lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	78
IV. Najemca lokalu mieszkalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	86
V. Czynsz i inne opłaty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	100
VI. Inne prawa i obowiązki stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	117
VII. Odstąpienie używania lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	125
VIII. Sytuacja najemcy lokalu wobec osób trzecich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	127
IX. Zakończenie najmu lokali według KC. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	132
X. Zakończenie najmu lokali podlegających OchrLokU przez wypowiedzenie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	134
XI. Rozwiązanie najmu lokalu przez sąd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	146
XII. Skutki ustania najmu lokalu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	152
XIII. Najem okazjonalny lokalu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	171
Rozdział II. Xxxxxxxxx . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	179
§ 3. Regulacja dzierżawy w Kodeksie cywilnym na tle rozwiązań zawartych w Kodeksie zobowiązań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	181
§ 4. Xxxxxxxxx a inne umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	183
I. Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	183
II. Umowa dzierżawy a umowa najmu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	183
III. Umowa dzierżawy a umowa użytkowania. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	185
IV. Umowa dzierżawy a umowa użyczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	185
V. Umowa dzierżawy a instytucja sprzedaży przyszłych pożytków rzeczy. . .	186
VI. Umowa dzierżawy a umowa leasingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	186
VII. Umowa dzierżawy a umowa licencyjna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	188
§ 5. Strony umowy dzierżawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	188
§ 6. Przedmiot dzierżawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	190
§ 7. Forma umowy dzierżawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	194
§ 8. Czas trwania dzierżawy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	195
§ 9. Czynsz dzierżawny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	197
I. Określenie czynszu dzierżawnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	197
II. Podatki i inne ciężary związane z przedmiotem dzierżawy. . . . . . . . . . .	200
III. Obniżenie czynszu dzierżawnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	200

§ 10. Obowiązki wydzierżawiającego 205

I. Wydanie przedmiotu dzierżawy 205

II. Wady przedmiotu dzierżawy 205

III. Utrzymywanie przedmiotu dzierżawy w stanie przydatnym

do umówionego sposobu korzystania 207

IV. Zniszczenie przedmiotu dzierżawy 207

V. Obowiązek usunięcia wad rzeczy 208

VI. Obowiązek zapewnienia dzierżawcy spokojnego posiadania rzeczy 208

§ 11. Obowiązki dzierżawcy 208

I. Zapłata czynszu 208

II. Obowiązek wydania rzeczy 209

III. Sposób wykonywania prawa 210

IV. Sankcje wobec dzierżawcy 212

§ 12. Ustawowe prawo zastawu wydzierżawiającego 213

§ 13. Xxxxxxxxxxxx 000

§ 14. Zakończenie dzierżawy 219

I. Przesłanki zakończenia dzierżawy 219

II. Skutki zakończenia dzierżawy 225

§ 15. Zmiana stron umowy dzierżawy 230

I. Uwagi ogólne 230

II. Sposoby zmiany stron umowy dzierżawy 230

§ 16. Przedawnienie roszczeń ze stosunku dzierżawy 233

I. Uwagi ogólne 233

II. Przedawnienie roszczeń o zaległy czynsz 234

III. Przedawnienie roszczeń o charakterze nieokresowym 234

IV. Przedawnienie roszczeń odszkodowawczych 234

§ 17. Szczególna regulacja dotycząca dzierżaw gruntów rolnych 235

I. Ewolucja szczególnego reżimu dzierżaw rolnych 235

II. Przepisy szczególne w przedmiocie dzierżaw rolnych 240

III. Bezczynszowe używanie nieruchomości rolnej z art. 708 KC 251

Rozdział III. Użyczenie 257

§ 18. Ogólna charakterystyka 257

I. Charakter prawny użyczenia 257

II. Użyczenie lokali mieszkalnych 259

III. Umowa o nieodpłatne używanie rzeczy i pobieranie z niej pożytków 259

IV. Prekarium 260

V. Funkcja społeczna użyczenia 260

§ 19. Treść stosunku użyczenia 261

I. Obowiązek znoszenia użyczającego 261

II. Odpowiedzialność za wady 261

III. Uprawnienie do używania rzeczy użyczonej 261

IV. Odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie rzeczy użyczonej 262

§ 20. Zakończenie użyczenia i przedawnienie roszczeń 263

I. Zwykłe przyczyny zakończenia użyczenia 263

II. Przedwczesne zakończenie użyczenia 263

III. Roszczenie o zwrot i jego przedawnienie 264

Rozdział IV. Leasing 265

§ 21. Historia, pojęcie i ogólna charakterystyka leasingu 267

I. Ekonomiczne i prawne zjawisko leasingu 267

II. Odrębna regulacja umowy leasingu 277

§ 22. Koncepcja umowy leasingu w Kodeksie cywilnym 283

I. Pojęcie i ogólna charakterystyka leasingu 283

§ 23. Zawarcie i forma umowy leasingu 294

I.	Zawarcie umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	294
II.	Forma umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	295
§ 24.	Obowiązki i uprawnienia stron umowy leasingu . . . . . . . . . . . . . . . .	295
I.	Obowiązki finansującego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	295
II.	Obowiązki korzystającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	303
§ 25.	Zbycie rzeczy oddanej w leasing. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	311
§ 26.	Zakończenie umowy leasingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	312
I.	Przyczyny zakończenia leasingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	312
II.	Wypowiedzenie leasingu z przyczyn określonych w umowie. . . . . . . . .	313
III.	Wypowiedzenie leasingu z przyczyn przewidzianych w ustawie . . . . . .	314
§ 27.	Porównanie umowy leasingu z umowami podobnymi . . . . . . . . . . . .	315
I.	Leasing a najem i dzierżawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	315
II.	Leasing a sprzedaż . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	317
III.	Leasing a inne wybrane umowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	318
§ 28.	Reżim prawny wybranych obowiązków stron umowy leasingu
	przed 9.12.2000 r. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	319
I.	Leasing jako umowa nienazwana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	319
II.	Obowiązki finansującego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	320
III.	Obowiązki korzystającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	320

Część II. Umowy regulujące stosunki kredytowe 323

Rozdział V. Pożyczka 325

§ 29. Zagadnienia wstępne 326

I. Wprowadzenie – kwestie terminologiczne 326

II. Źródła prawa 327

III. Funkcje gospodarcze i zastosowanie 329

§ 30. Konstrukcja prawna pożyczki na gruncie Kodeksu cywilnego 330

I. Zagadnienia ogólne 330

II. Strony stosunku pożyczki 331

III. Konsensualność 332

IV. Dwustronnie zobowiązujący charakter umowy 332

V. Umowa pożyczki jako umowa zobowiązująca do przeniesienia

własności 333

VI. Problem odpłatności (nieodpłatności) umowy pożyczki 333

VII. Odpłatność pożyczki bankowej 333

VIII. Przedmiot „odpłaty” za udzielenie pożyczki 334

IX. Oprocentowanie pożyczek pieniężnych 334

X. Wysokość oprocentowania 335

XI. Przedmiot pożyczki – wątpliwości na tle art. 720 § 1 KC 335

XII. Rzecz jako przedmiot pożyczki 336

XIII. Kontrowersje co do przedmiotu pożyczki pieniężnej 336

XIV. Inne kwestie wątpliwe na tle definicji ustawowej pożyczki

(art. 720 § 1 KC) 337

XV. Pożyczka a instytucje pokrewne 339

§ 31. Powstanie i zgaśnięcie stosunku zobowiązaniowego pożyczki 340

I. Treść umowy pożyczki na gruncie Kodeksu cywilnego 340

II. Treść umowy pożyczki bankowej 340

III. Treść umowy pożyczki konsumenckiej 340

IV. Forma umowy 341

V. Zgaśnięcie stosunku pożyczki na gruncie KC 341

VI. Zgaśnięcie stosunku bankowej pożyczki pieniężnej 342

VII. Skutki nieodebrania przedmiotu pożyczki 342

VIII. Pożyczka konsumencka – odstąpienie od umowy przez

pożyczkobiorcę 343

§ 32. Wykonanie umowy pożyczki 343

I. Wydanie przedmiotu pożyczki 343

II. Odebranie przedmiotu pożyczki 343

III. Odpowiedzialność pożyczkodawcy za wady przedmiotu pożyczki 344

IV. Zwrot pożyczki 344

V. Termin zwrotu pożyczki 345

§ 33. Przedawnienie roszczeń 346

Rozdział VI. Umowa kredytu. Kredyt konsumencki 349

§ 34. Zagadnienia wstępne 352

I. Pojęcie umowy kredytu 352

II. Źródła regulacji umowy kredytu 353

III. Rodzaje umów kredytu 356

IV. Umowa kredytu a umowa pożyczki 363

§ 35. Umowa kredytu 365

I. Strony umowy kredytu 365

II. Zawarcie umowy kredytu 370

III. Treść i forma umowy kredytu 375

IV. Charakter prawny umowy kredytu 378

V. Prawa i obowiązki stron umowy kredytu 379

VI. Wygaśnięcie umowy kredytu 384

§ 36. Umowa o kredyt konsumencki 389

I. Regulacja kredytu konsumenckiego w prawie Unii Europejskiej 389

II. Umowa o kredyt konsumencki w KredKonsU z 2001 r 394

III. Umowa o kredyt konsumencki w KredKonsU z 2011 r 417

Rozdział VII. Depozyt nieprawidłowy 459

§ 37. Zagadnienia wstępne 459

I. Źródła prawa 459

II. Funkcje gospodarcze i zastosowanie 460

§ 38. Konstrukcja normatywna i charakter prawny depozytu nieprawidłowego 460

I. Zagadnienia ogólne 460

II. Kwalifikacja prawna 461

§ 39. Ujęcie depozytu nieprawidłowego w obowiązującym prawie 464

I. Oddanie na przechowanie przedmiotu depozytu 464

II. Uprawnienie do rozporządzania przedmiotem depozytu 465

III. Stosowanie przepisów o pożyczce i przechowaniu 466

IV. Termin i miejsce zwrotu depozytu 467

Rozdział VIII. Umowa rachunku bankowego 469

§ 40. Zagadnienia wstępne 471

I. Źródła prawa 471

II. Funkcje gospodarcze i zastosowanie 474

§ 41. Ogólna charakterystyka umowy 474

I. Definicja ustawowa – przedmiotowy zakres umowy 474

II. Charakter prawny umowy rachunku bankowego 477

III. Swoboda kontraktowania 479

IV. Odmiany (podtypy) umowy rachunku bankowego 481

§ 42. Strony umowy rachunku bankowego 484

I. Podmiot prowadzący rachunek 484

II. Posiadacz rachunku 485

§ 43. Powstanie i zgaśnięcie stosunku zobowiązaniowego

rachunku bankowego 491

I. Zawarcie umowy 491

II.	Zmiana treści umowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	493
III.	Rozwiązanie umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	493
§ 44.	Zobowiązanie banku do przechowywania środków pieniężnych
	posiadacza rachunku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	494
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	494
II.	Obowiązek banku przyjmowania środków pieniężnych
	na rachunek bankowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	496
III.	Obowiązek ewidencjonowania przyjętych na przechowanie środków
	pieniężnych. Prawne znaczenie wpisu na rachunku bankowym . . . . . . .	496
IV.	Obowiązek banku informowania posiadacza rachunku
	o stanie jego rachunku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	501
§ 45.	Obowiązek banku zwrotu środków pieniężnych posiadaczowi
	rachunku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	504
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	504
II.	Potrącenie wierzytelności banku z wierzytelnością posiadacza
	rachunku o zwrot wkładu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	506
III.	Rachunki bankowe zastrzeżone (zablokowane) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	508
IV.	Skutki prawne wypłaty wkładu osobie nieuprawnionej . . . . . . . . . . . . .	510
§ 46.	Zobowiązanie banku do przeprowadzania rozliczeń pieniężnych
	na zlecenie posiadacza rachunku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	516
I.	Uwagi ogólne – pojęcie bankowych rozliczeń pieniężnych . . . . . . . . . .	516
II.	Rodzaje i formy bankowych rozliczeń pieniężnych . . . . . . . . . . . . . . . .	518
III.	Polecenie rozliczeniowe – zagadnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	521
IV.	Wykonanie polecenia rozliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	525
V.	Sytuacja prawna podmiotów uczestniczących w cyklu rozliczeniowym . .	528
§ 47.	Szczególna regulacja prawna umów o rachunek bankowy typu
	oszczędnościowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	529
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	529
II.	Zwolnienie od zajęcia w ramach postępowania egzekucyjnego . . . . . . .	530
III.	Zwrot kosztów pogrzebu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	531
IV.	Dyspozycja wkładem na wypadek śmierci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	532
V.	Zwrot środków pieniężnych na rzecz organu rentowego. . . . . . . . . . . . .	534
§ 48.	Rachunki powiernicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	535
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	535
II.	Istota rachunku powierniczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	535
III.	Treść umowy o rachunek powierniczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	536
IV.	Ochrona interesów powierzającego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	536
§ 49.	Odpowiedzialność banku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	537
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	537
II.	Odpowiedzialność za skutki niewykonania lub nienależytego
	wykonania polecenia rozliczeniowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	537

§ 50. Przedawnienie roszczeń 538

I. Uwagi ogólne 538

II. Kwestie wątpliwe 538

Część III. Zabezpieczenia wierzytelności 541

Rozdział IX. Poręczenie 543

§ 51. Uwagi ogólne 545

I. Historia i źródła 545

II. Pojęcie i funkcja poręki 546

§ 52. Powstanie stosunku poręczenia 550

I. Umowa poręczenia 550

II. Model ogólny zawarcia umowy poręczenia 555

III. Stosunek poręczenia wynikający z innych umów i zdarzeń prawnych 559

§ 53.	Poręczenie w świetle przepisów o małżeńskich ustrojach
	majątkowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	561
§ 54.	Stosunek poręczyciela do wierzyciela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	563
I.	Przedmiot poręczenia. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	563
II.	Zakres zobowiązania poręczyciela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	571
III.	Wymagalność zobowiązania poręczyciela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	576
IV.	Wygaśnięcie stosunku poręczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	581
V.	Zarzuty poręczyciela wobec wierzyciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	582
VI.	Dochodzenie wierzytelności od poręczyciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	585
§ 55.	Stosunek poręczyciela do dłużnika oraz stosunki między
	poręczycielami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	588
I.	Roszczenia zwrotne poręczyciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	588
II.	Zawiadomienie dłużnika albo poręczyciela o wykonaniu
	zobowiązania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	591
III.	Wielość poręczycieli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	592
§ 56.	Poręczenie udzielone przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby
	prawne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	597
I.	Zagadnienia ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	597
II.	Ogólne zasady udzielania poręczeń przez Skarb Państwa. . . . . . . . . . . .	598
III.	Poręczenia spłaty kredytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	600
IV.	Poręczenia wykonania zobowiązań wynikających z obligacji . . . . . . . .	603
V.	Poręczenie wypłaty odszkodowania za zniszczone lub skradzione
	eksponaty wystawowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	606
VI.	Poręczenia udzielane przez związane ze Skarbem Państwa podmioty
	oraz przez Bank Gospodarstwa Krajowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	607

Rozdział X. Umowa gwarancji bankowej 609

§ 57. Pojęcie, funkcje i geneza 610

I. Terminologia 610

II. Geneza 611

III. Funkcje zobowiązania gwarancyjnego i układ interesów stron 612

IV. Rodzaje gwarancji bankowych 614

§ 58. Definicja i charakterystyka umowy gwarancji bankowej 615

I. Umowa czy jednostronna czynność prawna? 615

II. Definicja umowy gwarancji bankowej 616

III. Umowa gwarancji bankowej a zlecenie jej udzielenia 617

IV. Charakterystyka umowy gwarancji bankowej 618

V. Treść umowy gwarancji bankowej 620

VI. Moment zawarcia umowy 621

VII. Forma umowy gwarancji bankowej 622

§ 59. Aktualizacja obowiązku banku-gwaranta 623

§ 60. Umowa gwarancji bankowej – umowa kauzalna

czy abstrakcyjna? 626

I. Uwagi wstępne 626

II. Znaczenie związku między zobowiązaniem z gwarancji a stosunkiem podstawowym 627

III. Powstanie wierzytelności zabezpieczonej jako przesłanka

zobowiązania gwarancyjnego 629

IV. Bezwzględna nieważność umowy zabezpieczonej 630

V. Zaspokojenie wierzytelności zabezpieczonej 631

VI. Przelew wierzytelności z gwarancji 633

VII. Związek między zobowiązaniem gwarancyjnym a wierzytelnością podstawową (podsumowanie) 634

VIII. Koncepcja abstrakcyjnej umowy gwarancji bankowej 634

IX. X.	Koncepcja kauzalnej umowy gwarancji bankowej . . . . . . . . . . . . . . . . . Domniemanie kauzalności umowy gwarancji bankowej	635
	(stanowisko własne) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	636
§ 61.	Dopuszczalne i niedopuszczalne zarzuty uwalniające gwaranta . . . .	640
I.	Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	640
II.	Zarzuty oparte bezpośrednio na umowie gwarancji . . . . . . . . . . . . . . . .	641
III.	Zarzuty nawiązujące do stosunku podstawowego . . . . . . . . . . . . . . . . . .	642
IV.	Zarzut nadużycia prawa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	643
V.	Zarzuty niedopuszczalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	644
§ 62.	Wygaśnięcie zobowiązania gwarancyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	645
I.	Upływ terminu obowiązywania gwarancji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	645
II.	Formuła „przedłuż albo płać” („extend or pay”) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	646
III.	Inne przyczyny wygaśnięcia zobowiązania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	646
IV.	Wygaśnięcie zobowiązania w wyniku zapłaty sumy gwarancyjnej. . . . .	647
§ 63.	Gwarancja bankowa na tle niektórych podobnych stosunków
	zobowiązaniowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	649
I.	Uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	649
II.	Gwarancja bankowa a przekaz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	650
III.	Umowa gwarancji bankowej a umowa poręczenia . . . . . . . . . . . . . . . . .	651
IV.	Umowa gwarancji bankowej a umowa o świadczenie przez osobę
	trzecią . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	652

Rozdział XI. Akredytywa 655

§ 64. Pojęcie akredytywy 657

I. Charakterystyka ogólna 657

II. Ewolucja akredytywy 658

III. Funkcje akredytywy 660

IV. Normatywne postaci akredytywy 661

§ 65. Regulacja akredytywy w obrocie międzynarodowym 665

I. Jednolite Zwyczaje i Praktyki dotyczące Akredytyw Dokumentowych 665

II. Konwencja ONZ w sprawie Gwarancji Autonomicznych i Akredytyw Zabezpieczających 669

III. International Standby Practices (ISP’98) 670

IV. Prawo właściwe 671

§ 66. Regulacja akredytywy w prawie polskim 672

I. Zakres regulacji 672

II. Ograniczenia podmiotowe 674

III. Forma 675

IV. Język 676

V. Podstawowe problemy prawne 677

§ 67. Charakter prawny akredytywy 679

I. Akredytywa jako szczególna forma przekazu 679

II. Akredytywa jako układ trzech stosunków prawnych 680

III. Inne próby kwalifikacji 681

IV. Ocena proponowanych rozwiązań 684

§ 68. Zlecenie otwarcia akredytywy 692

I. Zawarcie umowy zlecenia 692

II. Minimalna treść zlecenia otwarcia akredytywy 693

III. Główne zobowiązania stron 694

IV. Sposób realizacji zlecenia przez bank 695

§ 69. Stosunek wynikający z otwarcia akredytywy 702

I. Otwarcie akredytywy 702

II. Zobowiązanie akredytata 708

III. Aktualizacja zobowiązania akredytata 712

IV.	Zarzuty przysługujące akredytatowi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	713
V.	Dopuszczalność przeniesienia uprawnień z akredytywy . . . . . . . . . . . . .	718
§ 70.	Stosunek prawny pomiędzy zlecającym otwarcie akredytywy
	a beneficjentem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	719
§ 71.	Stosunki z udziałem banku pośredniczącego. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	720
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	720
II.	Akredytywa niepotwierdzona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	721
III.	Akredytywa potwierdzona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	721
IV.	Akredytywa zaliczkowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	723
§ 72.	Przedawnienie roszczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	723

Część IV. Umowy o funkcji alimentacyjnej 725

Rozdział XII. Renta 727

§ 73. Umowa renty 728

I. Charakter prawny i zawarcie umowy renty 728

II. Treść zobowiązania 734

§ 74. Renta ze źródeł pozaumownych 739

I. Odpowiednie stosowanie przepisów o umowie renty do rent

pozaumownych 739

II. Zmiana wysokości lub czasu trwania renty 740

Rozdział XIII. Dożywocie 753

§ 75. Umowa dożywocia 754

I. Pojęcie umowy o dożywocie i jej zawarcie 754

II. Zmiana treści i zakończenie stosunku dożywocia 764

Rozdział XIV. Umowa z następcą 773

§ 76. Ogólna charakterystyka umowy z następcą 774

I. Pojęcie i regulacja prawna 774

II. Umowa przekazania gospodarstwa rolnego jako legislacyjny

pierwowzór umowy z następcą 775

III. Założenia legislacyjne i funkcje społeczno-gospodarcze 778

§ 77. Zawarcie i forma oraz strony umowy 779

I. Zawarcie i forma umowy 779

II. Strony umowy 780

§ 78. Przedmiot umowy 782

I. Świadczenie 782

II. Gospodarstwo rolne jako przedmiot świadczenia 782

§ 79. Prawa i obowiązki stron 784

I. Wprowadzenie 784

II. Prawa i obowiązki rolnika 785

III. Prawa i obowiązki następcy 787

§ 80. Charakter prawny umowy z następcą 789

I. Umowa zobowiązująca 789

II. Umowa z następcą a umowy pokrewne 792

III. Umowa z następcą jako umowa nazwana 794

§ 81. Rozwiązanie umowy z następcą 795

I. Rozwiązanie umowy zobowiązującej do przeniesienia własności gospodarstwa rolnego 795

II. Rozwiązanie umowy przenoszącej własność gospodarstwa rolnego 796

Część V. Ubezpieczenia gospodarcze 801

Rozdział XV. Umowa ubezpieczenia 803

§ 82. Istota i kwalifikacja prawna umowy ubezpieczenia 806

I. Pojęcie umowy ubezpieczenia 806

II.	Zdarzenie losowe i wypadek ubezpieczeniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	807
III.	Interes ubezpieczeniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	809
IV.	Umowa jako źródło powstania stosunku prawnego ubezpieczenia.
	Kwalifikowany charakter umowy ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . .	811
V.	Umowa ubezpieczenia jako umowa adhezyjna.
	Ogólne warunki ubezpieczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	812
VI.	Zobowiązaniowy charakter umowy ubezpieczenia.
	Umowa ubezpieczenia jako umowa nazwana, dwustronna,
	dwustronnie zobowiązująca, odpłatna, przysparzająca i kauzalna . . . . .	813
VII.	Kwestia wzajemności i losowości umowy ubezpieczenia.
	Umowa ubezpieczenia jako umowa o świadczenie usług kreująca
	stosunek prawny o charakterze trwałym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	814
VIII.	Umowa ubezpieczenia jako kontrakt najwyższego zaufania
	(contractus uberrimae fides) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	815
IX.	Konsensualny charakter umowy ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	816
X.	Konsumencki i gospodarczy charakter umowy ubezpieczenia . . . . . . . .	816
§ 83.	Zawarcie umowy ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	817
I.	Oferta zawarcia umowy ubezpieczenia i jej przyjęcie. . . . . . . . . . . . . . .	817
II.	Zawarcie umowy ubezpieczenia w drodze negocjacji. . . . . . . . . . . . . . .	821
III.	Zawarcie umowy ubezpieczenia w drodze przetargu lub aukcji . . . . . . .	822
IV.	Obowiązki ubezpieczyciela przy zawieraniu umowy . . . . . . . . . . . . . . .	823
V.	Zawarcie umowy ubezpieczenia a rozpoczęcie świadczenia ochrony
	ubezpieczeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	826
§ 84.	Strony umowy ubezpieczenia i podmioty związane ze stosunkiem
	prawnym ubezpieczenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	827
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	827
II.	Ubezpieczyciel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	827
III.	Ubezpieczający . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	829
IV.	Inne podmioty związane ze stosunkiem prawnym ubezpieczenia. . . . . .	830
§ 85.	Świadczenie ubezpieczyciela – ochrona ubezpieczeniowa . . . . . . . . .	838
I.	Kwestia określenia treści świadczenia ubezpieczyciela – koncepcja
	ochrony ubezpieczeniowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	838
II.	Realizacja roszczenia o świadczenie przez ubezpieczyciela ochrony
	ubezpieczeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	841
III.	Granice świadczenia ochrony ubezpieczeniowej przez
	ubezpieczyciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	842
IV.	Franszyzy: integralna i redukcyjna. Udział własny . . . . . . . . . . . . . . . . .	846
§ 86.	Świadczenie pieniężne ubezpieczyciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	847
I.	Świadczenie pieniężne ubezpieczyciela w ubezpieczeniach
	osobowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	847
II.	Świadczenie pieniężne ubezpieczyciela w ubezpieczeniach
	majątkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	851
III.	Waloryzacja świadczenia ubezpieczyciela. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	860
IV.	Termin spełnienia świadczenia pieniężnego. Przedawnienie roszczenia
	o świadczenie do ubezpieczyciela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	865
§ 87.	Świadczenie ubezpieczającego – zapłata składki ubezpieczeniowej . . .	866
I.	Uwagi ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	866
II.	Charakter prawny składki ubezpieczeniowej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	867
III.	Składka jednorazowa i bieżąca, pierwsza i następna.
	Wymagalność roszczenia o zapłatę składki ubezpieczeniowej . . . . . . . .	869
IV.	Wysokość składki ubezpieczeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	870
V.	Zwrot składki ubezpieczeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	871
VI.	Dłużnik z tytułu składki ubezpieczeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	872
VII.	Wierzyciel z tytułu składki ubezpieczeniowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .	873

§ 88. Powinności ubezpieczającego 874

I. Uwagi ogólne 874

II. Charakter prawny powinności ubezpieczającego 874

III. Poszczególne powinności nałożone na ubezpieczającego przez ustawę 877

§ 89. Zakończenie stosunku prawnego ubezpieczenia 883

I. Spełnienie świadczeń jako przyczyna wygaśnięcia stosunku prawnego ubezpieczenia 883

Część VI. Różne stosunki prawne 891

Rozdział XVI. Przyrzeczenie publiczne 893

§ 90. Uwagi wprowadzające 894

I. Pojęcie przyrzeczenia publicznego 894

II. Funkcje przyrzeczenia publicznego 895

§ 91. Strona podmiotowa przyrzeczenia publicznego 896

I. Przyrzekający nagrodę 896

II. Osoby, do których przyrzeczenie jest kierowane 897

§ 92. Przedmiot przyrzeczenia publicznego 898

I. Uwagi ogólne 898

II. Przedmiot przyrzeczenia zwykłego 898

III. Przedmiot przyrzeczenia nagrody konkursowej 900

§ 93. Nagroda 903

I. Pojęcie nagrody i rodzaje nagród 903

II. Nagroda a przedmiot przyrzeczenia 905

III. Oznaczenie wysokości nagrody pieniężnej nieokreślonej

dokładnie w przyrzeczeniu 905

§ 94. Oświadczenie woli przyrzekającego 906

I. Wymaganie publicznego ogłoszenia przyrzeczenia nagrody 907

II. Treść oświadczenia woli przyrzekającego 908

III. Przyrzeczenie publiczne a podział oświadczeń woli na składane

i nieskładane innej osobie 910

IV. Przyrzeczenie nagrody na serio 912

V. Przyrzeczenie publiczne a obietnice wyborcze i tzw. umowy

republikańskie 912

VI. Przyrzeczenie publiczne a niektóre działania o charakterze

promocyjnym podejmowane w stosunku do konsumentów 913

§ 95. Rozstrzygnięcie konkursu 914

I. Rozstrzygnięcie przez przyrzekającego 914

II. Rozstrzygnięcie przez sąd konkursowy 918

§ 96. Konstrukcja czynności prawnej zobowiązującej przyrzekającego

do spełnienia świadczenia stanowiącego nagrodę 920

I. Charakterystyka koncepcji umownej i koncepcji jednostronnej

czynności prawnej 920

II. Stanowisko KC 921

III. Umowa w miejsce jednostronnej czynności prawnej 923

IV. Konkurs zamknięty 923

§ 97. Skutki prawne przyrzeczenia publicznego 923

I. Rodzaje skutków prawnych przyrzeczenia publicznego 923

II. Stan związania przyrzekającego przyrzeczeniem 924

III. Uboczne, pomocnicze obowiązki przyrzekającego

nagrodę konkursową 924

IV. Roszczenie o nagrodę i charakter stosunku zobowiązaniowego

łączącego przyrzekającego nagrodę z nagrodzonym 925

V. Nabycie przez przyrzekającego nagrodę konkursową własności,

praw autorskich lub wynalazczych do nagrodzonego dzieła 930

§ 98. Odwołanie i zmiana przyrzeczenia publicznego 932

I. Odwołanie 932

II. Zmiana przyrzeczenia publicznego 933

Rozdział XVII. Gra i zakład 935

§ 99. Pojęcia wstępne 936

§ 100. Rys historyczny i porównawczy 939

I. Stanowisko prawa rzymskiego 939

II. Ujęcia nowożytne 940

III. Stanowisko Kodeksu zobowiązań 941

§ 101. Źródła prawa obowiązującego 942

§ 102. Niezaskarżalne zobowiązania z gier i zakładów 944

§ 103. W pełni skuteczne zobowiązania z gier i zakładów 947

I. Kwalifikowane gry i zakłady wzajemne 947

II. Nierzeczywiste transakcje terminowe i opcyjne w obrocie

profesjonalnym 965

§ 104. Nieważne zobowiązania z gry lub zakładu 969

I. Gry i zakłady zakazane 969

II. Gry i zakłady nierzetelne 970

III. Skutki 972

Rozdział XVIII. Ugoda 975

§ 105. Pojęcie i przedmiot ugody 976

I. Ugoda w prawie cywilnym i w prawie postępowania cywilnego 976

II. Stosunki prawne, które mogą być przedmiotem ugody 980

III. Ugoda co do zobowiązania naturalnego 985

IV. Znaczenie ugody, zakres ugody sądowej 986

§ 106. Forma, treść i charakter prawny ugody 988

I. Zawarcie ugody 988

II. Treść ugody; wzajemne ustępstwa 990

III. Charakter prawny ugody 992

IV. Odróżnienie ugody od innych czynności prawnych 997

§ 107. Wykonanie i skutki niewykonania ugody 999

I. Stosowanie zasad ogólnych 999

II. Przedawnienie roszczeń z ugody 1000

§ 108. Wady oświadczenia woli i inne przyczyny wzruszenia ugody 1001

I. Uwagi wstępne 1001

II. Błąd przy ugodzie 1002

III. Pozostałe wady oświadczenia woli 1005

IV. Sankcje wad oświadczenia woli 1006

V. Bezskuteczność względna ugody 1007

§ 109. Nieważność ugody w świetle art. 58 KC i art. 203 § 4 KPC 1008

I. Kryteria oceny 1008

II. Prezentacja orzecznictwa 1010

III. Próba wytyczenia zasad dokonywania oceny 1012

IV. Stwierdzenie nieważności ugody 1013

Indeks rzeczowy 1015